คำ�กล�วขอบคณของคนตระกล ศรขนธ ในพธยกรปเหมอนน�ยเตยง ศรขนธ

ขนสแทนอนส�วรย ณ ล�นหน บนถำ�ภพ�น เมอวนท 16 สงห�คม 2554

โดย น�ยสถ�ปน ศรขนธ อดต สม�ชกสภ�ผแทนร�ษฎรจงหวดสกลนคร 2 สมย และอดตรองโฆษก

รฐบ�ล

เรยน ท�นผว�ร�ชก�รจงหวดสกลนคร(ท�นอำ�น�จ ผก�รตน) ท�นข�ร�ชก�ร ทห�ร ตำ�รวจ

นกศกษ� นกเรยน และพนองพลงมวลชนลกหล�นเสรไทย ทรกและเค�รพทกท�น

วนนวนท 16 สงหาคม 2554 ซงตรงกบวนสนตภาพโลก คณะกรรมการสมาคมขาราชการนอกประจำาการสกลนคร ซงเปนผดำารรเรมจดสรางอนสาวรย นายเตยง ศรขนธ (PLUTO) ขนพลภพาน มมตใหดำาเนนการทำาพธเชญรปหลอเหมอน นายเตยง ศรขนธ ขนประดษฐานบนแทนทไดจดสรางไวเรยบรอยแลว ณ ลานหน ถำาภพาน บานลาดกระเฌอ ตำาบลหวยยาง อำาเภอเมอง จงหวดสกลนครแหงน กอนอนขอ

ขอบคณทานผวาราชการจงหวดสกลนคร (ทานอำานาจ ผการตน) ทไดกรณาสละเวลามาเปนประธานในพธ และขอกราบนมสการขอบคณพระเดชพระคณพระเทพสทธโสภณ เจาอาวาสวดพระธาตเชงชมวรวหาร เจาคณะจงหวดสกลนคร ซงกรณามาเปนประธานฝายสงฆ ในการประกอบพธสำาคญในวนน ขอขอบคณสมาคมขาราชการนอกประจำาการสกลนครทไดเรมเปนตนคด และดำาเนนการทกขนตอน เรมแตสมาชก 3 ทาน ซงเปนเสรไทยในอดตไดแก ร.ต.ต.ผจญ ศรมาศ อาจารยอาคม พรหมสาขา ณ สกลนคร และนายเทยม ศรขนธ เสนอความคด อดมการณ ปณธาน จากรนสรนตงแตสมยคณวเชยร วงศกาฬสนธ เปนนายกมาจนกระทงปจจบนอนมคณ ทองเพชร สวรรณเทน เปนนายกไดดำาเนนการเรอยมาโดยม ดร.เพญศกด (HOVIT) จกษจนดา ภรยาของทานอดตเอกอคราชทตเดนมารคประจำาประเทศไทย และซาอดอาระเบย อดตวฒสมาชกแบบเลอกตงของจงหวดสกลนคร ดร.เพญศกด จกษจนดา มศกดเปนหลานสาวของ นายเตยง ศรขนธ (นางฝน มารดาของ ดร. เพญศกด นามสกล ศรขนธ) ดร. เพญศกด จกษจนดา ชวยในการสรางรปหลอสำาฤทธเหมอนนายเตยง ศรขนธ ซงหลอโดยชางของคณะประตมากรรม มหาวทยาลยศลปากร เปนจำานวนเงน 1,000,000 บาท และสมาคมขาราชการนอกประจำาการสกลนครไดรบบรจาคจากพนองประชาชนทกหมเหลาอกจำานวนหนง การกอสรางฐานอนสาวรยและรปหลอเหมอนนายเตยง ศรขนธ จงแลวเสรจสำาเรจลงได และไดมพธเชญรปหลอเหมอนขนประดษฐานไวบนแทนในวนน เพอเปนอนสาวรยทระลกและเปนศนยรวมความทรงจำาและเรยนรของชนรนหลง ทงยงมโครงการ ทจะพฒนาไปสความเปนศนยกลางการศกษาประวตศาสตรและ

