Upload
others
View
2
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
1
บทที่ 4Energy Analysis of Closed System
เนื้อหา
-การถายเทความรอน-งานที่ไดจากการเคลื่อนที่-Polytropic Process-กฎขอที่หนึ่งของเทอรโมไดนามิกสสําหรับระบบปด-ความรอนจําเพาะ
การถายเทความรอน
พลังงานที่สามารถถายโอนระหวางระบบกบัสิ่งแวดลอมพลังงานที่สามารถถายโอนระหวางระบบกบัสิ่งแวดลอมแบงออกไดเปนแบงออกไดเปน 22 แบบแบบ คือคือ
ความรอนความรอน (Heat) (Heat) และงานและงาน (Work)(Work)
สําหรับสําหรับระบบปดระบบปดจะมีจะมีเฉพาะพลงังานเฉพาะพลงังานเทาน้ันที่สามารถเทาน้ันที่สามารถขามขอบเขตของระบบไดขามขอบเขตของระบบได
การถายเทความรอน
สาเหตุ : มาจากความแตกตางของอุณหถูมิ
พิจารณาเฉพาะในขณะที่พลังงานกําลังเดินขามขอบอขตของระบบเทาน้ัน
สําหรับกระบวนการใดที่ไมมีการถายเทความรอนเลย เรียกวา กระบวนการอะเดียแบติก (adiabatic process)
กระบวนการอะเดียแบติก (adiabatic process)
เกิดได 2 วิธี คือ
ระบบมีการหุมฉนวนอยางดี
การทําใหระบบกับสิ่งแวดลอมมีอุณหภูมิเทากัน
อัตราการถายเทความรอน ( )
การถายเทความรอน
kW
mkN ⋅
Q
พลังงานความรอน (Q)
สําหรับปริมาณความรอนเทียบตอหนวยมวลจะใช q =Q/m
หรือหนวย :
skJ /
kJ
หรือหนวย :
2
การถายเทความรอน
Power or work per unit time
P หรือkJ/s หรือ kW
อัตราการถายเทความรอน
kJ/s หรือ kW
เทียบตอเวลา
w = W/mq = Q/m เทียบตอหนวยมวลkJ หรือ kN.mkJ หรือ kN.mหนวย
งาน (W)ความรอน (Q)พลังงาน
tQQ /= W
การถายเทความรอน
การกําหนดเครื่องหมายของความรอนการกําหนดเครื่องหมายของความรอน
ระบบQ > 0 Q < 0
W < 0 W > 0
งานที่ไดจากการเคลื่อนที่ของขอบเขต
ในระบบที่มีการเปลี่ยนแปลงขอบเขต
ตองมีงานที่ทําใหเกิดการเปลี่ยนขนาดขอบเขต
เรียกวา งานที่เกิดจากการเคลือ่นที่ของขอบเขต (moving boundary work)
หรือเรียกเพียงสั้นๆวา งานเน่ืองจากขอบเขต (boundary work)
ขนาดของแรงจากขอบเขต
ถาความดันในระบบเทากับ P ทําใหขอบเขตเคลื่อนที่ออกไป ds
งานที่ไดจะเปน δWb = F ds = PA ds
แต Ads = dV ดังน้ัน
W PdVb = ∫
ลักษณะของ Boundary WorkBoundaryBoundary WorkWork เทากับพ้ืนที่ใตกราฟของกระบวนการเทากับพ้ืนที่ใตกราฟของกระบวนการบนแผนภาพบนแผนภาพ P P--vv
ขนาดของ Boundary Workขนาดของ Boundary Work ข้ึนกับจุดเริ่มและจุดสิ้นสุดตลอดจนทั้งเสนทาง
3
Boundary Work ของ Cycle ตัวอยาง 4-1
ถังแข็งแรงใบหนึ่งบรรจุอากาศความดัน 500kPa อุณหภูมิ 150 °C จากน้ันไดมีความความรอนถายเทจากถังใบน้ีจนทําใหความดันและอุณหภูมิลดลงเปน 400 kPa , 65 ° C
จงหางานเนื่องจากขอบเขตที่ได
คําตอบ
เนื่องจากเปนถังแข็งแรง
ดังนั้นปริมาตรจะคงที่ dV=0
Wb = PdV = 0
สรุปไดวางานเนื่องจากขอบเขตในกระบวนปริมาตรคงที่ จะเทากับศูนย
คําตอบ
ตัวอยาง 4-2
