Upload
thom
View
55
Download
4
Embed Size (px)
DESCRIPTION
Państwowa Szkoła Wyższa im. Papieża Jana Pawła II w Białej Podlaskiej Wykład dla studentów i pracowników, 10.10.2013. Podstawy ekonomiczne i prawne wykorzystania odnawialnych źródeł energii. Grzegorz Wiśniewski Inst ytut Energetyki Odnawialnej gwisniewski @ieo.pl. - PowerPoint PPT Presentation
Citation preview
www.ieo.pl
Grzegorz WiśniewskiInstytut Energetyki Odnawialnej
Podstawy ekonomiczne i prawne wykorzystania odnawialnych
źródeł energii
Państwowa Szkoła Wyższa im. Papieża Jana Pawła II w Białej Podlaskiej
Wykład dla studentów i pracowników, 10.10.2013
www.ieo.pl
Odnawialne i nieodnawialne zasoby energiivs. światowe zużycie energii
Roczny strumień energii promieniowania słonecznego docierająca do powierzchni Ziemi (1,76 x 1017) przekracza 30 tys. razy światowe, roczne zapotrzebowanie na energię
www.ieo.pl
Odnawialne zasoby energii
Wykorzystanie zasobów
Technologia
Zasób
Ekonomika
Procedury lokalizacyjne
Planowanie
Zrównoważone gospodarowanie
Postęp technologicznyMechanizmy wsparcia
Organizacja
Jakość
Opłacalność
www.ieo.pl
Integracja działalności w obszarach :
Badania i wdrożenia demonstracyjne
Polityka i strategie regionalne
Promocja i informacja
Instytucje a rozwój energetyki odnawialnej
Inwestor
PARLAMENT
POLITYKAI PROGRAMY ROZWOJOWE
RZĄD
KONSULTANCI/Agencje energetyczne
Prawo
Polityka
Programy rozwoju
Plany energetyczne
Lokalne uwarunkowania inwestycyjne
Informacje ogólne
Informacje szczegółowe
Studia wykonalności
Projekt techniczny
Inwestycje
BADANIA I ROZWÓJPROMOCJA
I INFORMACJA
LIDERZY LOKALNI
KONSULTANCI
SZKOŁY, MEDIAPUNKTY
INFORMACYJNE
PROJEKTANCI
Servis
Produkt
Prototyp rynkowy
Model techniczny
Model matematyczny
Pomysł techniczny
BADANIA PODSTAWOWE
BADANIA STOSOWANE
INNOWCYJNE FIRMY
INSTALATORZY
SAMORZĄD TERYTORIALNY
PRODUCENCI
OZE na świecie ‘2010źródło: REN21”RES Global Status Report ‚2012”
www.ieo.pl
OZE dostarczają 17% energii końcowej w skali całego globu
OZE-E na świecie ‘2011źródło: REN21”RES Global Status Report ‚2012”
www.ieo.pl
OZE-Elektryczne (OZE-E) stanowiły ok 50% wszystkich nowych inwestycji na świecie w 2011 r. (208 GW)
Całkowita moc OZE-E w 2011 roku wynosiła 1 360 GW (+8%)
Moc OZE-E bez energetyki wodnej - 390GW, wzrost o 24% w stosunku do 2010
Moc OZE-E przekroczyła 25% of całkowitej globalnej mocy zainstalowanej
20.3% energii elektrycznej na świecie zostało wyprodukowane z OZE-E
Wiodące technologie OZE-E na świecieźródło: REN21”RES Global Status Report ‚2012”
www.ieo.pl
Zestawienie nowych inwestycji OZE-E w UE na tle wszystkich inwestycji w wytwarzanie elektryczności w
2009 Źródło: JRC
www.ieo.pl
-4000
-2000
0
2000
4000
6000
8000
10000
12000
En
.w
iatr
owa
Gaz
ziem
ny
PV
Węg
iel
Ole
jop
ałow
y
Bio
mas
a
Od
pad
y
En
.ją
dro
wa
Du
ża e
n.
