li I I 1' L t, t:; r: tl I i t) 'll Ji, , d 't' I 21.2. ZAPADNA I SREDNJA EVROPA Ovo je najstriji i najrazudenij i .industrijski rejon na svijetu. U njemu je skoncentrisan najvedi broj industrijskih kapaciteta, u kom je zaposlen najveCi broj radnika raznih profila i specijalnosti. Podeo se formirati v€6 od 70-tih godina 18. stoljeda (industrijska revolucija), a taj proces traje sve do nasih dana. Podetkom 20. stoljeCa, ovaj prostor je davao oko 90% svjetske indus- trijske proizvodnje. Ovaj industrijski rejon pokiva veliki prostor, a zauzima veliki dio Engle' ske, sjevernu Francusku, ve6i dio Belgije, Holandije, Njemalke i Celke, dio Svicarske, Austrije, Madarska i Poljske. Razvoj industrije u ovom rejonu zapodeoje s razvojem tekstilne industrije u Engleskoj, a kasnije se :"zgranavzo na sve indusfija, svestran i snazan razmah industrije bio je moguC zbog dva osnovna razloga. Pwo, zemlje ovog prostola su taspolagale ogromlim izvorima mineralnih i poljopriwednih sirovina i energije (posebno uglja), a zatim, kolonijalnim os' vajanjem zemlje ove regije su jo vise prosirile i obogatile o'v'u sirovinsku i encrgetsl$ osno'vT r razvoja hdustrije. Razvoj industrije se posebno oslanjao na bogata leziSta kamenog i mrtog uglja u srednjoj Engleskoj, Rurskom i Sarskom bazenu u Njemadkoj, Sljonsku ieljeznoj rudi u Loreni (Francuska), Luksernburgu itd., bogatim naslagama soti u Njemadkoj iPolj' skoj, a kasnije i bogatim leZi5tima nafte ispgd Sjevemog mora, Ogromne sirovinske rezewe nudila je i razvijena poljoprivreda. Neke sirovine (nafta, pamuk, oliojeni metali i dr.) uvoZeni su u velikim kolidinama i sa ostalih prcstora. Sl, 16. Glavni industlijski rcjohi svijeta 128 129 U strukturi industrijske proizvodnje ovog rejona, takoder, udestvuju sve poznate glane industrije. Pored ve6eg broja poznatih cantara crne i obojene metalurgije, vremenom su izgradene hiljade preduze6a metalne, malinske, hemijskc i drugih industrija. Tako npr., samo na teritoriji Njemadke nekoliko desetina kapaciteta proizvodi samo automobile ili dijelove za njih Odlitno razvijena saobra6ajna mreia sa svim lrstama saobracaja daje poseban podstrek razvoju industrije. I u ovom rejonu veC duZi period fraje proces Siroke'transformacije in- dustrijske nueze. Zafvaraju se hiljade zastaljelih kapaciteta, ali se podizu novr pogoni koji imaju sva obiljeZja modeme industije. Prcko 80% suletskc ifidustrlie koncertlrisono ie u industtijskom pojasu (sL 76,). Koji $4 najvaittji tazlozl zbog kojih se tolikt l<olillna tndustiie lzgradila 4pfat o na tom ptoslolu? 27,3. ISTOCNA EVROPA I SIBIR Na podrudju nekadaSnjeg SSSR-a razvio se poseban industrijski rejon. Nije bio teritorijalno \ompaktan, ve6 razbijen -na nekoliko zasebnih indushij- skih bazena, kao Sto su Donbas, Kuzbas, PovoloZje, Ural, Zakavkazje, Mos- kovski bazen i neki manji, Na tom prostoru su otkrivene ogro[lne rezerye raznih ruda i elergenata (l]eljezn^ ruda i oplemenjivadi delika, nzni obojeni i plemeniti metali, ugalj, nafta, zemri gas itd.)' Bogatu sirovinsku osnow dinila su i prostrana podruaja stepa iSumo-stepa, te Suma i ribolovnih podrudja na Dalekom istoku. lntenzivni ruzvoj industrije ovog prostora je podeo mnogo kasnije nego u Zapadnoj Ewopi. Osim toga, pravom razvoju industrije nisu i5li na mku ni neki krupni dmstveno-historijski dogadaji, kao Sto su Prvi i Drugi svjetski rat, gradanski rat itd. U tim periodima ove zemlje su doslovno opustosene, pa je usput sffadala i postojeia industrija. Da bi se odupro brojnin spoljnim neprijateljima, sovjetski sistem se ofijentisao prvenstveno na izgladnju telke indusuije (oruzje, masine' sao- bradajna sredstva itd.), a manje na proizvodnju pokoSnih dobara, zbog aaga je ozbiljno trpio tivotni standard sianovnistva. Takva globalna ekonomska politika i neki drugi razlozi doveli su do izolacije ove zemlje od ostalih razvijenih zemalja, zbog Eeg ie doslo do tehnolo3kog zaostajaoja SSSR-a u odnosu na razvijene regione svijeta. Taj problem, kao i neke druge drustveno- -politidke protirrjednosti ovog sistema, uvjetovali su raspad ciiele socijali- stidke zajednice naroda svijeta.
