,......-

NÜKLEER TIPTURKISH JOURNAL OFNUCLEAR MEDICINE Uygulama Kilavuzu/Gu;deline

Dinamik Böbrek Sintigrafisi Kilavuzu

Türkiye Nükleer Tip DernegiNefroüroloji Çalisma Grubu

Belkis ErbasC), Haluk SaymanÖ, Nalan AlanÖ, Aysegül Dirlik(), Eser ErgünC), FiratGüngor('), Levent KabasakalÖ, Pinar KirathC), Zehra Özcane) , Özlem ÖzmenÖ, CüneytTürkinenÖ, .1) Hacettepe Üniversitesi, Tip Fakültesi, Nükleer Tip Anabilim Dali, 2) Istanbul Üniversitesi,Cerrahpasa Tip Fakültesi, Nükleer Tip Anabilim Dali, 3) Ege Üniversitesi, Tip Fakültesi, NükleerTipAnabilim Dali, 4) Akdeniz Üniversitesi, Tip Fakültesi, Nükleer TipAnabilim Dali

ir

Turk J Nucl Med, 2001, Vol. 10, (Supp)Guideline For Dynamic Renal ScintigraphyTurkish Society Of Nuclear MedicineNephro-Urology Task Group

I. Amaç:

Bu kilavuzun hazirlanis amaci Nükleer Tipuzmanlarina kinetik böbrek sintigrafisi çalis-masi yaparken izlenecek adimlari tanimla-mak, çalismanin dogru bir sekilde tamam-lanmasi ve degerlendirilmesi için yol göster-mek ve olasi hatalarin nereden kaynaklana-bilecegini belirtmektir.

n. Genelbilgive tanimlar

Tc-99m DTPA rutin renografi için kullanilantek glomerüler ajandir. Tamamina yakiniglomerüler filtrasyon ile böbreklerden süzü-lür. Bu nedenle kinetik böbrek sintigrafisi ilebirlikte glomerüler filtrasyon hizinin ölçümüiçin de kullanilir. Ekstraksiyon orani düsüktürve %20 civannda oldugu bilinmektedir.Tübüler ajanlara göre daha düsük olan budeger azotemi ve obstrüksiyonu olan hasta-larda Tc-99m DTPA'nin daha az terciliedilmesine neden olmaktadir.

Tc-99m ile isaretlenebilmesi ve OIH klirensiile yüksek korelasyon göstermesi nedeniyletübüler bir radyofarmasötik olan Tc-99mMAG3'ün kullanimi yayginlasmaktadir.Ekstraksiyon orani %40-50 arasindadir (1).Yüksek oranda proteinlere baglanir. Bu ne-denle böbrek fonksiyonlari bozuk olan has-talarda erken görüntülerde yüksekintravasküler aktivite nedeniyle kalp, karaci-ger ve dalak belirgin hale gelir (2). Enjekteedil(::ndozun % 0.05'i safra kesesine atilir.Bu oran düsük olmasina ragmen böbrekfonksiyonu bozuk olan hastalarda ve geçgörüntülerde pelvik veya kaliksiyel aktiviteyitaklit edebilir veya transplantlarda akut dö-nemde idrar kaçagi olarak degerlendirile-bilir. .

Daha yeni bir ajan olan Tc-99m EC(etbylenedicysteine) Tc-99m MAG3'e ben-zerlik gösterir, ve klirensi daha yüksektir.IBI-OIH ile karsilastinldiginda ekstrak-siyon oranlarinin benzerlik gösterdigi bulun-mustur (3). Kit olarak baglanmasindan sonra

Yazisma Adresi: Prof Dr. Belkis Erbas, Hacettepe Üniversitesi. Tip Fakültesi. Nükleer Tip Anabilim Dali. Sihhiye-Ankara

Dinamik Böbrek Sintigrafisi Kilavuzu

Tc-99m MAG3'e göre daha uzun stabiliteye-sahip olmasi önemli bir avantajidir.

