18
Thermodynamics I Chapter 7 Entropy 1 Chapter 7 :ENTROPY อสมการของคลอเซียส นิยามของเอนโทรป การกําหนดคาเอนโทรป หลักการเพิ่มขึ้นของเอนโทรป สิ่งที่ทําใหเอนโทรปเปลี่ยนแปลง กระบวนการไอเซนโทรปก การเปลี่ยนแปลงเอนโทรปของสารบริสุทธของแข็ง ของเหลวและกาซ ประสิทธิภาพไอเซนโทรปก อสมการของคลอเซียส (Clausius Inequality) อสมการของคลอเซียสมีรูปแบบเปน 0 T Q δ อินทิเกรทครบวงรอบของวัฎจักรของ dQ/T นั้น จะตองนอยกวาหรือเทากับศูนยเสมอการพิสูจนอสมการของคลอ การพิสูจนอสมการของคลอ เซียส เซียส C R sys rev C dE Q W W W = + = δ δ δ δ SYSTEM δW sys HE rev δW rev δQ δQ R T เครื่องจักรความรอนยอนกลับได จะได T T Q Q T T Q Q R R out in out in = = δ δ หรือ T Q T Q R R δ δ = C R C dE T Q T W = δ δ ดังนั้น เมื่อทํางาน เมื่อทํางาน เปนวัฎ เปนวัฎ จักร จักร จะได = c R C dE T Q T W δ δ = T Q T W R C δ δ หรือ เมื่อระบบรวมรับความรอนจากแหลงเดียว งานนี้จึงไมสามารถเปน Work Output ได δW C ตองเปนลบหรือศูนย สรุป สรุป จาก = T Q T W R C δ δ δW C นอยกวาหรือเทากับศูนย T R มากกวาศูนย 0 T Q δ 1

Clausius Inequalityeng.sut.ac.th/me/meold/3_2551/425202/Chapter7.pdf · 2009-01-05 · อสมการของคลอเซียส (Clausius Inequality) อสมการของคลอเซียสมีรูปแบบเป

  • Upload
    others

  • View
    4

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: Clausius Inequalityeng.sut.ac.th/me/meold/3_2551/425202/Chapter7.pdf · 2009-01-05 · อสมการของคลอเซียส (Clausius Inequality) อสมการของคลอเซียสมีรูปแบบเป

Thermodynamics I

Chapter 7 Entropy 1

Chapter 7 :ENTROPY

•อสมการของคลอเซียส•นิยามของเอนโทรป การกําหนดคาเอนโทรป•หลักการเพ่ิมข้ึนของเอนโทรป•สิ่งที่ทําใหเอนโทรปเปล่ียนแปลง•กระบวนการไอเซนโทรปก•การเปลี่ยนแปลงเอนโทรปของสารบริสุทธของแข็ง ของเหลวและกาซ•ประสิทธิภาพไอเซนโทรปก

อสมการของคลอเซียส (Clausius Inequality)

อสมการของคลอเซียสมีรูปแบบเปน

0≤∫ TQδ

“อินทิเกรทครบวงรอบของวัฎจักรของ dQ/T นัน้จะตองนอยกวาหรือเทากับศูนยเสมอ”

การพิสูจนอสมการของคลอการพิสูจนอสมการของคลอเซียสเซียส

CRsysrevC dEQWWW −=+= δδδδ

SYSTEM δWsys

HErev δWrev

δQ

δQR

T

เครื่องจักรความรอนยอนกลบัได

จะได

TT

QQ

TT

QQ

RR

out

in

out

in

=

=

δδ

หรือTQ

TQ

R

R δδ=

CRC dETQTW −=δδดังนั้น

เมื่อทํางานเมื่อทํางานเปนวัฎเปนวัฎจักรจักร

จะได ∫ ∫ ∫−= cRC dETQTW δδ

∫=TQTW RC

δδหรือ

•เมื่อระบบรวมรับความรอนจากแหลงเดียว•งานนี้จงึไมสามารถเปน Work Output ไดδWC ตองเปนลบหรือศูนย

สรุปสรุป

จาก ∫=TQTW RC

δδ

δWC นอยกวาหรือเทากับศนูยTR มากกวาศนูย

∫ ≤ 0TQδ 11

Page 2: Clausius Inequalityeng.sut.ac.th/me/meold/3_2551/425202/Chapter7.pdf · 2009-01-05 · อสมการของคลอเซียส (Clausius Inequality) อสมการของคลอเซียสมีรูปแบบเป

Thermodynamics I

Chapter 7 Entropy 2

กระบวนการยอนกลับได

ถาระบบนี้ยอนกลับไดแบบภายใน

WC = -WC

∫ = 0revint,T

ถาระบบยอนกลับไมได ∫ < 0TQδ

ถาระบบยอนกลับได

ตัวอยาง

เคร่ืองจักรความรอนรับความรอน 600 kJ จากแหลง 1000K เปล่ียนความรอนไดเปนงานสุทธิ 150kJ ทิ้งความรอน 450 kJ ใหกับแหลง 300K จงพิจารณาวาเครื่องจักรนี้ทํางานขัดกับกฎขอที่สองหรือไม ใหพิจารณาโดยใช (a) หลักของคารโน (b) อสมการของคลอเซียส

