پاییزم بسپرن بهكهكاسكته

2

ی وهربوونهد بهقهمرۆڤك، بهوتنیكهوهالی منهبهم كۆمهر منیشم زۆرجار بهھه.. رنجاكشهك سهیهسترهئه. خونك بهین، نهگوڵ سوور كهكان بهقامهبا شه:وتووهگ

.یبیستیبیست و نهڵ نهم كۆمهبه

كربوبهئه

پاییزم بسپرن بهكهكاسكته

3

پاییزم بسپرن بهكهكاسكته

4

پاییزبهبسپرن م كهكاسكته: ناوی كتب)لیكر عهھید بهشاعیری شهمیرھهژیان و به(

یدون عارفرهفه: كردنئامادهكارئاماده: بیهپیتچنین و ھهئاسۆ مامزاده: رگبهۆك و ڕدیزاینی ناوه

2010-سلمانی، مكهچاپی یهكارۆی چاپخانه: چاپتی گشتیرایهبههڕوبهله2010سای ) 923(ی سپاردنی ژماره

. رگرتووهولری وهكانی ھهگشتییهكتبخانه

)ی پارزراوهوهچاپدانهمافی له(

پاییزم بسپرن بهكهكاسكته

5

.. بهشهپشكه)خانلیمهحه(گرتوویرگیز ئارام نهھهرۆحی -

.. لیكر عهبوبهرگ ئهمهدایكی شاعیری جوانهژیانی ، اوبارانكرتی س كوڕی گوللهسرهحه، دایكك.خدۆزهكردبووه

و )عروفبدولخالق مهعه(قبژیی حهو ھیدی وشهشه-. یكهردن خوناوییهگهكتبه

پاییزم بسپرن بهكهكاسكته

6

تكارنعهسهدریقهسیتا ومی بهناو قهله دیارهبهاوزكی لیخندناو حهلهر وایهمهكسی قهكو عهوه

گۆران

رێوهكانی ھهنجهپه، بی مووی ل ب زمانیرهرێخ بهنی دۆزهردی گوخهدهن بهس گوشهر كهھه

مدی ساحبقانحه

پاییزم بسپرن بهكهكاسكته

7

پست9....... ......................................)وهوی شارهتهخونك بههپه(ستپكده.................................................................................... ...14كی شاعیرسیحمه25.......................................................شترنكانت رهپرچهی لهوانهو شهئه

27...............................................................................................م كهوی یهشه28..............................................................................................م وی دووهشه29...............................................................................................م وی سیهشه31..............................................................................................م وی چوارهشه33..............................................................................................م وی پنجهشه36............................................................................................م شهشهویشه

38.....................................................................................................ون بوون 41..................................................................نرای پاییزدا ڵ ژهگهوك لهشه46...........................................................................................................ر فهسه

48..........................................................................................................سنوور ...............................................................................................................50ۆ ھه

51..........................................................................................................خت دره52..................................................................................................................تكا 53.................................................................................................................ھانا

54............................................................................................................پولهپه55...........................................................................................................سۆراخ

58.......................................................................................................ری تاڵ ت62........................................................................................................من و تۆ

63.......................................................................من و تۆ) شیعردوو پارچه(64................................................................................................................دایه

66......................................................................................................میوانداری68...................................................................كراو واو نهشیعركی تهپارچه

69................................................................................................و ی شههزایه)................(....................................................................................................71

74................................................................................................یهو ئوارهئه

پاییزم بسپرن بهكهكاسكته

8

77.................. ................................................................شانۆیی پنج كورتیله82....................................................................................كان شانۆیی قریشكه106.........................................................................................یاداشتی شاعیر

148.............................................ڵ شاعیر گهوتنی ئای ئازادی لهچاوپكه152.......................................................................1994ی ئایاری 1وتاری

154.............................................................................................................نامه155..............................................ر رزان عومهشیعری به) لیكر عهبوبهئه(

158.....................................................وتاری سایادی تیرۆركردنی شاعیر 160........................................................................م چاوشین كرهیاداشتی ئه

172..............................................بارانكردنی دژی گوللهی لهو چاالكیانهئه174........................................................شونه گرهكا و كدهك گره176................................................لیكر عهبوبهھیدكردنی ئهتی شهچۆنییه

178...............................................................) رگای كركار(روتاری سه181..........................................................لیكر عهبوبهھید ئهتری تای شه

185.................................خۆن كتر دهڵ میلی كاتژمردا یهگهلی لهكر عهبه190..........................................................................................لی كر عهبوبهئه205..................................................................................كرھاوڕێ بهیادیبه207................................................................لی دا كر عهبوبهكوژرانی ئهله

209................................................لی كراكر عهبوبهڵ بكوژانی ئهگهچی له211.......................................................................................................1/9له

213. ......................................................................ری و یادك وهبیره216...................................................لی كر عهی بهدایهنامۆبوون له

221................................................................ختكردوو یادی گیانبهله224...................................................................ك دون مۆش وهئه229..........................................................................................یاننامهبه249...........................................................................كان لبومی ونهئه

273...............................................................كانهدۆكیۆمنتپاشكۆی 282.........................................................................پاس و پزانین سو

پاییزم بسپرن بهكهكاسكته

9

.. ستپكده

وهوی شارهتهخونك بههپه

تاو رهسه، بتوهئهژیانی مرۆڤداكار لهناخۆشترینكك لهیهنگهره. نگاو بنتك ھهیهچ ئاراستهزانت بهبت و نهكاری نادیاركۆتاییت و تا مان حاهھهم كتبهكردنی ئهئامادهتادارهسهلهیكهراستییه

و ئهچونكه. ورلشوانی تووشی من كردبوسهكیش جۆرك لهیهرادهی لهنهواو شهئه(شیعری نھا نامیلكهته، مبكهم كارهی بیارم دا ئهكاته

وام ردهی بهوهرباری ئهسه. ستم بوور دهبهله) شترنكانت رهپرچهتاییرهكی سهزانیارییهلهجگهكهیو شاعیرهرگی ئهمه، كردستم دهھه

به،ڕتهمیشهخونكی ھههك پهوه، نازانموهبارهوتۆی لهشتكی ئهبهمیشهھهشیعرییه باكانیشیربینهو دهو ونهیهوهمهكهوی شارهته

خونی بهك وهو ببینینو خونهی ئهتماغهھن قهشناگرن ورایدهپوهوی مژو)عروفبدولخالق مهمال عیرفان و عهجه(ق رژاویناحهری و نامۆ بهربهفتار و بههدڕسانكی بهی كهیرشۆڕت و سهالهھجهتا و كاره،ی ئهستپكردندهبۆیه.وهگتهستی مرۆڤبوونمان بۆ دهھه

م و دۆخهھشتا ئه. حاڵ وابوومهك جۆرك لهوهم وستهك ئهیهرادهعید مه سهحه(ڕز بهرینووسهیكهپزهبهنوسینهكه، ڕاندبووپهتنهلی كر عهبوبهئهیربارهدهكه، كتبی شیعرو شمشرله)نسهحه

ركی ھاندهبووهمهئیدی ئه. وههمخوندورچاوبهوتهكه، ینووسی بووشون و نتهیهمگهی دهداوانهره و سهسۆراخی ئهوتمهزیاترم و كه

ندێ ڕی ھهڕان و پرسیاركی زۆر لهدوای گه. ستبهی مهانسكه، ییبجههریوان ھهمه، دشاد ھیوا(ت تایبهبهوهھاوڕێ و دۆستی ئازیزه

ی شاعیری وادهتوانیم خانه، )فاالم مستهو سهدحمهئهری میرزا عومهھا روهھه.ستی پكرددهوهركی من لرهئه، ئیدیوهرگ بدۆزمهمهجوانه

ی)كوستان خان(ی رۆشییهزۆر و پهھاتنهوهمهدهاری و بهو ھاوكئه

پاییزم بسپرن بهكهكاسكته

10

ب ھاوكاری وتوانم بم بهدهكه، لیكر عهبوبهی ئهكهتاقانهخوشكهو موو ئهھه.بوودهنجامكی نهئهھیچ م كارهئه، ڕزهو بهستگیرۆیی ئهده

جمابوو بهبهدوای شاعیر ی لهو ونانهنامهگهنووسراو و بهش بۆ مهئه. ئیشكردنوتمهرگرت و كهوهم)كوستان خان(لهوهتهمانهئه

ڕان بهگهچونكه.خش بووھاوكات چژ به، من كاركی نوێ و گرانی ڕهدان الپهی سهوهخوندنهو وهدانهھهدوای رووداوكی مژوویی و

در ستی غهدهكه،راوزوملكستنووسی مرۆڤكی و دهجۆرجۆراوناسك و سترو شاعیركی ھهتكۆشهو ھاوكات بردووهری پفهزه

و سیمالهكه، وستھهكی بهو رۆشنبیرردبگهركی روهنیشتمانپههكهكانی زنهمهریالیستییهمانی ناو رۆمانهفتاریدا قارهگوفتار و ره

ماندووبوونت كاركه،پش چاومت دتهی بیستهدهرانی سهنووسهو ،مژووبهخۆیدا ئاشنابوونهخۆی له ھاوكات. وهباتهبیر دهله

ر ساتك ھهو ئستاش لهئاگا نییهی نوێ لی وهوهنهمانك كهردهسهدوو زیاتر لهوهزرۆییهتامهبهئیدی. یهھهو ئاگاییهزیاتر پویستمان به

ت نووسین و بابهبۆ كان ڕهو ماپهكتب و گۆڤار و رۆژنامهنو ساڵ لهدا شسانهو كهسۆراخی ئهلهمیشهھهڕام و گه) لیكر عهبوبهئه(ناوی و

، یان داوك یدا ژیاونگهشاعیریان ناسیوه و لهوهنزیكهلهكه،بوومو ندك لهھهوهداخهبهم به. وهمرۆڤهزنهو مهبهوهستتهیانبهدهدوای ، كردنڵ گهم لهقسهوهیهو بارهئاشنایان بووم و لهی كهڕزانهبه

كی تووشی نائومدییه، نكی درژخایهڕوانییههن و چاوك بهكۆمهھاوڕێ و خزم و ی زۆرك لهمتوانی قسهنهر بۆیهھه. یان كردمورهگه

و مرۆڤهرزارباری ئهو قهزاررمهشهش مهو بهربگرمی وهیشدۆستانی ربوردهسهوهچاو و دی پ گریانهبهكه، بوومئازیز و دڵ سافانه

ی و ھۆیهش بهمهئه. وهگامهڵ شاعیردا بۆ دهگهنیان لهمهرۆژانكی تهم ھاوڕێ به، ڕزانهو بهم بۆ ئهرخان بكهت تهشكی تایبهكرا بهدهنهكهو بیارمدا ئهئیدی. بت بۆ گووتنكیان نهیهكانی قسهرهدیب و نووسهئه

مین جار داوایان ندهبۆ چهوهر لرهو ھهمگرم بۆ چاپی دووهھهكاره

پاییزم بسپرن بهكهكاسكته

11

توانن دهوا ئه، نرامۆش بكهفههو مژوووت ئهیانهر ناگه، وهمهل بكهمبه.وهنهبكهمدا جاپی دووهدووتوی چن لهكانیایادگاری و یاداشته

،یانیادی ھاوڕكهفادار بۆئازیز و وهكیند ھاوڕیهریشدا چهرامبهبهلهكه، ستمردهبهكانیان خستهو نووسین و یاداشتهوهپشهرمی ھاتنهگهبه

، ش بمو راستییهبت ئهده.جگای سوپاسنمیشهو ھهربۆ من ھاندهوادهژیانی شاعیر و خانهت بهتایبهورد و كی ر زانیارییهھهكهوهیهو بارهو لهرگیراوهخاتوو كوستان وهلهوهدیسانه، یانكهڕزههب

وێ كانی ئهی رووداوهوهو گانهوهواوی كاتی خۆی بۆ روونكردنهته. رخان كردیان تهكهوادهرۆژی ژیانی خانه

بی دهنی ئهو الیهكهكانی كتبهشهڕۆك و بهناوههت ببارهسهھم بۆ جدهوهئه،موتۆ بكهكی ئهیهوت قسهنامهكان نووسینه

وت مهیه دهھهھنده. و بوارهی ئهندتمهی تایبهراننووسهگران وخنهرهو گشتی كه بهكتبهرسهلهوهرنج و روونكردنهسهندێ وردهھهكانی ویش یاداشتهئهكه، مهبدتیتایبهبه كهشكی گرنگی كتبهبه

كی یهبت تا رادهھهوهكانهزمانی شیعرهندی بهیوهی پهوهئه. شاعیرهت لهتایبهریدا، بهسهبهزاری سلمانی زاهین شوهكهستدهزۆر ھه

ی ناوچهن و لهكهستپدهده) ده(ی بهو وشانهندك لهگۆكردنی ھهرابردوودا و ئستاشی زانین لهك دهوه. كرنگۆ ده) ئه(سلمانی به

و یهپهنووسینهم شوهرانی سلمانی ئهنووسهندك لهدا بت، ھهگهلهربۆیهھه،هنووسیویهم شوهكانی بهیعرهشیش)كربوبهئه(دیاره. نكهده

پموابوو ، چونكهمبكهو زمانی نووسینهستكاری ئهدا دهنهخۆمرم بهو نو وشهی لهو موزیكهكان و ئه، سروشتی شیعرهو كارهكردنی ئهبه

مان ھهك روهھه. شونمكرت دهستپدهكاندا ھهشیعرییهدی و ونهرنوس و ی ههھم له، بهكردووهی تركانڵ كۆی نووسینهگهم لههمامهچاوپۆشیم سازی رستهسنتاكس و كردنی نهچاورهوانی و زمانه

ڵ گهله.مموكوڕیانه بكهو كهبژاری ئهومداوهپی توانا ھهو بهكردووهنه

پاییزم بسپرن بهكهكاسكته

12

ھیوادارم ، كهی نییهیموكوڕو كههب ھهكهكتبهزانم ھشتا دهشداوهئه.ھیننهشنهھهو مدا ئهدووهچاپی ھاوكاری دسۆزان لهبه

ن بن و دهم پ نهوهسانك مافی ئهكهنگهرهكانیش یاداشتهت بهتایبهتی واقیعی ژیانی تایبهروونیكی یهئاونهكه، یاداشتانهو ئهبوو دهنه

انیبكوژر گهناتوانین بزانین ئهكه،كاتكدالهمهئه. وهتهبوبكرشاعیرهند و چهكردنی چی لدهم یاداشتانهئه)لیكر عهبهبوئه(، ڕابانلگهین تبگهوهتوانین لهم دهبه. وهنووسییهدهی تری راستگۆیانهڕهالپهلهیهزنمهوستهو ھهمرۆڤدۆستانهرز و ویژدانهبهستهھهوئه

ربینی و دهو رستهی ونهارچوهچولهھاوكات ، یبینینكانیدا دهیاداشتهستهرجهبهزمانكی باری جوان و بهئاستكی ھونهشیعریدا له

بهستی مرۆڤدۆستانهوست و ھهكجۆر ھهبا یهئیدی. ربیوهدهوكراوه، ژانری جیاوازدا گوزارشتی لبكرتندین شوازی نووسین و لهچه

و یهرتی خۆی ھهگی و قورسایی و كاریگهو گرنر نووسینهدواجار ھه. گرتردهنووسینك چژی جیاواز وهزهرر تهھهریش لهخونه

رامۆشی فهبهم یاداشتانهرت ئهناككه، پموابوووهیهم سۆنگهلهتی ھامهی ژیانی پ نهردهربی سهوهڵ گانهگهلهكهتتایبهبه. بسپرمباری رانی ژیانی نالهتی و گوزهیهبارودۆخی سیاسی و كۆمهبه، خۆیداگای كوردیمان ئاشنا كان و قۆناغكی مژوویی گرنگی كۆمهمرۆڤه

وێ و لهلره) كربوبهئه(ندێ راستی ژیانی مووی گرنگتر ھهھهله. كاتدهكانیاداشتهبۆیه، ست شونراوهنقهئهندێ كات بهو ھههھهبهم و راستییهب وهمكی دروست بت بۆ پرسیارهتوانت وهده

و پایانی ئهسوپاسی بزانم پویستی دهبهھا روهھه.كانشونراوه. وهبوكردۆتهكانیانم دووبارهنووسینهم، كهبكهڕزانهبهرهنووسه

ڵ گهتوانی لهمنهوهانهندكیھهدرسیبوونی ئهھۆی نهرچی بهگهم بكهیان قسهگهوانیم لهی توانهئهمبهم، بكهقسهموویانداھهكانیان، ی نووسینهوهكارھنانهر بهسهندبوون لهزامهرهوهخۆشحاییهبه.جگای رز و سوپاسنكه

پاییزم بسپرن بهكهكاسكته

13

بۆ یهسادهبچوك ووكیھهستاندایهردهبهی لهوهئهحاڵرھهبهژاران و تی ھهموو ژیانی بۆ خزمهھهكه،زیندوو راگرتنی یادی مرۆڤك

مووان شانازیمان بوو ھهمرۆڤك ده. رخان كردبووكانی شار تهب النهتیرۆری و ترسنۆكانهردانهمهی ناوهك ئه، نهكردبایهوهبوونییهھهبه

و زو پشنیاخنهكه رهمكهزك دهڕر بهھهداوا لهدواجار . نیبكهمدا یاداشت و چاپی دووهوت لهیهده، یاخودیهرنجكی ھهتبینی و سه

بكات و ئمهندیمان پوهیوهپهیلهیمهم ئوه، بهنووسینكی ج بكرته.گوشینستی ماندووبوونی دهده

omkasketakam@gmail.c

پاییزم بسپرن بهكهكاسكته

14

شاعیرسیحكیمه

ستگیردهوهن ئاسایشى سلمانییهالیهھیدكردنى لهشهر لهرۆژ به14رۆژ 8كرت و ئازاد ده، داننجهشكهئازارو ئهرۆژ له6پاش . كرتده).نكهتیرۆرى دهردانهزۆر نامهكه، ڕتر ئازادكردنیدا تناپهسهبه

كدیدا سوور كراوى یهخونى حهریان لهنجهست و خهبراكان دهىمهو دهئهو وازك خزانى النهسی كۆمهفریادڕهك تاكهوه)لیكر عهبوبهئه(، كردبوور یزانى گهو دهئه. مك نان بوو بۆیانیداكردنى ژهمى پهخهله، تانرهب ده

تی و ھامهنهچ، بتبیهنهژارو ب الھهكهو خهردارى ئهستبهدهند رۆژك لهپاش چه، ر وابووھه! .. كاتڕیان دهش چاوهڕۆژكى ڕه

كی به یهژرخانووچكهلهندانهتمهافهرشهپیاوك ، وكشهنیوه، ھیدبوونىشهسپرێر برستى گیانى دهبهیان و لهكهكهڕهگهدروستكراوی كهنهقوڕو ته

. كاتشتر دهرهژارانرۆژی ھهرپرسانی وت لهو رووی به

زۆر جار دایكى لی ، نووسیدهم و مۆم و چرادا شیعرى ردهبهلهوان كهشهو بهم ئهبه. كاتریك دهخهوهھا كاركهوهبۆچى خۆى بهكه، بوودهتوڕه

ى من م شیعرانهسك ئهكه، گیاندایه: (گووتدایكى دهبهوهكهھمنییهر لهو ھهئه. )بووهدایك نهھشتا لهكه، وهیانتهو ئهوهخونتهئه

ڵ ھمنى و گهیانداو لهكهناو خزانهلهسكى جیاوازبووهكهوهمنداییهترسى و ختى و چاونهرسهسهمیشهم ھهبه، یكهرخۆییهسهله

تا ئستا . وهى جیایكردۆتهكهرهوروبهو دهھاوڕیانى له، ىكهیاخیبوونه

پاییزم بسپرن بهكهكاسكته

15

و ئه، كان باسیان كردووهشوهك لهیهشوهى بهو نووسینانهلهزۆركدایك گوندى چوخماخ لهله1963ساى كه، وهنهكهدهدووبارهیههھه

له، شاعیر) لىكر عهبوبهئه(كه، یهوهى ئهكهم ڕاستییهبه، بووهتا پۆلى ، دایك بووهكى كانسكانى شارى سلمانى لهڕهگهله19/6/1968

وهدارییهستكورتى و نهھۆى دهخونت و بهندى دهمى ناوهدووهبواى بهكه، بتدهسانهو كهو لهم ئهبه. بتردارى خوندن دهستبهده

وام ردهبهر بۆیهھه. یمیانهكادتا خوندنى ئه، كردن زیاترهردهروهخۆپهبارترین ناخۆشترین و نالهت لهنانهبت و تهدهوهرقاى خوندنهسه

/ 10-9رۆژانى . ی نابتم خووهردارى ئهستبهكانى ژیانیدا دهساتهتى كیه، 1991ھارى ى بهكهڕینهمین سایادى راپهدووهله7/1993

ك شاعیر سازبۆ كۆمهوهخوندنهرانى كورد كۆڕكى شیعرنووسهم به، وهخوننهیی و نیشتمانى دهوهتهمووان شیعرى نهودا ھهله. كاتدهشیعركى سۆزدارى ، مووانھهجیاواز لهمیشهك ھهوه) لىكر عهبوبهئه(

هندك لم ھهبه، كانى خۆشحاى میوانهمایهبتهرچى دهگه. وهخونتهدهو ى ئهبارهله. بنردهى دهو كارهر ئهرامبهبهزایی لهبووان ناڕهئامادهنووستشكدا ئاوا دهبهله، داوهو شهكانى ئهرى یاداشتهفتهدهو لهوهرۆژه

ر كان سبهپارتهڕش نیم ھیچ كام لهچاوه، ردامنگهسهلهمیشهمن ھه"كى تر من واتایهیان به، موهى ناوهنگ و نھنییهبدهانهقرچو ھهئهننهیهبگهر بابى بههكهرگیز خۆم بهھهكه، لمنمبسهوهدا ویستم ئهجانهو میھرهله

م نایانده، نركى نیشتمانى ھهندێ ئهمن ھه. و ناشزانمزانیوهمایكرۆفۆن نه، مرشیح بكهنیازیش نیم خۆم تهبهم و ش ناكهپهم و سواى چهكهمههقهبه

بۆ . م بنونهو خهڕ پاسپۆرتی ئهنهڕهتا شیعرو نه، كى بازگایهبۆ ده!"؟ڕنمنانه

پاییزم بسپرن بهكهكاسكته

16

1994ى ئایارى 1راسیمى و مه) لىكر عهبوبهئه(ستادیۆمی له، دا)ژنى كركارانچه(ى ئایار 1راسیمى مهى لهو وتارهئه

به، كاتشی دهپشكهوهى حامیهژارو ئاوارهكى ھههناوى خسلمانی بهودا لهچونكه. تدارانى شارى سلمانىسهبوونى دهھۆی توڕهبتهواوى دهتهو كردنى بهكانى حامیهبیارى تكدانى خانووهت بهبارهسه) لىكر عهبه(

و ژیانهگۆڕینى ئهلهبیركهئوه: "تتدارانى شار دهسهدهبه، پاركشمان پ بۆ ھنده) گوین(ك ھی خۆتان ژیانكى وهبهوهنهمان ناكه)قوڕینه(

ر باس لهگه":تیدا دهكهشكى ترى وتارهبهك لهروهھه" وا نابینن؟ڕهندى ڕكخستنى سلمانى بهش مهئوه، تهوهكاتى دهلهى مومتهوهگانهلقى چواریش با چۆی كات و، رمتى ھهحكومهبهوهنهبیدهون چۆكهبهوهش با چۆى كات و ببتهمهحهى كاكهكهئیزاعه، توهدهبهوهبیداته" . ینكهچۆڵ دهش حامیهئمهو كاتهئه، ى جاران و زۆر جی تریشكهزراعه

رم كى گهیهپهچهبه، بندهكهبهلعهمههى لرهماوهو جهئه، م وتانهدواى ئهلهدواى له. وهبكاتهدووبارهو وتانهئهكه، نكهبن و ناچاریدهكانى پدهقسه

ستادیۆمى سلمانى لهو ڕۆژهى ئهسانهو كهشاھیدى ئهبهكه، ىم وتارهئهرترین وتارى ریگهماسیترین و واقیعیترین و كاحه، بوونكهیادهىئاماده

دا شهڕهژر چاودرى و ھهوام لهردهبهدواوهبهم رۆژهئیتر له، بووهكهیادهستگیر دهوهكتییهرپرسكى باى یهن بهالیهلهكه، ىوهگات بهتا ده.بتدهربۆیهھه. كرتئازاد ده) مامۆستا شاھۆ(وكى زۆرى ھهكرت و دواتر بهدهشارى مانگ لهدووى ی نزیكهنجت و بۆ ماوهڕهكتى دهیهدى لهوهرهل

. ھیدى شهبجههھهچتهو دهوهوتهكهسلمانى دوور ده

پاییزم بسپرن بهكهكاسكته

17

وهكانهحیزب و ڕكخراوهبه) لىكر عهبهبوئه(ندى یوهپهندام و هك ئكان وهحیزب و ڕكخراوهندك لهھه، ھیدكردنىپاش شهلهت حیزبى كۆمۆنیستى تایبهبه. ھناسوڕاوى خۆیان ناویان دهنگرو ھهالیه

ناو لهكه، ندكى ترندامكى كارا و ھهك ئهكركارى و ڕكخراوى بكاران وهنگرى پارتى و ك الیهوه، رپرس بوونسانى دیار و بهپارتیدا كه

یدا بوون گهكارى ڕكخستندا لهڕۆژانك لهكه، ریشدا ھاوڕكانىرامبهبهله. ھننناویده) ك.ن.ى(ندى ڕكخستنى سلمانى بهك كادیركى مهوه

كتى ئینتیمایان بۆ یه) لىكر عهبوبهئه(ی وادهخانهكه، یهوهى ئهكهراستییهكانى زیندانهمانگ لهسى ساك و ماوهباوكى بۆ1986ساى له.بتده

رۆكى ى جگرى سه)تاحر فهعومه(كى یهڵ براگهموس لهوسلمانىى بۆ ماوه. بتزیندانى ده، )می پنجهكابینه(رمى كوردستانتى ھهحكومه

ى سلمانى )كهسوورهمنهئه(ی دایكى له)خانلیمهحه(ند رۆژكیش چهبۆ ن شوهماھهیشى بهتاقانهی خوشكه)كوستان(كرت و ر دهسهستبهده

ت نانهته. بتر دهسهستبهزیندانى موس دهند مانگك لهى چهماوهبراى ى واتهكهرهى ھاوسهوهگیرت بۆ ئهك دهیهیشى بۆ ماوهكهبراژنه

ساى له) رئاكۆ و عومه(كانى ناوهبهدوو براى. ئیعتراف بكات) كربه(ندامتیان لهئهتى ور كوردایهسههلوهعسهن رژمى بهالیهله) 1989(