การทองเทยวเชงประวตศาสตร ศาสนา และวฒนธรรมของภมภาคนในโอกาสตอไป

ประวตของนายเตยง ศรขนธ (PLUTO) ขนพลภพานนนขอกลาวเพยงสงเขปดงน นายเตยง ศรขนธ เปนบตรของขนนเทศพานช (บดด ศรขนธ) และนางอม เกดทคมศรขนธ หรอคมวดศรษะเกษ ถนนมรรคาลย อำาเภอเมองจงหวดสกลนคร เมอเรยนจบชนมธยมปท 3 ทโรงเรยนสกลราช-วทยานกล แลว ไดไปเรยนตอชนมธยมปลาย (ม.4-5-6) ทโรงเรยนอดรพทยานกล จงหวดอดรธาน จากนนเขาไปเรยนตอทโรงเรยนฝกหดครบวรนเวศ กรงเทพมหานครอก 3 ป ไดวฒประโยคครประถม (ป.ป.) แลวไปเรยนตอทคณะอกษรศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย ซงในขณะนนยงไมมระดบปรญญาตร เมอจบและไดรบประกาศนยบตร ครประโยคมธยม(ป.ม.) ในป 2476 แลวไดรบราชการเปนครในโรงเรยนมธยมหอวง ตอมาไดยายไปสอนชนฝกหดครทโรงเรยนเพชรบรวทยาลงกรณ แลวยายกลบมาเปนผชวยครใหญ โรงเรยนอดร-พทยานกล จงหวดอดรธาน ซงมอาจารยหมอมหลวงมานจ ชมสาย เปนทงอาจารยใหญ และผตรวจราชการศกษามณฑลอดรธาน ในชวงนนครสอนทโรงเรยนอดรวทยานกลดวยกน กม ครญวง เอยมศลา , ครป น แกวมาตย เปนตน บรรดาครหนมเหลานนอกจากจะเกงทางวชาการแลว ยงเปนทหมายปองของสาวๆ ทงหลาย จนเปนสาเหตใหขดใจกบนายตำารวจยศรอยโททานหนง และทายทสดครกลมนกถกกลาวหาวามการกระทำาอนเปนคอมมวนสต

นายเตยง ศรขนธ ลาออกจากครเขาไปอยกรงเทพฯ ไดจดทำาหนงสอพมพรวมกบเพอนทเคยเรยนจฬาฯ มาดวยกน เชน นายเปลอง ณ นคร, นายสหส กาญจนพงคะ และนายจำากด พลางกร ชอหนงสอพมพเสรราษฎรโดยยดแนวทางประชาธปไตยและเศรษฐกจของทานปรด พนมยงค ซงนายเตยง ศรขนธ เคารพรกอยางยง น.ส.พ.เสรราษฎรเปนทนยมแพรหลายในขณะนน นายเตยง ศรขนธ ใชเวลาสวนหนงเขยนตำาราวชาชดครหลายเลมเพอสงเสรมใหบรรดาครทงหลาย ไดสอบเลอนวทยฐานะจากคร ป. เปน ป.ป. และ ป.ม.

ในชวงป 2489 ถง 2490 นายเตยงไดรบศษยใหมอกคนหนงซงเขาลาออกจากนกเรยนพลตำารวจทจงหวดสกลนครมาชวยเปนครสอนหนงสอทโรงเรยนมธยมศรขนธ 2 เปนโรงเรยนมธยมเอกชนทนายเตยงตงขนตงอยทอำาเภอ พรรณานคม (โรงเรยนมธยมศรขนธ 1 ตงอยทอำาเภอสวางแดนดน จงหวดสกลนคร) ครหนมผนตดสอยหอยตาม นายเตยง ศรขนธ เรอยมาจนสอบไดประโยคครมธยม (ป.ม.)ในเวลาตอมา ลกศษยคนสำาคญคนนกคอ นายทองปกษ เพยงเกษ นนเอง ลกศษยของนายเตยง ศรขนธ ทมชอเสยงในทางการเมองหลายคนในเวลาตอมา เชน นายวงศ พลนกร, พ.อ.สมคด ศรสงคม, นายแคลว นรปต, นายจารบตร เรอง-สวรรณ, นายดลก บญเสรม เปนตน

