DUP STAMBENA ZAJEDNICA VI - STARA VAROS Plan - Glavni … · 2020. 7. 21. · Detaljni urbanistički plan "Stambena zajednica VI Stara varoš " - Izmjene i dopune “Arhiplan CG”,

Detaljni urbanistički plan "Stambena zajednica VI Stara varoš " - Izmjene i dopune

“Arhiplan CG”, d.o.o.-Podgorica

1

INVESTITOR Agencija za razvoj i izgradnju d.o.o.Podgorica

OBRAĐIVAČ "Arhiplan CG", d.o.o.Podgorica

DETALJNI URBANISTIČKI PLAN"STAMBENA ZAJEDNICA VI STARA VAROŠ" IZMJENE I DOPUNE

PODGORICA

PLAN

Podgorica, novembar 2016. godine



2

Agencija za izgradnju i razvoj Podgorice

"Arhiplan CG", d.o.o.Podgorica

DUP "Stambena zajednica VI Stara varoš" Izmjene i dopune ‐Podgorica

PLAN

Milena Nilević, dipl.ing.arh.

Milena Nilević, dipl.ing.arh. Dijana Perović, bsc.arh.

Mirko Jušković, bsc.građ.

Simeun S. Matović, dipl.ing.građ. " Simm inžinjering "d.o.o. Podgorica

Medenica Slobodan, dipl.ing.el. " Kodar Inžinjering"d.o.o. Podgorica

Nikola Spahić, dipl.ing.građ. " Hidrofokus "d.o.o. Podgorica

Željko Maraš, dipl.ing.el. „MM Projekt "d.o.o. Podgorica

Marko Jović, dipl.ing.pejz.arh. " Plan plus "d.o.o. Podgorica

IZVRŠNI DIREKTOR

Rade Dimitrov dipl.ing.građ.

Naručilac

Obrađivač

Faza

Radni tim

Rukovodilac tima

Urbanizam

Saobraćajna Infrastruktura

Elektrotehnička infrastruktura

Hidrotehnička infrastruktura

Telekomunikaciona (elektronsko komunikaciona

Infrastruktura)

Pejzažna arhitektura

[Sidebar Title]



3

Sadržaj Opšti dio Opšta dokumentacija Uvod Pravni osnov 4 Planski osnov 4 Opis lokacije i granica zahvata 4 Površina zahvata 5 Prirodne karakteristike 6 Izvod iz postojeće planske dokumentacije 8 Izvod iz pup‐a Podgorica 8 Analiza postojećeg stanja 11 Programski pokazatelji postojećeg stanje 12 Podaci o vlasništvu 18 Fotografije sa lokacije 25 Analiza uticaja kontaktnih zona 40 Plan 41 Namjena površina 41 Separat sa urbanističko‐tehničkim uslovima 42 Smjernice za izdavanje urbanističko‐tehničkih uslova 43 Urbanistički pokazatelji 49 Infrastruktura Saobraćaj 55 Elektroenergetika 58 Hidrotehnička infrastruktura 76 Tk infrastruktura 81 Pejzažna arhitektura 86 Mjere zaštite 104 Sprovođenje plana i faze realizacije 106



4

UVOD PRAVNI OSNOV Na osnovu člana 31 i 53 Zakona o uređenju prostora i izgradnji objekata, (“Službeni list CG” 51/08, 40/10, 34/11, 40/11, 47/11, 35/13, 39/13) i člana 72 Statuta Glavnog grada ("Službeni list RCG‐Opštinski propisi", broj 28/06 "Službeni list CG‐Opštinski propisi", broj 39/10 i 18/12),i Programa uređenja protora Glavnog grada‐Podgorice za 2014. godinu („Službeni list CG‐Opštinski propisi“, broj 39/13, Gradonačelnik Glavnog grada ‐ Podgorice donio je Odluku o izradi Izmjena i dopuna Detaljnog urbanističkog plana "STAMBENA ZAJEDNICA VI STARA VAROŠ" u Podgorici. Zakonom o uređenju prostora i izgradnji objekata propisano je da se uređenje prostora zasniva na načelima kojima se između ostalog navodi usaglašavanje razvojnih i investicionih programa korisnika i vlasnika prostora, odnosno usaglašavanja interesa korisnika prostora i prioriteta djelovanja u prostoru u cilju njegovog efikasnijeg uređivanja. U tom cilju se javila poteba za ponovno razmatranje planske dokumentacije za ovo područje. Detaljni urbanistički plan urađen je na osnovu Odluke o izradi, Programskog zadatka i Ugovora zaključenog između:

Agencije za izgradnju i razvoj Podgorice d.o.o. i “Arhiplan CG“ d.o.o. Podgorica

Plan sadrži analizu postojećeg stanja i potrebna obrazloženja planskih rješenja i preporuka, kao i odgovarajuće grafičke priloge, odnosno dio dokumentacije koji, saglasno Zakonu o uređenju prostora i izgradnji objekata sačinjavaju Detaljni urbanistički plan.

PLANSKI OSNOV Cilj izrade izmjena i dopuna Plana je da se stvore planske pretpostavke za organizaciju i uredjenje prostora u smislu zadovoljavanja potreba korisnika prostora. Osnov za definisanje polaznih opredeljenja za izradu Izmjena i dopuna plana, čine opredeljenja data PUP‐om za ovaj prostor kojim je ova zona definisana namjenama „školstvo i socijalna zaštita“, „stanovanje većih gustina“ i „ stanovanje sednjih gustina“.

OPIS I GRANICA ZAHVATA Prostor zahvata Izmjena i dopuna Plana obuhvata većinski dio važećeg Plana "Stambena zajednica VI Stara varoš". Predmetni prostor se graniči:

sa sjevera i sjevero zapada zahvatom Detaljnih urbanističkog plana "Zabjelo Ljubović" ‐Izmjene i dopune,

sa sjevera i sjeveroistoka zahvatom DUP‐a "Pobrežje", sa istoka zahvatom DUP‐a "Servisno skladišna zona" sa jugoistoka zahvatom DUP‐a "Zabjelo B2" sa juga zahvatom DUP‐a "Zabjelo Tara" sa jugozapada zahvatom DUP‐a "Zabjelo B" i sa zapada zahvatom DUP‐a "Zabjelo 7" i zahvatom DUP‐a "Zabjelo 9"

Granica zahvata je definisana Odlukom o pristupanju izradi DUP‐a i grafičkim prilogom kao sastavnim dijelom Odluke.



5

POVRŠINA ZAHVATA Površina zahvata plana prema Odluci iznosi 29,00ha. Granice zahvata je pomjerena na osovinu saobraćajnice u zapanom dijelu i neznatno je promijenjena povšina koja sad iznosi 29,21ha. Granica je definisana grafičkim prilogom Odluke‐skicom, kao i sledećim koordinatama tačaka:

1 6603486.51 4698219.282 6603489.62 4698219.733 6603529.05 4698324.474 6603568.48 4698429.195 6603607.90 4698533.916 6603608.23 4698533.787 6603653.38 4698653.428 6603698.54 4698773.069 6603743.69 4698892.70

10 6603595.82 4698948.7311 6603595.89 4698948.9012 6603582.27 4698954.0413 6603570.20 4698958.5914 6603561.87 4698954.1115 6603509.20 4698926.9016 6603436.08 4698896.2217 6603414.99 4698889.7818 6603315.91 4698872.4619 6603266.48 4698868.8720 6603246.52 4698853.9221 6603188.58 4698707.5922 6603185.00 4698699.0023 6603135.80 4698573.03

24 6603122.06 4698538.1125 6603120.23 4698528.6626 6603118.86 4698521.5227 6603117.88 4698512.8428 6603116.62 4698500.4529 6603115.74 4698489.6230 6603115.38 4698474.7931 6603115.36 4698467.0132 6603115.94 4698453.4833 6603117.16 4698439.5534 6603118.13 4698430.6335 6603120.03 4698417.6536 6603125.03 4698388.2337 6603128.43 4698369.0738 6603133.42 4698339.9739 6603136.24 4698322.9740 6603147.02 4698323.8341 6603159.84 4698324.2542 6603187.88 4698322.8743 6603237.24 4698312.5444 6603239.32 4698311.8745 6603248.89 4698308.5346 6603367.70 4698263.90



6

PRIRODNE KARAKTERISTIKE

Topografija prostora

Podgorica se nalazi na sjevernom dijelu Zetske ravnice, u kontaktnoj zoni sa brdsko‐planinskim zaleđem. Njen geografski lokalitet je određen sa 420 26I sjeverne geografske širine i 190 16I istočne geografske dužine. Prostor zahvata plana se nalazi na podnožju Dajbabske gore do obale Morače, na nadmorskoj visini od 58‐60,00mnm. Prostor zahvata Plana spada u ravne terene sa blagim nagibom prema Dajbabskoj gori. Ovaj prostor spada u I kategoriju bez ograničenja za urbanizaciju.

Stepen seizmičkog intenziteta

Sa makroseizmičkog stanovišta Podgorica se nalazi u okviru prostora sa vrlo izraženom seizmičkom aktivnošću. Prema Seizmološkoj karti gradsko područje je obuhvaćeno sa 8º MCS skale, kao maksimalnog intenziteta očekivanog zemljotresa za povratni period od 100 godina, sa vjerovatnoćom pojave 63%.

Seizmički hazard za ovaj prostor odnosi se na dva karakteristična modela terena konglomeratisane terase, tj. za model C1 gdje je debljina sedimenata površinskog sloja (do podine) manja od 35 m, i model C2 gdje je ta debljina veća od 35 m.

Dobijeni parametri su sljedeći: koeficijent seizmičnosti Ks 0,079 ‐ 0,090 koeficijent dinamičnosti Kd 1,00 >Kd > 0,47 ubrzanje tla Qmax(q) 0,288 ‐ 0,360 intenzitet u (MCS) 9o MCS

Klimatske karakteristike

Urbano područje Podgorice karakteriše slabije modifikovan maritimni uticaj Jadranskog mora. Zime su blage, sa rijetkim pojavama mrazeva, dok su ljeta žarka i suva. Izrazito velike mikroklimatske razlike unutar gradskog područja ne mogu se očekivati obzirom na relativnu topografsku ujednačenost i ne tako velike i guste komplekse visoke gradnje.

Temperatura vazduha

U Podgorici je registrovana srednja godišnja temperatura od 15,5o C. Prosječno najhladniji

mjesec je januar sa 5o C, a najtopliji jul sa 26,7o C.

Maritimni uticaj ogleda se u toplijoj jeseni od proljeća za 2,1o C, sa blažim temperaturnim prelazima zime u ljeto, od ljeta u zimu.

U toku vegetacionog perioda (april ‐ septembar) prosječna temperatura vazduha iznosi

21,8oC, dok se srednje dnevne temperature iznad 14o C, javljaju od aprila do oktobra. Srednji vremenski period u kome je potrebno grijanje stambenih i radnih prostorija proteže se od 10 novembra do 30 marta, u ukupnom trajanju od 142 dana.



7

Vlažnost vazduha

Prosječna relativna vlažnost vazduha iznosi 65,6%, sa max od 77,2% u novembru i min od 49,4% u julu. Tokom vegetacionog perioda, prosječna relativna vlažnost vazduha je 56,7%.

Osunčanje, oblačnost i padavine

Srednja godišnja suma osunčanja iznosi 2.456 časova. Najsunčaniji mjesec je jul sa 344,1, a najkraće osunčanje ima decembar sa 93,0 časova. U vegetacionom periodu osunčanje traje 1.658 časova.

Godišnji tok oblačnosti ima prosječnu vrijednost od 5,2 desetina pokrivenosti neba. Najveća oblačnost je u novembru 7,0, a najmanja u avgustu 2,8. Prosječna vrijednost oblačnosti u vegetacionom periodu je 4,3.

Srednji prosjek padavina iznosi 1.692 mm godšnje, sa maksimumom od 248,4 mm, u decembru i minimumom od 42,0 mm, u julu. Padavinski režim oslikava neravnomjernost raspodjele po mjesecima, uz razvijanje ljetnjih lokalnih depresija sa nepogodama i pljuskovima. Vegetacioni period ima 499,1 mm padavina ili 20,6 % od srednje godšnje količine.

Period javljanja sniježnih padavina traje od novembra do marta, sa prosječnim trajanjem od 5,4 dana, a snijeg se rijetko zadržava duže od jednog dana.

Pojave magle, grmljavine i grada

Prosječna godišnja čestina pojave magle iznosi 9 dana, sa ekstremima od 1 do 16 dana. Period javljanja magle traje od oktobra do juna, sa najčešćom pojavom u decembru i januaru (po 2,6 dana).

Nepogode (grmljavine) javljaju se u toku godine prosječno 53,7 dana, sa maksimumom od 7,7 dana, u junu i minimumom od 1,9 dana, u januaru.

Pojava grada registruje se u svega 0,9 dana prosječno godišnje, sa zabilježenim maksimumom od 4 dana.

Vjetrovi

Učestalost vjetrova i tišina izražena je u promilima, pri čemu je ukupan zbir vjetrova iz svih pravaca i tišina uzet kao 1000 ‰.

Najveću učestalost javljanja ima sjeverni vjetar sa 227 ‰, a najmanju istočni sa 6 ‰. Sjeverni vjetar se najčešće javlja ljeti, a najrjeđe u proljeće.

Tišine ukupno traju 380 ‰, sa najvećom učestalošću u decembru, a najmanjom u julu.

Najveću srednju brzinu godišnje ima sjeveroistočni vjetar (6,2 m/sec), koji najveću vrijednost bilježi tokom zime (prosječno 8,9 m/sec). Maksimalna brzina vjetra od 34,8 m/sec. (125,3 km/čas i pritisak od 75,7 kg/m²) zabilježena je kod sjevernog vjetra. Jaki vjetrovi su najčešći u zimskom periodu sa prosječno 20,8 dana, a najrjeđi ljeti sa 10,8 dana. Tokom vegetacionog perioda jaki vjetrovi se javljaju prosječno 22,1 dan.



8

IZVOD IZ POSTOJEĆE PLANSKE DOKUMENTACIJE

IZVOD IZ PUP‐a PODGORICA Prostorno urbanističkim planom Podgorice za predmetni prostor date su sljedeće namjene površina:

SV ‐ Površine za stanovanje većih gustina; SS ‐ Površine za stanovanje srednjih gustina; ŠS ‐ Površine za školstvo i socijalnu zaštitu;

Površine za stanovanje su definisane u četiri kategorije: površine manje, srednje, veće i velike gustine stanovanja. Manja gustina stanovanja je gustina do 120 stanovnika/ha bruto gustine stanovanja. Srednja gustina stanovanja je gustina od 120 do 250 stanovanika/ha bruto gustine stanovanja. Veća gustina stanovanja je gustina od 250 do 500 stanovanika/ha bruto gustine stanovanja. Velika gustina stanovanja je gustina od 500 do 1000 stanovanika/ha bruto gustine stanovanja. U površinama za stanovanje mogu se dozvoliti i prodavnice (do 450m2) i zanatske radnje (do 150m2) koje ni na koji način ne ometaju osnovnu namjenu i koje služe svakodnevnim potrebama stanovnika područja, poslovne djelatnosti koje se mogu obavljati u stanovima, kao i ugostiteljski objekti (do 250m2) i manji objekti za smještaj, objekti za upravu, vjerski objekti, objekti za kulturu, zdravstvo i sport i ostali objekti društvenih djelatnosti koji služe potrebama stanovnika područja. 1. Za stambena područja sa srednjom gustinom stanovanja preporučuje se indeks izgrađenosti do 1,2 i indeks zauzetosti do 0,4.

2. Za stambena područja veće gustine stanovanja u centralnim djelovima naselja, odnosno urbanim centrima i uz značajnije saobraćajnice dozvoljava se indeks izgrađenosti maksimalno 2,0, a indeks zauzetosti maksimalno 0,6. Pri tome se preporučuje 15 m2 zelenih površina za stanovanje na urbanističkoj parceli. Od toga 30% može se predvidjeti na terasama objekata.

Površine za školstvo i socijalnu zaštitu su u planu namjene površina predvidjene za gradnju dječjeg vrtića i osnovne škole. Ostali sadržaji obrazovanja: srednja škola, visoka škola, univerzitetski objekti mogu se locirati na površinama centralnih djelatnosti i mješovite namjene. Dozvoljeni indeksi izgrađenosti i zauzetosti urbanisticke parcele moraju biti u skladu sa normativima i standardima koji uređuju određenu djelatnost, s tim da na urbanistickoj parceli mora biti predviđeno najmanje 25% zelenih površina.



9



10

Predškolsko vaspitanje i obrazovanje Ciljevi razvoja predškolskog vaspitanja i obrazovanja u narednom planskom periodu su: − Obezbijediti procenat djece uključenih u predškolske ustanove od 50%; − Povecati standard fizickog prostora na 5‐7 m2 po djetetu, odnosno 15 m2 zemljišta I kvalitet usluga (broj djece po vaspitnoj grupi smanjiti sa 35,4 na 25); − Stimulisati i povećati procenat privatnih predškolskih ustanova (koncesije); − Organizovati predškolske ustanove uređenjem u okviru drušvenih centara i pojedinih osnovnih škola. Osnovno obrazovanje Ciljevi razvoja osnovnog obrazovanja u narednom planskom periodu su: − Očuvati mrežu osnovnih škola na seoskom podrucju u što većem opsegu, − Povećati standard fizičkog prostora na 6 m2 po uceniku i kvalitet usluga na urbanom podrucju; − Omoguciti dobru dostupnost do škola u urbanom podrucju (800 metara ili 10 min. pješke), u ruralnim područjima omogućiti dostupnost do većih škola uvođenjem školskih autobusa ili kombija; − Distribuciju novih škola i širenje postojećih mora pratiti migraciona kretanja; − Prilikom lociranja škola treba voditi računa o lokacijama koje čine značajnu tačku susreta više konekcija, − Prioritetno tražiti rješenja u adaptacijama i dogradnji postojećih kapaciteta, − Izgradnjom i uređenjem novih površina obezbijediti rad osnovnih škola u dvije smjene. Problem održavanja školskih zgrada sa malim brojem učenika je potrebno rješavati povezivanjem funkcija obrazovanja i kulturno‐društvenog života u pojedinim ruralnim područjima. Ukidanje takvih škola je slabo rješenje, naročito u područjima gdje škola predstavlja jedini društveni objekat i, kao takav, potencijalni centar društvenog i privrednog razvoja. U slučaju ustanovljene potrebe za ukidanjem takvih odjeljenja treba omogućiti normalnu nastavu i bolju dostupnost do većih škola uvođenjem školskih autobusa ili kombija. Standard postojeće izgrađene površine je zadovoljavajući u osnovnim školama u ruralnim područjima, dok u pojedinim gradskim naseljima ne zadovoljava propisane normative minimum 6,0 m2 zatvorenog i 10‐15 m2.otvorenog prostora po učeniku.



11

ANALIZA POSTOJEĆEG STANJA OCJENA STANJA Prostor DUP‐a je definisan postojećim saobraćajnicama i to sa južne strane granice plana zaobilaznicom E762 , koja je izvedena u nepotpunom gabaritu, odnosno bez razdelnog ostrva, druge saobraćajne trake i drugog trotoara. Sa istočne strane prostor je definisan Ulicom kralja Nikole (bivša Ul.Petra Matovića) , dok ga Ulice Radosava Burića i 27 marta presecaju u središnjem dijelu čineći tako četiri pravougaona stambena bloka. Na jednom od blokova postoje objekti školstva i socijalne zaštite u jednom dijelu, dok su na drugom dijelu bloka objekti za stanovanje većih gustina. U bloku sjeverno od njega postoje objekti spratnosti P+1, koji se mogu zadržati i dopuniti gradnjom do stanovanja srednjih gustina. Ostala dva bloka su izgradjena objektima koji će se uklopiti za stanovanje većih gustina, i objektima privremenog karaktera koji se uklanjaju. Ovi objekti su pretežno u lošem stanju osim nekih na kojima su vlasnici vršili gradjevinske i arhitektonske promjene, a gradjeni su u cilju privremenog smještaja, sa namjerom da se uklone kad dodje vrijeme za urbanizaciju ovog dijela grada. Gradjevinskim intervencijama slika naselja nije poboljšana, već je stvoren heterogen likovni izraz naselja koji treba ujednačiti. Na prostoru zahvata Plana koji se nalazi izmedju Ul kralja Nikole i Ul. Radosava Burića, a sa granicom sa juga Ul. 27 . marta, postojeći stambeni blok je namenjen za stanovanje srednjih gustina. Ulicom kralja Nikole sa lijeve i desne strane su izgradjeni objekti za kolektivno stanovanje, iste spratnosti, namjene i arhitekture, stim što su u smaknutoj postavci, pa čine interesantno šahovsko pozicioniranje, koje treba zadržati, kao jednu od dobrih karakteristika. Izgradjeni gradjevinski fond je slabog kvaliteta kako u gradjevinskom i konstruktivnom pogledu, tako i u likovnom izrazu. Na prostoru zahvata plana postoje objekti osnovne škole ”Vuk Karađić” i dječjeg vrtića „Poletarac”. U okviru školskog dvorišta postoje sportski zatvoreni i otvoreni tereni (školska sportska sala). Izgradjene strukture namenjene školstvu čine tri nezavisna objekta, spratnosti P+1, povezana medjusobno nadstrešnicom, kojom je omogućena ”suva veza ” do sva tri ulaza tj do svih unutarškolskih sadržaja ( ulaznih holova, učionica, kabineta, biblioteke, računarske učionice, zbornice i dr.) Škola je devetogodišnja i pohađa je 866 učenika u dvije smjene. Površina škole , fiskulturne sale i pomoćnog objekta je 1718,00m2. Nedavno je izvršena intervencija na fasadi u smislu oblaganja demit fasadom i promjenom prozora koji dobro dihtuju, te su tako postignuti efekti u cilju energetske efikasnosti. Izgradjene strukture namenjene socijalnoj zaštiti čini objekat dječjeg vrtića sa pripadajućim

dvorištem. Objekat je prizemne spratnosti kompaktan samostojeći sa adekvatnim prostorima za

obavljanje funkcije vaspitanja, igre, zaštite i obrazovanja predškolske djece. Površina objekta

iznosi 1254,80m2. Ograđen dvorišni prostor je skromno opremljen vanjskim mobilijarom za igru

djece, prilaznim stazama i platoima. Vrtić pohađa 763 djece, koja pohadjaju cjelodnevni

boravak.

U okviru pripremnih poslova izvršena je analiza građevinskog fonda na predmetnom prostoru.