كه، كىپاش تیرۆركردنیشى برایهله. كرنباران دهكتى دا گوللهكانى یهڕیزهى )بانه(شارى له، بتكتى دهنشینى یهى درین و خانهرگهپشمهبه، وهرزهكى بهیهخانهر باهسهكاتى ئیشكردندا لهتى كوردستان لهرۆژھه

روونى خۆشى دهو دواتر تووشی نهوهخوارهوتهكهدهكهواهبیستنى ھه. كاتكۆچى دوایی ده2006ساى وهخۆشییهم نهھۆى ئهر بهبت و ھهده

ھیدبوونى شهپاش دوو ساڵ لهوهیهكهتى كوڕهسرهناسۆرو حهدایكیشى بهساى ك بۆ خۆیشى لههروھه. كاتو كۆچى دوایی دهوهبتهسوی ده

كانى دهلالجهلهكك بووهیهمهردهو سهئهكه-وه)كرى فاتهبه(ن الیهله1987

پاییزم بسپرن بهكهكاسكته

18

تیدان و ھنانى یارمهتىتۆمهبه، كرتستگیر دهده- سلمانىلهعسڕژمى بهكى زۆر یهنجهشكهئازار و ئهمانگ لهچواربۆ ناو شارو پاش رگهپشمه

) شیروان ئاغا(كى یهر قسهسهیان لهمجارهئه1989ساى له. كرتزاد دهئاكر بهبه: تكر دهخاى بهكاتك ناوبراو به، كرتستگیر دهدهوهناوكه

توو بۆ قادسییهگهئه: بكى یهپارهكت بهیهموو وشهوا ھهبنووسیت ئهر بكووهله: "تو دهوهنرتهمى بۆ دهوهۆرهم جكر بهم بهبه. كمزۆر ئه

یهم شوهبه. "نادۆڕنممن ویژدانم بۆ پاره، وێبۆ دهوهڕرهھاتووى بگهغدا و ى بهمنى عامهینرن بۆ ئهكرت و دهستگیر دهند ڕۆژك دهپاش چه

دژ بهكى گاوهكۆڕگوایهكه، نكهڵ دهگهى لهوهلكۆینهوهر ئهسهلهدا نانت و پاش مانگك ئازاد تهو تۆمهو دان بهم ئهبه، عسرژمى به

وهمنى سلمانییهن ئهالیهمان سادا جاركى تر لهھهر لهھه. كرتدهكات و رگرى دهبهخۆڕاگرانه، كى زۆریهنجهشكهكرت و پاش ئهستگیر دهده

رى فتهدهك لهروهھه. بتك ناكات و ئازاد دهر ھیچ شتسهئیعتراف لهندین كارو چاالكى گرنگ و ترسناكى چهكه، وتكهردهدهوهكانییهیاداشتهمانگی داو لهو چاالكیانهكك لهیهت لهنانهته. نجامداوهكتى ئهبۆ یهوت كهانی دهر ركك بهكدا فیشهیهوهڕووبوونهرووبهله1993یرانی حوزه

ك گفتوگۆیهكانیدا باس لهشكی یاداشتهبهلهكروهھه. بتو بریندار دهمی وهك و له.د.یاندنی لقی چواری پكادركی راگهڵگهكات لهده

ساوی پهحهبهمن كه"نووست ی پارتیدا ئاوا دهندامهو ئهكی ئهداواكارییهك ھاوتی یان م وهئاماده، )ناتوانم: (پم گووت،چوومھاتم و دهیا دهگهله.. ی ئینتیمالهسهم مهبه، مر پارتكدا كاربكهڵ ھهگهیاندن لهری راگهرمانبهفهدا كار ) ك. ن. ی(كانی ركخستنهله1982سای من خۆم لهچونكه. ت ناقهھیچ پارتكی تردا هنیم لئاماده، ك بھنم. ن. یر وازیش لهم و گهكهده

تدارانى شارى سهكتى و دهكات یهوا دهكه، ىوهم ئهبه. "وهمهكاربكهو گرتن و شهڕهھهگات بهتى و تا دهگومان و دژایهونهسلمانى بكه

ی كڕهگهژارانی تیكردنی ھهرایهنونهلهجگه، دان و كوشتنىنجهشكهئهتا ئستا ، كاتتاو دهنگهواو تهتدارانی سلمانی تهسهدهكه، حامیه

پاییزم بسپرن بهكهكاسكته

19

ى وهدۆزینهواوى لهتهبهوهم ڕووهو له، نازانرتو ھۆكارانهواوى ئهتهبهكى یهشوهشى بهكهیسهو كهوك ب ئاكام بووهموو ھهتاوانباراندا ھه

ى 1راسیمى پاش مهله،ئاشكرا بتى كهندهوهئه. دادگا داخراوهنادیار لهدانی نجهشكهكتی و پاشان زیندانیكردن و ئهیهی لهوهوتنهو دووركهئایار

كاتهسلمانیدا نامن و ڕوو دهكى لهئیدى جگایه، كتی داكانی یهزیندانهلهتى پارتی سهژر دهلهوهڕى براكوژییهھۆى شهبهو كاتهئهكه، بجههھه

نگاوى رترین ھهش كاریگهمهئه. دیموكراتی كوردستاندا بوو10زیاتر لهكه، كانىكتى و ڕكخستنهیهبت لهده) كربه(ى وهوتنهدووركه

ك كۆمهبجههھهله. كردكارى تدا دهوهرۆشهرمى و پهگهزۆر به، ساڵیاندا گهاست و لهنند دهرمهرو ھونهنووس و نووسهسى رۆژنامهكه

ن الیهلهكهقهدهكه، )كانقریشكه(ناوى به، كاتش دهكاركى شانۆیی پشكهرھنانى بۆ كارى دهوهه)ررزان عومهبه(ن الیهنووسرت و لهدهوهه)كربه(

كه، ىوهھۆى ئهبتهده، بجههھهى لهوتنهركهم دهئه. درتنجامدهئهمانگ 2پاش نزیكهله. پارتی لبكرتگومانى بوونهوهكتییهن یهیهالله

ر سهبت لهوام دهردهشارى سلمانى و بهوهڕتهگهده، بجههھهى لهوهمانهشدا لره، ژارنشینى حامیهتكردنى دانیشتوانى ھهتیكردن و خزمهرایهنونه

ى بكاران و حزبى كۆمۆنیستى كركارى كتركخراوى یهكهوهو ھۆیهبهلهوهنزیكبوونهجۆرك له، نكهدهدانیشتوانى حامیهوام پشتگیرى لهردهبه

كتى بكاران و حیزبى كۆمۆنیست و یهكى حامیهرانى خهنوان نونهندامى بكاران و ك ئهوه) كربه(س زۆر كهك كهیهڕادهبه. بتدروست ده

كر بهبوئه(یهوهى ئهكهم ڕاستییهبه. ھنننگرى حزبى كۆمۆنیست ناودهالیهباتى پرۆلیتارى و خهپ و بواى بهبیروڕاى چهكه، ىوهڵ ئهگهله) لىعه

م ھیچ به، بووهكان ھهوساوهت و شۆڕشى كركارى و چهرادیكایهو حزب و ندامى ئهئهن كهلمبسهوهئهستدا نییهردهبهدۆكیۆمنتك له

ڕى نووسینى ویش لهئه، ى تا ئستا لى دنیا بینوهئه. بووبتركخراوانهى رتى كۆمیتهندام كهئهكه، یهوهر ئهھه، وهكانییهكانى و ناسنامهیاداشته

ندى ركخستنى بهمهر بهداغى سهرهى قهندامى كۆمیتهخوندكاران و ئه

پاییزم بسپرن بهكهكاسكته

20

تى نووسهندامى یهو ئه) ك.ن.ى(مانى سلتى بۆ ئه. بووه، رانى كوردكندامك یهگهھیچ بهمان شوهھهبه، پارتى دیموكراتى كوردستاننگیرى لهو الیه

ب تاپۆكانى ى خانووهدانى كشهرھهدواى سهم لهبه. ستدا نییهردهبهلهجۆرك له) ك.ن.ى(ڵ گهندى لهیوهان پهكشوهك لهیهشوهبه، وهحامیه

ى لهوهڕانهئیدى پاش گه. وتكهى تدهوهوتنهگرژى و ئاۆزى و دووركهوهن ئاسایشى سلمانییهالیهله17/8/1994م لهكهكىیهماوهبهبجههھهكرت و دهستگیرده، حامیهى خۆیاندا لهكهقوڕینهماهكداو لهڕۆیهنیوهله

كو خۆى دواتر بۆ وه. كرتند دهئاسایشى سلمانى بهش ڕۆژ لهى شهماوهوهى ئاسایشهوهرهدهسك لهكه، وهتهكانى گاوهنزیكهسهھاوڕێ و كه

. داتى دهنجهشكهتناك ئهحشهكى وهیهشوهدت و به

نژاراسیحى ھهیان مه، ى حامیهكهسوورهگوهن ى خۆى پیدهكهبرى ناوهله، ھننناوى دهكه، س تا ئستاشزۆر كه

ى رچاوهسهوهزۆرهویستییهو خۆشهش لهمهئه" ى حامیهكهسوورهگوه"خشى و ھۆى خۆبهبهرمهڕۆح سووك و خون گهنجهو گهئهكه، گرتووهكانى و ئاوارهژارو بالنهانى ھهكدى خهله، وهتكردن و مرۆڤدۆستییهخزمهھۆى دى ھاوڕكانى و بهلهوهفادارییهردوویى و وهخۆبھۆى له، بهحامیهو ئه. كاندا دروستى كردبوورمهدگهدى عاشقهلهوهكانییهرزهبهشیعره

كه، رخانكردبووكان تهژار و بالنهتكردنى ھهك خۆى بۆ خزمهیهڕادهبهى لهوهبۆ ئهردا چووهرامبهبهو لهدین ڕۆژ كارى خۆى جھشتووهنچهكهو خهتى بۆ ئهبك یارمهوهیان ركخراوكى خرخوازییه، نكالیهیان ، ر بكاتبهستهدهكانى حامیهقوڕینهى خانووهتانهرهژارو ب دهھه

نائومدى و بهجاریش بهندكم ھهبه. ر بكاتسهكیان بۆ چارهیهكشهماوى كى تهیهندهخهلهجگه، نانكبرى پاروهو لهوهتهڕاوهتاڵ گهستى بهده

كى پهبیداتهبووهنهزیاتر شتنازهمنا ك ھه. یانكهكهڕهكانى گهبرچۆن

پاییزم بسپرن بهكهكاسكته

21

وى ڕوودات كهتایبهبه. رچاوبهكت دته)سیحمه(ڕابمنی نانهو دیمهله، بیستیندهوهكانییهھاوڕێ نزیكهكك لهر زارى یهسهى لهكهھیدكردنهشه

، سلمانىله1/9/1994یانى ڕۆژى بهكه، نامنوهھیچ گومانكت له. وهتهخاچ دراوهسیح لهمهدووباره

وهن ئاسایشى سلمانییهالیهھیدكردنى لهشهر لهرۆژ بهچواردهششهپاش ، یاننامهندین بهى چهوهدواى بوكردنهكرت ولهردهستگیده

و كك لهیهشك لهدا بهلرهكه. كرتدان ئازاد دهنجهشكهئازارو ئهڕۆژ له: ى پارزگارى سلمانى كراوهئاراستهكه، ینخهرچاو دهبهیاننامانهبه

مان رهم نونهئهكه، وهینهكهئاگادارتان دهئمه(17/8/1994وتی ڕكهممهڕۆژی چوارشه

كی رچاوی خهبهبه، ڕۆی نیوه12كاتژمر ی دائیرهر بهركی سهالندكرۆزه، وه)حامیه(

ڕمان باوهئمه. گرتوویانهوهماهئاسایش لهك ر بیانوویهھهمان بهرهو نونهئه، وایه

، بنهوهنھا ئهته. وهتییهڕاسلهدووره، گیرابتژارو ی ھهركی زۆر دسۆزی ئمهكه نونه

ج كاكستبهین دهكهداوا دهبۆیه. ستكورتهده. ئازاد بكرت) لیكر عهبوبهئه(

ی كۆنب تاپۆكانی حامیهری خانووهماوهجه18/8/1994

پاییزم بسپرن بهكهكاسكته

22

، كرتى كوشتنى لدهشهڕههندین جار ھدا چهیهو ماوهى لهوهواى ئهو شهڕهھهنه، داننجهشكهگرتن و ئهنه) لىكر عهبوبهئه(م به

ڵ گهله. ى بتواكهڕهردارى كشهستبهن دهوای لناكهوهچاوسووركردنهخۆپیشاندان و چتهنهو ڕۆژهتى ئهتایبهبهكه، داواى زۆرى ھاوڕكانیشى

و ئهچونكه. بتكانیان ب سوود دهوهم ھهبه، خۆى بتئاگادارى گیانىكو وه. نووسىخونى خۆى شیعرى دهو بهئه، مووانھهڕاستگۆتر بوو له

نھا مردن ته. كرادهوى نهئاسانى كهبه، كانى یاخى و ڕاستگۆ بووشیعره. گۆ بخاتتوانى زمانى له

، ڕابووردتازه(ت و دونی خۆمم ناش

: و شیعرم دهمشهئهپخواسن و ، ك باوه، كانموشه)..و السارن و مای ناكرنك ئهوه

نم كههئخۆم گۆڕی خۆم ھه(یان ساهكم دهیهالنكه).نمژهر ڕائهنجهقۆو خهچه

ى یانییهو بهئهكه) لىكر عهبوبهئه(كانى ھاوڕێ نزیكهكك لهیهئاوا ، ىكهبت تا ساتى كوشتنهیدا دهگهن لهكهستپدهدههكڕپوانهپی بیارى پارزگارى سلمانى به" وهگتهدهو رۆژهكانی ئهرووداوه

م ئمهبه، ردا بووخننسهكانمان بهقوڕینهخانووه1/9بوو ڕۆژى دهم پارزگاى ردهبهین بۆسازبكهخۆپیشاندانكى ھمنانهكه، بیارماندا

، بوو) كرھید بهشه(كیترینیان رهسهكه، وهكانمانهرهڕی نونهسلمانى و له. یننابى پارزگار بكهشى جهتى و داواى ھاوكارى پشكهزایهیاداشتى ناڕه

پاییزم بسپرن بهكهكاسكته

23

ك وبرى چهزهكان بهوانهپاسه، مى پارزگاردهیشتنمان بۆ بهگهم بهبهكانى كدارهدا چهم كاتهله. رى باخى گشتىبهبچینهكه، نكردینھز ناچاریا

- ، وهژوورهنهببه) لىكر عهھید بهشه(زۆر پانان و بهپارزگار ویستیان بهو م ئهبه. -بووى پارزگا نهناو بینایهپارزگار لهكه، كاتكدا بووش لهمهئه

كرو دوو من و شركۆى براى به(كه، دائمهڵ گهستیان و لهدهدایهخۆى نهكان كدارهم چهبه. وى ڕاكردنمانداو ھهوهوتینهدووركه) سى تر بووینكهدوامان ن بهبكه) كربه(شتك لهر جۆرك بووهھهستیان بوو بهبهمهكهمن ، من بتئاگات له: تى براى ده)شركۆ(به) كربه(دا و كاتهله(. وتنكهناوكك لهیهكه، بووهوهئهیهم قسهله) كربه(ستى بهمه، ستنیشانكراومده

) كربه(رى ر سهدات و بهئهردكى بچووك ھهبهوهرانهئاپۆراى خۆپیشاندهخۆى دنیابوو كه، كردنتىك نیشانهو وهش الی ئهمهئه، وتكهدهى شهڕهند جارك ھهپشتر چهچونكه، ڕژراوهىپیالن بۆ كوشتنی داوهله

س ر بۆیهھه، گاتدهمهخۆى زوو له) كربه(. "كوشتنیان لكردبوویان ل كردو بهقهكان تهكدارهچه، )داتربازبوون ئهوى دهو ھهوهكاتهده

یندارى بربهى كهوهپاش ئه"وت برینداریان كردر پشتى كهبهكه، ككفیشهكه، كانڕپوهند ژنك لهھاوكارى چهوت بهیانهھاوڕكانى ده، وتكهده

نهبریندارى بخهبه) كربه(وهپشتییهدیوارك تا لهنهكهكانیان دهشهعابا ڕه، كانكدارهچهكك لهم یهبه. ربازكردنىستى دهبهمهبهوهناو باخى گشتییه

دات والمارى دهپهرى وسهگاتهزوو ده، بترزتردهوانى تر بههى لپلهكهكانی وانهرپرسی پاسهبهكدارهو چهئه(.وهمییهناو دهنت بهكك دهفیشه

كك یهك لهروهھه).كوژرتڕی ناوخۆدا دهشهدواتر لهو بتپارزگار دهرى سلمانی ى پزیشكى دادوهرمانگهفهلهكه، وتكهردهكانیشدا دهونهلهدواجار . وهكاتهدووپات دهیهوهو گانهڕاستى ئه، كاتى شیكاریدا گیراوهلهلى كر عهبوبهكوشتنى ئهكه، لمننسهدهو ڕاستییهكان ئهموو ئاماژهھه

ى بۆ ختهكو پالنكى ورد و پش وهبه، بووهكوشتنكى ئاسایی نهزانهبهوهنهى نادهكهرمهش تهوهڕاى ئهرهسه. ژراوهداڕن ى تا بهكهخ

ى تاوانبار وهبرى ئهكیش لهیهپاش ماوه، نگى بینژنبدهبهكه، ندهنه

پاییزم بسپرن بهكهكاسكته

24

ى گوایهو بیانووهبه، نكهستگیر دهى براى ده)شركۆ(ستگیر بكرت دهزوو ) شاعیر(لیزادهم حاكم قوبادى جهبه، وهى بكاتهى براكهوت تۆهیهده

. كاتوت و ئازادى دهكهفریاى دهرۆژ به40ى بۆ ماوهدانیشتوانى حامیه، )لىكر عهبه(ھیدكردنى پاش شهلهوهر ماكهر ھهسهك لهروهھه. گنى بۆ دهپرسهوهشهرگی ڕهبهوام بۆ ردهكى بهیهن و پرسهك شیوهوه، وهكرتهرزدهش بهمكى ڕهرچهپهدر ستى غهدهبهكه، یانكهسهڕۆحسووك و فریادڕهرو كوڕهرگى نونهمه

گوڵ كان بهقامهبا شه: (یگووتدهمیشهو ھهئه. ق تیرۆریان كردناھهو بهوت هڕ كر گوى كهبهپیرۆزهیامهم پهم ئهبه، )خونك بهنه، ینسوور كه

. بووى ھه) لالجحه(رى دهمان قهریش ھهیامبهو په

پاییزم بسپرن بهكهكاسكته

25

ىوانــــهو شـــهئــــهشــــتـرنكـــانـت ڕهپـرچــهلــــه

شیعر

لیكر عهبهبوئه

1993

پاییزم بسپرن بهكهكاسكته

26

:بهزام ی خوشكه) ریاده(-وه هونكهوتنی بچووك دهخهی لهورانهگهونهو خهبه-و بن ھی ئهوهك بیانباته، ونینی گرهوانهبه-

.. . شهپشكه

كربوبهئه

پاییزم بسپرن بهكهكاسكته

27

مكهوى یهشه.. ومشهئهرهوهومخۆشتدهمرم و سا كهئهكانتا بمنژهپرچهله.. ڕۆژانی كهو پرچانهئهدرژتربوونلهۆگهجله

ناسیئهیان نه)تریفه(، و) تارا(ساۆن )با(ك م بوون وهخهی چاویاهپیك شكانی وهییه)نالی(و ئه

شكا و ھشتاوانیشهو) ندیكهمه(و)گۆیژه( بندابوویان له)كانسكان( بندابوویان له)بابان(ری باوی سهپرچ ناچنمۆ لهچی ئهكه

نستانهقهمهو قۆو كردو چهی ئههھاوومشهر ئهبۆیان بلوێ ھهكه

ش1)حوسنیدایه(كانی پرچه. چنپاهئھه

. م بووكهتكی شتی شارهئافره): حوسنی. (1

پاییزم بسپرن بهكهكاسكته

28

موى دووهشه

.. ومشهئهرهوهومخۆشتدهمرم و سا كهئهكانتا بمنژهپرچهلهڕۆژانی كهو پرچانهئهچوونی دایكم ئهو پرچانهلهوهتای باوكمهی بهللهودیو كهلهكه. بوونرین و سپی ئهوهئهیا بمنژهو پرچانه ئازیز لهبه.. . قرتابوونتا دونش نهكهچوونئهردانهزهو دهلهپاشكۆیلهكه

.. بوونی سوتاناكهمایینه، پرچ ناچنمۆ لهچی ئهكه

دوو دارستانی سووتاوننراونكهدوو چرای قوڕگ ھه

دوو الوكیی شاڵ ودهسه

قژی دیكی و.. مشكراون

پاییزم بسپرن بهكهكاسكته

29

موى سیهشه

و بممرنهمشهئهرهوه. شنهتم ڕاوهو ڕۆحیانهتۆفان به

و بممرنهمشهئهرهوه.. گكان به

كانمر من و نامهك ھهنه. ویستیش بسووتنهدوا قانوونی خۆشه

.. لت ناترسمنمكههئھهخۆم گۆڕی خۆم

یان ساهكم دهیهالنكهرنجهقۆ و خهچه

.. نمژهڕائهوهو ڕۆژهر لهزانم ھهئهڕۆیشتوویكه

خانمكی وجوویئهو پیاوهمی ئهناوده.. تیمساحانه

ی باپیری)موشیر(كوهكهی بازیانر من و ملهك ھهنهمانقارهردهك شخی بهنه

كردوویتهشی بۆكهمشكییه

پاییزم بسپرن بهكهكاسكته

30

ت وووپجووت.. !پی كردووی لهم ئازیزبه-

ی پاییزكهردهزهھۆ ده.. . تایهباخهی لهو پیاوهدنیابه ئه

ولهری جۆگهی سهو سوارهئه، شیعر و چرا

یدایهكههپسشكۆی ئهپالهك بۆنكورت وه.. نی كورتهمهته

.. رسۆنی مجهكهك دارهكورت وه.. جادوو.. جادووه.. جادووه

ریسهتوان خۆڵ بهك ئه، بر وانهگه. !؟فوراتا كا. !؟كا) با(توان بای ك ئه

ھۆ فوراتی پرچ باومبای باكراومشهھۆ ڕهویهپهدۆم شیعرهئا ئه

ومشهب ئهدهرا وبنمیچ و كۆشك و سهله.. شا داكا) شا(ی خانهباه

پاییزم بسپرن بهكهكاسكته

31

موى چوارهشه

ومشهش ئهئهوتبمخه، ماندوو بووبم و

ستابمنهھشتاش ھهنگهڕهومشهش ئهئه

ڵ بووبممهشاعیركی تهھشتانگهڕهتكابمم نهكهپنووسهله، ومشهش ئهئهمچهردێبه

یهبروسكه.. دابمی نهكهرهنجهپهلهومشهش ئهئه. نووستبم و؛وهرهئوالهم قوتیدابمكهرینهسهوێرشهك ھهو؛ وهمشهش ئهئه، گریابمریبیما نهر سیمای غهسهبهر مایسهبه

.. گریابمچۆڵ و ھۆی ب تۆییما نه

پاییزم بسپرن بهكهكاسكته

32

نووستنر لهم ناش بهبه.. تربردنو و لهخهر لهبهستانه خۆشبووبمقهو مهله

یتپرچیان ب .ینتۆڵ فشانهپاو كوڕهله

.. دیان دزیتش خۆشنابمبایهشهو ڕهلهوێنھا شهته، تانا نووستبوشهحهله

و وبۆنی تهم ورچهپه.. تیناسهھه

.. !بردبكهسكیبۆ كه

پاییزم بسپرن بهكهكاسكته

33

موى پنجهشه

و؛وهشهنیوهڕمگهۆت ئهبوهدارینهرهنجهم پهله.. . وهكهرده.. ده

. !ری سپی خوا؟كوای ھۆ سبه.. . باشهڕهی السارتری لهو كچهھۆ ئهتاو نانووم ھهوهشهنیوه

یتنیم كهدیدهوهڕهپرچی تهبیت و به.. . وهركهده.. ده

ھۆ شارنشینی چاو گهی شارانكهڕیدهسا ھۆ گه

.. چیم خۆشبوێ؟وهم عومرهبهچی جوانتره

نیدیمهله، پرچ و چاوو

. !؟ر بارانی كچكی بهنیهھهو؛وهشهنیوه

نووستوومو نهشارك نووستوهو؛وهشهنیوه

رتهوی ھهم شهنازانم ئه

پاییزم بسپرن بهكهكاسكته

34

وای حهدهمی كام سهئاده.. . لی گرتووم؟هپ

؟كددوومچ یاقوب ونیھا بیرسا یوسفی وتی ملونه-

شاعیری شتم میسریلهبنوو ئاخر

یاۆن بیرهیمل.. . كام زوخا

.. كام یاقوب و بیر و برانیایی وتهله

گات؟یت ئه)یوسف(گریانییهدهم سهئهیهحبهی دۆالر و قهدهسهسا ئیدیده

ك ئاگر و گوڵ و تاڤگه. بات؟ئه) یوسف(ینی بۆ سبه

ووهشهنیوه-:كوه.. تگههی ئازاركی كهناسهوا ھه.. م)رقزله(ی كهدارچناره

ك چاویڕ وهته.. . رمدهربهنی دهامن

پاییزم بسپرن بهكهكاسكته

35

و) شۆڵڕه(كانی الوژهتر لهدۆستانهو)سوه(.. . م)رسغهلی ئهی عهسه(ی كهو كراسی یوسفهله

منی میسر؛ منی برازارانمنی تابوتی ھه

زوخا.. زارھه.. زاررانھه، رمبهتههو كردووممشهئه.. وێمباو لهئهی كهنزمانهو ئاسمانهله

مانگ و.. خۆر ووێخهیان تیا ئهسترهئه

. بانغرۆبم.. كانغرۆم دهم گیانهبهخۆشنابموهشهو حاهبه

زنترنیمپرچ مهچۆن لهمن.. یقرتننو ئهمشهو ئهئه

.. !و قرتابم؟ئهر لهسی ساڵ به

پاییزم بسپرن بهكهكاسكته

36

مشهى شهوشه.. مكهرهنجهو من و پهمشهئه

گیانینھاوڕی گیانی بهدووددارتی و منیش) با(و ئه

رلشواوخانمكی سه.. مكهرهنجهو من و پهمشهئه

تلیاك وریكی شاركی پ لهدوو تهمی سۆزانینهو قهبهكهددارتی و منیش) با(و ئه. مۆكراوستهمكی دهچهی دارینمرهنجهی پهئهده

