Embed Size (px)
Citation preview
HET MAGAZINE IN HET HART VAN DE ONDERNEMING
INGOndernemingOnderneming
www.ing-onderneming.be
# 188
DOMINIQUE LE COCQ DE PLETINCX ZEBRA-ZENITH
"We hebben van bestickering een
industriële ambacht gemaakt"
COMMERCIAL FINANCE Leen
dankzij uw facturen
CORPORATE IDENTITEIT Het enorme belang
van een merk
EFFECTEN AAN TOONDER Denk aan
dematerialisatie
FEBRUARI MAART 2009
06 13 18
10 16
INHOUDSTAFEL
02
www.ing-onderneming.be# #
188
188
INGO
nder
nem
ing
Ond
erne
min
gfe
brua
ri >
maa
rt 20
09
HET MAGAZINE IN HET HART VAN DE ONDERNEMING
INGOndernemingOnderneming
www.ing-onderneming.be
# 188
DOMINIQUE LE COCQ DE PLETINCX ZEBRA-ZENITH
"We hebben van bestickering een
industriële ambacht gemaakt"
COMMERCIAL FINANCE Leen
dankzij uw facturen
CORPORATE IDENTITEIT Het enorme belang
van een merk
EFFECTEN AAN TOONDER Denk aan
dematerialisatie
FEBRUARI MAART 2009
februari maart 2009# 188
REDACTIECOMITE
L. Baltussen, I. Bourgeois, G. Busseniers, G. De Muylder, V. Dumont, A. Janssens, I. Juchtmans, V. Manneback, D. Spaenjers, L. Violon, P. Walkiers, F. Wauters
HOOFDREDACTRICE
V. Thielemans
REDACTIE
L. Baltussen, J. Barbier, M. Garteiser, B. Mathieu, F. Wauters
FOTO’S
L. Bazzoni, Corbis, Fotolia, ING, Isopix, IStockphoto, Reporters, Unicef
LAY-OUT
M. Bourgois, C. Harmignies
© ING ONDERNEMING
Reproductie is toegestaan, mits bronvermelding. Alle rechten voorbehouden voor de reproductie van foto’s, de lay-out en de illustraties, die eigendom zijn van Elixis.ING-Onderneming paraît également en français.ISSN-nummer: 1379-7123
CONTACTPERSOON ING
V. ThielemansMarnixlaan 24 - 1000 BrusselTel: 02 547 77 34 - Fax: 02 547 62 92E-mail: [email protected]: www.ing-onderneming.be
GRATIS ABONNEMENT
www.ing-onderneming.be
REALISATIE
ELIXIS bvbaDucpétiauxlaan 123 - 1060 BrusselTel: 02 640 49 13 - Fax: 02 640 97 56E-mail: [email protected]
VERANTWOORDELIJKE UITGEVER
Ph. Wallez – ING België nvMarnixlaan 24 - 1000 BrusselRPR Brussel BTW BE 0403.200.393BIC (SWIFT): BBRUBEBBRekeningnummer: 310-9156027-89IBAN: BE45 3109 1560 2789
06 PORTRET VAN EEN ONDERNEMER Zebra-Zenith: visuele communicatie van topkwaliteit Zebra-Zenith heeft zich de afgelopen vijftien jaar opgewerkt tot leider op de markt van de reclamemarkering en de grafi sche autocommunicatie.
18 INITIATIEVEN
Corporate social responsibility: een betekenisvol engagement In de praktijk kan CSR levens veranderen, en niet uitsluitend aan de kant van diegenen die geholpen worden.
13 ING, UW PARTNER Commercial Finance: uw facturen zijn geld waard De debiteurenportefeuille gebruiken als onderpand voor een werkkapitaalfi nanciering: van ei van Columbus tot normale praktijk.
10 KMO'S DAG IN DAG UIT
Corporate identiteit: onderscheid u van de andere merken! Een merknaam is het uithangbord, het symbool bij uitstek. Een essentiële investering waarvan het beheer een strategische visie op lange termijn vereist. Hoe kiest en hoe beschermt men een merknaam?
09 FAQ
ING Vendor Lease: groeiversneller Dankzij ING Vendor Lease kunnen producenten, invoerders of verdelers van uitrustingsgoederen, hun klanten een fi nancieringsformule op maat aanbieden, gebaseerd op leasing.
16 FISCALITEIT EN VERMOGEN
Effecten aan toonder: denk aan de dematerialisatie! Opgelet indien uw onderneming effecten aan toonder heeft uitgegeven: uiterlijk op 31 december 2013 moeten ze omgezet worden in effecten op naam of in gedematerialiseerde effecten.
03
www.ing-onderneming.be [ edito ]
febr
uari >
maa
rt 20
09
ing-
onde
rnem
ing.
be#
188
Beste lezer,
2009 kondigt zich aan als een jaar van contradicties en twijfel. Op zowat elk vlak zien we die tweespalt opduiken.
Denken wij maar aan de vraag of we nu in een inflatoire of deflatoire economie terechtkomen. Gaan de relanceprojecten van de verschillende overheden de economie oververhitten of moeten we eerder een deflatoire economie verwachten door een sterk verminderde vraag van de particulier die zijn uitgavenpatroon aanpast aan de veranderde economische situatie?
Of denken we aan het debat of de economische malaise eerder een globale aanpak of lokale initiatieven vergt. Er is wel een duidelijke consensus dat een gemeenschappelijke aanpak nodig is, maar in de praktijk zien we dat elk land nationalistische maatregelen neemt ter bescherming van de eigen economie.
Binnen de zakenwereld staan bedrijven in tweestrijd. Gaan ze met drastische saneringen voor het snelle resultaat of opteren ze voor een lan-getermijnvisie met focus op procesoptimalisatie en verhoogde efficiëntie?
Voor dit soort situaties bestaan geen eenduidige adviezen; de waarheid ligt, zoals zo vaak, in het midden. Waar goed leiderschap bestaat, zal het in deze uitdagende tijden zeker naar boven komen en zich uiten in gerichte initi-atieven op beide fronten. Er is wel één rode draad in dit alles en dat is de fundamentele keuze die we maken tussen optimisme of pessimisme. Ik ben ervan overtuigd dat we sneller tot resultaten komen met een positieve inge-steldheid. Het laatste waaraan we nu nood hebben zijn doemscenario’s.
Voor mezelf was de keuze dan ook snel gemaakt. Ik blijf positief denken en met zijn allen blijven we binnen ING ervoor gaan!
Veel succes!
Luc TruyensDirecteur België Ondernemingen & Institutionelen
Het laatste
waaraan
we nu nood
hebben
zijn doem
scenario’s
U wilt reageren op een bepaald artikel of ons gewoon een vraag stellen? Stuur dan een e-mail naar [email protected].
Kiezen voor positiviteit
© R
epor
ters
04
NEWS # #
188
188
INGO
nder
nem
ing
Ond
erne
min
gfe
brua
ri >
maa
rt 20
09
INTERNATIONAAL
Uw activiteiten uitbreiden in Italië
Italië is medeoprichter van de Europese Unie en de NAVO, en bovendien één van de meest
ontwikkelde economieën ter wereld. Zijn 'klassement' als zevende economische wereld-
macht levert het trouwens een zitje op bij de G8. Hoewel Italië kan bogen op verschillende
grote multinationals, schuilt zijn kracht vooral in zijn dichte netwerk kleine en middelgrote
ondernemingen. Het respectieve aandeel van de primaire, secundaire en tertiaire sector in
de economie is vergelijkbaar met de rest van Europa, al blijft het Noorden van het land rijker
en sterker geïndustrialiseerd dan het Zuiden. Zijn zestig miljoen consumenten en zijn cen-
trale ligging in het Middellandse-Zeebekken maken er een eersterangsbestemming van voor
bedrijven die hun activiteiten willen uitbreiden in Europa. De opstartkosten voor een nieuw
bedrijf zijn de laagste van heel Europa in de biotechnologiesector, en leveren het land even-
eens een benijdenswaardige tweede plaats op voor R&D-activiteiten in de chemie- en de
elektronicasector.
ING is al dertig jaar aanwezig in Italië en begeleidt bedrijven die hun activiteiten willen uitbou-
wen in Italië bij hun eerste stappen, dankzij haar European Business Desk in Milaan. ING Milaan
biedt haar cliënten het hele gamma ING-diensten aan, van betalings- en liquiditeitenbeheer
tot de meest complexe financieringsmechanismen. Via haar dochterondernemingen ING
Lease, ING Real Estate en ING Direct biedt ING in Italië ook leasingdiensten aan, autoleasing,
vastgoedfinanciering en vermogensbeheer.
Info:
Pascal Martin, European Business Desk Manager Italy, [email protected] Himpe, European Business Desk Manager Belgium, [email protected]
ING WINCASH ONLINE
Software om uw geldstromen te beheren
Goed nieuws voor de gebruikers van ING Cash Collection & Logistics, het systeem voor
afhaling en levering van cash geld. Om het u nog makkelijker te maken, bieden we u
voortaan ook ING Wincash Online aan, speciale software waarmee u elektronisch de
levering en afhaling van liquide geld kunt beheren.
Met dit gebruiksvriendelijke programma kunt u via de website van ING Wincash Online:
> elektronisch de levering of afhaling van muntstukken en biljetten bestellen, via elektro-
nische borderellen;
> zoveel gebruikers toevoegen als u wilt;
> een algemeen overzicht krijgen van de controle en de bevestiging van de bestellingen
(zeer nuttig als u verschillende zaken hebt);
> een elektronische bevestiging krijgen van alle geplaatste bestellingen;
> gedetailleerde lijsten ontvangen van uw bestellingen en afhalingen, met een automa-
tische vergelijking en eventuele correctie tussen uw borderellen en de tellingen van de
transporteur.
