EĞİTİMDE ÖLÇME & DEĞERLENDİRME -6-

Psik.Dan.& Reh.Yusuf ŞARLAK Psik.Dan.& Reh.Yusuf ŞARLAK İstanbul / 2010İstanbul / 2010

EĞİTİMDEEĞİTİMDEÖLÇMEÖLÇME &&

DEĞERLENDİRMEDEĞERLENDİRME-6--6-



SUNU İÇERİĞİSUNU İÇERİĞİ

BİR ÖLÇME ARACINDA BULUNMASIBİR ÖLÇME ARACINDA BULUNMASI

GEREKENGEREKEN TEKNİK ÖZELLİKLERTEKNİK ÖZELLİKLER

** Güvenirlik ve Geçerlik Arasındaki İlişki

3-3- KULLANIŞLILIKKULLANIŞLILIK



GÜVENİRLİK VE GEÇERLİK ARASINDAKİ İLİŞKİ

* Güvenirlik, geçerlik için ön koşuldur.Güvenirliği

etkiyelen her şey doğrudan ya da dolaylı olarak

geçerliği de etkiler.

* Bir ölçme işleminde geçerlik “ne ölçülecek?”

güvenirlik ise “nasıl ölçülecek?” sorusunun cevabını

inceler.


* Hataların tümü testin geçerliğini düşürür. Fakatgüvenirlikgüvenirlik, sabit ve sistematik hatalardan etkilenmeyip sadece tesadüfi hatalardantesadüfi hatalardan etkilenir. Çünkü sabit ve sistematik hataların kaynağı ve miktarı belli olduğundan meydana getirdikleri etkiler giderilebilir. Fakat tesadüfi hataların kaynağı ve miktarını bilemediğimizden bu mümkün değildir.

* Şans başarısı ve kopya hem geçerliği hem de güvenirliği etkiler.


* Bir testin geçerliği onun güvenirliğini sınırlar. (Bir testin geçerlik katsayısı, o testin güvenirlik katsayısının karekök değerini geçemez. Örn; güvenirliği 0,64 ise geçerliği en çok 0,80 olabilir)

* Bir öğretmenin her yıl aynı soruları sorması öncelikle geçerliği düşürür.

* Geçerli olan bir araç güvenilir sonuçlar verir fakat güvenilir bir araç her zaman geçerli olmayabilir.


Güvenilir Ancak Geçerli Olmayan Güvenilir Ancak Geçerli Olmayan Test SonucuTest Sonucu

((Tutarlı ancak hatalı ölçümTutarlı ancak hatalı ölçüm))


Hem Geçerliği Hem de Güvenirliği YüksekHem Geçerliği Hem de Güvenirliği Yüksek Test Sonucu Test Sonucu

(Hem doğru hem de tutarlı ölçüm)(Hem doğru hem de tutarlı ölçüm)


Hem Geçerliği Hem de Güvenirliği Düşük Hem Geçerliği Hem de Güvenirliği Düşük Test SonucuTest Sonucu

(Hem tutarsız hem de hatalı ölçüm)(Hem tutarsız hem de hatalı ölçüm)



* Ekonomi * Hazırlama süresi * Uygulama süresi * Hazırlayıcı ve uygulayıcıların nitelikleri * Cevaplayıcının nitelikleri * Uygulama kolaylıkları * Puanlama kolaylıkları * Puanları yorumlama kolaylıkları

Bir aracın kullanışlılığını artıran önlemler, dolaylı olarak onun güvenirlik ve geçerliğini

KULLANIŞLILIKKULLANIŞLILIK





KPSSKPSS’DE ’DE ÇIKMIŞ SORULARÇIKMIŞ SORULAR



Aşağıdakilerden hangisi, birden fazla öğrenme sonucuna dayalı bir değerlendirmede verilecek kararın doğruluğunu artırıcı önlemlerden biri değildir?

