1

Hunyo 1 - 15, 2012

“Tunay na napakinabangan ang CARP ng mga panginoong maylupa” – KASAMA-TK

IPAMAHAGI NA! Malaong panawagan ng mga magsasaka at manggagawang-bukid ng Bondoc Peninsula ang pamamahagi ng Hasyenda Reyes at Hasyenda Tan ng Ikatlong Distrito ng Quezon. Contributed photo

Tell that to the marines! - mga magsasaka kay Aquino

Naganap ito noong Hunyo 14 sa Hero's Hall ng Malakanyang, sa isang dayalogo sa pagitan ni Aquino at mga opisyales niya, kasama ang mga kinatawang obispo ng Catholic Bishop Confer-ence of the Philippines at ang mga repormistang lid-er ng Task Force Mapalad at iba pang mga nagpa-panggap na samahang magsasaka.

Subalit diskumpiyado ang Katipunan ng mga

Sa kauna-una hang pagkakataon ay nagsalita si Benigno Simeon "Noynoy" Aquino III kaugnay sa usapin sa lupa pagkatapos ng ha-los dalawang taon na iniwasan niya ang usapin.

sundan sa pahina 3

buong istorya sundan sa pahina 3

PANGARAP AT PAKIKITUNGGALI: Pagtilad sa Naratibo ng Pakikibaka ni Franklin Barrera Jr. 5

DIWANG PALABAN. Nakipaggitgitan sa mga anti-riot police ang grupo ng Kasama-TK sa pangunguna ng tagapagsalita nitong si Orly Marcellana at iba pang grupo ng mga marginalized sectors ng rehiyon sa harapan ng bahay ni PNoy sa Times Street Quezon City sa aniber-saryo ng Comprehensive Agrarian Reform Program na naipasa ilalim ng pamamahala ng kanyang namayapang ina, President Cory Aquino, 24 taon na ang nakalilipas.Photo courtesy of Mike Taboy

Higit sa 200,000 ektarya ng lupa ang hindi pa naipapamahagi sa Timog Katagalugan

Kinundena ng Ka-tipunan ng mga Sa-mahang Magbubukid sa Timog Katagalugan (KASAMA-TK), isang militanteng grupo ng mga magsasaka, ang Comprehensive Agrar-ian Reform Program (CARP) ng pamaha-laan, at tinagurian itong “reporma sa lupa na itinatag para sa mga panginoong maylupa.”

“Naging inutil ang CARP sa pagpamahagi ng lupa sa mga magsa-saka at naging epektibo lamang sa pagpapatindi ng pagsasamantala ng

mga panginoong maylu-pa. Kung ang layunin nito ay pagpapaalipin ng mga magsasaka sa ilalim ng iilang panginoong may-lupa, maituturing nating naging matagumpay ang administrasyong Aquino sa pagtaguyod nito,” ani Axel Pinpin, pankalaha-tang kalihim ng KASA-MA-TK.

Ayon sa grupo, ma-higit 200,000 ektarya ng lupa ang nananatili sa kamay ng mga pangi-noong maylupa sa Timog Katagalugan pa lamang.

“Sa loob ng 24 taon, hindi napalaya ng CARP

ang mga magsasaka sa pyudal na relasyon nito sa mga panginoong maylupa na umiral daang taon na ang nakalipas. Sa dami ng hasyenda sa rehiyon, nagmistulang kapanahunan ng Espan-yol ang Timog Katagalu-gan,” dagdag ni Pinpin.

Ilan sa mga malalak-ing hasyenda sa rehiyon na hindi naipasailalim s CARP ay ang Hacienda Looc sa Nasugbu, Ba-tangas (8,650 ektarya) at Hacienda Yulo sa Calamba City (7,100 ek-tarya).

Nagmartsa ang mili-

sundan sa pahina 3

Pagdiriwang ng Pahiyas ginawang martsa ng pagluluksa sa QC

Bilang pagkundena sa malawakang militarisasyon sa Timog Quezon

bbp.tabloid@gmail.com

2

OPINYON

editoryal

Kanin at Ulam

Bagong mukha ng pahayagang nakikibaka

Tiyak iiyak si bunso at tatangis ang buong madla, kapag nawala sa ating hapag kainan ang kanin at ulam sa loob ng tatlong beses sa isang araw.

Ang kanin ay ku-makatawan sa uring magsasaka na siyang lumilikha ng pagkain ng buong bansa at ang ulam naman ay kumakatawan sa sektor ng manging-isda.

Sa bawat subo sa ating pagkain, naaalala ba natin at pinahahala-gahan ang lumikha ng biyayang inilalagay natin sa ating mga tiyan? Pi-nahahalagahan ba natin ang bawat butil na nala-laglag sa ating mga ping-gan ay pinagpatuluan ng pawis at dugo ng mga magsasaka na daan taon nang nakagapos ang mga paa’t kamay sa tan-ikala ng pagkaalipin at pagsasamantala ng mga panginoong maylupa na siyang nagpapasasa sa biyayang kanilang nilikha at pinagpaguran?

Ang ulam na nag-mula sa biyaya ng tubig at karagatan ay napak-asarap at napakalinam-nam na siyang nagbibig-ay-bitamina sa ating mga katawan, subalit ang mga maralitang mangingisda ay matagal ng nagdara-hop at walang makain, pinagkaitan ng biyaya at karapatan sa dagat-pangisdaan. Karagatang buong pusong inihandog sa mga dayuhan ng mga nagdaan at kasalukuy-ang gobyerno.

Mga kapwa namin Quezonin, mula sa isyung ito ng Balitang Bondoc Peninsula, inyong tikman ang linamnam ng aming kanin at ulam. Katuwang namin kayo kasaganaan at kahirapan.

Lalasapin din ng ating mga kaaway-sa-uri ang anghang at pait ng ating inaani. Pula ang bigas, pula ang hasang na ka-nilang matitikman.

Ka Orly Marcellana at Tata Pido Gonzales

sundan sa pahina 7

Malugod na inihahandog ng patnugutan ng Balitang Bondoc Peninsula (BBP) ang bagong mukha nito ngayong Hunyo. Layunin pa rin naming patuloy na maghatid ng mahahalaga at napapanahong balita mula sa ka-suluk-sulukan ng Timog Quezon at Bondoc Peninsula at iba pang panig ng lalawigan ng Quezon at Southern Tagalog maging sa loob at labas ng bansa.

Sa isyung ito, ipinakikilala namin ang Kanin at Ulam, bagong pitak nina Ka Orly Marcellana at Tata Pido Gonzales, mga aktibi-stang pinanday ng panahon. Si Ka Orly ay tubong-Lopez at si Tata Pido ay taal na taga-Gumaca kung kaya naniniwala ang BBP na sasalaminin ng kanilang mga opinyon ang isip at bituka ng ka-nilang mga kababayan.

Pansinin din na mayroon ngay-ong puwang para sa lathalaing pangkultura at panitikan. Kini-kilala namin ang kahalagahan ng mga tula at kuwento na nagmula mismo sa karanasan ng mama-mayan. Gayundin ay magiging regular na bahagi ang maiiksing komiks sa pahayagang ito.

Nagbigay-diin ang isyung ito sa papatinding pagdagsa ng mga sundalo sa ikatlo at ikaapat na distrito ng Quezon na di-maitatat-wang lumilikha ngayon ng malak-ing ingay sa lalawigan ang usap-ing ito.