III. Endikasyonlar

..

1. Böbrek patolojilerinde ve/veya böbrekfonksiyonlarinin etkilenebildigi sistemikhastaliklarda böbrek fonksiyonunun de-gerlendirilmesi ve takibi.

2. Obstriiktif patolojilerde böbrek fonk-siyonlarinin ve drenajin degerlendiril-mesi.

3. Transplant böbrek fonksiyonlarinin de-gerlendirilmesi ve takibi.

4. Transplantasyon öncesi vericilerin böb-rek fonksiyonlarinin tanimlanmasi.

5. Nefrotoksik ilaç kullaniminda böbrekfonksiyonlarinin degerlendirilmesi ve ta-kibi.

6. Mesane disfonksiyonu ve vezikoüreteralreflüde böbrek fonksiyonlarinin deger-lendirilmesi ve takibi.

7. Cerrahi ve girisimsel tedavi yöntem-lerinin basarisinin degerlendirilmesinde.

8. iyot allerjisi olan hastalarda böbrek fonk-siyonlarinin degerlendirilmesinde.

9. IVP ile görüntülenemeyen böbreklerinfonksiyonunu saptarna.

io. Rölatif renal fonksiyonun hesap-lanmasinda.

IV. Kontrendikasyon:

Bilinen bir kontrendikasyon yoktur.

V. Uygulama yöntemi

A. Hasta hazirligi

I) Randevu aliminda: Uygulanacak yöntemile ilgili yazili bir doküman ilehasta/hasta yakinlari bilgilendirilmelidir.Hidratasyon konusunda hasta öncedenbilgilendirilmelidir. Hastanin kullandigiilaçlarin bilinmesi ve ilgili diger tetkiksonuçlarinin birlikte getirilmesi gerektigisöylenmelidir. Hastanin nefroürolojiksistem ile ilgili geçirdigi operasyonlarinbilinmesi gereklidir.

TurkJNuclMed2001; Vol. lO. (Supp)

Erbas B, Sayman H. Alan N, Diriik A. Ergün E. et ai.

2) Enjeksiyon öncesinde:a) Hidratasyon: Yeterli miktardahidratasyon saglanmalidir. Tübüler fonk-siyonlar hidratasyondan etkilendigi içinfarkli sonuçlar alinmamasi için optimalhidratasyon gereklidir. Eriskinler içinoral hidratasyon, pediatrik yas grubu içini.v. hidratasyon yapilabilir (10 ml/kg).Hidratasyon kontrolu için idrar yogun-luguna bakilabilir. idrar yogunlugunun1015'den daha yüksek olmamasi gerekir.b) Mesanenin görüntülerne öncesi bosal-tilmasi gerekir.c) Hastada sonda var ise açik olmasisaglanmalidir.

B. Önlemler

1) Hamile hastalara uygulanmamalidir.2) Emzikli hastalarda sintigrafik tetkikden

sonra en az 6 saat emzirmeye ara verme-lidir.

3) Radyasyon dozunun azaltilmasi içinhastaya sintigrafiden sonra mesaneninbosaltilmasi söylenmelidir.

4) Kontrastli bir tektik yapilmasi plan-laniyorsa sintigrafi önce yapilmalidir.

C. Radyofarmasötik

1.2.

Radyonüklid: Teknesyum-99m (Tc-99m)Farmasötik: DTPA (diethylenetriamine-pentaaceticacid)MAG3 (mercaptoacetyltriglycine)EC (etylenedicysteine)Farmasötigin hazirlanmasiTc-99m DTPA; liyofilize hazir kitinTeknesyum-99m ile baglanmasi islemin-den sonra kullanilir. isaretlerne yaparkenüretici firma tarafindan önerilen maksi-mum aktivite ve minimum-maksimumhacim önerilerine dikkat etmek gerekir.Stabilite üretici firmalar tarafindan 6 saatolarak bildirilmesine ragmen sicak ha-valarda 2-3 saate kadar inebilir.Tc-99m MAG3; hazir liyofilize kitinteknesyum ile baglanmasi ve i O dakikakaynatilmasiIidan sonra sogumasi içinbeklendikten sonra kullanilir. Üretici

3.