ING Wincash Online is sterk geautomatiseerd, waardoor u uw liquide geld sneller en veiliger
kunt beheren. Bovendien vermindert de informatisering van de documenten uw administra-
tieve taken aanzienlijk. En kers op de taart: dankzij de besparingen die we kunnen doen via ING
Wincash Online, betaalt u een pak minder verwerkingskosten voor elke afhaling!
Info:
Sara Villanueva-Alcántara PCM Product Manager Cards & CashING Wholesale Banking/Payments & Cash ManagementTel.: 02 738 44 04; [email protected]
FISCALITEIT
Financier uw belastingen met ons geld!
Voorafbetalingen van belastingen
zijn een verplichte formaliteit die
de liquide middelen van een bedrijf
danig onder druk zetten. Toch kunt u er
zich niet aan onttrekken, anders wacht
er u een belastingverhoging. Dankzij ING
Financiering Voorafbetaling Belastingen
(VAB) kunt u een belastingverhoging ver-
mijden en tegelijk uw financiële reserves
behouden.
Uw voordelen:
> u hoeft uw liquiditeiten niet overma-
tig aan te spreken en vermijdt tege-
lijk een belastingvermeerdering;
> u kunt uw betalingen spreiden over
12 maanden;
> u profiteert van een interessante
rentevoet;
> de intresten zijn fiscaal aftrekbaar.
Interesse? Neem dan contact op met uw
Relationship Manager.
© g
iova
nn
i d
e p
ad
ova
- F
oto
lia
.co
m
DE EUROPEAN BUSINESS DESK
IN MILAAN BIEDT BEGELEIDING OP
MAAT AAN ONDERNEMINGEN DIE HUN
ACTIVITEITEN WILLEN UITBREIDEN
IN ITALIË.
©I
©I
© I
© I
© I
©©©©©©so
pso
ppso
pso
ixix
Dankzij ING Financiering
Voorafbetaling Belastingen kunt u een
belastingverhoging vermijden en tegelijk
uw fi nanciële reserves behouden
500
febr
uari
> m
aart
2009
in
g-on
dern
emin
g.be
ing-
onde
rnem
ing.
be# #
188
188
INGOndernemingOnderneming
BELGIAN ENVIRONMENT & ENERGY AWARDS 2009
Doe mee met de vierde editie!
Sinds 2006 bekroont
de Belgische Energie-
en Milieuprijs burgers,
ondernemingen, instellingen
en overheidsdiensten die
concrete en vernieuwende
initiatieven nemen inzake
milieubescherming en ener-
giebesparing. Jaarlijks worden er meer
dan vijftien prijzen uitgereikt, waarvan een
aantal specifiek aan bedrijven. Iedereen
mag zich kandidaat stellen, op voorwaarde
dat het om een vernieuwende, originele
actie gaat of een bedrijfsinitiatief rond
energiebesparing of vermindering van de
negatieve milieu-impact.
De kandidaturen worden onderzocht door
een jury van onafhankelijke experts. Die
moet eerst de genomineerden selec-
teren en vervolgens de laureaten in de
verschillende categorieën. De prijzen
worden uitgereikt tijdens een ceremo-
nie op 5 juni 2009, bijgewoond door tal
van prominenten en vertegenwoordigers
uit de culturele, industriële, politieke en
verenigingswereld.
De deadline voor het indienen van de
kandidaturen is vrijdag 10 april 2009. Uw
onderneming kan dus nog altijd deelne-
men aan deze editie!
Info:
www.eeaward.be
VOETBAL
Een Belgisch-Nederlandse Wereldbeker in 2018?
Samen met andere partners, ondersteunt ING de gezamenlijke kandidatuur van België
en Nederland voor de organisatie van de Wereldbeker Voetbal in 2018. Beide landen
hebben met het succes van Euro 2000 overtuigend bewezen dat de organisatie van de
Wereldbeker niet noodzakelijk het voorrecht hoeft te zijn van de grote landen. De organisatie
van een Wereldbeker heeft niet alleen een ontegensprekelijke sportieve uitstraling, maar ook
een positieve weerslag op de economie. ING is zich daarvan bewust en organiseerde trouwens op
3 december van vorig jaar een economisch forum, in samenwerking met het Verbond van Belgische
Ondernemingen (VBO), met als thema 'Een Wereldbeker: welke impact op Belgische ondernemin-
gen?'. Ongeveer 400 ING-cliënten werden uitgenodigd op dit evenement. Ook al valt de eindbe-
slissing van de FIFA pas in 2011, toch is de campagne van BeltoMundial, de organisatie die in België
de kandidatuur van beide landen voorbereidt, al van start gegaan in ons land. Samen met haar
partners (Nationale Loterij, Electrabel, De Post) zal ING kosten noch moeite sparen om deze kan-
didatuur te promoten bij de Belgische bevolking, vooral dan bij het jonge publiek. Beltomundial
heeft een website ontworpen waarop u alle infor-
matie vindt over de Belgisch-Nederlandse kan-
didatuur en waar u kunt deelnemen aan de grote
spelwedstrijd 'Stadium Contest'.
Info:
www.beltomundial.org
INTERNATIONAAL
Slowakije treedt toe tot de eurozone
Op 1 januari 2009 heeft de Slowaakse kroon (SKK) definitief plaats geruimd voor de
euro. Voortaan zijn dus alleen nog betalingen in euro toegestaan. Biljetten en munt-
stukken in Slowaakse kronen zijn sinds 16 januari niet langer geldig. Muntstukken
kunnen wel nog tot 30 juni van dit jaar in handelsbanken ingeruild worden tegen euro's. Voor
bankbiljetten kan dat nog tot 31 december 2009. De Slowaakse Centrale Bank ruilt zelfs nog
muntstukken in tot eind 2013 en heeft geen enkele limietdatum bepaald voor biljetten.
De omrekeningskoers is definitief vastgelegd op: € 1 = SKK 30,1260.
ELEKTRONISCHE FACTURATIE
Ontdek de voordelen van Zoomit
Op 10 maart stelt ING Zoomit voor, de nieuwste innovatie inzake elektronische factura-
tie, tijdens een conferentie in het Marnixgebouw in Brussel.
Dankzij dit revolutionaire systeem voor e-invoicing zal het voortaan mogelijk zijn om
elektronische facturen te verzenden en te ontvangen via de verschillende platformen voor
internetbanking. De voordelen van dit nieuwe systeem, zoals lagere verzendingskosten, snel-
lere verwerking en minder vergelijkings- en correctieproblemen, worden tijdens dit uitzonder-
lijke colloquium toegelicht en besproken.
Info:
www.ing-onderneming.be
De organisatie
van een
Wereldbeker heeft
niet alleen een
ontegensprekelijke
sportieve uitstraling,
maar ook een
positieve weerslag
op de economie
BILJETTEN EN MUNTSTUKKEN
IN SLOWAAKSE KRONEN ZIJN
SINDS 16 JANUARI 2009
NIET LANGER GELDIG.
© C
orb
is
ENVIRONMENT &ENERGY AWARDS
2009
06
PORTRET VAN EEN ONDERNEMER # #
188
188
INGO
nder
nem
ing
Ond
erne
min
gfe
brua
ri >
maa
rt 20
09
ZEBRA-ZENITH
visuele communicatie
van topkwaliteit
ZEBRA-ZENITH HEEFT ZICH DE AFGELOPEN VIJFTIEN JAAR OPGEWERKT TOT
LEIDER OP DE MARKT VAN DE RECLAMEMARKERING EN DE GRAFISCHE
AUTOCOMMUNICATIE. HAAR SUCCES DANKT ZE AAN HAAR INNOVATIECAPACITEIT
EN HAAR PERFECTIEDRANG.
De lokalen ogen aantrekkelijk en verzorgd, de werkplaatsen netjes en ordelijk. Zebra-Zenith geeft meteen de indruk van een solide kmo die weet waar ze mee bezig is.
Ze werd opgericht in 1991 en veroverde al heel gauw een benijdenswaardige reputatie op de Belgische markt van de visuele communicatie. Als leider in haar sector dankt ze haar succes onder meer aan haar tweeledige structuur. "We zijn één enkele onderneming met twee afzonderlijke activiteiten", aldus Dominique Le Cocq de Pletincx, gedelegeerd bestuurder.
EÉN ONDERNEMING MET TWEE ENTITEITEN Enerzijds is Zebra Graphics gespecialiseerd in recla-memarkering: grote bedrukte spandoeken, geperso-naliseerde borden, geïllustreerde vrachtwagenzeilen enz. Ze richt zich tot bedrijven die op zoek zijn naar grafi sche oplossingen voor hun promotiecampagnes
of hun lokalen, en hun verschillende werkinstrumen-ten willen aankleden. Anderzijds ontwerpt Zenith Automotive visuele communicatieproducten voor voertuigen: badges en deurdrempels, zeefdrukmo-tieven of -slogans enz. Haar klanten zijn autocon-structeurs en -importeurs. Ze doen een beroep op Zenith Automotive als ze voertuigen willen perso-naliseren ter gelegenheid van specifi eke acties, of om sommige modellen te bekleden met speciale decoratiestukken. Die dubbele organisatie maakt het mogelijk om de verantwoordelijkheden binnen het bedrijf doeltref-fend te spreiden. Bovendien waarborgt ze een betere zichtbaarheid bij de cliënteel. De opsplitsing vindt
Door onze krachten te bundelen, konden we een veel
grotere markt bestrijken
©L
ae
tizi
aB
aB
aB
aB
aB
aB
a B
aB
zzo
zzo
zzo
zzzzzzzn
in
5 sleuteldatums in de groei van Zebra-Zenith
1987
Oprichting van Zebra, specialist in institutionele reclame-
markering.
