Cd en werkboek voor het basisonderwijs, de kinderopvang en de gehandicaptenzorgSander Berendsen (Warboel muziekprojecten)

Doe maar mee met de muziek!ballonnenboogiewoogie

werkboek

Warboel Muziekprojecten

Sander Berendsen

www.warboel.nl

Dit werkboek hoort bij de cd: ballonnenboogiewoogie

�

De auteurSander Berendsen is zanger, presentator, schrijver van (educatieve) kinderliedjes, (kinder)koordirigent en docent. Naast Warboel muziekprojecten is Sander, als muziekdocent, verbonden aan het Graafschap College in Doetinchem. Hij geeft muzikale workshops aan (toekomstige) beroepskrachten binnen de opleidingen pedagogisch werk, medewerker maatschappelijke zorg en sociaal cultureel werk.

MuziekSander Berendsen

LiedtekstenSander Berendsen en Barry Römer

Illustraties en vormgevingGerbert Greven

BladmuziekA3 music www.a3music.nl – Adrie Klöne

Met dank aanMathilde Hofs, Maud Berendsen, Clary van Gessel Ine van Dam en Mirjam van Lanschot

Warboel kindervoorstellingenWarboel speelt verschillende muzikale kindervoorstellingen in theaters, instellingen, op feesten en festivals. Kijk voor meer informatie op www.warboel.nl

Eerder verschenen• Cd: ‘Konijnenhokrock’• Cd: ‘Alles op z’n kop’• Cd: ‘Swingen voor de Sint’ (inclusief instrumentale versies van alle liedjes)• Cd: ‘Zing mee met Sinterklaas’ (inclusief instrumentale versies van alle liedjes)

ISBN 978-90-811-763-1-6NUR 150Oktober �009, tweede druk© Warboel muziekprojecten (Sander Berendsen) Niets uit deze uitgave mag zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de auteur verveelvoudigd en/of openbaar worden gemaakt door middel van druk, fotokopie of microfilm of in enige digitale, elektronische, optische of andere vorm of het overnemen in enig dag-, nieuws- of weekblad of tijdschrift (al of niet in digitale vorm of online) of in een RTV-uitzending.

coLofoN

3

INhouDSopgavE � Colofon3 Inhoudsopgave4 Voorwoord 5 De opzet van dit boek6 Moeilijke woorden uit de liedtekst 7 De muzikale domeinen: maken, vastleggen en spelen8 De muzikale domeinen: luisteren, bewegen en zingen

als je met ons mee wilt doen10 Liedtekst: Als je met ons mee wilt doen 11-1� Bladmuziek: Als je met ons mee wilt doen13 Activiteitentips: Als je met ons mee wilt doen het flessenorkest14 Liedtekst: Het flessenorkest15-16 Bladmuziek: Het flessenorkest17-18 Activiteitentips: Het flessenorkest 19 Werkblad: Ritmekaarten Blaas maar�0 Liedtekst: Blaas maar�1-�� Bladmuziek: Blaas maar�3-�4 Activiteitentips: Blaas maar De leuke lintendans�6 Liedtekst: De leuke lintendans�7-�8 Bladmuziek: De leuke lintendans�9-30 Activiteitentips: De leuke lintendans Bang!3� Liedtekst: Bang!33-34 Bladmuziek: Bang!35-36 Activiteitentips: Bang! Ballonnenboogiewoogie38 Liedtekst: Ballonnenboogiewoogie39-41 Bladmuziek: Ballonnenboogiewoogie4�-43 Activiteitentips: Ballonnenboogiewoogie Naklapkampioen44 Liedtekst: Naklapkampioen45-47 Bladmuziek: Naklapkampioen48-49 Activiteitentips: Naklapkampioen50-51 Werkblad: Ritmekaarten Rembrandt5� Liedtekst: Rembrandt53-54 Bladmuziek: Rembrandt55 Activiteitentips: Rembrandt56 Werkblad: Mandala

4

Naast het spelen van muzikale kindervoorstellingen, ben ik als muziekdocent, verbonden aan het Graafschap College in Doetinchem. In het begin van mijn ‘loopbaan’ ging ik er vanuit dat de studenten (toekomstige beroepskrachten in het welzijnswerk en het onderwijs) enorm warm zouden lopen voor mijn vak en voor muziek. Ze stonden immers aan de vooravond van een prachtig beroep in de kinderopvang, het basisonderwijs of de gehandicaptenzorg. Het tegendeel bleek waar.

Het blijft voor mij verrassend hoeveel studenten, maar ook leerkrachten, begeleiders en docenten, muziek direct associëren met het maken, lezen en noteren van muziek. “Moeten we noten leren lezen?” “Ik ga echt niet blokfluiten!” zijn veelgehoorde kreten aan het begin van mijn workshops aan nieuwe groepen. Het valt me op, want muziek kan zoveel lol, plezier en enthousiasme opleveren.

Ik hoop met dit boek een brug te slaan en handvatten te bieden aan leerkrachten, begeleiders en docenten - die niet over uitgebreide muzikale kennis hoeven te beschikken – om kinderen of cliënten, muzikaal te ‘bedienen’ zonder afhankelijk te hoeven zijn van één of twee muzikale leerkrachten of begeleiders die een school of instelling rijk is. Muziek is tenslotte een fantastisch middel om in te zetten in ped(agogische) en didactische situaties.

Na de muzikale kindervoorstellingen die ik speel, krijg ik af en toe ontroerende reacties. Naar aanleiding van een optreden in de Efteling stond onderstaand bericht in het gastenboek van www.warboel.nl

Hallo Sander, Gisteren mocht ik in de Efteling met je meespelen in het flessenorkest, compleet met hoge hoed. Wat een belevenis! Het sprookjesbos is super, maar op de terugweg van de Efteling naar huis heb ik tegen mijn papa en mama verteld dat ik het optreden met jou het leukste van het dagje Efteling vond.

Iedere keer ben ik weer oprecht geroerd als ik de berichten uit het gastenboek lees. Ik sta er misschien te weinig bij stil dat een paar simpele muzikale middelen, waaronder een lege fles in combinatie met een enthousiaste aanpak, de concurrentie aankan met het sprookjesbos in de Efteling. Het is prachtig om te zien hoe kinderen/cliënten kunnen genieten van muziek maken met andere kinderen/cliënten. Voor mij zijn deze berichten aanleiding om dit (praktische) boek te schrijven met de wens dat heel veel leerkrachten, begeleiders en docenten, muzikaal of niet, dit boek zullen gebruiken om honderden kinderen of cliënten te inspireren met muziek.

