D A Y I D H O U S E F E L L O W S H I P , K T Ó R E M U P O D L E G A T H E D A Y I D P R E S S

W Y D A W C A M I E S I Ę C Z N I K A W I N N I C A

C E L : W A L C Z Y Ć Z A N T Y S E M I T Y Z M E M I G Ł O S I Ć Ś W I A T U P R A W D Ę O M E S J A S Z U .

P R O Ś C I E o P O K Ó J D L A J E R Ó Z A L E M U ! N I E C H Ż Y J Ą W S P O K Ó J U C I , K T Ó R Z Y C I Ę M I Ł U J Ą ! " ( P S A L M 1 2 2 , 6 )

ZAŁOŻYCIEL: Dr Lawrence Duff-Forbes

D Y R E K T O R : Mark Warren

R E D A K T O R : Joyce I. Hunting

Jeśli n i e z a z n a c z o n o i n a c z e j , c y t o w a n e f r a g m e n t y b i b l i j n e pochodzą z P i s m a Świętego w y d a n e g o p r z e z B r y t y j s k i e i Z a g r a n i c z n e T o w a r z y s t w o B i b l i j n e ( n o w y przekład, W a r s z a w a 1 9 8 5 ) . —

• ' C o O t a c t & c o r r e s p o n d e n c e t o :

H E A D O F F I C E : M a r k W a r r e n P O B o x 2 5 , C a r n e g i e . Y i c , A u s t r a l i a . 3 1 6 3 E - m a i l v i n e y a r d @ 0 2 o n l i n e . c o m . a u T e l . 0 3 9 5 7 0 5 5 8 2

P E R T H : D a v i d H o u s e F e l l o w s h i p Inc. PO B o x 8 2 , Maylands.WĄĄustralla 6 9 3 1 T e l . 0 8 9 2 7 2 U K : M r K e n P r i c e 7 8 W o o d v i l l e R o a d C a t h a y s C a r d i f f . W A L E S C F 2 4 4 E D

T e l . 0 2 9 2 0 3 9 9 1 19 E - m a i l d h f 1 @ b t d i r k . c o m • • . U S A : D a v i d H o J s e F e l l o w s h i p B o x 2 1 9 1 L a Hąbra, C A 9 0 6 3 2

P O L A N O : M r A d a m C Z W o j d r a k T I Q V A S k r p o c z t . 2 3 0 0 5 3 - 4 1 3 Wrocław 4 7 G E R M A N Y : D a v i d H o u s e F e l l o w s h i p P o s t b u s 8 1 1 2 7 N L - 3 0 0 9 G C

S p e n d e n - K o n t e : 8 0 2 4 0 1 0 b e l S P K - A a c h e n , B I Z 3 9 0 5 0 0 0 0

' 4 4 2

G R U D Z I E Ń 2 0 i V O L 4 4 N R 11 P E R E N U M E R A T A R O C Z N A A U S T R A L I A $ 2 2 . 0 0 K A N A D A $ 1 8 . 0 0 EUROPĘ € 1 7 . 0 0 N O W A Z E L A N D I A . $ 2 2 . 0 0 W L K . B / I R L A N D I A 6 7 . 0 0 ) U S A $ 1 5 . 0 0 )

Yisit our website: www.thevineyard.org.i

W I N N I C A I f ą j a s ^ : ? W I N N I C Ą P A N A Z A S T Ę P Ó W J E S T D O M I Z R A E L S K I

W Y D A W C A : T H E D A V I D P R E S ^ W I N N I C A G R U D Z I E Ń 2 0 0 3

r foto: Peter Malgo

2 - 4 ZAPYTAJ RABINA „KTO ZGRZESZYŁ, ON CZY RODZICE J E G O ? "

5 -7 ŻYDÓWKA Z IRANU ZNAJDUJE SZALOM 8 - 9 MIGAWK, Z IZRAELA MAGDALA-MIGDAL

1 0 - 1 3 NA TEJ SKALE 1 4 - 1 5 OBSERWATORZY PTAKÓW ŚCIĄGAJĄ DO DOLINY HULA

Z A P Y T A J R A B I N A K t o zgrzeszył, ^ c z y r o d z i c e j e g o ? "

W s z y s c y z n a l i t e g o człowieka, ślepego o d

u r o d z e n i a . Ilekroć p r z e c t i o d z i l i o t x 3 k , ciekawiła i c h

p r z y c z y n a j e g o ślepoty. T e r a z p o s t a n o w i l i zapytać

s w e g o M i s t r z a : „Czy t o d l a t e g o , że o n zgrzeszył,

c z y t o w i n a j e g o rodziców?". J e s z u a odpowiedział:

„Ani o n n i e zgrzeszył, a n i r o d z i c e j e g o , l e c z

a b y się n a n i m objawiły dzieła Boże" ( E w . J a n a

9 , 3 ) .

W b r e w p o w s z e c h n e m u m n i e m a n i u ślepoty t e g o

człowieka n i e wywołał g r z e c h - a n i j e g o , a n i j e g o

rodziców. Urodził się n i e w i d o m y , „aby się n a n i m

objawiły dzieła Boże". P a n Bóg I z r a e l a

postanowił uczynić g o z n a k i e m d l a s w e g o l u d u .

L u d miał t e n z n a k d o s t r z e c i uznać z a dzieło Boże.

J a k prorokował I z a j a s z , M e s j a s z przyszedłszy miał

czynić zdumiewające z n a k i . A z n a k i t e miały

wywrzeć niezwykły e l e k t n a s k u t k a c h g r z e c h u :

ślepi m i e l i przejrzeć, c h r o m i chodzić, głusi słyszeć,

a więźniowie zyskać w y z w o l e n i e . „Duch

W s z e c h m o c n e g o , P A N A , n a d e mną, gdyż P A N

namaścił m n i e , a b y zwiastował u b o g i m dobrą

nowinę; posłał m n i e , a b y m opatrzył t y c h ,

których s e r c a są s k r u s z o n e , a b y m ogłosił

jeńcom w y z w o l e n i e , a ślepym p r z e j r z e n i e " ( K s .

I z a j a s z a 6 1 , 1 ) .

Dzieło Boże d o k o n a n e w człowieku ślepym o d

u r o d z e n i a dokładnie pokryło się z zapowiedzią

I z a j a s z a - że ślepi przejrzą! P o n a d t o P a n Bóg

postanowił, że c u d t e n będzie o b j a w i e n i e m

M e s j a s z a , że J e g o l u d , I z r a e l , r o z p o z n a w t y m

dzieło M e s j a s z a i z r o z u m i e , że J e s z u a j e s t Bożym

Posłanym. „Musimy wykonywać dzieła t e g o ,

który M n i e posłał, póki dzień j e s t ; n a d c h o d z i

n o c , g d y n i k t n i e będzie mógł działać. Póki

j e s t e m n a świecie, j e s t e m światłością świata"

( J 9 , 4 - 5 ) .

J e s z u a przystanął. Splunął n a ziemię i zrobił I s t o t o

z e śliny. Nałożył j e n a o c z y n i e w i d o m e g o i nakazał

m u obmyć się w s a d z a w c e S y i o e . Człowiek ów

uczynił t a k , a g d y powrócił - odzyskał w z r o k .