กระบอกสูบที่ไมมีความฝดชุดหนึ่ง บรรจุดวยไอนํ้า 5 kg ท่ี 400 kPa, 200 °C ไดรับความรอนจนกระทั่งอุณหภูมิเพิม่เปน 250 °C แตท่ีอุณหภูมิน้ีลูกสูบก็ยังเคลื่อนท่ีขึ้นไมสุดความยาวของกระบอกสูบ และมวลของไอน้ําก็คงที่ตลอดเวลา จงหางานที่ไดจากกระบวนการน้ี
แนวทางการแกปญหา
เลือกไอนํ้าในกระบอกสูบเปนระบบกระบวนการนี้ความดันจะคงที่
P1 = P2 = P0
งานมีเฉพาะงานเนื่องจากขอบเขต มวลของระบบคงที่ น่ันคือ m1= m2= m
4
คําตอบ
ท่ีความดันคงที่งานเน่ืองจากขอบเขตจะเปน
Wb= m P0 (v2 - v1)
ท่ีสภาวะ 1 : T=200 °C, P =
จะมีสภาวะเปนไอรอนยวดยิ่ง
จากตารางคาได v1 =
0.40.4MPaMPa (Tab. A(Tab. A--4)4)
0.0.5343453434 mm3/3/kgkg (Tab. A(Tab. A--6)6)
คําตอบ
ที่สภาวะ 2 ; T=200 °C , P = 0.4 MPa
จากตารางจะได v2 =
แทนคา
Wb = (5)(400)[(0.59520-0.53434)]
= Ans
0.50.595209520 mm33//kgkg
121.7121.7 kJkJ
คําตอบ
400
kPa
400 kPa
P = 400 kPam = 5 kg
v1 = 0.53434 v2 = 0.59520 v, m3/kg
ตัวอยาง 4-3 : Isothermal Compression
ลูกสูบบรรจุอากาศปริมาตร 0.4 m3 ความดัน 100 kPa อุณหภูมิ 80 °C ถาอัดใหปริมาตรลดลงเหลือ 0.1 m3 โดยใหอุณหภูมิคงที่และถือวาอากาศนี้เปนกาซอุดมคติ จงหางานที่ไดจากกระบวนการนี้
แนวทางการแกปญหา
สําหรับกาซอดุมคติ PV=mRT
แตเน่ืองจากอณุหภูมิคงที่ดังน้ัน PV ก็จะคงที่
ทําให PV = mRT = C โดย C เปนคาคงที่
จะไดวา
PV = C หรือ P = C / V
คําตอบ
จะไดจะไดW PdV C
VdV C
VV
PVVVb = = =
⎛
⎝⎜
⎞
⎠⎟ =
⎛
⎝⎜
⎞
⎠⎟∫ ∫
1
2
1
22
11 1
2
1
ln ln
Wb = (100)(0.4)[ln(0.1/0.4)] = -55.45 kJ
5
Polytropic Process
ในกระบวนการขยายตัวและอัดตัวของกาซจริง ความสัมพันธระหวางความดันกับปริมาตรเปน
PVn = C โดยที ่n , C เปน คาคงที่
กระบวนการน้ีเรียกวา polytropic process
จงหางานที่ไดจากกระบวนการนี้
Polytropic Process
Polytropic Process
จาก PVn = C งานเนื่องจากขอบเขตจะเปน
( )W PdV CV dV CV
n CV V
n
PV PVn
bn
n n n
= = =− +
=−
− +
=−−
∫ ∫ −− + − + − −
1
2
1
2 1
1
22
11
1
2 2 1 1
1 1
1ในกรณีน้ี n ตองไมเทากับ 1
Polytropic Process
( )
1;ln
1;11
;
1
22
1
2
1
2
1
121122
2211
=⎟⎟⎠
⎞⎜⎜⎝
⎛====
≠−−
=−−
=
===
∫∫ ∫ nVVCdV
VCPdVPdVW
nn
TTmRn
VPVPW
mRTPVVPVPC
b
b
nn ;Ideal gas
ตัวอยาง 4-4 :Polytropic Process
กระบอกสูบบรรจุแกสกระบอกสูบบรรจุแกสปริมาตรปริมาตร 0.05 m0.05 m33 ที่ที่ความดันความดัน 200 200 kPakPa โดยลูกสูบติดอยูกับสปริงที่มีโดยลูกสูบติดอยูกับสปริงที่มีคาคงที่ของสปริงคาคงที่ของสปริง 150 150 kN/mkN/m ภายใตสภาวะที่ไมมีแรงกระทําภายใตสภาวะที่ไมมีแรงกระทํา ใหความรอนจนกระทั่งใหความรอนจนกระทั่งปริมาตรเพิ่มขึ้นเปนสองเทาปริมาตรเพิ่มขึ้นเปนสองเทา พื้นที่หนาตัดลูกสูบเปนพื้นที่หนาตัดลูกสูบเปน 0.25 m0.25 m22
จงหาจงหา a) a) ความดันสุดทายความดันสุดทายในกระบอกสูบในกระบอกสูบ
b) b) งานทั้งหมดที่กระทําโดยแกสงานทั้งหมดที่กระทําโดยแกส
c)c) สวนของสวนของงานที่กระทํากับสปริงดวยการกดงานที่กระทํากับสปริงดวยการกด
