หนวยการเรยนรท 3 เรอง สารละลายกลมสาระการเรยนร วทยาศาสตร รายวชา วทยาศาสตร 1 รหสวชา ว

21101ชน มธยมศกษาปท 1 เวลา 12 ชวโมง

1.มาตรฐานการเรยนร/ตวชวดสาระท 3 สารและสมบตของสาร

มาตรฐานการเรยนร ว 3.2 เขาใจหลกการและธรรมชาตของการเปลยนแปลงสถานะของสาร การเกดสารละลาย การเกดปฏกรยา มกระบวนการสบเสาะ หาความรและจตวทยาศาสตร สอสารสงทเรยนร และนำาความรไปใชประโยชน

ตวชวด ว 3.2 ม.1/1 ทดลองและอธบายวธเตรยมสารละลายทมความเขมขนเปนรอยละ และอภปรายการนำาความรเกยวกบสารละลายไปใชประโยชน

ตวชวด ว 3.2 ม.1/1 ทดลองและอธบายการเปลยนแปลงสมบต มวลและพลงงานของสาร เมอสารเปลยนสถานะและเกดการละลาย

ตวชวด ว 3.2 ม.1/3 ทดลองและอธบายปจจยทมผลตอการเปลยนสถานะ และการละลายของสาร

สาระท 8 ธรรมชาตของวทยาศาสตรและเทคโนโลยมาตรฐาน ว 8.1 ใชกระบวนการทางวทยาศาสตรและจตวทยาศาสตรในการสบเสาะหาความร การแกปญหา ร วาปรากฏการณทางธรรมชาตทเกดขนสวนใหญมรปแบบทแนนอน สามารถอธบายและตรวจสอบได ภายใตขอมลและเครองมอทมอยในชวงเวลานนๆ เขาใจวา วทยาศาสตร เทคโนโลย สงคม และสงแวดลอม มความเกยวของสมพนธกน

ตวชวด ว 8.1 ม.1/1 ตงคำาถามทกำาหนดประเดนหรอ

ตวแปรทสำาคญในการสำารวจตรวจสอบ หรอศกษาคนควาเรองทสนใจไดอยางครอบคลมและเชอถอได

ตวชวด ว 8.1 ม.1/2 สรางสมมตฐานทสามารถตรวจสอบไดและวางแผนการสำารวจตรวจสอบหลาย ๆ วธ

ตวชวด ว 8.1 ม.1/3 เลอกเทคนควธการสำารวจตรวจสอบทงเชงปรมาณและเชงคณภาพทไดผลเทยงตรงและปลอดภย โดยใชวสดและเครองมอทเหมาะสม

ตวชวด ว 8.1 ม.1/4 รวบรวมขอมล จดกระทำาขอมลเชงปรมาณและคณภาพ

ตวชวด ว 8.1 ม.1/5 วเคราะหและประเมนความสอดคลองของประจกษพยานกบขอสรป ทงทสนบสนนหรอขดแยงกบสมมตฐาน และความผดปกตของขอมลจากการสำารวจตรวจสอบ

ตวชวด ว 8.1 ม.1/6 สรางแบบจำาลอง หรอรปแบบ ทอธบายผลหรอแสดงผลของการสำารวจตรวจสอบ

ตวชวด ว 8.1 ม.1/7 สรางคำาถามทนำาไปสการสำารวจตรวจสอบ ในเรองทเกยวของ และนำาความรทไดไปใชในสถานการณใหมหรออธบายเกยวกบแนวคด กระบวนการ และผลของโครงงานหรอชนงานใหผอนเขาใจ

ตวชวด ว 8.1 ม.1/8 บนทกและอธบายผลการสงเกต การสำารวจ ตรวจสอบ คนควาเพมเตมจากแหลงความรตาง ๆ ใหไดขอมลทเชอถอได และยอมรบการเปลยนแปลงความรทคนพบเมอมขอมลและประจกษพยานใหมเพมขนหรอโตแยงจากเดม

ตวชวด ว 8.1 ม.1/9 จดแสดงผลงาน เขยนรายงาน และ/หรออธบายเกยวกบแนวคด กระบวนการ และผลของโครงงานหรอชนงานใหผอนเขาใจ 2. สาระสำาคญ/ความคดรวบยอด

สารละลายเปนสารผสมประเภทสารเนอเดยวประกอบดวยอนภาคทมขนาดนอยกวา 10-7 cm องคประกอบทมปรมาณมากทสดเปนตวทำาละลายและองคประกอบอนๆ เปนตวละลาย สถานะชองสารละลายขนอยกบสถานะของตวทำาละลาย ซงมทงของแขง ของเหลว และแกส

สารละลายทมตวทำาละลายเทากน แตมปรมาณตวละลายตางกนจะมความเขมขนตางกน สารละลาย ทมตวละลายอยนอย เรยก สารละลายเจอจาง และสารละลายทมตวละลายอยมาก เรยกวาสารละลายเขมขน

ความเขมขนของสาระละลายมหนวยตางๆ เชน รอยละ สวนในพนสวน ลานในลานสวน โดยเทยบ อตราสวนโดยมวล ปรมาตรตอปรมาตร หรอหนวยมวลตอปรมาตรของตวละลายกบสารละลาย

ปรมาณตวละลายทสามารถละลายไดมากทสดในตวทำาละลายและอณหภมทกำาหนด เรยกวา สภาพละลายไดของสารทอณหภมนน ซงสารละลายทไดจะเปนสารละลายอมตว เมอทำาใหการละลายของตวละลายในสารละลายอมตวลดลง ถาตวละลายเปนของแขง ตวละลายจะแยกตวออกจากสารละลายเปนผลก

การตกผลก เปนวธการหนงในการแยกสารใหบรสทธได นอกจากนอาจแยกสารโดยใชความรอน ในกรณทตวละลายเปนของแขงละลายในตวทำาละลายทเปนของเหลว โดยใชความรอนจนสารละลายของของเหลวระเหยกลายเปนไอหมด เหลอแตของแขง เรยกวธการแยกสารนวา การระเหยแหง

3.สาระการเรยนร3.1 ดานความร

1. การละลายของสารในตวทำาละลาย2. ความเขมขนของสารละลาย3. พลงงานกบการละลายของสาร4. ปจจยทมผลตอการละลาย

3.2 ดานทกษะ/กระบวนการ1. การตงประเดนคำาถามหรอตวแปร2. การสรางสมมตฐาน3. การเลอกเทคนควธในการสำารวจตรวจสอบ4. การรวบรวมขอมลและจดกระทำาขอมล5. การวเคราะหและประเมนความสอดคลองของประจกษพยาน6. การสรางแบบจำาลองหรอรปแบบการอธบายหรอแสดงผล

การสำารวจตรวจสอบ7. การสรางคำาถามทนำาไปสการสำารวจตรวจสอบใน

สถานการณใหม8. การบนทก อธบาย และยอมรบผลการสำารวจตรวจสอบ

9. การแสดงผลงาน เขยน หรอนำาเสนอผลงาน10. การมทกษะกระบวนการทำางาน

3.3 ดานเจตคต คณธรรม จรยธรรม1. ความสนใจใฝร ความมงมน ความอดทน ความรอบคอบ

ความรบผดชอบ2. ความชอสตย ความประหยด3. การรวมแสดงความคดเหน การยอมรบความคดเหนของ

ผอน ความมเหตผล

4.สมรรถนะสำาคญของผเรยน1. ความสามารถในการสอสาร2. ความสามารถในการคด3. ความสามารถในการแกปญหา4. ความสามารถในการใชทกษะชวต5. ความสามารถในการใชเทคโนโลย

5.คณลกษณะอนพงประสงค1. ใฝเรยนร2. มวนย3. มจตสาธารณะ4. มจตวทยาศาสตร

6.ชนงาน/ภาระงาน1. การรวมกจกรรมการเรยนร

- องคประกอบของสารละลาย- การละลายของสารในตวทำาละลาย- การเตรยมสารละลายทตวละลายเปนของแขงและตวทำา

ละลายเปนของเหลว- การเตรยมสารละลายทตวละลายและตวทำาละลายเปน

ของเหลว- การละลายของสารบางชนด

2. การวเคราะหบทความและนำาเสนอวธการแกไขปญหาโดยการทำาปายนเทศ7.การวดและประเมนผล

วธการ เครองมอ เกณฑ

1. การทดสอบ แบบทดสอบรอยละ 70

ขนไป2. การประเมนการนำาเสนอผลงาน

แบบประเมนการนำาเสนอผลงาน

ระดบดขนไป

3. การประเมนชนงาน แบบประเมนชนงานระดบดขน

ไป4. การประเมนจตวทยาศาสตรและเจตคตเชงวทยาศาสตร

แบบประเมนจตวทยาศาสตรและเจตคตเชงวทยาศาสตร

ระดบดขนไป

5. การประเมนทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร

แบบประเมนทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร

ระดบดขนไป

6. การประเมนสมรรถนะสำาคญของนกเรยน

แบบประเมนสมรรถนะสำาคญของนกเรยน

ระดบดขนไป

7. การประเมนคณลกษณะอนพงประสงค

แบบประเมนคณลกษณะอนพงประสงค

ระดบดขนไป

8. การประเมนคานยมพนฐาน 12 ประการ

แบบประเมนคานยมพนฐาน 12 ประการ

ระดบดขนไป

8.กจกรรมการเรยนร

ชวโมงท 1-2 เรอง สารละลาย องคประกอบของสารละลาย การละลายของสาร

จดประสงคการเรยนร1. อธบายเกยวกบสารละลาย กระบวนการละลาย ตวทำาละลาย และ

ตวละลาย

2. ระบองคประกอบของสารละลาย ตวทำาละลาย ตวละลายได3. อธบายวธตรวจสอบองคประกอบของสารละลาย

กระบวนการเรยนร (ใชรปแบบการจดการเรยนการสอนแบบสบเสาะ)ขนนำา1. เรมจากนกเรยนจบกลมตามความเหมาะสมและรวมกนอภปราย

แยกกลมของสาร 11 ชนดไดแก นำาแปง นำาเชอม นำาโคลน นำาตาลทราย นำา เหลก นำาอดลมทไมเจอส นำาเกลอ นำาโซดา เหรยญบาท นำานม โดยพจารณาเกยวกบเกณฑทใชในการจำาแนกดวย นกเรยนนำาเสนอเกยวกบเกณฑและเหตผลทใชในการจำาแนกกลมของสาร (คำาตอบทนาจะได คอ เกณฑสถานะ ส ประเภทของสาร ลกษณะเนอสาร)

2. ในกรณทนกเรยนไมมการพดเกยวกบลกษณะเนอสาร ครสามารถใชคำาถามเชอมโยงเพอนำาเขาสการแบงสารโดยใชเกณฑลกษณะของเนอสารเปนเกณฑ เชน

- ครยกตวอยาง นำาแปงและนำาโคลน ลกษณะทเหมอนกน และลกษณะทตางกน

- ครยกตวอยาง นำาแปงกบนำาเชอม ลกษณะทเหมอนกน และลกษณะทตางกน

- ครยกตวอยาง นำาแปงกบนม ลกษณะทเหมอนกน และลกษณะทตางกนครชใหเหนความแตกตางของสารทงสชนด โดยอางองความรในหนวยความรท 2 เรอง สารรอบตวได