wod
na
En
.sł
onec
zna
CSP
Mał
a en
.w
odn
a
MW
Nowe moce zainstalowane
Moce odinstalowane
Najważniejsze elementy nowej dyrektywy o promocji stosowania odnawialnych źródeł
energii1. Po raz pierwszy w historii każdy członek UE dostał swój cel ilościowy na 2020 r, (UE-
20% PL-15%), który jest celem obowiązkowym (prawnie wiążącym pod sankcją karną)
2. Rządy muszą przygotować Plany działań na rzecz OZE do 30/06/2010, pokazując szczegółowo jak zamierzają zrealizować swoje cele i wdrożyć dyrektywę prawnie do 5/12/20110
3. Są cele pośrednie, co 2 lata (2012, 2014, 2016, 2018), zmuszające rządy do raportowania postępów do KE. Cele pośrednie nie są obowiązkowe.
4. Wprowadzone będą powszechnie świadectwa pochodzenia zielonej energii (elektrycznej, ciepła i chłodu) oraz biopaliw, tak aby sprzedawcy paliw transportowych mogli wykazać, że w 2020 r. sprzedali minimum 10% biopaliw
5. Osiągnięcie założonego 10% udziału biopaliw w paliwach transportowych związane musi być ze stosowaniem wysokosprawnych technologii (także napędów elektrycznych i wodorowych) oraz przestrzeganiem zasad zrównoważoności środowiskowej w całym łańcuchu, także na etapie produkcji biomasy.
6. Priorytet dostępu OZE do sieci elektroenergetycznych (wzmocnienie dotychczasowych przepisów: pełne koszty rozwoju sieci po stronie operatorów, promowanie inteligentnych sieci i magazynowania energii i wspieranie finansowe rozwoju sieci) oraz ciepłowniczych i gazowych (promocja biogazu)
7. Zielone ciepło (i chłód) po raz pierwszy jest promowane jako równoprawny element ogólnego celu na 2020 r; dodatkowo przewidziano specjalne wsparcie prawne poprzez zobowiązanie rządów do ustalenia przed 2015 r. w przepisach prawa budowlanego minimalnych wymagań co do udziału energii z OZE w pokryciu potrzeb energetycznych budynków. Dodatkowym instrumentem będą obowiązkowe kursy i certyfikaty dla instalatorów pomp ciepła, kolektorów słonecznych, kotłów na biomasę.
8. Redukcja barier administracyjnych i prawnych dla OZE, usprawnienie procedur i ułatwienia dla przedsiębiorców.
2020
EU-27 efforts in Renewables
0%
2005
Cele dla krajów członkowskich na 2020Źródło: DG ENER
BEBGCZDKDEEEIEELESFRITCYLVLTLUHUMTNLATPLPTROSISKFISEUK
49%
13%
16%
13%
30%
18%25%
16%
18%
20%
23%
17%
13%
40%
23%
11%
13%
14%
34%
15%
31%
24%
25%
14%
38%
15%
10%
2.2%
9.4%
6.1%
17.0%
5.8%
18.0%
3.1%
6.9%
8.7%
10.3%
5.2%
2.9%
32.6%
15%
0.9%
4.3%
2.4%
23.3%
7.2%
20.5%
17.8%
16%
6.7%
28.5%
1.3%
39.8%
Jak będzie liczone osiągniecie 15% celu na ‘2020 dla Polski
wg dyrektywy o promocji stosowania energii z OZE
SPWFZE
OZEOZEOZEOZE ZWWBEC
%15
OZEC -zużycie (~produkcja) zielonego ciepła [TJ]
OZEE -zużycie (~produkcja) zielonej energii elektrycznej [TJ]
OZEB -zużycie (~produkcja ) biopaliw [TJ]
OZEZWW zużycie biomasy na potrzeby własne źródeł energii odnawialnej i energii wtórnej – energii pochodnej (np. ciepła do podgrzewanie wsadu w biogazowni ciepłem odzyskanym z silnika na biogaz) [TJ]FZE -finalne zużycie energii [TJ]PW -zużycie energii na potrzeby własne sektora energet. [TJ]S -straty paliw i energii na przesyle i dystrybucji [TJ]
Pakie
t st
aw
ia n
a
efe
kty
wn
ość
w c
ałe
j en
erg
ety
ce
EU-27 efforts in Renewables
Krajowy Plan Działania – struktura produkcji energii z OZE w 2020
biomasa stała
31,5%
małe elektrownie wiatrowe
1,7%
en. wiatrowa
lądowa40,6%
biogaz12,4%
en. wiatrowa
morska4,6%
en. wodna >10 MW
5,4%
en. wodna <1MW1,5%
en. wodna 1MW - 10MW2,2%
fotowoltaika
0,01%
biomasa stała78%
biogaz8%
pompy ciepła
2%
en. geotermaln
a3% en.