Był t o c u d n a skalę niespotykaną - p r a w d z i w e

dzieło Boże. L u d z i e , którzy z n a l i t e g o człowieka,

z d u m i e w a l i się i p y t a l i , j a k d o t e g o doszło. A o n

opowiadał. Ponieważ c u d t e n miał t a k wielką

wagę, musiał zostać p o t w i e r d z o n y p r z e z

d u c h o w y c h przywódców I z r a e l a . Z a p r o w a d z o n o

więc u z d r o w i o n e g o p r z e d i c h o b l i c z e . „Pytali g o

więc również f a r y z e u s z e , w j a k i sposób

przejrzał. A o n i m rzekł: Nałożył błota n a o c z y

m o j e , obmyłem się, i widzę. N a t o niektórzy

f a r y z e u s z e r z e k l i : Człowiek t e n n i e j e s t z B o g a ,

b o n i e p r z e s t r z e g a s a b a t u ; i n n i n a t o m i a s t

mówili: J a k i e może człowiek g r z e s z n y

dokonywać t a k i c h cudów? I nastąpił rozłam

wrśrdcł n / c / ) " ( J 9 , 1 5 - 1 6 ) .

C u d nastąpił w s z a b a t . S z a b a t został d a n y s y n o m

I z r a e l a i z a p i s a n y w P r a w i e . Było t o z a t e m k o l e j n e

WINNICA

p o t w i e r d z e n i e , Iż u z d r o w i e n i e t o j e s t z n a k i e m o d

P a n a B o g a I z r a e l a . T a k potężny c u d -

u z d r o w i e n i e s y n a A b r a h a m a , n a t e r e n i e z i e m i

i z r a e l s k i e j , i t o w s a m y m mieście świętym

J e r u z a l e m , n a d o d a t e k w s z a b a t - w y m o w n i e

świadczyło o Bożym działaniu. Użycie zaś

w i l g o t n e j z i e m i d o o t w a r c i a o c z u t e g o człowieka

symbolizowało Boże działanie pośród l u d u

i z r a e l s k i e g o . J a k g a r n c a r z p r a c u j e z wilgotną,

łatwą d o f o r m o w a n i a gliną, t a k P a n Bóg p r a c u j e z e

s w o i m l u d e m , I z r a e l e m , j a k t o opisywał p r o r o k

I z a j a s z . „Lecz t e r a z , P A N I E , Ty jesteś n a s z y m

O j c e m , m y jesteśmy gliną, a Ty n a s z y m

Stwórcą, i wszyscyśmy dziełem T w o i c h rąk!"

( I z 6 4 , 8 ) .

L e c z w rozważaniach faryzeuszów górę wzięła

podejrzliwość - z a p y t a l i n i e d a w n e g o ślepca, c o

sądzi o J e s z u i . Powiedział, że uważa G o z a

p r o r o k a , c i j e d n a k n i e d a l i się przekonać i

z a r e a g o w a l i s t a n o w c z y m s p r z e c i w e m . Szukając

i n n e g o wyjaśnienia, zwrócili się d o rodziców

u z d r o w i o n e g o . A l e c i odesłali i c h z p o w r o t e m d o

s y n a . I znów f a r y z e u s z e w y p y t y w a l i g o o Jeszuę:

„Oddaj chwałę B o g u ; m y w i e m y , że człowiek

t e n j e s t g r z e s z n y . A o n odpowiedział: C z y j e s t

g r z e s z n y , n i e w i e m : t o j e d n o w i e m , że byłem

ślepy, a t e r a z widzę" (J 9 , 2 4 - 2 5 ) .

N i e s t e t y , f a r y z e u s z e n i e c h c i e l i d o s t r z e c w t y m

c u d z i e Bożego działania, i c h s e r c a stwardniały, I

o r z e k l i , że J e s z u a j e s t g r z e s z n i k i e m . L e c z

ponieważ g r z e s z n i k n i e byłby w s t a n i e dokonać

t a k i e g o c u d u , usiłowali szukać i n n e g o

wytłumaczenia. „Rzekli więc d o n i e g o : Cóż c i

uczynił? Jakże otworzył o c z y t w o j e ?

Odpowiedział i m : Już w a m powiedziałem, a n i e

słuchaliście; c o j e s z c z e c h c e c i e słyszeć? C z y i

w y c h c e c i e zostać u c z n i a m i J e g o ? " (J 9 , 2 6 - 2 7 ) .

F a r y z e u s z e d e k l a r o w a l i wierność Mojżeszowi.

„Złorzeczyli m u w i e c , mówiąc: Ty jesteś

u c z n i e m J e g o , a l e m y jesteśmy u c z n i a m i

Mojżesza. M y w i e m y , że Bóg mówił d o

Mojżesza, l e c z skąd T e n p o c h o d z i , n i e w i e m y "

( J 9 , 2 8 - 2 9 ) . Mojżesz j e d n a k był mężem w i a r y i

także j e g o n a u k a wymagała w i a r y . N i e wystarczyło

i n t e l e k t u a l n e u z n a n i e czegoś. S z c z e r a , u c z c i w a

o c e n a s y t u a c j i pozwoliłaby stwierdzić, że t e n s a m

P a n Bóg I z r a e l a , który z a czasów Mojżesza

dokonywał znaków I cudów, dokonał t e r a z c u d u w

c i e l e człowieka, który urodził się n i e w i d o m y .

„Odpowiadając ów człowiek rzekł d o n i c h : To

r z e c z d z i w n a , że n i e w i e c i e , skąd o n j e s t , a

przecież otworzył o c z y m o j e " {J 9 , 3 0 ) . Człowiek,

który j e s z c z e n i e d a w n o był ślepy, nabrał

przeświadczenia, że J e s z u a może pochodzić t y l k o

o d B o g a . Z j e g o p u n k t u w i d z e n i a c u d j e g o

u z d r o w i e n i a nosił w s z e l k i e z n a m i o n a Bożego

dzieła. „ W i e m y , że Bóg grzeszników n i e

wysłuchuje, a l e t e g o , k t o j e s t b o g o b o j n y i pełni

Z A P Y T A J R A B I N A p „Kto zgrzeszył, o r e c z y r o d z i c e j e g o ?

wolę J e g o , wysłuchuje. Odkąd świat światem,

n i e słyszano, żeby ktoś otworzył o c z y

śleponarodzonego. G d y b y t e n n i e był o d B o g a ,

n i e mógłby n i c uczynić" ( J 9 , 3 1 - 3 3 ) .

F a r y z e u s z e n i e m o g i i się z t y m pogodzić. Według

i c h t r a d y c j i można było ufać t y i k o człowiekowi

pochodzącemu z d o b r e j r o d z i n y . W i c h

p r z e k o n a n i u w s z y s c y w i e l c y n a u c z y c i e l e i

przywódcy I z r a e l a p o c h o d z i l i z porządnych,

s t a t e c z n y c h r o d z i n . W m n i e m a n i u faryzeuszów a n i

J e s z u a , a n i J e g o u c z n i o w i e n i e m o g l i się

poszczycić s z l a c h e t n y m p o c h o d z e n i e m . A t e n

człowiek, u r o d z o n y j a k o ślepy, musiał być

g r z e s z n i k i e m ! D l a f a r y z e u s z y I o n , i j e g o r a b b i b y l i

jedną wielką mistyfikacją i zagrażali społeczności

I z r a e l a . O b a j b y l i g r z e s z n i k a m i i n i e można było

i c h tolerować. „Odpowiadając, r z e k l i d o n i e g o :

Tyś się cały w g r z e c h a c h urodził i c h c e s z n a s

uczyć? I w y r z u c i l i g o " ( J 9 , 3 4 ) .

Mądrość stała w b r a m i e i płakała. S t r a c o n a

została k o l e j n a s z a n s a , c h w i l a , g d y w i a r a mogła

znaleźć kogoś, „kto b y wzywał T w o j e g o i m i e n i a ,

kwapił się d o u c h w y c e n i a się C i e b i e . . . " ( K s .

I z a j a s z a 6 4 , 7 ) . N i e w i a r a znów uniemożliwiła

ówczesnym przywódcom I z r a e l a oglądanie chwały

Bożej.