3. นกเรยนพจารณาเกยวกบกลมสารเนอเดยว และใหนกเรยนรวมกนแยกกลมยอยภายในกลมของสารเนอเดยวคอสารบรสทธและสารละลาย ซงสามารถใชคำาถามกระตนคอสารแตละชนดประกอบดวยองคประกอบของสารใดบาง (องคประกอบเพยงชนดเดยว คอสารบรสทธ เชนนำาตาลทราย นำา เหลก องคประกอบทมากกวา 1 ชนด คอ เชน นำาเชอม นำาอดลมทไมเจอส นำาเกลอ เหรยญบาท)

ขนสอน1. ครมของเหลวใสทงหมด 5 ชนด คอ นำา นำาเชอม นำาเกลอ

นำาโซดา นำาอดลมทไมเจอสและ นำาสมสายช ครใชคำาถามเพอจะนำาเขาสการทำากจกรรมการทดลอง

- สารแตละชนดประกอบดวยองคประกอบใดบาง (นำา มเพยงองคประกอบเดยว นำาเชอม ม 2 องคประกอบ คอ นำาและนำาตาลทราย นำาเกลอ ม 2 องคประกอบ คอ นำาและเกลอ นำาโซดา ม 2 องคประกอบ คอ นำากบแกสคารบอนไดออกไซด นำาอดลมทไมเจอส ม 3 องคประกอบ คอ นำา นำาตาลทราย และแกสคารบอนไดออกไซด นำาสมสายช ม 2 องคประกอบ คอ นำา และกรดแอซตก)

– ถาตองการตรวจสอบองคประกอบของสารในของเหลวทง 5 ชนด จะมวธใดบางทสามารถใชตรวจสอบได (การระเหยแหง การกลน การหาจดเดอดและจดหลอมเหลว)

2. นกเรยนทำากจกรรม 3.1 เรององคประกอบของสารละลาย3. นกเรยนนำาเสนอผลการทดลองหนาชนเรยน นกเรยนกลมใดมผล

การทดลองแตกตางจากนกเรยนกลมแรก ใหนำาเสนอ และหลงจากนนอภปรายผลการทดลองและคำาถามทายการทดลองรวมกน (แนวโนมของผลการทดลอง คอ หลงการระเหยแหงจะพบวา จะมของของเหลว เพยงแค 3 ชนดเทานน คอ นำาเชอม นำาเกลอ นำาอดลมทไมเจอส มของของแขงเหลออยทบรเวณกนหลมเทานน )

4. ครใชคำาถาม เพอนำาสการสรปวธการของการแยกองคประกอบสารโดยวธการระเหยแหง และขอกำาจดในการใชวธนตรวจสอบ

- ในการพจารณาสารเนอเดยวกบสารละลาย ถาไมมสารทเปนของแขงเหลออยจะสามารถสรปไดวาสารนนเปนสารเนอเดยวหรอไม เพราะเหตใด

- ของเหลวชนดใดเมอใชการระเหยแหงจะไมสามารถตรวจสอบองคประกอบของสารในของเหลวนนได

- ของเหลวทมองคประกอบใดทสามารถใชวธการในการระเหยแหงพจารณาวาเปนสารละลาย

(จากคำาถาม หลกการระเหยแหงจะสามารถใชตรวจสอบสารละลายทมตวละลายเปนของแขงทระเหยยาก แตวธการระเหยแหงไมเหมาะสมในการตรวจสอบสารละลายทระเหยไดงาย)

5. ครสาธตการทดลองโดยมสารตวอยาง ดงน เกลอ ดางทบทม นำาตาลทราย แอลกอฮอล นำาสมสายช แลวนำากลน แลวใหนกเรยนพจารณาวาถา นำาสารมาผสมกบนำากลน ลกษณะของสารทไดจะเปนอยางไร (สารรวมกนเปนเนอเดยว)

6. ครใหนยามองคประกอบของสารละลาย ม 2 ชนด คอ ตวทำาละลาย และตวละลาย

7. ครตงคำาถามกบนกเรยนวา ระหวางนำากบเกลอ สารใดเปนตวทำาละลายและสารใดเปนตวถกละลายและนกเรยนมเกณฑใดในการพจารณา

8. ครอธบายเพมเตมจากคำาตอบของนกเรยนเกยวกบการพจารณาตวถกละลายและตวทำาละลาย

* ถาสารมสถานะเหมอนกนทงหมด ใหพจารณาปรมาณของสารแตละชนด สารใดมปรมาณมาก จะเปนตวทำาละลาย สารใดมปรมาณนอยจะเปนตวถกละลาย

* ถาสารมสถานะแตกตางกน ใหพจารณาวา สารใดมสถานะเดยวกบสารละลายจะเปนตวทำาละลาย สารใดมสถานะแตกตางจากสารละลายจะเปนตวถกละลาย

9. นกเรยนพจารณาวา นำาเกลอ มสารใดเปนตวถกละลายและมสารใดเปนตวทำาละลาย ( นำาเปนตวทำาละลาย และเกลอเปนตวถกละลาย )

ขนสรป1. ครและนกเรยนรวมกนสรป สารละลายมกสถานะ อะไรบาง การ

ตรวจสอบสารละลายดวยวธการระเหยแหงและการพจารณาตวทำาละลายและตวถกละลาย

2. นกเรยนทำาแบบฝกหดเรอง องคประกอบของสารละลาย

สอการเรยนรและแหลงการเรยนร

1. อปกรณและสารเคมทเกยวของกบการทดลอง เกลอ ดางทบทม นำาตาลทราย แอลกอฮอล นำาสมสายช นำา

กลน นำาเกลอ นำาเชอม 2. สอคอมพวเตอรอธบายเกยวกบการละลาย3. แบบทดสอบ เรอง องคประกอบของสารละลายและการละลาย 4. ใบกจกรรม 3.1 เรอง องคประกอบของสารละลาย5. หองสมด6. อนเตอรเนต

การวดและประเมนผล

วธการ เครองมอ เกณฑ1. สงเกตพฤตกรรม แบบสงเกตพฤตกรรม ผานเกณฑระดบดขน

ไป2. ประเมนทกษะกระบวนการ

แบบประเมนทกษะกระบวนการ

ผานเกณฑระดบดขนไป

3. ประเมนคณลกษณะ/เจตคต

แบบประเมนคณลกษณะ/เจตคต

ผานเกณฑระดบดขนไป

4. ประเมนชนงาน/ภาระงาน

แบบประเมนชนงาน/ภาระงาน

ผานเกณฑระดบดขนไป

5. ประเมนสมรรถนะสำาคญ

แบบประเมนสมรรถนะสำาคญ

ผานเกณฑระดบดขนไป

6.การทดสอบ แบบทดสอบ ไดคะแนนรอยละ 70 ขนไป

ภาคผนวก

กจกรรมท 1

วน............เดอน..................................พ.ศ...................กลมท............................................

....ชน.....................ชอสมาชกกลม .....................................................................................................................................................................................................................................

ใบกจกรรม 3.1 องคประกอบของสารละลาย

จดประสงคการทำาการทดลอง1. ทดลองและอธบายองคประกอบของสารละลาย2. อธบายวธตรวจสอบองคประกอบของสารละลาย

คำาถามกอนทดลอง……………………………………………………………………………………………………………..……………………………………………………………………………………………………………..……………………………………………………………………………………สมมตฐาน……………………………………………………………………………………………………………..……………………………………………………………………………………………………………..……………………………………………………………………………………ตวแปรตน(ตวแปรอสระ)……………………………………………………………………………………………………………..……………………………………………………………………………………………………………..……………………………………………………………………………………ตวแปรตาม……………………………………………………………………………………………………………..……………………………………………………………………………………………………………..

……………………………………………………………………………………ตวแปรควบคม……………………………………………………………………………………………………………..……………………………………………………………………………………………………………..……………………………………………………………………………………

อปกรณและสารเคมสารเคม 1. นำา 2. นำาเชอม 3. นำาเกลอ 4. นำาโซดา 5. นำาอดลมทไมเจอส

6. นำาสมสายชอปกรณ 1. จานหลมโลหะ 2. ตะเกยงแอลกอฮอลพรอมทกนลม 3. คมคบโลหะ

4. หลอดหยดสาร

ขนตอนการทำาการทดลอง1. สงเกตลกษณะและระบองคประกอบของ นำา นำาเกลอ นำาเชอม

นำาโซดา นำาอดลมทไมเจอส นำาสมสายช แลวบนทกผลลงในตารางผลการทดลอง

2. นำาของเหลวทง 5 ชนด ชนดละ 1 cm3 (20 หยด) ใสลงในหลมโลหะ ชนดละหลม

3. นำาจากหลมไปตงบนตะเกยงแอลกอฮอล 4. ใหความรอนจนของเหลวระเหยแหงไปหมด สงเกตและบนทกผล

การเปลยนแปลง

ตารางบนทกผลการทดลอง

สาร องคประกอบ ลกษณะของเหลวทสงเกตไดกอนใหความรอนจนแหง

ลกษณะทสงเกตไดเมอใหความรอนจน

แหงนำา

นำาเกลอนำาเชอมนำาโซดานำาอดลมนำาสมสายช

อภปรายผลการทดลอง............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................สรปผลการทดลอง............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................คำาถามทายการทดลอง

1. สงทเหลออยบนจานหลมโลหะแตละหลมเหมอนหรอตางกนอยางไร............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

2. มสารอยในหลมทกหลมหรอไม เพราะเหตใด............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

3. เราจะมวธการตรวจสอบองคประกอบของสารเหลานไดอยางไร..................................................................................................................................................................................

.........................................................................................

.................................................................................4. ในกรณทนำาสารตวอยางมาระเหยแหงบนจานหลมโลหะแลวพบวา

ไมเหลอสารใดๆ จะสรปวาสารตวอยางมองคประกอบเพยงชนดเดยวไดหรอไม เพราะเหตใด............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

แบบทดสอบเรอง องคประกอบของสารละลาย

สารบรสทธ (pure substance) จดเปนสารเนอเดยวทมองคประกอบเพยงชนดเดยวเทานน และมองคประกอบทางเคมทแนนอน สารบรสทธจะมสมบตทางเคมและทางกายภาพเฉพาะตว

สารละลาย(solution) จดเปนของผสมเนอเดยว มองคประกอบตงแตสองชนดขนไปมาผสมกน

ขอแตกตางระหวางสารบรสทธกบสารละลาย

จงพจารณาวาสารใดตอไปนเปนสารละลาย หรอสารบรสทธลำาดบ

สารเนอเดยว

สารบรสทธ

สารละลาย

ลำาดบ

สารเนอเดยว สารบรสทธ

สารละลาย

1 นำาอดลม 11 นาก2 นำามนพช 12 ดบก3 นำากลน 13 สงกะส4 นำาเกลอ 14 กำามะถน5 โซเดยม

คลอไรด15 สารหน

6 นำาเชอม 16 นำามนเบนซน7 นำาตาล

ทราย17 นำามนดเซล

สงเปรยบเทยบ สารบรสทธ สารละลาย1. จำานวนชนด

ของสาร2. จดเดอด3. จดหลอมเหลว4. จดเยอกแขง5. ความหนาแนน

มสารเพยงชนดเดยวคงทคงทคงทคงท

มสารมากกวาหนงชนด

ไมคงทไมคงทไมคงท

แปรเปลยนไดขนอยกบความเขมขน

สารละลาย

8 ทองเหลอง 18 แกสหงตม9 ทองแดง 19 นำาสมสายช

10 เหรยญบาท 20 ฟวส

สารละลายมทง 3 สถานะ คอ สารละลายของแขง สารละลายของเหลว และสารละลายแกส

สารละลายของแขง หมายถง สารละลายทมตวทำาละลายมสถานะเปนของแขง เชน ทองเหลอง นาก โลหะบดกร สมฤทธ เปนตน

