112
CASOS, FUNCIONES DE LOS CASOS Y TRADUCCIÓN CASOS Y FUNCIONES SINGULAR PLURAL TRADUCCIÓN EN SINGULAR Nominativo Sujeto Atributo puella puellae Niña, la niña, una niña (al traducirlo no se le pone ninguna prep.) Vocativo Apelación puella puellae ¡Niña! (al traducirlo no se le pone ninguna prep.) Acusativo (sin preposición) Complemento directo puellam puellas A la niña, la niña (al traducirlo no se le pone ninguna prep. si es una cosa y se le pone la prep a si es una persona) Acusativo (con preposición) AD, IN: a , hacia Complemento circunstancial Prep+la niña Ej: ad puellam: hacia la niña Genitivo Complemento del nombre puellae puellarum De la niña (al traducirlo se le pone delante la prep DE.) 1

CONTENIDOS LATÍN I - murciaeduca.es · Web view, por tanto, como sapiens, sapientis. El tema o raíz tiene que terminar en –nt, por tanto se le quita la –is al genitivo sg. (El

  • Upload
    others

  • View
    0

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

CONTENIDOS LATÍN I

CASOS, FUNCIONES DE LOS CASOS Y TRADUCCIÓN

CASOS Y FUNCIONES

SINGULAR

PLURAL

TRADUCCIÓN EN SINGULAR

Nominativo

Sujeto

Atributo

puella

puellae

Niña, la niña, una niña (al traducirlo no se le pone ninguna prep.)

Vocativo

Apelación

puella

puellae

¡Niña!

(al traducirlo no se le pone ninguna prep.)

Acusativo (sin preposición)

Complemento directo

puellam

puellas

A la niña, la niña

(al traducirlo no se le pone ninguna prep. si es una cosa y se le pone la prep a si es una

persona)

Acusativo (con preposición) AD, IN: a , hacia

Complemento circunstancial

Prep+la niña

Ej: ad puellam: hacia la niña

Genitivo

Complemento del nombre

puellae

puellarum

De la niña

(al traducirlo se le pone delante la prep DE.)

Dativo

Complemento indirecto

puellae

puellis

A o para la niña

(al traducirlo se le pone delante la prep A o PARA.)

Ablativo (sin preposición)

Complemento circunstancial

puella

puellis

Con la niña, por la niña, en la niña

(al traducirlo se le pone delante una de las siguientes prep. según el contexto: CON, POR, EN)

Ablativo(con preposición)IN: en; CUM: con;

E, EX Y A, AB: de, desde

Complemento circunstancial

Prep+la niña

Ej: cum puella: con la niña

PALABRAS VARIABLES: Se declinan: Sustantivos, Adjetivos y Pronombres.

PALABRAS INVARIABLES: No se declinan: Preposiciones, adverbios y conjunciones.

OTRAS FUNCIONES SINTÁCTICAS

-LA APOSICIÓN

Es un sustantivo que aclara el significado de otro. Esta función puede estar en cualquier caso porque concierta con la palabra a la que se refiere.

Ej; Madrid, capital de España, es una gran ciudad.

Sujeto C.N

_________________

Aposición del Sujeto

Ej; Minerva, dea romana, pulchra est. Minerva, diosa romana, es hermosa.

-EL COMPLEMENTO PREDICATIVO

Completa a la vez a un sintagma nominal (que puede ser el sujeto o el C. D.) y al verbo, por tanto en latín va solamente en NOMINATIVO o ACUSATIVO. Semánticamente equivale a un C. C. de modo, pero no se puede analizar de esa forma porque el complemento predicativo concierta con el sustantivo al que se refiere. Es como una especie de atributo, pero con verbos distintos del copulativo. Ej: El rio baja turbio - Yo iba la primera - Te veo guapo - Lo considero inteligente.

LA CONJUGACIÓN VERBAL LATINA

ENUNCIADO DE LAS CONJUGACIONES REGULARES

1ªper.Sg.Pre.Ind. 2ªper.Sg.Pres.ind . Infinitivo 1º per.sg.pret.perf . supino

amo amas amare amavi amatum

1ª –o, -as, -are: amo, amas, amare, amavi, amatum. Tema de presente acabado en -a (ama)

2ª –eo, -es, -ere : video, vides, videre, vidi, visum. Tema de presente acabado en -e (vide)

3ª –o, -is, -ere: llego, legis, legere, legi, lectum. Tema de presente acabado en consonante (leg)

4º -io, -is, ire: audio, audis, audire, audivi, auditum. Tema de presente acabado en –i (audi)

5ª o 3ª mixta : -io, -is, -ere: capio, capis, capere, cepi, captum. Tema de presente acabado en -ĭ (capi)

TEMA DE PRESENTE

Para sacar este tema se coge el infinitivo (3ª forma del enunciado) y le quitamos –re en todas las conjugaciones menos en la 3ª que se le quita –ere. Con este tema formamos los siguientes tiempos: PRES, PRET IMPERF Y FUTURO IMPERF IND Y SUBJUNTIVO.

TEMA DE PERFECTO

Para sacar este tema se coge la 1ª persona del Pretérito perfecto de ind. (4ª forma del enunciado) y le quitamos la terminación –i en todas las conjugaciones. Con este tema formamos: PRET PERF, PRET PLUSC Y FUTURO PERFECTO DE IND Y SUBJ.

DESINENCIAS PERSONALES VOZ ACTIVA Y PASIVA, PRET, PERF, IND.

VOZ ACTIVA

VOZ PASIVA

PRET. PERF, IND.

1ª PERSONA S.

O/M

OR/R

I

2ª PERSONA S.

S

RIS

ISTI

3ª PERSONA S.

T

TUR

IT

1ª PERSONA P.

MUS

MUR

IMUS

2ª PERSONA P.

TIS

MINI

ISTIS

3ª PERSONA P.

NT

NTUR

ERUNT

MORFEMAS VERBALES. VOZ ACTIVA

TEMA

DE PRESENTE

INDICATIVO

SUBJUNTIVO

PRESENTE

Sin morfemas

3ºconj: vocal unión -i (todas personas menos 1º y 3º p), -u (3ª p)

4ºconj:vocal unión -u 3ª p)

-E (1º conj)

-A (demás conj)

PRETÉRITO IMPERF.

-BA

-RE (Infinitivo de pres,act + des personales)

TEMA DE PASADO

PRETÉRITO PERFECTO

Desinencias especiales:

-i,-isti,-it,-imus,-istis,-erunt.

PRETÉRITO PLUSCUAMPERFECTO

-ERA

-ISSE

REGLAS DE FORMACIÓN DE LA VOZ PASIVA

La voz pasiva de los tiempos del TEMA DE PRESENTE se forma sobre la voz activa, sustituyendo las desinencias personales activas por las desinencias personales pasiva -or/ r

-ris/re

-tur

-mur

-mini

-ntur

Los tiempos del TEMA DE PERFECTO en voz pasiva se forman igual que en castellano, es decir, con el verbo sum (ser) y el participio de perfecto o pasado (yo he sido amado: pretérito perfecto ind pasivo). La diferencia en latín es el orden diferente, pues primero se pone el participio y luego el verbo Sum. Otra diferencia es que los tiempos correspondientes del verbo sum no se corresponden con el castellano.

PRETERITO PERFECTO DE IND Y SUB: Participio de perfecto + presente de ind o sub del verbo SUM.

PRETERITO PLUSCUAMPERFECTO DE IND Y SUB: Participio de perfecto + pretérito imperfecto de ind o sub del verbo SUM.

FORMAS NO PERSONALES DEL VERBO

PARTICIPIOS

ACTIVA

PASIVA

PRESENTE

Tema pres.+ -NS,-NTIS (1ªconj)

amans,amantis: amando, que ama, que amaba.

Tema pres.+-E+-NS,-NTIS

(demás conjugaciones)

-------------------------------

PASADO O PERFECTO

--------------------------------

Tema supino+-US,-A,-UM

Amatus,a,um: amado

INFINITIVOS

ACTIVA

PASIVA

PRESENTE

Tema pres.+-RE (1ª, 2ª, , 3ªmixta y 4ºconj)

Amare: amar

Tema pres.+-E+-RE (3ºconj)

Tema pres.+-RI (1ª, 2ª, y 4ºconj)

Amari: ser amado

PASADO

Tema pasado+-ISSE

Amavisse: haber amado

------------------------

CONTENIDOS LATÍN I. CURSO 2018-19

1º EVALUACIÓN

1 Ejercicio. LIBRO: UNIDADES 1-2

· Casos, funciones y traducción.

· La aposición.

· Sustantivos 1º y 2ª declinación y adjetivos de tres terminaciones de la 1ª y 2ª declinación.

· Verbo SUM Y REGULARES (las 5 conjugaciones). Enunciado de cada conjugación, distinguir la conjugación de cada verbo, los tiempos que se forman con el tema de presente. Tiempos: presente de indicativo, pretérito imperfecto de ind, pretérito perfecto de indicativo. (cuadernillo)

Cultura

· El origen del latín: el indoeuropeo y las lenguas romances (fotocopias)

· La guerra de Troya (cuadernillo)

· El origen de Roma: la leyenda de la fundación y la versión histórica. (cuadernillo)

· Nombre griego y latino de los dioses olímpicos, de qué son dioses y cómo se representan. (cuadernillo)

Latinismos y expresiones. Libro pag. 27. Ej: 18,19 y 20. Pag. 45. Ej: 22.

2 Ejercicio. LIBRO: UNIDADES 3-4

· La tercera declinación: sustantivos imparisílabos o temas en consonante y parisílabos o temas en vocal. Falsos imparisílabos.

· Adjetivos de la tercera declinación: imparisílabos o temas en consonante y parisílabos o temas en vocal, de una, dos o tres terminaciones.

· Sustantivación del adjetivo.

· Verbo SUM Y REGULARES (las 5 conjugaciones). Enunciado de cada conjugación, distinguir la conjugación de cada verbo, los tiempos que se forman con el tema de presente y con el tema de perfecto. Tiempos: pretérito pluscuamperfecto de indicativo. Voz pasiva de los tiempos de tema de presente. (cuadernillo)

Cultura

· Etapas de la historia de Roma y siglos que abarca cada una. La Monarquía (libro y cuestionario power-point)

· La República (libro (página 46 entera) y cuestionario power-point)

Latinismos y expresiones:

1. Alea iacta est: la suerte está echada (título unidad 2. Frase pronunciada por Julio César que significa que ya no hay vuelta atrás, que lo hecho hecho está y ya no tiene solución).

2. Veni, vidi, vici: llegué, vi, vencí (frase pronunciada por Julio César después de ganar una batalla, que significa que algo se ha hecho con gran rapidez).

3. Anno domini: en el año del Señor, es decir, cualquier año después de Cristo (título unidad 3).

4. Verba volant, scripta manent: las palabras vuelan, lo escrito permanece.

5. Si vis pacem, para bellum: si quieres la paz, prepara la guerra (frase que quiere decir que una de las mejores maneras de disuadir a nuestros enemigos de que nos ataquen, es fortaleciéndonos mediante las armas. Una apariencia de debilidad invita a nuestros adversarios a agredirnos. Según esta frase lo mejor es siempre prepararse para la guerra, para el combate, y así tendremos más posibilidades de mantener la paz.

ATENCIÓN: recuerda que tienes que estudiar también todos los contenidos anteriores, excepto los latinismos y la cultura, puesto que se trata de evaluación continua.

2º EVALUACIÓN

1 Ejercicio. LIBRO: UNIDADES 4-5

· La 4ª y 5ª declinación.

· Complementos circunstanciales de lugar: locativo y acusativo de dirección.

· Los pronombres y determinantes demostrativos: hic, haec, hoc; is, ea, id; iste, ista, istud; ille, illa, illud; idem, eadem, idem.

