CHÖÔNG 11: THÒ TRÖÔØNG TAØI CHÍNH TIEÀN TEÄ QUOÁC TEÁ

1

CHÖÔNG 11:CHÖÔNG 11: THÒ TRÖÔØNG TAØI CHÍNH THÒ TRÖÔØNG TAØI CHÍNH TIEÀN TEÄ QUOÁC TEÁ TIEÀN TEÄ QUOÁC TEÁ

1.1. Nhöõng vaán ñeà lieân quan ñeán thò Nhöõng vaán ñeà lieân quan ñeán thò tröôøng ngoaïi hoái tröôøng ngoaïi hoái

2.2. Lòch söû hình thaønh vaø phaùt trieån Lòch söû hình thaønh vaø phaùt trieån heä thoáng tieàn teä quoác teáheä thoáng tieàn teä quoác teá

3.3. Tyû giaù hoái ñoaùiTyû giaù hoái ñoaùi4.4. Khaû naêng chuyeån ñoåi cuûa tieàn Khaû naêng chuyeån ñoåi cuûa tieàn

teä teä

2

1. 1. NHÖÕNG VAÁN ÑEÀ LIEÂN QUAN NHÖÕNG VAÁN ÑEÀ LIEÂN QUAN ……

1.1. Khaùi nieäm1.1. Khaùi nieäm1.2. Nguyeân nhaân1.2. Nguyeân nhaân1.3. Ñaëc ñieåm thò tröôøng ngoaïi hoái1.3. Ñaëc ñieåm thò tröôøng ngoaïi hoái1.4. Thaønh phaàn tham gia1.4. Thaønh phaàn tham gia1.5. Chöùc naêng cuûa thò tröôøng 1.5. Chöùc naêng cuûa thò tröôøng

ngoaïi hoáingoaïi hoái1.6. Caùc loaïi thò tröôøng ngoaïi hoái1.6. Caùc loaïi thò tröôøng ngoaïi hoái

3

1.1. KHAÙI NIEÄM1.1. KHAÙI NIEÄM

Thò tröôøng taøi chính tieàn teä laø nôi dieãn Thò tröôøng taøi chính tieàn teä laø nôi dieãn

ra 2 giao dòch ra 2 giao dòch

Mua baùn ñoàng tieàn naøy laáy ñoàng Mua baùn ñoàng tieàn naøy laáy ñoàng

tieàn khaùc tieàn khaùc

Nghieäp vuï vay vaø cho vay baèng tieànNghieäp vuï vay vaø cho vay baèng tieàn

4

1.2. NGUYEÂN NHAÂN1.2. NGUYEÂN NHAÂN

Thò tröôøng tieàn teä ñöôïc hình thaønh bôûi Thò tröôøng tieàn teä ñöôïc hình thaønh bôûi caàu vaø cung tieàn teäcaàu vaø cung tieàn teä

Caàu Caàu Khaùch du lòch, tham quan ôû nöôùc

ngoaøi Chính phuû, coâng ty vaø caù nhaân nhaäp

khaåu haøng hoùa cuûa nöôùc khaùc Chính phuû, coâng ty vaø caù nhaân

muoán ñaàu tö vaøo moät quoác gia khaùc Nhu caàu khaùc – traû laõi suaát tieàn vay

cuûa caùc toå chöùc ngaân haøng theá giôùi hay Chính phuû khaùc,...…

5

1.2. NGUYEÂN NHAÂN (tt)1.2. NGUYEÂN NHAÂN (tt)

CungCung Khaùch du lòch ngoaïi quoác tieâu tieàn

cho caùc dòch vuï ôû nöôùc maø hoï tham quan

Thu töø xuaát khaåu haøng hoùa Tieáp nhaän ñaàu tö nöôùc ngoaøi Nguoàn cung khaùc – khoaûn vieän trôï

cuûa caùc Chính phuû vaø caùc toå chöùc nöôùc ngoaøi, tieàn göûi töø nöôùc ngoaøi veà cho thaân nhaân trong nöôùc,...…

6

1.3. ÑAËC ÑIEÅM THÒ TRÖÔØNG NGOAÏI 1.3. ÑAËC ÑIEÅM THÒ TRÖÔØNG NGOAÏI HOÁIHOÁI

Laø thò tröôøng trung gian thöïc hieän chuyeån Laø thò tröôøng trung gian thöïc hieän chuyeån giao khaû naêng mua baùn ngoaïi teä laãn nhau giao khaû naêng mua baùn ngoaïi teä laãn nhau giöõa caùc toå chöùc kinh doanh quoác teágiöõa caùc toå chöùc kinh doanh quoác teá

Thò tröôøng khoâng bao giôø nguû (24 Thò tröôøng khoâng bao giôø nguû (24 giôø/ngaøy)giôø/ngaøy)

Laø söï hoäi nhaäp cuûa nhieàu trung taâm giao Laø söï hoäi nhaäp cuûa nhieàu trung taâm giao dòch khaùc nhau.dòch khaùc nhau.

Laø maïng löôùi lieân ngaân haøng, moâi giôùi Laø maïng löôùi lieân ngaân haøng, moâi giôùi ngoaïi hoái vaø ngöôøi baùn ñöôïc noái vôùi nhau ngoaïi hoái vaø ngöôøi baùn ñöôïc noái vôùi nhau qua maïng ñieän töûqua maïng ñieän töû

Caùc cuoäc mua baùn chuû yeáu ñöôïc thoâng Caùc cuoäc mua baùn chuû yeáu ñöôïc thoâng qua ñieän thoaïi, maùy telex,...…qua ñieän thoaïi, maùy telex,...…

Ña soá nhöõng cuoäc giao dòch trao ñoåi thoâng Ña soá nhöõng cuoäc giao dòch trao ñoåi thoâng tin ñeàu baèng mieäng tin ñeàu baèng mieäng

7

1.4. THAØNH PHAÀN THAM GIA1.4. THAØNH PHAÀN THAM GIA

Ñoái töôïng tröïc tieáp taïo ra cung caàu Ñoái töôïng tröïc tieáp taïo ra cung caàu ngoaïi teä – nhaø nhaäp khaåu, xuaát khaåu, ngoaïi teä – nhaø nhaäp khaåu, xuaát khaåu, nhaø ñaàu tö, khaùch du lòch,…nhaø ñaàu tö, khaùch du lòch,…

Ñoá töôïng trung gian chuyeån ñoåi ngoaïi Ñoá töôïng trung gian chuyeån ñoåi ngoaïi teä giöõa ngöôøi söû duïng vaø ngöôøi coù teä giöõa ngöôøi söû duïng vaø ngöôøi coù ngoaïi teä, ñoàng thôøi san baèng soá ngoaïi ngoaïi teä, ñoàng thôøi san baèng soá ngoaïi teä ra vaøo – heä thoáng ngaân haøng teä ra vaøo – heä thoáng ngaân haøng thöông maïi (ngaân haøng ngoaïi thöông) thöông maïi (ngaân haøng ngoaïi thöông)

Ñoái töôïng caân baèng cung caàu ngoaïi teä Ñoái töôïng caân baèng cung caàu ngoaïi teä – ngaân haøng quoác gia trung öông.– ngaân haøng quoác gia trung öông.

8

1.5. CHÖÙC NAÊNG CUÛA THÒ 1.5. CHÖÙC NAÊNG CUÛA THÒ TRÖÔØNG NGOAÏI HOÁITRÖÔØNG NGOAÏI HOÁI

1.5.1. Söï chuyeån ñoåi tieàn teä 1.5.1. Söï chuyeån ñoåi tieàn teä

1.5.2. Baûo hoä ruûi ro 1.5.2. Baûo hoä ruûi ro

9

1.5.1. SÖÏ CHUYEÅN ÑOÅI TIEÀN TEÄ1.5.1. SÖÏ CHUYEÅN ÑOÅI TIEÀN TEÄ

Kinh doanh quoác teá coù 4 lónh vöïc söû Kinh doanh quoác teá coù 4 lónh vöïc söû duïng thò tröôøng ngoaïi hoái:duïng thò tröôøng ngoaïi hoái:

Nhaän tieàn haøng xuaát khaåu, thu Nhaän tieàn haøng xuaát khaåu, thu nhaäp töø FDI, thu nhaäp töø chuyeån nhaäp töø FDI, thu nhaäp töø chuyeån nhöôïng giaáy pheùp (licensing).nhöôïng giaáy pheùp (licensing).

Traû tieàn haøng hoùa hay dòch vuï Traû tieàn haøng hoùa hay dòch vuï nhaäp khaåu.nhaäp khaåu.

Ñaàu tö ngaén haïn treân thò tröôøng Ñaàu tö ngaén haïn treân thò tröôøng tieàn teä.tieàn teä.

Ñaàu cô tieàn teä.Ñaàu cô tieàn teä.

