10
Załącznik 2 dr n. med. Andrzej Rubaj Klinika Kardiologii Uniwersytet Medyczny w Lublinie AUTOREFERAT Lublin 2014

dr n. med.Andrzej Rubaj Klinika Kardiologii AUTOREFERAT · przeprowadzone na grupie 2656 zdrowych osób w średnim i starszym wieku dowiodły, że wzrost poziomu hs-CRP (powyżej

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: dr n. med.Andrzej Rubaj Klinika Kardiologii AUTOREFERAT · przeprowadzone na grupie 2656 zdrowych osób w średnim i starszym wieku dowiodły, że wzrost poziomu hs-CRP (powyżej

Załącznik 2

dr n. med. Andrzej RubajKlinika Kardiologii

Uniwersytet Medyczny w Lublinie

AUTOREFERAT

Lublin 2014

Page 2: dr n. med.Andrzej Rubaj Klinika Kardiologii AUTOREFERAT · przeprowadzone na grupie 2656 zdrowych osób w średnim i starszym wieku dowiodły, że wzrost poziomu hs-CRP (powyżej

Andrzej Rubaj

1. Imię i Nazwisko.

2. Posiadane dyplomy, stopnie naukowe - z podaniem nazwy, miejsca i roku ich uzyskania oraztytułu rozprawy doktorskiej.

2009 Dyplom specjalisty w dziedzinie kardiologii,Centrum Egzaminów Medycznych w Łodzi

2004 Dyplom specjalisty w dziedzinie chorób wewnętrznych,Centrum Egzaminów Medycznych w Łodzi

2000 Dyplom specjalisty w dziedzinie chorób wewnętrznych (st. I),Lubelski Urząd Wojewódzki

1999 Stopień doktora nauk medycznych na podstawie rozprawy doktorskiej:"Wpływ receptorów NMDA i AMPAIKA na drgawki i zaburzenia pamięci

wywołane hipoksją" (praca wyróżniona), Wydział Lekarski AM w Lublinie1995 Dyplom lekarza (ocena celująca), Wydział Lekarski,

Akademia Medyczna (obecnie Uniwersytet ~edyczny) w Lublinie

3. Informacje o dotychczasowym zatrudnieniu w jednostkach naukowych.

2000 - obecnie Katedra i Klinika Kardiologii Uniwersytetu Medycznego w Lublinie- asystent, starszy asystent, adiunkt

1996 - 2000 Katedra i Klinika Kardiologii Uniwersytetu Medycznego w Lublinie- specjalizacja (wolontariat)

1995 - 1999 Katedra i Zakład Farmakologii Akademii Medycznej w Lublinie- studia doktoranckie

4. Wskazanie osiągnięcia* wynikającego z art. 16 ust. 2 ustawy z dnia 14 marca 2003 r. o stopniachnaukowych i tytule naukowym oraz o stopniach i tytule w zakresie sztuki (Dz. U. nr 65, poz. 595 zezm.):

a) tytuł osiągnięcia naukowego

Cykl 4 publikacji:

"Wybrane efekty hemodynamiczne, neurohumoralne i immunologiczne różnych typówwielopunktowej stymulacji serca."

b) (autorzy, tytuły publikacji, rok wydania, nazwa wydawnictwa)

...• / " V '"

Rubaj A, Ruciński P, Kutarski A, Dąbrowska-Kugacka A, Oleszczak K, Zimoń B, Trojan M,Zapo ski T, Drozd J, Tarkówski A, Wysokiński A, Cardiac hemodynamics and proinflammatorycytokines during biatrial and right atrial appendage pacing in patients with interatrial block, J IntervCard Electrophysiol., 2013 Aug; 37(2):147-54

Rubaj A, Ruciński P, Oles;czak K, Tr~jnar MK, Wójcik M, Wys;kiński A, Kutarski A,Inflammatory activation following interruption of long-term cardiac resynchronization therapy,Heart Vessels, 2013 Sep; 28(5):583-8