S-86

iDinamik Böbrek Sintigrajisi Kilavicu

4.

firma tarafindan baglanma hacmine bagliolarak bir saat ile 2-3 saat arasinda degi-sen stabilite süreleri verilmistir. Bu sü-reler geçirildikten sonra kullanilma-ma-lidir. Stabil kaldigi süreyi uzatmak içindozlar enjektörlere çekildikten sonrabuzdolabinin buzluk kismina veya derindonduruciiya konularak kullanilacagizaman oda isisina kadar isinmasi bekle-nerek 6 saat süre ile kullanilabilir.Tc-99m EC için kaynatmak gerekli de-gildir ve stabilite süresi daha uzundur.Radyofarmasötik kalite kontrolüKullanilan radyofarmasötigin özelliginegöre önerilen kalite kontrolü uygulan-malidir. Tc-99m MAG3 gibi stabilitesiuzun olmayan farmasötikler için Tc-99mile isaretlerne yaptiktan sonra önerilensüre içinde kullanilmasina dikkat edil-melidir.

5. Radyofarmasötik dozuEger perruzyon safhasi önem tasiyorsa,görüntü kalitesinin iyi olmasi için eris-kinlerde LOmCi Tc-99m kullanilmalidir.Daha düsük dozlarda yeterli sayim alin-mayabilir. Tc-99m MAG3 ve Tc-99mEC için maksimum eriskin dozu 5 mCi{)larakönerilmektedir. Çocuklar için dozvücut alanina göre hesaplanmalidir (4).Tc-99m DTPA dozu: 70-200 MBq (2-1OmCi)Tc-99m MAG3 dozu: 70-120 MBq (2-5mCi)Tc-99m EC dozu: 70-120 MBq (2-5mCi)

6. Enjeksiyon teknigii.v. hizli bolus tarzinda verilmelidir. Bu-nun için 3-yollu musluk kullanilabilir.

D. Görüntülerne

1. Teknik donanimGenis görüs alanli (LFOV) gama kameraile genel amaçli, paralel kolimatör(LEAP) kullanilmasi yeterlidir.Hasta pozisyonu2.

TurkJ Nucl Med 2001; Vol.lO, (Supp)

Erbas B, Sayman H, Alan N, Diriik A, Ergün E, et al.

3.

Görüntülerne posterior projeksiyondanyapilmalidir. Hasta sirt üstü yatar veyaoturur pozisyonda olmalidir. Diversiyonuolan hastalarda yer çekimine bagli dre-naji saglamak için oturur pozisyonda ça-lisilmalidir. Ancak bu pozisyonun hasta-nin hareket etme olasiligini artirdigi içinözellikle kantitasyon yapildiginda hatakaynagi olabilecegi bilinmelidir. Trans-plantasyon nedeniyle görüntülenen veatnali veya pelvik böbregi olan hastalaranterior projeksiyondan görüntü-lenmelidir (Bakiniz: TransplantasyonKilavuzu). Dedektör alanina böbreklerinve mesanenin girdiginden emin olunma-lidir. Zaman-aktivite egrisi analizi içinPatlak/Rutland yöntemi kullanilacaksakardiak bölgenin de görüntü alanina gir-mesi gerekir.Görüntülerne protokoluPerilizyon safhasini degerlendirmek içinilk 60 saniye boyunca 1-3 framelsaniyehiziyla 64x64 matriks ile görüntüler kay-dedilmelidir.Çalismanin kalan kismi için 20-30 da-kika boyunca 10 saniye ila 1 dakika ara-larla 64x64 veya yeterli hafiza varsa128x128 matrikste görüntüler kaydedilir.Görsel degerlendirmede kullanilmaküzere büyük matrikste görüntüler istenenzaman araliklari ile elde edilebilir.Rutin kinetik böbrek sintigrafisi çalis-masinin süresi 20-30 dakikadir.Sintigrafik çekimin bitiminde hasta tu-valete gönderilerek mesane bosaltil-diktan sonra tekrar bir görüntü alinmali-dir. Ayrica enjeksiyon yapilan kol böl-gesi sintigrafik çekim bittikten hemensonra görüntülenerek doz infiltrasyonuolup olmadigina bakilabilir. Özelliklegama-kamera yöntemi ile GFR veyaklirens ölçülecek hastalarda mutlaka en-jeksiyon bölgesi görüntülenmelidir. Dozinfiltrasyonu, ölçülen GFR degerinin ol-dugundan daha düsük olmasina yol açar.