10

1.5.2. BAÛO HOÄ RUÛI RO1.5.2. BAÛO HOÄ RUÛI RO

Laø nhöõng ñaûm baûo ñeå baûo hoä nhöõng keát Laø nhöõng ñaûm baûo ñeå baûo hoä nhöõng keát quaû cuûa söï thay ñoåi khoâng döï kieán cuûa tyû quaû cuûa söï thay ñoåi khoâng döï kieán cuûa tyû giaù hoái ñoaùi, thoâng qua 2 loaïi tyû giaù:giaù hoái ñoaùi, thoâng qua 2 loaïi tyû giaù:

Tyû giaù giao ngay (Spot rate) – laø tyû giaù mua Tyû giaù giao ngay (Spot rate) – laø tyû giaù mua baùn ngoaïi teä ñöôïc thöïc hieän ngay vôùi tyû baùn ngoaïi teä ñöôïc thöïc hieän ngay vôùi tyû giaù ñöôïc aán ñònh vaøo thôøi ñieåm thoûa giaù ñöôïc aán ñònh vaøo thôøi ñieåm thoûa thuaän. thuaän.

Tyû giaù kyø haïn (Forward rate) – laø tyû giaù Tyû giaù kyø haïn (Forward rate) – laø tyû giaù ñöôïc xaùc ñònh ôû thôøi ñieåm thoûa thuaän ñöôïc xaùc ñònh ôû thôøi ñieåm thoûa thuaän nhöng ñöôïc thöïc hieän ôû moät kyø haïn trong nhöng ñöôïc thöïc hieän ôû moät kyø haïn trong töông lai. Kyø haïn coù theå laø 30, 90, 180 ngaøy töông lai. Kyø haïn coù theå laø 30, 90, 180 ngaøy vaø nhieàu naêm.vaø nhieàu naêm.

11

1.5.2. BAÛO HOÄ RUÛI RO (tt)1.5.2. BAÛO HOÄ RUÛI RO (tt)

Nghieäp vuï arbitrage tieàn teä – mua nôi Nghieäp vuï arbitrage tieàn teä – mua nôi reû baùn nôi giaù cao hôn.reû baùn nôi giaù cao hôn.

NEW YORK

FRANKFURT

LONDON

Baét ñaàu$

1.000.000

$0.6251/DM

DM3.1650/£

$1.9809/£

DM 1.599.744,04

£ 505.448,35

Keát thuùc$

1.001.242,64

12

1.6. CAÙC LOAÏI THÒ TRÖÔØNG 1.6. CAÙC LOAÏI THÒ TRÖÔØNG NGOAÏI HOÁINGOAÏI HOÁI

1.6.1. Thò tröôøng giao ngay (Spot 1.6.1. Thò tröôøng giao ngay (Spot market)market)

1.6.2. Thò tröôøng coù kyø haïn (Forward 1.6.2. Thò tröôøng coù kyø haïn (Forward market)market)

13

1.6.1. THÒ TRÖÔØNG GIAO NGAY (SPOT 1.6.1. THÒ TRÖÔØNG GIAO NGAY (SPOT MARKET)MARKET)

Laø thò tröôøng thöïc hieän nhöõng giao Laø thò tröôøng thöïc hieän nhöõng giao

dòch lieân quan ñeán tyû giaù hoái ñoaùi dòch lieân quan ñeán tyû giaù hoái ñoaùi

giao ngay.giao ngay.

Ñònh giaù tyû giaù hoái ñoaùi tröïc tieáp – Ñònh giaù tyû giaù hoái ñoaùi tröïc tieáp –

laø hình thöùc giaù ngoaïi teä cuûa moät soá laø hình thöùc giaù ngoaïi teä cuûa moät soá

löôïng ngoaïi teä naøo ñoù ñaõ ñöôïc ñònh löôïng ngoaïi teä naøo ñoù ñaõ ñöôïc ñònh

giaù (100 ñôn vò hoaëc 1 ñôn vò).giaù (100 ñôn vò hoaëc 1 ñôn vò).

Ví duï:Ví duï: Taïi Phaùp, ñoàng DM coù theå ñöôïc Taïi Phaùp, ñoàng DM coù theå ñöôïc

ñònh giaù baèng 4FF. Taïi Ñöùc, ñoàng FF ñònh giaù baèng 4FF. Taïi Ñöùc, ñoàng FF

coù theå ñöôïc ñònh giaù baèng 0,25DMcoù theå ñöôïc ñònh giaù baèng 0,25DM

14

1.6.1. THÒ TRÖÔØNG GIAO NGAY (SPOT 1.6.1. THÒ TRÖÔØNG GIAO NGAY (SPOT MARKET) (tt)MARKET) (tt)

Tyû giaù luoân ñöôïc ñònh song song vôùi Tyû giaù luoân ñöôïc ñònh song song vôùi nhau vì ngöôøi giao dòch khoâng bieát nhau vì ngöôøi giao dòch khoâng bieát khaùch haøng caàn mua hay baùn ngoaïi khaùch haøng caàn mua hay baùn ngoaïi teä.teä. Tyû giaù ñaàu tieân laø giaù mua (buy,

bid hoaëc price) Tyû giaù thöù hai laø tyû giaù baùn (sell,

ask, offer hoaëc rate).Ví duï: Pound Sterling ñònh giaù laø

1,4419-36, coù nghóa ngaân haøng saün saøng mua pound vôùi giaù 1,4419 vaø baùn ra thò tröôøng vôùi giaù 1,4436

15


Chi phí giao dòch – laø khoaûng cheânh leäch Chi phí giao dòch – laø khoaûng cheânh leäch giöõa tyû giaù baùn vaø tyû giaù mua cuûa giöõa tyû giaù baùn vaø tyû giaù mua cuûa ngoaïi teä.ngoaïi teä.

Phaàn cheânh leäch = (Giaù baùn – Giaù Phaàn cheânh leäch = (Giaù baùn – Giaù mua)/Giaù baùn.mua)/Giaù baùn.

Ví duï:Ví duï: Vôùi ñònh giaù cuûa pound laø 1,4419-36. Vôùi ñònh giaù cuûa pound laø 1,4419-36.

Phaàn cheânh leäch Phaàn cheânh leäch

= (1,4436 – 1,4419)/1,4436 = 0,12%= (1,4436 – 1,4419)/1,4436 = 0,12%

Ñoái vôùi nhöõng tieàn teä ñöôïc söû duïng roäng Ñoái vôùi nhöõng tieàn teä ñöôïc söû duïng roäng raõi, nhö pound, DM, yeân Nhaät, khoaûng raõi, nhö pound, DM, yeân Nhaät, khoaûng cheânh leäch naøy bieán ñoäng töø 0,1 – 0,5%cheânh leäch naøy bieán ñoäng töø 0,1 – 0,5%

16


Tyû giaù cheùo (Cross-rate) – baát kyø giaù Tyû giaù cheùo (Cross-rate) – baát kyø giaù trò tieàn teä naøo cuõng coù theå ñònh giaù trò tieàn teä naøo cuõng coù theå ñònh giaù ñoàng tieàn mình so vôùi loaïi tieàn teä ñoàng tieàn mình so vôùi loaïi tieàn teä khaùc.khaùc.

Ví duï:Ví duï: Yeân (Nhaät) – ¥135.62/US.$1Yeân (Nhaät) – ¥135.62/US.$1

Won (Haøn Quoác) – W763.89/US.$1Won (Haøn Quoác) – W763.89/US.$1Tyû giaù cheùo cuûa Yeân treân moãi ñoàng Tyû giaù cheùo cuûa Yeân treân moãi ñoàng

Won:Won:

Yeân/US dollarYeân/US dollar = = ¥135.62/US.$1¥135.62/US.$1 = ¥ = ¥ 0,17754/W0,17754/W

Won/US dollar W763.89/US.$1Won/US dollar W763.89/US.$1

17

1.6.2. THÒ TRÖÔØNG COÙ KYØ HAÏN 1.6.2. THÒ TRÖÔØNG COÙ KYØ HAÏN (FORWARD MARKET)(FORWARD MARKET)

Laø thò tröôøng thöïc hieän nhöõng giao dòch lieân Laø thò tröôøng thöïc hieän nhöõng giao dòch lieân quan ñeán nhöõng hôïp ñoàng coù kyø haïn (forward quan ñeán nhöõng hôïp ñoàng coù kyø haïn (forward contract) giöõa moät ngaân haøng vaø khaùch contract) giöõa moät ngaân haøng vaø khaùch haøng.haøng.

