10 ‘Mijn elektrische rolstoel is mijn vrijheid’

Nieuwsuit jouw regio

14

Op tijd naar de oogarts

Waarom vaccineren belangrijk isWaarom vaccineren belangrijk isKlaar voor het griepseizoen

4

8

Pieter bedient alles met één vinger

Op tijd naar de oogarts

Contactlenzen en gezonde ogen

CM.BE VERSCHIJNT TWEEMAAL PER MAAND | JAARGANG 47 | NR 20 | 26 OKTOBER 2015 | AFGIFTEKANTOOR BRUSSEL | P005000

Extra: Hoe zit dat nu met suikers,

koolhydraten en lightproducten?6

2[ de kijk van ]

Redactie cm.be: Haachtsesteenweg 579 | 1030 Brussel | tel. 02 246 41 11 | e-mail: persdienst@cm.be Redactie: Dieter Herregodts, hoofdredacteur | Martine Creve | Chris Van Hauwaert | Nele Verheye | Anneleen Vermeire | Eric De Maegd (administratie) Webredactie: Marc Helin | Tom Van Geertsom Lay-out: Bart Gevaert Verantwoordelijke uitgever (nationale pagina’s): Luc Van Gorp | Haachtsesteenweg 579 | 1030 Brussel Jaarabonnement cm.be: storting van 13 euro op rek.nr. 000-0079000-42 | Mutualistische Edities, Landsbond Christelijke Mutualiteiten | Haachtsesteenweg 579 | 1030 Brussel (met vermelding ‘cm.be’) Druk en verzen ding: Coldset Printing Partners | A. Gossetlaan 30 | 1702 Groot-Bijgaaarden Lid VUKPP cm.be is ondertekenaar van de Milieubeleidsovereenkomst Papier Vlaanderen en steunt de inspanningen van de Vlaamse regering i.v.m. papierrecuperatie Contactgegevens CM: www.cm.be of zie p.15 Foto cover: Violet Corbett Brock

Wat eten we vandaag? Dat is wat mijn kinderen al van ’s morgens vroeg bezighoudt. hun voorstel-len voor het menu zijn welkom. Om het even wat je klaarmaakt – doe maar, veel verder geraken ze meestal niet. De verwachtingen zijn wel hoogge-spannen. op verschillende vlakken. Want wat ik ze voorzet, moet niet alleen lekker zijn. het moet ook beantwoorden aan een rits gezonde voorwaarden.

elke zaterdagochtend buig ik mij samen met mijn nieuwe man over het menu van de komen-de week. Met voedingsdriehoeken en zandlo-pers in ons achterhoofd en met kookboeken van

verschillend allooi voor ons. soms raken we het snel eens over de voedselbevoorrading, maar

het gebeurt dat we zuchten omdat gevarieerde maaltijden vinden niet vlot. Dan draaien onze verre voorouders zich wellicht om in hun graf. Zij moesten andere inspanningen leveren om iets tussen de kiezen te hebben.

Gezond boerenverstand

ste

fan

Dew

icke

reMartine

App tegen zelfmoordgedachten

het Vlaams expertisecentrum suïci-depreventie lanceerde de app backup. hij bevat verschillende tools die men-sen met zelfdodingsgedachten en hun omgeving kunnen helpen een crisis te overbruggen of te voorkomen. De app kun je individueel of met een hulpverle-ner gebruiken. hij is vooraf getest door zowel experten als door mensen met zelfdodingsgedachten. Met positieve re-sultaten. De app is gratis te downloaden.

www.zelfmoord1813.be/backup

om calorieën tellen, meervoudige koolhydraten zoeken en suiker afwegen, moesten zij zich niet bekommeren. het was eten wat de pot schafte, als die al iets schafte. Tegenwoordig rust er een grote verantwoordelijkheid op onze schouders. Want het minste ongemak wordt nu gelinkt aan je voeding. bovendien bestoken voedingsexperts ons voortdurend met nieuwe inzichten, die elkaar al eens durven tegenspreken. ik laat het gezond boerenverstand zegevieren.

Aardappelen blijven in mijn top 3 van ingrediënten staan. Volgens Patrick Mullie op pag. 6 een goede keuze. Want ze bevatten voedingsvezels, eiwitten, antioxidanten en vitami-nen. Je kunt er ook eindeloos mee variëren. Maar ik mag er wel niet te veel van eten. Van niets trouwens. Makkelijk haalbaar, als ik een Nederlandse arts mag geloven. Volgens zijn advies in De standaard moet ik gewoon kleinere borden kopen.

Martine Creve,redacteur cm.be

Er is bij ieder van ons wel een hoek af. Een deel van graag zien is acceptatie. Sommige

dingen kun je nu eenmaal niet veranderen.relatietherapeut Lieven Migerode in De Standaard

Met oordoppen kun je op een muziek-evenement langer en intens genieten.

Als je vaak en lang naar luide muziek luis-tert, loop je risico op gehoorproblemen. 85 procent van de 20-jarigen heeft last van tij-delijk oorsuizen na het uitgaan en 15 procent heeft er permanent mee af te rekenen. Door oordoppen te dragen, kun je dit probleem voorkomen. heb je geen oordoppen bij de hand? CM biedt op verschillende muziek-evenementen gratis oordoppen aan. ook op Night of the Proms zijn ze ter beschikking.

CM-kortingNaast gratis oordoppen krijg je als CM-lid korting voor Night of the Proms op 13, 14, 20 of 21 november in het sportpaleis in Ant-werpen. Als je meespeelt met Zoek en Win op pag. 12 maak je zelfs kans op gratis duo-tickets voor de voorstelling van 20 november.

www.cm.be/nightofthepromswww.cm.be/oorgasme

Gratis oordoppenop Night of the Proms

[ kortgeknipt ]3

Paddenstoelen eten is een gezonde keuze. Maar ga ze beter kopen dan ze te plukken. Dan neem je geen risico’s. Giftige paddenstoelen kunnen immers ernstige schade berokkenen. Padden-

Duw paddenstoelen niet kopje-onder in water

boekje om vreugde en verdriet te delenop zoek naar woorden om vreugde en verdriet van men-sen te delen? het boekje ‘Woorden voor onderweg’ helpt je op weg. Vrijwilligers en medewerkers van CM limburg zoch-ten en schreven zelf citaten, spreuken en gedichten om mensen nabij te zijn in verschillende fasen van het leven. ‘Woorden voor onderweg’ biedt inspiratie voor momen-ten van verwachten, groeien, leven, houden van, dromen, vertrouwen en afscheid nemen. ongetwijfeld een bijzon-der boekje dat het hart raakt van mensen die zich inzet-ten voor een warme en solidaire samenleving.

het boekje kost 13 euro (+ 2 euro verzendingskosten) en is te bestellen bij CM limburg.

directiesecretariaa t.limburg@cm.beTel. 011 280 506

[ het mooiste moment ]

Marleen Van Hoecke (52)

‘Trots op nieuwe titel’Je eigen dochter die zelf een kind krijgt. Voor Mar-leen Van Hoecke uit Wachtebeke was dat een heel bijzondere ervaring. Toen Astor geboren werd, kwam ze ogen te kort.

‘Astor, net 1 jaar geworden, maakt mij ontzettend fier. En ook zeer nieuwsgierig. Want ik zie hem niet elke dag. Dan merk je telkens een enorme evolutie. Zo’n klein baasje in huis is echt plezant. Als mijn dochter en schoonzoon laten weten dat ze op be-zoek komen, betrap ik mij erop dat ik eerst aan As-tor denk. Blijft hij logeren, dan hoor ik ’s nachts elk geluid. Ik ben extra bezorgd als ik op hem pas. Maar dat was vroeger bij neefjes en nichtjes ook het geval. Dat mijn dochter mij het vertrouwen geeft om mee voor haar zoontje te zorgen, daar ben ik heel blij en dankbaar om.’

‘Als je eigen kind mama wordt, schept dat een nieu-we band. Door de borstvoeding voelde mijn dochter de kleine Astor heel dicht bij zich. Ik herkende dat gevoel. Wij delen nu iets samen. Het gezinsritme met een klein kind ben ik niet meer gewoon. Astor vraagt veel energie maar hij geeft mij ook veel energie. Hij houdt mij jong en in beweging. En als mijn man in Astors gebrabbel het woord krokodil hoort, ben ik ontroerd. Naast mama ben ik nu ook omi. Een titel die ik niet zelf gekozen heb, maar waar ik wel heel trots op ben.’