สารละลายของเหลว หมายถง สารละลายทมตวทำาละลายมสถานะเปนของเหลว เชน นำาเชอม นำาหวาน นำาเกลอ นำาปลา นำาสมสายช นำาอดลม เปนตน

สารละลายแกส หมายถงสารละลายทมตวทำาละลายมสถานะเปนแกส เชน อากาศ แกสหงตม ลกเหมนในอากาศ ไอนำาในอากาศ เปนตน

ตวละลายแตละชนดจะใชตวทำาละลายทแตกตางกน ทงนขนอยกบความสมพนธระหวางตวทำาละลายและตวถกละลาย ซงสารทง 2 ชนดนนจะตองรวมเปนเนอเดยวกนและไมทำาปฏกรยาเคมตอกน ตวอยางเชน- เกลอ นำาตาลทราย สผสมอาหาร จนส สารสม กรดเกลอ กรดกำามะถน ใชนำาเปนตวทำาละลาย- โฟม ยางพารา พลาสตก ใชนำามนเบนซนเปนตวทำาละลาย- สนำามน โฟม พลาสตก แลคเกอร ใชทนเนอรเปนตวทำาละลาย- สนำามนใชนำามนสนเปนตวทำาละลาย

การพจารณาตวทำาละลาย(solvent) และตวละลาย (solute)1. สารทมสถานะเดยวกน เมอนำาสารทมสถานะเดยวกนมาผสมกนเกดเปน

สารละลาย สารทมปรมาณมากกวาจดเปนตวทำาละลาย2. สารทมสถานะตางกน เมอนำาสารทมสถานะตางกนมาผสมกนเกดเปน

สารละลาย สารทมสถานะเดยวกบสารละลายจดเปนตวทำาละลายองคประกอบของสารละลาย

สารละลาย สถานะ

องคประกอบ ตวทำาละลาย

ตวละลาย

1. สารละลาย

กรดเกลอ2. ทองเหลอง3. เหรยญบาท4. เหลกกลา5. นาก6. แอลกอฮอลเชดแผล7. ฟวส8. แกสหงตม9. อากาศ10. นำาเกลอ11. เงนอะมลกม12. นำาโซดา

เฉลยจงพจารณาวาสารใดตอไปนเปนสารละลาย หรอสารบรสทธ

ลำาดบ

สารเนอเดยว สารบรสทธ

สารละลาย

ลำาดบ

สารเนอเดยว สารบรสทธ

สารละลาย

1 นำาอดลม / 11 นาก /2 นำามนพช / 12 ดบก /3 นำากลน / 13 สงกะส /4 นำาเกลอ / 14 กำามะถน /5 โซเดยมคลอ

ไรด/ 15 สารหน /

6 นำาเชอม / 16 นำามนเบนซน /7 นำาตาลทราย / 17 นำามนดเซล /8 ทองเหลอง / 18 แกสหงตม /

9 ทองแดง / 19 นำาสมสายช /10 เหรยญบาท / 20 ฟวส /

องคประกอบของสารละลายสารละลาย สถาน

ะองคประกอบ ตวทำา

ละลายตวละลาย

1. สารละลายกรดเกลอ

ของเหลว

นำา กรดไฮโดรคลอรก นำา กรดไฮโดรคลอรก

2. ทองเหลอง ของแขง

ทองแดง 60-80% สงกะส 20-40%

ทองแดง สงกะส

3. เหรยญบาท ของแขง

ทองแดง 75% นกเกล 25%

ทองแดง นกเกล

4. เหลกกลา ของแขง

เหลก 73% โครเมยม 18% นกเกล 8% และคารบอน 1%

เหลก โครเมยม นกเกล และคารบอน

5. นาก ของแขง

ทองแดง 60% ทองคำา 35% เงน 5%

ทองแดง ทองคำา เงน

6. แอลกอฮอลเชดแผล

ของเหลว

แอลกอฮอล 70% นำา 30%

แอลกอฮอล

นำา

7. ฟวส ของแขง

บสมส 50% ตะกว 25% ดบก 25%

บสมส ตะกว ดบก

8. แกสหงตม แกส แกสโพรเพน 70% แกสบวเทน 30%

แกสโพรเพน

แกสบวเทน

9. อากาศ แกส แกสไนโตรเจน 78% แกสออกซเจน 21 % แกสคารบอนไดออกไซด 0.04% และอนๆ 0.96 %

N2 O2 CO2 Ar และอนๆ

10. นำาเกลอ ของเหลว

นำา เกลอ นำา เกลอ

11. เงนอะมลกม

ของแขง

เงน ปรอท เงน ปรอท

12. นำาโซดา ของเหลว

นำา แกสคารบอนไดออกไซด

นำา CO2

ชวโมงท 3-4 เรอง การละลายของสารในตวทำาละลาย

จดประสงคการเรยนร1. ทดลองและอธบายการละลายของสารในตวทำาละลาย2. อธบายความรเกยวกบการละลายของสารในตวทำาละลายไปใช

ประโยชน

กระบวนการเรยนร (ใชรปแบบการจดการเรยนการสอนแบบสบเสาะ)ขนนำา1. ครตรวจสอบความรของนกเรยนเกยวกบตวทำาละลายและตว

ละลาย2. นกเรยนระดมความคดเปนกลมและสงตวแทนนำาเสนอสงทเกด

ขน ในคำาถาม สงทเกดขนเมอดางทบทมละลายนำา “ ” (ดางทบทมจะกระจายตวในนำาจากบรเวณทดางทบทมมากไปบรเวณทมดางทบทมนอยจนมองเหนเปนเนอเดยวกนทงหมด)

ขนสอน1. ครและนกเรยนอภปรายรวมกนวา การทสารสองชนดรวมกนเปน

เนอเดยว โดยไมมตะกอนหรอเกดการแยกชน เรยกกระบวนการนวา การละลายไดของสาร

2. นกเรยน ทำากจกรรมศกษาการหายไปของดางทบทมในนำา เพอใหนกเรยนสรางแบบจำาลองการละลายของดางทบทมในนำา (แบบจำาลองกระบวนการเกดสารละลาย) กจกรรมท 2 ตามลาดางทบทมหายไปไหน

3. จากรปภาพ นกเรยนแสดงการละลายของของดางทบทม ทง 4 กระบวกตวง โดยแสดงเปนรปแบบจำาลองอนภาคของตวทำาละลายและตวถกละลาย ในแตละกระบอกตวง

ทมา: https://chemstory.files.wordpress.com/2013/06/kmn04_diffusion.jpg

แนวโนมคำาตอบแสดงการละลายของดางทบทม

ทมา : https://chemstory.files.wordpress.com/2013/06/kmn04_diffusion1.png

4. นกเรยนอภปรายผลการทำากจกรรม หนาชนเรยน ครและนกเรยนรวมกนปรบแบบจำาลองของนกเรยนใหตรงกบแบบจำาลองทางวทยาศาสตร โดยใหนกเรยนสงเกตแผนภาพการละลาย

ครตงคำาถามวา กระบวนการละลาย“เกดขนไดอยางไร”

(ตวละลายและตวทำาละลาย จะแยกออกจากกน หลงจากนนตวถกละลายจะแทรกในชองวางของตวทำาละลาย) นกเรยนศกษา วดโอใน youtube เกยวกบกระบวนการละลาย เพอใหเหนภาพไดอยางชดเจน

5. นกเรยนทำากจกรรม 3.2 เรอง การละลายของสาร เพอศกษาการละลายของตวละลายชนดเดยวกนในตวทำาละลายตางชนด และการละลายของตวละลายตางชนดในตวทำาละลายชนดเดยวกน ทมา : หนงสอเรยนวชาเคม เลม 1 สสวท.

6. นกเรยนนำาเสนอผลการทดลอง ครและนกเรยนรวมกนอภปรายผลการทดลองรวมกน (ตวละลายชนดเดยวกนละลายไดไมเหมอนกนในตวทำาละลายตางชนดกน และตวละลายตางชนดกนและตวละลาย ตางชนดกนละลายในตวทำาละลายชนดเดยวกน จะละลายในตวทำาละลายทเหมอนกน

ไดแตกตางกน ดงนน การละลายของสารขนอยกบชนดของตวละลายและตวทำาละลาย)

ขนสรป1. ครตงสถานการณ ถาครใชปากกาชนดอนเขยนกระดานไวท“

บอรด ปรากฎวาไมสามารถลบได นกเรยนใช ความรเรอง การละลายและ”ความสามารถในการการละลายของสารในตวทำาละลายตางชนดกน ใชในการออกแบบการทดลองและนำาเสนอการออกแบบการทดลองนน

สอการเรยนรและแหลงเรยนร

1. ภาพการละลายของดางทบทมทเวลาตางๆ 2. สอคอมพวเตอรอธบายเกยวกบการละลาย 3. วดโอใน youtube เกยวกบกระบวนการละลาย https://www.youtube.com/watch?v=I0WvH-Cj-IA4. อนเตอรเนต 5. หองสมด

การวดและประเมนผลวธการ เครองมอ เกณฑ

1. สงเกตพฤตกรรม แบบสงเกตพฤตกรรม ผานเกณฑระดบดขนไป

2. ประเมนทกษะกระบวนการ

แบบประเมนทกษะกระบวนการ

ผานเกณฑระดบดขนไป

3. ประเมนคณลกษณะ/เจตคต

แบบประเมนคณลกษณะ/เจตคต

ผานเกณฑระดบดขนไป

4. ประเมนชนงาน/ภาระงาน

แบบประเมนชนงาน/ภาระงาน

ผานเกณฑระดบดขนไป

5. ประเมนสมรรถนะสำาคญ

แบบประเมนสมรรถนะสำาคญ

ผานเกณฑระดบดขนไป

ภาคผนวก กจกรรมท 2

ใบกจกรรม ตามลาดางทบทมหายไปไหน

นำา (H2O) ดางทบทม (KMnO4)

ลกษณะของอนภาคตวทำาละลายและตวละลายในแตละกระบอกตวง

วน............เดอน..................................พ.ศ...................

กลมท................................................ชน.....................

อนภาคของนำา (ตวทำาละลาย)

อนภาคของดางทบทม (ตวละลาย)

ชอสมาชกกลม .....................................................................................................................................................................................................................................