12

PROGRAMSKI POKAZATELJI POSTOJEĆEG STANJA

BR. OBJEKTA

POVRŠINA PRIZEMLJA

(m²) glavni objekat

POVRŠINA PRIZEMLJA

(m²) pomoćnog objekta

POVRŠINA PRIZEMLJA

(m²) ukupno

BRGP POVRŠINA

(m²) glavnog objekta

BRGP POVRŠINA

(m²) pomoćnog objekta

BRGP POVRŠINA

(m²) ukupno

SPRATNOST

POVRŠINA nadzemnih

(m²) glavni objekat

NAMJENA POVRŠINA

1 172,27 / 172,27 344,54 / 344,54 P+PK 172,27 stanovanje

2 152,19 / 152,19 152,19 / 152,19 P / stanovanje

2a / 53,39 53,39 / 53,39 53,39 P / pomoćni objekat

3 86,33 / 86,33 86,33 / 86,33 P / stanovanje


4 72,68 / 72,68 72,68 / 72,68 P / stanovanje

5 72,29 / 72,29 72,29 / 72,29 P / stanovanje

6 136,60 / 136,60 237,93 / 237,93 P+1 101,33 stanovanje


6b / 56,46 56,46 / 56,46 56,46 P / pomoćni objekat

7(7a‐7e) 1,502,26 / 1,502,26 9,851,00 / 9,851,00 P+5‐P+8 8,348,74 stanovanje

8 28,09 / 28,09 28,09 / 28,09 P / kiosci

9 30,77 / 30,77 30,77 / 30,77 P / kiosci

10 1.549,99 / 1,549,99 1,549,99 / 1,549,99 P / virtic

11 362,03 / 362,03 719,26 / 719,26 P+1 357,23 skola

11a 350,17 / 350,17 702,40 / 702,40 P+1 352 skola

11b 361,07 / 361,07 722,14 / 722,14 P+1 361,07 skola

11c 37,18 / 37,18 37,18 / 37,18 P 37,18 skola

11d 603,69 / 603,69 603,69 / 603,69 Vp 603,69 skolska hala

12(12a,12d) 1,606,21 / 1,606,21 11,044,30 / 11,044,30 P+5‐P+7 9,438,09 stanovanje

13(13a‐13h) 2,155,05 / 2,155,05 14,448,84 / 14,448,84 P+3,P+8 12,293,79 stanovanje

14 152 / 152,14 304 / 304,28 P+1 152 stanovanje



13

14a / 48 47,90 / 48 47,90 P / pomoćni objekat

14b / 15 15,21 / 15 15,21 P / pomoćni objekat

14c / 24,21 24,21 / 24,21 24,21 P / pomoćni objekat

15 219,10 / 219,10 417,55 / 417,55 P+1 198 stanovanje

16 206 / 205,53 206 / 205,53 P / stanovanje

16a / 15 14,62 / 15 14,62 P / pomoćni objekat

17 153 / 152,96 306 / 611,84 P+1 153 stanovanje

17a / 83 83,26 274,04 / 274,04 P+1+PK 95,39 stanovanje


17c / 61,82 61,82 / 61,82 61,82 p / pomoćni objekat

18 151,67 / 151,67 230,03 / 230,03 P+1 151,67 stanovanje


19 62,49 / 62,49 62,49 / 62,49 P / stanovanje

20 50,64 / 50,64 50,64 / 50,64 P / stanovanje

21 151,40 / 151,40 302,80 / 302,80 P+1 151,40 stanovanje

22 385,85 / 385,85 3,858,50 / 3.858,50 P+9 385,85 stanovanje

23 367,93 / 367,93 3,679,30 / 3,679,30 P+9 367,93 stanovanje

G1 / 76,80 76,80 / 76,80 76,80 P / privremeni objekti(kiosci)

24 / 11,73 11,73 / 11,73 11,73 P / privremeni objekti(kiosci)

25 672,54 / 672,54 672,54 / 672,54 P / mjesna zajednica

26 37,48 / 37,48 37,48 / 37,48 P / stanovanje

27 / 34,75 34,75 / 34,75 34,75 P / pomoćni objekat

28 50,30 / 50,30 50,30 / 50,30 P / stanovanje

29 161,22 / 161,22 161,22 / 161,22 P / stanovanje

29a / 46,54 / 46,54 / 46,54 P / stanovanje

30 96,75 / 96,75 193,50 / 193,50 P+Pk / stanovanje

30a 103,92 / 103,92 207,84 / 207,84 P+Pk / stanovanje




14

31 427,08 / 427,08 427,08 / 427,08 P / ploca



32 751,93 / 751,93 751,93 / 751,93 P / stanovanje

33 597,74 / 597,74 597,74 / 597,74 P / stanovanje

34 765,45 / 765,45 765,45 / 765,45 P / stanovanje

34a / 46,61 / 46,61 / 46,61 P / stanovanje

35 150,80 / 150,80 453,47 / 453,47 P+1 139,15 stanovanje




37 163,52 / 163,52 408,54 / 408,54 P+1+Pk 122,51 stanovanje

37a / 23,40 23,40 23,40 / 23,40 P / pomoćni objekat

38 101,21 / 101,21 101,21 / 101,21 P / stanovanje


40 113,73 / 113,73 202,53 / 202,53 P+1 88,80 stanovanje

41 119,20 / 119,20 119,20 119,20 P / stanovanje



43 / 127,55 127,55 / 127,55 127,55 P / perionica za kola

44(44a‐44i) 3,599,21 / 3,599,21 20,295,25 / 20,295,25 P+3,P+8 16,696,04 stanovanje

45 418,83 / 418,83 418,83 / 418,83 P / stanovanje

46 243,46 / 243,46 243,46 / 243,46 P / stanovanje

47 371,20 / 371,20 371,20 / 371,20 P / stanovanje

48 261,94 / 261,94 261,94 / 261,94 P / stanovanje

49 183,66 / 183,66 183,66 / 183,66 P / stanovanje

50 183,82 / 183,82 183,82 / 183,82 P / stanovanje

51 364,56 / 364,56 364,56 / 364,56 P / stanovanje



15

52 176,58 / 176,58 176,58 / 176,58 P / stanovanje

53 398,82 / 398,82 398,82 / 398,82 P / stanovanje

54 203,28 / 203,28 203,28 / 203,28 P / stanovanje

55 63,26 / 63,26 63,26 / 63,26 P / stanovanje

56 171,37 / 171,37 171,37 / 171,37 P / stanovanje

57 605,47 / 605,47 605,47 / 605,47 P / poslovanje

58 850,76 / 850,76 850,76 / 850,76 P / stanovanje

59 / 24,25 24,25 / 24,25 24,25 p / privremeni objekat

60(60a‐60e) 1,839,20 / 1,839,20 11,414,55 / 11,414,55 P+3,P+8 9,575,35 stanovanje

61 158,66 / 158,66 158,66 / 158,66 P / stanovanje

62 585,32 / 585,32 585,32 / 585,32 P / stanovanje

63 722,92 / 722,92 722,92 / 722,92 P / stanovanje

64 649,73 / 649,73 649,73 / 649,73 P / stanovanje

65 608,71 / 608,71 608,71 / 608,71 P / stanovanje

66 419,27 / 419,27 419,27 / 419,27 P / stanovanje

67 191,26 / 191,26 191,26 / 191,26 P / stanovanje

68 654,98 / 654,98 654,98 / 654,98 P / stanovanje

69 146,02 / 146,02 146,02 / 146,02 P / stanovanje

70 470,82 / 470,82 470,82 / 470,82 P / stanovanje

71 631,15 / 631,15 631,15 / 631,15 P / stanovanje

72 642,54 / 642,54 642,54 / 642,54 P / stanovanje

73 140,29 / 140,29 140,29 / 140,29 P / stanovanje

74 285,41 / 285,41 570,82 / 570,82 P+1 570,82 stanovanje

75(75a‐75b) 614,52 / 614,52 3,186,0 / 3,186,0 P+5,P+3 2,571,48 stanovanje

76(76a‐76e) 1,557,0 / 1,557,0 9,827,39 / 9,827,39 P+4,P+8 8,270,39 stanovanje

77(77a‐77b) 647,18 / 647,18 3,481,92 / 3,481,92 P+4,P+5 2,834,74 stanovanje

78 340,00 / 340,00 680,00 / 680,00 P+1 340,00 stanovanje

79 273,65 / 273,65 547,30 / 547,30 P+1 273,65 stanovanje



16

80(80a‐80d) 929,39 / 929,39 4.906,27 / 4.906,27 P+4,P+5 3,976,88 stanovanje

81(81a‐81d) 823,07 / 823,07 4.409,90 / 4.409,90 P+4,P+5 3,586,83 stanovanje

82 452,43 / 452,43 452,43 / 452,43 P / stanovanje

83 460,40 / 460,40 460,40 / 460,40 P / stanovanje

84 476,01 / 476,01 476,01 / 476,01 P / stanovanje

85 222,60 / 222,60 222,60 / 222,60 P / stanovanje

86 270,51 / 270,51 541,02 / 541,02 P+1 270,51 stanovanje

87 240,10 / 240,10 240,10 / 240,10 P / poslovanje

88 269,50 / 269,50 269,50 / 269,50 P / stanovanje

88a / 17,09 17,09 / 17,09 17,09 P / privremeni objekti(kiosk)

89 206,45 / 206,45 206,45 / 206,45 P / stanovanje

90 301,79 / 301,79 301,79 / 301,79 P / stanovanje

91 429,56 / 429,56 429,56 / 429,56 P / stanovanje

92 363,97 / 363,97 363,97 / 363,97 P / stanovanje

93 523,47 / 523,47 523,47 / 523,47 P / stanovanje

94 563,96 / 563,96 563,96 / 563,96 P / stanovanje

95 282,41 / 282,41 282,41 / 282,41 P / stanovanje

96 263,69 / 263,69 527,38 / 527,38 P+1 263,69 stanovanje

97 265,81 / 265,81 531,62 / 531,62 P+1 265,81 stanovanje

98 267,24 / 267,24 534,48 / 534,48 P+1 267,24 stanovanje

99 306,58 / 306,58 306,58 / 306,58 P / stanovanje

100 84 / 83,93 84 / 83,93 P / stanovanje

G2 / 62,45 62,45 / 62,45 62,45 P / privremeni objekti( kiosci)

G3 / 27,30 27,30 / 27,30 27,30 P / privremeni objekti( kiosci)

G4 / 26 25,50 / 26 25,50 P / privremeni objekti( kiosci)

G5 / 78 78,31 / 78 78,31 P / privremeni objekti( kiosci)

UKUPNO 26.697,03 30.723,36 6.640,88 37.498,18

Detaljni urbanistički plan "STAMBENA ZAJEDNICA VI STARA VAROŠ" - Izmjene i dopune

“Arhiplan CG”, D.O.O.Podgorica

17

Zbirni pokazatelji postojećeg stanja

Površina zahvata ......…………………………………........ 29,00 ha Ukupna površina prizemlja ……………………….…..... 26.697,03m2 Ukupna bruto‐gradjevinska površina ..…………..... 37.498,18 m2 Indeks zauzetosti za zahvat ............…………………… 0.09 Indeks izgrađenosti za zahvat ............................... 0.12 Broj stambenih jedinica......................................... 312 Broj postojećih stanovnika ………………………………… 1093

Gustina stanovanja (st/ha) ………………………………… 7 st/ha



18

PODACI O VLASNIŠTVU

BROJ KATASTARSKE PARCELE VLASNIK OBJEKTA

4000 CRNA GORA/LOPIČIĆ BOJO NIKOLA

3999 CRNA GORA

KOLJNDREKAJ PALJ PJETER

KOLJNDREKAJ KOLJA PALJ

3998/2 POPOVIĆ RADIVOJE

POPOVIĆ VUKAŠIN

CRNA GORA‐SUBJ.RASP.GLAVNI GRAD

4058/3 SVOJINA C.GORA‐SUBJ.RASP.G.GRAD

3998/1 BRNOVIĆ RADOJE ZARIJA

3994 PAVIĆEVIĆ CICA, (UD.SLOBODANA)

PAVIĆEVIĆ SLOBODAN NEBOJŠA

PAVIĆEVIĆ SLOBODANA VLADO

3997 PAUNOVIĆ NOVICA MILJKA

BOŽANOVIĆ NOVICA MILODARKA

RADUNOVIĆ NOVICA ZORICA

3996 CRNA GORA‐SUBJ.RASP.GLAVNI GRAD

PETROVIĆ PETAR PAVLE


3991/1 CRNA GORA‐SUBJ.RASP.GLAVNI GRAD






3990/1 CG JU OSNOVNA ŠKOLA VUK KARADŽIĆ



3992 AGENCIJA ZA IZGRADNJU I RAZVOJ DOO PO


3965 AGENCIJA ZA STANOVANJE DOO PO













19


JP KOMUNALNE USLUGE ‐PO



3972 D S SR.CRNA GORA

3980/4 D S SR.CRNA GORA















3980/2 GLAVNI GRAD ‐ PO







3977 PELIČIĆ ZARIJA DJORDJIJA

KNEŽEVIĆ BRANKO RADOJICA

4785/1 AGENCIJA ZA STANOVANJE DOO PO



4916/3 AGENCIJA ZA IZGRADNJU I RAZVOJ DOO PO







DJURIŠIĆ DRAGUTIN SAVO

DJURIŠIĆ DRAGUTIN VANJA






20





4720/1 CRNA GORA SUB.RAS.VLADA CG







4799 AGENCIJA ZA STANOVANJE DOO PODGORICA











4819/3 RADOVANOVIĆ DIMITRIJE MATO

4819/5 MILIČKOVIĆ NIKOLA DJORDJINA

RADOVANOVIĆ MILENKO MIRJANA

RADOVANOVIĆ NEVENA

RADOVANOVIĆ PETAR NIKICA

RADOVANOVIĆ NIKOLINA

RADOVANOVIĆ DRAGOLJUB RANKO

TURČINOVIĆ NIKOLA SLAVKA

RADOVANOVIĆ NIKO SLOBODAN

RADOVANOVIĆ BRANKA UD.DRAGOLJUBA












VUKOVIĆ ŽIVKO MILOŠ



21












LEKOVIĆ MIHAILA SLOBODAN

4820/2 STIJEPOVIĆ JOVAN ŽIVKO


STRUGAR MARKO VOJO

4815 JU SSŠ SERGEJ STANIĆ







4808 GRADJEVINSKO PREDUZEĆE‐GORICA‐ PODGORICA
















3859/1 GLAVNI GRAD ‐ PODGORICA







22























4782 AJKOVIĆ PRODUCT PODGORICA





4893 SVOJINA C.GORA‐SUBJ.RASP.G.GRAD









4823/2 ŠKATARIĆ ALEKSA MIODRAG

4823/1 ŠKATARIĆ ALEKSA MIODRAG

4824 ŠKATARIĆ ALEKSA MIODRAG

4825 NEŠKOVIĆ BRANKO ALEKSANDAR

NEŠKOVIĆ JOVO IVICA

NEŠKOVIĆ JOVO ZORKA




23






4829 PAVIĆEVIĆ DOBRICA (UD.BRANISLAVA)


PAVIĆEVIĆ BRANISLAV MARTA

PAVIĆEVIĆ MILIĆ RAJKO

PAVIĆEVIĆ BRANISLAV TIJANA






4822 PLC MORAČA AD






4831/4 LAZAREVIĆ PREDRAG DUBRAVKA

LAZAREVIĆ PREDRAG STEFAN




LAZAREVIĆ DJURO MILAN


LAZAREVIĆ DJURO VESELIN

4831/2 LAZAREVIĆ DJURO VESELIN







4831/1 LAZAREVIĆ DJURO MILAN

4830/2 LAZAREVIĆ DJURO MILAN









24







4838/1 KAŽIĆ DUŠAN ŽARKO

















4847/2 KALUĐEROVIĆ BRANKA


KALUĐEROVIĆ DJORDJE

BOJANIĆ IKONIJA

KALUDJEROVIĆ KRISTIJAN

KALUDJEROVIĆ MIODRAG

KALUĐEROVIĆ TOMO



25

FOTOGRAFIJE SA LOKACIJE



26



27



28



29



30



31



32



33



34



35



36



37



38



39



40

ANALIZA UTICAJA KONTAKTNIH ZONA

Postojeća i planirana namjena na prostoru u okruženju predmetnog plana je pretežno stanovanje, mješovite namjene, površine za školstvo i površine za javne namjene. Analizom planiranih namjena površina u zoni zahvata predmetnog Plana i postojećih i planiranih namjena u kontaktnim zonama konstatovano je da je buduća namjena ovog prostora kompatibilna sa zonama u okruženju.

Ograničenja Nema

Prednosti Dobra saobraćajna i infrastrukturna povezanost. Dobre topografske karatkeristike.



41

PLAN KONCEPT ORGANIZACIJE PROSTORA Osnovni cilj izrade Izmjene i dopune DUP‐a je da se stvore planske pretpostavke za organizaciju i uređenje ovog prostora u smislu zadovoljavanja potreba korisnika prostora.

NAMJENA POVRŠINA Planirana detaljna namjena u okviru zahvata predmetnog Plana je sljedeća:

Površine za stanovanje veće gustine; Površine za stanovanje srednje gustine; Površine za školstvo i socijalnu zaštitu; Površine javne namjene; Saobraćajne površine;



42

SEPARAT SA URBANISTIČKO‐TEHNIČKIM USLOVIMA U skladu sa Zakonom o planiranju i uređenju prostora, urbanističko‐tehnički uslovi su dati u sklopu plana kroz tekstualni dio i grafičke priloge. U daljem tekstu date su bliže smjernice za sprovođenje plana. Parcelacija i regulacija

Kao osnov za izradu Izmjena i dopuna DUP‐a poslužila je topografsko katastarska podloga koja je potpisana i ovjerena od strane nadležnog organa .

Ukupan izgrađeni prostor, zahvaćen ovim planom, je izdijeljen na urbanističke parcele, kao osnovne urbanističke cjeline. Urbanističke parcele imaju direktan pristup sa saobraćajnice. Na grafičkom prilogu "Parcelacija i regulacija" grafički su prikazane granice urbanističkih parcela. Regulacija ukupnog zahvata plana počiva na saobraćajnim rješenjima, koordinatama i drugim podacima koji omogućavaju tačnost prenošenja na teren.

Građevinska linija za nove objekte je linija do koje je dozvoljena gradnja i unutar koje se objekat razvija i oblikuje. Definisana je u odnosu na osovinu saobraćajnice, što omogućava očitavanje neophodnih elemenata za prenošenje na teren. Tekstualno je dato pojašnjenje koje se odnosi na udaljenost od susjeda dok je linija prema saobraćajnici obavezujuća. Građevinska linija podzemne etaže može biti do min. 1,00m do susjedne parcele ili na manju udaljenost uz prethodnu saglasnost susjeda. Regulaciona linija je linija koja dijeli javnu površinu od površina namjenjenih za druge namjene. Urbanističke parcele date u grafičkim prilozima mogu se udruživati ukoliko je to zahtjev investitora uz poštovanje parametara datih u tabeli. Kroz posebne grafičke priloge koji su sastavni dio date su koordinate urbanističkih parcela,koordinate građevinskih linija kao i koordinate regulacionih linija.

Ukoliko se Investitor odluči za faznu realizaciju po konstruktivnim i funkcionalnim cjelinama‐lamelama, obavezna je izrada Idejnog rješenja za objekat u cjelini u kome će biti jasno naznačene faze realizacije.

Nivelacioni plan je urađen na osnovu kota terena prezentiranih na geodetskoj podlozi i tehničkih propisa. Predloženim nivelacionim rješenjem postignuti su nagibi saobraćajnica koji su dovoljni za odvođenje površinskih voda do slivnika atmosferske kanalizacije i dalje do recipijenta. Kote koje su date u nivelacionom planu nijesu uslovne. Detaljnim snimanjem terena i izradom glavnih projekata saobraćajnica moguće su manje korekcije kota iz plana na način da se obezbijedi odvođenje atmosferskih voda sa lokacije principom samoodvodnjavanja. Spratnost objekata data je na grafičkim prilozima kao granična spratnost, do koje se objekat može graditi. Namjena površina data je u skladu sa “Pravilnikom o bližem sadržaju i formi planskog dokumenta (kriterijumima namjene površina) elementima urbanističke regulacije i jedinstvenim grafičkim simbolima”.



43

SMJERNICE ZA IZDAVANJE URBANISTIČKO TEHNIČKIH USLOVA

Stanovanje veće gustine a. postojeći objekti

U okviru namjene stanovanje veće gustine postojeći objekti se zadržavaju u horizontalnom i vertikalnom gabaritu uz uz mogućnost izvođenja radova tekućeg održavanja.

Namjena objekta je za stanovanje sa mogućnošću korišćenja prizemlja za poslovanje.

Pretvaranje suterenskih prostora u poslovni prostor moguće je izvršiti ukoliko visina tih prostora zadovoljava propisanu visinu za poslovne prostore.

Pretvaranje suterena ili podruma u poslovni prostor moguće je jedino na način da se koristi zajednički stambeni ulaz ili povezivanjem direktnom vertikalnom komunikacijom sa poslovnim prostorom u prizemlju bez formiranja novih otvora.

Pretvaranje stambenih prostora u poslovni u prizemljima, dozvoljeno je na način da se kao ulaz u isti koristi stambeni ulaz u objekat.

Postojeci objekti koji su evidentirani u planu bez obzira da li su podignuti sa gradjevinskom dozvolom ili kao bespravni a ciji su parametri veci od zadatih (veća spratnost, indeks zauzetosti, manja udaljenost od susjedne parcele, polozaj u odnosu na planom zadatu gradjevinsku liniju i dr,) kao takvi se mogu zadržati. Zadati parametri važe za novoplanirane objekte ili objekte koji će pretrpeti totalnu rekonstrukciju, rušenje i gradnja novog objekta. U slučaju kada je postojeći objekat dotrajao, ili kada se Investitor odluči, objekat se može srušiti po prethodno pribavljenom odobrenju od nadležnog organa i na parceli sagraditi novi prema smjernicama iz PUP‐a uz uslov da se zadovolji odgovarajući broj parking mjesta.

b. planirani objekti

U okviru ove namjene planirana je izgradnja objekata višeporodičnog stanovanja sa djelatnostima.

U prizemlju objekata je planirano poslovanje i komercijalni sadržaji. Daje se mogućnost projektovanja poslovanja i na spratnim etažama uz uslov da maksimalna površina poslovnog prostora u odnosu na stambeni ne bude veći od 50 % ukupne površine objekta. Kota prizemlja dozvoljena je do 1, 20m od kote terena. Parkiranje obezbijediti u okviru objekta ili na otvorenom parking prostoru u okviru parcele.



44

Gradnju do maksimalne spratnosti moguce je izvoditi fazno a sto treba podrzati adekvatnom tehnickom dokumentacijom, svaka faza mora predstavljati arhitektonsku celinu. Na grafičkim prilozima obrađivač je dao preporuku kaskadnih lamela što je uslovljeno već izgrađenom strukturom na terenu. Prilikom izdavanja UTU‐a obavezujući su planski parametri površine prizemlja, kao i BGP date u tabeli. Kaskadna spratnost nije obavezujuća, uslov je izgradnja do planom date maksimalne spratnosti uz poštovanje građevinske linije i površina datih u tabeli. Ako se podrumska etaža koristi za parkiranje gabarit može biti do min. 1,00m do susjedne parcele ili na manju udaljenost uz prethodnu saglasnost susjeda. Moguće je povezivanje etaže garaže za 2 ili više parcela uz saglasnost vlasnika, u cilju postizanja kontinuiteta i boljeg protoka saobraćaja (ulaz/izlaz). Krovovi objekata su kosi ili ravni, krovni pokrivači adekvatni konstruikciji krova .Max pad krovnih ravni je 30°. Spratnost objekata data je u grafičkom prilogu i tabeli uz mogućnost izgradnje podruma za garažni prostor, gdje konfiguracija terena to dozvoljava. Definisana građevinska linija ovih objekata prema glavnoj saobraćajnici je obavezujuća u cilju formiranja uličnog niza. Odstojanje građevinske linije prema susjedima, pristupnim saobraćajnicama i zelenilu je dato kao krajnja linija do koje se može graditi. Podrumski prostori ne ulaze u proračun dozvoljene bruto površine objekta ukoliko se u istoj planiraju garažni prostori, servisni prostori za funkcionisanje garaže i tehnički sistemi objekta. Ukoliko je krov podzemne garaže ozelenjen i parterno uređen njen gabarit ne ulazi u proračun procenta zauzetosti parcele, već se smatra uređenom zelenom površinom. U projektovanju objekata koristiti savremene materijale i likovne izraze. U oblikovnom smislu novi objekti treba da budu uklopljeni u ambijent uz primjenu kvalitetnih materijala i savremenih arhitektonskih rješenja. Indeks zauzetosti i Indeks izgrađenosti dati su u tabeli.

Površine centralnih djelatnosti a. planirani objekti

Namjena objekta na UP 34 je tržni centar/tržnica ‐ organizovana po principu pijačne prodaje na "tezgama" u zajedničkom prostoru. Spratnost objekta je P+2 sa mogućnošću izgradnje podrumske etaže za potrebe garažiranja i servisne sadržaje. Obzirom na kapacitet lokacije i dobru lociranost u odnosu na saobraćajnu mrežu moguće je formirati površinsko parkiranje



45

(priključci naznačenih saobraćajnica na grafičkom prilogu, nisu obavezujući već će se precizno definisati kroz Projekat uređenja terena).

Oblikovni izraz objekta i materijalizacija moraju biti u skladu sa savremenim zahtjevima i tehnologijama. Preporuka je da se priznemnoj etaži planira tržnica, a na ostam etažama sadržaji svojstveni savremenim tržnim centrima ( butici, cafe bar, agencije, igraonice, trgovina...). Ozelenjavanje i uređenje terena projektovati u skladu sa smjernicama datim u poglavlju Pejzažna arhitektura.

Površine za zdravstvenu zaštitu

a. planirani objekti Na UP 55 planirana je izgradnja doma zdravlja. Spratnost objekta je P+2. U okviru urbanističke parcele planiran je parking prostor za 27 vozila. Podzemna etaža ne ulazi u proračun dozvoljene bruto površine objekta ukoliko se u istoj planiraju garažni prostori, servisni prostori za funkcionisanje garaže i tehnički sistemi objekta. Oblikovni izraz objekta i materijalizacija moraju biti u skladu sa savremenim zahtjevima i tehnologijama.Ozelenjavanje i uređenje terena projektovati u skladu sa smjernicama datim u poglavlju Pejzažna arhitektura.