· Los pronombres personales, reflexivos y posesivos.

· VOCABULARIO: Fotocopias de ejercicios de vocabulario (Ejercicio 11) Latinismos: “Vae victis” y “Festina lente”. Nihil novum sub sole. Quid pro quo Condición sine qua non.

· CULTURA: El Imperio romano (Cuestionario del power-point)

La Odisea de Homero.(cuadernillo)

Espectáculos públicos (libro pág. 238).

2 Ejercicio. LIBRO: UNIDADES 6-7-8-11 (9-10 NO)

· El pronombre relativo, interrogativo e indefinido.

· El verbo Sum y sus compuestos (todos los tiempos menos el futuro perfecto y el pretérito perfecto de subjuntivo). (cuadernillo)

· VOCABULARIO: Ejercicios 14 y 16 de las fotocopias de los ejercicios de vocabulario. LATINISMOS: “Sit tibi terra levis”; “Ubi tu Gaius, ego Gaia”.

· CULTURA: Géneros literarios en Grecia y Roma.

Estructura de una ciudad romana (libro pág 202).

ATENCIÓN: recuerda que tienes que estudiar también todos los contenidos anteriores, excepto los latinismos y la cultura, puesto que se trata de evaluación continua.

3º EVALUACIÓN

1 Ejercicio. LIBRO: UNIDADES 11-12.

- VERBOS: voz pasiva del tema de perfecto (pretérito perfecto ind. Pasivo y pret. plusc. ind. pasivo) (cuadernillo)

· Los participios: participio de presente activo y de pasado. Formación y traducción. Participio concertado, sustantivado y absoluto. (cuadernillo)

· Infinitivos: infinitivo de presente activo, de presente pasivo y de pasado activo. Formación, traducción y funciones. Infinitivo concertado. (cuadernillo)

· Verbos irregulares, enunciado y traducción: fero, eo y volo. (estudiar el enunciado) (libro, pág 214)

· LATINISMOS: Ejercicios nº 15 y nº 18. (cuadernillo)

· CULTURA: Obras de ingeniería romana (libro pág. 184)

La casa romana (libro pág. 254).

2 Ejercicio. LIBRO: UNIDADES 13-16

- VERBOS DEPONENTES.

-VERBOS REGULARES:

- El modo subjuntivo: presente de subjuntivo, pretérito imperfecto de subjuntivo y pretérito pluscuamperfecto de subjuntivo en activa y PASIVA.

(cuadernillo)

· Nexos o conjunciones: CUM, UT, NE.

· LATINISMOS: Ejercicios nº 8, nº 9 y nº 12. (fotocopias)

· CULTURA: Las termas (pag 220).

ATENCIÓN: recuerda que tienes que estudiar también todos los contenidos anteriores, excepto los latinismos y la cultura, puesto que se trata de evaluación continua.

FRASES Y

TEXTOS

LATINOS. Latín I

FRASES 1ª DECLINACIÓN.

- Via longa erit.

  - Fortuna caeca est.

- Erant piratae in insula.

  - Copia poetarum Athenis erat.

  - Utinam femina romana beata esset!

  - Romae magnae divitiae sunt.

- Corsica parva insula est sed pulchra.

  - Sicilia et Sardinia clarae insulae sunt.

  - Romae iam es, puella.

  - Columbae praeda aquilarum sunt.

  - Hispania est terra agricolarum et nautarum.

  - Fortuna nautarum regina est.

  - Hispania et Britannia in Asia non sunt sed in Europa.

  - Hispaniae incolae nautae et agricolae erant.

  - Magnae divitiae non semper magnam laetitiam dant.

- Puellae rosas magna diligentia curant.

  - Diana est dea silvarum et Minerva est dea sapientiae.

  - Poetarum vita saepe misera est.

- Stellae nautis viam monstrant.

- Utinam Romae essemus!

 FRASES COMPLEMENTO PREDICATIVO 1ª DECLINACIÓN.

· Puella laeta ambulabat.

· Antonia Octaviam amicam caram existimat.

· Puellas maestam videmus.

· Lupa aquam placida potat.

FRASES CON NEUTROS DE LA 2ª DECLINACIÓN

1.- Multa oppida in Hispania sunt.

2.- Ego multa verba dixi.(dico,3: decir)

3.- Roma oppidum fuit.

4.- Vestae templum prope erat. (Prope: adverbio: cerca)

5.- Deorum templa magna erant.

6.- Cornelius servi verba accipiebat. (accipio,3 mixta: escuchar)

7.- Copiae oppida oppugnaverunt. (oppugno,1: atacar)

8.- Magna bella populus romanus in Italia et in Europa facit.

9.- Romani deis magna templa pulchrasque statuas aedificabant.

10.-Romani legatorum verba audiunt.

11.-In castris viri magna diligentia arma parabant. (castra, castrorum, n: campamento; arma, armorum,n: armas)

TEXTOS 1ª Y 2ª DECLINACIÓN

MINERVA Y DIANA

Minervam, sapientiae deam, amamus. Poetae prudentiam Minervae laudant et statuam aramque Minervae rosis ornant, atque gloriam Minervae saepe laudant. Aras Dianae, deae lunae et silvarum, rosis ornamus, nam Diana dea feras sagittis saepe vulnerat et captat. Puellae aras Dianae rosis ornant.

Et: conjunción copulativa: y

Que: conjunción copulativa: y (aramque)

Minerva, Minervae: Minerva.

Sapientia, sapientiae: sabiduría

Dea,deae:diosa

Amo, amas, amare, amavi, amatum: amar

Poeta, poetae: poeta.

Prudentia, prudentiae: prudencia.

Laudo, laudas, laudare, laudavi, laudatum: alabar.

Statua, statuae: estatua.

Ara, arae: altar.

Rosa, rosae: rosa.

Orno, ornas, ornare, ornavi, ornatum: adornar

Gloria, gloriae: gloria.

Diana, Dianae: Diana

Luna, lunae: luna

Silva, silvae: selva

Nam: conjunción: pues.

Fera, ferae: Fiera

Sagitta, sagittae: flecha

Saepe:adverbio: a menudo.

Vulnero, vulneras, vulnerare, vulneravi, vulneratum: herir

Capto, captas, captare, captavi, captatum: capturar.

Puella, Puellae: niña.

LA GUERRA DE TROYA

Clarum oppidum Asiae Troia erat. Troiani oppidum incolebant atque cum Graecis pugnabant, nam Graeci Troiam obsidebant. Belli causa Priami filius est, nam Graeciae pulchram feminam raptat et secum vehit. Multi dei Graecos iuvabant. Tandem Graeci Troiam dolo vincunt. Viros, feminas et pueros interficiunt aut capiunt. Oppidi tecta templaque flammis delent.

clarus, a, um: ilustre, importante; oppidum, i: ciudad; Asia, ae: Asia;

Troia, ae: Troya; Troianus, a, um: troyano. incolo, incolas, incolare: habitar. tandem: adverbio: por fin.

Graecus, a um: griego. pugno, pugnas, pugnare: luchar. nam: conjunción: pues.

obsideo, obsides, obsidere: asediar.

bellum, belli: guerra

causa, ae: causa

Priamus, Priami: Priamo.

filius, i: hijo

Graecia, ae: Grecia.

pulcher, pulcra, pulchrum: hermoso

femina, ae: mujer

rapto, raptas, raptare: raptar

secum: pronombre personal: ablativo sing: consigo

veho, vehis, vehere: llevar.

Multus, a, um: mucho

deus,i:dios

iuvo, iuvas, iuvare: ayudar.

cum: preposición de ablativo: con.

dolum, i: engaño

vinco,vincis, vincere: vencer.

vir, viri: hombre.

femina, ae: mujer

puer, pueri: niño.

interficio, interficis, interficere: matar

capio, capis, capere: capturar.

tectum, i: techo

templum, i: templo

flamma, ae: llama, fuego

Deleo, deles, delere: destruir.

DÉDALO E ÍCARO

Daedalus, vir magni ingenii, in insula Creta exsulabat. Ibi Cretae tyrannus Daedalo hospitium praebuit, atque Daedalus magnum Labyrinthum tyranno aedificavit. Sed postea tyrannus Daedalum cum filio in Labyrintho inclusit. Tunc Daedalus alas cera fecit et umeris aptavit. Deinde cum filio evolavit. Puer alas in caelo agitabat, sed alarum cera liquescit et miser puer in undas cadit. Interea Daedalus in Italiam venit et in pulchro templo alas deis dedicavit.

Daedalus, Daedali: Dédalo

vir, viri: hombre.

magnus, a, um: grande

ingenium, ingenii: ingenio

In: preposición: in

Insula, insulae: isla

Creta, Cretae. Creta

Exsulo, exsulas, exsulare, exsulavi, exsulatum: estar desterrado.

Ibi:adverbio: allí

Tyrannus, tyranni: tirano

Hospitium, hospitii: alojamiento

Praebeo, pruebes, praebere, praebui, praebitum: ofrecer

Labyrintus, labyrinti: laberinto

Aedifico, aedificas, aedificare, aedificavi, aedificatum: edificar

Sed: conjunción: pero

Postea: adverbio: después

Cum: Preposición: con

Filius, filii: hijo

Includo, includis, includere, inclusi, inclusum: encerrar.

Tunc: adverbio: entonces.

Ala, alae: ala

Cera, cerae: cera

Facio, facis, facere, feci, factum: hacer

Umerus, umeri: hombro

Apto, aptas, aptare, aptavi, aptatum: adaptar

Deinde: adverbio: después

Evolo, evolas, evolare, evolavi, evolatum: volar

Puer, pueri: niño

Caelus, caeli: cielo

Agito, agitas, agitare, agitavi, agitatum: agitar

Sed: conjunción: pero

Liquesco, liquescis, liquescere, liquesci, liquescum: derretir.

Miser, misera, miserum: desgraciado

Unda, undae: ola, agua

Cado, cadis, cadere, cadi, casum. Caer

Interea: adverbio: entretanto

Italia, Italiae: Italia

Venio, venis, venire, veni, ventum: venir

Pulcher, pulcra, pulchrum: hermoso, bello

Templum, templi: templo

Deus, dei: dios

Dedico, dedicas, dedicare, dedicavi, dedicatum: dedicar.

FRASES CON VOCATIVOS E IMPERATIVOS

1.- Domine, servo donum da! (do, 1: dar)

2.- Regina, deae victimam sacrifica!

3.- Romani, hostes vincite! (vinco,3: vencer)

4.- Puellas, patientiam habete! (habeo,2: tener)

5.- Discipuli, libros lege! (lego,3: leer)

FRASES 3ª DECLINACIÓN.

1.- Puella pueri caput floribus ornat. (orno,1: adornar);(caput, capitis (n): cabeza; flor, floris: flor)

2.- Pax et libertas pulchrae sunt.

3.- Theseus regis Athenarum filius erat (rex, regis: rey)

4.- Antiquis temporibus reges populum romanum imperaverunt.(tempus, temporis(n): tiempo) (impero,1. ordenar)

5.- Nocte lupi greges necant (grex, gregis: rebaño) (neco,1 : matar)

6.- Homines et mulieres multos deos et multas deas honorabant.(homo, hominis: hombre; mulier, mulieris: mujer) (honoro,1 : honrar)

7.- Pastores Romani uxores non habebant (uxor, uxoris: esposa) (habeo,2: tener)

8. Paupertas et senectus gravia onera sunt (onus, oneris (n): carga)

9- Coniuges, liberos fortunasque conservate! (coniux, coniugis: cónyuge) (conservo,1: conservar) IMPERATIVO

10.- Populi Romani, civitatis salutem defendite! (civitas, civitatis: ciudad; salus, salutis: salvación) (defendo,3: defender) IMPERATIVO

- Milites magna audacia pugnaverunt locumque defenderunt.