1989
Dominique Le Cocq de Pletincx richt Forcing op, die zich op
dat moment eveneens bezighoudt met reclamemarkering en
autodecoratie.
1991
Beide ondernemingen fuseren: Zebra-Zenith is geboren. Wel
worden er twee takken opgericht, kwestie van de zichtbaar-
heid bij de cliënteel te verbeteren. Zebra Graphics neemt de
reclamemarkering voor haar rekening, terwijl Zenith
Automotive zich bezighoudt met grafi sche autocommunica-
tie. Het bedrijf vestigt zich in Anderlecht. Dominique Le Cocq
de Pletincx wordt benoemd tot gedelegeerd bestuurder.
1992
De kmo blijft groeien en moet daarom verhuizen naar grotere
kantoren in Sint-Stevens-Woluwe.
1994
Zebra-Zenith laat uitbreidingswerken uitvoeren en reorga-
niseert haar productielijnen.
1998
Nieuwe uitbreidingswerken. De kmo telt vandaag 70 werk-
nemers en heeft een bedrijfsoppervlakte van ongeveer
2.500 m2. 0700
febr
uari
> m
aart
2009
in
g-on
dern
emin
g.be
ing-
onde
rnem
ing.
be# #
188
188
INGOndernemingOnderneming
haar wortels in de geschiedenis van de onderneming. Of hoe een verstandshuwelijk uitgroeide tot een magische successtory…
EENDRACHT MAAKT MACHT Even terug in de tijd. We schrijven 1991. Dominique Le Cocq de Pletincx staat op dat moment aan het hoofd van Forcing, dat hij twee jaar voordien samen met een vennoot uit de grond heeft gestampt. Forcing heeft vier werknemers in dienst en positioneert zich dan al op het marktsegment dat momenteel wordt ingenomen door Zebra Graphics. Het is een bijzonder dynamisch bedrijf dat een voor die tijd revolutionair procédé hanteert: computergestuurd snijden, een techniek waarmee snel en nauwkeurig allerlei sier-accessoires kunnen worden vervaardigd. De concur-rentie van haar kant werkt op dat moment nog met penseelstreken en verfbommen. "Overdag gingen we op zoek naar klanten, 's nachts produceerden we in onze werkplaats in Anderlecht", vertelt Dominique Le Cocq de Pletincx. De bestellingen stromen binnen, en de kleine onderneming heeft moeite om het tempo te volgen. Forcing gaat op zoek naar een industriële partner, om te kunnen ingaan op de talrijke vragen. Via ING komt ze in contact met Zebra. Deze onder-neming zag het licht in 1987 en is ook actief in de sector van de grafi sche communicatie, ook al richt ze zich vooral tot de institutionele markt. Als partner van beide ondernemingen kent ING hun respectieve ambities goed, net als het grote potentieel van de sector. "Door onze krachten te bundelen, konden we een veel grotere markt bestrijken. Vandaar dat we snel akkoord zijn gegaan om samen te werken", ver-volgt Dominique Le Cocq de Pletincx. De fusie leidt in de loop van 1991 tot de geboorte van Zebra-Zenith.
EEN VLIEGENDE START Van bij haar lancering draait de nieuwe onderne-ming op volle toeren. Haar jaarlijkse groei schom-melt tussen 7 en 12%, waardoor ze vandaag een
DE ONDERNEMING MAAKT GEBRUIK VAN DE ALLERBESTE
TECHNOLOGIE, MAAR LEGT DE KLEMTOON OP HAAR
GEPERSONALISEERDE DIENSTVERLENING.
omzet haalt van om en bij € 12 miljoen. De lokalen in Anderlecht blijken algauw te klein, dus verhuist het bedrijf naar Sint-Stevens-Woluwe, waar het blijft groeien. Vandaag kan Zebra-Zenith als kmo uitpak-ken met indrukwekkende cijfers: 70 werknemers, gespreid over 2.500 m² kantoren en werkplaatsen.
KWALITEIT VOOR ALLES… De sleutels van dit succes zijn talrijk. Kwaliteit staat centraal bij Zebra-Zenith, om zich te onderscheiden van de concurrentie, die voortaan eveneens hightech gebruikt. "We zijn het enige bedrijf in de sector dat de ISO 9001- en de ISO 14001-norm naleeft", benadrukt de gedelegeerd bestuurder. De ISO 9001-norm stelt bijzonder strenge eisen op het vlak van kwaliteitsbe-heer. Dat moet de klant een product van topkwaliteit waarborgen. De ISO 14001-norm moet dan weer een betere beheersing opleveren van de milieu-impact van de bedrijfsactiviteiten. Ze bezorgt de onderne-ming een milieuvriendelijk imago en weet daardoor steeds meer milieubewuste klanten te bekoren. "De naleving van beide normen is voor ons een absolute troef", aldus nog Dominique Le Cocq de Pletincx.
In 1991 had ING het voorrecht getuige te zijn van het
huwelijk tussen Zebra en Forcing, dat tot de geboorte
leidde van Zebra-Zenith. Meer nog: de bank trad zelfs
op als bemiddelaar. "Het is ING die ons samenbracht en
er alles aan deed om de samenwerking te doen slagen",
vervolgt Dominique Le Cocq de Pletincx. Dankzij haar
fi lialen en kantoren in het buitenland kon Zebra-Zenith
ook rechtstreeks rekeningen openen in de landen waar
het bedrijf gevestigd is. "Dergelijke details zijn belangrijk,
want het stelt de cliënten in de landen waar we aanwe-
zig zijn, gerust dat we nationale bankgegevens hebben."
Dominique Le Cocq de Pletincx is zeer lovend over het
uitstekende partnerschap en de dito dialoog met ING.
"We hebben een zeer open relatie, met volledige trans-
parantie als rode draad. We spelen open kaart tegenover
onze bank en overhandigen haar spontaan zowel onze
budgetten als onze tussentijdse fi nanciële staten. We
hebben dan ook niet de minste geheimen voor ING. De
bank vertrouwt ons blindelings als we bijvoorbeeld kre-
dietlijnen willen openen, of het nu gaat om de fi nancie-
ring van haalbaarheidsstudies, investeringen, kasfacili-
teiten of gewoon de 13de maand van onze werknemers."
Zeer open relaties met ING
088
PORTRET VAN EEN ONDERNEMER # #
188
188
INGO
nder
nem
ing
Ond
erne
min
gfe
brua
ri >
maa
rt 20
09
… EN SERVICE OP MAAT Een ander typisch kenmerk van Zebra-Zenith: klan-tenservice op maat. "We bieden een volledig en geper-sonaliseerd pakket, van ontwerp tot installatie en uiteraard ook productie", licht onze gesprekspartner toe. Beide bedrijfsentiteiten hanteren die methode. Concreet: een team van grafi ci creëert, onder leiding van een ontwerper, de visuele elementen van het toekomstige product. Vervolgens wordt het project voorgelegd aan het departement 'Process', dat de technische haalbaarheid ervan moet nagaan. Dan volgt de productiefase. De haalbaarheidsstudie is een
cruciale fase, want de productie vereist soms gespe-cialiseerde knowhow. Zo moest Zebra Graphics heel wat onderzoek verrichten om de reclamebelettering te kiezen op bepaalde vliegtuigen die gecharterd worden door Thomas Cook. Die belettering moest immers bestand zijn tegen extreme omstandigheden: snel-heden van om en bij de 900 km/uur en ijzige tempe-raturen. "Als we niet zeker zijn dat een product 100% betrouwbaar is, nemen we geen enkel risico en weige-ren we de bestelling, merkt de verantwoordelijke op. Ons degelijke bedrijfsimago staat immers op het spel, dus kunnen we ons niet de minste fout veroorloven."
VOORAL EXPORTGERICHT Een andere reden van het succes van Zebra-Zenith is het feit dat haar divisie 'Zenith Automotive' bui-tenlandse markten kan veroveren. De onderneming heeft de afgelopen jaren verschillende nieuwe kanto-ren geopend, vooral in Europa. De kmo mikt daarbij op nabijheid: "We werven alleen mensen aan met terreinervaring, die hun markt en de behoeften van hun klanten perfect kennen", licht de verantwoor-delijke toe. Een methode die vruchten afwerpt, want "onze export is goed voor 45% van de totale omzet". De producten die de onderneming ontwerpt voor haar klanten, worden nooit gefabriceerd op grote schaal. Het aantal ligt zelden hoger dan 15.000 stuks. "Eigenlijk doen we aan industriële ambacht", vindt de gedelegeerd bestuurder.Zebra Graphics van haar kant concentreert zich liever op de Belgische markt, temeer omdat daar een harde concurrentie heerst. "De deadlines worden steeds korter. Vandaar dat we geen steken mogen laten vallen inzake capaciteit en beschikbaarheid."