Stanovanje srednje gustine a. postojeći objekti

U okviru namjene stanovanje srednje gustine postojeći objekti na UP 31a, UP31b, UP31c, UP31d, UP28, UP29 i UP30 se zadržavaju u horizontalnom i vertikalnom gabaritu uz uz mogućnost izvođenja radova tekućeg održavanja.

Namjena objekta je za stanovanje sa mogućnošću korišćenja prizemlja za poslovanje. Pretvaranje suterenskih prostora u poslovni prostor moguće je izvršiti ukoliko visina tih prostora zadovoljava propisanu visinu za poslovne prostore.

Pretvaranje suterena ili podruma u poslovni prostor moguće je jedino na način da se koristi zajednički stambeni ulaz ili povezivanjem direktnom vertikalnom komunikacijom sa poslovnim prostorom u prizemlju bez formiranja novih otvora.

Pretvaranje stambenih prostora u poslovni u prizemljima, dozvoljeno je na način da se kao ulaz u isti koristi stambeni ulaz u objekat.

Postojeci objekti koji su evidentirani u planu bez obzira da li su podignuti sa gradjevinskom dozvolom ili kao bespravni a ciji su parametri veci od zadatih (veća spratnost, indeks zauzetosti, manja udaljenost od susjedne parcele, polozaj u odnosu na planom zadatu gradjevinsku liniju i dr,) kao takvi se mogu zadržati. Zadati parametri važe za novoplanirane objekte ili objekte koji će pretrpeti totalnu rekonstrukciju, rušenje i gradnja novog objekta.



46

U slučaju kada je postojeći objekat dotrajao, ili kada se Investitor odluči, objekat se može srušiti po prethodno pribavljenom odobrenju od nadležnog organa i na parceli sagraditi novi prema smjernicama iz PUP‐a uz uslov da se zadovolji odgovarajući broj parking mjesta. Na UP 1, UP 3, UP5 i UP9 planirana je nadgradnja postojećih objekata. Da bi se na pravilan način oblikovno i funkcionalno usaglasile intervencije na postojećim objektima potrebno je prilikom definisanja nadgradnje ispuniti sljedeće uslove

Namjena objekta je za stanovanje sa mogućnošću korišćenja prizemlja za poslovanje. Pretvaranje suterenskih prostora u poslovni prostor moguće je izvršiti ukoliko visina tih prostora zadovoljava propisanu visinu za poslovne prostore, i ima obezbijeđen saobraćajni pristup.

povećanje vertikalnog gabarita moguće je do spratnosti date u grafičkom dijelu plana. Kada je postojeći indeks zauzetosti veći od Planom zadatog (0.4), nije dozvoljena dogradnja, a dozvoljava se nadgradnja objekta, uz uslov da se ispoštuje maksimalna spratnost. Postojeci objekti koji su evidentirani u planu bez obzira da li su podignuti sa gradjevinskom dozvolom ili kao bespravni a ciji su parametri veci od zadatih (veća spratnost, indeks zauzetosti, manja udaljenost od susjedne parcele, polozaj u odnosu na planom zadatu gradjevinsku liniju i dr,) kao takvi se mogu zadržati. Zadati parametri važe za novoplanirane objekte ili objekte koji će pretrpeti totalnu rekonstrukciju, rušenje i gradnja novog objekta. Nadgradnja je moguća je uz prethodnu statičku analizu konstruktivnog sistema koja će usloviti primjenu konstruktivnog sistema i materijala koji treba da budu kvalitetni i u skladu sa ambijentom. Svi ovi elementi biće provjereni kroz izradu odgovarajuće tehničke dokumentacije. Krovove raditi kose, dvovodne ili jednovodne. Na UP 60 i UP 70 nalaze se površine predviđene za sport i rekreaciju. Na UP 60 planirana je izgradnja pratećeg objekta koji je u funkciji sporta i rekreacije( kafe bar, garderobe,ostave za rekvizite,sanitarni čvor.... ) kao i otvorenih sportskih terena (mali fudbal,košarka, tenis,klizalište..).

Spratnost objekta je P, Osnova prizemlja je 200 m², BGP objekta 200 m² , Maksimalni indeks zauzetosti i indeks izgrađenosti dati su tabelarno, Obavezni su kosi krovovi sa prekrivkama, formama i nagibima primerenim tradicionalnom lokalnom arhitektonskom izrazu,

Otvoreni tereni ne ulaze u BGP.



47

b. planirani objekti U okviru ove namjene planirana je izgradnja objekata višeporodičnog stanovanja sa djelatnostima.

U prizemlju objekata je planirano poslovanje i komercijalni sadržaji. Daje se mogućnost projektovanja poslovanja i na spratnim etažama uz uslov da maksimalna površina poslovnog prostora u odnosu na stambeni ne bude veći od 30 % ukupne površine objekta. Kota prizemlja dozvoljena je do 1, 20m od kote terena. Parkiranje obezbijediti u okviru objekta ili na otvorenom parking prostoru u okviru parcele. Gradnju do maksimalne spratnosti moguce je izvoditi fazno a sto treba podrzati adekvatnom tehnickom dokumentacijom, svaka faza mora predstavljati arhitektonsku celinu. Ako se podrumska etaža koristi za parkiranje gabarit može biti do min. 1,00m do susjedne parcele ili na manju udaljenost uz prethodnu saglasnost susjeda. Krovovi objekata su kosi ili ravni, krovni pokrivači adekvatni konstruikciji krova .Max pad krovnih ravni je 30°. Spratnost objekata data je u grafičkom prilogu i tabeli uz mogućnost izgradnje podruma za garažni prostor, gdje konfiguracija terena to dozvoljava. Definisana građevinska linija ovih objekata prema glavnoj saobraćajnici je obavezujuća u cilju formiranja uličnog niza. Odstojanje građevinske linije prema susjedima, pristupnim saobraćajnicama i zelenilu je dato kao krajnja linija do koje se može graditi. Podrumski prostori ne ulaze u proračun dozvoljene bruto površine objekta ukoliko se u istoj planiraju garažni prostori, servisni prostori za funkcionisanje garaže i tehnički sistemi objekta. Ukoliko je krov podzemne garaže ozelenjen i parterno uređen njen gabarit ne ulazi u proračun procenta zauzetosti parcele, već se smatra uređenom zelenom površinom. U projektovanju objekata koristiti savremene materijale i likovne izraze. U oblikovnom smislu novi objekti treba da budu uklopljeni u ambijent uz primjenu kvalitetnih materijala i savremenih arhitektonskih rješenja. Indeks zauzetosti i Indeks izgrađenosti dati su u tabeli.

Površine za školstvo i socijalnu zaštitu Dječji vrtić (UP33) planiran je za nadgradnju. U sklopu projekta nadgradnje objekta uraditi i projekat uređenja terena.



48

U odnosu na veličinu parcele planiran je objekat BGP od 3100 m2, koji može da primi 442 djeteta, ili 18 vaspitnih grupa (7m2 zatvorenog prostora po djetetu‐PUP).

Maksimalna BGP prizemlja i objekta data je u tabeli. Maksimalna spratnost objekta data je u tabeli. U fazi izrade projekta ostavlja se sloboda organizovanja prostora. Spratne visine definišu se u skladu sa propisima za ovu vrstu objekata. U pogledu materijalizacije očekuje se uobičajena upotreba trajnih materijala za ovu vrstu objekata u skladu sa praksom na području Podgorice.

Kompleks urbanističke parcele je obavezno izdvojiti ogradom usaglašeno sa arhitektonskim izrazom objekta.

Ulaz u kompleks treba organizovati iz pravca glavnih pješačkih I kolskih tokova. Prilikom izrade projektne dokumentacije obavezna je izrada uređenja terena kroz koju će se organizovati aktivnosti djece na otvorenom prostoru u skladu sa pravilnicima I zakonskom regulativom za ovu vrstu objekata.

Osnovna škola se nalazi na (UP32) i planirana je za dogradnju i nadgradnju. Prostor školske ustanove čine zemljište i objekat. Zemljište ustanove čine : prostor na kome je sagradjen objekat, prostor za komunikaciju prilazni put, staze, prostor za vozila), prostor namjenjen za kretanje učenika, školsko dvorište, zemljište za za sportske aktivnosti, ekonomsko dvorište : prostor za dovoz ogrijeva,odvoz smeća, skladišćenje raznog materijala i slično. Zatvoreni prostor koji je namijenjen za fizičku nastavu mora se obavljati u Sali za fizičko vaspitanje.Sala za fizičko vaspitavanje je funkcionalno opremljen prostor koji omogućava izvođenje nastave fizičkog vaspitanja za najmanje dva različita sadržaja. U odnosu na velicinu urbanističke parcele planiran je objekat BGP od 5200 m2 , koji može da primi 863 učenika. Povrsina objekta kao i slobodna površina na urbanističkoj parceli zadovoljavaju zadate parametre iz PUP‐a (6 m2 zatvorenog prostora po učeniku i 10‐15 m2 otvorenog prostora po učeniku).

Maksimalna BGP prizemlja i objekta data je u tabeli. Maksimalna spratnost objekta data je u tabeli. Spratna visina od poda do poda min.4,00m. U fazi izrade projekta ostavlja se sloboda organizovanja prostora. Spratne visine definišu se u skladu sa propisima za ovu vrstu objekata. Suterenske ili podrumske etaže ovim uslovima nijesu ograničene i u funkciji su projektantskog rješenja.

U pogledu materijalizacije očekuje se uobičajena upotreba trajnih materijala za ovu vrstu objekata u skladu sa praksom na području Podgorice.

Kompleks urbanističke parcele je obavezno izdvojiti ogradom usaglašeno sa arhitektonskim izrazom objekta.

Ulaz u kompleks škole treba organizovati iz pravca glavnih pješačkih tokova u školsko dvorište. Ulaz u školu iz školskog dvorišta.



49

Objekti ekektroenergetske infrastrukture

Na UP TS1, UP TS2, UP TS3, UP TS4 i UP TS5 nalaze se trafostanice. Preciznije smjernice su date u poglavlju ”Elektroenergetska infrastruktura”.

Površine javne namjene Na UP6, UP37, UP46, UP51, UP56, UP57, UP58, UP59, UP61, UP62, UP63, UP64, UP65, UP66, UP67, UP68, UP69, UP71, UP72, UP73, UP74, UP75, UP76 i UP77 nalaze se zelene površine. Preciznije smjernice su date u poglavlju ”Pejzažna arhitektura”



50

UKUPNI PROSTORNI I URBANISTIČKI POKAZATELJI

Detaljni urbanistički plan

"Stambena zajednica VI Stara Varoš"

‐izmjene i dopune u Podgorici

PLANSKO STANJE

Br. UP Površina Up (m²)

Površina pod

objektom (m²)

BRGP (m²)

Planirana spratnost

Indeks zauzetosti

Indeks izgrađenosti Namjena

1 353 267 801 P+2 0.76 2.27 SS

2 956 308 924 P+2 0.32 0.97 SS

3 366 266 798 P+2 0.73 2.18 SS

4 947 308 924 P+2 0.33 0.98 SS

5 377 264 792 P+2 0.70 2.10 SS

6 256 / / / / / zelenilo

7 1,088 268 804 P+2 0.25 0.74 SS

8 1,160 308 1,232 P+3 0.27 1.06 SS

9 405 271 813 P+2 0.67 2.01 SS

10 958 308 924 P+2 0.32 0.96 SS

11 3,176 1,161 3,522 P+1/P+3 0.37 1.11 SS

12 4,184 1,540 3,696 P+1/P+2 0.37 0.88 SS

13 849 308 924 P+2 0.36 1.09 SS

14 4,332 1,142 4,525 P+2/P+4 0.26 1.04 SV

15 3,658 1,161 5,842 P+3/P+5 0.32 1.60 SV

16 3,618 1,162 5,298 P+2/P+5 0.32 1.46 SV

17 1,848 480 2,132 P+3/P+4 0.26 1.15 SV

18 1,012 403 2,015 P+4 0.40 1.99 SV

18a 1,726 536 3,216 P+5 0.31 1.86 SV

19 1,467 546 1,910 P+2/P+3 0.37 1.30 SV

20 4,738 3,215 18,236 P+3/P+8 0.68 3.85 SV

21 2,897 616 3,388 P+4/P+5 0.21 1.17 SV

22 3,216 924 4,620 P+3/P+5 0.29 1.44 SV

23 1,085 851 3,403 P+3 0.78 3.14 SV

24 2,507 1,617 10,048 P+3/P+8 0.65 4.01 SV

25 4,229 1,232 6,160 P+3/P+5 0.29 1.46 SV

26 4,198 1,232 6,160 P+3/P+5 0.29 1.47 SV

27 1,586 547 1,641 P+2 0.34 1.03 SS

28 2,105 1,557 10,224 P+4/P+8 0.74 4.86 SS

29 1,433 823 4,403 P+4/P+5 0.57 3.07 SS



51

30 1,460 930 3,903 P+4/P+5 0.64 2.67 SS

31a 360 274 821 S+P+1 0.76 2.28 SS

31b 414 340 681 P+1 0.82 1.64 SS

31c 861 647 3,481 P+4/P+5 0.75 4.04 SS

31d 1,249 900 3,756 P+1/P+5 0.72 3.01 SS

32 17,788 2,920 5,200 VP/P+1 0.16 0.29 škola

33 7,005 1,550 3,100 P+1 0.22 0.44 vrtić

34 8,689 2,500 7,500 P+2 0.29 0.86 CD (trzni centar/trznica)

35 583 367 3,680 P+9 0.63 6.31 SV

36 617 386 3,860 P+9 0.63 6.25 SV

37 448 / / / / / zelenilo

38 2,174 / / / / / SV (parking)

39 3,822 1,163 5,812 P+3/P+5 0.30 1.52 SV

40 2,532 924 4,620 P+4/P+5 0.36 1.82 SV

41 5,585 1,232 6,160 P+3/P+5 0.22 1.10 SV

42 1,982 574 2,870 P+4 0.29 1.45 SV

43 1,368 574 2,562 P+3/P+4 0.42 1.87 SV

44 1,720 574 3,136 P+4/P+5 0.33 1.82 SV

45 2,630 924 4,928 P+3/P+5 0.35 1.87 SV

46 437 / / / / / zelenilo

47 3,014 2,155 14,426 P+3/P+8 0.72 4.79 SV

47a 427 152 608 P+3 0.36 1.42 SV

48 1,767 574 3,176 P+4/P+5 0.32 1.80 SV

49 2,158 1,606 11,034 P+5/P+7 0.74 5.11 SV

50 3,661 924 5,236 P+3/P+4 0.25 1.43 SV

51 388 / / / / / zelenilo

52 2,157 1,502 9,851 P+5/P+8 0.70 4.57 SV

53 1,737 585 2,633 P+3/P+4 0.34 1.52 SV

54 3,292 1,232 5,852 P+3/P+5 0.37 1.78 SV

55 3,313 1,500 4,500 P+2 0.45 1.36 Z (dom zdravlja)

56 1,768 / / / / / zelenilo

57 2,414 / / / / / zelenilo

58 4,392 / / / / / zelenilo

59 4,657 / / / / / zelenilo

60 3,261 200 200 P 0,23 1,50 SV (igralište)

61 2,794 / / / / / zelenilo

62 4,581 / / / / / zelenilo

63 356 / / / / / zelenilo

64 479 / / / / / zelenilo

65 702 / / / / / zelenilo



52

66 612 / / / / / zelenilo

67 738 / / / / / zelenilo

68 310 / / / / / zelenilo

69 1,739 / / / / / zelenilo

70 2,131 / / / / / SV (igralište)

71 690 / / / / / zelenilo

72 634 / / / / / zelenilo

73 123 / / / / / zelenilo

74 481 / / / / / zelenilo

75 1,130 / / / / / zelenilo

76 1,627 / / / / / zelenilo

77 1,134 / / / / / zelenilo

UP TS 1 38 / / / / / trafostanica





UKUPNO 181,278 50,831 232,960 0.28 1.29

Napomena: Ukoliko podrumske etaže, služe za obezbjeđenje potrebnog kapaciteta unutar parcele i kao takve rasterećuju javne površine istih sadržaja, ne računaju se u bruto razvijenu građevinsku površinu po kojoj se obračunava indeks izgrađenosti.U bruto razvijenu građevinsku površinu ne obračunavaju se servisni prostori neophodni za funkcionisanje podzemne garaže i tehnički sistemi objekta za razliku od ostalih funkcionalnih cjelina (magacini, ostave, poslovni prostori).(član 111 Pravilnika o bližem sadržaju i formi planskog dokumenta/kriterijumima namjene površina/ elementima urbanističke regulacije i jedinstvenim grafičkim simbolima, Ministarstva uređenja prostora i zaštite životne sredine)



53

Ukupni urbanistički pokazatelji

Ukupna površina zahvata: 29,21ha

__________________________________ STANOVANJE: Površina UP pod stanovanjem: 103 437 m²

Ukupna (BRGP): 228 593 m² BRGP pod stanovanjem: 168 384 m² BRGP poslovanja u stanovanju: 42 096 m² BRGP tržni centar/tržnica: 7 500 m² BRGP pod namjenom školstvom i socijalna zaštita (vrtić i škola): 8300 m² Prosječna stambena jedinica: 120m² Prosječna površina poslovnog prostora: 80 m² Ukupan broj stambenih jedinica: 1052 Prosječan broj članova jedne porodice: 3,5 Ukupan broj stanovnika: 3683 Ukupan broj poslovnih jedinica: 447 __________________________________ Gustina naseljenosti (na nivou zahvata): 127 stan/ha (BRGP/ površina zahvata) NAMJENE: Površina za SS: 24 285 m² Površina za SV: 79 152 m² Površina pod namjenom školstvom i socijalna zaštita (vrtić i škola): 24 793 m² Površine pod namjenom sport i rekreacija: 5 392 m² Površine pod zelenilom: 33 056 m² Površine pod centralnom djelatnosti: 8 689 m² Površine pod zdravstvenom zaštitom: 3 314 m² Površine pod objektima elektroenergetske infastrukture: 158 m² Površine pod javnim parking mjestom: 2 174 m²



54

URBANISTIČKO TEHNIČKI USLOVI ZA NESMETANO KRETANJE LICA SA POSEBNIM POTREBAMA Kretanje lica sa posebnim potrebama omogućiti projektovanjem oborenih ivičnjaka na mjestu pješačkih prelaza, kao i povezivanjem rampom denivelisanih prostora, obezbjeđenjem dovoljne širine, bezbjednih nagiba i odgovarajućom obradom površina. Potrebno je omogućiti pristup lica sa posebnim potrebama u sve objekte koji svojom funkcijom podrazumjevaju prisustvo građana koji nisu zaposleni u radnim organizacijama. Kroz objekte u kojima je omogućen rad licima sa posebnim potrebama neophodno je obezbjediti nesmetano kretanje kolica, pristup u odgovarajuće dimenzionisane liftove i sanitarne prostorije. Rampa za savladavanje visinske razlike do 120cm, u unutrašnjem ili spoljašnjem prostoru može imati dopušteni nagib do 1:20(5%), a izuzetno, za visinsku razliku do 76cm, dopušteni nagib smije biti do 1:12(8,3%). Predvidjeti angažovanje lica sa posebnim potrebama u tehnološkim cjelinama gdje je to moguće.

Saobraćajne površine i ostale javne površine Kao saobraćajne površine u planu su opredeljne površine za kolovoze, trotoare, parkinge, staze i prilaze. Saobraćajnice su definisane sa rangom, profilima, regulativom i nivelacijom na nivou čitavog plana. Precizne smjernice date su u poglavlju ”Saobraćajna infrastruktura”. Zelenilo

U okviru zahvata plana planirane su zelene površine sa bližom namjenom za manje parkove i dječja igrališta i rekreaciju. Ove površine treba urediti u skladu sa lokacijskim mogućnostima prema smjernicama datim u poglavlju Pejzažna arhitektura i sa ciljem da zadovolje potrebe igre djece i odmora i rekreacije odraslih. Ove parkovske površine je obavezno opremiti odgovarajućom urbanom opremom (klupe, žardinjere, česme, korpe za odpatke i sl.). Ozelenjavanje u okviru namena koje su date ovim planom vršiti u skladu sa uslovima datim u posebnom poglavlju ovog plana ,,Pejzažna arhitektura,,.



55

INFRASTRUKTURA



56

SAOBRAĆAJNA INFRASTRUKTURA

Postojeće stanje Područje zahvata plana, površine 29 ha, predstvlja izgrađenu gradsku zonu. Samim tim i saobraćajna mreža je dosta izgrađena. U dijelu zone, gdje su izgrađene višeetažne zgrade za kolektivno stanovnje i sobraćajnice su opremljene pratećom infrastrukturom (rasvjeta, atmosferska kanalizacija,...). Nasuprot tome u dijelu zone sa privremenim prizemnim objektima i izgrađene saobraćajnice, najčešče, predstavljaju privremeno rešenje (bez atmosferske kanalizacije, bez trotoara, bez ivičnjaka i ponekad bez rasvjete). Najvažnije i saobraćajno najopterećenije saobraćajnice, u zoni zahvata, su Ulica Vojisavljevića i Ulica 27 marta (pravac istok ‐ zapad) i Ulice kralja Nikole i Radosava Burića (pravac sjever – jug). Ulica Vojisavljevića je dio magistralnog pravca M – 18 (međunarodna oznaka E – 762) Šćepan Polje (granica sa Bosnom i Hercegovinom) – Nikšić – Podgorica – Božaj (granica sa Albanijom). U zoni nema izgrađenih biciklističkih staza. Ukupna površina pod asfaltom je oko 32 000 m2 ili 11.04 % površine zahvata, pješačke staze uz kolovoz zauzimaju povrsinu od 7 050 m2 (2.43 %) a površina parking mjesta je oko 10 650 m2 (3.67 %), što ukupno iznosi oko 49 700 m2 ili 17.14% površine zahvata. Planirano stanje Osnovu za planirano stanje predstavlja mreža saobraćajnica utvrđena Prostorno‐urbanističkim planom Podgorice i definisani koncept namjene površina u zoni zahvata. Ulica Vojisavljevića planom treba da se proširi u bulevar. Drugi kolovoz treba da se napravi južno od postojećeg odnosno postojeći kolovoz je bliži gradu. Ova saobraćajnica je trenutno ranga magistralnog puta, i dio je pravca M – 18 (međunarodna oznaka E – 762) Šćepan Polje (granica sa Bosnom i Hercegovinom) – Nikšić – Podgorica – Božaj (granica sa Albanijom), koji prema Prostornom planu Crne Gore treba da dobije rang magistrale za brzi motorni saobraćaj. Bulevar Vojisavljevića se pruža u smjeru istok – zapad, a u istom smjeru se pruža i druga najvažnija saobraćajnica u zoni zahvata – Ulica 27 marta. Ulica 27 marta je GUR‐om tretirana kao glavna gradska ulica i treba da bude bulevarskog tipa. Postojeća saobraćajnica ima 4 saobraćajne trake i nema jakih saobraćajnih razloga da se u narednom periodu pretvori u bulevar, posebno jer to zahtijeva znatna materijalna sredstva. Planom nije predviđena izgradnja novih objekata koji bi ugrozili proširenje saobraćajnice u bulevar. Prostor je sačuvan, pa se u slučaju potrebe u budućnosti, može pretvoriti u bulevar.



57

GUR‐om su tretirane još dvije saobraćajnice u zoni, koje se pružaju u pravcu sjever – jug. To su: Ulica Kralja Nikole i Ulica Radosava Burića. Obje su tretirane kao ulice u naselju. Sve ostale saobraćajnice nijesu tretirane PUP‐om, pa samim tim nijesu primarne gradske mreže i služe za prilaz parcelama. U profilima Bulevara Vojisavljevića, Ulici 27 marta i Ulici Kralja Nikole planirane su i biciklističke staze (saglasno poprečnim presjecima iz grafičkog dijela). Potrebe za parkiranjem kod novoplaniranih objekata treba rešavati u okviru urbanističke parcele. Broj parking mjesta mora da zadovolji potrebe za parkiranjem korisnika, saglasno normativima. Normativi su, saglasno PUP‐u Podgorice i Pravilniku o bližem sadržaju i formi planskog dokumenta, a saglasno stepenu motorizacije u Podgorici:

- Stanovanje (na 1000 m2) ………………….. 11 parking mjesta; - Proizvodnja (na 1000 m2) ………………….. 14 parking mjesta; - Fakulteti (na 1000 m2) ………………….. 22 parking mjesta; - Poslovanje (na 1000 m2 BRGP) ………………….. 22 parking mjesta; - Trgovina (na 1000 m2) ………………….. 43 parking mjesta; - Hoteli (na 1000 m2) ………………….. 7 parking mjesta; - Restorani (na 1000 m2) ………………….. 86 parking mjesta; - Sportske dvorane, stadioni (na 100 posjetilaca) ….. 18 parking mjesta.