Page 3: dr n. med.Andrzej Rubaj Klinika Kardiologii AUTOREFERAT · przeprowadzone na grupie 2656 zdrowych osób w średnim i starszym wieku dowiodły, że wzrost poziomu hs-CRP (powyżej

~ \ v v ,

Rubaj A, Ruciński P, Rejdak K, Oleszczak K, Duma D, Grieb P, Kutarski A, Biventricular versusright ventricular pacing decreases immune activation and augments nitric oxide production inpatients with chronic heart failure, Eur J Heart Fail., 2006 Oct; 8(6):615-20

Rubaj A, Ruciński P, SodoIski T, Biłan A, Gułaj M, Dąbrowska-Kugacka A, Kutarski A,Comparison of the acute hemodynamie effect of right ventricular apex, outflow tract, and dual-siteright ventricular pacing, Ann Noninvasive Electrocardiol., 2010 Oct; 15(4):353-9

c) omówienie celu naukowego ww. prac i osiągniętych wyników wraz z omówieniem ichewentualnego wykorzystania.

Celem wyżej wymienionego cyklu prac była ocena wpływu różnych typów wielopunktowej

stymulacji serca, zarówno przedsionkowych jak i komorowych, na hemodynamikę układu krążenia

oraz markery prognostyczne ryzyka sercowo- naczyniowego takie jak stężenia prozapalnych

cytokin oraz neurohormonów (BNP, ANP). Od czasu zastosowania w 1958 roku po raz pierwszy

stałej stymulacji serca, u pacjenta z blokiem całkowitym, obserwuje się ciągły wzrost liczby

wskazań do leczenia elektrostymulacją. Obecnie, oprócz terapii bradykardii i bradyarytmii

elektrostymulacja serca znalazła zastosowanie, w leczeniu tachyarytmii oraz niewydolności serca.

11echanizmy korzystnego działania elektrostymulacji serca w zaburzeniach rytmu i terapii

niewydolności serca nie zostały jak dotąd w pełni wyjaśnione.W ostatnich latach udowodniono

wielokierunkowy, ogólnoustrojowy wpływ stymulacji serca na różne parametry homeostazy,

miedzy innymi na układ hormonalny, neurohormonalny oraz immunologiczny. Narastająca liczba

doniesień naukowych sugeruje, że procesy zapalne odgrywają istotną rolę nie tylko w patogenezie

choroby wieńcowej, nadcisnienia tetniczego, ale również w patogenezie niewydolności serca oraz

zaburzeń rytmu serca. W niewydolności serca stwierdzono zwiększone stężenie mediatorów stanu

zapalnego, czyli prozapalnych cytokin takich jak IL-1, IL-6, TNF-a, które pobudzają syntezę białek

ostrej fazy takich jak CRP. Prozapalne cytokiny uczestniczą w patogenezie niewydolności serca

(HF), wywołując niekorzystny remodeling lewej komory poprzez indukcję apoptozy

kardiomiocytów, nasilanie włóknienia i rozstrzeni a lewej komory, co ostatecznie prowadzi do

zmniejszenia kurczliwości mięśnia sercowego, ponadto przyczyniaja się do rozwoju niewydolności

śródbłonka i kacheksji sercowej. Cytokiny prozapalne zwiększają produkcję reaktywnych postaci

tlenu, a tym samym stres oksydacyjny, który miedzy innymi aktywuje geny zależne od potencjału

oksydoredukcyjnego, przyczyniajac sie do dalszej zwiększonej syntezy cytokin prozapalnych.