.. نوومو ئهمشهبی ئهزویر نه.. . مكهھۆ خانمهوانی زوومستهبهی ھهتۆش ئه

.. نوومو ئهمشهئه.. شیعر نام

نابپشیعر مۆمكهك نیممن شاعیری چرایه

ڵ فوواگهله.. كشابیان تكھهنجهپه

پاییزم بسپرن بهكهكاسكته

37

.. من شاعیریوت نیم

كانیپۆلیسه، ودان شهسهجت وتف و.. كانیلیسه.. خواووسترهئه

ویستی وخۆشه. ڕاوناب.. كانمیانشیعره

خۆشم ناونی خۆشم ویستوونوانهھۆ ئه

خۆشم ناونوهوهم شهلهڕێگهمارتانا ئهدهت بهھوهشهئوه

خۆشم ناون.. گیكهویستیتان سهخۆشه

.ڕێوههم ئپ

. بنكانى تریشوهڕی شهچاوه، نینوهش شهم شهنھا ئهتهم شیعرانهئه/تبینى

پاییزم بسپرن بهكهكاسكته

38

ون بوون

ك وتابلۆیه، ستیان دایهده:زمانھاتنه

.. یا فنان؟شنو معناته-

ومه دارهئه·وتۆ نییهدار شتكی ئه

م دارهئهكه، بنهندهھزیگهڕهله

.. !ۆ نییهنگكانی ئهلیسه

:میانبۆ دووه؟و ھای شنو-

.. . احچیلنا یا سورانیالله

وبازهمهئه·وتۆنییهباز شتكی ئه

م بازهئهكه، بنهھندهكانتانر برییهك بازی سهوه

ۆ وپمس و .. . ڕۆ نییههپ

زیگهڕهلهم بازانهئه

پاییزم بسپرن بهكهكاسكته

39

.. نین) شا(كانی بازمریشكههم بازانئه

پۆل ئاگری بادارنوختهتهن وبه.. . نینباقهمهم بازانهئهۆی فیوی جوتیارنمه

سۆمای چاوی كركارن.. . ه.. ن.. ا.. ز.. با.. مئه

.. )سۆران(ئستا .. ومشهئهواكهواب ھه

شاری ب خوا ووم و ئستگهچه

كانغهدهقهگشت كتبه . .ڕنگهبۆی ئه

:ھاوڕم سۆرانموومانشی ھهرگی ڕهی بهئهیركوێ ھهھهله

.. دووری یا نزیكی لمان

پاییزم بسپرن بهكهكاسكته

40

و ھاتووممشهئهگم پیه

روونی ئاگردانتبۆ دهالسم پیه

زای تابلۆكانتبۆ خه.. م پیه)لیوه(ی ڕۆحی بازنهكانتكی فچهچهبۆ مهمھاوڕكهرگرهلم وهده

منی شاعیریمو و خهشه.. مبهشك ئهندهوهنھا ئهته

پاییزم بسپرن بهكهكاسكته

41

. ..نراى پاییزداڵ ژهگهوك لهشه

ڕزانشاعیرى پاییز و گهبهشهپشكه""ر عوسماند عومهممهمحهكاك

.. . وێ بمرممهئه-مری بمرهر ئهگهرد بی پ خۆڵ و بهزار ملیۆن گلنهم با ھهبه

و مردنمشهبا ئهبدوروش عهی دهكهفهك دهروهھه

.. رد بواو زهب نه.. . وێ بمرممهئه-كهئای چ مهمری؟بۆ وا زوو ئهرگ

نیتخۆ تۆ گهكانیماهی ناوپوولهخۆ تۆ په

.. نیت) حیماواڕه(نیت) شاپاجیب نه(كانی خۆ گفته

وزی تۆ خونی سهیتوارانهله، و دارستان وئه

ڕۆژانڕۆژێ لهی خۆی كهورینهھهئاسمان كاسكته

پاییزم بسپرن بهكهكاسكته

42

كاندوونتهتیا نه.. كاندوونی شهنه) با(، وزنر سهچی ھهكه

بلووزی لق و چیانه، رسبه.. )زین(ك چاوی ش وهرهردنیك گهش وهرهی وانهو ماكهئه

.. . فینمردن و نهك دی زێسارد وه

كلك و بای كوهڕستكتریان ئهی یهپۆالنهو شهئه

یو گهك ئهسارد وهنووستا ئه)موشیر(ی چراكهو لهشهی چی؟م ئستا دهكهباوانهده

مری؟ر ئهئایا ھهبمرم و ئهده ومشهئهفسووس كهب ..

!نیمر نوقمی گهمهھشتا تا كهیشنگی خۆی نابیست و منڕووبار ده. ئاھی خۆم دنیانیمھشتا له

دنیاشمكه.. مرمب نهبۆ ده.. ردهزهرگهم مهئه

پاییزم بسپرن بهكهكاسكته

43

یرپك دی رد وهزهكانی میرگهكو چاوی سهرد وهزهمرم و دیساننه، ومشهترسم ئهدهدان ساهك سهوه

جوێ و گ ئهگولله.. زمانینهنایه

ڕوێ و لومان ئهله) دامصه(سمی .. زمانینهنایه. زمانینهنوێ و نایهئهسترهئهر ب زمان بمھه

درۆی ژیان بم، ك ئوهمنیش وه.. داری.. ردیبه.. زیكاغه

.. شیهپ. كان بمرشۆستهبتی شكاوی سه

مكهباوانهنا -یو شاعیرهھۆ ئه

، ستی منیبهو میوانی ھهمشهئهرۆیت و تۆ تانجه

.. یرمنشهو ك ئهوهخت و تاج و خۆ ته

مشتووی شمشر و

پاییزم بسپرن بهكهكاسكته

44

ردبوونش زه)جیب شانه(كانی فرمسكهووت وپخۆ پرچ و

كراس و جانتای .. ردبوونش زه)راسه(ر مادۆناكانی به

بنمیچكیله، چی تۆ ھاتی وكهك ڕووخساریرد وهزهی یاوانهپرد و زڕهزهو توركهئه

. .ڕۆژان نالیڕوودا ودان بهی ئهكهرگای حوجرهده.. ستنیگهئهرمشهل ساردترگه.. بنمیچكی ساردلهی النهو جۆگهی ئهنجهست و پهدهله

و ندیكهر سنگی مهسهرۆژان له. نووستنرا ئهسهی ورانهو ھهك ئهوه.. مژیونمكی نهرگیز بیابان مهھهشیونپۆرگیز لم داینهھه.. یانهمو چهك ئهوه

.. ی تونل ئاساداو بنمیچهئا له.. ی با داكهلوولهگریجهژر ئهله

ی رگهمهو جوانهگریای پ قوڕگی ئه، گرینریا ئهسهكانی بهكلهرنھا نووسینی سهته

پاییزم بسپرن بهكهكاسكته

45

یالنهو جۆگهگریای پ چاوی ئه.. قینیا ته)نالی(كانی پشونلهگریاوی ھاكا پاییزێدهھن. رین وهك گهكانیشت وهچاوه

پاییزم بسپرن بهكهكاسكته

46

رفهسه

ڕۆیر ئهگه.. تالمهر سهفهسهویستئهم نهمهئهكهرچیگه

، ئای چ گل بووم. بیستم ئهنه، م بوور خهفهسه

.. دیدار ئاخر. !بوویرمنشهكی یهچ خۆزگه

.. دیدار ئاخر. !وسن بوویتكی نهچ تابو

ووهلواری ئوارهر بهتام ھهوهئه.. تۆ نامبینی

مكهئوارانی وتهیهمهئا ئهیو وتهئهومایهجانتاكهو لهمشهئه

كانی جهرهبۆ ھاوڕێ قه. مبهمی ئه2)وحیدته(وانی شهس نییهھی كهم كۆچهئه

ناسیبمئوارانی نه

. تی كوردستانهریوانی رۆژھهكی شاری مهیهمیوانخانه) وحیدته. (2

پاییزم بسپرن بهكهكاسكته

47

هڕوم تهپت نییهڕیم بۆ ئافرهته

.. یمژیبمفرمسككی نهسا دی پی

، كانموی شیعرهمشهئه.. ڕۆیر ئهت گهالمهر سهفهسهر ناشی بۆ گه

. ئوارانم

پاییزم بسپرن بهكهكاسكته

48

سنوور

ڕۆم و من ئهپیبن ئیتر تكایه.. وهدیدارم ناگاتهبه

ڕۆم ومن ئهڕۆم م ئهچهك وه، ڕۆیشتیشمكه. وهمیش ئاوڕ ناداتهچه

لره.. بزارم.. بزارمردبهله.. دارله

خۆی له، یكهشارهبزار لهوو شانهوقهو تهئاونهله

قژی نیگرۆی .. !مۆیستهی دهنجهست و پهدهله

زانیوام ئه، خۆشم ویستی وخۆشم ویستووی .. وهو ڕۆژهلهمباری و كی خههیپوولهپهنیشتووی ر برژانگم ھهسهله

زانیوام ئه، خۆشم ویستی وكانم ك فرمسكهڕوونی وه

پاییزم بسپرن بهكهكاسكته

49

وامزانی زرباریش بم.. گیانمتۆ قووتركی له

فسووس م ئهبه، ی ئرانم)زاڵخه(سا ھۆ كانمشكاوی شیعرهت نهستنوژی قهھۆ ده

، بۆ وه ناشی خۆشم بویچونكه، یهمه.. ه دمرمووتفهناداڕگهم سنوورهئه.. !بكریشیعركم مارهله

ڕۆم و من ئهیالرهئا، فسووسم ئهبهو جادو و م ئرانی جبهله

.. یارهمزهكشگایهرتهر ئهھهب لهدهكگایهیهپاو ربازگهر سهھه

.. وهمهجانتاكانم بكهند تاسا ئیدی چۆن چهده

)زاڵخه(پرچی م كهكی وته)الس(بۆ . !؟وهمهببه

پاییزم بسپرن بهكهكاسكته

50

ۆھه

، ۆ بووئای كام ھهووهفی و له

خوار؟وهداھاته، خۆی دا

ردكا و بهسنگی تاشهبهچنگ خونبوو بهویستیان كات كه

ك ب ویش یهئه، یۆیانهو ھهلهناوچاوانی له. درنئهك یه) بری(

پاییزم بسپرن بهكهكاسكته

51

ختدره

خت بووئای كام دره.. وداشهنیوهلهمین قووتی دا؟زه

ویستیانكات كه، بۆ شاری بنن

ی پاچرن بهبیكه، وردی شاھانهزهخانی "ساجیده"

. وننتیا بخه

پاییزم بسپرن بهكهكاسكته

52

تكا

ویوتكا خۆشم دهلهو چیاكانیشیگردۆكه

ئستاكهكهچنركی تاشراو ئهسهله

، ب نزارننینھی ئمه

خت و یتهپاھی .. ركۆمارنكانی سهژنه، مورهسا گهده

یو كچهھۆ ئه، وییههئشم كهرهسبهوم ر خۆشتدهگهت قهھهمه

. !خۆشم بوی

پاییزم بسپرن بهكهكاسكته

53

"دوو شیعر بۆ مۆسیقاى كوردى"

3ھانا

ڕیهرهرشی سهفهپوو ، وه گوم ھشتاركهده.. دهویهكانی شهكهپفری سووری ناو ك بهدڵ كۆیه

ب دڵ بی، وهو ناسكییهبهرموویهئاخر ك فهرهوهدا مشت گ بی و گۆڕهله، نگ بپاییزم گۆڕكی ته

كاهئدارچنارێ با ، دام ژوورهو لهلرهرهوهكاهئریا داسهورێ بهته، فر یا بارانجیاتی بهله

رت دابك سهیهر چركهھه، ی ئازیزدهدوابیارهگریابش نهیهم ڕگهردی ئهھاتووی تا دار و بهنه

یه ڕابمنم؟رگهو دهی لهب تاكه، چ دادكهگوم ئاخر خۆ ڕووبار نیم بتفنموهركهده.. دهمكه" اب"ی كهئاستانهم ڕوو لهكهورنیم تا فریشتهھه

مخووڕ داكها بهدتكهبنمیچی ژوورهتا بمھنی و لهوم؟ی شهكهمهم گوم ھۆ خهكهی فریشتهبۆچی نایه

ومو ئاسمان و خوا خۆشت دهسترهك ئهدنیام وهكه؟وهژوورهچیتهكوا بۆ ئه، مكهپوولهسا كوا دڵ پهده

؟وهنوورههتیتهك فدهیهپوولهپه، چۆن دت دێم كهشمیلهینا نهم قهبه، مدیترچی نهمائاوا گهده. مبهڵ خۆم ئهگهلهم ڕیهمشت خۆی ئه، باتی تۆله

گۆرانیبهند شركۆ تالیب كراوهرمهن ھونهالیهلهم شیعرهئه3

پاییزم بسپرن بهكهكاسكته

54

4پوولهپه

نووركانی باوهردهر بهی سهپوولهھۆ پهزووری شارهكهبیبهھۆ حه، ئاخر گوم

دێوانهشه، كهیهباندهم دهئهسوێئهتان ھهكهرگهدهڕوبای لهپهدیئواران كهومهچۆن دهواتهكهنی؟یائهپی پزانانهنه

.. ر ڕگاخۆی سهبم بهدا ئهئالرهباشهڕهبه، ئاوبم بهئه، ردبهبم بهئهڕژیر خونم ئهھهكه، ر بزانم تۆگه

یمنژكانتا ئهپرچهله، یفم نادهدنیام؟كه، مكهبم باوانهچۆن وانه

نیام تهكی گۆیژهپادڕی قهك تولهوهستاوموهكه، دام ڕیهوا ئستاش لهئه

ناومركی ب ھهیكههپی گهوا تنهوهبۆمهی كهوهرلهكرد بهزم ئهحه

وهدا بتخۆمهپككم لهكهنازدارهیرترهتۆ سهروونی م؟ دهم چیبكهبه!زیوترهم تهكهژوورهله، روونی تۆدهكی ھند وایهریایهروونی تۆ دهده

بندایهی له5)راگۆنئه(دان ب گومانم گۆڕی سه

گۆرانی بهد كراوهمهمال محهند كههرمن ھونهالیهلهم شیعرهئه4. نسارهی فهورهشاعیری گه) راگۆنئه. (5

پاییزم بسپرن بهكهكاسكته

55

سۆراخ

ئاخۆ ئستاكام جدالهكام كۆن و كام ڕداله

.. وهبتدۆزمهگیان )نیشته(ئاخر ھۆ

كوی؟لهنیت) با(خۆ تۆ

!ب شون پی؟بۆنیامو تهمشهئهمهو خۆزگههو تابووتی ملیۆن زایهشهمهقریشكه.. مهخه.. زامه.. خهو دۆزهشهندووم ژهو راینهتا خهرهوه!ندوومسهری ل نهك سهپتا

.. چ شونله، كویئاخر له.. مایكهكام ڤالی شارهله

تدون؟چ شیعركم ئهندوومژهو ڕاینهتا خهرههو

!ندوومسهری ل نهك سهپتا وێ بیمهئه

پاییزم بسپرن بهكهكاسكته

56

ش مانگهی سی و شهو ڕقهھۆ ئه، ویخۆشم ده

فرمسككی .. دنیابهموو شیعركما ی ھهگلنهله. بینریهئفسووسم ئهبه

كوروهتۆش ھه، مكهكچانی تری شاره

ی شنه.. نیت.. بایزنه.. نیت. .مچهیپرووشه.. نیت.. بارانستهشه، نیا درۆ وته، وتر و بۆیهعه

. یشووشهبووكهتھشت خۆشم بوی؟بۆچی ئه-

مندهو ڕهتزانی من ئهئهكهی یهبچكۆلهم وتهله

.. !مندهناھههپ، دی خۆشمائاخر بۆ ده

تھشت بۆچی ئهو شقهم بستوونی عهببی به

پاییزم بسپرن بهكهكاسكته

57

، خۆبمگریهرھادكمتزانی فهئهكهجنو ولهمم پهده

.. درۆ، تف و، شاعیرێ نیم

مۆستهندێ شاعیر دهك ھهوهئاخر بۆ؟دهبۆبۆبۆ. !بۆ؟

. یهم نامیلكهدوا شیعری ئه) اخسۆر(شیعری / تبینی

پاییزم بسپرن بهكهكاسكته

58

تری تاڵ

:یهئپم گوایهبیستوومه.. . ریوواو تهوشاعیركی ته

سسته، گله، رستهخۆپهتییهوهو ئه.. وهئه.. ومهئه

..تییهناسنامه، وو ڕق و جونپرچ و شهكانم تری تانشیعره.. گوللهنابنهپ و بارووتقامچی و قهنابنه

سندوقكن!. تی ڕووتك و ئافرهپپو و پن له

ر واشبمگهئهم گیانهبهرموویفهك ئهشاعیركی وه

، شبمرهبهیهم رادهبهبر ھیچ نهرم ھهوهختهبه، ك ناوت ناموه

، منی تری تاڵ.. منی گلوكنھا شهته

. پاڵله ماچ و قه، كردتم پ نهكهنونهكاتكه، خۆت تاوانباری

پاییزم بسپرن بهكهكاسكته

59

ت بانگی كردمكهرهنجهپه،ر بوومستكی ب سهمنیش مه

رووبارك بووی، ھاتمبۆیهوهخۆتهناوفتدامه.. لت گرتمپه

، ر بوومشقكی بوهمنیش عهھاتمبۆیه.. ر شیرینگهئهبووایهو لدانی دی نهر موچكهگهرھادفهنگهره. شبینیایهر نهشوی ھهتهرھادهو فهش منی لهوهئه، ش منممهئهباترنج بهرهخۆرئاوابوونش منی لهمهئه

. ئاواتروشقهعههمئهوپ گرتنهلهبهری ڕووبارك بههمئه.. وهمارمهدهمنای رۆچۆتهر بهھهوھرهژهمهئه

.. وهفتارمهڕهتهتكاوهبوو؟چی ئهمناسیتایهنه

، مبووایهر من نهش ھهئستاكه

پاییزم بسپرن بهكهكاسكته

60

ئاخر ك؟زانیت؟هی ئم خانمهك بهیدیوم؟تان نهكهی بان كۆشكهسترهكام ئه

ی منی رووباروانهو شهئه. ھانیتماندووتیم بۆ ئه

بوو؟چی ئهمناسیتایهنهمبووایهر من نهش ھهئستاكه

ئاخر ك؟شونت؟وتهكههئك من ك وه

؟!دیووهڕمی نهی تهچ شیعركم گلنهانی منی باروانهو شهئهمبردی وتنۆككما ئهله

، نتوپشتكردهم ئهدیجلهسووتانم؟ئهت نهبۆ دیده

ر نیگایبهدایهبۆ خۆت ئهوارنشین؟جكی دهرهقهمی منی شهئهیناكهیا ھهوارهم ھهتزانی لهئهكه

شكانم؟ئهبۆچی دت نهوشقهتی عهم قیامهئهئابوویتهبۆ ئه

تسووتانمئههب گونابه

پاییزم بسپرن بهكهكاسكته

61

می منی خهئهی؟م تناگهقرچانهم ھهتزانی لهئهكه

روانھهئوهڕزینهلتان ناگرم به..وانتان تاوانكی تری حهكهریهھه

پاییزم بسپرن بهكهكاسكته

62

6من و تۆ

.. نوویتۆ ئهنه.. نووممن ئهنه

ڕانكی بسنووری و ی گهتۆ بالۆرهو سووریردی زهمنیش نمه

!زوومئابووی تكاوی ئارهپۆلی ئازاراشهنو وردهلهئمهبیستراوینی نهدوو چرپه.. كیه

می خۆشمانای خهنو پووشهلهئمه!ناسراوین؟ربازكی نهسه، بینراوینخونی برینكی نهئمهخشتی، ی ڕووباروهو ڕۆژهله

.. نگاوی خۆی دانادوایین ھهگوریسكی پساوپارچهبووهپۆلشهونگاومان چۆهواری ھهھه..ر تنۆك ئاوسهینهناگه

دا بجههگۆڤاری ھهم له، بهیهرهم جۆرشیفی شاعیردا بهئهلهم شیعرهئه6ردووكیان پویستم زانی ھهبه بۆیه. وهتهبوكراوهوهستكارییهندك دهھهبه

. دابنم

پاییزم بسپرن بهكهكاسكته

63

7شيعردوو پارچه

)1(من و تۆ

نوممن ئهنه، نویتۆ ئهنهڕانكی ب سنووری ی گهتۆ بالۆره

ردو سووری ی زهمنیش نمه.. زوومئابوی تكاوی ئاره

وماندا هپۆلی خشهنو وردهلهئمهراوین تبیسی نهك دوو چرپهیهنگی عاشقاندانو جهله

ناسراوینربازی نهدوو سه.. بینراوینخونی برینكی نهئمهنگاوی ریا دوای ھهدهكهكی دا تهشهگوریسكی پساو پارچهپۆل بووهشهدان ساهسهیندهتی لئهینهوی مهسه.. پ ئاور دۆسهینهناگه

كانی بوكراوه، له1999، ئازاری 42، ال1، ژمارهبجههگۆڤاری ھه. 7. بجههی ھهیندی ڕۆشنبیرناوه

پاییزم بسپرن بهكهكاسكته

64

)2(دایهدایه.. دایه

و الی الیهسرازهی شیعرو دهكهرهمسهب جهئازارهی خۆمی تیابوومو جانتایهڕانی ئهگهله

.. شانادام بهندمیان كهخـت بووم ھهدرهكاناگهنو دنیای ڕهله

كانڕۆژگارهڕژننگ ئهڕهوهسیدهچاوی قهله

:نهئپم كانیشتابووتهینژنستی تۆیا دهدهمرێ و لهدایكت ده

كان قامهشهردوو قاچم ئاون ھهلهرب و بچم گه

چاوماچ بههدراسووم شكم پهوا تك دهچم ر ب و نهگهكانا راغی شۆستهقهو لهختهتهبمهئه

ناوماھهژی لهبزمار دهدایه.. دایه

كانمزگهبینم خۆوا ده

پاییزم بسپرن بهكهكاسكته

65

ڵ میلی كاتژمردا گهله.. خۆنكتر ئهیهم شیعرانهئه

ی من و كهگچكهوته. ی تۆنكهگونكی ژر تیرۆكه

.وهبنهبودهمجارهكهودوا دن بۆ یهمهی لهم شیعرانهئه/ تبینی

پاییزم بسپرن بهكهكاسكته

66

میوانداری

م میوانم بوو وك زهشهر سنگم بینونمسهو لهشه..من بایهبه

میوانداری شاعیر وایهم كهى وتهنگهى جهئه، پما بتونمناو لهله.. من بایهبه

.. ینیتایهن نهتا داركه.. م ئاخربه

!شاعیرك زیاتر؟له، من كم، مكهبچكۆلهى وتهئه

.. وى قاش قاشمى تهتۆ ئه، من بایهبهمم قوتدهپناوتا چهله

، زمان بمامشارك بهبۆ بتاشم، فرمسكركت لهیكهپه.. م ئاخربه

!شاعیرك زیاتر؟من كم لهبوور دوكهھه، نییهمژله.. كتاگایهھۆى بارهله

كاندنزمان تهپاش سكا و سو و

پاییزم بسپرن بهكهكاسكته

67

)كتایهرهبه(ببوره، )كیهركردهسه(ترینى شار رمنهشمنى

.. من و وتكى زامداررو بهوهند سات لهمنى چه

مكى بادار یا چه، كانى، رچمپۆلی سهدان شهسه، ى دمسوورهردهم بهدان ماسی بن ئهسه. ھا پرسیاردهسهبوون به.. رینوهم ئاخركهى ھالنهئهده

!شاعیرك زیاتر؟چى بم له.. ى ناو ئاوهكهشیعر بروس

!مكهلهھۆ گه.. )ىى ناو ئاو ناگهبروسكه(تۆ ھشتا لهمن بم چى؟ كه

.. ناو خون ڕواوهشمشركى له. ىناو خونا ڕواو ناگهشمشرى لهتۆ ھشتا لهم؟ كهسا چی بكهده

پاییزم بسپرن بهكهكاسكته

68

8)كراوواو نهشیعركی تهپارچه(

، وشهمئهى بمكهكههئچیم به( .. التیوومهپرسی چۆن گهنه. وتوومركهودا سهشهمانگهبهزوورمى سوی دى ئوارانى شارهئه

ماى ناكرن.. پۆل و باو شهھاژه، ك چۆنوه.. بمزانیبا. ون ناكرن.. و و خواشهچاو و مانگه، ك چۆنوه

....................................................................................................(

كانی شاعیردا بهستنووسهناو دهلهی كهو شیعرانهلهككهیهمهئه/ رنجسه8

. وههم بینییندهوهر ئهند سۆراخم كرد، ھهرچهرچاوم، ھهبهوتهكراوی كهواونهته، كهیهكی ھند جوانی ھهتایهرهم سه، بهكراوهواو نهتهكهی شیعرهوهڵ ئهگهله. مرامۆشی بكهمتوانی فهنه

پاییزم بسپرن بهكهكاسكته

69

وی شههزایه

.. سبه، نوێ بمكههئچیتان بهكیهورهپوی ھیچ گهرازی نابم گون بكرن به

قاكی باشوور ی دار پرتهكو گهوهكیهنجهلهنھا بریتیب لهتهس بهرینم بهوهھه

م كههئو شهتی مانگهداوه.. وهوهدزی شهو بهزۆر شه.. ش نووستووه)شا(ی كهو كاتهئه

شارو، ریكهخهمن تازهمكههئو خهله.. منوێ كهشیعره

، ردارانی وتو سهورهگه.. ئوهبهی هرمنشهو داپیرهوا ئه

، یان ساهدهداوو ئهر چاو فسهپشكۆ له.. كیهبۆ بزه

.. و مناهئهییهشتاهره، و بالیفهشووشهب بووكه

ی یهوت ساهحهو سیزیفهئه، دائابوییتان تل ئهبش مانگهسی و شه

.. وزیختكی بلوز سهنھا درهتهس بهبهم نینی الویهنگهم جهئه.. ویستیمكی خۆشهر خهھه

پاییزم بسپرن بهكهكاسكته

70

ینم نماوییهخهوهم شهئهوان زام و ئهڕوانییوان چاوی چاوهئه.. وانمنی شهی وشهبیبهحهنگیم و بده.. ر ماسی بمگهنگیم و به.. ر الوك بمگه. كانمنفینه.. ر بام بمگه

پاییزم بسپرن بهكهكاسكته

71

)............(

ماڵ نووستنان، بیستم دوكه.. رگای داومدهرخۆش لهسهمن بایهبه. جبمایهوهرگاكهبه قوفی ده، ینجهپهر دهھهكانم من شاعیرم وورهگه

. شاعیر وایهمیوانداریگیان ) میمی(ھۆ

و مشهدم و ئهدووریمان.. با

ی دووریھنده.. و بینین بنوانی چاو

گیان) میمی(نا .. ر پشتسهرهخهمهرگاكهده:یهئم پر بم زانم گهئه، الوۆكهرم مهنج بوهره. ك تۆی كوشتزۆری وهم شارهئهومشهل ئهوه، نممل ئهوهكانتهئیرشادی چاوهبه

!روشكی ب چاومچ ده

پاییزم بسپرن بهكهكاسكته

72

.. باوانی منرپشتسهرهخهمهرگاكهده، ومشهنھا ئهته

.. ب با وابهئحام چۆن ند جوانینچهوهمهم خهئای به

.. تبینمك ئهیهشت سپدهگر تبینم گهئه. واسرابچاوما ھهشاخكیش بهكهپهك

.. باوانی من، بووی كهما ئهگهلهخۆزگهمن و ، دوكهش چاوی ب بن وشه، دوكهدان دروشمی ورگن و سه.. كیهند ونهچه

.. كیهمن و مناك و داپیره، دوكه، ند جوان بوویچهوهمهو خهئای به

!ر بتدیاینگهكتر ور لوی یهسهدمان گوشییه

!گریاینوی ترمان ئهبۆ ئه، مانكهر یهھه.. نگبدهل خانم وه: مهئپیان وهوهم شهله

، رابووردتازه

پاییزم بسپرن بهكهكاسكته

73

دونی خۆمم ناشت و :و شیعرم دهمشهئه

ك با پخواسن و وه، كانموشه.. و السارن و مای ناكرنك ئهوه

................................ ..