ใบกจกรรม 3.2 การละลายของสาร

จดประสงคการทำาการทดลอง1. ทดลองและอธบายการละลายของตวละลายชนดเดยวกนในตวทำา

ละลายตางชนดและการละลายตวละลายตางชนดในตวทำาละลายชนดเดยวกน

อปกรณและสารเคมสารเคม 1. นำา 2. นำาตาลทราย 3. เอทานอล

4. นำามนพช5. ดนเหนยวบดละเอยด 6. คอปเปอร (II) ซลเฟต

อปกรณ 1. หลอดทดลองขนาดกลาง 2. กระบอกตวงขนาด 10 cm3 3. ทตงหลอดทดลอง

ขนตอนการทำาการทดลองตอนท 1 ตวละลายชนดเดยวกนละลายในตวทำาละลายตางชนด

กน1. ใสนำาตาลทรายลงในหลอดทดลองขนาดกลาง 2 หลอด หลอดละ

1 ชอนเบอร 12. เตมนำา 5 cm3 (20 หยด) ลงในหลอดทดลองท 1 เขยา สงเกต

การละลายของนำาตาลทรายและบนทกผล 3. เตมเอทานอล 5 cm3 (20 หยด) ลงในหลอดทดลองท 2 เขยา

สงเกตการละลายของนำาตาลทรายและบนทกผล

ตารางบนทกผลการทดลอง

ตวละลาย ผลทสงเกตไดเมอละลายในตวทำาละลาย

นำา (หลอดทดลองท 1) เอทานอล (หลอดทดลองท 2)

นำาตาลทราย

อภปรายผลการทดลอง............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

สรปผลการทดลอง............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

คำาถามทายการทดลอง1. สารละลายในหลอดท 1 และ 2 สารใดเปนตวทำาละลายและสารใด

เปนตวละลาย............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

2. ลกษณะของสารกอนและหลงการละลายตางกนหรอไม อยางไร............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

3. ตวละลายชนดเดยวกน ละลายในนำาและในเอทานอลไดดเหมอนกนหรอไม

.........................................................................................

.........................................................................................

.........................................................................................

.................................................................................4. ตวละลายชนดเดยวกน ละลายในตวทำาละลายตางชนดกน ไดผล

เหมอนกนหรอไม............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

ขนตอนการทำาการทดลอง

ตอนท 2 ตวละลายตางชนดกนละลายในตวทำาละลายชนดเดยวกน

1. เตมนำาลงในหลอดทดลองขนาดกลาง 5 หลอด หลอดละ 5 cm3

ใสนำาตาลทรายลงในหลอดทดลองขนาดกลาง 2 หลอด หลอดละ 1 ชอนเบอร 1

2. เตมเอทานอลและนำามนพช 1 cm3 ลงในหลอดทดลองท 1 และ 2 ตามลำาดบ เขยาและสงเกต การเปลยนแปลง บนทกผล

3. เตมนำาตาลทราย ดนเหนยวบดละเอยด และคอปเปอร (II) ซลเฟต อยางละ 1 ชอนเบอร 1 ลงในหลอดท 3 4 และ 5 ตามลำาดบ เขยาและสงเกตการเปลยนแปลง

ตารางบนทกผลการทดลอง

ตวทำาละลาย

ผลทสงเกตไดเมอละลายในตวทำาละลายเอทานอล

นำามนพช

นำาตาลทราย

ดนเหนยวบดละเอยด

คอปเปอร (II) ซลเฟต

นำา

อภปรายผลการทดลอง............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

สรปผลการทดลอง............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

คำาถามทายการทดลอง1. ตวละลายตางชนดกน ละลายในนำาไดเหมอนกนหรอไม อยางไร

.........................................................................................

.........................................................................................

.........................................................................................

.................................................................................2. ถาตองการทราบวาสารใดละลายในเอทานอลไดหรอไม จะมวธ

ตรวจสอบไดอยางไร............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

3. ความรเกยวกบการละลายของสารในตวทำาละลายตางๆ นำาไปใชประโยชนในชวตประจำาวนอยางไร............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

ชวโมงท 5-8 เรอง ความเขมขนของสารละลาย (สารละลายทตวละลายเปนของแขงและตวทำาละลาย เปนของเหลว และสารละลายทตว

ละลายและตวทำาละลายเปนของเหลว)

จดประสงคการเรยนร1. ทดลองและอธบายวธเตรยมสารละลายทมความเขมขนเปน

รอยละ2. อธบายและยกตวอยางการนำาความรเกยวกบสารละลายไป

ใชประโยชน

กระบวนการเรยนร ขนนำา1. นกเรยนสงเกตขวดสารเคม แลวตอบ

คำาถามวา ตวทำาละลายและตวละลาย คอสารตวใด“ และมปรมาณเทาใด ” (ตวทำาละลาย คอ นำา ปรมาณ 16.25 กก. ตวละลาย คอ กรดเกลอ ปรมาณ 8.75 กก. ) “ถานกเรยนตองการสารละลายทมความเขมขนอน นกเรยนจะทำาอยางไร มวธการในการเตรยมสารอยางไร ”

2. นกเรยนศกษาวธการเตรยมสารละลายจาก youtube https://www.youtube.com/watch?v=JNRmBGCHWZk ขนสอน

1. นกเรยนทำากจกรรม 3.3 การเตรยมสารละลายทตวละลายเปนของแขงและตวทำาละลายเปนของเหลว เพอนกเรยนศกษาการเตรยมสารละลาย

2. นกเรยนตอบคำาถาม การระบปรมาณของตวละลายในสารละลาย“จะมการระบปรมาณในรปแบบใด (ความเขมขนของสารละลาย ในรปแบบตางๆ เชน รอยละ ppt ppm ppb)

3. นกเรยนศกษาใบงานเกยวกบความเขมขนของสารละลายในรปแบบรอยละโดยมวล และรอยละโดยมวลตอปรมาตร

4. นกเรยนตอบคำาถาม ถาตองการทำาใหกรดเกลอมความเจอจาง“ลดลงจะตองทำาอยางไร

5. นกเรยนทำากจกรรม 3.4 การเตรยมสารละลายทตวละลายเปนตวทำาละลายเปนของเหลว เพอศกษาวธการเจอจางของสารละลาย

6. นกเรยนศกษาใบงานเกยวกบความเขมขนของสารละลายในรปแบบรอยละโดยปรมาตร

7. นกเรยนศกษารปแบบการวดปรมาณตะกวในอากาศ โดยการใชหนวยความเขมขนเปน สวนในลานสวน (ppm) , สวนในพนลานสวน (ppb) , สวนในลานลานสวน (ppt) และ สวนในพนลานลานสวน (ppq) รวมถงการคำานวณความเขมขนในรปแบบนนๆ

ขนสรป 1. นกเรยนนำาเสนอการใชความรเรองความเขมขนของสารละลายใน

ชวตประจำาวน โดยเลอกเรองทสนใจ เพยง 1 หวขอ เชน- ทองคำา อญมณทมคา- นำาเกลอ สารจำาเปนสำาหรบผปวย- การเตรยมเอทานอลเพอใชในชวตประจำาวน- การปลกพชแบบไฮโดรพอนกส

แลวนำาเสนอในรปแบบแผนผงทางความคด

สอการเรยนรและแหลงเรยนร

1. อปกรณและสารเคมทเกยวของกบการทดลอง 2. ใบงาน เรอง ความเขมขนของสารละลาย 3. วดโอใน youtube เกยวกบการเตรยมสารละลาย

https://www.youtube.com/watch?v=JNRmBGCHWZk4. อนเตอรเนต 5. หองสมด

การวดและประเมนผล

วธการ เครองมอ เกณฑ1. สงเกตพฤตกรรม แบบสงเกตพฤตกรรม ผานเกณฑระดบดขน

ไป

2. ประเมนทกษะกระบวนการ

แบบประเมนทกษะกระบวนการ

ผานเกณฑระดบดขนไป

3. ประเมนคณลกษณะ/เจตคต

แบบประเมนคณลกษณะ/เจตคต

ผานเกณฑระดบดขนไป

4. ประเมนชนงาน/ภาระงาน

แบบประเมนชนงาน/ภาระงาน

ผานเกณฑระดบดขนไป

5. ประเมนสมรรถนะสำาคญ

แบบประเมนสมรรถนะสำาคญ

ผานเกณฑระดบดขนไป

ภาคผนวก

กจกรรมท 3วน............เดอน........................

..........พ.ศ...................กลมท................................................ชน.....................ชอสมาชกกลม .....................................................................................................................................................................................................................................

ใบกจกรรม 3.3 การเตรยมสารละลายทตวละลายเปนของแขงและตวทำาละลายเปนของเหลว

จดประสงคการทำาการทดลอง

1. เตรยมสารละลายทมความเขมขนเปนรอยละโดยมวลตอปรมาตร2. ระบไดวาสารละลายทเตรยมไดมสารใดเปนตวละลายและสารใดเปน

ตวทำาละลาย3. อธบายความหมายของคำาตอไปนได ความเขมขนของสารละลาย

รอยละโดยมวลตอปรมาตร

อปกรณและสารเคมสารเคม 1. นำากลน2. คอปเปอร (II) ซลเฟต อปกรณ 1. บกเกอรขนาด 250 cm3 2. กระบอกตวงขนาด 100 cm3 3. แทงแกวคนสาร

4. ขวดนำากลน 6. หลอดหยด 7. เครองชง

ขนตอนการทำาการทดลอง1. ใสคอปเปอร (II) ซลเฟต (จนส) 5 กรม ลงในบกเกอรขนาด

100 cm3

2. เตมนำากลน 20 cm3 ใชแทงแกวคนใหคอปเปอร (II) ซลเฟต ละลายจนหมด

3. เทสารละลายในขอ 2 ลงในกระบอกตวงขนาด 100 cm3 เตมนำากลนจำานวนเลกนอยลงในบกเกอร เพอลาง คอปเปอร (II) ซลเฟต ทตดอยในบกเกอร แลวนำาไปเทลงในกระบอกตวง ทำาซำา 2-3 ครง ใหแนใจวา ไมมคอปเปอร (II) ซลเฟต เหลออย

4. เตมนำากลนเพมลงในกระบอกตวงจนสารละลายมปรมาตร 100 cm3 สงเกตสของสารละลาย บนทกผล

5. ทำาการทดลองซำา ตงแตขอ 1 – 4 แตเปลยนปรมาณ คอปเปอร (II) ซลเฟต ทใชเปน 10 กรม สงเกตสของสารละลายและบนทกผล เปรยบเทยบกบสของสารละลายทเตรยมไดในครงแรก

บนทกผลการทดลอง............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.........................................................................................

.........................................................................................

.........................................................................................

.................................................................................

อภปรายผลการทดลอง......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

สรปผลการทดลอง............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

คำาถามทายการทดลอง1. ในการเตรยมสารละลายครงน สารใดเปนตวทำาละลาย สารใดเปน

ตวละลาย..............................................................................................................................................................................

2. สารละลายทเตรยมไดมลกษณะเปนอยางไร เมอเปรยบเทยบกบตวทำาละลายและตวละลาย............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

3. สารละลายทเตรยมไดในขอ 4 มตวละลายอยจำานวนเทาไร............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

4. สารละลายทเตรยมไดในขอ 4 และ 5 มความเขมขนของสารละลายแตกตางกนหรอไม เพราะเหตใด............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

ใบกจกรรม 3.3 การเตรยมสารละลายทตวละลายและตวทำาละลายเปนของเหลว

จดประสงคการทำาการทดลอง1. เตรยมสารละลายทตวละลายและตวทำาละลายเปนของเหลว2. เตรยมสารละลายทเจอจางไดจากสารละลายทเขมขนกวา3. ระบความเขมขนของสารละลายทเตรยมไดในหนวยความเขมขน

รอยละโดยปรมาตรตอปรมาตร และโดยมวลตอปรมาตร

อปกรณและสารเคมสารเคม 1. นำาหวานสแดง 2. นำากลน อปกรณ 1. บกเกอรขนาด 100 cm3 2. กระบอกตวงขนาด 100 cm3 3. แทงแกวคนสาร

ขนตอนการทำาการทดลอง

1. ตวงนำาหวานสแดงจำานวน 40 cm3 ใสลงในบกเกอรขนาด 100 cm3

2. ตวงนำากลน 20 cm3 เตมลงในบกเกอรใบท 1 ใชแทงแกวคนใหเขากนแลวเทลงในกระบอกตวงขนาด 100 cm3

3. ตวงนำากลน 10 cm3 ใสลงในบกเกอรขอ 1 เพอลางสารละลายทตกคางอยในบกเกอร แลวเทลงในกระบอกตวงในขอ 2

4. ทำาซำาขอ 3 อก 2 ครง เพอชะลางสารละลายทตดอยในบกเกอรใหหมด

5. เตมนำากลนลงในกระบอกตวงจนสารละลายทงหมดมปรมาตร 100 cm3 แลวเทลงในบกเกอร 100 cm3 ไดสารละลาย (ก) เกบไวเปรยบเทยบ

6. ทำาการทดลองซำาขอ 1 – 5 แตใชนำาหวานสแดงเพยง 20 cm3 ไดสารละลาย (ข)

7. เปรยบเทยบสของสารละลาย (ก) กบสารละลาย (ข)

ตารางบนทกผลการทดลอง

สารละลายในบกเกอร

สของสารละลาย

ความเขมขมเปนรอยละโดย

ปรมาตรตอปรมาตร

ความเขมขมเปนรอยละโดย

มวลตอปรมาตร

กข

อภปรายผลการทดลอง........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................สรปผลการทดลอง

.........................................................................................