Op zoek naar het dagelijks geluk? Surf naar www.plukjegeluk.be

Vrouwen na 55e te zuinig op uitstrijkjes

Amper 4 op de 10 Vlaamse vrouwen laten nog een uitstrijk-je nemen eens ze de 55 voorbij zijn. Met een uitstrijkje is baarmoederhalskanker nochtans makkelijk op te sporen.

baarmoederhalskanker wordt vaak beschouwd als een ziekte voor jonge vrouwen. Maar dat is een misvatting. Want bijna de helft van de ongeveer 350 Vlaamse vrouwen die elk jaar de diagnose van baarmoederhalskanker krijgt, is ouder dan 50. Dat blijkt uit cijfers van het Centrum voor kankerop-sporing. Met een uitstrijkje kan baarmoederhalskanker vroeg worden ontdekt. baarmoederhalskanker ontwikkelt zich traag. Vaak gaat het om een voorloper van kanker en een eenvoudige behandeling kan dan voorkomen dat je kan-ker krijgt. een uitstrijkje om de drie jaar volstaat. Je krijgt het om de drie jaar volledig terugbetaald. Vrouwen tussen de 25 en 64 die de laatste drie jaar geen uitstrijkje lieten nemen, krijgen een uitnodiging om dat te laten doen.

www.cm.be/baarmoederhalskanker

het mooiste momenthet mooiste momenthet mooiste momenthet mooiste moment

Te Gek!? reikt label uitVlaamse steden en gemeenten die initiatieven opzetten om psychische problemen bespreek-baar te maken, krijgen het label Zot van Te Gek!?.

De nieuwe campagne Zot van Te Gek!? moe-digt steden en gemeenten aan om het taboe rond geestelijke gezondheid te doorbreken. 1 op de 3 mensen krijgt ooit met psychische pro-blemen te maken. erover spreken is de eerste stap naar hulp. steden en gemeenten die dit onder de aandacht van hun inwoners brengen met acties, kunnen het label Zot van Te Gek!?

aanvragen. Maasmechelen kreeg het als eerste uitgereikt. De gemeente richt zich met projecten naar verschillende leeftijdsgroepen. Vooral het anti-stigmafilmpje dat voor elke filmvertoning in de bioscoop van Maasmechelen wordt getoond, springt in het oog.

CM steunt Te Gek!?www.tegek.be

lie

ven

Van

Ass

che

Variatie troef bij de paddenstoelen. Giftige soorten laten zich echter niet gemakkelijk kennen. Paddenstoelen plukken is werk voor specialisten.

stoelen bestaan voor 90 procent uit water en be-vatten weinig calorieën. Ze zijn ook een goede bron van mineralen en vitamine b2.

Paddenstoelen zijn wel kwetsbaar en nemen vocht op dat ze tijdens de bereiding weer vrijge-

ven. laat ze daarom niet weken in water. spoel ze kort af of maak ze schoon met een bor-

steltje of keukenpapier. Witte champig-nons kun je ook rauw eten maar be-perk die hoeveelheid. Want ze bevatten mogelijk een giftige stof. Verhitting kan deze stof neutraliseren.

44[ uitgelicht ] contactlenzen en gezonde ogen

> TeksT: ANNeleeN VerMeire

om problemen te vermijden’‘Contactlenzen zijn handig. Maar mensen gaan vaak pas naar de oogarts als ze klach-ten hebben. Met enkele spelregels kun je problemen voorkomen.’ Op consultatie bij lenzenspecialist Werner Spileers, dienst-hoofd Oogziekten (UZ Leuven) en professor aan de Faculteit Geneeskunde (KU Leuven).

Lenzenspecialist Werner Spileers: ‘Ga

jaarlijks naar de oogarts, ook al heb je

geen last’

Hebben lenzendragers vaak klachten? Dr. Werner Spileers: ‘Te vaak. Ze komen meestal pas als het te laat is. Dat is jammer. Wanneer de aanpassing aan de ogen door de oogarts, het on-derhoud en de opvolging goed gebeuren, zijn len-zen ideaal. Gebeurt een stap niet correct, dan is dat een risico. lenzen plaats je op het hoornvlies. Zo krijgt het hoornvlies minder zuurstof. Je moet dat in de gaten houden. ook het juiste materiaal en een goede pasvorm zijn belangrijk. een goede lens kun je dus niet zelf kiezen. ik raad online

lenzen kopen dan ook af. De kwaliteit is onzeker en er wordt niet opgevolgd of de lens goed past.’

U spreekt van spelregels voor een goed ge-bruik. Wat houden die in?‘De eerste regel is die aanpassing. Daarvoor moet je langsgaan bij een oogarts. De tweede gaat over lenzen dragen. De meeste mensen kie-zen zachte lenzen. Dat kunnen maand-, week- of daglenzen zijn. het is belangrijk dat je die elke maand, week of dag vervangt. Contactlenzen ab-

sorberen eiwitten. Zo ontstaat er beslag op je lenzen en zullen ze minder comfortabel aanvoe-len. Je kunt ook ontstekingen krijgen. lenzen dragen, gaat ook over lenzen uitdoen. Draag ze als je bezig bent. ben je thuis of ga je slapen, laat je hoornvlies dan recupereren en doe ze uit.’

Ook het onderhoud is belangrijk.‘Dat klopt. en dat is per type lens anders. haal lenzen niet zomaar uit een winkelrek. Je moet weten welk product geschikt is en hoe je ze moet

‘Spelregels

‘ik draag al 25 jaar lenzen’, zegt sofie simoen uit oostende. ‘ik heb nog steeds geen last. ik ga jaarlijks naar de oogarts, vervang mijn lenzen om de vijf weken en ik bewaar ze in een speciale vloeistof. ik wissel ook regelmatig af met mijn bril. ik hoop dat ik ze op die manier nog lang kan dragen.’

‘Toen ik naar het middelbaar ging, ben ik gestart met harde lenzen. Die voelden niet comfortabel aan. uiteindelijk ben ik overgeschakeld naar zachte lenzen. Daarna had ik geen klachten meer.’

‘lenzen zijn handig. ik vind het gemakkelijk om te sporten. Zeker om te zwemmen. ik vraag me wel af of zwemmen met lenzen eigenlijk goed is. ik vind het ook fijn dat ik een volledig zicht heb. bij een bril valt er opzij een deel van je zicht weg. Nee, ik heb geen ongemakken. Je moet steeds je spullen bij hebben en wat oefenen met het in- en uitnemen, maar alles went.’

Dochter emma Verschelde is net gestart met lenzen dragen. ‘sinds deze zomer’, vertelt ze. ‘De oogarts heeft me doorver-wezen naar het contactlenzencentrum. Daar zoeken we uit welke lenzen het meest geschikt zijn. ik draag ze dus nog niet lang, maar ik doe ze al heel vlot in en uit!’

Sofie (37) en Emma (12): een ervaren lenzendrager en een starter

‘Contactlenzen zijn handig’

Emma (l.): ‘Ik draag mijn lenzen nog niet zo lang, maar ik doe ze al vlot in en uit.’

Viol

et C

orbe

tt b

rock

Het verzekeringscomité van het Riziv, het overlegorgaan tussen ziekenfondsen en zorgverstrekkers, keurde vorige week met een gewone meerderheid het voorstel voor het budget van de ziekteverzekering in 2016 goed. Het voorstel kwam tot stand met een duidelijke visie op de zorg van morgen. Nadruk lag op de verhoging van de toegankelijkheid van de zorg en op de verdere uitbouw van de zorg op de eerste lijn. De patiënt stond daarbij centraal.

Tot onze verbazing heeft de regering dat voorstel begin deze week afgewezen. Ze kwam met een eigen voorstel op de proppen, waarin een aantal boekhoudkundige meevallers verwerkt waren. Dat geld werd ter beschikking gesteld voor nieuwe initiatieven.

Op het eerste gezicht lijkt dat goed nieuws, tot we horen waarvoor de regering de extra middelen wil inzetten. Geen sprake meer van de versterking van de eerste lijn, geen steun voor maatregelen om overconsumptie binnen radiologie en klini-sche biologie tegen te gaan. Bovendien honoreert het voorstel een geneesmidde-lenbudget zonder visie op zorg op lange termijn.