EEN CRISIS VERMIJDEN De divisie 'Zenith Automotive' beseft dat ze in een moeilijke context werkt, nu de auto-industrie volop getroffen wordt door de economische crisis. "Momenteel voelen we de effecten van die crisis nog niet, maar dat zal onvermijdelijk nog komen. Vandaar dat we vooruit moeten denken en handelen, om ons te kunnen herpositioneren." De raad van bestuur, de echte 'harde kern' van het bedrijf, is momenteel volop bezig een strategie uit te tekenen, want al haar leden waren al actief ten tijde van de fusie. Dominique Le Cocq de Pletincx: "We kennen elkaar door en door, we respecteren elkaar en werken uitstekend samen". Dankzij die synergie heeft Zebra-Zenith altijd de juiste keuzes kunnen maken op het juiste moment.
aaa©
La
©©e
tie
tiie
tie
tie
tie
tie
tie
titiie
tiee
zia
zia
zia
ziaa
zia
zia
zia
zia
zia
zia
zia
ziB
aB
aB
a B
aB
aB
aaB
a B
aB
a B
aB
aB
zzo
zzo
zzo
zzo
zzo
zzo
zzo
zzo
zzo
zzoo
zzzzzii
ni
ni
ni
nnnnn
"DE KWALITEIT VAN ONZE PRODUCTEN MOET ONBERISPELIJK ZIJN,
LEGT DOMINIQUE LE COCQ DE PLETINCX UIT. ONZE REPUTATIE
STAAT GEEN ENKEL FOUTJE TOE."
Eigenlijk doen we aan industriële ambacht
■ Info: Zebra-Zenith n.v.
Frans Smoldersstraat 18a
B-1932 Sint-Stevens-Woluwe
Tel.: 02 725 81 95; Fax: 02 725 84 22
info@ zenith-auto.com; info @zebra-graphics.be
www.zenith-auto.com; www. zebra-graphics.be
■ Interesse?
Contacteer uw Relationship Manager.
FAQ
09
febr
uari
> m
aart
2009
in
g-on
dern
emin
g.be
ing-
onde
rnem
ing.
be# #
188
188
Wat is ING Vendor Lease?Met de dienst Vendor Lease kunt u uw klanten, naast de gewone verkoop, één of meer huurformules aan-bieden. ING zal u begeleiden bij de uitwerking van deze formules en zal de huurcontracten die u uw klanten aanbiedt, nakijken. Elk afgesloten contract wordt daarna aan ING overgedragen. ING betaalt u uw ver-koopprijs. Uw klant betaalt vervolgens de huur van de goederen hetzij rechtstreeks aan ING, hetzij aan u als tussenpersoon. Op het einde van het contract, ver-koopt ING u de goederen terug aan hun restwaarde.
Wat is de meerwaarde van ING Vendor Lease voor mijn onderneming?
Door samen met het product een fi nancierings-oplossing aan te bieden, kunt u de aankoopbeslissing vaak versnellen. Bovendien stelt het huurcontract u in staat om de klanten aan u te binden door hen een nieuw contract voor te stellen wanneer het bestaande contract afl oopt. De terugname van het goed maakt het u, indien gewenst, ook mogelijk om voor uw pro-ducten een tweedehandsmarkt uit te bouwen. Het staat u ook vrij om in het huurcontract bijkomende diensten te voorzien, zoals onderhoud of vorming, om op die manier uw omzet per klant te verhogen en bij-komende inkomstrente genereren.
Zal mijn klant op de hoogte zijn van de betrokkenheid van ING Lease?
Dat is afhankelijk van de door u gekozen formule: 'dis-closed' of 'undisclosed'. Met een 'disclosed' contract, staat u de schuldvordering af aan ING Lease zodra de overeenkomst tot overdracht ondertekend is. ING stelt de klant op de hoogte van deze overdracht en nodigt hem uit om de huur rechtstreeks aan ING te betalen. Met de 'undisclosed' formule is uw klant niet op de hoogte van de betrokkenheid van ING in het huurproces (behalve in geval van betalingsproblemen). U int zelf de huurbedragen, die u vervolgens doorstort aan ING.
Wat gebeurt er wanneer mijn klant de huur niet betaalt?
In geval van staking van betalingen door uw klant, draagt ING het volledige risico. Voor elk contract evalueert ING de kredietwaardigheid van de klant. Is de beslissing positief, dan betaalt ING u de overeengekomen prijs bij het afsluiten van het contract. In geval van betalingsproblemen, zet ING zelf de nodige stappen om de overgebleven schuld te innen.
Wie kan beroep doen op ING Vendor Lease?
De dienst ING Vendor Lease richt zich op alle onder-nemingen, voor zover de waarde van elke verkoop minstens € 10.000 bedraagt en het ING Vendor Lease-contract leidt tot een jaarlijkse omzet van minimum € 750.000. De voorgestelde producten kunnen gaan van productie-uitrusting tot landbouwmateriaal, evenals informatica-uitrusting, grafi sch materiaal, graafmachines, en nog veel meer... Dankzij ING International Vendor Lease, kunt u via de andere entiteiten van ING Lease in Europa, dezelfde fi nan-cieringsstructuur als in België uitwerken (minimum: € 100.000 per contract en een jaarlijkse omzet van ongeveer € 10.000.000).
1
ING VENDOR LEASE
Groei-versneller
DANKZIJ ING VENDOR LEASE KUNNEN PRODUCENTEN, INVOERDERS OF VERDELERS
VAN UITRUSTINGSGOEDEREN, HUN KLANTEN EEN FINANCIERINGSFORMULE OP
MAAT AANBIEDEN, GEBASEERD OP LEASING. EEN UITSTEKENDE MANIER OM DE
VERKOOP TE STIMULEREN EN HUN KLANTEN AAN ZICH TE BINDEN.
2
3
5
4
©iS
tock
ph
oto
ING Vendor Lease is een eenvoudige manier om uw verkoop een extra impuls te geven door zowel uw producten als een fi nancieringsoplossing aan te bieden. In de loop van dit jaar zal ING een internetplatform ontwikkelen, dat u de moge-lijkheid zal geven om online de kredietaanvraag te doen, de goedkeuring van ING te krijgen, de contracten op te stellen en daarna, de bestaande contracten te beheren.
10
KMO’S DAG IN DAG UIT # #
188
188
INGO
nder
nem
ing
Ond
erne
min
gfe
brua
ri >
maa
rt 20
09
Ieder van ons kan probleemloos honderden bekende merken opsommen. Het wordt echter al moeilijker wanneer het erom gaat de produc-ten en diensten die deze merken aanbieden, op
te noemen. En wat is nu eigenlijk de juiste omschrij-ving van een merk? "Een merknaam is uitermate belangrijk voor een onderneming, benadrukt Alain Englebert, voorzitter van de Groep Gevers. Zowel voor een multinational als een kmo! De merknaam is het kenteken, het symbool bij uitstek." Gevers kent dit onderwerp als geen ander: logisch voor een groep ondernemingen die actief zijn in het beheer van intel-lectuele eigendom. De groep die 110 jaar geleden in Antwerpen opgericht werd en nu aanwezig is in België en Frankrijk, is uitgegroeid tot wereldleider inzake gemeenschapsmerken en bestrijkt daarbij de 27 landen van de Europese unie.
EEUWIG ZOALS EEN DIAMANT Een merk kan verschillende gedaanten aannemen. De meest gangbare is van verbale aard. "De naam maakt de consument duidelijk welke de oorsprong is van een product of een dienst", verklaart Benjamin Gevers, uitvoerend bestuurder van Gevers & Partners. Het kan ook een logo zijn, waarbij we dan spreken van een fi guratieve merknaam. Beide kunnen uiteraard ook gecombineerd worden. "Er zijn talrijke mogelijk-heden: een tekening zoals de Shell-schelp of de Côte d'Or-olifant, een kleur zoals het paars van Milka, een typisch geluid zoals dat van de Nokia-gsm's, een vorm zoals verschillende modellen SPA-fl essen. De con-sument of de klant heeft niet altijd een naam nodig om de onderneming te identifi ceren." De belangrijke elementen van een product kunnen trouwens afzon-derlijk of samen gedeponeerd worden. Uiteraard is een merknaam deponeren niet gratis. "De intellectuele eigendom wordt dikwijls beschouwd als een last, betreurt Alain Englebert. Het is een ver-gissing: het is eigenlijk een investering die verband houdt met de bedrijfsstrategie en die nauw verbon-den is met de waardecreatie. Een merk is eeuwig. We nemen de Post-It's als voorbeeld: 3M heeft een patent genomen dat ondertussen publiek domein is geworden. Maar vanaf het begin is 3M zo verstan-dig geweest om er een merknaam aan te verbinden, die vandaag nog altijd beschermd is. Ook al mag nu
EEN MERKNAAM IS HET UITHANGBORD, HET SYMBOOL BIJ
UITSTEK. EEN ESSENTIËLE INVESTERING WAARVAN HET
BEHEER EEN STRATEGISCHE VISIE OP LANGE TERMIJN
VEREIST. HOE KIEST EN HOE BESCHERMT MEN EEN MERK-
NAAM? WE BIEDEN HIER EEN KLEINE HANDLEIDING.
CCC©
C©
C©
C©
C©
orb
orb
orbbbbb
isisisisisiis
Geeft de registratie van een merknaam u recht op de
naam van het webdomein dat ermee overeenkomt?
"Er is een verband, verduidelijkt Bureau Gevers. Het
merkenrecht maakt het mogelijk om te reageren tegen
de wederrechtelijke registratie van een domeinnaam
door een derde, het zogenaamde 'cybersquatting'. In
geval van confl ict moet u een legitiem belang kunnen
aantonen voor de registratie van de domeinnaam."
"De domeinnaam maakt ook deel uit van de strategie"
MEN KAN UITERAARD APPELEN VERKOPEN ONDER HET MERK
APPLE, MAAR MEN ZAL DAT MERK NIET KUNNEN DEPONEREN
VOOR DE ACTIVITEIT 'APPELENVERKOOP'.