A)A) Niteliksel gözlem sonuçlarına daha büyük bir ağırlık verilmesiB)B) Ağırlıklandırmada, araçların güvenilirliğinin dikkate alınmasıC)C) Ağırlıklandırmada, araçların geçerliliğinin dikkate alınmasıD)D) Karar vermede kullanılacak ölçütün eldeki ölçme sonuçları cinsinden ifade edilmesiE)E) Amaca uygun nitelikli bir ölçütten yararlanılması


Aşağıdakilerden hangisi, birden fazla öğrenme sonucuna dayalı bir değerlendirmede verilecek kararın doğruluğunu artırıcı önlemlerden biri değildir?

A)A) Niteliksel gözlem sonuçlarına daha büyük bir ağırlık Niteliksel gözlem sonuçlarına daha büyük bir ağırlık verilmesiverilmesiB)B) Ağırlıklandırmada, araçların güvenilirliğinin dikkate alınmasıC)C) Ağırlıklandırmada, araçların geçerliliğinin dikkate alınmasıD)D) Karar vermede kullanılacak ölçütün eldeki ölçme sonuçları cinsinden ifade edilmesiE)E) Amaca uygun nitelikli bir ölçütten yararlanılması


"Güvenilirliği yüksek bir test sonucunun geçerliğinin düşük olması" riski, aşağıdaki durumların hangisinde en fazladır?

A)A) Test puanlarının iç tutarlılık katsayısı düşük görünmekte; ancak, test kapsamı yoklamak istenen kritik davranışları içermektedir. B)B) Test maddelerinin ayırt ediciliği düşük, test kapsamı dar tutulmuş ve uygulama denetim altında tutulamamıştır.C)C) Test puanlarının standart hatası büyüktür; ancak, testte çok sayıda ve çeşitli konulardan sorular vardır.D)D) Test puanlarının kararlılığı yüksektir; ancak, test kapsamı ölçülecek davranışları örneklemede yetersiz kalmıştır.E)E) Test puanları beklenene yakın biçimde dağılmakta, test kapsamı ölçülmek istenen davranışları örnekler görünmektedir


"Güvenilirliği yüksek bir test sonucunun geçerliğinin düşük olması" riski, aşağıdaki durumların hangisinde en fazladır?

A)A) Test puanlarının iç tutarlılık katsayısı düşük görünmekte; ancak, test kapsamı yoklamak istenen kritik davranışları içermektedir. B)B) Test maddelerinin ayırt ediciliği düşük, test kapsamı dar tutulmuş ve uygulama denetim altında tutulamamıştır.C)C) Test puanlarının standart hatası büyüktür; ancak, testte çok sayıda ve çeşitli konulardan sorular vardır.D) Test puanlarının kararlılığı yüksektir; ancak, test kapsamı D) Test puanlarının kararlılığı yüksektir; ancak, test kapsamı ölçülecek davranışları örneklemede yetersiz kalmıştır.ölçülecek davranışları örneklemede yetersiz kalmıştır.E)E) Test puanları beklenene yakın biçimde dağılmakta, test kapsamı ölçülmek istenen davranışları örnekler görünmektedir


Bir öğretmen yalnızca “okuduğunu anlama” becerisini ölçmede kullanılacak bir yazılı sınav hazırlamak istemektedir.Aşağıdakilerden hangisi bu sınavdan elde edilecek puanların güvenirliğini ve geçerliğini artırmaz?

A)A) Objektif tipte olmayan sorular için ayrıntılı puanlama anahtarının hazırlanmasıB)B) Bir öğrencinin bütün cevaplarının okunması ve sonunda öğrenci hakkındaki izlenimler de dikkate alınarak tümüne birden bir puan verilmesiC)C) Sınav kâğıtlarının birden fazla puanlayıcı tarafından puanlanarak puanların ortalamasının alınmasıD)D) Cevapların aynı puanlayıcı tarafından sıraları değiştirilerek E)E) Çabuk cevaplanabilen türden çok sayıda soru sorulması


Bir öğretmen yalnızca “okuduğunu anlama” becerisini ölçmede kullanılacak bir yazılı sınav hazırlamak istemektedir.Aşağıdakilerden hangisi bu sınavdan elde edilecek puanların güvenirliğini ve geçerliğini artırmaz?