(a) (a) ใชหลักของคารโนใชหลักของคารโน

พิจารณา

threvth,

revth,

th

ηη

η

η

>

=−=−=

=−=−=

7.0100030011

3.060045011

H

L

H

L

TT

QQ

OK

((bb) ) ใชใช อสมการของคลอเซียสอสมการของคลอเซียส

พิจารณา

09.0300450

1000600

<−=−=

−=

+=

+=

∫ ∫

∫∫ ∫

kJ

TQ

TQ

TQ

TQ

TQ

TQ

TQ

L

L

H

H

LH

δδ

δδδ

rejectheatadd heat

OK

เอนโทรปเอนโทรป (Entropy)(Entropy)

พิจารณากระบวนการ 2 กระบวนการ

ระบบเปลี่ยนแปลงจาก A-B และ B-Aคุณสมบัติเม่ือกลับมาที่เดิมแลวตองไมเปลี่ยนแปลง

AB

คุณสมบัติของระบบคุณสมบัติของระบบ

AB

A-B : Internal ReversibleB-A : Internal Reversible

∫ = 0revint,T

Qδ 01

2

2

1

=+ ∫∫BA T

QTQ δδ

∫∫∫ =−=2

1

1

2

2

1 BBA TQ

TQ

TQ δδδ ∫∫ =

2

1

2

1 BA TQ

TQ δδหรือ

Page 3: Clausius Inequalityeng.sut.ac.th/me/meold/3_2551/425202/Chapter7.pdf · 2009-01-05 · อสมการของคลอเซียส (Clausius Inequality) อสมการของคลอเซียสมีรูปแบบเป

Thermodynamics I

Chapter 7 Entropy 3

เอนโทรปเอนโทรป

ในเมื่อ

∫revT

Q

int,

δ

∫∫ =2

1 B

2

1 A TQ

TQ δδ

แสดงวา ตองเปนคุณสมบัติ

นิยาม Entropy, Srevint,

⎟⎠⎞

⎜⎝⎛=

TQdS δ

เอนโทรป

หรือ

∫∫ =−==Δ2

1

12

2

1 revint,TQSSdSS δ

เอนโทรปเปน extensive propertyเอนโทรปตอหนวยมวล s = S/m

22

ขอควรจํา

เอนโทรปเปนคุณสมบัติ

การเปลี่ยนแปลงเอนโทรปจาก 1-2 จะเทากับ S2-S1 เสมอไมวากระบวนการแบบใด

แต S2 - S1 จะเทากับอินทิเกรท dQ/T กอตอเมื่อเปนกระบวนการยอนกลับได

ตัวอยางตัวอยาง

ถังใบหนึ่งหุมฉนวนโดยรอบ บรรจุอากาศ 5kg ท่ี 15°C, 100 kPa ขดลวดความรอนไดใสเขาไปในถังเพื่อใหความรอน กระทั่งอุณหภูมิเปลี่ยนเปน 40 °C จงหาการเปลี่ยนแปลงของเอนโทรปของ

กระบวนการ

วิธีทําวิธีทํา

ในเม่ือถังหุมฉนวน Q = 0 ดังน้ัน

0==Δ ∫ TQS δ

เนื่องจากกระบวนการนี้ยอนกลับไมได การเปลี่ยนแปลงเอนโทรปตองหาจากวิธีอื่น

แนวคิดแนวคิด

1. เราตอง “จินตนาการ” หากระบวนการที่เปนกระบวนการยอนกลับไดภายในที่

เปลี่ยนแปลงจาก 1 ไปสู 2

2. กระบวนการที่เรา “จินตนาการ” ข้ึนมาก็คือมีแหลงความรอนจากภายนอกถายเท

ความรอนใหแทน

Page 4: Clausius Inequalityeng.sut.ac.th/me/meold/3_2551/425202/Chapter7.pdf · 2009-01-05 · อสมการของคลอเซียส (Clausius Inequality) อสมการของคลอเซียสมีรูปแบบเป

Thermodynamics I

Chapter 7 Entropy 4

แนวคิดแนวคิด

กระบวนการนีแ้มวาจะเปนกระบวนการยอนกลับ

ไมไดโดยรวม แตถาพิจารณาเฉพาะในระบบกระบวนการนีไ้มมีความยอนกลับไมไดเกิดขึ้น

ภายในระบบ เพราะฉะนั้นกระบวนการนี้จึงเปนกระบวนการยอนกลับไดภายใน

วิธีทําวิธีทํา

ปริมาณความรอนที่ถายเทหาไดจาก

dUQdUWQ

==−

δδδ

ใหอากาศเปน ideal gas จะได dU =CV dT

kJ/Krevint,

30.0ln1

22

1

2

1

====Δ ∫∫ TTmC

TdTmC

TQS VVδ

กรณีพิเศษกรณีพิเศษ:: กระบวนการถายเทความรอนที่กระบวนการถายเทความรอนที่อุณหภูมิคงที่แบบยอนกลับไดภายในอุณหภูมิคงที่แบบยอนกลับไดภายใน

การเปลี่ยนแปลงของเอนโทรปในกรณีอุณหภูมิคงที่ จะได (T =T

0 คาคงที่)