Ba ñieåm caàn löu yù trong hôïp ñoàng coù kyø haïn:Ba ñieåm caàn löu yù trong hôïp ñoàng coù kyø haïn: Laõi hay loã trong hôïp ñoàng coù kyø haïn thì Laõi hay loã trong hôïp ñoàng coù kyø haïn thì

khoâng lieân quan ñeán tyû giaù taïi choã.khoâng lieân quan ñeán tyû giaù taïi choã. Laõi hay loã trong hôïp ñoàng coù kyø haïn buø tröø Laõi hay loã trong hôïp ñoàng coù kyø haïn buø tröø

ñuùng söï thay ñoåi chi phí cuûa moät ñoàng tieàn ñuùng söï thay ñoåi chi phí cuûa moät ñoàng tieàn cuøng vôùi söï dòch chuyeån giaù trò ñoàng tieàn cuøng vôùi söï dòch chuyeån giaù trò ñoàng tieàn kia.kia.

Hôïp ñoàng coù kyø haïn khoâng phaûi laø hôïp Hôïp ñoàng coù kyø haïn khoâng phaûi laø hôïp ñoàng choïn löïa. Caû hai beân phaûi thöïc hieän ñoàng choïn löïa. Caû hai beân phaûi thöïc hieän nhöõng gì ñaõ ñoàng yù trong hôïp ñoàng.nhöõng gì ñaõ ñoàng yù trong hôïp ñoàng.

18

1.6.2. THÒ TRÖÔØNG COÙ KYØ HAÏN 1.6.2. THÒ TRÖÔØNG COÙ KYØ HAÏN (FORWARD MARKET) (tt)(FORWARD MARKET) (tt)

Thaønh phaàn tham giaù thò tröôøng coù kyø haïn:Thaønh phaàn tham giaù thò tröôøng coù kyø haïn: Ngöôøi kieám lôïi nhuaän nhöng khoâng chòu ruûi ro Ngöôøi kieám lôïi nhuaän nhöng khoâng chòu ruûi ro

(Arbitrageurs) – baèng caùch lôïi duïng cheânh leäch (Arbitrageurs) – baèng caùch lôïi duïng cheânh leäch tyû giaù ôû moät soá nöôùc.tyû giaù ôû moät soá nöôùc.

Nhaø thöông maïi (Traders) – söû duïng hôïp ñoàng coù Nhaø thöông maïi (Traders) – söû duïng hôïp ñoàng coù kyø haïn ñeå giaûm thieåu nhöõng ruûi ro veà nhöõng kyø haïn ñeå giaûm thieåu nhöõng ruûi ro veà nhöõng ñôn haøng xuaát nhaäp thanh toaùn baèng ngoaïi teä.ñôn haøng xuaát nhaäp thanh toaùn baèng ngoaïi teä.

Ngaên ngöøa ruûi ro (Hedgers) – MNC tham gia hôïp Ngaên ngöøa ruûi ro (Hedgers) – MNC tham gia hôïp ñoàng coù kyø haïn ñeå baûo veä giaù trò tieàn teä ñoàng coù kyø haïn ñeå baûo veä giaù trò tieàn teä nöôùc mình cuûa nhöõng taøi saûn trò giaù ngoaïi teä nöôùc mình cuûa nhöõng taøi saûn trò giaù ngoaïi teä khaùc nhau.khaùc nhau.

Ngöôøi ñaàu cô (Speculators) – saün saøng chòu ruûi Ngöôøi ñaàu cô (Speculators) – saün saøng chòu ruûi ro tieàn teä baèng caùch mua vaø baùn tieàn teä coù ro tieàn teä baèng caùch mua vaø baùn tieàn teä coù kyø haïn ñeå tìm kieám lôïi nhuaän töø vieäc bieán kyø haïn ñeå tìm kieám lôïi nhuaän töø vieäc bieán ñoäng tyû giaù.ñoäng tyû giaù.

19

2. LÒCH SÖÛ HÌNH THAØNH VAØ PHAÙT TRIEÅN HEÄ 2. LÒCH SÖÛ HÌNH THAØNH VAØ PHAÙT TRIEÅN HEÄ THOÁNG TIEÀN TEÄ QUOÁC TEÁTHOÁNG TIEÀN TEÄ QUOÁC TEÁ

2.1. Heä thoáng tieàn teä quoác teá thöù 2.1. Heä thoáng tieàn teä quoác teá thöù nhaát – Tieâu chuaån vaøng (1876 – nhaát – Tieâu chuaån vaøng (1876 – 1913)1913)

2.2. Heä thoáng tieàn teä quoác teá thöùù 2.2. Heä thoáng tieàn teä quoác teá thöùù hai (1922 – 1939)hai (1922 – 1939)

2.3. Heä thoáng tieàn teä quoác teá thöù 2.3. Heä thoáng tieàn teä quoác teá thöù ba Bretton Woods (1945 – 1971)ba Bretton Woods (1945 – 1971)

2.4. Heä thoáng tieàn teä quoác teá thöù tö 2.4. Heä thoáng tieàn teä quoác teá thöù tö (heä thoáng Jamaica)(heä thoáng Jamaica)

2.5. Heä thoáng tieàn teä chaâu Aâu 2.5. Heä thoáng tieàn teä chaâu Aâu (European Manetary System – EMS)(European Manetary System – EMS)

20

2.1. TIEÂU CHUAÅN VAØNG (1876 – 2.1. TIEÂU CHUAÅN VAØNG (1876 – 1913)1913)

Vaøng ñöôïc xem laø tieàn teä theá giôùi ñöôïc Vaøng ñöôïc xem laø tieàn teä theá giôùi ñöôïc trao ñoåi töï do vaø duøng nhö laø tieàn teä trao ñoåi töï do vaø duøng nhö laø tieàn teä thanh toaùn cuoái cuøng giöõa caùc quoác giathanh toaùn cuoái cuøng giöõa caùc quoác gia

Vaøng Vaøng Thöïc hieän moïi chöùc naêng cuûa tieàn teäThöïc hieän moïi chöùc naêng cuûa tieàn teä Ñöôïc xem nhö laø coâng cuï ñieàu chænh töï Ñöôïc xem nhö laø coâng cuï ñieàu chænh töï

ñoäng caùn caân thanh toaùn cuûa 1 quoác ñoäng caùn caân thanh toaùn cuûa 1 quoác giagia

Laø caên cöù ñeå xaùc ñònh tyû giaù hoái Laø caên cöù ñeå xaùc ñònh tyû giaù hoái ñoaùi giöõa caùc ñoàng tieàn quoác giañoaùi giöõa caùc ñoàng tieàn quoác gia

Tieâu chuaån vaøng hoaït ñoäng cho ñeán khi Tieâu chuaån vaøng hoaït ñoäng cho ñeán khi chieán tranh theá giôùi thöù I buøng noåchieán tranh theá giôùi thöù I buøng noå

21

2.2. HEÄ THOÁNG TIEÀN TEÄ QUOÁC TEÁ 2.2. HEÄ THOÁNG TIEÀN TEÄ QUOÁC TEÁ THÖÙÙ II (1922 – 1939)THÖÙÙ II (1922 – 1939)

Aùp duïng heä thoáng tyû giaù thaû noåi Aùp duïng heä thoáng tyû giaù thaû noåi

vaø kim baûn vò coù giôùi haïnvaø kim baûn vò coù giôùi haïn

Ñoàng ñoâla Myõ vaø baûng Anh leân Ñoàng ñoâla Myõ vaø baûng Anh leân

ngoâi cuøng vôùi vaøng ñöôïc xem nhö ngoâi cuøng vôùi vaøng ñöôïc xem nhö

ñoàng tieàn quoác teáñoàng tieàn quoác teá

Ñoàng ñoâla Myõ maïnh leân coù vai troø Ñoàng ñoâla Myõ maïnh leân coù vai troø

quan troïng trong heä thoáng tieàn teä quan troïng trong heä thoáng tieàn teä

theá giôùitheá giôùi

22

2.3. HIEÄP ÖÔÙC BRETTON WOODS (1945 2.3. HIEÄP ÖÔÙC BRETTON WOODS (1945 – 1971)– 1971)

Hieäp öôùc thieát laäp heä thoáng tieàn teä quoác Hieäp öôùc thieát laäp heä thoáng tieàn teä quoác teá môùi döïa treân USDteá môùi döïa treân USD