ตัวอยาง 4-4 :Polytropic Process
6
ตัวอยาง 4-4 :Polytropic Process
จงหาจงหา a) a) ความดนัสุดทายในกระบอกสูบในกระบอกสูบ
ที่สภาวะสุดทาย จากโจทยจากโจทย VV22 = 2V= 2V11 = 2(0.05) = 0.1 m= 2(0.05) = 0.1 m33
ระยะที่สปรงิเคลื่อนที่ระยะที่สปรงิเคลื่อนที่ x = x = ΔΔV/A = (0.1V/A = (0.1--0.05)/(0.25) =0.2 m0.05)/(0.25) =0.2 m
พิจารณาที่สปริงพิจารณาที่สปริง แรงที่กระทํากบัสปริงที่ทําใหหดเขาแรงที่กระทํากบัสปริงที่ทําใหหดเขา 0.2 m0.2 m
จะไดวาจะไดวา F=F=kxkx = 150(0.2) = 30 = 150(0.2) = 30 kNkN
เราทราบวาเราทราบวา P=F/A = 30/0.25 = 120 mP=F/A = 30/0.25 = 120 m22
เพราะฉะนั้น ความดันสุดทายในกระบอกสูบ = P1+Pspring
ตัวอยาง 4-4 :Polytropic Process
เพราะฉะนั้น ความดันสุดทายในกระบอกสูบ = P1+Pspring
Pfinal = 200 + 120 = 320 kPa Ans
b) งานที่กระทําโดยแก็ส หาไดจากพื้นที่ใตกราฟของ P กับ V
W = (1/2)(200 +320)(0.1-0.05) = 13 kJ Ans
ตัวอยาง 4-4 :Polytropic Process
c) งานจากการกดสปรงิ หาได 2 วธิี
วิธีที1่ หาจากพื้นที่ใตกราฟ Pกับ V ในสวนที่ทําใหความดันสูงข้ึน Wspring = (1/2)(320-120)(0.1-0.05) = 3 kJ Ans
วิธีที่ 2 งานเน่ืองจากสปรงิ = (1/2)kx2 = (1/2)(150)(0.2)
= 3 kJ Ans
กฎขอที่หนึง่ของเทอรโมไดนามิกสสําหรับระบบปด
กฎขอที่หนึ่งของเทอรโมไดนามิกสคือ กฎของการอนุรักษพลังงาน
พลังงานเปนสิ่งซึ่งไมสามารถทําใหเพ่ิมขึ้นหรือทําลายใหหมดไปไดจะทําไดก็เพียงแคเปล่ียนรูปของมันเทานั้น
ในบทนี้จะกลาวถึงการอนุรักษพลังงานของระบบที่มีมวลคงที่
การศึกษาเรื่องพลังงาน
เทาที่ผานมาเราไดศึกษาถึงพลังงานในรูปของ ความรอน(Q), งาน(W), และพลังงานรวม (E)
แตไมไดกลาวถึงความสัมพันธของพลังงาน
ในหัวขอนี้จะเปนศึกษาถึงความสัมพันธของพลังงานเหลานี้
ความรอนและพลังงานรวม
เมื่อระบบไดรับความรอนพลังงานรวมของระบบตองเพิ่มข้ึน หากไมมีการนําพลังงานน้ีไปเปลี่ยนเปนงานปริมาณความรอนที่ใหตองเทากับการเปลี่ยนแปลงของพลังงานรวม
Q = ΔE เมื่อ W = 0
7
งานและพลังงานรวม
หากระบบไดรับพลังงานในรูปของงานกระทําแกระบบ พลังงานรวมของระบบตองเพิ่มขึ้น
หากไมมีการถายเทความรอนเกิดขึ้น
งานที่ถายโอนแกระบบจะเทากับการเปลี่ยนแปลงของพลังงานรวม
- W = ΔE เมือ่ Q = 0
กฎขอที่หนึง่ของเทอรโมไดนามิกส
จากความสัมพันธของความรอน งานและ พลังงานรวมของระบบจะได
Q - W = ΔE= ΔU+ΔKE+ΔPEความรอนสุทธิ - งานสุทธิ = การเปลี่ยนแปลงพลังงานรวมของระบบ
กฎขอที่หนึง่สําหรับระบบปดหยุดนิ่ง
การเปลี่ยนแปลงพลังงานรวมของระบบ ΔE =ΔU +ΔKE +ΔPE
หากระบบเปนระบบปดหยุดนิ่งการเปลี่ยนแปลงพลังงานจลนและพลังงานศักยนอยมาก
ΔE =ΔU
การพิจารณางานจากขอบเขต
ในบางครั้งสามารถแยกงานออกเปน2ประเภท
งานเน่ืองจากขอบเขต Wb
งานประเภทอื่นๆ Wother
ดังน้ันจะไดความสัมพันธอกีอยางหนึ่งวา
Q - Wother - Wb =ΔE
กฎขอที่หนึง่สําหรับระบบปดหยุดนิ่ง