- Multa itinera in oppidum ducebant.

- Romani milites in oppidi oppugnatione magnos labores toleraverunt.

- Legiones magna vi pugnaverant castraque acriter defenderant.

- Hostium magna pars celeriter pervenerat ac fortiter proelium commiserat.

TEXTO 3ª DECLINACIÓN. AENEAS ET DIDO

Carthago oppidum praeclarum in Africae ora erat. Dido, mulier pulchra, in Africam cum paucis comitibus fugit et ibi oppidum condidit. Procella saeva Aeneam profugum ad Africam duxit. Aeneas reginae pulchrae pugnas Troianas narravit. Dido magnam fortitudinem amavit, sed infidus Troianus ex Africa cum sociis ad oras Italiae navigavit. Dido misera dolorem morte vitavit.

VOCABULARIO:

Carthago, Carthaginis: Cartago oppidum,i: ciudad

praeclarus,a,um: importante

Africa.ae: África

ora, orae: costa

Dido: nominativo sing: Dido, reina de Cartago)

mulier, mulieris: mujer

pulcher, pulchra, pulchrum: hermosa paucus, a, um, poco

comes, comitis: compañero

fugo,fugis,fugere,fugi,fugitum: huir

ibi:adverbio: allí

condo, condis, condere, condidi, conditum: fundar

procella, ae: tomenta

saevus,a, um: fuerte, salvaje

profugus,i: prófugo (que huye)

duco,ducis,ducere,duxi,ductum: llevar

Aeneas: nominativo sing: Eneas

regina,ae: reina

pugna,ae. Luchas

Troianus,a,um: troyano,a

narro,narras,narrare,narravi,narratum: narrar.

magnus,a,um:grande

fortitudo, fortitudinis: valentía

amo,amas,amare,amavi,amatum:amar

infidus,a,um: desleal, traicionero Troianus,a,um:troyano

socius,i: compañero

Italia,ae. Italia

navigo,1ª: navegar

miser,misera, miserum:desgraciada

dolor, doloris: dolor

mors, mortis: muerte

vito, 1ª: evitar

ADJETIVOS 3º DECLINACIÓN

Recuerda:

- IMPARISÍLABOS: una terminación. Se enuncian en nominativo y genitivo (acabado en –is). Solo hay tres: vetus, veteris; pauper, pauperis; dives, divitis.

- PARISÍLABOS:

a) Una terminación. Se enuncian en nominativo y genitivo (acabado en –is). Sapiens, sapientis.

b) Dos terminaciones. Se enuncian en nominativo mas-fem y nominativo neutro. Terminaciones –IS, -E. Fortis, forte.

c) Tres terminaciones. Se enuncian en el nominativo masc, fem y neutro. Terminaciones: -ER, -IS, -E. Celeber, celebris, celebre.

EJERCICIOS ADJETIVOS 3º DECLINACIÓN

1.- Escribe si los siguientes adjetivos son imparisílabos o parisílabos y las terminaciones que tienen:

· Ferox, ferocis: feroz.

· Celer, celeris, celere: rápido.

· Brevis, breve: breve.

· Dives, divitis: rico.

· Omnis, omne: todo.

· Omnipotens, omnipotentis: todopoderoso.

· Mortalis, mortale: mortal.

· Pauper, pauperis: pobre.

· Ingens, ingentis: enorme, ingente.

· Acer, acris, acre: agudo.

2.- Declina uno de cada clase del ejercicio anterior. Puedes elegir los que quieras, pero deben ser cuatro.

ADJETIVOS 3ª DECLINACIÓN

- Hostes populi romani acre bellum moverant.

- Brevi tempore magna hostium pars fortiter proelium commiserat.

- Utilia sunt hominibus virorum clarorum consilia.

ADJETIVOS SUSTANTIVADOS

1.- Vita misero longa est, felici brevis (est)

2.- Fortuna fortes iuvat.

3.- Sapiens est dives.

4.- Multa habemus.

5.- Homines boni vera semper dicunt.

6.- Omnes certa petimus (peto, 3º: buscar)

FRASES 4ª DECLINACIÓN

1.- Iussu consulis equitatus cornua legiones firmavit (firmo,1ª: reforzar)

Iussus, us: orden; equitatus, us: caballería; cornu, cornus: cuerno, ala del ejército; regio, legiones: legión.

2.- Ímpetus peditatus hostes non sustinuerunt (sustineo, sustines, sustinere, sustinui, sustentum: sostener)

Ímpetus, us: ataque; peditatus, us. infantería.

3.- Exitus belli incerti sunt. Exitus, us: resultado.

FRASES 5ª DECLINACIÓN

- Pedites tela omnis generis in hostium equitatum iaciunt.

  - Dux equitibus ita dixit: "firmiores estis quam hostes; victoria in manibus est".

  - Romani multas res utiles in Hispaniam importaverunt.

- In dextro cornu Caesar equitatum collocavit, peditatum autem in sinistro.

  - In rebus secundis omnes contenti sumus, rebus autem adversis maesti.

  - Nullam spem pacis habeo.

  - Poetarum versus templorum et monumentorum aditus exornant.

FRASES CC DE LUGAR

· Helvetii domo emigraverant et ad provinciam romanam iter fecerunt.

· Senatus Agrigentum legatum misit.

· Romae multi cives consulis domum venerunt.

· Mane Athenis Spartam eunt.

· Piratae e insulae portu solvent

· Magnus exercitus per silvas ad oppidum venit.

· Legatus per agrum Sabinum Tibur venit

· Apia via Caesar ambulaverat.

· Duabus portis eruptionem iubet.

FRASES DE LOCATIVO Y FUTURO

· Romae multi philosophi erant.

· Dum Romae eram, ad Romanorum modum vivebam

· Arimini magnum templum Minervae aedificabant.

· Sagunti copiae Poenae oppidum oppugnabunt.

· Athenis magnum proelium inter romanos erit

· Discipuli litteras discent et fabulas legent.

FRASES PRONOMBRES PERSONALES Y POSESIVOS.

1.- Pueri tui mihi a te literas reddiderunt

2.- Multa bona nostra nobis nocent

3.- Non me offendit veritas litterarum tuarum

4.- Multi nostrum felices sumus, multi vestrum infelices.

5.- Mater mecum veniet, postea vobiscum manebit.

6.- Hostes se nobis tradiderunt.

7.- Praesidia mea tu possides, mea domus tibi patet, mihi clausa est.

8.- Matres non sibi vivunt, sed liberis suis.

9.- Nos nostrique milites nostros hostes fortiter oppugnabunt.

10.- Ea mulier nostra magistra fuerat; nos eius severitatem metuimus.

11.- Vobiscum bellum faciemus.

12.- Unus vestrum me tradet.

13.- Melior pars nostri est animus.

14.- Tibi salutem meam commito

15.- Nobis cara est virtus, vobis pecunia.

16.- Hostes se nobis tradiderunt.

17.- Magíster nos ad se vocabit

18.- Fili, tu semper mecum eris et omnia mea tua erunt.

19.- Tu mihi inimicus eris.

20.-Ego te cum meo fratre viderat.

21.- Paulus tibi osculum dabit.

22.- Tua carmina me delectant.

PRONOMBRES DEMOSTRATIVOS

· Haec placent mihi et tibi.

· Tum hostes suo more victoriam conclamant, deinde romanos interficiunt bonaque eorum diripiunt.

· Bello troyano dei ipsi pugnaverunt; eidem dei semper eidem populo favebant; Venus ipsa Hectorem ipsum in proelio adiuvit.

· Illi subito se ex silvis eiecerunt.

· Maxima pars istius turbae patria caret.

- Dux sua merita militibus exposuit; postea dux eorum merita eis exposuit

- Caesar suas copias divisit, sed hostes eius consilium perspexerunt.

ORACIONES DE RELATIVO

· Hic puer idem est de quo tibi dixi.

· Navis, quae in flumine magna est, in mari parvula est.

· Bis miser est ille, qui ante felix fuit.

· Caesar, qui Gallos vicerat, postea contra Pompeium pugnavit.

· Romani legatos miserunt qui hoc nuntiarent.

· In oppidum Galli sese receperunt, quorum agros Germani vastaverant.

· Caesar quinque cohortes reliquit, quae castra defenderent.

· Mihi gratior est is, qui verum dicit.

· Suevi, qui ad ripas Rheni venerant, domum revertuntur.

· Helvetii iam per angustias et fines Sequanorum suas copias traduxerat et in Haeduorum fines pervenerunt. Haedui ad Caesarem legatos mittunt, qui auxilium rogarent.

· Galli se in suo loco continent, et ampliores copias, quae nondum convenerant, expectabant.

· Hannibal Saguntum, urbem romanis foederatam, evertiit. Quapropter Roma missi sunt Cartaghinem legati, qui populi romani querimonias deferrent.

· Nondum vidi ea, quae mihi antea misisti.

· In eo proelio ab equitibus nostris interficitur Piso, cuius avus in civitate sua regnum obtinuerat.

· Rosae quae miho dedisti pulchrae erant.

· Ventus delevit arbores quos agrícola sevit (sero,1: sembrar)

PRONOMBRE INDEFINIDO

- Si quem laudas, parce lauda.

- Si qua reliqua spes est, ea in lege est.

- Si quid invenis et id non reddis, furtum est.

- Si quam gemmam Antoniae das, ea laeta erit.

- Si qua civitas a militibus oppugnatur, nostri exercitus eam defendent.

VOZ PASIVA. TEMA DE PRESENTE

- Dianae simulacrum a feminis colebatur.

-Urbs munitionibus atque natura loci muniebatur.

-Bellum a me sedatur.

-Multae fabulae de diis a poetis Graecis narrabantur.

-Illae litterae mittuntur

-Pietas Romanorum antiquorum a poetis saepe laudatur

-Omnia tempore fugaci mutantur.

-Haec Romanorum victoria a legatis consuli nuntiabitur.

-Ea mihi a patre narrabantur.

-Ager ac vicus atroci incendio vastantur.

-Si oppidum ab hostibus obsideretur, munitiones a militibus firmarentur.

-Tela in hostes ab oppidi defensoribus iaciebantur.

-In Carthaginiensium castris magna praeda a nostris invenitur.

VOZ PASIVA. TEMA DE PERFECTO

-Multae fabulae de diis a poetis Graecis narratae sunt.

- Populi Romani classis a piratis victa est.

- Rex Pyrrus ad tormenta ductus est.

- Ipse Viriatus a suis ducibus traditur.

- Athenarum muri, qui a Lysandro diruti errant, a Conone restituti sunt.

- Amulius rex Romulum et Remum necare studuit, qui ab iis postea cum magna manu iuvenum interfectus est.

- Urbs Carthago a Scipione Africano expugnata erat.

-Illae litterae ab hoc consule missae erant.

- Ipse dux occisus est et milites eius occiderunt se ipsos.

- Milites missi sunt ut Thermopylas occuparent.

COMPUESTOS SUM

-Laetitia deest.

-Pauci adversariorum supererunt.

-Fluvius inter Romanorum et adversariorum copias intererat

-Non deerunt nobis res necessariae

-Spes mihi semper adest

-Praeterita mutare non possumus

-Nemo omnia scire poterit

-Caesar hostes vincere non potuit

-Consul cum militibus Ariminum iter facere poterat/potuerat.

- Qui obese non vult, cum potest, prodest tibi.

- Non deerunt nobis res necessariae.

- Spes mihi simper adest.

- Qui potest nocere timetur etiam cum non adest.

- Omnibus druidibus unus praeest.

VERBOS DEPONENTES

1.- Sed magna tempestas orta est et ad Africae litora defessi venerunt.