May pagbibigay-halaga rin ang isyung ito sa usapin ng repor-mang agraryo sa bansa hindi la-mang dahil nagkataong ngayong Hunyo ang anibersaryo ng pag-papatupad ng Comprehensive Agrarian Reform Program, isang pekeng reporma sa lupa ng goby-erno. Ang usapin sa lupa ay siya

ring ugat kung bakit tambak ang militar sa lalawigan kung kaya mahalagang maunawaan ng ma-mamayan ng Quezon ang sanhi ng di-matapus-tapos na gyerang magsasaka sa kanayunan.

Hinihikayat ng patnugutan na ipadala ninyong mga mambabasa ang inyong mga komentaryo. Ma-giging sukatan namin ito upang higit pang paghusayin ang pa-ghahatid ng mga mapanuring balita at lathalain.

Sa panahon ng internet at kum-petisyon ng malalaking telebi-syon, radyo at dyaryo na pina-patakbo sa paraang negosyo, nananatiling makabuluhan ang minsa’y nilaman ng nobelang Ibong Mandaragit ni Amado V. Hernandez.

“Ang pahayagang hindi mar-unong makibaka’y walang dahil-ang manatili.”

At ito ang nais ipamarali ng Balitang Bondoc Peninsula. Isang pahayagan na may kinikilingan, isang dyaryong may pinupro-tektahan – ang interes ng sam-bayanang inaapi.

Naninindigan kami na ang isang pahayagan ay kinakail-angang mag-ambag ng ganang kakayanin para sa pakikibaka ng mamamayan na baguhin ang sistemang umiiral.

Kung gayon, walang balanseng balita – kagaya rin kung paano nag-uulat ang malalaking pahaya-gan na kitang-kitang nakapanig sa nagsasamantalang seksyon ng bansa habang ang mamamayang api ay di-binibigyang puwang upang maipahayag ang kanyang damdamin.

At ang Balitang Bondoc Penin-sula ay siyang kakampi ng inaap-ing sektor ng lipunan.

*****Ipinagyayabang ni

Noynoy Aquino, at tutang ahenteng kasabwat ni-tong Akbayan na naging matagumpay diumano ang pagpapatupad ng huwad na reporma sa lupa ng pamahalaan – ang CARPER, sa Bondoc Peninsula makalipas ang 24-na-taon ng Compre-henisve Agrarian Reform Program (CARP) nitong nagdaang Hunyo 10.

Kapwa mapanlinlang, napakabaho mula sa ba-surahan ang lumalabas sa bibig ng Akbayan na nasa ilalim ng karsun-silyo ni Aquino. Sinong magsasaka ang nabig-yan ng libreng lupa? Lu-pang hindi na maaaring bawiing muli sa kanila ng mga panginoong maylu-pa? Lupang hindi na ba-bayaran sa napakataas na halaga?

Nabuwag na ba at naipamahagi ang 2,000 ektaryang lupain ni Dan-ding Cojuangco sa Mu-lanay, ang mahigit sa 4,500 ektaryang lupain ng pamilyang Reyes sa San Narciso, San Andres at Buenavista, ang 2,415 ektarya ni Juanito Uy sa San Narciso, ang mahigit 1,000 ektarya ni Juanito Tan sa San Francisco at ang 2,270 ektaryang rantso ni James Mur-ray?

Nabago na ba ang huklubang partihan sa kopra na 70-30, 60-40 pabor sa panginoong maylupa at nawala na ba ang pagkaltas ng 15% resikada ng mga buwayang mamimili ng kopra?

Ang ating panaghoy at panawagan sa pama-halaan ay sinasagot nito ng malawakang panun-upil at pandarahas sa pamamagitan ng 8-bata-lyong AFP-PNP-CAFGU na itinalaga sa Timog Quezon.

Sinasabi ni Aquino na tatapusin nito ang in-

3

Hunyo 1 - 15, 2012BALITA

Samahang Magbubukid sa Timog Katagalugan (Kasama-TK) na maipa-pamahagi ang lupa sa balangkas ng Compre-hensive Agrarian Reform Program (CARP) lalupa’t sa nakalipas na 24-na-taon ay wala pang maka-buluhang pagbabagong nagawa sa matagal nang umiiral na monopolyo sa lupa.

“Tell that to the ma-rines!" maanghang na reaksyon ng grupo sa pahayag ni Aquino, "Pero hindi maniniwala ang militanteng kilusang mag-bubukid sa inyo."

Ayon sa Kasama-TK, muli na namang paaa-sahin ni Aquino ang mga magsasaka sa huwad na reporma sa lupa at ang nakaambang kabiguan nito ang lalong magpa-patindi sa galit ng mag-bubukid.

Matatandaang sa isang raling iglap noong Hunyo 8 sa harapan mismo ng bahay ni Aquino sa Times Street, mariing idineklara ng may 100-magsasaka mula sa Quezon na "tama na ang 24-na-taon ng CARP."

Inihalintulad pa ng mga militanteng magsasaka na karamihan ay nagmula sa Bondoc Peninsula si Aquino sa isang absen-tee landlord na walang ginagawa kundi maghin-tay sa isusulit na ani ng mga magbubukid habang nagpapabundat-ng-tiyan at ni hindi bumibisita sa kanyang lupain.

Nasa byahe sa Eu-

ropa at Amerika si Aquino noong kalampagin ng mga galit na magsasaka ang tarangkahan ng ba-hay nito.

Noong Hunyo 15, naglabas ng matalas na pahayag ang Pinagkai-sang Lakas ng mga Mag-bubukid sa Quezon (PI-GLAS-Quezon) matapos mapabalitang tiniyak ni Aquino na magkakaroon na ng lupa ang mga mag-sasaka.

Ayon kay Isid Fresco, tagapagsalita ng grupo, pinangungunahan lamang ni Aquino ang nakaam-bang lubusang pagkabigo ng CARP Extension with Reforms sa 2014.

"Sadyang kapos-ang-uwido ni Aquino sa usap-ing agraryo dahil nag-kakamali siyang sapat nang maglabas ng notice of coverage para magtu-loy-tuloy ang reporma sa lupa nang lampas sa itinakdang panahon ng batas," banggit ni Fresco.

“Hindi makakausad ang repormang agraryo sa di-makatotohanang time frame habang hindi nali-likha ang mga kondisyon para maging posible ito at isa na ang kanselasyon ng lahat ng conversion order sa mga lupang agrikul-tural na siyang nagiging butas ng mga panginoong maylupa para malusutan ang repormang agraryo,” paliwanag ni Fresco.

Sa mahabang litanya ni Aquino sa panahon ng dayalog tungkol sa re-porma sa lupa na nagla-basan sa mga balita, ka-

pansin-pansin na walang binanggit na pahayag ang Palasyo hinggil sa mga kongkretong hakbang na gagawin nito kaugnay ng usapin sa Hacienda Luisi-ta na pag-aari ng kanilang angkan.

CARP at militarisasyon

Sa dayalog na na-banggit, nagpahayag rin si Edwin Lacierda, taga-pagsalita ni Aquino, na ang Armed Forces of the Philippines, Department of Interior and Local Gov-ernment at Philippine Na-tional Police ay pakikilusin para sa pamamahagi ng halos isang milyong ek-tarya na hindi pa sinasak-law ng CARP.

Mariing pumalag sa pahayag na ito ang iba't-ibang grupo ng mga mag-sasaka kabilang na ang pambansang tanggapan ng Kilusang Magbubukid ng Pilipinas (KMP) at sin-abing "katumbas ng todo-todong counter-insurgen-cy program ang CARP."

Nanindigan ang KMP na hindi makakatulong ang pagdedeploy sa AFP at PNP sa paglutas ng usapin, sa halip lalo lamang nitong gagaw-ing imposible ang pama-mahagi ng lupa dahil sa maraming karanasan na mismong ang sundalo at pulisya ang nagsisilbing protektor ng mga landlord at developer at ginagamit na kasangkapan para sa pang-aagaw ng lupa at pagpapalayas sa mga magsasaka.