Najmanje 5% parking mjesta treba namijeniti licima sa posebnim potrebama (u skladu sa važećim Pravilnikom). U planu su date lokacije prilaza pojedinim urbanističkim parcelama, na kojima su planirane parking garaže. Prilaz garaži može se pomjeriti ali uz osnovni zahtjev da bude saobraćajno bezbjedan. Na posebnom grafičkom prilogu date su osnove garaža. Dati raspored parking mjesta je moguće rešenje ali nije obavezujuće i zavisno od rasporeda moguće su promjene gabarita objekata koje mogu uslijediti zbog raznih razloga (statičkog sistema, pješačkih veza garaže sa prostorom iznad garaže... kao i zbog potrebnog broja parking mjesta) i koje se mogu predvidjeti tek prilikom izrade projektne dokumentacije. Sve saobraćajnice definisane su koordinatama tjemena i centara raskrsnica, a u grafičkom prilogu dati su njihovi poprečni presjeci. Prilikom izrade glavnih projekata saobraćajnica može doći do manjih korekcija u cilju uklapanja u postojeće stanje i radi iznalaženja najboljih saobraćajnih rešenja. Preporuka je da kolovozni zastor bude od asfalt betona, parking mjesta od raster elemenata beton‐trava a trotoari od prefabrikovanih betonskih elemenata ili betona.



58

Ukupna površina pod asfaltom je oko 47 350 m2 ili 16.21 % površine zahvata, površina parkinga je oko 13 800 m2 (4.72 %) a pješačke i biciklističke staze uz kolovoz kao i samostalne pješačke staze zauzimaju povrsinu od 36 000 m2 (12,32 %), što ukupno iznosi oko 97 150 m2 ili 33.25% površine zahvata. Orjentaciona cijena izgradnje novih saobraćajnih površina i rekonstrukcije postojećih saobraćajnih površina, (bez komunalne infrastrukture i troškova eksproprijacije) iznosi:

- kolovoz 47 350 x 45 = 2 130 750.00 eura - parking 13 800 x 30 = 414 000.00 eura - pješačke i biciklističke staze 36 000 x 25 = 900 000.00 eura

Ukupno: 3 444 750.00 eura Sve saobracajnice treba da su opremljene odgovarajućom rasvjetom i saobraćajnom signalizacijom, a na rasksnicama treba predvidjeti prelaze za hendikepirana lica saglasno važećem pravilniku. Odvodnjavanje saobraćajnih površina treba rešavati atmosferskom kanalizacijom.



59

ELEKTROTEHNIČKA INFRASTRUKTURA POSTOJEĆE STANJE

Na području DUP‐a "Stambena zajednica VI Stara varoš"‐ Izmjene i dopune u Podgorici nalaze se

elektroenergetski objekti dva naponska nivoa: 10 kV i 1 kV.Od nadležnog preduzeća EPCG ‐

Elektrodistribucija – Podgorica su dobijeni podaci o postojećem stanju od elektroenergetskih

objekata naponskog nivoa 10 kV (trafostanice 10/0,4 kV i njihove 10 kV kablovske veze) unutar

granica DUP‐a (vidjeti grafički prilog – Postojeće stanje).

Unutar granica DUP‐a "Stambena zajednica VI Stara varoš"‐ Izmjene i dopune u Podgorici , od

elektroenergetskih objekata naponskog nivoa 10 kV postoje sledeće trafostanicei:

1. ts 10/0,4 kV, 630kVA „Blok 30.1“;

2. bts 10/0,4 kV, 630kVA „Blok 30.2“;

3. bts 10/0,4 kV, 630kVA „Blok 30.3“;

4. ts 10/0,4 kV, 630kVA „Blok 30.a“;

5. ts 10/0,4 kV, 400kVA „Samački hotel“;

6. ts 10/0,4 kV, 630kVA „Petra Matovića“;

7. ts 10/0,4 kV, 630kVA „Solidarnost“;

8. ts 10/0,4 kV, 630kVA „Soliter Pobrežje“;

9. ts 10/0,4 kV, 2x630kVA „Lamela Zabjelo b“;

10. ts 10/0,4 kV, 630kVA „Lamela Zabjelo c“ i

11. ts 10/0,4 kV, 2x630kVA „Lamela Zabjelo d 6“.

Mreža je uglavnom podzemna, radijalnog tipa,a na sledećoj šemi prikazana je jednopolna šema postojećeg stanja elektroenergetske infrastrukture.



60

PLAN

Ovim planom su određene potrebe kompleksa za električnom energijom u zavisnosti od

strukture i namjene objekata.

Vršno opterećenje kompleksa, obuhvaćenog ovim DUP‐om, se sastoji od vršnih opterećenja:

stanova (domaćinstava),

tercijalnih djelatnosti,

javnog osvjetljenja.

Vršna opterećenja navedenih kategorija određena su analitičkom metodom i bazirana su na

standardu elektrificiranosti stanova, kao i procentualnom učešću vršnih opterećenja po

kategorijama u ukupnom vršnom opterečenju kompleksa.

Vršno opterećenje stanova (domaćinstava)

Osnovni tip stana je dvosobni i trosobni, koji sadrži: trpezariju i dnevnu sobu, dvije odnosno tri

spavaće sobe, kuhinju, kupatilo, WC, ostavu i komunikacije.

U cilju što realnijeg planiranja, domaćinstva će biti, pri izradi ovog plana, podijeljena, u

zavisnosti od načina grijanja stambenih prostorija na:

domaćinstva, koja za zagrijavanje prostorija koriste električnu energiju, procijenjene

instalisanog opterećenja Pi1=36.060W i

domaćinstva koje za zagrijavanje prostorija koriste čvrsta, tečna ili gasovita goriva ( drvo,

ugalj, gas, lož ulje), a njihovo instalisano opterećenje Pi2=25.060W

Polazi se od pretpostavke da se u 20% domaćinstava koriste el.energija za zagrijevanje

prostorija, a u 80 % drugi energenti.

Prosječna instalisana snaga jednog stana:

Pi= 36.060 × 0,2 + 25.060 × 0,8 = 27.260(W)

Prosječno instalisano opterećenje jednog stana na nivou plana je 27.260(W)

Vršno opterećenje po stanu uz faktor jednovremenosti fp = 0,41 (sa dijagrama izrađenog na

osnovu analize određivanja faktora potražnje u visoko razvijenim zemljama) iznosi:

Pvs1 = fp x P is1 = 0,41 x 27.260 = 11.176,67 (W).

Vršno opterećenje svih domaćinstava (stanova) računato je na osnovu obrazaca:

Pvs = Pvs1 x n x kn ( W ),

gdje je :

Pvs1 ‐ vršno opterećenje jednog stana, n ‐ broj stanova, kn ‐ faktor jednovremenosti grupe stanova.



61

Vršno opterećenje jednog stana dobija se na osnovu instalisanog opterećenja (tabela 1) i faktora jednovremenosti (dijagram u prilogu), dok se faktor jednovremenosti grupe stanova odredjuje relacijom: kn = k1 + ( 1 ‐ k1 ) x n –0,5 ,

gdje je: k1 ‐ faktor jednovremenosti, zavisan od vrijednosti vršnog opterećenja stana.

Vršno opterećenje tercijalnih djelatnosti

Na području obuhvaćenim ovom LSL‐om proračun je urađen na osnovu bruto površina

planiranih objekata i prosječnog specifičnog vršnog opterećenja.

Za ovo područje je usvojeno specifično vršno opterećenje za poslovanje stanovanju od pv1=80

W/m2, za školu, vrtić, tržnicu pv2=60 W/m2 i za sport i rekreaciju pv3=20 W/m2.

Na osnovu specifičnog vršnog opterećenja i površine (S), te faktora jednovremenosti, izračunata

je vršna snaga:

Pv = pv * S * k (W).

Vršno opterećenje javnog osvjetljenja

Vršno opterećenje javne rasvjete u ukupnom vršnom opterećenju kompleksa, kreće se po

preporukama do 5% od ukupnog vršnog opterećenja na tom konzumu. Za naš slučaj je usvojen

procenat opterećenj od 1,5%.

Vršno opterećenje na nivou plana

Stanovanje Za n = 1.052 stanova i k1= 0,185 je: kn = k1 + ( 1 – k1) x n –0,5 = 0,185 + ( 1 – 0,185 ) x 1.052–0,5 = 0,210 Pvs = 11.176,67 x 1.052 x 0,210 = 2.469.149,94 W) Tercijalne djelatnosti Vršno opterećenje tercijalnih djelatnosti dato je u tabeli 1. Tabela 1 namjena

površina (m2)

specifično vršno opterećenje (W/m2)

koeficijent jednovremenosti

vršno opterećenje (W)

Škola I vrtić 5.913 60 0,80 283.824,00

Tržnica 7.500 60 0,80 360.000,00

Dom zdravlja 4.500 60 0.80 216.000,00

Poslovanje u stamb.objektima 42.014 80 0,70 2.352.784.00

Sport I rekreacija 200 20 0,90 3.600,00

ukupno: 3.216.208,00

Javno osvetljenje



62

Pvjo = 0,015x(Pvs+Pvtd)=0,015x (2.469.149,94 +3.216.208,00)= 0,015 x 5.685.357,94= = 85.280,37 (W). Ukupno vršno opterećenje

Pv= Pvs +Pvtd+ Pvjo =2.469.149,94 +3.218.208,00+85.310,37 = 5.770.638,31 (W). Uzimajući u obzir faktor jednovremenosti kj = 0,70 između pojedinih vrsta potrošača, te gubitke

i rezervu od 10%, a uz cos = 0,95 dolazimo do ukupnog vršnog opterećenja u zahvatu plana

Pvu = kj x 1,1 x Pv/0,98 = 0,80 x 1,1 x 5.772.638,31 /0,95 = 5.345.433,38 (VA)

Ukupna snaga postojećih trafostanica je:

Ppost= 2x (2x630)+8x(1x630)+1x(1x400)= 7.960(kVA).

BTS “Blok 3.1”, BTS “Blok 3.2” I BTS Blok 3.3” su stare više od 20 godina to se planira njihova demontaža i umjesto njih planira se izgradnja tri nove trafostanice DTS “Blok 3.1nova ”, DTS “Blok 3.2 nova ” I DTS Blok 3.3 nova ” svaka snage 1x630kVA, pa one zajedno sa:

- ts 10/0,4 kV, 630kVA „Blok 30.a“;

- ts 10/0,4 kV, 400kVA „Samački hotel“;

- ts 10/0,4 kV, 630kVA „Petra Matovića“;

- ts 10/0,4 kV, 630kVA „Solidarnost“;

- ts 10/0,4 kV, 630kVA „Soliter Pobrežje“;

- ts 10/0,4 kV, 2x630kVA „Lamela Zabjelo b“;

- ts 10/0,4 kV, 630kVA „Lamela Zabjelo c“ i

- ts 10/0,4 kV, 2x630kVA „Lamela Zabjelo d 6“

koje se zadržavaju čine:

Pplan= 2x (2x630)+8x(1x630)+1x(1x400)= 7.960(kVA).

A to znači da zadovoljavaju potrebe za el.energijom ove zone jer je:

Pvu =5.347,31kVA .

Vršna opterećenja po zonama

Zona A Stanovanje Za n = 66 stanova i k1= 0,185 je:

kn = k1 + ( 1 – k1) x n –0,5 = 0,185 + ( 1 – 0,185 ) x 66‐0,5 = 0,285

Pvs = 11.176,67 x 66x 0,285 = 210.233,16 (W)

Tercijalne djelatnosti Vršno opterećenje tercijalnih djelatnosti dato je u tabeli 2 za zonu A. Tabela 2

namjena površina (m2)


Koeficijent jednovremenosti


Poslovanje u stanovanju 5.577,00 80.00 0,80 356.928.00

ukupno: 356.928.00



63

Javno osvetljenje PvjoA = 0,015x(PvsA + PvtdA) = 0,015 x (210.233,16 +356.928.00) =

PvjoA = 0,015 x 567.161,16= 8.507,42 (W)

Ukupno vršno opterećenje

PvA = PvsA +PvtdA+ PvjoA = 210.233,16 +356.928.00+8.507,42 = 575.668,58 (W).

Uzimajući u obzir faktor jednovremenosti kj = 0,85 između pojedinih vrsta potrošača, te gubitke

i rezervu od 10%, a uz cos = 0,98 dolazimo do ukupnog vršnog opterećenja.

Pvu = kj x 1,1 x PvA/0,98 = 0,85 x 1,1 x 575.668,58 /0,98 = 549.234,82(VA)

Pošto u ovoj zoni postoji trafostanica TS 10/0,4kV “Petra Matovića”, snage 1x630kVA koja

zadovoljava potrebe za el.energijom ove zone, to se ovim planskim dokumentom se ne planira

izgradnja nove trafostanice.

Zona B Stanovanje Za n = 377 stanova i k1= 0,185 je:

kn = k1 + ( 1 – k1) x n –0,5 = 0,185 + ( 1 – 0,185 ) x 3770,5 = 0,227

PvsB = 11.176,67 x 377 x 0,227= 956.488,24 (W)

Tercijalne djelatnosti Vršno opterećenje tercijalnih djelatnosti dato je u tabeli 3 za zonu B. Tabela 3





poslovanje u stanovanju 15.122,00 80 0,70 846.832,00

ukupno: 846.832,00

Javno osvetljenje PvjoB = 0,015x(PvsB + PvtdB) = 0,015 x (956.488,24 + 846.832,00)=

PvjoB = 0,015 x 1.803.320,24= 27.049,80 (W)


PvB = PvsB +PvtdB+ PvjoB = 956.488,24 + 846.832,00+ 27.049,80 =1.830.370,04 (W).



PvuB = kj x 1,1 x PvB/0,98 = 0,80x 1,1 x 1.830.370,04 /0,98 = 1.643.597,67 (VA). Pošto u ovoj zoni postoje tri postojeće trafostanice 10/0,4kV snage svaka snage po 630 kVA

(“Blok 3.1”, “Blok 3.2” I Blok 3.3”) I četvrta TS 10/0,4kV “Samački hotel” snage 1x400kVA, to je

ukupno 2.290 kVA.

BTS “Blok 3.1”, BTS “Blok 3.2” I BTS Blok 3.3” su stare više od 20 godina to se planira njihova

demontaža i umjesto njih planira se izgradnja tri nove trafostanice DTS “Blok 3.1”, DTS “Blok

3.2” I DTS Blok 3.3” svaka snage 1x630kVA, pa one zajedno sa TS 10/0,4kV “Samački hotel”

snage 1x400kVA zadovoljavaju potrebe za el.energijom ove zone.



64

Zona C Stanovanje Za n = 143 stanova i k1= 0,185 je:

kn = k1 + ( 1 – k1) x n –0,5 = 0,185 + ( 1 – 0,185 ) x 143‐0,5 = 0,253

PvsC = 11.176,67 x 143 x 0,253 = 404.360,74 (W)

Tercijalne djelatnosti Vršno opterećenje tercijalnih djelatnosti dato je u tabeli 4 za zonu C. Tabela 4

namjena Površina

(m2)

specifično vršno

opterećenje W/m2)

Koeficijent

jednovremenosti



škola 2.813.00 60 0,85 143.463,00

sport I rekreacija 200,00 20 0.90 3.600,00

ukupno: 532.215,00

Javno osvetljenje PvjoC = 0,015 x (PvsC + PvtdC) = 0,015 x (404.360,74 + 532.215,00) (W)

PvjoC = 0,015 x 936.575,74= 14.048,64 (W)


PvC = PvsC + PvtdC+ PvjoC = 404.360,74 + 532.215,00+14.048,64=950.624,38 (W)



PvuC = kj x 1,1 x PvC/0,98 = 0,85 x 1,1 x 950.624,38 /0,98 = 906.973,26 (VA)

Pošto u ovoj zoni postoje trafostanice TS 10/0,4kV “ Blok 30.a” snage 1x630kVA I TS 10/0,4kV

“Solidarnost”, snage 1x630kVA, što je ukupno 1.260kVA, pa postojeće trafostanice zadovoljavaju

potrebe za el.energijom ove zone, to se ovim planskim dokumentom se ne planira izgradnja

nove trafostanice.

Zona D Stanovanje Za n = 94 stanova i k1= 0,185 je:

kn = k1 + ( 1 – k1) x n –0,5 = 0,185 + ( 1 – 0,185 ) x 94‐0,5 = 0,269

PvsD = 11.176,67 x 94 x 0,269 = 282.613,28 (W)

Tercijalne djelatnosti Vršno opterećenje tercijalnih djelatnosti dato je u tabeli 5 za zonu D. Tabela 5

namjena Površina (m2)

specifično vršno opterećenje(W/m2)




vrtić 3.100,00 60 0,85 158.100,00

ukupno: 383.792,00



65

Javno osvetljenje PvjoD = 0,015x(PvsD+ PvtdD) = 0,015 x (282.613,28 +383792)= 0,015x 666.405,28 (W)

PvjoD = 9.996,08 (W)


PvD = PvsD +PvtdD+ PvjoD = 282.613,28 +383792+9.996,08 = 676.401,36 (W)



PvuD = kj x 1,1 x PvD/0,98 = 0,85 x 1,1 x 676.401,36 /0,98 = 645.342,11 (VA). Pošto u ovoj zoni postoji trafostanica DTS 10/0,4kV “Lamela Zabjelo B”, snage 2x630kVA to se

ovim planskim dokumentom ne planira izgradnja novih trafostanica.

Zona E Stanovanje Za n = 49 stanova i k1= 0,185 je:

kn = k1 + ( 1 – k1) x n –0,5 = 0,185 + ( 1 – 0,185 ) x 490,5 = 0,301

PvsE = 11.176,67 x 49 x 0,301 =164.844,71 (W)

Tercijalne djelatnosti Vršno opterećenje tercijalnih djelatnosti dato je u tabeli 6 za zonu E. Tabela 6





Poslovanje u stanovanju 1.530,00 80 0,85 104.040,00

pijaca 7.500,00 60 0,80 360.000,00

ukupno: 464.040,00

Javno osvetljenje PvjoE = 0,015x(PvsE + PvtdE) = 0,015 x (164.844,71 +464.040,00)= 0,015x 628.884,71 (W)

PvjoB = 9.433,27 (W)


PvE = PvsE +PvtdE+ PvjoE = 164.844,71 +464.040,00+9.433,27 = 638.317,98 (W)



PvuE = kj x 1,1 x PvE/0,98 = 0,85 x 1,1 x 638.317,98/0,98 = 609.007,46 (VA). Pošto u ovoj zoni postoji trafostanica DTS 10/0,4kV “Soliter Pobrežje”, snage 1x630kVA to se


Zona F Stanovanje Za n = 108 stanova i k1= 0,185 je:

kn = k1 + ( 1 – k1) x n –0,5 = 0,185 + ( 1 – 0,185 ) x 108‐0,5 = 0,263

PvsF = 11.176,67 x 108 x 0,263 = 317.462,13 (W)

Tercijalne djelatnosti



66

Vršno opterećenje tercijalnih djelatnosti dato je u tabeli 7 za zonu F. Tabela 7





Poslovanje u stanovanju 2.917,00 80 0,85 198.356,00

ukupno: 198.356,00

Javno osvetljenje PvjoF = 0,015x(PvsF + PvtdF) = 0,015 x (317.462,13 +198.356,00)= 0,015x 515.818,13 (W)

PvjoF = 7.737,27 (W)


PvF = PvsF +PvtdF+ PvjoF = 317.462,13 +198.356,00+7.737,27 = 523.555,40 (W)



PvuF = kj x 1,1 x PvF/0,98 = 0,85 x 1,1 x 523.555,40 /0,98 = 499.514,59 (VA) Pošto u ovoj zoni postoji trafostanica DTS 10/0,4kV “Zabjelo C”, snage 1x630kVA to se ovim

planskim dokumentom ne planira izgradnja novih trafostanica.

Zona G Stanovanje Za n = 215 stanova i k1= 0,185 je:

kn = k1 + ( 1 – k1) x n –0,5 = 0,185 + ( 1 – 0,185 ) x 215‐0,5 = 0,241

PvsG = 11.176,67 x 215 x 0,241 = 579.119,16 (W)

Tercijalne djelatnosti Vršno opterećenje tercijalnih djelatnosti dato je u tabeli 8 za zonu G Tabela 8.





poslovanje u stanovanju 7.531,00 80,00 0,80 481.984,00

Dom zdravlja 4.500,00 60,00 0,80 216.000,00

ukupno: 697.984,00

Javno osvetljenje

PvjoG = 0,015 x PvtdG = 0,015 x(579.119,16 +697.984,00)= 0,015 x 1.277.103,16 (W)

PvjoG =19.156,55 (W).


PvG = PvsG +PvtdG+ PvjoG = 579.119,16 +697.984,00+ 19.156,55 = 1.296.259,71 (W)



PvuG = kj x 1,1 x PvE/0,98 = 0,80 x 1,1 x 1.404.723,94/0,98 = 1.163.988,31 (VA).



67

Pošto u ovoj zoni postoji trafostanica DTS 10/0,4kV “Zabjelo Lamela d6”, snage 2x630kVA to se


Vršna snaga po zonama na nivou DUP‐a Na osnovu podataka o vršnom opterećenju pojedinih zona dat je pregled TS 10/0,4 kV kao i

njihova snaga i dato vršno opterećenje na nivou DUP‐a (tabela 9).

Tabela 9 Zona opterećenje

zone (VA) Oznaka trafostanice Snaga TS (kVA) Koef. Iskoristiv

A 549.234,82 TS “Petra Matovića” 1 x 630 0,872

B 1.643.597,67 DTS “Blok 3.1” (nova 1), DTS“Blok 3.2”(nova 2), DTS

Blok 3.3”(nova 3) i TS “Samački hotel”

3 x (1 x 630) + +1 x 400 0,718

C 906.973,26 TS “ Blok 30.a” I TS “Solidarnost”, 2x(1 x 630) 0,720

D 645.342,11 TS “Lamela Zabjelo B” 2 x 630 0,512

E 609.007,46 TS “Soliter Pobrežje”, 1 x 630 0,966

F 499.514,59 TS “Zabjelo C”, 1 x 630 0,793

G 1.163.988,31 TS “Zabjelo Lamela d6”, 2 x 630 0,924

Na osnovu prethodno navedenog se zaključuje da je za napajanje kompleksa sa aspekta potreba

u snazi potrebno izgraditi tri nove trafostanice DTS “Blok 3.1” (nova 1), DTS “Blok 3.2” (nova 2) i

DTS Blok 3.3” (nova 3) svaka snage 1x630kVA, a demontirati postojeće BTS “Blok 3.1”, BTS “Blok

3.2” i BTS Blok 3.3”.

Na sledećoj šemi prikazana je jednopolna šema planirane elektroenergetske infrastrukture.

Pri izboru lokacija vodilo se računa da:



68

trafostanice budu što bliže težištu opterećenja,

priključni vodovi visokog i niskog napona budu što kraći, a njihov rasplet što jednostavniji,

da do trafostanica postoji lak prilaz radi montaže građevinskog dijela, energetskih

transformatora i ostale opreme.

Napomena: Prilikom projektovanja trafostanica voditi računa da se može ukoliko se ukaže

potreba za povećanom potrošnjom u trafostanicama transformatori snage 630kVA

zamijene trasformatorima od 1000kVA.

Predviđene nove trafostanice TS 10/0,4 KV su tipa DTS 10/0,4kV sa tipiziranom opremom, sa

visokonaponskim postrojenjem, transformatorom snage i niskonaponskim postrojenjem. Pri

projektovanju i izgradnji trafostranice, opremu tipizirati u skaldu sa Tehničkim preporukama

EPCG A.D. ‐ Nikšić (TP‐1b), odnosno zahtjevima nadležne Elektrodistribucije.