Człowieczego? A o n odpowiadając rzekł: Któż

t o j e s t . P a n i e , b y m mógł w n i e g o uwierzyć? A

J e s z u a rzekł d o n i e g o : Widziałeś G o już, a j e s t

n i m właśnie T e n , c o r o z m a w i a z tobą. Ów rzekł:

Wierzę, P a n i e ! Izłożył M u pokłon" ( J 9 , 3 5 - 3 8 ) .

W i a r a przejawiła się w okolicznościach zupełnie

n i e o c z e k i w a n y c h , z e s t r o n y człowieka, który

urodził się n i e w i d o m y . A o d r z u c i l i ją c l , p o których

n i k t b y się t e g o n i e spodziewał - s z a c o w n i

przywódcy d u c h o w i . K i e d y w i a r a j e s t żywa. D u c h

Boży może czynić s w o j e dzieła, j a k g a r n c a r z z

miękką gliną, w t e d y n a w e t ślepota n i e s t a n o w i

p r z e s z k o d y . K i e d y n a s a m y m początku u c z n i o w i e

z a p y t a l i Jeszuę o ślepego o d u r o d z e n i a ,

o c z e k i w a l i wykładu, k t o zawinił p o p r z e z g r z e c h -

t y m c z a s e m s t a l i się świadkami potężnego c u d u .

Był t o z n a k wskazujący n a P a n a B o g a I z r a e l a I n a

J e g o Pomazańca. Z n a k w y m o w n y i olśniewający,

s z c z o d r o b i i w y i miłosierny. Pośród najgłębszej

ciemności przyszła jasność. Światłością tą był

J e s z u a , M e s j a s z . T o O n j e s t światłością świata, i

w s z y s c y , którzy M u ufają, będą chodzić w

światłości.

Mark Warren

„A g d y J e s z u a usłyszał, że g o w y r z u c i l i , I g d y

g o spotkał, rzekł: C z y w i e r z y s z w S y n a

Nocą, k i e d y w s z y s c y s p a l i i k i e d y usłyszeć m n i e mógł t y l k o Stwórca, powiedziałam: „Panie Boże, jeśli n i e t a k a j e s t p r a w d a o T o b i e , n i e g n i e w a j się n a m n i e . Zmień m o j e

s e r c e i pokaż, g d z i e błądzę, bądź m o i m Obrońcą". N o c była b a r d z o chłodna, j a j e d n a k

odczuwałam niezwykłe ciepło, j a k g d y b y otoczyło m n i e coś gorącego. T e n żar n i e sprawiał m i bólu, p r z e c i w n i e - pocieszał, napełniał otuchą. Uznałam t o z a z n a k o d P a n a

B o g a , p o t w i e r d z e n i e , że f a k t y c z n i e J e s z u a j e s t M e s j a s z e m I z r a e l a .

N a z y w a m się R o y a G a b b a i e V e t t e r . Urodziłam się

w T e h e r a n i e , s t o l i c y I r a n u . M a m 2 9 l a t i j e s t e m

p r z e d o s t a t n i a spośród pięciorga rodzeństwa.

M o j a r o d z i n a n i e była szczególnie r e l i g i j n a ,

obchodziliśmy j e d n a k ważniejsze święta. Z a w s z e

wierzyłam w P a n a B o g a u k a z a n e g o w B i b l i i . W

dzieciństwie m a t k a często opowiadała m i o N i m i

opisywała w y d a r z e n i a z Tory. Opowiadała o

Mojżeszu i o Wyjściu z E g i p t u ; p r a w d o p o d o b n i e

wysłuchałam więcej t a k i c h opowieści niż p o z o s t a l i

m o i b r a c i a i s i o s t r y . Pomiędzy m o i m i s t a r s z y m i

s i o s t r a m i a mną j e s t aż dziewięć l a t różnicy, m a t k a

mogła więc poświęcać m i więcej c z a s u niż i m ( d o

c h w i l i , aż urodził się n a s z najmłodszy b r a t ) .

S t a r s z e rodzeństwo chodziło wokół s w o i c h s p r a w ,

i t o j a p r z e z długi c z a s byłam najmłodsza i

u p r a w n i o n a d o szczególnej m a t c z y n e j t r o s k i .

Z t e g o , c o pamiętam, byłam jedyną Żydówką w

s z k o l e . Była t o szkoła państwowa, z d o m i n o w a n a

p r z e z muzułmanów. U c z n i o w i e niemuzułmańscy

n i e m i e l i obowiązku uczęszczania n a zajęcia z

r e l i g i i i z w y k l e n i e chodziłam n a n i e . Byłam

d u m n a , że j e s t e m Żydówką, i n i e miałam o c h o t y

uczyć się o i n n y c h r e l i g i a c h .

O j c i e c z a w s z e powtarzał m i : „To n i e j e s t n a s z a

o j c z y z n a , n i e t u t a j j e s t n a s z d o m " . J a k o Żydzi

byliśmy uważani z a o b c y c h , a o j c i e c w głębi s e r c a

z a w s z e myślał o t y m , żeby wyjechać z I r a n u , i

rzeczywiście, w 1 9 7 7 r o k u , d w a l a t a p r z e d

rewolucją Islamską, opuściliśmy T e h e r a n I

przenieśliśmy się d o Stanów Z j e d n o c z o n y c h .

W w i e k u 1 5 l a t n i e miałam o c h o t y porzucać

przyjaciół i r o d z i n n e g o d o m u . T y c h , którzy

e m i g r o w a l i d o U S A , uważało się w I r a n i e z a

snobów. Toteż n a s z e z a m i a r y utrzymywaliśmy w

najgłębszej t a j e m n i c y i wyjechaliśmy z n i e n a c k a ,

n i e miałam n a w e t o k a z j i z n i k i m się pożegnać.

W t e d y w ogóle n i e znałam a n g i e l s k i e g o , toteż

l e d w i e zniosłam p i e r w s z e pół r o k u w n o w e j s z k o l e .

Boleśnie odczuwałam też różnice k u l t u r o w e . P r z e z

jakiś c z a s myślałam n a w e t , że już n i g d y w życiu

n i e poczuję się szczęśliwa i n i g d y n i e zdołam

przyzwyczaić się d o n o w e g o o t o c z e n i a . P o w o l i

j e d n a k przywykłam, zaczęłam b a r d z i e j otwierać

się n a l u d z i i zrobiłam się n a w e t b a r d z i e j

p r z y j a c i e l s k a niż w I r a n i e .

P o skończeniu l i c e u m poszłam d o c o i i e g e ' u . T a m

w d a l s z y m ciągu zmagałam się n i e t y i k o z

trudnościami językowymi, a l e i z t y m , c z e g o

n a u c z a n o . Pamiętam, j a k n i e s w o j o czułam się n a

zajęciach z n a u k ścisłych. W d u s z y pytałam P a n a

B o g a : „Co t o w s z y s t k o m a znaczyć? C o t o m a z e

mną wspólnego? J a k a j e s t p r a w d a o

wszechświecie i j a k a j e s t p r a w d a o T o b i e ? " .

Odpowiedź nadeszła z n i e o c z e k i w a n e j s t r o n y .

N a u c z y c i e l k a a n g i e l s k i e g o miała n a imię P e g g y .

Uwielbiałam ją. Często widywaliśmy ją n a t e r e n i e

u c z e l n i , j a k g r a n a g i t a r z e i śpiewa. N i e nosiła

WINNICA

butów, ubierała się i n a c z e j niż w s z y s c y i

mieszkała w k o m u n i e . Była w o l n a , i b a r d z o m i się

t o podobało.

D o n a u c z a n i a języka P e g g y używała z w y k l e

narzędzia k o n w e r s a c j i . A konwersowała

najczęściej o J e s z u i .