∫∫∫ ===Δ2

10

2

1 0

2

1 revint,

1 QTT

QTQS δδδ

0TQS =Δ 33

ตัวอยางตัวอยาง

ระหวางกระบวนการหนึ่งระบบไดถายเทความ

รอนออกไปเปนปริมาณ 75 kJ ใหกับส่ิงแวดลอมท่ีมีอุณหภูมิ 525 K จงหาการเปลี่ยนแปลงเอนโทรปของส่ิงแวดลอม

คําตอบคําตอบ

สมมุติใหส่ิงแวดลอมเปนแหลงความรอนซึ่งอุณหภูมิ

จะคงที่ การถายเทความรอนจึงเปนแบบการถายเทความรอนที่อุณหภูมิคงที่และเนื่องจากไมมีความ

ยอนกลับไมไดเกิดขึ้นในสิ่งแวดลอม จึงไดวา

KkJTQS /143.0

52575

0

=+

==Δ

หลักการเปลี่ยนแปลงของเอนโทรปหลักการเปลี่ยนแปลงของเอนโทรป

พิจารณากระบวนการ 2 กระบวนการ

12

2-1: Internal Reversible1-2: Reversible or Irreversible

Page 5: Clausius Inequalityeng.sut.ac.th/me/meold/3_2551/425202/Chapter7.pdf · 2009-01-05 · อสมการของคลอเซียส (Clausius Inequality) อสมการของคลอเซียสมีรูปแบบเป

Thermodynamics I

Chapter 7 Entropy 5

จากอสมการของคลอจากอสมการของคลอเซียสเซียส

จะได 0≤∫ TQδ

01

2

2

1

≤+ ∫∫revint,T

QTQ δδ

211

2

1

2 revint,

SSSTQ

−=Δ=∫δ

แต

หลักการเปลี่ยนแปลงของเอนโทรปหลักการเปลี่ยนแปลงของเอนโทรป

ดังนั้น 021

2

1

≤−+∫ SSTQδ

∫≥−2

1

12 TQSS δ

∫≥Δ2

1TQS δ

TQds δ

≥หรือ 44

สรุปการเปลี่ยนแปลงเอนโทรปสรุปการเปลี่ยนแปลงเอนโทรป

กระบวนการยอนกลับได ∫=Δ2

1 revint,TQS δ

∫>Δ2

1TQS δ

กระบวนการใดๆ

เปรียบเทียบพลังงานกับเอนโทรป

พลังงานที่เปลีย่นแปลงของระบบปดจะเทากับ

พลังงานที่ถายโอนระหวางระบบและสิง่แวดลอม

เสมอไมวาจะเปนกระบวนการแบบใด สวนเอนโทรปที่เปลี่ยนแปลงจะเทากบัเอนโทรปที่ถายโอน เฉพาะกระบวนการยอนกลับไดเทาน้ัน

เปรียบเทียบพลังงานกับเอนโทรป

พลังงานจะถายโอนไดในรูปของงานและความ

รอน สวนเอนโทรปน้ันจะถายโอนไปกับความรอน น่ันคือถามีถายโอนความรอนจะตองมีการถาย

โอนเอนโทรปเสมอแตถาการถายโอนพลังงานใน

รูปของงานจะไมมีการถายโอนเอนโทรป

เอนโทรปเอนโทรปที่ที่เกิดข้ึนเกิดข้ึน ( (Entropy of Generation)Entropy of Generation)

จากอสมการ ∫≥Δ2

1TQS δ

สามารถเขียนไดวา

genSTQSS +=− ∫

2

1

12δ

โดย Sgen คือเอนโทรปที่เกิดขึ้น และเปนบวกเปนบวก

55

Page 6: Clausius Inequalityeng.sut.ac.th/me/meold/3_2551/425202/Chapter7.pdf · 2009-01-05 · อสมการของคลอเซียส (Clausius Inequality) อสมการของคลอเซียสมีรูปแบบเป

Thermodynamics I

Chapter 7 Entropy 6

หลักการเพิ่มขึ้นของเอนโทรป

พิจารณาระบบโดดเดี่ยว

0≥Δ isolatedS

เอนโทรปของระบบโดดเดี่ยวจะเพิ่มข้ึนเสมอ

เอนโทรปจะคงที่เฉพาะในกรณีกระบวนการเปน

กระบวนการยอนกลับไดเทานั้น

พิจารณาระบบโดดเดี่ยวที่มีระบบยอยอยูภายใน

0≥Δ+Δ surrsys SS

0≥Δ+Δ=Δ= surrsystemtotal SSSSgen 66

หลักการเพิ่มขึ้นของเอนโทรป

สมการนี้สามารถใชไดทั้งระบบปดและระบบเปด ซ่ึงสรุปไดวา กระบวนการที่เกิดขึ้นของระบบใดๆ ก็ตามตองทําใหการเปลี่ยนแปลงเอนโทรป

โดยรวมมากกวาหรือเทากับศูนยเสมอ

หลักการเพิ่มขึ้นของเอนโทรป

ไมมีกระบวนการยอนกลับไดในความเปนจริง กระบวนการตางๆที่เกิดขึ้นนัน้ลวนแตทาํใหเกิดเอนโทรปเพ่ิมขึ้นทั้งสิ้น และยิ่งกระบวนการมีความยอนกลับไมไดมากขึ้นเทาใดการเกิดเอนโทรปก็ยิ่งมากขึ้นเทานั้น