CORPORATE IDENTITEIT
Onderscheid u van de andere merken!
> De fi rmanaam is de naam van de onderneming zoals
vermeld in de statuten. De commerciële naam is de naam
die de onderneming gebruikt om haar activiteiten uit te
oefenen. Daimler AG gebruikt bijvoorbeeld Mercedes-
Benz als commerciële naam.
> De merknaam is het kenmerkend symbool van de
onderneming. Hij is om de tien jaar hernieuwbaar. De
merknaam van Daimler AG is Mercedes, inbegrepen de
driepuntige ster.
> Het patent, octrooi of brevet beschermt een technische
uitvinding en vervalt meestal na 20 jaar.
> Het model heeft te maken met het design, het uitzicht
van een product.
> Auteursrechten zijn van toepassing op elke artistieke en
literaire creatie in de brede zin van het woord.
Softwarecodes zijn dus ook inbegrepen.
Deze rechten zijn complementair. Hun gemeenschappelijke
eigenschap is dat ze recht geven op een monopolie voor
het voorwerp dat ze beschermen.
Beknopt lexicon van de corporate identiteit
11
febr
uari
> m
aart
2009
in
g-on
dern
emin
g.be
ing-
onde
rnem
ing.
be# #
188
188
INGOndernemingOnderneming
iedereen dat product vervaardigen, de mensen blijven het merk Post-It kopen."
KENMERKEND EN BESCHIKBAAR Overtuigd zijn van de noodzaak om zijn producten en diensten van een merknaam te voorzien, is slechts het begin van het innovatieproces. Vanaf het begin past het om vanuit een globale strategische gedachte zowel het merk als de naam van het webdomein, het model, de maatschappelijke benaming… als één geheel te zien. De eerste stap: de creatie. "De merknaam moet kenmerkend en origineel zijn." U zult geen patent kunnen nemen op 'Apple' indien u appelen verkoopt. Geen probleem echter indien u in computers gespecialiseerd bent. "Bovendien moet het merk beschikbaar zijn." U mag een merknaam, die reeds door iemand anders gedeponeerd is, niet opnieuw op de markt brengen. Hoe kunt u weten of uw naam of logo nog vrij is? Doodeenvoudig door het na te kijken in de offi ciële registers, die u online kunt raadplegen. Door de lijst te overlopen komt u te weten of niemand anders dezelfde keuze heeft gemaakt als u, maar dat geeft u nog geen juridische zekerheid. "Vandaar het belang om een specialist te raadplegen, benadrukt Benjamin Gevers. We beschikken zelf over software die een veel ruimere screening kan uitvoe-ren van de registers." Nader onderzoek van voor- en
achtervoegsels, opeenvolging van tekens, enz. Van het identieke zoeken we daarna verder naar het gelijkaardige.
EEN WELDOORDACHTE SPECIALISATIE Zodra de merknaam er is, moet hij beschermd worden. "Die bescherming geldt zowel voor een bepaalde geografi sche streek als voor een activitei-tensector." Bepaal dus eerst in welk land u uw merk gaat registreren. "U kunt stap voor stap tewerk gaan, stippelt Benjamin Gevers aan. U begint a priori met de Benelux vermits er geen mogelijkheid bestaat om uitsluitend voor België een patent aan te vragen. Daarna kunt u bijvoorbeeld ook een aanvraag indie-nen voor de aangrenzende landen. Het hangt ervan af op welke markten u gericht bent en hoe groot uw budget is. Het heeft geen zin een merknaam te laten registreren in Japan of de Verenigde Staten indien u er nog nooit geweest bent.""Wat dat betreft kunt u best anticiperen op uw toe-komstige projecten”, voegt Dominique Hubart, CEO van Groep Gevers, eraan toe. “Indien u van plan bent om over twee jaar te investeren in een nieuwe sector, dan doet u er goed aan om meteen te controleren of
de gekozen merknaam ook beschikbaar en adequaat is voor die sector. Hetzelfde geldt voor de landen waar u uw merk zou willen beschermen. Indien u hier niet meteen aan denkt, dan zou u dat achteraf veel geld kunnen kosten. Bijvoorbeeld indien u reclame begint te voeren en achteraf verplicht wordt om van naam te veranderen." Het belangrijkste blijft uiteraard de naam en/of het logo te beschermen door ze te laten registreren in de reële activiteitsgebieden en voor de categorieën die overeenkomen met uw sector. Daarna zullen uw ontwikkelingsprojecten en uw budgettaire situatie bepalen of u nog eventueel uw patenten uit-breidt of nieuwe aanvraagt.”
HOUD UW TERRITORIUM IN DE GATEN! Zodra een merknaam geregistreerd is, moet nog gezorgd worden voor het actieve beheer ervan. "Het toezicht omvat twee delen, stipt Benjamin Gevers
EEN MERK, ZELFS GRAFISCH,
MOET KENMERKEND EN
ORIGINEEL ZIJN.
De intellectuele eigendom wordt dikwijls beschouwd als een last. Het is een
vergissing: het is eigenlijk een investering
© D
mit
riy
Zh
ura
vle
v -
Fo
toli
a.c
om
Het Benelux-Bureau voor de Intellectuele
Eigendom (BBIE, www.boip.int) is de offi ciële
instantie voor de registratie van merken en modellen
in de Benelux. Op Europees niveau is dat het Bureau
voor harmonisatie binnen de interne markt (OHIM,
www.oami.europa.eu).
Een merk registreren in de Benelux kunt u zelf doen.
"Het is precies zoals met fi scaliteit, oppert Dominique
Hubart. Voor een kleine structuur kan men eventueel
zelf een merknaam laten registreren. Toch heeft men
snel externe raadgeving nodig. Bijvoorbeeld om de
juiste keuze te maken in een lange lijst (met 45 moge-
lijke) producten en diensten die aan het merk gelinkt
zullen worden."
Naargelang de landen waar de bescherming geldig is en
het aantal aan het merk gelinkte activiteitsgebieden, kan
de kostprijs enorm verschillen. "Voor een kmo die zich in de
Benelux wil indekken, bedraagt ons basistarief € 595 voor de
registratie. Dit bedrag omvat een taks van € 240 ten voor-
dele van het BBIE. Het bedrag vertegenwoordigt minder dan
€ 60 per jaar! Na 10 jaar zal een hernieuwing u € 520 kosten."
Aan deze bedragen moet u eventueel nog opzoekings- en
toezichtkosten toevoegen. Voor een gemeenschapsmerk
geldig in de 27 landen van de Europese unie, bedraagt de
rekening € 2.880 (inbegrepen de offi ciële belasting van
€ 1.600). Voor de hernieuwing van de registratie (€ 1.940,
waarvan € 1.600 belasting) is in de nabije toekomst sprake
van een aanzienlijke verlaging van de bijbehorende taksen.
Waar kan men zijn merknaam beschermen en wat kost het?
1222
KMO’S DAG IN DAG UIT # #
188
188
INGO
nder
nem
ing
Ond
erne
min
gfe
brua
ri >
maa
rt 20
09
CCC©
CCCC©©©
orb
orb
orb
orb
orb
orb
orbrbrbbrbbbbbb
orb
orbrbbbbbr
or
iisisisissisissisisisiiiii
Het heeft geen zin een merknaam te
laten registreren in Japan of de Verenigde Staten indien u er nog
nooit geweest bent
aan, de controle die de klant zelf rechtstreeks op de markt uitvoert en natuurlijk ook de toezichtdiensten geleverd door ondernemingen zoals de onze. Deze diensten behelzen de controle van de offi ciële regis-ters om de aanwezigheid van een identieke of gelijk-aardige merknaam op te sporen."Confl icten komen nochtans zelden voor. Soms gebrui-ken twee ondernemingen een gelijkaardige naam in verschillende gebieden, wat tot problemen kan leiden in geval van expansie. "Wanneer de situatie zich voor-doet, treft men in 80% van de dossiers een minne-lijke schikking." Laten we het voorbeeld nemen van een Franse onderneming die een merknaam gere-gistreerd heeft die lijkt op de uwe. "U zult niet naar Frankrijk kunnen uitwijken en het Franse bedrijf zal niet in de Benelux actief kunnen zijn." Beide onder-nemingen hebben er voordeel bij om een schikking te treffen. "Co-existentie is mogelijk indien de sectoren en actieterreinen van beide bedrijven duidelijk afge-bakend worden."Een van de meest besproken confl icten was de strijd in 2006 tussen Apple Corps, verdediger van de com-merciële belangen van de Beatles sinds 1968, en informaticabedrijf Apple. Apple Corps had een fel-groene appel als logo, terwijl Apple een gestileerde appel met een hap eruit gebruikt. In 1991 hadden beide bedrijven een akkoord gesloten: geen van beide
zou zich komen moeien op het domein van de andere. Toen Apple zijn geluk met de beroemde iPod en het platform iTunes in de muziekwereld ging beproeven, oordeelde Apple Corps dat het akkoord geschonden was. Een Britse rechter gaf uiteindelijk het informa-ticabedrijf gelijk.
ONONTBEERLIJKE INVESTERING Wat kunt u doen wanneer een concurrent beslag legt op uw merknaam? Een eerste mogelijke oplos-sing die u kunt overwegen, is een verzetprocedure voeren. "Met deze administratieve stap vraagt u aan de registratiedienst om het omstreden merk niet te registreren." Dit kan op voorwaarde dat u binnen een relatief korte termijn van twee tot drie maanden rea-geert. "Is deze termijn verstreken of hebt u jammer genoeg de commerciële naam die u al jaren gebruikt, niet geregistreerd en heeft iemand anders zich de naam toegeëigend, dan blijft alleen nog de gerechte-lijke procedure over… met de kosten en de zware onzekerheid die zo'n procedure met zich meebrengt." Meer nog dan een eenvoudig marketinginstrument, is de registratie van uw merken een onontbeerlijke investering om het succes van uw onderneming te beschermen!