słoneczna9%
Bioetanol/bio-ETBE
22%
Biodiesel73%
Inne 3%
Energiaelektryczna
ze źródełodnawialny
ch2%
Ciepło55%
Transport19%
Energia elektryczn
a26%
EU-27 efforts in Renewables
Moc zainstalowana (energia elektryczna) wg. technologii OZE w Polsce wg. KPD
0
2000
4000
6000
8000
10000
12000
2005 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020
MW
El. wodne >10MW El. wodne 1MW-10MW El. wodne <10MWEnergia wiatrowa lądowa Energia wiatrowa morska Energia wiatrowa małaBiomasa stała Biogaz Energia fotowoltaiczna
Produkcja ciepła wg. technologii OZE w Polsce wg. KPD
0
1000
2000
3000
4000
5000
6000
7000
2005 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019
ktoe
Biomasa stała BiogazEnergia słoneczna Energia z pomp ciepłaEnergia geotermalna bez niskotemperaturowych p.c.
KPD – jakie technologie OZE będą się rozwijać?
Moc zainstalowana w roku
2020 MW
Nowe moce do zainstalowania w latach 2010-2020
MW Energia wodna, w tym: 1152 200 <1MW 142 40 1MW - 10MW 238 60 >10 MW 772 100 Fotowoltaika 3 3 Energia wiatrowa, w tym: 6650 5469 lądowa 5600 4420 morska 500 500 Małe elektrownie wiatrowe 550 549 Biomasa, w tym: 2530 1609 stała (wraz ze współspalaniem) 1550 718 biogaz 980 891 Razem 10335 7281
KPD – jakie technologie OZE będą się rozwijać?
9,16%
40,62%
4,63% 78,30%
7,65%
3,01%
2,50%
8,55%
1,70%
31,48%
12,40%
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
80%
90%
100%
Energia elektryczna Ciepło
Biogaz
Biomasa stała
Małe el. wiatrowe
E. wiatrowa morska
En. wiatrowa lądowa
Energia słoneczna
Energia wodna
Pompy ciepła
Energia geotermalna
Wdrożenie dyrektywy – Ustawa OZE
3 lata opóźnienia we wdrożeniu dyrektywy
Obecnie obowiązujący system wsparcia OZE jest w kontynuacją systemu wprowadzonego w latach 2004/2005 w celu wdrożenia poprzedniej dyrektywy o promocji OZE, która obejmowała zobowiązania wyłącznie dla energii elektrycznej
Ostatni oficjalny projekt ustawy OZE (zapowiadanej w KPD) z 5/10/2012 (rewizja systemu wsparcia, otwarcie możliwości dla energetyki prosumenckiej)
Przyjęcie tzw. „małego trójpaku” (wrzesień 2013), poprzedzone skierowaniem przeciw Polsce skargi do Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości (tzw. infringement”)
Koncepcja nowego systemu wsparcia, w formie aukcjoningu, zaprezentowana we wrześniu 2013 roku
www.ieo.pl
Obowiązujący system wsparcia dla producentów energii z OZE w Polsce
=+ System świadectw pochodzenia, zarządzany przez Towarową Giełdę Energii
ŚP wydawane przez URE koncesjonowanym producentom energii z OZE
www.ieo.pl
Zobowiązania ilościowe przedsiębiorstw energetycznych
Podmioty zobowiązane – sprzedawcy energgii odbiorcom końcowym
Brak gwarancji sprzedaży ŚP dla producenta energii, bezterminowość ŚP
www.ieo.pl
Moc zainstalowana OZE w Polsce, 2005-2012, wg URE
2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012
biomasowe 189,8 238,8 255,4 232 252,49 356,19 409,679 820,7biogazowe 32 36,8 45,7 54,61 71,62 88,884 103,487 131,247wiatrowe 83,3 152 287,9 451 724,68 1180,272 1616,361 2496,748wodne 922 931 934,8 940,57 945,2 937,044 951,389 966,103
0
500
1000
1500
2000
2500
3000
3500
4000
4500
5000
www.ieo.pl
Produkcja (TWh) energii elektrycznej z OZE
50% energii z OZE pochodzi ze współspalania
Nadwyżki ŚP w sposunku do zobowiązań ilościowych
Rozwój rynku OZE-elektryczne vs KPD
Projekt Ustawy o OZE – grudzień 2011
Wiodące technologie na rynku OZE w 2012r.
