EĞİTİMDE ÖLÇME & DEĞERLENDİRME -1-

Psik.Dan.&Reh. Yusuf ŞARLAK KPPsik.Dan.&Reh. Yusuf ŞARLAK KPSS 2010SS 2010

EĞİTİMDEEĞİTİMDEÖLÇMEÖLÇME

&&

DEĞERLENDİRMEDEĞERLENDİRME-1--1-


YILLARA GÖRE SORU YILLARA GÖRE SORU DAĞILIMLARIDAĞILIMLARI


2009 KPSS2009 KPSS Ölçme & Değerlendirme

SORULARININ ANALİZİ** Sorular beklenen kalite ve düzeydeydi.Sorular beklenen kalite ve düzeydeydi.

** Soruların kapsama dağılımı, kurguları, doğru cevap veSoruların kapsama dağılımı, kurguları, doğru cevap veçeldiricilerin işlerliği son derece uygundu. Adaylar için kaliteli veçeldiricilerin işlerliği son derece uygundu. Adaylar için kaliteli vecevaplandırılabilen bir sınav alanı oldu.cevaplandırılabilen bir sınav alanı oldu.

* * Soruların konu dağılımı ise aşağıdaki gibidir:Soruların konu dağılımı ise aşağıdaki gibidir:• • Temel kavramlar:Temel kavramlar: 44 soru soru •• Klasik ve çağdaş değerlendirme yaklaşımları:Klasik ve çağdaş değerlendirme yaklaşımları: 33 soru soru •• Ölçme araçları:Ölçme araçları: 22 soru soru •• Geçerlik ve güvenirlik:Geçerlik ve güvenirlik: 22 soru soru •• Madde istatistikleri:Madde istatistikleri: 44 soru soru•• Test istatistikleri:Test istatistikleri: 33 soru soru


SUNU İÇERİĞİSUNU İÇERİĞİ1- ÖLÇME VE DEĞERLENDİRMENİN EĞİTİMDEKİ YERİ ÖLÇME VE DEĞERLENDİRMENİN EĞİTİMDEKİ YERİ

VE ÖNEMİVE ÖNEMİ

2- ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME İLE İLGİLİ TEMEL ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME İLE İLGİLİ TEMEL KAVRAMLARKAVRAMLAR* Ölçme* Ölçme Kuralı * Ölçüm* Ölçüt* Değerlendirme

3- ÖLÇMEÖLÇME

* Değişken* Ölçme Türler

- Doğrudan (Temel) Ölçme- Dolaylı (Göstergeyle) Ölçme- Türetilmiş Ölçme


EĞİTİM NEDİR?EĞİTİM NEDİR?

** Bireyde kendi yaşantısı sonucu istendik, Bireyde kendi yaşantısı sonucu istendik, kalıcı izli davranış değişikliği sağlama kalıcı izli davranış değişikliği sağlama sürecidir.sürecidir.

** Öğrenciyi belli bir hedefe ulaştırmak için Öğrenciyi belli bir hedefe ulaştırmak için yapılan etkinliklerin tümüdür.yapılan etkinliklerin tümüdür.

1- ÖLÇME & DEĞERLENDİRMENİN EĞİTİMDEKİ YERİ VE ÖNEMİ


EĞİTİMDE ÖLÇME NEDİR ?EĞİTİMDE ÖLÇME NEDİR ?

Eğitim sürecinde öğrenciye kazandırılması öngörülenEğitim sürecinde öğrenciye kazandırılması öngörülen

hedef ve davranışların ne ölçüde kazandırıldığınınhedef ve davranışların ne ölçüde kazandırıldığının

çeşitli araçlar yardımıyla ortaya konulmasıdır.çeşitli araçlar yardımıyla ortaya konulmasıdır.


GİRDİGİRDİ ÇIKTIÇIKTISÜREÇ (Eğitim Etkinlikleri)

DÖNÜT DÖNÜT (Değerlendirme)

¤ Denetlenmeyen bir süreç kontrol edilemez.