S-87

r'

Dinamik Böbrek Sintigrafisi Kilavu::u

E. Girisimler

I. Diüretik kullanimi (Diüretikli KinetikBöbrek Sintigrafisi Kilavuzuna bakiniz)

2. Kaptopril kullanimi (Kaptopril Sinti-grafisi Kilavuzuna bakiniz)

v. Görüntü analizi ve degerlendirme

A. Görsel degerlendinne

Radyoaktif maddenin aortu izleyerek böb-reklere ul~masi" böbrekler i,-inde d~limi vemaksimum aktiviteye ulasmasi, parenkimdenbosa\mas1, ~T\eT ve mesanenm iö-mn\\m\\birbirleri ile karsilastirilarak ve bilinen nor-mal patemlerle karsilastirilarak degerlendi-rilmelidir. Elde edilen görüntüler "sine"modunda izlenerek hareket olup olmadigi,vezikoüreteral retlü varligi, çift toplayicisistem varligi degerlendirilebilir.

B. Kantitatif degerlendirme

1. Perfiizyon safhasiIlk 30-60 saniye için böbreklerin ve aortaabdomina1isin (transplantasyon için iliakarterlerin) zaman aktivite egrileri elde edilir.Egriler görselolarak veya kantitatif olarakdegerlendirilebilir. Kantitasyon için bolusunyeterli kalitede olmasi gereklidir. Çift pikistenmeyen bir durumdur. Zaman-aktiviteegrisinden asagidaki parametreler hesaplana-bilir. Transplantasyon için tariftenmis olup,rutin uygulamada kullanimlari fazla degildir.a. Perfüzyon indeksi (5)b. Vasküler transit zamani (6,7)c. Böbreklaort orani (8)d. Akim indeksi (9)e. Kalp debisinin % orani (LO)f. MAG3 için perfüzyon indeksi (i 1)

2. Uptake ve ekskresyon safhalariZaman-aktivite egrisi: Böbreklerinin zaman-aktivite egrilerini elde ederken kullanilacakolan ilgi alanlari böbregi ve pelvisi içinealmalidir. Bunu saglamak için ekskresyonfazini da içine alan bir "sum=toplam" gö-rüntü elde edilerek kullanilabilir. Bazi du-

TurkJ Nucl Med 2001; Vol./O, (Supp)

~

Erbas B, Saym.an H, Alan N. Diriik A, Ergün E, et a.

rumIarda sadece kortikal. ilgi alanlari da kul-lanilabilir.