przyrosty mocy, obroty i tempo wzrostu 2012/2011
Łączne obroty na rynku wiodących technologii OZE w 2012 roku - 9,1 mld zł
www.ieo.pl
Konsekwencje dla rynku ŚP
2012 – 82% rynku w transakcjach pozasesyjnych, 2013 – 90%
Najważniejsze elementy systemu wsparcia w projekcie ustawy o OZE w wersji MG z dn. 4/10/2012Źródło: opracowanie IEO
www.ieo.pl
Mały trójpak
Zmiany w Prawie Energetycznym, implementujące w sposób formalny dyrektywę 28/2009/WE
Przeniesienie zapisów dyrektywy odnośnie certyfikacji instalatorów OZE, KPD i odpowiedzialności za jego wdrażanie, a także systemu zbierania danych statystycznych i monitoringu wdrażania KPD
Wprowadzenie definicji mikroinstalacji
Wprowadzenie ułatwień administracyjnych dla mikroinstalacji o mocach nie przekraczających aktualnej mocy przyłączeniowej posiadanej przez prosumenta: brak konieczności uzyskiwania koncesji i prowadzenia działalności gospodarczej, uproszczona procedura przyłączenia do sieci elektroenergetycznej, brak opłaty przyłączeniowej
Obowiązek zakupu energii wyprodukowanej z mikroinstalacji po cenie równej 80% średniej ceny energii z rynku konkurencyjnego z roku poprzedzającego (dyskryminacja względem dużych producentów)
Brak istotnych zmian dla wielkoskalowych OZE elektrycznych, w szczególności działań naprawczych w stosunku do aktualnej sytuacji rynkowej
Mały trójpak – certyfikaty dla instalatorów OZE
Art. 20g.
1. Osoba dokonująca instalacji mikroinstalacji lub małych instalacji, zwana dalej „instalatorem”, może wystąpić z pisemnym wnioskiem do Prezesa Urzędu Dozoru Technicznego, zwanego dalej „Prezesem UDT”, o wydanie certyfikatu.
Certyfikat jest dokumentem potwierdzającym posiadanie przez instalatora kwalifikacji do instalowania następujących rodzajów odnawialnego źródła energii:
1) kotłów i pieców na biomasę lub
2) systemów fotowoltaicznych, lub
3) słonecznych systemów grzewczych, lub
4) pomp ciepła, lub
5) płytkich systemów geotermalnych.
