Edukasyong Pantahanan at Pangkabuhayan DEPED COP · 2017. 5. 13. · Aralin 12 Mga Paraan ng Pagsasaliksik Tungkol sa Basic Sketching, Shading, at Outlining 234 ... AFA, and ICT

DEPED COPY

i

Edukasyong Pantahananat

Pangkabuhayan

4

Patnubay ng Guro

Ang aklat na ito ay magkatuwang na inihanda at sinuri ng mga edukador mula sa mga publiko at pribadong paaralan, kolehiyo, at / o unibersidad. Hinihikayat namin ang mga guro at ibang nasa larangan ng edukasyon na mag-email ng kanilang puna at mungkahi sa Kagawaran ng Edukasyon sa [email protected].

Mahalaga sa amin ang inyong mga puna at mungkahi.

Kagawaran ng EdukasyonRepublika ng Pilipinas

All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

Deped

Typewritten Text

Unit 4

DEPED COPY

Edukasyong Pantahanan at Pangkabuhayan – Ikaapat na BaitangPatnubay ng GuroUnang Edisyon 2015

Paunawa hinggil sa karapatang-sipi. Isinasaad ng Batas Republika 8293, seksiyon 176 na “Hindi maaaring magkaroon ng karapatang-ari (sipi) sa anumang akda ang Pamahalaan ng Pilipinas. Gayunman, kailangan muna ang pahintulot ng ahensiya o tanggapan ng pamahalaan na naghanda ng akda kung ito’y pagkakakitaan. Kabilang sa mga maaaring gawin ng nasabing ahensiya o tanggapan ay ang pagtakda ng kaukulang bayad.”

Ang mga akda (kuwento, seleksiyon, tula, awit, larawan, ngalan ng produkto o brand names, tatak o trademarks, palabas sa telebisyon, pelikula, atbp.) na ginamit sa aklat na ito ay sa nagtataglay ng karapatang-ari ng mga iyon. Pinagtibay ng isang kasunduan ng Kagawaran ng Edukasyon at Filipinas Copyright Licensing Society (FILCOLS), Inc. na ang FILCOLS ang kakatawan sa paghiling ng kaukulang pahintulot sa nagmamay-ari ng mga akdang hiniram at ginamit dito. Pinagsumikapang matunton upang makuha ang pahintulot sa paggamit ng materyales. Hindi inaangkin ng mga tagapaglathala at mga may-akda ang karapatang-aring iyon.

Tanging mga institusyon at kompanyang nakipagkontrata sa FILCOLS at yaong nakasaad lamang sa kasunduan, ang maaaring kumopya mula dito sa Patnubay ng Guro. Ang hindi nakipagkontrata sa FILCOLS ay dapat, kung ninanais makakopya, makipag-ugnay nang tuwiran sa mga tagapaglathala at sa mga may-akda.

Maaaring tumawag sa FILCOLS sa telepono blg. (02) 439-2204 o mag-email sa [email protected] ang mga may-akda at tagapaglathala.

Inilathala ng Kagawaran ng EdukasyonKalihim: Br. Armin A. Luistro FSCPangalawang Kalihim: Dina S. Ocampo, PhDDirektor IV: Marilyn D. Dimaano, EdD

Inilimbag sa Pilipinas ng Vibal Group, Inc.Department of Education-Instructional Materials Council Secretariat (DepEd-IMCS)Office Address: 5th Floor Mabini Bldg., DepEd Complex Meralco Avenue, Pasig City Philippines 1600 Telefax: (02) 634-1054 or 634-1072E-mail Address: [email protected]

Mga Bumuo ng Kagamitan ng Patnubay ng Guro

Mga Manunulat: Entrepreneur & ICT – Eden F. Samadan, Marlon L. Lalaguna, Virgilio L. Laggui, Marilou E. Marta R. Benisano; Home Economics – Dolores M. Lavilla, Imelda O. Garcia, Bernie C. Dispabiladera; Agriculture – Teresita B. Doblon, Ma. Shirley A. Macawile, Ernesto R. Abletes, Judy R. Rondina; Industrial Arts – Shiela Mae R. Roson, Roberto B. Torres, at Randy R. EmenMga Konsultant: Mona T. Sasing, Cherrypyn B. Barbacena, PhD, Anicia M. Lorica, at Werson R. De Asis, PhD

Mga Tagaguhit: Entrepreneur & ICT – Anife S. Angelo; Home Economics – Sharlyn P. Sanclaria; Agriculture – Mar G. Agustin; Industrial Arts – Jayson M. Gaduena, Fermin M. Fabella, at Eric C. De Guia Mga Tagatala: Erwin Karl I. Antido at Ron Ralph Kenneth L. OcampoMga Naglayout: Phoebe Kay B. Doñes, Paola Joy B. Doñes, at John Ralph G. SottoMga Tagapamahala: Glenda M. Granadozin, Rogelio O. Doñes, EdD, Marilette R. Almayda, PhD, at Marilyn D. Dimaano, EdD


DEPED COPY

iii

PAUNANG SALITA

Inihahandog itong Patnubay ng Guro (Teacher’s Guide) sa mga guro ng asignaturang Edukasyong Pantahanan at Pangkabuhayan sa Ikaapat na Baitang alinsunod sa K to 12 Enhanced Basic Education Program.

Ang mga gawain sa kagamitang ito ay maingat na inihanda upang maging angkop sa edad, kultura, kakayahan, kasanayan, kaalaman, at interes ng iyong mga mag-aaral. Ito rin ang gagamitin mo upang iangkop ang mga aralin dito kung kinakailangan upang maging kaaya-aya sa mga mag-aaral ang mga gawain at pagsasanay sa mga inihandang aralin. Ang patnubay na ito ay magiging gabay mo sa buong taong pagtuturo ng Edukasyong Pantahanan at Pangkabuhayan upang malinang nang lubos ang kakayahan sa iba’t ibang lawak ng asignatura. Magagamit mo ang mga ito nang wasto at angkop sa pang-araw-araw na pamumuhay. Gayundin mabisang magamit ng mga mag-aaral ang mga kakayanan sa paghahanapbuhay upang lalo nilang mahalin ang kahalagahan ng paggawa.

Ang mga gawain ng mga mag-aaral ay makikita sa Kagamitan ng Mag-aaral (KM) (Learner’s Material), kung saan nakasulat ang pagsasanay, gampanin, at gawaing isasagawa sa pag-aaral ng aralin. Magiging matagumpay sila sa paggamit nito sa pamamagitan ng iyong paggabay sa kanila.


DEPED COPY

vi

Yunit 4 Industrial Arts 209Aralin 1 Mga Kagamitan sa Pagsusukat 210Aralin 2 Mga Sistema ng Pagsusukat 212

Aralin 3 Pagsasalin ng Sistemang Panukat na Ingles sa Metrik at Metrik sa Ingles

214

Aralin 4 Ang Pagleletra 216Aralin 5 Pagbuo ng Iba’t Ibang Linya at Guhit 219Aralin 6 Paggamit ng Alphabet of Lines sa Pagbuo ng

Linya, Guhit, at Pagleletra221

Aralin 7 Mga Produktong Ginagamitan ng Basic Sketching, Shading, at Outlining”

224

Aralin 8 Mga Tao at Negosyo sa Pamayanan na Gumagamit ng Shading, Basic Sketching, at Outlining

226

Aralin 9 Mga Paraan sa Pagdidisenyo ng Proyekto 228Aralin 10 Mga Kagamitan at Kasangkapan sa Pagbubuo ng

Disenyo230

Aralin 11 Pagguhit ng Disenyo o Krokis 232Aralin 12 Mga Paraan ng Pagsasaliksik Tungkol sa Basic

Sketching, Shading, at Outlining234

Aralin 13 Ang Productivity Tools sa Paggawa ng Disenyo 236Aralin 14 Pangkaligtasan at Pangkalusugang Panuntunan sa

Paggawa238

Aralin 15 Iba’t Ibang Materyales na Matatgpuan sa Pamayanan

240

Aralin 16 Pagpapahalaga sa Natapos na Proyekto 242Aralin 17 Wastong Pag-aayos ng Produktong Ipagbibili at

Pagbebenta244

Aralin 18 Pagtutuos ng Ginastos at Kinita 246Aralin 19 Pagpaplano ng Proyekto Gamit ang Naunang

Kinita248

Aralin 20 Pagsasaalang-alang, Pag-iingat, at 250Pagmamalasakit sa Kapaligiran sa Pagplano at Pagbubuo ng Produkto Tungo sa Patuloy na Pag-unlad


DEPED COPY

vii

Aralin 21 Mga Gawi na Dapat at Di Dapat Isaugali Upang Makatulong sa Patuloy na Pag-unlad

252

Aralin 22 Mga Regulasyon at Kautusan ng Pamahalaang Lokal Kaugnay sa Napiling Negosyong Panserbisyo at Produkto

254

Glossary 261


DEPED COPY

ix

Repu

blic

of

the

Phili

ppin

es

Dep

artm

ent

of E

duca

tion

Dep

Ed C

ompl

ex, M

eral

co A

venu

e Pa

sig

City

D

ecem

ber

2013

K T

O 1

2 CU

RRIC

ULU

M G

UID

E

EDU

KAS

YON

G PA

NTA

HAN

AN A

T PA

NGK

ABU

HAY

AN (E

PP)

and

TECH

NO

LOGY

AN

D L

IVEL

IHO

OD

ED

UCA

TIO

N

(TLE

)

Grad

e 4

(G

rade

1 to

Gra

de 10

)


DEPED COPY

x

K to

12

BASI

C ED

UCAT

ION

CURR

ICUL

UM


DEPED COPY

xi

K to

12

BASI

C ED

UCAT

ION

CURR

ICUL

UM

De

scrip

tion

of Fr

amew

ork

Tech

nolog

y an

d Liv

eliho

od E

duca

tion

enco

mpas

ses t

he fi

eld o

f Hom

e Ec

onom

ics (H

.E.);

Indu

strial

Arts

(IA)

; Agr

i-Fish

ery

Arts

(AFA

); an

d In

forma

tion,

Comm

unica

tion.

and

Tech

nolog

y (IC

T). T

he 24

TLE

cour

ses c

an b

e cate

goriz

ed u

nder

any o

f the

se fie

lds.

TLE

as a

cou

rse h

as tw

o str

eams—

the

TR-b

ased

TLE

and

the

Entre

pren

eur-b

ased

TLE—

and

ever

y sc

hool

has

a ch

oice

as to

whic

h str

eam

to o

ffer,

with

con

sider

ation

for

facult

y, fac

ilities

, and

reso

urce

s.

Both

stre

ams

are

bas

ed

on th

e Tr

aining

Reg

ulatio

ns, b

ut th

e En

trepr

eneu

r-bas

ed T

LE e

mbed

s en

trepr

eneu

rship

conc

epts

in th

e tea

ching

of t

he va

rious

subje

cts in

HE

, IA

, AFA

, and

IC

T.

TL

E is

gear

ed to

ward

s the

dev

elopm

ent o

f tec

hnolo

gical

profi

cienc

y an

d is

anch

ored

on

know

ledge

and

infor

matio

n, en

trepr

eneu

rial c

once

pts,

proc

ess

and

deliv

ery,

work

value

s, an

d life

skills

. This

mea

ns th

at th

e TLE

that

works

is o

ne w

hich

is bu

ilt on

adeq

uate

maste

ry of

know

ledge

and

infor

matio

n, sk

ills an

d pr

oces

ses,

and

the a

cquis

ition

of pr

oper

wor

k valu

es a

nd lif

e sk

ills. T

he T

LE th

at is

func

tiona

l is o

ne w

hich

equip

s stu

dent

s with

skills

for l

ifelon

g lea

rning

. TLE

that

is co

ncer

ned

only

with

mer

e de

finitio

n of

terms

is m

eanin

gless

and

shall

ow. T

LE th

at is

focus

ed o

n ma

stery

of sk

ills a

nd p

roce

sses

with

out r

ight w

ork v

alues

is a

nemi

c an

d da

nger

ous.

An e

ffecti

ve T

LE is

one

that

is fou

nded

on

the

cogn

itive,

beha

viora

l, or

psy

chom

otor

and

affe

ctive

dim

ensio

ns o

f hum

an d

evelo

pmen

t. Th

erefo

re te

achin

g TL

E me

ans t

each

ing fa

cts, c

once

pts,

skills

, and

va

lues i

n the

ir en

tirety

.

The d

iagra

m lik

ewise

show

s tha

t ent

repr

eneu

rial c

once

pts a

lso fo

rm p

art o

f the

foun

datio

n of

quali

ty TL

E. It

is ex

pecte

d th

at T

LE st

uden

ts, af

ter u

sing

the

Lear

ning

Modu

les

on E

ntre

pren

eursh

ip-ba

sed

TLE,

imbib

e th

e en

trepr

eneu

rial s

pirit

and

cons

eque

ntly

set u

p th

eir o

wn b

usine

sses

in th

e ar

eas

of Ag

ri-Fis

hery

Arts,

Indu

strial

Arts

, Hom

e Ec

onom

ics, a

nd In

forma

tion a

nd C

ommu

nicati

on T

echn

ology

.

TLE

by it

s natu

re is

dom

inant

ly a

skill

subje

ct; h

ence

the

teach

er m

ust e

ngag

e stu

dent

s in

an e

xper

ientia

l, co

ntex

tuali

zed,

and

auth

entic

teac

hing-

learn

ing p

roce

ss. I

t is a

su

bject

in wh

ich st

uden

ts lea

rn b

est b

y doin

g. It

is int

egra

tive i

n ap

proa

ch. F

or in

stanc

e, it

integ

rates

entre

pren

eursh

ip wi

th al

l the

area

s of T

LE. I

t int

egra

tes co

ncep

ts, sk

ills,

and v

alues

.


DEPED COPY

xii

K to

12

BASI

C ED

UCAT

ION

CURR

ICUL

UM

I.

LEAR

NING

ARE

A ST

ANDA

RD

II.

KEY

STAG

E ST

ANDA

RDS

Grad

es 4–6

Gr

ades

7–1

0 Gr

ades

11–

12

The l

earn

er de

mons

trates

an un

derst

andin

g of t

he

basic

know

ledge

and s

kills

in en

trepr

eneu

rship

& IC

T, Ag

ricult

ure,

Home

Econ

omics

, and

Indu

strial

Arts

tow

ard th

e imp

rove

ment

of pe

rsona

l life,

fam

ily, a

nd

comm

unity

The l

earn

er de

mons

trates

an un

derst

andin

g of t

he

basic

conc

epts

of se

lected

TLE c

ourse

in H

ome

Econ

omics

, Ind

ustri

al Ar

ts, A

gricu

lture

and F

isher

y Arts

an

d ICT

comp

etenc

ies co

mmon

to T

LE co

urse

s suc

h as

use a

nd m

ainten

ance

of to

ols, o

bser

ving,

safet

y in t

he

workp

lace,

mens

urati

on an

d calc

ulatio

n, an

d int

erpr

eting

tech

nical

draw

ings;

and g

ains s

pecia

lized

know

ledge

and s

kills

in at

least

one T

LE th

at wo

uld

enab

le him

/her

to ob

tain N

C II.

The l

earn

er de

mons

trates

spec

ialize

d tec

hnica

l skil

ls th

at wo

uld en

able

him/h

er to

obtai

n NC

II.

The l

earn

er de

mons

trates

the k

nowl

edge

, skil

ls, va

lues,

and a

ttitu

des (

KSVA

) in T

echn

ology

and L

ivelih

ood E

duca

tion (

TLE)

, whic

h will

enab

le

him/h

er to

gain

emplo

ymen

t, be

come

an en

trepr

eneu

r, a m

iddle

level

manp

ower

and/

or pu

rsue h

igher

educ

ation

.


DEPED COPY

xiii

K t

o 12

BA

SIC

ED

UC

ATI

ON

CU

RR

ICU

LUM

III.

G

RA

DE

LEV

EL S

TAN

DA

RD

S G

RA

DE

LEV

EL

LEV

EL S

TAN

DA

RD

S

4 Th

e le

arne

r de

mon

stra

tes

basi

c kn

owle

dge,

ski

lls, a

nd v

alue

s in

agr

icul

ture

, ent

repr

eneu

rshi

p an

d IC

T, h

ome

econ

omic

s, a

nd in

dust

rial a

rts

that

can

hel

p im

prov

e se

lf an

d fa

mily

life

.

5 Th

e le

arne

r de

mon

stra

tes

incr

ease

d kn

owle

dge,

ski

lls, a

nd v

alue

s in

ent

repr

eneu

rshi

p an

d IC

T, a

gric

ultu

re, h

ome

econ

omic

s, a

nd in

dust

rial a

rts

tow

ard

impr

ovin

g fa

mily

life

and

the

com

mun

ity.

6 Th

e le

arne

r de

mon

stra

tes

enha

nced

and

exp

ande

d kn

owle

dge

in e

ntre

pren

eurs

hip

& I

CT, a

gric

ultu

re, h

ome

econ

omic

s, a

nd in

dust

rial a

rts

tow

ardt

he

impr

ovem

ent o

f the

fam

ily’s

eco

nom

ic li

fe a

nd t

heco

mm

unity

.

7 Th

e le

arne

r de

mon

stra

tes

an u

nder

stan

ding

of b

asic

con

cept

s an

d un

derly

ing

prin

cipl

es in

dev

elop

ing

fund

amen

tal s

kills

in E

xplo

rato

ry T

echn

olog

y an

d Vo

catio

nal E

duca

tion

(EPP

/TLE

/TVE

).

8 Th

e le

arne

r de

mon

stra

tes

an u

nder

stan

ding

of h

is/h

er P

erso

nal E

ntre

pren

euria

l Com

pete

ncie

s (P

ECs)

, the

env

ironm

ent a

nd m

arke

t, an

d pr

oces

s/pr

oduc

tion

and

deliv

ery

of th

e Te

chno

logy

& V

ocat

iona

l Edu

catio

n co

urse

in w

hich

he/

she

has

spec

ializ

ed.