Wolne rodniki regulują funkcję wielu białek, między innymi białek związanych z procesem

przetwarzania pobudzenia elektrycznego na skurcz miofibryli (białek kanałów jonowych oraz

miofilamentów). Wolne rodniki zmniejszają biodostępność tlenku azotu, przez co przyczyniają się

do powstania wspomnianej wcześniej niewydolności śródbłonka, ponadto pobudzają proliferację

Page 4: dr n. med.Andrzej Rubaj Klinika Kardiologii AUTOREFERAT · przeprowadzone na grupie 2656 zdrowych osób w średnim i starszym wieku dowiodły, że wzrost poziomu hs-CRP (powyżej

fibroblastów, syntezę kolagenu, oraz aktywują i zwiększają ekspresję metaloproteinaz biorąc udział

w regulacji procesów włóknienia. Interleukiny prozapalne mogą bezpośrednio stymulować

produkcję molekuł adhezyjnych, prokoagulantów i innych mediatorów procesu zapalnego. Indukują

one ekspresję wątrobowych genów kodujących białka ostrej fazy takie jak CRP i osoczowy

amyloid-A. Cytokiny wydaja się być ważnym czynnikiem rokowniczym zarówno u zdrowych jak i

chorych z szeregiem chorób kardiologicznych, takich jak stabilna dusznica bolesna, zawał serca,

niewydolność serca , nadciśnienie tętnicze czy zaburzenia tymu serca. Zwiększone stężenie

prozapalnych cytokin IL-6, TNF-a, CRP i neopteryny okazało sie negatywny czynnik rokowniczy, o

większym znaczeniu prognostycznym niż stopień klasyfikacji klinicznej NYHA, czy frakcja

wyrzutowa lewej komory serca.

CRP białko ostrej fazy, produkowane przez wątrobę pod wpływem prozapalnych cytokin m.in.

interleukiny 6 (IL-6) wywołuje niewydolność śródbłonka zmniejszając uwalnianie tlenku azotu,

zwiększa ekspresję białek adhezyjnych oraz nasila wytwarzanie wolnych rodników.

W licznych, prowadzonych na dużą skalę, prospektywnych badaniach wykazano, że stężenie CRP

jest niezależnym czynnikiem ryzyka incydentów sercowo-naczyniowych, takich jak zawał serca,

nagła śmierć sercowa i udar niedokrwienny. Wykazano, że poziom CRP koreluje ze stopniem

niewydolności serca w klasie NYHA oraz jest niezależnym czynnikiem prognostycznym

zwiekszonej smiertelności. Obserwacje te stały się podstawą rekomendowania CRP jako

wskaźnika ryzyka sercowo-naczyniowego przez Centers for Disease Control and Prevention i

Arnerican Heart Association. Przytoczone poniżej, wybrane wyniki dużych badań, świadczą o

zdolności rokowniczej prozapalnych cytokin oraz białek ostrej fazy. Siedemnastoletnia obserwacja

zdrowych, bezobjawowych osób wykazała, że zwiększone stężenie CRP pozwala zidentyfikować

pacjentów z podwyższonym ryzykiem nagłej śmierci sercowej. Natomiast 5,5 letnie badania

przeprowadzone na grupie 2656 zdrowych osób w średnim i starszym wieku dowiodły, że wzrost

poziomu hs-CRP (powyżej 2 mg/l) jest niezależnym predyktorem zwiększonego ryzyka powikłań

sercowo-naczyniowych, choroby wieńcowej i udaru mózgu.

W badaniu Copenhagen City Heart Study, na podstawie 16 lat obserwacji 10388 osób

wylosowanych z ogólnej populacji, wykazano, że podwyższony poziom CRP wiąże się ze

zwiększonym ryzykiem śmiertelności z różnych przyczyn w tym także z powodów sercowo -

naczyniowych. Osoby ze stężęniem CRP>3 miały dwukrotnie wyższe ryzyko zgonu w porównaniu

z osobami z CRP<1. Podwyższone stężenie CRP przy przyjmowaniu do szpitala wiązało się ze

zwiększoną śmiertelnością, zarówno krótko- jak i długoterminową stwierdzono analizując ponad

200 tysięczną grupę kolejnych chorych hospitalizowanych z różnych przyczyn.