Muïc tieâuMuïc tieâu Môû roäng thöông maïi quoác teá töï do Duy trì tyû giaù hoái ñoaùi coá ñònh vaø oån ñònh Taøi trôï cho caùc chöông trình phaùt trieån quoác

gia

Thaønh laäp 2 toå chöùc laø Quyõ Tieàn Teä Quoác Thaønh laäp 2 toå chöùc laø Quyõ Tieàn Teä Quoác Teá (International Monetary Fund – IMF) vaø Ngaân Teá (International Monetary Fund – IMF) vaø Ngaân Haøng Theá Giôùi (World Bank – WB)Haøng Theá Giôùi (World Bank – WB) IMF – giuùp ñôõ caùc nöôùc gaëp khoù khaên veà

caùn caân thöông maïi vaø tyû giaù hoái ñoaùi WB – giuùp caùc nöôùc xaây döïng laïi ñaát nöôùc

trong thôøi kyø haäu chieán vaø phaùt trieån kinh teá

23

2.3. HIEÄP ÖÔÙC BRETTON WOODS (1945 2.3. HIEÄP ÖÔÙC BRETTON WOODS (1945 – 1971) (tt)– 1971) (tt)

Tyû giaù ngoaïi hoái cuûa caùc nöôùc thaønh vieân Tyû giaù ngoaïi hoái cuûa caùc nöôùc thaønh vieân IMF ñöôïc xaùc ñònh baèng vaøng hay USD vôùi IMF ñöôïc xaùc ñònh baèng vaøng hay USD vôùi möùc hoaùn ñoåi laø 35 $/ozmöùc hoaùn ñoåi laø 35 $/oz Caùc nöôùc hoäi vieân phaûi duy trì trò giaù

tieàn teä cuûa hoï trong möùc + 1% so vôùi möùc tyû giaù hoái ñoaùi quy ñònh coá ñònh

Neáu söï thay ñoåi veà tyû giaù > 10% thì phaûi ñöôïc söï chaáp thuaän cuûa IMF

Ñoàng ñoâla Myõ trôû thaønh ñoàng tieàn thanh Ñoàng ñoâla Myõ trôû thaønh ñoàng tieàn thanh toaùn quoác teá chuû yeáutoaùn quoác teá chuû yeáu

Cuoái thaäp kyû 60, ñoàng ñoâla bò phaù giaù – 38 Cuoái thaäp kyû 60, ñoàng ñoâla bò phaù giaù – 38 $/oz $/oz Myõ tuyeân boá baõi boû cheá ñoä ñoåi Myõ tuyeân boá baõi boû cheá ñoä ñoåi ñoâla laáy vaøngñoâla laáy vaøng

Heä thoáng Bretton Woods bò suïp ñoå naêm 1971 Heä thoáng Bretton Woods bò suïp ñoå naêm 1971 Cheá ñoä tyû giaù coá ñònh haàu nhö bò baõi Cheá ñoä tyû giaù coá ñònh haàu nhö bò baõi boûboû

24

2.4. HIEÄP ÖÔÙC JAMAICA2.4. HIEÄP ÖÔÙC JAMAICA

Heä thoáng tieàn teä naøy ra ñôøi 4/1978, ñaëc Heä thoáng tieàn teä naøy ra ñôøi 4/1978, ñaëc ñieåm:ñieåm:

Ñoàng ñoâla tieáp tuïc bò phaù giaùÑoàng ñoâla tieáp tuïc bò phaù giaù Ñoàng SDR (Special Drowing Right – Quyeàn ruùt Ñoàng SDR (Special Drowing Right – Quyeàn ruùt

voán ñaëc bieät) cuûa IMF tieáp tuïc ñöôïc cuûng voán ñaëc bieät) cuûa IMF tieáp tuïc ñöôïc cuûng coá vaø ñöôïc ñònh giaù baèng nhoùm tieàn teä coá vaø ñöôïc ñònh giaù baèng nhoùm tieàn teä cuûa 16 nöôùc hoäi vieân thuoäc IMFcuûa 16 nöôùc hoäi vieân thuoäc IMF

Vaøng ñöôïc xem laø haøng hoùa thoâng thöôøngVaøng ñöôïc xem laø haøng hoùa thoâng thöôøng Caùc nöôùc töï do choïn löïa cheá ñoä tyû giaù Caùc nöôùc töï do choïn löïa cheá ñoä tyû giaù

hoái ñoaùi tuøy yùhoái ñoaùi tuøy yù Caùc nöôùc thaønh vieân IMF ñöôïc pheùp lieân Caùc nöôùc thaønh vieân IMF ñöôïc pheùp lieân

keát ñeå thaønh laäp heä thoáng tieàn teä lieân keát ñeå thaønh laäp heä thoáng tieàn teä lieân khu vöïc khu vöïc

25

2.4. HIEÄP ÖÔÙC JAMAICA (tt)2.4. HIEÄP ÖÔÙC JAMAICA (tt)

Quyeàn ruùt voán ñaëc bieät (SDR)Quyeàn ruùt voán ñaëc bieät (SDR) Naêm 1981, IMF söû duïng roå tieàn teä goàm 5 Naêm 1981, IMF söû duïng roå tieàn teä goàm 5

loaïi tieàn teä ñeå ñònh giaù vaø coù söï thay ñoåi loaïi tieàn teä ñeå ñònh giaù vaø coù söï thay ñoåi töøng 5 naêmtöøng 5 naêm USD – 42% DEM – 39% JPY – 15% FRF – 12% GBP – 12%

Laø theå thöùc döï tröõ ngoaïi teä maø caùc thaønh Laø theå thöùc döï tröõ ngoaïi teä maø caùc thaønh vieân duøng ñeå giao dòch giöõa caùc nöôùc vieân duøng ñeå giao dòch giöõa caùc nöôùc thaønh vieân vaø vôùi IMFthaønh vieân vaø vôùi IMF

Döôùi söùc eùp cuûa Myõ, SDR Döôùi söùc eùp cuûa Myõ, SDR Chæ thöïc hieän tieàn tín duïng quoác teá Chöa söû duïng cho thöông maïi quoác teá.

26

2.5. HEÄ THOÁNG TIEÀN TEÄ CHAÂU AÂU 2.5. HEÄ THOÁNG TIEÀN TEÄ CHAÂU AÂU (EMS)(EMS)

Thaønh laäp naêm 1979Thaønh laäp naêm 1979 Xaây döïng ñoàng tieàn chung cho EMS laø ECU Xaây döïng ñoàng tieàn chung cho EMS laø ECU

(European Currency Unit) (European Currency Unit) Coù chöùc naêng töông töï SDR Seõ trôû thaønh ñoàng tieàn chung duy nhaát cho

EEC DEM laø cô sôû ñeå ñònh giaù caùc ñoàng tieàn khaùc.DEM laø cô sôû ñeå ñònh giaù caùc ñoàng tieàn khaùc. Moãi Chính phuû thaønh vieân Moãi Chính phuû thaønh vieân

Seõ göûi 20% döï tröõ ngoaïi hoái cuûa hoï vaøo quyõ hôïp taùc tieàn teä chaâu Aâu

Nhaän veà 1 soá löôïng ECU töông ñöông Xaây döïng cô cheá tyû giaù hoái ñoaùi ERM – moãi Xaây döïng cô cheá tyû giaù hoái ñoaùi ERM – moãi

nöôùc thaønh vieân coá ñònh tyû giaù hoái ñoaùi danh nöôùc thaønh vieân coá ñònh tyû giaù hoái ñoaùi danh nghóa ñoái vôùi moãi nöôùc tham gia ERM khaùc.nghóa ñoái vôùi moãi nöôùc tham gia ERM khaùc.

Tyû giaù hoái ñoaùi giao ñoäng phaïm vi Tyû giaù hoái ñoaùi giao ñoäng phaïm vi ++ 2,25% cuûa 2,25% cuûa möùc ngang giaù ñaõ thoûa thuaänmöùc ngang giaù ñaõ thoûa thuaän

27

3. TYÛ GIAÙ HOÁI ÑOAÙI3. TYÛ GIAÙ HOÁI ÑOAÙI

3.1. Khaùi nieäm3.1. Khaùi nieäm

3.2. Heä thoáng tyû giaù hoái ñoaùi3.2. Heä thoáng tyû giaù hoái ñoaùi

3.3. Cheá ñoä xaùc ñònh möùc hoái ñoaùi3.3. Cheá ñoä xaùc ñònh möùc hoái ñoaùi

3.4. Xaùc ñònh tyû giaù hoái ñoaùi3.4. Xaùc ñònh tyû giaù hoái ñoaùi

3.5. Aûnh höôûng cuûa tyû giaù hoái ñoaùi 3.5. Aûnh höôûng cuûa tyû giaù hoái ñoaùi

ñeán XNKñeán XNK

3.6. Döï ñoaùn tyû giaù hoái ñoaùi3.6. Döï ñoaùn tyû giaù hoái ñoaùi

28

3.1. KHAÙI NIEÄM3.1. KHAÙI NIEÄM

Tyû giaù hoái ñoaùi laø möùc giaù taïi Tyû giaù hoái ñoaùi laø möùc giaù taïi ñoù 2 ñoàng tieàn coù theå chuyeån ñoù 2 ñoàng tieàn coù theå chuyeån ñoåi cho nhau (noäi teä vaø ngoaïi teä)ñoåi cho nhau (noäi teä vaø ngoaïi teä)