Tell that to the marines!... MULA SA PAHINA1

SIYASAT

Kanin at Ulam

Mumong dole-out

sundan sa pahina 4

sundan sa pahina 8

EDITORIAL BOARD AND STAFF

Lanny Tolda Editor-in-chief Christian Ray Buendia Associate Editor Isidro Fresco Managing Editor Cesar Arenas Jr. Art and Production Editor Mylene Orzua Circulation Manager Erica Chiong News Editor Marlon Ala Features Editor Lenkurt Lopez Culture Editor Axel Pinpin, Simoun Fernandez Writers Orly Marcellana, Pido Gonzales Columnists

Ang Balitang BondocPen ay inilalathala ng Crimson Sky Publishing ng ikatlong distrito ng Lalawigan ng Quezon at may elektronikong pahatirang sulat na bbp.tabloid@gmail.com

tanteng grupo, kasama ang iba pang organ-isasyon ng mga magsa-saka sa iba’t ibang bah-agi ng bansa, patungong Department of Agrarian Reform sa Quezon City upang igiit sa isang ne-gosasyon ang mabilis na pamamahagi ng lupa at idiin na “itigil ang 24 ta-ong kasinungalingan ng CARP.”

Naniniwala ang grupo na hindi magiging matagumpay ang CARP

kahit pa pinalawig na ito ng limang taon, na matatapos sa 2014.

“Kung hindi naipag-tagumpay ng programa ang pagpapamahagi ng 200,000 ektarya ng lupa sa loob ng 24 taon mula ng pagkakade-klara nito, paano ito matutupad sa loob ng dalawang taon?” saad ni Orly Marcel-lana, tagapagsalita ng KASAMA-TK.

“Wala na kaming

inaasahan sa CARP. Alam naming hindi ito para sa mga magsa-saka kaya matagal na naming ipinapanawa-gang ibasura ito,” dagdag ni Marcellana.

Ipinapanawagan ng grupo ang pagpapatu-pad ng HB 374 o ang Genuine Agrarian Re-form Bill (GARB) dahil naniniwala silang, “ito ang tunay na maglil-ingkod sa mga magsa-saka.”

“Tunay na napakinabangan... mula sa pahina 1

Makatutulong nga ba talaga sa lumalalang kahi-rapan ng mga mamamayang Pilipino ang “4P’s” o Pantawid Pamilyang Pilipino Program sa ilalim ng Department of Social Welfare and Development Of-fice?

Ayon sa propaganda ng gobyerno sa mga maralita sa nayon man o lungsod, ito nga umano ang “sagot” at sadyang tutugon sa nararanasang kahirapan ng mamamayan sa ilalim ng pamumuno ni Pres. Benigno Aquino III.

Ayon pa nga sa mga datos, ito ay pautang ng Esta-dos Unidos mula sa tinatawag nilang Millenium Chal-lenge Fund na naglaan ng US $434 milyong dolyar.

Layunin ng nasabing programa na bigyang katu-paran ang kahilingan ng mga maliliit at maralitang pamilya na ibsan ang kasalukuyang lumalalang kahi-rapan at kagutuman sa ating bansa.

Target nitong makinabang ang 2.3 milyong pinaka-maralitang pamilyang Pilipino mula sa P 21.3 bily-ong badyet ng DSWD sa buong bansa para sa taong 2011.

Subalit ano nga ba talaga ang katangian ng nasa-bing programa?

Meron ka bang nais iparating, itanong o panukala?

Huwag mag-atubiling sumulat at sumangguni sa BBP,mag-email lamang

sa bbp.tabloid@gmail.com - aming sisikaping sagutin at ilathala

ang inyong mga sulat.

Tumatanggap ang patnugutan ng Balitang BondocPen ng ‘letter to the editor’!

Mga sundalo ng 85th IB, nambugbog

ng 3 sibilyan sa Macalelon

Walang-awa diu-manong binugbog ang tatlong (3) kabataan ng mga residente ng Ilaya, Brgy. Olongtao, Ma-calelon ng mga sundalo ng 85th Infantry Batal-lion ng Philippine Army sa ilalim ng pamumuno ng kanilang command-ing officer na nakilala lamang na Kapitan Manalo.

Ayon sa salaysay ng mga biktima na pansa-mantalang itinago ng BBP ang pagkakakilanlan, ala-una ng madaling-araw ng Abril 2, habang nagla-lakad pauwi sa kanilang mga bahay ang mga ka-bataan, ay nakasalubong nila ang mga sundalo.

Tinawag sila at bigla na lang umano silang pinagsusuntok, tinadya-kan sa mukha, dibdib at iba’t-ibang bahagi ng katawan. Pagkatapos silang bugbugin ay bi-nantaan sila na huwag magsusumbong kahit na

kanino.Ilang araw pa ang lu-

mipas bago malaman ng mga magulang ang tunay na nangyari kung kaya agad na pumunta ang mga magulang sa tanggapan ng Karapa-tan-Quezon at nagbigay-salaysay hinggil sa insi-dente.

Humihingi ng husti-sya ang mga magulang sa kalupitang sinapit ng kanilang mga anak kung kaya nahikayat ang mga biktima na magsampa ng kaso laban sa mga sundalong nanggulpi sa kanila.

Ayon sa Karapatan-Quezon, hindi na bago ang ganitong mga balita ng pang-aabuso at pa-nanakot ng mga sundalo sa mga mamamayan ng Quezon. Nanawagan na-man ang grupo na kag-yat na imbestigahan ng pamunuan ng 85th IBPA ang pangyayaring ito. Si-moun Fernandez

4

BALITA

Pagdiriwang ng Pahiyas ginawang martsa ng pagluluksa sa QC

Hindi na ipinagdi-wang ng mga mag-sasaka ang Pahiyas festival ng Lucban at sa halip, kasama ang daan-daang mili-tanteng kasapi ng progresibong organ-isasyon mula sa iba’t ibang sektor at mga biktima ng paglabag sa karapatang pantao sa Timog Katagalu-gan, sila ay dumagsa sa Quezon City upang ipaabot ang kanilang pagtutol sa malawa-kang militarisasyon sa Timog Katagalugan, partikular sa timog na bahagi ng Quezon.

Bitbit ang mga ban-deritas na gawa sa du-guang kamuplahe at di-law na tela, kasama ang isang duguang Reyna Elena na nanguna sa martsa, nagmartsa ang mga raliyista patungong Department of Nation-al Defense kung saan iniharap nila ang isang kabaong na pinalibu-tan ng mga plakards na may pangalan ng mga biktima ng paglabag sa karapatang pantao.

“Walang dapat na ip-agdiwang ang mga ma-mamayan ng Quezon kundi marapat lamang na ipagluksa nila ang patuloy na karahasang dulot sa kanila ng pinat-inding militarisasyon sa probinsya,” wika ni Pe-ter Gonzales, tagapag-salita ng Save Bondoc Peninsula Movement.

Ayon sa alyansa, ti-natayang walong bata-lyon ng Philippine Army, pulis at CAFGU ang na-ka-deploy sa 22 bayang Timog Quezon.

“Ang mga operasyong inilulunsad ng mga mili-tar, pulis at CAFGU sa

ilalim ng Oplan Baya-nihan ay nagbunsod ng higit pang paglabag sa karapatang pantao,” dagdag ni Gonzales.

Nakapagtala ang Karapatan-Timog Kata-galugan ng iba’t ibang kaso ng paglabag sa karapatang pantao katulad ng pananakot, harassment, iligal na pananamsam, pang-bubugbog, ilegal na pag-aresto at tortyur na ginawa ng mga militar.