skoncentrisan najvedi broj industrijskih kapaciteta, u kom je
zaposlen najveCi broj radnika raznih profila i specijalnosti. Podeo
se formirati v6 od 70-tih godina 18. stoljeda (industrijska
revolucija), a taj proces traje sve do nasih dana. Podetkom 20.
stoljeCa, ovaj prostor je davao oko 90% svjetske industrijske
proizvodnje. Ovaj industrijski rejon pokiva veliki prostor, a
zauzima veliki dio Engle' ske, sjevernu Francusku, ve6i dio
Belgije, Holandije, Njemalke i Celke, dio Svicarske, Austrije,
Madarska i Poljske. Razvoj industrije u ovom rejonu zapodeoje s
razvojem tekstilne industrije u Engleskoj, a kasnije se :"zgranavzo
na sve poznate wste indusfija, Tako svestran i snazan razmah
industrije bio je moguC zbog dva osnovna razloga. Pwo, zemlje ovog
prostola su taspolagale ogromlim izvorima mineralnih i
poljopriwednih sirovina i energije (posebno uglja), a zatim,
kolonijalnim os' vajanjem zemlje ove regije su jo! vise prosirile i
obogatile o'v'u sirovinsku i encrgetsl$ osno'vT r razvoja
hdustrije. Razvoj industrije se posebno oslanjao na bogata leziSta
kamenog i mrtog uglja u srednjoj Engleskoj, Rurskom i Sarskom
bazenu u Njemadkoj, Sljonsku u Poljskoj, ieljeznoj rudi u Loreni
(Francuska), Luksernburgu itd., bogatim naslagama soti u Njemadkoj
iPolj' skoj, a kasnije i bogatim leZi5tima nafte ispgd Sjevemog
mora, Ogromne sirovinske rezewe nudila je i razvijena
poljoprivreda. Neke sirovine (nafta, pamuk, oliojeni metali i dr.)
uvoZeni su u velikim kolidinama i sa ostalih prcstora.
21.2. ZAPADNA I SREDNJA EVROPA Ovo je najstriji i najrazudenij i
.industrijski rejon na svijetu. U njemu je
U strukturi industrijske proizvodnje ovog rejona, takoder,
udestvuju svepoznate glane industrije. Pored ve6eg broja poznatih
cantara crne
i
obojene
metalurgije, vremenom su izgradene hiljade preduze6a metalne,
malinske, hemijskc i drugih industrija. Tako npr., samo na
teritoriji Njemadke nekoliko desetina kapaciteta proizvodi samo
automobile ili dijelove za njih Odlitno razvijena saobra6ajna mreia
sa svim lrstama saobracaja daje poseban podstrek razvoju
industrije. I u ovom rejonu veC duZi period fraje proces
Siroke'transformacije industrijske nueze. Zafvaraju se hiljade
zastaljelih kapaciteta, ali se podizu novr pogoni koji imaju sva
obiljeZja modeme industije.
ie u industtijskom pojasu (sL 76,). Koji $4 najvaittji tazlozl
zbog kojih se tolikt l