Tyû giaù hoái ñoaùi cho bieát giaù 1 ñôn Tyû giaù hoái ñoaùi cho bieát giaù 1 ñôn vò tieàn teä cuûa 1 quoác gia ñöôïc tính vò tieàn teä cuûa 1 quoác gia ñöôïc tính baèng tieàn cuûa 1 quoác gia khaùcbaèng tieàn cuûa 1 quoác gia khaùc

29

3.1. KHAÙI NIEÄM (tt)3.1. KHAÙI NIEÄM (tt)

Söï caân baèng tyû giaù hoái ñoaùiSöï caân baèng tyû giaù hoái ñoaùi 2 quoác gia Myõ vaø Anh USD – ñoàng noäi teä GDP – ngoaïi teä

30


R=USD/GBP

B

A F

G

H

E

C

5

4

3

2

1

0 10 20 30 40 50 60 70 trieäu GBP/ngaøy

SGBP

DGBP

31


Cung vaø caàu caét nhau taïi E – soá löôïng ñoàng baûng Anh Cung vaø caàu caét nhau taïi E – soá löôïng ñoàng baûng Anh

laø 40 trieäu/ngaøy vaø tyû giaù hoái ñoaùi caân baèng R = 2 laø 40 trieäu/ngaøy vaø tyû giaù hoái ñoaùi caân baèng R = 2

USD/GBPUSD/GBP

Khi tyû giaù hoái ñoaùi cao > 2, cung GBP > caàu GBP Khi tyû giaù hoái ñoaùi cao > 2, cung GBP > caàu GBP tyû tyû

giaù hoái ñoaùi giaûmgiaù hoái ñoaùi giaûm

Khi tyû giaù hoái ñoaùi thaáp < 2, cung GBP < caàu GBP Khi tyû giaù hoái ñoaùi thaáp < 2, cung GBP < caàu GBP tyû tyû

giaù hoái ñoaùi taêng leân vaø caân baèng taïi R = 2 USD/GBPgiaù hoái ñoaùi taêng leân vaø caân baèng taïi R = 2 USD/GBP

Giaû söû toång caàu cuûa Myõ veà GBP taêng vaø ñöôøng Giaû söû toång caàu cuûa Myõ veà GBP taêng vaø ñöôøng

cong cung cuûa Myõ dòch chuyeån ñeán ñieåm G cong cung cuûa Myõ dòch chuyeån ñeán ñieåm G R = 3 R = 3

USD/GBP vaø soá löôïng caân baèng GBP laø 60 trieäu/ngaøy, USD/GBP vaø soá löôïng caân baèng GBP laø 60 trieäu/ngaøy,

ñoàng USD giaûm giaùñoàng USD giaûm giaù

Neáu ñöôøng cong caàu cuûa Myõ veà GBP dòch xuoáng Neáu ñöôøng cong caàu cuûa Myõ veà GBP dòch xuoáng

döôùi, vaø taùc ñoäng ñöôøng cong cung veà GBP taïi ñieåm H döôùi, vaø taùc ñoäng ñöôøng cong cung veà GBP taïi ñieåm H

R = 1 USD/GBP, ñoàng USD taêng giaù R = 1 USD/GBP, ñoàng USD taêng giaù

32

3.2. HEÄ THOÁNG TYÛ GIAÙ HOÁI 3.2. HEÄ THOÁNG TYÛ GIAÙ HOÁI ÑOAÙIÑOAÙI

3.2.1. Baûn vò vaøng3.2.1. Baûn vò vaøng

3.2.2. Heä thoáng tyû giaù hoái ñoaùi coá ñònh3.2.2. Heä thoáng tyû giaù hoái ñoaùi coá ñònh

3.2.3. Heä thoáng tyû giaù hoái ñoaùi thaû noåi 3.2.3. Heä thoáng tyû giaù hoái ñoaùi thaû noåi

töï dotöï do

3.2.4. Heä thoáng tyû giaù hoái ñoaùi thaû noåi 3.2.4. Heä thoáng tyû giaù hoái ñoaùi thaû noåi

coù quaûn lyù coù quaûn lyù

33

3.2.1. BAÛN VÒ VAØNG3.2.1. BAÛN VÒ VAØNG

Coá ñònh giaù vaøng tính baèng ñoàng Coá ñònh giaù vaøng tính baèng ñoàng

tieàn trong nöôùctieàn trong nöôùc

Duy trì khaû naêng chuyeån ñoåi ñoàng Duy trì khaû naêng chuyeån ñoåi ñoàng

tieàn trong nöôùc thaønh vaøng vôùi tieàn trong nöôùc thaønh vaøng vôùi

nhieàu möùc giaù khaùc nhaunhieàu möùc giaù khaùc nhau

Nguyeân taéc baûo chöùng 100% cheá ñoä Nguyeân taéc baûo chöùng 100% cheá ñoä

baûn vò vaøng – Giaù trò tieàn teä cuûa 1 baûn vò vaøng – Giaù trò tieàn teä cuûa 1

quoác gia töông öùng vôùi soá löôïng quoác gia töông öùng vôùi soá löôïng

vaøng coù trong kho baïcvaøng coù trong kho baïc

34

3.2.2. HEÄ THOÁNG TYÛ GIAÙ HOÁI 3.2.2. HEÄ THOÁNG TYÛ GIAÙ HOÁI ÑOAÙI COÁ ÑÒNHÑOAÙI COÁ ÑÒNH

Chính phuû duy trì khaû naêng chuyeån ñoåi Chính phuû duy trì khaû naêng chuyeån ñoåi ñoàng tieàn taïi 1 möùc tyû giaù hoái ñoaùi coá ñoàng tieàn taïi 1 möùc tyû giaù hoái ñoaùi coá ñònhñònh

Tyû giaù hoái ñoaùi coá ñònh baát chaáp thay Tyû giaù hoái ñoaùi coá ñònh baát chaáp thay ñoåi quan heä cung caàuñoåi quan heä cung caàu

Ngaân haøng trung öông duy trì möùc tyû Ngaân haøng trung öông duy trì möùc tyû giaùhoái ñoaùi coá ñònh giaùhoái ñoaùi coá ñònh Caàu > Cung – ngaân haøng baùn ra löôïng

ngoaïi teä döï tröõ = möùc dö caàu ngoaïi teä Caàu < Cung – ngaân haøng tung tieàn ra mua

soá ngoaïi teä dö vaø boå sung vaøo khoaûn döï tröõ ngoaïi hoái cuûa quoác gia

35

3.2.3. HEÄ THOÁNG TYÛ GIAÙ HOÁI ÑOAÙI 3.2.3. HEÄ THOÁNG TYÛ GIAÙ HOÁI ÑOAÙI THAÛ NOÅI TÖÏ DOTHAÛ NOÅI TÖÏ DO

Laø tyû giaù maø möùc caân baèng veà Laø tyû giaù maø möùc caân baèng veà

tyû giaù tyû giaù

Hoaøn toaøn do quan heä cung caàu

cuûa thò tröôøng tieàn teä quyeát ñònh

Khoâng coù söï can thieäp cuûa Nhaø

nöôùc

36

3.2.3. HEÄ THOÁNG TYÛ GIAÙ HOÁI ÑOAÙI 3.2.3. HEÄ THOÁNG TYÛ GIAÙ HOÁI ÑOAÙI THAÛ NOÅI TÖÏ DO (tt)THAÛ NOÅI TÖÏ DO (tt)

Tyû giaù hoái ñoaùi

E

Soá löôïng tieàn nöôùc ngoaøi

S

D

Ñieåm caân baèng tyû giaù hoái ñoaùi thaû noåi – ñieåm EÑieåm caân baèng tyû giaù hoái ñoaùi thaû noåi – ñieåm E

Tyû giaù > E – giaù caû ñoàng ngoaïi teä cao, cung > caàu Tyû giaù > E – giaù caû ñoàng ngoaïi teä cao, cung > caàu

tyû giaù hoái ñoaùi quay laïi ñieåm E nôi maø thò tröôøng tieàn tyû giaù hoái ñoaùi quay laïi ñieåm E nôi maø thò tröôøng tieàn

nöôùc ngoaøi vôùi ñoàng noäi teä ñöôïc thanh toaùn heátnöôùc ngoaøi vôùi ñoàng noäi teä ñöôïc thanh toaùn heát

37

3.2.4. HEÄ THOÁNG TYÛ GIAÙ HOÁI ÑOAÙI THAÛ 3.2.4. HEÄ THOÁNG TYÛ GIAÙ HOÁI ÑOAÙI THAÛ NOÅI COÙ QUAÛN LYÙNOÅI COÙ QUAÛN LYÙ