.........................................................................................

.........................................................................................

.................................................................................คำาถามทายการทดลอง

1. ตวละลายในการเตรยมสารละลายนำาหวานสแดง สารใดเปนตวทำาละลาย สารใดเปนตวละลาย............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

2. สารละลาย (ก) กบสารละลาย (ข) มปรมาตรกลกบาศกเซนตเมตร............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

3. สารละลายทเตรยมไดในขอ 5 และขอ 6 มตวละลายรอยละเทาไรโดยปรมาตรตอปรมาตร............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

4. ถานำาหวานสแดงทใชมปรมาณนำาตาล 13 กรม/100 cm3 สารละลาย (ก) มปรมาณนำาตาลกกรม............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

5. สารละลาย (ข) มความเขมขนรอยละโดยมวลตอปรมาตรเทาไร............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

ใบกจกรรม เรอง ความเขมขนของสารละลายความเขมขนของสารละลาย เปนคาทแสดงปรมาณของตวละลายทละลายอยในตวทำาละลายหรอในสารละลายนน

สารละลายเขมขน (concentrated solution ) คอ สารละลายทมปรมาณตวละลายอยมาก

สารละลายเจอจาง (dilute solution) คอ สารละลายทมปรมาณตวทำาละลายอยนอยการบอกหนวยความเขมขน(unit of solution concentration) บอกไดหลายวธ ดงน1. รอยละหรอสวนใน 100 สวน (part per hundred ใชอกษรยอ pph) จำาแนกไดเปน

1.1 รอยละโดยมวล (มวล/มวล) (percentage by weight, % w/w) หมายถง มวลของตวละลายทละลายในสารละลาย 100 หนวยมวลเดยวกน

โจทย วธทำา1. มคอปเปอร(II)ซลเฟต (CuSO4) 5 กรม เตมนำาลงไป 45 กรม สารละลายเขมขนรอยละเทาไร

โดยมวล2. กรดแอซตก 0.5 กโลกรม ในนำา 3 กโลกรม สารละลายเขมขนรอยละเทาไรโดยมวล3. ในการเตรยมสารละลาย NaCl เขมขน 5 % โดยมวล จำานวน 150 กรม จะตองชงโซเดยมคลอไรด และนำา อยางละกกรม4.สารละลายจนส เขมขนรอยละ 10 โดยมวล จำานวน 150 กรม มจนสอยในสารละลายกกรม

1.2 รอยละโดยปรมาตร (ปรมาตร/ปรมาตร) (percentage by volume, % v/v) หมายถง ปรมาตรของตวละลายทละลายในสารละลาย 100 หนวยปรมาตรเดยวกน

เชน สารละลายเอทานอล เขมขนรอยละ 10 โดยปรมาตร หมายความวา สารละลายเอทานอล 100 ลกบาศกเซนตเมตร มเอทานอลบรสทธ 10 ลกบาศกเซนตเมตร (หนวยปรมาตรอาจเปน

ลกบาศกเดซเมตร หรอ หนวยลตร กได)

โซเดยมคลอไรด (NaCl)เขมขนรอยละ 10 โดยมวล หมายความวา สารละลายโซเดยมคลอไรด 100 กรม มโซเดยมคลอไรดละลายอย 10 กรม และมนำา 90 กรม

โจทย วธทำา1. มเอทานอล 15 ลกบาศกเซนตเมตร เตมนำาลงไปจนมปรมาตร 50 ลกบาศกเซนตเมตร สารละลายเขมขนกเปอรเซนตโดยปรมาตร2.มสารละลายนำาเชอมเขมขนรอยละ 40 โดยปรมาตร จำานวน 150 ลกบาศกเซนตเมตร ถาเตมนำาอก 100 ลกบาศกเซนตเมตร สารละลายเขมขนกเปอรเซนตโดยปรมาตร3. ในเตรยมสารละลาย HCl เขมขน 70 % โดยปรมาตร จำานวน 500 ลกบาศกเซนตเมตร จะตองตวง HCl ก มลลลตร4. ถาอากาศ 1000 cm3 มแกส จำานวน

ความเขมขนเปนรอยละของ ในอากาศมคาเทาใด

1.3 รอยละโดยมวลตอปรมาตร (มวล/ปรมาตร) (percentage of weight by volume, % w/v) หมายถง มวลของตวละลายทละลายในสารละลาย 100 หนวยปรมาตร โดยทหนวยของมวลและปรมาตรตองสอดคลองกน เชน ถามวลของตวละลายมหนวยเปนกรมปรมาตรของสารละลายจะมหนวยเปนลกบาศกเซนตเมตร หรอ ถามวลของตวละลายมหนวยเปนกโลกรม ปรมาตรของสารละลายจะมหนวยเปนลกบาศกเดซเมตรหรอลตร

เชน สารละลายไอโอดนในเอทานอลเขมขนรอยละ 10 โดยมวลตอปรมาตร หมายความวา สารละลายไอโอดนในเอทานอล 100 ลกบาศกเซนตเมตร มไอโอดนละลายอย 10 กรม (ตวทำาละลาย คอ เอทานอล) *ในบางกรณทไมมการบงบอกสารละลายนนๆ วามความเขมขนเปนรอยละของตวละลายอยางไร จะหมายถง รอยละของตวละลายโดยนำาหนกตอปรมาตร

โจทย วธทำา1. ม NaCl 5 กรม เตมลงนำาไปจนมปรมาตร เปน 50 ลกบาศกเซนตเมตร สารละลายเขมขนรอยละเทาไรโดยมวลตอปรมาตร2. ม NaOH 20 กรม เตมนำาลงไปจนมปรมาตรเปน 200 ลกบาศกเซนตเมตร สารละลายเขมขนกเปอรเซนโดยมวลตอปรมาตร3. ในการเตรยมสารละลาย NaOH เขมขน 5 % โดยมวล

ตอปรมาตร จำานวน 50 ลกบาศกเซนตเมตร จะตองชง NaOH กกรม4. ในเตรยมสารละลาย NaCl เขมขน 5% โดยมวลตอปรมาตร จำานวน 200 cm3 จะตองชง NaCl กกรม

2. สวนในลานสวน (ppm) (part per million) หรอ สวนในพนลานสวน (ppb) (part per billion) เปนหนวยทบอกปรมาณตวละลายเปนมวลหรอปรมาตรทละลายในสารละลาย 1 ลานหนวย และ 1 พนลานหนวย ตามลำาดบ

เชน ในแหลงนำาแหงหนงมสารตะกวปนเป อนอย 0.1 ppm หมายความวา ในแหลงนำาแหลงนน 1 ลานกรมมตะกวละลายอย 0.1 กรม

หรอ ในเนอปลามสารปรอทปนเป อนอย 1 ppb หมายความวา ในเนอปลานน 1 พนลานกรม มสารปรอทปนเป อนอย 1 กรม

โจทย วธทำา1.ในสารละลาย ซงม

อย 3.24 g และ นำา 100 g สารละลายมความเขมขนเทาใดในหนวยสวนในลานสวน2. ถาในอากาศ 100 cm3 ม

ความเขมขนของ ในหนวย ppb มคาเปนเทาใด

ชวโมงท 9-12 เรอง พลงงานกบการละลายของสารและปจจยทมผลตอการละลาย

จดประสงคการเรยนร1. อธบายความหมายเกยวกบการเปลยนแปลงพลงงานเมอม

การละลาย สภาพการละลาย2. อธบายปจจยทมผลตอการละลายของสาร 3. จำาแนกประเภทของการละลายของสารละลายได4. จำาแนกกลมของสารละลายตามสภาพการละลายได5. วเคราะหปจจยทมผลตอการละลายของสารแตละชนดได

กระบวนการเรยนร (จดกจกรรมการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน)ขนนำา 1. ครใชสถานการณจากขาวในอนเตอรเนตพรอมรปภาพเกยว

กบปญหาทเกดขนจากเรอบรรทกนำาตาลลมในแมนำาเจาพระยา สถานการณ

จรงทเปนประเดนปญหาสงแวดลอมทเกดจากอบตเหตและการขาดความระมดระวงของมนษย

2. นกเรยนศกษาคนควาจากขาวและบทความอนๆ เกยวกบสาเหตททำาใหเรอนำาตาลลมมผลตอนำาเสยในแมนำาและนำาผลมาเสนอในชนเรยน โดยจดลกษณะหวขอของผลกระทบเปนกลม เชน สภาพการละลายของนำาตาลในตวทำาละลายตางๆ ปรมาณนำาตาลในแมนำา ความเขมขนของนำาตาล การตายของสตวนำา ฯ

3. จากการอภปราย นกเรยนตกลงกนทจะศกษาเกยวกบกรณปรมาณนำาตาลทมผลตอนำาเสยในแมนำา ใหนกเรยนแตละคนบนทก สงท“ฉนอยากร”(ในใบกจงานท 1)

ขนสอน1. นกเรยนทำางานเปนกลมระดมสมองตงคำาถามทนกเรยนสนใจ

ศกษาเกยวกบกรณดงกลาว ครเขยนคำาถามบนกระดาน เชน- สภาพการละลายของนำาตาลในนำาเปนอยางไร- กระบวนการละลายของนำาตาลในนำาเปนอยางไร- ปรมาณนำาตาลในนำามผลตอคณภาพนำาอยางไร- เมอนำาตาลละลายในนำาจะมปฏกรยาอะไรเกยวของบาง- จะทราบไดอยางไรวาความเขมขนของนำาตาลในนำามคาเทาไหร- ทำาไมปลาทอยในนำาจงโผลหวลอยคอขนมาหายใจ- ถานำาปลาทเกบไดจากแหลงนำาทเรอนำาตาลลมไปรบประทาน

จะมผลเสยอยางไร- การทปลาโผลหวลอยคอขนมาหายใจเปนการแสดงคณภาพ

นำาไดอยางไร- มปจจยอะไรบางทมผลตอการละลายนำาตาลในนำา- ถาเปนสารอนทไมใชนำาตาลจะไดรบผลเหมอนกนหรอไม

อยางไร- ทำาไมนำาตาลละลายในนำาแตหนปนไมละลายในนำา- เมอนำาตาลละลายในนำามผลตออณหภมของสารละลาย