.................... ..

............، نخۆشتان نه

.. دنر الق و سنگتان شایهكانی سهزامه........................

.. و تاگودانی برووسكهبوومههئو زۆر شه:م ب)شركۆ(9یهرگهوی پشمهو شهمشهئه

.. شاخنهكان بگهبا زامهو 10ڕێگهر ب كالن ئهنجهخه.. یهدهم سهئهجاڕهحبهقه

. ن)سشركۆ بكه(شیعری دهدوو نیوه10و 9

پاییزم بسپرن بهكهكاسكته

74

11یهو ئوارهئه

میوانت بووم ی بهیهو ئوارهئهڕ بوویته.. وا بووی

، ونی خۆتا من گونت بوومخهلهوتم ركهدهر كهھهرزیتهلهھ.. تیھهوشك. ندانت بوومڕبه.. . البم

***

بوونهوی پشهیهو ئوارهئهفیئهوهمان و بوونهر زهسهبه، تك بووحیكایهمانت بووممن زه.. مانم بوویتۆ زه

***

ری عومه(كاك ئازیزمرشیفی ھاوڕی ئهلهوهسوپاسهبهم شیعرهئه11

كانی ی خانووهدانی كشهرھهسهر لهك بهیهماوه. رگیراوهوه) دحمهمیرزا ئهن كهڕزیان باسی دهك بهر، وه، شاعیر داوتی به كاك عومهحامیه

ر سهڕبوونی سانكی زۆر بهھۆی تپهم به، بهكی درژبووهیهسیدهقهر و ھهوتاوهفهكهسیدهشكی قهبهوهتی خۆیهو ژیانی تایبهكهساتهكاره

. وهتهی ماوهندهوهئه

پاییزم بسپرن بهكهكاسكته

75

، دانیشه: ( وتتباتیات نهخهیهرهنجهو پهئه

بدوێدهڕی مه. )ھاتر مژووی توڕهسههوتباتهئه، چوودایكم ئهك بوو لهیهرهنجهپهسۆزڵ بوو لهشه

می و ر دهسهی نایهكهچكهخرا لهڵ ئاھكداگهلهعاتك دنیایی داونی سهوم و خهمی زخهله

.. ڕۆچوو نووقم بووھاتوومكووهھشتا نازانم له

یان ون بووم.. ھاتووم)ی خۆمشاعیرانه(كافامی هیان ب

ڵ خۆی بردوومگهشتك لهھهھمی بهوه***تیوی ی ھههئ.. زۆر ساردی: (وتت

ك منیتونی زۆری وهی خهگه.. تۆریوی؟وهخۆ نه، شاعیریت.. . وتیان

ندهییت زۆر شكۆمهبای توڕهزیوی؟بهخۆ نه

پاییزم بسپرن بهكهكاسكته

76

.. شی منیتمۆ میوانی باوهئه).ریویتهتۆ نه

.. زابمعهئای لهنابمرهچۆن ته

نابمڕاوی نه، قامك نییهشه، ڕۆژكم نییه

وهدیار سووتانی عومری دایكمهبهكورمابمنهھه، تیو و گریاوھه

***! . عومرمھاوار له

.. بمبۆ ئینسان نهت بم؟حیكایهبۆ

وهتهحورمهبهقم نییهبۆ حهت بم؟مرم شایهڕینی عوتپهله

پاییزم بسپرن بهكهكاسكته

77

12شانۆییپنج كورتیله

)1(!یری؟؟تۆ زۆر سه* ؟..كو چییر وهسه.. !یرسه_

تا ، كاتپۆل دهسلیمی شهی خۆی تهههبمتهو ماسییهك ئهوه* لكاودا خۆی ناشرینترین زهم لهبه. جوانترین ئۆقیانووسنتهیهبیگه. وهبینتهده

. ر ماسییهھه.. ك بتر جیهھهاسی لهم_ زیاتر ھاوڕی بۆق و ، ژینلكاودا دهزهی لهو ماسییانهم ئهبه، ڕاسته*

. نمكوتهرهسه

. 59، ال1996ی ئابی 11، )2(گۆڤاری رامان، ژماره12

پاییزم بسپرن بهكهكاسكته

78

)2(

ن؟چی دهوهبنهناو خۆیاندا كۆئهلهكه.. دوو ورگانهو پیاوهزانی ئهئه* چی؟_ خۆی ) س(پاشان .. بیخۆ) دووا(مای و لههربسه) كیه: (نده*

. كاتبۆ دهتمانهئه!سو بهندهوهئه_ ؟..ی چیترئه* نی؟ر بیم پناكهگه_ مدهوڵ ئهھه* ؟..بیستینكاك دینار و دینارخانیش ئه.. ر وا بوای بۆ نای گهئه_ .. ھا.. ھا.. ھا" رزنینكی بهپكه* "بۆ سهھر بهوچك ژهكه"رموت فهكیش ئهیهورهك گهروههبۆ نا؟ ھ_

. "نگوینك ھهیهپیسبوونی كوپه

پاییزم بسپرن بهكهكاسكته

79

)3(

ستی؟بۆ وا په* ".. ....؟؟؟......!!!. ....!؟.. ."!!....ووهبخونهمهئا ئه_

ی تری كڕوویهو ببومهمشهئه"ی وهخوندنهستیكرد بهرگرت و دهلی وهشیك و ، كرمهك زۆر شتی تر دهمنیش وه، وا بوا....كانی باوكمپرۆژه. "یان بردووم تا نه، جاتم دهنه. دینار

؟ !.. چییهمهئه* -شوو وووو وو.. ....وو.. . شیی_ كهیهدا پیاهم وتهتیش لهئافره، وتهئافره: ب بیندهفسووس كهئه_ . وهخۆنهك نرخ تیای دهیهبه، كیهمژهك و گهسووفیلهفه

پاییزم بسپرن بهكهكاسكته

80

)4(

شتكن بۆ مانهئه.. چی و چی.. مژوو.. ونخه.. سبه.. سهبه* . ھیچی تر.. . و.. . كانمانی كلهوهڕازاندنهبۆ .. ھا.. كانمانی كلهوهدرۆخستنهشتكن بۆ بهمانه ی بۆ نای ئهئه_

ی؟نا.. !زیی خۆت بوویت و دانابهللهتۆ سواری كه* . وهوێ سوارببمهمهزیوم و ئهدابه، وهوانهپچهنا به_ . مترسنوتنت ئهسرهوی و نهناسره.. . ی دادھه* !.. یهوهقهئهبی ترسیش لهنگهڕه_ ) متۆی دووه(له،كانتتۆ ژانه، ش بزانهوهئه، ترست ناژیی نهوهئه* . تدارهسهقامچی ده، ختدبهی بهھه.. ر تۆیكه ھه، ترنورهگه. ینم و ناشترسمكانی سبهنگهواری جهئاسه، ئستاوهوا منیش لهده_

. یهك ھهیه"ئا"وهكه"ءنه"ر پشتی ھهلهش بزانهوهئه

پاییزم بسپرن بهكهكاسكته

81

)5(

خۆ ، وهتیب ب و ببتهبا ڕوی خه، ڕنلگهكینهھۆ خه: وێ بیتهئه* ك بهنه، وهناسرتهكانیا دهوتنهمرۆڤ به: م با پتبمبه. گرنگ وتنه

.. كانیابیستنهھا .. یهیتانیش فریشتهڕۆژان وتمان شهر ڕۆژێ لهگهچی تیایه، نازانم_

.. !چی تیایه؟نازانم من چۆن .. یهناونانكی شتانهمهئهونكهچ، )نا(ھا و ملیۆنه) نا* (

بۆ .. ك نارنجۆككنه، مككی تیایهمهبزانم كه" گیڤارا"ستی دهبهستهو دهئهرز نگی بهدهدیداركدا بهله" ...."ر ك مستهتا زۆرداركی وهوهئه؟..نائاو و تهم فداوهشكهھا بی ملیۆنهوهمۆ پاش ئهئه: "شین و دهئه

ر خۆشتان ھۆ ھاوڕكانم گه: مترسم و دهده. شترساومو نهوهئاگرهیان ل قهقشهو شهبشكهكه، زیندان بننش لهختانهو درهموو ئهھه.. ومدهكی نووستوو یهركردهكدا سهیهر بشكهھهمۆ لهئهچونكه، وهوتهكهده. "بینمده

پاییزم بسپرن بهكهكاسكته

82

13كانشانۆیی قریشكه

ك وه، یاریگای سلمانییادی رۆژی جیھانی كركاراندا لهله1994سای " لیكر عهبوبهئه"، كانی حامیهنی ماهنجوومهك ئهكانی شار و وهری بالنهنونه

نین ئامادهوهئ: تدارانی شاری گوتسهدهیدا بهكهوتهكر لهبه. وهوتاركی خوندهو لهی بالنهئمه، رن ئمهی بۆ لمان ناگهئه. دا بژینو شونهكانیشتان لهگهسه

دا بژین؟گانهسهكونهژاری تدا دان خزانی ھهسهكه، ی شارنیازبوون حامیهبهكه، كاتك كرایهم قسهئه. بوخنن، ژیاده

. ھیدی شهبجههھهما و ھاتهسلمانی نهیانی لهتی ژرفهده) كربه(وهپاش ئهم ر ئهسهبای به، ستی كورددهنگی كورد كوشتن بهی جهكهوێ رۆژێ مۆتهده

له، وهكردهوهھاوڕێ و بیرمان لهوێ زیاتر بووینهله. دا كشابوووته. ینرمتر بكهری گهكۆڕی رۆشنبیری و ھونهكاندا ئمهڕهنگی شهزهوهشه

ر و رزان عومهلی و بهكر عهبه( ڵ ھاوڕیانم گهله" بجههباخی گشتی ھه"له: كر گوتیبه، ینی كاركی شانۆیی بكهوهر ئهسهوتین لهركه) رزان حامد و وریابه

رزان حامدو رھنان و بهركی دهریش ئهرزان عومهنووسم و بهدهكهمن تكسته. كانرییهھونهبردنی كارهروهر و منیش بهكتهك ئهك ھاوڕش وهكۆمهوریا و

م وهرۆژ نمایشكرا و چانسی ئه3ی بۆ ماوه1994موزی مانگی تهلهكهنمایشهی ساه12یادی وت و لهرشیفی من بكهر ئهبهو شانۆییهتكستی ئهكه، وتركهبه

. رانر دیدی خونهبهمهیخهتیرۆركردنیدا وا ده

ورامیق ھهینام

وهیه)ورامینامیق ھه(رشیفی كاك ئهلهوهسوپاسهبهرییهم شانۆگهئه13. رگیراوهوه

پاییزم بسپرن بهكهكاسكته

83

كانقریشكه

ناو له، بینرتى لدانی رووناكی دهنھا بریسكهتهر شانۆ چۆهسه: ندهم سروودهر شانۆ ئهسهدوو ریز دنهكۆرس بهوهكهكهخه

كۆرسدیی ئهك نه.. . دیی ئهك نه

مانئاوهی ناوم بروسكهئهمان؟ناو خوندا ڕواوهم شمشری لهئه

.. . دیی ئهك نهن بووسهوركی ڕهو ھهخۆ ئه

ژیناویا پشكۆ دهھهن لهسهوری رهھهژیپشكۆ ده.. ژیپشكۆ ده

م سروودهشبوونیاندا ئهڵ دابهگهبن و لهش دهر شانۆ دابهسهكۆرس له: نده

بگرنبا شاھنشاكان گووێ بدوێیهشاعیرك ده

ستنباكان ڕاوهشهبا ڕهوێ بوێیهنرگزك ده

نگ بنكان بدهنگهبا تفهوێ بنوێیهمناك ده

پاییزم بسپرن بهكهكاسكته

84

كاتكدا كهله، سداك كهیهسن لهزۆر كهكه، یسانهو كهزۆرن ئه:راویی بۆ دههیرراستیدا سهله، سدازۆر كهس بت لهك كهیهمرۆڤ پویسته

. با و ماركۆنی رادیۆی دروستكرددیسۆن كارهئهتییهشتكی عادهمهنا؟ ئهبۆ ، ابكڕشهند شووشهرو چهب بین و سهر ھیچ نهش ھهی با ئمهدهماوهخۆ جیھان چیدی تدا نه، ینرانمان دروست كهنگاوهستكردنی جهمه. وهست لی وردبتهك مهزیاتر وهوهله

كوكوختی نگ و گریانم لهدهچ؟ بمتوانیایهچی ئهو بهھیوا چییه:شاعیرھیوا بم؟بۆ بهواتهو ناشتوانم كهمتوانیوهم نهبه، وهندهسهئه

؟.دیئهیك نه.. . دیئهیك نه:كۆرسمانی ناو ئاوهم بروسكهئهمانناو خونا رواوهم شمشری لهئه

؟دیئهیهك ن

كوممن كم و چیم و له:شاعیرمگوێ ڕادرن پتان ده

ترس دایكیشم ده، ترس ناژیی نهوهئه، بترسهیگوت رۆهباوكم دهمردن لهپاڵ مردندا باشترهم ژیان لهمنیش ده.. ئا.. چی منكه. یهوهقهعهله.. پاڵ ژیانداله

. پوهمردنك به.. جوان نامرێ، ختكو درههس وكه:مكهسی یهكهبۆ ك پویستهقامچییهنن كهیهگهریكا رایدهمهكانی ئهئاژانسه:مدووهسیكه

. تییهڕشهموو بهمبكردنی ھهته

دواخرا بۆ ، ناوبانگی رووسری بهدادگاییكردنی نووسه:مسی سیهكه. داتر دهسهرمانی لهدادگا فهی كهو كاتهئه

. سو بهنیا ملیۆن و نیوكهته) رواندا(كانی ی كوژراوهژماره:مسی چوارهكه. ستھنادهستی بهربهھیدی دا و سهنیا ملیۆنك شهزائیر تهجه:مسی پنجهكه

پاییزم بسپرن بهكهكاسكته

85

. ھاردا ناشترزی بهوهنرگزی لهگوه) 5000(ش بجههھه:مشهسی شهكهتۆمك ئه، رخۆ نامرینسهك جاران لهئستا وه:مهوتسی حهكه. كاتڕوانمان دهچاوه

. نگ بنبده) وهییهتووڕهبه(نگ بدهتكایه.. نگبده:راویئمهكه، زیاتری تدایهوهزۆر له، ن جیھانی پیدهداخراوهو سندوقهئه

دا لرهم ئمهبه. ڕووینهبخهمووی دا ھهنمایشكی ئاوا قشتیلهبتوانین لهرپشك ین پاشان خۆتان سهدارستانكتان نیشانبده، كدایهگهلهیندهودهھهكه، كو شتبه، پتان خۆشهكه، ینتان بدهو شتهھاتووین ئهخۆ نه، بن

. پویستتانهزمان ارك بهشچاوی من بگری؟پ بهكی وتووهجیھاندا ك بهله:شاعیر

پی لهرووبارك به، مكری چهوێ بهبته، وایهوهك ئهوهرمانهم فهئه، ماینه. ست بگریده

كوی؟ ر كیت و چیت و لهتۆ ھه:كۆرس، ویوتكدا خۆشمان دهر چۆن ب لهھه

، چنركی تاشراو دهسهلهئستاكهكه، و چیاكانیشگردۆكهارن ب نز

خت و ھی پایته، نینھی ئمه. ركۆمارنكانی سهژنه، مورهسا گهده

وییهشمان دهكهرهی سبهسهو كهھۆ ئهوینر خۆشتدهگه. ت خۆشمان بویقهھهمه

)تاریكی(

پاییزم بسپرن بهكهكاسكته

86

ینی خۆتاندا زهخۆتان لهك كهرجیهشون ھه، كاتژمر سفره:راوی. ندهر دهسهبیاری له

ك یهوستهمدا ھهردهمی ئاشووبگای سهرهحهبا لهوهمووتان پكهئستا ھهخان چ دیوهخان و خۆمان بزانین لهدیوهبگرین تا بمانباتهباسهلی ھهین و پهبكه

فرمسك بۆ بتاشن ریان لهیكهن پهكهز دهر بلوێ حهن گهزۆر شت ھه. باسهرگیز جوانی ناتوان چ ھهبیرتان نهم لهبه، زن و جواننمهوههالتانبهچونكه

ك نا خه، من. جیھاندا رزگار بكرێب جوانی خۆی لهكو دهبه. جیھان رزگار بكاتگرنگ ، ندییهتمهگرنگ تایبه، بوهی ناوهشاشهوهرهبا دهئاسانه. نوا ده

گوتی كهوهبیربنمهتان بهرهو نووسهی ئهن قسههرمبد. رداوھهجهلهجیاوازییه. وساش پم خۆش بووئه، ك مرۆڤنه، ش بیخوقاندمایه)گوو(ر سروشت بهگه"

، چووهك نهخهزى من لهحه. كانما بتگهرهر گوك بۆنم لهك ھهپم وابوو وهك مرۆڤ یه. نم چوهو لهم ئاستهر لهكانیش ھهی كشهرایه، ربار نیممن دهدیاره

ر دزیش بوو ھهپیاو كهند خۆشهم ھا چهبه، نرێ دز یان پۆلیسجار ناو دهماراسۆن مانتی واتهقارهیهرجی ھهمانتی مهم قارهبه، مان بتدزكی قاره

وهتۆ ئه، ینشكههكان دابورهبا ده) رانبۆ بینه(رن وه. وهرگهكانی مهودیو دیوارهلهسترانبژ یان وهی پشتهوهئه.. نا، تۆ، وانتۆ باخه، تۆ پاپا به، یتب بیكهدهكه، بكه

. عاشق به)رانبۆ بینه(بێ ڕاوی ئهبهقسه:كۆرس.. . ك بهم وهندین وهراندا چهناو بینهله(وێ تان خۆشدهكهلهئایا گه

. وێ و زۆریشهخۆشم د.. . ی چۆنئه

: پتان دهشهلهو گهر ئهی ھهده:كۆرس. متان بده) ینسبه(ن تا م بده)مۆئه(كانم رۆهیھات بهھهوایهكه، ھا پیاو و شمشرالنكی ملیۆنهواته.. ل گهبه:راوی.. )تاریكی(.. . ربگرێھیچ وهل بهی رقی گهو پیاوهحای ئه

رخۆشكدا ڵ شتك و سهگهوت لهڕكهبهیهنجكی قۆز و پۆشتهگهر كهشاعی(شاعیر پاش . نگی باو باران دێدهوهرهدهو لهرز زستانهوه، ژووركدانلهوهپكه

پاییزم بسپرن بهكهكاسكته

87

ی شانهشوهكانی لهنجهپهجار جارهوهڕی باران وشك كردۆتهتهی خۆی لهوهئهكانی كهشمهجو و لهئهوهرهدهبهرادهخۆبوونكی لهت بهناعهقهقژیا و بهدن به

. وهبتهورد دهكهسهو دوو كهكهناو ژووره).روونی ھاتووهكی دهخۆشییهنهم تووشی جۆرهبه، واوی شت نییهتهبهكهشته

ئۆف ) بۆ خاكی نادیارگێ رئهروو وه(سیانزه، وتحه، وتحه، سیانزه:شت، سیانزه)....دیوارهن بهر ئهسه(، ن فاسۆلیا ناخۆشهی بۆ دهئه، گیانخوایه

. وتحه، سیانزه، وتحه، وتحه)كاتر دهماوهبۆ جهشاعیر قسه(

. ب ت بگار دهھهو گامشهن ئهخیرهئه، كانرهنجهپه، سیانزه، وتحه، سیانزه، وتحه) تدامان حاهھهله(:شتزۆر به(وت حه، سیانزه، وتحه، ئا ئا مشك، نا مشكنا توخوا مروله، كانمشكه

ن فاسولیا ی بۆ دهئه) وهواوی چاوی كردۆتهتهساوی بهپهحهخرایی و به؟ناخۆشهناب ، كهغدور مهسیش مهو كهم بهكهحهدا بتوانهم ئاشوبگایهلهرهسا وهده:شاعیركانی خۆی ب و ونهوانی ناو خهنیا پاهتهس بهمرۆڤ بهكه ناخۆشرهوهچی له

، م نییهھیچم كهوسافم و لهمن ئستا پیاوكی كامل ئه) رانبینهكاتهرووده(ھیچیتر؟ قی من ی عهئستاكی تر بهواتایهیان به، ك من بنموویان وهك ھهخهپم باشهكهم جیاوازییهبه، یهرابردووی خۆمم ھهك ئوهمنیش وهدیاره، وهنهبیر بكه

لهی ئوهو رابردووهئه. وهمن رابردووی خۆمم ناشت و خۆمم ناو نایهیهھندهش ب ماناترهوهو الی خۆم زۆر لهكردووهر و گۆڕتان بۆ ئامادهیكهپهئستاوه

كم زۆر جار ھاوڕیه. فاوهباسكردن لهرتییهكه. ی بۆبكیستانهرهم كهئهكه.. مبه، پی پیانیگوناھهك ھاوڕتهیهقیقهبۆ دهش كهیهرهو جگهیگووت ئهئهكانم مردن و رییهوهكی بناسنم من بیرهخهخۆ من گل نیم مردووان به.. مبه

من ، ھاتهفكار و توڕهئهرحهو تهند موعجیب بووم بهچهو رۆژگارهئای ئه. وهبایه خۆم و زانی تیایدا خۆم بهبۆ خۆم دروستكردبوو وایشم دهوشهجیھانكم له

پاییزم بسپرن بهكهكاسكته

88

بووم ب سوودههیشتم ھهی تگهوهم ئستا پاش ئهبه، س سوتانی خۆممبهپاش چی؟

كات كهیهوهش ئهكهگرفته، ینگهخۆمان تدهنگ لهت درهكانی رۆژھهی خهئمهرك كهبۆینباخهقاقاوهبه(ی تحو ئه، جروبهنین تهكانمان ناو ئههیشتین ھهتگه

زۆری مانتی لهبی قارهوایهوهك ئهوهوهئه) ی تركهسهدوو كهڕوانتهخا و دهئه. خرنفهوهن ئهرهمهیر سهسه، وتووئاگركهی ئاو لههرادكانمدا بهجروبهته

ر گفت و ئیغرای سه، درۆكانیان، قیانعه، كانركردهنگی سهبهدهلهجیھان پهمیشهچی ھهكه، نكهنگ دهكانی جهرهی بهوانهیان رهوانهی شهوهمزی خواردنه

چ چی ئهجا به. )وهوسهتهبه(ا و شكۆدارن زن و ئازو مهرباریاندایهدهمژوو لهم تا زووهمن پتان دهیهوهھۆی رابردوومهر رزلنانم بهگهتكایه) رانبۆ بینه(

، تفرك لهیكهن پهبۆ نایكه، نرموو بیكهی فهقتان دانن دهبۆ عهیژهر و پهسه.. وهجرت و ئق و رشانهكۆڕك لهیشتن؟ ئوهرابردووم بدوێ تگهس لهو قایلش نیم كهیهۆم ھهممن ئه

كیش تاوانبار یهپوولهی پهھندهنزووری ئوهمهرابردوودا بهمن لهنگهچووزانن رهراستن؟ ئایا ؟ ئوهراستهمهم ئایا ئهبه، ر گوكسهخاتهقورسایی دهبووبم كهنه

وهیناردمهگرتم و ئهلی ئهزۆر جار پهناسن كهك خۆم دهم وهشو رابردووهئهئوهو نادون؟ چی؟ ھا بۆ زمانتان گرداوهئوهكان؟ چوزانن پاشان بهتاریكهشونه

بهن قالۆنچهدهیهمهھا ئهئه.. بكاقسهبوو ھندهدهك بی نهوهوهبتهژوان دهواو ھمندام و لهباركی تهچی؟ من ئستا لهبهری دش منسه، بۆنی خۆش)شیعر ده(م نییهھیچشم كه

وی تارهن مۆمكی كزی شهمهته(كی بگۆڕهی مردوویهستهم جهالشهبمدهورهورا گهڵ ھهگهمن له

مكهك با دهبایهشنهبهمالشهتر لهورهگهوهمهكهگۆڕك دهبیر لهوانهشه

وهنهرن ببمهكان وهابییهڕشهنگ رهوزی ئاسمانهھۆ كریستای سهمچی بكهم مردووانهڵ ئهگهكان لهساردهسترهكی وتی ئهمنی خه

پاییزم بسپرن بهكهكاسكته

89

وهنهخهو خون ئهچكهبهمانهئهوهنهكهتاوانكی نوێ ده

14)وهنهبمبهده.. وهنهبمبهده

حنهر ئستا سهی چۆن ھهئه) داتئهقرقنه(.. بهبه:رخۆشسهداتهست دهم دهكهك چۆن ژنهناسك ناسك وه، رمرم نهتائیرك دێ و نه

هڕكو.. وهتباتهگرێ ئهت دهدات و ھهست دهده، یكهتییهعلهنهگسكه. ڕوخیخی ئهی شائهگرمهنگ و گرمهدهنگهم دهئه، ، وهبیبهده

ر سه، مده) بۆ شاعیر(وت حه، سیانزه، وتحه، وتحه، سیانزه:شت.. ........مده، وتحه، م سیانزهده، رووت

وێ یهوێ دهتوان دهك نهدا وهری خۆیدا ئهسهست بهردوو دهھهبه(ن فاسولیا ناخۆشههی بۆ دئه.. . گیانی خوایهئه.. . گیانی خوایهئه) بی

. )وهگتهرئهكا رووی ل وهشت دهك لهیهرخۆش مۆڕهدا سهم كاتهله(

ر سه.. وتحه، وتحه، وتحه، سیانزه، سیانزه، وتحه، وهوتهبیرم كه.. نانا:شترێ ئهوهوتهئابیرم كه.. . وتحه، ناخۆشه، خۆشه، ر رووت گیانسه، رووت