หลักการเพิ่มขึ้นของเอนโทรป

เอนโทรปของระบบและสิ่งแวดลอมนั้นตัวใดตัวหนึ่งสามารถลดลงไดในระหวางการเกิดกระบวนการ แตผลรวมของทั้งสองจึงจะตองมากกวาศูนย

สรุปการเปลี่ยนแปลงเอนโทรป

ถาΔStotal > 0 : กระบวนการยอนกลับไมได

ถา ΔStotal = 0 :กระบวนการยอนกลับได

ถา ΔStotal < 0 : กระบวนการที่เปนไปไมได

Page 7: Clausius Inequalityeng.sut.ac.th/me/meold/3_2551/425202/Chapter7.pdf · 2009-01-05 · อสมการของคลอเซียส (Clausius Inequality) อสมการของคลอเซียสมีรูปแบบเป

Thermodynamics I

Chapter 7 Entropy 7

การสมดุลเอนโทรปของระบบปด

ระบบปดไมมีการถายเทมวลขามขอบเขต ดังน้ันการเปลี่ยนแปลงของเอนโทรปจะเกิดขึ้นเนื่องจาก

การสงผานหรือถายโอนเอนโทรปเทาน้ัน

sysgen,STQSS +=− ∫

2

1

12δ

55

การสมดุลเอนโทรปของระบบปด

การเปลี่ยนแปลงของเอนโทรปของระบบปด

จะเทากับ ผลรวมของเอนโทรปที่ถายเทผานขอบเขตโดยการถายเทความรอน รวมกับ เอนโทรปที่สรางข้ึนภายในระบบเนื่องจากผล

ของความยอนกลับไมได

พิจารณาสิ่งแวดลอมเปนแหลงสะสมพลังงาน

ใหเกิดการถายเทความรอน n จุด แตละจุดถายเทที่อุณหภูมิ Tk เปนปรมิาณ Qk

( ) sysgen,STQ

SSSk

ksyssys +=−=Δ ∑12

sysgen,STQ

dtdS

k

k

sys

+=∑ตอหนวยเวลา

การแยกพิจารณาระบบและสิ่งแวดลอม

สําหรับสิ่งแวดลอมถาสมมุติวาเปนแหลงสะสม

พลังงานความรอน

∑=ΔR

Rsurr T

QS คิดสิ่งแวดลอมเปนหลักคิดสิ่งแวดลอมเปนหลัก

การแยกพิจารณาระบบและสิ่งแวดลอม

จากนั้นใชความสัมพันธ

0≥Δ+Δ=Δ= surrsystemtotal SSSSgen

อยาลืมวา

∑=ΔR

Rsurr T

QS คิดสิ่งแวดลอมเปนหลักคิดสิ่งแวดลอมเปนหลัก

66

ตัวอยาง

กระบอกสูบบรรจุนํ้าในสภาพของผสมอิ่มตัวที่ 100°C เกิดการเปลี่ยนแปลงดวยกระบวนการความดันคงที่ ความรอน 600 kJ ถายเทออกจากน้ําสูอากาศรอบขางที่มีอุณหภูมิ 25°C ทําใหไอน้ําบางสวนกลั่นตัว จงหาการเปลี่ยนแปลงเอนโทรปของ (a)นํ้า (b) ของอากาศรอบขาง(c) กระบวนการน้ีสามารถเกิดขึ้นไดจริงหรือไม

Page 8: Clausius Inequalityeng.sut.ac.th/me/meold/3_2551/425202/Chapter7.pdf · 2009-01-05 · อสมการของคลอเซียส (Clausius Inequality) อสมการของคลอเซียสมีรูปแบบเป

Thermodynamics I

Chapter 7 Entropy 8

คําตอบ (a)

เม่ือรักษาใหนํ้ามีความดันคงที่และเกิดการเปลี่ยน

สถานะของน้ําจึงทําใหอุณหภูมิของน้ําคงที่ดวย ดังน้ันกระบวนการจึงเปนกระบวนการถายเทความ

รอนที่อุณหภูมิคงที่

KkJTQS

WATER

WATERWATER /61.1

)273100(600

−=+

−==Δ

คําตอบ (b)

ใหอากาศเปนแหลงความรอนซึ่งถือวาอุณหภูมิ

คงที่ ดังน้ัน

KkJkJTQS

AIR

AIRAIR /01.2

)27325(600

+=+

+==Δ

คําตอบ (c)

การเปลี่ยนแปลงเอนโทรปทั้งหมด

KkJ

SSS AIRWATERtotal

/4.001.261.1

+=+−=

Δ+Δ=Δ

กระบวนการนี้เปนไปไดเพราะ Sgen > 0

สมดุลยเอนโทรปของปริมาตรควบคุม

พิจารณา

CV

การสมดุลเอนโทรปของระบบเปด

อัตราการเปลี่ยนแปลงเอนโทรปใน CV

= เอนโทรปทีถ่ายโอนไปกับความรอน

+ เอนโทรปทีข่นถายเขา CV กับมวลที่ไหลเขา

- เอนโทรปทีข่นถายออก CV กับมวลที่ไหลออก

+ อัตราเอนโทรปที่สรางขึ้นภายใน CV

สมการการสมดุลเอนโทรป

cvgeneeiik

k SsmsmTQ

tdSd

,+−+= ∑∑∑CV

∑=R

R

TQ

dtSd surr

CV;