9 Th

e le

arne

r de

mon

stra

tes

an u

nder

stan

ding

of h

is/h

er P

erso

nal E

ntre

pren

euria

l Com

pete

ncie

s (P

ECs)

, the

env

ironm

ent a

nd m

arke

t, an

d pr

oces

s/pr

oduc

tion

and

deliv

ery

of th

e Te

chno

logy

& V

ocat

iona

l Edu

catio

n co

urse

in w

hich

he/

she

has

spec

ializ

ed.

10

The

lear

ner

dem

onst

rate

s an

und

erst

andi

ng o

f his

/her

Per

sona

l Ent

repr

eneu

rial C

ompe

tenc

ies

(PEC

s), t

he e

nviro

nmen

t and

mar

ket,

and

proc

ess/

prod

uctio

n an

d de

liver

y of

the

Tech

nolo

gy &

Voc

atio

nal E

duca

tion

cour

se in

whi

ch h

e/sh

e ha

s sp

ecia

lized

.

11

The

lear

ner

dem

onst

rate

s an

und

erst

andi

ng o

f the

prin

cipl

es in

pre

parin

g a

crea

tive

and

inno

vativ

e bu

sine

ss p

lan

as it

rel

ates

with

mar

ketin

g, o

pera

tions

an

d hu

man

res

ourc

e, a

nd s

impl

e ac

coun

ting

and

finan

cial

pla

ns to

det

erm

ine

the

feas

ibili

ty a

nd v

iabi

lity

of t

he b

usin

ess

of h

is/h

er te

chno

logy

and

Vo

catio

nal s

peci

aliz

atio

n.

12

The

lear

ner

dem

onst

rate

s an

und

erst

andi

ng o

f of t

he p

rinci

ples

in a

pply

ing

the

busi

ness

pla

n of

his

/her

cho

ice

base

d on

his

/her

T&

VE s

peci

aliz

atio

n.

IV

. TI

ME

ALL

OTM

ENT

G

rade

4

Gra

de 5

G

rade

6

Gra

de 7

G

rade

8

Gra

de 9

G

rade

10

Dai

ly

50m

ins

50m

ins

50m

ins

Wee

kly

4h

ours

4h

ours

4h

ours

4h

ours


DEPED COPY

xiv

K t

o 1

2 B

AS

IC E

DU

CA

TIO

N C

UR

RIC

ULU

M

G

rad

e 4

NIL

ALA

MA

N

(Con

tent

)

PA

MA

NT

AY

AN

G

PA

NG

NIL

ALA

MA

N

(Con

tent

Sta

ndar

d)

PA

MA

NT

AY

AN

S

A P

AG

GA

NA

P

(Per

form

ance

Sta

ndar

d)

PA

MA

NT

AY

AN

SA

PA

GK

AT

UT

O

(Lea

rnin

g Co

mpe

tenc

ies)

C

OD

E

Gra

de

4 –

IC

T a

nd

EN

TR

EP

RE

NE

UR

SH

IP

1.

En

trep

rene

ursh

ip

Ang

mag

-aar

al a

y…

naip

amam

alas

ang

pan

g-un

awa

sa k

onse

pto

ng

“ent

repr

eneu

rshi

p”

Ang

mag

-aar

al a

y…

na

ipal

iliw

anag

ang

mga

ba

taya

ng k

onse

pto

ng

pagn

eneg

osyo

1.1

naip

alili

wan

ag a

ng k

ahul

ugan

at

kaha

laga

han

ng “

entr

epre

neur

ship

” E

PP

4IE

-0

a-1

1.

2 na

tata

laka

y an

g m

ga k

atan

gian

ng

isan

g en

trep

rene

ur

EP

P4

IE-

0a-

2

1.3

natu

tuko

y an

g m

ga n

agin

g m

atag

umpa

y na

en

trep

rene

ur s

a pa

may

anan

, ba

nsa,

at

sa

iban

g ba

nsa

EP

P4

IE-

0b

-3

1.4

nata

tala

kay

ang

iba’

t-ib

ang

uri n

g ne

gosy

o E

PP

4IE

-0

b-4

2.

Li

gtas

at

resp

onsa

blen

g ga

mit

ng I

CT

naip

amam

alas

ang

ka

alam

an a

t ka

kaya

han

sa

pagg

amit

ng c

ompu

ter,

In

tern

et, at

em

ail s

a lig

tas

at r

espo

nsab

leng

pa

mam

araa

n

naka

gaga

mit

ng c

ompu

ter,

In

tern

et, at

em

ail s

a lig

tas

at r

espo

nsab

leng

pa

mam

araa

n

2.1

naip

alili

wan

ag a

ng m

ga p

anun

tuna

n sa

pa

ggam

it ng

com

pute

r, I

nter

net,

at

emai

l E

PP

4IE

-0

c-5

2.

2 na

tata

laka

y an

g m

ga p

anga

nib

na d

ulot

ng

mga

di-ka

nais

-nai

s na

mga

sof

twar

e (v

irus

at

mal

war

e), m

ga n

ilala

man

, at

mga

pag

-asa

l sa

Inte

rnet

EP

P4

IE -

0c-

6

2.3

naga

gam

it an

g co

mpu

ter,

Int

erne

t, a

t em

ail

sa li

gtas

at

resp

onsa

blen

g pa

mam

araa

n E

PP

4IE

-0d

- 7

3.

Pa

ngan

gala

p at

pag

sasa

ayos

ng

im

porm

asyo

ngga

mit

ang

ICT

naip

amam

alas

ang

ka

alam

an a

t ka

sana

yan

sa

com

pute

r at

Int

erne

t sa

pa

ngan

gala

p at

pa

gsas

aayo

s ng

im

porm

asyo

n

naka

gaga

mit

ng c

ompu

ter

at I

nter

net

sa

pang

anga

lap

at

pags

asaa

yos

ng

impo

rmas

yon

3.1.

na

ipal

iliw

anag

ang

kaa

lam

an s

a pa

ggam

it ng

co

mpu

ter

at I

nter

net

bila

ng m

apag

kuku

nan

ng ib

a’t

iban

g ur

i ng

impo

rmas

yon

EP

P4

IE-0

d-

8

3.2.

na

gaga

mit

ang

com

pute

r fil

e sy

stem

E

PP

4IE

-0

e-9

3.

3.

naga

gam

it an

g w

eb b

row

ser

at a

ng b

asic

fe

atur

es n

g is

ang

sear

ch e

ngin

e sa

pa

ngan

gala

p ng

impo

rmas

yon

EP

P4

IE-

0e-

10

3.4.

na

gaga

mit

ang

mga

web

site

sa

pang

anga

lap

ng im

porm

asyo

n E

PP

4IE

-0

f-1

1

3.5.

na

koko

pya

o na

da-d

ownl

oad

sa c

ompu

ter

ang

naka

lap

na im

porm

asyo

n m

ula

sa I

nter

net

EP

P4

IE-

0f-

12

4.

Pa

g-su

suri

ng

Impo

rmas

yon

naip

amam

alas

ang

ka

alam

an a

t ka

kaya

han

naka

gaga

wa

ng t

able

at

tsar

t ga

mit

ang

4.1

naka

gaga

wa

ng t

able

at

tsar

t ga

mit

ang

wor

d pr

oces

sing

E

PP

4IE

-0

g-1

3


DEPED COPY

xv

K t

o 1

2 B

AS

IC E

DU

CA

TIO

N C

UR

RIC

ULU

M

NIL

ALA

MA

N

(Con

tent

)

PA

MA

NT

AY

AN

G

PA

NG

NIL

ALA

MA

N

(Con

tent

Sta

ndar

d)

PA

MA

NT

AY

AN

S

A P

AG

GA

NA

P

(Per

form

ance

Sta

ndar

d)

PA

MA

NT

AY

AN

SA

PA

GK

AT

UT

O

(Lea

rnin

g Com

pete

ncie

s)

CO

DE

Gam

it a

ng I

CT

sa

pag

gam

it n

g

pro

duct

ivity

tool

s upan

g

mai

pak

ita

ang n

um

eric

al

at t

ekst

ual

na

impor

mas

yon s

a pam

amag

itan

ng m

ga

table

at

tsar

t

pro

duct

ivity

tool

s upan

g

mag

pak

ita

ng

impor

mas

yon

4.2

nak

agag

awa

ng t

able

at

tsar

t gam

it a

ng

elec

tron

ic s

pre

adsh

eet

tool

EP

P4

IE-

0g

-14

4.3

nak

akap

ag-s

ort

at f

ilter

ng im

por

mas

yon

gam

it a

ng e

lect

ronic

spre

adsh

eet

tool

E

PP

4IE

-0

h-1

5

5.

Kom

unik

asyo

n

at

kola

bor

asyo

n

gam

it a

ng I

CT

nai

pak

ikita

ang k

aala

man

at

kas

anay

an s

a pag

gam

it

ng

nak

agag

amit n

g e

mai

l

5.1.

nak

apag

pap

adal

a ng s

arili

ng e

mai

l E

PP

4IE

0

h-1

6

5.2.

nak

asas

agot

sa

emai

l ng ib

a E

PP

4IE

-0

h-1

7

5.3.

nak

apag

pap

adal

a ng e

mai

l na

may

kal

akip

na

dok

um

ento

o ib

a pan

g m

edia

file

E

PP

4IE

-0

i-1

8

6.

Pag

likha

ng

know

ledge

pro

duct

s

nai

pak

ikita

ang

kaal

aman

at

kaka

yahan

sa

pag

gam

it n

g

pro

duct

ivity

tool

s upan

g

lum

ikha

ng m

ga

know

ledge

pro

duct

nak

agag

amit n

g

pro

duct

ivity

tool

s sa

pag

gaw

a ng m

ga

kn

owle

dge

pro

duct

s

6.1.

nak

aguguhit g

amit a

ng d

raw

ing t

ool o

gra

phic

s so

ftw

are

EP

P4

IE -

0i-

19

6.

2.

nak

akap

ag-e

dit n

g p

hot

o gam

it a

ng b

asic

phot

o ed

itin

g t

ool

EP

P4

IE -

0i-

20

6.

3.

nak

agag

awa

ng d

okum

ento

na

may

pic

ture

gam

it a

ng w

ord p

roce

ssin

g t

ool o

des

ktop

publis

hin

g t

ool

EP

P4

IE -

0j-

21

6.4.

nak

agag

awa

ng m

aikl

ing r

epor

t na

may

ka

sam

ang m

ga

table

, ts

art,

at

phot

o o

dra

win

g g

amit a

ng ib

a’t

iban

g t

ools

na

nak

asan

ayan

EP

P4

IE -

0j-

22

Gra

de 4

– A

GR

ICU

LT

UR

E

1.

Pa

gtat

anim

ng

hala

man

g or

nam

enta

l

naip

amam

alas

ang

pan

g-un

awa

sa k

aala

man

at

kasa

naya

n sa

pag

tata

nim

ng

hal

aman

g or

nam

enta

l bi

lang

isan

g ga

wai

ng

pagk

akak

itaan

nais

asag

awa

ang

pagt

atan

im, pa

g-aa

ni, at

pa

gsas

apam

iliha

n ng

ha

lam

ang

orna

men

tal s

a m

asis

tem

ang

pam

amar

aan

1.1

nais

asag

awa

ang

mga

kas

anay

an a

t ka

alam

an

sa p

agta

tani

m n

g ha

lam

ang

orna

men

tal b

ilang

is

ang

pagk

akak

itaan

g ga

wai

n

EP

P4

AG

-0a-

1

1.2

nata

tala

kay

ang

paki

naba

ng s

a pa

gtat

anim

ng

hala

man

g or

nam

enta

l, pa

ra s

a pa

mily

a at

sa

pam

ayan

an

EP

P4

AG

-0a-

2

1.3

naga

gam

it an

g te

knol

ohiy

a/In

tern

et s

a pa

gsag

awa

ng s

urve

y at

iba

pang

pan

anal

iksi

k ng

was

to a

t m

akab

agon

g pa

mam

araa

n ng

pa

gpap

atub

o ng

hal

aman

g or

nam

enta

l

EP

P4

AG

-0b

-3


DEPED COPY

xvi

K t

o 1

2 B

AS

IC E

DU

CA

TIO

N C

UR

RIC

ULU

M

NIL

ALA

MA

N

(Con

tent

)

PA

MA

NT

AY

AN

G

PA

NG

NIL

ALA

MA

N

(Con

tent

Sta

ndar

d)

PA

MA

NT

AY

AN

S

A P

AG

GA

NA

P

(Per

form

ance

Sta

ndar

d)

PA

MA

NT

AY

AN

SA

PA

GK

AT

UT

O

(Lea

rnin

g Com

pete

ncie

s)

CO

DE

1.4.

na

kapa

gsas

agaw

a ng

sur

vey

upan

g m

atuk

oy a

ng m

ga s

umus

unod

: 1.

4.1

mga

hal

aman

g or

nam

enta

l ayo

n sa

ik

agag

anda

ng

taha

nan

, gu

sto

ng m

amim

ili,

pana

hon,

pang

anga

ilang

an a

t ki

ta n

g m

ga

nagt

atan

im

1.4.

2

pagb

abag

o sa

kal

akar

an s

a pa

gpap

atubo

ng

hala

man

g or

nam

enta

l (

hal:

“int

ercr

oppi

ng”

ng h

alam

ang

gula

y sa

ha

lam

anan

g or

nam

enta

l, at

bp)

1.4.

3 D

isen

yo o

pla

non

g pa

gtat

anim

ng

pinag

sam

ang h

alam

ang

orna

men

tal a

t ib

a pa

ng m

ga h

alam

ang

angk

op d

ito

1.4.

4 pa

gkuk

una

n n

g m

ga h

alam

an a

t ib

a pa

ng

kaila

ngan

sa

hala

man

g or

nam

enta

l 1.

4.5

para

an n

g pa

gtat

anim

at

pagp

apat

ubo

EP

P4

AG

-0c-

4

1.5

naka

gaga

wa

ng d

isen

yo n

g ha

lam

ang

orna

men

tal s

a tu

long

ng

basi

c sk

etch

ing

at

tekn

oloh

iya

EP

P4

AG

-0

c-5

1.6

naip

akik

ita a

ng w

asto

ng p

amam

araa

n sa

pa

gpap

atub

o/pa

gtat

anim

ng

hala

man

g or

nam

enta

l 1.

6.1

pagp

ili n

g ita

tani

m

1.6.

2 pa

ggaw

a/pa

ghah

anda

ng

tani

man

1.

6.3

pagh

ahan

da n

g m

ga it

atan

im o

pat

utub

uin

at it

atan

im

1.6.

4

pagt

atan

im a

yon

sa w

asto

ng p

amam

araa

n

EP

P4

AG

-0d

-6

1.7

naip

alili

wan

ag a

ng il

ang

para

an n

g

pagp

apar

ami n

g ha

lam

an t

ulad

ng

pagt

atan

im

sa la

ta a

t la

yering

/mar

cott

ing

EP

P4

AG

-0e-

7

1.8

nais

asag

awa

ang

mas

iste

man

g

pang

anga

laga

ng

tani

m

1.8.

1 p

agdi

dilig

, pa

gbub

ungk

al n

g lu

pa,

pagl

alag

ay n

g ab

ono,

pag

gaw

a ng

abo

nong

or

gani

ko a

tbp

EP

P4

AG

-0e-

8

1.9

naip

akik

ita a

ng p

agka

map

amar

aan

sa

pagg

amit

ng m

ater

yale

s, p

anah

on a

t pe

ra s

a E

PP

4A

G-0

e-9


DEPED COPY

xvii

K t

o 1

2 B

AS

IC E

DU

CA

TIO

N C

UR

RIC

ULU

M

NIL

ALA

MA

N

(Con

tent

)

PA

MA

NT

AY

AN

G

PA

NG

NIL

ALA

MA

N

(Con

tent

Sta

ndar

d)

PA

MA

NT

AY

AN

S

A P

AG

GA

NA

P

(Per

form

ance

Sta

ndar

d)

PA

MA

NT

AY

AN

SA

PA

GK

AT

UT

O

(Lea

rnin

g Com

pete

ncie

s)

CO

DE

pagp

apat

ubo

ng h

alam

ang

orna

men

tal

1.10

na

isas

agaw

a an

g w

asto

ng p

ag-a

ani/

pags

asap

amili

han

ng m

ga h

alam

ang

orna

men

tal

EP

P4

AG

-0f-

10

1.11

na

kaga

gaw

a ng

pla

no s

a pa

gbeb

enta

ng m

ga

hala

man

1.

11.1

p

agsa

saay

os n

g pa

nind

a 1.

11.2

p

ag-k

umbi

nsi s

a m

amim

ili

1.11

.3 p

agta

tala

ng

puhu

nan

at g

inas

tos

EP

P4

AG

-0f-

11

1.12

na

isas

agaw

a na

ng m

ahus

ay a

ng

pagb

eben

ta n

g ha

lam

ang

pina

tubo

E

PP

4A

G-0

g-

12

1.

13

natu

tuos

ang

puh

unan

, ga

stos

, ki

ta a

t m

aiim

pok

EP

P4

AG

-0g

-1

3

1.14

na

kaga

gaw

a ng

pla

no n

g pa

tulo

y na

pa

gpap

atub

o ng

hal

aman

g or

nam

enta

l bila

ng

pagk

akak

itaan

g ga

wai

n

EP

P4

AG

-0g

-1

4

2.