Q - Wother -Wb = ΔUผลรวมของการเปลี่ยนพลังงานภายใน (U) กับงานที่ขอบเขต (Wb) จะมีคาเทากับการเปลี่ยนแปลงเอ็นทาลป นั่นคือ
ΔH = ΔU+Wb (จากบทที่ 3 H = U+PV)กฎขอที่จึงกลายเปน
Q - Wother = ΔH
สรุปสมการของกฎขอที่หนึ่ง
รูปทั่วไป
Q - W = ΔE หรือ q - w = Δe
ระบบปดหยุดน่ิง
Q - Wother = ΔU หรือ q - worther = Δu
ในรูปอนุพันธ δQ - δW = dE
8
ตัวอยาง 4-5
กระบอกสูบบรรจุนํ้าในสภาวะไออิ่มตัวมวลสาร 25 g ภายใตสภาวการณที่ความดันคงที่ 300 kPa ใสฮีสเตอรไฟฟาแบบความตานทานผานกระแส 0.2 A ความตางศักย 120 V นาน 5 นาที ในขณะที่มีความรอนสญูเสียไป 3.7 kJ
จงหา a) เขียนสมการกฎขอที่หน่ึง และหา h2
b) อุณหภูมิสุดทาย
ตัวอยาง 4-5
จงหา a) เขียนสมการกฎขอที่หน่ึง และหา h2
ตัวอยาง 4-5
Wother จากโจทยคือ งานทางไฟฟา
We = VIΔt = 120 (0.2)(5x60) =
สมการกฎขอทีห่น่ึง
Q-Wother-Wb = ΔU+ΔKE+ΔPE
คิดเปนระบบหยุดน่ิงจะได
Q-Wother = ΔH
7.2 kJ
ตัวอยาง 4-5
สภาวะที่หน่ึง : P1 = 300 kPa และ Sat. vapor
h1 = hg@300kPa =
จากสมการกฎขอที่หน่ึงจะไดวา
Q-We = ΔH = m(h2-h1)
(-3.7) - (-7.2) = (0.025)(h2 – 2724.9)
หาคา h2 จะได h2 = Ans2864.9 kJ/kg
2724.9 kJ/kg (Tab. A5)
ตัวอยาง 4-5
b) อุณหภูมิสุดทาย
สภาวะที่สอง : P2 = P1 = 300 kPa และ h2 =
ตรวจสอบสภาวะ จาก Tab. A-5 พบวาเปน h2 > hg
==>Superheated vapor จะตองตรวจสอบหาอุณหภูมิจาก Tab. A-6 ไดวา
ที่ 300 kPa, h2 = 2864.9 kJ/kg (Tab. A-6)
จะได T2 = Ans
2864.9 kJ/kg
200 oC
Quiz#3
-จงเขียนแผนภาพ T-v และ P-v พรอมทั้งอธิบาย-A rigid tank contains 0.8 kg of sat. water at 10 MPa. Determine the temperture, volume of this tank and show T-v diagram.
9
ตัวอยาง 4-6
ถังแข็งแรงใบหนึ่งแบงเปนสองสวนเทาๆกันดวยทีก่ั้น (Partition) เริ่มตนดานหน่ึงของถังบรรจุนํ้าที่ความดัน 200 kPa อุณหภูมิ 25 oC จํานวน 5 kg และอีกดานของถังเปนสูญยากาศเมื่อเอาที่กั้นออก นํ้าจึงขยายไปทั่วทั้งถงั ระหวางน้ันมีการถายเทความรอนจากสิ่งแวดลอมจนกระทั่งอุณหภูมิกลับมาเทากับเริ่มตนอีกครัง้
จงหา a) ปริมาตรของถัง b) ความดันสุดทาย c) Heat transfer
ตัวอยาง 4-6
หาปริมาตรของถังหาปริมาตรของถังสภาวะที่ 1 TT11 = 25 = 25 ooCC, P, P11 = 200 = 200 kPakPaตรวจสอบสภาวะตรวจสอบสภาวะ =>=> (Tab. A(Tab. A--4) @ 25 4) @ 25 ooCC
P>P>PPsatsat ((PPsatsat = )= )=== > === > Compressed liquid < ====
แนวทางการแกปญหา
=≅Cf ovv
25@1
3.1698 3.1698 kPakPa
kgm3001003.0
ตัวอยาง 4-6
แนวทางการแกปญหา
หาปริมาตรของถัง
V1 = mv1 = (5)(0.001003) = 0.005 m3
ปริมาตรของถังทั้งหมด Vtank = 2V1 = 0.01 m3 Ansที่สภาวะสุดทาย v2 =Vtank/m = 0.01/5 = 0.002 m3/kgตรวจสอบ T2 = 25 oC, v2 = 0.002 m3/kg จาก Tab. A-4พบวา vf<v2<vg == > Sat. Mixture, P=Psat@25oC = 3.1698 kPa
Ans
kgmvvCf o
325@1 001003.0=≅
ตัวอยาง 4-6
10
แนวคิด ตอ
หา Heat transfer (Q)