Surrounding;

Page 9: Clausius Inequalityeng.sut.ac.th/me/meold/3_2551/425202/Chapter7.pdf · 2009-01-05 · อสมการของคลอเซียส (Clausius Inequality) อสมการของคลอเซียสมีรูปแบบเป

Thermodynamics I

Chapter 7 Entropy 9

สมการการสมดุลเอนโทรป

พิจารณาสิ่งแวดลอมเปนหลัก

0≥++−= ∑∑∑R

Riiee T

QdtSd

smsmS CVgen

CVmisimese

77

Steady-State Steady-Flow Process

ในสภาพการไหลคงตัว

0≥+−= ∑∑∑R

Riiee T

QsmsmS gen

0CV =dtSd

สาเหตุท่ีทําใหเอนโทรปเปลี่ยนแปลง

1. การถายเทความรอน

2. การไหลของมวลเขาหรือออกจากระบบ

3. ความยอนกลับไมได

กระบวนการไอเซนโทรปก

ถากระบวนการเปนกระบวนการยอนกลับได และไมมีการถายเทความรอน เอนโทรปของกระบวนการนี้ตองคงที่เราเรียกกระบวนการที่เอนโทรปคงที่วากระบวนการไอเซนโทรปก (Isentropic Process)

ขอสังเกตเก่ียวกับเอนโทรป

กระบวนการจะเกิดขึ้นในทิศทางที่แนนอน

เทานั้นไมใชวาจะเกิดขึ้นไดในทุกทิศทาง และทิศทางที่จะเกิดขึ้นจะตองทําใหเอนโทร

ปทั้งหมดคือระบบรวมกับสิ่งแวดลอมเขา

ดวยกันมีคามากกวาหรือเทากับศูนย

ขอสังเกตเก่ียวกับเอนโทรป

เอนโทรปนั้นเปนปริมาณที่ถูกสรางข้ึนมาได

และจะเพิ่มขึ้นเสมอสําหรับกระบวนการที่

เกิดขึ้นจริงดังนั้นเอนโทรปจึงเพิ่มขึ้นทุก

ขณะที่มีการเกิดกระบวนการไมวาจะเปน

กระบวนการใดๆก็ตาม

Page 10: Clausius Inequalityeng.sut.ac.th/me/meold/3_2551/425202/Chapter7.pdf · 2009-01-05 · อสมการของคลอเซียส (Clausius Inequality) อสมการของคลอเซียสมีรูปแบบเป

Thermodynamics I

Chapter 7 Entropy 10

ขอสังเกตเก่ียวกับเอนโทรป

ในการสรางอุปกรณทางวิศวกรรมจําเปนตองพิจารณาออกแบบใหมีความยอนกลับไมไดเกิดขึ้นนอยที่สุด นั่นคือตองพยายามใหเกิดเอนโทรปที่สรางขึ้น ใหนอยที่สุดเทาที่จะทาํได

เอนโทรปคืออะไร ?

เอนโทรป คือความไมเปนระเบียบของโมเลกุล

molecular disorder or molecular randomness

กฎขอท่ีสามของเทอรโมไดนามิกส

เอนโทรปของ pure crystalline substance ที่อุณหภมูิศูนยองศา

สัมบูรณจะเทากับศูนย

แผนภาพ T-s

TdSQ rev=int,δ

Qint, rev= พ.ท.ใตเสนโคงของกระบวนการในแผนภาพ T-s

T-s diagram ของวัฎจักรคารโน

สําหรับกระบวนการยอนกลับไดที่มีอุณหภูมิคงที่ จะมีเสนแสดงกระบวนการเปนเสนตรงขนานกับแกน s

สําหรับกระบวนการเอนโทรปคงที่ (isentropic) จะเปนเสนตรงขนานแกน T

T-s diagram ของวัฎจักรคารโน

Page 11: Clausius Inequalityeng.sut.ac.th/me/meold/3_2551/425202/Chapter7.pdf · 2009-01-05 · อสมการของคลอเซียส (Clausius Inequality) อสมการของคลอเซียสมีรูปแบบเป