Pag-

aala

ga n

g ha

yop

na

ipam

amal

as a

ng p

ang-

unaw

a sa

pan

imul

ang

kaal

aman

at ka

sana

yan

sa

pag-

aala

ga n

g ha

yop

sa

taha

nan

at a

ng

mai

tutu

long

nito

sa

pag-

unla

d ng

pam

umuh

ay

na

isas

agaw

a ng

ma

kaw

iliha

n an

g pa

g-aa

laga

sa

hayo

p sa

tah

anan

bila

ng

map

agka

kaki

taan

g ga

wai

n

2.1

nata

tala

kay

ang

kabu

tihan

g du

lot

ng p

ag-a

alag

a ng

ha

yop

sa t

ahan

an

EP

P4

AG

-0h

-1

5

2.2

natu

tuko

y an

g m

ga h

ayop

na

maa

arin

g al

agaa

n sa

ta

hana

n.

Hal

. da

gang

cos

ta, lo

ve b

irds

, ka

lapa

ti,isda

, atb

p.

EP

P4

AG

-0h

-1

6

2.3

naiis

a-is

a an

g w

asto

ng p

amam

araa

n sa

p

ag -

aa

laga

ng

hayo

p 2.

3.1

pags

asag

awa

nang

maa

yos

na p

ag-a

alag

a ng

hay

op

2.3.

2 pa

gbib

igay

ng

was

tong

luga

r o

tirah

an

2.3.

3 pa

gpap

akai

n at

pag

lilin

is n

g tir

ahan

2.

3.4

pagt

atal

a ng

pag

baba

go/p

ag-u

nlad

/pag

bisi

ta

sa b

eter

inar

yo

EP

P4

AG

-0h

-1

7

2.4

naka

gaga

wa

ng p

lano

ng

pagp

apar

ami n

g al

aga

upan

g ku

mita

2.

4.1

napi

pili

ang

para

ram

ihin

g ha

yop

2.4.

2 na

kaga

gaw

a ng

tal

atak

daan

ng

mga

gaw

ain

upan

g m

akap

agpa

ram

i ng

hayo

p 2.

4.3

naka

gaga

wa

ng is

kedy

ul n

g pa

g-aa

laga

ng

hayo

p

EP

P4

AG

-0i-

18


DEPED COPY

xviii

K t

o 1

2 B

AS

IC E

DU

CA

TIO

N C

UR

RIC

ULU

M

NIL

ALA

MA

N

(Con

tent

)

PA

MA

NT

AY

AN

G

PA

NG

NIL

ALA

MA

N

(Con

tent

Sta

ndar

d)

PA

MA

NT

AY

AN

S

A P

AG

GA

NA

P

(Per

form

ance

Sta

ndar

d)

PA

MA

NT

AY

AN

SA

PA

GK

AT

UT

O

(Lea

rnin

g Com

pete

ncie

s)

CO

DE

2.4.

4 N

aisa

sa a

lang

ala

ng a

ng m

ga

kaut

usan

/bat

as t

ungk

ol s

a pa

ngan

gala

ga n

g pa

rara

mih

ing

hayo

p 2.

5 na

itata

la a

ng m

ga p

ag-iin

gat na

dap

at g

awin

kun

g m

ag-a

alag

a ng

hay

op

EP

P4

AG

-0i-

19

Gra

de 4

– H

OM

E E

CO

NO

MIC

S

1.

Tun

gkul

in s

a sa

rili

2.

Pag-

uuga

li bi

lang

ka

sapi

ng

mag

-an

ak

3.

Pagl

ilini

s ng

ba

hay

4.

Pagh

ahan

da n

g m

asus

tans

iyan

g pa

gkai

n

naip

amam

alas

ang

pan

g-un

awa

sa b

atay

ang

kons

epto

ng “g

awai

ng

pant

ahan

an”

at a

ng

mai

tutu

long

nito

sa

pag-

unla

d ng

sar

ili a

t ta

hana

n

nais

asag

awa

ng m

ay

kasa

naya

n an

g m

ga g

awai

ng

pant

ahan

an n

a m

akat

utul

ong

sa

pang

anga

laga

ng

pans

arili

at

ng s

arili

ng tah

anan

1.1.

nai

sasa

gaw

a an

g tu

ngku

lin s

a sa

rili

EP

P4

HE

-0a-

1

1.2.

nai

sasa

ugal

i ang

mga

tun

gkul

in s

a sa

rili u

pang

m

agin

g m

aayo

s 1.

2.1.

na

sasa

bi a

ng m

ga k

agam

itan

sa p

aglil

inis

at

pag-

aayo

s ng

sar

ili

1.2.

2.

naip

akik

ita a

ng w

asto

ng p

araa

n ng

pag

gam

it ng

mga

ito

1.2.

3.

naip

akik

ita a

ng w

asto

ng p

amam

araa

n ng

pa

glili

nis

at p

ag-a

ayos

1.

2.4.

na

susu

nod

ang

iske

dyul

ng

pagl

ilini

s at

pag

-aa

yos

sa s

arili

EP

P4

HE

-0a-

2

1.3.

nap

anga

ngal

agaa

n an

g sa

rilin

g ka

suot

an

1.3.

1.

naiis

a-is

a an

g m

ga p

araa

n ng

pa

gpap

anat

iling

mal

inis

ng

kasu

otan

(hal

.,

mag

-ing

at s

a pa

g up

o, p

agsu

ot n

g ta

man

g ka

suot

an s

a pa

glal

aro,

atb

p)

1.3.

2.

nasa

sabi

ang

gam

it ng

mga

kag

amita

n sa

pa

nana

hi s

a ka

may

1.

3.3.

na

isas

aayo

s an

g pa

yak

na s

ira

ng k

asuo

tan

sa pa

mam

agita

n ng

pan

anah

i sa

kam

ay

(hal

. pa

gkab

it ng

but

ones

) 1.

3.4.

N

aita

tabi

ng

maa

yos

ang

mga

kas

uota

n ba

tay

sa k

anila

ng g

amit.

(ha

l.,po

rmal

na

kasu

otan

at

pang

-esp

esya

l na

okas

yon)

EP

P4

HE

-0b

-3

1.4.

nap

apan

atili

ng m

aayo

s an

g sa

rilin

g tin

dig

1.4.

1.

naip

akik

ita a

ng m

aayo

s na

pag

-upo

at

pagl

akad

1.

4.2.

na

isas

agaw

a an

g m

ga G

awai

n na

EP

P4

HE

-0c-

4


DEPED COPY

xix

K t

o 1

2 B

AS

IC E

DU

CA

TIO

N C

UR

RIC

ULU

M

NIL

ALA

MA

N

(Con

tent

)

PA

MA

NT

AY

AN

G

PA

NG

NIL

ALA

MA

N

(Con

tent

Sta

ndar

d)

PA

MA

NT

AY

AN

S

A P

AG

GA

NA

P

(Per

form

ance

Sta

ndar

d)

PA

MA

NT

AY

AN

SA

PA

GK

AT

UT

O

(Lea

rnin

g Com

pete

ncie

s)

CO

DE

nagp

apan

atili

ng

mal

usog

na

tindi

g tu

lad

ng

pag-

iwas

sa

saki

t sa

pam

amag

itan

ng

pagk

ain

ng m

asus

tans

yang

pag

kain

, pa

g-eh

ersi

syo,

atb

p

1.5.

nai

paki

kita

ang

mab

utin

g pa

g-uu

gali

bila

ng k

asap

i ng

mag

-ana

k

EP

P4

HE

-0d

-5

1.6.

nak

atut

ulon

g sa

pag

-aal

aga

sa m

atat

anda

at

iba

pang

kas

api n

g pa

mily

a 1.

6.1.

nai

isa-

isa

ang

mga

gaw

in n

a m

akat

utul

ong

sa p

anga

ngal

aga

sa ib

a pa

ng k

asap

i ng

pam

ilya

hal.

pagb

ibig

ay n

g pa

gkai

n, p

ag-

abot

ng

kaila

ngan

g ka

gam

itan,

pag

kukw

ento

at

pak

ikin

ig

1.6.

2.

nais

asag

awa

ang

pagt

ulon

g na

ng m

ay p

ag-

iinga

t at

pag

gala

ng

EP

P4

HE

-0d

-6

1.7.

nak

atut

ulon

g sa

pag

tang

gap

ng b

isita

sa

baha

y tu

lad

ng:

1.7.

1.

pagp

apau

po, pa

gbi

biga

y ng

mak

akai

n,

tubi

g, a

tbp)

1.

7.2.

pa

gsas

agaw

a nan

g w

asto

ng p

ag-iin

gat

sa

pagt

angg

ap n

g bi

sita

. (

hal.,

hin

di

pagp

apas

ok k

ung

di k

akila

la a

ng tao

).

1.7.

3.

pagp

apak

ilala

sa

iban

g ka

sapi

ng

pam

ilya

EP

P4

HE

-0e-

7

1.8.

nat

utuk

oy a

ng a

ngko

p na

mga

kag

amita

n sa

pa

glili

nis

ng b

ahay

at

baku

ran

EP

P4

HE

-0f-

8

1.9.

nai

sasa

gaw

a an

g w

asto

ng p

araa

n ng

pag

lilin

is n

g ba

hay

at b

akur

an

EP

P4

HE

-0f-

9

1.10

. nai

sasa

gaw

a an

g w

asto

ng p

aghi

hiw

alay

ng

bas

ura

sa b

ahay

E

PP

4H

E-0

g-

10

1.

11.

naka

susu

nod

sa m

ga tun

tuni

ng

1.11

.1 p

angk

alig

tasa

n at

pan

gkal

usug

an

1.11

.2 p

aglil

inis

ng

baha

y at

bak

uran

EP

P4

HE

-0g

-1

1

1.12

. na

susu

nod

ang

mga

gaw

aing

nak

atak

da s

a sa

rili

sa m

ga g

awai

ng b

ahay

EP

P4

HE

-0h

-1

2


DEPED COPY

xx

K t

o 1

2 B

AS

IC E

DU

CA

TIO

N C

UR

RIC

ULU

M

NIL

ALA

MA

N

(Con

tent

)

PA

MA

NT

AY

AN

G

PA

NG

NIL

ALA

MA

N

(Con

tent

Sta

ndar

d)

PA

MA

NT

AY

AN

S

A P

AG

GA

NA

P

(Per

form

ance

Sta

ndar

d)

PA

MA

NT

AY

AN

SA

PA

GK

AT

UT

O

(Lea

rnin

g Com

pete

ncie

s)

CO

DE

1.13

. na

isas

agaw

a an

g m

ga g

awai

ng b

ahay

nan

g ku

sang

loob

at m

ay k

asiy

ahan

E

PP

4H

E-0

h-

13

1.

14.

naka

tutu

long

sa

pagh

ahan

da n

g m

asus

tans

iyan

g pa

gkai

n.

1.14

.1.

napa

pang

kat an

g m

ga p

agka

in a

yon

sa G

o,

Gro

w, G

low

foo

d 1.

14.2

. na

susu

ri a

ng s

usta

nsiy

ang

tagl

ay n

g m

ga

pagk

ain

sa a

lmus

al g

amit

ang

“foo

d py

ram

id

guid

e “

at a

ng p

angk

at n

g pa

gkai

n 1.

14.3

. na

kaga

gaw

a ng

pla

no n

g ilu

luto

ng p

agka

in

1.14

.4.

naka

pagl

ulut

o at

nak

apag

haha

nda

ng

pagk

ain

EP

P4

HE

-0i-

14

1.15

. na

ibib

igay

ang

nilu

tong

pag

kain

nan

g ka

aya-

aya

EP

P4

HE

-0j-

15

1.

16.

naip

akik

ita a

ng w

asto

ng p

araa

n ng

pag

gam

it ng

ku

byer

tos

(kut

sara

at tin

idor

).

1.16

.1.

Mga

nas

usun

od a

ng tam

ang

panu

ntun

an

sa p

agka

in a

ngko

p sa

kul

tura

EP

P4

HE

-0j-

16

1.17

. na

isas

agaw

a na

ng m

ay s

iste

ma

ang

pagl

iligp

it at

pag

huhu

gas

ng p

inag

kain

an

EP

P4

HE

-0j-

17

G

rad

e 4

– I

ND

US

TR

IAL A

RT

S

1.

Bas

ic

men

sura

tion

naip

apam

alas

ang

pan

g-un

awa

sa b

atay

ang

kaal

aman

at ka

sana

yan

sa

pags

usus

kat sa

pag

buo

ng

mga

kap

akip

akin

aban

g na

ga

wai

ng p

ang-

indu

striy

a at

an

g m

aitu

tulo

ng n

ito s

a pa

g-un

lad

ng is

ang

pam

ayan

an

naisas

agaw

a na

ng m

ay

kasa

naya

n sa

pag

susu

kat at

pa

gpap

ahal

aga

sa m

ga

bata

yang

gaw

ain

sa s

inin

g pa

ng-in

dust

riya

na

mak

apag

papa

unla

d sa

ka

buha

yan

ng s

ariling

pa

may

anan

1.1

Nat

atal

akay

ang

mga

kaa

lam

an a

t ka

sana

yan

sa

pags

usuk

at

1.1.

1 na

kiki

lala

ang

mga

kag

amita

n sa

pa

gsus

ukat

1.

1.2

naga

gam

it an

g da

law

ang

sist

eman

g pa

nuka

t (E

nglis

h at

Met

ric)

1.1.

3 na

isas

alin

ang

siste

man

g pa

nuka

t na

Eng

lish

sa M

etric

at M

etric

sa

Engl

ish

EP

P4

IA-0

a-

1

1.2

naisas

agaw

a an

g pa

glel

etra

, pa

gbuo

ng

linya

at

pagg

uhit.

1.

2.1

natu

tuko

y an

g m

ga u

ri ng

letr

a

1.2.

2 na

bubu

o an

g ib

at-ib

ang

linya

at gu

hit

1.2.

3 na

gaga

mit

ang

“alp

habe

ts o

f lin

e” s

a pa

gbuo

ng

liny

a, g

uhit,

at pa

glel

etra

EP

P4

IA-0

b-

2

2.

Bas

ic s

ketc

hing

, Bas

ic s

hadi

ng a

nd

naip

amam

alas

ang

pan

g-un

awa

sa

bata

yang

na

isas

agaw

a na

ng m

ay

kasa

naya

n at

pag

papa

hala

ga

2.1

nata

tala

kay

ang

kaha

laga

han

ng k

aala

man

at

kasa

naya

n sa

bas

ic sk

etch

ing,

sha

ding

, at

E

PP

4IA

-0c-

3


DEPED COPY

xxi

K t

o 1

2 B

AS

IC E

DU

CA

TIO

N C

UR

RIC

ULU

M

NIL

ALA

MA

N

(Con

tent

)

PA

MA

NT

AY

AN

G

PA

NG

NIL

ALA

MA

N

(Con

tent

Sta

ndar

d)

PA

MA

NT

AY

AN

S

A P

AG

GA

NA

P

(Per

form

ance

Sta

ndar

d)

PA

MA

NT

AY

AN

SA

PA

GK

AT

UT

O

(Lea

rnin

g Com

pete

ncie

s)

CO

DE

Out

linin

g te

chni

ques

ka

alam

an a

t ka

sana

yan

sa

pagb

uo n

g ka

paki

-pa

kina

bang

na

gaw

aing

pa

ng-in

dust

riya

at a

ng

mai

tutu

long

nito

sa

pag-

unla

d ng

isan

g pa

may

anan

ang

mga

bat

ayan

g ga

wai

ng

sini

ng p

ang-

indu

striya

na

mak

apag

papa

-unl

ad s

a ka

buha

yan

ng s

arili

ng

pam

ayan

an

outli

ning

2.

1.1

natu

tuko

y an

g ila

ng p

rodu

kto

na

gina

gam

itan

ng b

asic

ske

tchi

ng, sh

adin

g, a

t ou

tlini

ng.

2.1.

2 na

tutu

koy

ang

ilang

tao

/neg

osyo

sa

pam

ayan

an n

a an

g pi

nagk

aka-

kita

an a

ng

basi

c sk

etch

ing

shad

ing

at o

utlin

ing

2.2

nais

asag

awa

ang

was

tong

pam

amar

aan

ng

basi

cske

tchi

ng, sh

adin

g at

outli

ning

2.

2.1

natu

tuko

y an

g pa

mam

araa

n ng

bas

ic

sket

chin

g, s

hadi

ng a

t ou

tlini

ng

2.2.

2 na

iisa-

isa

ang

mga

kag

amitan

sa

basi

c sk

etch

ing,

sha

ding

, at

out

linin

g an

g w

asto

ng

pagg

amit

ng m

ga it

o

EP

P4

IA-0

d-

4

2.3

naka

pags

asal

iksi

k n

g w

asto

ng p

amam

araa

n ng

ba

sic

sket

chin

g, s

hadi

ng a

t o

utlin

ing

gam

it an

g te

knol

ohiy

a a

t ak

lata

n 2.

3.1

naga

gam

it an

g In

tern

et, ak

lat, a

tbp.

sa

pana

nalik

sik

ng m

ga b

ago

at w

asto

ng

pam

amar

aan

ng b

asic

ske

tchi

ng, sh

adin

g at

ou

tlin

ing

2.3.

2 na

gaga

mit

ang

iba’

t-ib

ang

prod

uct

ivity

tool

s sa

pag

gaw

a ng

iba’

t-ib

ang

dise

nyo

ng b

asic

sk

etch

ing,

sha

ding

at o

utlin

ing

2.3.

3 na

ipak

ikita

ang

was

tong

par

aan

sa b

asic

sk

etch

ing,

sha

ding

, at

out

linin

g

EP

P4

IA-0

e-5

2.4

naka

gaga

wa

ng s

ariling

dis

enyo

sa

pagb

uo o

pa

gbab

ago

ng p

rodu

kton

g ga

wa

sa k

ahoy

, ce

ram

ics,

kar

ton,

o la

ta (

o m

ga m

ater

yale

s na

na

kuku

ha s

a pa

may

anan

) 2.

4.1

nasu

suno

d an

g m

ga p

anun

tuna

ng

pang

kalig

tasa

n at

pan

gkal

usug

an s

a pa

ggaw

a 2.