อยางไร- ใครบางทไดผลกระทบจากเหตการณน อยางไร

2. ใหนกเรยนตอบคำาถามวา นอกจากหนงสอเรยน นกเรยนจะคนหาคำาตอบของคำาถามทนกเรยนถามไดโดยวธใด หรอจากทไหนบาง นกเรยนระดมแหลงความร (หนงสอในหองสมด การทดลอง กจกรรมในหองเรยน การศกษานอกสถานท อนเตอรเนต หนวยงานตางๆ การประดษฐ บคคล เชน นกเคม คร นกสงแวดลอม)

3. นกเรยนทำางานกลมวางแผนคนควาหาคำาตอบทนกเรยนตงขน โดยใชวธการเชนเดยวกบนกวทยาศาสตรใชในการคนควาหาคำาตอบ คอ

- ระบคำาถามใหชดเจน- คดหาวธทจะใชกจกรรมใดหรอวธใดทจะคนหาคำาตอบ- ลงมอปฏบตตามทวางแผนไว เชน ใชการสงเกต ทดลอง

สำารวจและบนทกผล- วเคราะหและสรปผลการคนควา- ประเมนผลสงทพบเหนวาตอบคำาถามทตงไวครบถวน หรอ

ควรคนควาเพมเตม- เตรยมนำาเสนอผลงานทคนควาได- นกเรยนชวยกนจดกลมคำาถามและระบคำาถามในการคนควา

ใหเปนหมวดหมมากขน* กระบวนการละลายของนำาตาลในนำาเปนอยางไร มปฏกรยาและ

อณหภมเกยวของกนอยางไร* ปรมาณนำาตาลในนำาสงผลตอคณภาพนำาและสงมชวตในนำา

อยางไร* จะมวธในการหาปรมาณนำาตาลในนำาไดอยางไร* ปจจยใดบางทสงผลตอการละลายของนำาตาลในนำา* จะมวธปองกนและแกไขปญหาทเกดจากเรอนำาตาลลมในนำาได

อยางไร4. นกเรยนนำาเสนอสงทนกเรยนรและคำาถามทสนใจ5. นกเรยนบนทกการวางแผนคนควาหาคำาตอบของกลม

ตนเอง/งานทกลมตนเองจะตองทำา สงจำาเปนทใช กำาหนดการในการทำางาน ลงในสมดบนทกการทำางาน รวมทงสงทนกจะศกษาคนควาจะตว

บคคล และหนงสอทจะตองใช และใหนกเรยนเตรยมวางแผนการนำาเสนอในชนเรยนกอนทจะเรยนจบหนวย(ใบกจกรรม 2)

6. นกเรยนทำากจกรรมการเรยนรเพอเปนพนฐานในการการตอบคำาถามในประเดนตางๆ ของนกเรยนทจะศกษา ซงแบงออกเปน 2 กจกรรมการเรยนร โดยศกษาคนควาจากหองสมดและอนเตอรเนต คอ

6.1. ตวฉนหายไปไหน (ศกษาเกยวกบกระบวนการละลายของตวละลายในสารละลาย)

6.2. ตวฉนมเทาไหร (ทกษะการคำานวณหาความเขมขนสารละลายและการเตรยมสารละลาย) 7. กำาหนดเวลาทแตละกลมจะคนหาคำาตอบและกำาหนดเวลาในการแลกเปลยนและศกษาหาความร

ขนสรป1. ใหนกเรยนนำาเสนอผลการศกษาของกลม แลกเปลยนวธการ

ทำางาน โดยครจดใหคาบเรยนนนเปนวนกจกรรม ภายใตชอทวา เรอลมใน“นำา ความรไดเพยบ โดยใหนกเรยนจดปายนเทศเกยวกบโครงการท”นกเรยนไดไปศกษา และโครงการใดทสามารถทำาการทดลองได ครสงเสรมใหนกเรยนมการทดลองแบบสาธตใหกบบคคลอน

2. ในการนำาเสนอใหนกเรยนผลดเปลยนกนมาทำาหนาทเปนผถายทอดประสบการณ และนกเรยนคนใดทไมไดเปนผถายทอดประสบการณใหหาความจากกลมอน และบนทกความรในสมดบนทกความร

3. นกเรยนเขยน Mind Map ความรในวนกจกรรม เรอลมใน“นำา ความรไดเพยบ”

สอการเรยนรและแหลงเรยนร 1. ขาว เรอง เรอบรรทกนำาตาลการละลายของนำาตาลในแมนำา2. อนเตอรเนต 3. หองสมด

การวดและการประเมนผล

วธการ เครองมอ เกณฑ

1. สงเกตพฤตกรรม แบบสงเกตพฤตกรรม ผานเกณฑระดบดขนไป

2. ประเมนทกษะกระบวนการ

แบบประเมนทกษะกระบวนการ

ผานเกณฑระดบดขนไป

3. ประเมนคณลกษณะ/เจตคต

แบบประเมนคณลกษณะ/เจตคต

ผานเกณฑระดบดขนไป

4. ประเมนชนงาน/ภาระงาน

แบบประเมนชนงาน/ภาระงาน

ผานเกณฑระดบดขนไป

5. ประเมนสมรรถนะสำาคญ

แบบประเมนสมรรถนะสำาคญ

ผานเกณฑระดบดขนไป

ใบกจกรรม 1 สงทฉนร และสงทฉนอยากร

สงทฉนร สงทฉนอยากร

ใบกจกรรมท 2 แผนการทำางานคำาชแจง นกเรยนบนทกการวางแผนคนควาหาคำาตอบของกลมตนเอง/งานทกลมตนเองจะตองทำา สงจำาเปนทใช กำาหนดการในการทำางาน ลงในสมดบนทกการทำางาน รวมทงสงทนกจะศกษาคนควาจะตวบคคล และหนงสอทจะตองใช และใหนกเรยนเตรยมวางแผนการนำาเสนอในชนเรยนกอนทจะเรยนจบหนวย

ลำาดบท

เรองหลก เรองยอย เอกสารคนควา ชวงระยะเวลาผรบผด

ชอบ

ประเดนปญหาสงแวดลอม

เรอบรรทกนำาตาลทราย ลม ทอยธยา ปลาลอยคอเพยบ

ภาพประกอบขาวจาก อนเตอรเนต

นำาเนาเสยจากเรอบรรทกนำาตาลทรายลมทจงหวดพระนครศรอยธยา สงผลกระทบนำาเสยในแมนำาเจาพระยาไดไหลผานตามอำาเภอและตำาบลตางๆจากจงหวดพระนครศรอยธยา เขาเขตอำาเภอสามโคก และกำาลงเขาตวเมองปทมธาน เปนเหตใหปลาทกชนดโผลหวลอยคอขนมาหายใจเตมรมแมนำาเจาพระยา

ทำาใหชาวบานโดยเฉพาะหมบานขางวดเจดยทองไดมปลาราหขนาดกวางกวา 3 เมตร ยาวกวา 6 เมตร นำาหนกกวา 300 กก. ไดลอยเกยตนรมนำาเจาพระยาชาวบานไดชวยกนนำาไวขางทางเดนโดยมนาย พระศกด หนเมองเกา ผวาราชการจงหวดปทมธาน พรอมดวยนาย ทะนง ทแกลวทศพล ประมงจงหวด หลงรบแจงวามปลาจำานวนมากโผลลอยคอหายใจ จงไดไปชวยเหลอปลาราหโดยใหเจาหนาทศนยประมงบางไทร มารบปลาราหไปอนบาลทศนยศลปะชพบางไทร ตอมาปลาไดตายลงชาวบานตางพากนออกมาใชไฟฉายสองรมทางเดนรมแมนำาเจาพระยานำาสวงชอนตกปลา ซงมปลามาตวละหลายกโล ปลาตระโกก ปลาลนหมา ปลาเนอออน ปลานำาเงน ปลาเครา โดยเฉพาะกงแมนำาชาวบานไดลงทนงมกงตามใตถนบานไดไปคนละหลายสบกโล นอกจากนยงมเรอพายทชาวบานนำามาพายหาปลาในแมนำาจำานวนหลายสบลำาใชไฟสองนำาฉมวกมาแทงปลาทโผลหวลอย แตละรายไดปลาไปเตมทองเรอดานนาย พระศกด หนเมองเกา ผวาราชการจงหวดปทมธาน ไดกลาววาขณะนนำาเสย

สรปผลจากการประเมนชนงาน/ภาระงาน(รวบยอด) ประจำาหนวยการเรยนรระดบคณภาพดมากจำานวน คน คดเปนรอยละระดบคณภาพด จำานวน คน คดเปนรอยละ

ระดบคณภาพพอใช จำานวนคน คดเปนรอยละ

ระดบคณภาพปรบปรงจำานวน คน คดเปนรอยละปญหา/อปสรรค ....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................แนวทางการแกไข ....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

บนทกหลงจดการเรยนรหนวยการเรยนร ...................................................

รายวชา ...................................................... รหสวชา................ ภาคเรยนท ...../.......หองทสอน .............................. วนท

....../........../.........

ดานความร/ กระบวนการ ดานสมรรถนะสำาคญของผเรยน ดานคณลกษณะอนพงประสงค

ความเหนของผบรหารสถานศกษาหรอผทไดรบมอบหมายขอเสนอแนะ

ลงชอ

( ……………………………………. )

แบบประเมนทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร

คำาชแจง: ให ผสอน สงเกตพฤตกรรมทสะทอนของนกเรยนในระหวางเรยนและนอกเวลาเรยน แลวขด ลงในชองทตรงกบระดบคะแนน

รายการประเมนทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร

ระดบคะแนน

4 3 2 11.1 การตงประเดนคำาถามหรอตวแปร

1.2 การสรางสมมตฐาน

1.3 การเลอกเทคนควธในการสำารวจตรวจสอบ

1.4 การรวบรวมขอมลและจดกระทำาขอมล

1.5 การวเคราะหและประเมนความสอดคลองของประจกษพยาน

1.6 การสรางแบบจำาลองหรอรปแบบการอธบายหรอแสดงผลการสำารวจตรวจสอบ

1.7 การสรางคำาถามทนำาไปสการสำารวจตรวจสอบในสถานการณใหม

1.8 การบนทก อธบาย และยอมรบผลการสำารวจตรวจสอบ

1.9 การแสดงผลงาน เขยน หรอนำาเสนอผลงาน

ลงชอ...................................................ผประเมน............../.................../............