Thermodynamics I

Chapter 7 Entropy 11

T-s diagram ของวัฎจักรคารโน ความสัมพันธของ Tds

จากกฎขอที่หน่ึงพิจารณากระบวนการยอนกลับ

ไดภายในของระบบปดหยุดนิ่ง

dUWQ REVINTREVINT =− ,, δδ

TdsQ REVINT =,δแต

PdVW REVINT =,δและ

ความสัมพันธของ Tds

นั่นคือ TdS = dU + PdV

หรือ Tds = du + Pdv

และจาก h = u + Pv

dh = du + Pdv + vdP = Tds + vdP

นั่นคือ Tds = dh - vdP 88

88

การเปลี่ยนแปลงเอนโทรปของสารบริสุทธิ์

เอนโทรปที่เปลี่ยนแปลงของสารบริสุทธิ์ไดแสดงคาไวในตาราง

การหาคาเอนโทรปจากตารางจะเปนวิธีที่รวดเร็วและถูกตองที่สุด

สําหรับรายละเอียดในการหาคาก็เหมือนกับคุณสมบัติตัวอื่นๆทุกประการ

การเปลี่ยนแปลงเอนโทรป ของสารบริสุทธิ์ ตัวอยาง

ถังแขง็แรงบรรจุ R-134a มวล 5 kg ที่ 20°C, 140kPa จากนั้น R-134a ไดเย็นตวัลงขณะที่มีการคน R-134aไปพรอมๆ กันจนกระทั่งความดันของ R-134a ลดลงเหลือ 100 kPa จงหาการเปลี่ยนแปลงเอนโทรปของกระบวนการนี้

Page 12: Clausius Inequalityeng.sut.ac.th/me/meold/3_2551/425202/Chapter7.pdf · 2009-01-05 · อสมการของคลอเซียส (Clausius Inequality) อสมการของคลอเซียสมีรูปแบบเป

Thermodynamics I

Chapter 7 Entropy 12

ขั้นตอน

P1= 140 kPa, T

1= 20 °C (Table A-11)=>Superheat

ได s1= 1.0624 kJ/kg-K, v

1= 0.16544m3/kg (A/12)

P2= 100 kPa, v

1= v2

(A-11)

ได vf = 0.0007259m3/ kg , vg = 0.19254m3/ kg

สภาวะ 2 เปน Sat. Mixture

ได sf = 0.07188 kJ/ kg-K , sg = 0.95183 kJ/ kg-K

คําตอบ

หาคา x2 จาก 8587.022 =

−=

fg

f

vvv

x

KkJsxss fgf /8275.022 =+=

ดังนั้น S2 = m(s2 - s1) = -1.1745 kJ #

กระบวนการไอเซนโทรปกของสารบริสุทธิ์

กระบวนการที่มีเอนโทรปคงที่จะเปน

กระบวนการที่ยอนกลับไดและไมมีการถายเท

ความรอน นั่นคือS1 = S2 99

กระบวนการที่เอนโทรปคงท่ี

กระบวนการที่เปนกระบวนการยอนกลับไดที่ไมมีการถายเทความรอนจะตองมีเอนโทรปคงที่เสมอ

แตกระบวนการที่มีเอนโทรปคงที่ไมจําเปนที่จะตองเปนกระบวนการยอนกลับได

ตัวอยาง

ไอน้ําไหลผานเขาสูเครื่องจักรกังหันไอน้ําที่ไดรับ

การหุมฉนวนอยางดีที่ 5MPa, 450°C และออกที่ 1.4MPa จงหางานท่ีไดจากเครื่องจักรกังหันไอน้ําตอหนวยมวลของไอน้ําที่ไหลผานเครื่องจักร ถากระบวนการเปนกระบวนการยอนกลับได

ขั้นตอน

P1= 5MPa, T

1= 450 °C

h1=3317.2 kJ/kg และ s

1=6.8210 kJ/kg-K

จากกฎขอที่หนึ่งจะได

PEKEHWQ Δ+Δ+Δ=−

21 hhw −=ในกรณีนี้จะได

Page 13: Clausius Inequalityeng.sut.ac.th/me/meold/3_2551/425202/Chapter7.pdf · 2009-01-05 · อสมการของคลอเซียส (Clausius Inequality) อสมการของคลอเซียสมีรูปแบบเป

Thermodynamics I

Chapter 7 Entropy 13

คําตอบ

เปนกระบวนการอะเดียแบติกยอนกลับได หรือไอเซนโทรปกดังนั้น s

1= s2

P2= 14MPa, s

2= s1= 6.8210 kJ/kg-K

h2= 2967.4 kJ/kg

Table A-6

w = (3317.2-2967.4) kJ/kg = 349.8 kJ/kg

การเปล่ียนแปลงเอนโทรปของของแข็งและของเหลว

ในกรณีของของแข็งและของเหลวถือวาเปน

สารที่อัดตัวไมไดและคาความรอนจําเพาะ

สามารถประมาณไดวา Cp = Cv= C

สามารถหาการเปลี่ยนแปลงเอนโทรปจาก

PdVdUTds +=88

การเปลี่ยนแปลงเอนโทรปของของแข็งและของเหลว

แต dV = 0 สําหรับของแข็งและของเหลว

ดังนั้น

TdTC

Tduds v==

1

2lnTTCs =Δ

หรือ

1010

ตัวอยาง

นําแทงเหล็กมวล 50 kg มีอุณหภูมิ 500 K ไปทิ้งในแมน้ําที่อุณหภูมิ 285 K แลวปลอยจนกระทั่งแทงเหล็กนั้นถึงจุดสมดุลยความรอน สมมุติวาคาความรอนจําเพาะของแทงเหล็กเทากับ 0.45kJ/(kg-K)

ตัวอยาง

จงหา การเปลี่ยนแปลงเอนโทรปของ

(a) แทงเหล็ก

(b) แมน้ํา

(c) การเปลี่ยนแปลงเอนโทรปของกระบวนการ

คําตอบ (a)การเปลี่ยนแปลงเอนโทรปของเหล็ก

( )