4.2

naki

kila

la a

ng m

ga m

ater

yale

s na

maa

arin

g i-re

cycl

e sa

pag

buo

ng n

aide

seny

ong

proy

ekto

EP

P4

IA-0

f-6


DEPED COPY

xxii

K t

o 12

BAS

IC E

DU

CATI

ON

CU

RR

ICU

LUM

NIL

ALAM

AN

(Con

tent

)

PAM

ANTA

YAN

G

PAN

GN

ILAL

AMAN

(C

onte

nt S

tand

ard)

PAM

ANTA

YAN

SA

PAG

GAN

AP

(Per

form

ance

Sta

ndar

d)

PAM

ANTA

YAN

SA

PAG

KAT

UTO

(L

earn

ing

Com

pete

ncie

s)

COD

E

2.4.

3 na

susu

ri an

g na

buon

g pr

oyek

to b

atay

sa

saril

ing

puna

at n

g ib

a ga

mit

ang

rubr

ics

2.5

naib

eben

ta a

ng n

agaw

ang

proy

ekto

2.

5.1

natu

tuos

ang

pre

syo

ng n

abuo

ng p

roye

kto

2.5.

2 na

kapa

gsas

alik

sik n

g m

ga lu

gar n

a pa

gbib

ilhan

ng

prod

ukto

2.

5.3

natu

tuko

y an

g ila

ng p

araa

n ng

pag

-aak

it ng

m

amim

ili 2.

5.4

ang

was

tong

pag

- aay

os n

g pr

oduk

tong

ip

agbi

bili

at p

agbe

bent

a ni

to

2.5.

5 na

tutu

os a

ng p

uhun

an, g

asto

s, a

t kita

EPP4

IA-0

h-7

2.6

napa

plan

o na

ng k

asun

od n

a pr

oyek

to g

amit

ang

kini

ta

EPP4

IA-0

i-8

2.7

naisa

saal

ang-

alan

g an

g pa

g-iin

gat a

t pa

gmam

alas

akit

sa k

apal

igira

n sa

pag

plan

o at

pa

gbub

uo n

g pr

oduk

to tu

ngo

sa p

atul

oy n

a pa

g-un

lad

2.7.

1 na

tutu

koy

ang

epek

to n

g di

pag

-iing

at s

a ka

palig

iran

2.7.

2 na

ipak

ikita

ang

pan

g-un

awa

sa k

onse

pton

g pa

tulo

y na

pag

-unl

ad (s

usta

inab

le

deve

lopm

ent)

EPP4

IA-0

i-9

2.8

naip

akik

ita a

ng m

ga g

awi n

a da

pat o

di-d

apat

isa

ugal

i upa

ng m

akat

ulon

g sa

pat

uloy

na

pag-

unla

d

EPP4

IA-0

j-10

2.9

natu

tuko

y an

g m

ga re

gula

syon

at k

autu

san

ng

pam

ahal

aang

loca

l kau

gnay

sa

napi

ling

nego

syon

g pa

ngse

rbisy

o at

pro

dukt

o

EPP4

IA-0

j-11


DEPED COPY

xxiii

K t

o 12

BA

SIC

ED

UC

ATI

ON

CU

RR

ICU

LUM

CO

DE

BO

OK

LEG

END

Sam

ple:

EP

P4I

E-0h

-22

LEG

END

SA

MP

LE

Firs

t En

try

Lear

ning

Are

a an

d St

rand

/ Su

bjec

t or

Sp

ecia

lizat

ion

Eduk

asyo

ng P

anta

hana

n

at P

angk

abuh

ayan

EPP

4

Gra

de L

evel

G

rade

4

Upp

erca

se L

ette

r/s

Dom

ain/

Cont

ent/

Co

mpo

nent

/ To

pic

ICT

and

Entr

epre

nuer

ship

IE

-

Rom

an N

umer

al

*Zer

o if

no s

peci

fic q

uart

er

Qua

rter

N

o sp

ecifi

c qu

arte

r 0

Low

erca

se L

ette

r/s

*Put

a h

yphe

n (-

) in

bet

wee

n le

tter

s to

indi

cate

mor

e th

an a

sp

ecifi

c w

eek

Wee

k W

eek

eigh

t h

-

Ara

bic

Num

ber

Com

pete

ncy

Nak

apag

papa

dala

ng

emai

l na

may

kal

akip

na

doku

men

to o

iba

pang

m

edia

file

22

DO

MA

IN/

CO

MP

ON

ENT

CO

DE

ICT

and

Entr

epre

neur

ship

IE

Agric

ultu

re

AG

Hom

e Ec

onom

ics

HE

Indu

stria

l Art

s IA


DEPED COPY

209


DEPED COPY

210

MGA KAGAMITAN SA PAGSUSUKAT Ind. Arts Aralin 1

I. NILALAMAN:Sa araling ito, ay matututuhan ng mga mag-aaral ang mga paraan na

angkop sa pagsususukat ng isang bagay. Upang maging matagumpay sa pagsusukat, kailangang gumamit ng mga kasangkapang panukat. Ang mga kagamitang panukat ay may iba’t ibang gamit. May panukat na ginagamit sa pagsukat ng kapal, lapad, at haba ng isang table. Mayroong ginagamit sa mga guhit at linya. Mayroon ding ginagamit na panukat sa kapantayan ng isang table. At gamit panukat sa arko o digri ng isang guhit.

II. LAYUNIN: 1. Naipaliliwanag ang gamit ng bawat kagamitan sa pagsusukat2. Naiisa-isa ang paggamit ng bawat kagamitan sa pagsusukat3. Naipamamalas ang kahalagahan ng bawat kagamitan sa

pagsusukat

III. PAKSANG ARALIN:

Paksa: Mga Kagamitan sa PagsusukatSanggunian: Aralin 1 K to 12 – EPP4IA-Oa-1Kagamitan: steel square, iskwala, meter stick, pull-push rule, zigzag rule, protraktor, ruler, triangle, t-square

IV. PAMAMARAAN:

A. PAGGANYAKIpakita sa mga bata ang ruler at itanong:

• Saan ginagamit ang ruler?• Paano ginagamit ang ruler?

B. PAGLALAHADMagpakita pa ng iba’t ibang uri ng kagamitang panukat sa mga bata at itanong;1. Paano ginagamit ang sumusunod na kagamitang panukat?

– iskwalang asero – meter stick– zigzag rule – pull-push rule– protraktor – tape measure– t-square – triangle– ruler


DEPED COPY

211

2. Isulat sa pisara ang kanilang mga sagot at iugnay ito sa aralin.3. Bigyan ng pagkakataon ang ilang mag-aaral na ikuwento ang

karanasan sa paggamit ng mga kasangkapang panukat.C. PAGPAPALALIM NG KAALAMAN

1. Talakayin ang sagot ng mga mag-aaral na iyong isinulat sa pisara.

2. Simulan ang talakayan sa pamamagitan ng sumusunod na tanong.

• Bakit kailangang gumamit ng kasangkapang panukat?• Paano gamitin ang mga kasangkapang ito?• Hayaan ang mga mag-aaral na magbigay ng kanilang

mga palagay tungkol sa aralin.3. Bigyan sila ng malayang pagpapahayag ayon sa kanilang

pang-unawa.4. Ipabasa ang Linangin Natin sa LM. Talakayin ang aralin

tungkol sa mga kasangkapang panukat at iugnay rito ang mga kasagutan ng mga mag-aaral na nakasulat sa pisara.

5. Itanong sa mga mag-aaral ang kanilang karanasan sa pagsusukat na ginawa.

6. Ipagawa ang isa pang gawain sa LM. Maaaring iugnay ang aralin na ito sa Matematika tungkol sa pagsusukat.

Gawain:Pasagutan sa mga bata.

Lagyan ng tsek (a) ang espasyo kung ano ang wastong kagamitan sa pagsusukat ang gagamitin sa mga bagay na nasa tsart.

Bahaging Susukatin Ruler Steel

Square Iskwala Pull-push rule Protraktor Triangle

1. lapad ng kartolina

2. haba ng kawayan

3. takip ng lata ng gatas

4. taas ng drowing

5. ibabaw na bahagi ng table


DEPED COPY

212

D. PAGLALAHATIpabasa sa mga bata ang Tandaan Natin na nasa LM.

V. PAGTATAYA:

Ipasagot sa mga mag-aaral ang ginagamit sa pagsusukat sa sumusunod. Tingnan sa Gawin Natin sa LM.

VI. PAGPAPAYAMAN NG GAWAIN:

Sagutin ang Pagyamanin Natin sa LM.

KARAGDAGANG SANGGUNIAN:

Millare, Romeo A., Edukasyong Pangkabuhayan,p.13

MGA SISTEMA NG PAGSUSUKAT Ind. Arts Aralin 2

I. NILALAMAN:Sa araling ito, ay matututuhan ng mga mag-aaral ang dalawang

sistema ng pagsusukat. Matututuhan din ng mga mag-aaral ang pagsusukat gamit ang dalawang sistema na kalimitang ginagamit sa gawaing pang-industriya.

II. LAYUNIN:1. Nakikilala ang dalawang sistema ng pagsusukat2. Nagagamit ang dalawang sistema ng pagsusukat sa mga gawaing

pang-industriya 3. Napapapahalagahan ang tamang paggamit ng dalawang sistema

ng pagsusukat

III. PAKSANG ARALIN:Paksa: Mga Sistema ng Pagsusukat (English at Metric)Sanggunian: Aralin 2 K to 12 – EPP4IA-Oa-1Kagamitan: ruler, tape measure, triangle, t-square, try square, drowing ng kaputol ng ruler

IV. PANIMULANG PAGTATASA:Itanong sa mga mag-aaral.1. Ano-ano ang dalawang sistema ng pagsusukat?2. Ano-ano ang mga yunit na bumubuo sa bawat sistema?


DEPED COPY

213

V. PAMAMARAAN:A. PAGGANYAK

Ipakita sa mga mag-aaral ang isang pinalaki o drowing ng ruler at itanong;

• Saan ginagamit ang ruler?• Paano ginagamit ang ruler• Ano-ano ang ibig sabihin ng mga guhit at linyang makikita

sa ruler?B. PAGLALAHAD

Ipaliwanag sa mga mag-aaral ang bawat bahagi ng ruler at mga yunit na bumubuo rito.

Tingnan sa Linangin Natin sa LM.

C. PAGPAPALALIM NG KAALAMANGawain 1:

Ipagawa sa mga mag-aaral• Sukatin ang lapad ng pinto sa silid-aralan gamit ang pull

push rule ayon sa Sistemang English.• Ibigay ang katumbas na sukat at lapad ng pinto sa

Sistemang Metrik.

Gawain 2:Sukatin ang sumusunod na guhit gamit ang mga yunit sa

sistemang English.(Iguhit ang sumusunod na linya ayon sa ibinigay na sukat.)

1. 3 mm.2. 1 ½ pulgada3. 5 ½ sm.4. ¾ pulgada5. 50 mm.

Gawain 3:Lagyan ng tsek (a) ang kahon kung ang yunit ng pagsusukat ay

Sistemang English o Metrik. English Metrik

1. yarda 2. sentimetro3. pulgada4. metro5. desimetro


DEPED COPY

214

D. PAGLALAHAT

Ang pagsusukat ay may dalawang sistema. Ito ay Sistemang English at Sistemang Metrik.

VI. PAGTATAYA:Ipagawa sa mga mag-aaral ang Gawin Natin sa LM.

VII. PAGPAPAYAMAN NG GAWAIN:Ipagawa sa mga mag-aaral ang Pagyamanin Natin sa LM.

KARAGDAGANG SANGGUNIAN:Millare, Romeo A., Edukasyong Pangkabuhayan, p-16

PAGSASALIN NG SISTEMANG PANUKAT NA INGLES SA METRIK AT METRIK SA INGLES

Ind. Arts Aralin 3

I. NILALAMAN:

Katulad ng ibang uri ng pagsusukat, ang bawat yunit ng pagsusukat ay may katumbas na sukat sa kaparehong sistema. Subalit mayroon ding pagsasalin ng pagsusukat sa magkaibang sistema ng pagsusukat. Halimbawa, kung ang sukat ay nasa Sistemang English, maaari itong isalin sa Sistemang Metrik.

II. LAYUNIN:

1. Nauuunawan ang paggamit ng Sistemang English at Metrik2. Naisasalin ang sistemang panukat na English sa Metrik at Metrik

sa English3. Naibibigay nang wasto ang pagsusukat sa Sistemang English at

sa Metrik


Paksa: Pagsasalin ng Sistemang Panukat na English sa Metrik at Metrik sa English

Sanggunian: Aralin 3 K to 12 –EPP4IA-Oa-1

Kagamitan: tsart ng mga yunit ng panukat ng English, metrik ruler


DEPED COPY

215

IV. PAMAMARAAN:

A. PAGGANYAK

Ipagawa ito sa mga bata. Maaari nilang hulaan ang yunit ng pagsusukat na ginagamit ayon sa dalawang sistemang nakalagay sa ibaba. Ipalagay ang bawat yunit ng pagsusukat sa kolum ng Sistemang English kung ang yunit ay English sa Sistemang Metrik kung ito ay Metrik.

Yunit ng pagsusukat Sistemang English Sistemang MetrikPulgada

sentimetrometro

kilometroyarda

B. PAGLALAHAD

Gawain 1:Ipagawa ang sumusunod sa mga mag-aaral. Ipagamit ang ruler

sa paggawa ng guhit o linya na pahalang sa papel na may sukat na:1. pulgada2. 1 ½ pulgada3. 10 milimetro4. 3 sentimetro5. 3 ¼ pulgada

Gawain 2:Ipagawa din ang gawain B. Sukatin muli ang mga guhit gamit ang

mga yunit ng pagsusukat sa ibaba.1. ______ milimetro2. ______ sentimetro3. ______ sentimetro4. ______ pulgada5. ______ desimetro

C. PAGPAPALALIM NG KAALAMAN

Mga simbulo ng bawat yunit ng pagsusukatpulgada = ″ piye = ‘yarda = yd. milimetro = mm.sentimetro = sm. desimetro = dm.metro = m. kilometro = km.


DEPED COPY

216

Gawain 3:Ipagawa ang isa pang gawain sa LM. Maaaring isanib ang araling

ito sa Matematika tungkol sa pagsusukat.Gawain 4:Ipasagot ang mga tanong:1. Ang linear measurement ba ay pagsusukat ng distansiya?2. Ang milimetro ba ay ang pinakamahabang yunit sa sistemang

Metrik?3. Ang 100 sentimetro ba ay katumbas ng 1 m.?4. Kung ang isang yarda ay katumbas ng isang talampakan, ang 9

piye ba ay katumbas ng 3 yarda?5. Ang lapad ng isang kahon ay 3 piye at 18 pulgada, ilang yarda ito?

D. PAGLALAHAT

Ipasabi sa mga bata na ang bawat pagsusukat ay may katumbas na sukat sa sistemang English at sa Metrik.

V. PAGTATAYA:Ipasagot sa mga bata ang Gawin Natin sa LM.

VI. PAGPAPAYAMAN NG GAWAIN:Ipagawa sa mga bata:Sukatin ang pakuwadradong mesang kainan sa bahay. Ibigay ang

katumbas na sukat nito sa pulgada, piye at sentimetro. Ipaulat sa harap ang kinalabasan ng inyong gawain.

KARAGDAGANG SANGGUNIAN:Millare, Romeo A. Edukasyong Pangkabuhayan, p 16 / 17

ANG PAGLELETRA Ind. Arts Aralin 4

I. NILALAMAN:Ang pagleletra ay malayang ginagawa upang makabuo ng mga letra

at numero sa pamamagitan ng kamay. Ito ay hindi lamang isinusulat kundi sadyang inileletra, sapagkat ang gayon ay higit na madali at mabilis isaga-wa bukod pa sa bihirang pagkakaroon ng pagkakamali.

May iba’t ibang uri ng letra.Sa bawat uri nito ay may iba’t ibang disen-yo at gamit.Ang gamit nito ay naaayon din sa paggagamitan nito.May mga letrang simple at may komplikado ang disenyo.


DEPED COPY

217

II. LAYUNIN:

1. Nakikilala ang mga uri ng letra2. Natutukoy ang mga uri ng letra3. Napahalagahan ang gamit ng mga uri ng letra


Paksa: Mga Uri ng LetraSanggunian: Aralin 4 K to12 EPP4IA-Ob-2Kagamitan: tsart ng iba’t ibang uri ng letra

IV. PAMAMARAAN:

A. PAGGANYAKIpakita sa mga mag-aaral ang mga larawan na may nakaukit na

iba’t ibang uri ng letra.• harapan ng munisipyo• diploma• karatula• lumang gusali• antique shop• lapida• disenyo sa t-shirt

B. PAGLALAHADIturo sa mga mag-aaral ang iba’t ibang uri ng letra. Pansinin ang

pagkakaiba ng bawat isa.• Gothic• Roman• Text• Script

Ipasanay sa mga bata ang pagguhit ng letra batay sa ilustrasyon sa ibaba. Tingnan sa Linangin Natin sa LM.

C. PAGPAPALALIM NG KAALAMANIpaunawa sa mga bata ang kahalagahan ng sumusunod:Ang mga letra ay inuri sa sumusunod:

1. Malalaking letrang patayo na isahang istrok2. Maliliit na letrang patayo na isahang istrok3. Malalaking letrang pahilis na isahang istrok4. Maliliit na letrang pahilis na isahang istrok


DEPED COPY

218

Dapat na sunding mabuti ang distansiya ng mga titik kapag nagleletra. Kinakailangan ding gumamit ng mga linyang susundan.

Itanong sa mga mag-aaral:1. Bukod sa sertipiko at mga diploma, saan pa maaaring

gamitin ang estilo ng pagtititik na text?2. Bakit tinatawag na pinakasimpleng uri ng letra ang Gothic?3. Maaari bang pagkakakitaan ang pagtititik o pagleletra?

D. PAGLALAHAT

Sabihin sa mga mag-aaral “Ang letra ay may iba’t bang uri. Ang bawat uri ay may kani-kaniyang gamit at kahalagahan.”