Okazało się, że P e g g y p o c h o d z i z r o d z i n y

żydowskiej. A l e j e j r o d z i c e n i e b y l i wierzący. K i e d y

uwierzyła w Jeszuę, w p o s z u k i w a n i u s w y c h

żydowskich k o r z e n i zaczęła studiować Biblię. J e j

żydowskie p o c h o d z e n i e pomogło m i traktować

Jeszuę n i e j a k o o b c y e l e m e n t .

P e g g y należała d o społeczności Żydów

m e s j a n i c z n y c h o n a z w i e A h a v a t Z l o n , a g d y

zaprosiła m n i e n a s p o t k a n i e , poszłam. Spotkałam

l u d z i życzliwych i miłych, t a k i c h , j a k i c h pragnęłam

poznać.

Wkrótce p o t e m społeczność wybrała się n a

r e k o l e k c j e w B i g B e a r L a k e w górach. M n i e też

z a p r o s z o n o . B a r d z o chciałam pojechać i zobaczyć

kawałek świata. A l e n i e s t e t y - myślałam - r o d z i c e

n i e pozwolą. N i e w o l n o n a m było n a w e t

w i e c z o r e m wracać d o d o m u , cóż d o p i e r o spędzić

p o z a d o m e m niejedną n o c ! Toteż byłam

z d u m i o n a , k i e d y o j c i e c zezwolił n a w y j a z d .

C o wieczór siadaliśmy w koło n a podłodze i n a łóżkach, śpiewaliśmy, a p o t e m ktoś wstawał i nauczał. P e w n e g o w i e c z o r u nauczający zaczął mówić o O j c u , S y n u i D u c h u Świętym.

M a m a z a w s z e mówiła m i , że j e s t t y i k o j e d e n Bóg, j e d e n Stwórca, i t a n a u k a utkwiła m i w s e r c u . ; T y m c z a s e m zdawało m i się, że t u t a j mówią o .-I t r z e c h b o g a c h . Byłam z g o r s z o n a ! Zaczęłam i spierać się z nauczającym, t y m c z a s e m o n zgodził

się z e mną, że P a n Bóg j e s t t y i k o j e d e n . Wyjaśnił,

że O j c i e c , S y n i D u c h Święty t o n i e są t r z y

odrębne źródła m o c y w e wszechświecie a n i t r z y

różne bóstwa. C h o d z i o t o , że j e d y n y p r a w d z i w y

Bóg, nieskończony w s w e j wyjątkowości, i s t n i e j e

n a t r z y s p o s o b y .

i n a g i e okazało się, że n i e b a r d z o j e s t się o c o

kłócić. W s e r c u miałam pokój, który zdawał się

rozpraszać w s z e l k i e wątpliwości i n i e p o k o j e . N i e

wiedziałam, skąd i z j a k i e j p r z y c z y n y wziął się o n

w e m n i e , a l e musiał mieć coś wspólnego z t y m , c o

0 B o g u mówił ów n a u c z y c i e l .

K i e d y zapytał, c z y chcę J e s z u y w s w o i m życiu,

były t o d l a m n i e b a r d z o ważne słowa. Modliłam się

w t e d y d o P a n a B o g a i przyjęłam Jeszuę j a k o

s w o j e przebłaganie, o d k u p i e n i e , s w o j e g o

M e s j a s z a . Moją duszę ogarnął pokój, j a k i e g o

dotąd n i e znałam, a p o t w a r z y płynęły łzy.

Później j e d n a k zaczęłam się zastanawiać, c z y się

c z a s e m n i e pomyliłam. Zasypywałam moją

koleżankę P e g g y p y t a n i a m i : „Co j a narobiłam? C o

j a n a j l e p s z e g o zrobiłam? Może postąpiłam żie?".

P e g g y n i e usiłowała m n i e przekonywać a n i d o

n i c z e g o nakłaniać. Powiedziała t y i k o : „idź się

módl. R o z m a w i a j z B o g i e m i J e g o p y t a j " .

1 t a k p e w n e j n o c y , k i e d y w s z y s c y już s p a l i I k i e d y usłyszeć m n i e mógł t y i k o Stwórca, powiedziałam: „Panie Boże, jeśli n i e t a k a j e s t p r a w d a o T o b i e , n i e g n i e w a j się n a m n i e . Zmień m o j e s e r c e i pokaż, g d z i e lałądzę, bądź m o i m Cbrońcą". N o c była b a r d z o chłodna, j a j e d n a k odczuwałam niezwykłe ciepło, j a k g d y b y otoczyło m n i e coś gorącego. T e n żar n i e sprawiał m i bólu, p r z e c i w n i e - pocieszał, napełniał otuchą. Potraktowałam t o j a k o z n a k o d P a n a B o g a , p o t w i e r d z e n i e , że f a k t y c z n i e J e s z u a j e s t M e s j a s z e m I z r a e l a .

6 • W I N N I C A I

M n i e j więcej w ciągu miesiąca poczułam, że P a n

Bóg odpowiedział n a moją prośbę o p o k a z a n i e m i ,

c z y d o b r z e wybrałam. C o tydzień p o d c z a s

nabożeństw s z a b b a t n i c h czytaliśmy z Sidduru. i

g d y czytaliśmy r a z z 1 1 rozdziału Piątej Księgi

Mojżeszowej, uderzyły m n i e t a k i e słowa:

„A z a t e m jeżeli słuchać będziecie M o i c h przykazań, które J a w a m dziś daję, miłując P A N A , B o g a w a s z e g o , i służąc M u z całego s e r c a s w e g o i z całej s w o j e j d u s z y , t o O n będzie spuszczał d e s z c z n a waszą ziemię w e właściwym c z a s i e [ . . . ] Strzeżcie się, a b y s e r c e w a s z e n i e dało się zwieść i abyście n i e odstąpili i n i e służyli b o g o m i n n y m , i n i e o d d a w a l i i m pokłonu, gdyż P A N w y b u c h n i e n a w a s g n i e w e m i z a m k n i e n i e b i o s a , że n i e będzie d e s z c z u , a z i e m i a n i e w y d a s w e g o p l o n u . . . " ( 1 1 , 1 3 - 1 7 ) .

Słowa t e napełniły m n i e otuchą. Wiedziałam, że m o j e s e r c e n i e w y s c h n i e . Czułam, że j e s t e m „podlewana", m i m o że n i e była m i j e s z c z e wówczas z n a n a o b i e t n i c a J e s z u y : „ale k t o n a p i j e się w o d y , którą J a m u d a m , n i e będzie pragnął n a w i e k i , l e c z w o d a , którą J a m u d a m , s t a n i e się w n i m źródłem w o d y wytryskającej k u żywotowi w i e c z n e m u " ( E w . J a n a 4 , 1 4 ) .

J a k o wrażliwa o s i e m n a s t o i a t k a zainteresowałam się Jeszuą z a p e w n i e dzięki życzliwości i przyjaźni i n n y c h wierzących. N i e znałam B i b i l i a n i t e o l o g i i n a t y l e d o b r z e , żeby można uznać moją decyzję z a poważnie przemyślaną. Wiedziałam j e d n a k dosyć, żeby ośmielić się poprosić P a n a B o g a , a b y m l pokazał, jeśli t o n i e j e s t p r a w d a . Wiedziałam b o w i e m , że jeśli t o j e s t kłamstwo, t o uschnę n a śmierć, a m o j a w i a r a z m a r n u j e się. N a szczęście

t a k się n i e stało. P a n Bóg n i e u s t a n n i e pokrzepiał

m n i e n a d u c h u , w miarę j a k pogłębiała się m o j a

w i e d z a o N i m - w i e d z a o M e s j a s z u . Stawałam się

c o r a z szczęśliwsza, c o r a z m n i e j przejmowałam się

własną osobą i już n i e przygnębiały m n i e t a k

okoliczności c o d z i e n n e g o życia.