Ölçme ve DeğerlendirmeninÖlçme ve DeğerlendirmeninYararlarıYararları

** Öğrencilerin hazır bulunuşluk Öğrencilerin hazır bulunuşluk düzeyleri belirlenirdüzeyleri belirlenir

** Öğrencilerin gelişimleri izlenir ve Öğrencilerin gelişimleri izlenir ve dönüt sağlanırdönüt sağlanır

* * Öğrenme güçlükleri belirlenirÖğrenme güçlükleri belirlenir

** Öğretimin ve öğretim materyallerinin Öğretimin ve öğretim materyallerinin etkinliği belirleniretkinliği belirlenir


* * Gelecekteki öğrenme Gelecekteki öğrenme süreçlerini planlamaya veri süreçlerini planlamaya veri sağlanırsağlanır

** Sağlıklı bir rehberlik için Sağlıklı bir rehberlik için öğrencilerin güçlü ve zayıf öğrencilerin güçlü ve zayıf yönleri ortaya çıkarılıryönleri ortaya çıkarılır

** Öğretim programlarının Öğretim programlarının yeterliliği belirleniryeterliliği belirlenir


Ölçme,Ölçme, ** bireylerin ya da nesnelerin belirli özelliklere bireylerin ya da nesnelerin belirli özelliklere

sahip olup olmadığının, sahiplerse sahip oluşsahip olup olmadığının, sahiplerse sahip oluş

derecesinin belirlenerek sonuçların sembollerlederecesinin belirlenerek sonuçların sembollerle

ve özellikle sayı sembolleriyle ifade edilmesidir. ve özellikle sayı sembolleriyle ifade edilmesidir.

** niteliklerin nicelleştirilmesi işlemidir. niteliklerin nicelleştirilmesi işlemidir.

** bir betimleme (tanımlama) işlemidir. bir betimleme (tanımlama) işlemidir.

2- ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME İLE İLGİLİ TEMEL KAVRAMLAR


ÖRNEK;ÖRNEK;

** Bir kişinin boyunun ölçülmesi; Bir kişinin boyunun ölçülmesi; - - Ayşe’nin boyu 172 cm’dirAyşe’nin boyu 172 cm’dir

** Öğrencinin bilgisinin ölçülmesi; Öğrencinin bilgisinin ölçülmesi; - - Burak tarihten 95 aldıBurak tarihten 95 aldı

** Sınıftaki kişi sayısının ölçülmesi; Sınıftaki kişi sayısının ölçülmesi; - - Sınıfta 33 öğrenci varSınıfta 33 öğrenci var

** Bir kişinin göz renginin ölçülmesi; Bir kişinin göz renginin ölçülmesi; - - Orçun, mavi gözlüdürOrçun, mavi gözlüdür

* * Bir derginin sayfa sayısının ölçülmesi; Bir derginin sayfa sayısının ölçülmesi; - - Sinema dergisi 110 sayfadırSinema dergisi 110 sayfadır


Ölçme Kuralı,Ölçme Kuralı,Ölçme işlemini yaparken, ölçmeye konu olanÖlçme işlemini yaparken, ölçmeye konu olan

özelliğin hangi miktarına ne değer verileceğininözelliğin hangi miktarına ne değer verileceğinin

belirlenmesidir.belirlenmesidir.

Örnek;Örnek;

““Fizik sınavdaki Fizik sınavdaki 3.3. sorusoruya tam ya tam

cevap veren öğrenciler cevap veren öğrenciler 30 puan30 puan

alacaktır.”alacaktır.”


Ölçüm,Ölçüm,Ölçme işlemi yapıldıktan sonra elde edilen sayıÖlçme işlemi yapıldıktan sonra elde edilen sayı

veya semboldür.veya semboldür.

Örnek;Örnek;

“ “Cem geometri dersinden 68 puan aldı.”Cem geometri dersinden 68 puan aldı.”

ifadesindeki “ifadesindeki “68 puan68 puan” bir ölçümdür.” bir ölçümdür.


Ölçüt,Ölçüt,Ölçme sonuçlarıyla karşılaştırılan veÖlçme sonuçlarıyla karşılaştırılan ve

değerlendirmeye dayanak oluşturan değer.değerlendirmeye dayanak oluşturan değer.