Sander Berendsen

Voorwoord

5

Met het praktische boek: ‘Ballonnenboogiewoogie’ kun je als begeleider, leerkracht en docent, muzikaal of niet, direct aan de slag met het middel muziek. De onderstaande Warboelliedjes staan hierbij centraal:

• Als je met ons mee wilt doen• Het flessenorkest• Blaas maar• De leuke lintendans• Bang• Ballonnenboogiewoogie• Naklapkampioen• Rembrandt

Van alle bovenstaande liedjes vind je achtereenvolgens:

• De liedtekst, • De bladmuziek • Activiteitentips

Af en toe zul je bij de activiteitentips muzieknotatie en werkbladen/kopieerbladen aantreffen. Alle oefeningen waarbij muzieknotatie is gebruikt, kun je beluisteren op www.warboel.nl. Zoals afgesproken… je hoeft niet persé noten te kunnen lezen! Op de website zijn ook (rechtenvrije) fragmenten te downloaden, die je als achtergrondmuziek kunt gebruiken tijdens de activiteitentips uit het boek.

Ieder mens is uniek, heeft een eigen leerstijl en zal daarom anders op muziek reageren. De één luistert graag naar muziek of kijkt graag naar spelende muzikanten tijdens het school- of theaterconcert. De ander is wellicht in de ban van zijn of haar instrument, het bestuderen van bladmuziek of muziek maken met andere kinderen/cliënten. Weer een ander danst en beweegt graag op muziek. Al op jonge leeftijd zie je dat kinderen een eigen muzikale voorkeur hebben. Vandaar dat we stilstaan bij de muzikale domeinen (maken, vastleggen, spelen, bewegen, zingen en luisteren).

Verderop in dit boek staan de muzikale domeinen beschreven en kun je lezen hoe ze worden toegepast. Door alle muzikale domeinen, in meer of mindere mate, aan te bieden, ontdekt het kind/ de cliënt waarnaar zijn of haar voorkeur uitgaat. Als leerkracht, begeleider of docent zul je moeten aansluiten bij de belevingswereld en het niveau van de cliënt of het kind.

Het is moeilijk aan te geven voor welke leeftijdscategorie of welk niveau de oefeningen geschikt zijn. Er worden voorbeelden gegeven voor zowel het jonge kind als voor het schoolkind. Met enige creativiteit zijn de oefeningen aan te passen.

De opzet van dit boek…

6

Moeilijke woorden uit de liedtekstIn dit boek wordt er stilgestaan bij de moeilijke woorden uit de tekst. Het is raadzaam om bij het aanleren of bespreken van de liedjes de moeilijke woorden te behandelen om te voorkomen dat kinderen of cliënten geen idee hebben waarover ze zingen. Door de moeilijke woorden te behandelen, zul je ook de taalontwikkeling stimuleren. De moeilijke woorden uit de liedtekst, inclusief een korte uitleg, zijn herkenbaar aan het pictogram hiernaast.

7

Muziek is meer dan het maken van muziek en lezen van noten. Muziek kent zes gebieden die hieronder worden beschreven. Ieder domein in dit boek heeft een eigen pictogram. Bij de activiteitentips kun je duidelijk zien welk muzikaal domein er wordt bediend.

Muzikaal domein 1: het MaKEN van muziekElk lied is voorzien van akkoorden en bladmuziek zodat het ook te spelen is met behulp van de piano, de gitaar of de accordeon. Mocht je hulp nodig hebben bij het zoeken van akkoorden, kijk dan op www.popschoolmaastricht.nl. Op die site kun je zien hoe de akkoorden gespeeld moeten worden. Ook zonder bladmuziek kun je muziek maken. Bij de liedjes: ‘Het flessenorkest’, ‘Als je met ons mee wilt doen’ en ‘Naklapkampioen’ wordt er muziek gemaakt en ligt de nadruk op dynamiek (hard, zacht), maat en ritme.

Muzikaal domein 2: het vaSTLEggEN van muziek (noteren en lezen) Het notenschrift is niet meer dan een aantal precieze afspraken hoe je muziek vastlegt. Net zoals een schrijver zijn gedachten in woorden kan omzetten en deze vervolgens kan opschrijven, zo kan een componist/schrijver van liedjes zijn muzikale gedachten met behulp van het notenschrift opschrijven. Dat is met de liedjes van Warboel ook gebeurd. Van 8 liedjes (exclusief de ‘bonustrack’) staat de bladmuziek in dit boek. Sommige, intro’s, tussenspelen en outro’s zijn makkelijker gemaakt en komen niet helemaal overeen met de versie op de cd. Zodoende zijn kinderen/cliënten die een instrument bespelen, waarschijnlijk beter in staat de muziek na te spelen.

Muzikaal domein 3: MuziekSpELENSpel heeft de merkwaardige eigenschap mensen helemaal in beslag te nemen, te fascineren en te boeien. Hoewel we ook in andere situaties een bepaalde mate van betrokkenheid kunnen ervaren, is deze toch nergens zo intens als in spel. Spelen is denken, voelen en handelen tegelijk! Naast enkele muziekspelen staan er ook creatieve activiteiten in dit boek. Deze activiteiten worden allemaal aangeduid met het pictogram: ‘spelen’. Bij ‘Blaas maar’ leren kinderen/cliënten hoe ze samen met anderen, grote bellen kunt maken. Bij ‘Rembrandt’ ga je aan de slag met schilderen op muziek.

De muzikale domeinen

8

Muzikaal domein 4: LuISTEREN naar muziekMuziek is, simpel gezegd, georganiseerd geluid. Verschillende tonen worden met elkaar gecombineerd in een bepaald ritme. Toch geven onze hersenen er vele subtiele betekenissen aan. Bij het ene stukje worden we rustig of droevig, bij het andere vrolijk, agressief of uitgelaten. Het is een soort tweede taal. En een taal die we al heel vroeg begrijpen. Mede hierdoor kan muziek als gedragsbeïnvloedend middel worden ingezet. Naast de ‘doe-liedjes’ staan er ook een paar rustige luisterliedjes op de cd (‘Mijn broertje’ en ‘Bang’) Er zijn ook kinderen/cliënten die niet onmiddellijk meedoen tijdens de ‘doe-liedjes’, maar liever willen kijken en luisteren naar de andere kinderen/cliënten. Op de website www.warboel.nl zijn enkele muzikale werken/fragmenten te downloaden die gebruikt kunnen worden als achtergrondmuziek tijdens diverse activiteiten. Alle muzikale werken zijn rechtenvrij.