Sommige maatregelen stemmen tot nadenken. Een visie op de zorg van morgen kun je er moeilijk in vermoeden. Het nieuwe voorstel zou zoge-

zegd de patiënt centraal stellen. Ik denk dat het hoog tijd is om eens na te gaan wie die patiënt echt is en wat zijn be-

hoeften nu werkelijk zijn. Wij als ziekenfonds hebben hiervoor alvast ons huiswerk gemaakt.

Bovendien, en ook dat stemt ons ontevreden, heeft de regering de ziekenfondsen volledig buitenspel gezet.

‘We erkennen uitdrukkelijk de vrijheid en de verant-woordelijkheid van de zorgverstrekkers en de zieken-

fondsen in het kader van het overlegmodel, alsook andere belanghebbenden van de ziekteverzekering, … om

met voorstellen te komen’, zo stond het in de be-leidsnota gezondheidszorg. Ik moet eerlijk zeg-gen dat ik daar niets van zie.

Geloven we nog dat we samen een koers moe-ten rijden? Of kunnen we beter elk onze eigen weg gaan, zonder visie? Ik betwijfel of de pa-tiënt van dat laatste beter zal worden.

Luc Van Gorp,voorzitter CM

Regering zet ziekenfondsen Regering zet ziekenfondsen Regering zet

buitenspels

tefa

n D

ewic

kere

Sommige maatregelen stemmen tot nadenken. Een visie op de zorg van morgen kun je er moeilijk in vermoeden. Het nieuwe voorstel zou zoge-

zegd de patiënt centraal stellen. Ik denk dat het hoog tijd is om eens na te gaan wie die patiënt echt is en wat zijn be-

hoeften nu werkelijk zijn. Wij als ziekenfonds hebben hiervoor alvast ons huiswerk gemaakt.

Bovendien, en ook dat stemt ons ontevreden, heeft de regering de ziekenfondsen volledig buitenspel gezet.

‘We erkennen uitdrukkelijk de vrijheid en de verant-woordelijkheid van de zorgverstrekkers en de zieken-

fondsen in het kader van het overlegmodel, alsook andere belanghebbenden van de ziekteverzekering, … om

met voorstellen te komen’, zo stond het in de be-leidsnota gezondheidszorg. Ik moet eerlijk zeg-gen dat ik daar niets van zie.

Geloven we nog dat we samen een koers moe-ten rijden? Of kunnen we beter elk onze eigen weg gaan, zonder visie? Ik betwijfel of de pa-tiënt van dat laatste beter zal worden.

ste

fan

Dew

icke

re

55

[ de voorzet ]

‘Bewaar lenzen nooit in kraanwater’’

bewaren. Je oogarts heeft die informatie. Ver-vang het vocht waarin je je lenzen bewaart min-stens wekelijks. hou ook de lenshouder proper. spoel hem regelmatig af en vervang hem na en-kele maanden. Gebruik nooit kraanwater om je lenzen te bewaren en maak ze nooit vochtig met speeksel. Want micro-organismen kunnen infec-ties veroorzaken.’

Vormt zwemmen of douchen met lenzen een risico?‘Zwembadwater is nooit proper, zeker warm wa-ter niet. Wie lenzen draagt en ze na het zwem-men nog gebruikt, kan een ontsteking krijgen. Je kunt wel lenzen dragen om te zwemmen, maar vervang ze het best nadien. een daglens die je na het zwemmen weggooit, kan het risico beperken. ook voor wie harde lenzen draagt. Douchen is niet zo erg. er kunnen bacteriën in het water zit-ten, maar bij ons is dat risico beperkt. het is vooral belangrijk dat je lenzen niet in water be-waart.’

De laatste spelregel gaat dan over opvolging?‘Ja. Ga jaarlijks naar de oogarts, ook al heb je geen last. omdat je hoornvlies minder zuurstof krijgt, kunnen je lenzen minder comfortabel voe-len. er kunnen ook bloedvaatjes in je hoornvlies ingroeien. Dat merk je zelf niet. Aanvankelijk heb je geen klachten, maar volg je dat niet op, dan zullen er steeds meer bijkomen en zal je je len-zen steeds minder verdragen. De oogarts kan je lenzen aanpassen bij problemen. Je kunt tiental-len jaren genieten van je lenzen als je ze goed gebruikt en regelmatig op controle gaat. bij zachte lenzen loop je nu eenmaal meer risico op infecties en op onherstelbaar zichtsverlies dan bij harde lenzen. Maar zachte contactlenzen zijn goede producten, je moet gewoon de spelregels volgen.’

Alle informatie over brillen, lenzen en tegemoetkomingen: www.cm.be/bril

foto

’s: G

uy P

utte

man

s

Emma (l.): ‘Ik draag mijn lenzen nog niet zo lang, maar ik doe ze al vlot in en uit.’

6[ goed in mijn vel ] over koolhydraten, suikers en lightproducten

Koolhydraten schrappen, 30 dagen zonder suiker, voeding is steeds vaker bron van controverse. Maar wat moe-ten we nu nog geloven? Patrick Mullie, voedingsdeskundige aan de Vrije Uni-versiteit Brussel, haalt er de weten-schap bij en klaart het uit.

Zijn koolhydraten boosdoeners?Patrick Mullie: ‘laat je niets wijsmaken door di-eetgoeroes of bekende Vlamingen: koolhydraten zijn niet slecht voor de gezondheid. Ze schrap-pen is dus zeker geen goed idee. er zijn zelfs wetenschappelijke onderzoeken die stellen dat je gezondheid erop achteruit gaat als je te weinig koolhydraten eet. Wel belangrijk is dat je maat houdt en kiest voor meervoudige koolhydraten. Die kun je onder andere vinden in aardappelen, volle granen, muesli, zilvervliesrijst, havermout, volle broodsoorten, quinoa en couscous. Deze producten geven je in verhouding veel energie voor weinig kilocalorieën. Waar je wel voorzich-tig mee moet zijn: geraffineerde koolhydraten, te vinden in witte suiker, wit brood, koekjes en indus-trieel gebak. Die leveren weinig energie voor veel calorieën.’

Word je dik van aardappelen?‘sommige mensen zetten aardappelen minder op het menu omdat ze denken dat het dikmakers zijn. Niets is minder waar. Gekookte aardappelen be-vatten 70 kilocalorieën per 100 gram. Ter vergelij-king: gekookte witte rijst levert 130 kilocalorieën, gekookte pasta 125, quinoa ook 130. Aardappelen

> TeksT: Nele Verheye

> foTo: sTef DehANTsChuTTer

op je bord

Patrick Mullie: ‘Koolhydraten zijn niet slecht, wat gezondheidgoeroes of bekende Vlamingen ook beweren.’

Controverse

komen dus zeker goed uit deze vergelijking. bo-vendien bevatten ze meervoudige koolhydraten, voedingsvezels, plantaardige eiwitten, mineralen zoals ijzer en kalium, antioxidanten en vitaminen b1, b6 en C. Aardappelen verdienen dus zeker hun plaats binnen een gezonde voeding. let wel: overdrijf niet met de hoeveelheden (3 aardappelen

per persoon volstaan), en wees zuinig met berei-dingen waarbij je extra vet toevoegt, zoals bakken of frituren.’

Is het zinvol om suiker te schrappen?‘Door bepaalde media-acties ontstond het idee dat suiker vergif is. Mensen probeerden zelfs

... samen met de Intersoc-skimonitor op de foto

Wintersport in Zinal (Zwitserland)

Meer informatie via www.intersoc.be en 070 233 119.

Kom deze winter naar Zinal en geniet van een skivakantie voor het hele gezin.

Je logeert in het gerenoveerde Intersoc-hotel op wandel-afstand van de kabelbaan. In minder dan 7 minuten sta je op 2 438 m hoogte en daar is het … één en al actie!

We hebben nog vrije plaatsen tijdens de kerst-, krokus- en paasvakantie. Prijzen vanaf 798 euro.

