DEMOKRASİNİN SERÜVENİ

Sevgili öğrencilerim sizce başlıca yönetim şekilleri nelerdir?

Başlıca yönetim şekilleri ; Monarşi, Oligarşi, Teokrasi, Cumhuriyettir.

MONARŞİ

Bir hükümdarın devlet başkanı olduğu yönetim biçimidir.

Yönetme yetkisi babadan oğula geçer.

Siyasi partilerin yanı sıra bu ülkelerde kral ya da kraliçe de görev yapmaktadır.

OLİGARŞİ

Günümüzde bu yönetim şekline rastlanılmamaktadır.

Oligarşi; sadece belirli bir grubun bir ülkeyi yönetmesiyle ortaya çıkan yönetim biçimidir.

Yönetimdeki grup; genelde askeri, siyasi, ekonomik olarak ülkenin önde gelen gruplarından birisidir.

TEOKRASİ

Dine dayalı yönetim biçimidir.

Vatikan, Suudi Arabistan, İran bu şekilde yönetilir.

CUMHURİYET

Milletin egemenliği kendi elinde tuttuğu ve bunu belirli süreler için seçtiği temsilcileri aracılığıyla kullandığı yönetim biçimidir.

Devleti yönetenlerin , seçimle işbaşına geldiği bir yönetim biçimidir.

YAŞAYAN DEMOKRASİ Demokrasi; egemenliğin millete

ait olduğu, bütün vatandaşların devlet yönetiminde eşit haklara sahip olduğu yönetim şeklidir.

Demokrasi, devlet yönetiminde uygulandığı gibi toplumda bireyler arasında , ailede anne-baba ve çocuklar arasında ,apartmanda ,okulda öğretmen-öğrenci-yönetici arasında ve spor kulüplerinde de uygulanabilir.

DEMOKRASİNİN TEMEL İLKELERİ

MİLLİ EGEMENLİK

HUKUKUN ÜSTÜNLÜĞÜ

HÜRRİYET VE EŞİTLİK

ÇOĞULCULUK

SİYASİ PARTİLER

SEÇİMLER

TARİHTEN GÜNÜMÜZE DEMOKRASİ YOLCULUĞU

0 İlk Demokrasi Örneği: ATİNA

Demokrasinin ilk uygulamaları Eski Yunan’da (Atina) görülmüştür. MÖ. 450’li yıllarda dünyadaki devletler krallık ve imparatorluk ile yönetilirken Atina’da birbirinden bağımsız «Site» denilen şehir devletleri vardı.

Halk «agora» denen meydanda toplanır, önemli konulardaki kararlarını yöneticilere bildirirdi.

0 Roma’da Yurttaşlık

Roma İmparatorluğu’nda yurttaşlık ve insan hakları kavramı gelişme göstermiş, demokrasi benzeri uygulamalar görülmüştür.

Bu dönemde halk, sahip olduğu hak ve hürriyetleri büyük ölçüde kaybetmiş topluma derebeyler, krallar ve kilise egemen olmuştur.

MAGNA CARTA(BÜYÜK ŞART 1215)

63 maddeden oluşan, İngiltere’nin ilk anayasa belgesidir.

Magna Carta ile kralın yetkileri ilk kez kısıtlanmıştır.

İNSAN HAKLARI BİLDİRGESİ(1789)

İnsanlar haklar yönünden özgür eşit doğarlar, yaşarlar.

Her siyasal toplumun amacı, insanın doğal ve zaman aşımı ile kaybedilmeyen haklarını korumaktır.

Egemenliğin özü esas olarak ulustadır.

Özgürlük, başkasına zarar vermeyecek her şeyi yapabilmektir.

KANUNUESASİ (1876)

Türk toplumunda ilk anayasa Osmanlı Devleti’nin son dönemlerinde kabul edilmiş olan kanunuesasidir.

Kişi hak ve güvenliği, ibadet, basın,eğitim hürriyeti, kanun önünde eşitlik, mülkiyet hakkı gibi konular bu anayasada yer almıştır.

1948 İNSAN HAKLARI EVRENSEL BİLDİRGESİ

Hiç kimse kölelik veya kulluk altında tutulamaz.

Herkes hukuk kişiliğinin tanınması hakkına sahiptir.

Hiç kimse keyfi olarak tutuklanamaz, sürgün edilemez.

Yaşamak, özgürlük ve kişi güvenliği herkesin hakkıdır.

Hiç kimseye işkence yapılamaz.

Kölelik, köle alım satımı her türüyle yasaktır.

AVRUPA İNSAN HAKLARI SÖZLEŞMESİ(1950)

Herkes düşünce, vicdan, din özgürlüğüne sahiptir.

Herkesin yaşam hakkı yasanın koruması altındadır.

Herkesin kişi özgürlüğüne güvenliğine hakkı vardır.

Bir suç ile itham edilen herkes, suçluluğu yasal olarak sabit oluncaya kadar suçsuz sayılır.

Hiç kimse köle ve kul halinde tutulamaz.

Herkes özel ve aile hayatına, konutuna ve haberleşmesine saygı gösterilmesi hakkına sahiptir.

KADINLARIMIZ HAKETTİKLERİ YERDE0Cumhuriyet Dönemi Türk Kadını

Türk kadını yüzyıllar sonra yeniden kavuştuğu eşit hakları konusunda sahip olduğu her şeye, Atatürk’ün sayesinde sahip olmuştur.

Cumhuriyetimizi taçlandıran kadının toplumsal konumunun değişmesinde en önemli haklardan biri 3 Nisan 1930’da tanınan Belediye Meclislerine seçme seçilme hakkıdır.

0Türkiye’de ilk kadınlar:

1920 İlk Türk kadın avukat –Süreyya Ağaoğlu

1921

1924

1930

İlk Türk kadın hekim-Safiye Ali

İlk Türk kadın dişhekimi(Ferdane Bozdoğan)

Türkiye’de ilk kadın yargıç atandı.

1933 İlk kadın muhtar Gül Esin seçildi.

1936 Sabiha Gökçen dünyanın ilk kadın savaş pilotu oldu.

26 Mart 1971 İlk kadın bakan (Dr. Türkan Akyol) atandı.

1991 İlk kadın vali (Lale Aytaman) atandı.

1993 Türkiye’nin ilk kadın başbakanı(Tansu Çiller)hükümeti kurdu.