นายเตยง ศรขนธ เปนคนมอปนสยราเรง รกเพอนฝง ชอบกฬา ชอบเลนดนตร (เครองสายไทย)มาก เปนนกวชาการและคนควาอยเปนนจ จงเปนทรกใคร

นบถอของเพอนฝง และลกศษยเปนอยางมาก นายเตยง ศรขนธ สมรสกบ นางนวาศ ปตะเสน บตรของพนตรหลวงศกดรณการ ซงเปนนายทหารประจำาอยทอดรธานในขณะนน มบตรชายเพยงคนเดยว คอนายวฑรย ศรขนธ (ถงแกกรรมแลว)

นายเตยง ศรขนธ เปนผมอดมการณ ซอสตยสจรต แมมอำานาจวาสนาไดเปนรฐมนตรกตาม วนหนงมพอคานำาสนบนเรอนแสนมาขอแลกกบผลประโยชนทางการคานอกระบบ นายเตยง ศรขนธ กไมยอมและอกครงหนง ทกระผมจำาไดตดหตดตา คอ หลงการเลอกตงทวไปป 2492 พล.ต.อ. เผา ศรยานนท อธบดกรมตำารวจผลนดวยอำานาจในขณะนน มาชวนรวมรฐบาลและนำาเงนมาใหถง 300,000 บาท เพอใหนำา ส.ส. ในกลมอสาน 30 กวาคน เขาสนบสนนรฐบาลจอมพล ป พบลสงคราม โดยเสนอใหเปนรฐมนตรวาการกระทรวงมหาดไทยดวย นายเตยง ศรขนธ กปฏเสธ ( เรองนกระผมยนยนเพราะไดยนกบหตวเอง ในขณะท พล.ต.อ.เผา ศรยานนท มาพบนน กระผมคอยรบใชทง 2 ทานอยอยางใกลชด) พระราชบญญตทสำาคญหลายฉบบ เชน พระราชบญญตงบประมาณประจำาป ซงกอนหนานนรฐบาลจะใชเงนงบประมาณไมจำาเปน ตองผานสภา ใชเงนงบประมาณไดตามอำาเภอใจ นายเตยง ศรขนธ รวมกบนายทองอนทร ภรพฒน ส.ส.อบลราชธาน, นายถวล อดล ส.ส.รอยเอด, นายจำาลอง ดาวเรอง ส.ส.มหาสารคาม ไดเสนอพระราชบญญตงบประมาณประจำาปตองผานความเหนชอบของสภาผแทนราษฎรซงมาจากประชาชนกอน จงไดมพระราชบญญตงบประมาณประจำาปใชมาตราบจนทกวนน

พระราชบญญตรชชปการ ซงราษฎรผใดไมมเงนเสยภาษ ทางการกจะใชแรงงานของ ผเสยภาษนน ไปทำางานเพอคดเอา