Buiten de schoolvakanties komt Oekkie langs. Dan logeren alle kinderen tot en met 6 jaar gratis.

cm.be_07-10_Leysin.indd 1 12/10/2015 11:04:17

7

Recept: Johan Engelen www.johanengelen.be

[ smakelijk ]

JohanEngelen

Krokante pladijs met witloof en sabayonIngrediënten voor 4 personen: 4 pladijsfilets • 100 ml arachideolie • 6 stronken witloof • 1 klontje boter • 1 eet-lepel kappertjes • 2 eieren • 50 g bloem • 100 g paneer-meel • 1 eetlepel bieslook • flesje witbier • 1 citroen • een snuifje gemberpoeder • 100 g geklaarde boter

• snijd de pladijsfilets in smalle stroken van ongeveer 3 cm• kruid de bloem met peper en zout• haal ze door de bloem, daarna door het eiwit en vervol-

gens door het paneermeel• snijd de witloof in julienne• smelt een klontje boter in de pan en bak hierin de witloof

kort aan• kruid met peper en zout en voeg als laatst de bieslook

toe• klop op een laag vuur een sabayon met de twee eidooi-

ers, het witbier, een snuifje gemberpoeder en het citroensap

• breng op smaak met peper en zout en voeg er gelijk-matig, met een klein straaltje de geklaarde boter aan toe

• verhit een pan met de arachideolie en bak hierin de stukjes vis

• schik het witloof in een dresseerring en leg de vis er bovenop

• giet er wat sabayon rond• werk af met wat stengeltjes bieslook en enkele

kappertjes

30 dagen zonder suiker te leven. hoewel dit goed was om onze overconsumptie eens aan te kaar-ten, is het absoluut niet nodig om suiker volledig uit onze voeding te bannen. Met suiker op zich is er niets mis, en het is al helemaal niet giftig. in een beperkte hoeveelheid kan het gerust deel uit-maken van een gezond voedingspatroon. De sui-kerconsumptie is de laatste jaren aan het dalen, maar het aantal mensen met overgewicht blijft stijgen. suiker is dus zeker niet de enige dikma-ker. Minder suiker eten is een goed idee, maar het is minstens even belangrijk om minder vet te eten, meer fruit en groenten op het menu te zet-ten, porties te verkleinen, meer te bewegen, en ga zo maar verder.’

Moet je melk drinken?‘er zijn bepaalde groepen die beweren dat je melk moet drinken om stevige botten te hebben, en andere groepen die als reactie daartegen alles doen om het imago van melk onderuit te halen. Algemeen kunnen we zeggen dat melkproducten zeker voordelen hebben. halfvolle melk, magere melk en magere yoghurt zijn, zolang je er niet mee overdrijft, uitstekende energiebronnen. An-derzijds kun je ook een gezond leven leiden zon-der melkproducten, maar dan moet je er wel op letten dat je op een andere manier voldoende cal-cium opneemt. Dat kan door een combinatie van plantaardige dranken verrijkt met calcium en an-dere calciumhoudende producten zoals broccoli, spinazie, venkel, walnoten, bepaalde vissoorten, schaal- en schelpdieren en sommige mineraal-waters.’

Val je af van lightproducten?‘Afvallen door te eten: de voedingsindustrie wil het ons graag laten geloven. helaas: in veel gevallen is het verschil tussen een gewoon product en een lightproduct zo klein, dat het effect op de gezondheid bijna verwaarloos-baar is. bovendien nemen mensen vaak een grotere portie van een lightproduct, waar-door je uiteindelijk toch op meer kilocalorieën uitkomt. Je bent vaak beter af als je van het oorspronkelijke product gewoon een kleinere portie gebruikt. Dat is trouwens ook gezon-der voor je portemonnee, want lightproducten kosten dikwijls dubbel zoveel als het origineel. in sommige gevallen kan het wel nog meeval-len, bijvoorbeeld in het geval van lightfrisdran-ken, waarbij het verschil in calorieën wel vrij groot is. Maar wellicht hebben deze weer an-dere gezondheidsnadelen. Conclusie: laat je niet beetnemen en bekijk eerst hoe groot het verschil is voor je zomaar een lightproduct in je winkelkar legt.’

In het boek ‘Gezond eten, langer leven. Het mediterrane model’ (Uitgeverij Garant, 20 euro) gaat Patrick Mullie op zoek naar de wetenschappelijke waarheid achter bewe-ringen over voeding en stelt hij een model van gezonde voeding voor.

Chips Chocolade Goudakaas Salami* Zwan Worstjes

Ontbijtgranen*

■ STANDAARD■ LIGHT

536

479

518

451

381

257

397

446

200

44

150

0,3

374372

Gekookte aardappelen

70

130125 130

Gekookte rijst

QuinoaGekookte pasta

(zonder saus)

Koolhydraten: aantal kilocalorieën per 100 gram.

Een aantal gewone producten vergeleken met hun lightvariant, in kilocalorieën per 100 gram. (*sommige lightproducten bevatten zelfs meer kilocalorieën dan het origineel)

2. Na vaccinatie ben je meteen 100 procent beschermd

Jammer genoeg is dat niet zo. kom je binnen de twee weken na je vaccinatie in aanraking met het griepvirus, dan kun je toch griep krijgen. het duurt immers twee

weken tot je lichaam voldoende afweerstoffen heeft aangemaakt om je te beschermen te-

gen griep. het vaccin beschermt ook enkel tegen de virussen die erin werden verwerkt. komt er een nieuwe variant opdagen, dan kun je daardoor besmet worden. het kan ook zijn dat het vaccin minder goed aanslaat

omdat je verzwakt bent, bijvoorbeeld door hoge leeftijd of ziekte. Toch heeft vaccineren zin, want de gevolgen van griep zullen kleiner zijn.

griepTijd voor de griepprik. Van half oktober tot half november is ideaal, maar het kan nog zolang het griepvirus niet in het land is. Denk er op tijd aan om een voorschrift te vragen bij je arts zodat je je vaccin kunt ophalen bij de apotheker. Wat weet jij over griep? We helpen zeven misverstanden uit de wereld.

> TeksT: Chris VAN hAuWAerT > illusTrATies: ruTGer VAN PArys

8[ even buiten strijd ] tijd om te vaccineren

misverstanden over

3. Het griepvaccin veroorzaakt griepeen hardnekkig misverstand. Aangezien het griepvaccin geen levende virusdeel-tjes bevat, kan het geen griep veroorzaken. Na de vaccinatie gaat je lichaam wel verdedigingsstoffen aanmaken. Dat voel je soms maar echt ziek word je er niet van. Als je ziek wordt nadat je het griepvaccin kreeg, werd je wellicht besmet door een ander virus dat bijvoorbeeld verkoudheid veroorzaakt.

1. Als je nog niet ziek bent, kun je griep niet doorgeven

Niet correct want je kunt iemand besmetten net voor je zelf ziek wordt. Voor je zelf beseft dat je griep hebt, kun je dus al iemand besmet hebben. ook als je een milde vorm van griep hebt, kun je iemand besmetten. Vaccinatie helpt te voorkomen dat je griep krijgt. De kans op besmetting kun je aanzienlijk verkleinen door enkele basishygiëneregels in acht te ne-men: was de handen vaak met water en zeep; gebruik wegwerpzakdoekjes als je moet hoesten of niezen; maak deurkl inken en keukengerief regelmatig schoon met een gewoon schoonmaakproduct.

4. Griep kun je maar eens per jaar krijgen

Van hetzelfde virus kun je inderdaad maar één keer ziek worden. Maar griepvirussen hebben de onhebbelijke gewoonte om voortdurend te veranderen. Je kunt dus in principe binnen het jaar nog eens besmet worden door een ander type influenzavirus. De samenstelling van het griepvaccin is elk jaar anders en houdt rekening met de virusstam-men die voorkomen.

5. Zwangere vrouwen mogen geen griepprik krijgen

het tegendeel is waar. ben je 14 weken of meer zwanger op het moment dat de griepvaccinatie begint (vanaf 15 oktober), dan laat je je het best vaccineren. Praat erover met je arts. Griep is gevaarlijk voor zwangere vrouwen omdat ze minder weerstand hebben tegen in-fecties. Zo kan de griep harder toeslaan en meer complica-ties veroorzaken. ook voor de foetus is griep gevaar-lijk. Griep kan vroegge-boorte, verminderd ge-boortegewicht en een miskraam meebren-gen.

7

Kinderen klagen wel vaker over buikpijn. Het is niet altijd duidelijk wat er aan de hand is. Maar vezelrijke voeding en een goed gesprek kunnen wonderen doen.

Wat is het?bijna een kind op de tien klaagt regelmatig over buikpijn. Terugkerende buikpijn is meestal goedaardig. Meisjes hebben er vaker last van dan jongens.

Wat zijn de oorzaken?Veel kinderen krijgen buikpijn door te veel, te snel of te vet te eten. ook stress- situaties thuis of problemen op school zetten zich vaak op de darmen. lichamelijke oorzaken komen minder voor. enkele voorbeelden daarvan zijn verstopping, reflux, intolerantie voor gluten of melkproducten, darmontstekingen en infecties aan de urinewegen.