Ayon sa kanila, si Fe-lix Balaston, isang mag-sasaka sa Macalelon, Quezon, ay nabalitaang hinuli ng mga myembro ng 85th Infantry Battal-ion ng Philippine Army noong Marso 2011 at hindi pa rin natatagpuan hanggang ngayon.

Samantala, si Don-don Perez, isang mang-ingisda mula sa San Andres, ay sinasabing ninakawan ng pagkain, bangka at mga kasang-kapan ng mga myembro ng 74th IB.

Ilan sa mga naitala ng Karapatan-TK na biktima ng pang-aabuso ng mga militar kamakai-lan ay sina Christopher Prieto, na inakusahan noong Mayo 9 ng mga pinaghihinalaang sun-dalo na nagtatago ng baril, at si Genelyn Di-choso, na tumanggi sa P150,000 na suhol na inalok sa kanya ng mga myembro ng 76th IB para pigilan siyang mag-sampa ng kaso hinggil sa pagkamatay ng kan-yang pamangking si Ma-nilyn Caribot. Si Maniyn ay namantay sa isang crossfire sa pagitan ng 85th IB at New People’s Army noong Abril 29. Ang bahay ni Dichoso ay

inulat na hinalughog ng mga sundalo noong lib-ing ni Manilyn.

“Ang mga magsasaka ang pangunahing biik-tima ng karahasang du-lot ng Oplan Bayanihan, na itinatago sa likod ng tabing ng “peace and development”. Sa katu-nayan, walang ‘peace’ ni ‘development’ na maga-ganap hangga’t di-napa-paalis ang mga sundalo sa probinsya,” saad ni Gonzales.

Noong Mayo 13, ipinagmalaki ng Armed Forces of the Philippines na wala silang nalabag na karapatang pantao sa loob ng unang apat na buwan ng 2011 at ang mga isinampa sa kanilang kaso tungkol sa paglabag sa karapatang pantao sa Commission on Human Rights (CHR) mula Hulyo 2010 ay wa-lang katotohanan at mga akusasyon lamang.

“Wala nang ibang ka-totohanan pa kundi ang pagsama ng mga biktima dito upang ipakita ang kasinungalingan ng AFP. Maaaring wala silang konsepto ng paggalang sa karapatang pantao kaya nasabi nilang wala silang ginawang pagla-bag sa unang apat na buwan ng taon,” banggit ni Gonzales.

Pagkatapos ng pro-grama sa harap ng DND, nagmartsa ang mga mili-tanteng grupo at mama-mayan sa CHR upang magsampa ng kaso laban sa militar. Naglunsad din sila ng caravan tungong Sandiganbayan, kung saan naganap ang isang candle lighting activity para sa mga biktima ng paglabag sa karapatang pantao.

“Ito na bang pahayag ng Malakanyang ang magpapaliwanag kung bakit tambak ang militar ngayon sa lalawigan ng Quezon?” reaksyon ni Orly Marcellana, tagapag-salita ng bagong-tatag na Save Bondoc Peninsula Movement, sa isang inter-byu sa radyo.

Ayon kay Marcellana, marami nang naitalang paglabag sa karapatang-

pantao kabilang na ang pandarahas, pananakot, pagdukot, pagtortyur at pagpatay sa mga sibi-lyan, na karamihan ay mga magsasaka, mula nang ilunsad ng walong batalyon ng militar, puli-sya at paramilitar sa 22 bayan ng Bondoc Penin-sula at South Quezon ang sustenidong operasyong militar sa balangkas ng Internal Peace and Se-

curity program na Oplan Bayanihan.

"Ngayon ay lantaran nang ipinangalandakan ng Malakanyang na may basbas nila ang paniniba-sib ng mga militar sa ka-buhayan at katiwasayan naming mga maralita sa kanayunan," nagngingit-ngit na pahayag ni Mar-cellana.

“Kailangan pa ba nam-ing ipaalala kay Aquino

kung paano pinamasak-er ng kanyang pamilya sa mga pulis at militar ang mga magsasaka at manggagawang bukid sa Hacienda Luisita? Bistado na ang ganitong taktika ng gobyerno,” ayon kay Marcellana.

Pagkatapos ng isang malaking rali sa Men-diola noong Hunyo 11, isang araw matapos ang ika-24 na anibersaryo

ng CARP, nagbanta ang iba't-ibang grupo ng mili-tanteng magsasaka na bibiguin nila ang engran-deng pakana ng Mala-kanyang na palawigin pa ang CARP at gamitin ang armadong elemento ng gobyerno para supilin ang mariing panawagan ng mga magbubukid para sa isang tunay na reporma sa lupa. Axel Pinpin

Tell that to the marines!... MULA SA PAHINA 3

AFP, tigilan na ang kasinungalingan

Dapat pa bang pagtiwalaan ang mga militar? Kasaysayan na ang nagsabi na hungkag at huwad ang anumang kredibilidad na pilit nilang ipinapak-ita.

Maraming hawak na ebidensya ang Karapatan-Ti-mog Katagalugan na nagpapatunay na hindi totoo ang mga paratang ng mga militar. Mayroong video at salay-say na kinuha at binuo bago muling mawala si Franklin Barrera Jr. noong June 10, 2012 at bago siya lumabas upang baguhin ang kanyang pahayag sang-ayon sa mga militar. Hindi kami natatakot, pagkat alam naming wala kaming ginagawang mali. Ang mga militar ang si-yang dapat na matakot.

Nakatadhana mabigo ang paulit-ulit na taktika ng militar na pagsampa ng mga gawa-gawang kaso laban sa mga tagapagtaguyod ng karapatang pantao at mga myembro ng mga progresibong grupo katulad ng gina-wa sa mga myembro ng Southern Tagalog 72 at Mo-rong 43. Ang maruming taktika ito ay ginagamit upang mapahina ang tumitinding pagkilos ng mga mamama-yan upang palayasin ang walong batalyon ng AFP, PNP at CAFGU na nakadeploy sa 22 bayan ng South Que-zon, kung saan patuloy ang pagtaas ng bilang ng mga kaso ng abusong-militar.

Maaaring may nangyari sa pagitan ng petsa ng pag-saklolo kay Franklin Barrera ng Karapatan-TK noong Hunyo 7 at ang kanyang pangalawang pagkawala noong Hunyo 10 habang nasa ilalim siya ng kustodiya ng 85th Infantry Battalion ng AFP. Maaaring ginamitan siya ng tortyur at mga psy-ops upang mapilitan siyang ikompromiso ang seguridad ng kanyang mga dating kasamahan.

Si Barrera ay biktima lamang ng mapanupil na layunin ng gobyerno na pahinain ang pagkilos ng mga mamamayan na lumalaban para sa kanilang mga demokratikong karapatan, isang taktika na bahagi ng kontra-insurhensiyang programa na Oplan Bayanihan. Kung kaya’t nananawagan kami kay Barrera na sabihin na ang katotohanan ukol sa kaniyang pagkawala.

Mariin naming kinukundina ang maruming taktikang ito ng AFP upang mapahina ang pagkilos ng mga pro-gresibong organisasyon na maglalantad ng katotohanan ng gyerang inilulunsad nila laban sa mga mamamayan sa ilalim ng kasinungalingang “peace and development programs”. Ang mga mamamayan ay hindi mapapani-wala sa ganitong maruruming kampanya dahil alam nila kung ano ang katotohanan.

- Karapatan-Timog Katagalugan at Save Bondoc Peninsula Movement

YOUR AD HERE!Balitang BondocPen is accepting

advertisements, announcements and contributions,

feel free to contact us at bbp.tabloid@gmail.com for more details.