คาแรงมาหกเปนภาษแทน ซงงานททำากจะเปนขดดน ทำาถนนหนทาง ขดคลองนำา และกลแบกหามเปนหลก กถกยกเลกไปเพราะ ส.ส.อสานกลมนเสนอ พ.ร.บ.ยกเลกเสย นอกจากนยงมการคดคาน พ.ร.บ.จดตงนครหลวงเพชรบรณ รฐบาลจอมพล ป พบลสงคราม เกณฑผคนซงสวนมากเปนคนอสานไปทำางานเปนเรอนแสน และเจบปวยลมตายเพราะไขมาลาเลยนบพน นายเตยงและคณะอภปรายใหเหตผลจนสภาเหนดวยและพ.ร.บ.ฉบบนตกไป พ.ร.บ.จดตงพทธมณฑลซงชอบในหลกการ แตเนอหาและวธการจะเปนไปในเชงราษฎรจะเสยทดนใหแกผมอำานาจโดยอาศยชวงเวนคนทดน ฮบเอาทดนของราษฎรมาเปนของตนเอง ทงจะถอโอกาสออกเอกสารสทธโดยมชอบในชวงนน จงคดคานทำาให พ.ร.บ.ฉบบนตกไปอกเชนกน

งานเสรไทยเปนเรองยดยาวซงกระผมถงแมจะมไดเขารวมฝกเปนตวพลพรรคเสรไทย เพราะยงเดกเกนไปสำาหรบการจะฝกอาวธอยางรนพๆ ทเปนยวชนทหาร แตครอบครวของกระผมทงหมดถกอพยพขนไปอยทบานเตางอย เกรงทหารญปนจะมาจบเปนตวประกน บดาของกระผม (นายสพรรณ ศรขนธ) ซงในขณะนนเปนปลดอำาเภอเมองสกลนคร ไดรบมอบหมายใหเปนหวหนาฝายพลาธการ มหนาทจดหาเสบยงอาหารสนบสนนพลพรรค ทฝกอยในคายเตางอย ประมาณ 2,000 คน มกำานนเขยน งนลาโสม กำานนตำาบลเตางอย และครผน นองชายกำานนเขยนเปนผชวย กระผมเคยเดนเทารวมกบผใหญหลายคน เชน คณสนท ประสทธพนธ (รองหวหนาคายเสรไทยคายเตางอย), คณสวสด ตราช, คณสวาท ตราช และคณสวาง ปรญญาพล จากบานเตางอยขนไปบนเขาและลงหบเขาทางดานขเสอซงเปนชองแคบๆ ลงไปสคายเสรไทยเตางอยภายในคาย

คกคกดวยพลพรรคเปนจำานวนมาก ภายในคายเสรไทยมโรงนอนยาวหลายโรงตดถนนเปนตามหมากรก เรยบรอยเหมอนกองทหาร จดเปนสดสวนสวยงามสะอาดสะอาน เหนผคนทกระผมรจกกมหลายทาน เชน ครสมเกยรต พรหมสาขา ณ สกลนคร, ครสวต โรจนะชวะ, ครเจรญ โรจนะชวะ, ครสำาเรง สงหวาระ, ครศาสตร พรหมสาขา ณ สกลนคร, ครเรวต ชนสำาราญ, ครชอม ชนสำาราญ, ครประสงค เสนาไชย เปนตน ยงคดวาพวกทานเหลานขนมาทำาอะไรบนน พลพรรค(ทเรยกวา ท.พร.) มชดใสเหมอนกนหมดทกคน เปนผาทอพนเมองสนำาตาล ทกคนมปนประจำากายตางชนดกนไปตาม ยศ ชนบงคบบญชาทถกแบงไว

กระผมเคยไปนงดและสงเกตการณตามประสาเดกอยากร อยากเหน ไดเหนคณเสร นวลมณ สอนวชาการใชวตถระเบด T.N.T. เชอประทระเบด (Detonator) การถอดประคอบอาวธเบา(Carbine, Rifle ) และชอบทจะเขานงหลงหองเรยนเสมอๆ นกเรยนในชนเรยนทกระผมจำาไดกม นายพงษสวสด นวลมณ, นายนยม รกษาขนธ, นายนยทธ ทองธราช นายกลยทธ วงศกาฬสนธ เปนตน กระผมเคยถกใชใหขมาขามเขานำาเอกสารไปใหนายจำาลอง ดาวเรอง ทคายบานชาดนาค มหาสารคาม (ในขณะนน) ซงมพลพรรคเสารไทยทเปนยามประจำาหมบานนำาพาสงตอเปนระยะๆ จนไดพบกบนายจำาลอง ดาวเรอง โดยหาทราบไมวาในปกของอานมาทกระผมขไปนนมจดหมายซงเปนโคทลบ เวลาผอานจะอานตองนำามาแชนำากอนจงจะปรากฏเปนตวหนงสอ และตวหนงสอนนกเปนโคทลบภาษาองกฤษซงกระผมไมรเร อง