KkJ

TTmC

ssmSiron

/65.12500285ln)45.0)(50(

ln1

2

12

−=

=

=

−=Δเหล็ก

#

Page 14: Clausius Inequalityeng.sut.ac.th/me/meold/3_2551/425202/Chapter7.pdf · 2009-01-05 · อสมการของคลอเซียส (Clausius Inequality) อสมการของคลอเซียสมีรูปแบบเป

Thermodynamics I

Chapter 7 Entropy 14

ปริมาณความรอนที่เหล็กสูญเสีย

( ) ( )KkJ

TTmCQ/2.4837

50028545.05012

−=−××=−=

คําตอบ (b)การเปลี่ยนแปลงเอนโทรปของน้ํา

R

Rsurr T

QS =Δจาก 33

PEKEUWQ Δ+Δ+Δ=−

คําตอบ (b)การเปลี่ยนแปลงเอนโทรปของน้ํา

ปริมาณความรอนที่น้ําได = เหล็กเสียQR= + 4837.2 k

KkJTQS

R

Rsurr /97.16

2852.4837

+===Δ

การเปลี่ยนแปลงเอนโทรปของน้ํา

คําตอบ (c) การเปลี่ยนแปลงเอนโทรปโดยรวม

การเปลี่ยนแปลงเอนโทรปทั้งหมด

การเปลี่ยนแปลงเหล็ก + น้ํา

KkJ

SSS surrsystotal

/32.4

97.1665.12

=

+−=Δ+Δ=Δ

#

กระบวนการไอเซนโทรปกของของแข็งและของเหลว

สําหรับกระบวนการไอเซนโทรปก

ΔS = 0ดังนั้นสําหรับของแข็งหรือของเหลว

01

ln 2 =TTC T1 = T2หรือ

สารที่อัดตัวไมไดนั้น กระบวนการที่เอนโทรปคงที่จะเปนกระบวนการที่มีอุณหภูมิคงที่

1010

การเปลี่ยนแปลงเอนโทรปของกาซอุดมคติ

กาซอุดมคติ Pv = RT หรือ P = RT/v จาก

Tds = du + Pdv จะได

vdvR

TdTCds v +=

vdvRTdTCTds v +=

1

2

1

212 lnln

PPR

TTCsss p −=−=Δ

1

2

1

212 lnln

vvR

TTCsss v +=−=Δ

สมมุติใหกาซอุดมคติมี Cv , Cp คงที่

จะได

ทํานองเดียวกัน จาก Tds = dh - vdP

dPP

RTdTCTds p −=

Page 15: Clausius Inequalityeng.sut.ac.th/me/meold/3_2551/425202/Chapter7.pdf · 2009-01-05 · อสมการของคลอเซียส (Clausius Inequality) อสมการของคลอเซียสมีรูปแบบเป

Thermodynamics I

Chapter 7 Entropy 15

กระบวนการไอเซนโทรปกของกาซอุดมคติ

ถา ΔS = 0

1

2

1

2 lnln0vvR

TTCs v +==Δ

RRC

VV

VV

TT V −

⎟⎟⎠

⎞⎜⎜⎝

⎛=⎟⎟

⎞⎜⎜⎝

⎛−=⎟⎟

⎞⎜⎜⎝

1

2

1

2

1

2 lnlnln

กระบวนการไอเซนโทรปกของกาซอุดมคติ

หรือ v

vp

v CCC

CR

vv

vv

TT

⎟⎟⎠

⎞⎜⎜⎝

⎛=⎟⎟

⎞⎜⎜⎝

⎛=

2

1

2

1

1

2

1

2

1

1

2

⎟⎟⎠

⎞⎜⎜⎝

⎛=

k

vv

TT

v

p

CC

k =เมื่อ

1111

กระบวนการไอเซนโทรปกของกาซอดุมคติ

หรือจาก

1

2

1

2 lnln0PPR

TTCs p −==Δ

1

2

1

2 lnlnPPR

TTC p =

RC

PP

TT p

⎟⎟⎠

⎞⎜⎜⎝

⎛=⎟⎟

⎞⎜⎜⎝

1

2

1

2

กระบวนการไอเซนโทรปกของกาซอุดมคติ

ดังนั้น

p

vpC

CC

PP

TT

⎟⎟⎠

⎞⎜⎜⎝

⎛=

1

2

1

2

kk

PP

TT

1

1

2

1

2

⎟⎟⎠

⎞⎜⎜⎝

⎛= 1212

กระบวนการไอเซนโทรปกของกาซอุดมคติ

และจาก1

2

1

1

2

⎟⎟⎠

⎞⎜⎜⎝

⎛=

k

vv

TT k

k

PP

TT

1

1

2

1

2

⎟⎟⎠

⎞⎜⎜⎝

⎛=

k

vv

PP

⎟⎟⎠

⎞⎜⎜⎝

⎛=⎟⎟

⎞⎜⎜⎝

2

1

1

2

1111 1212

1313

Page 16: Clausius Inequalityeng.sut.ac.th/me/meold/3_2551/425202/Chapter7.pdf · 2009-01-05 · อสมการของคลอเซียส (Clausius Inequality) อสมการของคลอเซียสมีรูปแบบเป