จากกฎขอท่ี 1 ของเทอรโมไดนามิกส
Q - W = ΔE = mΔu = m(u2-u1)
ท่ีสภาวะ 1 u1≈ uf@25oC = 104.83 kJ/kg
ท่ีสภาวะ 2 ตองหาคา Quality กอน
แนวคิด ตอ
( )( )
( )kgkJ
xuuu
vvv
x
xvvv
fgf
fg
f
fgf
/88.104
3.2304103.283.104
103.2001.034.43001.0002.0
52
52
2
=
×+=+=
×=−−
=−
=
+=
−
−
Q = m(u2-u1) = 5(104.88 - 104.83)= 0.25 kJ Ans
ความรอนจําเพาะ
พลังงานที่ทําใหอุณหภูมิของวัตถุหนึ่งหนวยมวลเพิ่มข้ึนหนึ่งองศา
ความรอนจําเพาะในทางเทอรโมไดนามิกส
ความรอนจําเพาะที่ปริมาตรคงที่ Cv
ความรอนจําเพาะที่ความดนัคงที่ Cp
การเปรียบเทียบความรอนจําเพาะ
ในกระบวนการตางๆ คา CP จะสูงกวาคา Cv เสมอเพราะในกระบวนการความดันคงที่เมื่อระบบไดรับพลังงานอุณหภูมิจะสูงข้ึนพรอมกันน้ันระบบจะมีการขยายตัวดวย ดังน้ันพลังงานที่ใหเขาไปสวนหนึ่งจะตองนําไปใชเพื่อการขยายตัวน้ี
การหาคาความรอนจําเพาะ
พิจารณาระบบปดอยูน่ิงและเปนกระบวนการปริมาตรคงที่ (Wb=0) กฏขอที่หนึ่งคือ
δq -δwother = duซายมือของสมการนี้จะแทนพลังงานที่ถายเทสูระบบในรูปของความรอนและ/หรืองาน
การหาคาความรอนจําเพาะ
พลังงาน du ทําใหอุณหภูมิเพิ่ม dT
พลังงาน Cv ทําใหอุณหภูมิเพิ่ม dT Cv /du
แตพลังงาน Cv ทําใหอุณหภูมิเพิ่มข้ึน 1 องศาน่ันคือ หรือที่ปริมาตรคงที่จะไดวา
dTCdu
v = 1
11
สรุปความสัมพันธของความรอนจําเพาะ
หรือหรือ C uTv
v
= ⎛⎝⎜
⎞⎠⎟
∂∂
สําหรับกระบวนการความดันคงที่ จะมีสวนของงานที่ขอบเขต ซึ่งเม่ือรวมกับพลังงานภายในแลว จะเปนคาในสวนของ การเปลี่ยนแปลงเอ็นทาลป
δq-δwother = dhในทํานองเดียวกันจะได
C hTP
P
= ⎛⎝⎜
⎞⎠⎟
∂∂
กาซอุดมคติ
จากการทดลองพบวาคาความรอนจําเพาะของกาซอุดมคตจิะขึ้นอยูกับอุณหภูมิเพียงอยางเดียว
( ) ( )du C T dT u u u C T dTv v= ⇒ = − = ∫Δ 2 11
2
( ) ( )dh C T dT h h h C T dTP P= ⇒ = − = ∫Δ 2 11
2
การหาคา U และ H ของกาซอุดมคติ
โดยการใชคา u และ h จากตาราง A-17-25
โดยการอินติเกรท ตาราง A-2 (c)
โดยการใชคาเฉลี่ย ตาราง A-2 (a), (b)
การหาคา U และ H ของกาซอุดมคติ
Δh =Cp,av(T2-T1)Δh=∫Cp(T)dTΔh = h2 –h1
Δu = Cv,av(T2-T1)Δu=∫ Cv(T)dTΔu = u2 –u1
A-2 (a)-(b)A-2 (c)A-17-25
2
1
2
1
การประมาณคาความรอนจําเพาะ
ในความเปนจริงคาความรอนจําเพาะของกาซอุดมคติจะเปลี่ยนแปลงตามอุณหภูมิแตในกรณีที่อุณหภูมิเปลี่ยนแปลงไมมากนักคาความรอนจําเพาะอาจถือวาคงที่ไดในชั้นน้ีเราจะถือวาคาความรอนจําเพาะของกาซอุดมคติจะคงที่
ความสัมพันธของความรอนจําเพาะ
เมื่อเราพิจารณาวาคาความรอนจําเพาะของกาซอุดมคติคงที่ จะได
ΔU = Cv ΔT
ΔH = CP ΔT
ทั้งสองสมการนี้เปนการประมาณเทาน้ัน
12
ความสัมพันธระหวางความรอนจําเพาะของกาซอุดมคติ
จาก dh=CPdT และ du=CvdT
จาก h = u + Pv, และกาซอุดมคติ Pv = RT
h = u +RT หรือ dh = du + RdT
CPdT=CvdT+RdT
CP = Cv + R
Specific Heat Ratio
คืออัตราสวนของความรอนจําเพาะที่ความดันคงท่ีตอดวยที่ปริมาตรคงที่
kCC
P
v