2.- Nemo, qui famam insidiis consecutus est, laudem adeptus est.

3.- Quod natum est, moritur.

4.- Caesar milites hortabatur ut veteranorum virtutem aemularentur.

5.- Turpe est aliud loqui, aliud sentire.

6.- Hortamur fari (for, fari, fatus sum)

VERBOS IRREGULARES

1.- Habet quod vult qui potest velle quod satis est.

2.- Libenter hominess id, quod volunt, credunt.

3.- Speremus quae volumes, sed quod acciderit, feramus.

4.- Quoniam non potest id fieri, quod vis, id veils quod posit.

5.- Multorum mensium labor hostium perfidia et vi tempestatis interiit.

6.- Magna fama per urbes it.

7.- Maiores nostril iis, qui ob rem publicam mortem obierant, pro brevi vita diuturnam gloriam reddiderunt.

8.- Hannibal saltum Pyrenaeum transiit.

PARTICIPIO CONCERTADO, SUSTANTIVADO Y ABSOLUTO

-Galli a Sulpicio fugati in silvas venerant.

- Victi Carthaginienses pacem a Romanis petiverant.

- A Romanis capti servi facti erant.

- Saguntini victi ab Hannibale capti erant.

- Verba volant, scripta manent.

- Cives aurum omne Caesari oppidum oppugnanti traderunt.

- Ille miles pugnans occiditur.

- Ab Hannibale in Italiam multa oppida capiebantur.

- Caesar similem exercitum habentes non oppugnavit.

- Caesar ducens semper suum exercitum, multas victorias obtinuit.

- Ille, perveniens in oppidum, interfectus est.

- Poeta puellae amanti sua carmina odam scripserat.

- Homini, nihil agenti, dies longus est.

- Hominibus laborantibus fortuna favet.

- Homines orationen tuam audituri non solum amici sed etiam inimici sunt.

- Galli pugnaturi cum Attalo aurum omne et argentum suis civitatibus tradiderunt.

- Imperatoris exercitus oppugnaturus oppida proficiscitur.

- Hostes dilapsi sunt in oppida, situ urbium moenibusque se defensuri.

- Rege vulnerato, omnes fugerunt.

- Ipso duce capto, Germani se dederunt.

- His rebus gestis, Caesar in Italiam venit.

- Hac oratione ab Diviciaco habita, omnes auxilium a Caesare petebant.

- Tullo Hostilio reinante, Albani vincuntur.

PARTICIPIOS. INFINITIVO CONCERTADO Y NO CONCERTADO.

1.- Cum praetor classem ad Ciliciam appulisset, neque satis diligenter in castris eius agerentur vigiliae, a barbaris ex oppido noctu eruptione facta, in tabernaculo interfectus est.

2.- Ita proelium restitutum est, atque omnes terga verterunt neque prius fugere destiterunt, quam ad flumen Rhenum milia passuum ex eo loco quinque pervenerunt.

3.- Ita castra posuit ut fluminis aquam commode consequi possent.

4.- Senatus bellum gerere statuit.

5.- Helvetii cupiebant iter per provinciam nostram facere.

6.- Cupio esse Clemens.

7.- Melius habere est quam habuisse.

- Quid facere cogitas?

- De futuris rebus semper difficile dicere est.

- Vicisse hostes gloriosum est.

- Dux laudari iussit.

- Miles Romam duci voluit.

- Si vis amari, ama.

8.- Dico discipulos laborare.

9.- Graeci et Romani putabant multos deos esse.

10.- Cónsul romanos captivum necare vetuit.

11.- Clamabat ille miser se civem esse romanum.

12.- Thales dicit aquam esse initium rerum.

13.- Caesar castra muniri iussit.

14.- Caesar pontem rescindi iubet.

15.- Caesar obsides tradi iubet.

16.- Sub vesperum Caesar portas claudi militesque ex oppido exire iussit.

17.- Tertio die Caesar reliquas cohortes, quas in superioribus castris reliquerat, impedimentaque ad se traduci iubet.

18.- Caesar dicit hostes oppidum opugnavisse.

19.- Dixi hostes in castra venisse.

20.- Caesar cognoverat a Galiis copias coactas esse.

21.- Caesar putabat hostes profectos esse.

22.- Constat ad salutem civium inventas esse leges.

23.- Cincinnato nuntiatum est eum dictatorem factum esse.

24.- Exploratores Caesari nuntiant hostes in castra moturos esse.

25.- Hannibal iuravit se hostem fore populo romano.

26.- Caesar statuit classem exspectandam esse.

27.- Anaxagoras, nuntiata filii morte, eum mortalem esse dixit.

UT

1.- Pompeius, ut equitatum suum pulsum vidit, acie excessit.

2.- Tantus fuit ardor animorum, ut motum terrae nemo senserit.

3.- Poetae ita sunt dulces, ut non legantur modo sed etiam ediscantur.

4.- Pompeius clamabat ut milites strenue pugnarent.

5.- Epicurus discipulis dicebat ut amicitiam omnibus rebus humanis anteponerent.

6.- Pompeius legatos misit ut pacem peterent.

7.- Sol efficit ut omnia floreant.

8.- Milites pugnant ut suam patriam defendant.

9.- Munitiones ita firmavit ut hostes irrumpere non possent.

10.- Non Rhenum insedimus ut Italiam tueremur, sed ne quis regno Galliarum potiretur.

11.- Ita castra posuit ut fluminis aquam commode consequi possent.

12.- Ut Hostius cecidit, exercitus romanus pulsus est.

13.- Consilium Apollinis erat ut in naves se conferrent.

14.- Ut facilius intellegere possitis, ea quae facta sunt ab initio vobis exponemus.

15.- Opto ut beatus sis

NE

1.- Milites romani stenue pugnaverunt,ne patria in hostium manus caderet.

2.- Senatus romanus timuerat ne Germani in montibus milites suos vicissent.

3.- Caesar suis praecipit ne quis militibus pompeianis noceat.

4.- Dux oppida delere iussit, ne ab hostibus caperentur.

5.- Milites romani Hannibali persuadent ne contra rem publicam bellum gerat.

6.- Iussit ne milites exirent.

7.- Hostes iusserunt ne impetum facerent, priusquam auxilia venirent.

CUM

1.- Facile omnes, cum valemus, recta consilia aegrotis damus.

2.- Cum ipse Romulus et populus romanus uxores non haberent, legatos ad vicinas gentes misit, qui convibium peterent.

3.- Cum legiones ex acie procucurrissent, hostes impetum nostrorum effugiebant.

4.- Illi, cum transire non possent, in suas regiones reverterunt.

5.- Marcellus cum omni exercitu profectus est.

6.- Caesar cum duabus legionibus in oculto restitit; reliquas copias cum ómnibus impedimentis misit.

7.- Cum Romani ab hostibus pulsi essent, illi Caesarem appellabant.

QUOD

1.- Decima legio Caesari gratias egit, quod de se optimum iudicium fecisset.

2.- Noctu ambulabat in publico Themistocles, quod somnum capere non posset.

3.- Opportunissima res accidit, quod Germani in castra venerunt.

4.- Praetereo quod uxor eam domum sibi delegit.

5.- Horum omnium fortissimi sunt Belgae quod continenter cum Germanis bellum gerunt.

FAETÓN

Cum Phaeton in regiam patris Phoebi veniret, oravit ut pater ei permitteret currum solis regere. Phaeton patris consilia non audivit atque laetitia levem currum occupavit et in manibus suis habenas gessit. Volucres equi Solis pedes per aera movent nebulasque scindunt. Sed currus pondus leve erat et manus aurigae parum firmae erant. Equi viam solitam relinquunt. Phaeton timore pallet et sua genua metu tremunt. Nec frena remittere nec equos regere potest. Uritur flammis tellus, magnaeque urbes incenduntur et silvae ardent. At luppiter, ne omnia incendio flagrarent, fulmen in aurigam misit et infelix Phaeton in mare cecidit.

VOCABULARIO FAETÓN:

Phaeton : nominativo: Faetón.

regia, ae : palacio .

pater, patris : padre.

Phoebus , i : Febo o Apolo.

oro, as, are , oravi, oratum : pedir.

permitto, is, ere, permissi, permisum: permitir.

ei : dativo singular: a él.

currus , us : carro

sol, solis : sol

rego, is , ere, rexi, rectum : dirigir.

consilium, consilii : consejo.

audio, is , ire , audivi, auditum: oír.

laetitia, ae : alegría.

levis , leve: ligero, leve.

occupo, as , are, occupavi, occupatum: ocupar.

manus , us : mano.

suus, a, um: suyo.

habena, ae : rienda.

gero, geris , gerere, gessi, gestum: llevar.

volucer, volucris , volucre : rápido.

equus , i: caballo.

Sol, solis : sol.

pes ,pedis : pie.

aer, aeris ,n : aire.

moveo, moves, movere , movi, motum : mover.

nebula,ae: nube

scindo, is, ere, scindi, scisum: :romper, desgarrar.

sed: conj: pero

pondus, ponderis, n: peso

levis, leve: ligero

auriga,ae: auriga

parum: adv: poco

firmus,a,um: firme

via,ae: camino

solitus,a,um: acostumbrado

timor, timoris: temor, miedo

palleo, es, ere, pallui,…..:palidecer

suus, sua, suum: suyo, su

genu, genus: rodilla

metus, metus: miedo

tremo, is, ere, tremui, tremitum: temblar

frenum, i: freno

remitto, is, ere, remisi, missum: soltar

rego, is, ere, rexi, rectum: gobernar, dirigir

possum, potes, posse, potui: poder

uro, is, ere…….: quemar

flamma,ae: llama

tellus, telluris,n: tierra

magnus,a,um: grande

urbs, urbis: ciudad

incendo, is, ere, incendi, incensum: incendiar

silva,ae: selva

ardeo, es, ere, arsi, arsum: arder

Iuppiter, Iovis: Júpiter

omnis, e: todo

incendium, ii: incendio

flagro, as, are, flagravi, flagratum: quemar, incendiar

fulmen, fulminis, n: rayo

mitto, is, ere, misi, missum: enviar

infelix, infelicis: infeliz

mare, maris, n: mar

cado, is, ere, cecidi, casum: caer

IFIGENIA

Cum Graeci exercitum ad Troiam urbem ducere navibus vellent, in portu classem retinebat diuturna tempestas ob iram Dianae. Agamemno, exercitus dux, cervam Dianae sacram vulneraverat. Tantum mors Iphigeniae, Agamemnonis filiae, iram deae placare poterat. Itaque pater magno dolore filiam suam in castra vocavit. Misera puella in castra venit, de curru descendit et ad patrem contendit. Agamemno longo amplexu filiam suam tenet. Pater et filia lacrimas effundunt; filia gaudio lacrimat; pater imminentem filiae mortem cogitat. Tandem sacrificii tempus appropinquat; sed Diana cervam per aera traxit et in sacrificio supponit. Deinde Iphigeniam per nubes abripuit atque Dianae templi Iphigenia sacerdos fuit.