Thermodynamics I

Chapter 7 Entropy 16

งานที่ไดจากกระบวนการยอนกลบัไดจากการไหลแบบคงตัว

กฎขอที่หนึ่งสําหรับการไหลอยางคงตัว

dpedkedhwq revrev ++=−δδ

vdPdhTdsdTsqrev

−==δ

จาก vdPdhqrev −=δ

dpedkevdPwrev ++=−δ

88

หรือ pekevdpwrev Δ−Δ−−= ∫2

1

ในกรณีที่มีการเปลี่ยนแปลงพลังงานจลนและ

พลังงานศักยนอยมากจะได

∫−=2

1vdPwrev

งานที่ไดจากกระบวนการยอนกลบัไดจากการไหลแบบคงตัว

การพิสูจนวาอุปกรณท่ีมีการไหลอยางคงตัวจะใหงานมากที่สุดหรือใชงานนอยที่สุดเมื่อทํางานแบบยอนกลับได

พิจารณาเครื่องจักร 2 เครื่อง เครื่องหนึ่งทํางานแบบยอนกลับไดและอีกเครื่องหน่ึงเปน

เครื่องที่ทํางานแบบยอนกลับไมได โดยสภาพการทํางานของเครื่องจักรทั้งสองของไหล

ทํางานจะมีสภาวะเดียวกัน

การพิสูจน

จากกฎขอที่หนึ่งสําหรับเครื่องทั้งสองจะได

dpedkedhwq actact ++=−δδdpedkedhwq revrev ++=−δδ

revrevactact wqwq δδδδ −=−

actrevactrev qqww δδδδ −=−

การพิสูจน

แต Tdsqrev =δ

actactrev qTdsww δδδ −=−

Tq

dsT

ww actactrev δδδ−=

Tq

ds actδ≥44

การพิสูจน

ดังนั้น0≥

−T

ww actrev δδ

actrev WW δδ ≥

actrev WW ≥

Page 17: Clausius Inequalityeng.sut.ac.th/me/meold/3_2551/425202/Chapter7.pdf · 2009-01-05 · อสมการของคลอเซียส (Clausius Inequality) อสมการของคลอเซียสมีรูปแบบเป

Thermodynamics I

Chapter 7 Entropy 17

สรุปการทํางานดวยกระบวนการยอนกลับได

อุปกรณที่ใหงานกับเรา

Wrev > Wact HEREVWRev

REFREVWRev อุปกรณที่เราตองใหงาน

Wrev < Wact

ประสิทธิภาพอะเดียแบติก

เคร่ืองจักรทํางานภายใตกระบวนการยอนกลับไดจะใหงานมากที่สุด หรือใชงานนอยที่สุดสําหรับอุปกรณที่ตองใหงาน

ดังนั้นอุปกรณที่ทํางานภายใตกระบวนการยอนกลับไดจึงเปรียบเสมือนจุดมุงหมายที่วิศวกรตองการ

ประสิทธิภาพอะเดียแบติก

นิยาม adiabatic efficiency ข้ึนมาซึ่งจะบอกวาเครื่องจักรที่สรางนั้นมีความสมบูรณมากนอย

เพียงไร ซ่ึงไมขัดกับหลักของเทอรโมไดนามิกส

บางครั้งเรียก isentropic efficiency

เคร่ืองจักรกังหันหรือเทอรไบน (Turbine)

( )( )isenoutin

actoutin

s

aT

hhhh

WW

−−

=

==Work Isentropic

Work Actualη 1414

TurbineTurbine เครื่องสูบและเครื่องอัดไอเครื่องสูบและเครื่องอัดไอ(Pump & Compressor)(Pump & Compressor)

สําหรับเครื่องสูบ

a

sP W

W==

WorkActual WorkIsentropicη

∫ Δ≈= PvvdPws

( )12

12

hhPPv

ww

aa

sP −

−==η 1515

Page 18: Clausius Inequalityeng.sut.ac.th/me/meold/3_2551/425202/Chapter7.pdf · 2009-01-05 · อสมการของคลอเซียส (Clausius Inequality) อสมการของคลอเซียสมีรูปแบบเป

Thermodynamics I

Chapter 7 Entropy 18

เครื่องอัดไอเครื่องอัดไอ (Compressor)(Compressor) ประสิทธิภาพไอเซนประสิทธิภาพไอเซนโทรปกโทรปกของของนอสเซิลนอสเซิล ( (Nozzle)Nozzle)

22

22

s

aN V

V==

exit at KE Isentropic

exit at KE Actualη

s

aN hh

hh

21

21

−−

1616

PEKEHWQ Δ+Δ+Δ=−

Nozzle Nozzle

สรุปบทที่สรุปบทที่ 77

อสมการของคลอเซียส

นิยามของเอนโทรป การกําหนดคาเอนโทรป

หลักการเพิ่มขึ้นของเอนโทรป

สิ่งที่ทําใหเอนโทรปเปลี่ยนแปลง

สรุปบทที่สรุปบทที่ 77

กระบวนการไอเซนโทรปก

การเปลี่ยนแปลงเอนโทรปของสารบริสุทธิ์ ของแข็ง ของเหลวและกาซสมบูรณ

ประสิทธิภาพไอเซนโทรปก