Muzikaal domein 5: BEWEgEN op muziekMuziek en dans/beweging horen bij elkaar. Veel liedjes bieden door middel van de tekst vaste bewegingen aan. Bij het lied: ‘De leuke lintendans’ vertelt de tekst precies welke bewegingen er gemaakt moeten worden. Ook bij het lied: ‘Ballonnenboogiewoogie’ wordt er een appèl gedaan op het bewegen. Een andere mogelijkheid is het samen bedenken en uitvoeren van andere bewegingen op de muziek. In beide liedjes is er genoeg ruimte (met name tijdens de tussenspelen) om kinderen/cliënten de kans te geven zelf bewegingen te verzinnen. Ze leven zich uit door vrij te bewegen op muziek. Jonge kinderen vertalen muziek in beweging. Bewegen tijdens het beluisteren van muziek gebeurt spontaan, dat is een natuurlijk proces. In dit boek staan ook enkele bewegingsactiviteiten die niet direct gelinkt zijn aan muziek. Deze activiteiten worden eveneens aangeduid met bovenstaand pictogram.

Muzikaal domein 6: ZINgENVoor velen is zingen een proces dat niet vanzelfsprekend is. De stem is een persoonlijk deel van jezelf. Het is je expressiemiddel. Iedereen heeft zijn unieke geluid. Zingen is vaak eng, want je legt een deel van jezelf bloot. Kinderen/cliënten zullen jou niet bekritiseren als je zingt. Sterker nog… ze zullen ervan genieten. Hoog zingen is het beste voor kinderen, maar dat moet echter geen belemmering zijn. Je kunt beter wat lager zingen, dan niet zingen! Wanneer het maar enthousiast en goed gearticuleerd gebeurt! Op de Cd: ‘Ballonnenboogiewoogie’ staan de instrumentale versies van 8 liedjes (exclusief de ‘bonustrack’) zonder koorpartijen. Zo kunnen de kinderen, cliënten, begeleiders of leerkrachten die geen instrument bespelen, meezingen met de instrumentale versies op de cd. Naast de bladmuziek kun je ook alleen gebruik maken van de songteksten. Deze zijn opgenomen in dit boek en makkelijker te volgen voor de begeleiders, leerkrachten en docenten die geen noten kunnen lezen.

9

De liedjes...en nu zelf aan de slag!

S T E M R A

all rights of the producer and the owner of the work reproduced reserved* unauthorised copying, hiring, lending, public performeance and

broadcasting of this record prohibited

ball

onnenboogiewoogie

WRB4

draaien maar!

10

Als je met ons mee wilt doen

Hé, hallo!Wat leuk dat jij de cd van Warboel hebt opgezet.En ook nu weer kun je volop meedoen.Je kunt klappen, stampen, met linten dansen, op flessen spelen,schilderen, bellen blazen, ballonnen overgooien,maar ook… lekker niets doen en alleen maar luisteren.Zet de tafels en de stoelen maar aan de kant.Het is tijd voor muziek,het is tijd voor WARBOEL!

RefreinAls je met ons mee wilt doen, dan moet je leren klappen (klappen).Als je met ons mee wilt doen, stamp dan op de grond (stampen).Als je met ons mee wilt doen, we maken leuke grappen.Als je met ons mee wilt doen dan maken wij het heel erg bont!

We heten jullie welkom in deze mooie zaal,we bouwen hier een feestje met jullie allemaal.Laat je maar eens horen, zing maar lekker mee,we gaan beginnen dat is een goed idee!

Refrein

Wij zijn blij met zoveel kinderen, blij met dit publiek.Ga maar lekker dansen en stamp mee met de muziek.Wij gaan klappen zingen springen, we maken heel veel lol.De deur op slot de zaal zit bijna vol!

Refrein

Wat zullen we genieten, het lijkt wel carnaval.Een rode pruik, een groene jas, een gele overal.Laat je maar eens horen, zing maar lekker mee,we gaan beginnen, dat is een goed idee!

Refrein (2 keer)

LIEDTEKST

11

BLaDMuZIEK Tekst en muziek: Sander Berendsen

1�

Als je met ons mee wilt doenBLaDMuZIEK Tekst en muziek: Sander Berendsen

13

acTIvITEITENTIpS

Moeilijke woorden• Publiek Mensen die ergens aanwezig zijn (bijv. bij een voetbalwedstrijd

of een concert)

TIp 1

Bij het lied: ‘Als je met ons mee wilt doen’ wordt de groep betrokken door te klappen en te stampen (� x 4 tellen in het refrein). De sfeer van ‘meedoen’ wordt met dit lied direct neergezet. Zeker aan het begin van een (grote) activiteit zoals de opening van een themaweek, een verjaardagsfeest, een week- of maandsluiting, kan de aandacht direct op leerkrachten, kinderen, begeleiders of docenten gericht zijn wanneer zij dit lied ‘live’ ten gehore brengen met behulp van de instrumentale versie op de cd of met behulp van een begeleidingsinstrument.

TIp 2

Bij jonge kinderen (peuters en kleuters) kan alleen het refrein gebruikt worden. Ook zonder begeleiding (a-capella) is dit goed mogelijk. Het tempo kan, door de begeleider of leerkracht, aan de groep worden aangepast.

TIp 3

De handeling ‘klappen’ aan het begin van het refrein kan vervangen worden door bijvoorbeeld: ‘springen’, ‘zwaaien’ of ‘tellen – 1,�,3,4!’. Wellicht hebben de kinderen in de groep veel betere ideeën!

TIp 4

Nog meer klappen!Maak � groepen. Iedere groep gaat apart zitten. De spelleider slaat in een rustig tempo, net zoals een metronoom, op een ritme instrument. Op verzoek van de spelleider geven alle deelnemers om de vijf tellen een klap in de handen. Om het moeilijker te maken kan de spelleider aangeven dat één groep op de derde tel en de andere groep op de vijfde tel moet klappen. Het is ook mogelijk om deze oefening met drie of vier groepen te doen. Wanneer het spel goed loopt en alle kinderen klappen, kan de spelleider een ‘stoorzender’ aanwijzen die de andere kinderen in de war probeert te brengen door er door heen te laten klappen. Als de groepen zich niet meer vergissen, kan er natuurlijk een tweede stoorzender bijkomen. Om het helemaal lastig te maken kan het tempo versneld worden.

x-tra moeilijk: tiP 4

14

Het flessenorkest

Mijn vader speelt trombone en mijn zus speelt op de klarinet.Opa speelt harmonica, mijn tante blaast op de trompet.