Trafostanice treba da budu bar tri puta prolazne na strani visokog napona, izradjene u SF6

tehnologiji sa potrebnim brojem NN izvoda, odnosno ne manje od šest.

Visokonaponsko postrojenje treba da sadrži najmanje tri dovodne i jednu trafo‐ćeliju.Dovodne

ćelije treba opremiti rastavljačima snage sa noževima za uzemljenje.

Trafo ćeliju opremiti sa: prekidačima snage, visokonaponskim osiguračima, prekostrujnom

zaštitom, naponskim okidačem za isključenje, signalnim kontaktima i ručnim

pogonom.Transformatori 10/0,4 kV su trofazni uljni, snage 1000 kVA , sa Buholz relejom.

Niskonaponska postrojenja treba opremiti sa zaštitnom sklopkom, niskonaponskim izvodima za

objekte i poljem spoljne rasvjete.Broj niskonaponskih izvoda diktiran je tipom NN mreže, koji

nije predmet ovog Plana.

Dovod od transformatora opremiti sa: prekidačima, prekostrujnom zaštitom, naponskim

okidačima, signalnim kontaktorima i ručnim pogonom.

Sve izvode opremiti sa polužnim rastavljačima, niskonaponskim osiguračima sa ručicom za

izvlačenje. Dovod od transformatora opremiti sa brojilom električne energije (radi kontrole),

ampermetrima u sve tri faze, voltmetrom sa preklopkom i strujnim reduktorima.

Oprema trafostanice treba da bude dimenzionisana na snagu kratkog spoja 350 kVA.

Visokonaponska kablovska mreža

Predloženim planom razvoja 10kV mreže pošto nema planiranih TS10/0,4kV to se zadržava

postojeći sistem napajanja – koncept otvorenih prstenova sa napajanjem iz TS 110/10 kV

«Podgorica 5« i TS 35/10 kV «Ljubović« .



69

NAPOMENA:

Ukoliko se ukaže potreba, dozvoljeno je, uz saglasnost nadležne Elektrodistribucije, poprečno

povezati neke od postojećih trafostanica sa susjednih zahvata sa trafostanicama iz komleksa

obrađenog ovom DUP‐om.

Niskonaponska mreža

Kako na području plana nema objekata od posebnog značaja, koji zahtjevaju prstenastu mrežu i

dvostrano napajanje, napojne vodove izvoditi kao trofazne, radijalnog tipa.

Pri raspodjeli novih objekata u traforeone pojedinih trafostanica, kao i pri raspodjeli postojećih

potrošača na nove traforeone, voditi računa o konfiguraciji niskonaponskih mreža, tražeći

rješenja koja izazivaju najmanje gubitke u mreži.

Mreže izvesti NN kablovima tipa PP00 ili XP00, 0,6/1 kV (ili drugim, prema zahtjevima stručne

službe Elektrodistribucije Podgorica), presjeka prema nominalnim snagama pojedinih prostora

objekata. NN kablove po mogućnosti polagati u zajedničkom rovu na propisanom odstojanju uz

ispunjenje uslova dozvoljenenog strujnog opterećenja po pojedinim izvodima.

Broj NN izvoda TS10/0,4kV će se definisati glavnim projektima objekata i TS10/0,4kV, a u svemu

u skladu sa tehničkim preporukama EPCG ‐ A. D. – Niksić (TP‐1b), odnosno zahtjevima nadležne

Elektrodistribucije.

Elektroinstalacije objekata Elektroinstalacija svih novih objekata mora biti izvedena u skladu sa važećim tehničkim

propisima i standardima, a kod stambenih objekata i sa normativima iz plana višeg reda.

Instalacije moraju zadovoljavati sada važeće tehničke propise i standarde iz oblasti

elektroinstalacija niskog napona.

Javno osvjetljenje

Pošto je javno osvetljenje sastavni dio urbanističke cjeline, treba ga tako izgraditi da se zadovolje

i urbanistički i saobračajno‐tehnički zahtjevi, istovremeno težeći za tim da instalacija osvetljenja

postane integralni element urbane sredine. Mora se voditi računa da osvetljenje saobraćajnica i

ostalih površina mora osigurati minimalne zahtjeve koji će obezbjediti kretanje uz što veću

sigurnost i konfor svih učesnika u noćnom saobraćaju, kao i o tome da instalacija osvetljenja ima

i svoju dekorativnu funkciju. Zato se pri rešavanju uličnog osvetljenja mora voditi računa o sva

četiri osnovna mjerila kvaliteta osvetljenja:

nivo sjajnosti kolovoza,

podužna i opšta ravnomjernost sjajnosti,



70

ograničenje zaslepljivanja (smanjenje psihološkog blještanja) i

vizuelno vođenje saobraćaja.

Po važećim preporukama CIE (Publikation CIE 115, 2010. god.), sve saobraćajnice za motorni i

mješoviti saobraćaj su svrstane u pet svetlotehničkih klasa, od M1 do M5, a u zavisnosti od

kategorije puta i gustine i složenosti saobraćaja, kao i od postojanja sredstava za kontrolu

saobraćaja (semafora, saobraćajnih znakova) i sredstava za odvajanje pojedinih učesnika u

saobraćaju. Sledeća tabela daje vrijednosti pobrojanih svetlotehničkih parametara koje još

uvijek obezbjeđuju dobru vidljivost i dobar vidni komfor :

Lsr Uo Ul TI SR Svetlotehnička minimalno minimalno minimalno maximalno minimalno klasa (cd/m2) (Lmin/Lsr) (Lmin/Lmax) (%) (Eex/Ein) ‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐ M1 2,00 0,40 0,70 10 0,50 M2 1,50 0,40 0,70 10 0,50 M3 1,00 0,40 0,50 10 0,50 M4 0,75 0,40 nema zahtjeva 15 nema zahtjeva M5 0,50 0,40 nema zahtjeva 15 nema zahtjeva ‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐

Što se tiče vizuelnog vođenja saobraćaja, ne postoje numerički pokazatelji za njegovo

vrednovanje.

Od saobraćajnica na području plana, bulevare “treba izdvojiti u svetlotehničku klasu M2, dok se

ostale ulice mogu svrstati u svetlotehničku klasu M3. Voditi računa da se dionice ovih

saobraćajnica na području plana ne mogu posmatrati nezavisno od ostalog dijela tih

saobraćajnih pravaca. Na raskrsnicama svih ovih saobraćajnica postići svjetlotehničku klasu za

jedan stepen veću od samih ulica koje se ukrštaju.

Kod pješačkih staza (prolaza), unutar plana, obezbjediti srednju osvetljenost od 10 lx, uz

minimalnu vrijednost osvetljenosti od 3 lx (klasa P2).

I zbog veće ekonomičnosti i zbog vizuelnog vođenja saobraćaja, u instalacijama osvjetljenja

saobraćajnica sa prvenstveno motornim saobraćajem potrebno je obezbjediti primjenu

natrijumovih sijalica visokog pritiska. Pri rješavanju osvjetljenja planiranog stadiona na UP 19

posebno voditi računa o estetskim kriterijumima pri izboru elemenata instalacije osvjetljenja, a

kao svjetlosni izvor koristiti metal‐halogene sijalice.

Javnu rasvjetu projektovati u skladu sa Preporukama za projektovanje,izvodjenje I odrzavanje

rasvjete na podruciju Glavnog grada,mart 2016 godine.

Urbanističko‐tehnički uslovi za izgradnju planiranih trafostanica Novoplanirane trafostanice TS 10/0,4 kV moraju biti smještene u namjenski projektovanom

prostoru, u ravni terena. Ne dozvoljava se njihovo smještanje u podrum, suteren i sl. bez



71

posebne saglasnosti Elektrodistribucije, osim na UP 19 (Gradski stadion) gdje će tačna pozicija

trafostanica biti definisana u skladu sa projektnom dokumentacijom objekta i uređenjem terena.

Raspored opreme i položaj energetskog transformatora moraju biti takvi da obezbjede što

racionalnije korišćenje prostora, jednostavnost rukovanja, ugradnje i zamjene pojedinih

elemenata i blokova i omoguće efikasnu zaštitu od direrktnog dodira djelova pod naponom. Kod

izvođenja, izvođač je dužan uskladiti svoje radove sa ostalim građevinskim radovima na objektu,

kako ne bi dolazilo do oštećenja već izvedenih radova i poskupljenja gradnje. Svim

trafostanicama projektima uređenja okolnog terena obezbjediti kamionski pristup, najmanje

širine 3,0 m.

Opremu trafostanica predvidjeti u skladu sa preporukama donesenim od strane Sektora za

distribuciju ‐ Podgorica "Elektroprivrede Crne Gore", a.d. – Nikšić.

Snagu transformatorskih jedinica prilagoditi stvarnim potrebama, koje se moraju utvrditi

elaboratima o potrebama u električnoj snazi i energiji za svaki slučaj pojedinačno i koji podliježu

ocjeni stručne službe Elektrodistribucije.

Investitori su dužni da obezbjede projektnu dokumentaciju za građenje planiranih trafostanica,

kao i da obezbjede tehničku kontrolu (reviziju) tih projekata. Investitori su dužni da obezbjede

potrebnu dokumentaciju za izdavanje građevinske dozvole, kao i stručni nadzor nad izvođenjem

radova. Nakon završetka radova, investitor je dužan zahtjevati vršenje tehničkog pregleda i

nakon njega podnijeti zahtjev za izdavanje upotrebne dozvole.

Urbanističko‐tehnički uslovi za izgradnju 10 kV kablovske mreže

Kompletiranje planirane 10 kV mreže izvesti kablovima čiji će tip i presjek odrediti stručna

služba Elektrodistribucije prema važećim preporukama u vrijeme realizacije plana.

Kablove polagati slobodno u kablovskom rovu, dimenzija 0,4 x 0,8 m, a na mjestima prolaza

kabla ispod kolovoza saobraćajnica, kao i na svim onim mjestima gdje se može očekivati

povećano mehaničko opterećenje kabla (ili kabl treba izolovati od sredine kroz koju prolazi),

kroz kablovsku kanalizaciju, smještenu u rovu dubine 1,0 m. Za slučaj paralelnog vođenja 10 kV

kabla sa drugim naponskim nivoima u istom rovu potrebno ih je razdvojiti opekom ili sličnim

izolacionim materijalom.

Nakon polaganja, a prije zatrpavanja kabla, investitor je dužan obezbjediti katastarsko snimanje

tačnog položaja kabla, u skladu sa zakonskim odredbama. Na grafičkom prikazu trase kabla

treba označiti tip i presjek kabla, tačnu dužinu trase i samog kabla, mjesta njegovog ukrštanja,

približavanja ili paralelnog vođenja sa drugim podzemnim instalacijama, mjesta ugrađenih

kablovskih spojnica, mjesta položene kablovske kanalizacije sa brojem korišćenih i rezervnih

cijevi (otvora) itd.



72

Ukoliko to zahtjevaju tehnički uslovi stručne službe Elektrodistribucije, zajedno sa kablom (na

oko 40 cm dubine) u rov položiti i traku za uzemljenje, Fe/Zn 25x4 mm. Dozvoljeno je

pojedinačno provlačenje jednožilnog kabla kroz cijev od neferomagnetnog materijala, pod

uslovom da cijev nije duža od 20 m.

Duž trasa kablova ugraditi standardne oznake koje označavaju kabl u rovu, promjenu pravca

trase, mjesta kablovskih spojnica, početak i kraj kablovske kanalizacije, ukrštanja, približavanja ili

paralelna vođenja kabla sa drugim kablovima i ostalim podzemnim instalacijama i sl. Eventualna

izmještanja postojećih kablova, kao i njihova prekidanja i nastavljanja (radi uvođenja u nove

trafostanice) zbog novog urbanističkog rješenja, vršiti uz obavezno prisustvo predstavnika

Elektrodistribucije i pod njegovom kontrolom. U tim slučajevima, otkopavanje kabla vršiti ručno,

a sam kabl mora biti u beznaponskom stanju.

Pri izvođenju radova preduzeti sve potrebne mjere zaštite radnika, građana i vozila, a zaštitnim

mjerama omogućiti odvijanje pješačkog i motornog saobraćaja. Na mjestima gdje je, radi

polaganja kablova, izvršeno isijecanje regulisanih površina, iste dovesti u prvobitno stanje.

Investitori su dužni da obezbjede projektnu dokumentaciju za izvođenje kablovskih 35kV i 10 kV

vodova, kao i da obezbjede tehničku kontrolu tih projekata. Investitori su dužni da obezbjede

potrebnu dokumentaciju za izdavanje građevinske dozvole, kao i stručni nadzor nad izvođenjem

radova. Nakon završetka radova, investitor je dužan zahtjevati vršenje tehničkog pregleda i

nakon njega podnijeti zahtjev za izdavanje upotrebne dozvole.

Urbanističko‐tehnički uslovi za izgradnju i rekonstrukciju niskonaponskih distributivnih vodova Nove niskonaponske vodove izvesti kao kablovske (podzemne), uz korišćenje tipa kabla po

zahtjevu stručne službe Elektrodistribucije. Vodove predvidjeti kao trofazne, radijalnog tipa.

Pri rekonstrukciji postojećih nadzemnih vodova u cilju priključenja novih potrošača, ili

omogućavanja proširenja potreba postojećih potrošača (usled nadgradnje, dogradnje i sl.), vršiti

njihovo kabliranje (podzemno polaganje), u skladu sa odredbama planova višeg reda.

Zbog potrebe vršenja preraspodjele potrošača po traforeonima, ne rješavati pojedine slučajeve

odvojeno od cjeline, već sagledati uticaj svake izmjene na širi prostor.

Što se tiče izvođenja niskonaponskih kablovskih (podzemnih) vodova, primjenjuju se uslovi već

navedeni pri izgradnji kablovskih 10 kV vodova.

Urbanističko‐tehnički uslovi za izgradnju javnog osvetljenja Izgradnjom instalacija javnog osvetljenja obezbjediti fotometrijske parametre date

međunarodnim preporukama (preporuke CIE), navedenim u okviru plana.

Kao nosače svetiljki koristiti metalne demontažne toplocinčane stubove, koji izdržavaju (sa

svetiljkama) pritisak vjetra od 90 daN/m2. Napajanje javnog osvetljenja izvoditi kablovski



73

(podzemno), uz primjenu standardnih kablova (PP 00 4x25 0,6/1 kV za ulično osvetljenje i PP 00

3(4)x16 0,6/1 kV za osvetljenje u sklopu uređenja terena). Prilikom projektovanja je potrebno

izvršiti usaglašavanje sa preporukama nadležnog preduzeća zadučenog za održavanje javne

rasvjete u gradu. Ormare javne rasvjete, gdje god je to moguće, stavljati van napojne

trafostanice.

Sistem osvetljenja treba da bude cjelonoćni. Maksimalno dozvoljeni pad napona u instalaciji

osvetljenja, pri radnom režimu, može biti 5%. Kod izvedene instalacije moraju biti u potpunosti

primjenjene mjere zaštite od električnog udara (zaštita od direktnog i indirektnog napona). U

tom cilju, mora se izvesti polaganje zajedničkog uzemljivača svih stubova instalacije osvetljenja,

polaganjem trake Fe‐Zn 25x4 mm i njenim povezivanjem sa stubovima i uzemljenjem napojnih

trafostanica. Obezbjediti selektivnu zaštitu kompletnog napojnog voda i pojedinih svjetiljki.

Obezbjediti mjerenje utrošene električne energije. Komandovanje uključenjem i isključenjem

javnog osvjetljenja obezbjediti preko uklopnog sata sa regulacijom vremena paljenja i gašenja,

RTK uređajem ili sl., prema zahtjevu/preporuci nadležnog Javnog preduzeća u čijem je vlasništvu

javna rasvjeta.

Pri projektovanju instalacija osvjetljenja u sklopu uredjenja terena oko planiranih objekata

poseban značaj dati i estetskom izgledu instalacije osvjetljenja. Za polaganje napojnih vodova

važe isti uslovi kao i kod polaganja ostalih niskonaponskih vodova.

Javnu rasvjetu projektovati u skladu sa Preporukama za projektovanje,izvodjenje I

odrzavanjerasvjete na podruciju Glavnog grada,novembar 2008 godine.

Orjentacioni troškovi elektroenergetske infrastrukture

1. Izgradnja novih DTS “Blok 3.1” (nova 1), DTS “Blok 3.2” (nova 2) i DTS Blok 3.3” (nova 3)

10/0,4kV 1x630kVA prema planu elektroenergetike sa opremom prema tehničkoj

preporuci TP‐1 b (EPCG)

kom 3 x 40.000,00 = 120.000,00 €

2. Izrada novih kablovskih veza 10kV vodova sa uklapanjem

m 150 x 40,00 = 6.000,00 €

3. Demontaža postojeće BTS 10/0,4kV 1x630kVA

kom 3 x 2.200,00 = 6.600,00 €

4. Demontaža postojećeg 10kV voda

m 80 x 12,00 = 960,00 €

_



74

HIDROTEHNIČKA INFRASTRUKTURA Polazne osnove

U okviru izrade DUP‐a " Stambena zajednica VI Stara Varoš" detaljno je razmotreno postojeće stanje svih hidrotehničkih instalacija. Pri obradi DUP‐a za područje u zoni zahvata korišćena je raspoloživa planska i projektna dokumentacija za zahvaćeno područje i kontakt zone kao i katastar hidrotehničkih instalacija za izradu DUP‐a. VODOSNABDIJEVANJE Postojeće stanje

Prostor u zoni zahvata DUP‐a "Stambena zajednica VI Stara Varoš″ uglavnom je dobro pokriven vodovodnom mrežom sa izuzetkom manjeg dijela gdje se nalaze stari niski objekti a vodovodna mreža je urađena od cijevi malog prečnika i nekvalitetnog materijala.

Sa južne strane predmetnog područja pored ulice Vojislavljevića postoji tranzitni cjevovod ø500mm koji je glavna veza za povezivanje izvorišta Mareza sa izvorištem u Ćemovsko polje i sa ovim cjevovodom su povezani svi postojeći cjevovodi na području u zoni zahvata DUP‐a "Stambena zajednica VI Stara Varoš″.

Kao mana postojećeg stanja je starost vodovodne mreže i što su svi cjevovodi većih profila urađeni od azbest cementnih cijevi koje se više ne koriste za izradu cjevovoda. Planirano stanje

U opisu postojećeg stanja naglašeno je da na području u zoni zahvata DUP " Stambena zajednica VI Stara Varoš " postoje cjevovdi od bitnog značaja za vodosnabdijevanje zahvaćenog područja i šireg gradskog područja.

Vodosnabdijevanje na većem dijelu zahvaćenog prostora riješeno je na kvalitetan način. Da bi se stvorili uslovi za kvalitetno i sigurno vodosnabdijevanje svih postojećih i planiranih objekata u zoni zahvata DUP‐a duž planiranih saobraćajnica planirani su odgovarajući cjevovodi.

U dijelu ulice Radosava Burića i u novim planiranim saobraćajnicama unutar zone zone zahvata planirani su cjevovodi odgovarajućeg prečnika cijevi i povezani su sa postojećim cjevovodima kako je to prikazano na situaciji. Prečnici cijevi određeni su prema procjenama koju količinu vode treba obezbijediti za pojedine zone odnosno blokove.

Urađena je analiya potrebne količine vode koju treba obezbijediti za sanitarne i protivpožarne potrebe prema sledećim parametrima:

- Planirani broj stanovnika 3894 - Broju zaposlenih 483 x 3 = 1449 - Specifična potrošnja od 250.00 lit/st/dan - Kojeficijent dnevne neravnomjernosti Kd = 1.5 - Kojeficijent časovne neravnomjernosti Kč = 2.0



75

Srednja dnevna potrošnja Q= 3894.00x250.00+1449.00x100=11.27+1.68=1295lit/sec.

Maksimalna dnevna potrošnja Qmaxd= 12.95x1.5=19.43 lit/sec. Maksimalna časovna potrošnja Qmax/č = 19.43 x 2.00 = 38.86 lit/ sec. Činjenica je da je usvojena norma potrošnje vode od 250.00 lit/sec velika obzirom da su

preporuke EU da se potrošnja vode smanji na 150.00 lit/st/dan. Obzirom da kroz zonu zahvata DUP‐a prolazi tranzitni cjevovod ø500mm na koj9i su povezani postojeći cjevovodi u zahvaćenom području i sa izgradnjom planiranih cjevovoda i povezivanje sa postojećim i zatvaranjem u prstenove obezbijedit će se uslovi za kvalitetno i sigurno vodosnabdijevanje sanitarnom i protivpožarnom vodom čitavog prostora u zoni zahvata DUP‐a i šire. Za zaštitu od požara shodno Pravilniku o tehničkim normativima za hidrantsku mrežu planirani su nadzemni protivpožarni hidranti ø100mm. Prečnici cijevi i njihov položaj usaglašeni su sa postojećom projektnom i planskom dokumentacijom unutar zone zahvata i kontakt zonama.

Cjevovodi su planirani od polietilena visoke gustoće PE100 za radne pritiske od 10 bari. Zamjena postojećih cjevovoda urađenih od azbest cementnih cijevi treba raditi po predhodno urađenoj projektnoj dokumentaciji za koju treba da se da saglasnost DOO " Vodovod i kanalizacija" Podgorica.

FEKALNA KANALIZACIJA Postojeće stanje

Za odvođenje otpadnih voda iz naselja Konik, Stari Aerodrom, Servisno skladišna zona, sijela naselja Zabjelo u Ulici 27 marta urađen je kolektor ø600mm. Svi objekti sa područja DUP‐a "Stambena zajednica VI Stara Varoš" priključeni su na kolektor ø600mm. U Ulicama Petra Matovića i Radosava Burića i na području sa južne strane Ulice 27 Marta urađena je fekalna kanalizacija. Kanalizacioni sistem na području u zoni zahvata je u dobrom stanju i skoro čitav je zadržan sa izuzetkom dijela na prostoru gdje je predviđeno rušenje postojećih niskih starih objekata i izgradnja novih. Planirano stanje

Za odvođenje otpadnih voda iz novoplaniranih objekata na području DUP‐a "Stambena zajednica VI Stara Varoš" tamo gdje nema uslova da se planirani objekti priključe na postojeću kanalizaciju planirana je da se uradi kanalizacija i stvore uslovi za priključenje svih planiranih objekata. Kanalizacija je planirana u takođe planiranim prilaznim saobraćajnicamasa



76

parkinzima.Odabrani su prečnici cijevi idati smjerovi oticanja. Odabir prečnika cijevi izvršen je prema očekivanim količinama otpadne vode koju treba odvesti iz objekata sa određenog prostora dok su smjerovi oticanja određeni zavisno od položaja postojeće kanalizacije na kojou je planirano priključenje. Urađen je proračun količine vode koju treba odvesti iz objekata sa zahvaććenog prostora DUP‐a na osnovu sledećih podataka:

- Planirani broj stanovnika 3894 - Broju zaposlenih 483 x 3 = 1449 - Časovni maksimum od 0.0118 lit/st odnosno 0.047 lit/zaposlenom -

Q= 3894.00x0.0118+1449.00x0.0047=45.95+6.81=52.76lit/sec. Povoljnost za sakupljanje i odvođenje otpadnih voda iz novoplaniranih objekata sa prostora

u Zahvatu DUP‐a čine položaj gradskog kolektora ø600mm duž Ulice 27 Marta kao i položaj ostalih kanala koji su priključeni na kolektora ø600mm.

Pri izradi plana izvršeno je usaglašavanje sa projektovanim trasama i prečnicima cijevi za kanale za koje postoji urađena projektna dokumentacija.

Kanalizacija je planirana od PVC cijevi za uličnu kqanalizaciju. Na mjestima priključenja bočnih kanala na sabirni i po dužini planiranih kanala planirana su reviziona okna na rastojanju ne više od 50.00m.

Projektnu dokumentaciju za ulične kanale i priključke treba raditi na osnovu tehničkih uslova propisanih od strane DOO" Vodovod i kanlizacija" Podgorica.