V. PAGTATAYA:Ipasulat sa mga mag-aaral ang titik ng alpabetong English gamit ang

iba’t ibang uri ng letra.Isagawa ang Gawin Natin sa LM.

VI. PAGPAPAYAMAN NG GAWAIN:Sabihin sa mga mag-aaral:Ituloy ang di natapos na gawain sa bahay.


Roy Narvaez Ropa, Sining Praktikal


DEPED COPY

219

PAGBUO NG IBA’T IBANG LINYA AT GUHIT

Ind. Arts Aralin 5

I. NILALAMAN:

Ang isang disenyo ay binubuo ng linya at guhit. Kaugnay nito may iba’t ibang uri ng linya. Ang bawat linya ay may kani-kaniyang gamit. Iyan ang buod ng ating araling tatalakayin, ang pagbuo ng iba’t ibang linya at guhit.

II. LAYUNIN:

1. Naipakikita ang tamang paraan sa pagbuo ng iba’t ibang linya at guhit

2. Nakaguguhit ng iba’t ibang linya at guhit3. Nakapagbibigay ng puna at mungkahi sa ginawa ng mga kaklase


Paksa: Pagbuo ng Iba’t ibang Linya at Guhit.Sanggunian: Aralin 5 K to12 EPP4IA-Ob-2Kagamitan: tsart ng iba’t ibang linya at guhit larawan ng mga istruktura na nagpapakita ng iba’t ibang linya at guhit

IV. PAMAMARAAN:A. PAGGANYAK

Ipakita ang mga larawan na naglalarawan ng iba’t ibang linya o hugis katulad ng gusali, tulay, puno, kalsada, tao, sasakyan, at iba pa.

B. PAGLALAHAD

Itanong sa mga mag-aaral• Anong mga linya ang nakita ninyo sa mga larawang ipinakita? • Bakit ang mga linyang nabanggit ang inyong ginamit?Ipaliwanag sa mga mag-aaral:

Tumingin sa paligid, ilarawan ang mga linya o guhit na inyong nakikita. Kung ating mapapansin sa ating paligid, tayo ay napapaligiran ng linyang tuwid, patayo at pahilis. Mayroon ding mga pa-zigzag, pakurba, at pabilog.


DEPED COPY

220

Sa gawaing pang-industriya napakahalaga ang working drawing. Ito ay nagpapakita ng larawan o kabuuan ng proyektong gagawin.Ang working drawing ay binubuo ng alphabet of lines o alpabeto ng linya.

Sundan sa Linangin Natin sa LM.


1. Ang linyang panggilid o border line ang pinakamakapal o pinakamaitim na guhit.

2. Ang linyang nakikita o visible line ay para sa nakikitang bahagi ng inilalarawang bagay.

3. Ang linyang di-nakikita o invisible line ay nagpapakita ng natatakpang bahagi ng inilalarawang bagay.

4. Ang linyang panggitna o center line ay nagpapakita ng axis o gitnang mga hugis simetrikal tulad ng washer, gear at rimatse.

5. Ang extension line ay ipinakikita ang pagkakatapat ng tanawin at hangganan ng mga sukat ng inilalalarawang bagay.

6. Ang linyang panukat o dimension line ay nagpapakita ng kapal, lapad at haba ng larawan.

7. Ang linyang panturo o leader line ay nagpapakita ng sukat o bahagi ng isang bagay.

8. Ang linyang pantukoy o reference line ay tumutukoy ng isang bahagi ng inilalarawang bagay.

9. Ang long break line ay nagpapakita ng pinaikling bahagi ng isang mahabang bagay na inilalarawan.

Ipalarawan sa mga piling mag-aaral ang Alpabeto ng Linya.

D. PAGLALAHAT

Sabihin sa mga mag-aaral na ang bawat larawan ay binubuo ng mga guhit. Ito ay naglalarawan ng iba’t ibang uri ng alpabeto ng linya. Ang alpabeto ng linya ay kailangan upang mabigyang-buhay ang lahat ng bagay sa ating paligid.

V. PAGTATAYA:Pasagutan sa mga mag-aaral ang Gawin Natin sa LM.Kilalanin ang mga linyang ito. Isulat ang pangalan ng bawat uri ng

alpabeto ng linya.

VI. PAGPAPAYAMAN NG GAWAIN:Sabihin sa mga mag-aaral na pag-aralan ang gamit ng bawat

alpabeto ng linya sa pagbuo ng ortograpiko at isometric na drowing.


DEPED COPY

221


Millare, Romeo A., Edukasyong Pangkabuhayan, p-16/17Roy Narvaez Ropa, Sining Praktikal

I. NILALAMAN:Kung ang ating alpabeto ay binubuo ng iba’t ibang titik, ang ating

guhit, linya, at letra ay mayroon ding tinatawag na alpabeto, ito ay ang alphabet of lines. Binubuo ito ng iba’t ibang uri ng linya na ginagamit sa pagbuo ng isang working drawing na tinatawag na isometric drawing at maging sa paggawa ng orthographic drawing ng isang pigura.

II. LAYUNIN:1. Naibabahagi ang kaalaman ukol sa pagbuo ng linya, guhit, at

pagleletra gamit ang alphabet of lines2. Nagagamit ang alphabet of lines sa pagbuo ng linya, guhit, at

pagleletra3. Napapahalagahan ang gamit ng alphabet of lines sa pagbuo ng

titik, guhit, at letra

III. PAKSANG ARALIN:Paksa: Paggamit ng Alphabet of Lines sa Pagbuo ng Linya, Guhit, at Pagleletra.Sanggunian: Aralin 6 K to 12 EPP4IA-Ob-2Kagamitan: lata ng gatas, bloke ng tabla, drowing (aysometriko at ortograpiko), lapis, kopun (maliit), t-square, triangle, ruler

IV. PANIMULANG PAGTATASA:Itanong sa mga mag-aaral:1. Saan ginagamit ang alphabets of lines?2. Ano-anong guhit ang ginagamit sa pagbuo ng aysometriko at

ortograpikong drowing?


DEPED COPY

222

V. PAMAMARAAN:

A. PAGGANYAKItanong sa mga mag-aaral:

1. Anong hugis ang makikita sa ibabaw at ilalim na bahagi ng isang lata?

2. Anong alpabeto ng pagtititik ang naglalarawan sa ibabaw at ilalim na bahagi ng lata?

B. PAGLALAHAD

Ilahad sa mga mag-aaral (Pagpapakitang muli ng isang lata)

ibabaw

harap

ibabaw

harap

A A

B C

B


Sabihin sa mga mag-aaral na ang bawat bahagi ng isang bagay ay magkakaiba.Kaya ang bawat bahagi ay iginuguhit nang hiwa-hiwalay upang makita ang eksaktong hugis nito. Ito ay tinatawag na ortograpiko. Ang kabuuang hugis nito ay tinatawag na aysometriko.


DEPED COPY

223

Ipaguhit ang mga bahagi ng bawat hugis.

A.

B.

D. PAGLALAHAT

Sabihin sa mga bata na ang bawat larawan ay binubuo ng mga guhit. Ito ay ipinapakita sa pamamagitan ng iba’t ibang uri ng alpabeto ng linya.

VI. PAGTATAYA:

Ipasagot sa mga mag-aaral.Tukuyin kung anong alphabet of lines ang ginamit sa larawan.

1

_ _ _ _ _ _ _ _

2

VII. PAGPAPAYAMAN NG GAWAIN:

Magpaguhit ng isang tanawin gamit ang tatlo sa mga uri ng alphabet of lines.


Millare, Romeo A., Edukasyong Pangkabuhayan, pp 23/33


DEPED COPY

224

I. NILALAMAN:Alam mo ba ang iba’t ibang estilo o pamamaraan na gawa ng

sketching, pagguhit ng outlining, at shading ng isang imahen? Sa pag-alam ng mga pamamaraan ay makagagawa ng isang kaaya-ayang drowing ng isang bagay, tanawin, tao, at hayop.

II. LAYUNIN :1. Nababanggit ang mga produktong ginagamitan ng basic sketching,

shading, at outlining2. Nakaguguhit ng isang simpleng produkto 3. Napahahalagahan ang kaalaman sa basic sketching, shading, at

outlining

III. PAKSANG ARALIN: Paksa: Mga Produktong Ginagamitan ng Basic Sketching, Shading, at OutliningSanggunian: Aralin 7 K to 12 EPP4IA-Oc-3Kagamitan: lapis, kopun (short), flower vase, flashlight

IV. PANIMULANG PAGTATASA:Itanong sa mga mag-aaral: “Ano-ano ang mga produktong ginag-

amitan ng basic sketching, shading, at outlining na nakikita ninyo sa pamilihan?

V. PAMAMARAAN: A. PAGGANYAK

Ipakita sa mga mag-aaral ang isang flower vase na nakapatong sa mesa. Itanong, “Ano ang masasabi ninyo sa inyong nakikita?”

Muling magpakita ng flower vase na may nakatutok na nakabukas na flashlight sa harap nito. Itanong, “Ano ang kaibahan sa nakita ninyo sa una?”

B. PAGLALAHAD

MGA PRODUKTONG GINAGAMITAN NG BASIC SKETCHING, SHADING, AT OUTLINING

Ind. Arts Aralin 7


DEPED COPY

225

Talakayin sa mga bata na kapag naiguhit ang isang bagay na may anino ay mas nagmumukhang tunay o buhay kaysa sa walang anino. Ito ang tinatawag na shading. Ang isang tanawin ay nagiging makulay at nagmumukhang tunay kung may shade. Ito ay inuumpisahan sa pag-ii-sketch, pag-a-outline, at saka pag-shade.

Ilan sa mga produktong ginagamitan nito ay:1. painting2. portrait3. landscape4. building design5. architectural design6. furniture design7. damit8. perang papel9. at iba pang accessories

C. PAGPAPALALIM NG KAALAMANIpaunawa sa mga mag-aaral na ang basic sketching, shading,

at outlining ay ginagamitan ng iba’t ibang lapis o pen depende sa materyal na paglalagyan ng disenyo. May disenyo na temporaryo at may permanente.

Pag-isipin sila ng isang tanawin at ipaguhit ito sa isang malinis na kopun.

D. PAGSASANIB* Sining - Pagdidisenyo * Entrepreneurship

E. PAGLALAHATIpaliwanag sa mga mag-aaral na sa pagdidisenyo, dapat tandaan

ang sumusunod:1. Tamang modelo2. Tamang tekstura na paglalapatan ng disenyo3. Tamang kulay na nababagay sa modelo4. Tamang kagamitan

VI. PAGTATAYA:Ipasagot ang mga tanong:1. Ano-ano ang dapat tandaan sa pagdidisenyo gamit ang shading,

basic sketching, at outlining?2. Anong mga kulay ang nararapat gamitin sa pagdidisenyo?



DEPED COPY

226

Itanong sa mga bata: 1. Ano ang kaibahan ng dalawang sistema ng pagsusukat.2. Ano-ano ang mga yunit ng pagsusukat sa bawat sistema?



I. NILALAMAN:Kapag ang isang tao ay may kakayahan at kasanayan sa pag-shade,

pag sketch, at pag-outline madali na siyang makagawa ng disenyo ng isang bagay tulad ng silya, mesa, kahit mukha ng tao o painting ng isang tanawin.

II. LAYUNIN:1. Natutukoy ang mga tao o negosyo sa pamayanan na ang

pinagkakakitaan ay paggamit ng shading, basic sketching, at outlining

2. Napahahalagahan ang mga mga tao na ang hanapbuhay ay gumagamit ng shading, basic sketching, at outlining

III. PAKSANG ARALIN: Paksa: Mga Tao at Negosyo sa Pamayanan na Gumagamit ng Shading, Basic Sketching, at OutliningSanggunian: Aralin 8 K to 12 – EPP4IA-Oa-1Kagamitan: larawan ng mga pintor, mang-uukit, draftsman, at engineer

IV. PANIMULANG PAGTATASA:Itanong sa mga mag-aaral ang sumusunod:

1. Anong uri ng pamayanan mayroon sa inyong lugar?2. Ano-ano ang mga hanapbuhay o negosyo na makikita sa inyong

lugar?Ipasulat sa pisara ang mga sagot ng mga bata.Paguhitan ang mga

MGA TAO AT NEGOSYO SA PAMAYANAN NA GUMAGAMIT NG SHADING, BASIC

SKETCHING, AT OUTLINING

Ind. Arts Aralin 8


DEPED COPY

227

hanapbuhay na may kaugnayan sa sining na ito.V. PAMAMARAAN:

A. PAGGANYAK Ipakita ang larawan ng iba’t ibang tao na may hanapbuhay na:• inhenyero• pintor• tattoo painter• nagtatatak ng t-shirt

B. PAGLALAHAD

Ipasagot ang mga tanong:• Ano ang gawain ng isang inhinyero?• Ano-anong mga paghahanda ang ginagawa ng isang pintor bago

gumawa?

C. PAGPAPALALIM NG KAALAMANIpaliwanag sa mga bata na ang mga tao o hanapbuhay sa

pamayanan na pinagkakakitaan ang shading, basic sketching, at outlining.Pamayanang Rural

1. pintor 4. gumagawa ng muwebles2. nagtatatak ng t-shirt 5. guro3. modista

Pamayanang Urban1. pintor 5. inhinyero2. draftsman 6. tattoo painter3. arkitekto 7. guro4. modesta

D. PAGSASANIB

EPP / HE at Hekasi- Iba’t Ibang Hanapbuhay sa Pamayanan

E. PAGLALAHAT

Maraming gawain o hanapbuhay ang makikita sa pamayanan na gumagamit ng kasanayan ukol sa shading, basic sketching, at outlining.

VI. PAGTATAYA:Pasagutan ang Gawin Natin sa LM.


DEPED COPY

228

VII. PAGPAPAYAMAN NG GAWAIN:Pabigyang-pansin ang Pagyamanin Natin sa LM.



MGA PARAAN SA PAGDIDISENYO NG PROYEKTO

Ind. Arts Aralin 9

I. NILALAMAN:Sa araling ito, matututuhan ng mga mag-aaral ang mga paraan sa

pagdidisenyo ng isang proyekto. Mahalaga ang pagdidisenyo ng proyekto, dahil maipakikita nito ang larawan o ayos at iba pang espisipikasyon ng gagawing proyekto. Ito ay magsisilbing gabay ng isang mag-aaral sa pagbuo o paggawa ng isang proyektong kapaki-pakinabang.

II. LAYUNIN:1. Natatalakay ang mga paraan sa pagdidisenyo ng proyekto2. Nakalilikha ng isang mahusay na disenyo3. Napahahalagahan ang pakinabang ng pagdidisenyo sa paggawa

ng proyekto

III. PAKSANG ARALIN:Paksa: Mga Paraan sa Pagdidisenyo ng ProyektoSanggunian: EPP4IA-0d-4Kagamitan: mga halimbawa ng disenyo

IV. PANIMULANG PAGTATASA• Bakit kailangan ang pagkakaroon ng kaalaman sa iba’t ibang

paraan ng pagdidisenyo?• Ano ang kahalagahan ng paglalapat ng angkop na disenyo sa

isang bubuuing proyekto?

V. PAMAMARAANA. PAGGANYAK

1. Ipasuri sa mga bata ang halimbawa ng disenyo o krokis sa Alamin Natin sa letrang A ng LM.


DEPED COPY

229

2. Hayaan ang mga mag-aaral na sabihin ang kanilang mga palagay sa talakayan.

B. PAGLALAHAD

• Talakayin ang mga impormasyon sa iba’t ibang paraan ng paggawa ng disenyo sa Linangin natin, letrang A ng LM.

• Habang ang mga mag-aaral ay nagbibigay ng kanilang kaalaman sa pagdidisenyo, isulat sa pisara ang kanilang mga sagot.


Ipasagot sa mga bata ang mga tanong na nasa Linangin Natin sa letrang B ng LM.

D. PAGSASANIB

Magpagawa ng disenyo ng mga bagay sa paligid na ginagamitan ng pangunahin at pangalawang kulay na may malayang ekspresyon ng damdamin (Integrasyon sa Sining).

E. PAGLALAHAT

Basahin at isaisip ang pangungusap sa Tandaan Natin sa LM.

VI. PAGTATAYA:

Ipasagot ang mga tanong sa Gawin Natin sa LM.

VII. PAGPAPAYAMAN NG GAWAIN:Magpasaliksik sa mga bata ng iba pang paraan ng pagdidisenyo na

maaaring gamitin.


Makabuluhang Gawaing Pantahanan at Pangkabuhayan 6 (Revised Edition)

Susi sa pagwawasto:

1. c 4. c

2. c 5. d

3. b


DEPED COPY

230

MGA KAGAMITAN AT KASANGKAPAN SA PAGBUBUO NG DISENYO

Ind. Arts Aralin 10

I. NILALAMAN:Sa araling ito, matututuhan ng mga mag-aaral ang iba’t ibang

kagamitan at kasangkapan sa pagbuo ng disenyo at ang wastong paggamit nito sa pagguhit (sketching, shading, at outlining) ng krokis o disenyo upang maging maayos at wasto ang pagkagawa nito.

II. LAYUNIN:1. Nakikilala ang iba’t ibang kagamitan sa paggawa ng krokis o

disenyo2. Nagagamit nang wasto ang iba’t ibang kagamitan sa paggawa ng

krokis o disenyo3. Napahahalagahan ang tamang kasangkapan sa pagbuo ng krokis

o disenyo

III. PAKSANG ARALIN: Paksa: Mga Kagamitan at Kasangkapan sa Pagbubuo ng Disenyo Sanggunian: K to 12 –EPP4IA-Od-4Kagamitan: mga halimbawa ng tunay na kagamitan sa paggawa

IV. PANIMULANG PAGTATASA:Ipasagot sa mga mag-aaral ng sumusunod na tanong:

1. Anong mga kagamitan ang inyong nagamit na sa pagdodrowing? Ilahad ito sa klase.

2. Bakit mahalaga ang paggamit ng angkop na kagamitan sa paggawa ng krokis ng disenyo?


1. Ipasuri sa mga mag-aaral ang mga larawan ng iba’t ibang kagamitan na nasa Alamin Natin sa LM.

2. Magpakita ng totoong halimbawa ng mga kagamitan.3. Itanong sa mga mag-aaral kung alin sa mga ito ang nagamit na

nila.