RefreinMaar ik bespeel het mooiste, echt het beste instrument.Ik speel al jaren op de fles, soms op drie maar ook op zes.Ik kijk de anderen goed aan. En dan laten wij ons gaan! 1,�,3,4!

Instrumentaal (het flessenorkest speelt)

Mijn broer speelt ukeleleen mijn buurvrouw zingt op het toilet.Oma zit op keyboardles, mijn moeder blaast op de kornet.

Refrein

Instrumentaal (het flessenorkest speelt)

Mijn zus is voor De Graafschapen ze zingt daarbij behoorlijk luid.Opa speelt ook piccolo, de juf blaast heel vaak op de fluit!

Refrein

Instrumentaal (het flessenorkest speelt)

Dus ik bespeel het mooiste, echt het beste instrument.Ik speel nog jaren op de fles, soms op drie maar ook op zes.Maar morgen ga ik er voor staan, sla ik er weer tegenaan.Morgen laat ik mij weer lekker gaan!

LIEDTEKST

15

BLaDMuZIEK Tekst en muziek: Sander Berendsen

16

Het flessenorkestBLaDMuZIEK Tekst en muziek: Sander Berendsen

17

acTIvITEITENTIpS

Moeilijke woorden• Trombone• Klarinet• Harmonica• Trompet• Ukelele• Keyboard• Kornet• Fluit• Piccolo

Op de website www.instrumentenweb.com kun je alle instrumenten vinden met een korte uitleg erbij. Ook zijn er van veel instrumenten geluidsfragmenten te beluisteren, waardoor kinderen/cliënten een reëel beeld krijgen van het instrument waarover in het lied: ‘Het flessenorkest’ wordt gezongen.

TIp 1

In het lied ‘Het flessenorkest’ maken kinderen/cliënten kennis met de fles als instrument. In de tussenspelen van het lied kan er door een groep kinderen/cliënten op de fles worden gespeeld. Zoek een lege wijnfles die, wanneer je er tegenaan tikt, als de toon ‘E’ klinkt. Mocht je dat zelf niet kunnen horen, vraag het dan (éénmalig) aan een muzikale bekende. Omdat de akkoorden in het tussenspel beperkt blijven tot A en E (beide akkoorden hebben de toon E in zich) klinkt het flessenorkest al snel bijzonder. De flessen hoeven niet gestemd te worden met water en kunnen zo door iedereen gebruikt worden. Zeker met hulp van de instrumentale versie op de cd of een begeleidingsinstrument.

WerkbladenOp bladzijde 19 is een werkblad te vinden met een driestemmig ritme. Deze partijen kunnen gespeeld worden door drie kleine groepjes.

Op bladzijde 50-51 is een werkblad te vinden met allerlei ritmekaartjes van één maat. Deze kaartjes kun je uitknippen en achter elkaar leggen zodat er een ritme van meerdere maten ontstaat. Om het moeilijker te maken kun je de ritmekaarten verwisselen zodat er een nieuwe partij ontstaat. Daarnaast kun je meerdere partijen door elkaar laten spelen.

18

acTIvITEITENTIpS

TIp 2

Maak 3 kaarten (verschillend van kleur). Spreek af dat elke kleurkaart een eigen volume heeft (HARD, NORMAAL en ZACHT). Oefen de volumes zodat iedereen weet welk volume er wordt verwacht. Laat één van de kinderen/cliënten dirigent spelen door de kaarten in de lucht te steken. Let op dat het kind niet te snel van kaart wisselt.

TIp 3

Vul lege wijnflessen met water en zet deze op een rijtje. Laat de kinderen/cliënten er om de beurt met een lepeltje tegenaan tikken. Je zult horen dat elke fles een ander geluid produceert. Laat de kinderen/cliënten met de flessen en het geluid experimenteren. Het kan toeval zijn dat er een liedje uit voortvloeit, je weet maar nooit! Belangrijker is de ervaring dat jij geluid kunt beïnvloeden. In dit geval door water toe te voegen of water uit de fles te gieten. Misschien dat de kinderen/cliënten de flessen ‘op een rijtje zetten’ en daarbij op toonhoogte letten. Sluit de activiteit af met de kinderen om de beurt een voorstelling te laten geven.

TIp 4

Wanneer de kinderen/cliënten optreden voor een grotere groep kunnen de ‘orkestleden’ aangekleed worden als musici uit het symfonieorkest. Compleet met hoge hoed, pandjesjas en strik. Om meer effect op het podium te realiseren, kun je het water in de flessen kleuren met crêpepapier.

TIp 5

Neem twee plastic flessen en verwijder de etiketten. Stop rijst en bonen in de flessen en sluit deze af. Verf de flessen in vrolijke kleuren en laat ze drogen. Bevestig met plakband enkele stroken crêpepapier rondom de flessen. Klaar zijn je zelfgemaakte ritme-instrumenten!

Het flessenorkest

19

WERKBLaD

�0

Blaas maar...

Refrein Blaas maar, van die hele grote bellen.Blaas maar, blaas maar in het rond.Blaas maar, ze zijn bijna niet te tellen.Bellen in de lucht en bellen op de grond.Bellen in de lucht en bellen op de grond

Zie de bellen daar nu zweven, ze komen dichterbij.Die blauwe, da’s de jouwe en die groene is van mij.De ene bel vliegt langzaam, de andere vliegt vlot.En die gaat naar beneden PATS! Alweer kapot…

Ik zie heel veel kleine bellen, er moet een grote bij.Ik blaas me echt te pletter, het is een heel karwei.Maar kijk eens gauw daar komt ie en zie hoe groot ie wordt.Maar als ie wil gaan vliegen, PATS! Alweer kapot.

Zie die bellen daar nu dansen, ze dansen met elkaar.Ik tover ze tevoorschijn als bellengoochelaar.De bellen worden groter, ik blaas me werk’lijk rot.En na dat vele blazen ben ik toch echt kapot.

Refrein 2 x (modulatie na eerste refrein)

Blaas maar, van die hele grote bellen.Blaas maar, blaas maar in het rond.Blaas maar, ze zijn bijna niet te tellen.Bellen in de lucht en bellen in de grond.Bellen in de lucht en bellen in de grond.

