ThS. Ngô Thuần Khiết

P. Trưởng ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường

VUSTA

1

Đánh giá về tài nguyên-môi trường ở Việt Nam

Tài nguyên bị cạn kiệt, Môi trường bị ô nhiễm nghiêm trọng, Hệ sinh thái bị suy thoái, Đa dạng sinh học bị suy giảm

2

Vì sao có tình trạng như vậy?

“BVMT là sự nghiệp của toàn xã hội, quyền và trách nhiệm của cơ quan nhà nước, tổ chức, hộ gia đình, cá nhân” (Khoản 2, điều 4, Luật Bảo vệ môi trường năm 2005).

Là sự nghiệp của toàn xã hội,có nghĩa là vai trò của các bên như nhau đối với công tác BVMT, các bên tham gia có quyền và lợi ích như nhau.

Điều này có đúng về mặt lý luận và thực tiễn?

3

Môi trường là vấn đề toàn cầuTrong nước Quốc tế

Không nằm giới hạn trong phạm vi của quốc gia, địa phương, ngành

Liên và đa quốc giaCần có sự liên kết và hợp

tác đa phươngGiải quyết vấn đề môi

trường không phải bằng ý chí chính trị/phong trào quần chúng mà bắt buộc phải sử dụng KH&CN

4

Xu hướng công tác BVMT

Quốc tế/Luật pháp Trong nước

Đầu tư nhiều hơn vào KH&CN

Sử dụng các tổ chức phi chính phủ

Luật BVMT xác định sự bình đẳng của các tổ chức trong BVMT

Có tư duy ngược lại (vô tình hay hữu ý ?)

Tư duy coi BVMT là việc riêng của Chính Phủ hiện hữu trong các văn bản quy phạm dưới luật và đặc biệt trong phân bổ ngân sách sự nghiệp môi trường.

5

Bảng 1: Cơ cấu ngân sách sự nghiệp môi trường cho các Bộ

TT Cơ quan Năm 2010* Năm 2012 ** Quy mô

Tr.đ Tỷ lệ (%)

Quy mô Tr. đ

Tỷ lệ

Tổng NSSNMT 980.000 1.050.000 Các Bộ, Cơ quan TW 451.000 100 442.600 100 1 Các Bộ *** 406.425 90.12 413.280 93.38 2 Các đoàn thể chính trị

Trong đó : - Tổng LĐLĐVN - Hội Nông dân - Hội LHPN VN - TW Đoàn TNCS - Liên Minh HTX - Mật trận tổ quốc - Hội cựu chiến binh

28.820

9.450 6.000 1.000 5.400 3.250 2.770

950

6.39

2.10 1.33 0.22 1.22 0.72 0.61 0.21

20.215

4.650 6.200

800 3.050 1.350 3.220

900

4.56

1.05 1.40 0.18 0.69 0.31 0.73 0.20

3 Các viện và trường đại học quốc gia: - Viện KH&CN VN - Viện KHXN VN - Đại học QGHN - Đại học QGTPHCM

11.455

6.650 1.005 1.300 2.500

2.54

1.47 0.22 0.29 0.55

7.500

2.600 000

1.500 3.400

1.69

0.59 0

0.34 0.77

4 Liên hiệp hội VN 4.300 0.95 1.650 0.37

Nguồn: * Công văn số 14765/BTC-HCSN ngày 20/10/2009 của Bộ Tài chính; ** Bộ Tài nguyên và Môi trường; *** Bao gồm cả Ban quản lý Lăng chủ tịch Hồ Chí Minh, Uỷ ban dân tộc và Văn phòng TW Đảng (năm 2012)

6

Bảng 2: Bộ Tài chính xử lý phân bổ ngân sách BVMT cho LHHVN

Đơn vị:Tr.đ

Năm LHHVN đề nghị

Bộ TN&MT đề nghị

Bộ Tài chính duyệt

Mức giảm do Bộ Tài chính

Tỷ lệ giảm so với đề

nghị của Bộ TN&MT

2010 14.170 đợt 1: 7.880 đợt 2: 2.000 Tổng: 9.880

4.300 1.000

Tổng: 5.300

- 3.580 - 1.000

Tổng:-4.580

66%

2011 12.860 đợt 1: 9.200 đợt 2: 3.800 Tổng: 13.000

2.300 0.000

Tổng: 2.300

- 6.900 - 3.800

Tổng:-10.700

83%

2012 13.880 7.280 1.650 - 5.650 78%

Nguồn: Bộ Tài chính và Bộ Tài nguyên và Môi trường

7

Vai trò của giới Khoa họcVai trò chủ đạo: các cơ quan Chính phủ là chủ đạoNguồn lực: của Nhà nước là quan trọng Câu hỏi đặt ra: - Giới trí thức KH&CN không biết làm công tác BVMT?- Chỉ cần phát động phong trào thanh niên, phụ nữ,

nông dân, cựu chiến binh? - Các giáo sư, tiến sĩ, các chuyên gia KHCN&MT

không làm tốt bằng bộ đội, công an, công nhân, đoàn viên thanh niên, cán bộ phụ nữ hay các bác nông dân?

8

Tư duy lạc hậu/thiếu tôn trọngHạn chế và tư duy lạc hậu đối với công tác BVMT

dẫn tới sự nhầm lẫn trong việc xác định ai/tổ chức nào đóng vai trò chính trong công tác BVMT;

Phân bổ ngân sách BVMT thể hiện sự thiếu tôn trọng và phân biệt đối xử đối với giới trí thức KHCN&MT ?

9

Vai trò?Một vở kịch hay đòi hỏi kịch bản tốt, đạo diễn giỏi,

sự phân vai phải chuẩn xácSự nghiệp BVMT phải xác định đúng ai/tổ chức nào

đóng vai chính trong công tác BVMT.

10

TNMT bị tàn phá/tồn vong của mỗi người còn bị ảnh hưởng

Chừng nào quan điểm coi BVMT là việc riêng của Chính phủ,

Chừng nào các nhà tạo lập chính sách dành ưu ái cho các tổ chức của nhà nước,

Chừng nào các nhà quản lý ngân sách vẫn mang tư duy bố thí cho giới khoa học - công nghệ;

Chừng nào cái cơ chế xin cho trong phân bổ ngân sách sự nghiệp BVMT còn tồn tại.

11

12