VOCABULARIO: Graecus,a,um: griego

exercitus , -us : ejército

Troia, ae : Troya

urbs , urbis : ciudad

navis, navis : nave

duco,3. llevar

volo, vis, velle, volui: querer.

portus , portus : puerto

classis , classis : flota

tempestas , tempestatis : tempestad

diuturnus,a,um:duradera

ira, irae : ira

Diana, Dianae: Diana

Agamemno, Agamemnonis : Agamenón.

dux. ducis ; jefe

cerva, cervae : cierva

Diana,ae: Diana

sacer, sacra, sacrum: sagrada

vulnero, as, are, vulneravi, vulneratum: herir

tantum: adv: sólo

mors, mortis : muerte

Iphigenia, ae : Ingenia

filia, filiae : hija

dea,ae: diosa

placo,as,are,placavi,placatum: aplacar

possum, potes, posse, potui: poder

itaque: nexo: así pues

pater, patris : padre

dolor, doloris : dolor

castra, castrorum: campamento

voco,as,are,vocavi,vocatum: llamar

miser, misera, miserum: desgraciada

puella, puellae : niña

venio,venis, venire, veni, ventum: venir

descendo, descendis, descendere, descendi, descensum: descender.

currus, currus ; carro

pater, patris: padre

contendo,is, ere, contendi, contentum: dirigirse

longus,a,um: largo

amplexus. us : abrazo

teneo,2ª: sujetar.

lacrima, ae : lágrima

effundo, 3ª: derramar

gaudium, i :alegría

lacrimo, 1ª: llorar

inminentes, e: inminente

mors ,mortis : muerte

cogito,1ª : pensar

tandem: adv: por fin

tempus, temporis, n : tiempo

sacrificium, i: sacrificio

appropinquo, 1ª: aproximarse

aer, aeris, n : aire

cerva. ae : cierva

traho,is,ere,traxi, tractum: traer

suppono,is,ere, supponi,…….: sustituir

deinde: adv: luego

nubes,is: nube

abripuo,is,ere,abripui…: llevarse

templum,i: templo

sacerdos, sacerdotis: sacerdotisa

GRAMÁTICA

LATÍN I

COMPLEMENTOS CIRCUNSTANCIALES DE LUGAR

NOMBRES

LUGAR UBI

(en donde)

Ubi sum?

¿dónde estoy?

LUGAR QUO

(a donde)

Quo vadis?

¿a dónde vas?

LUGAR UNDE

(de donde)

Unde venis?

¿De donde vienes?

LUGAR QUA

(por donde)

Qua iter facis?

¿Por dónde haces el camino?

Comunes, propios de persona y paises

IN+ABLATIVO: EN

in urbe: en la ciudad

in Hispania: en España

IN, AD+ ACUSATIVO:

A , HACIA

in urbem: hacia la ciudad

in Hispaniam: hacia España

ad Caesarem: hacia César o junto a César

in hostes. contra los enemigos

DE, A o AB, E o EX+ABLATIVO:

DE, DESDE

ex urbe: desde la ciudad

ex Hispania: desde España

a Caesare: de o desde César

PER+ACUSATIVO: POR, A TRAVÉS DE

per urbem: por o a través de la ciudad

per Hispaniam: por o a través de España

Ciudades

LOCATIVO: nombres de ciudad de la 1ª y 2ª decli en sig

Romae: en Roma

Tarenti: en Tarento

ABLATIVO SIN PREPOSICIÓN:

Nombres de ciudades de la 1º y 2ª declinación en plural y otras declinaciones

Athenis: en Atenas

Carthagine: en Cartago

ACUSATIVO SIN PREPOSICIÓN

Romam: hacia Roma

Tarentum. Hacia Tarento

Carthaginem: hacia Cartago

ABLATIVO SIN PREPOSICIÓN

Roma: desde Roma

Athenis: desde Atenas.

PER+ACUSATIVO

Per Romam: a través de Roma

Per Athenas. A través de Atenas

EXCEPCIONES

Domus,i:casa

Rus,ruris. campo

Humus,i.suelo

LOCATIVOS

Domi: en casa

Humi: en el suelo

Ruri: en el campo

ACUSATIVO SIN PREPOSICIÓN

Domum: hacia la casa

Humus: hacia el humum: hacia el suelo

Rus: hacia el campo

ABLATIVO SIN PREPOSICIÓN

Domo: desde la casa

Humo: desde el suelo

Rure:

Desde el campo

ABLATIVO SIN PREPOSICIÓN: con palabras que por si mismas son medios de comunicación

Porta: por la puerta

Ponte: por el puente

Itinere: por el camino

Via: por la via o por el camino

VERBOS REGULARES

ENUNCIADO DE LAS CONJUGACIONES

1ªper.Sg.Pre.Ind. 2ªper.Sg.Pres.ind . Infinitivo 1º per.sg.pret.perf . supino

amo amas amare amavi amatum

1ª –o, -as, -are: amo, amas, amare, amati, amatum. Tema de presente acabado en -a

2ª –eo, -es, -ere : video, vides, videre, vidi, visum. Tema de presente acabado en -e

3ª –o, -is, -ere: llego, legis, legere, legi, lectum. Tema de presente acabado en consonante

metuo, metuis, metiere,metui… .Tema de presente acabado en -u

4º -io, -is, ire: audio, audis, audire, audivi, auditum. Tema de presente acabado en –i

5ª o 3ª mixta : -io, -is, -ere: capio, capis, capere, cepi, captum. Tema de presente acabado en -ĭ

TEMA DE PRESENTE

Para sacar este tema se coge el infinitivo (3ª forma del enunciado) y le quitamos –re en todas las conj. menos en la 3ª que se le quita –ere.

Con este tema formamos los siguientes tiempos:

PRES, PRET IMPERF Y FUTURO IMPERF IND Y SUBJUNTIVO

TEMA DE PRESENTE VOZ ACTIVA

Modo

Tiempo

Trad

1ª conj. Tema en a

2º Conj. Tema en e

3º Conj. Tema en cons/u

4º Conj. Tema en ī

5º Conj. Tema en ĭ

INDICATIVO DE PRESENTE

PRESENTE

AMO

am(a)

ama

ama

ama

ama

ama

o

s

t

mus

tis

nt

vide

vide

vide

vide

vide

vide

o

s

t

mus

tis

nt

leg-

leg- i-

leg- i-

leg- i-

leg- i-

leg- u-

o

s

t

mus

tis

nt

audi

audi

audi

audi

audi

audi- u-

o

s

t

mus

tis

nt

capi

capi

capi

capi

capi

capi- u-

o

s

t

mus

tis

nt

PRETERITO IMPERFECTO

AMABA

ama- ba-

ama- ba-

ama- ba-

ama- ba-

ama- ba-

ama- ba-

m

s

t

mus

tis

nt

vide- ba-

vide- ba-

vice- ba-

vide- ba-

vide- ba-

vide- ba-

m

s

t

mus

tis

nt

leg- e- ba-

leg- e- ba-

leg- e- ba-

leg- e- ba-

leg- e- ba-

leg- e- ba-

m

s

t

mus

tis

nt

audi- e- ba-

audi- e- ba-

audi- e- ba-

audi- e- ba-

audi- e- ba-

audi- e- ba-

m

s

t

mus

tis

nt

capi- e- ba-

capi -e- ba-

capi- e- ba-

capi- e- ba-

capi- e- ba-

capi- e- ba-

m

s

t

mus

tis

nt

FUTURO IMPERFEC.

AMARÉ

ama- b-

ama- b-i-

ama- b-i-

ama- b-i-

ama- b-i-

ama- b-u-

o

s

t

mus

tis

nt

vide- b-

vide- b-i-

vide- b-i

vide- b-i-

vide- b-i-

vide- b-u-

o

s

t

mus

tis

nt

leg- a-

leg- e-

leg- e-

leg- e-

leg- e-

leg- e-

m

s

t

mus

tis

nt

audi- a-

audi- e-

audi- e-

audi- e-

audi- e-

audi- e-

m

t

s

mus

tis

nt

capi- a-

capi- e-

capi- e-

capi- e-

capi- e-

capi- e-

m

s

t

mus

tis

nt

SUBJUNTIVO

PRESENTE

AME

am(a) .e-

am(a) -e-

am(a) -e-

am(a) –e-

am(a) –e-

am(a) –e-

m

s

t

mus

tis

nt

vide –a-

vide –a-

vide –a-

vide –a-

vide –a-

vide –a-

m

s

t

mus

tis

nt

leg- a-

leg- a-

leg- a-

leg- a-

leg- a-

leg- a-

m

s

t

mus

tis

nt

audi- a-

audi- a-

audi- a-

audi- a-

audi- a-

audi- a-

m

s

t

mus

tis

nt

capi- a-

capi- a-

capi- a-

capi- a-

capi- a-

capi- a-

m

s

t

mus

tis

nt

PRETERÍTO

IMPERFECTO

AMARA

AMASE AMARÍA

ama –re-

ama –re-

ama –re-

ama –re-

ama –re-

ama- re-

m

s

t

mus

tis

nt

vide -re-

vide -re

vide -re-

vide –re-

vide –re-

vide –re-

m

s

t

mus

tis

nt

leg- e- re-

leg- e- re-

leg- e- re-

leg- e- re-

leg- e- re-

leg- e- re-

m

s

t

mus

tis

nt

audi- re-

audi –re-

audi –re-

audi –re-

audi –re-

audi –re-

m

s

t

mus

tis

nt

Cape –re-

Cape –re-

Cape –re-

Cape –re-

Cape –re-

Cape –re-

m

s

t

mus

tis

nt

REGLAS DE FORMACIÓN DE ESTOS TIEMPOS

PRESENTE IND:1ª y 2ª conj.TEMA DE PRESENTE+DESINENCIAS PERS. ACTIVAS 3ªconj.TEMA PRES.+VOCALES UNIÓN (-i/u)+DES. PERS. ACTIVAS

4ª y 5ªconj. TEMA PRES.+ VOCAL DE UNIÓN (-u: sólo 3ªp.pl)+DES. PERS. ACTIVAS

PRET.IMP.IND: 1ª y 2ª conj.TEMA DE PRESENTE+BA+DESINENCIAS PERS.ACTIVAS

3ª, 4ª y 5ªconj: TEMA DE PRESENTE+VOCAL UNIÓN (-e) +BA+DESINENCIAS PERS.ACTIVAS.

FUTURO IMP IND: 1ª y 2ª conj.TEMA DE PRESENTE+ BO/BIS/BIT/BIMUS/BITIS/BUNT (B/BI+DES.PERS.ACT) 3ª, 4ª y 5ªconj: TEMA DE PRESENTE+a (1ªp s)- y –e (demás personas) +DESINENCIAS PERS.ACTIVAS.

PRESENTE SUBJ: 1ª conj.TEMA DE PRESENTE+-e+DESINENCIAS PERS. ACTIVAS

2ª,3ª, 4ª y 5ªconj: TEMA DE PRESENTE+-a+DESINENCIAS PERS.ACTIVAS.

PRET IMPERF SUB: INFINITIVO DE PRES+DES PERS ACTIVAS

TEMA DE PRESENTE VOZ PASIVA

INDICATIVO DE PRESENTE

PRESENTE

SOY MADO

am(a)

ama

ama

ama

ama

ama

or

ris

tur

mur

mini

ntur

vide

vide

vide

vide

vide

vide

or

ris

tur

mur

mini

ntur

leg-

leg- e-

leg- i-

leg- i-

leg- i-

leg- u-

or

ris

turmur

mini

ntur

audi

audi

audi

audi

audi

audi- u-

or

ris

tur

mur

mini

ntur

capi

cape

capi

capi

capi

capi- u-

or

ris

tur

mur

mini

ntur

PRETERITO IMPERFECTO

ERA AMADO

ama- ba-

ama- ba-

ama- ba-

ama- ba-

ama- ba-

ama- ba-

r

ris

tur

mur

mini

ntur

vide- ba-

vide- ba-

vice- ba-

vide- ba-

vide- ba-

vide- ba-

r

ris

tur

mur

mini

ntur

leg- e- ba-

leg- e- ba-

leg- e- ba-

leg- e- ba-

leg- e- ba-

leg- e- ba-

r

ris

tur

mur

mini

ntur

audi- e- ba-

audi- e- ba-

audi- e- ba-

audi- e- ba-

audi- e- ba-

audi- e- ba-

r

ris

tur

mur

mini

ntur

capi- e- ba-

capi -e- ba-

capi- e- ba-

capi- e- ba-

capi- e- ba-

capi- e- ba-

r

ris

tur

mur

mini

ntur

FUTURO IMPERFEC.