LIEDTEKST

�1

BLaDMuZIEK Muziek: Sander Berendsen en Barry Römer Tekst: Sander Berendsen

BLaDMuZIEK

��

Blaas maar...Muziek: Sander Berendsen en Barry Römer Tekst: Sander Berendsen

�3

Moeilijke woorden• Karwei Hoeveelheid werk

TIp 1

In het lied: ‘Blaas maar’ maken de kinderen/cliënten kennis met bellenblazen. Jonge kinderen vinden het prachtig om naar zeepbellen te kijken. Oudere kinderen willen liever zelf experimenteren met sop en zeepbellen maken. Het is eenvoudig om te doen.

ZeepbellenreceptGebruik 1 deel afwasmiddel op 8 delen water. Dus: als je een half kopje afwasmiddel neemt, moet je 8 keer zoveel, dus 4 kopjes water toevoegen. Hoe meer zeep je gebruikt, hoe groter de bellen! Als je meer afwasmiddel dan water gebruikt, krijg je superbellen. Als je stevige zeepbellen wilt die niet zo snel knappen, voeg dan gelatinepoeder of suiker toe aan je sopje. Deze middelen vertragen de verdamping van het water. Roer voorzichtig, zodat je niet teveel schuim krijgt.

TIp 2

Je kunt de meest fantastische bellen blazen, met een grote bellenblazer. Deze kun je maken van een metalen kleerhanger.

Dit heb je nodig:

Een metalen kleerhanger Een leeg frisdrankblikje Zeepsop (zie tip 1)

Haal de kleerhanger uit elkaar en draai een stuk ervan om het blikje zodat je een mooi rondje krijgt. Haal het blikje eruit. Laat ongeveer �0 cm rechte draad zitten om het handvat te maken. Nu heb je een bellenblazer. Doop hem in het zeepbellenmengsel en beweeg hem in de lucht.

acTIvITEITENTIpS

�4

acTIvITEITENTIpS

Blaas maar...

TIp 3

In plaats van een ijzeren kleerhanger kun je ook met ijzerdraad andere vormen maken zoals een ster of een driehoek.

TIp 4

Zet het zeepbellenmengsel een paar minuten in de koelkast voordat je het gaat gebruiken. De bellen zullen dan langer zichtbaar blijven.

TIp 5

Er zijn op het internet nog veel meer bellenblaasideeën. Gebruik hierbij het trefwoord: ‘zeepbellen’.

�5

LIEDTEKST

�6

Refrein Grijp je kans, grijp je kans in de leuke lintendans.Doe je mee, doe je mee! In je uppie, met z’n twee.Met z’n vijven of met tien, lekker zwaaien, laat de linten zien. Lekker zwaaien, laat de linten zien.

Maak een grote lasso in de lucht.Zwaai maar als een cowboy, alle buffels gaan nu voor jou op de vlucht. Kom maar op en grijp je kans,in de aller-leukste lintendans.

Tussenspel (De cowboys)

Refrein

Maak maar grote golven in de zee.Wapper met je lintje, kijk die golven glijden lekker met ons mee. Kom maar op en grijp je kans. In de aller-leukste lintendans.

Tussenspel (De golven)

Refrein

Ga maar met je lintje naar de grond. Kwispel als een staartje,kijk we lijken op een hele grote hond.Kom maar op en grijp je kans, in de aller-leukste lintendans.

Tussenspel (De honden)

RefreinGrijp je kans grijp je kans in de leuke lintendans.Doe je mee, doe je mee! In je uppie, met z’n twee.Met z’n vijven of met tien. Lekker zwaaien, laat de linten zien. Grijp je kans grijp je kans in de leuke lintendans.Doe je mee, doe je mee! In je uppie, met z’n twee.Met z’n vijven of met tien. Lekker zwaaien, laat de linten zien. Lekker zwaaien, laat de linten zien.

De leuke lintendans

�7

BLaDMuZIEK Muziek en tekst: Sander Berendsen

BLaDMuZIEK

�8

De leuke lintendansMuziek en tekst: Sander Berendsen

�9

Moeilijke woorden• Lasso Een werpkoord met strik• Buffels Rund met grote, zware hoorns• Cowboy Veedrijver in het Midden-Westen van de Verenigde Staten• Wapperen Heen en weer waaien

TIp 1

In het lied: ‘De leuke lintendans’ maken de kinderen/cliënten kennis met een lint. Op het eerste gezicht lijkt een lint simpel, maar het heeft een groot effect wanneer het wordt gebruikt als middel om te dansen. In het lied: ‘De leuke lintendans’ vertelt de tekst precies welke bewegingen er gemaakt moeten worden. Verdeel de groep in drie kleine groepen.1. De cowboys�. De golven3. De hondenIn het eerste couplet en het navolgende instrumentale deel staat de ‘cowboy’ centraal. Laat de kinderen/cliënten met hun lint een grote ronde cirkel boven het hoofd maken. Hierdoor lijkt het lint op een lasso van de cowboy.

In het tweede couplet en het navolgende instrumentale deel staan ‘de golven’ centraal. Laat de kinderen/cliënten bewegingen van links naar rechts en vice versa maken. Het effect is dat de linten op de golven van de zee lijken.

In het derde couplet en het navolgende instrumentale deel staan ‘de honden’ centraal. Laat de kinderen/cliënten het lint tegen de rug houden en een wapperende beweging maken. Zo lijkt het lint op de staart van een hond.

TIp 2

Laat de kinderen/cliënten zelf een lint maken van crêpepapier. De lengte van de linten moeten worden aangepast aan de lengte van de kinderen/cliënten. Aan het eind van het lint kun je een handvat maken met behulp van een wasknijper, een stokje of een keukenpapierrol.

TIp 3

Maak onderstaande bewegingen en laat de kinderen/cliënten direct meedoen.1. Zwaaien�. Draaien 3. Op en neer4. Een cirkel maken

acTIvITEITENTIpS

30

acTIvITEITENTIpS

TIp 4

Kinderen/cliënten zijn in staat om zelf bewegingen te verzinnen. Laat ze in kleine groepjes bewegingen verzinnen. Deze bewegingen worden gepresenteerd en gekopieerd in/door de grote groep.