เกณฑการใหคะแนนปฏบตหรอแสดงพฤตกรรมอยางสมำาเสมอ ให 4 คะแนนปฏบตหรอแสดงพฤตกรรมบอยครง ให 3 คะแนนปฏบตหรอแสดงพฤตกรรมบางครง ให 2 คะแนนปฏบตหรอแสดงพฤตกรรมนอยครง ให 1 คะแนน

แบบประเมนคณลกษณะอนพงประสงค

คำาชแจง: ใหผสอนสงเกตพฤตกรรมของนกเรยนในระหวางเรยนและนอกเวลาเรยน แลวขด ลงในชองทตรงกบระดบคะแนน

คณลกษณะอนพง

ประสงคดานรายการประเมน

ระดบคะแนน

4 3 2 1

1. ซอสตย สจรต

2.1 ใหขอมลทถกตอง และเปนจรง

2.2 ปฏบตในสงทถกตอง ละอาย และเกรงกลวทจะกระทำาความผด ทำาตามสญญาทตนใหไวกบเพอน พอแม หรอผปกครอง และคร เปนแบบอยางทดดานความซอสตย

2.3 ปฏบตตนตอผอนดวยความซอตรง ไมหาประโยชนในทางทไมถกตองและเปนแบบอยางทดแกเพอนดานความซอสตย

2. มวนย รบผดชอบ

3.1 ปฏบตตามขอตกลง กฎเกณฑ ระเบยบ ขอบงคบของครอบครว

และโรงเรยน ไมละเมดสทธของผอน ตรงตอเวลาในการปฏบตกจกรรมตางๆ ในชวตประจำาวน และรบผดชอบในการทำางาน

3. ใฝเรยนร 4.1 แสวงหาขอมลจากแหลงการเรยนรตางๆ

4.2 มการจดบนทกความรอยางเปนระบบ

4.3 สรปความรไดอยางมเหตผล

4. อยอยางพอเพยง

5.1 ใชทรพยสนของตนเอง เชน สงของ เครองใช ฯลฯ อยางประหยดคมคา และเกบรกษาดแลอยางด และใชเวลาอยางเหมาะสม

5.2 ใชทรพยากรของสวนรวมอยางประหยด คมคา และเกบรกษาดแลอยางด

5.3 ปฏบตตนและตดสนใจดวยความรอบคอบ มเหตผล

5.4 ไมเอาเปรยบผอน และไมทำาใหผอนเดอดรอน พรอมใหอภยเมอผอนกระทำาผดพลาด

คณลกษณะอนพง

ประสงคดานรายการประเมน

ระดบคะแนน

4 3 2 1

5.5 วางแผนการเรยน การทำางานและการใชชวตประจำาวนบนพนฐานของความร ขอมล ขาวสาร

5.6 รเทาทนการเปลยนแปลง ทางสงคม และสภาพแวดลอม ยอมรบและปรบตว อยรวมกบผอนไดอยางมความสข

5. มงมนในการทำางาน

6.1 มความตงใจและพยายามในการทำางานทไดรบมอบหมาย

6.2 มความอดทนและไมทอแทตออปสรรคเพอใหงานสำาเรจ

6. รกความเปนไทย

7.1 มจตสำานกในการอนรกษวฒนธรรมและภมปญญาไทย

7.2 เหนคณคาและปฏบตตนตามวฒนธรรมไทย

7. มจตสาธารณะ

8.1 รจกชวยพอแม ผปกครอง และครทำางาน

8.2 อาสาทำางาน ชวยคด ชวยทำา และแบงปนสงของ และชวยแกปญหาใหผอน

8.3 ดแล รกษาทรพยสนของหองเรยน โรงเรยน ชมชน

8.4 เขารวมกจกรรมเพอสงคมและสาธารณประโยชนของโรงเรยนและชมชน

8. มสตรตวรคดรทำารปฏบตตามพระราชดำารสของ

9.1 มสต รตว

9.2 รจกคดกอนพด กอนทำา

9.3 นอมนำาตามพระราชดำารสของพระบาทสมเดจพระเจาอยหว

พระบาทสมเดจพระเจาอยหว

มาปฏบตอยางเหมาะสม

ลงชอ...................................................ผประเมน ............../.................../................เกณฑการใหคะแนน

ปฏบตหรอแสดงพฤตกรรมอยางสมำาเสมอ ให 4 คะแนนปฏบตหรอแสดงพฤตกรรมบอยครง ให 3 คะแนนปฏบตหรอแสดงพฤตกรรมบางครง ให 2 คะแนนปฏบตหรอแสดงพฤตกรรมนอยครง ให 1 คะแนน

แบบประเมนจตวทยาศาสตรและเจตคตเชงวทยาศาสตร

คำาชแจง: ให ผสอน สงเกตพฤตกรรมทสะทอนของนกเรยนในระหวางเรยนและนอกเวลาเรยน แลวขด ลงในชองทตรงกบระดบคะแนน

รายการประเมน

พฤตกรรมระดบคะแนน4 3 2 1

1. จตวทยาศาสตร

1.1 ความสนใจใฝร 1.2 ความมงมน1.3 ความอดทน1.4 ความรอบคอบ1.5 ความรบผดชอบ1.6 ความชอสตย1.7 ความประหยด1.8 การรวมแสดงความคดเหน1.9 การยอมรบความคดเหนของผอน1.10 ความมเหตผล1.11 การทำางานรวมกบผอนอยางสรางสรรค

2. เจตคตเชง วทยาศาสตร

2.1 ความสนใจ ตดตาม ขอมลขาสารวทยาศาสตรและเทคโนโลย2.2 ความชอบในเรองราวทางวทยาศาสตรและเทคโนโลย2.3 พอใจในประสบการณการเรยนรทเกยวกบวทยาศาสตร2.4 ศรทธาและซาบซงในผลงานทาง

วทยาศาสตร2.5 เหนคณคาและประโยชนของวทยาศาสตรและเทคโนโลย2.6 ตระหนกในคณและโทษของการใชเทคโนโลย2.7 เรยนหรอเขารวมกจกรรมทางวทยาศาสตรอยางสนกสนาน2.8 เลอกใชวธการทางวทยาศาสตรในการคดและปฏบต2.9 ตงใจเรยนวชาวทยาศาสตร2.10 ใชความรทางวทยาศาสตรและเทคโนโลยอยางมคณธรรม2.11 ใชความรทางวทยาศาสตรและเทคโนโลยโดยใครครวญไตรตรองถงผลดและผลเสย

เกณฑการใหคะแนนปฏบตหรอแสดงพฤตกรรมอยางสมำาเสมอ ให 4 คะแนนปฏบตหรอแสดงพฤตกรรมบอยครง ให 3 คะแนนปฏบตหรอแสดงพฤตกรรมบางครง ให 2 คะแนนปฏบตหรอแสดงพฤตกรรมนอยครง ให 1 คะแนน

แบบสงเกตพฤตกรรมการทำางานรายบคคล

ชอ ชน คำาชแจง : ให ผสอน สงเกตพฤตกรรมของนกเรยนในระหวางเรยนและนอกเวลาเรยน แลวขด ลงในชองทตรงกบระดบคะแนนลำาดบ

ทรายการประเมน

ระดบคะแนน4 3 2 1

1 การแสดงความคดเหน

2 การยอมรบฟงความคดเหนของผอน

3 การทำางานตามหนาททไดรบมอบหมาย

4 ความมนำาใจ5 การตรงตอเวลา

รวม

ลงชอ...................................................ผประเมน ............../.......

............/................

เกณฑการใหคะแนนปฏบตหรอแสดงพฤตกรรมอยางสมำาเสมอ ให 4 คะแนนปฏบตหรอแสดงพฤตกรรมบอยครง ให 3 คะแนนปฏบตหรอแสดงพฤตกรรมบางครง ให 2 คะแนนปฏบตหรอแสดงพฤตกรรมนอยครง ให 1 คะแนน

เกณฑการตดสนคณภาพ

ชวงคะแนน ระดบคณภาพ18 - 20 ดมาก14 - 17 ด10 - 13 พอใช

ตำากวา 10 ปรบปรง

การประเมนแผนผงความคด/ปายนเทศเรอง .......................................................... ชอ

กลม..............ชน………..………

รายการประเมน

คำาอธบายระดบคณภาพ / คะแนน

ดเยยม (4) ด (3) พอใช (2) ปรบปรง

(1)1. เนอหา นำาเสนอขอมล

เนอหาไดครบถวนซงประกอบดวย เนอหาวทยาศาสตร รกระบวนการวทยาศาสตรและผลกระทบของวทยาศาสตรไดครบถวน

นำาเสนอขอมลเนอหา 2 องคประกอบ

นำาเสนอขอมลเนอหา 1 องคประกอบ

ไมสามารถระบองคประกอบตาง ๆ ไดหรอเขยนไดแตเนอหาไมเกยวของกบ 3 เนอหาหลก

2. ความถกตอง

อธบายรายละเอยดของการรเรองวทยาศาสตรไดถกตองและสามารถเชอมโยงแตละองคประกอบ/เนอหาเขาดวยกน

อธบายรายละเอยดของการรเรองวทยาศาสตรไดถกตองบางสวนและสามารถเชอมโยงแตละองคประกอบ/เนอหาเขาดวยกนไดบางสวนแตยงไมสมบรณ

อธบายไดรายละเอยดไดบางหรอเขยนเชอมโยงแตละองคประกอบแตยงไมสมบรณขาดความชดเจน

ไมสามารถอธบายรายละเอยดไดหรออธบายไดไมถกตอง

3. การออกแบบ

มความคดรเรมสรางสรรค

มความคดรเรมสรางสรรค

มความคดซำา ไมมความคดรเรม และ

มความคดซำากบผลงานเดม

นาสนใจและหวขอครบถวน เหมาะสม

แตหวขอไมครบถวน ไมเหมาะสม

หวขอครบถวน

และหวขอไมครบถวนและไมนาสนใจ

เกณฑการตดสนคณภาพ

ชวงคะแนน ระดบคณภาพ10 – 12 ดมาก

7 – 9 ด4 – 6 พอใช1 – 3 ปรบปรง

แบบประเมนสมรรถนะสำาคญของนกเรยน สำาหรบนกเรยนประเมนตนเอง

หนวยการเรยนรท ...คำาชแจง ใหนกเรยนเขยนเครองหมาย ลงในชองวางทตรงกบความเปนจรง3 หมายถง ปฏบตเปนประจำา; 2 หมายถง นาน ๆ ครง: 1 หมายถง ไมเคยปฏบต

ความสามารถ

ดานพฤตกรรมทแสดงออก

ระดบพฤตกรร

ม3 2 1

1. การสอสาร

1. พดบอกความคด ความรสกของตนกบผอนเกยวกบขอมลและประสบการณของตนเอง2. อธบายเหตผลของการเลอกทจะรบและไมรบขอมลขาวสาร 3. เลอกใชวธการสอสารทมประสทธภาพและคำานงถงผลกระทบทมตอตนเองและสงคม

2. การคด

4. ใชการคดวเคราะหเพอนำาไปสการสรางองคความรหรอสารสนเทศ5. ใชการคดสงเคราะหเพอนำาไปสการสรางองคความรหรอสารสนเทศ

6. ใชการคดอยางมวจารณญาณเพอนำาไปสการสรางองคความรหรอสารสนเทศ7. ใชการคดอยางเปนระบบเพอนำาไปสการสรางองคความรหรอสารสนเทศ

3. การแกปญหา

8. ใชขอมล หลกการ เหตผล และคณธรรมในการแกปญหาและอปสรรคตาง ๆ 9. เขาใจความสมพนธและการเปลยนแปลงของเหตการณตาง ๆ ในสงคม 10. นำาความรทมอยมาใชในการแกไขและปองกนปญหา 11. ตดสนใจเรองตาง ๆ โดยคำานงถงผลกระทบทเกดขนตอตนเอง สงคม และสงแวดลอม

4. การใชทกษะชวต

12. รจกใชกระบวนการสบเสาะหาความร13. รจกนำากระบวนการตาง ๆ ไปใชในการดำาเนนชวตประจำาวน 14. มความสมพนธทดกบผอนในการทำางานและการอยรวมกนในสงคม 15. รจกการปรบตวใหทนกบการเปลยนแปลงของสงคมและสภาพแวดลอม16. รจกหลกเลยงพฤตกรรมทไมพงประสงคซงจะสงผลกระทบตอตนเองและผอน17. รการจดการและหาทางออกทเหมาะสมดานความขดแยงและความแตกตางระหวางบคคล