ATMOSFERSKA KANALIZACIJA Postojeće stanje

U Ulici 27 Marta koja prolazi kroz područje unutar DUP‐a "Stambena zajednica VI Stara Varoš" postoji kolektor atmosferske kanalizacije sa kojim se odvode atmosferske vodesa prostora u zoni zahvata DUP‐a i dijela prostora sa istočne strane u pravcu željezničke pruge. Odvodnjavanje prostora u zoni zahvata DUP‐a riješeno je na zadovoljavajući način. U ulicama Radosava Burića i Petra Matovića postoji atmosferska kanalizacija. Urađeni su projekti za atmosfersku kanalizaciju za dio ulice Radosava Burića i Ulicu radnog naziva ULICA 1. Planirano stanje

Za odvođenje atmosferskih voda sa površina gdje je planirana izgradnja prilaznih saobraćajnica sa parkinzima planirana je atmosferska kanalizacija.

Planirani su zatvoreni cjevasti kanali odgovarajućeg prečnika cijevi zavisno od količine vode koju treba odvesti sa određenog slivnog područja. U planu su ucrtane trase i prečnici cijevi za kanale u Ulici radosava Burića i Ulicu radnog naziva ULICA 1 za koje postoji projektna dokumentacija. Prostor unutar zone zahvata tretiran je kao dva slivna područja. Slivno područje sa sjeverne strane ulice 27 marta i područje sa južne strane u pravcu bulevara Vojislavljevića.

Količine vode koju treba odvesti sa određenog prostora računate su prema veličini slivnog područja, intezitetu padavina od 264.00lit/sec./ha i prosječnog kojeficijenta oticanja.



77

Slivno područje I F1= 14.60 ha q= 264.00 lit/sec/ha Ψ = 0.64

Q= F1 x q x Ψ = 14.60 x 264.00 x 0.64 = 2466.80 lit/ sec

Slivno područje II F2= 14.40 ha q= 264.00 lit/sec/ha Ψ2 = 0.56

Q= F2 x q x Ψ2 = 14.40 x 264.00 x 0.56 = 2052.84 lit/ sec

Postojeći kolektor u Ulici 27 Marta i projektovani kolektor u bulevaru Vojislavljevića projektovani su za odvođenje atmosferskih voda sa područja stambene zajednice VI Stara Varoš i prostora prema željezničkoj pruzi i prostor Servisno – skladišna zona.

Kanali atmosferske kanalizacije planirani su od PEVR cijevi za uličnu kanalizaciju nosivosti SN4 i SN8 zavisno od dubine ukopavanja. Na kanalima su planirana slivnička okna sa rešetkama. Realizacija planirane kanalizacije može se realizovati na osnovu Glavnih projekata.

Obradu projektne dokumentacije treba uraditi na osnovu katastra postojeććih instalacija i uslova propisanih od strane DOO " Vodovod i kanalizacija" Podgorica.

APROKSIMATIVNA VRIJEDNOST REALIZACIJE PLANA ZA HIDROTEHNIČKE INTALACIJE

VODOVOD Izrada cjevovoda od polietilenskih cijevi visoke gustoće PE100 i PN10bari, računato sa svim zemljanim radovima, izradom šahtova i ugradnja potrebnih fazonskih komada i armatura kao i ugradnja uličnih hidranata.

PEVG DN 110mm m' 600,00 75,00 45.000,00

PEVG DN 160mm m' 816,00 103,00 84.048,00

PEVG DN 225mm m' 388,00 126,00 48.888,00

UKUPNO VODOVOD: 177.936,00

FEKALNA KANALIZACIJA

Izrada uličnih kanala za odvod otpadnih voda od PVC cijevi za uličnu kanalizaciju računato sa svim zemljanim radovima, izradom revizionih okana sa ugradnjom poklopaca i penjalica.

DN200mm m' 635,00 138,00 87.630,00

DN250mm m' 560,00 189,00 105.840,00

UKUPNO FEKALNA KANALIZACIJA: 193.470,00



78

ATMOSFERSKA KANALIZACIJA Izrada uličnih i blokovskih kanala za odvod atmosferskih voda od PEVG R cijevi za uličnu kanalizaciju računato sa svim zemljanim radovima, izradom slivničkin okana sa rešetkama i ugradnjom penjalica.

DN250mm m' 440,00 143,00 62.920,00

DN315mm m' 1252,00 143,00 179.036,00

DN400mm m' 340,00 164,00 55.760,00

DN500mm m' 550,00 185,00 101.750,00

DN630mm m' 165,00 276,00 45.540,00

DN1400mm m' 500,00 380,00 190.000,00

UKUPNO ATMOSFERKSA KANALIZACIJA: 635.006,00

ZBIRNA REKAPITULACIJA

VODOVOD 177.936,00

FEKALNA KANALIZACIJA 193.470,00

ATMOSFERSKA KANALIZACIJA 635.006,00

UKUPNO HIDROTEHNIČKE INSTALACIJE 1.006.412,00



79

TELEKOMUNIKACIONA ( ELEKTRONSKA KOMUNIKACIONA) INFRASTRUKTURA

POSTOJEĆE STANJE

Gotovo kompletan fiksni elektronski komunikacioni saobraćaj na području obuhvaćenom DUP „Stara varoš Stambena zajednica VI“ u Podgorici, se odvija pod okriljem dominantnog operatora fiksne telefonije u Crnoj Gori „Crnogorskog Telekoma“. U objektima Crnogorskog telekoma u Ulici Petra Matovića i Ulici Jerevanskoj, instalisani su elektronski komunikacioni čvorovi RSS Petra Matovića i RSS Zabjelo, koji su optičkim kablovima povezani sa matičnim elektronskim komunikacionim čvorom LC 3 u Ulici Bratstva i jedinstva. U oba elektronska komunikaciona čvora, Crnogorski Telekom ima instalisane kapacitete za širokopojasni pristup internetu, tako da korisnicima sa ovih čvorova nudi širokopojasne servise – ADSL, IPTV. Preko teritorije obuhvaćene ovim DUP‐om, kroz kanalizaciju elektronske komunikacione infrastrukture duž Ulice Petra Matovića, 27 Marta i Put JNA, iz pravca matičnog čvora LC 3, prema oba elektornska komunikaciona čvora i dalje magistralnim saobraćajnicama prema Nikšiću, Cetinju i Petrovcu, provučeni su lokalni i magistralni optički kablovi o kojima se mora strogo voditi računa. Na grafičkom prikazu urađenom u skladu sa katastrom instalacija dobijenim od elektronskih komunikacionih operatera, prikazana je postojeća kanalizacija elektronske komunikacione infrastrukture sa pripadajućim kablovskim oknima u zoni obuhvata DUP, dok projektant nije prikazivao mrežu kablova polaganih od kablovskih okana do unutrašnjih i spoljašnjih kablovskih izvoda. Na posmatranom području prisutni su signalom mobilne telefonije sva tri mobilna operatera, a područje je pokriveno i TV signalom koji distribuira Telemach Montenegro. PLANIRANO RJEŠENJE Implementacija novih tehnika i tehnologija, liberalizacija tržišta i konkurencija u sektoru elektronskih komunikacija će doprinijeti bržem razvoju elektronskih komunikacija, povećanju broja servisa, njihovoj ekonomskoj i geografskoj dostupnosti, boljoj i većoj informisanosti kao i bržem razvoju privrede i opštine u cjelini. Jedan od ciljeva izrade ovog DUP‐a jeste da se želi obezbjediti planiranje i građenje elektronske komunikacione infrastrukture koja će zadovoljiti zahtijeve više operatora elektronskih komunikacija, koji će ponuditi kvalitetne savremene elektronske komunikacione usluge po ekonomski povoljnim uslovima. U skladu sa preporukama iz planova višeg reda (PPCG, PUP Podgorica), kao i preporukama nadležne Agencije za elektronske komunikacije i poštansku djelatnost, porebno je voditi računa o slijedećem:

‐ da se kod gradnje novih infrastrukturnih objekata posebna pažnja obrati zaštiti postojeće elektronske komunikacione infrastrukture ‐ da se uvjek obezbijede koridori za telekomunikacione kablove duž svih postojećih i novih saobraćajnica,



80

‐ da se gradnja, rekonstrukcija i zamjena elektronskih komunikacionih sistema mora izvoditi po najvišim tehnološkim, ekonomskim i ekološkim kriterijumima,

Akta i propisi koji su donijeti na osnovu Zakona o elektronskim komunikacijama i kojih se treba pridržavati prilikom izgradnje nove telekomunikacione infrastrukture, jesu: Pravilnik o širini zaštitnih zona i vrsti radio‐koridora u čijoj zoni nije dopušteno planiranje i gradnja drugih objekata („Službeni list Crne Gore" broj 33/14), Pravilnik o zajedničkom korišćenju elektronske komunikacione infrastrukture i povezane opreme („Službeni list Crne Gore" broj 52/14), Pravilnik o tehničkim i drugim uslovima za projektovanje, izgradnju i korišćenje elektronske komunikacione mreže, elektronske komunikacione infrastrukture i povezane opreme u objektima („Službeni list Crne Gore" broj 41/15), Pravilnik o uslovima za planiranje, izgradnju, održavanje i korišćenje elektronskih komunikacionih mreža, elektronske komunikacione infrastrukture i povezane opreme („Službeni list Crne Gore" broj 59/15) i Pravilnik o graničnim vrijednostima parametara elektromagnetnog polja u cilju ograničavanja izlaganja populacije elektromagnetnom zračenju („Službeni list Crne Gore" broj 15/10).

Takođe, treba voditi računa da se, shodno važećoj Strategiji razvoja informacionog društva 2012‐2016, u narednom periodu, prioritet daje razvoju širokopojasnih pristupnih mreža (žičnih i bežičnih). U odnosu na moguće planove dominantnog operatora fiksne telefonije, Crnogorskog Telekoma i ostalih operatora fiksne i mobilne telefonije na ovom području, projektant predviđa da se unutar zahvata ovog DUP‐a, u skladu sa planiranim građevinskim objektima i predloženim saobraćajnim rješenjima, rekonstruiše postojeća i izgradi kanalizacija elektronske komunikacione infrastrukture sa 4 PVC cijevi 110mm. Planirana kanalizacija bi se koristla za provlačenje kablova različitih elektronskih komunikacionih operatera koji pokažu interesovanje za pružanje elektronskih komunikacionih usluga, bilo da se radi o Crnogorskom Telekomu, bilo da se radi o nekom drugom postojećem elektronskom komunikacionom operateru u Crnoj Gori. Na taj način, u odnosu na situaciju koja se trenutno dešava na tržištu elektronskih komunikacija Crne Gore, korisnici iz posmatrane zone bi bili na kvalitetan način opsluženi različitim vrstama elektronskih komunikacionih servisa (telefonija, prenos podataka, TV signal i dr.). Pri planiranju broja PVC cijevi u novoj kanalizaciji, moraju se u obzir uzeti podaci o planiranim gradjevinskim površinama i aktuelnim trendovima u rješavanju pitanja kablovske televizije i dr. Kanalizacioni kapaciteti omogućavaju dalju modernizaciju elektronskih komunikacionih mreža bez potrebe za izvođenjem naknadih građevinskih radova, kojima bi se iznova devastirala postojeća infrastruktura. Ukupna dužina planirane kanalizacije sa 4 PVC cijevi 110mm za potrebe elektronske komuniokacione infrastrukture, unutar zone ovog DUP, iznosi oko 4500 metara, a planirana je i izgradnja 102 nova kablovska okna elektronske komunikacione infrastrukture. Savremene elektronske komunikacije koje obuhvataju distribuciju sva tri servisa, telefonije‐fiksne i mobilne, prenos podataka i TV signala, omogućavaju više načina povezivanja sa elektronskim komunikacionim operaterima. Imajući u vidu namjenu objekata unutar posmatrane zone i samu lokaciju, kroz novoplaniranu kanalizaciju treba graditi savremene elektronske komunikacione pristupne optičke mreže u



81

tehnologiji FTTx (Fiber To The Home, Fiber to The Building,...), sa optičkim vlaknom do svakog objekta, odnosno korisnika. Ovo rješenje je u skladu sa dugoročnim rješenjima u oblasti elektronskih komunikacija sa optičkim pristupnim mrežama, a sa čijom implementacijom je započeo dominantni elektronski komunikacioni operater, Crnogorski Telekom. Kućnu instalaciju za potrebe elektronskih komunikacija treba izvoditi u RACK ormarima u zasebnim tehničkim prostorijama. Na isti način izvesti i ormariće za koncentraciju instalacije za potrebe kablovske distribucije TV signala, sa opremom za pojačavanje TV signala. Kućnu instalaciju u svim prostorijama realizovati kablovima koji će omogućavati korišćenje naprednih elektronskih komunikacionih servisa koji se već pružaju ili čije se pružanje tek planira, FTP kablovima cat 6 i cat 7 i kablovima sa optičkim vlaknima, ili drugim kablovima sličnih karakteristika i provlačiti kroz PVC cijevi, sa ugradnjom odgovarajućeg broja kutija, s tim da u svakom poslovnom prostoru treba predvidjeti minimalno po 4 instalacije, a u stambenim jedinicama minimalno po 2 instalacije . U slučaju da se trasa kanalizacije za potrebe elektronskih komunikacija poklapa sa trasom vodovodne kanalizacije i trasom elektro instalacija, treba poštovati propisana rastojanja, a dinamiku izgradnje vremenski uskladiti. U odnosu na obuhvaćeno područje, mobilni operatori nijesu u momentu izrade DUP iskazali potrebu za montiranjem novih baznih stanica na ovom području, tako da nijesu definisane nove lokacije za postavljanje stubova za mobilnu telefoniju. U odnosu na savremene trendove u oblasti mobilne telefonije, projektant naglašava da ovo ne znači da neki od postojećih ili eventualno novih operatora mobilne telefonije neće imati potrebu da u nekom momentu postavi novu baznu stanicu na posmatranom području. Lokalna uprava bi takvim zahtjevima trebala da izađe u susret, sagledavajući sve neophodne parametre. Prilikom određivanja detaljnog položaja bazne stanice mora se voditi računa o njenom ambijentalnom i pejzažnom uklapanju, i pri tome treba izbjeći njihovo lociranje na javnim zelenim površinama u središtu naselja, na istaknutim reljefnim tačkama koje predstavljaju panoramsku i pejsažnu vrijednost, prostorima zaštićenih djelova prirode, Gdje god visina antenskog stuba, u vizualnom smislu ne predstavlja problem (mogučnost zaklanjanja i skrivanja), preporučuje se da se koristi jedan antenski stub za više korisnika. Postavljanjem antenskih stubova ne mijenjati konfiguraciju terena i zadržati tradicionalan način korišćenja terena. Za vizualnu barijeru prostora antenskog stuba, u zavisnosti od njegove lokacije, koristiti šumsku ili parkovsku vegetaciju. Trase planirane kanalizacije potrebno je uklopiti u trase trotoara ili zelenih površina, jer bi se u slučaju da se kablovska okna rade u trasi saobraćajnice ili parking prostora, morali ugraditi teški poklopci sa ramom i u skladu sa tim uraditi i ojačanje okana, što bi bilo neekonomično. Kanalizaciju koja je planirana u okviru DUP, kao i kablovska okna, izvoditi u svemu prema planovima višeg reda, važećim propisima u Crnoj Gori i preporukama bivše ZJ PTT iz ove oblasti. Na taj način biće stvoreni optimalni uslovi, koji sa tehničkog stanovišta, omogućavaju provlačenje novih kablovskih kapaciteta, gdje god se za tim ukaže potreba. Obaveza budućih investitora planiranih objekata u zoni DUP jeste da, u skladu sa Tehničkim uslovima koje izdaje nadležni operator elektronskih komunikacija ili organ lokalne uprave, od



82

novoplaniranih kablovskih okana, projektima za pojedine objekte u zoni obuhvata definišu način priključenja svakog pojedinačnog objekta. Kablovsku kanalizaciju pojedinačnim projektima treba predvidjeti do samih objekata. Predmjer i predračun materijala i radova

Br. A/ MATERIJAL Jedinica Količina Jed. cijena Ukupna cijena

1. PVC cijev Ø110/3,2mm dužine 6m

kom 3000,00 12,50 37.500,00

2. Gumene brtve za nastavljanje PVC cijevi Ø110/3,2mm

kom 3000,00 0,20 600,00

3. PVC uvodnica Ø110/3,2mm dužine 0,5m

kom 380,00 2,50 950,00

4. PVC držač odstojni 110/2 kom 4000,00 0,80 3.200,00

5. Čep za zatvaranje PVC cijevi Ø110/3,2mm

kom 380,00 1,50 570,00

6. PTT traka za upozorenje m 4500,00 0,10 450,00

7. Laki tf poklopac sa ramom kom 102,00 175,00 17.850,00

UKUPNO: 61.120,00

B/ KANALIZACIJA Jedinica Količina Jed. cijena Ukupna cijena

1. Trasiranje‐određivanje trase rova nove i postojeće kanalizacije i lociranje postojećih i novih okana prije iskopa

m 4500,00 0,50 2.250,00

2. Izrada kablovske kanalizacije od PVC cijevi u V kat., sa opisom radova: ‐ručni iskop rova sa razupiranjem; ‐nasipanje donjeg sloja pijeska d=10cm; ‐polaganje PVC cijevi ‐nasipanje pijeska između cijevi; ‐nasipanje zaštitnog sloja pijeska d=10cm; ‐zatrpavanje rova u slojevima sa nabijanjem; ‐postavljanje pozor trake; ‐uređenje trase sa utovarom i odvozom viška materijala



83

za 2x2xPVC Ø110/6m(45x101)cm

m 4500,00 12,50 56.250,00

UKUPNO: 58.500,00

C/ KABLOVSKA OKNA Jedinica Količina Jed. cijena Ukupna cijena

Izrada AB okana unutrašnjih dimenzija (1,60x1,40x1,90)m u V kat., sa opisom radova: ‐ručni iskop rupe za okno; ‐odvoz šuta na deponiju; ‐izrada okna (zidova, donje i gornje ploče) sa ugradnjom lakog poklopca sa ramom i podešavajućih konzola (rad+materijal, bez lakog poklopca sa ramom)

kom

102,00

680,00 69.360,00

UKUPNO: 69.360,00

SVEUKUPNA CIJENA: 188.980,00



84

PEJZAŽNA ARHITEKTURA Područje DUP‐a „Zabjelo‐ Stambena zona VI“, prema PUP‐u glavnog grada Podgorice do 2025. godine pripada, tipu predjela 2‐ Ravničarskom predjelu sa istočnim brdima, podtipu 2.4 Urbano jezgro. Najvećim djelom ovaj tip karaktera predjela prostire se u Podgoričko‐skadarskoj kotlini i ujedno pripada, prema PPCG do 2020 god. pejzažnoj jednici Zetsko‐Bjelopavlićka ravnica. Ovaj prostor predstavlja dio gradske matrice zelenila i potrebno je da bude uređen i uvezan u

sistem zelenila grada. Sistem zelenila predstavlja sve zelene površine koje se nalaze na teritoriji

grada a koje su međusobno povezane i ravnomjerno raspoređene. Da bi mogle pravilno da

ispunjavaju svoju namjenu i da obrazuju jedinstven sistem zelenila, ove površine treba da ispune

dva osnovna zahtjeva: da su raspoređene ravnomjerno kvalitativno i kvantitativno po teritoriji

naselja i da su povezane ozelenjenim bulevarima i pojasevima.

Zelene površine kao sistem imaju bitnu ulogu u strukturi grada, važno je da stvaraju optimalnu

ekološku, društvenu i estetski uređenu životnu sredinu. U velikim gradovima je jako teško

ostvariti ravnomjeran raspored zelenih površina ali se svakako tome teži.

Osnovu sistema zelenila grada čine veliki zeleni masivi‐parkovi. Sistem parkova je dopunjen

mrežom skverova, ozelenjenih ulica i bulevara i ostalim zelenim površinama ( uz stambene,

poslovene objekte, obrazovne i zdravstvene ustanove, uz sportske komplekse i sl.).

Optimalan stepen ozelenjenosti na nivou grada koji se preporučuje je 25 m2/stanovniku.

Operativni cilj je stvaranje zelenih prostora (najprije ekološko sanitarnih funkcija), kao i

prostora sa visokodekorativnim zelenilom uz smanjenje degradacije‐sanacija i rekultivacija

prostora

PLANIRANO STANJE

Prema programskom zadatku pri planiranju ozelenjavanja prostora treba voditi računa o

korišćenju vrsta koje će odgovarati uslovima koje pruža ovaj prostor i okruženje. Koncept

zelenila treba da doprinese ukupnom ambijentalnom izgledu prostora.

Zakon o zaštiti prirode (Službeni list Crne Gore br. 51/08 od 22.08.2008, 21/09 od 20.03.2009,

40/11 od 08.08.2011, 62/13 od 31.12.2013) Član 27, propisuje sledeće:

„Zaštita predjela vrši se planiranjem i sprovođenjem sveobuhvatnih mjera kojima se sprečavaju

neželjene promjene i degradacija prirodnih, prirodi bliskih ili stvorenih predjela, radi očuvanja

značajnih obilježja i karaktera predjela, raznovrsnosti, jedinstvenosti i estetske vrijednosti i

omogućavanja trajnog korišćenja prirodnih dobara.

Prije izrade prostorno‐planske dokumentacije pribavlja se mapa predjela koju izrađuje organ

uprave, a prije izrade projektne dokumentacije pribavlja se analiza zelenila sa pejzažnom

taksacijom.“



85

Smjernice za uređenje zelenih površina Koncept ozelenjavanja usklađen je sa namjenom lokacije, prostornom organizacijom sadržaja i sa funkcionalnim zahtjevima okruženja. Osnovni cilj ozelenjavanja predstavlja:

zaštita i unapređenje životne sredine

rekultivacija devastiranih površina

Povezivanje sa zelenim masivima kontaktnih zona u jedinstven sistem zelenila Ukupna povšina zahvata plana iznosi 29ha

U planskom zahvatu predviđene su sledeće kategorije zelenila:

Namjena površina Površine po namjenama (m2)

I Objekti pejzažne arhitekture javne namjene Procenat ozelenjenosti

Zelene površine(m2)

Zelenilo uz saobraćajnice ZUS 10 957,11 100% 10 957,11

Skver S 3 158,10 65% 2 052,76

Park P 20 861,63 70% 14 603,14

II Objekti pejzažne arhitekture ograničene namjene

Zelenilo objekata prosvete ZOP 24 752,92 40% 9 901,16

Zelenilo stambenih objekata i blokova

ZSO 80 752,40 40% 32 300,96

Zelenilo individualnih stambenih objekata

ZO 21 737,11 30% 6 521,13



86

Zelenilo poslovnih objekata ZPO 8 689,07 50% 4 344,535

Zelenilo objekata zdravstva ZOZ 2 525,46 70% 1 767,822

Sportsko rekreativne površine

SRP 5 392,45 40% 2 152,98

III Objekti pejzažne arhitekture specijalne namjene

Zelenilo infrastrukture ZIK 124,43 30% 37,329

UKUPNO ZELENIH POVRŠINA 84 638,92

Predhodna tabela daje minimalne površine koje unutar parcela moraju biti ozelenjene. Ove površine ne podrazumijevaju ostale slobodne površine (prilaze, staze, platoe, i druge manipulativne površine) vec se isključivo odnose na površine pod zelenilom. Ukoliko na terenu nije moguće obezbijediti planom predviđeni nivo ozelenjenosti, zelene površine je neophodno planirati na krovovima objekata i podzemnih garaža. Ukupna površina planiranih zelenih površina unutar urbanističkih parcela iznosi cca 8,50 ha. Obezbijeđen nivo ozelenjenosti na nivou zahvata Plana iznosi 29,3%. Planom predviđeni stepen ozelenjenosti je 22,9 m2/korisniku. ( Napomena: Na povećanje stepen ozelenjenosti dodatno utiče i drvored formiran u otvorima duž trotoara i parking prostora, koji nije numerički obračunat u predhodnoj tabeli).

OBJEKTI PEJZAŽNE ARHITEKTURE JAVNE NAMJENE

LINEARNO ZELENILO (DRVOREDI) I ZELENILO DUŽ SAOBRAĆAJNICA (ZUS)

Ozelenjavanje duž saobraćajnica, pješačkih i parking prostora sprovodi se tzv. linearnom

sadnjom. U kompozicijskom smislu ovo zelenilo rješava se tako da predstavlja ”kičmeni stub”

vangradskog zelenila sa zelenilom gradskog područja. Ujedno to je čvrsta veza koja bitno utiče

na poboljšanje sanitarno‐higijenskih uslova, mikroklimatskih i estetskih karakteristika i

vrijednosti. Duž saobraćajnica zelenilo treba rješavati linearno ili sa potrebnim prostornim

akcentima koji bi prekidali monotone nizove drvoreda. Ovo se sprovodi na razne načine,

promjenom sadnog materijala, kombinovanjem masiva različitih habitusa ili formiranjem

prodora čime se otvara vizura prema okolini. Treba naglasiti da “linearno zelenilo“ ne

podrazumijeva klasičan niz drvoreda, već niz manjih i raznovrsnijih grupacijazelenila čime se

obezbjeđuje ritmika u prostoru, likovno bogatstvo prostora i njegovih boja kao i naizmjenična

zasjena mjesta duž pravca kretanja.