TIp 5

Het lint kan ook als (denkbeeldige) stift gebruikt worden. Laat kinderen/cliënten letters of voorwerpen in de lucht tekenen (bijvoorbeeld een huis, boom of auto). Bespreek met de kinderen/cliënten of de groepjes wat ze hebben getekend. Laat de groep de bewegingen kopiëren.

TIp 6

Zet de kinderen/cliënten in een kring met het lintje naar voren. Zet muziek aan (zie TIP 7) en zorg ervoor dat kinderen/cliënten een doorlopende, zelfverzonnen beweging maken met het lint. Op het moment dat de muziek wordt stopgezet, ‘bevriezen’ de kinderen/cliënten en moeten ze stilstaan. Iedereen die dan nog beweegt, is af. Na 10 seconden wordt de muziek weer aangezet en begint het spel opnieuw.

TIp 7

Op www.warboel.nl is muziek te beluisteren en te downloaden die je als achtergrondmuziek kunt gebruiken. Deze muziek is vrij te gebruiken.

31

LIEDTEKST

3�

RefreinBen jij wel eens bang, bang voor het onweer of regen?Ben jij wel eens bang voor een monster in bed?Ben jij wel eens bang en zie je dan ook dingen bewegen?Ben jij wel eens bang, bang voor een spin of skelet?

Dat je valt bij gym, gepest wordt in de klas – ‘k ben zo bang!Voor een wazige schim, een scheur in je jas – ‘k ben zo bang!Voor een beugel in je mond of wilde dieren,voor een donkerrode lap met twintig stieren.

Refrein

Het krijsen van de pijn, het trappen in een drol – ‘k ben zo bang!Voor een tovenaar, een draak, kabouter of een trol – ‘k ben zo bang!Voor een mannetje van Mars of boze boeven,de heksen in het bos en spruitjes proeven.

Refrein

Verdwalen in het bos, een groene krokodil – ‘k ben zo bang!Voor een verschrikkelijke haai, een spuit in je bil – ‘k ben zo bang!Voor een wrat op jouw gezicht of enge dromen,tien pieren uit de grond omhoog zien komen.

Refrein (2 keer)

Bang!

33

BLaDMuZIEK Muziek: Sander Berendsen en Barry Römer Tekst: Sander Berendsen

BLaDMuZIEK

34

Muziek: Sander Berendsen en Barry Römer Tekst: Sander Berendsen

Bang!

35

Moeilijke woorden• Skelet De gezamenlijke beenderen van het lichaam van mens of dier• Trol Enge kabouter• Mars Mars is een planeet uit ons zonnestelsel

TIp 1

In het lied: ‘Bang’ maken de kinderen/cliënten kennis met de emotie: ‘bang’. Het is een luisterlied dat toegepast kan worden binnen de thema’s: ‘emoties’ of ‘pesten’. Laat de kinderen/cliënten het lied beluisteren en laat ze vervolgens benoemen waar de hoofdpersoon in het lied bang voor is.

TIp 2

Laat kinderen/cliënten een collage maken van dingen waar zij bang voor zijn. Gebruik hiervoor grote vellen papier. Diverse teksten of plaatjes uit tijdschriften worden uitgeknipt en vervolgens op het grote vel geplakt. Bespreek elke collage in de gehele groep en geef aan dat iedereen wel eens bang is.

TIp 3

Vraag de kinderen/cliënten waaraan je iemand kunt herkennen die bang is. Bijvoorbeeld: een bonzend hart, zweet, trillen, beven of nergens anders meer aan kunnen denken. Vraag wat de kinderen/cliënten zelf herkennen.

TIp 4

Laat de kinderen/cliënten in een kring staan. Eén kind/cliënt gaat in het midden staan en wordt geblinddoekt. Op aanwijzing van de begeleider of leerkracht gaat er iemand achter het geblinddoekte kind of de geblinddoekte cliënt staan, tik hem/haar zachtjes op de schouder en zegt: ‘Tik, tik, wie ben ik?

TIp 5

Bespreek met de kinderen/cliënten wat hen helpt om minder bang te worden. Bijvoorbeeld: goed de kamer rondkijken, onder je bed kijken, geen enge dingen zien op TV of de PC, je ouders/verzorgers/begeleiders erover vertellen, met anderen erover praten, een nachtlampje aandoen of even uit je bed gaan als je eng gedroomd hebt.

acTIvITEITENTIpS

36

TIp 6

Laat de kinderen/cliënten in een kleine kring staan. Eén kind of cliënt gaat in het midden staan, doet de ogen dicht en laat zich, als een stijve plank, vallen. De kinderen/cliënten die in de kring staan, moeten de vallende groepsgenoot opvangen. Op deze manier geeft de groep aan dat zij te vertrouwen is.

TIp 7

Verdeel de groep in groepjes van drie kinderen of cliënten. Geef de opdracht na te denken over positieve eigenschappen van de andere kinderen/cliënten uit het groepje. Laat ze ‘complimentkaartjes’ maken. Alle complimenten worden aan de groepsgenoten gegeven en nabesproken.

Bang!acTIvITEITENTIpS

37

LIEDTEKST

38

RefreinDit is de bie-ba-boe ballonnenboogiewoogie.Ballonnen om je hoofd en om je nek.Ze gaan van achteren naar voren, om je hoofd en om je oren.De ballonnenboogiewoogie is te gek!De ballonnenboogiewoogie is te gek!

Ballonnen zijn geweldig, je kunt er fijn mee spelen.Oh yeah, kijk eens in de lucht!Ze hebben alle kleuren, daar gaat een grote gele.Oh yeah, kijk eens in de lucht! Ze vliegen en ze dartelen, laat ze lekker spartelen.Bie-ba-boe ballonnen, ballonnen op de vlucht!

Refrein

Instrumentaal

Ballonnen kun je gooien, meppen met je handen.Oh yeah, kijk eens in de lucht!En als je dan geen zin meer hebt, laat ze dan maar landen.Oh yeah, kijk eens in de lucht!Ze vliegen en ze dartelen, laat ze lekker spartelen.Bie-ba-boe-ballonnen, ballonnen op de vlucht!

Refrein

Instrumentaal

Ballonnen moet je blazen, je kunt ze laten knallen.Oh yeah, kijk eens in de lucht!Maar als je aan het spelen bent, dan mogen ze niet vallen.Oh yeah, kijk eens in de lucht!Ze vliegen en ze dartelen, laat ze lekker spartelen.Bie-ba-boe ballonnen, ballonnen op de vlucht!