ING, UW PARTNER
13
febr
uari
> m
aart
2009
in
g-on
dern
emin
g.be
ing-
onde
rnem
ing.
be# #
188
188
Als u de facturen van uw leveranciers zelf onder ogen krijgt, is het u vast al opgevallen: steeds meer bedrijven cederen hun facturen aan een commercial fi nance partner. Dat
staat op de factuur te lezen in een aparte vermelding of op een speciale sticker. Nu de tijd dat klanten zich bij zo’n vermelding foute vragen stelden voorbij is (zie ‘Met 15 jaar vertraging op leasing’), wordt com-mercial fi nance in steeds sneller tempo onthaald als een goedkope en fl exibele manier om de werking van een bedrijf te fi nancieren. Bruno Verhofstede, die eerder dit jaar managing director werd van ING Commercial Finance Belux, schetst een doorsnee situatie: “Iemand richt een dienstverlenend bedrijfje op en merkt al snel dat klanten gemiddeld pas twee maanden na afl oop van het werk betalen. Terwijl allerlei kosten, zoals interimkrachten, vaak onmid-dellijk betaald moeten worden. Tot op zekere hoogte is dat natuurlijk de reden waarom een bedrijf een beginkapitaal heeft. Alleen... dat kapitaal groeit niet vanzelf met het bedrijf mee.”
COMMERCIAL FINANCE
Financier de groeivan uw onderneming
met uw facturen
DE DEBITEURENPORTEFEUILLE GEBRUIKEN ALS
ONDERPAND VOOR EEN WERKKAPITAAL-
FINANCIERING: VAN EI VAN COLUMBUS TOT
NORMALE PRAKTIJK.
© C
© C
© C
©C
orb
orb
orbb
isisis
Naarmate een bedrijf meer klanten en opdrachten krijgt, groeit het probleem van de voorfi nanciering. Als het bedrijf in wezen rendabel is, ligt het niet voor de hand om dat op te lossen met de input van extra kapitaal. “Wat hier nodig is, vat Bruno Verhofstede samen, is gewoon: geld voor de werking.”
FLEXIBELER DAN KASKREDIET Een herkenbare situatie, ongetwijfeld, waarvoor commercial fi nance volgens Bruno Verhofstede een heel breed gamma oplossingen in petto heeft: “Commercial fi nance betekent dat wij, op het moment dat de factuur naar de debiteur vertrekt,
Debiteuren weten heel goed dat wij hun betaling stipt
zullen opvolgen
EEN STERK GROEIENDE ONDERNEMING HEEFT DIKWIJLS
NOOD AAN MEER WERKKAPITAAL. MET ING COMMERCIAL
FINANCE KAN OP EEN SOEPELE EN AANGEPASTE MANIER
AAN DE VRAAG VOLDAAN WORDEN.
De werking van een onderneming fi nancie-
ren met voorschotten op de uitstaande
vorderingen... Vandaag klinkt het evident
maar dat is niet altijd zo geweest, weet Bruno
Verhofstede: “Factoring – zoals dat toen
heette – was een heel geladen begrip. Een
gecedeerde factuur heette te wijzen op moei-
lijkheden bij de leverancier. Volkomen ten
onrechte, maar wel een goede reden voor leve-
ranciers om de techniek uit de weg te gaan.”
Destijds waren het ook de grote bedrijven die
aan de kleinere toonden hoe leasing een inte-
ressante manier was om de aankoop van inves-
teringsgoederen te financieren. “Hetzelfde
gebeurt nu met commercial fi nance. Maar dan
vijftien jaar later.”
Met 15 jaar vertraging op leasing
14
ING, UW PARTNER # #
188
188
INGO
nder
nem
ing
Ond
erne
min
gfe
brua
ri >
maa
rt 20
09
inderdaad heel verschillende bedrijven helpen”, bevestigt Bruno Verhofstede. “We spelen heel goed in op kmo’s met een omzet van € 1 of 2 miljoen, maar helpen even graag bedrijven die het honderdvoudige omzetten. Het is het hart van de job: we fi nancieren vorderingen, dat wil zeggen zoveel als er vorderin-gen zijn. Zodat dit een ideale manier is om groei te fi nancieren. Dit is werkkapitaalfi nanciering. Wie geld zoekt voor een nieuw gebouw of andere investeringen op lange termijn, heeft een andere vorm van fi nancie-ring nodig.”Aan een financiering op basis van de vorderin-genportefeuille zitten een paar voorwaarden vast. Dat ING Commercial Finance contractueel eige-naar wordt van de facturen, stipten we al aan. Een tweede voorwaarde is dat de facturen betrekking hebben op materialen die geleverd zijn, of dien-sten die gepresteerd zijn. En dus bijvoorbeeld niet op recurrente diensten die nog uitgevoerd moeten worden.
DE VERVALDAG! WAT NU? De fi nanciering is waar commercial fi nance om draait, maar het is niet het enige product in het mandje van ING Commercial Finance. Niet alle debi-teuren betalen op tijd en dus stelt zich de vraag: wie zal de niet-betalers aanspreken? En op welk ogenblik? Bruno Verhofstede: “Voor heel veel cliën-ten nemen wij die rol op ons, omdat bedrijven vaak bang zijn om de goede commerciële relaties met hun klanten te hypothekeren met telefoontjes om hen aan hun betaalplichten te herinneren”.Een derde product dat nauw aansluit op het com-mercial fi nance gebeuren is de kredietverzekering. Een aantal facturen blijft nu eenmaal onbetaald en de vraag is: wie draait daarvoor op. Is de cliënt van ING Commercial Finance verzekerd, dan krijgt
onmiddellijk het afgesproken deel van die factuur uitkeren als een krediet. Sommige cliënten hebben genoeg aan 60% van het factuurbedrag; bij andere kan dat oplopen tot 90%. Als wij nadien de betaling van de debiteur ontvangen – het aan ons overdragen van de eigendom van de factuur is een voorwaarde voor dit type van krediet – stopt de krediettermijn voor die factuur en storten we uiteraard ook het niet-voorgefi nancierde saldo door.” Commercial fi nance is een volcontinuformule: elke dag opnieuw speelt zich hetzelfde scenario af. De cliënt stuurt de gege-vens over de facturen van die dag naar de bank en die checkt welke debiteuren die dag betaald hebben. Op basis van die elementen wordt het krediet aan-gepast en de rente berekend. De cliënt kan met een eenvoudige internettoepassing zijn kredietlijn opvolgen en weet precies wat er gebeurt.De formule is veel fl exibeler dan een standaard kas-krediet. Een importeur van kerstmateriaal kan in december voor € 1 miljoen factureren en dan twee of drie maanden niets meer. Met commercial fi nance kan hij zonder problemen een heel substantieel krediet opnemen, dat in januari en februari, als de debiteuren betalen, stelselmatig wordt afgebouwd. “Het is een echt voorschot”, vat Bruno Verhofstede samen.
VRIENDELIJK VOOR GROEI De seizoensschommelingen zijn niet het enige waar-tegenover commercial fi nance zich soepel opstelt. Commercial fi nance is immers ook heel groei-vriendelijk. “We kunnen met ons productengamma
"DEZE FINANCIERINGSWIJZE BIEDT EEN BIJKOMEND VOORDEEL:
DE KLANTEN VAN DE ONDERNEMING BETALEN HUN FACTUREN
SNELLER", VERDUIDELIJKT BRUNO VERHOFSTEDE, MANAGING
DIRECTOR ING COMMERCIAL FINANCE BELUX.
IIII ©
©
©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©©
NGG
NGG
NNN
Eén ING-service tussen andere
Het aanbieden van commercial fi nance
gebeurt bij ING helemaal geïntegreerd
in de cliëntrelatie. Het is de Relationship
Manager die bij Commercial Finance een
mogelijke interesse van een cliënt signaleert.
Mensen van ING Commercial Finance maken
dan eerst hun huiswerk – ze bekijken de balans
en de vorderingen, checken of er een krediet-
verzekering is enzovoorts – en houden dan
een meeting met de cliënt om goed te begrij-
pen wat hij precies doet, hoe hij georganiseerd
is, hoe en wanneer de facturatie gebeurt...
Een paar dagen later presenteert ComFin een
offerte. Een beetje zoals dat met een woon-
krediet gebeurt is dat een non-binding offer:
de bank heeft nog geen formeel fi at voor het
krediet maar geeft een idee van wat het onge-
veer wordt. Gaat de cliënt akkoord, dan volgt
nadien een formele kredietbevestiging. 15
febr
uari
> m
aart
2009
in
g-on
dern
emin
g.be
ing-
onde
rnem
ing.
be# #
188
188
INGOndernemingOnderneming
KLANTEN BETALEN SNELLER Er is nog een ander indirect effect. De cessie van facturen lokt namelijk bij de debiteuren een beter betaalgedrag uit. “De betalingstermijn die bedrij-ven zichzelf gunnen, hangen samen met een zekere ‘mindset’. Debiteuren weten heel goed dat wij hun betaling stipt zullen opvolgen. Zelfs als ze beta-lingsmoeilijkheden kennen, zullen ze de aan een commercial finance partner gecedeerde facturen blijven betalen.” Hoe dan ook, facturen hebben de neiging om gemiddeld sneller betaald te worden na een cessie, dan ervoor. Wat uit zichzelf de prefinan-ciering al goedkoper maakt.Wie het op een rijtje zet, zou moeite krijgen om in te zien waarom deze financieringsformule zoveel tijd nodig had om ingeburgerd te raken. Commercial Finance is inderdaad de meest praktische en meest vanzelfsprekende oplossing om sneller te kunnen beschikken over de liquide middelen na een gele-verde prestatie.
hij X tijd na de vervaldag automatisch het niet-voorgefi nancierde deel van de factuur uitbetaald. Is hij niet verzekerd, dan betaalt hij het krediet (voor die factuur) terug.