การรกษาความลบนน นายเตยง ทานบอกกบลกหลานทกคนวาอยาพดไปไหนมาไหนวา พวกเราอยทไหน กำาลงทำาอะไรอย เหนอะไรมาบาง ถามคนแปลกหนาถาม ใหตอบวาไมทราบ ให

ระวงตวใหด ลกหลานคนใดทำาผดจะยงเปาตอหนาพลพรรคใหเปนตวอยาง กระผมเหนกลองกระดาษหลายขนาดทถกนำามาเกบรกษาไวทบานพกเปนกลองบรรจเงนใบละรอย ใบละยสบ ใบละสบและใบละหนงบาทลวนเปนธนบตรใหมๆ มากกวารอยกลองซงจะไมมใครกลาแตะตอง และสญหายไปแมแตบาทเดยว (ธนบตรชนดใบละสบบาทเมอเสรจสงครามแลว รฐบาลนำาออกมาใช แตประทบตรามลคาใหเหลอเพยงหาสบสตางค) เงนเหลานคณพอของกระผม ซงเปนหวหนาพลาธการของคายเปนผดแลรกษาไวเพอนำาไปซอหม เหด เปด ไก และเสบยงเพอนำามาเลยงพลพรรคในคาย

เยนวนหนงมทหารญปนหนงหม 10 คนออกตระเวนเดนคนหาทตงของคายและผานมาทางทานำาบานเตางอย ขณะทกระผมเลนนำาอยททานำาวดบานเตางอยเสยงโปงดงขนเปนสญญาณเตอนภยใหชาวบานร (โปงคอวตถทำาดวยไมเจาะกลวงแขวนไวในวดความสงประมาณ 1.50 เมตร เสนผาศนยกลางประมาณ 2 ฟต เปนสญญาณของพระซงจะใชไมกระทงให เสยงดง ปกตจะใชเปนสญญาณเวลาพระจะออกบณฑบาตในตอนเชามด หรอตอนพระสวดมนตทำาวตรเยน) ในชวงสงครามทางการใหงดใชและใชเมอมเหตหรอสญญาณเตอนภยเทานน กระผมเหนทหารญปนเดนขามนำาพงซงตนแคเขาตรงทาขามนน หางจากกระผมประมาณ 50-60 เมตร ทหารญปนกลมนสะพายเปใหญทกคน มสนขตวหนงดกระฉบกระเฉง ทหารญปนคนเดนหลงสดเปนคนจงไป กระผมคดในใจตามประสาเดกอาย 12-13 ปวา คงจะมการตอสกนอยางแนนอน แตเหตการณกเลยไป และในคนวนรงขนครอบครวของกระผมกถกยายดวนโดยกองเกวยนจากบานเตางอยลงมาพกทบานพงเมก ตำาบลงวดอน ใกลๆ เมอง