Refrein (2 keer)

Ballonnenboogiewoogie

39

BLaDMuZIEK Muziek en tekst: Sander Berendsen

BLaDMuZIEK

40

BallonnenboogiewoogieMuziek en tekst: Sander Berendsen

41

BLaDMuZIEK Muziek en tekst: Sander Berendsen

4�

acTIvITEITENTIpS

Ballonnenboogiewoogie

Moeilijke woorden• Meppen Slaan• Boogiewoogie Muziekstijl waarbij piano en basgitaar belangrijke instrumenten zijn.• Dartelen Speels en uitgelaten bewegen• Spartelen Onbeheerst heen en weer slaan met je armen en benen.

TIp 1

In het lied: ‘Ballonnenboogiewoogie’ staat de ballon centraal. Ballonnen hebben iets magisch en leveren vaak een feestelijk gevoel op. Om de titel van dit werkboek meer eer aan te doen, lees je bij dit lied meer activiteitentips dan bij de andere Warboelliedjes. Met ballonnen kun je:

1. Slaan (omhoog, omlaag, onderhands, bovenhands, met de vuist of met de vingers)

�. Schoppen (omhoog, ver, met rechts of links, hard of zacht)3. Koppen (omhoog, vooruit, doorlopend koppen, in combinatie met vangen)4. Vangen

TIp 2

Naast slaan met je handen, schoppen met je voeten en koppen met je hoofd, kun je de ballon ook overslaan met opgerolde krant, tennisracket of het karton van een keukenpapierrol.

TIp 3

Maak twee groepen. Groep één houdt een parachutedoek of een laken vast met daar bovenop een aantal ballonnen. Groep twee staat achter de kinderen/cliënten die het doek vasthouden. Groep één probeert de ballonnen van het parachutedoek of het laken af te wapperen. Groep twee probeert de ballonnen juist terug te slaan. Na enige tijd wordt er gewisseld.

TIp 4

Maak tweetallen en geef de opdracht een ballon te vervoeren op een krant of op een doekje. Bij deze activiteit kan achtergrondmuziek sfeerverhogend werken. Op www.warboel.nl is showmuziek van 1 minuut te downloaden. Deze muziek is rechtenvrij.

43

TIp 5

Laat de kinderen/cliënten op rustige muziek een ballon met zachte tikjes hooghouden. Op www.warboel.nl zijn enkele rustige klassieke werken te downloaden. Deze werken zijn rechtenvrij.

TIp 6

Maak tweetallen om samen een ballon te verplaatsen, bijvoorbeeld tussen hun buik, hoofd, rug of schouders. Op www.warboel.nl is showmuziek van 1 minuut te downloaden. Deze muziek is rechtenvrij. Na het draaien van de muziek stoppen de tweetallen direct en wordt er door de spelleider bepaald welk duo er het meest ver gekomen is.

TIp 7

Vul een ballon met water en laat de kinderen/cliënten de ‘waterballon’ overgooien. Het is raadzaam deze activiteit buiten uit te voeren bij warm weer!

TIp 8

Geef elk kind/cliënt een (opgeblazen) ballon die ze gaan versieren. Ze mogen zelf kiezen welk gezicht ze van de ballon gaan maken (een beer, een clown, een mens etc.)

TIp 9

Verdeel de kinderen/cliënten in groepjes van drie en laat hen van ballonnen, poppenkastpoppen, dieren of gezichten maken. Hiervoor kunnen ze papier, scharen, plakband, karton en tijdschriften gebruiken. Geef de opdracht een poppenkastverhaal schrijven, die ze later aan de andere groepjes kunnen laten zien. Je kunt ook bestaande verhalen kiezen. Heb je geen poppenkast in huis? Poppenkast spelen achter een tafel is ook een goed idee.

TIp 10

Laat de kinderen/cliënten op een groot vel papier stempelen met (water)verf. Als stempel gebruik je kleine ballonnen. Dat voelt goed in de hand en het stempelt met enige veerkracht.

LIEDTEKST

44

Naklapkampioen

Elke maandag rond een uur of negen,staat de juf voor ons lokaal.Zij gaat met ons mooie liedjes zingen,maar we maken ook weleens kabaal.Af en toe, slaan we op de grote trommel,we spelen keurig netjes in de maat.Maar het aller-allerleukste zal ik jou vertellen!Ik zal vertellen hoe dat gaat. Ik zal eens zeggen hoe dat gaat.

RefreinOnze juf klapt met haar handen,een moeilijk ritme in de maat.En nadat ze dat gedaan heeft,moeten wij het ook gaan doen.En worden zo in 1 klap kampioen.

Instrumentaal (voor- en naklappen)

Grote klasse, jullie doen het prima!Iedereen heeft dikke pret.Maar opeens dan zegt ze: ‘luister even!’ kom maar op, nu even opgelet! Dan ineens, klapt ze op haar beide knieën.Op haar knieën speelt ze in de maat.Daarna kijken wij elkaar aan en we gaan beginnen.Ik zal eens zeggen hoe dat gaat.

Refrein

Instrumentaal (voor- en naklappen)

Aan het einde van de leuke klaples,moeten wij heel stevig staan.Niet alleen met onze handen klappen, maar ook nog op de knieën slaan.Echt serieus, klappen ze kan ze als de beste!Onze juf dat is een toptalent.De eerste druppels van het zweten, worden nu wel zichtbaar ’t is echt geen fluitje van een cent.

Refrein

Instrumentaal (voor- en naklappen)

Onze juf klapt met haar handen,een moeilijk ritme in de maat.En nadat ze dat gedaan heeft,moeten wij het ook gaan doen.En worden zo in 1 klap kampioen!En worden zo in 1 klap kampioen!En worden zo in 1 klap kampioen!

45

BLaDMuZIEK Muziek en tekst: Sander Berendsen

BLaDMuZIEK

46

NaklapkampioenMuziek en tekst: Sander Berendsen

47

BLaDMuZIEK Muziek en tekst: Sander Berendsen

48

acTIvITEITENTIpS

Naklapkampioen

Moeilijke woorden• Maat Gelijke stukjes waarin een muziekstuk wordt verdeeld.• Ritme Als je een liedje klapt, dan klap je het ritme. Een ritme bestaat uit lange en korte tonen. Ritme-instrumenten zijn o.a. een trommel en een tamboerijn.• Talent Iets waarin iemand goed is.• Dat is een fluitje van een cent - Dat is een heel gemakkelijke opdracht.