Örnek;Örnek;

Kimya dersinden geçebilmek için en az Kimya dersinden geçebilmek için en az 7070

almak gerekir.almak gerekir.


DeğerlendirmeDeğerlendirme,,

* ölçme sonuçlarını bir ölçütle* ölçme sonuçlarını bir ölçütle

kıyaslayarak, ölçülen nitelikkıyaslayarak, ölçülen nitelik

hakkında bir karara varma sürecidir.hakkında bir karara varma sürecidir.

* bir yargılama işlemidir ve ölçme* bir yargılama işlemidir ve ölçme

sonucunun bir ölçütlesonucunun bir ölçütle

karşılaştırılmasına dayanır.karşılaştırılmasına dayanır.


3- ÖLÇME

Bir betimleme işlemi olan ölçmenin temelinde Bir betimleme işlemi olan ölçmenin temelinde ““farkfark” kavramı vardır.” kavramı vardır.


Değişken; Değişken;

gözlemden gözleme değişik değerler alabilengözlemden gözleme değişik değerler alabilen

objeler, özellikler ya da durumlardır.objeler, özellikler ya da durumlardır.

Nicel değişken:Nicel değişken: Sayılarla ifade edilebilen bir büyüklük Sayılarla ifade edilebilen bir büyüklük

gösteren değişkenlere denir. gösteren değişkenlere denir. Örnek:Örnek: boy uzunluğu, ağırlık, boy uzunluğu, ağırlık,

zeka, maaş vb.zeka, maaş vb.

Nitel değişkenNitel değişken: Sembollerle ya da sıfatlarla ifade edilebilen: Sembollerle ya da sıfatlarla ifade edilebilen

değişkenlerdir. Sayılarla ifade edilse dahi bir büyüklükdeğişkenlerdir. Sayılarla ifade edilse dahi bir büyüklük

göstermezler. göstermezler. ÖrnekÖrnek: cinsiyet, din, millet vb.: cinsiyet, din, millet vb.


Sürekli değişken:Sürekli değişken: Matematiksel olarak herhangi iki değer Matematiksel olarak herhangi iki değerarasında daima bir başka değeri bulunabilen değişkenlerdir.arasında daima bir başka değeri bulunabilen değişkenlerdir.Örnek:Örnek: uzunluk, ağırlık, yaş vb. uzunluk, ağırlık, yaş vb.

Süreksiz değişken:Süreksiz değişken: iki değer arasında hiç değeri olmayan ya iki değer arasında hiç değeri olmayan yada çok sınırlı sayıda değer alabilen değişkenlerdir. da çok sınırlı sayıda değer alabilen değişkenlerdir. Örnek:Örnek: okul türü, cinsiyet vb. okul türü, cinsiyet vb.

Bağımsız değişken:Bağımsız değişken: Sonuca etki eden, neden (sebep) Sonuca etki eden, neden (sebep)konumundaki değişkendir. konumundaki değişkendir.

Bağımlı değişken:Bağımlı değişken: Bir başka değişkene bağlı olarak değişen Bir başka değişkene bağlı olarak değişensonuç konumundaki değişkendir.sonuç konumundaki değişkendir.


ÖLÇME


Ölçme işleminin yapılabilmesi için;Ölçme işleminin yapılabilmesi için;

1- 1- Ölçülecek özelliğin tanımlanması,Ölçülecek özelliğin tanımlanması,

2-2- Ölçülecek özelliğe uygun sayı ve Ölçülecek özelliğe uygun sayı ve semboller kümesinin belirlenmesi,semboller kümesinin belirlenmesi,

3-3- Ölçülecek özelliğe hangi sayı ve Ölçülecek özelliğe hangi sayı ve sembollerin verileceğini gösteren sembollerin verileceğini gösteren kuralın belirlenmesi gerekir.kuralın belirlenmesi gerekir.