Bilang pagkundena ng malawakang militarisasyon sa Timog Quezon

5

Hunyo 1 - 15, 2012LATHALAIN

PANGARAP AT PAKIKITUNGGALI:Pagtilad sa Naratibo ng Pakikibaka

ni Franklin Barrera Jr.

Rayan Brozula

Malaking bahagi ng populasyon ng ating bansa ay binubuo ng mga kabataan. Sa kasalukuyan, mahigit 40 milyon sila na kabilang sa mga nag-aaral o kaya ay out of school youth. Dahil sa mataas na singil sa matrikula at iba pang malalaking gastusin, marami

ang napipilitang magtrabaho sa murang edad pa lamang. Subalit sa kabila ng magkakaibang kalagayan, lahat sila ay nangangarap ng isang maganda at maayos na buhay. Isa sa mga nagangarap na ito si Franklin Barrera, Jr.

Si Franklin bilang isang karaniwang kabataan

Katulad ng karaniwang kabataan, pangarap din ni Franklin na makapag-tapos ng isang kurso at magkaroon ng isang ma-rangal at nakabubuhay na trabaho. Lumaki siya sa lalawigan ng Quezon kung saan matindi ang tunggalian sa pagitan ng iilang panginoong maylupa at mga marali-tang magsasaka. Naging saksi siya sa maraming pamilyang nagdarahop dahil sa hindi pantay na hatian sa ani o kaya na-man ay barat na pasahod sa mga manggagawang-bukid. Batid ni Franklin ang kalunos-lunos na kalagayan ng mga mang-gagawa sa mga kopra-han at pagawaan ng lan-gis mula sa niyog. Ito at ang marami pang ibang mukha ng labis na pang-aabuso sa mga mama-mayang pinagkaitan ng karunungan ang nagtulak kay Franklin na pumasok sa Polytechnic University of the Philippines (PUP) sa Lopez, Quezon upang tuparin ang kanyang mga pangarap.

Pagkamulat at pakiki-sangkot bilang isang aktibista

Sa loob ng paman-

tasan, hindi naging ligtas sa kanyang paningin ang maraming kakulangan tulad ng mga upuan, li-bro, silid-aralan at iba pa. Kasabay nito, nari-yan ang palagiang banta ng pagtataas ng matri-kula at pagsulpot ng iba pang mga bayarin. Sa kasalukuyan, aabot sa P10,526 ang national average ng matrikula ba-wat semestre. Sa buong bansa, ang PUP ang may pinakamababang matri-

kula na umaabot lamang ng P12.50 bawat yunit. Habang ipinagpapatuloy ni Franklin ang pagpa-pakahusay sa kanyang kurso, ramdam niya ang epekto ng mga programa ng gubyerno na hindi naglalayong gawing libre ang edukasyon lalo na sa kolehiyo. Noong 2010, ip-inahayag ni Pres. Noynoy Aquino sa kanyang bud-get message na unti-unt-ing babawasan ng guby-erno ang pondo para sa mga pampublikong unibersidad o State Uni-versities and Colleges (SUCs) tulad ng PUP. Ito ay upang turuan daw ang mga SUCs na umaasa sa kanilang sarili. Ngunit saan ba kukunin ng mga pampublikong paman-tasan ang pondo para tiyaking de-kalidad ang edukasyong tatamasa-hin ng mga mag-aaral? Kadalasan, pagtatas ng matrikula o ‘di kaya na-man ay paniningil ng mga bagong bayarin sa ilalim ng miscellaneous fees ang nararanasan ng mga estudyante na dagdag pasanin sa kanilang mga magulang.

Ang mga ganitong usapin sa loob ng paman-tasan ang nagtulak kay Franklin na magtanong at alamin kung bakit pat-uloy na nahihirapan ang mga kabataan na abu-tin ang isang pangarap. Isang pangarap na kung tutuusin ay binibigyang-katuparan ng gubyerno. Nakasaad sa sa Artikulo XIV Seksyon 2 ng ating Konstitusyon na dapat ti-yakin ng pamahalaan na ang kanyang mga mama-mayan ay nakakatamasa ng libre at de-kalidad na edukasyon mula elemen-tarya hanggang kole-hiyo.

Mula sa lubog na kalagayan ng mga mag-sasaka hanggang sa

bansot na sistema ng edukasyon, nagpasya si Franklin na makialam at sumama sa dumaraming bilang ng mga kabataan na nakikisangkot sa mga ganitong usapin. Nakiisa siya sa mga pag-aaral tungkol sa kalagayan ng sistema ng edukasyon hanggang sa katangian at mga problema ng ating lipunan. Naging bahagi din siya ng mga mobil-isasyon upang igiit sa gubyerno at mga ahensya nito tulad ng Commission on Higher Education ang karapatan sa edukasyon ng mga mamamayan.

Sa kasalukuyan, siya ay coordinator ng KA-BATAAN Partylist sa ika-apat na distrito ng Que-zon. Bukod sa mahal na mga gastusin sa paman-tasan, tumigil siya sa pag-aaral upang buong pana-hong makapalingkod sa bayan sa pamamagitan ng pagmumulat at pag-oorganisa sa iba pang mga kabataan. Mahigit isang taon na din siyang bahagi ng pagkilos ng mamamayan. Naging saksi din siya sa tumit-inding militarisasyon sa kanilang lalawigan ngunit hindi ito nagpatigil sa kanya sa pagkilos at pa-glilingkod sa bayan.

Biktima ng Oplan Bayanihan

Sa unang kwarto ng

taong ito, sunud-sunod ang deployment ng bata-batalyong militar sa Que-zon. Dahil dito, lalong dumanas ng matindi at maya’t mayang harass-ment ang mga mama-mayan lalo na ang mga magsasaka. Sa kabila ng patuloy na panawagan ng mga mamamayan na palayasin ang mga mili-tar sa kanayunan, wa-long batalyon ng militar ang naka-konsentra sa

MAIKLING KRONOLOHIYA HINGGIL SA PAGDUKOT KAY FRAKLIN BARRERA, JR.

Hunyo 7, 2012 – Dinukot si Franklin Barrera, 19 na taong gulang, ng mga pinaghihinalaang elemento ng Armed Forces of the Philippines sa Lopez, Quezon. Nakatakas siya ng gabing iyon at sinundo ng KABATAAN Partylist-Quezon sa Atimonan. Hunyo 8, 2012 – Nagkaroon ng video interview sa kanya sa opisina ng KABATAAN Partylist-Quezon kung saan idinetalye niya ang torture at matinding interogasyon na dinanas niya. Hunyo 10, 2012 – Umalis si Barrera bandang 6:00 ng hapon sa opisina ng KABATAAN Partylist sa Lucena. Hndi siya nagpaalam at walang nakaalam kung saan siya nagpunta. Hunyo 11, 2012 – Naglabas ng pahayag si Col. Eduardo Año ng 201st Brigade ng Philippine Army na hawak na nila si Barrera..

22 bayan sa dulong bah-agi ng lalawigan. Ayon sa pamahalaan, ito daw ay bahagi ng Oplan Baya-nihan na naglalayong sugpuin ang insurhen-sya sa bansa. Subalit sa halip na mga rebelde ang kanilang tugisin, ang mga mamamayang wa-lang armas ang kanilang hina-haras, dinudukot at pinapaslang. Ayon sa mga datos na nalikom ng KARAPATAN-Timog Katagalugan, hindi baba-ba sa 128 na ang bilang ng mga biktima ng pagla-bag ng karapatang–pan-tao sa timog na bahagi ng lalawigan, kung saan mga elemento ng mili-tar ang itinuturong nasa likod ng mga paglabag na ito.