DEPED COPY

231

B. PAGLALAHAD

1. Talakayin ang iba’t ibang uri ng kagamitan sa pagguhit ng krokis na nasa Linangin Natin letrang A ng LM.

2. Bigyan ng pagkakataon na makisali sa talakayan ang mga mag-aaral. Tanggapin ang kanilang mga sagot.

3. Isulat sa pisara ang kanilang mga kasagutan. (Magbigay ng gawain para lumawak pa ang kanilang kaalaman).


Ipasuri sa mga bata ang Mystery Box Game na nasa Linangin Natin sa letrang B ng LM.

D. PAGSASANIB

Itanong sa mga bata ang kahalagahan ng pangangalaga at paglalagay ng mga kagamitan sa wastong lalagyan matapos itong gamitin. (Pagsasanib sa ESP)

E. PAGLALAHAT

1. Bakit mahalaga ang iba’t ibang kagamitan sa pagguhit ng krokis o disenyo?

2. Basahin at isaisip ang pangungusap sa Tandaan Natin sa LM

VI. PAGTATAYA:

Ipasagot ang Gawin Natin sa ng LM.

Susi sa pagwawasto:1. e 4. f2. d 5. c3. a

VII. PAGPAPAYAMAN NG GAWAIN:Magpasaliksik sa mga mag-aaral gamit ang internet para sa iba pang

kagamitan na maaaring makatulong din sa pagbuo ng krokis o disenyo ng proyekto.


Makabuluhang Gawaing Pantahanan at Pangkabuhayan 6 (Revised Edition)


DEPED COPY

232

PAGGUHIT NG DISENYO O KROKIS Ind. Arts Aralin 11

I. NILALAMAN:Sa araling ito, matututuhan ng mga mag-aaral ang pagsasagawa

ng iba’t ibang paraan ng pagdidisenyo ng proyekto. Gabay ito na dapat isaalang-alang sa pagbuo o paggawa ng mga kapaki-pakinabang na gawain.

II. LAYUNIN:1. Nalilinang ang kakayahan sa paglikha ng disenyo2. Nakasusunod sa wastong paraan ng pagguhit ng disenyo3. Nakalilikha ng disenyo o krokis ng proyekto

III. PAKSANG ARALIN:Paksa: Pagguhit ng Disenyo o KrokisSanggunian: EPP4IA-0d-4Kagamitan: t-square, bond paper, trianggulo, at iba pang gamit sa pagdidisenyo

IV. PANIMULANG PAGTATASA:Ipasagot sa mga mag-aaral ng sumusunod na tanong:1. Bakit kailangan ang disenyo ng proyektong gagawin?2. Ano-ano ang maitutulong nito sa gagawing proyekto?


1. Tanungin ang mga mag-aaral kung sino sa kanila ang mahilig gumuhit ng iba’t ibang disenyo.

2. Ipasuri sa mga mag-aaral ang iba’t ibang halimbawa ng krokis na nasa Alamin Natin sa letrang A ng LM. Ipatukoy ito sa mga bata.

B. PAGLALAHAD

Talakayin ang mga impormasyon tungkol sa wastong paraan ng paggawa ng disenyo na nasa Linangin Natin, letrang A ng LM.


Ipasagot sa mga mag-aaral ang mga tanong na nasa Linangin Natin, letrang B ng LM.


DEPED COPY

233

D. PAGSASANIB

Magpabuo ng iba’t ibang simbolo ng anyong lupa at anyong tubig na ginagamitan ng angkop na disenyo ayon sa katangian nito. (Inte-grasyon sa HEKASI)

E. PAGLALAHAT

Basahin at isaisip ang pangungusap sa Tandaan Natin sa LM.

VI. PAGTATAYA:

Ipaguhit sa mga mag-aaral ang disenyo na nasa Gawin Natin bilang 1 ng LM. Pahalagahan ito gamit ang rubric na nasa ibaba:

Lagyan ng tsek (a) ang hanay sa naaayon sa antas ng kahusayan ng pagkakagawa.

KraytiryaAntas ng Kahusayan

5 4 3 2 1

1. Angkop ba ang pagkakagawa

2. Maayos ba ang pagkakagawa 3. Naisakatuparan ba ang bawat sukat ng disenyo

4. Maayos ba ang kabuuan

Batayan:

5 – Napakahusay 86 – 90% 4 – Mas mahusay 81 – 85% 3 – Mahusay 76 – 80% 2 – Mahusay-husay 71 – 75% 1 – Di-mahusay 65 – 70%


Magpagawa ng isang simpleng disenyo ng proyektong nais gawin ng mga mag-aaral.

KARAGDAGAN NG SANGGUNIAN:

Makabuluhang Gawaing Pantahanan at Pangkabuhayan (Revised Edition).


DEPED COPY

234

I. NILALAMAN:Sa araling ito, ay tatalakayin ang paggamit ng internet, aklatan at iba

pa sa pagsasaliksik ng bago at wastong pamamaraan sa basic sketching, shading, at outlining.

II. LAYUNIN:1. Natutukoy ang iba’t ibang sanggunian na mapagkukunan ng wasto

at makabagong impormasyon tungkol sa basic sketching, shading at outlining

2. Nagagamit ang internet, aklat, at iba pang teknolohiya sa pagsasaliksik ng wasto at makabagong paraan ng basic sketching, shading at outlining

III. PAKSANG ARALIN:Paksa: Mga Paraan sa Pagsasaliksik ng Makabago at Wastong Paraan ng Basic Sketching, Shading, at OutliningSanggunian: EPP4IA-0e-5Kagamitan: tsart, kompyuter


1. Sa anong mga paraan tayo maaaring makakuha ng iba’t ibang impormasyon sa pagsasaliksik tungkol sa isang bagay?

2. Bakit mahalaga na matutuhan natin ang iba’t ibang paraan ng pagsasaliksik ng mga impormasyon?


1. Itanong sa mga mag-aaral kung naranasan na nila ang makapunta sa mga silid-aklatan. Ipalahad kung ano ang ginawa nila doon.

2. Itanong din kung marunong na silang mag-computer at ano-anong site ang alam nila na mapagkukunan ng impormasyon.

3. Ipasuri sa mga mag-aaral ang semantic web na nasa Alamin Natin sa LM.

MGA PARAAN NG PAGSASALIKSIK TUNGKOL SA BASIC SKETCHING, SHADING, AT OUTLINING

Ind. Arts Aralin 12


DEPED COPY

235

B. PAGLALAHAD

1. Talakayin ang mga impormasyon na nasa Linangin Natin, letrang A ng LM.

2. Ipakita ito sa mga bata gamit ang computer upang lalo nila itong maunawaan.


Ipagawa sa mga mag-aaral ang Linangin Natin, letrang B ng LM.

D. PAGSASANIB

Itanong sa mga mag-aaral ang tungkol sa wastong paggamit at pag-iingat ng mga aklat at iba pang mahalagang babasahin. (Integrasyon sa ESP)

E. PAGLALAHAT

Paano nakatutulong ang internet at mga aklat sa pagsasaliksik ng makabagong pamamaraan sa basic sketching, shading, at outlining?

VI. PAGTATAYA:

Ipasagot ang Gawin Natin sa LM.


Ipagawa sa mga mag-aaral ang Pagyamanin Natin sa LM


http://windows.microsoft.com/en-ph/windows/using-paint#1TC=windows-7http://www.reading.ac.uk/web/files/www_File_Library/A_Guide_to_

Microsoft_Paint_(XP).pdf


DEPED COPY

236

ANG PRODUCTIVITY TOOLS SA PAGGAWA NG DISENYO

Ind. Arts Aralin 13

I. NILALAMAN:Sa araling ito, matututuhan ng mga mag-aaral ang iba’t ibang

productivity tools na maaaring gamitin sa paggawa ng iba’t ibang disenyo gamit ang makabagong teknolohiya tulad ng computer at internet.

II. LAYUNIN:

1. Natutukoy ang iba’t ibang uri ng productivity tools na magagamit sa paggawa ng iba’t ibang proyekto

2. Naipaliliwanag ang gamit ng iba’t ibang uri ng productivity tools sa pagdidisenyo

3. Nagagamit nang may kawilihan ang iba’t ibang productivity tools sa pagbuo ng angkop na disenyo sa isang proyekto

III. PAKSANG ARALIN:Paksa: Iba’t Ibang Productivity Tools sa Paggawa ng Iba’t ibang DisenyoSanggunian: EPP4IA-0e-5Kagamitan: tsart, kompyuter


1. Paano ka makakalikha ng isang larawan nang hindi gumagamit ng lapis at papel?

2. Bakit mahalaga na matutuhan ang paggawa ng isang disenyo gamit ang iba’t ibang productivity tools?

V. PAMAMARAANA. PAGGANYAK

1. Ipasuri sa mga mag-aaral ang mga larawan na ginawa gamit ang iba’t ibang productivity tools sa Alamin Natin, sa LM.

2. Itanong sa mga mag-aaral kung ano ang ipinagkaiba ng mga ito sa free hand drawing.


DEPED COPY

237

B. PAGLALAHAD

1. Talakayin ang iba’t ibang uri ng productivity tools na maaaring magamit sa paggawa ng disenyo na nasa Linangin Natin sa letrang A ng LM.

2. Dalhin ang mga mag-aaral sa computer room at magbukas ng isang graphic editing tool tulad ng Paint. Hayaan silang tuklasin ang mga bahagi at katangian nito.


Ipagawa sa mga mag-aaral ang Linangin Natin, letrang B ng LM.

D. PAGSASANIB

Itanong sa mga mag-aaral kung ano ang kahalagahan ng pangangalaga ng computer. (Integrasyon sa ESP)

E. PAGLALAHAT

Tanungin ang mga mag-aaral kung sa anong paraan pa nila maipakikita ang kanilang pagkamalikhain.

VI. PAGTATAYA:

Ipagawa sa mga mag-aaral ang Gawin Natin sa LM.


Magpasaliksik ng iba pang productivity tools na maaaring gamitin sa paglikha ng disenyo.


Intel Teach Program Teacher’s Book


DEPED COPY

238

PANGKALIGTASAN AT PANGKALUSUGANG PANUNTUNAN SA PAGGAWA

Ind. Arts Aralin 14

I. NILALAMAN:Tatalakayin sa araling ito, ang mga panuntunang pangkaligtasan

at pangkalusugan sa paggawa. Mahalagang magkaroon ng kama-layan ang bawat isa sa mga paraan ng pag-iwas sa anumang saku-nang maaaring maganap sa oras ng paggawa.

II. LAYUNIN:1. Nalalaman ang mga panuntunang pangkaligtasan kaugnay ng

mga gawain2. Nakasusunod sa mga panuntunang pangkaligtasan at

pangkalusugan habang gumagawa 3. Napahahalagahan ang mga panuntunang pangkaligtasan at

pangkalusugan sa paggawaIII. PAKSANG ARALIN:

Paksa: Pangkaligtasan at Pangkalusugang Panuntunan sa PaggawaSanggunian: EPP4IA-0f-6Kagamitan: tsart, plaskard


1. Ano-ano ang mga panuntunang pangkaligtasan at pangkalusugan na dapat sundin sa paggawa?

2. Bakit kailangang maging maingat sa paggawa?3. Bakit mahalagang sundin ang mga panuntunang ito habang

gumagawa?V. PAMAMARAAN:

A. PAGGANYAK1. Ipasuri sa mga mag-aaral ang mga larawan ng iba’t ibang uri ng

kagamitan at kasangkapan sa paggawa sa Alamin Natin letrang A sa LM. Tanungin kung paano ginagamit ang mga ito.

2. Ipabasa ang kasabihan na nakasulat sa Alamin Natin, letrang B sa LM. Hayaang magbigay ng kani-kanilang karanasan ang mga mag-aaral tungkol sa paggamit ng mga kasangkapang mapurol at matalas.


DEPED COPY

239

B. PAGLALAHAD

1. Talakayin ang mga panuto sa pangkaligtasan at pangkalusugang panuntunan sa paggawa sa Linangin Natin letrang A ng LM.

2. Hayaan ang mga mag-aaral na magbigay ng sariling palagay tungkol dito.

3. Bigyang-diin na dapat laging isaisip ang mga panuntunang ito upang makaiwas sa sakunang maaaring maganap habang gumagawa.


1. Ipaayos ang mga kasangkapan sa EPP Shop ayon sa panuntunang pangkaligtasan.

2. Ipabasa at ipagawa sa mga bata ang Linangin Natin sa letrang B ng LM.

D. PAGSASANIB

Hatiin sa apat na grupo ang iyong klase. Ipalista sa bawat grupo ang mga uri ng hanapbuhay sa kanilang pamayanan. Kailangang pag-usapan ng bawat grupo ang mga panuntunang pangkaligtasan sa bawat gawain. Bigyan ng pentel pen at manila paper ang mga mag-aaral para maiulat nang maayos ang kanilang ginawa. (Pagsanib sa HEKASI).

E. PAGLALAHAT

Tanungin ang mga mag-aaral kung ano ang kahalagahan ng pagsunod sa mga panuntunang pangkaligtasan at pangkalusugan.(Tumawag ng mga tatlong mag-aaral para gawin ito).

VI. PAGTATAYA:Ipasagot ang Gawin Natin sa LM.Susi sa pagwawasto:

1. a 4. x2. x 5. a 3. a

VII. PAGPAPAYAMAN NG GAWAIN:Magpagawa sa mga mag-aaral ng islogan tungkol sa mga dapat

tandaan upang maging ligtas sa anumang gawaing isinasakatuparan.


Makabuluhang Gawaing Pantahanan at Pangkabuhayan 6 (Revised Edition).


DEPED COPY

240

IBA’T IBANG MATERYALES NA MATATAGPUAN SA PAMAYANAN

Ind. Arts Aralin 15

I. NILALAMAN:Mababatid ng mga mag-aaral sa araling ito, na may iba’t ibang

materyales na matatagpuan sa pamayanan. Malalaman din nila na sa pamamagitan ng mga materyales na nasa paligid, maaari silang makagawa ng kapaki-pakinabang na proyekto. Ang araling ito ang magbubukas sa kanilang kaisipan na kahit mga patapong bagay ay maaari pang pakinabangan at pagkakitaan.

II. LAYUNIN:1. Nababatid at nakikilala ang mga materyales na matatagpuan sa

pamayanan2. Nakakapili ng mga materyales na matatagpuan sa pamayanan sa

paggawa ng kapaki-pakinabang na proyekto 3. Nakabubuo ng plano sa paggawa ng proyekto

III. PAKSANG ARALIN:Paksa: Iba’t Ibang Materyales na Matatagpuan sa PamayananSanggunian: EPP4IA-0f-6Kagamitan: tsart, mga larawan


1. Itanong sa mga bata kung may alam silang mga kagamitan na yari sa mga bagay na nakikita nila sa pamayanan. (Halimbawa: Kahoy na sandok, upuang yari sa rattan at pamaypay na yari sa dahon ng anahaw).

2. Itanong sa mga bata kung ano ang naiisip nilang proyekto na maaaring yari sa mga materyales na nasa paligid lamang nila.


1. Basahin ang rap na nasa Alamin Natin sa LM. 2. Tanungin ang mga bata kung tungkol saan ang rap.3. Itanong sa mga bata ang mga materyales na matatagpuan sa

pamayanan na nabanggit sa rap.


DEPED COPY

241

B. PAGLALAHAD

1. Talakayin ang iba’t ibang uri ng materyales na matatagpuan sa pamayanan na nasa Linangin Natin sa letrang A ng LM.

2. Ipalahad sa mga bata ang maaaring gawin sa bawat materyales na nabasa.


Pasagutan sa mga bata ang tanong na nasa Linangin Natin sa letrang B ng LM.

D. PAGSASANIB

Tanungin ang mga mag-aaral kung bakit dapat nating pangalagaan ang mga natural na bagay sa ating kapaligiran. (Integrasyon sa Science).

E. PAGLALAHAT

Itanong sa mga mag-aaral kung ano ang nabatid nila sa araling ito. Gabayan sila na makabuo ng konsepto na may mga materyales sa pamayanan na magagamit sa kapaki-pakinabang na proyekto.

VI. PAGTATAYA:Ipasagot sa mga mag-aaral ang Gawin Natin sa ng LM.Susi sa pagwawasto:

1. f 4. a2. e 5. d3. b


• Magpasaliksik sa mga mag-aaral ng iba pang mga materyales na matatagpuan sa kanilang pamayanan na maaaring gamitin sa paggawa ng mga proyekto.

• Gumawa ng talaan at ng mga proyektong maaaring gawin.• Magpaguhit sa mga mag-aaral ng mga proyektong maaaring

gawin mula sa materyales na matatagpuan sa pamayanan.


Makabuluhang Gawaing Pantahanan at Pangkabuhayan


DEPED COPY

242

PAGPAPAHALAGA SA NATAPOS NA PROYEKTO

Ind. Arts Aralin 16

I. NILALAMAN:

Sa araling ito, tatalakayin ang iba’t ibang paraan ng pagpapahalaga sa proyektong nabuo ng bawat mag-aaral. Ito’y magsisilbing batayan kung pagbubutihin o pagagandahin pa ng mga mag-aaral ang proyektong naisagawa sa pamamagitan ng paggamit ng iba’t ibang instrumento sa pagtataya.