Zaman-aktivite egrilerinin elde edilmesindezemin aktivite düzeltimi kullanilmalidir.Zemin aktivite ilgi sahalarinin lokalizasyonuve sekillerinin ne olmasi gerektigi konusundagörüs birligi yoktur. Ancak çogunlukla birkaçpiksel kalinliginda, yarim ay seklinde veyaeliptik olarak böbrek etrafini çevreleyen,böbrekten en az bir piksel uzakliginda ilgialanlari kullanilmaktadir (12, i 3). Zeminaktivite düzeltiminin hiç kullanilmamasi veyainferior yerlesjmli ilgi alanlari önerilmemek-tedir. Asimetrik ve düsük fonksiyon gösterenoo"T~k\~T~ ~an\\~ 'MID.\lç\aTh'Yo\ açabilir(14). Sintigrafi ile takip edilen hastalardazemin aktivite düzeltiminde hangi yöntemkullanilmis ise takip sintigrafilerinde de ayniyöntemin kullanilmasina dikkat edilmelidir.Derinlik düzeltiminin. rutin olarak uygulan-masi konusunda bir fikir birligi yoktur. Uy-gulanmamasinin sonuçlari anlamli bir sekildeetkilemeyecegini gösteren çalismalar mev-çuttur. Ancak ektopik böbrekler için kulla-nilmalidir. Derinlik ölçümü USG veya lateralgörüntüler ile yapilabilir (15).Zaman-aktivite egrileri kullanilarak eldeedilebilecek parametrelera) Rölatif fonksiyon (i 6-19)b) Tmaxc) TI/2d) 20/3 orani (20)e) 20/pik aktivite orani (9)f) Akümülasyon indeksi (9)g) Transit zamani indeksi (21)h) Atim hizi etkinligi (Output efficiency)

(22)i) NORA (23)

Konsantrasyon ve ekskresyon safhasini de-gerlendirmek için en sik kullanilan paramet-reler Tmax, TI/2 ve rölatif fonksiyon deger-leridir. Rölatif fonksiyonun hesaplan-masindazaman-aktivite egrisinin 1-3 dakika arasmdayer alan 1 veya 1.5 dakikalik zaman araligikullanilmaktadir. Ancak bu süre için kesin birfikir birligi yoktur. Rölatif fonksiyon 45/55arasinda normalolarak kabul edilmektedir(13).

S-88

-

Dinamik Böbrek Sintigrafisi Kilavu::u

i

ii

,i

Ayrica dinamik sintigrafi ile birlikte kullani-lan radyofannasötigin klirensi kan örnekleriile hesaplanabilir ve degerlendir-mede yo-ruma eklenebilir (Bakiniz GFR Kilavuzu veTübüler Fonksiyon Ölçümü Kilavuzu)

VII. Yorumlama

Elde edilen görüntü ve zaman-aktivite egrile-rinin degerlendirilmesinde dikkat edilmesigereken özellikler;A. Perfuzyon safhasinda radyoaktivitenin

böbreklere ulasma zamani, böbrek içindeilk dakika içindeki dagilim sekli önemli-dir. Aorta abdominalisden sonraperfüzyonun her iki böbrekte en geç 6saniyede ve yakin yogunlukta baslamasibeklenir. Unilateral veya bilateralperfuzyon bozukluklari, lokal perfuzyonpatolojileri (kist, kitle) perfüzyon safha-sinda tespit edilebilir.

B. Böbreklerin yerlesirni, büyüklük vesekilleri, radyoa~if maddenin böbrekler-deki miktari ve dagilim sekli, maksimumaktiviteye ulasma zamanlari degerlendi-rilerek konjenital anomalilere baglilokalizasyon ve sekil anomalileri(ektopik böbrek, multikistik patolojiler,hidroneifoz, vb.) soniadan edinilmis tekveya çift tarafli fonksiyon ve/veyaparenkim kaybi (piyeloneifite bagliatrofi, kronik böbrek yetmezligi, vb.) iz-lenebilir.

C. Radyoaktif maddenin her iki böbrektarafindan simetrik olarak uptake'i vemaks4num aktiviteye ulasilmasi kullani-lan radyofannasötige bagli olarak ilk 2-5dakika içinde izlenir. Rölatif fonksiyon0/045-55 arasinda degisebilir. Ektopikveya mobil böbreklerde bu oran dahafarkli olabilir.