Obserwacja 5811 wybranych osób z populacji miejskiej, u których powtarzano w ciągu roku

pomiary CRP wykazała, że wzrost wartości CRP (z norma1nego<3 do podwyższonego >3) wiązał

Page 5: dr n. med.Andrzej Rubaj Klinika Kardiologii AUTOREFERAT · przeprowadzone na grupie 2656 zdrowych osób w średnim i starszym wieku dowiodły, że wzrost poziomu hs-CRP (powyżej

się z 6.7 krotnie większym ryzykiem śmierci chorych [Currie CJ 2008]. Podwyższony poziom hs-

CRP przed zabiegiem CABG i PCl okazał sie predyktorem zwiększonego ryzyko śmierci i zawału

serca. W badaniu PEACE w ciągu 4,8 lat obserwacji 3771 chorych ze stabilną dusznicą bolesną

stwierdzono, że podwyższony poziom hs-CRP (nawet powyżej 1 mg/l) był związany z istotnie

większym ryzykiem śmierci z powodów sercowo - naczyniowych, zawału serca lub udaru mózgu.

Podobnie u chorych z kardiomiopatią rozstrzeniową poziom hs-CRP większy niż 1 mg/l okazał sie

istotnym predyktorem niekorzystnych zdarzeń sercowo naczyniowych.

W badaniu ABC na podstawie obserwacji 2225 zdrowych osób w starszym wieku stwierdzono, że

podniesiony poziom lL-6 wiązał się ze zwiększonym ryzykiem rozwoju niewydolności serca i

zgonu. W badaniu VEST, przeprowadzonym na podstawie obserwacji 1200 chorych z

zaawansowaną niewydolnością serca, stwierdzono, że podwyższony poziom TNF, lL-6 oraz

receptorów dla TNF związany ze wzrostem wskaźnika śmiertelności chorych. Dowiedziono także

istnienia dodatniej korelacji pomiędzy poziomem lL-6 a nasileniem objawów niewydolności serca

ocenianej w skali NYHA. Zwiększony poziom lL-6 okazał się istotnym predyktorem zwiekszonej

smiertelności u pacjentów zarówno z ostrą jak i przewlekła niewytdolnością serca. Udowodniono,

że stężenie neopteryny rośnie wraz ze stopniem zaawansowania niewydolności serca ocenianej w

skali NYHA a jej podwyższony poziom stanowi niekorzystny czynnik rokowniczy ryzyka zdarzeń,

sercowo - naczyniowych. Ponadto u chorych z podwyższonym stężeniem wykladników procesu

zapalnego (IL-6 i CRP) stwierdzono zwiększoną częstość występowania letalnych komorowych

zaburzeń rytmu serca [Streytner F 2009]. U chorych z migotaniem przedsionków zwiększony

poziom lL-6 i hs-CRP dodatnio korreluje z częstością nawrotów arytmii. Niewydolność śródbłonka

występująca w niewydolności serca jest skutkiem zmniejszonej biodostępności tlenku azotu (NO)

spowodowanej między innymi spadkiem aktywności syntazy NO i reakcją NO z wolnymi

rodnikami nadtlenkowymi (ROS) oraz nadprodukcją ROS. Niewydolność śródbłonka prowadzi do

upośledzenia zarówno perfuzji wieńcowej jak i obwodowej czego następstwem jest upośledzona

tolerancja wysiłku fizycznego.

W pracy .Biventricular versus right ventricular pacing decreases immune activation and augments

nitric oxide production in patients with chronic heart failure" opublikowanej na łamach European

Journal of Heart Failure (IF 3.2) w 2006 r. udowodniliśmy korzystny wpływ stymulacji

dwukomorowej (BiV), w porównaniu z klasyczną jednomiejscową stymulacją koniuszka prawej

komory (RV) u chorych z zaawansowaną niewydolnością serca. Stwierdziliśmy ,że stymulacji BiV

oprócz zwiększenia rzutu serca powodowała istotne zmniejszenie stężenia prozapalnych cytokin:,

lL-6, TNF -alpha, oraz CRP i markera stresu oksydacyjnego MDA. W grupie responderów

stwierdzono ponadto istotne zmniejszenie poziomu NT-proBNP i wzrost stężenia metabolitów

tlenku azotu NOx.