สกลนครรวมเวลาทครอบครวศรขนธอาศยอยทบานเตางอยประมาณ 10 เดอน

PLUTO เปนนามเรยกขานประจำาตว นายเตยง ศรขนธ ซงเปนหวหนาเสรไทยสายอสาน ในขบวนการเสรไทยมนามแฝงเรยกขานภาษาองกฤษอยเพยง 2 คนเทานน คอ ทานปรด พนมยงค หวหนาใหญ มนามแฝงวา ROOT และนายเตยง ศรขนธ หวหนาสายอสาน มนามเรยกขานวา PLUTO, นายป น แกวมาตย เปนหวหนาเสรไทยจงหวดนครพนม ขบวนการเสรไทยไดรวมชวยเหลอกลมลาวอสระอนมทาวคำามาว, ทาวกประสทธ อภย, ทาวอน ชนะนกร (ทาวอน ตนเยน), ทาวแพง ชนะนกร, พนตรภม หนอสวรรค และขบวนการ ลาวอสระกลมนประมาณ 70-80 คน เขามารบการฝกอบรมจากเสรไทยทบานโพนกางปลา ตำาบลหวยยาง อำาเภอเมองสกลนคร และไดรบความอปการะจากนายเตยง ศรขนธ เปนเวลากวา 4 เดอน อาวธยทโธปกรณทขบวนการเสรไทยสนบสนนกลมลาวอสระ ถกสงผานทางนครพนมทอำาเภอทาอเทน โดยนายป น แกวมาตย เปนผประสานงาน จนมหมบานหนงมชอเรยกมาจนทกวนนวา บ�น“ท�ศรขนธ ”

เสรไทยไมเพยงแตจะเกอหนนขบวนการลาวอสระเพอปลดแอกจากฝรงเศสเทานน นายเตยง ศรขนธ ยงตดตอเชอมโยงกบทานโฮจมนห ผนำาเวยดนามทพยายามจะปลดแอกจากฝรงเศสดวย กระผมเคยไดยนคำาวา “สนนบาตเอเชยอาคเนย“ เมอครงนายเตยง ศรขนธ ไปแสดงปาฐกถาตอขาราชการและครจงหวดสกลนครกวา 500 คน ทโรงพลศกษาโรงเรยนสกลราชวทยานกล ซงกระผมไมเขาใจวามนคออะไร

ทานทเคารพทงหลายจากจดทพวกเรายนอยนถาเดนลงไปขางลางจะมถำาอย 2 ถำา ซงนายเตยง ศรขนธ เคยใชเปนทเกบ ซอนอาวธทถกทงรมลงมาทางอากาศและแจกจายไปยงคายตางๆ ทวภาคอสาน อนเปนเหตผลทคณะผรเรมความซอสตย กอสราง เลอกสถานทแหงนเปนทตงอนสาวรย นายเตยง ศรขนธ

เรองราวตางๆ ของนายเตยง ศรขนธ ทงเรองการเมอง ความซอสตย ความจงรกภกดตอราชบงลงก กระผมผเปนหลานใกลชดและเคยไดยนทานสอนเรองพระมหากษตรยไทยวา มพระมหากรณาธคณ ตอชาต แผนดน หาทสดมได โดยสวนตวทานเคยบอกกระผมวา “ แกเรยนไมเกงไมเปนไร ขอใหสนใจภาษาองกฤษใหมาก ฉนจะใหแกไปเรยนทอเมรกาแลวกลบมาเลนการเมองอยางฉน เพอสบทอดเจตนารมณและรกษาชอเสยงวงศตระกลไว“ ตอมาทานไดสงกระผมไปปรนนบตรบใชลง Jim Thompson ทบานหนาสนามกฬาแหงชาตดวย ทานอบรมสงสอนลกหลานใหครองตนเปนคนดซอสตยตอชาต ศาสนา พระมหากษตรย และแผนดนเกด ในนามของคนตระกลศรขนธและเครอญาตขอขอบพระคณทานผวาราชการจงหวดสกลนคร (ทานอำานาจ ผการตน) อกครงหนงทกรณามาเปนประธานในพธวนน และขอขอบคณบรรดาพนองลกหลานเสรไทยทงทมาจากเตางอย วารชภม สวางแดนดน เขาวง กาฬสนธ มหาสารคาม รอยเอด และนครพนม ไว ณ โอกาสนเปนอยางสง ขอใหทานเดนทางกลบโดยสวสดภาพ และโชคดตลอดไป ขอบคณครบ.