C d 1 0 l a t j e s t e m wierząca. Już n i e d l a t e g o , że

s z u k a m przyjaźni c z y z r o z u m i e n i a . Dziś s z u k a m

p r a w d y . A j e s t nią słowo Boże. Z każdym r o k i e m

c o r a z b a r d z i e j k o c h a m P a n a B o g a I c o r a z głębiej

o d c z u w a m J e g o rzeczywistość w m o i m życiu o r a z

prawdziwość J e g o o b i e t n i c z a p i s a n y c h w B i b l i i .

Z a m o i c h d z i e c i n n y c h l a t o j c i e c powiedział r a z , że w y j e d z i e m y z I r a n u , b o jesteśmy Żydami, c z y l i o b c y m i , często n i e m i l e w i d z i a n y m i , o d r z u c a n y m i . W S t a n a c h Z j e d n o c z o n y c h n i e p a t r z y się n a n a s t a k p o d e j r z l i w i e j a k w I r a n i e , a l e m i m o w s z y s t k o p r z y b y c i e d o o b c e g o k r a j u z o l x ; y m językiem nieszczególnie p o p r a w i a nastrój. C z a s a m i j e d n a k d o b r z e j e s t być kimś „obcym" - b o w t e d y w z m a g a się tęsknota z a prawdziwą ojczyzną. J a znalazłam t o szczególne m i e j s c e , m i e j s c e pełne p o k o j u pośród szaleństw t e g o świata, a l e znalazłam też T e g o , d o którego należę.

Życzę i W a m , abyście t a k j a k j a znaleźli pokój, j a k i

płynie z jedności z N i m , Jeszuą M e s j a s z e m .

Roya Vetter

Jews For J e s u s

www.jewsforjesus.org

WINNICA • 7

MIGAWKI z IZRAELA R u i n y starożytnego M I g d a i leżą n a żyznej południowej równinie G a l i l e i , u podnóża góry A r b e i . M i g d a l ,

z w a n e też Magdaią, j e s t z n a n e p r z e d e w s z y s t k i m dzięki j e d n e j z e swycłi m i e s z k a n e k z i w i e k u n . e . ,

w y m i e n i a n e j w N o w y m T e s t a m e n c i e M I r i a m , z w a n e j Marią Magdaleną. M i r i a m , u w o l n i o n a o d k i l k u

demonów, stała się oddaną zwolenniczką J e s z u y M e s j a s z a .

O M i g d a l m o w a też w T a l m u d z i e j a k o M I g d a i N u n a i j a , c o o z n a c z a „Wieżę R y b " . M i a s t o t o słynęło z

przetwórstwa r y b , które wędzono l u b s o l o n o .

R z y m i a n i e z d o b y l i M i g d a l w r o k u 6 6 n . e . , z a r a z p o p i e r w s z y m p o w s t a n i u żydowskim. Według h i s t o r y k a

Józefa F i a w i u s z a w i e l u mieszkańców uciekało w t e d y w stronę j e z i o r a K i n n e r e t , chcąc ujść p r z e d

R z y m i a n a m i w łodziach. Doszło j e d n a k d o w i e l k i e j b i t w y m o r s k i e j , w której życie straciło 6 , 5 t y s . Żydów.

W y d a n o w t e d y r o z k a z , a b y n i e oszczędzać żadnego z mieszkańców M i g d a l . J e d n a k p o z b u r z e n i u

Świątyni w r o k u 7 0 n . e . w mieście osiedliła się g r u p a kapłanów z r o d u E z e c h i e l a .

N a początku X X w i e k u prężną kolonię w M I g d a i założyła g r u p a Żydów r o s y j s k i c h . Wkrótce p o t e m więcej

Żydów zaczęło powracać d o o j c z y z n y . Dziś M i g d a l t o kwitnący ośrodek r o l n i c z y , g d z i e u p r a w i a się o l i w k i ,

b a n a n y , r o z m a i t e g a t u n k i cytrusów, d a k t y l e , m a n g o , a w o k a d o i w i e l e innych.owoców. Mieszkańcy i

goście mogą rozkoszować się s p o k o j e m n o w o c z e s n e g o m i a s t a położonego t a k u r o k l i w i e n a d j e z i o r e m .

Warren

la podstawie Magdaia Home of Mary Magdalenę (Magdaia - dom Marli Magdaleny) J ima Gerrisha

irldges For Peace http://www.brldgesforpeace.com

if, DHFi Bibie Scenę

MAGDAIA—MIGDAL

C e z a r e a F i l i p o w a , leżąca u stóp góry H e r m o n ,

s t a t a się scenerią słynnego w y d a r z e n i a . Właśnie

t u t a j J e s z u a zapytał s w o i c h uczniów: „ Z a k o g o

M n i e uważają?". L u d z i e m i e l i n a t e n t e m a t

r o z m a i t e z d a n i a . U c z n i o w i e donieśli, że z d a n i e m

niektórych J e s z u a był J o c h a n a n e m C h r z c i c i e l e m ,

który choć ścięty n a r o z k a z króla H e r o d a ,

zmartwychwstał, i n n i uważali G o z a p r o r o k a

E l i a s z a , który według o b i e t n i c y P i s m a miał

nadejść p o n o w n i e . J e s z c z e i n n a g r u p a

przypuszczała, że m u s i O n być J e r e m i a s z e m a l b o

i n n y m z proroków, który powstał z m a r t w y c h .

W t e d y J e s z u a zapytał i c h w p r o s t : „A wy z a k o g o

M n i e uważacie?" ( E w . M a t e u s z a 1 6 , 1 5 ) . W t e d y

właśnie S z i m o n ( S z y m o n ) P i o t r , j e d e n z J e g o

uczniów, powiedział: „Tyś j e s t M e s j a s z , S y n

B o g a żywego" {MX 1 6 , 1 6 ) .

S z y m o n towarzyszył J e s z u i p r a w i e t r z y l a t a i

zdążył już zobaczyć i usłyszeć w i e l e , i o t o

s t w i e r d z a , że J e s z u a j e s t kimś więcej niż Bożym

pomazańcem - że m a O n naturę boską, j e s t

B o g i e m - M e s j a s z e m . Z a t o właśnie s t w i e r d z e n i e

J e s z u a pochwalił S z y m o n a : „Błogosławiony

jesteś, S z y m o n i e , s y n u J o n a s z a , b o n i e ciało i

k r e w objawiły c i t o , l e c z O j c i e c Mój, który j e s t

w n i e b i e " {X6.X7).

J e s z u a powiedział też o S z y m o n i e : „...ty jesteś

P i o t r ( P e t r o s ) , / n a tej o p o c e zbuduję Kościół

Mój..." [MX 1 6 , 1 8 ) . T o w t e d y p o r a z p i e r w s z y w

ciągu t r z e c h l a t s w e g o n a u c z a n i a , głoszenia

D o b r e j N o w i n y i u z d r a w i a n i a n a t e r e n i e I z r a e l a

J e s z u a wspomniał o kościele. A t e n p r o s t o d u s z n y

i p r a w o w i e r n y Żyd z G a l i l e i , S z y m o n P i o t r , miał się

stać Bożym narzędziem. G r e c k i m słowem

określającym „kościół" ]esX ekkiesia, słowo

pochodzące o d ekkieio, c o o z n a c z a „zostać

w e z w a n y m " . J e s t e m j e d n a k p r z e k o n a n y , że w

rzeczywistości J e s z u a użył h e b r a j s k i e g o słowa

edah, które c z a s a m i można przekładać n a grekę

j a k o ekkieio.