Laø tyû giaù coù söï can thieäp cuûa Laø tyû giaù coù söï can thieäp cuûa

Chính phuû vaøo thò tröôøng hoái ñoaùi Chính phuû vaøo thò tröôøng hoái ñoaùi

thoâng qua vieäc mua baùn caùc ñoàng thoâng qua vieäc mua baùn caùc ñoàng

tieàn tieàn

Nhaø nöôùc chæ can thieäp vaøo möùc Nhaø nöôùc chæ can thieäp vaøo möùc

cung caàu thò tröôøng tieàn teä vaøo cung caàu thò tröôøng tieàn teä vaøo

nhöõng thôøi ñieåm thích hôïpnhöõng thôøi ñieåm thích hôïp

38

3.3. CHEÁ ÑOÄ XAÙC ÑÒNH MÖÙC HOÁI 3.3. CHEÁ ÑOÄ XAÙC ÑÒNH MÖÙC HOÁI ÑOAÙIÑOAÙI

Gaén vôùi ñoàng tieàn duy nhaátGaén vôùi ñoàng tieàn duy nhaát Gaén vôùi ñoàng tieàn hoãn hôïpGaén vôùi ñoàng tieàn hoãn hôïp Meàm deûo haïn cheá ñoái vôùi moät Meàm deûo haïn cheá ñoái vôùi moät

ñoàng tieàn duy nhaátñoàng tieàn duy nhaát Meàm deûo haïn cheá thoâng qua caùc Meàm deûo haïn cheá thoâng qua caùc

thoûa hieäp hôïp taùcthoûa hieäp hôïp taùc Meàm deûo môû roäng coù thaû noåi Meàm deûo môû roäng coù thaû noåi

chæ ñaïochæ ñaïo Meàm deûo hoaøn toaøn coù thaû noåi Meàm deûo hoaøn toaøn coù thaû noåi

töï dotöï do

39

3.4. XAÙC ÑÒNH TYÛ GIAÙ HOÁI 3.4. XAÙC ÑÒNH TYÛ GIAÙ HOÁI ÑOAÙIÑOAÙI

3.4.1. Giaù vaø tyû giaù hoái ñoaùi3.4.1. Giaù vaø tyû giaù hoái ñoaùi3.4.2. Laõi suaát vaø tyû giaù hoái 3.4.2. Laõi suaát vaø tyû giaù hoái

ñoaùiñoaùi3.4.3. Taâm lyù cuûa nhaø ñaàu tö 3.4.3. Taâm lyù cuûa nhaø ñaàu tö vaø hieäu öùng Bandwagonvaø hieäu öùng Bandwagon

40

3.4.1. GIAÙ VAØ TYÛ GIAÙ HOÁI 3.4.1. GIAÙ VAØ TYÛ GIAÙ HOÁI ÑOAÙIÑOAÙI

3.4.1.1. Luaät moät giaù (the law of one 3.4.1.1. Luaät moät giaù (the law of one price)price)

3.4.1.2. Ngang giaù söùc mua 3.4.1.2. Ngang giaù söùc mua (purchasing power parity – PPP)(purchasing power parity – PPP)

41

3.4.1.1. LUAÄT MOÄT GIAÙ (THE LAW OF 3.4.1.1. LUAÄT MOÄT GIAÙ (THE LAW OF ONE PRICE)ONE PRICE)

Giaû thieátGiaû thieát:: Thò tröôøng caïnh tranh khoâng coù chi Thò tröôøng caïnh tranh khoâng coù chi

phí vaän chuyeån.phí vaän chuyeån. Thò tröôøng caïnh tranh khoâng coù Thò tröôøng caïnh tranh khoâng coù

haøng raøo thöông maïihaøng raøo thöông maïi

Saûn phaåm xaùc ñònh ôû 2 quoác gia Saûn phaåm xaùc ñònh ôû 2 quoác gia phaûi ñöôïc baùn cuøng moät giaù khi phaûi ñöôïc baùn cuøng moät giaù khi theå hieän cuøng moät loaïi tieàn.theå hieän cuøng moät loaïi tieàn.

42

3.4.1.2. NGANG GIAÙ SÖÙC MUA (PPP)3.4.1.2. NGANG GIAÙ SÖÙC MUA (PPP)

PPP so saùnh giaù saûn phaåm xaùc PPP so saùnh giaù saûn phaåm xaùc ñònh trong caùc quoác gia khaùc nhau ñònh trong caùc quoác gia khaùc nhau ñeå xaùc ñònh tyû giaù hoái ñoaùi thò ñeå xaùc ñònh tyû giaù hoái ñoaùi thò tröôøng hieäu quaû (laø thò tröôøng tröôøng hieäu quaû (laø thò tröôøng khoâng coù haøng raøo thöông maïi vaø khoâng coù haøng raøo thöông maïi vaø haøng hoùa, dòch vuï ñöôïc löu chuyeån haøng hoùa, dòch vuï ñöôïc löu chuyeån töï do). PPP neâu raèng:töï do). PPP neâu raèng:

Giaù caû cuûa moät “roå haøng hoùa” Giaù caû cuûa moät “roå haøng hoùa” seõ töông ñöông ôû moãi quoác gia. seõ töông ñöông ôû moãi quoác gia.

Tyû giaù hoái ñoaùi seõ thay ñoåi neáu Tyû giaù hoái ñoaùi seõ thay ñoåi neáu töông quan giaù caû thay ñoåi.töông quan giaù caû thay ñoåi.

43

Goïi PGoïi P$$ laø giaù haøng hoùa baèng laø giaù haøng hoùa baèng

USD cuûa roå haøng hoùa rieâng USD cuûa roå haøng hoùa rieâng

bieätbieät

PPSFSF laø giaù haøng cuøng roå baèng laø giaù haøng cuøng roå baèng

SFr. SFr.

Theo lyù thuyeát PPP, tyû giaù giöõa Theo lyù thuyeát PPP, tyû giaù giöõa

USD vaø SFr seõ laø:USD vaø SFr seõ laø:

Tyû giaù hoái ñoaùi $/SF = PTyû giaù hoái ñoaùi $/SF = P$$/P/PSFSF

3.4.1.2. NGANG GIAÙ SÖÙC MUA (PPP) 3.4.1.2. NGANG GIAÙ SÖÙC MUA (PPP) (tt)(tt)

44

Cung tieàn teä vaø laïm phaùt giaùCung tieàn teä vaø laïm phaùt giaù (money (money supply and price inflation) – moät quoác gia maø supply and price inflation) – moät quoác gia maø laïm phaùt cao seõ coù ñoàng tieàn giaûm giaù laïm phaùt cao seõ coù ñoàng tieàn giaûm giaù so vôùi quoác gia coù laïm phaùt thaáp hôn. so vôùi quoác gia coù laïm phaùt thaáp hôn.

Laïm phaùt – khi soá löôïng tieàn trong löu Laïm phaùt – khi soá löôïng tieàn trong löu thoâng taêng nhanh hôn khoái löoâng haøng thoâng taêng nhanh hôn khoái löoâng haøng hoùa vaø dòch vuï; ñoù laø, khi cung tieàn teä hoùa vaø dòch vuï; ñoù laø, khi cung tieàn teä taêng nhanh hôn taêng saûn löôïng.taêng nhanh hôn taêng saûn löôïng.

Taêng cung tieàn teä – thay ñoåi töông quan Taêng cung tieàn teä – thay ñoåi töông quan ñieàu kieän cuûa cung vaø caàu veà tyû giaù ñieàu kieän cuûa cung vaø caàu veà tyû giaù hoái ñoaùi. hoái ñoaùi.


45

iihh – möùc giaù taêng (suaát laïm phaùt) ôû thò – möùc giaù taêng (suaát laïm phaùt) ôû thò tröôøng nhaø tröôøng nhaø

iiff – möùc giaù taêng ôû thò tröôøng nöôùc – möùc giaù taêng ôû thò tröôøng nöôùc ngoaøingoaøi

ee00 – tyû giaù giao ngay vaøo thôøi ñieåm ñaàu – tyû giaù giao ngay vaøo thôøi ñieåm ñaàu

eett – tyû giaù giao ngay vaøo thôøi ñieåm t – tyû giaù giao ngay vaøo thôøi ñieåm t

Ví duï:Ví duï: Myõ vaø Ñöùc ñang chòu möùc laïm Myõ vaø Ñöùc ñang chòu möùc laïm phaùt haøng naêm laø 5% vaø 3%, tyû giaù giao phaùt haøng naêm laø 5% vaø 3%, tyû giaù giao ngay laø $0,75/DM, giaù trò DM trong 3 naêm ngay laø $0,75/DM, giaù trò DM trong 3 naêm tôùi laø:tôùi laø:


t

htt

0 f

1+ie=

e 1+i

3

3 3

1,05e =0,75 $0,7945

1,03

46

Hieäu öùng Fisher (Fisher effect)Hieäu öùng Fisher (Fisher effect) Laõi suaát phaûn aûnh mong ñôïi veà laïm Laõi suaát phaûn aûnh mong ñôïi veà laïm

phaùt trong töông lai. Quoác gia coù laïm phaùt trong töông lai. Quoác gia coù laïm phaùt cao – laõi suaát cuõng seõ cao.phaùt cao – laõi suaát cuõng seõ cao.