=
ตัวอยางเชน อากาศมี k = 1.4
ตัวอยาง 4-7
อากาศอุณหภูมิ 300 K ความดัน 200 kPa ไดรับความรอนที่ความดันคงที่จนมีอุณหภูมิ 600 K จงหาการเปลี่ยนแปลงเอนทาลปและพลังงานภายในจําเพาะ
a)จากตาราง A-17
b)จาก Function ในตาราง A-2(c)
c)ใชคาเฉลี่ยของความรอนจําเพาะตาราง A-2(b)
คําตอบ
a) a) จากจาก Tab. ATab. A--17 17 ที่ที่ T1 = 300 K T1 = 300 K และและ T2 = 600 K T2 = 600 K สภาวะที่สภาวะที่ 11 hh11 = h= h@300K @300K = 300.19 kJ/kg= 300.19 kJ/kg
uu1 1 = u= u@300K@300K = 214.07 kJ/kg= 214.07 kJ/kgสภาวะที่สภาวะที่ 22 hh2 2 = h= h@600K @600K = 607.02 kJ/kg= 607.02 kJ/kg
uu2 2 = u= u@600K@600K = 434.78 kJ/kg= 434.78 kJ/kgΔΔh = hh = h22 ––hh11 = 607.02= 607.02--300.19 = 300.19 = 306.83 kJ/kg306.83 kJ/kg AnsAnsΔΔu = uu = u22 ––uu11 = 434.78= 434.78--214.07 = 214.07 = 220.71 kJ/kg220.71 kJ/kg AnsAns
คําตอบ
( ) 32 dTcTbTaTcp +++=
( )( )
( )∫∫
∫∫
+++==Δ
+++−==Δ
2
1
322
1
2
1
322
1
dTdTcTbTadTch
dTdTcTbTRadTcu
p
uv
b) ใช Function จาก Tab. A-2 (c)
a = 28.11, b = 0.1967x10-2, c = 0.4802x10-5, d = -1.966x10-9
( ) 32 dTcTbTRaRcc uupv +++−=−=
คําตอบ
kgkJMuu
kmolkgMkmolkJu
/5.22297.28
6447/97.28,/6447
==Δ
=Δ
==Δ
a = 28.11, b = a = 28.11, b = 0.1967x10-2, c = 0.4802x10, c = 0.4802x10--55, d = , d = --1.966x101.966x10--99
a = 28.11, b = 0.1967x10a = 28.11, b = 0.1967x10--22, c = 0.4802x10, c = 0.4802x10--55, d = , d = --1.966x101.966x10--99
( )( )
( )∫∫
∫∫
+++==Δ
+++−==Δ
2
1
322
1
2
1
322
1
dTdTcTbTadTch
dTdTcTbTRadTcu
p
uv
13
คําตอบ
kgkJMhh
kmolkgMkmolkJh
/6.30897.28
8941/97.28,/8941
==Δ
=Δ
==Δ
a = 28.11, b = a = 28.11, b = 0.1967x10-2, c = 0.4802x10, c = 0.4802x10--55, d = , d = --1.966x101.966x10--99
a = 28.11, b = a = 28.11, b = 0.1967x10-2, c = 0.4802x10, c = 0.4802x10--55, d = , d = --1.966x101.966x10--99
( )( )
( )∫∫
∫∫
+++==Δ
+++−==Δ
2
1
322
1
2
1
322
1
dTdTcTbTadTch
dTdTcTbTRadTcu
p
uv
คําตอบ
( ) ( )
( ) ( ) kgkJTTcdTch
kgkJTTcdTcTu
avgpavgp
avgvavgv
/306300020.1
/220300733.0
12,
2
1,
12,
2
1,
==−==Δ
==−==Δ
∫
∫
c) c) ใชคาเฉล่ียของคาความจุความรอนจากใชคาเฉล่ียของคาความจุความรอนจาก Tab. ATab. A--2 (b)2 (b)TTavgavg = (T= (T11+T+T22)/2 = (600+300)/2 = 450 )/2 = (600+300)/2 = 450 ooCC
การหาคา U และ H ของกาซอุดมคติ
ΔΔu u ==220220ΔΔuu==222.5222.5ΔΔu = 220.71u = 220.71
ΔΔh =306h =306ΔΔh=308.6h=308.6ΔΔh = 306.83h = 306.83
AA--22 ((aa))--(b)(b)
(kJ/kg)(kJ/kg)
AA--22 ((cc))
(kJ/kg)(kJ/kg)
AA--1717--2525
(kJ/kg)(kJ/kg)
ตัวอยาง 4-8
ถังแข็งแรงหุมฉนวนเริ่มตนบรรจุแกสฮีเลี่ยม 0.7 kg ท่ีอุณหภูมิ 27°C ความดัน 350 kPa .ใสลอกวนดวยกําลัง 0.015 kW นาน 30 นาทีจงหา a) อุณหภูมิสุดทาย