Ölçme sonuçları her zaman sayılarla Ölçme sonuçları her zaman sayılarla ifade edilmez. Bazı ölçme sonuçları ifade edilmez. Bazı ölçme sonuçları iyi–orta–kötü, büyük–küçük gibi iyi–orta–kötü, büyük–küçük gibi sembollerle de ifade edilebilir. sembollerle de ifade edilebilir.

Örneğin;Örneğin; ““Cansu iyi bir kompozisyon yazdı.”Cansu iyi bir kompozisyon yazdı.” cümlesindeki “iyi”, bir ölçme cümlesindeki “iyi”, bir ölçme sonucunu gösteren semboldür. Bu sonucunu gösteren semboldür. Bu tür ölçme işlemleri sınıflamatür ölçme işlemleri sınıflamadüzeyinde yapılan ölçme işlemlerine düzeyinde yapılan ölçme işlemlerine örnektir.örnektir.


ÖLÇME TÜRLERİÖLÇME TÜRLERİ

Ölçme, ölçülen özelliğe ve bu özelliğin gözlenme Ölçme, ölçülen özelliğe ve bu özelliğin gözlenme şekline bağlı olarak belirli çeşitlere ayrılır.şekline bağlı olarak belirli çeşitlere ayrılır.

ÖLÇME

Doğrudan Ölçme

Göstergeyle

Dolaylı Ölçme

Türetilmiş


DOĞRUDAN ve DOLAYLI ÖLÇME DOĞRUDAN ve DOLAYLI ÖLÇME ARASINDAKİ FARKLARARASINDAKİ FARKLAR

DOĞRUDAN ÖLÇMEDOĞRUDAN ÖLÇME DOLAYLI ÖLÇMEDOLAYLI ÖLÇME

Ölçme işlemi direkt yapılır, Ölçme işlemi direkt yapılır, gözlemlenirgözlemlenir

Ölçme işlemi direkt yapılmaz, Ölçme işlemi direkt yapılmaz, dolaylı yapılırdolaylı yapılır

Kendine ait ölçme aracıyla Kendine ait ölçme aracıyla ölçüm yapılırölçüm yapılır

Başka bir araç kullanılırBaşka bir araç kullanılır

Ölçme işlemini yorumlamak Ölçme işlemini yorumlamak kolaydırkolaydır

Yorumlamak zordurYorumlamak zordur

Hata miktarı azdırHata miktarı azdır Daha çok hata karışırDaha çok hata karışır



DOĞRUDAN (Temel) ÖLÇMEDOĞRUDAN (Temel) ÖLÇME


GÖSTERGEYLE ÖLÇMEGÖSTERGEYLE ÖLÇME


TÜRETİLMİŞ ÖLÇMETÜRETİLMİŞ ÖLÇME


KPSSKPSS’DE ’DE ÇIKMIŞ SORULARÇIKMIŞ SORULAR


20012001I-I- Herhangi bir özelliği, o özelliğe uygun bir araçla

karşılaştırarak sunucu sayı veya sembollerle belirlemek.

II-II- Bir gözlem sonucunu uygun bir ölçütle karşılaştırarak, bu sonuca ilişkin bir karara ya da yargıya ulaşmak.

II II II

A)A) Değerlendirme Değerlendirme Ölçme Ölçme

B)B) Ölçme Ölçme ÖlçekÖlçek

C)C) Değişken Değişken Değerlendirme Değerlendirme

D)D) Ölçme Ölçme DeğerlendirmeDeğerlendirme

E)E) ÖlçekÖlçek ÖlçmeÖlçme


20012001I- Herhangi bir özelliği, o özelliğe uygun bir araçla

karşılaştırarak sonucu sayı veya sembollerle belirlemek.

II- Bir gözlem sonucunu uygun bir ölçütle karşılaştırarak, bu sonuca ilişkin bir karara ya da yargıya ulaşmak.

II II II

A)A) Değerlendirme Değerlendirme Ölçme Ölçme

B)B) Ölçme Ölçme ÖlçekÖlçek

C)C) Değişken Değişken Değerlendirme Değerlendirme

D)D) Ölçme Ölçme DeğerlendirmeDeğerlendirme

E)E) ÖlçekÖlçek ÖlçmeÖlçme


20032003Aşağıdakilerden hangisi "ölçme" işlemine örnek olamaz?Aşağıdakilerden hangisi "ölçme" işlemine örnek olamaz?