Sa kasalukuyan, inilu-lunsad ang isang malak-ing kampanya upang himukin ang marami pang mga mamamayan na isalba ang Quezon mula sa mga berdugong militar. Si Franklin ay ba-hagi ng kampanyang ito at masigasig na gumag-ampan ng mga gawain. Ngunit noong ika-7 ng Hunyo ng taong ito, dinu-kot siya ng mga pinaghi-hinilaang elemento ng Armed Forces of the

Philippines (AFP). Ayon sa kanyang testimonya sa KARAPATAN-Quezon noong ika-8 ng Hunyo, sapilitan siyang isinakay sa isang van ng mga ‘di kilalang armadong kala-lakihan at dinala sa isang bahay malapit sa kampo ng 85th Infantry Battalion ng Philippine Army sa Brgy. San Isidro, bayan ng Lopez. Doon duma-nas siya ng torture at matinding interogasyon. “Pinakain ako ng asin. Dalawang kutsarang asin. ‘Yung pagpukpok sa likod ko ng kanilang mga armas na gamit. ‘Yung paghampas sa ka-liwang binti ko ng M16 na baril,” kwento ni Franklin. Nagawa niyang maka-takas at dumiretso sa isang ospital sa bayan ng Atimonan. Doon nakipag-ugnayan at humingi siya ng tulong sa KARAPA-TAN-Quezon. Nang gabi ding iyon, sinundo siya ng KARAPATAN Quezon at dinala sa opisina ng KABATAAN Partylist sa Lucena City.

Noong ika-10 ng Hunyo, umalis si Frank-lin nang hindi nagpa-paalam. Kinabukasan, ika-11 ng Hunyo, nagla-

sundan sa pahina 6

6

KULTURA/PANITIKAN

PagpupugayKalbaryo ng Bukid (Sa Amogis) Ni Lenkurt Lopez

Ni November Drama Mataas na'ng sikat ng arawMatapos mangibabawAng palahaw ng tagumpayAbo na'ng mga tulisangPinilit sakupinAng lupang kinagisnan. "Pagpupugay!Sigaw ng isang magsasakangNagpatunayNa kailangang buhay mismo ang alaySa digmaan. Sa susunod na ihip ng hangin.... mapapayad na'ng mga abo nila't magiging pataba,Sa lupang inaalayan natinNg laya."

Sumanib ang kinulob na hamog sa lunduanTanaw ang pagdaos sa tugatog ng lunduyan.

Nahirati ang dapyo ng tabsing sa tudlingan,Hinapay ang mga ugat sa lupaing punlaan.

Maruyang humaplit sa tundos tungo sa pampang, Usal ay kapirasong ulap ang masumpungan.

Nagngalit ang ikid ng pagkatigang sa lilimNg mga dahong nalagas sa nalantang bukirin.

Nanuot sa lupa ang mga tilamsik ng ulan.Lumikaw ang tubig sa bumulwak na tapayan.

Umaso ang napugtong hikbi ng mangingibig.Sumibol ang pagdaramdam sa banga ng lumad.

*Amogis – isang liblib na linang sa bayan ng San Francisco, Quezon.

bas ng pahayag si Col. Eduardo Año ng 201st Brigade ng pahayag na hawak na nila si Franklin. Ginagamit siya ngayon ng AFP, sa pangunguna ni Col. Año upang aku-sahan ang KARAPATAN na gumagawa lamang ng kwentong sumisira sa kanilang imahe. Ang mga pahayag ngayon ni

Franklin Barrera, Jr. ay pumapanig sa AFP. Sub-alit ayon kay Glendhyl Malabanan, pangkalaha-tang-kalihim ng KARAPA-TAN-TK, ito ay maaaring bunga ng pananakot sa kanya. Dagdag pa niya, “Kung binaligtad man ni Barrera ang kanyang naunang pahayag, hindi malayo at hindi nakapag-

tatakang isipin na may-roong ginawang panana-kot o psy-ops ang militar sa kanya. Matatandaang ganito din ang dinanas ng lima sa 43 health workers na iligal na hinuli at ikinu-long ng militar noong ta-ong 2010. Dahil sa takot, ang limang health worker ay napilitang magsabi na NPA nga sila gaya ng

nais palabasin ng mga militar.”

Malinaw na ang AFP at programa nito tulad ng Oplan Bayanihan ay walang maihahatid na tunay na pagbabago. Sa halip pa nga, pagsupil sa mga tulad ni Franklin ang kanilang ginagawa. Ayon kay Leslie Olvinar ng KA-BATAAN Partylist-Que-

zon, “Naninindigan kami na aktibista si Franklin Barrera, Jr. at hindi mi-yembro ng NPA.” Maaar-ing si Franklin ay nabikti-ma ng mga militar subalit maraming kabataan ang nagpapatuloy at mag-papatuloy ng kanyang adhikain upang matupad ang kanilang mga pang-arap. #

PANGARAP AT PAKIKITUNGGALI:... mula sa pahina 5

Lanny Tolda

7

Hunyo 1 - 15, 2012

Kanin at Ulam

Sina Ka Orly at Tata Pido ay kapwa

Tagapagsalita ng bagong tatag na Save

Bondoc Peninsula Movement. Abangan ang susunod nilang

paghahain ng Kanin at Ulam na nakapatungkol

sa ikatlong State of the Nation Address ng

gobyernong Aquino.

surhensiya sa ating lalawigan sa taong 2012? Eh ano ngay-on? New People’s Army pala ang kanil-ang kalaban ay bakit baga sibilyan ang kanilang inaabuso at nilalapastangan ang karapatan? Dahil ayaw ba nilang ipagla-ban natin ang ating karapatan sa lupa at pangisdaan?

Sakali mang ma-durog nila ang mga NPA, akala ba nila’y magtatagumpay na sila sa kanilang maka-hayop na pagsasa-mantala sa mga mag-sasaka, mangingisda at mamamayan?

Tinitiyak ng Kanin at Ulam, maubos man ang NPA sa Quezon, hangga’t ang lupa ay wala sa kamay ng mga magsasakang nagbubungkal nito at patuloy na ipinag-kakait ang hustisyang panlipunan sa mama-mayan – tiyak na may muling babangon at hahawak ng armas para ituloy ang nasim-ulang laban ni Bonifa-cio.

Kaya’t ang susi sa tunay na kaunlaran at kapayapaan ay ang libreng pamama-hagi ng lupa sa mga magsasaka na siyang pinakamarami sa populasyon ng ating bayan na siyang ma-giging pundasyon ng pambansang industri-yalisasyon at ganap na pag-unlad ng ating bayan.

Ipaglaban ang tu-nay na reporma sa lupa at ubos-kayang labanan at palayasin ang mga salot na mili-tar! Ipagtanggol ang mga tagumpay ng ki-lusang magbubukid at mangingisda sa Quezon at sa lahat ng panig ng Timog Kata-galugan!

mula sa pahina 2

Mga magsasaka, kinalampag ang bahay ni Aquino"Tama na ang dada!

Ipamahagi mo na ang Hacienda Luisita sa mga magsasaka!" galit na pahayag ng mga mag-bubukid sa Pangulo ng Pilipinas sa naganap na rali sa tarangkahan mis-mo ng bahay ni Benigno Simeon "Noynoy" Aquino III noong nakaraang Hu-nyo 8.

Taliwas sa balitang ini-labas ng Radyo Inquirer at gmanews.tv pagkatapos ng protesta na diumano'y lilimampung magsasaka ang nag-rali, ang may 100-magsasakang sumugod sa Times Street ay nagmula sa Southern Tagalog.