WAT KOST EEN KOSTUUM? Over wat commercial fi nance kost, kan Bruno Verhofstede niet heel kort zijn. “Het is een beetje zoals vragen wat een kostuum kost. Dat is ook een product dat eenvoudig beschreven kan worden terwijl de prijs toch geweldig kan verschillen, naar-gelang de stof, het design enzovoorts.” Sommige cliënten hebben heel veel verschillende debiteu-ren, andere slechts drie of vier heel grote. Dat geeft een andere risicospreiding en dat speelt mee in de tariefbepaling. Ook de ‘kwaliteit’ van de debiteuren speelt een rol. Omvat het contract ook de opvolging van de betalingen, dan is er bovendien de omvang van het administratief werk: de facturen van een telecombedrijf met heel veel klanten zorgen uiter-aard voor meer werk dan die van een interimkan-toor met vijftig klanten. “Grosso modo, spelen drie elementen mee in de prijsvorming: het tarief voor de lening zelf, het debiteurenrisico en de administra-tieve behandeling.”Maar bij nader inzicht valt er over de prijs voor de lening nog wel wat meer te zeggen: “Die is in principe beter dan de prijs van het kaskrediet. Er is immers een heel goed onderpand”. En omdat de bank door de opvolging van de facturen echt de vinger aan de pols van het bedrijf houdt, kan het overigens ook een kaskrediet tegen een scherpere prijs aanbieden.
Commercial fi nance betekent dat wij, op het moment dat de factuur
naar de debiteur vertrekt, onmiddellijk het afgesproken deel van die factuur uitkeren
als een krediet
DE DIENST ING COMMERCIAL FINANCE WORDT TELKENS
OP MAAT ONTWIKKELD OM REKENING TE HOUDEN MET DE
SPECIFICITEIT VAN ELKE KLANT.
© C
© C
©C
© C
©C
©C
©C
©C
©©o
rbo
rbo
rbo
rbbo
rbo
rbrbo
rbrbo
rbrbrbbrro
sisisssssssisisisssissisi
Wanneer de onderneming opteert voor de demateriali-
satie, is een aanpassing van de statuten onvermijde-
lijk. Gelukkig heeft de wetgever bepaald dat de aanpassing
van de statuten in het kader van de dematerialisatie van
effecten geen bijeenroeping vereist van een buitengewone
algemene vergadering. Het volstaat wanneer de raad van
bestuur de wijzigingen goedkeurt en vermeldt in een nota-
riële akte, en wanneer de aandeelhouders op de hoogte
gebracht worden tijdens de volgende algemene vergade-
ring. Modellen van clausules betreffende de wijziging van
de statuten werden opgesteld door de Koninklijke Federatie
van het Belgisch Notariaat. Ze zijn gratis beschikbaar op
www.dmat.be.
Aanpassing van de statuten
166
FISCALITEIT EN VERMOGEN # #
188
188
INGO
nder
nem
ing
Ond
erne
min
gfe
brua
ri >
maa
rt 20
09
Sinds begin 2008 wordt het systeem van de effecten aan toonder geleidelijk afgeschaft.
Elke onderneming die derge-lijke effecten uitgegeven heeft, moet er nu voor zorgen dat ze
verdwenen zijn tegen 31 december 2013. Opteert ze voor een omzetting in effecten op naam, dan zal elke effectenhouder zijn stukken naar de zetel van de onderneming moeten brengen. Daar zullen ze ingeschreven worden in het register van de effecten en vernietigd worden. Elke latere overdracht van effecten op naam zal, om geldig te zijn, in dat regis-ter moeten ingeschreven worden. Deze procedure is wel geschikt voor ondernemingen met een stabiel aandeelhouderschap. Ondernemingen met talrijke aandeelhouders en een belangrijk aandelenverkeer opteren beter voor de dematerialisatie.
DEMATERIALISEREN Deze tweede oplossing bestaat erin de bestaande effecten aan toonder te ‘dematerialiseren’. De houders van deze effecten zullen ze enkel moeten inleveren bij hun bank die ze zal inschrijven op een effectenrekening op hun naam. Vooraf moet de onder-neming haar statuten aanpassen en een 'Top van de Piramide'(TVP) aanduiden. Dit is een instelling, hetzij een erkende rekeninghouder (een bankinstelling of een beursvennootschap), hetzij een vereffenings-instelling (Euroclear Belgium of de Nationale Bank van België), die verantwoordelijk is voor de centrali-satie van de informatie betreffende het verkeer van de gedematerialiseerde effecten. Elke bank waarvan de cliënten effecten van de onderneming op een effec-tenrekening geplaatst hebben, is verplicht het aantal effecten door te geven aan de TVP, zonder evenwel de identiteit van de houders te vermelden. De TVP moet er dan voor zorgen dat het aantal effecten in omloop
EFFECTEN AAN TOONDER
Denk aan de dematerialisatie!
DEMATERIALISATIE
ZAL DE OVERDRACHT
VAN EFFECTEN
VEREENVOUDIGEN.
© C
orb
or
isss
OPGELET INDIEN UW ONDERNEMING
EFFECTEN AAN TOONDER HEEFT UITGE
GEVEN: UITERLIJK OP 31 DECEMBER 2013
MOETEN ZE OMGEZET WORDEN IN
EFFECTEN OP NAAM OF IN GEDEMATER-
IALISEERDE EFFECTEN.
Einde van de effecten aan toonder: enkele belangrijke data
31 JANUARI 2007
Deadline voor de noodzakelijke maatregelen met betrek-
king tot de dematerialisatie van effecten aan toonder door
beurs genoteerde ondernemingen.
1 JANUARI 2008
> Geen enkele emissie van effecten aan toonder is nog
toegelaten.
> Bestaande effecten mogen niet meer fysiek geleverd
worden.
VAN 1 JANUARI 2008 TOT 31 DECEMBER 2013
Niet-beursgenoteerde ondernemingen moeten de demate-
rialisatie of de omzetting in effecten op naam organiseren
en hun statuten aanpassen.
De omzetting in effecten op naam of gedematerialiseerde
effecten is een feit vanaf de datum door de onderneming
vermeld in haar statuten (uiterlijk op 31/12/2013). Na die
datum worden de rechten verbonden aan de effecten aan
toonder opgeschort tot de houder ze op een effectenre-
kening heeft geplaatst (dematerialisatie) of ze heeft laten
inschrijven in het register van de effecten op naam (omzet-
ting in effecten op naam).
1 JANUARI 2014
Alle bestaande effecten aan toonder worden automatisch
gedematerialiseerd of omgezet in effecten op naam. De
rechten van de effectenhouders worden opgeschort zolang
ze hun situatie niet geregulariseerd hebben.
1 JANUARI 2015
Nog in omloop zijnde effecten worden verkocht. De
opbrengst (na kosten) wordt gestort bij de Deposito- en
Consignatiekas. De effectenhouders kunnen er hun geld
ophalen in ruil voor de effecten.
1 JANUARI 2016
De teruggave van de opbrengst van de verkoop wordt belast
met een boete van 10% per begonnen jaar na 2015. 1711t
febr
uari
> m
aart
2009
in
g-on
dern
emin
g.be
ing-
onde
rnem
ing.
be# #
188
188
INGOndernemingOnderneming
altijd overeenkomt met het aantal uitgegeven effec-ten. Enkel de naam van de TVP wordt vermeld in het register van de effecten (naast de namen van eventu-ele aandeelhouders die in het bezit zijn van effecten op naam).
VEREENVOUDIGDE ADMINISTRATIE Zodra de TVP aangeduid is, zal deze belast zijn met de opvolging van de gedematerialiseerde effecten. Het beheer van het effectenverkeer berust uitsluitend bij deze instelling en bij de banken. De effectenhouders kunnen gemakkelijk hun stukken doorgeven met een overschrijving. Elke effectenoverdracht tussen de banken wordt geregistreerd door de TVP, die op elk ogenblik zal weten bij welke fi nanciële instelling elk aandeel zich bevindt. Bovendien zal ook de verwer-king van de dividenden vereenvoudigd worden: één enkele storting op de rekening van de TVP zal vol-staan. De TVP zorgt vervolgens voor de storting van de dividenden aan de banken, die ze dan op de reke-ning van hun cliënten doorstorten. De centralisatierol van de TVP zal ook de transacties vereenvoudigen die te maken hebben met effectenoverdracht.
VERHOOGDE RECHTSZEKERHEID Dematerialisatie zorgt tevens voor een grotere rechtszekerheid dan het oude systeem. Alle ver-richtingen betreffende gedematerialiseerde effecten laten inderdaad sporen na, zodat discussies over de identiteit van de effectenhouder, vaak het onder-werp van confl icten tussen erfgenamen of met de fi scale administratie, zo goed als uitgesloten zijn. Gedematerialiseerde effecten bieden bovendien meer discretie dan effecten op naam. Enerzijds is er geen enkele rechtstreekse link tussen de onderne-ming en de aandeelhouders en anderzijds worden de effectenrekeningen beschermd door het bank-geheim. In sommige omstandigheden, bijvoorbeeld het overlijden van de houder van de rekening, kan dit geheim wel worden opgeheven.