b) ความดันสุดทาย
ตัวอยาง 4-8
a) จากสมการกฎขอท่ีหน่ึงจะไดวา
Q-Wb-Wother = ΔU+ΔPE+ΔKE-(WPaddle) = ΔU = m(u2-u1) = m cvΔT
Win =-(Ppaddle Δt)= -(0.015x30x60)= -27 kJcv หาจาก Tab.A-2 (a), cv = 3.1156 kJ/kg oC
-(WPaddle) = m cvΔT-(-27)=(0.7)(3.1156)(T2-27), T2 = 39.4 oC Ans
ตัวอยาง 4-8
b) ความดันสุดทายจากสมการความสมัพันธของแกสในอุดมคติ
P1V1/T1 = P2V2/T2
เน่ืองจากเปนถังแข็งแรง V2 = V1 จะไดP2 = P1 (T2/T1) = (350 kPa)(39.4+273)/(27+273)
= 364.5 kPa Ans
14
ตัวอยาง 4-9
กระบอกสูบอันหนึ่งเร่ิมตนบรรจุกาซ N2ปริมาตร 0.5 m3 ท่ีความดัน 400 kPa อุณหภูมิ 27°C จากนั้นใหความรอนทางขดลวดไฟฟา 120 V, 2 A เปนเวลา 5 นาที จากน้ัน N2 ขยายตัวอยางความดันคงที่ ถาหากวาเกิดมีการสญูเสียความรอนเปนปริมาณ 2800 J ในกระบวนการนี้ จงคํานวณหาอุณหภูมิสุดทายของไนโตรเจน
แนวทางการแกปญหา
กระบวนการความดันคงท่ีสําหรับระบบปดกระบวนการความดันคงท่ีสําหรับระบบปด สามารถเขียนสมการกฎขอที่หนึ่งไดเปนสามารถเขียนสมการกฎขอที่หนึ่งไดเปน
Q Q --WWbb-- WWotherother == ΔΔUU+ + ΔΔKE+ KE+ ΔΔPEPE
Q Q -- WWotherother == ΔΔΗΗ
งานจากกระแสไฟฟางานจากกระแสไฟฟา ::WWee == VVIItt
สมมุติสมมุติ N N22 เปนเปน ideal gas ideal gas :: ΔΔH H == mCmCppΔΔTT
คําตอบ
ตารางตาราง A A--22 (a) (a) ที่ที่ 300300 K K จะมีจะมี CCpp == 1.0391.039 kJkJ//kgkg--KKQQoutout = = -- 28002800 JJ,,WWee == V I V I DDt t == (120(120 VV)(2)(2 AA)(5)(5xx6060 ss)) == 7722 kJkJมวลมวล m m == ((PVPV)/()/(RTRT))
= = (400)(0.5)/[(0.2968(400)(0.5)/[(0.2968))(300)]=2.24(300)]=2.2455 kgkg
คําตอบ
ดังนัน้จากกฎขอที่ดังนัน้จากกฎขอที่ 11 จะไดจะได
Q Q -- WWee = D= DHH
--2.82.8--((--7722) = ) = (2.24(2.2455)(1.039)[)(1.039)[TT22--2727]]
TT22 == 56.756.7 °°CC AnsAns
ตัวอยาง 4-10
กระบอกสูบอันหนึ่งบรรจุอากาศท่ี 150 kPa, 27 °C ในขณะนั้นลูกสูบวางอยูบนท่ีพัก โดยมีปริมาตร 400 L น้ําหนักของลูกสูบมีขนาดท่ีตองการความดัน 350 kPa จึงจะสามารถทําใหเกิดการเคลื่อนท่ีได จากนั้นอากาศเริ่มไดรับความรอนจนปริมาตรเพิ่มข้ึนเปนสองเทา
คําถาม
(a) อุณหภูมิสุดทาย (b) งานสุทธิที่กระทําโดยอากาศ(c) ความรอนทั้งหมดที่ใหกับอากาศ
15
คําตอบ (a)
อุณหภูมิสุดทายไดจากสมการสภาวะของกาซอุดมคติระหวางสภาวะ 1 และสภาวะ 3
PvT
P vT
1 1
1
3 3
3
=
เมื่อ v3 = 2v1 จะได(150 kPa)(V1)/(300K) = (350 kPa)(2V1)/(T3)
T3 = 1400 K
คําตอบ (b)
ในกระบวนการทั้งหมดนี้จะมีงานเกิดข้ึนอยางเดียวคืองานเนื่องจากการขยายตัวของขอบเขต
W W W PdV PdV13 12 231
2
2
3
= + = +∫ ∫
W13 = W12 + W23 = 0 + P2 (V3-V2)
W13 = (350 )(0.4) = 140 kJ
คําตอบ (c)
หาความรอนท่ีถายเทไดจากกฎขอท่ีหน่ึงหาความรอนท่ีถายเทไดจากกฎขอท่ีหน่ึง