A)A) Objektif tipte olmayan sorular için ayrıntılı puanlama anahtarının hazırlanmasıB) Bir öğrencinin bütün cevaplarının okunması ve sonunda B) Bir öğrencinin bütün cevaplarının okunması ve sonunda öğrenci hakkındaki izlenimler de dikkate alınarak tümüne birden öğrenci hakkındaki izlenimler de dikkate alınarak tümüne birden bir puan verilmesibir puan verilmesiC)C) Sınav kâğıtlarının birden fazla puanlayıcı tarafından puanlanarak puanların ortalamasının alınmasıD)D) Cevapların aynı puanlayıcı tarafından sıraları değiştirilerek E)E) Çabuk cevaplanabilen türden çok sayıda soru sorulması


Ölçme sonucunun hangi özelliği, ağırlıklı ortalama hesaplanırken bu ölçme sonucuna daha büyük ağırlık verilmesi için gerekçe olamaz?

A)A) Kullanışlığı yüksek bir testten elde edilmiş olmasıB)B) Standart hatasının küçük olmasıC)C) Kapsamının daha geniş olması D)D) Daha önemli hedeflerle ilgili olmasıE)E) Geçerliğinin yüksek olması


Ölçme sonucunun hangi özelliği, ağırlıklı ortalama hesaplanırken bu ölçme sonucuna daha büyük ağırlık verilmesi için gerekçe olamaz?

A) Kullanışlığı yüksek bir testten elde edilmiş olmasıA) Kullanışlığı yüksek bir testten elde edilmiş olmasıB)B) Standart hatasının küçük olmasıC)C) Kapsamının daha geniş olması D)D) Daha önemli hedeflerle ilgili olmasıE)E) Geçerliğinin yüksek olması


Bir dersteki başarıyı ölçmek için geliştirilmiş beş testle ilgili olarak tablodaki bilgiler elde edilmiştir.

Test Test Güvenirlik Güvenirlik Katsayısı Katsayısı

Yordama Yordama Geçerliği Geçerliği

Kapsam Kapsam Geçerliği Geçerliği

Ortalama Ortalama Güçlük Güçlük

1 1 2 2 3 3 4 4 55

0,72 0,65 0,83 0,92 0,61

0,45 0,29 0,64 0,18 –0,55

Orta Yüksek Yüksek Düşük Düşük

0,70 0,35 0,58 0,40 0,50

“Bir testin güvenirliğinin yüksek olması, geçerli bir test elde etmek için yeterli değildir.” yargısını desteklemek için hangi testi örnek gösterebilir?

A)A) 1 B) B) 2 C)C) 3 D) D) 4 E)E) 5


Bir dersteki başarıyı ölçmek için geliştirilmiş beş testle ilgili olarak tablodaki bilgiler elde edilmiştir.

Test Test Güvenirlik Güvenirlik Katsayısı Katsayısı

Yordama Yordama Geçerliği Geçerliği

Kapsam Kapsam Geçerliği Geçerliği

Ortalama Ortalama Güçlük Güçlük

1 1 2 2 3 3 4 4 55

0,72 0,65 0,83 0,92 0,61

0,45 0,29 0,64 0,18 –0,55

Orta Yüksek Yüksek Düşük Düşük

0,70 0,35 0,58 0,40 0,50

“Bir testin güvenirliğinin yüksek olması, geçerli bir test elde etmek için yeterli değildir.” yargısını desteklemek için hangi testi örnek gösterebilir?

A)A) 1 B) B) 2 C)C) 3 D)D) 4 E)E) 5


Aşağıda standart sapması ve güvenirlik katsayısı verilen testlerden hangisiyle elde edilen puanların standart hatası en küçüktür?

Standart Sapma Güvenirlik KatsayısıA)A) 2 0,50B)B) 4 0,50C)C) 5 0,30D)D) 5 0,60E)E) 2 0,90


Aşağıda standart sapması ve güvenirlik katsayısı verilen testlerden hangisiyle elde edilen puanların standart hatası en küçüktür?

Standart Sapma Güvenirlik KatsayısıA)A) 2 0,50B)B) 4 0,50C)C) 5 0,30D)D) 5 0,60E)E) 22 0,900,90

Documents

EĞİTİMDE ÖLÇME & DEĞERLENDİRME -6-