Gjenocidi Ne Ruanda(1)

7/30/2019 Gjenocidi Ne Ruanda(1)

1/10


2/10

Konflikti etnik shtnjsituatshoqrore kur dy (apo m

shum) paljan duke garuar pr burimet e njejta t

pamjaftueshme ntnjejtnkoh. Ky kuptim prfshin

gjithkaq nga gjrat fizike, sikurse uji apo territori, e deringjram abstrakte, sikurse fuqia.

Gjenocidi ne Ruanda ; Eshte ngjarja ku ne vitin 1994 , u

vrane rreth 800.000 tutsi dhe hutu te moderuar , ngahututekstremist(interahamue).Kane kaluar rreth 15 vite

pas kesaj por eshte nje nder ngjarjet me tragjike te shekullit

qe lame pas dhe qe ne histori ka mbetur si nje pike e zeze .


3/10

Ruanda sht e populluar nga 3 grupe etnike : Hutu 84% ,

Tutsi 15% dhe Ta 1 % .

Hututjantpartqkan banuar zonen e liqeneve t

mdha , ndrsa Tutsitjan nomad t ardhur nga Etiopia n

shekullin e 14-15. Historikisht, Hutut kanqen punues ttokave perderisa Tutsit ishin pronar t tokave.

N vitin 1972 n Ruanda u ngriten tensionet etnike, pas

masakrave t tutsit ndaj hutuve n Burundin fqinj.

Presidenti Ruandez akuzohej nga oponentt politik pr mosveprime ndaj tustit, dhe gjat ktij viti ndodh grushtshteti,

dhe n krye t shtetit erdhi Gjeneral Juvnal Habyarimana i

cili zuri vendin e presidentit dhe vendosi regjimin ushtarak

n vend.

N vitin 1973 Ruanda bn ndryshim tkushtetuts sipas scils ,president i Ruands mund t behen vetmpjesatrt

e Hutuve, ku kjo ndikoi n thellimin e perarjevendrmjet

grupeve etnike.

M 1 tetor 1990 RPF(Fronti Patriotik Ruandez), membshtetjn e qeversis Ugandeze ndrmorrinj sulm t

madh ndaj Ruands, me nj forc prej 7 mij ushtarsh.

N gusht t vitit 1993 pas shume prpjekejvet qeverive

t rajonit dhe Unionit Afrikan, u arrit marrveshja e paqes

n mes t qeveris Ruandeze dhe RPF-s n Arusha te

Tanzanis, duke u munduar ti japin fund konfliktit.


4/10

t

Ka shume faktore qe mund te permenden si shkaki ketij rasti te tmerrshem historik.

Shkaqet qe quan n gjeoncidin e Ruandsjant shumta

si: jo-toleranca etnike, lufta pr kontrollin e qeveris,

shperndarja e kartave identifikuese ne bazt grupitetnik, shtimi i madh i popullsis si dhe nevoja

pr territore.

Mirepo , si shkak me parimor padyshim se eshte

jo-toleranca etnike si dhe kontrolli i qeveris.

Mirepo,shkak i rendesishem i ketij gjenocidit thuhet seeshte edhe deshira e madhe e hutuve per te marre pjeset

e pasura te mbetura ne zonat pjellore te tutsive.Dhe se

gjenocidi , masakra eshte perhapur kur hutut deshironin

te konfiskojne pasurine e fqinjeve te tyre, tutsive.


5/10

t

OKB-ja dshtoi t parandaloj dhe ndaloj gjenocidin nRuanda ngaq asnjri nga shtetet antare t OKB-s nuk

dontet t merrte prsipr kosoton e ktij misioni pr

vendosjn dhe ruajtjen e paqs n Ruanda.

Mungesa e vullnetit politik oi n dshtimin e Kshillit tSigurimit, e cila ka prgjegjsin pr paqen dhe sigurin

ndrkombtare


6/10

Ruanda, n mesin e sfidave, sht prballur me problemine nj shoqrie t ndar me forc dhe njekohsisht t

detyruar t jetojn s bashku me do kusht.

Vzhguesit, e veqanarisht njohsit e konfliteve etnike ishinpesimist, mendonin se nuk kishte asnj mundsi q

viktimat, t mbijetuarit e masakrave dhe autort e

masakrave t jetojn s bashku.

Gjenocidi n Ruanda ka pasur dhe vazhdon t ket nj

ndikim t madh n marrdhniet n mes t dy grupeve m

t mdha etnike, frika dhe mosbesimi n mes t dy

grupeve etnike ekziston edhe sot.


7/10

Gjenocidi n 1994 shkaktoi nj fluks prej m shum se 2 milion

refugjat n Republikn Demokratike t Kongos. Kta refugjat ishin

pjestar t etnis Hutu t cilt kishin qen t implikuar n masakrat.

Ruanda dhe n prgjithsi rajoni i liqeneve t mdha sht ballafaquar

me shum sfida t pa-siguris n periudhn e post-gjenocidit n

Ruanda.

Migrimi masiv i popullsis hutu t Ruands pas gjenocidit t vitit 1994

ka kontribuar n prshkallzimin e dhuns etnike n DRC-lindore n

mes t 1996 dhe 2006.

Si pasoj e gjenocidit, zona e liqeneve tmdhashtbr streh prforcat e ndryshme kryengritse. Ktuprfshihen Forcat Demokratike per

lirimin e Ruands (FDLR); forcave t ndryshme t rebelimit n RDK, n

Burundi dhe nUgand .