Page 6: dr n. med.Andrzej Rubaj Klinika Kardiologii AUTOREFERAT · przeprowadzone na grupie 2656 zdrowych osób w średnim i starszym wieku dowiodły, że wzrost poziomu hs-CRP (powyżej

Była to jedna z pierwszych prac, w których udowodniono zdolność stymulacji resynchronizującej

BiV do zmniejszenia aktywności procesu zapalnego. Praca stanowi istotny wkład w zrozumienie

mechanizmu korzystnego działania i skuteczności klinicznej stymulacji dwukomorowej,

resynchronizuj ącej.

Kontynuacją tych badań była ocena w jaki sposób utrata efektywnej terapii resynchronizujacej

(CRT) wpływa na stężenie prozapalnych cytokin CRP, IL-6 i neopteryny oraz neurohormonów

BNP i ANP. Prowokowano pojawienie się zaburzeń stymulacji lewej komory, prowadzących do

zmiany trybu stymulacji z dwukomorowej (resynchronizującej) na prawokomorową.

Zaburzenia stymualcji resynchronizującej występują u około 30% chorych leczonych CRT, w

przypadkach: dyslokacji i narastania progu stymulacji elektrody lewokomorowej, tachyarytmii czy

niewłaściwego zaprogramowania urządzenia. U niektórych pacjentów utrata stymulacji

resynchronizującej przebiega bardzo burzliwie i może doprowadzić do nagłego stanu zagrożenia

życia.

Stwierdziliśmy, że nawet krótkotrwała przerwa w terapii resynchronizującej u responderów

powoduje istotne zwiększenie stężenia prozapalnych cytokin: IL-6, neopteryny oraz CRP i BNP.

Wzrost stężenia tych niekorzystnych prognostycznie markerów: CRP, IL-6, neopteryny oraz BNP

korelował dodatnio ze stopniem nasilenia zawartości płynu w klatce piersiowej (TFC), zaś ujemnie

ze zmianą rzutu serca. U nonresponderów nie zaobserwowano istotnych zmian po przerwaniu

terapii CRT.

Wyniki opublikowano w pracy .Jnflammatory activation following interruption of long-term

cardiac resynchronization therapy" opublikowanej w Heart and Vesse1s w 2013r. Praca była jedną z

pierwszych na świecie opisujących zmiany hemodynamiczne oraz ich wpływ na wykładniki

procesu zapalnego zachodzące w wyniku utraty stymulacji resynchronizującej.

Równolegle prowadziliśmy badania dotyczące efektu hemodynamicznego stymulacji dwupunktowa

prawej komory (DuRV) jest metodą stymulacji resynchronizującej, stosowaną czasem jako "łatwo

dostępna" alternatywa stymulacji dwukomorowej, w przypadkach w których nie ma możliwości

uzyskania klasycznej terapii CRT. Efektywność hemodynamiczna stymulacji DuRV jest wciąż

przedmiotem badań a uzyskiwane wyniki są niejednoznaczne.

Przy użyciu reografii impedancyjnej porównywaliśmy efekty hemodynamiczne stymulacji

dwupunktowej prawej komory w porównaniu do efektów stymulacji konwencjonalnych miejsc,

czyli drogi odpływu (RVOT) i wierzchołka prawej komory (RVA). Wyniki opublikowano w 2010 r.

w Annais Noninvasive Electrocardiology (IF 1.5) w pracy zatytułowanej "Comparison of the acute

hemodynamie effect of right ventricular apex, outflow tract and dual-site right ventricular pacing".