SERÉ AMADO

ama- b-

ama- b-e-

ama- b-i-

ama- b-i-

ama- b-i-

ama- b-u-

or

ris

tur

mur

mini

ntur

vide- b-

vide- b-e-

vide- b-i

vide- b-i-

vide- b-i-

vide- b-u-

or

ris

tur

mur

mini

ntur

leg- a-

leg- e-

leg- e-

leg- e-

leg- e-

leg- e-

r

ris

tur

mur

mini

ntur

audi- a-

audi- e-

audi- e-

audi- e-

audi- e-

audi- e-

r

ris

tur

mur

mini

ntur

capi- a-

capi- e-

capi- e-

capi- e-

capi- e-

capi- e-

r

ris

tur

mur

mini

ntur

SUBJUNTIVO

PRESENTE

SEA AMADO

am(a) .e-

am(a) -e-

am(a) -e-

am(a) –e-

am(a) –e-

am(a) –e-

r

ris

tur

mur

mini

ntur

vide –a-

vide –a-

vide –a-

vide –a-

vide –a-

vide –a-

r

ris

tur

mur

mini

ntur

leg- a-

leg- a-

leg- a-

leg- a-

leg- a-

leg- a-

r

ris

tur

mur

mini

ntur

audi- a-

audi- a-

audi- a-

audi- a-

audi- a-

audi- a-

r

ris

tur

mur

mini

ntur

capi- a-

capi- a-

capi- a-

capi- a-

capi- a-

capi- a-

r

ris

tur

mur

mini

ntur

PRETERÍTO IMPERFECTO

FUERA O FUESE AMADO

ama –re-

ama –re-

ama –re-

ama –re-

ama –re-

ama- re-

r

ris

tur

mur

mini

ntur

vide -re-

vide -re

vide -re-

vide –re-

vide –re-

vide –re-

r

ris

tur

mur

mini

ntur

leg- e- re-

leg- e- re-

leg- e- re-

leg- e- re-

leg- e- re-

leg- e- re-

r

ris

tur

mur

mini

ntur

audi- re-

audi –re-

audi –re-

audi –re-

audi –re-

audi –re-

r

ris

tur

mur

mini

ntur

Cape –re-

Cape –re-

Cape –re-

Cape –re-

Cape –re-

Cape –re-

r

ris

tur

mur

mini

ntur

REGLAS DE FORMACIÓN DE ESTOS TIEMPOS

La voz pasiva de los tiempos del tema de presente se forma sobre la voz activa, sustituyendo las desinencias personales activas por las desinencias personales pasivas: -or/ r

-ris/re

-tur

-mur

-mini

-ntur

La –i pasa a –e en la 2ª p s del pres ind de la 3ª y la 5º conj. También ocurre en la 2ª p s del futuro imperfecto de la 1ª y 2ª conj.

FRASE EN VOZ PASIVA

SUJETO PACIENTE: recibe la acción del verbo, no la realiza. Va en nominativo en latín.

VERBO PASIVO

COMPLEMENTO AGENTE: realiza la acción del verbo pasivo. En latín va en ABLATIVO con la preposición A o Ab si es de persona; o en ABLATIVO SOLO si es de cosa.

Ej: Pater puellam amat/Puella a patre amatur/Arbor vento movetur

TEMA DE PERFECTO

Para sacar este tema se coge la 1ª persona del Pretérito perfecto de ind. (4ª forma del enunciado) y le quitamos la terminación –i en todas las conjugaciones. Con este tema formamos: PRET PERF, PRET PLUSC Y FUTURO PERFECTO DE IND Y SUBJ.

TEMA DE PERFECTO VOZ ACTIVA

Modo

Tiempo

Trad

1ª conj. Tema en a

2º Conj. Tema en e

3º Conj. Tema en cons/u

4º Conj. Tema en ī

5º Conj. Tema en ĭ

INDICATIVO DE PERFECTO

PRETÉRITO PERFECTO

HE AMADO AMÉ

amav

amav

amav

amav

amav

amav

i

isti

it

imus

istis

erunt

vid

vid

vid

vid

vid

vid

i

isti

it

imus

istis

erunt

leg

leg

leg

leg

leg

leg

i

ist

it

imus

istis

erunt

audiv

audiv

audiv

audiv

audiv

audiv

i

isti

it

imus

istis

erunt

cep

cep

cep

cep

cep

cep

i

isti

it

imus

istis

erunt

PRETERITO PLUSCUAMP.

HABÍA AMADO

amav-era-

amav-era

amav-era

amav-era

amav-era

amav-era

m

s

t

mus

tis

nt

Vid-era

Vid-era

Vid-era

Vid-era

Vid-era

Vid-era

m

s

t

mus

tis

nt

Leg-era

Leg-era

Leg-era

Leg-era

Leg-era

Leg-era

m

s

t

mus

tis

nt

Audiv-era

Audiv-era

Audiv-era

Audiv-era

Audiv-era

m

s

t

mus

tis

nt

Cep-era

Cep-era

Cep-era

Cep-era

Cep-era

Cep-era

m

s

t

mus

tis

nt

FUTURO PERFECTO

HABRÉ AMADO

Amav-er-

Amav-er-i

Amav-er-i

Amav-er-i

Amav-er-i

Amav-er-i

o

s

t

mus

tis

nt

Vid-er

Vid-er-i

Vid-er-i

Vid-er-i

Vid-er-i

Vid-er-i

o

s

t

mus

tis

nt

leg-er

leg-er-i

leg-er-i

leg-er-i

leg-er-i

leg-er-i

o

s

t

mus

tis

nt

audiv-er

audiv-er-i

audiv-er-i

audiv-er-i

audiv-er-i

audiv-er-i

o

s

t

mus

tis

nt

cep-er

cep-er-i

ceper-i

cep-er-i

cep-er-i

cep-er-i

o

s

t

mus

tis

nt

SUBJUNTIVO

PRETERIRO PERFECTO

HAYA AMADO

amav-eri

amav-eri

amav-eri

amav-eri

amav-eri

amav-eri

m

s

t

mus

tis

nt

vid-eri

vid-eri

vid-eri

vid-eri

vid-eri

vid-eri

m

s

t

mus

tis

nt

leg-eri

leg-eri

leg-eri

leg-eri

leg-eri

leg-eri

m

s

t

mus

tis

nt

audiv- eri

audiv- eri

audiv- eri-

audiv- eri-

audiv- eri-

audiv- eri-

m

s

t

mus

tis

nt

cap.eri

cap-eri

cap-eri

cap-eri

cap-eri

cap-eri

m

s

t

mus

tis

nt

PRETERÍTO

PLUSCUAMPERFECTO

HUBIRA/HUBIESE OHABRÍA MADO

amav-isse

amav-isse

amav-isse

amav-isse

amav-isse

amav-isse

m

s

t

mus

tis

nt

vid-isse

vid-isse

vid-isse

vid-isse

vid-isse

vid-isse

m

s

t

mus

tis

nt

leg-isse

leg-isse

leg-isse

leg-isse

leg-isse

leg-isse

m

s

t

mus

tis

nt

audiv-isse

audiv-isse

audiv-isse

audiv-isse

audiv-isse

audiv-isse

m

s

t

mus

tis

nt

cep-isse

cep-isse

cep-isse

cep-isse

cep-isse

cep-isse

m

s

t

mus

tis

nt

REGLAS DE FORMACIÓN DE ESTOS TIEMPOS

PRET PERF IND: Todas las conjugaciones: TEMA PERFECTO+ DESINENCIAS PERSONALES ESPECIALES: -i/-isti/-it/-imus/-istis/-erunt o –ere.

PRET PLUSC IND: Todas las conjugaciones: TEMA PERFECTO+- era + DESINENCIAS PERSONALES ACTIVAS.

FUTURO PERFECTO IND: Todas las conjugaciones: TEMA PERFECTO+- er (1ª p s) + DESINENCIAS PERSONALES ACTIVAS. +-eri (demás personas)

PRET PERF SUB: Todas las conjugaciones: TEMA PERFECTO+- eri + DESINENCIAS PERSONALES ACTIVAS.

PRET PLUSC SUB: Todas las conjugaciones: TEMA PERFECTO+- isse + DESINENCIAS PERSONALES ACTIVAS.

TEMA DE PERFECTO VOZ PASIVA

INDICATIVO

IMPERATIVO DE PRES.VOZ ACTIVA

PRETERITO PERFECTO

PRETERITO PLUSCUAMPERFECTO

FUTURO PERFECTO

PRESENTE

AMA

AMAD

HE SIDO AMADO, FUI AMADO

HABÍA SIDO AMADO

HABRÁ SIDO AMADO

-

te

-

te

e

i-te

-

te

e

ite

PARTICIPIO DE PERFECTO +

PRES.IND.

V.SUM

PARTICIPIO DE

PERFECTO +

PRET.IMP. INDICV. V. SUM

PARTICIPIO DE PERFECTO +

FUT. IMP. INDCV. V. SUM

ama vide lege audi cape

amate videte legite audite capite

amatus,a,um +

amatus,a,aum +

amatus,a,um +

amati,ae,a +

amati,ae,a +

amati,ae,a +

sum

es

est

sumus

estis

sunt

amatus,a,um +

amatus,a,aum +

amatus,a,um +

amati,ae,a +

amati,ae,a +

amati,ae,a +

eram

eras

erat

eramus

eratis

erant

amatus,a,um +

amatus,a,aum +

amatus,a,um +

amati,ae,a +

amati,ae,a +

amati,ae,a +

ero

eris

erit

erimus

eritis

erunt

SUBJUNTIVO

IMPERATIVO DE PRES. VOZ PASIVA

PRETERITO PERFECTO

PRETERITO PLUSCUAMPERFECTO

EL PARTICIPIO DE PERFECTO

Se obtiene, quitandole al SUPINO el UM. Ej:

amat/um

se le añaden las ter. us,a,um (sig)

i,ae,a (pl)

igual para todas las conjugaciones

PRESENTE

SE AMADO/ SED AMADO

HAYA SIDO AMADO

HUBIERA/HUBIESE O HABRÍA SIDO AMADO

PARTICIPIO DE PERFECTO +

PRES.SUB V.SUM

PARTICIPIO DE PERFECTO +

PRET. IMP.

SUB.SUM

re

mini

-re

-mini

e-re

i-mini

re

mini

ere

imini

amatus,a,um +

amatus,a,aum +

amatus,a,um +

amati,ae,a +

amati,ae,a +

amati,ae,a +

sim

sis

est

simus

sitis

sint

amatus,a,um +

amatus,a,aum +

amatus,a,um +

amati,ae,a +

amati,ae,a +

amati,ae,a +

essem

esses

esset

essemus

essetis

essent

Los tiempos del tema de perfecto en voz pasiva se forman igual que en castellano, es decir, con el verbo sum (ser) y el participio de perfecto o pasado (yo he sido amado: pretérito perfecto ind pasivo). La ´diferencia en latín es el orden diferente, pues primero se pone el participio y luego el verbo Sum. Otra diferencia es que los tiempos correspondientes del verbo sum no se corresponden con el castellano:

CASTELLANO LATÍN

Pret perf v. SER…………..Pres ind v.SUM

Pret plusc v. SER…………Pret imper v SUM

Futuro perfe v. SER………Futuro imperf v. SUM

VERBOS DEPONENTES

Son aquellos que tienen formas pasivas y significado activo. Algunos de ellos son transitivos, lo que supone que pueden tener un C.D., puesto que no se traducen en voz pasiva.