Mały trójpak – certyfikaty dla instalatorów OZE
3. Certyfikat może być wydany instalatorowi, który:
b) Posiada dyplom potwierdzający kwalifikacje zawodowe, wydany na podstawie przepisów ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572, z późn. zm.) lub inny równoważny dokument potwierdzający kwalifikacje do instalacji urządzeń i instalacji sanitarnych, elektroenergetycznych, grzewczych, chłodniczych lub elektrycznych lub 71
c) Posaida udokumentowane trzyletnie doświadczenie zawodowe w zakresie instalowania lub modernizacji urządzeń i instalacji: sanitarnych, energetycznych, grzewczych, chłodniczych lub elektrycznych, lub
d) świadectwo ukończenia co najmniej dwusemestralnych studiów podyplomowych lub równorzędnych, których program dotyczył zagadnień zawartych w zakresie programowym szkoleń określonym w przepisach wydanych na podstawie art. 20u pkt 2, lub
e) zaświadczenie o ukończeniu szkolenia u producenta danego rodzaju odnawialnego źródła energii, które w części teoretycznej i praktycznej zawierało zagadnienia w zakresie projektowania, instalowania, konserwacji, modernizacji lub utrzymania w należytym stanie technicznym odnawialnego źródła energii;
3) ukończył szkolenie podstawowe dla osób ubiegających się o wydanie certyfikatu instalatora mikroinstalacji lub małej instalacji, poświadczone zaświadczeniem, przeprowadzone przez akredytowanego organizatora szkoleń, o którym mowa w art. 20p ust. 1 lub w art. 20v, w zakresie dotyczącym instalowania danego rodzaju odnawialnego źródła energii;
4) złożył z wynikiem pozytywnym egzamin przeprowadzony przez komisję egzaminacyjną, odpowiednio dla danego rodzaju odnawialnego źródła energii, nie później niż w terminie 12 miesięcy od dnia ukończenia szkolenia podstawowego
Ilustracja „wsparcia" dla mikroinstalacji OZE w „Małym trojaku”
na przykładzie prosumenta korzystającego dotychczas z taryfy G11
Obrót-energia czynna całodobowa zł/kWh 0,2878-opłata handlowa zł/mc 4,2900
Dystrybucja-składnik staly opłaty sieciowej zł/mc 9,1200-opłata przejściowa zł/mc 1,1300-opłata dystrybucyjna zmienna całodobowa zł/kWh 0,1471-opłata abonementowa zł/mc 0,5400
cena energii na rynku konkurencyjnym w 2012r. zł/kWh 0,20136 0,20136 0,20136 0,20136mnożnik w projektu nowelizacji Prawa energetycznego i oczekiwane mnożniki 80% 100% 265% 950%realny i oczekiwany przychod prosumenta ze sprzedaży energii do sieci zł/kWh 0,16 0,20 0,53 1,91progi oplacalności róznych mikroinstalacji OZE :( :( mkrowiatrak PV
Taryfa G11 z 2013 roku (RWE)
Skutki ekonomiczne „małego trójpaku” dla mikroinstalacji OZE (10 kW, 70% potrzeby własne, 30%- eksport)
Koncepcja aukcjoningu
Zaprezentowana we wrześniu 2013 roku
Dla mikroinstalacji OZE utrzymanie przepisów „małego trójpaku”
Ograniczenie wsparcia dla współspalania i zamortyzowanych instalacji energetyki wodnej
Wprowadzenie dla nowych instalacji OZE (40 kW-1MW oraz 1 MW-50MW) systemu aukcyjnego (na dostawę określonego wolumenu energii po najniższej cenie) i cen gwarantowanych na wyicytowany wolumen energii
Dla istniejących instalacji OZE – wybór pomiędzy pozostaniem w systemie ŚP a przejściem na aukcje
Niejasna sytuacja prawna dokumentu, proponowane rozwiązania nie są przejrzyste i niedostatecznie szczegółowe.
www.ieo.pl
Kod Rodzaj Grupa technologii Kod Rodzaj Grupa technologii T1
Biogaz
biogaz - z rolnictwa 200-500 kW T12 Biomasa biomasa – współspalanie (spalanie wielopaliwowe)
T2 biogaz - z rolnictwa 500-1000 kW T3 biogaz – z rolnictwa > 1000 kW T14
Wiatr wiatr 100-500 kW
T4 biogaz - ze składowisk >200 kW T15 wiatr >500 kW T5 biogaz - z oczyszczalni >200 kW T16
Woda
woda <75 kW T6
Biomasa
biomasa <10 MW T17 woda 75-1000 kW T7 biomasa - kogeneracja <10 MW T18
woda 1000-5000 kW T8 biomasa 10-50 MW T9 biomasa - kogeneracja 10-50 MW T20
Fotowoltaika fotowoltaika- na budynku 100-1000 kW
T10 biomasa >50 MW T21 fotowoltaika- na gruncie 100-1000 kW T11 biomasa - kogeneracja >50 MW T22 fotowoltaika -na gruncie 1000-2000 kW
Prognoza kosztów LCOE energii z OZE w zestawieniu z hurtową ceną energii.
Źródło: Ekspertyza IEO dla Ministerstwa Gospodarki, ‘2013