5. การใชเทคโนโลย

18. รจกเลอกใชวสด อปกรณ ประเภทซอฟตแวรและฮารดแวรในการพฒนาตนเองและสงคมเพอการเรยนร การสอสาร การทำางาน การแกปญหา และการอยรวมกบผอน19. รจกเลอกใชแนวคดทางเทคโนโลยในการพฒนาตนเองและสงคมเพอการเรยนร การสอสาร การทำางาน การแกปญหา และการอยรวม

กบผอน20. รจกเลอกใชวธการทางเทคโนโลยในการพฒนาตนเองและสงคมเพอการเรยนร การสอสาร การทำางาน การแกปญหา และการอยรวมกบผอน

คะแนนรวมคะแนนเฉลย

สรปผลการประเมน เขยนเครองหมาย ลงในวงกลมเกณฑการตดสนคณภาพ

ควรปรบปรง (1.00–1.66)พอใช (1.67–2.33)ดมาก (2.34–3.00)

หมายเหตการหาระดบคณภาพหาไดจากการนำาคะแนนรวมในแตละชองมาบวก

กน แลวหารดวยจำานวนขอ จะไดคะแนนเฉลย แลวนำามาเทยบกบเกณฑการตดสนคณภาพตวอยาง

เดกชาย ก ไดคะแนนรวมเทกบ 30 + 12 + 4 = 46 ระดบคณภาพเฉลยเทากบ 46/20 = 2.30

จากคะแนนเฉลยเมอเทยบกบเกณฑการตดสนคณภาพจะอยในระดบพอใช

ชนงาน/ภาระงาน กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร ชนมธยมศกษาปท ๑

(ทมา:สำานกวชาการและมาตรฐานการศกษา สพฐ. ๒๕๕๓. แนวทางการจดกจกรรมการเรยนรเพอพฒนาทกษะการคด ตามหลกสตรการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช ๒๕๕๑ กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร ระดบมธยมศกษา. โรงพมพชมนมสหกรณการเกษตรแหงประเทศไทย จำากด.)

ชนงาน/ภาระงานมาตรฐาน ว ๑.๑ ตชว ๑ ๑.ปฏบตการสงเกตเซลลของสงมชวต

๒.รายงานผลการศกษาโดยการวาดภาพรปรางและลกษณะของเซลลทสงเกตไดและนำาเสนอผลงาน

ตชว ๒ ๑.ปฏบตการสงเกตเปรยบเทยบสวนประกอบสำาคญของเซลลพชและสตว๒.ผงกราฟก เชน เวนน ไดอะแกรม ฯลฯ และนำาเสนอผลงาน

ตชว ๓ ๑.แบบจำาลอง/แผนภาพสวนประกอบสำาคญของเซลลพชและเซลลสตว๒.นำาเสนอผลงาน

ตชว ๔ ๑.เขยนรายงานผลการทดลองกระบวนการสารผานเซลล๒.การปฏบตการทดดลองกระบวนการสารผานเซลล

ตชว ๕ ๑.รายงานผลการทดลองปจจยทจำาเปนตอกกระบวนการสงเคราะหดวยแสงของพชและนำาเสนอผลงาน๒.การปฏบตการทดลองปจจยทจำาเปนตอกระบวนการสงเคราะหดวยแสงของพช๓.ผงกราฟกสรปการนำาความรเกยวกบปจจยทจำาเปนตอกระบวนการสงเคราะหดวยแสงของพชไปใชประโยชน

ตชว ๖ ๑.รายงานผลการทดลองผลทไดจากการสงเคราะหดวยแสงของพช๒.การปฏบตการทดลองผลทไดจากการสงเคราะหดวยแสงของพช

ตชว ๗ ๑.แผนภาพ/แผนผงกระบวนการสงเคราะหดวยแสงของพช๒.นทรรศการความสำาคญของกระบวนการสงเคราะหดวยแสงของพชตอสงมชวตและสงแวดลอม

ตชว ๘ ๑.เขยนรายงานผลการทดลองและนำาเสนอผลงาน๒.ปฏบตการทดลอง

ตชว ๙ ไดอะแกรม/แผนภาพระบบการลำาเลยงนำาและอาหารของพชตชว ๑๐ ๑.แผนภาพโครงสรางของดอก

๒.การปฏบตการศกษาสวนประกอบของดอกทเกยวของกบการสบพนธของพชดอก

ตชว ๑๑ ๑.แผนผงคามคด/แผนภาพกระบวนการสบพนธของพชและนำาเสนอผลงาน๒.การปฏบตการขยายพนธพชดวยวธการตาง ๆ และนำาเสนอผลงานการลงมอขยายพนธพช

ตชว ๑๒ ๑.รายงานผลการทดลองการตอบสนองตอสงเราของพชและนำาเสนอ๒.การปฏบตการทดลองการตอบสนองพชตอแสง นำาและการสมผส

ตชว ๑๓ ๑.รายงานการสบคนขอมลเกยวกบเทคโนโลยชวภาพ๒.การโตวาทเกยวกบผลการใชเทคโนโลยชวภาพ

มาตรฐาน ว ๓.๑ตชว ๑ ๑.การปฏบตการทดลองจำาแนกสารเปนกลมอยางมหลกเกณฑ

๒.รายงานการทดลองจำาแนกสารเปนกลมอยางมหลกเกณฑตชว ๒ การนำาเสนอการศกษาเพออธบายการเปลยนสถานะของสารโดย

ใชแบบจำาลองการจดเรยงอนภาคของสารตชว ๓ ๑.การปฏบตการทดลองความเปนกรด-เบสของสารละลาย

๒.การนำาเสนอวธการและผลการทดสอบความเปนกรด-เบสของ

สาระละลายตชว ๔ ๑.การปฏบตการทดลองตรวจสอบคา pH ของสารในชวต

ประจำาวน๒.การนำาเสนอวธการและผลการทดสอบความเปนกรด-เบสของสารในชวตประจำาวน

มาตรฐาน ว ๓.๒ตชว ๑ ๑.การปฏบตการทดลองวธการเตรยมสารละลายทมความเขม

ขนเปนรอยละและรายงานผลการทดลอง๒.แผนภาพแสดงการนำาความรเกยวกบสารละลายไปใชประโยชน

ตชว ๒ ๑.การปฏบตการทดลองการเปลยนแปลงสมบต มวลและพลงงานของสารในการเปลยนสถานะและการเกดสารละลายและรายงานการทดลอง๒.แผนภาพแสดงการเปลยนแปลงของสารในการเปลยนสถานะและเกดการละลาย

ตชว ๓ ๑.การปฏบตการทดลองปจจยทมผลตอการเปลยนสถานะและการละลายของสารและรายงานการทดลอง๒.แผนผงแสดงปจจยทมผลตอการเปลยนสถานะและการละลายของสาร

มาตรฐาน ว ๔.๑ตชว ๑ ๑.การศกษาลกษณะของปรมาณ สเกลารและปรมาณเวกเตอร

และระบลกษณะเฉพาะของปรมาณ สเกลาร และปรมาณเวกเตอร๒.การสำารวจและการจำาแนกปรมาณ สเกลาร และปรมาณเวกเตอร

ตชว ๒ ๑.การสำารวจตรวจสอบและใหคำาจำากดความคำาวาระยะทาง การกระจด อตราเรวและความเรวในการเคลอนทของวตถ๒.การหาระยะทาง การกระจด อตราเรวแบะความเรวในการเคลอนทของวตถ

๓.ผงมโนทศนแสดงระยะทางการกระจด อตราเรวและความเรวในการเคลอนทของวตถ

มาตรฐาน ว ๕.๑ตชว ๑ ๑.การปฏบตการทดลองเรองอณหภมและการวดอณหภม

๒.รายงานผลการทดลองเรองอณหภมและการวดอณหภม อธบายขนตอนการทดลองและผลการทดลองพรอมภาพประกอบ

ตชว ๒ ๑.รายงานการสบคนขอมล อธบายการถายโอนความรอนวธการตาง ๆ และการนำาความรไปใชประโยชนพรอมตวอยาง

ตชว ๓ การจดแสดงผลงานการสบคนขอมล อธบายการดดกลน การคายความรโดยการแผรงสและการนำาความรไปใชประโยชน

ตชว ๔ รายงานอธบายผลการทดลอง/สบคนขอมลเรองสมดลความรอนและผลของความรอนตอการขยายตวของสารและนำาความรไปใชประโยชน

มาตรฐาน ว ๖.๑ตชว ๑ ๑.การปฏบตการสำารวจตรวจสอบสบคนขอมล อภปรายผล สรป

และนำาเสนอเกยวกบบรรยากาศของโลก๒.รายงานองคประกอบของบรรยากาศ๓.แผนภาพแสดงชนบรรยากาศทปกคลมผวโลก๔.การนำาเสนอรายงานและแผนภาพ

ตชว ๒ ๑.การปฏบตการสำารวจสบคนขอมลเกยวกบความสมพนธระหวางอณหภม ความชนและความกดอากาศทมผลตอปรากฏการณทางลมฟาอากาศ๒.รายงานผลการสำารวจสบคนขอมล

ตชว ๓ ๑.การปฏบตการสำารวจ สบคนขอมล อภปรายการเกดปรากฏการณทางลมฟาอากาศและผลทเกดตอมนษย๒.รายงานปรากฏการณทางลมฟาอากาศทมตอมนษย๓.การจดแสดงสถานความรเรองตาง ๆ

ตชว ๔ ๑.การปฏบตการสำารวจ สบคนขอมล วเคราะห อธบายผลของ

ลมฟาทมผลตอการดำารงชวตของสงมชวตและสงแวดลอม๒.นำาเสนอนทรรศการ ตวอยางพายหรอปรากฏการณตาง ๆ และผลทเกดขน

ตชว ๕ ๑.การปฏบตการสำารวจ สบคนรวบรวมขอมล วเคราะห อภปราย สรป๒.รายงานนำาเสนอ ปจจยธรรมชาตและการกระทำาของมนษยททำาใหเกดภาวะโลกรอน รโหวโอโซนและฝนกรด

ตชว ๖ ๑.การปฏบตการสำารวจ สบคนรวบรวมขอมล วเคราะห อธบายปจจยทางธรรมชาตและการกระทำาของมนษยทมตอการเปลยนแปลงอณหภมของโลก รโหวโอโซนและฝนกรด๒.การนำาเสนอขอมลและผลกระทบโดยการจดนทรรศการ

ตชว ๗ ๑.การปฏบตการสำารวจ สบคนรวบรวมขอมล วเคราะห อธบายผลของภาวะโลกรอน รโหวโอโซนและฝนกรดทมผลตอสงมชวตและสงแวดลอม๒.การนำาเสนอขอมลและผลกระทบโดยการจดนทรรศการ

มาตรฐาน ว ๘.๑ตชว ๑

จะนำาไปแทรกในสาระท ๑-๗ ในการจดกจกรรมการเรยนรหมายเหต ; ในชนมธยมศกษาปท ๑ ไมมการวเคราะหตวชวด ในมาตรฐาน ว ๑.๒, ว ๒.๑ ๒– .๒ , ว ๔.๒ ,ว ๗.๑-๗.๒เพราะไมไดกำาหนดใหเรยนในชนน

ตชว ๒ตชว ๓ตชว ๔ตชว ๕ตชว ๖ตชว ๗ตชว ๘ตชว ๙