Zidentyfikowano podgrupy chorych, u których stymulacja dwupunktowa prawej komory daje

lepszy efekt hemodynamiczny w porównaniu do klasycznych stymulacji jednopunktowych. W

Page 7: dr n. med.Andrzej Rubaj Klinika Kardiologii AUTOREFERAT · przeprowadzone na grupie 2656 zdrowych osób w średnim i starszym wieku dowiodły, że wzrost poziomu hs-CRP (powyżej

grupie z prawidłową frakcja wyrzutową (EF>50%) stwierdzono istotnie większy indeks sercowy

(CI) podczas stymulacji DuRV w porównaniu do RVOT i RVA, nie stwierdzono za to różnicy

pomiędzy efektem stymulacji RVOT i RVA. Natomiast u pacjentów z obniżoną frakcja wyrzutową

(EF<50% ) wykazano korzystny hemodynamicznie wpływ DuRV i RVOT w porównaniu do RVA

oraz nie stwierdzono korzystnego efektu stymulacji DuRV w porównaniu do stymulacji RVOT. Jest

to jedna z nielicznych prac, w których wykazano korzystny wpływ stymulacji dwupunktowej

prawej komory w porównaniu do konwencjonalnych miejsc stymulacji, wyróżniając podgrupy

chorych, u których badane miejsca stymulacji wywierają najlepszy efekt hemodynamiczny. Praca ta

określa również, w której podgrupie pacjentów stymulacja RVOT jest bardziej korzystna

hemodynamicznie od stymulacji RVA.

Stymulacja dwuprzedsionkowa (BiA) jest jedną z metod stymulacji polegającą na równo czasowej

stymulacji uszka prawego przedsionka oraz lewego przedsionka poprzez elektrodę zaklinowaną w

dystalnym lub środkowym odcinku zatoki wieńcowej. Stymulacja resynchronizujaca przedsionki

miała w założeniu przeciwdziałać arytmogennemu wpływowi zaburzeń przewodnictwa śród- i

miedzyprzedsionkowego.

Blok międzyprzedsionkowy (lAB) powodowany jest zaburzeniem szerzenia się pobudzenia z

prawego do lewego przedsionka, co skutkuje opóźnioną aktywacją lewego przedsionka

wydłużeniem czasu trwania załamka P 2:110 ms. Oszacowano, że lAB występuje aż u około 47%

pacjentów u których wykonywano rutynowe ekg w czasie przyjmowania do szpitala z różnych

przyczyn. Częstość lAB zwiększa się wraz z wiekiem i występuje u 60% pacjentów w wieku

powyżej 59 lat.

Wykazano istotny związek pomiędzy występowaniem bloku międzyprzedsionkowego a

trzepotaniem i migotaniem przedsionków, z powiększeniem i dysfunkcją lewego przedsionka,

zwiększonym ryzykiem udaru niedokrwiennego mózgu i rozwojem niewydolności serca. lAB jest

związany z elektromechaniczną dysfunkcją przedsionków, pogorszeniem ich zdolności skurczowej,

a także opóźnionym skurczem lewego przedsionka w stosunku do skurczu lewej komory, co

wpływa na jego zmniejszony udział w napełnianiu lewej komory i może przyczyniać się do spadku

rzutu serca i zwiększać ryzyko rozwoju niewydolności serca. Pojedyncze prace jedno-ośrodkowe

wykazywały efekt antyarytmiczny stymulacji dwuprzedsionkowej, zmniejszenie ryzyka

wystąpienia epizodów migotania przedsionków nawet o 50-60%, zmniejszenie liczby hospitalizacji

z powodu arytmii oraz liczby kardiowersji. W pierwszym randomizowanym badaniu,

SYNBIPACE, nie wykazano istotnego statystycznie korzystnego antyarytmicznego działania

stymulacji resynchronizującej przedsionki. W badaniu DAPPAF udowodniono korzystny efekt

antyarytmiczny stymulacji dwuprzedsionkowej w porównaniu do stymulacji prawego przedsionka,

ale jedynie w połączeniu z lekami antyarytmicznymi klasy l i III. Badania na temat efektów