D. Radyoaktif maddenin renal pelvisdeizlenmeye baslama zamani, renal pelvisve kaliksierin görünümü, izleniyorsa üre-terlerin görünümü, mesanenin sekli vebüyüklügü degerlendirilerek obstrüktifpatolojiler veya nonobstrüktif radyoaktifmadde stazi tespit edilebilir. Ayirici taniiçin mesane bosaltildiktan sonra veya

TurkJ Nucl Med 2001; Vol.JO. (Supp)

Erbas B. Sayman H, Alan N. Diriik A, Ergün E. et al.

diüretik enjeksiyonundan sonra alinacakgörüntüler izlenmelidir (24). Tübülerajanlar ile izlenen parenkimal retansiyonher zaman obstrüksiyona bagli olmaya-bilir. Tübüler disfonksiyonda, renal arterstenozunda, kullanilan ilaçlara bagli ola-rak (siklosporin, ACEI) parenkim transitzamani uzamis olarak izlenebilir. Ayiricitanida dikkatli olunmalidir.

E. Glomerüler ve tübüler ajanlar için tarifedilen kantitatif parametreler birbirindenfarkli degerler gösterebilir. Referans ali-nan degerlerin hangi grup için ve hangiyöntem kullanilarak elde edildiginin bi-linmesi gerekir (25). Örnegin: 20/3 da-kika aktivite oranlari tübüler ajanlar içintarif edilmis olup, Tc-99m DTPAiçinuygulanmasi yanlis sonuç verebilir.Kantitatif degerlendirine ile elde edilenverilerin görsel degerlendirme bulgulariile uyum içinde olmasina dikkat edilme-lidir.

VIII. Rapor hazirlanmasi

Hastanin kimlik bilgileri, çalismanin yapil-digi ve raporun hazirlandigi tarihler,sintigrafiyi öneren doktorlbölüm, sin-tigrafinin istenme endikasyonu belirtildiktensonra çalisma ile ilgili ayrintilar raporda yeralmalidir. Kullanilan radyofarinasötik, verilisyolu, dozu, görüntülerne pozisyonu, görüntü-lerne süresi, alinan ek görüntüler belirtilmeli-dir. Diüretik yapilmis ise enjeksiyon zamanive miktari bildirilmelidir. Görsel degerlen-dirme bulgularina ek olarak, yapilmissakantitatif parametreler her iki böbrek için ayriayri verilmelidir. Ancak klinik açidan veyaçalismanin yorumlanmasi sirasinda fazlaanlami olmayan rakamlar ile rapor gereksizyere doldurulmamalidir. Çalisma kalitesi ileilgili bir sorun varsa belirtilmeli ve olasiyanlis pozitif ve yanlis negatif nedenler be-lirtilmelidir. Ek bir görüntülerne yöntemi ilebirlikte sonuçlarin degerlendirilmesi gereki-yorsa belirtilmelidir. Yorum kisa ve net birsekilde yapilmali, ayirici tanida gözönündebulundurulmasi gerektigi düsünülen patolo-jiler siralanmalidir.

S-89

Dinamik Böbrek Sintigrafisi Kilavuzu

Film basilmasi

Filmin üzerinde perfiizyon safhasi, 1-3 da-kika olarak islenmis görüntüler, çalisma biti-minden sonra alinmis görüntüler, kantitatifanaliz için kullanilan ilgi alanlarini ve böb-regi gösteren bir görüntü, zaman-aktiviteegrileri, varsa kantitatif analiz parametrelerinigösteren bir görüntü basilmis olmalidir. FiI-min üzerinde hastanin ismi, dosya numarasi,çalismanin tarihi, kullanilan madde ve mik-tari, görüntülerin zaman araliklari, ek görün-tülerin zamanlari, mutlaka bulunmalidir.Multiformat kameralarin kalibrasyonlarinindogru yapilmis olmasi ekranda izlenen bilgi-lerin filme eksiksiz aktarimini saglar.

iX. Hata nedenleri

i. Baglanma orani düsük olan radyoaktifmaddenin kullanimi böbrek fonksiyon-larinin düsük olarak izlenmesine yolaçabilir.Çekim öncesi yeterli hidratasyon sagla-namamasi uptake'in ve atilimin gecik-mesine neden olur.