II. LAYUNIN:

1. Natutukoy ang mga instrumento sa pagtataya ng proyekto2. Napahahalagahan ang nabuong proyekto batay sa sariling puna at

puna ng ibang mag-aaral3. Naisasagawa ang mga puna at suhestiyon ng iba

III. PAKSANG ARALIN:Paksa: Pagpapahalaga sa Natapos na ProyektoSanggunian: EPP4IA-0f-6Kagamitan: tsart ng mga halimbawa ng rubrics

IV. PANIMULANG PAGTATASA:

Ipasagot sa mga mag-aaral ng sumusunod na tanong:1. Sino-sino ang maaaring magpahalaga sa natapos na proyekto?2. Bakit mahalagang matutuhan ang wastong pagpapahalaga sa

sariling gawa?


1. Ipalabas sa mga mag-aaral ang isang natapos na proyekto sa nakaraang aralin.

2. Ipalahad sa mga mag-aaral kung sila ay nasiyahan sa nabuong proyekto. Itanong din kung kanino sila humingi ng suhestiyon upang mapaganda pa ang kanilang proyekto.

3. Ipasuri sa mga mag-aaral ang isang halimbawa ng scorecard na nasa Alamin Natin sa LM.


DEPED COPY

243

B. PAGLALAHAD

1. Talakayin ang iba’t ibang uri ng instrumento sa pagtataya na nasa Linangin Natin sa letrang A ng LM.

2. Hayaan ang mga mag-aaral na paghambingin ang iba’ ibang instrumento ng pagtataya.


Hayaan ang mga mag-aaral na pahalagahan ang kanilang nabu-ong proyekto ayon sa scorecard na nasa Linangin Natin sa letrang B ng LM.

D. PAGSASANIB

1. Itanong: Sa pagmamarka sa nabuong proyekto, bakit mahalaga na maging tapat ka sa pagpapahalaga sa ginawang proyekto?

2. Paano mo dapat tanggapin ang mga puna at suhestiyon ng iba tungkol sa iyong natapos na proyekto? (Integrasyon sa ESP)

E. PAGLALAHAT

Itanong sa mga bata ang kahalagahan ng paggamit ng iba’t ibang instrumento sa pagtataya sa pagmamarka ng natapos na proyekto.

VI. PAGTATAYA:

Ipasagot ang Gawin Natin sa LM.Susi sa pagwawasto:

1. Mali 4. Mali2. Tama 5. Tama3. Tama

VII. PAGPAPAYAMAN NG GAWAIN:Sabihin sa mga mag-aaral na ipakita ang kanilang proyekto sa mga

magulang o kapatid at hingin ang kanilang puna o suhestiyon, ipatala ito sa kanilang kuwaderno.


Makabuluhang Gawaing Pantahanan at Pangkabuhayan.


DEPED COPY

244

WASTONG PAG-AAYOS NG PRODUKTONG IPAGBIBILI AT PAGBEBENTA

Ind. Arts Aralin 17

I. NILALAMAN:

Sa araling ito ay matututuhan ng mga mag-aaral ang mga wastong pamamaraan ng pagsasaayos ng mga produktong ipagbibili at sa pagbebentahan nito. Sa pagbebenta ng mga produktong nagawa at natapos ay kinakailangan na mailagay sa maayos at magandang lalagyan (packaging). Ang mga pabalat ay higit na nakaaakit sa mga mamimili at ito ay nagpapakita ng kalidad ng produktong ipagbibili.

II. LAYUNIN:

1. Nasasabi ang wastong paraan sa pag-aayos ng mga produktong ipagbibili at sa pagbebenta nito

2. Naisasagawa ang wastong paraan sa pag-aayos ng mga produktong ipagbibili at sa pagbebenta nito

3. Natututuhan ang mga wastong paraan sa pag-aayos ng mga produktong ipagbibili at pagbebenta nito


Paksa: Wastong Pag-aayos ng Produktong Ipagbibili at Pagbebenta NitoSanggunian: Aralin 17 K to 12 Pamantayan sa Pagkatuto, EPP 4 IA Oh-7Kagamitan: mga larawan ng mga produktong nakaayos sa lalagyan at mga larawan ng mga pamilihan ng mga iba’t ibang produkto

IV. PANIMULANG PAGTATASA:

Ipasagot sa mga mag-aaral ng sumusunod na tanong:1. Ano ang mga wastong paraan sa pag-aayos ng produktong

ipagbibili at pagbebenta nito2. Bakit kailangan na mailagay sa maayos na lalagyan ang mga

produktong ipagbibili? Paano ito ibebenta?


DEPED COPY

245

IV. PAMAMARAAN:A. PAGGANYAK

Itanong sa mga mag-aaral:1. Ano-anong mga produkto ang makikita sa mga pamilihan sa

inyong pamayanan?2. Paano iniaayos ng mga may-ari ang kanilang mga produkto sa

pamilihan?B. PAGLALAHAD

1. Pagpapakita sa mga bata ng mga larawan ng mga produkto na makikita sa pamilihan.

2. Pagsasalaysayin ang mga piling bata tungkol sa karanasan kung sila ay nagbebenta at bumibili ng mga produkto tulad ng mga gift items, mga handicraft, mga laruan, at iba pa.

3. Tatalakayin ng guro ang mga paraan sa pag-aayos ng mga produktong ipagbibili at kung papaano ito ibebenta sa pamilihan gamit ang nakasanayang pagbebenta at ang paggamit ng ICT (Linangin Natin sa LM)

4. Ipagawa ang Gawin Natin sa LM.5. Sa paggawa o pagsign-up sa E-commerce site ng mga mag-

aaral para maibenta ang kanilang produkto, ang account ay dapat nakapangalan sa guro.

C. PAGPAPALALIM NG KAALAMAN Ang mga mag-aaral ay gagabayan ng guro sa wastong pagsasa-ayos ng mga produktong kanilang natapos.

- Paglalagay ng frame sa mga nagawang proyekto sa• Sketching• Outlining• Shading

- Sa proyektong natapos sa Gawaing Agrikultura, ICT, at Home Economics

D. PAGSASANIB

EKAWP – Kahalagahang Moral sa Paggawa HEKASI – Iba’t ibang Produkto na Matatagpuan sa Pilipinas

E. PAGLALAHAT

Ipaunawa sa mga mag-aaral ang kabutihang naidudulot ng wastong paraan sa pag-aayos ng produktong ipagbibili at tamang paraan ng pagbebenta nito.


DEPED COPY

246

V. PAGTATAYA:Ipagawa sa mga bata ang isang tseklist ng mga produktong kanilang

nagawa sa ICT, Gawaing-Agrikultura, Home Economics, at Industrial Arts na maaaring nilang ibenta.

VI. PAGPAPAYAMAN NG GAWAIN:Magpahanda ng isang maikling dula-dulaan at ipakita ang mga

natutunan sa aralin. KARAGDAGANG SANGGUNIAN:

Makabuluhang Gawaing Pantahanan at Pangkabuhayan 4Edukasyong Pantahan at Pangkabuhayan – Financial Literacy 4 sa Daigdig ng Gawain 4

I. NILALAMAN:Matututuhan sa araling ito ang wastong pagtutuos ng puhunan,

gastos, at kinita ng mga produktong ibinenta. Tatalakayin din ang tamang pormula sa pagtutuos ng kabuuang tinubo at ang netong tubo. Sa pamamagitan nito malalaman ng mga mag-aaral ang dami ng naipagbiling produkto, gastos, tinubo, at ang mga natirang produktong hindi nabili.

II. LAYUNIN:1. Naipamamalas ang kakayahan sa pagtutuos ng puhunan, gastos,

at kinita2. Nakapagtutuos ng puhunan, gastos, at kinita3. Naipakikita ang tamang katuturan at kahalagahan ng pagtutuos

III. PAKSANG ARALIN:Paksa: Pagtutuos ng Puhunan, Gastos, at KinitaSanggunian: Aralin 18 K to 12 - EPPIV1AOh-7Kagamitan: mga halimbawa ng imbentaryo ng paninda o produkto, tsart, kalkulator

IV. PANIMULANG PAGTATASA: Ipasagot ang sumusunod na tanong:

1. Ano-ano ang mga paraan sa pagtutuos ng puhunan, gastos, at kinita?

2. Paano ang tamang paraan ng pagtutuos ng puhunan, gastos, at kinita?


DEPED COPY

247


Ipakita sa mga mag-aaral ang mga nagawa nilang proyekto. Ipasabi sa kanila kung magkano ang kanilang ginastos sa mga materyales na ginamit sa kanilang proyekto. Itanong sa kanila kung nais nilang ibenta ang kanilang proyekto?

B. PAGLALAHADIpabasa sa mga mag-aaral ang Linangin Natin. Gabayan sila

upang masagot ang kanilang mga katanungan.Palawakin ang talakayan at ipahayag nang mabuti sa mga mag-

aaral ang kahalagahan ng puhunan at kinita.Kapag natapos mo nang ipaliwanag ang konsepto ng aralin

at naintindihan na ng mga mag-aaral kung paano ang tamang pagtutuos ng puhunan at kinita, bigyan ng manila paper ang mga mag-aaral, hatiin sila sa anim na grupo at ipagawa ang gawain A na makikita sa LM. Ipaulat sa mga mag-aaral ang kinalabasan ng kanilang ginawa.

Ang araling ito ay maaaring mong isanib sa Matematika.

C. PAGPAPALALIM NG GAWAIN

Ipagawa sa mga mag-aaral ang Gawain A sa LM. Ipatuos kung magkano ang kinita.

D. PAGLALAHAT

Itanong sa mga mag-aaral upang mabuo nila ang konsepto:• Kung ikaw ay kikita sa mga ibinenta mong proyekto, paano

mapapahalagahan ang perang kinita mo?

VI. PAGTATAYA: Ipagawa sa mga mag-aaral ang Gawain B na makikita sa LM.

Ipaunawa sa kanila kung paano nila sasagutan ito.

VII. PAGPAPAYAMAN NG GAWAIN:Ipagawa sa mga mag-aaral mga gawain sa Pagyamanin Natin A at

B. Maaari mong ipagawa ito sa bahay bilang takdang-aralin.


Edukasyong Pantahanan at Pangkabuhayan (Financial Literacy)


DEPED COPY

248

I. NILALAMAN:Sa araling ito, ang mga mag-aaral ay makabubuo ng bagong plano

at proyekto gamit ang kinita sa naunang proyekto. Ang mga mag-aaral ay makapag-iisip ng iba pang kapaki-pakinabang na gawain upang mapalago ang kinita sa mga naunang proyektong ginawa. Sila ay gagabayan ng guro sa pagpaplano upang kanilang matukoy ang mga proyektong maaari nila gawin.

II. LAYUNIN:1. Naipakikita ang kasanayan sa pagpaplano ng proyekto gamit ang

naunang kinita2. Nakagagawa ng plano ng proyekto gamit ang naunang kinita3. Napahahalagahan ang pagpaplano ng proyekto gamit ang naunang

kinitaIII. PAKSANG ARALIN:

Paksa: Pagpaplano ng Proyekto Gamit ang Naunang KinitaSanggunian: Aralin 19 K to 12 EPP4IA Oi -8Kagamitan: mga larawan ng iba’t bang proyekto, bond paper, lapis


1. Bakit kailangang gumawa ng plano sa proyekto?2. Paano gumawa ng plano ng proyekto gamit ang naunang kinita?


Pagpapakita ng mga larawang maaaring mapagkakitaan gamit ang naunang kinita sa mga proyektong ginawa tulad ng pamaypay, head band, at iba pa.

B. PAGLALAHAD

Patnubayan ang mga mag-aaral sa pagbuo ng planong pamproyekto sa pamamagitan ng sumusunod na balangkas:

I. Pangalan ng ProyektoII. Mga LayuninIII. Mga KagamitanIV. Pamamaraan sa Paggawa

PAGPAPLANO NG PROYEKTO GAMIT ANG NAUNANG KINITA

Ind. Arts Aralin 19


DEPED COPY

249

Pangkatin ang mga mag-aaral ayon sa kanilang napiling proyekto. Ipaunawa sa kanila ang kahalagahan ng plano ng proyek-to. Magpakitang gawa sa pagpaplano ng proyekto.

C. PAGPAPALALIM NG KAALAMAN1. Gamit ang hakbang sa pagbuo ng plano ng proyekto, planuhin

ang proyekto gamit ang unang kinita sa pagtitinda. Balikan ang nakaraang aralin para makita ang listahan ng kinita

2. Sagutan ang sumusunod na talaan.Pangalan:_____________ Baitang Pangkat:____________Pangalan ng proyekto_________________________Petsa:_____________________-

I. Proyekto Bilang II. Layunin III. Sketch IV. Talaan ng Materyales V. Hakbang sa Paggawa VI. Talaan ng Kasangkapan

D. PAGSASANIBPagkakaroon ng moralidad sa paggawa.Pagiging masikap at matiyaga upang matapos ang gawain.

E. PAGLALAHAT Itanong sa mga mag-aaral:1. Ano ang dapat tandaan sa pagbuo ng plano ng proyekto?2. Tumawag ng ilang mag-aaral ipasabi kung ano-ano ang

hakbang sa pagbuo ng plano ng proyekto.VI. PAGTATAYA:

Ibigay ang tamang sagot. _____1. Dito makikita ang halaga na kakailanganin sa pagbuo ng proyekto.

_____2. Nagsasabi kung ano ang pangalan ng proyekto. _____3. Ito ang itsura ng natapos na proyekto. _____4. Dito makikita ang kagamitan sa pagbuo ng proyekto. _____5.Nagsasabi ng sunod-sunod na paraan sa pagbuo ng plano ng

proyekto.VII. PAGPAPAYAMAN NG GAWAIN:

Magsaliksik sa wastong pag-iingat at pagmamalasakit sa kapaligiran


Basahin: Umunlad sa Paggawa


DEPED COPY

250

I. NILALAMAN:Sa araling ito ay matututuhan ng mga mag-aral ang mga pag-iingat

at pagmamalasakit na kailangang gawin upang mapanatiling maayos ang kapaligiran. Matutukoy ng mga mag-aaral ang mga dapat isaalang-alang na mga dahilan upang magkaroon ng patuloy na pag-unlad ang ating kapaligiran.

II. LAYUNIN:

1. Naibabahagi ang mga pag-iingat at pagmamalasakit sa kapaligiran sa pagpaplano at pagbuo ng produkto tungo sa patuloy na pag-unlad

2. Naisasaalang-alang ang pag-iingat at pagmamalasakit sa kapaligiran sa pagpaplano at pagbuo ng produkto tungo sa patuloy na pag-unlad at

3. Napahahalagahan nang may pagmamalasakit sa kapaligiran tungkol sa pagpaplano at pagbuo ng produkto tungo sa patuloy na pag-unlad

III. PAKSANG ARALIN:Paksa: Pagsasaalang-alang ng Pag-iingat at Pagmamala Sakit sa Kapaligiran sa Pagpaplano at Pagbubuo ng Produkto tungo sa Patuloy na Pag-unladSanggunian: Aralin 20 K to 12 EPP4IA Oi – 9Kagamitan: larawan , CD tape, manila paper, pentel pen

IV. PAMAMARAAN:

A. PAGGANYAK

Ipaawit sa mga mag-aaral ang kantang Kapaligiran. Pagkatapos itanong ang sumusunod:

1. Ano-ano ang dapat gawin para mapag-ingatan ang kapaligiran?2. Ano-ano ang mga produkto ang maaaring magawa mula sa

materyales na makikita sa paligid?3. Bakit kailangang magkaroon ng pagmamalasakit sa ating

kapaligiran?


DEPED COPY

251

B. PAGLALAHAD

Umpisahan ang talakayan sa pamamagitan ng pagpapakita ng iba’t ibang larawan ng kapaligiran. Tanungin ang mga mag-aaral tungkol sa mga nakita nilang larawan. Hayaan silang magbigay ng mga puna tungkol dito.Tanggapin ang kanilang mga sagot. Isulat ito sa pisara.

Ipasalaysay sa mga mag-aaral ang mga dahilan kung bakit gi-nagawa ito sa ating kapaligiran. Hayaang mag-isip ang mga bata.

Ipabasa sa mga mag-aaral ang Linangin Natin sa LM at talakayin ito. Ipaunawa sa mga mag-aaral ang kahalagahan ng pag-iingat at pagmamalasakit sa kapaligiran.


1. Gamit ang litratong nakadisplay, gabayan ang mga mag-aaral sa pagbuo ng 5-10 pangungusap na nagsasaad kung paano iingatan ang kapaligiran.

2. Dalhin ang mga mag-aaral sa hardin. Ipamasid sa kanila kung ano-anong mga halaman, puno, at damuhan ang maaaring gamitin sa pagbuo ng proyekto. (Pagsasanib sa EKAWP at HEKASI)

D. PAGLALAHAT

Itanong sa mga bata kung ano-ano ang dapat isaalang-alang sa pag-iingat at pagmamalasakit sa kapaligiran sa pagpaplano at pagbuo ng produkto tungo sa patuloy na pag-unlad.

V. PAGTATAYA:A. Magtala ng maaari mong imungkahi para sa wastong pag-iingat sa

kapaligiran.

B. Pasagutan ang Gawin Natin at gabayan ang mga bata sa pagsasagawa nito.

VI. PAGPAPAYAMAN NG GAWAIN:Magpagawa ng mga repleksiyon sa iyong mga mag-aaral tung-

kol sa pagmamalasakit sa kapaligiran. Ipagawa ito sa isang illustration board na may kasamang larawan.


DEPED COPY

252

I. NILALAMAN:Sa araling ito, matututuhan ng mag-aaral ang mga gawi na dapat o

di dapat isaugali upang makatulong sa patuloy na pag-unlad. Ang patuloy na pag-unlad ay makatutulong sa ekonomiya ng ating bansa.