K i e d y naród i z r a e l s k i przebywał w E g i p c i e , P a n

Bóg zebrał swój l u d w jedną całość i

z g r o m a d z e n i e t o nazwał słowem kahal. J e s t t o

j e d n a k t e r m i n ogólny I może obejmować oprócz

s a m y c h izraelitów także przybyszów z i n n y c h

krajów, cudzoziemców. N a t o m i a s t h e b r a j s k i e

słowo edah m a węższy s e n s i o d n o s i się

k o n k r e t n i e d o s a m y c h t y i k o izraelitów. P o c h o d z i

o d h e b r a j s k i e g o żródłosłowu ejad, oznaczającego

„mianować, wyznaczać". Określa o n o kogoś, k t o

został posłany, a b y oznajmić jakiś w y r o k a l b o

p r a w o . T a k a z a t e m o s o b a składa świadectwo I

może być też zobowiązana d o w c i e l e n i a w życie

t e g o w y r o k u c z y p r a w a . T a k i e j e s t z n a c z e n i e

słowa edah.

Edah o z n a c z a wspólnotę, która składa

świadectwo, wspólnotę ukształtowaną z jakimś

d u c h o w y m z a m i a r e m . Słowo t o n i e o z n a c z a g r u p y

osób, które zebrały się r a z e m b e z określonego

c e l u , a l e szczególną społeczność, zebraną p o t o ,

a b y zostać posłaną p r z e z P a n a B o g a z jakimś

d u c h o w y m z a d a n i e m . P o r a z p i e r w s z y w Piśmie

Świętym słowo edah p o j a w i a się w p r z e d e d n i u

o d k u p i e n i a I z r a e l a . W 1 2 r o z d z i a l e D r u g i e j Księgi

Mojżeszowej, k i e d y Mojżesz przemawiał d o

„całego z g r o m a d z e n i a I z r a e l a " , n a z w a n o I z r a e l

Ł m i a n e m edah. L a d a m o m e n t I z r a e l miał dostąpić

f o d k u p i e n i a p o d c z a s P a s c h y i wkrótce miał się

»• znaleźć n a p u s t y n i , rozpoczynając p r o c e s

s t a w a n i a się l u d e m Bożym, Bożymi świadkami.

\ D l a t e g o j a k o edah z g r o m a d z e n i e I z r a e l a ,

i- p r z y k r y t e krwią b a r a n k a p a s c h a l n e g o i o d k u p i o n e

Bożą prawicą, miało zostać posłane, a b y głosić

Boże p o s e l s t w o , a l e także i p o t o , a b y wcielać j e w

życie.

S Z E M A - SŁUCHAJ, IZRAELU!

Żydzi c o d z i e n n i e recytują Szema. „Słuchaj,

I z r a e l u ! P A N ( J H W H ) , n a s z Bóg, P A N ( J H W H )

j e s t j e d e n " ( 5 Mojż 6 , 4 ) .

W języku h e b r a j s k i m ostatnią literą p i e r w s z e g o

słowa j e s t a / n , a ostatnią literą o s t a t n i e g o słowa

Szema j e s t dalet. C i e k a w e , że o b i e t e l i t e r y w

Szema w tekście m a s o r e c k i m mają większe

r o z m i a r y niż pozostałe. Według Mędrców k i e d y

w y p o w i a d a m y Szema z wiarą i p r z e k o n a n i e m ,

składamy świadectwo o P r z e d w i e c z n y m ,

ponieważ l i t e r y ain i d a t e f oznaczają wspólnie

„świadectwo". D l a t e g o p o d c z a s w y p o w i a d a n i a

Szema d a j e m y świadectwo p r a w d z i e o t y m , że

j e s t t y i k o j e d e n Bóg, P a n Bóg I z r a e l a , i -

d e k l a r u j e m y , że będziemy G o miłować całym

s w o i m s e r c e m , duszą i siłą.

Kościół t o wspólnota świadków, złożona z

wierzących Żydów i nie-Żydów, ukształtowana w

p e w n y m d u c h o w y m c e l u . Zostają posłani z

p e w n y m z a d a n i e m , mają powołanie. W m o i m

p r z e k o n a n i u właśnie t e g o słowa - h e b r a j s k i e g o

e d a h - musiał użyć J e s z u a , mówiąc o kościele.

Kościół został powołany, a b y zaświadczać światu,

że j e s t t y i k o j e d e n Bóg, O j c i e c , i t y i k o j e d e n P a n ,

J e s z u a M e s j a s z , i że O j c i e c posłał S y n a n a świat,

abyśmy z a z n a l i pełni J e g o życia, życzliwości I

bliskości, zarówno t e r a z , j a k i n a w i e k i .

D w i e t a b l i c e , n a których P a n Bóg pisał własną

dłonią, są n a z y w a n e t a b l i c a m i świadectwa.

I z r a e l o w i p o w i e r z o n o zaszczytną rolę żywego

świadectwa w o b e c narodów świata. D l a Apostoła

Pawła, piszącego d o K o r y n t i a n , t a b l i c e t e są

o b r a z e m przyszłego kościoła M e s j a s z a :

„ W i a d o m o przeleż, że jesteście l i s t e m

M e s j a s z a sporządzonym p r z e z n a s z e

usługiwanie, n a p i s a n y m n i e a t r a m e n t e m , a l e

D u c h e m B o g a żywego, n i e n a t a b l i c a c h

k a m i e n n y c h , l e c z n a t a b l i c a c h s e r c l u d z k i c h "

( 2 K o r 3 , 3 ) .

O s w o i m l u d z i e I z r a e l u P a n Bóg powiedział: „To

w y jesteście M o i m i świadkami - mówi P A N - i

M o i m i sługami, których wybrałem, abyście

p o z n a l i i w i e r z y l i M i , i z r o z u m i e l i , że t o J a

j e s t e m , że p r z e d e Mną B o g a n i e s t w o r z o n o i p o

M n i e się g o n i e s t w o r z y . J a , j e d y n i e J a , j e s t e m

P A N E M , a oprócz M n i e n i e m a w y b a w i c i e l a . J a

zwiastowałem, wybawiałem i opowiadałem, a

IMA TEJ SKALE n i e k t o i n n y wśród w a s , i w y jesteście M o i m i

świadkami - mówi P A N - a J a j e s t e m B o g i e m . I

n a d a l n i m będę, a n i e m a n i k o g o , k t o b y mógł

wyrwać z M o j e j ręki. G d y J a coś czynię, któż t o

z m i e n i ? " {Ks. I z a j a s z a 4 3 , 1 0 - 1 3 ) . L u d miał więc

d o spełnienia k o n k r e t n e z a d a n i e .

I z r a e l został ukształtowany j a k o edah,

z g r o m a d z e n i e I z r a e l a , w przeddzień p i e r w s z e j

P a s c h y . P a n Bóg odkupił wówczas swój l u d p r z e z

swoją chesed (łaskę) i przyprowadził i c h p o d

S y n a j , g d z i e i m się objawił. T o właśnie t a m

pokazał I z r a e l o w i drogę, p o której t e n p o w i n i e n

kroczyć. Dał m u s w e p r z y k a z a n i a , p r z e p i s y i

p r a w a . I z r a e l miał być święty, ponieważ P a n Bóg

j e s t święty. I z r a e l miał żyć pośród narodów j a k o

Boży świadek. A jakość t e g o życia miała

zaświadczać o t y m , że j e s t t y i k o j e d e n Bóg - P a n

Bóg A b r a h a m a , I z a a k a i I z r a e l a .