2.

Kaynaklar

i. Bubeck B, Brandau W, Weber E, et aL.Pharmaeokineties of technetium-99m-MA03 in

humans. J Nuel Med. 1990;31:1285-1293.

Sehaap OH, Alferink TH, de Jong RB, et ai. Te-99m MA03: dynamie studies in patients with renaldisease. Eur J Nuel Med 1988;14(1):28-31.

2.

3. Kabasakal L, Atay S, Vural A, et aL. EvaIuation oftechnetium-99m-etyhylenedieysteine in renaldisorders and determination of extraetion ratio. J

Nuel Med. 1995;36(8): 1398-403.

4. Piepsz A, Hahn K, Roea l, et aL. Aradiopharmaeeutieal sehedule for imaging inpediatries. EurJ Nuel Med. 1990;17(3-4):127-9.

Hilson Al, Maisey MN, Brown CB, et ai. Dynamierenal transpIant imaging with Te-99m DTPA (Sn)supplemented by a transplant perfusion index in themanagement of renal transplants. J Nuel Med.1987;19(9):994-1000.

. 5.

TurkJ Nucl Med 2001; Vol./O, (Supp)

Erbas B, Sayman H, Alan N, Diriik A, Ergün E, et aL.

3. Hastanin mesanesinin asiri derecede doluolmasi radyoaktif maddenin böbrekler-den atiliminin yavaslamasina yol açabi-lir.Mesanenin asiri derecede dolu olmasi,vezikoüreteral bölgede reflü veyadilatasyon varsa izlenmesine engel ola-bilir.Doz infiltrasyanu, kolda kalanaktivitenin yavas yavas dolasima katil-masi sonucu böbrek fonksiyon-Iarininoldugundan düsük olarak deger-lendirilmesine yol açabilir.Tc-99m MAG3'ün biliyer sistem ileatilimi, özellikle transplant böbreklerindegerlendirilmesinde batina idrar kaçisiolarak degerlendirilebilir (26).Menstrüal siklusa bagli olarak uterusungörülmesi mesane aktivitesi olarak de-gerlendirilebilir (27).Hatali yerlestirilen ilgi sahalari veya

. hasta hareketi, hesaplanan kantitatif pa-rametrelerin hatali olmasina yol açabilir.Görüntülerin farkli yogunluklarda basil-malari yanlis degerlendirmeye yol açabi-lir.

4.

5.

6.

7.

8.

9.

6. Rutland MD. A eomprehensive analysis of renalDTPA studies. II.Renal transplant studies. NuclMed Commun.1985;6(1):21-30.

Chaiwatanarat T, Laorpatanskul S, PoshyashindaM, et aL. Renal vaseular transit time: A new renalblood flow parameter in evaIuation of post-renaltranspIant eomplieations. J Nuel Med1994;35: 1792-1796.

7.

8. Kirchner PT, Ooldman MH, Leapman SO, et ai.Clinical applieation of the kidney and aortie bloodflow index (KI A ratio). Contrib Nephrol1978;11:120-6.

Sfakianakis ON, Vuong H, Tapia E, et aL. Aeomprehensive teehnique for the evaIuation ofrenal transplants with MA03. J Nuel Med1997;38:296P

9.

LO. Ash J, Desouza M, Peters M, et aL. Quantitativeassessment of blood flow in recipients of renaltransplants. J Nuel Med 1990;31:580-585.

S-90

.

".....