Wat kun je eraan doen?om de buikpijn aan te pakken, moet je op zoek naar de oorzaak. Dat is niet evident, want kin-deren kunnen niet altijd verwoorden wat er scheelt. een buikpijndagboek kan veel duidelijk maken. Noteer wanneer en hoelang je kind buikpijn heeft. schrijf ook op wat eraan vooraf ging. At je kind te veel? Zag het op tegen een toets? en geef punten volgens de ernst van de pijn.Veel problemen los je op met een vezelrijk dieet: volkorenbrood, fruit en rauwe groenten. Zorg er ook voor dat je kind voldoende drinkt. Als je weet van welke voedingswaren je kind buikpijn krijgt, probeer je deze natuurlijk te mijden.buikpijn met psychische oorzaken doe je beter niet af als aanstellerij. Zoek samen met je kind uit waarom het angstig of gespannen is. Geef je kind de nodige aandacht, maar leer het ook de pijn te verdragen. Pijnstillers geef je beter niet. Ze kunnen bijwerkingen geven en ze bevestigen aan je kind dat het ziek is.

Wanneer ga je naar de dokter?klaagt je kind gedurende drie maanden geregeld over buikpijn? en is het door de buikpijn uit zijn gewone doen? raadpleeg dan je huisarts. Doe dat ook als de buikpijn gepaard gaat met andere klachten zoals koorts, misselijkheid, diarree, hoofdpijn of huiduitslag.

Hoe kun je het voorkomen?Door gezond en vezelrijk te eten en voldoende te drinken, voor-komt je kind al heel wat ellende. ook beweging bevordert de darmwerking. laat je kind ook merken dat je zijn gevoelens ernstig neemt. en als het kampt met problemen, aarzel dan niet om de hulp in te schakelen van de huisarts, de school of het Clb.

Michiel Callens, preventie-arts CM

www.cm.be/dehuisdokter

[ de huisdokter ] buikpijn bij kinderen

9

hoe help je een kind dat geregeld buikpijn heeft?

Veel problemen los je op met een vezelrijk dieet: volkorenbrood, fruit en rauwe groenten. Zorg er ook voor dat je kind voldoende drinkt. Als je weet van welke voedingswaren je kind buikpijn krijgt, probeer je deze natuurlijk te mijden.buikpijn met psychische oorzaken doe je beter niet af als aanstellerij. Zoek samen met je kind uit waarom het angstig of gespannen is. Geef je kind de nodige aandacht, maar leer het ook de pijn te verdragen. Pijnstillers geef je beter niet. Ze kunnen bijwerkingen geven en ze bevestigen aan je kind dat

klaagt je kind gedurende drie maanden geregeld over buikpijn? en is het door de buikpijn uit zijn gewone doen? raadpleeg dan je huisarts. Doe dat ook als de buikpijn gepaard gaat met andere klachten zoals koorts,

Door gezond en vezelrijk te eten en voldoende te drinken, voor-komt je kind al heel wat ellende. ook beweging bevordert de darmwerking. laat je kind ook merken dat je zijn gevoelens ernstig neemt. en als het kampt met problemen, aarzel dan niet om de hulp in te schakelen van de huisarts, de school

Michiel Callens, preventie-arts CM

www.cm.be/dehuisdokter

griep 6. Een antibioticakuur helpt je snel af van griep

ook al een hardnekkig misverstand. Anti-biotica helpen geen moer tegen griep want een virus kun je niet bestrijden met anti-biotica. Virusremmers dan? Die verkorten de ziekteperiode nauwelijks en het is niet bewezen dat ze minder complicaties of minder sterfte veroorzaken. Griep moet je uitzieken en dat vergt wat tijd. raad-pleeg je huisarts wel als de koorts na vier dagen niet zakt of als hij terugkeert, als je pijn hebt bij het ademhalen of kortademig bent en naast koorts en spierpijn nog an-dere klachten hebt.

7. Ik had nog nooit griep, dus moet ik mij niet laten vaccineren

Dat is een misrekening. De ene mens is inderdaad meer vatbaar voor griep dan de andere. Maar je weet nooit. behoor je tot de risicogroepen, dan laat je je het best elk jaar inenten. Voor volgende men-sen is de griepprik sterk aanbevolen: 65-plussers, mensen die in een woon-zorgcentrum of ziekenhuis opgenomen zijn, mensen met een hartziekte, een longziekte zoals ernstig astma of CoPD of een lever- of nierziekte, diabetespati-enten, mensen met een chronische spier-ziekte, mensen van wie de weerstand ver-minderde door ziekte of medische behan-deling en ook zwangere vrouwen (zie ver-der). Mensen die in de gezondheidssector of met baby’s jonger dan 6 maanden wer-ken, krijgen ook de raad zich te laten vac-cineren. risicopersonen krijgen een deel van het vaccin terugbetaald. Voor rust-huisbewoners in Vlaanderen is het vaccin gratis.

een kind dat geregeld

misverstanden over

ste

fan

Dew

icke

re

10[ sterker met steun ] rolstoel, smartphone en televisie bedienen met één vinger

Aan een stevige vaart rijdt Pieter De Witte (28) door de gangen van Dominiek Savio in Gits, de instelling waar hij ver-blijft. De hoogtechnologische rolstoel waar hij in zit, is voor Pieter van le-vensbelang. Hij legt zelf uit waarom.

> TeksT: Nele Verheye

> foTo’s: VioleT CorbeTT broCk

Technologie aan sneltempo

eg het als ik te rap rijd hé’, lacht Pie-ter wanneer ik achter hem aan door de gang snel aan een – toegegeven

– vrij hoog tempo. ‘ik ben niet gewend om re-kening te houden met mensen die wandelen.’ in zijn kamer steekt Pieter meteen van wal. ‘Mijn elektrische rolstoel is alles voor mij. het is mijn vrijheid. Zonder zou ik de hele dag in mijn bed moeten blijven liggen.’ Pieter lijdt aan de ziekte van Duchenne, een erfelijke aandoening waar-door zijn spieren aftakelen. hij bedient zijn rol-stoel via een joystick die reageert op zeer kleine bewegingen. Achteraan op zijn rolstoel staat een beademingsapparaat, dat extra zuurstof aanle-vert. ‘ik kan steeds minder. soms is dat lastig, maar het komt niet van vandaag op morgen. Met de jaren heb ik er leren mee omgaan.’

HuzarenstukVia de joystick bedient Pieter niet alleen zijn rol-stoel, maar ook zijn smartphone, computer en televisie. het geïntegreerde systeem werd aan-geleverd door de CM-Thuiszorgwinkel en haar partner hMC, dat zich toespitst op hoogtechno-logische oplossingen. ‘De mensen bij hMC zijn erg goed op de hoogte van wat er allemaal be-staat’, vertelt Pieter. De rolstoel zelf is een huza-renstuk. ‘Geen twee mensen zijn gelijk. het hele

systeem is op mij afgesteld, van de technologie en de software tot de hoofdsteun en de zitting. het is niet makkelijk, er spelen veel factoren mee. ik kan zelf nauwelijks bewegen, dus moet mijn rolstoel kantelen om van houding te wisse-len. het beademingssysteem neemt veel plaats in, maar de rolstoel moet ook compact blijven. en het geheel mag niet te zwaar worden, anders gaat de batterij niet lang genoeg mee. samen

Z

met de mensen van hMC hebben we alles tegen elkaar afgewogen, en zijn we tot dit resultaat ge-komen. ik ben er heel tevreden mee.’

Nooit afhet werk is echter nooit af. Vorige winter is Pieter zwaar ziek geweest, waardoor hij sterk vermagerde. ‘Daardoor passen mijn zitting en rugsteun niet goed meer. De mensen van de CM-Thuiszorgwinkel komen binnenkort nieuwe op-metingen doen. De drukpunten moeten anders verdeeld worden. het is echt millimeterwerk. Zoeken en proberen, telkens opnieuw. Ze doen al dat werk aan huis. ook dat is belangrijk, want het is niet evident om mij uit de rolstoel te ha-len. Dat doe ik het liefst hier in de instelling, met mensen die mij goed kennen.’

Aan Pieters rolstoel hangt een prijskaartje van 22 000 euro. ‘het meeste daarvan krijg je terug-betaald. enkel de aanpassing voor de smartpho-ne niet, dat wordt gezien als luxe. ik ben erg blij met de terugbetaling. Deze rolstoel is voor mij levensnoodzakelijk, maar zelf zou ik hem niet kunnen betalen. Zeker als je weet dat een rol-

stoel na vier jaar al versleten is en je dus weer een nieuwe moet kopen.’