Laõi suaát danh nghóa (i) laø toång cuûa Laõi suaát danh nghóa (i) laø toång cuûa laõi suaát thöïc mong ñôïi (r) vaø tyû leä laõi suaát thöïc mong ñôïi (r) vaø tyû leä laõi suaát döï baùo (I) cho thôøi kyø maø laõi suaát döï baùo (I) cho thôøi kyø maø cho vay.cho vay.

i = r + I i = r + I

Ví duï:Ví duï: laõi suaát thöïc trong moät nöôùc laõi suaát thöïc trong moät nöôùc laø 5%, laïm phaùt haøng naêm laø 10%, laø 5%, laïm phaùt haøng naêm laø 10%, laõi suaát danh nghóa seõ laø 15%.laõi suaát danh nghóa seõ laø 15%.


47

Hieäu öùng Fisher (Fisher effect)Hieäu öùng Fisher (Fisher effect) Neáu coù söï khaùc nhau veà laõi suaát thöïc Neáu coù söï khaùc nhau veà laõi suaát thöïc

giöõa caùc nöôùc, nghieäp vuï arbitrage seõ giöõa caùc nöôùc, nghieäp vuï arbitrage seõ laøm cho chuùng baèng nhau. laøm cho chuùng baèng nhau. Ví duï:Ví duï: Laõi suaát thöïc ôû Thuïy Syõ laø Laõi suaát thöïc ôû Thuïy Syõ laø 10%, ôû Myõ laø 6%. Caùc nhaø ñaàu tö seõ 10%, ôû Myõ laø 6%. Caùc nhaø ñaàu tö seõ vay ôû Myõ vaø ñaàu tö ôû Thuïy Syõ. Keát vay ôû Myõ vaø ñaàu tö ôû Thuïy Syõ. Keát quaû laø:quaû laø:Taêng nhu caàu tieàn teä ôû Myõ Taêng nhu caàu tieàn teä ôû Myõ naâng naâng laõi suaát thöïc leân.laõi suaát thöïc leân.Taêng cung ngoaïi teä ôû Thuïy Syõ Taêng cung ngoaïi teä ôû Thuïy Syõ giaûm giaûm laõi suaát thöïc xuoáng.laõi suaát thöïc xuoáng.

Ñieàu naøy seõ tieáp tuïc cho ñeán khi laõi Ñieàu naøy seõ tieáp tuïc cho ñeán khi laõi suaát thöïc baèng nhau.suaát thöïc baèng nhau.


48

Hieäu öùng Fisher (Fisher effect)Hieäu öùng Fisher (Fisher effect) Neáu laõi suaát thöïc nhö nhau treân Neáu laõi suaát thöïc nhö nhau treân

toaøn theá giôùi, baát cöù söï khaùc toaøn theá giôùi, baát cöù söï khaùc nhau veà laõi suaát giöõa caùc nöôùc nhau veà laõi suaát giöõa caùc nöôùc phaûn aùnh döï ñoaùn khaùc nhau veà phaûn aùnh döï ñoaùn khaùc nhau veà laïm phaùt. laïm phaùt.

Nhöõng ñoàng tieàn coù möùc laïm Nhöõng ñoàng tieàn coù möùc laïm phaùt cao phaûi coù laõi suaát cao hôn phaùt cao phaûi coù laõi suaát cao hôn nhöõng ñoàng tieàn coù möùc laïm nhöõng ñoàng tieàn coù möùc laïm phaùt thaáp hôn.phaùt thaáp hôn.


49

Hieäu öùng Fisher (Fisher effect)Hieäu öùng Fisher (Fisher effect). .

Theo PPP, coù söï keát noái giöõa Theo PPP, coù söï keát noái giöõa Laïm phaùt vaø tyû giaù hoái ñoaùiLaïm phaùt vaø tyû giaù hoái ñoaùi Laõi suaát vaø laïm phaùt döï kieán Laõi suaát vaø laïm phaùt döï kieán Coù söï lieân heä giöõa laõi suaát vaø Coù söï lieân heä giöõa laõi suaát vaø

tyû giaù hoái ñoaùi. tyû giaù hoái ñoaùi. Hieäu öùng Fisher quoác teá (IFE) – Hieäu öùng Fisher quoác teá (IFE) –

Tieàn teä coù laõi suaát thaáp seõ coù Tieàn teä coù laõi suaát thaáp seõ coù giaù hôn so vôùi tieàn teä coù laõi giaù hôn so vôùi tieàn teä coù laõi suaát cao.suaát cao.


50

Hieäu öùng Fisher (Fisher effect)Hieäu öùng Fisher (Fisher effect) – ñoái vôùi 2 – ñoái vôùi 2 quoác gia, tyû giaù giao ngay seõ thay ñoåi quoác gia, tyû giaù giao ngay seõ thay ñoåi baèng nhöng cuøng chieàu vôùi söï khaùc nhau baèng nhöng cuøng chieàu vôùi söï khaùc nhau giöõa laõi suaát danh nghóa giöõa 2 quoác gia. giöõa laõi suaát danh nghóa giöõa 2 quoác gia.

Trong ñoù:Trong ñoù:

ii$, $, iiSFrSFr – laõi suaát töông öùng ôû Myõ vaø Thuïy – laõi suaát töông öùng ôû Myõ vaø Thuïy SyõSyõ

SS11 – tyû giaù giao ngay ôû thôøi ñieåm baét ñaàu – tyû giaù giao ngay ôû thôøi ñieåm baét ñaàu

SS22 – tyû giaù giao ngay ôû thôøi ñieåm cuoái kyø. – tyû giaù giao ngay ôû thôøi ñieåm cuoái kyø.

Ví duï:Ví duï: Laõi suaát ôû Myõ laø 10%, ôû Thuïy Syõ Laõi suaát ôû Myõ laø 10%, ôû Thuïy Syõ laø 6%, laïm phaùt döï kieán ôû Myõ cao hôn 4%, laø 6%, laïm phaùt döï kieán ôû Myõ cao hôn 4%, USD giaûm giaù 4% so vôùi SFr.USD giaûm giaù 4% so vôùi SFr.


/ 1 2 2 SFr$S S S 100 =i i

51

3.4.3. TAÂM LYÙ CUÛA NHAØ ÑAÀU TÖ VAØ HIEÄU 3.4.3. TAÂM LYÙ CUÛA NHAØ ÑAÀU TÖ VAØ HIEÄU ÖÙNG BANDWAGONÖÙNG BANDWAGON

Yeáu toá taâm lyù khaùc nhau ñoùng vai troø Yeáu toá taâm lyù khaùc nhau ñoùng vai troø quan troïng xaùc ñònh mong ñôïi tyû giaù hoái quan troïng xaùc ñònh mong ñôïi tyû giaù hoái ñoaùi trong töông lai.ñoaùi trong töông lai.

Söï mong ñôïi coù khuynh höôùng trôû thaønh Söï mong ñôïi coù khuynh höôùng trôû thaønh tieân tri.tieân tri.

52

3.4.3. TAÂM LYÙ CUÛA NHAØ ÑAÀU TÖ VAØ HIEÄU 3.4.3. TAÂM LYÙ CUÛA NHAØ ÑAÀU TÖ VAØ HIEÄU ÖÙNG BANDWAGONÖÙNG BANDWAGON

Taâm lyù cuûa nhaø ñaàu tö vaø hieäu Taâm lyù cuûa nhaø ñaàu tö vaø hieäu öùng bandwagon ñoùng vai troø quan öùng bandwagon ñoùng vai troø quan troïng ñeå xaùc ñònh söï dòch chuyeån troïng ñeå xaùc ñònh söï dòch chuyeån tyû giaù ngaén haïn. Hai yeáu toá naøy tyû giaù ngaén haïn. Hai yeáu toá naøy bò aûnh höôûng bôûi:bò aûnh höôûng bôûi: Yeáu toá chính trò Yeáu toá kinh teá Nhöõng söï kieän vi moâ ...