Dinamik Böbrek Sintigrafisi Kilavuzu

IL. Bubeck B. Teclinetium-komplexe mr dienüklearmedizinishe Nierenfunktionsdiagnostik.Klinisher Vergleich mit 131-Jod-Hippursaure andPharmakokinetik von Tc-99m MAG3. Doçendiktezi, Heidelberg: 1988.

12. Taylor A, Thakore K, Folks R, et aL. Backgroundsubstraction in Tc-MAG3 renography. J Nucl Med1994;35:2054-2055.

13. Prigent A, Cosgriff P, Gates GF, et aL.Consensusreport on quality control of quantitativemeasurements of renal function obtained fromrenogram. International Concensus Committeefrom the Scientific Committeeof Radionuclides inNephrourology. Sem Nucl Med. 1999;29(2):146-59.

14. Kiratli PO, Erbas B. Estimation of differentialfunction in children with Tc-99m DMSA and Tc-

99m-DTPA. EurJNucl Med 1997;27:1183.

15. Taylor A, Lewis C, Giacometti A, et aL. Improvedformulas for the estimation of renal depth in adults.J Nucl Med. 1993;34(10):1766-9.

16. Piepsz A, Kinhaert J, Tondeur M, et aL. Therobustness of the Patlak-RuthIand slope for thedetermination of split renal function. Nucl MedCommun. 1985;6:5i 3-518.

17. Moonen M, Jacobsson L, Granerus G, et aL.Determination of split renal function from gammacamera renography: a study ofthere methods. NuclMed Commun. 1994;15(9):704-11.

18. Nimmo BJ, Merrick MV, AllanPL. Measurementof relative renal function. A comparison of methodsand assessment of reproducibility. Br J Radiol.1987;60(717):861-4.

19. Piepsz A, Tondeur M, Ham H.Relative Tc-99m-MAG3 renal uptake: reproducibility and accuraey.J Nucl Med 1999;40(6):972-6.

Turkl Nucl Med 2001; Vo1.10. (Supp)

Erbas B. Sayman H. Alan N. Diriik A. Ergün E. et al.

20. Li Y, Russell CD, Palmer-Lawrence J, et aL.Quantitation of renal parenchymal retention ofteclinetium-99m-MAG3 in renal transplants. J NuclMed. 1994;35(5):846-50.

21. Oei HY, Suraclino S, Wilmink JM, et aL.Measurement of Tc-99m MAG3 uptake in renaltransplant recipients. In Blaufox MD, HollenbergNK, Raynaud C (eds) Radionuclides inNephrourology, Karger,Basel: i 990;pp.l 13-7.

22. Chaiwatanarat T, Padhy AK, Bomanji JB, et aL.VaHdation of renal output efficiency as anobjective quantitative parameter in the evaluationof upper urinary tract obstruction. J Nucl Med.1993;34(5):845-8.

23. Piepsz A, Tondeur M, Ham H. NORA: A simpleand reliiible parameter for estimating renaloutputwith or without frusernide challenge. Nucl MedCommun.2000:21(4):317-23.

24. O'ReiIly P, Aurell M, Britton K, et aL. Consensuson diuresis renography for investigating the dilatedupper urinary tract. J Nucl Med. i 996;37( ll): 1872-6.

25. Rudand MD. A comprehensive analysisof renalDTPAstudies. 1. theory and normal values. NuclMedCommun.1985;6(1):11-20.

26. Shattuck LA, Eshima D, Taylor AT, et aL.Evaluation of the hepatobiliary excretion ofteclinetium-99m-MAG3 and reconstitution factorsaffecting the radiocnemical purity. J Nucl Med.1994;35:349-55.

27. Erbas B, Arinsoy T, Ugur Ö, et aL. Uterineteclinetium-99m mercaptoacetyltriglycine anddiethylenepentaacetic acid uptake in thescintigraphic evaluation oftransplanted kidney. EurJ Nucl Med. 1992;19(5):375-7.

S-91