Positief blijvenPieter sjeest elke dag met zijn rolstoel door de gangen. ‘Ze weten hier dat ik van snelheid hou’, lacht hij. ‘Let op, Pieter is daar! roepen ze dan. Grappig. ik vind het best ok om hier te wonen. ik ken hier veel mensen, en als ik rondrijd, babbel ik met iedereen. Zelfs met de wegenwerkers die hier een tijdlang aan de straat bezig waren, had ik een goeie band. ik ging over de middag een drankje voor hen halen, in het buurtwinkeltje. op den duur waren het een soort vrienden geworden.’ Pieter is opmerkelijk positief. ‘het heeft geen zin om je te laten gaan. ik weet dat ik niet zo heel lang zal leven. Maar als je focust op je problemen, dan ben je zeker niet gelukkig. Door mijn ziekte vorige winter, heb ik beseft dat het snel gedaan kan zijn. Nu probeer ik nog meer te genieten van elke dag.’Genieten, dat doet Pieter onder andere door naar concerten te gaan. ‘ik hou van punk en rock. ik sta graag vooraan, ik ben al eens met rolstoel en al bijna in de moshpit beland. Snel weg hier, dacht ik toen. Verder ben ik veel bezig met de computer.

Pieter De Witte: ‘ Ik ken hier veel mensen, en als ik rondrijd, babbel ik met iedereen.’

Mijn elektrische rolstoel is alles voor mij. Het is mijn vrijheid.Pieter De Witte (28)

ste

fan

Dew

icke

re

11

[ helpende handen ]

Ward (63) zorgt voor een drankje en een goed gesprekWard Vervoort uit Wommelgem is al vier jaar vrijwilliger in Inloop-huis De Steenhouwer, een deelwerking van het Centrum Algemeen Welzijnswerk (CAW) Antwerpen. Daar bemant hij de toog. ‘En dat is veel meer dan eten en drinken uitdelen. De babbel die je met de mensen doet, is even belan grijk.’

‘in het inloophuis komt een heel uiteenlopend publiek langs. Wij zijn er voor daklozen, eenzamen, mensen zonder papieren en drugsverslaafden, maar evengoed voor wie op zoek is naar een zinvol tijdverdrijf, een goed gesprek of een plaats om antwoorden te zoe-ken op vragen en problemen. op donderdag sta ik achter de toog. Zo ontmoet ik veel men-sen. ik vraag steeds hoe het met hen gaat. bij vragen of beslommeringen verwijs ik hen door.’

‘ik zorg ervoor dat er een drankje is voor onze bezoekers en ik reken met hen af voor de warme maaltijd. Die maaltijd kost 1,80 euro. Voor de dranken betaal je 0,30 euro. een kleine prijs, maar het blijft voor sommigen toch veel geld. Van zodra de winterwerking van het oCMW start, delen we gratis soep uit.’

‘elke ochtend liggen hier zestig ontbijtpakketten klaar. ook ’s middags voorzien we een zestigtal maaltijden. sommige mensen eten hier twee keer per dag, anderen komen enkel voor een gesprek of voor gezelschap en warmte. hoeveel mensen hier dagelijks langsko-men, is moeilijk te zeggen, maar het zijn er heel wat.’

‘ik ben al tien jaar vrijwilliger bij CAW Antwerpen en zet me in voor heel uiteenlopende initiatieven. ik wou zinvol bezig zijn. ik ben gestart bij het boysproject. Daar ben ik ook nu nog actief. Dat is een sociale organisatie voor mannelijke en transgender sekswerkers. Via de Minder Mobielen Centrale van het oCMW zorg ik ook voor vervoer voor mensen met een beperkt inkomen naar hun activiteiten en afspraken. en af en toe begeleid ik een inleefspel over budgetbeheer en schulden dat het oCMW in middelbare scholen aanbiedt.’

‘ik heb altijd in de banksector gewerkt. Door mijn engagement in het CAW kijk ik met een andere bril naar de dingen. Vrijwilliger zijn, is soms hard werken. Maar het doet deugd als je mensen echt kunt helpen. in het inloophuis zijn ook maatschappelijk kwetsbare mensen actief als vrijwilliger. Door met en voor hen te werken, bouw je mee aan zelfvertrouwen, respect en een goed gevoel. Zowel bij hen als bij jezelf. Dat is veel waard.’

Anneleen Vermeire

Doccle vervangt papieren documenten door digitale. Door te werken met Doccle help je de papierberg kleiner te maken. Ook CM werkt met Doccle.

Doccle is een online platform waarop je al je belangrijke documenten kunt bewaren. of het nu een betalingsoverzicht van CM is, een fac-tuur van je telecomoperator of een brief van je bank, je vindt ze allemaal netjes bij elkaar via www.doccle.be. het platform is mee ontwik-keld door CM.

Als je geregistreerd bent op Doccle en gelinkt met CM, worden je betalingsoverzichten al-leen nog in Doccle geplaatst. Je ontvangt via mail telkens een bericht van Doccle als er een nieuw document beschikbaar is. op die ma-nier vind je de informatie over je terugbetalin-gen overzichtelijk terug op één plaats die

goed beveiligd is. De documenten worden zeven jaar bewaard. Je kunt ze ook op je eigen computer opslaan.

op dit ogenblik kun je je CM-betalingsover-zichten en de meeste administratieve CM-brieven via Doccle ontvangen. binnenkort kun je er ook CM-facturen betalen.Naast CM werken onder meer Telenet en kbC met Doccle. recente partners zijn de stad Mechelen en het olV Ziekenhuis Aalst-Asse-Ninove.

Via de Doccle app kun je je documenten ook terugvinden op je tablet of smartphone.

Op www.cm.be/doccle vind je hoe je aan de slag kunt gaan.

[ de vraag ]

Wat kan ik doen met Doccle?s

tefa

n D

ewic

kere

ook die bedien ik met de joystick van mijn rol-stoel. het is een soort muis, waarmee ik icoon-tjes of letters aanklik op het scherm. lange mails zul je van mij wel niet meteen krijgen, daar heb ik het geduld niet voor (lacht). Maar verder kan ik alles, hoor. ik stuur sms’jes en mails naar vrienden en familie, zodat ik op de hoogte blijf. ik gebruik mijn computer ook voor vrijwilligerswerk: ik pas de prijslijsten van de Wereldwinkel aan, en ik zit mee in de organisa-tie van Minirock, een festival voor de mensen van de instelling. ik vind het super dat de tech-nologie ondertussen al zo ver staat. Dingen regelen met de computer is één van de wei-nige dingen die je ook met een zware fysieke beperking nog kunt doen. Dat zou ik zeker niet willen missen.’

De CM-Thuiszorgwinkels en HMC hebben teams van experts die altijd op zoek gaan naar een oplossing op maat. Maak een af-spraak via een CM-Thuiszorgwinkel in jouw buurt.

[ sterker met steun ] rolstoel, smartphone en televisie bedienen met één vinger

‘Dingen regelen met de computer is één van de weinige dingen die je ook met een zware fysieke beperking nog kunt doen.’

‘Dingen regelen met de

[ inbox ]

Betalende derde bij huisartsik las in jullie blad dat sinds 1 oktober de regeling betalende derde geldt. Patiënten met verhoogde tegemoetkoming betalen dan voor een raadple-ging alleen het remgeld aan de huisdokter. Zijn alle huisartsen verplicht om deze regeling toe te passen? hoe zit het met een huisbezoek en bij bezoeken aan bewoners van een rusthuis? en wat kunnen patiënten doen als de huisarts zegt dat hij niet meedoet?

Simonne Mouling

Alle huisartsen, ook niet-geconventioneerde huis-artsen, moeten de regeling betalende derde toe-passen voor mensen die recht hebben op de ver-hoogde tegemoetkoming bij een raadpleging. Bij een huisbezoek of bij een bezoek aan bewoners in een ROB/RVT mag de huisarts de regeling be-talende derde toepassen, maar hij is daartoe niet verplicht. Weigert je huisarts de regeling betalende derde aan mensen met verhoogde tegemoetko-ming bij een raadpleging, dan kun je dit melden aan de consulent in het CM-kantoor. Hij zal dit doorspe-len aan de dienst Ledenverdediging.