สมมุติใหระบบเปนระบบหยุดน่ิงสมมุติใหระบบเปนระบบหยุดน่ิง จะไดจะได
QQ1313 -- WW1313 == ΔΔU U == mmΔΔuuมวลของระบบหาไดจากสมการสภาวะมวลของระบบหาไดจากสมการสภาวะ
m m == [[PP11VV11//RTRT11]]
= = ((150)(0.4)/(0.287)(300)150)(0.4)/(0.287)(300)= = 0.6970.697 kgkg
คําตอบ (c)
จากจาก ΔΔuu จากจาก Tab. ATab. A--1717
uu11 = u= u@300K @300K = 214.07 = 214.07 kLkL/kg/kg
uu33 = u= u@1400K@1400K = 1113.52 kJ/kg= 1113.52 kJ/kg
ดังน้ันดังน้ัน จากจาก Q Q -- W W == mmΔΔuu
Q Q -- 140140 == (0.697)(0.697)((1113.521113.52-- 214.07214.07))
Q Q == 767767 kJkJ AnsAns
คําตอบ (c)
จาก Δu = Cv,avgΔTavg , Tavg = (300+1400)/2
Tab.A-2(c),Interpolate, ที่ Tavg= 850 oC จะได
Cv,avg = 0.837 kJ/kg-K
ดังน้ัน จาก Q - W = mCv,avgΔT
Q - 140 = (0.697)(0.837)(1400-300)
Q = 783.3 kJ Ans
ความรอนจําเพาะของของแข็ง-ของเหลว
ของแข็ง-ของเหลวเปนสารอัดตัวไมไดดังน้ันงานเน่ืองจากขอบเขตจะนอยมากความรอนจําเพาะที่ปริมาตรคงที่และความรอนจําเพาะที่ความดันคงที่จะประมาณไดวาเทากัน
CP = Cv = C
16
การประมาณคา
คาความรอนจําเพาะของของแข็งคาความรอนจําเพาะของของแข็ง--ของเหลวของเหลวจะข้ึนอยูกับอุณหภูมิจะข้ึนอยูกับอุณหภูมิ
ในกรณีที่อุณหภูมิเปลี่ยนแปลงไมมากนักในกรณีที่อุณหภูมิเปลี่ยนแปลงไมมากนักสามารถประมาณวาคงที่ไดสามารถประมาณวาคงที่ได
ΔΔU U == CCΔΔTTΔΔHH == CCΔΔTT
ตัวอยาง
นําแทงเหล็กมวล 50 kg ที่ 80 °C ลงไปแชในถังหุมฉนวนอยางดีซึ่งบรรจุนํ้าในสภาพของเหลวที่ 25 °C ปริมาตร 0.5 m3 จงคํานวณหาอุณหภูมิของนํ้า เมื่อระบบเขาสูสภาวะสมดุลความรอน
แนวทางการแกปญหา
ใหกอนหินและน้ําเปนระบบ
เน่ืองจากถังมีฉนวนหุมอยู Q = 0
ไมมีการเคลื่อนที่ของขอบเขต Wb = 0
ไมมีงานในรูปอื่นใด Wother = 0
ดังน้ันงานทั้งหมด Wtotal = 0
แนวทางการแกปญหา
จากกฎขอที่หนึ่ง; Q - W = ΔUจากที่ผานมาจะไดวา ΔU = 0
ΔUsys = ΔUiron + ΔUwater = 0[mC(T2-T1)]iron + [mC(T2-T1)]water = 0
คําตอบ
vf@25°C = 0.001 m3/kg (water)
mwater= V/v = 0.5/0.001 = 500 kg
คา Ciron = 0.45 และ Cwater = 4.196 kJ/kg-K
คําตอบ
ΔUsys = ΔUiron + ΔUwater = 0
mC(T2-T1)]iron + [mC(T2-T1)]water = 0
[ (50)(0.45)(T2-80)+(500)(4.184)(T2-25) = 0
T2 = 25.6 °C Ans
17
สรุปบทที่ 4
ความรอนคือพลังงานที่ถายเทเน่ืองมาจากความแตกตางของอุณหภูมิ สวนพลังงานที่ถายโอนระหวางระบบกับสิ่งแวดลอมที่ไมใชความรอนจะเรียกวางานทั้งงานและความรอนเปนปรากฏการณที่ขอบเขตไมใชคุณสมบัติของระบบ
สรุปบทที่ 4
งานและความรอนเปน path functionงานเน่ืองจากขอบเขตคืองานที่ไดมาเน่ืองจากการเปลี่ยนแปลงขนาดของระบบ
กฎขอที่หนึ่งของเทอรโมไดนามิกส สามารถเขียนเปนสมการไดหลายรูปแบบตองจํารูปแบบใหไดทั้งหมด
สรุปบทที่ 4
นิยามของความรอนจําเพาะและ
ความสัมพันธของความรอนจําเพาะกับ
พลังงานและเอนทาลปของกาซอุดมคติ, ของแข็งและของเหลว