)وهم ناداتهو وهدایهداغهشاعیر له(كا دهر ھلكهكۆپتهلیھه

و كا و ئهكی ب شومار دهیهم ھلكهبه.. گریسی چۆن نایكا نهئه:رخۆشسهكا و كانی دهھلكهوهی ئاسمانهقهبهوت تهحهك بی خوا گرتبتی لهوهتهگبهنه

ی چۆن ئه) كهشتهلهوهییهتوڕهبه(گرن و و گ ئهشكنرز دهئهوتهكهزرم دهردهخهی پلیاسان كهكهر قردهسهلهبیرمهلهو ساهئه. ی كاو باشیشنایكا ئه

كسی و تهچی لهی كرد كهھلكهوهری منهر سهسهو لهئه، بوووهكۆهیارم بهفهر رووتیش ی كاكی سهكهحن تائیرهھی سهوه، بوو سواری بمدا تۆپك نهبارانه

. نوقاندبایهر خۆم چاوم نهگهبووم ئهئهرزگار نهوێ بوایهله

. رھاتووهكادا بهكهشانۆییهلهكهه)ررزان عومهبه(شیعركی پارچهمهئه. 14

پاییزم بسپرن بهكهكاسكته

90

ی پهنی چهشایه.. براڤۆ) كارخۆش دهیریكی سهسهوهمۆڕهبه(:شاعیر. یویی خۆمان بت باشی تگهقسه

من باش .. ھا) وهدنهخۆكرشانازی بهگۆف و بهئهچاوی ھه(:رخۆشسهیری سهوهكهیهرهجگهم مژدان لهدهدا شاعیر بهم كاتهله(ی چۆن باش ئه

. )كا و دهدهكهقفهسهك بی قسهوه(كوتن زیاتر سنگم مهوهلهنا تكایه.. نا) وهبزارییهبه(:شاعیر

كانی یتانهتان جوانتر ب شههورهكانی دهتا رووهئوه) سكی نادیار بكابۆكهكانی ژر تاڤگهبا لهر بۆ ساتكیش بووهرن گهی وهدهتان ناشیرینترهوهناوه

، مژووبه، كخهبه. كتر بناسنینیهمان بهوهكانی ناوهیتانهو بوا و شهویژدان وته)ریوبهمههكانی لقسهشیمان بت لهك پهوه(، وێمی دهی وهو خاكهبه

كانی رییهوهبیرهكی بهكا خهنهوهز بهب حهس ھهم كهس بواناكهبهسهبه)دوای ئاھكی قوڵ(وهوانهخۆی بناسن یان پچهری فهسهئواران لهی كههرمنشهو ربوارهھۆ ئه. مبراكهھی ئاكۆ گیان تاقه

ر رۆژهكرد ھهزم دهدا حهمت ئهرگاكهدهلهرمنشهھندوهھاتییهریبی و كار ئهغهب وهرایتهی گهو ربوارهھۆ ئه. جبمایهوهمهرگاكهقوفی دهكت بهیهنجهی پهونه

قژهستم بهوان دهم بتناسن زۆر شهكهكهڕهگه، مكهكانی شارهقامهی شهوهئهجو كرم ئه. ئاكۆ گیان بجو، بجووتی گرنگ نییهھنا و پم ئهتدا ئهكهخورمایه

. ی بخواوهس بۆ ئهبهری بوون پت و پهمای فریشتهمیشهھهی كهو زمانهچاو بهزمان نا بهتۆش به

م و لكی وشك خهر پهسهك بم جون لهبه.. ی دادم ھهبه، جوموتم من ئهئهچاوی بهمجارهتا ئهوهئه، ی نابیستنرێ تاكهئهكینهخه. تییهگبهنه، ییهب ھوده

م رن تكهنن وهك من بتانگریهكانم وهرھاتهسهن با بهرم كه، مكهقسان دهوهڕهته. نانا پویست ناكا ئاكۆ مرد. بن

مرد؟:رخۆشسه. نگ بهتۆچی؟ ب دهم بهمرد به:شاعیر

. بشمپویستهبینم بۆیهدهمن :رخۆشسه

پاییزم بسپرن بهكهكاسكته

91

باتی لهئوهك لهر یهش ھهنم ئهیهچۆنتان تگهگریسینهئاخ نه:شاعیرزرم و و زرمهنگی قریشكهده(و رقم لتانه، سنگتاندا بتدڵ ورچ له

زیاتر چیتان وهس ب لهس توخوا با بهبه، سهبه، )ژاوكی ئیزعاج دتژاوهكی خۆم یهی پارچهر رۆژهتان كردووم و ھهپارچهتا پارچهوهئه،وێدهشارك و ، وتبمر پشكۆ پاڵ كهسهك بی لهش وهوانهت شهنانهته. نژمئه

راستیان وت ، شتمنگ تگهئاخ دره، نانووم، نوتر ئهرتاسهوتك سهنگ بیا وا دره، ێنوتر ئهمتر بزان خۆش و ئاسوودهك كهیهی وشهوهئه. وتمایهكهنه

.. مكهردهچاو زهنمهگهھۆ گوه.. ئای ئاكۆ گیاندا پۆشتانهو چشتخانهك لهیه له به، كردكدا كارت دهیهچشتخانهلهكانتان میوانه. كرامیوان دهش بهس مریشكی برژاوی تدا پشكهبهكه. ھننهوهكانهئسقانهو مانان گۆشت بهمهك ئنگ بوو وهیان پ نهوهئه

ئسقانه، كانر فی خۆت و پاشماوهسهوتیتهر زوو كهتۆش ھهبۆیهستاشت پی وهنا و كهش دهكی رهیهالگهعهكانت لهكرۆژراوهواوی نهتهبه: گووتیده

؟ت بۆ چیهو ئسقانانهھا ئاكۆ ئه: وهدایهمت دهوهوههمرشهب س و دوو به

كان دایك و گهزانی سهیئهستا نهم وهبه، گم راگرتووهستا گیان سهوهت لهوهھیوای ھاتنهنگان بهبووین تا درهئمه، خوشك و براكانتن

تای ر خوانی بهك ئسقانی تر بۆ سهیهالگهو ھنانی عهچشتخانهوهھاتییهدهتۆش كه. توتایندهك پاساری ھها وهرگر دهبهمان لهئواره

. رپی دایكتبهك و فت دابتهیهھلكهموو دنیات كردب بهك بی ھهوه، كانی دایكتدڕهپاهقهتوانیهئهوههرمشهبهوهكانتهییهقاوهدرزی چاوهلهر ت ھهكهخزانهژاریتۆ مردی و برستی و ھه، چچی ئهم بهبهمخۆرم بووی زۆر جار خه، مكهنیا رابردووهئای ئاكۆ گیان ھۆ ته.. مردننهكرد ست دهرچاوم وام ھهبهبووی لهئهورهگهھندهوهشهو بچووكیهبهنو ژر بات و بهیتهمخهوێ دهیان خۆم بمه، وێر سات بتهتوانی ھهئه

پاییزم بسپرن بهكهكاسكته

92

ت ئهو كه زۆر شه. یت و ناھی زامدار بممبهدا دهزهرم و نرهزاران سهھهرم ژوور سهھاتییهیاڵ دام ئهخهو لهڕكردووهگریان تهم بهكهرینهدی سه

د ماندووی قهوتم بنوو ماندوویت بهچاو پت ئهزمان نا بهو دیسان بهینش سبه، وهبكاتهك گیایهلكهری پهی سبهوهراستكردنهبیر لهسك كهكه....وساگوم ل بگرێ ئهی داوهعدهستا وهوه

نا ئاكۆ گیان با ، وتیگوچاو پم دهر بهزمان نا ھهك خۆم بهمنیش وه. برسی بین، و بینب خه، ر خۆمان بگرینر نھنی بن با ھهكان ھهبرینه

جی بوو لهئه، رگرتایهتی وهك تۆز عیبرهیهمینهم زهر ئهئاكۆ گیان گهستاشت ك وهكانی تری وهسهكهركام لهستات و ھهفرمسكی وه

دهكهدوو ورگانهو پیاوهڕت ب ئهئاكۆ گیان باوه، قوك ھهژدیھایهئهو پیاوانه من زۆر له.. وهوتهكهیان بیر دهسپ و مۆرانهئه، سپئه، ژارھه. شو دوو ورگانهت ئهتایبهنن بهكهورگ پ دهبهترسم كهده

ر ك ھهو دیشم وهمن رابردووم نییه، خر ببوورننهچییهوهئه. ھا.. ھاك كا و وهوالی خۆی دهمالو ئهیری ئهیی سهشپرزهبه(دخۆش خۆشه

س كهتكایه) كانی بووبترییهوهبیرهس گوی لهبی ترساب كه)كهشتهكاتهروو ده(ی خۆم بوو یاكی شاعیرانهخهمهیبیستب ئهنه

ر بهیتهت بخهشت ئاسایهتهمهو دهو ئهوهرهدهتۆ بۆ ناچیتهھی كوڕه. ئاوباران تا پ ب له

. ن فاسۆلیا ناخۆشهی بۆ دهئه، . سیانزه، كاندكتۆره، كانیرهته:شتالی مز و چم بهخوا برا من دهبه) یمهتهست و زۆر بهدهھه(:رخۆشسه

تی فاسولیا وتوویهگریس ك چ ئاژهئاخر نه) كهبۆ شته(وهی خۆمهزهمهت ب علهنهیتان بهشه، بۆینباخ بۆیم بهز راكشم وبیكهك گهتاگوی یهناخۆشه

بهھی و بیالھی و تیالھی كهوه) وهڤكردنهخۆ گیو بهكهم شتهردهبهچتهئه(بهزووریشم كوڕهنكی خهی نهلهبری مهقهبهرسكی ناوی خوایهجموع ھهمهجاركی تر بی فاسولیا ، شبووت چووهنكهعهلهبازهنهچهم شاعیرهقی ئهته

. وهمههكك توكت لدهیهالگهم عهدهت ل دهك زلهیهناخۆشه

پاییزم بسپرن بهكهكاسكته

93

ڵ كت بوو؟گهله:شت، زبیحی پساویی تهر دهنابتم بوو ھهڵ جهگهله) ندهپای پوه(:رخۆشسه

: شت. فاسولیا ناخۆشه) وهالساییهبه(ڕ ناشیرینتر ی تهلۆكهی لهھه، مردوت مرێ. چوزانم وامزانی من نای

بن بهیان ناخۆشهجا خۆشه)كهبۆ شاعیره(وا من رۆیشتم :رخۆشسهی وهرهدهلهژاوو ژاوهواو بزارهدا بابای شاعیر تهم كاتهله(كلكی بارگیرم ، ریكی كوشتنی بنت بی خهی ئافرهنگی قیتار و قریشكهك دهشانۆ دت وه

. )نگی باراندهرم سه) خادهداكهرهنجهرگا و پهست دهدهھه(قی ئاخ مشكم ته:شاعیر

م بارهئهواسیوهپوما ھهشاخكیان بهپكهی كهدهچییهمهدش ئهھۆی ، قاچاخچیان، كركاران.. كانركردهھۆ سه.. ی دادھه.. مول ناكرێحهتهكوژرن گوێ مرن و دهدهش كهوانهی مردن و كوژران و ھۆ ئهوانهئه

ودیو دنیای ئهبهنیا شتك كهتهواتهكه، م داخسترگاكهبگرن وامن دهر ببن و كان ھهبا گولله، كانمهرییهوهم گرێ بدا بیرهوهو ئوهرگاكهده

جاڕ به، الدا بنكان بهبا شاخه، كان خاپوور بنبا شاره، بۆن و ببنوهمهرگاكهودیو دهلهمن چی كه مژوو بهمن چی؟ بهم بهنهھهجه

ئا .. به، ك بی تووشی ھیستریا بووهن قاقا وهكهپدهنینكی شتانهپكه(وادا ھهك بی لهلكوتان وهپهوتهكهی گریان دهپمهداته پ دهله(من چی ئا به

)كابكات ھاوار دهلهمهبه، ، نخوبه، كگوڵ نه، خونك بهین نهگوڵ سووركهكان بهقامهبا شهم ریات دت ئهشمهو قهبهنگی قاقای قهدهوهرهدیوی دهله(خون ك بهگوڵ نه

ك وه، وهكاتهی دهكهكانی كراسهموو قۆپچهگرێ ھهب و گوی خۆی ئهھارتر ده.. كاننینهزنم ھۆ پكهم نا من مهبه)بخنكریكهبی خه

پاییزم بسپرن بهكهكاسكته

94

تا بزانم له، رێ بۆ ناوتاندها منیش دمهنگتان بت وكان با دهفرمسكهی وهرهدهم چوونه. م.. م.. ھز و ترسناكن وا من ھاتمھند بهوهنزییكشمه

)شاعیرن ی بۆ دهگیان ئهی خوایهئه، وتحه، سیانزه، سیانزه، وتحه:كهشته

. فاسولیا ناخۆشه

تاریكی

، وهی ژیانهورهنگكی گهجهدایهوا كاكی شاعیرمان خۆی فێ:راویبۆخۆی وشهوتا ئستا جیھانكی لهنی ئهخۆی واته. تیاشیدا بكوژرێنگهره

نی كات خۆی واتهی كهوهیان پاش ئهم جارهی ئهده، دروستكردبووین سبهكه، دروست بكاتو پردهكانی ئهئسقانهبابجو و لهیهجوه

و ئستا ئه، ئاستیاالوازبوو لهوشهك كهینیهو سبهوهخاتهنزیكتر دهبیر ب ری شمان لهوهم ئهبه، ڕوادهوهپشهكی نوێ لهڕوا و مژوویهده

نزڵ؟ مهبگاتهركشهسهم الوهوێ تۆ بی ئهنگاوی باریكی دهباریك ھه. وینمووان دوای كهرموون با ھهفه

یتاریكمبار تیایدا غهوهی پكهكهویستهو شاعیر و خۆشهیهكی بچكۆلهیهشون باخچه(

)نجامكھیچ ئهتهیشتوونهگهدون نهئهمكهك بی دهدانیشتوون وه

شتكن بۆ مانهون واقیع چی و چی ئهس مژوو خهبهسهبه:تئافره. كانمان و ھیچ تری كلهوهرازاندنه

ھا .. كانمانی كلهوهدرۆخستنهشتكن بۆ بهمانهی بۆ نای ئهئه:شاعیر. بۆ نای. زیتی خۆت بوویت و دانابهللهتۆ سواری كه:تئافره

پاییزم بسپرن بهكهكاسكته

95

. وهوێ سوارببمهمهزیوم و ئهدابه، وهوانهپچهنابه:شاعیرتۆ ) وهانهویستی پاڕسۆز و خۆشهلهپهنگك كهدهبه(:تئافره. مترسنوتنت ئهسرهوی و نهناسره

خۆی ببپسنم كهپۆالنهو شهموو ئهوم توانیبتم ھهسرهكات ئه:شاعیر. كانشیرینهنارهكهنتهیهگهئه

م ویستیت بۆ من ناچاری كردوویت ئهزانم خۆشهئه، كانمگلنه، مای منخر نه، مكی ناكهخهر لهسهداوای چارهرگیز منیش ھهبۆیه، یتبكهقسانه

. رگیزم ھهمیان ناكهئه. كك خهئیتر بۆخۆمان بین نهكهھاتووهوهكاتی ئه.. ئاخر، ئاخر:تئافره

م ماندووبووبم كهست دهوا ھه، چییهوهئه.. ئۆف:شاعیر.. تاگهك جاران ناسك نیم لهوهمژهله، زانمتۆ جوانی ئه

. مناكهواو خهتهم شارهئوارانی ئهئای له، ڕابوویگهك مس سوور ھها وهرمشهم دیدار چۆن لهكهیهبیرته:تئافره

ناتوانی و بچوكییهم تۆ بهكهردهچاو زهنمهگهئاخ ھۆ گوه، مكهئای پاسارییه. یتئاگر تركه)وهندنهخۆڕاژهبه(:شاعیر

تھشت خۆشم بویی ئهبۆچمندهو رهتزانی من ئهئهكهمندهناھهی دی خۆشما پهیهبچكۆلهم وتهله

تھشتبۆچی ئه.. ئاخر بۆخۆو بمگریهشقهم بستوونی عهببی به

جنو و تف و درۆلهمم پهرھادكم دهتزانی فهئهكه مۆستهندێ شاعیر دهك ھهشاعیرێ نیم وه

ی شوهلهكهتهو ئافرهكهشاعیره، وهبتهژاو دروست دهو ژاوهنگی قریشكهده(ون و كهده، وهسنهئهون و ھهكهده، كوتنل ئهخۆ رزگاركردنكی الوازدا په

وهسنهئهھه

پاییزم بسپرن بهكهكاسكته

96

مان كهكانی شارهمیزهپاك و تهقامهشهریكهخهئوه، وهرهبۆ ده:1نگیده.. وهرهبۆ ده، تان نییهشونانهم جۆرهی ئهوهژوورهمافی ھاتنهئوه. نكهس دهپی

.. وهرهبۆ ده. كنك یهورگ و گیرفانمان وه، خرك، ڕی خوالهكینهخه:2نگی دهتاق (. زیندووی رزگاری بتھ بهنهوهو الی كهئهھا بیگره:3نگی ده)قهنگی تهتاق ده.. تاق.. تریق

یان؟وهنهدهم دهكهرزهستم قهبین زیاتر ناوهسهله:4نگی دهون ئای فریام كه، دهورگم ھهس لهبه، سهبهكهپیاوه، تو خوا:5نگی ده

. كوشتمی

جۆرك بهكان ئاودهگوهبۆ شاسوار تكایهوهیالنهمیم گهله:6نگی ده ك چرۆبن نهچرۆكان گ .

كانمان جوعبهنگمان لهو ڕهشار فچهھاتینهوهشاخهلهكهئمه:7نگیدهس رۆ بهپهڕهبا شه، یننگ بكهكی پ رهنابوو تا خواست و مشكی خهنهب........ .ل و پۆ پهكتردا له وی و یهزهبهخۆیان داوهھندهكهتهشاعیر و ئافره(.)یانهر ئاه و ناهھه. جونم ئهئاستهتوون و بهوكه

تاریكی

مژ ، كی قودایهیهداغهلهنیا دانیشتووهیدا تهكهسوچكی ژوورهشاعیر له(: شیعر دهوهرخۆیهبهدا و لهی ئههكڕهگهجله

وهدیدارم ناگاتهپی بن ئیتر بهڕۆم و تكایهمن ئهوهمیش ئاوڕ ناداتهچه، ڕۆمم ئهك چهوه، ڕۆیشتمكه

بو زوو ئه، میشتم و تشت ناگهگهی تت نهو لوغزهھۆ ئه، تھی ئافرهك یهمژهسووفك و گهیلهفهكهیهپیاه، دام وتهتیش لهئافره، بمزانیایه

پاییزم بسپرن بهكهكاسكته

97

ت ئافره به، ویش جی ھشتمئه)رانبۆ بینه(، وهخۆنهك نرخ تیادا دهیهبه. ندهئاستیا گلی نیشان دهكانیش لهسووفهیلهفهكه، یو شتهئه

كانم بوونینهرۆژی مردنی پكهوهتۆ جیابوومهی لهو ڕۆژهئهدا شون پكانی تۆ ماون نگهتهم كۆنهئستاش له

یرهراستیدا سهله) ھا. ھا.. ھا.. نیكهقاقا پ ده()یداكهویستهڵ خۆشهگهكانی لهرییهوهبیرهك لهبۆ یهوهیاندیهگهفالش باگ (

یریتۆ زۆر سه:شاعیرك چی؟یر وهیر؟ سهسه:تئافره

تا ، كاپۆل دهسلیمی شهی خۆی تههمهتهو ماسییهك ئهیر وهسه:شاعیرلكاودا خۆی ناشیرینترین زهم لهبه، جوانترین ئۆقیانووسنتهیهبیگه. وهبینتهده

. ر ماسییهھه، ك بر جیهھهماسی له:تئافرهژین زیاتر ھاوڕی لكاودا دهزهی لهو ماسییانهئه، مبهراسته:شاعیر

. نمكوتهرهبۆق و سه. ....زانیوسا وام ئهئهكینهی خه ئهبهم من بم به، مكوتهرهو سهھاوڕی بۆقشبیھی كردم بهویش تهئه

ویش رۆیشت و ك ئه، لماندتان سهم رایهفیعلی ئهخۆتان بهئوهچی كهكا واو دهڵ چ ماركدا تهگهیی لهنگۆرهوانی ئهزان شهئه

).وهتهكانی دهشیعرهدرهوهم رۆیشتنهدهبهوهر خۆیهبهله(نامنووم شیعر و ئهمشهئه

پ نابشیعر مۆمكهڵ فواگهله، ك نیممن شاعیری چرایه

. كشابیان ت ھهنجهپه، من شاعیری وت نیم

كانیو پۆلیسهدان شهسهكانی جرت و تف و لیسه

پاییزم بسپرن بهكهكاسكته

98

، كانمیان راو نابویستی و شیعرهخواو ئاسمان و خۆشه، ی خۆشم ویستوونوانهھۆ ئه، خۆشم ناون

. ڕێگهمارتانا دهدهت بهھوههشئوه، خۆشم ناون

. ڕێوهپم ئهگكهویستیتان سهخۆشه

تاریكی

)رز دهنگی بهدهران بهبینهر بهرامبهبه(:راڵنهژهموو ژیانمان ب تی ھهناعهیین قهی دهوهئهرج نییهك وتم مه وهبه

ریا ی دهدڕندهمن به. موو ژیانمانر ھهۆ سهبكیشهیهرهنجهم پهبهم فێ ھا بشكهی ملیۆنهوهمۆ پاش ئهچی ئهكه، ناسراوم با پتان بم

ر گه. م ھۆ ھاوڕكانمترسم و دهترساوم و نه دهنهوهناو ئاگرهوهتهداوهو بشكهزیندان نن كهش لهختانهو درهموو ئهخۆشتان بوم ھه

كی یهركردهكدا سهیهر بشكهھهمۆ لهئهچونكه. وهوتهكهیان لدهوهوڕهره، خ پدان نییهزۆر جی بایهتهم حاهخۆم ئهی جا چییهده، بینمنووستوو ده

، تاعوون، مم دهكهلهكانی گهرۆهدا بهم بۆنهریا نیم لهی دهی من دڕندهئهك رباز وهی سهب ئوهر ھیچ نهگینا ھهبن ئهب ھهر دهھه، ڕشه، وهرشانه

كانی وت ینی خۆشمان ب تا سنوورهبه) چرپهبه(راڵ نهژهمن نابن بهرتییهی چۆن؟ كهئه، بنتر دهورهكانی گیرفان گهسنووره، وهبچووك بكرنه

رهنگاوهوو جهم دئهبۆ نموونه، نگ بتر بۆ جهنگ ھهسامانی جهم ئهبه، نراڵژهی ببن بهوهس بۆ ئهبن بهده، گرنده، كوژنده، نگنجهده

وانییه) بۆ دوای خۆی(جوانترهلیرهنگیان لهرهكه، رهنگاوهدوو جهكانم؟خنجیله

؟ی چۆن وانییهم ئهوره گهبه:كانربازهسه

پاییزم بسپرن بهكهكاسكته

99

كان رهنگاوهراڵ و جهنهو ژهوهبنهكان دروست دهنگهو دهژاو و قریشكهژاوه().وهستنهئهون و ھهكهكداو دهیهدن به. ھینڕ نهان كرد تا شهرمشهئمه:1نگیده. نگینجهتر دهحشیانهوهمجارهئه:2نگیده. وێ بنوێیهن مناك دهنگ كهكان بدهكهچه:3نگی ده. بژی وت.. راڵ شۆنهژهبژی :4نگیدهك دینارم كری یه500كی و زار دینارم پشهھه50گیانكاكه:5نگی ده. مانگ. تبابان نهولهبا شهوهكوڕم بخه:6نگی ده. ی لوی فن خانمه دهماشه، وهرنهوهوهرنهقۆو وهی چهرتشهبه:7نگیده. مكانتا نقووم بكهپرچهم و چاوم لهبادهرم بهمكهویستهخۆشه: 8نگیدهداریھرهی نزاری چاوكاڵ و بهگوه:9نگی ده

ب دداریچۆن وا ده، جارێ ناتبینموهچل شه

تاریكیدا لرهپای چی؟ ئمهی و لهتاكهدا گیرانه)تاریكی(م لو لهئه:راوی

عقول موو شتكی نامهعقولدا ھهزروفی نامهلهین كهكهدهوهی ئهشهبانگهس ركهھهم نمایشهوانانی ئهى پاهڕادهكجار بهك یهم نهبه، قولهمه

رگرن رك وهئهموو شت بهكی ھهخه. یرهرۆژگاركی سه، بۆخۆی بدوێسك كهبترسوهك بی لهوه، كاوالی خۆی دهمالوئهیركی خرای ئهسه(م به

ھاتووهوهكاتی ئه، رینهلی برادهم گهبه) رانكانی بووب بۆ بینهقسهگوی لهب ، ینركی نویان ل دروست بكهبهوگیانلهوهینهڵ كهڕ تكهگورگ و مه

خۆتان بپرسن كهی با لهالمار دهو ب لیك و پهبهب كه، خونك ناسووتن؟ك یهك وهیهپوولهك و پهمار، ردادارستانكیان گتبه

ساتكی تر ، نامان ئستا م دارستانی ژیانهی با ئاگاداربین ئهبگومان دهرگی م مهك ئهتوانین مادامهخۆ ئه، رووبداتمهھین ئهر نهگرێ گهگ ئه

پاییزم بسپرن بهكهكاسكته

100

رگی مهبر ھیچ نهھهوهبابین پكه، تمییهنووسكی حهچارهپوولهمارو په. ینكان پش بخهماره

: كۆرسدینار بۆچیكێ بهقم ئهی ئارهر دهگهئهمساڵنج و ماندووبوونم ئهی بۆ داھات و رهر دهگهئه، ی چاوم لهم كانیاوهكو بنی ئهوهوهباای دهده.. . وهبای دهده

و ھیچ خاك نار پشتی خۆت بهگاسنی سه.خۆت بكه

چوار ی كهو جوتیارانهر وابوو ئهی گهده، یتا پبگه، ن تبگهن دهھه:راوی، ھی ئاغاكانیان پتر بماریان لهڕنن و عهدان و نینۆك ئهرزی ساڵ بهوه. و ھیچی ترواندایهیشتنی ئهتی پگهخزمهمان لهیشتن ئهچی تگهكه

: كۆرسخوار وهداھاتهووههۆ بوو فی و لئای كام ھهچنگ خون ردكدا و بوو بهبهسنگی تاشهخۆی دا به