TIp 1

In het lied ‘Naklapkampioen’ maken de kinderen/cliënten kennis met maat en ritme door het naklappen van de begeleider/leerkracht/kind of cliënt. Verdeeld over het lied hoor je 3 x 16 maten een ritmische begeleiding (alleen drums). De begeleider/leerkracht klapt telkens een maat voor met een bepaald ritme, waarna de kinderen/cliënten hetzelfde ritme naklappen.

WerkbladOp bladzijde 50-51 vind je een werkblad met allerlei ritmes in vierkwartsmaat. Deze zijn te gebruiken door de begeleider/leerkracht. Laat de kinderen/cliënten ook zelf ritmes verzinnen en voorklappen.

TIp 2

Om het naklappen moeilijker te maken, kun je ook voorklappen op de knieën, op de schouders of het hoofd. Een combinatie in de handen, op de knieën, op de schouders en op het hoofd klappen maakt het spel nog ingewikkelder (en leuker!) Zie ook TIP 3

acTIvITEITENTIpS

49

TIp 3

Bedenk drie ritmes in een vierkwartsmaat. Bijvoorbeeld:Maat Tel1 1 1 klap op de knieën � 1 klap in de handen 3-4 � klappen op het hoofd Bovenstaande maat is 1 figuur. Hieronder staan nog twee figuren.

� 1-� � klappen in de handen 3 1 klap op de schouders 4 1 klap in de handen

3 1 1 klap op de knieën �-3 � klappen in de handen 4 1 klap op de knieën

Maak drie gekleurde kaarten. Aan elke kleur wordt een bovenstaand figuur toegewezen. Verdeel de groep of de klas in drie groepen. Iedere groep vertegenwoordigt een kleur/figuur. Op het moment dat de begeleider/leerkracht een gekleurde kaart omhoog steekt, klapt de desbetreffende groep.

TIp 4

Maak gebruik van ritme-instrumenten (tamboerijn, triangel, woodblock, schudkokers of de zelfgemaakte ritmeflessen – zie bladzijde 18) in plaats van klappen.

TIp 5

Op de website www.warboel.nl zijn enkele ‘beats’ te downloaden die je tijdens de bovenstaande activiteiten kunt gebruiken ter ondersteuning van het klappen.

50

NaklapkampioenWERKBLaD

ritmekaart 1

ritmekaart �

ritmekaart 3

ritmekaart 4

51

WERKBLaD

ritmekaart 5

ritmekaart 6

ritmekaart 7

De ritmekaarten zijn te beluisteren op www.warboel.nl

LIEDTEKST

5�

Rembrandt

Refrein Hij lijkt op Rembrandt, Van Gogh en op Picasso.Hij is een meester op het doek!En zie hem staan met veel kleur op zijn palet,tekent hij in 5 minuten, een portret.En zie hem staan met veel kleur op zijn palet,tekent hij in 5 minuten, een portret

Rap Hij gaat er goed voor zitten, hij kijkt best wel serieus.Hij schildert een mooi lijnenspel en HOP! daar staat een neus.Oren, voeten, tenen, knieën en een grote mond.En alles wat er over blijft dat gooit hij op de grond.

Refrein

Rap Hij kijkt tevreden naar het doek, hij kijkt naar zijn penseel.Hij schildert niet te weinig, maar ook zeker niet teveel.Haren, brillen, lange tanden, en een spijkerbroek.Je kunt er niet omheen, hij is een meester op het doek!

Refrein

Rap Hij heeft een pet als Rembrandt, hij heeft ook dezelfde jas.Maakt kunst voor in de kamer en ook kunst voor in de klas.Bomen, struiken, planten, bloemen, ook een groen gazonen verliefde stelletjes bij ondergaande zon.

Refrein (2 keer)

53

BLaDMuZIEK Muziek en tekst: Sander Berendsen

54

RembrandtBLaDMuZIEK Muziek en tekst: Sander Berendsen

55

acTIvITEITENTIpS

Moeilijke woorden• Rembrandt Rembrandt van Rijn (1606-1669) was een zeer bekende

Nederlandse kunstschilder. • Van Gogh Vincent van Gogh (1853-1890) was een zeer bekende

Nederlandse kunstschilder. • Picasso Pablo Picasso (1881–1973) was een bekende Spaanse

kunstschilder.• Palet Dun, meestal ovaalvormig plankje met een gat voor de duim,

waarop de kunstschilder zijn verf plaatst en mengt.• Penseel Zacht haren kwastje met lange steel.• Gazon Grasveld dat mooi onderhouden is.

TIp 1

Maak tweetallen, geef hen stiften en � grote vellen papier. Eén kind/cliënt is model, de ander is ‘sneltekenaar’. Laat het lied: Rembrandt (3 minuten en 18 seconden) horen. De ‘sneltekenaar’ krijgt deze tijd om het model na te tekenen. Hierna wordt het lied nog een keer beluisterd en wordt er van rol gewisseld.

TIp 2

Kunstenaars laten zich soms inspireren door muziek. Geef elke cliënt/elk kind drie vellen papier. Laat drie verschillende korte instrumentale fragmenten horen van maximaal drie minuten met elk een andere sfeer (blij, boos of verdrietig). Bij elk fragment moeten de kinderen/cliënten een ander schilderij maken. Als de muziek stopt, moet iedereen de stiften, kwasten of potloden neerleggen en pas verder gaan met het volgende schilderij als een nieuw fragment begint. Laat de kinderen/cliënten, na de schilderactiviteit, de kunstwerken aan elkaar presenteren. De schilderijen kunnen ook geëxposeerd worden in de school of de instelling voor een breder publiek. Op de website www.warboel.nl zijn drie klassieke werken te downloaden. Deze werken zijn rechtenvrij.

TIp 3

Een mandala is een ‘magische’ cirkel. Het is een oud woord en komt uit India. Het inkleuren van Mandala’s geeft veel rust. Met name wanneer er rustige muziek wordt gedraaid tijdens het inkleuren van de mandala’s. ‘Morgenstimmung’ (een klassiek werk van de componist Edvard Grieg) kan als achtergrondmuziek gebruikt worden. Evenals New Age of minimal Music.

Werk/kopieerblad Op bladzijde 56 vind je een mandala die je kunt kopiëren en gebruiken. Op internet zijn ook veel mandala’s te vinden. Door het invullen de trefwoorden: ‘mandala’s’ en ‘kleurplaten’ krijg je veel resultaten die vrij te gebruiken zijn.

56

Rembrandt

doei!

WERKBLaD