Page 8: dr n. med.Andrzej Rubaj Klinika Kardiologii AUTOREFERAT · przeprowadzone na grupie 2656 zdrowych osób w średnim i starszym wieku dowiodły, że wzrost poziomu hs-CRP (powyżej

hemodynamicznych stymulacji dwuprzedsionkowej są bardzo skąpe i niejednoznaczne. Dotychczas

nie określono również jednoznacznie wpływu stymulacji BiA na wykładniki świadczące o

długotrwałym rokowaniu . miedzy innymi markery stanu zapalnego. Pomimo częstego

występowania bloku miedzyprzedsionkowego jest on rzadko rozpoznawany, nawet przez

kardiologów. U chorych z lAB mających wskazania do stymulacji przedsionkowej często stosuje

się tradycyjną stymulację uszka prawego przedsionka, pomimo iż udowodniono, że ten typ

stymulacji może nasilać zaburzenia przewodnictwa międzyprzedsionkowego i występowanie jego

negatywnych nastepstw.

Postanowiliśmy zbadać czy stymulacja biatrialna u chorych z blokiem międzyprzedsionkowym

okaże się korzystniejsza hemodynamicznie w porównaniu z tradycyjną stymulacją uszka prawego

przedsionka oraz ocenić pośrednio czy może ona poprawiać rokowanie u tych chorych.

Opublikowana w 2013 r. praca "Cardiac hemodynamics and proinflammatory cytokines during

biatrial (BiA) and right atrial appendage (RAA) pacing in patients with interatrial block (IAB)"

zawiera porównanie hemodynamiki serca, ocenionej na postawie badań inwazyjnych oraz istotnych

prognostyczni e markerów stanu zapalnego (hs-CRP, lL-6, neopteryny) i neurohormonów (ANP,

BNP), podczas stymulacji uszka prawego przedsionka (RAA) i dwupunktowej stymulacji

przedsionków: RAA+CS. Badania wykazały, że u pacjentów z blokiem międzyprzedsionkowym

stymulacja biatrialna (BiA=RAA+CS) wiąże się z lepszą czynnością hemodynamiczną,

zwiększeniem rzutu serca i zmniejszeniem ciśnienia zaklinowania w tętnicy płucnej w porównaniu

do klasycznej stymulacji uszka prawego przedsionka. Stymulacji biatrialnej towarzyszy także

istotne zmniejszenie stężenia prozapalnych cytokin :hs-CRP, lL-6, neopteryny oraz ANP. Należy

podkreslić, że jest to unikalna praca wskazująca pośrednio na mozliwość poprawy rokowania u

chorych z blokiem miedzyprzedsionkowym poprzez zastosowanie stymulacji dwuprzedsionkowej

zamiast standardowej stymulacji uszka prawego przedsionka.

5. Omówienie pozostałych osiągnięć naukowo - badawczych.

W trakcie studiów doktoranckich w Katedrze i Zakładzie Farmakologii AM w Lublinie podjąłem

badania z zakresu stanów niedotlenienia mózgu oraz ich powikłań, takich jak drgawki wywołane

hipoksją (najczęszczy typ drgawek u osób, które przebyły nagłe zatrzymanie krążenia) i zaburzeń

pamięci.

W związku z tymi badaniami powstała praca doktorska pt. "Wpływ receptorów NMDA i

AMPNKA na drgawki i zaburzenia pamięci wywołane hipoksją", którą obroniłem z

wyróżnieniem w 1999 r.

Page 9: dr n. med.Andrzej Rubaj Klinika Kardiologii AUTOREFERAT · przeprowadzone na grupie 2656 zdrowych osób w średnim i starszym wieku dowiodły, że wzrost poziomu hs-CRP (powyżej

Wyniki uzyskane w okresie studiów doktoranckich zaowocowały szeregiem publikacji. W 2000

roku w czasopiśmie Pharmacology, Biochemistry and Behavior ukazała się publikacja pt.: "The

role of opioid receptors in hypoxic preconditioning against seizures in brain". Celem pracy było

zbadanie potencjalnej roli receptorów opioidowych w zjawisku tzw. kondycjonowania -

mechanizmu adaptacyjnego, wywoływanego przez krótkie okresy hipoksji / ischemii, w wyniku

których uzyskuje się ochronę przed następnym epizodem niedokrwiennym i rozwojem drgawek.