EEN LIJDENSWEG? De dematerialisatie is niet meteen een ingewikkelde verrichting. De onderneming zal enkel moeten over-gaan tot een aanpassing van haar statuten (zie kader). In geval van omzetting in effecten op naam, zal de onderneming een register moeten bijhouden. Zijn er veel aandeelhouders en worden de aandelen in hoge mate verhandeld, dan kan men beter beroep doen op het systeem van gedematerialiseerde effecten. De TVP neemt dan het beheer van de effecten over van de onderneming. Ten slotte, indien u vragen hebt betref-fende de gevolgen van deze veranderingen voor uw erfenisplanning, dan moet u weten dat er voor elke situatie aangepaste oplossingen bestaan.
De centralisatierol van de TVP zal ook de transacties
vereenvoudigen die te maken hebben met
effectenoverdracht
■ ING kan optreden als 'top van de piramide' en biedt u haar
diensten aan als TVP om u tijdens de volledige procedure bij
te staan. Voor meer inlichtingen kunt u contact opnemen
met uw Relationship Manager.
18
INITIATIEVEN # #
188
188
INGO
nder
nem
ing
Ond
erne
min
gfe
brua
ri >
maa
rt 20
09
CORPORATE SOCIAL RESPONSIBILITY: IS HET DE ZOVEELSTE RONKENDE BENAMING
ZONDER ECHTE BETEKENIS? OP HET EERSTE GEZICHT KLINKEN DIE DRIE WOORDEN NIET
ZO CONCREET. MAAR IN DE PRAKTIJK KAN CSR LEVENS VERANDEREN, EN NIET UIT-
SLUITEND AAN DE KANT VAN DIEGENEN DIE GEHOLPEN WORDEN.
CORPORATE SOCIAL RESPONSIBILITY
Een betekenisvol engagement
Hebben ondernemingen de morele plicht om het welzijn te bevorderen in de maat-schappij waarin zij actief zijn? Meer en meer organisaties beantwoorden deze
vraag bevestigend. Het gaat hier duidelijk om maatschappelijk verantwoord ondernemen (MVO) of corporate social responsibility (CSR), ook al is deze plicht zuiver theoretisch. Bij ING zorgt Philippe Dembour in alle bescheidenheid voor inspiratie, aanmoediging en coördinatie van de verschillende MVO-initiatieven binnen de bankinstelling. Deze taak is voor hem een halftijdse opdracht. De tweede helft van zijn tijd besteedt hij aan het beheer van het pensioenfonds van de bank.
MVO EN ING, ACRONIEMEN DIE HET GOED MET ELKAAR KUNNEN VINDEN De eerste prioriteit van Philippe Dembour bestaat erin de persoonlijke bijdrage van de medewerkers aan de MVO-activiteiten van ING te optimaliseren. De MVO-comités zijn de instrumenten van deze priori-teit. Ze bestaan uit 4 of 5 medewerkers die een fi lan-tropisch initiatief nemen en het dan ook organiseren met de steun van de bank. De projecten in kwestie gaan van grote evenementen (100 leden van de auditafdeling die naar de Antwerpse dierentuin gaan met 100 andersvalide kinderen) tot kleinere gelegen-heden, waarbij bijvoorbeeld geholpen wordt wanneer een agentschapsdirecteur een feest organiseert ten voordele van de bouw van een school in India. "Iedereen kent wel een goed doel of een sympathieke liefdadigheidsinstelling, legt Philippe Dembour uit. De MVO-comités zijn voor iedereen een goede gele-genheid om te beseffen in hoeverre we onvoorwaar-delijk nuttig kunnen zijn." Twee andere initiatieven
liggen Philippe Dembour bijzonder na aan het hart: de huiswerkschool, die leerlingen met leermoeilijk-heden helpt, en het project 'moreel peterschap', dat daarentegen jongeren probeert te helpen die goede schoolresultaten behalen, maar die thuis niet genie-ten van de noodzakelijke steun om hun talenten te kunnen ontplooien. Voor deze twee activiteiten bieden de ING-medewerkers directe hulp: ze gaan zelf naar de scholen om de kinderen te helpen.
Diensten verlenen of iets goeds doen is niet uitsluitend
voorbehouden aan zedenpredikers of aan martelaren!
OM HET PROGRAMMA 'ING CHANCES FOR CHILDREN', DAT IN PARTNERSCHAP MET UNICEF
WORDT ONTWIKKELD, TE FINANCIEREN, STORT ING HET DUBBELE VAN HET BEDRAG DAT
DOOR HET PERSONEEL WERD INGEZAMELD AAN HET PROJECT.
©U
nic
ef
©U
nic
ef
©U
nic
ef
Naast de activiteiten waaraan de ING-medewerkers zelf
deelnemen, is er nog de bijdrage van de bank als organi-
satie. Jaarlijks wordt meer dan € 700.000 overgemaakt aan de
Koning Boudewijnstichting om projecten te steunen die er o.a.
voor ijveren om de levenskwaliteit van ongeneeslijke zieken te
verbeteren en om de herintegratie van jongeren te bevorde-
ren. ING werkt eveneens samen met UNICEF aan het project
'ING Chances for Children', dat kinderen in derde wereldlanden
onderwijs wil aanbieden. Maar ook daarbij worden personeel-
sleden betrokken: de bijdragen bestemd voor UNICEF worden
ingezameld bij het personeel en bedragen € 30 per jaar per
personeelslid. Het totale bedrag wordt door de onderneming
en door de groep verdubbeld en verdrievoudigd. Sinds het
ontstaan van dit project konden meer dan 10.000 kinderen
in ontwikkelingslanden naar school gestuurd worden.
Meer traditionele investeringen
191
febr
uari
> m
aart
2009
in
g-on
dern
emin
g.be
ing-
onde
rnem
ing.
be# #
188
188
INGOndernemingOnderneming
WAAROM MAATSCHAPPELIJK VERANTWOORD ONDERNEMEN? Op zich is er natuurlijk niets nieuws aan het engage-ment van een onderneming ten voordele van 'goede doelen'. Maar tegenwoordig doen ondernemingen dat zeer bewust en gestructureerd. Waarom? "Ten eerste, omdat geen enkele onderneming een eiland is: ING heeft er alle belang bij actief te zijn in een welva-rende en harmonieuze maatschappij", aldus Philippe Dembour. En het morele aspect? Het bestaat, uiter-aard, maar niet specifi ek voor ING: "Iedereen heeft de plicht om te ijveren voor een betere wereld!" Voor een onderneming die zich gedraagt als een gemeenschap binnen een maatschappij, is het aanmoedigen van onbaatzuchtige activiteiten dan ook een meerwaarde voor het menselijk kapitaal: "Er bestaat geen betere teambuilding dan liefdadigheidsactiviteiten! De initia-tieven waaraan ING-medewerkers deelnemen, dragen bij tot een zekere verbondenheid in de maatschappij, maar ook binnen de bankinstelling zelf. Daarom doen we er alles aan opdat de MVO-activiteiten van de bank zouden uitgevoerd worden door of op aandringen van onze medewerkers", vervolgt Philippe Dembour.
MEN KAN ALTIJD NOG IETS BIJLEREN Maatschappelijk verantwoord ondernemen is nog op een ander vlak positief voor de bank: tijd of energie geven is een uitermate vormende activiteit. Het biedt allereerst de kans om als mens te groeien: sommi-gen, die nog nooit deelgenomen hadden aan altruïs-
tische activiteiten, beginnen ermee wanneer de kans hen geboden wordt… en ontdekken dan de voldoening die zulke activiteiten hen kunnen bezorgen. Diensten verlenen of iets goeds doen is niet uitsluitend voor-behouden aan zedenpredikers of aan martelaren! "Een collega is me zelfs komen bedanken omdat ik hem de kans had gegeven om in zijn leven een nieuwe dimensie te ontdekken: naast zijn werk en zijn gezin, beseft hij nu dat hij ook gelukkig kan zijn door anderen te helpen", vertelt Philippe Dembour. Deze beweert ook dat het steunen van de sociale activiteiten van de ING-personeelsleden hen ook kan helpen groeien in hun beroepsleven: "Te veel mensen stellen zich tevreden met het doen, dikwijls zeer goed zelfs, van wat ze kunnen en kennen sinds hun schooltijd. In de professionele wereld van vandaag is dat echter een gevaarlijke attitude: niemand kan nog rekenen op één enkele job van het begin tot het einde van zijn loopbaan. Het is bijgevolg belangrijk om open te staan voor iets anders, om nieuwe competenties te ontwikkelen met de bedoeling zijn kansen op de arbeidsmarkt te verbeteren. Deelnemen aan solida-riteitsactiviteiten kan daartoe bijdragen".
DE SCHOOLACTIVITEITEN LIGGEN PHILIPPE DEMBOUR BIJZONDER
NA AAN HET HART.
De initiatieven waaraan ING-medewerkers
deelnemen, dragen bij tot een zekere verbondenheid
in de maatschappij, maar ook binnen de bankinstelling zelf
ING-MEDEWERKERS ZIJN RECHTSTREEKS BETROKKEN BIJ DE HUISWERKSCHOOL:
ZE GAAN ZELF NAAR DE SCHOLEN OM DE KINDEREN TE HELPEN.
©D
.R.
©D
.R.