II. LAYUNIN:

1. Naiisa-isa ang mga gawi na dapat o di-dapat isaugali upang makatulong sa patuloy na pag-unlad

2. Natututuhan ang mga gawi na dapat o di-dapat isaugali upang makatulong sa patuloy na pag-unlad

3. Naitataguyod ang mga gawi na dapat o di-dapat isa-ugali upang makatulong sa patuloy na pag-unlad

III. PAKSANG ARALIN:Paksa: Mga Gawi na Dapat o Di Dapat Isaugali Upang Makatulong sa Patuloy na Pag-unladSanggunian: Aralin 20 K-12-EPP4IA Oj-10Kagamitan: larawan ng talangka, walis tingting


Ano-ano ang mga gawain na dapat o di dapat isaugali upang makatulong sa patuloy na pag-unlad?


Magpaskil ng larawan ng mga talangka na nag-uunahan sa pag-akyat sa isang basket. Hayaan ang mga mag-aaral na magbigay ng kanilang ideya tungkol sa larawan. Isulat sa pisara ang kanilang mga ideya.

B. PAGLALAHAD

Ipakita ang paggamit ng walis tingting at isang pirasong tingting itanong sa kanila ang sumusunod:


DEPED COPY

253

1. Ano ang ipinakikita ng mga talangka sa larawan habang sila ay nag-uunahan sa pag- akyat?

2. Ano ang epekto kung buong walis tingting ang gagamitin sa pagwawalis?

3. Papaano kung isang walis tingting lamang ang gagamitin sa pagwawalis?

4. Ipabasa sa mga mag-aaral ang Linangin Natin at ipaunawa sa kanila ang kanilang gampanin upang magkaroon ng patuloy sa pag-unlad.


1. Ipaliwanag: “No Man is an Island.”2. Ipagawa sa mga mag-aaral ang gawain sa nasa Gawin Natin3. Ipasadula sa kanila ang kanilang naihanda kinabukasan.

(Pagsanib sa Mapeh)

D. PAGLALAHAT

Ang patuloy na pag-unlad ay nangangahulugan ng tamang paglinang ng ating mga kakayahan upang makatulong sa sarili at pamilya at higit sa lahat, makatulong din sa ibang tao. Ito ay nagpapakita rin ng pagpapahalaga sa kinabukasan ng ating bansa tungo sa maunlad na ekonomiya.

VI. PAGTATAYA:

Tseklist OO HINDI1. Kainggitan ang mga taong umaangat2. Ayaw tumulong sa kapuwa3. Purihin ang nakagagawa ng mabuti4. Awayin ang marurunong5. Tumulong sa lahat ng pagkakataon


Repleksiyon:

Ang pag-unlad ng kapuwa ay hindi dapat kainggitan, bagkus ito ay magiging inspirasyon sa lahat na bawat isa sa atin ay magsumi-kap sa buhay.


DEPED COPY

254

I. NILALAMAN:Sa araling ito ay, ipaliliwanag ang iba’t ibang regulasyon at kautusan

ng pamahalaang lokal sa negosyong panserbisyo at produkto. Magiging mapanuri ang mamimili at negosyante sa mga regulasyon at panuntunan sa pagnenegosyo.

II. LAYUNIN:1. Nalalaman ang iba’t ibang mga regulasyon at kautusan ng

pamahalaang lokal kaugnay sa napiling negosyong pang serbisyo at produkto

2. Napahahalagahan ang pagtupad sa regulasyon at kautusan ng pamahalaang lokal kaugnay ng napiling negosyong panserbisyo at produkto

3. Naisasagawa ang iba’t ibang regulasyon at kautusan ng pamahalaang lokal kaugnay sa napiling negosyong panserbisyo at produkto

III. PAKSANG ARALINPaksa: Mga Regulasyon at Kautusan ng Pamahalaang Lokal Kaugnay ng Napiling Negosyong Panserbisyo at ProduktoSanggunian: Aralin 21 K-12-EPP4IA Oj11Kagamitan: tsart, larawan

IV. PAMAMARAAN: A. PAGGANYAK

1. Magpaskil ng larawan ng sumusunod na may namimili at nagbebenta:

a. Botikab. Panaderyac. Sari-sari stored. Bilihan ng Pagkaine. Pampasaherong Tricycle

2. Bigyan ng panuto sa pagbibigay ng sariling kuro-kuro batay sa kanilang namasdan sa larawan:

MGA REGULASYON AT KAUTUSAN NG PAMAHALAANG LOKAL KAUGNAYA NG NAPILING

NEGOSYONG PANSERBISYO AT PRODUKTO

Ind. Arts Aralin 22


DEPED COPY

255

B. PAGLALAHAD1. Bakit mahalagang nakauniporme ang mga nagtitinda?2. Bakit iisa ang kulay ng tricycle at nakapila sila sa pagsasakay

ng pasahero?3. Sa paanong paraan isinisilbi ang pagkain sa isang fast food?

C. PAGPAPALALIM NG KAALAMAN Ipabasa sa mga mag-aaral ang araling ito na nasa LM.Mga Kautusan at regulasyong lokal sa pagpapatayo ng isang

negosyo1. Kumuha ng permiso sa napiling negosyo para sa operasyon

• Permit sa Baranggay• Permit sa Bayan/Munisipyo• Permit sa Siyudad• Permit sa DTI

2. Magkaroon ng Sanitation at Health Permit kung ang negosyo ay may kinalaman sa pagkain.

Kantina Restaurant Karinderya Turo-turo

D. PAGLALAHAT Sa isang negosyong panserbisyo, dapat na sumunod ang mga

negosyante sa mga regulasyong itinakda ng ating pamahalaan.

V. PAGTATAYA:Tseklist OO HINDI

1. Kailangan ba ang lisensya sa pagmamaneho?2. Dapat bang nakauniporme ang mga nagtitinda?3. Puwede bang magtinda nang walang permit?4. Kukuha ka ba ng tauhang walang alam sa

serbisyo?5. Dapat bang malusog ang mga tindera?

VI. PAGPAPAYAMAN NG GAWAIN: Sumunod sa mga regulasyon na ipinatutupad ng pamahalaan upang

maiwasan ang aberya.

VII. KARAGDAGANG SANGGUNIAN:Basahin: Tingiang Pangangalakal Umunlad sa Paggawa


DEPED COPY

256

Unit Test- (Unit 1)

Panuto: Piliin ang titik ng tamang sagot.1. Ang dalawang sistema ng pagsusukat.

1. Ingles 3. Metrik2. Filipino 4. Visayan

a. 1 at 2 c. 1 at 4b. 2 at 3 d. 1 at 3

2. Ang ________ ay ginagamit na panukat sa kapantayan ng isang tabla.

a. ruler c. eskwalab. t-square d. tape measure

3. Ginagamit ang __________ sa pagsukat ng kapal, lapad, at haba ng isang tabla.

a. ruler c. eskwalab. steel rule d. pull-push rule

4. Ibang tawag sa talampakan.a. pulgada c. sentimetrob. metro d. piye

5. Uri ng linya na ginagamit sa paglalarawan ng bahagi ng drawing na di-nakikita.

a. _ _ _ _ _ _ _ _ _ c. ______________b. d.

6. Ang 54 na pulgada ay katumbas sa isang _______________.a. piye c. yardab. metro d. talampakan

7. Malalaman mo ang sukat ng kapal, lapad, at haba ng larawan sa pamamagitan ng linyang _________.

a. hidden line c. break lineb. dimension line d. border lline

8. Ang hugis ng inilalarawang bagay ay ipinakikita ng linyang __________.

a. reference line c. hidden lineb. extension line d. visible line

9. Maliban sa gamit panukat, alin sa sumusunod ang ginagamit na gabay sa paggawa ng guhit na pahalang?

a. t-square c. triangleb. ruler d. protractor

10. Ikaw ay guguhit ng isang isometric drawing, anong kagamitang pandrowing ang iyong gagamiting gabay sa paggawa ng guhit pahalang?


DEPED COPY

257

a. protractor c. triangleb. t-square d. ruler

11. Alin sa sumusunod ang hindi kasali sa grupo?a. eskwala c. martilyob. ruler d. triangle

12. Kung ang protractor ay gamit panukat sa mga arko at pabilog na guhit, ano naman ang ginagamit na panukat sa mga guhit at linya?

a. tape measure c. zigzag ruleb. ruler d. steel square

13. Ikaw ay magtatabas o puputol ng kartolina para sa gagawin mong photo album, ano ang gagamitin mong kagamitan upang masigurado ang pagkakuwadrado ng papel?

a. eskuwala c. t-squareb. steel square d. meter stick

14. Ang sumusunod ay mga yunit sa pagsusukat, alin ang hindi nabibilang sa pangkat?

a. pulgada c. kilometrob. yarda d. talampakan

15. Kung ang metro ay yunit ng pagsusukat sa sistemang metric, ano naman ang piye?

a. Español c. Pilipinob. Cebuano d. English

16. Ilang metro ang katumbas ng 150 sqm.?a. 2 c. 1 ½b. 3 ¼ d. 4

17. Ikaw ay guguhit ng linyang may sukat na tatlong sentimetro, dudugtungan ito ng 25 millimetro, ano ang sukat ng linya na iyong iguguhit?

a. 4 ½ sqm. c. 45 mm.b. 5 ½ sqm. d. 3 m.

18. Ang ( “ ) ay simbolo ng _____________. a. piye c. talampakanb. pulgada d. yarda

19. Anong istilo ng pagtititik ang karaniwang ginagamit sa harap ng malalaking gusali?

a. Gothic c. Scriptb. Text d. Roman

20. Ang pinakamahirap na istilo ng pagtititik ay ____________.a. Gothic c. Scriptb. Text d. Roman


DEPED COPY

258

Post TestPanuto: Piliin ang titik ng tamang sagot.

1. Sa paggawa ng krokis, ginagamit ang __________.a. lapis c. pentel penb. ball pen d. colored pen

2. Sa ginawa mong proyekto, alin sa sumusunod ang dapat na mataas ang presyo?

a. mataas ang halaga ng materyales na ginamitb. mura at maayosc. simple lang ang yarid. maganda, mura, maayos, at kapaki-pakinabang

3. Napagkaisahan ng magkaibigang Jose at Jun na ipagbili ang ginawang proyekto. Ano ang dapat nilang pagbatayan sa pagtatakda ng halaga ng mga ito?

a. uri ng materyalesb. tagal ng paggawac. halaga ng materyalesd. halaga ng materyales at paggawa

4. Magkano ipagbibili ang proyektong ginawa na may kabuuang halaga na Php100.00 kung ang mark-up price ay dalawampung porsiyento?

a. Php110.00 c. Php120.00b. Php130.00 d. Php122.00

5. Alin sa sumusunod na gawain ang ginagamitan ng shading?a. still-life painting c. letteringb. silk-screen printing d. lahat nang nabanggit

6. Sa pagguhit ng mukha ng tao, ano ang unang hakbang na gagawin?a. shading c. outliningb. sketching d. lettering

7. Alin sa sumusunod na gawain ang hindi ginagamitan ng shading, basic sketching, at outlining?

a. t-shirt printing c. dress makingb. landscaping d. gardening

8. Dito makikita ang kumpletong listahan ng materyales?a. talaan ng kasangkapanb. talaan ng materyalesc. layunind. working drawing

9. Alin sa sumusunod ang panuntunan sa pangangalaga ng kalikasan?

a. itapon ang basura sa tamang tapunan.


DEPED COPY

259

b. putulin ang mga puno sa kagubatan.c. gumamit ng paputok sa pangingisda.d. sunugin ang basura.

10. Ginagamit sa pagsukat ng anggulong hindi nasusukat ng alinmang triangle?

a. ruler c. metrong tiklupinb. protractor d. medida

11. Bakit dapat mayroong disenyo ang proyekto?a. Upang maging gabay sa gumagawa.b. Dahil ito ay utos ng guro.c. Para matibay tingnan.d. Para mukhang mamahalin ang proyekto.

12. Napakahalaga sa disenyo ang ipakita ang tatlong tanawin ng proyekto na may kaniya-kaniyang sukat. Sa anong paraan ito magagawa?

a. oblique c. orthographicb. isometric d. metric

13. Alin ang hindi kabilang sa regulasyon at panuntunan ng pamahalaang lokal sa pagtatayo ng negosyong pangserbisyo at produkto?

a. sanitary permit c. municipal permitb. barangay permit d. Malacañang permit

14. Kung ikaw ay nakatira malapit sa dalampasigan, anong proyekto o produkto ang iyong magagawa?

a. yari sa kahoy c. yari sa metalb. yari sa kabibe d. a, b, at c

15. Sa pagbuo ng proyekto na mula sa kahoy, gagamit tayo ng iba’t ibang kasangkapan. Alin dito ang makakatulong para masunod natin ang panuntunang pangkalusugan at pangkaligtasan?

a. Gumamit ng guwantes at apron.b. Panatilihing malinis at maayos ang kagamitan.c. Gumawa sa tamang lugar.d. A at B

16. Tuusin ang ginastos at kikitain sa proyektong flower vase.parte ng niyog - Php25.00pandikit - Php12.00barnis - Php23.00palamuti - Php20.00


DEPED COPY

260

Ano ang halaga ng proyekto kapag ibinenta na may 15% tubo?a. Php95.00b. Php 102.00c. Php92.00d. Php87.00

17. Ang sumusunod ay mga paraan sa pagbebenta ng produkto. Alin ang hindi kasama sa mga ito?

a. Maging magiliw sa mga mamimili.b. Lagyan ng palatandaan ang bawat uri ng produkto.c. Ilatag sa ibabaw ng mesa ang mga produktong ibebenta.d. Ilagay sa bilao ang mga paninda.

18. Ano ang wastong pagkakasunod-sunod ng mga paraan sa pag-aayos ng produktong ipagbibili.

1. Ihanda ang mga kailangan sa pag-aayos ng mga produktong ipagbibili.

2. Lagyan ng itiketa ang produkto kung magkano ang presyo.3. Isalansan nang maayos ang mga produkto sa loob ng

lalagyan.4. Linisin nang mabuti ang produktong ipagbibili.a. 1 2 3 4 c. 1 3 2 4b. 2 4 3 1 d. 1 4 2 3

19. Tinatawag na gabay sa paggawa ng proyekto ang _______________.a. talaan ng materyales c. mga hakbang sa paggawab. plano ng proyekto d. layunin sa paggawa

20. Alin sa sumusunod ang mabisang paraan sa paghihikayat ng mamimili.

a. Maruming paligid ng tindahan.b. Hindi magalang sa mamimili.c. Maayos at malinis na paninda.d. Halo-halo ang mga paninda.


DEPED COPY

261

GLOSSARYAudio conferencing A meeting held by people in two different places

via audio devicesBlog An informational site maintained with regular

entries of commentary, descriptions of events, or social issues. Also called personal journal because it captures the thoughts and experiences of user or group of users

Bookmark Serves as a marker for a website. In Internet Explorer they’re called “Favorites”. It is a feature within a browser that enables you to keep a record of web pages that you have visited and would like to browse again

Chat An exchange of information through text dialogue in real time, or a conversation on the internet

Download To transfer a copy of data, a computer program, a text file, an image file, a sound file, or video file from one computer to another computer. It is also a means of obtaining data and programs from the World Wide Web

Electronic mail A system for creating, sending, and receiving messages via the internet

Electronic spread-sheets

The software that organizes data into rows and columns. Data can be analyzed, manipulated, and updated

EPP (Edukasyong Pantahanan at Pangkabuhayan)

A subject that introduces children from Grades 4 to 5 into the world of work

File sharing An exchange of files between computers over the internet. The term “file sharing” can also refer to disk or server sharing between computers on a closed network

File system A way of storing and organizing information into a data storage device

Information and Com-munication Technology (ICT)

Consists of the hardware, software, networks, and media for collecting, storing, processing, transmitting, and presenting information

Instant messaging A type of online chat that offers real-time text transmission over the internet

Internet A global system of computer networks in which users can access and share information


DEPED COPY

262

GLOSSARYKnowledge product A product that creatively and innovatively extracts

information from previous knowledge and experience (knowledge basis), and transforms it into a tangible material in order to present, teach and communicate.

Malware A malicious software designed to damage or cause any other unwanted actions on a computer system

Media file Any file in a digital storage device such as an audio, video, or image file, which comes in different file formats such as mp3, aac, and wma, for audio file, and mkv, avi, and wma for video files

Multimedia The combination of multiple forms of media such as text, graphics, audio, video, animation, etc. in a single system

Online survey tools Tools for delivering surveys, collecting and analyzing results through one central system

Productivity tools A computer program that help users work effectively and efficiently, i.e., word-processing, spreadsheet and presentation software, etc.

Search Engine An information retrieval system that enable users easy to locate, retrieve, or generate information in the World Wide Web

Software An application or a set of instructions loaded into a computer that enable it to provide specific functions such as word processing, spreadsheets, presentations, databases, and image editing

TLE (Technology and Livelihood Education)

The nomenclature used in Grades 6 to mean EPP. (So used because the medium of instructions for EPP in Grade 6 is English)

Upload Sending a copy of a computer program, a text file, an image file, a sound file or a video file from one computer to another computer system; importing data into a system

Web browser A software used to search, retrieve, and capture all the information from the World Wide Web such as Netscape Navigator, Internet Explorer

Website A set of web pages that belong to each other as one group. Each web page is linked to the others in some way


DEPED COPY

263

GLOSSARYWikis A website that allows user to edit collaboratively,

like Wikipedia. Once people have appropriate permissions set by the wiki owner, they can create pages and/or add to and alter existing pages

Word processing tools A basic word processing programs used to create, edit, and print documents

Video conferencing A ‘meeting’ between two or more people who are in separate geographical locations using the video monitors, specialist software, fast broadband connections and/or satellite technology or Internet

Virus A destructive program transferred covertly to files and applications usually spread by a computer network, by e-mail, or removable media, like a floppy disk or memory stick


Documents

Edukasyong Pantahanan at Pangkabuhayan DEPED COP · 2017. 5. 13. · Aralin 12 Mga Paraan ng Pagsasaliksik Tungkol sa Basic Sketching, Shading, at Outlining 234 ... AFA, and ICT