87

Primjeri uređenja drvoreda duž saobraćajnica

Primijenom sve tri kategorije zelenila (visoko, srednje i nisko), se usmjerava strujanje zagađenog

vazduha duž kolovoza, posebno duž veoma prometnih saobraćajnica. Na zelenim povrsinama uz

saobraćajnice je planirana sadnja visokog drveća koje će imati zaštitnu funkciju, a prostor

između popuniti niskim drvećem, grmljem i parternim zelenilom pri čemu treba voditi računa o

kompoziciji, koloritu i izboru vrsta tako da se u urbanom zelenilu stvori prirodan ambijent i

ostvari njegova funkcionalnost. Posebnu pažnju posvetiti preglednosti i bezbjednosti u

saobraćaju i voditi računa da zelenilo ne bude smetnja već da bude u službi bezbjednosti

saobraćaja.

Prilikom izbora vrsta sadnog materijala treba odabrati one vrste koje su prvenstveno otporne na

aerozagađenje, prašinu, insolaciju, dominirajući vjetar kao i vrste koje zahtijevaju najmanja

ulaganja oko održavanja, čime bi bile ekonomski opravdane. Pri izboru vrsta voditi računa o

visini okolnih objekata ‐ kod niskih objekata koristiti vrste sa rijetkom krunom, a kod visočijih

vrste sa višim deblom.

Za sadnju drvoreda van zelenih pojaseva naročito ako se ona planira u otvorima duž trotoara

treba voditi računa da takva Sadnja duž saobraćajnica zahtijeva specifične uslove obzirom da se

koridori trotoara koriste za sprovođenje različitih sitema instalacija ( vodovodne cijevi,

elektrovodovi, TK instalacije i slično). Da bi se spriječila oštećenja navedenih instalacija i pored

toga što se ove instalacije smještaju u PVC cijevi različitih profila dodatna zaštita se sprovodi u

slučajevima kada ne postoji mogućnost većeg udaljenja stabla od instalacija.

Jedan od načina formiranja lineranih poteza zelenila je sadnja unutar urbanističkih parcela

samim obodom.

Smjernice za formiranje drvoreda

Sadnice koje se koriste moraju da imaju pravilno formiran habitus. Treba voditi

računa o visini okolnih objekata, kod niskih objekata koristiti vrste sa rijetkom

krunom.



88

rastojanje između sadnica u drvoredu je 4‐5 m za stabla manjeg uzrasta, 6‐10 za

stabla srednjeg uzrasta, a 10‐15m za stabla većeg uzrasta

minimalna visina sadnog materijala kada je u pitanju drveće je 2.5‐3m i obim stabla

na visini 1m min. 10‐15cm.

Drvoredna stabla moraju imati čisto, po cijeloj dužini uspravno deblo, bez grančica s

dobro definisanom krošnjom

Visina čistog debla mora biti najmanje 200 cm.

Drvoredna stabla „za sadnju uz saobraćajnice“ moraju imati posebno visoku krošnju.

Budući da su različite mogućnosti uzgoja u pogledu vrsti/kultivara, treba birati vrste

koje dobro podnose orezivanje donjih grana drveta kako bi se povećala visina čistog

debla, bez narušavanja konačnog oblika i izgleda drveta, bilo tokom uzgoja ili kasnije

kad je konačno posađeno.

Krune susjednih stabala u drvoredima mogu da se dodiruju (što nije baš

najpovoljnije), ali ne smiju da se preklapaju.

Dovoljno velikim razmakom među stablima obezbjeđuje se, sem dobrih vizuelnih

osobina, i dobro provjetravanje ulice u vertikalnom smislu.

Najbolji način sadnje drvoreda je u okviru uzanih zelenih pojaseva duž saobraćajnica

koji su širine 1.5m i više.

U dijelu gdje zeleni pojas nije planiran sadnja se može obaviti i u otvorima duž

trotoara, naravno obratiti pažnju na podzemne instalacije.

Sadnju linearnog zelenila moguće je predvidjeti i obodom urbanističkih parcela.

U užim ulicama se formira drvored samo na sunčanoj strani, ili obostrano ali sa

niskim drvorednim sadnicama.

U zavisnosti od položaja građevinske linije u odnosu na regulacionu birati vrste

drveća koje formiraju veću ili manju širinu krošnje i vrste koje dobro podnose

orezivanje.

Pored toga pri izboru vrsta za ulično zelenilo treba voditi računa da budu

prilagođene uslovima rasta u uličnim profilima (otpornost na zbijenost tla, vodni

kapacitet zemljišta, insolaciju).

Planirati sistem za navodnjavanje

Drvoredi su na grafičkom prilogu predstavljeni simbolično i njihova pozicija nije obavezujuća

prilikom izrade projektne dokumentacije.

SKVER

Skverovi daju poseban pečat urbanom pejzažu grada i imaju poseban značaj u oblikovanju

grada. Skverovi su manje uređene i ozelenjene javne površine namijenjene kratkotrajnom

odmoru stanovnika ili dekorativnom oformljenju gradskih prostora. Skverovi nadoknađuju

manjak velikih parkova i gradskih prostora namjenjenih za okupljanje i odmor stanovnika,

posebno u većim gradskim centrima. Oni obezbjeđuju otvoren javni prostor za okolne poslovne,



89

stambene i komercijalne objekte, podstičući okupljanje ljudi koji žive i rade u blizini i time

stvaranje lokalnih zajednica.

Balans teritorije svakog skvera zavisi od njegove osnovne namjene, položaja, veličine i

specifičnosti kompleksa. Treba naći pravilan odnos osnovnih elemenata, koji čine površinu

skvera (platoi, staze i različite kategorije zasada). Površina pod stazama i platoima iznosi 35%

teritorije skvera. Površina pod zelenilom je 60‐65%. U intenzivnim gradskim centrima skverovi

pružaju potreban osjećaj vizuelnog i fizičkog predaha od čvrstih i gusto iskorišćenih gradskih

površina. Njihova mala veličina uglavnom ograničava njihovu upotrebu na pasivnu rekreaciju, a

u njihov sastav mogu ući mesta za sjedenje, prostori za igru djece, fontane sa pijaćom vodom ili

mali izdignuti scenski prostori.

U pejzažnom uređenju dominantno je učešće cvjetnica u gustom sklopu, uz njegovane travnjake

kao podlogom, a mogu se koristiti razne vrste žbunja i eventualno nižeg drveća u onoj mjeri u

kojoj je ne ometaju normalno odvijanje saobraćaja. Isti princip se koristi i prilikom ozelenjavanja

ostrva na kružnom toku. Treba povesti računa da kompozicija zelenila, ni u jednom momentu,

ne zaklanja vizure na saobraćajnici i ometa vozače u smislu nepreglednosti na ostale učesnike u

saobraćaju.

Za ovu kategoriju zelenila najbitnije je izabrati vrste koje se najbolje odupiru uticajima gradske

sredine. Ove površine mogu pozitivno da utiču na arhitektonsko i estetsko ujednačavanje

prostora.

Primjer uređenja skvera ispred zgrade Opštine u Podgorici

PARK

Postojanje ove kategorije zelenila je veoma korisno za podizanje kvaliteta života na ovom prostoru. Parkovi su površine koje su dostupne svima i treba da su uređene u službi stanovnika i posjetioca i njihovih potreba za odmorom, pasivnom rekreacijom, a takođe mogu biti i mjesta održavanja nekih manifestacija ili sličnih sadržaja u dnevnim i večernjim satima, naročito ljeti u toku sezone. Na prostoru zahvata plana nalazi se nekoliko parkovskih površina koje su u funkciji postojećih stambenih blokova. Stanje postojećih parkovskih površina je dosta loše pa je u narednom periodu potrebno posvetiti posebnu pažnju rekonstrukciji postojećih parkova kako bi se istovremeno povećao kvalitet života na prostoru zahvata plana. Prilikom rekonstrukcije



90

parkovskih površina potrebno je izvršiti pejzažnu taksaciju postojećeg zelenila i zadržavanje i uklapanje vitalnog zelenila u novoprojektovano rešenje parkovske površine. U skladu sa ostalim planiranim namjenama i raspoloživim prostorom ove površine je potrebno urediti na način da postanu estetski, humani i oblikovni prateći elemenat stanovanja, poslovanja, kao i drugih namjena u okviru kojih se nalaze. Generalno pravilo uređenja parkova је da se unutar njih formiraju dvije cjeline, mirni/pejzažni dio parka i sportsko rekreativni dio sa prostorom za igru djece. Autentičnost parka postiže se malim arhitekturnim rješenjima (fontane, klupe, osvjetljenje, informaciono‐reklamne table, korpe za otpatke), uz svu neophodnu opremu za potrebe rekreacije kao I igru djece. Vegetacijsku osnovu u prvom redu čine autohtone ali i alohtone vrste biljaka, posebno kvalitetno visoko drveće kоје obezbjeđuje veći stepen sanitarno‐higijenskog učinka zelenila, kao i poboljšanje mikroklime šireg područja. Najmanje 70% površine namijenjene parku treba da bude pod zelenilom.

Primjeri uređenja parka u stambenom naselju Smjernice za projektovanje i izdavanje UTU uslova za parkovske površine

Parkovske površine treba da budu na neki način izolovane od okolnih saobraćajnica, buke i zagađenja, pa je u skladu sa njegovom površinom najbolje postaviti pojas zelenila samim obodom parka. To se postiže sadnjom žbunja i visokog drveća tako da se spratnošću vegetacije dobije što bolji takozvani «biološki zid» od negativnih uticaja okoline.

Sadržaj gradskog parka zavisi od njegove veličine i položaja koji zauzima u gradu a može biti različit i prema tome da obuhvata: dječje igralište, otvorene površine‐travnjaci,različite vodene površine, restorani, bine ili pozornice, itd.

Staze gradskog parka mogu se planirati od čvrtsog materijala, asfalta ili kamena ili od mekseg materijala – šljunka razlicite velicine separacija.

Izbor sadnog materijala prije svega zavisi od uslova staništa i stepena zagađenosti.samim tim treba saditi vrste koje su dokazale visoku otpornost a istovremeno su dekorativne. Osjetljivije vrste treba smjestiti u unutrašnjost parka.

predvidjeti hidransku mrežu radi zalivanja novoplaniranih zelenih površina



91

Prostor za igru djece Veoma je bitno dimenzionisanje prostora za igru djece prema uzrastu i predviđenom broju korisnika koji gravitira parkovska površina. Prostor za igru djece mora da pruža uslove za bezbijedan boravak u njemu, da zadovoljava zdravstveno higijenske uslove ( da je osunčan i ocjedit ) i da ima:

Raznovrsne zastore za prostore različitih namjena

Opremu koja obezbjeđuje bogatstvo i kreativnost igre, sa minimalnom mogućnošću povrede

Dovoljno zelenila, drveće sa velikim krošnjama radi potrebnog zasjenčenja, sa ostavljanjem sunčanih prostora za igru.

Veliku važnost na ovakvim površinama ima dobro odabrani sadni materijal. Biraju se vrste koje mogu da podnesu penjanje, lomljenje i savijanje, a izbjegavaju se sve biljke sa izraštajima koji mogu da povrijede (trnovi,oštre grane,plodovi) i one vrste koje imaju otrovne djelove. Usled velikog opterećenja i izloženosti zelenila oštećivanju, ove zelene površine zahtijevaju intezivno održavanje. Prostor za pse je veoma važno planirati u parkovima obzirom na porast broja pasa koji borave na javnim zelenim površinama. Iako opštinska Odluka koja je usvojena 2010 godine između ostalog propisuje da se psi mogu izvoditi samo na povocu koji odgovara veličini i snazi psa, i da ne mogu biti na javnim i drugim površinama koje su uređene kao cvijetnjaci ili travnjaci, dječjim i sportskim igralištima, zbog nepostojanja jasne signalizacije, ali i specijalizovanih prostora za kućne ljubimce kod nas je taj problem sve više prepoznt ali se ne napreduje na samom rješavanju problema. Uzimajući u obzir praksu drugih uređenih evropskih gradova, veoma je važno planirati kako u već postojećim tako i u novoplaniranim parkovima, posebne površine za kućne ljubimce. Ovi prostori moraju biti opremljeni adekvatnim mobilijarom za igru pasa, postavljanjem korpi za odlaganje psećeg izmeta i sl.. U okviru čitavog parkovskog kompleksa neophodno je posaviti odgovarajuću signalizaciju kojom se ograničava ili dozvoljava pristup kućnim ljubimcima i naglase zone u kojima postoji obaveznost držanja kućnih ljubimaca na povocu radi bezbjednosti ostalih korisnika parka, naročito djece i osoba sklonih alergijskim reakcijama na kućne ljubimce. OBJEKTI PEJZAŽNE ARHITEKTURE OGRANIČENE NAMJENE

ZELENILO OBJEKATA PROSVETE ( ZOP)

Osnovne funkcije zelenila oko škola i univerziteta izražene su potrebom da se učenicima obezbijedi potreban mir za usvajanje novih znanja, najprije kroz stvaranje uslova za tiši radni okvir, a zatim kroz poboljšanje mikroklimatskih uslova u školi i njenoj neposrednoj okolini. Često su ovakve zelene površine, osim predhodno pomenutih funkcija osmišljene tako da koliko je moguće pomognu usvajanju znanja iz botanike i srodnih nauka. a) Zelenilo škola ‐ Po normativima veličina školskog dvorišta treba da bude 25‐35 m2 po učeniku, uzevši u obzir samo jednu smjenu. U gustom tkivu blokovske izgradnje površina po učeniku može da bude 10‐15 m2 a nikako manje od 6 m2. U tom slučaju se nastava fizičkog obrazovanja u najbližem sportskom centru.



92

Školsko dvorište je najfrekventniji dio kompleksa. Koristi se pri dolasku u školu, kao i za vrijeme pauza između časova.poželjno ga je locirati uz glavni prilaz školi , vodeći računa o potrebnoj izolaciji od ulice, kao i omogućiti mu direktnu vezu sa izlazima iz hola i hodnika.

Obzirom na različit uzrast, pri optimalnim uslovima, poželjno je dvorište podijeliti na više manjih platoa pomoću raznovrsnih vrtno‐arhitektonskih elemenata: niskih zidića za sjedenje, klupa, stepenica, živih ograda, nadstrešnice, pergole za ljetnje učionice i sl. Kao dopunu nastavi iz biologije formirati školski vrt.

Po nekim notrmativima predviđa se 4,o m2 po učeniku sa pogodno odabranim zastorom. Na pojedinim mjestima poželjno je ukidanje zastora i ostavljanje prostora za sadnju visokog listopadnog drveća šire krošnje za zasjenu od sunca i zaštitu od vjetra.

Otvorene površine za fizičko vaspitanje predstavljaju neophodnu dopunu fiskulturne sale u toplijim mjesecima.Potrebno ih je izolovati pogodnim zelenilom od okolnih ulica i školskih prozora.

Ekonomsko dvorište se obično sastoji od ekonomskog prilaza sa manjim I većim proširenjem. Ovaj dio treba izolovati od ostalih površina gustom sadnjom.

Zelene površine najčešće se postavljaju obodno, gdje će imati funkciju izolacije samog komleksa od okolnih saobraćajnica i susjeda. Ovaj tampon treba da bude dovoljno širok i gust, sastavljrn od četinarskog i listopadnog drveća i šiblja.

Kako bi se odgovorno sprovodio monitoring tj. praćenje stanja postojećeg dendrofonda neophodno je uraditi katastar postojećeg zelenila metodom pejzažne taksacije

b) Zelenilo predškolskih ustanova ‐ da bi obezbijedio očekivane funkcije, otvoreni prostor dječje ustanove mora da pruža uslove za bezbijedan boravak u njemu, da zadovoljava zdravstveno higijenske uslove ( da je osunčan i ocjedit ) i da ima:

Dovoljnu veličinu i naglašenu konfiguraciju terena

Raznovrsne zastore za prostore različitih namjena

Opremu koja obezbjeđuje bogatstvo i kreativnost igre, sa minimalnom mogućnošću povrede.

Dovoljno zelenila, drveće sa velikim krošnjama radi potrebnog zasjenčenja, sa ostavljanjem sunčanih prostora za igru.

Smjernice za projektovanje zelenih površina i izdavanje UTU uslova

Stepen ozelenjenosti je minimum 40 % u okviru ove namjene na nivou urbanističke

parcele

Veliku važnost na ovakvim površinama ima dobro odabrani sadni materijal. Osim

autohtonog sadnog materijala, biraju se vrste koje mogu da podnesu penjanje, lomljenje

i savijanje, a izbjegavaju se sve biljke sa izraštajima koji mogu da povrijede (trnovi,oštre

grane,plodovi) i one vrste koje imaju otrovne djelove.

minimalna visina sadnog materijala kada je u pitanju drveće je 2.5‐3m i obim stabla na

visini 1m min. 10‐15m.



93

Usled velikog opterećenja i izloženosti zelenila oštećivanju, ove zelene površine

zahtijevaju intezivno održavanje.

Kako bi se odgovorno sprovodio monitoring tj. praćenje stanja postojećeg dendrofonda

neophodno je uraditi katastar postojećeg zelenila metodom pejzažne taksacije.

ZELENE POVRŠINE STAMBENIH OBJEKATA I BLOKOVA (ZSO)

Osnovni principi ozelenjavanja zasnivaju se na ekološko estetskim kriterijumima, među kojima najveći značaj ima pravilan smještaj onih elemenata koji utiču na zaštitu od okolnih zagađujućih faktora. U unutrašnjosti urbanističke parcele potrebno je obezbijediti slobodne i zelene površine sa posebnom namjenom npr. prostori za igru najmlađih, kao i površine za pasivan odmor stanovnika sa klupama za odmor i drugim elemntima u cilju organizovanja boravka na otvorenom. Neophodno je takođe voditi računa da se obezbijedi dovoljan priliv svjetlosti unutar parcele. Mikroklimatske razlike između osunčane strane i strane u sjenci ponekad su velike zbog čega individue pojedinih vrsta teško uspijevaju, tako da pri odabiru biljaka treba u velikoj mjeri poštovati uslove svjetlosti, sjenke i relativne vlage u vazduhu. Staze unutar bloka su obično krivolinijske, izvedene u pejzažnom stilu, a gustim i visokim grupama drveća poželjno je maskirati pojedine jednolične obrise građevina. Neophodno je takođe voditi računa da se obezbijedi dovoljan priliv svjetlosti u unutrašnjost bloka. Mikroklimatske razlike između osunčane strane i strane u sjenci ponekad su velike zbog čega individue pojedinih vrsta teško uspijevaju, tako da pri odabiru biljaka treba u velikoj mjeri poštovati uslove svjetlosti, sjenke i relativne vlage u vazduhu.

Primjeri uređenja stambenih blokova odnosa izgrađenog i otvorenog prostora

Smjernice za projektovanje zelenih površina i izdavanje UTU uslova



94

Stepen ozelenjenosti je minimum 30 % u okviru ove namjene na nivou urbanističke parcele, a ostale slobodne površine planirati za platoe, staze i saobraćajne manipulativne površine.

Prilikom projektovanja površina u dijelu gdje se nalazi poslovanje voditi računa o preglednosti terena iz objekta i predvidjeti sadnju patuljastog zbunja u kombinaciji sa cvjetnicama..

Ozelenjavanje se sprovodi primjenom autohtonih i odgovarajućih alohtonih vrsta, sa posebnom pažnjom na uređenje prilaza, isticanje reklamnih i informacionih tabli, uz ostale elemente kao što su klupe, korpe za otpatke i adekvatno osvetljenje.

Potrebno je napraviti adekvatan izbor vrsta i voditi računa o svim kompozicionim elementima. Predložene vrste moraju biti dekorativne kako zbog boje i oblika cvjetova i plodova tako i zbog oblika krošnje drveća. Kombinacijom lišćarskih, zimzelenih i četinarskih vrsta drveća dobija se pozitivan efekat zelenila u svim godišnjim dobima,koristiti visokokvalitetne trave, jednogodisnje cvijece, perene, dekorativne zbunaste vrste.

Kod ove kategorije zelenila optimalna visina i obim za projektovanje sadnog materijala je minimalna visina sadnica 2.5‐3 m, a obim stabla na visini od 1m minimalno 10‐15cm.

Trend u podizanju nivoa kvaliteta stanovanja je formiranje krovnih vtrova u nedostatku zelenih površina usled velike zauzetosti parcela samim objektima.

Planirati sistem za navodnjavanje

Uređenje ovih površina u smislu ozelenjavanja uključuje obaveznost izrade projekta uređenja terena kao i pejzažne taksacije. ZELENILO INDIVIDUALNIH STAMBENIH OBJEKATA (ZO)

Podrazumjeva uređenje slobodnih površina oko objekta individualnog stanovanja u zavisnosti od

orjentacije kuće i njenog položaja na parceli. Ako objekat ima prednje i zadnje dvorište, onda

prednji dio orjentisan ka ulici treba da prate elementi popločanja, nadkrivena pergola i cvijetne

površine. U zadnjem dvorištu se mogu formirati voćnaci, povrtnjaci i sl. Pored osnovnih

smjernica ozelenjavanja individualnih stambenih objekata, ove površine treba da imaju

estetsko‐dekorativno‐higijenski karakter. Naročito je važan izgled zelene površine oko ulaza u

objekat i prilaznih površina. Ova vrsta zelenih površina, koja se nalazi neposredno uz i oko kuća

za stanovanje u kompozicionom smislu predstavlja jednu cjelinu. Svojim postojanjem doprinose

u prvom redu stvaranju povoljnijih mikroklimatskih uslova sredine. Zeleni nasadi predvidjeni su

od voćaka i dekoprativnih vrsta. (Magnolia grandiflora, Magnolia liliflora, Gardenia jasminoides,

Juniperus horisontalis var.Glauca, Rosa Marlena, Pinus mugo var.mugus, Pittosporum tobiraitd.)

koje će kompoziciono proizaći iz arhitekture i želje samih vlasnika. Granica parcela odredjena je

živom ogradom Syrynga vulgaris, Cornus mast, Lonicera tatarica, Thuja orientalis visine 80‐100

cm ili odgovarajućom ogradom. Zelenilo uz individualno i kolektivno stanovanje stvara slobodan

prostor za odmor, igru i rekreaciju, što se ostvaruje sadnjom i njegovanjem.



95

Smjernice za ozelenjavanje:

kompoziciju vrta stilski uskladiti sa arhitekturom objekta;

pri odabiru vrsta voditi računa o uslovima sredine, dimenzijama, boji, oblicima;

predvrt urediti reprezentativno u okviru kojeg razmotriti riješenje formiranja

parkinga;

razdvajanje parcela i izolaciju od saobraćajne buke riješiti podizanjem žive ograde;

za zasjenu koristiti pergolu sa dekorativnim puzavicama.

Ako je planirana mješovita namjena ove zelene površine tretirati kao zelenilo najviše

kategorije održavanja i njege tj. zelenilo sa najvećim stepenom održavanja

U zonama sa kućama za individualno stanovanje, prostor između regulacione i

građevinske linije treba da bude slobodan i ozelenjen. Za ograđivanje se preporučuje živa

ograda, naročito u ulicama koje zbog širine nemaju drvored.

Tamo gdje su objekti postavljeni na regulacionu liniju, na zelenim površinama ispred

objekta, na prostoru prema ulici, mogu se saditi vrste iz kategorije niskog ili srednjevisokog

drveća. Na djelovima gdje su objekti uglavnom proizvoljno povučeni od ulične linije, dobro

organizovanim zelenim površinama sa živim ogradama, ulicama se može dati nov,

karakterističan izgled. Ulice mogu da bude prepoznatljive i po određenoj vrsti drveća, šiblja,

puzavica ili cvetnica.

Svojim postojanjem doprinose stvaranju povoljnih mikroklimatskih uslova sredine. Zeleni

zasadi predviđeni su od voćaka i dekorativnih vrsta što zavisi od želje samih vlasnika. Granica

parcela može biti naglašena živom ogradom ili odgovarajućom ogradom.