A)A) Öğrencileri kısadan uzana doğru dize rek onların boyÖğrencileri kısadan uzana doğru dize rek onların boysıralarını belirlemesıralarını belirleme

B)B) Öğrencilerin projelerini 1 ile 10 arasında derecelendirmeÖğrencilerin projelerini 1 ile 10 arasında derecelendirme

C)C) Hangi puanı alanların derste başarılı sayılacağını Hangi puanı alanların derste başarılı sayılacağını gösteren bir sınır belirlemegösteren bir sınır belirleme

D)D) Öğrencilerin yazılarındaki yazım yanlışlarını saymaÖğrencilerin yazılarındaki yazım yanlışlarını sayma

E)E) Bir sınavda, verilen cevaplara bakarak öğrencilerin kaç Bir sınavda, verilen cevaplara bakarak öğrencilerin kaç puan alacaklarını belirlemepuan alacaklarını belirleme


20032003Aşağıdakilerden hangisi "ölçme" işlemine örnek olamaz?Aşağıdakilerden hangisi "ölçme" işlemine örnek olamaz?

A)A) Öğrencileri kısadan uzana doğru dizerek onların boyÖğrencileri kısadan uzana doğru dizerek onların boysıralarını belirlemesıralarını belirleme

B)B) Öğrencilerin projelerini 1 ile 10 arasında derecelendirmeÖğrencilerin projelerini 1 ile 10 arasında derecelendirme

C) Hangi puanı alanların derste başarılı sayılacağını C) Hangi puanı alanların derste başarılı sayılacağını gösteren bir sınır belirlemegösteren bir sınır belirleme

D)D) Öğrencilerin yazılarındaki yazım yanlışlarını saymaÖğrencilerin yazılarındaki yazım yanlışlarını sayma

E)E) Bir sınavda, verilen cevaplara bakarak öğrencilerin kaç Bir sınavda, verilen cevaplara bakarak öğrencilerin kaç puan alacaklarını belirlemepuan alacaklarını belirleme


20062006

Aşağıdaki öğrenci özelliklerinden hangisiAşağıdaki öğrenci özelliklerinden hangisi

doğrudan ölçülebilir?doğrudan ölçülebilir?

A)A) Zekâ puanı Zekâ puanı B)B) Boy uzunluğu Boy uzunluğu

C)C) Derse karşı tutum Derse karşı tutum D)D) Yetenek Yetenek

E)E) Ders başarısı Ders başarısı


20062006

Aşağıdaki öğrenci özelliklerinden hangisiAşağıdaki öğrenci özelliklerinden hangisi

doğrudan ölçülebilir?doğrudan ölçülebilir?

A)A) Zekâ puanı Zekâ puanı B)B) Boy uzunluğu Boy uzunluğu

C)C) Derse karşı tutum Derse karşı tutum D)D) Yetenek Yetenek

E)E) Ders başarısı Ders başarısı


20062006I.I. Matematik sorularının %75’ini, fizik sorularının da %60’ını Matematik sorularının %75’ini, fizik sorularının da %60’ını

doğru cevaplayan öğrenciler bu dersleri başarmış sayılır.doğru cevaplayan öğrenciler bu dersleri başarmış sayılır.II.II. İlk iki sorudan alınabilecek en yüksek puan 25’tir. İlk iki sorudan alınabilecek en yüksek puan 25’tir.IIIIII. Sınavda 65’in altında puan alan öğrenciler dersi tekrar . Sınavda 65’in altında puan alan öğrenciler dersi tekrar

ederler.ederler.IV.IV. Türkçe ve matematik derslerinden başarısız olan öğrenciler Türkçe ve matematik derslerinden başarısız olan öğrenciler

bir sonraki döneme devam edemezler.bir sonraki döneme devam edemezler.Yukarıdakilerden hangileri birer değerlendirme ölçütünü ifadeYukarıdakilerden hangileri birer değerlendirme ölçütünü ifadeetmektedir?etmektedir?A)A) Yalnız I Yalnız I B)B) Yalnız II Yalnız II C)C) II ve IIIII ve IIID)D) III ve IV III ve IV E)E) I, III ve IVI, III ve IV