Para distinguir su conjugación se le quita la terminación –RI al infinitivo de presente pasivo (3ª forma del enunciado) para los verbos de todas las conjugaciones, menos para los verbos de la 3º conj, a los que se les quita la terminación –I. En la mixta o 5ª no se le quita nada.

El enunciado es el siguiente:

1ª HORTOR, HORTARIS, HORTARI, HORTATUS SUM: exhortar

1ªp. s. pres. ind. 2º p.s.pres.ind Inf.pres, pasivo 1ªp.s.pret. perf.pasivo

2ª VEREOR, VERERIS, VERERI, VERITUS SUM: temer

3ª NASCOR, NASCERIS, NASCI, NATUS SUM : nacer.

3ª mixta MORIOR, MORERIS, MORI, MORTUUS SUM: morir

4ª ORIOR, ORIRIS, ORIRI, ORTUS SUM: nacer, surgir.

En su enunciado no aparece el supino propiamente dicho, pero podemos conocerlo por la última forma del enunciado, pues el pretérito perfecto de indicativo pasivo se forma con el participio de perfecto, formado a su vez sobre el tema de supino: HORTATUS, A, UM : HORTATUM.

Sin embargo, el participio de perfecto pasivo de estos verbos tiene valor activo. Se traduce por gerundio simple o compuesto.EJ: proficiscor, proficisceris, proficisci, profectus sum. Participio perf. Pas: profectus, a, um: marchando, habiendo marchado.

VERBO SUM Y COMPUESTOS

Enunciado: sum,es,esse,fuī. Significado: ser, estar, haber.

Es irregular sólo en el tema de presente.

TEMA DE PRESENTE

INDICATIVO

SUBJUNTIVO

IMPERATIVO

Presente

Imperfecto

Futuro

Presente

Imperfecto

Presente

Futuro

sum

es

est

 

sumus

estis

sunt

eram

erās

erat

 

erāmus

erātis

erant

erō

eris

erit

 

erimus

eritis

erunt

sim

sīs

sit

 

sīmus

sītis

sint

essem

essēs

esset

 

essēmus

essētis

essent

 

es

 

 

 

este

 

esto

esto

 

 

estōte

sunto

El tema de perfecto se construye de forma regular sobre el tema fu-:

INDICATIVO

SUBJUNTIVO

Pretérito perfecto

Pretérito pluscuamperfecto

Futuro perfecto

Pretérito perfecto

Pretérito pluscuamperfecto

fuī

fuistī

fuit

 

fuimus

fuistis

fuērunt (fuēre)

fueram

fuerās

fuerat

 

fuerāmus

fuerātis

fuerant

fuerō

fueris

fuerit

 

fuerimus

fueritis

fuerint

fuerim

fueris

fuerit

 

fuerimus

fueritis

fuerint

fuissem

fuissēs

fuisset

 

fuissēmus

fuissētis

fuissent

COMPUESTOS DE SUM

1.- Los siguientes verbos se conjugan cοmo el verbo sum, anteponiéndole la preposiciόn correspondiente: ab, ad, de, etc

· ab-sum, ab-es, ab-esse, a-fuī: estar ausente, faltar

· ad-sum, ad-es, ad-esse, ad-fui (affuī): estar presente,  asistir

· de-sum, de-es, de-esse, de-fuī:  faltar

· in-sum, in-es, in-esse,in-fuī: estar dentro. estar presente

· inter-sum, inter-es, inter-esse, inter-fuī: estar presente, participar, interesar

· ob-sum, ob-es, ob-esse, ob-fuī: dañar, contrariar

· prae-sum, prae-es, prae-esse, prae-fuī: presidir, estar delante

· sub-sum, sub-es, sub-esse: estar debajo

· super-sum, super-es, super-esse, super-fuī: estar encima, dirigir, sobrevivir

Salvo absum, se construyen normalmente con un complemento en DATIVO.

Adsum, ades, adesse, adfui = intr. estar presente, asistir.

Presente Ind.

Perfecto Ind.

Presente de Subj.

adsim

adsis

adsit

adsimus

adsitis

adsint

Perfecto Subj.

adfuerim

adfueris

adfuerit

adfuerimus

adfueritis

adfuerint

Imperfecto Ind

Plucuamp. Ind.

Imperfecto de Subj.

adessem

adesses

adesset

adessemus

adessetis

adessent

Pluscuamp. Subj.

adfuissem

adfuisses

adfuisset

adfuissemus

adfuissetis

adfuissent

Futuro Imperf.

2.- Los siguientes verbos presentan algunas particularidades:

Pos-sum, pot-es, pos-se, potuī: poder

El verbo possum  en el tema de presente se conjuga añadiendo POT ante vocal (salvo en el pret. imper. de subj.= possem, posses, etc) y POS ante la forma de sum que empieza por consonante:

El tema de perfecto es regular sobre el tema potu-.

                                        

INDICATIVO

PRESENTE

PRETERITO PERFECTO

PRETERITO IMPERFECTO

PRETERITO PLUSCUAMPERFECTO

FUTURO SIMPLE

FUTURO ANTERIOR

SUBJUNTIVO

PRESENTE

PRETERITO PERFECTO

PRETERITO IMPERFECTO

PRETERITO PLUSCUAMPERFECTO

LOS VERBOS LATINOS. ACTIVIDADES. 1ºBTO

1.- Escribe la conjugación de los siguientes verbos y saca el tema de presente de cada uno de ellos.

Laudo, laudas, laudare, laudavi, laudatum: alabar.

Mitto, mittis, mittere, misi, misum: enviar

Deleo, deles, delere, delevi, deletum: destruir

Dormio, dormis, dormire, dormivi, dormitum: dormir

Saluto, salutas, salutare, salutavi, salutatum: saludar

Doceo, doces, docere, docui, doctum: enseñar

Dico, dicis, dicere, dixi, dictum: decir

Venio, venis, venire, veni, ventum: venir

Facio, facis, facere, feci, factum: hacer

2.- Escribe qué tiempos se forman con el tema de presente.

3.- Escribe las desinencias que se utilizan con todos los tiempos menos con el pretérito perfecto.

4.- Escribe las tres primeras formas del enunciado de los siguientes verbos. Entre paréntesis tenéis la conjugación a la que pertenece.

Do (1ª): dar

Poto (1ª): beber

Noceo (2ª): perjudicar

Maneo (2ª): permanecer

Rego (3ª): dirigir

Vinco (3ª): vencer

Venio (4ª): venir

Invenio (4ª): encontrar

TEMA DE PRESENTE. EL INDICATIVO.VOZ ACTIVA Y PASIVA.

1.- Escribe en latín el presente de indicativo activo y pasivo de los siguientes verbos y traduce al español sólo la primera persona:

sum, es, esse, fui: ser o estar

amo, amas, amare, amavi, amatum: amar

deleo, deles, delere, delevi, deletum: destruir

facio, facis, facere, feci, factum: hacer

2.- Analiza y traduce las siguientes formas verbales. Hay que poner si están formadas con el tema de presente o de pasado, la persona, el número, el tiempo, el modo, la voz y la traducción en la persona correspondiente.

- laudamus: lauda- (tema de presente) 1ªpers plural presente ind activo: alabamos

- doces:

- laudatis:

- es:

- laudat:

- sunt:

- doceo:

- laudant:

- estis:

- laudatur:

- docentur:

- doceris.

- laudor:

3.- Escribe en latín el pretérito imperfecto de indicativo activo y pasivo de los siguientes verbos y traduce al español sólo la primera persona

sum, es, esse, fui: ser o estar

do, das, dare, dedi, datum. dar

deleo, deles, delere, delevi, deletum: destruir

4.- Analiza y traduce las siguientes formas verbales. Hay que poner si están formadas con el tema de presente o de pasado, la persona, el número, el tiempo, el modo, la voz y la traducción en la persona correspondiente

- delebam:

- dabatis:

- eras:

- dant:

- dabamus:

-erant:

- delent:

- deletis:

- das:

- deleris:

- delentur:

- delebamini:

5.- Escribe en latín el presente de indicativo y el pretérito imperfecto activo y pasivo de los siguientes verbos y traduce al español sólo la primera persona

vinco, vincis, vincere, vici, victum: vencer

venio, venis, venire, veni, ventum: venir

facio, facis, facere, feci, factum: hacer

6.- Analiza y traduce las siguientes formas verbales. Hay que poner si están formadas con el tema de presente o de pasado, la persona, el número, el tiempo, el modo, la voz y la traducción en la persona correspondiente

· veniunt:

· vincimus.

· venitis:

· facitis:

· vincitur:

- veniebas:

· faciebant:

· vincebant:

· vincunt:

· faceris:

· vincuntur:

· vincebantur:

7.- Escribe en latín el futuro imperfecto activo y pasivo de indicativo de los siguientes verbos y traduce al español sólo la primera persona.

sum, es, esse, fui: ser o estar

do, das, dare, dedi, datum: dar

doceo, doces, docere, docui, doctum: enseñar.

8.- Analiza y traduce las siguientes formas verbales. Hay que poner si están formadas con el tema de presente o de pasado, la persona, el número, el tiempo, el modo, la voz y la traducción en la persona correspondiente

· dabo:

· docebuntur:

· ero:

· eritis:

· docebant:

· docebitis:

· erunt:

· docent:

· dabamini:

· dabimur:

9.- Escribe en latín el futuro imperfecto de indicativo activo y pasivo de los siguientes verbos y traduce al español sólo la primera persona

rego, regis, regere, rexi, rectum: dirigir

invenio, invenis, invenire, inveni, inventum: encontrar

facio, facis, facere, feci, factum: hacer

10.- Analiza y traduce las siguientes formas verbales. Hay que poner si están formadas con el tema de presente o de pasado, la persona, el número, el tiempo, el modo, la voz y la traducción en la persona correspondiente

· inveniam:

· regemus:

· regimus:

· invenies:

· invenietis:

· regunt:

· venient:

· facient:

· facimur:

· regimini:

· inveniuntur:

· regentur:

11.- Escribe el imperativo activo de los siguientes verbos y traduce las dos personas:

do, das, dare, dedi, datum: dar

moneo, mones, monere, monui, monitum: aconsejar.

venio, venis, venire, veni, ventum: venir

lego, legis, legere, legi, lectum: leer

12.- Analiza y traduce las siguientes formas verbales. Hay que poner si están formadas con el tema de presente o de pasado, la persona, el número, el tiempo, el modo, la voz y la traducción en la persona correspondiente

- da:

- date:

· monete:

· lege:

· veni:

· venite:

TEMA DE PRESENTE. EL SUBJUNTIVO. VOZ ACTIVA Y PASIVA

13.- Escribe el presente de subjuntivo activo y pasivo de los siguientes verbos:

sum, es, esse, fui: ser o estar

doceo, doces, docere, docui, doctum: enseñar

mitto, mitis, mittere, misi, missum: enviar

puto, putas, putare, putavi, putatum: pensar

14.- Analiza y traduce las siguientes formas verbales. Hay que poner si están formadas con el tema de presente o de pasado, la persona, el número, el tiempo, el modo, la voz y la traducción en la persona correspondiente

· putem:

· mittas:

· doceamus:

· mittant:

· puttat:

· putet:

· sim:

· sit:

· mittatur:

· doceantur:

· mittar:

· docearis:

· putetur:

15- Escribe el pretérito imperfecto de subjuntivo activo y pasivo de los siguientes verbos:

sum, es, esse, fui: ser o estar

doceo, doces, docere, docui, doctum: enseñar

puto, putas, putare, putavi, putatum: pensar

mitto, mitis, mittere, misi, missum: enviar

16.- Analiza y traduce las siguientes formas verbales. Hay que poner si están formadas con el tema de presente o de pasado, la persona, el número, el tiempo, el modo, la voz y la traducción en la persona correspondiente

· mitteret:

· mitteretur:

· putares:

· doceremini:

· doceremus:

· doceantur:

· esset:

· docent:

· mittant:

· mittuntur:

17.- Analiza y traduce las siguientes formas verbales. Hay que poner si están formadas con el tema de presente o de pasado, la persona, el número, el tiempo, el modo, la voz y la traducción en la persona correspondiente

doceo, doces, docere, docui, doctum: enseñar

puto, putas, putare, putavi, putatum: pensar

venio, venis, venire, veni, ventum: venir

lego, legis, legere, legi, lectum: leer

· puta:

· doce:

· doceam:

· docebo:

· putatis:

· putent:

· veni:

· doceor:

· legatur:

· legete:

· docebor:

· legebantur:

· docemini:

· doceretur:

· putem:

· doceremur:

TEMA DE PASADO O DE PERFECTO. INDICATIVO. ACTIVO.