یۆیانهو ھهك ب لهویش یهویستیان ئهكات كه. درننو چاوانی بریك ئهله

. مین قوتی داودا زهشهنیوهخت بوو لهئای كام دره، ویستیان بۆ شاری بننكات كه

وردی شاھانهی زهچرپان بهبیكه. وننژنی سوتانی تیا بخه

ن بهكهوالیس و چراكان دهكهبن بهو كۆرس ئهوهبنهكان دروست ئهقریشكه(. )نندایانئهوهپشت خۆیانهران و چاراكان لهبینه

تاریكی

پاییزم بسپرن بهكهكاسكته

101

، كردنھاتووچۆ قسهك لهخه، قامی گشتی شارهشه:شونوهر خۆیهبهلهكهشتهوهشونكه، سوچكیله، دانتكی زۆرهشخهمه

).ی دێورتهبۆ ، خر ناخۆش نییهنه، شكهخۆڵ و مه، و خۆڵشكهمه، سیانزه، وتحه:شت

ندێ ھهزیادبووندایهی لهكهشت بوونهم شتهئهوت سیانزهحه، بووناخۆش نهر بكات رامبهكی بهیهس جولهر كهھهنهبۆ نموو، تی نوی تدا دروست بووهحاه

) رد فعل( دوایدا دهر بهكسهیه، وهكاتهی دهو خراتر دوبارهو لهك ئهمیش وهئه. )رد فعل( كات و دهستوور دهمان دهویش ھهریت ئهست بۆ ناوچاوی بهدهدا پ كهڵ شتهگهلهربردنن سهریكی كات بهدووالوی بازاڕی خهو شونهر لهھهك بن وهیدا دهی تر پهكهربازهراڵ و دوو س سهنهدا ژهم كاتهنن لهكهده

رقای قسهشتكی گرنگ بدون سهك بی لهریكی رۆیشتنن وهربوارانی تر خهی پ پلهوسھش ئیتر حهكهو رۆیشتن و شتهقسهونهكهستن دهوهو جارجار ئه

وت یهكان دهربازهراڵ و سهنهژهواندا واتهدوای ئهبه، ماوهكانی نهنیالوهرابورادش نگاونان جارجارهھهوتهكهدهوهوانهپشتی ئهترك لهی نیومهبوات نزیكه

شیانهن ھهدهترسك یان رزك نیشان دهبینین جۆرهراڵ دهنهژهكی شار نهخهدا و ئهكان ھهشتهق لهشهدواوهكان لهالوهك لهپ یهلهوهنوشتهبۆی ئه

راڵ نهچاوی ژهبتهدوایشدا چاودهر بهكسهدا و یهئهك خۆی ھهش وهكهشته.. ردفعل.. . كا ویری چاوی دهو سهكهشتهلهوهتهڕاوهرگهدا وهو كاتهلهكه

، كهی شتهوزهوتهكهلدان دهب و بهمارگیری دهدا دهم كاتهراڵ لهنهردفعل ژهبۆیه) رد فعل( دهوهیكاتهیكات دهراڵ دهنهی جهوهك خۆی ئهش وهكهشته

ی فرمان بدات وهم پش ئهزان بهتی كردنی خۆی دهسووكایهبهوهراڵ ئهنهژهك یهی و گوللهكهمانچهبات بۆ دهست دهی ھاوڕی دهربازهو دوو سهك لهیهرانی دراب ك لهیهك بی گوللهوێ وهكهش دهكهشته، وهكهشتهن بهدهی سست بوونكی خرادا شوهپاوتل لهتهوتهكهست و ناتوان دهوێ ھهیهده

ردوو وایدا ھهدوت لهحه، ئاخ سیانزده، وتحه، سیانزه.. ئاخزوو زوو دهر راڵ ھهنهژه، كشندوای خۆیاندا رادهڕ بهی تهك لفهوهكهشتهكهرهفسهئه

ن كهدهقسهوهم رۆیشتنهدهچن بهردهبۆی دهك گوللهش وهكهو دووالوهیهتوڕه

پاییزم بسپرن بهكهكاسكته

102

چواو تك دهتهكهگشتییهزعی شونهوهوكاتهنن ب گومان تا ئهكهو پ دهكردن لهقهگرتن و لدانی و تهونهكهرباز و پۆلیسی تر دن و دهك سهیهژماره

. كهكهخهتاریكی

كی یهئای ژیان چ شاشه) رانبۆ بینه(چاوی خۆتان دیتان خۆ به:راویییم زهراستیدا من ئا من بهھنجم دێ لهڕزینهببوورن به، رچووهدۆزن ده

ی ئوهكانتان ج ناھن ئای كهی شونهرێ تاكهئه، وهتهدا دئوهبهكرێ ئای ده.. ڕزتۆ خانمی به، تۆ ھی كوڕی باش)دانیشتووانك بهبۆیه(

.. ه هی چاوتان بت؟ ئهر زیتهدا ھهیهردهنجاڵ و ب پهم دنیا جهلهئوهت لهتایبهبهئستا ئوهنگههم ریناكا دهقه. ش نابوورن ئائستا ئوهنگهره

و ئاسایی نییهزعهم وهخر ئهنه، راڵنهجهچۆن ببن بهدان كهوهی ئهداغهی تاریكهوتهشكهو ئهب بدون تا بزانم چی لهب بجون دهده

گرنلم مهتكایهتكایهڕزینهری بهدو یا په.. گوڵ یان ئاگر، مشكانتاندایهترسن ھا؟ ك دهو بینین و بیستنی خهوهبیركردنهك لهخهرۆژگاركه

ست بو س بت ھهر با ئیتر بهرھنهكاكی دهین تكایهخهناتوانم دوای نهدا رانهم بینهتوی ئهگیانی ش ھهم لهكهوقیتكراو دهبوونی بۆمبكی ته

دا شاعیر كاتهوله(ترسم راستیدا من دهئا له.. ئا.. . ئا بهریكهتا خهوهئهرێ گهم راوی زوو پشی ئهبه، ڕێراندا تپهم راوی و بینهردهبهوێ لهیهده

. ستهجی خۆت بوهلهتكایه

من ناتناسم .. من.. ھا، وهبزارییهبه:شاعیر. ناسمئهمن تۆیهوهگرنگ ئهگرنگ نییه، یان باسكی ترهمهئه:راوی

. س نامناسمن كه! من:شاعیر

پاییزم بسپرن بهكهكاسكته

103

ن گهوان وا تدهئهر ھندهكان ھهك سیخوڕهواوی وهته بهبه:راویو رووناكبیرانیش وا نیشان ورهی شاعیر و گهس نایانناس ئوهكهكهچۆن؟مانهی بۆ ئهده(س ناتاناس ن كهدهده

مناسی؟تۆ ئه) سینگتداست دنی بهدهوهكهفیزیبه(یانی ئستا تۆ :شاعیر. به:راوی

. وێوا ناسیشمت پم ب چیت دهی جا چییهده:شاعیرتكایه) وهپاڕانهبه(تناسم یان نا م ئهگومان بكهین كهوت وابكهمهده:راوی

ر گهئهوهپاڕمهواو ناب لت دهش تهمهكار به، وهپاڕمهم لت دهورهگهت بووم تكایهكهئاه شه، وهرهدوورم خهلره.. . وهدرزی چاوتهوهخستووتمه

. ڕامدواتدا گهبهڵ ھندهپشتی كیسهكانم بوون بهقاچه، ییزهبه

نگ بهی دهڵ ئاودا ئهگهلهك شمشر بازی وایهی وهیی ئهوهئه:شاعیر؟كا تا ئستاش ك كی رزگار كردووهئیزرائیل ب رزگارتبه

ك ك جوانترن درۆیهھی خهب تۆ درۆكانت لهم ھیچ نهورهگهنه:راوی. یندابخهشانۆكهك درۆ بانیا یهته

پم نای چ سندانكه:شاعیربینی؟دهشاماتهم حهئهچرپهكش و بهران رادهبۆ بینهنجهپه:راوی

.. عنییه) وهالموباالتكهبه(:شاعیر. وانم ئهكهقاچت زمانت ماچ ده.. ستتدهم تكایهورهگه:راوی

وان چینئه:شاعیرنكهرت دهداوای سه.. رتسه:راوی

ر سهلهوهماهرم لهر سهدهتهھاتوومهمۆكهم من ئهبه، ئاسانه:شاعیر. دواخهم داوایهئهتكایه، ج ھشتووهكهرینهسه

.. ك درۆ بۆنیا یهم تهورهگه، كی جواندرۆیهواتهكهده:راوی

پاییزم بسپرن بهكهكاسكته

104

چۆن م گامشهئاخر من ئه) وهر خۆیهبهگێ لهرئهروو وه(:شاعیرنازان مهئه، ستی كردوومت مهساهبۆئهوهڕانهو نازان من گهنم ئهیهتبگه

. ك پ جوانترهیهماگهكچی سهنم لهارستئستا من كچی ناو داجاتم ب م و نهمكدا فێ بدهلغهڵ بهگهكرد بتوانم لهزم دهحه.. خ.. خ.. ئاخ

. كهتایهچ پهمهئه

وتت چی؟:راوی)وهندنهخۆ راژهبه(ك من بوو ینش وهم سبهھیچ ده:شاعیر

رزهبهرزهبه)قاقاوهبه( بهرزهند بهئای چه)داویدا ئهزهداو قاچ بهل ئهپهچه(

رستمیپهو قژی ئهر تاك لهگهئهوتكهرلوم دهبه

ك گۆرانییهكردهئه، فوراتم. گرتبمو دنیای ھهتی ھهمنایهیرینسهی چی ئمهده:راوی

م دهنینكی ناقۆ و بهن و پكهكهقاقا پده(زانی ئهتازه:شاعیرعات ملی ك میلی سهویش وهكا و ئهدهڵر شانۆ چۆسهلهوهنینهپكه

. گێدوایدا ئهبهنگی ده) رانبینهكاتهروو ده(كی جوان نیا درۆیهڕۆ تهم مهورهگه:راویكان نگهده، گوشری ئهراوی توند سه، وهبتهكان دروست دهقریشكه. رنك و بزاركهترسنا

. ھیوای كرم نینون وھیواكانمان خه.. كانمانونهكرمیش بین خهكهئمه:1نگیدهچی وهبنهناو خۆیاندا كۆ دهلهكهدوو ورگانهو پیاوهزانن ئهئه:2نگی ده

ن؟ده

چی؟.. چی. چی: 4و 3نگی ده

پاییزم بسپرن بهكهكاسكته

105

ت مانهو پشان س خۆی ئهمای دوو بیخۆ و لهربهك سهیه:5نگی ده. كابۆ ده. كابۆ ده.. كابۆ ده.. كابۆ ده:6نگی دهس؟و بهندهوهئه:7نگی ده. ی چیتری چیتر ئهی چیتر ئهئه:6و4و3نگیده. نینكه.. . پ.. پ.. نیننین پ ناكهنین و پ ناكهكهپ ده:وهموو پكهھه. وهنین و بیایهاكهخر پننه:4و3نگی ده. وهبیستنهر وا بوا كاك دینار و دینارخانیش ئهی بۆنان گهئه:7نگیده. تبۆ خوندنی ئایهسهك بسم الله بهبۆنا؟ یه:8نگیدهر پشتی ھهو لهحاڵ نییهدنیادا مهن لهدهكۆڵ مه، وام بنردهبه:1نگیده

. یهك ھهیه)ئا(وهكهیه)نه(. مشكممشكم كوڕه.. قیمشكم ته: 2نگیده

. ترسیدایهمهكان جیھان لهقامهر شهسهبا پیاوان بنه:3دنگی. ترسیدایهمه.. ترسیدایهمه.. ترسیدایهمه:4نگی ده. كی فنك و لوسیهرگی سپی بازهھای به.. ھای كوتاڵ:5نگی ده. یهوهكهرگاهدیو دولهكهچیوئهمژوو به:6نگی ده)نگی گریانی مناهده(ئینگا .. . ئینگا.. ئینگا:7نگی ده. ینشان بكهیكان نوتهكان راستترو چهراستهپویسته:8نگی ده.. حاهوێ سنووری مهكوێ ب دهر لهنجهخه:2و1نگی ده؟ژیان چییه:5نگی دهدیهبهكی ئهیهقریشكه:وهمووان پكهھه

.. قریشكه.. قریشكه.. قریشكه.. . قریشكه

تاریكی

199: موزیته

پاییزم بسپرن بهكهكاسكته

106

..یاداشت

پی و تا ئستا بهوتمایهكهنگ نهوا درهبوایهئه، ب گومانكه. بوایهھهیهم یاداشتنامهرگكم لهند بهچه، رتیمتی نووسهرورهزهباشتر لنهم كهكی راستگۆی ژیانم و لهیهاونهئبوونهیان ئهكهر یهھه

ر لواو پویست م گهبه. )ذاكرةفقدان(مشكی داگیركردووم كه، بووتهبهھه. مدرغی ناكهوهرییهوهڕی یاد و بیرهتا بتوانم له، بووم كو لهبه، نییهوهمیمهرخهمتهكهش لهباشهو شتهبوونی ئهنهعسدارۆژانی بهت لهتایبهبه، دایهوهستانهوتن و ھهراقی ملیۆن كهع ،ئاشكرا كانی بهرییهوهیتوانی بیرههئك . بووغهدهموو شت قهھه

و ر جوهسهسانسۆر لهمیشهز؟ ھهر كاغهسهخۆشبوێ و بیانخاتهم دههئوڵ حاڵ ھهرھهبه، یهووهلهكهتاوانهواتهكه. بیرمان بووه

. بودوا وانهمهلهتوانم ئازادتربم و ئستا ئهكه، مكهلهندامانی گهو ئهسوپاس بۆ ڕۆه

. ش بمنی یاداشتنامهب ترس خاوه

سوپاس و سوپاس 1992ری ئۆكتۆبه

لیكر عهبوبهئه

پاییزم بسپرن بهكهكاسكته

107

)1(

نی سهحه(كانی هگۆرانییكك لهڵ یهگهنیام و لهتهوهماهو لهمشهئهوم لهمشهك ئهوكی وهشهكه، یو گۆرانییهئه، ژیمدا ده)رزیده

یدا گهو لهواو كردووهڵ تهگهله-سنه–شت ردهسهكوردستانی ئران لهی كهو جیهبۆ ئه، دواوهوهمگتهده. مكهی ڕۆحم دهوهوانهحهست بهھه

، ش جی جھشتنهتهم حاهئهتهبهم ھهبه. شق بوومتیایدا میوانكی عابۆ ساتكیش ناتوانم بهكه.. ك بم مرۆڤم ورچییهی ھهوهرلهمن بهچونكه

ی رشهو عهبۆ دابانم لهسهك بهیهچرپه، كیهخشپه. واوی خۆم جبھمتهم و لهم ڕۆژگارهلهت كهتایبهبه، نمدهری دهوهیاڵ و بیرهجارجار خه

ڵ گهله، ستی شتكهپه. نگك خۆش و ھمن نییهموو دهدا ھهشاره. بووهورهگه، بوونماورهگه

ست بهنیاییدا ھهتهله، وابووممیشهمن ھه، م پ ناخۆش نییهنیاییهم تهئهنیاییتم هت(مم وتووهكهدۆستهزۆرجاریش بهبۆیه. مكهباغی دهرهقه

چی له. دونك زیاتر خۆی دهخهویش لهئه، ویش وایهئه، )وێخۆشدهن دهكم دهیهموو پارچهشی ھهبه، بۆ منھیچیان پ نییهم؟ كهك بكهخه

ناوی به. زۆردارن، رانیش مرۆڤ پیسنندهھهو لهم وتهتا لهوهئه. بدم نهو وهوتمایهردك بكهبهبریا له، كرتمرۆڤ دهیئیھانهوهتییهمرۆڤایه

مانا نتهیهمگهی دهشتییهھهبهستهو دهكوا ئه. بوومایهمرۆڤ نه!ت؟كانی ئینسانییهقینهراسته

وهڕهلهنكانك ھهخه. نكههئواوم وا بوا ته.. م وتهكی ئهخهئاخ لهن سهحهنگی كاكهدهكه، رحاڵ خۆشحامھهبه. ینرندهرازكی دوو پ بهبه

. نمبهن و دهبهستیم دهپهله، بر ھیچ نهھه) السنه(كانی رییهوهو بیره

20/10/1992

پاییزم بسپرن بهكهكاسكته

108

)2(كانی وكانهدك لهیهلهكه، مڤزیۆنهلهو تهمۆ بۆ فرۆشتنی ئهئهر لهبه. وهرهدهاڵ چوومهمله، تا بۆم بفرۆش، دامنابووراجخانهھهگازینۆی ترك لهند مهدووری چهبه، شونی دیاریكراویشتنم بهگهزۆر زۆرجاری ترو لهكه، رككهرۆزهدهوت بهچاوم كه، وهه)عبشه(

نگ الواز و ره، ساڵ40تكی نزیك ئافره. رچاومبهوتبووهی تردا كهجگهواوی داگیری تهبه، رنج و ڕوانینم بووهجی سهمیشهھهتهم ئافرهئه، ردزه

كه، دوو چاو. بینمتی دهدایكایه، یاردهو سیما زهلهت كهتایبهبه، كردوومجوان بن یان : توانم بمئهھندهكه، دوو چاو، كاشیان دهندێ جار رهھه

من خۆم ، ك بنییهرچھه، یان پیس، پاك بن، یان شین، ش بنره، ناشرینكانیان نهت و ماندوویی خاوهحمهزه. بینمدوو دارستانی سووتاویان تیا ده

، نموو شتك دهھهو چاوانهئه. ی سواكردنرمشهپن له، ندهنیشان دهنگ و م جهكاتی ئهت لهتایبهدا و بهم وتهله. بنین نهو و پكهرو خهسبه

، تی ئاوھاھا رواهزارهی ھهخمهتهكان بوونهقامهشه، داییهسی ئابووررهھهق و ویژدان م عهسی كهنگ زۆر كهكانی شۆڕش و جهپلهكاتكدا كهله

وتنی رچاوكهرحاڵ بهھهبه. كانپارتمانهكۆشك و ئهیاندۆتهڕزیویان گهكه. ی كردمیرجاران سهماناتر لهزۆر به، یان جیاواز بوومجارهئه.. نزم.. ئاوا، نواندا بشاخكمان لهنگ كهك دهوه، میردهبهیشتیشمهگهی ئینسان لهئمهكه، یخهو دۆزهئه، وهخهكانی دۆزهكورهك لهك ھانایهوه

توو خوا فریام : (ڕووی تكردم و وتی، ویر زهسهتهوه ھناومانهئاسمانه. )..بۆ خوا.. ڕی خواله، ونكه

موو ر ھهقوڕگ و زمانی ھهنگ پ بهده، ئازارهبهنگهو دهئای لهكی خۆمم یهدا پارچهو ساتهكرد لهزم دهحهكه، تمهویژدان شایه، تیهڕشهبهتهبهم ھهبه، ویش رزگارمان بو منیش و ئهی تركردنیا دابنایهبارمتهله

م ندهوهنھا ئهتهبۆیه، بوومو باشتر نهیا لهردینانهبهرۆڤهو مناو ئهمنیش لهی كهوهبوو ڕۆیشتم و دوای ئهوهئه. مفلسی بده750كه، پ كرا

. ییت بكاك خوا ب وهده: وتی، المانھاتبووه، بووو نزیكانهپیاوكیش له

پاییزم بسپرن بهكهكاسكته

109

كانی زمانههك، ی دوور بوومترك لوهند مهمنیش ڕۆیشتم و ھشتا چه2و وهڕرهبگهمهھشتا كه: یانگووتده، تیمویژدان و پیاوه، موهناوه

م بوو كهڤزیۆنهلهھیوای فرۆشتنی تهك كهم ھیوایهبه. رێدیناری تری بدهوهڕامهگهكهوهرهوسهو لهخر فرۆشراوهبهكه، وهڕمهیھشت بگهنه

. فرۆشرابووڤزیۆن نهلهته، جیشتمهگهم كهبه، مكی باشی بدهیهپارهدینارم 1100خۆم كاتكدا كهله، دامدهدینار زیاتری نه800س لهكه

م جھشت و كهراجخانهتكشكاوی ھهئیتر به. تاندوومهیان خهو ھهپداوه) كهرهكهرۆزهده(ڕزهو بهئهفسوس كهم ئهبه، وهڕامهگه، مان ڕێ داھهبهش ئه. می بدهدیناره2و ب ئهر ھیچ نهتا ھه، مابووجی خۆی نهلهئستا . كی ترر ڕیهسهدراوك چووبتهند پارچهیداكردنی چهویش بۆ پهئهر گه، و خۆزگهتی و خۆزگهشدا دم الیهم دانهكاتی نووسینی ئهله. مدخۆشی بكهكه، م پ بندهوهئههوبینیمهمجارهئه

26/10/1992

پاییزم بسپرن بهكهكاسكته

110

)3(ك و خوشكك و خۆم و برایه، كی تریهئوارهر لهموو سهك ھهوه

. ینوهماهك لهزایهخوشكهئواراندا له، سانكه. راسانی كردوومم شاره ھهئوارانی ئه، وهژووهلهكه ، ئواراندات لهتایبهبه. مكهم و دابان دهو خهنیاییتهست بهھه

زیاتر كه، چ ژوورك. موو ڕۆژكمهی ھهدوا وستگه.. وهواتا ماه، ژووركو ئه، نگ تیایدا نییهڕه: رچی پی بنھه، ك ژوورچ نهگۆڕك دهكۆنهله. ھتد.. . ردزه، بۆر، شڕه.. ننیهگهدهوهرگ و توانهمهكه، بننهنگانهڕه

رد و دهپبوون له، مكهپبوون دهست بهھه، واوواو تهته، ئوارانالهو ب مانایی و لكترازانی قاهمهده، تا ڕۆژ نییهوهئه. ردیندادو مرۆڤی به

دا مرۆڤ م رۆژانهله. نكهست و نائارامم نهپه، تی و چی و چیھاوڕیه، نكهدهقسهیان كهزۆربه، دا ژیاونڵ ورگ و ژمارهگهلهدهنوهئهماڵ لهكات كه، ر بزارموروبهمرۆڤ و دهجۆرك لهبه. وهڕشنهیدهدهی ده، بموق دهم زهك سست و كهیهڕادهبه، ناویانمهگهچم و دهردهدهمی له چاوو ده، كیهڕادهبهیوههكار گ. ملمدا كردووهشاخكیان بهپكهكه

ت نانهته. ھیچی تر نابینی، بالمار نهو پهرم و خوین و گوللهته، زۆر مرۆڤداكرد ك دهییهسۆزو تكهجۆرهستم بهجاران ھهش كهو خانمهئهستی سپی جارجار دوو دهكه، وای بۆچووبووم، ری ورامبهبهكی ئستا ھیچ جیاوازییه. كردمرێ و بانگیان دهدهتنهھادهوهكانییهچاوهلهر سهست درژیكردنه كوشتن و ده. ڵ مرۆڤكی ئاسایی تدا نابینمگهله

كه، زیاد بووندایهجۆرك لهبه، ست و ژیانی زۆر كهرامهئابوو ماڵ و كهخیف و سهیهو ڕادهبۆ بهكهم خهنازانم ئه. مول ناكرێحهڕاستی تهبه، یی و ھاناورهون و گهخهپ له، كیهوتنی الشهواتا كهكوشتن به! ن؟رهبهد قهبه، وتنی ئینسانككهوهالی منهبه. سانكوتنی كهو كهستژهر دهھهم ر ئهت ھهنانهته. رنجاكشهیرو سهك سهیهسترهی ئهوهربوونهبهبا : بموهستی و ب ئارامییهڕی پهوپهدم بهش بوو وای لكرستهھه

پاییزم بسپرن بهكهكاسكته

111

یبیست و س نهچی كهكه. خونك بهین نهگوڵ سوور بكهكان بهقامهشه. كردھیچم نهچی كه، سكی ئاسایی و خراپیش بمم كهڕناكهباوهكه، شداوهڵ ئهگهمن له

و ناھباریش نیم بهگوكه، ھدید كراومتهوهسهن زۆر كهالیهزۆر جارو لهسانك ڕین كهڕاپهر لهبهئمه. یشتوونتیگهو نا ئینسانانهی ئهیهڕاده

راكانیمان عس و گهكانی بهندییهوهرژهمسیلی بهی تهو پیهبه، بووینھیچ له، وستمانھه. كرایندهزۆر ڕگا ئیھانهزۆر جارو به، كرددهنهشاخ یاندبووهی ژان و برینیان گهوانهئه، مانكانورهوستی گهھهكه ، ی ال دروستكردبووینوهش ئهمهو ئه، بووهمتر نهكه) رگهپشمه(

جۆرك به، شاریشتنهگهر كهكانمان ھهزانی براو ڕۆهوامان ئه.. ڕینڕاپهجی خۆشحای و كه، ندهڕزو گومان دهروسه، وهڕنهگهئه، رانی نووسهھشتا ئمهكه، وهداخهچی بهكه. واومان بڕازیبوونی تهخۆلهتف ، رپ و وا بوابهتهوتووینهدا كهم وتهسكی بچووك لهر كهك ھهوهواومان ڵ كوردو ئینسانی كوردا تهگهلهكه، ینكهكیش دهیهنھا چركهتهله

كردب .تیان تیا رامهران ژیان و كهینووسهت و ئایهووت لهفرهنه.. تفرهنه

. وهبرستی و سواڵ ناكۆنهی لهستوورو یاسایهو دهت لهفرهنه. نابینن. وادگهبه، ردبهبه، رازگ و بهسهبه، یاسای دارستانبهخۆزگه.. ناده

3/11/1992

پاییزم بسپرن بهكهكاسكته

112

)4(دایكم پاش . دانیشتووینوهماهله، ندامانی خزانڵ ئهگهو لهمشهئه

ئستا ، مای پوورمو چووبووهبووهماڵ نهلهند ڕۆژكهی چهوهئهب گومان له. وهماهبهوهتهكی داوهخۆشی و دنیاییهو جۆرهوهھاتۆته

ش ماناو ڕزی م باوهكهته یهبهم ھهبه، سم خۆش ویستووهژیانما زۆر كه، پرژینئهك ب پكدا ھهر ھۆیهر ھهبهزۆر جار لهڕاسته. یهخۆی ھه

. مك كاتدا بدهیهویستی لهرق و خۆشهكا زۆر كات ش وا دهمهئهیادو ئستا له. وهم ناكاتهیی دایك كهورهرزو گهلهمهئه، رچۆنك بھه

ی وهبایی ئهمرۆڤ پویسته، رای منبهچونكه. ری دوورترموهبیرهنگهڕهكه، بو مژووهریكی ئهخه، كارخاتهدون ئهو سانسۆر لهراسته

وهو راڕهبۆ ئهوهڕانهندێ جار گهم ھهبه. رپرسیاری بكایندا بهسبهله. خراپ نییه، دونیان تیا جھراوهی كهبیانهدهئه