53

3.5. AÛNH HÖÔÛNG CUÛA TYÛ GIAÙ HOÁI ÑOAÙI ÑEÁN 3.5. AÛNH HÖÔÛNG CUÛA TYÛ GIAÙ HOÁI ÑOAÙI ÑEÁN XUAÁT NHAÄP KHAÅUXUAÁT NHAÄP KHAÅU

Tyû giaù hoái ñoaùi taêngTyû giaù hoái ñoaùi taêng – soá löôïng – soá löôïng

tieàn noäi ñòa ñoåi laáy 1 ñôn vò tieàn tieàn noäi ñòa ñoåi laáy 1 ñôn vò tieàn

ngoaïi teä taêng, hay ñoàng noäi ñòa ngoaïi teä taêng, hay ñoàng noäi ñòa

maát giaù maát giaù coù lôïi cho xuaát khaåu coù lôïi cho xuaát khaåu

Tyû giaù hoái ñoaùi giaûmTyû giaù hoái ñoaùi giaûm – soá löôïng – soá löôïng

tieàn noäi ñòa ñoåi laáy 1 ñôn vò tieàn tieàn noäi ñòa ñoåi laáy 1 ñôn vò tieàn

ngoaïi teä giaûm, hay ñoàng noäi ñòa ngoaïi teä giaûm, hay ñoàng noäi ñòa

taêng giaù taêng giaù coù lôïi cho nhaäp khaåu coù lôïi cho nhaäp khaåu

54

3.5. AÛNH HÖÔÛNG CUÛA TYÛ GIAÙ HOÁI ÑOAÙI ÑEÁN 3.5. AÛNH HÖÔÛNG CUÛA TYÛ GIAÙ HOÁI ÑOAÙI ÑEÁN XUAÁT NHAÄP KHAÅU (tt)XUAÁT NHAÄP KHAÅU (tt)

2 loaïi tyû giaù trong kinh doanh XNK2 loaïi tyû giaù trong kinh doanh XNK Tyû giaù xuaát khaåuTyû giaù xuaát khaåu – ñöôïc xaùc ñònh baèng – ñöôïc xaùc ñònh baèng

tyû soá giöõa chi phí kinh doanh xuaát nhaäp tyû soá giöõa chi phí kinh doanh xuaát nhaäp khaåu coäng vôùi thueá xuaát xuaát khaåu khaåu coäng vôùi thueá xuaát xuaát khaåu tính baèng tieàn noäi ñòa vaø giaù baùn haøng tính baèng tieàn noäi ñòa vaø giaù baùn haøng xuaát khaåu theo ñieàu kieän FOB tính baèng xuaát khaåu theo ñieàu kieän FOB tính baèng tieàn ngoaïi teä.tieàn ngoaïi teä.

Tyû giaù nhaäp khaåuTyû giaù nhaäp khaåu – ñöôïc xaùc ñònh – ñöôïc xaùc ñònh baèng tyû soá giöõa giaù baùn buoân haøng baèng tyû soá giöõa giaù baùn buoân haøng nhaäp khaåu taïi caûng tính baèng tieàn noäi nhaäp khaåu taïi caûng tính baèng tieàn noäi ñòa vaø giaù xuaát khaåu theo ñieàu kieän CIF ñòa vaø giaù xuaát khaåu theo ñieàu kieän CIF tính baèng ngoaïi teä.tính baèng ngoaïi teä.

55

3.6. DÖÏ ÑOAÙN TYÛ GIAÙ HOÁI 3.6. DÖÏ ÑOAÙN TYÛ GIAÙ HOÁI ÑOAÙIÑOAÙI

Nhöõng nhaân toá aûnh höôûng döï ñoaùn tyû giaù Nhöõng nhaân toá aûnh höôûng döï ñoaùn tyû giaù hoái ñoaùi:hoái ñoaùi:

Thoáng keâ veà caùn caân thanh toaùn.Thoáng keâ veà caùn caân thanh toaùn. Söï khaùc bieät veà laõi suaátSöï khaùc bieät veà laõi suaát Söï khaùc bieät veà laïm phaùtSöï khaùc bieät veà laïm phaùt Nhöõng chính saùch cuûa Chính phuû veà taøi Nhöõng chính saùch cuûa Chính phuû veà taøi

chính vaø tieàn teä chính vaø tieàn teä Khuynh höôùng thay ñoåi cuûa tyû giaù hoái Khuynh höôùng thay ñoåi cuûa tyû giaù hoái

ñoaùiñoaùi Söï gia taêng trong cheânh leäch tyû giaù hoái Söï gia taêng trong cheânh leäch tyû giaù hoái

ñoaùi chính thöùc vaø töï doñoaùi chính thöùc vaø töï do Chu kyø kinh doanhChu kyø kinh doanh Söï thay ñoåi trong döï tröõ tieàn teä quoác teáSöï thay ñoåi trong döï tröõ tieàn teä quoác teá Chính saùch Chính phuû xöû lyù caùc trieäu Chính saùch Chính phuû xöû lyù caùc trieäu

chöùng hôn laø nguyeân nhaânchöùng hôn laø nguyeân nhaân

56

4. KHAÛ NAÊNG CHUYEÅN ÑOÅI CUÛA 4. KHAÛ NAÊNG CHUYEÅN ÑOÅI CUÛA TIEÀN TEÄTIEÀN TEÄ

4.1. Khaû naêng chuyeån ñoåi vaø chính 4.1. Khaû naêng chuyeån ñoåi vaø chính saùch cuûa Chính phuûsaùch cuûa Chính phuû

4.2. Mua baùn ñoái löu (Countertrade)4.2. Mua baùn ñoái löu (Countertrade)

57

4.1. KHAÛ NAÊNG CHUYEÅN ÑOÅI VAØ CHÍNH SAÙCH 4.1. KHAÛ NAÊNG CHUYEÅN ÑOÅI VAØ CHÍNH SAÙCH CUÛA CHÍNH PHUÛCUÛA CHÍNH PHUÛ

Moät ñoàng tieàn ñöôïc goïi laø töï do Moät ñoàng tieàn ñöôïc goïi laø töï do chuyeån ñoåi khi Chính phuû cho pheùp caû chuyeån ñoåi khi Chính phuû cho pheùp caû cö daân khoâng ñònh cö ôû quoác gia ñöôïc cö daân khoâng ñònh cö ôû quoác gia ñöôïc mua ngoaïi teä khoâng giôùi haïn.mua ngoaïi teä khoâng giôùi haïn.

Moät ñoàng tieàn ñöôïc goïi laø coù khaû Moät ñoàng tieàn ñöôïc goïi laø coù khaû naêng chuyeån ñoåi beân ngoaøi (external naêng chuyeån ñoåi beân ngoaøi (external convertible) khi ngöôøi nöôùc ngoaøi coù convertible) khi ngöôøi nöôùc ngoaøi coù theå chuyeån sang moät ngoaïi teä khaùc theå chuyeån sang moät ngoaïi teä khaùc khoâng giôùi haïn.khoâng giôùi haïn.

Moät ñoàng tieàn khoâng coù khaû naêng Moät ñoàng tieàn khoâng coù khaû naêng chuyeån ñoåi khi caû cö daân vaø ngöôøi chuyeån ñoåi khi caû cö daân vaø ngöôøi nöôùc ngoaøi khoâng ñöôïc pheùp chuyeån nöôùc ngoaøi khoâng ñöôïc pheùp chuyeån sang moät ngoaïi teäsang moät ngoaïi teä

58

Töï do chuyeån ñoåi laø moät ngoaïi leä Töï do chuyeån ñoåi laø moät ngoaïi leä hôn laø quy luaät.hôn laø quy luaät.

Chính phuû giôùi haïn khaû naêng Chính phuû giôùi haïn khaû naêng chuyeån ñoåi ñeå giöõ döï tröõ ngoaïi chuyeån ñoåi ñeå giöõ döï tröõ ngoaïi teä. Moät quoác gia caàn ñaùp öùng teä. Moät quoác gia caàn ñaùp öùng ñuû döï tröõ ñeå phuïc vuï nhu caàu nôï ñuû döï tröõ ñeå phuïc vuï nhu caàu nôï quoác teá cam keát vaø ñeå nhaäp quoác teá cam keát vaø ñeå nhaäp khaåu.khaåu.

4.1. KHAÛ NAÊNG CHUYEÅN ÑOÅI VAØ CHÍNH SAÙCH 4.1. KHAÛ NAÊNG CHUYEÅN ÑOÅI VAØ CHÍNH SAÙCH CUÛA CHÍNH PHUÛ (tt)CUÛA CHÍNH PHUÛ (tt)

59

4.2. MUA BAÙN ÑOÁI LÖU 4.2. MUA BAÙN ÑOÁI LÖU (COUNTERTRADE)(COUNTERTRADE)

Mua baùn ñoái löu laø thoûa thuaän Mua baùn ñoái löu laø thoûa thuaän theo ñoù coù theå trao ñoåi haøng hoùa theo ñoù coù theå trao ñoåi haøng hoùa vaø dòch vuï naøy laáy haøng hoùa vaø vaø dòch vuï naøy laáy haøng hoùa vaø dòch vuï khaùc.dòch vuï khaùc.

Aùp duïng khi tieàn teä cuûa quoác gia Aùp duïng khi tieàn teä cuûa quoác gia khoâng coù khaû naêng chuyeån ñoåi.khoâng coù khaû naêng chuyeån ñoåi.

Documents

CHÖÔNG 11: THÒ TRÖÔØNG TAØI CHÍNH TIEÀN TEÄ QUOÁC TEÁ