Nanggigigil sila sa pa-

hayag ng Malakanyang na inutusan na raw ni Aquino ang mga opisyales niya para harapin ang mga nagma-martsang magsasaka para sa isang dayalogo na mag-bibigay-katuparan sa kahi-lingan ng mga kawawang magbubukid kaugnay sa buu-buong implementasyon ng repormang agraryo bago ito matapos sa susunod na dalawang taon.

"Palabas lamang ni Noynoy ang mga sinabi niyang ito para lalo pang mamayagpag sa opinyong publiko ang mga pekeng sa-mahan ng magsasaka tulad ng Akbayan at Task Force Mapalad. Alam naman naming magkakasabwat

LATHALAIN

PANALIPDI UG ILUWAS ANG KATAWHAN SA QUEZON GIKAN SA MILITARSISAYON

Ang Quezon ang usa sa pinakadako nga probinsya sa rehiyong Timog Katag-alugan, usa ka masidung-ganun nga bahin sa nasa, hilabi na sa produktong agricultural, gikan sa dagat, bukid ug mga mineral.

Gitanyag ang probinsya sa produkto nga lubi, hu-may ug uban pang panan-um. Dili muubos sa 78% sa katibuk-ang populasyon ang nanginabuhi sa pag-uma.

Adunay 870, 660 ek-tarya ang probinsya sa Quezon nga gilangkuban sa 39 ka lungsod ug 2 ka si-yudad, 513, 681 ka ektarya sa probinsya ang yutang-agrikultural (mukabat ug 59% sa katibuk-an nga yuta sa probinsya) ug anaay so-bra libo nga kilometro nga baybayon.

Sa upat ka distrito sa probinsya, ang ika-tulo ug ika-upat nga distrito nga gitawag nga “South Que-zon” ug “Bondoc Peninsula” ang ginailang sentro sa produksyon bahin sa agri-kultura: dinhi makita ang pinakadaghan nga mga mag-uuma ug mananagat.

Makita ang pinakada-kong deposito sa bulawan ug uban pang mineral sa mga lungsod sa Tagk-awayan, Buenavista ug San Andres.

Ang Bondoc Peninsula kay giila pud kini nga Ha-cienda Belt tungod sa libu-libong ektarya nga umahan nga gipanaag-iyahan sa pipila lamang ka landlord, milangkob sa mga lungsod sa San Francisco, San An-dres, San Narciso ug Mu-lanay.

Lugar UnitCatanauan 76th IBPA , 74th IBPAMulanay 74th IBPAPadre Burgos 1st Special Forces PACalauag 201st Brigade, 59th IBPA at CAFGUSan Francisco 74th IBPA, 2nd Infantry (Jungle Fighter) DivisionGeneral Luna 74th IBPAMacalelon 416th PPMG, 85th IBPAUnisan 85th IBPAGumaca 85thIBPASampaloc Special Forces PA

DEPLOYMENT SA MGA MILITAR

Mga tala sa paglapas sa tawhanong katun-god sa katawhan:

Mula noong 2011, nakapagtala na ang Karapatan-Quezon ng iba'-t ibang tipo ng paglabag sa karapatang pantao na mayroong 125-indibidwal na biktima. Ilan sa mga naisa-dokumento kaso ay:

o 1 kaso ng enforced Disappearedo 4 na kaso ng Tortureo 15 kaso ng illegal arrest and detentiono 5 kaso ng Illegal Search and Seizure sundan sa pahina 8

ang gobyerno at ang mga repormistang grupong ito," ayon sa Katipunan ng mga Samahang Magbubukid sa Timog Katagalugan o Kasa-ma-TK.

Dagdag pa ng grupo, in-tensyon talaga ng gobyerno na ihulog sa pagmamakaa-wa ang mga magsasaka habang ang "hasyenderong administrasyon" ay makaka-pusturang kampyon ng demokratikong pagbabago.

"Wala nang bago sa dramang ito. Dudulog ang magsasaka, bubuksan ng Malakanyang ang pintuan n'ya at mangangako, uuwi ang magsasaka - tapos ang problema, gayong wala namang nabago ni-

katiting sa kaayusan ng lipunan," paglilinaw pa ng Kasama-TK

Sa halip na humingi ng pakikipag-usap ang mga magsasaka ng Bondoc Peninsula, mas pinili nil-ang kalampagin ng protes-ta ang bahay ni Aquino na noon ay nasa byahe nito sa Europa at Amerika.

Ang Bondoc Peninsula ay tinaguriang hacienda belt ng lalawigan ng Que-zon kung saan di-bababa sa 16,000 ektaryang lupa-ing-agrikultural ang nanan-atiling nasa kamay ng mga landlord matapos ang mahigit 20-taon na pag-papatupad ng repormang agraryo ng gobyerno.

Sa kasamtangan, anaa sa South Quezon ug Bon-doc Peninsula ang pa-ghatag ug prayoridad sa mga proyekto sa pag-us-baw para sa gubyerno ug pribadong kumpanya. Pipila niini kay ang bio-diesel sa Gumaca, Mirant Power-plant sa Pagbilao ug Ogdel Bechtel Coal Fire Thermal Powerplant Extension sa Atimonan, ug ang pagtukod ug dam sa Macalelon.

Sa ing-aning kahimtang, dili malikayan ang pag-bunggo sa interes sa mga landlord, gubyerno, ug mga pribadong development cor-poration ug sa katawhang nawad-an ug panginabuhian kapuli sa mga proyektong para daw sa pag-uswag, uban sa ilang mga prinsipyo ug tawhanong katungod.

Tungod ni ani, dili ma-likayan ang paggamit ug

pwersa para pugngan ang pagsupak sa katawhan sa mga proyekto ug programa nga ginapatuman sa nau-nang higutan.

Gikan kaniadto, karon lang nahitabo ang sama ni ani nga pagdagsa ug sun-dalo sa mga baryo sa South Quezon ug Bondoc Penin-sula.

Anaa sa 8 ka batalyon sa Philippine Army ang nakadestino sa 22 ka lung-sod sa 2 ka distrito. Karon lang nahitabo nga ing-ani kadaghan nga sundalo sa usa ka partikular nga lugar sa usa ka higayon bisan pa ikumpara sa panahon sa martial law.

Kini nga kahimtang kay taliwala sa counter-insur-gency program nga Oplan Bayanihan sa gubyerno nga ginamanduan sa Armed Forces of the Philippines.

8

LATHALAIN

Sukad tuig 2011, nire-histro ang KARAPATAN-Quezon ug lain-laing klase sa paglapas tawhanong

PAHIYASAng Pahiyas ay isang makulay na pista na ipinagdiriwang tuwing Mayo 15 sa Lucban, Quezon. Pagpapasalamat ito ng mga magsasaka

sa kanilang patrong San Isidro Labrador. Ang selebrasyon kalimitan ay isinasagawa sa pamamagitan ng isang prusisyon ng imahe ni San Isidro at ng parada. Lahat ng mga bahay ay napapalamutian ng kanilang sariling ani tulad ng mga prutas, gulay, palay, bulaklak, dahon, 'pako' at 'kiping' na siyang nagdadala ng isang makulay na kabuuan.

Mula sa http://fil.wikipilipinas.org/index.php?title=Pista_ng_Pahiyas

Narito pa ang dagdag na halaw mula sa natur-ang website:

Kasaysayan ng Pista ng Pahiyas

Ayon sa mga naitalang kasaysayan, ang piyesta ng San Isidro Labrador ay naunang ipinagdiriwang ng mga Katagalugan na naninirahan sa paanan ng Bundok Banahaw noong panahon ng pagpapala-ganap ng Kristiyanismo, taong 1500. Ang mga ma-mamayan sa Lucban sa panahong iyon ay nagdiri-wang sa pamamagitan ng isang simpleng pag-aalay sa mga Anito para sa ka-nilang masaganang ani.