Uzyskane wyniki świadczą o zaangażowaniu receptorów opioidowych kappa i mu w zjawisku

wytworzenia protekcji, będącej następstwem krótkotrwałej hipoksji. Wykazano również możliwość

wywołania zjawiska kondycjonowania przez stymulację receptorów opioidowych kappa i mu przez

podanie agonistów w/w receptorów.

W pracy pt. "Effect of adenosine Al and A2 receptor stimulation on hypoxia-induced convulsions in

adult mice", opublikowanej w 2001 roku na łamach Polish Journal of Pharmacology, wykazaliśmy,

że wystąpienie drgawek indukowanych hipoksją zwiększało podatność na drgawki wywoływane w

modelach doświadczalnych poprzez użycie związków chemicznych. Uzyskane wyniki udowodniły

rolę aktywacji receptora Al w ochronie przed zwiększoną pobudliwością drgawkową wywołaną

hipoksją. Podczas kolejnych badań dowiedliśmy znaczenia receptora orfaninowego OP4 w

modelach doświadczalnej epilepsji. Na łamach Peptides w roku 2002 ukazała się publikacja pt.:

"Nociceptin, OP4 receptor ligand in different model s of experimental epilepsy". Było to pierwsze

oryginalne doniesienie stwierdzające, że nocyceptyna-agonista receptora orfaninowego wywiera

działanie protekcyjnie w stanach drgawkowych wywoływanych hipoksją oraz zaburzeniami funkcji

układu GABA-ergicznego i glutaminergicznego.

W pracy opublikowanej w 2003 na łamach Pharmacology Biochemistry and Behaviorpt. "The

epileptogenic effect of seizures induced by hypoxia: the role ofNMDA and AMPNKA antagonists"

próbowaliśmy wyjaśnić rolę receptorów NMDA i AMPNKA w zjawisku epileptogenezy

powodowanej przez drgawki indukowane hipoksją. Stwierdziliśmy, że epizod drgawek

wywołanych hipoksją znacząco zwiększa podatność drgawkową, co wskazuje na epileptogenne

działanie drgawek hipoksemicznych. Wykazaliśmy protekcyjny wpływ antagonisty AMPNKA w

tym modelu epilepsji.

W roku 2003 na łamach Behavioural Brain Research ukazała się praca oryginalna dotycząca

znaczenia receptorów adenozynowych A3 w zaburzeniach pamięci. "The influence of adenosine A3

receptor agonist: IB-MECA, on scopolamine- and MK-801-induced memory impairment".

Zbadaliśmy wpływ agonisty receptora A3 IB-MECA w doświadczalnych modelach zaburzeń

pamięci, indukowanych skopolaminą i MK-801. Uzyskane wyniki wskazują, że receptory

adenozynowe A3 mogą brać udział w zapobieganiu ubytkom pamięci zależnym od deficytów

cholinergicznych i glutaminergicznych.

Page 10: dr n. med.Andrzej Rubaj Klinika Kardiologii AUTOREFERAT · przeprowadzone na grupie 2656 zdrowych osób w średnim i starszym wieku dowiodły, że wzrost poziomu hs-CRP (powyżej

Cykl prac, po uzyskaniu pozytywnych recenzji w 2004 r., został uhonorowany nagrodą zespołową

Ministra Zdrowia.

Efektem moich zainteresowań była także próba znalezienia kardiologicznych markerów nagłego

zgonu u chorych na padaczkę. Uzyskane wyniki przedstawiliśmy w pracy pt.: .Analysis of

ventricular late potentials in signal-averaged ECG ofpeople with epilepsy" opublikowanej w 2011r.

w miesięczniku Epilepsia (IF 3.95).