Wijkgezondheidscentrahet artikel over de toegankelijkheid van gezond-heidszorg en de mogelijkheden daartoe (cm.be nr. 19) vind ik onvolledig. sinds de jaren negentig al bestaat het systeem van forfaitaire betaling voor huisartsen. Vooral organisaties als de wijk-gezondheidscentra maar ook een aantal groeps-praktijken werken op deze manier. het remgeld valt volledig weg. De kostprijs van de eerstelijns-gezondheidszorg zoals voor huisarts, (thuis-)verpleging en kine wordt rechtstreeks geregeld door de zorgverstrekker met het ziekenfonds van de patiënt. er wordt een overeenkomst op-gemaakt tussen artsenpraktijk en de patiënt, waardoor de huisarts de centrale spil wordt van alle (para-)medische zorg maar ook voor ziek-tepreventie en gezondheidspromotie. Alleen al

Speur je in cm.be mee naar het antwoord?

TipZo boos kan een adder zijn

Heb je vragen of opmerkingen bij een artikel? Aarzel niet om ze te sturen naar lezersbrieven@cm.be - Persdienst CM, Postbus 40, 1031 Brussel

onder elke brief publiceren wij de volledige naam en woonplaats van de auteur. Als je jouw reactie liever zonder deze gegevens ziet verschijnen, vermeld dit dan uit-drukkelijk. De redactie kan de teksten inkorten of niet geven bij plaatsgebrek.

12

stuur je antwoord voor 8 novem-ber op een gele briefkaart naar informatieblad cm.be, Postbus 40, 1031 brussel. of mail het naar het zoekenwin@cm.be. Vermeld welke prijs je wenst: een duoticket voor Night of the

Proms op 20 november in het sportpaleis in Antwerpen of het boek ‘Wat de leven-den kunnen leren van de stervenden’ van Christine De Coninck en Ann brusseel (treffende verhalen over mensen van wie het levenseinde nadert), uitg. borgerhoff & lamberigts. uit de juiste inzendingen wor-den dit keer zeven winnaars geloot.

Antwoord opgave cm.be nr. 18schouder

De winnaars worden persoonlijk verwittigd.

Neem ook deel aan de CM-webquiz op www.cm.be.

Oplossing

F

Proms op 20 november in het sportpaleis Proms op 20 november in het sportpaleis

bij de 24 wijkgezondheidscentra in Vlaanderen en brussel maken 65 000 patiënten gebruik van dit systeem. ik hoop dat dit ook aan bod komt op de lezingen over gezondheid en sociale ongelijk-heid.

Joris Robberechts, Vilvoorde

Tandprotheseik liet mijn tandarts een nieuwe tandprothese maken. Vanaf het eerste moment dat hij ze in mijn mond stak, had ik last. De tandarts zei dat een nieuwe tandprothese altijd wat wennen is. Maar ik heb maanden pijn gehad. ik ben dan uit-eindelijk toch teruggegaan. De tandarts gaf toe dat er aanpassingen moesten gebeuren, maar dat kostte mij weer geld. Voor de prothese had ik eerder al eens 2 000 euro betaald.

Josephine Gerets, Rekem

In de prijs van een nieuwe tandprothese zijn de kosten voor controle en nazorg binnen de dertig dagen na plaatsing vervat. Die prestaties hoef je dan niet te betalen. Het is belangrijk om proble-men binnen die termijn te melden aan de tandarts. Voor aanpassingen die nadien gebeuren, mag de tandarts wel een honorarium aanrekenen. Je hebt recht op twee terugbetalingen daarvoor in de loop van zeven kalenderjaren.

Zorgverzekeringik neem de zorg op voor mijn 92-jarige moeder, die bij mij inwoont. Maar zij heeft geen recht op de zorgverzekering. Veel mensen die jonger zijn dan haar, komen er wel voor in aanmerking. ik vind dat niet eerlijk.

Naam en adres bekend bij de redactie

De zorgverzekering is niet afhankelijk van leeftijd maar van de graad van zorgbehoefte. Bij mensen in de thuiszorg wordt met een objectief onderzoek de graad van zorgbehoevendheid bepaald. Pas vanaf een bepaalde score mag een zorgvergoeding worden toegekend. Dat is wettelijk vastgelegd.

[ brief in de kijker ]Kanker maakt armMijn echtgenoot moet om de vier weken naar het dagziekenhuis oncologie voor bloedafname, PSA-controle, spoelen van de poortcatheter, ophalen van medica-tie en soms voor een scan. Sinds 1 januari wordt dat niet meer gefactureerd als opname maar als ambulante zorg. Dat komt omdat het opnameforfait niet meer mag aangerekend worden aan het Riziv. Goed voor het Riziv en voor de gemeen-schap, maar niet voor ons. Onze hospitalisatieverzekering betaalt facturen voor ambulante zorg immers niet terug. Er wordt vaak gezegd dat kanker je armer maakt. Ik begin het te geloven. Ondanks alle goede zorgen en veel tegemoetko-mingen, merk ik toch wel wat hiaten in sommige reglementeringen. Zo wordt de ziekte van mijn man beschouwd als een chronische ziekte. Volgens onze oncologe klopt dat niet.

Josine Van Dyck, Mechelen

#TWEETS

heidi TiebergynBurn-out = stralend opbranden, vastzitten in je mimiek en doen alsof alles nog steeds goed gaat … heel herkenbaar.

hautekietEen suikertaks invoeren? Voedingsdeskundige Eric De Maerteleire heeft een ander idee ‘Subsidieer gezonde producten zo-als groenten en fruit’.

www.twitter.com/CMziekenfonds

paramedici vormen team met adviserend geneesheer [ mijn CM ]

ls je door ziekte, na een ongeval of na een operatie niet kunt werken, dan krijg je een

uitkering van het ziekenfonds. De adviserend ge-neesheer van het ziekenfonds gaat na of je aan de voorwaarden voldoet. Want het is de bedoe-ling dat je opnieuw aan de slag gaat, in je vorige job of eventueel in een aangepaste job. om na te gaan of je aan de voorwaarden voldoet, nodigt de adviserend geneesheer je uit.

‘De kans is groot dat je bij een eerste oproep niet bij de adviserend geneesheer zelf terecht-komt maar bij de verpleegkundige, de psycho-loog, de ergotherapeut of de kinesitherapeut’, zegt adviserend geneesheer Anne Duijsens van CM Midden-Vlaanderen. ‘Deze paramedici kwa-men ons team versterken. elk vanuit hun ach-tergrond hebben zij een positieve inbreng. Zo wordt iemand die langdurig uitvalt met burn-out of depressie toch het best door een psycholoog geholpen? op dit moment komen de leden nog niet automatisch terecht bij de paramedicus die hen het best kan helpen, maar dat is in de nabije toekomst wel de bedoeling.’

Meerwaardekinesitherapeute elke Vranckx is een van de pio-niers in het team adviserend geneesheer nieuwe stijl. ‘ik ben ervan overtuigd dat wij een meer-waarde bieden’, zegt ze. ‘Wij kijken breder dan strikt medisch. We proberen snel in te schatten wat iemand wél nog kan. een kinesitherapeut is goed geplaatst om mensen met mobiliteitspro-blemen of rugproblemen te begeleiden. Mensen die herstellen van een operatie worden soms on-gerust omdat het resultaat niet is wat ze gehoopt hadden. Wij weten wat een normaal verloop is bijvoorbeeld na een knieoperatie. Je kunt men-sen geruststellen en infomeren. ofwel aangeven dat ze toch het best geen maand wachten om

‘Paramedici kijken breder dan het medische’

Ben je lange tijd arbeidsongeschikt? Dan vraagt de adviserend ge-neesheer van het ziekenfonds je na enige tijd om langs te komen. Veel kans dat je bij de eerste afspraak bij een verpleegkundige, psycholoog, ergotherapeut of kinesitherapeut terechtkomt. Want zij kwamen het team versterken.

> TeksT: Chris VAN hAuWAerT

> foTo: iMAGeDesk/filiP ClAus

we de adviserend geneesheer trouwens bij. bij-voorbeeld bij de behandeling van aanvragen voor terugbetaling van een rolstoel of orthopedische schoenen’, vult elke Vranckx aan. ‘Zo hebben we een heel gevarieerde en zinvolle job.’

terug te gaan naar hun behandelende arts. ook voor ons als medisch team is het een groot voor-deel dat we binnen de groep verschillende dis-ciplines hebben. Als ik bijvoorbeeld iemand met psychische problemen zie en meer informatie wil, kan ik altijd raad vragen aan de psycholoog. Die kruisbestuiving is interessant, want je moet de leden niet van hot naar her sturen. regelma-tig overleg met de collega’s paramedici en advi-serend geneesheren is dus heel belangrijk.’