Sa panahon ng ani, na-kaugalian ng mga magsa-saka na ipunin ang kanil-ang ani sa loob ng tuklong kung saan sila nagtitipon-tipon at kumakain. Mata-pos nito ay iinom sila ng tuba. Naniniwala ang mga katutubo na sa pamamagi-tan ng ganitong kasiyahan

ay magkakaroon silang muli ng masaganang ani sa susunod na taon.

Pagdiriwang

Lahat ng bahay ay napapalamutian mga makukulay na kiping. Ang pinaka-tradisyunal at kaakit-akit sa mga pala-muti ay nagmula sa "Kip-ing." Yari ito sa giniling na bigas na hinugis gamit ang dahon ng "caba" na kinu-kulayan ng matingkad na kulay.

Isang bahagi rin ng pagdiriwang ang pagba-basbas sa mga kalabaw. Ipinaparada ng mga mag-sasaka ang kanilang mga kalabaw patungong sim-bahan upang mabasbasan ng pari dahil pinaniniwa-laang malalayo sila sa sakit at maging ang kanil-ang alagang kalabaw.

Ang salitang "Pahi-yas", na hango sa salitang lokal na "Payas" na ang ibig sabihin ay "palamuti" ay unang ginamit noong

1963.

Ang Quezon bilang lala-wigang agrikultural

Ang Quezon ay isa sa pinakamayamang lala-wigan sa bansa dahil sa ambag nito sa produksyong agrikultural at likas-yaman mula sa kabundukan, da-gat at mineral.

Mayaman ang lala-wigan sa produksiyon ng niyog, palay, mais at iba pang mga pananim kung saan di-bababa sa 78% ng kabuuang populasyon ng lalawigan ay mga pamily-ang magbubukid na pan-gunahing nakaasa sa pag-sasaka.

Tinatayang nasa 513,681 ektarya ang lu-pang-agrikultural (halos 59% ng buong saklaw na kalupaan ng probinsya) at mahigit sa isang libong kilometro ang baybaying dagat ng Quezon.

Ang tinaguriang South Quezon at Bondoc Pen-insula ang maituturing na

Axel Pinpin

sentro ng produksyong agrikultural kung kaya dito rin matatagpuan ang pinakamalaking bilang ng mga magsasaka at mang-ingisda.

Ang malalaking mina ng ginto at yamang miner-al ay matatagpuan sa mga bayan ng Tagkawayan, Buenavista at San Andres.

Ayon sa Mines and Geosciences Bureau ay may 245,000 ektaryang lu-pain sa Quezon ang ngay-on ay may aplikasyon para sa pagmimina.

Ang Bondoc Peninsula ay tinatawag din na hacien-da belt dahil sa libu-libong

ektaryang lupang-sakah-an na pag-aari ng iilang landlord gaya ng matatag-puan sa mga bayan ng San Francisco, San Andres, San Narciso at Mulanay.

Bakit marami pa rin ang naghihirap na magsasaka at mangingisda sa lalawigan?

Ito ang tatalakayin sa susunod na isyu ng Bali-tang Bondoc Peninsula. Abangan!

*May mababasa rin

tungkol sa Pahiyas sa website na ito: http://www.pahiyasfestival.

com/home/

Mga larawang kuha ni Melahness Abella | Pahiyas 2012

PANALIPDI UG ILUWAS... mula sa pahina 7Mumong... mula sa pahina 3Bawat pamilyang Pili-

pino diumano ay bibigyan ng P 300 sa mga batang nag-aaral sa maksimum na 3 estudyante kada pamilya at P 500 para sa mga ina ng tahanan.

Subalit paano naman ang mga batang bagama’t di nag-aaral ay kumaka-lam din ang sikmura? Ang mga batang kaya hindi nag-aaral ay mataas ang matrikula at iba pang bayarin sa eskwelahan? Katumbas ba ng P300-500 ang bilang ng mga kabataan sa kanayunan na di-nakakapasok sa paaralan?

Sa sandaang ka-bataang nakakapagtapos ng hayskul, 45 lamang sa mga ito ang nakakapasok sa mga unibersidad at pa-mantasan. At sa 45 na ito, kalahati o 20 lamang ang matagumpay na nakaka-pagtapos sa kolehiyo. Ilang porsyento pa kaya

ang mabibigyan ng edu-kasyon kung idadagdag pa sa pamantayan upang matanggap sa Grade 1 ang makapagtapos muna ng pre-elementary at kin-dergarten?

Kung sana’y nabibig-yang pansin ng pama-halaan ang pagtatayo ng eskwelahan, dagdag na pondo sa edukasyon at mga guro tiyak na higit na mas maraming kabataan ang nabibigyan ng sapat na edukasyon.

Pinalalalim din ng “4P’s” ang kaisipang pu-lubi o manlilimos ng mar-alitang Pilipino – isang kaisipan na bahagi ng pyudal na kultura sa ating lipunan.

Kung tutuusin, sa halip na tugunan ng kasalu-kuyang pamahalaan ang paghahangad ng mga mamamayan para sa tunay na pagbabago sa pamamagitan ng pag-

papaunlad ng kanilang kabuhayan at pagbibigay ng hustisyang panlipu-nan, lalo nitong itinulak ang mga mamamayan na lubos na umasa sa goby-erno sa pamamagitan ng “mumong dole-out”, na sa tahasang sabi ay hindi na-man nakasasapat sa mga batayang pangangailan-gan ng isang pamilya.

Nakakabansot at hindi nakakapagpaabante ng kamalayaang umasa at magpaunlad sa sarili ang 4Ps. Malinaw na hindi nito itatawid ang bawat pami-lyang Pilipino sa tunay na landas ng pagbabago ng ating bansa. Nakaka-pagtaas ng kilay at higit sa lahat, nakakadismaya. Contributed by Dang Cabangon

katungod nga adunay 125 ka taong nahimong bik-tima. Ania ang pila sa mga dokumentadong kaso:

ANG BARUGANAN SA PAGPANALIPUD SA KATAWHAN SA QUE-ZON BATOK SA MILITA-RISASYON

Sa ing-aning higayon,

sa kawad-on ug pangi-nabuhian sa katawhan ug ang mga paglapas sa tawhanong katungod sa South Quezon ug Bondoc Peninsula, nahigayon ang paglansad sa ”PANALIP-DI UG ILUWAS ANG KATAWHAN SA QUEZON GIKAN SA MILITARI-SASYON”.

Ang kaning tawhanong kawsa kay pagabuhaton ug panguluhan sa KARA-PATAN (Alliance for the Advancement og Human Rights, PIGLAS (pam-

probinsyang grupo sa mga mag-uuma), uban sa mga tsapter ubos sa ANAKPAWIS Partylist-Quezon.

Kabahin pud ang mga pangrehiyon nga ug mga nasudnong pormasyon sa Karapatan, Bagong Aly-ansang Makabayan, ug Katipunan ng mga ng mga Samahang Magbubukid sa Timog Katagalugan.

Mahimong kabahin usab ang matag-usa ug mga lain pang grupo sulod ug guwas sa atong nasod nga gabarog sa kaayuhan sa katawhan- sama sa mga abugado, magbaba-lita, taong-simbahan,mga politiko ug opisyal sa gubyerno nga adunay ba-ruganan sa mga nasud-nong kaayuhan.

Pagatigumon ang matag grupo ubos sa Save Bondoc Peninsula Movement.