20062006I.I. Matematik sorularının %75’ini, fizik sorularının da %60’ını Matematik sorularının %75’ini, fizik sorularının da %60’ını

doğru cevaplayan öğrenciler bu dersleri başarmış sayılır.doğru cevaplayan öğrenciler bu dersleri başarmış sayılır.II.II. İlk iki sorudan alınabilecek en yüksek puan 25’tir. İlk iki sorudan alınabilecek en yüksek puan 25’tir.IIIIII. Sınavda 65’in altında puan alan öğrenciler dersi tekrar . Sınavda 65’in altında puan alan öğrenciler dersi tekrar

ederler.ederler.IV.IV. Türkçe ve matematik derslerinden başarısız olan öğrenciler Türkçe ve matematik derslerinden başarısız olan öğrenciler

bir sonraki döneme devam edemezler.bir sonraki döneme devam edemezler.Yukarıdakilerden hangileri birer değerlendirme ölçütünü ifadeYukarıdakilerden hangileri birer değerlendirme ölçütünü ifadeetmektedir?etmektedir?A)A) Yalnız I Yalnız I B)B) Yalnız II Yalnız II C)C) II ve IIIII ve IIID)D) III ve IV III ve IV E) E) I, III ve IVI, III ve IV


20072007

Aşağıdaki örneklerin hangisinde sözü edilen ölçmeAşağıdaki örneklerin hangisinde sözü edilen ölçmeişleminde bağıl (keyfî, itibari) sıfır söz konusu işleminde bağıl (keyfî, itibari) sıfır söz konusu değildirdeğildir? ?

A)A) Ankara ili Çankaya ilçesinin deniz seviyesinden yüksekliği Ankara ili Çankaya ilçesinin deniz seviyesinden yüksekliği 870 metredir. 870 metredir.

B)B) Öğrencilerin felsefe dersine karşı tutum puanları ortalaması Öğrencilerin felsefe dersine karşı tutum puanları ortalaması 207 dir. 207 dir.

C)C) Tarih sorularından en az dört tanesine doğru cevap Tarih sorularından en az dört tanesine doğru cevap veremeyenler sıfır puan almıştır. veremeyenler sıfır puan almıştır.

D)D) Bugün hava sıcaklığı 15 ºC dir. Bugün hava sıcaklığı 15 ºC dir. E)E) Bu kitabın ilk 4 sayfasında kitabın kapsamı tanıtılmaktadır. Bu kitabın ilk 4 sayfasında kitabın kapsamı tanıtılmaktadır.


20072007

Aşağıdaki örneklerin hangisinde sözü edilen ölçmeAşağıdaki örneklerin hangisinde sözü edilen ölçmeişleminde bağıl (keyfî, itibari) sıfır söz konusu işleminde bağıl (keyfî, itibari) sıfır söz konusu değildirdeğildir? ?

A)A) Ankara ili Çankaya ilçesinin deniz seviyesinden yüksekliği Ankara ili Çankaya ilçesinin deniz seviyesinden yüksekliği 870 metredir. 870 metredir.

B)B) Öğrencilerin felsefe dersine karşı tutum puanları ortalaması Öğrencilerin felsefe dersine karşı tutum puanları ortalaması 207 dir. 207 dir.

C)C) Tarih sorularından en az dört tanesine doğru cevap Tarih sorularından en az dört tanesine doğru cevap veremeyenler sıfır puan almıştır. veremeyenler sıfır puan almıştır.

D)D) Bugün hava sıcaklığı 15 ºC dir. Bugün hava sıcaklığı 15 ºC dir. E)E) Bu kitabın ilk 4 sayfasında kitabın kapsamı tanıtılmaktadır. Bu kitabın ilk 4 sayfasında kitabın kapsamı tanıtılmaktadır.

Documents

EĞİTİMDE ÖLÇME & DEĞERLENDİRME -1-