، یشتوونندێ تی گهھهكه، زارترهگران و پ ئاوهب زۆر لهدهئهڵ گهلهی قسهندهوهمدا ئهكهبهدهئهلهكه، ك منسكی وهت بۆ كهتایبهبهكه، زۆر جار وایكردووهمهئه. مق نادهشی عهبه، مكهست و سۆزدا دهھهر وبهمهك لهیهتا ماوهوهئه. كانممهرھهبهبواننهس كورتبینانهندك كهھهت تایبهب و بهدهئهو خۆیشی بهھاوڕیانمهكك لهیهكه)حمودئاوات مه(

نیازهبهكه: ی پی وتموهپاش ئه، ریك كردووهوه خهخنهبواری شیعرو رهبكه خۆت ئاماده: "دانیشتنیكدا پی وتمله. كانم بر شیعرهسهشتك لهتا نگهرهكه، مستنیشان بكهكانت دهقیی ناو شیعرهلنی عهزۆر كهتوانیومه. "كردبدركیان پ نهگلهو جمھورهئستا ئه

. رێكم بدهیهنموونهر وایهگه، زۆر چاكه: منیش وتمو دیاردهھی لهرستی و نهپهتۆ شاعیركی كۆنه: "مدا وتیوهله

، رمانداسهتی بهپاندوویهتی جیھان سهیهشارستانیكه، یتكهدهشارستانیانهك زیاتر ھیچ یهله بزه، جی خۆیدالهراسته. "ك ساۆن و چی و چیوه

چ بهكهم خهنازانم ئه. بوومیدا نهڵ راكهگهلهتهبهم ھهبه، كردشتكم نهی نه) اتئاو(دیاره! ن؟كهك دهستی خهستكاری ژیان و ھهدهوهكهروویه

پاییزم بسپرن بهكهكاسكته

113

له. كچی ناو ساۆنك جوانترهمن كچی ناو دارستانكم پ لهزانی كهئهو ئهی كهشارستانیانهو دیاردهك لهیهوابزانم ساۆن ناشبت به، كاتكدا

چی له، تیش بشارستانییهر باس لهگهخۆ ئه. توای پدهموو و ھهی ئهو گرمهو ھاڕه، ژاواوهباغی و ژرهقهكه، متك بكهشارستانییه

منداڵ جاران كه! ربگرم؟ی بادارك وهجریوهھن چژ لهنهئامرو كارگانهكك لهیهبووایهر ھیچ نهھه، كردبوومك ئستا ماندووی نهبووم و ژیان وه

ژگاری رۆم كهگهم ئستا تدهبه. وانپاهیكردمهئه، كانی دایكمچیرۆكه!ترسیدایهمهله، الحییهبهو زل و زهو جیھانیش بهرچووهسهوان بهپاه

زۆرجار . بابنته، مداوهكانی ناوهڵ زمانهگهناتوانن له، كانگرهخنهڕهو زۆرجاریش وهفرك بكۆمهبهكلوه، كیهسی گهئهلهوتووهركهچی . ڕوانموجود دهلهوهچاوی مناكهش بهمن تا ئسته. مباك ئهبایهشنهم پرسیاركهبه، یهپرسیاركی خنجیلهمهرتر؟ ئهدهربهرووبار دهلهیهھه

ھاوڕی كه، فرتا بهوهئه، تی شاعیرگبهنهیهمهئا ئه. گرمناتوانم رزی نه، مرنجی بدهسهوهرهنجهپشتی پهلهكه، مكهدهوهز بهھشتا حه، منایمه

ر تا سانكی زۆری تریش ھهنگهره، فریشم زۆر كردووهمیوانداری بهبۆ 1989كاتی خۆی وابزانم سای مدا كهو شیعرانهك لهیهتا لهوهئه. وابم

م له، تا ئاوازی بۆ دابنت، رگم نووسیمهی جوانه)كاروان عوسمان(گۆڤاری لی دزیوم و له، ی شاعیر)زاد رهمهحئه(شدا زانیم كهیهماوه

: مدا دهو شیعرهله، وهبویكردۆتهوهستكارییهندێ دهھهدا به)پشتگیری(

كهئاوهرگاكهدهده". كی سرك و ماندوومیهجۆگه

، وهوی ناڕۆمههئخۆشم .. وا ھاتوومفر و شهڵ بهگهله

"!وومپتا بنناو لهله، ھاتووم

پاییزم بسپرن بهكهكاسكته

114

ی گۆڤاری 1992ی سای 2ی ژماره17ڕهالپهزا لهد رهحمهچی ئهكه:نووستدا ده)پشتگیری(

ترازنهمهرگایهو دهئه"، ممنیش لره

!"وهمیوانی ھاتوومهفرا بهڵ بهگهله

ناكامیی الوهستم لهبهو مهنییهمهدا باسم لهمن لرهرحاڵھهبه. نكههئتك مان ئهكهبهدهئه، ر وابواگهكه، كانمانهرۆشنبیره

4/11/1992

پاییزم بسپرن بهكهكاسكته

115

)5(عوسمان و (ی كهو دوو ھاوڕیهنوعمان و ئه، ڕۆیهی نیوه12كاتژمر

. بوون و رۆیشتنلره، ن)كازمله. ار نیمك دیننی یهخاوه، داند دهم چهكاتی نووسینی ئهئستاو له

ئاخر خزانكی . واو بزاریان كردوومتی تهژاری و برسییهكه ھه، كاتكا، ك منسكی وهت بۆ كهتایبهبرێ؟ بهدهڕوهچی بهسی چۆن و بهپنج كه

. ر وابوومدرژایی ژیانم ھهكو بهبه، ر ئستاك ھهمن نهتهبهھهرۆژانی له. گیرفانمدابووهلهم كهبووزیاتر نهوهنی لهرگیز خاوهھه

به، وهكردنمهپی ئیلتیزام نهوستی سیاسی و زۆرجاریش بهھه، عسدابهش مهر ئهھه. نارگیر بوومكه.. تووھهمیشهھه، وهربازییهتی سهخزمه

كی یهشوهژیانی خۆم بهووهم و لهتوانم كارك بكهنهكه، وایكردووهی و مهتهله، شژینگهی كهوهلهجگهمهئه. مدروست بكهمیانهدهرسهنهمهم تهتا ئه. تداومهزیاتر ھیچی تری نه، رابنگ و سهنگاو رهونی رهخه

ستۆی ئهم لهكهی یهپلهبهش تاوانكهمهئه، بوومك فر نهیهھیچ پیشهیان كهر یهندامانی ھهئهكه، بوومورههخزانكدا گمن له. مدایهكهژینگه

. وهستییهزموونی و ھهقی و ئهنی عهزۆر الیهله، وی تریانجیاواز بوون لهكه، كان بوونوتییهری راستی و چهمسهتر جهورهمن دوو برای گهر لهبه

،پی پویستی ژیان و وجودبهیانتوانیوهرۆژان نهھیچیان رۆژك لهر سبهمتوانیوهرگیز نهبۆ خۆیشم ھه. وهچ خۆیان و چ ماهبواننه

وان بۆ خۆیشیان ئه، كانمندییهوهرژهر ژیان و بهسهمهبخهوهوانهلهنوعمان و كردن واتهستا باسمی ئسهو س كهئهبۆیه. بووننه

سنوور لهكه) مایحه(ین بكهو كارهلهھاتبوون تا قسه، ھاوڕكانیك كه رۆژانی یه، یوهئهیشتینهبوو گهوهئه. منیازم بیكهبه) ی چۆمانناوچه(

خت یار ر بهگه. مكهر كارهسهنهدواماو بمبهبن بهممهو دوو شهممهشهوهلهنگهره، بك لهھهمهبگهوونم ژیانما زۆر خهمن له. كانمونهخهندكان مامكهدهچونكه. دایك بوونمردوویی لهیان بهم زۆربهبه، هبووھه

پاییزم بسپرن بهكهكاسكته

116

ك لهخه، دام رۆژانهله"ندكیش ولی ھهقهزۆر بوونان و بهلهرۆژانهبۆیه، س دنیا بی كهھهمواجهس ناتوان لهكهچونكه" . جوانترنوهپشته

رجكردن كلیف و خهتهله، ان بتسیكهرووت له، نناكهوهز بهك حهخه. كانڵ برسییهو ناوگه، بئابووندهمهوهت دهتایبهبهمهئه. ترسندهوهم چی لهبه، نمهموو تهھه، كانموو چركهد ھهقهبه، كان زۆرنونهخه

! كانی خۆی ب و ھیچیتر؟ونهوانی ناو خهنھا پاهتهمرۆڤ بهكهناخۆشتره، ممكهرینهر سهرمانی سهسۆپه، و دوای ماڵ نووستنانزۆر شه

، كدایانییهر بهی ھهڵ سپدهگهم لهبه، خشنكانم زۆر جوان و ژیانبهرنامهبهریب نییهغه. نتهكبریاء داخكیتر گیانمان دهوتنكی تر و جۆركیتر لهكهموو شتك نزیكتر ھهلهكه، شبینمڕهندهوهدا ئهكاتانهجۆرهمله، بمكه

: هئكهی داریوشهو گۆرانییهئهوهلمه

س كوشندهفهوای قهھه"دڕندهریش پ لهده

"!؟بۆ كوێ بچ بانده

: مهئدا م كاتانهلهر منیشم كهھه

چ؟چی ئهو بهھیوا چییه"وهندهسهختی دهكوكونگ و گریانم لهدهبمتوانیایه

، و ناشتوانممتوانیوهم نهبه"!ھیوابم؟بۆ بهواتهكه

5/11/1992ممهچوارشه

پاییزم بسپرن بهكهكاسكته

117

)6(ی م و كوستانی خوشكم نزیكهوهماهو لهیهئوارهر لهی سه5كاتژمر

یوان ھهدایكیشم له. ریكی درومانهو خهدانیشتووهوهوالی منهتر لهك مهیهو ژووری ئهك لهالیهدوو رۆژه. ختهدارو تهبهیهوهریكی ئاگركردنههخ

م خانووهب گومان ئه. واو شواوهو مامان تهرووخاوه، ی تیایداینخانووهكه، ئاگاداری كردووینكهنی خانووهب خاوهی س مانگ دهو نزیكهگه

ی بزارین و خۆشمان نزیكهخانووهمخۆشمان لهئمهكاتكدا كهله، بۆینن خاوهیهفتهھه2ی نزیكه. ڕینگهبۆ خانوو دهمانگه8

كانى م خانووه دارهمی ئهی دووهھۆدهكه، وهمئاگاداركردۆتهكهخانووهبۆ ناڕۆن؟ منیش ، مچاكی ناكه: یگووتو دهم ئهبه، ڕووخرزيون و ده

ر خۆیان خانوویان بۆ ت دوو جار ھهنانهتهناڕۆم موتووهرگیز نهھهك وتم وهچونكه. بووننسیبمان نهچووین و به، گوایه چۆنداین كهھه

، مكهیه، بۆینستمانهبهمه، و ب یان نای ئهوهر دوو ھۆ ب ئهبهلهئمهلهش بزاری ئمه، موان و دووهیی ئهم جگهندامانی خزان وكهزۆری ئه

، بی ئاشتی ھهتا رگه، مسانهو كهمن لهی كهوهلهجگهمهئه. كهخانووه11وی واتای شهر بهوبهمهبوو دوو رۆژ لهوهئه. وهمهشتی تر ناكهبیر له

ك لهباری الیهباران دهو كهی شه2كات ، م مانگهی ئه12ر سهلهش كهن ماهخاوه. كوشتینسكی نهكهر باش بوو رووخاو ھهكهخانووه

. ئاگا ھاتنوه، داكهردووی ھۆدهی داروپهنگ و زرمهڵ دهگهلهك ئمهوهدایهو گویان نهوهكردینهری نهسهبهكیش چییهیهوشهت بهنانهم تهبهمان سیاخود ئایا كه، ند عاجزی كردووینچهو رووخانهئهئمهی كهوهئه

یانی دوا ھیوا كهبوو بۆ بهوه؟ ئهیشتووهگهییمان پنهستهزیانی جهكاتك مجارهدی و منیش ئهھاتهنه، چۆڵ بنگهرهگوایه، ك بووخانوویه

كاكه: "پم وت، ستابوورگا وهر دهبهلهكهن ماهكانی خاوهكوڕهكك لهیهو ب گومان كی رووخاوهالیهكها خانووهماو ئستا وگیان وا دوا ھیواش نه

قم نییهمن حه: وتی" . نچاركمان بكه، ڕووخمووی دهر ھهیندا ھهسبهلهكه، مچاكی ناكه: وتی، الی باوكی و پم وتچوومهكه. باوكم ببچۆ به

پاییزم بسپرن بهكهكاسكته

118

ك ئستا من نه! بۆ ناڕۆن؟، كوژێ با بیكوژێڕوخ و كش ئهدنیاشبم دهپرسم بۆ كوێ بۆم؟ مای دهڕهكهم جیھانهله، سخۆم و كهك لهو نهئهله

ڵ كاك گهركخستن و لهرحاڵ چوومهھهبه! خۆی؟مگرتهوادێ دهچ گهوا كه، ی پۆلیسی ئیسكان كردفۆنی بۆ بنكهلهویش تهئه، م كردبدو قسهعه

خرایی به. نھاوكاریی بكهتكایه، التانو دتهیهكی ھهیهكیان كشهھاوڕیهرگا پیوتم كهر دهبهوان لهم پۆلیسی پاسهبه، ی پۆلیسبنكهیشتمهگهر ناكرێ سهچارهش الی ئمهیهو كشهو ئهنییهری ئشكگر لرهفسهئه

پۆلیسیش دادهواتهكه. كا با بیشوخچاكی نهیهن مایش بۆی ھهوخاوهرد و دارو و دایكم ھند قوڕو بهوهماهوهڕامهدشكاوی گهبه بۆیه،نادا

وهرۆ چوومهبوو دوای نیوهوهئه. ی تیا مابووحاڵ نوزهبه، ردابووئاوی ده، یاندلیم تگهكاك خالید و كاك عهمجارهو ئه) 3ی كۆمیته(ركخستن

م به. ئاسایشب ئازاد لهقیكی دام بۆ نهیهلی نامهبوو كاك عهوهئهك وتم من وهچونكه. الی ناوبراوشچوومهیاندو نهگهم نهكهراستیدا نامهله

م ش ب گومان كهمهئهكه. م ل عاجز بكهن ماهم خاوهزناكهحه، وام، داھرم نیشان دهی ژهسهو كهب ئهبۆ دهكه، داتوستی من نیشان ئهھه

ڕۆ ی نیوه12ین كات سبهرحاڵ بیار وایهھهبه! ینی بۆ راگرمنگومن ھهجا ، نتیشم بدهو یارمهوهم بكۆنهكهكشهو لهوهماهبنهرانی كۆمیتهنونه

ب؟نجام چی دهنازانم ئه

13/11/1992

پاییزم بسپرن بهكهكاسكته

119

)7(، پدابووم ئاماژه، وواتا دون شه، ی مانگدا13یاداشتی ك لهمۆ وهئهالم و ھاتنه، رتی خوندكارانی كه3ی كی كۆمیتهند ھاوڕیهچهو ژوورهمن ئیش لهی كهنجامهو ئهئهیشتینهگه. وهمیان كۆییهكهكشهله

جگهمهئه. وهوت بگوازمهستكهخانووم ده، ر لواشم و گهبكهرووخاوهكهنامه. بۆ ھنابووموهكۆمیتهدیناریشیان له300ك و یهی نامهوهله

لی پویست بۆ لوپهبۆ كینی كه، تی بووش یارمهكهو پارهمنامهخهكی یهتیایدا داوای پسولهكه، منیش پشنیاركم دان. كهچاككردنی ژوورهنیازم كهی بهو كتبهی ئهواوكردنی پرۆژهبۆ ته، یاساییم كردبوو

م و كهرووخانی ماهی لهوهب گومان ئه. یه)مانانداڵ قارهگهله(ناونیشانی بهواوكردنی ته، راسانی كردوومش زیاتر ھهكهن ماهوست و زمانی خاوهھه

. بۆ كتبوهرهپۆستهله، مانهی قارهوهڕینهپهم كارهئهچونكه. یهكهكتبه. شاخن لهكهدهك و ئازادی و ئمهمسیلی خاتهھایهی ساهمانانهو قارهئه

یان نهو الیهو من ئهگرنگ نییه، چ تاقمك بنر بهك بن و سهوانهجا ئهم ك ئهنه، ولی رۆشنبیرانقهبهندهرچهھه. م پویستتیكهلهگهگرم كهردهوه

م خراپ كههكو جمھوربه، مدا ناگونجكهبییهدهئهڵ بوارهگهی من لهكارهم من به. ئارادانلهوهو ئهمهئهچونكه. ریسهن لهكهحكومم دهمهچ م رۆشنبیرانهنازانم ئه. سھیچ كهمهم و گوش نادهیكهدهوهشانازییهبه

ر سهسك لهر كهدا گه)عسرژمی به(رۆژانی وان لهئه15؟سندانكیانهئستاش . وسترست و ب ھهخۆپه: گووتهپیان دنووسیایهكوردی نه

ن ر پی دهھه، ت شۆڕشی كوردتایبهبه، سك بۆ كورد بنووسر كهگهكاتكدا خۆیان ھندهله! ناوبنین چی؟مهجا ئه. وسترست و ب ھهخۆپه

ھاتوویی ھهبهئمهرۆژانی رژمدا، كه، لهرۆشنبیرهو جۆرهبگومان ئه/ تبینی. 15

گووت، كهكانماندا شتی وامان دهكۆڕهرانیش بین، لهندامانی نووسهی ئهوهو ب ئه) فرار(چ جۆركن و وانهئهجا نازانم . ورا گوگر و جمھوریش بنیاندهدا نهجیهو جۆرهوان لهئه

)لیكر عهبه! (وت؟چیان ده

پاییزم بسپرن بهكهكاسكته

120

ر له نگ و سبهره، ر بۆیان بلوێدنیام گه، وستنرست و ب ھهخۆپهنازانم كام ب . نگهوستی تدهھهو بهوهننهسهانیش دهكدارستانه

ی ر ئمهگهوانهئهبینن؟ ئ باشهكامدا دهكوی كارهله، وستیھهر؟ رژم؟ بۆیهكا؟ داگیركهمان بۆ دهمهك ئه، دوینل لیان نهندامانی گهئه

نجامیش چی ئه. مكههئیان ھهمواجهوهلیشهناوی گهم و بهیكههئمن ت بهبارهسه. نوان دهك ئهوه، با زۆر شتیش بدۆڕنم، بگرنگ نییهده

.. بتنجام چی دهیندا ئهسبهش نازانم لهكهن ماهی نوان من و خاوهكشهوانهئه، نجام باش بناچ ئهوهله، ڕاومقیان گهی من عهندهوهئهچونكه

!ستنھهمكوی و كه

14/11/1992

پاییزم بسپرن بهكهكاسكته

121

)8(یاندنی ی ڕاگهوهستی ئاگاداركردنهبهمهبه، لقی چوارمۆ چوومهئه

چاوم بهم كارهبۆ ئه. )مانقاره(ڕاوی كردنی پهنیازی ئامادهبهكه، ك.د.پواوم بۆ بكات و كارئاسانی تهنی دام كهوت و بهھاب كهبدولوهكاك عه

. نتیهیدا تبگهكهپارتهم لهكهتی پویست بۆ كارهسایهندێ كههھبۆ ، نسووركی پیرمهڕهگهویستم بچمهووهبازاڕ و لهپاشان چوومه

، مكهنویهنی دۆستهدیدهب گومان . ڵ خۆم بردگهویشم لهرمم بینی و ئهی براده)ریمكه(ڕگا له

دا بینی و كهڕهو گهوت كچكم لهڕكهبه، بگ دهمان4–3ی من وا ماوهب كهنهندهوهئه، نایناسم و ناشزانم ناوی چییه، شتكی تدا دروستكردووم

م ئه. ومویش خۆشیدهئهكه، وێ و گومانیشم نییهخۆشمدهوهدوورهلهك و فباز سر، زۆر جوانه. ك كچنه، چئاسككی ترساو ئهزیاتر لهخانمهبینیم .. به. نرخهم پ جوان و بهتهئافرهو جۆرهژیانما ئهجا من له. دیاره

، ردا بووبهكی شینی لهماكسییه. ریشمم داریمی برادهو نیشانی كهستاین و راوهوهریانهوبهی ئهكهدوكانهكیش لهیهماوه. شۆردرگای دهردهبه

كتر ببینین و دنیاشبم كهی زیاتر یهستهبهو مهبه، دوو قاپ شلممان خواردو ب بهده، رۆح سووكه، شارییهم ئاسكهنازانم ئه. یان نا، ومدهخۆشی

!ڕم؟گهلی دهوهمندایمهلهی كهتهئافرهچوزان ر ھیچ نهھهنگهره، كبه یه، ب ك لهببكانمزنهمهشیعرهك .

وهم بی ئهبه. ڕزی بگرمستیشمهبهوێ و مهئستا خۆشمدهڕاستی به. وابوایهخۆزگه! ؟ستمهبهمهرچ كهده

22/11/1992

پاییزم بسپرن بهكهكاسكته

122

)9()رووداوكی ناخۆش(

ی وهرئهبهله، ئوارهر لهسه5,45كات 25/11/1992وتی و ركهمشهئه" نویهم خانووهئهتهھاتووینهرۆژه3درژایی ندامانی خزان بهئهكهزام و ریای خوشكهكوستانی خوشكم و ده، داڵ لیانی ئهرما و دووكهسه

ریا زۆر خراپ ت حای كوستان و دهتایبهبه. وهر سكیان بوورانهھه، دایكمخۆی و به، ر عوسمانی براموبهمهك لهیهقیقهده10كه، وتبوووا ركه. بووشارهچۆڵ و دوور لهكهڕهم گهلهھاتایهو نهر ئهگهئه، ھاتوهیههالداك

ی كردن و بردنی بۆ كهیارهبوو عوسمان سواری سهوهئه. بووینزیل ئهرهر باری نائاسایی بهله، یان بچووبامگهلهبوایهئهم من كهبه، خۆشخانهنه

ك یهتاڕادهمهئه. یان بچمگهرژام لهپههییم نر شپرزهبهله، ستممشك و ھهبۆ خۆ ، ی خۆمب بۆ پاكانهر ھیچ نهم ھهن بهیهگهیی من دهدڕنده

تف : مم دهكهر خزانهرامبهم بهتییهسهم دهیی و كهم دڕندهم لهوهپاكردنهژیان و كهویژدانكتف له.. تین مرۆڤایهی پیدهیهورهم درۆ گهله

كه، چ حاكهمهئه. ستدهدرتهی ئهنووسی زۆربهئابوو و چارهن؟ ئاخ منداتی بكهلهشهڕهفر ھهڵ و بهدوكه، )ریاده(ك كی وهیهلۆتكهمه) 1(یت موویان لكدهر ھهگیرفانی ھه. داتهم حاهخزانك لهوایهی رهكه

؟ كام ركردهك؟ كام سهریهرسهستۆی چ سهئهبهمهب؟ ئهدیناری تیا نهوست و ن ھهدرژایی ژیانم خاوهی بهوانهككم لهمرۆڤ؟ خۆ من یه

ناو و رگریم لهی بهوانهی كوان ئهئه. مرۆڤ و خاك دۆست بوومندێ ك ھهوهمتوانیوهپناویاندا زیندانی كراوم و نه؟ لهئابوویان كردوه

، بوومایهئاگر نهو لهر پیاو بوومایهگه.. یانگم ئهویژدانم ده. بمختیاربهوهم و لهكهنھا نهسكی شواوتردا تهڵ كهگهبوو س مرۆڤی شواو لهدهنه

ورهگه. ستۆی واقیعئهش بهمهم ئهبه. بوو بكرێئهكه، زیاترم بكردایهوهر روداوكهھهواو بهنم ئیلتیزامی تهناتوا. ماندوومندهوهئهپیاوان كه

پاییزم بسپرن بهكهكاسكته

123

حمود دا ی حاجی مهمهڕز حهڕوانی برای بهچاوهمۆ لهدرژایی ئهبه. مبكهڵ گهله(نیازم بۆ كتبی بهزۆری تریش كه. ھیوابانلهجگه، ھاتبووم و نه

، یرنزۆر سهندكیانوانیش ھهم ئهبه، مڵ بكهگهدیداریان له) مانانداقاره، ماو سهوهڕشانهن بهدهزار دهندان ھهوی چهشهسانی وایان تدایهكه4ڕاوهم پهڕزان ئهم بهدهكه. گرنرئهی من نائاسایی وهم داوایهم ئهبه

پی خۆی تان بهكهریهب ھهدهواتهكه، چزار دیناری تدهچوار ھهی وهدا ئهم وتهلهیشتووم كهگهوهلهمكهرحاڵ دههھبه. نھاریكاریم بكه

ر بۆ ك گهیهڕادهبه، ستمئستا من زۆر په. یخواگورگ ئه، بگورگ نه، یانهندك ھهی ھهختیارییهو بهوان بهیاندنی ئهم و گهژیابایهم نهكهخزانه

تم می ئینسانیهدهبهمی پغهك بهی یهوهو پاش ئهمشهر ئهب شك ھهبجیاوازی من و ده. كوشتفكارم و خۆم ئهفتار و ئهخۆم و رهكردهئه

مهڕێ ئهی؟ لیگهژی؟ بۆ ك؟ تاكهنازان بۆ دهكه، ك چی بیهقالۆنچهر عسدا و ھهرۆژانی بهلهم كهكرهبوبهو ئهمن ئه. ینبابیده، باجی پاكتیمانه

تر و ورهگهم كۆشكانهھی ئهی لهھا تروسكههدعس خۆی سهبهس ئینتمای بهكه، دامخشینی دهنی پبهدام و بهرتری نیشان دهمسۆگه

و رپ و پویستم بهبهوتبوومهكاتكدا كهله. م و بۆی بنووسمبكهپوهتن و هی ژیانم ھزۆربهكاتكداله، دامكه نیشانیان ده، بووش ھهموو شتهھه

. مویستمویست و نهم نهبه. وتدارمیلی نهنون و بهله، بوووهخۆشاردنهوهخونتهكانم دهی شیعرهو ساتهنھا ئهتهكه، تكبۆ ك؟ بۆ میلله

ر ئستا من ھهكه، داهو دوكهڵ ئهگهلهمناس و پاشان جیاوازیم نییهده. رێدهكردمهوهرهنجهپهخۆم له

زعیان وه، وتوونكهخانهستهخهماون؟ لهو س مرۆڤهئستا نازانم ئهك فلسیشم نییهنار شارین و یهكهلهلرهوێ؟ چونكهو چیان دهچۆنه