Ova vrsta zelenih površina, koja se nalazi neposredno uz i oko kuća za stanovanje u

kompozicionom smislu predstavlja jednu cjelinu. Svojim postojanjem doprinose u prvom redu

stvaranju povoljnijih mikroklimatskih uslova sredine. Zeleni zasadi predviđeni su od voćaka i

dekorativnih vrsta koje će kompoziciono proizaći iz arhitekture i želje samih vlasnika.



96

Smjernice za projektovanje zelenih površina i izdavanje UTU uslova:

Osnovna pravila uređenja okućnice su da kuća bude u 1/3 placa, bliže ulici., samim

tim dobijamo predvrt koji ima estetsku ulogu i sadrži kolski prilaz, parking, rasvjetu i

sl.

U samu kuću sa suprotne strane se predlaže prostor za boravak koji praktično

predstavlja produžetak dnevnog boravka ili kuhinje, kako bi se mogao koristiti za

ručavanje

Prostor za odmor se smješta dalje od objekta, tu se može smjestiti paviljon, pergola i

sl., sa detaljima kao što su česma, bazenčić i sl.

Ekonomski dio vrta (povrtnjak i voćnjak ) trebalo bi smjestiti u najudaljeniji dio vrta.

Staze u vrtu su važan elemenat i one vode u razne djelove vrta. Kod manjih vrtova

postaviti ih uz ivicu parcele, kako bi centralna površina ostala kompaktna.

Građevinski materijal koji se koristi u okviru uređenja vrta poželjno je da bude

prirodan: drvo, kamen, lomljeni kamen, šljunak i sl.

Travnjaci su predviđeni na svim slobodnim površinama, a posebnu pažnju treba

posvetiti odabiru travne smješe, a kasnije njihovom održavanju.

Zelene površine u okviru ove namjene treba da zauzimaju minimum 50% od ukupne

površine parcele.

Ukoliko se u okviru stanovanja planira i poslovanje zelene površine treba da

zadovolje kako funkciju namijenjenu poslovanju tako i stanovnicima ovih objekata.

Prilikom projektovanja površina na glavnom ulazu voditi računa o preglednosti

terena iz objekta i predvidjeti sadnju zbunja u kombinaciji sa cvjetnicama.

Predvidjeti visoko dekorativne reprezentativne vrste sa ciljem da se istakne važnost

samih objekata ispred kojih se nalaze.

Potrebno je napraviti adekvatan izbor vrsta i voditi računa o svim kompozicionim

elementima. Predložene vrste moraju biti dekorativne kako zbog boje i oblika

cvjetova i plodova tako i zbog oblika krošnje drveća. Kombinacijom lišćarskih i

četinarskih vrsta drveća dobija se pozitivan efekat zelenila u svim godišnjim dobima,

koristiti visokokvalitetne trave, jednogodisnje cvijece, perene, dekorativne zbunaste

vrste.

Kod ove kategorije zelenila optimalna visina i obim za projektovanje sadnog

materijala je minimalna visina sadnica 2.5‐3 m, a obim stabla na visini od 1m

minimalno 10‐15cm.

Tamo gdje nema mjesta za sadnju drveća i žbunja planirati vertikalno i krovno

zelenilo, kao i sadnju u žardinjerama radi povećanja nivoa ozelenjenosti i što

potpunijeg estetskog doživljaja prostora. Vertikalno ozelenjavanje sprovesti

ozelenjavanjem fasada kuća, terasa, potpornih zidova, u vidu zelenih portala na

ulazima u objekat i primjenom pergola.



97

Prednost vertikalnog zelenila je u tome što razni oblici i vrste puzavih biljaka stvaraju

razgranatu vegetacionu površinu koja djeluje svojim mikroklimatskim i sanitarno

higijenskim pokazateljima.

na objektima sa ravnim krovom poželjno je planirati krovno ozelenjavanje uz

neophodnu pripremu izolacione podloge specifične za ovaj vid ozelenjavanja.

SPORTSKO REKREATIVNE POVRŠINE (SRP)

Zelenilo sportsko‐rekreativne zone je kategorija ozelenjavanja sa svim svojim specifičnostlma a one se ogledaju u tome da su to uglavnom vrlo posjećene površine koje su organizovane kao park sa puno različitih sadrzaja. Osnovni zadatak je pravilno prožimanje svih sportskih i drugih elemenata zelenilom koje stvara ugodnu atmosferu i zdravije uslove. Prema određenim standardima neophodno je da minimum 35%–50% teritorije Sportsko rekreativnih kompleksa bude pod zelenilom. Smjernice za projektovanje zelenih površina i izdavanje UTU uslova

Formirati zelenu povrsinu čijim ce se podizanjem smanjiti aerozagadjenje, buka, prašina i stvoriti dobar mikroklimat.

Sadni materijal koji se koristi mora biti pažljivo odabran, izbjeći vrste sa otrovnim plodovjma ili plodovima koji su na drugi nacin štetni ( npr. trnovhe biljke, biljke čiji je cvijet alergogenog karaktera).

Valorizacija postojećeg biljnog fonda i uklapanje kvalitetnih i vrijednih sadnica u budući projekat.

Sva mlada vitalna stabla koja se nalaze na prostoru planiranog objekta presaditi na odgovarajuće mjesto.

Na odraslim vitalnim stablima koja se zadržavaju izvršiti orezivanje sasušenih i oštećenih grana koje ometaju pravilan razvoj i izgled krošnje.

Ukloniti stabla slabe vitalnosti iz estetskih i bezbjedonosnih razloga.

Kod ove kategorije zelenila optimalna visina i obim za projektovanje sadnog materijala je minimalna visina sadnica2.5‐3 m, a obim stabla na visini od 1m minimalno 10‐15cm.

Po obodu parcele, ka saobracajnicama je planirana zastita postojeceg visokog drveca i sadnja linearnog zelenila prema smjernicama iz kategorije Zelenilo u regulaciji saobraćaja i linearno zelenilo, a koje ce imati jaku vizuelnu i sanitarno‐higijensku zaštitu novoplaniranih sadržaja.

U pogledu vrtno‐arhitektonske obrade prostora forsirati prirodni, pejzažni stil, umjesto pravilnog – geometrijskog. Sadnja je u sklopovima.

Za uređivanje slobodnih površina uz objekat koristiti parterne kompozicije sa visokodekorativnim listopadnim, zimzelenim i četinarskim žbunjem različitog oblika i visine, uz upotrebu perena i jednogodišnjeg cvijeća različitog kolorita i doba cvijetanja kao i manje grupe ili pojedinačna stabla niskog zimzelenog i listopadnog drveća.

Planira se dovođenje ove površine u stanje potpune funkcionalnosti. S obzirom na zonu u kojoj se nalazi i stanje zelenog fonda, potrebno je izvršiti rekonstrukciju unošenjem srednje



98

visokog i visokog dekorativnog listopadnog i zimzelenog žbunja i manjih grupa zimzelenog i listopadnog drveća raspoređenih u pejzažnom stilu.

Uređenje ovog kompleksa kako u smislu ozelenjavanja, tako i u smislu planiranja ostalih sadržaja (staze, platoi, osvetljenje, mobilijar), uključuje obaveznost izrade projekta uređenja terena kao i studije bioekološke osnove.

Kada su u pitanju sportski tereni zbog velike opterećenosti ovih površina, predlaže se korišćenje travnjaka specijalizovanih za ove namjene, kao i poseban pristup drenaži terena na kome se formira travnjak.

ZELENILO OBJEKATA ZDRAVSTVA (ZOZ) Jedna od uloga zelenila u okolini zdravstvenih ustanova je odvajanje površina u higijenskom smislu. Pacijenti nekad moraju dugo da čekaju na ambulantni pregled. Pri dobroj organizaciji mogli bi čekanje da provedu u prirodnoj sredini‐ na zelenim površinama.Tako da je najbolje u blizini ulaza u ordinaciju ili čekaonice isplanirati kutak za odmor koji služI kao čekaonica u prirodnoj sredini. Čekaonice u prirodi se uređuju kao atrijski vrt sa dovoljnim brojem klupa. Pogodan elemenat je fontana jer voda djeluje umirujuće.

Ozelenjavanje se sprovodi primjenom autohtonih i odgovarajućih alohtonih vrsta, sa posebnom pažnjom na uređenje prilaza kompleksu, isticanje reklamnih i informacionih tabli, uz ostale elemente kao što su klupe, korpe za otpatke i adekvatno osvetljenje.


Voditi računa o kompoziciji, koloritu, volumenu, odnosu svjetla i sjenke koristeći dendrološki materijal različitih morfoloških i fenoloških osobina. Stvarajući šaroliku pejzažnu kompoziciju pokušavamo da izazovemo kod pacijenata vedro raspoloženje.

Po obodu parcela ka saobracajnicama je obavezna sadnja linearnog zelenila prema smjernicama iz kategorije Zelenilo u regulaciji saobraćaja i linearno zelenilo, a koje ce imati jaku vizuelnu i sanitarno‐higijensku zaštitu novoplaniranih sadržaja.

Kod ove kategorije zelenila optimalna visina i obim za projektovanje sadnog materijala je minimalna visina sadnica2.5‐3 m, a obim stabla na visini od 1m minimalno 10‐15cm.

Popločanje u okviru parcela ove namjene je veoma bitno i treba mu posvetiti posebnu pažnju.

ZELENILO POSLOVNIH OBJEKATA (ZPO) Ova kategorija ima estetsko‐dekorativno‐higijenski karakter. Prilikom projektovanja površina na glavnom ulazu voditi računa o preglednosti terena iz objekta i predvidjeti sadnju patuljastog zbunja u kombinaciji sa cvjetnicama..



99

Naročito je važan izgled zelene površine oko ulaza u objekat i prilaznih površina. Na tim površinama predvidjeti visoko dekorativne reprezentativne vrste sa ciljem da se istakne važnost samih objekata ispred kojih se nalaze. Ozelenjavanje se sprovodi primjenom autohtonih i odgovarajućih alohtonih vrsta, sa posebnom pažnjom na uređenje prilaza kompleksu, isticanje reklamnih i informacionih tabli , uz ostale elemente kao što su klupe, korpe za otpatke i adekvatno osvetljenje. Smjernice za projektovanje zelenih površina i izdavanje UTU uslova

Prilikom projektovanja površina na glavnom ulazu voditi računa o preglednosti terena iz objekta i predvidjeti sadnju patuljastog zbunja u kombinaciji sa cvjetnicama..

Naročito je važan izgled zelene površine oko ulaza u objekat i prilaznih površina. Na tim površinama predvidjeti visoko dekorativne reprezentativne vrste sa ciljem da se istakne važnost samih objekata ispred kojih se nalaze.

Ozelenjavanje se sprovodi primjenom autohtonih i odgovarajućih alohtonih vrsta, sa posebnom pažnjom na uređenje prilaza kompleksu, isticanje reklamnih i informacionih tabli, uz ostale elemente kao što su klupe, korpe za otpatke i adekvatno osvetljenje.


Po obodu parcela ka saobracajnicama je obavezna sadnja linearnog zelenila prema smjernicama iz kategorije Zelenilo u regulaciji saobraćaja i linearno zelenilo, a koje ce imati jaku vizuelnu i sanitarno‐higijensku zaštitu novoplaniranih sadržaja.

Popločanje u okviru parcela ove namjene je veoma bitno i treba mu posvetiti posebnu pažnju.

steze i platoi moraju biti od prirodnih materijala,

minimalna površina pod zelenilom 30% u odnosu na urb. parcelu,a ostale slobodne površine planirati za platoe, staze i saobraćajne manipulativne površine.

sadnju vršiti u manjim grupama (drvenasto‐žbunasti zasadi) i u vidu solitera u kombinaciji sa parternim zasadima,

kod kompozicije zasada voditi računa o spratnosti, ritmu i koloritu,

u kombinaciji sa zelenilom moguće je koristiti i građevinski materijal (kamen, rizla, drvo, staklo i td.),

predvidjeti fontane ili sculpture,

sadnice drveća koje se koriste za ozelenjavanje moraju biti min. visine od 3,00‐4,00m i obima stabla, na visini od 1m, min. 15‐20cm,

ovu zelenu površinu tretirati kao zelenilo najviše kategorije održavanja i njege tj. zelenilo sa najvećim stepenom održavanja,

sačuvati i uklopiti svako zdravo i funkcionalno stablo,

kao dopuna ozelenjavanja mogu se koristiti žardinjere ili saksije,

predvidjeti hidrantsku mrežu,

predvidjeti osvetljenje zelene površine,



100

predvidjeti održavanje zelene površine.

Uređenje ovih površina u smislu ozelenjavanja uključuje obaveznost izrade projekta uređenja terena kao i pejzažne taksacije. OBJEKTI PEJZAŽNE ARHITEKTURE SPECIJALNE NAMJENE

ZELENILO INFRASTRUKTURE (ZIK) Predvidjeno je oko trafostanica, hidrotehničkih objekata i ostalih komunalnih objekata u zahvatu plana. Ova površina i njeno pejzažno uredjenje ima veliki značaj za ukupan izgled prostora. Ukoliko oko budućih objekata ne postoje veće površine pogodne za ozelenjavanje, akcenat treba staviti na ozelenjavanje u žardinjerama. Predvidjeti pored zaštitne i estetsko dekorativnu funkciju, a na malim povšinama na kojima je moguća sadnja (bez podzemnog nivoa) velikih soliternih stabala lišćara i četinara, ukrasno grmlje, perene i travnjaci sa sezonskim cvijećem. Predvidjeti i vertikalno ozelenjavanje na mjestima gdje je to moguće. Za ovu namjenu određen je procenat ozelenjenosti od 30 % koji treba shvatiti pre svega kao vertikalno ozelenjavanje jer ovaj način najefikasniji u slučaju male površine za sadnju. Osnovni uslov je da zelenilo svojim korenovim sistemom ili krošnjom ne ometa normalno funkcionisanje navedenih infrastrukturnih objekata. Zelenilo oko navedenih objekata ima i ulogu da „kamuflira“ infrastrukturne,komunalne i servisno skladišne objekte. Osnovna ograničenja za objekte navedenih namjena su u funkciji zaštite životne sredine i kompatabilnosti sa susjednim djelatnostima. Zelenilo u estetskom smislu artikuliše, naglašava značaj objekta ali i ublažava negatine elemente izgrađenih objekata i njihovih namjena. Prilikom projektovanja izbjegavati šarenilo vrsta i oblika, bez pretrpavanja površina. OPŠTI PREDLOG SADNOG MATERIJALA Listopadno drveće Celtis australis, Cercis siliquastrum, Quercus cerris, Quercus frainetto, Tilia sp., Acer pseudoplatanus, Morus alba f.pendula, Brusonetia papirifera, Prunus cerasifera, Fraxinus sp., Catalpa bignonioides, Platanus orientalis, Magnolia sp., Eleagnus angustifolia, Siringa vulgaris Zimzeleno drveće Quercus ilex, Ligustrum japonica, Laurus nobilis. Olea uropaaea, Ceratonia siliqua, Arbutus unedo, Citrus sp., Četinarsko drvece Cupresus sp., Pinus pinea, Pinus nigra, Pinus halepensis, Thuja orientalis, Cedrus sp., Picea pungens, Abies concolor, Cupressocyparis laylandii Listopadno žbunje Spirea vanhuteii, Chanomeles japonica, Berberis thunbergii, Piracantha coccinea, Philadelphus coronaria, Jasminum nudiflorum, Hibiskus siriacus, Forsythia sp.



101

Zimzeleno žbunje Prunus laurocerasus, Buxus sp.,Pittosporum tobira, Nerium oleander, Arbutus unedo, Myrtus comunis, Spartium junceum, Photinia sp , Arbutus unedo, Euonimus sp. Četinarsko žbunje Juniperus sp., Chamaechyparis sp., Thuja sp., Perene Lavandula officinalis, Rosmarinus officinalis, Santolina viridis, Cineraria maritima U okviru pejzažnih rješenja vrta neizostavne su različite sezonske i perenske vrste cvijeća koje u kombinaciji sa kvalitetnim i njegovanim travnjakom upotpunjavaju kompletnu sliku vrta. Izbjegavati invazivne vrste kao što su Ailathus altissima i Robinia pseudoaccaica na površinama koje se ne odražavaju intezivno.



102

MJERE ZAŠTITE

Mjere zaštite životne sredine

Na prostoru Detaljnog urbanističkog plana nema registrovanih spomenika kulture. Prilikom odabira prostornog modela plana poštovan je princip maksimalnog očuvanja životne sredine. U tom smislu, dati planski kapaciteti istovremeno predstavljaju i akt očuvanja prirodne sredine. Smjernice za preduzimanje mjera zaštite

zaštititi vodu, zemljište i vazduh svakog zagađenja uvođenjem adekvatne infrastrukture; isključiti sve aktivnosti koje mogu ugroziti životnu sredinu; za sve objekte u zahvatu planskog dokumenta obavezna je izrada Procjene uticaja na životnu

sredinu, shodno odredbama Zakona uticaja na životnu sredinu.

Mjere zaštite kulturne baštine

Utvrditi precizne mjere zaštite; Ukoliko se prilikom izvođenja građevinskih i zemljanih radova bilo koje vrste na području

zahvata naiđe na nalazište ili nalaze arheološkog značenja, prema članu 87 i članu 88. Zakona o zaštiti kulturnih dobara (Sl. List RCG, br. 49/10 ) pravno ili fizičko lice koje neposredno izvodi radove, dužno je prekinuti radove i o nalazu bez odgađanja obavestit nadležno tijelo radi utvrđivanja daljeg postupka.

Mjere zaštite od elementarnih i drugih nepogoda

Mjere zaštite od elementarnih nepogoda podrazumijevaju preventivne mjere kojima se sprečava ili ublažava dejstvo elementarnih nepogoda:

Prirodne nepgode (zemljotres, požari, klizanje tla, vjetrovi); Nepogode izazvane djelovanjem čovjeka (havarije industrijskih postrojenja, požari velikih

razmjera, eksplozije i dr.); drugi oblik opšte opasnosti (tehničko‐tehnološke i medicinske katastrofe, kontaminacija,

pucanje brana i dr.).

Štete izazvane elementarnim nepogodama u Crnoj Gori su velike. Naročito su izražene štete od zemljotresa, požara, poplava, klizišta i jakih vjetrova. Pošto su štete od elementarnih nepogoda po karakteru slične ratnim katastrofama, ciljevi i mjere zaštite su djelimično identične. Za prostor zahvata ovog planskog dokumenta najveću opasnost predstavljaju tehničko tehnološke katastrofe i kontaminacija.



103

U cilju zaštite od elementarnih nepogoda postupiti u skladu sa Zakonom o zaštiti i spašavanju (Sl. list CG broj 13/2007) i Pravilnikom o mjerama zaštite od elementarnih nepogoda (Sl. list RCG broj 8/1993). Uslovi i mjere zaštite od zemljotresa U cilju zaštite od zemljotresa, postupiti u skladu sa odredbama Pravilnika o tehničkim normativima za izgradnju objekata u seizmičkim područjima (Službeni list SFRJ br.52/90). Sve proračune seizmičke stabilnosti zasnivati na posebno izrađenim podacima mikroseizmičke reonizacije, a objekte od zajedničkog značaja računati za 1 stepen više od seizmičkog kompleksa.

Objekte koji ne spadaju u visokogradnju realizovati u skladu sa Pravilnikom o tehničkim propisima za građenje u seizmičkim područjima (Sl.list SFRJ br.39/64).

Zaštita od požara Mjere zaštite od požara i eksplozija se sprovode:

poštovanjem propisanih rastojanja između objekata različitih namjena kako bi se sprečilo širenje požara sa jednog objekta na drugi, kao i vertikalnih gabarita;

izgradnjom saobraćajnica propisane širine tako da omoguće prolaz vatrogasnim vozilima do svih parcela i objekata na njima, kao i garažama, manevrisanje vatrogasnih vozila, kao i nesmetani saobraćajni tok;

pravilnim odabirom materijala i konstrukcije kako bi se povećao stepen otpornosti zgrade ili požarnog segmenta prema požaru;

izgradnjom hidrantske mreže sa pravilnim rasporedom nadzemnih hidranata;

uvlačenjem zelenih pojaseva prema centralnoj zoni naselja, osim visokovredne komponentne uređenja prostora, dobijaju se privremjene saobraćajnice u vanrednim prilikama za evakuaciju korisnika prostora i kretanje operativnih jedinica;

prilikom izrade investiciono‐tehničke dokumentacije obavezno izraditi projekte ili elaborate zaštite od požara (i eksplozija ako se radi o objektima u kojima se definišu zone opasnosti od požara i eksplozija), planove zaštite i spasavanja prema izrađenoj procjeni ugroženosti za svaki hazard posebno i za navedenu dokumentaciju pribaviti odgovarajuća mišljenja i saglasnost u skladu sa Zakonom;

za objekte u kojima se u skladište, pretaču, koriste ili u kojim se vrši promet opasnih materija obavezno pribaviti mišljenje na lokaciju od nadležnih organa kako ti objekti svojim zonama opasnosti ne bi ugrozili susjedne objekte;

djelovanjem vatrogasnih jedinica opštine u vanrednim situacijama (vatrogasnim ekipama omogućiti pristup lokalnim saobraćajnicama i najbližim vodnim objektima).

Prilikom izrade tehničke dokumentacije pridržavati se sledeće zakonske regulative: Zakon o zaštiti i spašavanju („SL. Crne Gore“ br 13/07, 05/08, 86/09 i 32/11), Pravilnik o tehničkim normativima za hidrantsku mrežu za gašenje požara (SL.SFRJ , br 30/91), Pravilnik o tehničkim normativima za pristupne puteve, okretnice i uređenje platoe za vatrogasna vozila u blizini objekata povećanog rizika od požara (Sl.SFRJ, br.8/95), Pravilnik o tehničkim normativima za zaštitu visokih objekata od požara ( SL.SFRJ, br. 7/84).



104

Mjere zaštite korišćenjem alternativnih izvora energije U cilju racionalizacije potrošnje energije i sve izraženijih zahtjeva za zaštitom čovjekove okoline predlažu se dvije osnovne mjere: štednja i korišćenje alternativnih izvora energije.

Osnovna mjera štednje je poboljšanje toplotne izolacije prostorija, koja ne dozvoljava pregrevanje dok u zimskom zadržava toplotu. Osim odgovarajuće termoizolacije potrebno je voditi računa o adekvatnoj veličini otvora vodeći računa o mikroklimatskim uslovima ovog podneblja. Energetske potrebe u ovom području mogu se podmiriti iz nekonvencijalnih primarnih izvora, kao što su energija vode i energija direktnog sunčevog zračenja. Treba težiti da se primjenjuju one energetske transformacije gdje nema izgaranja ni proizvodnje ugljendioksida. Prilikom izrade projektne dokumentacije primijeniti Zakon o zaštiti i spašavanju (Sl. list CG br. 13/07, smjernice Nacionalne strategije za vanredne situacije i nacionalni i opštinski planovi zaštite i spašavanja. Prilikom izrade projektne dokumentacije obavezno izraditi Projekat ili Elaborat zaštite od požara (i eksplozija ako se radi o objektima u kojima se definišu zone opasnosti od požara i eksplozija) i planovi zaštite i spašavanja prema izraženoj procjeni ugroženosti za svaki hazard posebno, te na navedeno pribaviti saglasnosti i mišljenja u skladu sa Zakonom.

SPROVOĐENJE PLANA I FAZE REALIZACIJE Do privođenja planskoj namjeni ovaj prostor treba čuvati od devastacije što znači da do tada nije dozvoljena bilo kakva gradnja.

Sprovođenje plana

Nakon usvajanja plana, svi subjekti ‐ fizička i pravna lica, organizacije i udruženja, koja učestvuju u sprovođenju plana, odnosno realizaciji izgradnje objekata na području u zahvatu plana, u skladu sa odredbama Zakona o uređenju prostora i izgradnji objekata, dužni su poštovati planska rješenja utvrđena usvojenim Detaljnim urbanističkim planom. Faze realizacije

Kao važan preduslov za realizaciju planskih rješenja datih ovim planskim dokumentom je izgradnja planirane saobraćajne i tehničke infrastrukture.

Documents

DUP STAMBENA ZAJEDNICA VI - STARA VAROS Plan - Glavni … · 2020. 7. 21. · Detaljni urbanistički plan "Stambena zajednica VI Stara varoš " - Izmjene i dopune “Arhiplan CG”,