8/10

Prkatsia etnike ishte nj faktor i rndsishmn konflikt, ajo ka shrbyer

mtepr si nj mjet 'nixits,dhe jo si njforc vendimtare motivuese.

Shkaku i vrtet i gjenocidit ishte krcnimpr legjitimitetin politik q elita

Hutu u prball me nnshkrimin e Marrveshjess Arushas.

Kofnlikti n Ruanda ka ndikuar n destabilizimin e gjith rajonit t liqeneve

tmdha, pas prfundimitt gjenocidit n Ruanda, gjenocidbrsit kan ikur

n vendet fqinj duke destabilizuar t gjitha vendet e rajonit, problamatike

ka qen gjendja nRepublikn e Kongos, ku hutu kanqennxitst

Luftsspar Civlile te Republiks Demokratike te Kongos.

Asnjri nga antart e OKB-s nuk ishte i gatshmt merrte

prsipr koston e ktij intervenimi, kjo dshmoi se sa e

pafuqishme sht OKB-ja prball konfliteve.

Kundrprgjigjia e dobtndrkombtare ndaj ksajegrsiezbulon sesa t brishtajan normat ndrkombtare mbi t

drejtat e njeriut n krahasim m normat e mos ndrhyrjesn

punt e brendshme t shteve, tpaktn kur nuk rrezikohen

interesat strategjike.

Ruanda duhet tarrijt unifikoj kombin si njtrsi politike,

dhe t zhduk dallimet etnike, duhet tmrret me riparimin e

dmit psikologjik, dhe krijimin e identitetit tprbashkt

kombtar.


9/10

John Midelton, Africa an encycolopedia for student, Charles Scribners Sons,

New Jersey, 2002

Alan J. Kuperman, The limits of humanitarian intervention :Genocide

Rwanda, The brookings institute, Washington, 2001

Goldstein Joshua, MarrdhnietNdrkombtare, Dituria, Tiran, 2003Andrew Heywood, Global Politics, Palgrave Mcmillan, London, 2011

United Nations, Rwanda UNAMIR

http://www.un.org/Depts/DPKO/Missions/unamir_b.htm , qasur me 07/04/2013United Human Right Council, Genocide in rwanda

http://www.unitedhumanrights.org/genocide/genocide_in_rwanda.htm , qasur me

07/04/2013

Global Issues, Media, Propagand in Rwanda,

http://www.globalissues.org/article/405/media-propaganda-and-rwanda qasur me

07/04/2013http://eksisozluk.com/ruanda-soykirimi--1610858

http://kirilmanoktasi.com.tr/Detay.aspx?c=10&i=1391
http://www.un.org/Depts/DPKO/Missions/unamir_b.htmhttp://www.un.org/Depts/DPKO/Missions/unamir_b.htmhttp://www.globalissues.org/article/405/media-propaganda-and-rwanda%20qasur%20me%2007/04/2013http://www.globalissues.org/article/405/media-propaganda-and-rwanda%20qasur%20me%2007/04/2013http://eksisozluk.com/ruanda-soykirimi--1610858http://www.un.org/Depts/DPKO/Missions/unamir_b.htmhttp://www.unitedhumanrights.org/genocide/genocide_in_rwanda.htmhttp://www.globalissues.org/article/405/media-propaganda-and-rwanda%20qasur%20me%2007/04/2013http://www.globalissues.org/article/405/media-propaganda-and-rwanda%20qasur%20me%2007/04/2013http://eksisozluk.com/ruanda-soykirimi--1610858http://kirilmanoktasi.com.tr/Detay.aspx?c=10&i=1391http://kirilmanoktasi.com.tr/Detay.aspx?c=10&i=1391http://eksisozluk.com/ruanda-soykirimi--1610858http://eksisozluk.com/ruanda-soykirimi--1610858http://eksisozluk.com/ruanda-soykirimi--1610858http://eksisozluk.com/ruanda-soykirimi--1610858http://eksisozluk.com/ruanda-soykirimi--1610858http://www.globalissues.org/article/405/media-propaganda-and-rwanda%20qasur%20me%2007/04/2013http://www.globalissues.org/article/405/media-propaganda-and-rwanda%20qasur%20me%2007/04/2013http://www.globalissues.org/article/405/media-propaganda-and-rwanda%20qasur%20me%2007/04/2013http://www.globalissues.org/article/405/media-propaganda-and-rwanda%20qasur%20me%2007/04/2013http://www.globalissues.org/article/405/media-propaganda-and-rwanda%20qasur%20me%2007/04/2013http://www.globalissues.org/article/405/media-propaganda-and-rwanda%20qasur%20me%2007/04/2013http://www.globalissues.org/article/405/media-propaganda-and-rwanda%20qasur%20me%2007/04/2013http://www.globalissues.org/article/405/media-propaganda-and-rwanda%20qasur%20me%2007/04/2013http://www.globalissues.org/article/405/media-propaganda-and-rwanda%20qasur%20me%2007/04/2013http://www.globalissues.org/article/405/media-propaganda-and-rwanda%20qasur%20me%2007/04/2013http://www.globalissues.org/article/405/media-propaganda-and-rwanda%20qasur%20me%2007/04/2013http://www.unitedhumanrights.org/genocide/genocide_in_rwanda.htmhttp://www.un.org/Depts/DPKO/Missions/unamir_b.htm


10/10

Documents

Gjenocidi Ne Ruanda(1)