Begeleidenhet accent van het werk van de paramedici ligt op het begeleiden van de mensen die arbeids-ongeschikt zijn. ‘We moeten natuurlijk mee be-oordelen of iemand voldoet aan de criteria voor arbeidsongeschiktheid, maar onze klemtoon ligt op begeleiden en informeren’, zegt elke Vranckx. ‘We hebben het bijvoorbeeld over de mogelijk-heid om deeltijds aan de slag te gaan. Wij gaan ook na of mensen recht hebben op een tege-moetkoming voor hulp van derden. Deze dient om de poetshulp en/of gezinshulp te betalen als ze niet zelf kunnen instaan voor het huis-houdelijk werk. om te onderzoeken of de men-sen daarvoor in aanmerking komen, gaan wij meestal op huisbezoek. Thuis zie je veel beter dan op kantoor hoe iemand functioneert. Voor huisbezoeken heeft de adviserend geneesheer zelf eigenlijk minder tijd.’

Beslissenhet hele team begeleidt de mensen die arbeids-ongeschikt zijn. ‘Maar het is wel de adviserend geneesheer die de beslissingen neemt’, zegt Anne Duijsens. ‘het blijft de adviserend genees-heer die beslist of je deeltijds aan de slag kunt. Wij stellen het einde van de arbeidsongeschikt-heid vast en nemen de beslissing dat iemand niet langer een uitkering van de ziekteverzekering kan krijgen. De paramedici bereiden het dos-sier voor en doen een voorstel. soms sluit ik me daarbij aan, soms ook niet, maar dat gebeurt in overleg. in ieder geval nemen de paramedici de adviserend geneesheer een hoop werk uit han-den.’ ‘ook in het domein gezondheidszorg staan

Gezocht:CM zoekt paramedici en adviserend geneesheren

ben je adviserend geneesheer, psycholoog, ergo- of kinesitherapeut en zegt het je wat om in het regionaal medisch departement van CM te werken? kijk dan op www.cm.be/jobs.

er zijn vacatures in verschillende regio’s.

A

Onze klemtoon ligt op begeleiden en informeren.

Elke Vranckx: ‘De paramedici nemen de ad-viserend geneesheer veel werk uit handen.’

Elke Vranckx, kinesitherapeute

Christine De Coninck (59) en Ann Brusseel (54) van het UZ Gent bundelden in het boek ‘Wat de levenden kunnen leren van de stervenden’ verhalen van patiënten die ze de afgelopen jaren ontmoet hebben. ‘Neem tijd om be-wuster te leven. Stervenden kunnen ons veel leren.’

> TeksT: ANNeleeN VerMeire > foTo: lieVeN VAN AssChe

[ uitsmijter ] levenslessen van op de palliatieve eenheid

P gelukkiger. ik herinner me een vrouw met drie kinderen van verschillende partners. Zij kwa-men regelmatig samen op bezoek. er was altijd ambiance. De vrouw had dozen gevuld voor de kinderen, per levensfase. Ze had zelfs een para-chutesprong geregeld voor de zestiende verjaar-dag van de oudste. het deed deugd om te zien hoe deze mensen met de dood omgingen en hoe de vrouw een positieve mama bleef. hier wordt ook geleefd.’

Waarom hebben we dan schrik voor de dood?Ann: ‘schrik komt uit onwetendheid. Wanneer zullen we sterven? Zullen we afzien? We willen de controle niet verliezen en zo min mogelijk lijden. een oudere vrouw vroeg me ooit: Ben ik nu echt aan het sterven? Ze wou dat eerst niet bewust meemaken. Ze wilde niet lijden zoals ze dierbaren had zien lijden. haar euthanasie was aangevraagd. uiteindelijk is die niet doorgegaan. Ze heeft die laatste fase toch bewust meege-maakt. Ze besefte dat schrik niet nodig was.’

Het boek eindigt met de boodschap: breng bui-ten naar binnen. Waarom?Christine: ‘het is belangrijk om zin te geven aan het leven van de stervende. Ga op bezoek, vertel over wat er buiten het ziekenhuis gebeurt en doe vooral heel gewoon. Zo merkt de stervende dat de resterende tijd nog waardevol is en dat hij er niet alleen voor staat. Als je samen het levens-einde doormaakt, vermindert vaak ook de schrik om te sterven.’

Hoe houden jullie deze job vol?Ann: ‘het voelt niet als volhouden. Wij kunnen veel ventileren bij elkaar. Je moet ook je knop durven omdraaien. het is hier heel anders wer-ken. Wij hebben tijd voor mensen. en niets moet hier, maar alles mag.’Christine: ‘sterven zal nooit wennen, elk sterven is uniek. Maar het gevoel dat je sterven waardi-ger hebt kunnen maken, geeft je kracht om ver-der te doen. onze job is niet triest.’

‘Wat de levenden kunnen leren van de ster-venden’, uitgeverij Borgerhoff & Lamberigts, 22,95 euro. Wil je kans maken op een gratis exemplaar, speel dan mee met Zoek en Win op pag. 12.

papieren in orde brengen. We praten te weinig over ons levenseinde. Waarom dingen regelen zonder te communiceren met je huisarts en fa-milie?’Ann: ‘ik begrijp dat mensen schrik hebben om te sterven. Dan is het echt voorbij. Maar ook in die laatste fase kun je nog mooie momenten bele-ven. Daar moet je tijd voor nemen.’Christine: ‘We merken dat patiënten steeds later horen dat ze niet zullen genezen. Nieuwe thera-pieën geven hoop. Wanneer die niet meer aan-slaan, beseffen patiënten plots dat ze toch zullen sterven. het kan dan snel gaan. Mensen zijn niet klaar voor dat plotse einde. Ze moeten op korte tijd veel verwerken. De confrontatie met wie wel verdergaat is pijnlijk. We merken ook dat pati-enten zich vaak nutteloos voelen. Ik draag niets meer bij, ik ben tot last, dan kan het maar beter snel gedaan zijn.’

Begrijpen jullie die reactie?Christine: ‘Ja. Maar weet je, therapieën mogen niet nodeloos lang duren. Je moet de naderende dood een plaats kunnen geven. Tijd krijgen om te sterven is nuttig en werkt helend. Je kunt het leven afronden, afscheid nemen, conflicten uit-praten en zorg dragen voor wie achterblijft.’Ann: ‘Wie de dood een plaats kan geven, sterft

alliatief verpleegkundigen Christine en Ann hebben veel losgemaakt met hun boek. Dit is niet hun eerste inter-

view en mogelijk ook niet het laatste. Ann: ‘Men-sen weten niet wat er op onze eenheid gebeurt en komen hier bang binnen. Wij willen een ander licht werpen op palliatieve zorg.’ Christine: ‘hier wordt ook geleefd. Palliatieve zorg is meer dan stervensbegeleiding.’

Wat kunnen levenden dan leren van sterven-den?Ann: ‘We leven in een jachtige maatschappij, we hebben nooit tijd. Had ik maar wat meer tijd gemaakt voor familie en meer proberen genieten. Dat horen we hier vaak. We moeten bewuster leven.’Christine: ‘en prioriteiten stellen. We hollen ons-zelf achterna. Tijd maken voor anderen en voor jezelf moet belangrijker zijn.’

Genieten is niet de enige les in het boek. Ann: ‘ook verzoening is belangrijk, tijdens het leven en in die laatste fase. Wie sterft maakt een review van het leven. hier komt veel naar boven. stervenden hebben vaak spijt. over verkeerde prioriteiten, maar ook over onopgeloste con-flicten. Die onrust houdt hen bezig. Wij zijn dan gids. We proberen te bemiddelen en geven raad.’

Volgens het boek moeten we meer tijd nemen om te sterven. Wat bedoelen jullie daarmee?Christine: ‘sterven hoort bij het leven, toch zijn we er niet op voorbereid. Dat gaat over meer dan

‘Wie de dood een plaats geeft, sterft gelukkiger’

Ann (links): ‘Niets moet hier, maar alles mag.’ Christine (rechts): ‘Onze job is niet triest.’

Had ik maar meer durven genieten, horen we vaak.

16

Ann Brusseel, palliatief verpleegkundige