Był t o p r z e d s m a k t e g o , c o d o p i e r o miało przyjść,

b o g d y przyszedł M e s j a s z , powołał swój kościół,

edah, n a s w o i c h świadków właśnie w przeddzień

święta P a s c h y , w J e r u z a i e m i e . J e s z u a zdążał w

k i e r u n k u J e r o z o l i m y , a b y stać się t a m B a r a n k i e m

P a s c h n a i n y m , przelać swą k r e w , t a k a b y każdy,

k t o w N i e g o u w i e r z y , mógł wejść d o g r o n a

o d k u p i o n y c h p r z e z P a n a B o g a . Z n a m i e n n e , że

M e s j a s z oznajmił, iż J e g o kościół z o s t a n i e

'"i w z n i e s i o n y n a s k a l e i że o s t a n i e się n a w e t w o b e c

d u c h o w y c h sił ciemności. „A J a c i p o w i a d a m , że

ty jesteś P i o t r , i n a tej o p o c e zbuduję kościół

Mój, a b r a m y p i e k i e l n e n i e przemogą g o . I d a m

c i k l u c z e Królestwa N i e b i o s ; i c o k o l w i e k

zwiążesz n a z i e m i , będzie związane i w n i e b i e ,

a c o k o l w i e k rozwiążesz n a z i e m i , będzie

rozwiązane i w n i e b i e " ( M t 1 6 , 1 8 - 1 9 ) .

Słowo „s łca/a" o d n o s i się jednocześnie d o t r z e c h

r z e c z y . P o p i e r w s z e , d o S z y m o n a P i o t r a j a k o

k l u c z o w e j o s o b y , przywódcy apostołów,

p i e r w s z e g o pośród równych. A l e choć w t y m

m i e j s c u j e m u została p o w i e r z o n a t a władza, i n n i

n i e z o s t a l i z n i e j w y k l u c z e n i . P o d r u g i e , c h o d z i t u o

Jeszuę j a k o tę Skałę, o której m o w a . J e s t O n

Bożym M e s j a s z e m - t a k j a k zresztą wyznał P i o t r .

P o t r z e c i e , społeczność wierzących m a się

opierać n a n a u k a c h M e s j a s z a J e s z u y . „Każdy

więc, k t o słucha t y c h słów M o i c h i w y k o n u j e j e ,

będzie przyrównany d o męża mądrego, który

zbudował d o m swój n a o p o c e " ( M t 7 , 2 4 ) .

M e s j a s z J e s z u a wyjaśnił, że jeśli n i e w c i e l a m y

J e g o n a u k w życie, t o jesteśmy j a k ktoś, k t o

zbudował s o b i e d o m n a p l a s k u . K i e d y p r z y j d z i e

ciężka c h w i l a , t a k i d o m z a w a l i się. Jeśli j e d n a k

wznieśliśmy g o n a J e g o n a u k a c h i n a

posłuszeństwie i m , d o m się o s t o i . Właśnie t o

wiąże się z e zwycięstwem n a d d u c h o w y m i siłami

ciemności.

Paweł t a k pokrzepiał wspólnotę wierzących w

K o r y n c i e : „A chcę, b r a c i a , abyście d o b r z e

w i e d z i e l i , że o j c o w i e n a s i w s z y s c y b y l i p o d

obłokiem i w s z y s c y p r z e z m o r z e p r z e s z l i , i

w s z y s c y w Mojżesza o c h r z c z e n i z o s t a l i w

obłoku i w m o r z u , i w s z y s c y t e n s a m p o k a r m

d u c h o w y j e d l i , i w s z y s c y t e n s a m napój

d u c h o w y p i l i ; p i l i b o w i e m z d u c h o w e j skały,

która i m towarzyszyła, a skałą tą był M e s j a s z "

( 1 K o r 1 0 . 1 - 4 ) .

J e s t p e w n a c i e k a w a n a u k a r a b i n i c z n a , z r o d z o n a

już p o c z a s a c h J e s z u y , według której I z r a e l j e s t

środkiem, pępkiem całego świata. Świątynia zaś

j e s t środkiem J e r o z o l i m y . A M i e j s c e Święte

środkiem Świątyni. Święte Świętych n a t o m i a s t -

środkiem M i e j s c a Świętego. O w o Święte Świętych

zaś w z n o s i się n a s k a l e . J e s t t o t a s a m a skała, n a

której niegdyś A b r a h a m planował złożyć n a ołiarę

I z a a k a . R a b i n i mówią, że s k a t a t a j e s t k a m i e n i e m

węgielnym, n a którym w z n i e s i o n o cały świat.

ehf Hadasza ( N o w y T e s t a m e n t ) p o w i a d a , że skałą

tą j e s t M e s j a s z . T o O n j e s t Stwórcą n i e b a i z i e m i .

O n p o d t r z y m u j e świat mocą s w e g o słowa. A

kościół j e s t z b u d o w a n y właśnie n a t e n s k a l e .

Kościół t o wspólnota składająca świadectwo o

w i e r z e w Jeszuę-Skałę. T o n a u k i J e s z u y są skałą,

która z a p e w n i a bezpieczeństwo społeczności

wierzących. Wierzący okazują posłuszeństwo i

żyją t a k , a b y przynieść chlubę O j c u i szerzyć J e g o

królestwo. O t a k i m właśnie kościele mówił J e s z u a

w C e z a r e i F i i i p o w e j - j a k o o społeczności

świadków, z w p o j o n y m s o b i e d u c h o w y m

zamysłem i powołaniem.

Dwight Pryor

- - >

O b s e r w a t o r z y ptaków D o l i n a H u l a w G a l i l e i w I z r a e l u stała się j e d n y m z

u l u b i o n y c h z i m o w i s k I przystanków d l a ptaków

lecących z E u r o p y d o A f r y k i . O b s e r w a t o r z y ptaków

zjeżdżają d o d o l i n y H u l a , a b y n a własne o c z y

zobaczyć, j a k w i e l e r z a d k i c h , różnorodnych gatunków

ptaków o d w i e d z i t e j z i m y I z r a e l .

W zarządzanym p r z e z Żydowski F u n d u s z N a r o d o w y

Ośrodku Żurawi w D o l i n i e H u l a ( H u l a V a i i e y O r a n e

C e n t e r ) tłumy turystów z N i e m i e c c z y H o l a n d i i ,

zjeżdżające t u a u t o b u s a m i , mieszają się z g r u p a m i

i z r a e l s k i c h uczniów. Wspomagając się l o r n e t k a m i ,

a p a r a t a m i f o t o g r a f i c z n y m i i p r z e w o d n i k a m i w s z y s c y

wytężają w z r o k , pokazują coś p a l c a m i i z r o z m a i t y m

s k u t k i e m usiłują zidentyfikować g a t u n k i tysięcy

ptaków, gromadzące się t u n a p o l a c h i szybujące p o

n i e b i e .

W t y m m i e j s c u położonym u s t y k u t r z e c h

kontynentów p t a k i znalazły w p r z e s t r z e n i p o w i e t r z n e j

I z r a e l a d o g o d n y k o r y t a r z d l a s w o i c h wędrówek i

korzystają z n i e g o z częstotliwością niespotykaną w

żadnym I n n y m m i e j s c u . P o n a d 5 0 0 m i n ptaków

p r z e l a t u j e n a d I z r a e l e m d w a r a z y d o r o k u , o c z y m

d o s k o n a l e wiedzą w s z y s c y z a p a l e n i o r n i t o l o d z y .

„Mniej więcej z a k w a d r a n s piąta p t a k i zaczynają

zlatywać t u n a n o c n y o d p o c z y n e k - tłumaczy

J o a c h i m , o r n i t o l o g z F r a n k f u r t u . - Przylatują z e

w s z y s t k i c h s t r o n , a s w o i m i odgłosami i t r z e p o t e m

skrzydeł robią ogłuszającą wrzawę, która c i c h n i e

w r a z z zapadnięciem z m r o k u . P t a k i odpoczywają n a d

j e z i o r e m aż d o j u t r z e n k i , k i e d y t o znów wznoszą się w

n i e b i o s a i wyruszają n a ucztę n a p o l a c h . P o d k o n i e c

l i s t o p a d a rozpościerają skrzydła n a d doliną H u l a p o

r a z o s t a t n i w r o k u I lecą d a l e j , d o ciepłej A f r y k i " .