1.- Escribe la conjugación de los siguientes verbos y saca el tema de pasado de cada uno de ellos.

Laudo, laudas, laudare, laudavi, laudatum: alabar.

Mitto, mittis, mittere, misi, misum: enviar

Deleo, deles, delere, delevi, deletum: destruir

Dormio, dormis, dormire, dormivi, dormitum: dormir

Saluto, salutas, salutare, salutavi, salutatum: saludar

Dico, dicis, dicere, dixi, dictum: decir

Venio, venis, venire, veni, ventum: venir

2.- Escribe qué tiempos se forman con el tema de pasado.

3.- Escribe las desinencias que se utilizan con el pretérito perfecto y las que se utilizan con los demás tiempos.

4.- Escribe el pretérito perfecto de indicativo activo y pasivo de los siguientes verbos:

sum, es, esse, fui: ser o estar

saluto, salutas, salutare, salutavil salutatum: saludar

deleo, deles, delere, delevi, deletum:destruir

lego, legis, legere, legi, lectum: leer

5.- Analiza y traduce las siguientes formas verbales. Hay que poner si están formadas con el tema de presente o de pasado, la persona, el número, el tiempo, el modo, la voz y la traducción en la persona correspondiente

· salutavisti:

· salutavistis:

· delevimus:

· deleverunt:

· salutavi:

· legerunt:

· legimus

· fui:

· fuerunt:

· salutata es:

· salutati sumus:

· lecti sunt:

6.- Escribe el pretérito pluscuamperfecto activo y pasivo de indicativo de los siguientes verbos:

sum, es, esse, fui: ser o estar

doceo, doces, docere, docui, doctum: enseñar

venio, venis, venire, veni, ventum: venir

deleo, deles, delere, delevi, deletum: destruir

7.- Analiza y traduce las siguientes formas verbales. Hay que poner si están formadas con el tema de presente o de pasado, la persona, el número, el tiempo, el modo, la voz y la traducción en la persona correspondiente

· docueramus:

· docuistis:

· venerant.

· venerunt:

· fuerant:

· deleveratis.

· delevisti:

· fueram:

· doctus eram:

· deleti eramus:

TEMA DE PASADO O DE PERFECTO. SUBJUNTIVO. ACTIVO Y PASIVO.

8- Escribe el pretérito pluscuamperfecto de subjuntivo activo y pasivo de los siguientes verbos:

Sum, es, esse, fui: ser o estar

Laudo, laudas, laudare, laudavi, laudatum: alabar.

Mitto, mittis, mittere, misi, misum: enviar

9.- Analiza y traduce las siguientes formas verbales. Hay que poner si están formadas con el tema de presente o de pasado, la persona, el número, el tiempo, el modo, la voz y la traducción en la persona correspondiente

· fuissem:

· laudavisset:

· misissent:

· mitterent:

· laudet:

· laudatis:

· laudatus sum:

· laudati essemus:

· missi essent:

10.- Analiza y traduce las siguientes formas verbales. Hay que poner si están formadas con el tema de presente o de pasado, la persona, el número, el tiempo, el modo, la voz y la traducción en la persona correspondiente.

doceo, doces, docere, docui, doctum: enseñar

lego, legis, legere, legi, lectum: leer

· legi:

· lectus est:

· docti sumus:

· lecti erant:

· docti essetis:

· legeram:

· docuerunt:

· legam:

· docebuntur:

· legebantur:

· doceret:

· legeretur:

· doceant:

FORMAS NOMINALES O NO PERSONALES DEL VERBO

Las formas nominales del verbo son aquellas que tienen características propias de los nombres (sustantivos y adjetivos) y de los verbos. Se llaman también formas no personales porque no se conjugan, y por tanto no tienen diversas personas. En castellano son las siguientes: infinitivo, participio y gerundio. En latín son: infinitivo, participio, gerundio, gerundivo y supino.

EL PARTICIPIO

Es un adjetivo verbal. Como adjetivo se declina como ellos porque tiene caso, género y número y desempeña las funciones del adjetivo porque acompaña al sustantivo concertando con él en caso, género y número. Como verbo tiene tiempo (presente, pasado y futuro), voz (activa y pasiva) y rige los complementos propios del verbo.

CLASIFICACIÓN DEL PARTICIPIO DESDE EL PUNTO DE VISTA MORFOLÓGICO.

En Castellano sólo existe un participio y éste es de pasado pasivo: cantado, amado, etc. En Latín existen tres:

A).- Participio de presente activo. Se enuncia en nominativo y genitivo

Formación: 1ª y 2ª conj: Tema de presente + -ns (nominativo sg), nt+ is (genitivo sg 3ª dec)

1a Conjugación: amans , amantis.

2a ": monens , monentis.

3ª, 4ª y 5ª conj: Tema de presente + e+ -ns (nominativo sg), nt+ is (genitivo sg 3ª dec)

3a ": dicens , dicentis.

3a mixta: capiens, capientis.

4a ": audiens , audientis

Declinación: se declina como un adjetivo de 1 terminación falso imparisílabo, por tanto, como sapiens, sapientis. El tema o raíz tiene que terminar en –nt, por tanto se le quita la –is al genitivo sg. (El sufijo –nt está presente en todos los casos menos en el nominativo y vocativo singular porque nts pasa a ns, es decir se pierde la t en contacto con la s)

Declinación de amans, amantis

Singular Plural

Masc-Fem NeutroMasc-FemNeutro

N amans amansamantesamantia

V “ “ “ “

A amantem " “ “

G amantis amantium

D amanti amantibus

A amante/i amantibus

Traducción:

-Gerundio simple: amando

-Proposición adjetiva o de relativo: que ama / que amaba ; depende de si el tiempo del verbo regente es presente o pasado. Ejemplos: Legati pacem petentes Romam venerunt (Los legados que pedían la paz o pidiendo la paz vinieron a Roma).

B).-Participio de perfecto pasivo. Se enuncia en el nominativo de cada género.

Formación: tema de supino + -us, a, um. Ej: amatus, a , um.

Declinación: como los adjetivos de la 1ª y 2ª declinación, como bonus, a, um.

Traducción:

Si es un verbo normal, se traduce como el participio castellano: amatus,a, um: amado.

Si es un verbo deponente, se traduce por gerundio simple o compuesto: profectus,a, um: marchando , habiendo marchado .(proficiscor, proficisceris, proficisci, profectus sum: marchar)

SINTAXIS O FUNCIONAMIENTO DE LOS PARTICIPIOS.

A).- Participio concertado. Un participio es concertado cuando se refiere a una palabra de la frase concertando con ella, y por tanto el participio forma parte de la frase. EJ: Caesar classem devictam cepit.

Cornelius dormiens visum amisit.

Galli egressi ex provincia in silvas se receperunt.

Urbem captam hostes deleverunt.

B).-Participio absoluto o ablativo absoluto. Un participio es absoluto cuando va en ablativo concertando con otra palabra también en ablativo que hace de sujeto de dicho participio; ambos elementos forman otra proposición distinta porque equivale a una proposición subordinada adverbial o circunstancial. En latín nunca lleva preposición.

En castellano existen construcciones parecidas: hecho esto, terminada la clase, etc.

El participio absoluto puede ser de presente o de pasado, nunca de futuro. Se traduce igual que si fuera concertado: el part. de presente como gerundio y el de perfecto como el castellano.

Ablat Abs

Ej: Rege dicente, omnes tacuerunt.

Suj Part pres

Ablat Abs

Finito bello, milites victores redierunt.

EL INFINITIVO

MORFOLOGÍA DEL INFINITIVO

A).- INFINITIVO DE PRESENTE

ACTIVO: Tema de presente + RE (Todas las conjugaciones menos la 3ª)

Tema de presente + ERE (3ª conjugación)

Amo: amare (amar)

Moneo: monere (aconsejar)

Rego: regere (dirigir)

Audio: audire (oir)

Capio: capere (coger)

Sum: esse (ser o estar)

PASIVO: Tema de presente + RI (1ª, 2ª y 4ª conjugación)

Tema de presente + I (3ª y 5ª conjugación)

Amo: amari ( ser amado)

Moneo: moneri (ser aconsejado)

Rego: regi (ser dirigido)

Audio: audiri (ser oido)

Capio: capi (ser cogido)

Sum: no tiene.

B).- INFINITIVO DE PASADO O DE PERFECTO.

ACTIVO: Tema de perfecto + ISSE (Todas las conjugaciones)

Amo: amavisse (haber amado)

Moneo: monuisse (haber aconsejado)

Rego: rexisse (haber dirigido)

Audio: audivisse (haber oido)

Capio: cepisse (haber cogido)

Sum: fuisse (haber sido)

SINTAXIS O FUNCIONAMIENTO DEL INFINITIVO

El infinitivo es una forma nominal del verbo, concretamente es un sustantivo verbal. Como sustantivo el infinitivo tiene género neutro a efectos de concordancia y puededesempeñar las funciones de sujeto, C. D o atributo. Ej: Errare humanum est. Como verbo expresa tiempo (presente, pasado y futuro), voz (activa y pasiva) y rige los complementos propios del verbo. C.D, C.I. C.C….

Desde el punto de vista sintáctico se clasifica de la siguiente manera:

A) INFINITIVO CONCERTADO (I.C)

1.- Se corresponde con el infinitivo castellano.

2.- La traducción es la de los infinitivos castellanos:

Inf. presente activo: amare: amar.

Inf. presente pasivo: amari: ser amado.

Inf. pasado activo: amavisse: haber amado.

3.- El Infinitivo concertado funciona como SUJETO cuando el verbo principal o regente es un verbo impersonal o el verbo SUM. Ej: Errare humanum est (Errar es humano)

4.- El infinitivo concertado funciona como COMPLEMENTO DIRECTO cuando el verbo principal o regente es transitivo. Ej: Caesar bellum gerere constituit (César decidió hacer la guerra)

9.- El infinitivo concertado funciona como ATRIBUTO cuando el verbo principal es el Sum: Ej: Homini docto vivere est cogitare (Para un hombre sabio vivir es pensar)

B) INFINITIVO NO CONCERTADO ( I.N.C)

1.- Esta construcción no existe en castellano.

2.- Tiene un sujeto propio en acusativo.

3.- Esquema de este tipo de oraciones de infinitivo no concertado:

2 ACUSATIVOS+ I.N.C (infinitivo transitivo o infinitivo del verbo Sm)+ VERBO PRINCIPAL

1 ACUSATIVO+ I.N.C (infinitivo pasivo o infinitivo intransitivo)+ VERBO PRINCIPAL

4.- Traducción: Ya no se traduce como el infinitivo castellano sino en unos tiempos determinados según sea el infinitivo y el verbo principal.

Oración principal + la conjunción que + el sujeto del infinitivo + el infinitivo en un tiempo determi