N a p r z e s t r z e n i z a l e d w i e 1 3 0 k m 2 dostrzeżono obecność p o n a d 3 0 0 gatunków ptaków, w t y m również zagrożone, t a k i e j a k orzeł c e s a r s k i c z y cętkowany o r a z c y r a n e c z k a m a r m u r k o w a . D l a porównania n a t e r e n i e całych N i e m i e c zdołano zidentyfikować j a k dotąd 3 5 0 gatunków. Spośród r o z m a i t y c h gatunków odwiedzających dolinę H u l a

n a j b a r d z i e j t y p o w e są żurawie, dające o s o b i e znać

gardłowym, głośnym k r z y k i e m .

W r o k u 1 9 8 8 dolinę H u l a odwiedziło o k . 1 , 8 t y s .

żurawi, a l e już zimą 1 9 9 8 r o k u e k s p e r c i d o l i c z y l i się

i c h 2 0 t y s . W p i e r w s z y m t y g o d n i u l i s t o p a d a 2 0 0 2 r o k u

d o l i c z o n o się 1 7 t y s . żurawi, a d o połowy miesiąca i c h

liczbę s z a c o w a n o już n a 3 5 t y s .

Są d w a p o w o d y e k s p r e s o w o rosnącej l i c z b y z i m o w e j

p o p u l a c j i żurawi w d o l i n i e H u l a . W r o k u 1 9 9 1

Żydowski F u n d u s z N a r o d o w y wspólnie z i z r a e l s k i m

Urzędem Gruntów i M i n i s t e r s t w e m R o l n i c t w a

rozpoczęły p r o g r a m O d r o d z e n i a D o l i n y H u l a i w r a z z

m i e j s c o w y m i r o l n i k a m i postawiły n a c i s k n a uprawę

t a k i c h gatunków roślin j a k o r z e s z k i z i e m n e ,

k u k u r y d z a i g r o c h włoski. W t e n sposób s t w o r z o n o

b a r d z o d o g o d n e w a r u n k i d l a żurawi, poszukujących

p o d c z a s s w y c h wędrówek s p o k o j n e g o m i e j s c a i

j e d z e n i a d l a p o d r e p e r o w a n i a sił.

P r o g r a m O d r o d z e n i a D o l i n y H u l a był

wielopłaszczyznowy i miał n a c e l u odrodzić n a t u r a l n e

z a s o b y t e g o o b s z a r u . W l a t a c h pięćdziesiątych I z r a e l

zapoczątkował największe w s w e j h i s t o r i i

przedsięwzięcie inżynieryjne, polegające n a

o s u s z e n i u d o l i n y H u l a - chodziło o w y s u s z e n i e

b a g i e n i u z y s k a n i e d o d a t k o w e j p o w i e r z c h n i p o d

r o l n i c t w o . Choć z d a n i e m w i e l u o s u s z e n i e d o l i n y H u l a

było wówczas koniecznością, dziś już w i a d o m o , że

odbyło się t o k o s z t e m środowiska n a t u r a l n e g o .

P o d s t a w o w y m c e l e m n o w e g o p r o g r a m u ,

r e a l i z o w a n y m k o s z t e m o k . 2 0 m i n dolarów, było

p o n o w n e z a l a n i e części d o l i n y i s t w o r z e n i e w t e n

sposób 1 1 0 - h e k t a r o w e g o z b i o r n i k a w o d y n a o b s z a r z e

o podłożu t o r f o w y m .

„Głównym c e l e m p o n o w n e g o z a l a n i a d o l i n y była o c h r o n a jakości w o d y w K i n n e r e t ( M o r z u G a l i l e j s k i m ) p o p r z e z p o w s t r z y m a n i e e r o z j i i zapobieżenie p r z e n i k a n i u związków a z o t u i f o s f o r u d o największego i z r a e l s k i e g o z b i o r n i k a słodkiej w o d y . Chodziło też o p o l e p s z e n i e warunków d l a r o l n i c t w a n a t y m o b s z a r z e

•4 14 • W I N N I C A

Ściągają do doliny Hula o r a z o odmłodzenie e k o s y s t e m u " - mówi E f f i e N a i m ,

czuwający n a d doliną H u l a z r a m i e n i a Żydowskiego

F u n d u s z u N a r o d o w e g o .

Dzięki p r o g r a m o w i n a d r z e k a m i znów pojawiła się

roślinność, n p . t r z c i n a i p a p i r u s , a z a nią przyszły

p t a k i i zwierzęta, które zamieszkują pośród t a k i e j

roślinności. P o n a d t o j e d n o c z e s n e przejście t u t e j s z y c h

rolników n a uprawę orzeszków z i e m n y c h c z y

k u k u r y d z y stworzyło żurawiom z a s o b n i k

e n e r g e t y c z n y n a d r o d z e i c h wędrówek. C o więcej,

t u t e j s z e u p r a w y zaczęły się cieszyć wśród żurawi

taką popularnością, że w i e l u rolników zaczęło tracić

p l o n y . Zimą 2 0 0 0 / 2 0 0 1 r o k u s y t u a c j i n i e można już

było tolerować i zaintera/eniował Żydowski F u n d u s z

N a r o d o w y . Wspólnie z T o w a r z y s t w e m O c h r o n y

P r z y r o d y w I z r a e l u o r a z Zarządem P r z y r o d y i Parków

s t w o r z o n o wyjątkowy p r o g r a m współpracy z

r o l n i k a m i , dzięki któremu żurawie n a d a l mogą cieszyć

się doliną H u l a , n i e szkodząc j e d n a k u p r a w o m . N a

o b s z a r z e o k . 1 1 0 h a r o z r z u c a się c o d z i e n n i e d w i e

t o n y z i a r n a k u k u r y d z y i żurawie o d świtu aż d o

z m i e r z c h u mogą jeść, i l e d u s z a z a p r a g n i e .

P o d k o n i e c 2 0 0 1 r o k u Żydowski F u n d u s z N a r o d o w y

współpracował z o r n i t o l o g a m i n a d budową „żurawiej

wieży w i d o k o w e j " - n a wschód rozciąga się z m e j

w i d o k n a n o w e j e z i o r o / g a n a południe - n a nową

„żurawią restaurację". Wieżę z a p r o j e k t o w a n o j a k o „przyjazną d l a użytkownika" - są t a m n a w e t p o d n o s z o n e d r e w n i a n e p l a t f o r m y s p e c j a l n i e d l a d z i e c i , a także o k n a o n i s k i c h p a r a p e t a c h , r a m p y i i n n e urządzenia ułatwiające życie niepełnosprawnym. O d c h w i l i o t w a r c i a wieżę odwiedziło już p o n a d 7 5 t y s . turystów. Obsługuje ją z a w o d o w y p e r s o n e l z Żydowskiego F u n d u s z u N a r o d o w e g o , służąc i n f o r m a c j a m i o t y c h o k o l i c a c h i podpowiadający, g d z i e s p o s t r z e c p t a k i , a z a r a z e m czuwający n a d t y m , a b y n i k t p t a k o m n i e przeszkadzał.

„Wieża t o wspaniała możliwość o b s e r w o w a n i a piękna p r z y r o d y " - mówi E s t e r z J e r o z o l i m y , która przyjechała t u n a j e d e n dzień w r a z z mężem. A w t e j s a m e j c h w i l i o r n i t o l o d z y z k r a j u i z a g r a n i c y , u c z n i o w i e i n a u c z y c i e l e wydają pełen z a c h w y t u o k r z y k - b o właśnie tysiące żurawi m a j e s t a t y c z n i e wzbijają się w n i e b o .

Meira Maierovitz Drazin

Israei Press Service

F o t . i s r a e i P r e s s S e r v i c e

/. Żurawie zbierają się na kukurydzianą ucztę w dolinie Hula

2 . Obserwowanie ptaków w Ośrodku Żurawi w Dolinie Hula

r*