، یدیومدرسم نازان و نهی ھشتا ئهیهو فریشتهئه) پاره(. كاری بھنمبه) پاره(. میوانداریم كردووهوهشمهك و خۆدزی خهرچی من زۆرجار بهگهبووم و ری فربوونیشی فری نهی كهو زمانهئه.. نیمهی كههفرهشهو ئه

. نازانم

پاییزم بسپرن بهكهكاسكته

124

، سارد، رمگه، ماسه، ژن، شتھهبه، خاك، ترامهكه، وشتره، پاره. ز.. ز.. ز.. و رز.. و.. ی.. ی.. ی.. مرینه

موو م ھهناو ئهدا و لهناخۆشهوهم شههتا من لوهئهیرهمرۆڤ سهك یهھشتا ناتوانم چركه، دایهوهبینینهكترنهڕاوك و گومان و ترسی یهده. مش كهدا بهگهمی لهكهرینهم سهكهزدهحهكه، وهومهدووركهسهو كهله

. شزانم ناوی چییهو نانسورهپیرمهكه مایان له، دامو كچهیادی ئهئستا لهئاكار و لهب كهنهندهوهئه. ی چین و كنماهبنه، فكاریئه، وشتیره

، شم شاز نییهتهم حاهئه. ئاگر پاكتر برچاو لهبهرووخساری وام دته.. عاشقم، مووشتك زیاترھهلهزانم كهو ئهمن خۆمم باش ناسیوهچونكه

چاوم پی م نزیكانهھیوادارم به. رروهیاپهتن و خههم عاشقكی خۆخهبه. وت و بشتوانم بیدونمبكه

پاییزم بسپرن بهكهكاسكته

125

)10(و ك به. د. ی پ4لقی چوومه، ی مانگ بوو22یانی بهرلهوابزانم سه

كیان تییهسایهند كهڵ چهگهوێ لهمهی دهوهم لهئاگاداریان بكهكه، یستهبهمهرانی كارگهلهككهیهكه) س(بوو وهئه. ڕاوكم بۆ پهوتن بكهكهچاوپمن كه، داوڵ دهستك زۆر ھهبهچ مهنازانم به، یاندنی پارتی ناوبراوراگه

ش م كارهئه. دۆستیانم و ببمهكاربكه16)كگرتنیه(لهی كهوهرازی بم بهجا ، ك. د. ن پالیهییش لهمیشهھهی ی باش و مانگانهپارهر بهرامبهبه

كگرتن زبكات من الی یهك حه. د. ندامكی پند ئهچهندی بهنازانم چه.. . ك بم و چی و چی و زۆریتر. د. م و دۆستی پكاربكه

، )ناتوانم: (پم گووت، چوومھاتم و دهیادهگهساوی لهپهحهبهمن كهر پارتكدا ڵ ھهگهیاندن لهری راگهانبهرمك ھاوتی یان فهم وهئامادهله1982سای من خۆم لهچونكه. ت ناقه.. ی ئینتیمالهسهم مهبه، مكاربكه

، ك بھنم. ن. یر وازیش لهم و گهكهدا كار ده) ك. ن. ی(كانی ركخستنهی وهرئهسهرحاڵ كه ھاتهھهبه. وهمهھیچ پارتكی تردا كاربكهنیم لهئاماده

ستی بهبۆ مه، یاندنی پارتیم بكارپرسی راگهقدیمی كاك عبدالوھاب بهتهبم ، چ حزبكیر بهسهعبدالوھاب لیپرسیتكه: پی وتموهرهسه

من حسك چونكه، كتیمیه، مخر دهنه: ر زوو وتممنیش ھه. م)حسك(بمزانیایه و خۆزگهرنجمهسهجی پرسیار ومهرچۆنك ب ئهھه. بوومنه

چی و چین؟م شتانهھۆی ئه

26/11/1992ــ 25

كهوهكۆببوونه) كگرتنیه(ژر ناوی ند پارتك لهدا چهمهردهو سهله. 9

) .، پاسۆكلپارتی گهحزبی سۆشیالیستی كوردستان، (پكھاتبوون له

پاییزم بسپرن بهكهكاسكته

126

)11(ر ھه، ركارم دیكاك سه) حسك(گای بارهچوومه30/11/1992مۆ ئه

چوومهووهله. ھید مام ئاراسم دیبدوی برای شهوش مامۆستا عهلهری فتهتا ده، م بۆ الی كاك بستون سابوراوایی. ندی پبهمه

چوویته: وێ كاك بستون پی وتمله. الم بوولهكه، مكانی بدهرییهوهبیرهچونكه، ءبانگ كراوی؟ وتم نهكهت بیستووهوتی نه. ءند؟ وتم نهبهمهی تهو سیفهبه، نكهند داوام دهبهمهلهیاندم كهپی راگه. زانیبووم نهمهبهست بهمه) مانانقاره(ی كتبی پرۆژهكه، ر داومسهراپۆرتیان لهگوایهكه

. ندووهتاح سهكر فهكاك بهدیناریشم له500گوایه. یهیداكردنی پارهلی پهدینارم له100نھا من تهچونكه، درۆیهم راپۆرتهڕاستی برینداربووم بهبه

كاك بوو خواحافیزیم لهوهئه. دینار500ك نه، رگرتووهكر قتاح وهكاك بهم و وتی ئاگام لهم ئهبه، ند الی كاك ئاسۆبهمهبستون كرد و چوومه

ش كرد مم پشكهكهشیعرییهكی نامیلكهكۆپییه. یاندنراگهبچۆره، نییهشتهم كهزوویی پسولهبهكه، یان كردوهوێ داوای ئهله. یاندنراگهو چوومه

م و كهپرۆژهپ كوردستان و ئاگاداركردنیان بوو له. بۆ ھـكه، وهننهلبسهدواتر . م راگرمكهكارهوهم ساتهلهكه، پاشان داوام لكرا. ھاوكاریكردنیان

و وهمهریان لبدهیانی سهبهر لهی سه10ی كاتژمر دوو سبه: پیان وتمخۆم رگریم لهی پویست بهتا رادهی كهوههپاش ئمهئه. ننجامم بدهدوائه

نجام چی جا نازانم ئه.. رمرامبهندك رایان گۆڕا بهھهوهشهم ھۆیهكرد و به!ب؟ده

و ب جی ئهبۆ ده، كردبوهمهكهكارهیشم به)تكسب(ر رچۆن ب گهھهوانهشه، كانمانییهمۆسیقزۆری تیپهرهی ھهزۆربه! ب؟بانگكردنه ناشرینه

چی لهكه، نكهزف دهباڕ عهله، یانداكهی جمھورهوهڵ ئق و رشانهگهله، جارانوت جارێ لهرك ركهر نووسهم گهبه. نوقمن، و گوڵو پارهپهچه

ك لهنه.. ی كاتی نووسین بكارهیا جگه، و پنووسڕهداوای نرخی پهندی وهرژهن بهسكی خاوهر كهیا ھه....فیكریلهكو ی بهكهجمھوره

م ك به. نبهوست ناوی دهم فرۆش و ب ھههقهن و بهكهحكومی دهمه

پاییزم بسپرن بهكهكاسكته

127

رانی نووسهكه، وستتر نییهب ھهلهو گه؟ ب گومان لهوستهب ھهگی دیب سهی ئه؟ سنگدیب ورگی نییهئایا ئه.. نووسنهكا ب پارهناچار ده

دیب؟ پۆشاك و خۆراك پویست نین بۆ ئه، نگر و دهیان دڵ؟ سبه، تیایهچی بنووس و ، كرێی بۆ ئاسان نهم شتانهیداكردنی ئهدیب ری پهر ئهگهب كاری نهكه، بازاڕله! كان؟وتهكۆی مزگهر سهرد و سهر بهسهكوێ؟ لهله

. واو گلنتهتهم میللهك نووسین؟ ئهنه، تدا بكا

پاییزم بسپرن بهكهكاسكته

128

)12(دیسان ھاوڕیانی ، ندبهیاندنی مهبۆ راگهوهچوومه5/12/1992مۆ ئهڵ گهم من لهبه، م رابگیرێكهكه كاره، یوهر ئهسهیاندن سووربوون لهراگه

و خۆی ئههك) خ(لقی چوار بۆ الی ڕۆ چوومهپاش نیوه. دا نیمو رایهئهكاك محمدی كوڕی باجی ، بوومر خۆم نهھه، ی بۆ دیاری كردبوومكاته

ی لقی چوار وشهحهوت و لهكه) خ(چاوم به. ڵ بووگهم له)ییژاژه(دری به: مان وتمانهئهوهم پیاسهدهكردن و بهپیاسهوتینهكه

دۆستمان؟ی ببی بهتۆ ئاماده-. ی ناكهمانا حزبییهم بهر دۆستم بهھه+ ی؟كهند كار دهبهیاندنی مهراگهله-. خرنه+ ی؟وێ كار بكهتوانی لهده-. وێ بملهمویستووهم خۆم نهبه، بتوانمنگهره.. نازانم+ ین تدهئهئمه، وێستكهت دهكی رازاوهدنیایهھاتووهوهرۆژی ئه-

. یبكههوێ كار بۆ ئمر لهگهك .د.رخواردی پك ده. ن. ییهوهستتان ئهبهكاركردنك؟ مهچ جۆره+ . مبده، بۆتیهی ئامادهر شتكیش داوا بكهھه، كان ئاساننخر كارهنه-

. سیقه، ھز، پارهر ڕت ب گهباوه.. !مبكهوهندهبهر مهسهمن ناتوانم ناپاكی به+ داوام ل بكا بم له، یاگهباتم لهساڵ خه10نی وهخاندیش كهبهمه

جا . منایكه، رك نووسهم و سیخوڕبم نهك كار بكه. د. یاندنی پراگه!م؟ند بیكهبهر مهرامبهچۆن به

لهم ھهئهتكایه، كت دینكهبهئمه، ندبهك مهلقی چوارین نهئمه-. دهست مهدهله

پاییزم بسپرن بهكهكاسكته

129

، سیخوڕنهك بمكهم نهمانكتان بكهند قارهوتنی چهچاوپكهمن ھاتووم+ ئوهكهداوایهچ جۆرهمهئه، وهی خۆمههكڕهگهنر سهسهت بهتایبهبهن؟یكهدهسیان كهچاوت بهتتوانیوهتا ئستا نهكهشهمهر ئهبهر لهھه-

جۆری بهستهیوهركامیان پهھهیشتنت بهگهچونكه، وتبكه. مانداگهوتنت لهركه

. س بتانناسوێ كهناتانهدیاره، مكهو سوپاستان دهوهمهنایهواتهكه+ كتر یهلهوهھاتییهممهشه3م ھیوادارم كهبه، وهرهنا براگیان وه-

. ینبگه. ینگهكتریش ئهیهو لهوهدمهممهشه3باشه+

؟ تۆ بی دروست بووهوهچییهو لهچییهیهم بهم ئهتا من تناگهئسست لهبهوتی و پاكی مهراستی و چهند بۆ زیاتر دنیابوون لهبهمه

كان كاری كۆمیتهمهیان ئه.. سپاردبنه4لقی ی بهو دیالۆگهمداو ئهكهكارهب؟نه

و ) ك. ن. ی(وهكانی وتهموو خهوی ھهرچابهخۆ ئستا به، ر وانییهگهم تۆ بی ئهواتهكه. ھننرم پكدهتی ھهدۆستن و حكومه) ك. د. پ(

یان جۆره، كی مژوویی بیههكیش ھهوان و خهالی ئهتییهدۆستایهبدا بهزۆرهو نرخهك ئه. د. یاندنی پب راگهنا بۆ دهب؟ دهك نهناچارییه

وامب ردهك به. ن. ڵ یگهدۆستیان و ئینتماشم لهی ببمهندهوهس ئهبه، منم دیالۆگهئهم و نھنیش بت؟ دیارهكتی كاریان بۆ بكهكی یهزگایهدهو لهلقی چوار و چمهدهندین جارهوا بۆ چهكه، خ نییهم و ب بایهروا كهھهو دنیا ئه، كامیانم بوێم دووانه ستا من لهئباشه. ندهما سازی دهگهله

ك ی وهتهو دنیا پ خۆشی و گوڵ و ئافرهیان ئه، ئستا تیایدامی كهخاپورهك تی و كاركردن بۆیان؟ یهی دۆستایهبارمتهبه، نمدهن دهخۆیان دهلهك. ن. كانی یناو ریزهبات لهساڵ خه10، یمناتوانم نهیهراستی ھه

ت نانهته. بوو بۆمژاری زیاتری تیادا نهو ھهنجهشكهوتن و ئهمی و كهكه

پاییزم بسپرن بهكهكاسكته

130

ر ھه، ند پ وترابهیاندنی مهراگهنجامم لهمۆ دوا ئهی ئهوهپاش ئهم وهكاركشانهستلهدهوهتهناعهواوی قهتهبه12/1992ی 6|5و مشهئه

زیاتر خۆم لهوهوێ لهو نامهبۆ كۆمیتهم یبهشدا دهم رۆژانهنووسی و لهوست و ر ھهسهند لهم تیایدا تا چهوهنازانم مانهكه، ركدا ببینمنگهسه

م خۆ به، یمو ناتوانم نهراستییهمهوێ؟ ئهكهرتیم دهمانای نووسه، نیمجۆرانهومن لهچونكه. مر بكهرامبهی ناپاكییان بهوهئهش ناكاتهمهئهناپاكیم وایهوهك ئهم وهك بكه. ن. یر بهرامبهك بهر ناپاكییهر ھهگهم وێ لهمهدهیهھهندهوهئه. نی خۆم كردبمهساڵ ته10ر بهرامبهبه

كانم خواسته. بنهوهھیچ تاقمكی سیاسییهندی و ئینتیمام بهیوهپهوهساته. وهند ناوكی جیاوازهچهبه، ك شتنموویان یهھه، دینهایهھیچیاندا نله

، كرگیراوی ھیچ تاقمكبهم ببمهش نادهرگه، نمكجار خۆم ناودهمنیش یهوهلهوهداخهبه. م بگرێكهلهك پویست رزی خۆم و گهتوانت وهكه نه

. یمئهمنی كهو جۆرهب بهدا پارتك ھهم وتهناچ له

پاییزم بسپرن بهكهكاسكته

131

)13() چوارلقی(یاندنی بۆ راگهوهیانی چوومهبهر لهسه8/12/1992مۆ ئه

رحاڵ خستمانهھهبه، رقاڵ بوووت و زۆر سهھاب كههلووبدهكاك عچاوم بهوردی باسی یدا بهگهوت و لهروش ئاغا بكهدهچاوم بهكه، ینسبه

. ینم بكهكههڕاوی پهپرۆژهگیرفاندا م لهی ھیچ پارهوهرئهبهم لهبه، عبگازینۆی شهدواتر چوومه

الی بیارم دا بچمه. وهرم بخۆمهكی گهمتوانی دانیشم و چایهنه، بوونهشم پ رهڕێ و برسیم بوو و جگهوتمهكه، چوارباخرم لهتۆفیقی براده

كانم و پوهوهی خوارهزادخانهمهبچمهوه كهردهكوهبیرم لهبۆیه. بوونه. مو داوای باقی بكهوهی خۆم كۆنتر بگۆڕمهوانهڵ جووتك پوی لهگهلهش رهنانی پ بخۆم و جگهكه، وتكهست دهند دیناركم دهش چهم كارهبه

ر كسهو یهالی تۆفیقچوومهنهبۆیه، فرۆشراوێ بۆم نهم لهبه. بكمی وهریكی تاقیكردنهخه، وهرهی سهزادخانهوتم بۆ مهركهسهووهله

زانی ئه: (ی وتھاوڕكهبهكهگوم ل بوو پوفرۆشه، جووتك پوبوومریكی وت خهمزگهكاتك لهپیاوك دزیوهیان له_ سۆنی_جووتك پوی م گوم بهبه، ك كردرمشهجۆرهم بهستھهندهرچهھه) نوژكردن بووه

تۆ : دی خۆمدا وتمله. كانی منیش سۆنی بوونپوهچونكه، دانهكهقسهگومانی ال ، پوی كۆنبهكانمهتازهگۆڕینی پوهكه، مم كارهبی ئه

رسیمهم بكهدهم شتهمن ئهكه، وان نازاننخۆ ئهكردب؟ چونكهدروست نهناو دوكانهڕان بهگهوتمهوان رۆشتم و كهالی ئه.. و پارم پ نییه

. دم بتوت و بهست بكهی پوكی باشم دهوهكاندا بۆ ئهپوفرۆشییهورد ورد ، رسهبهی ورگنی جامانهستم كرد پیاوكی چوارشانهھهتا جوانتر ، ویبۆ زهوهكاتهری نزم دهڕوات و جارجار سهوه دهدوامهله

رێ كاكهئه: (پ پرسیڕوان و لهكانم دهپوهم لهكهیر دهسه، تم دادیقهتوانی ئه: (وتی. 44منیش وتم ژماره) ندن؟چهی پت ژمارهو پوانهئه

. و تاككیانم پدابه: وتم.. )نی؟تاككیان دابكه

پاییزم بسپرن بهكهكاسكته

132

ریكی خهكه، بزاننگهره: مكهیه، ووستم ال دروست بودا دوو ھهله. وت لم بكێوێ و بیهستم ناكهكانمم و دهئاوگۆڕی پوه

كه، كردباسی ئهكهكه پوفرۆشییه، بو پیاوهئهمهئهنگهره: مدووهت م پوانهئه: (م وتیكهیركردنی پوهپاش سه. پوی ل دزراوهگوایه

)؟كیوهی كهدوكاندار دوو ژن كه، كرد بووواو نهم تهكهقسه.. زیاترهفتهدوو ھه: وتم

كانت ی پوهدهچییه، قیژاندیان، فرۆشتیان ئهو كۆنهو ناوهبوون لهی من وانهم زۆر لهبه.. یان نا، ونویش وتی نازانم ئه؟ ئهوهتهدۆزیوه

زۆر مه و بهوهكهناو رووداوهسكی تریش ھاتنههند كدا چهم كاتهله. چندهجۆر بهمهگومان و جنوی ھهكان پبوون لهچاوهچونكه، وهریق بوومهتهر بوا گهكاكی برا ئه: كابرام وتبهبۆیه. كردست پدهم باش ھهمهئه، من

ھی برا وه: ویش وتیئه. ی لم كیوهسهو كهالی ئهمهبا بتبهرهی وهناكهم ئه.. !جا ناشزانم.. سكی خراپ ناچنھی كهفتارت لهو رهقسهگیان تۆ

ك نه، گ و پشكۆردوو گوی پ كردبم لهھه، وا بوووهك ئهوهیهقسهدا م ئاستهلهكاكه: پیبموهبوونكهتوڕهجۆرهناچاربووم بهبۆیه. وشهبه، مت پ نادهنا رگهده، مكهمن ویستم ب دیت نه، ڕۆهو زیاتر مستهبوه

ی با بۆین بۆ ر دهگهئه. دزلهپهدا كهم بازاڕهت لهتایبهبه، یتدزم تبگهمن ، ڕۆم ورزی خۆشت بگرهنا من ئهده، لم كیوهكه، یسهو كهالی ئه

كانی كۆنهبه. م وت و رۆیشتممهئه. بزانهمهباش ئه، یفمڕشهپیاوكی م به، عببۆ گازینۆی شهوهوخوار بوومهرهدا بهورهوتی گهرو مزگهسه، تا بزان دزم، كاتو چاودریم دهیهوهدوامهكرد كابرا بهست دهر وام ھهھه

م رهو نان و جگهپارهوهم ڕیهمتوانی لهرچۆن ب نهیان نا؟ ھهمتوانی داوای م نهبه، گازینۆساس چوومهست و كهو زۆر پهوێستبكهده

. س وران و شتر بووندێ كهئابووی ھهگیرفانم لهچونكه، مچا بكهم وهرهده، مناسندهوهنزیكهرمن و لهبرادهش كهوانهموو ئهھهتهبهھهم پارهم كها نیشان نادهمنیش خۆم و، م چ باسهوهو نازانن ناوهوهخوننهده

سمی و زۆر جی رهسم بینی و چوومهمۆ زۆر كهنا ئهده، پ نییه

پاییزم بسپرن بهكهكاسكته

133

ودا نھا لهتهی كهفسهو نهم ئاخ لهبه، وێست بكهم دهمتوانی پارهدهرێ ئه.. مئاشكرا ھاوار بكهر زمانم و بهسهمهندم و ناھ دم بخهمهوهدهئایا خۆتان . مبكهب خۆم قسهر دهیان مرۆڤ؟ ھه، ورچنئوهكینهخهتی وێ پیاوهن و ناتانهكهست ده؟ یان ھهژیانمدایهن چ درزك لهستناكهھه!ن؟بكه

پاییزم بسپرن بهكهكاسكته

134

)14(متوانی مامۆستا ئاسایش و نهی چوومهوهدوای ئه14/12/1992مۆ ئه

له)ینبانكی رافیده(وهبانكی خوارهچوومه، ببینمر بهڕوهشاھۆ جگری بهو كارهی ئهربارهوت دهھادین بكهكاك بهتا چاوم به، ویولهقامی مهشه. ی باری شارستانی پی سپاردبوومزنامهگهتی رهرایهبهڕوهبهی كهمنییهئه

پاش سو . خان)س(بۆ الی )شیدبانكی ره(وهرهبانكی سهدواتر چوومهم به، یناسمدهزۆر نییه، منبهریبهغهتهم ئافرهئه، ر زۆر شت دواینسهلهكه، بوێم خۆشترسانهكهوزۆرك لهلهوشت و زمانی وایانكردووهره

بۆ ھایهساه، ك منوه: ك خۆی دهویش وهئه. یانناسمدهسانكهزهگهم رهله، ب گومان. ش بكاتڵ بهگهكانی لهمهخهكه، ڕێگهسك دهكه

، مبو پویستیش ناكات ھهھاوڕم نییه، تن ئافرهی پی دهب مووهوێ نایانهكه، ڕی كردوونھا گژ و كهت وهرواه. مبنهپویستهچونكه

جۆركی ، م دگیرخانهم ئهبه، ر زمانیانسهنهیان بخهوهك پویست ناوهوه. دونشی دهكی لهیهموو پارچهكو ھهبه، ر زمانی نادوێھه، دوێدهكه، ترهندین جارهچهوهئه. گرممن ناتوانم رزی نهكه، یهتهئافرهو جۆرهئهمهئه

و و بهردهمۆ ب پهت ئهنانهته، كات زوو زوو بمبینزدهحهكه، پمدهدوور ندهوهئهخۆزگه: مسیلكردن پی وتمو تهوهستنهۆبهب خ، ئاشكرا

م به، ستی منیشهمان ھهھهمهئهكه، راسته. نھا ھاوڕمیته، لمبوویتایهنهو زیاد لهئهچونكه، وهوتهشتی تری لبكهتییهم ھاوڕیهترسم ئهزۆر ده

نوان من و لهواته، ك كچنهژنهوئه، یوهلهجگه. كاتپویست كارم تدهوتی ت لهتایبهش بهندییهیوهپهم جۆرهئه. یهھهفرهشهودا پیاوكی بهئه

. ری خزاننوهختهتكدانی به، دا نائاسایینئمهوێ مهمن دهچونكه، م وا زوو نابه، مدهرت ل دهسه: پم وت

ئیتر رۆیشتم و نازانم . ترسمكیش دهخهچاو و زمانیپارزراوبی و له. وهوتهكهی چاوم پی دهكه

پاییزم بسپرن بهكهكاسكته

135

)15(له) مالم جهدهموقه(الی چوومه28/12/1992وتی مۆ ركهئه

وهندیشهبهمهند و لهبهكم بدات بۆ مهیهواھی نامهتا گه، لدهئاسایشی بهڵ گهلهزیاترهفتهدوو ھهكه، یوهر ئهسهش لهمهئه. 3ی بۆ كۆمیته

) فیقزیز شهلیوا عه( و باری شارستانی سلمانی زنامهگهری رهبهڕوهبهو ناسنامهكه، ینسهندان كهو چهی ئهوهستخستن و دۆزینهردهریكی بهخهیان هناسنامانم جۆرهن و كارتی ئهكهو دهم و ئهزویر بۆ ئهی تهزنامهگهره

، موواندایهستۆی ھهئهله م كارهستكردنی ئهربهرگرتن و بهدیاره. الیهدان پیاو و سهبهكه، تی كوردستاندای حكومهناسكهم قۆناغهت لهتایبهبه

تهڕیونهپه، عس و نیزامی نا ئیسالمی ئران و توركیاسیخوڕی بهو جۆرهندكیان لهھهلهوور نییهد، نوهریكی ئاشوب نانهوخهوهناومانه) ت. ع(تا ئستا دوای : وتی) مالجه(رحاڵ كاك ھهبه. یان پ بیهناسنامه

كی رهسی سهكه2ن و و تۆڕهندامانی ئهئهكه، سی ترمان گرتووهكه3بزانین كۆتایی كهمهلهپهبۆیه، یانینوهریكی دۆزینهگیراون و خهنهماوه

. بی دهچ. وهماهوهڕامهھشت و گهو جمچاكه: منیش وتم

پاییزم بسپرن بهكهكاسكته

136

)16(بینیم براژنم ، وهماهوهھاتمهكه1/1/1993ری ساڵ ی سهئواره

شهكیهتهكه، مای شخوێ بچتهیهزانیم ده، یهوهستهدهكی بهنجهمهدیاره ، ی بیخۆنكهو خۆی و منداهنتا خواردنی بده) شخ قادری چوسه(

ك برنجی نجهو مهوهرۆیشت و ھاته. دراوسی مای شخینئمهكهكه، كی وارمشهژان و ھۆی شهبوو بهژنهم جهر زوو ئهم ھهبه، ھنابوو

ستان كهئوه: و وتیوهژوورهكی دراوسمان ھاتهلهباجی مه. باس ناكرتو بۆ ر زوو زانیمان شتك روویداوهھهش كهمای شخ؟ ئمههتچوونه

، وه بینیمانرهدهچووینهكه. ءنه: وتمان، وێكهرمان نهسهی خراپ لهوهئهدوای شتكی زۆر ك بی لهژاون و وهكداركی مای شخ شهچهند چه

تی خواردنم و گوتویهمای شخ تك چۆتهئافرهبیستم گوایه. ڕنگرنگ بگهترسی و مهچووهر نهسواكهھیچ شتكی لهتهو ئافرهكاتكدا ئهله، نبده. كان بتتیرۆریستییهنهالیهكك لهنردراوی یهكه، كرتی لدهوهئهخۆی تهو ئافرهگیان من دنیام ئهكاكه: (به منی وتكانكدارهچهكك لهیه

كات دنیا زدهم حهبه، دنیا نییهكدارهو چهدیاربوو ئه. )دای ئوهماكرد بهی دراوسی نوین و و پیهش بهبوون و ئمهوهرهدهك لهڕهكی گهخه. بت

یانیان بهبهكه، ت منتایبهو بهحامان باشهكه، یندههئخۆشمان وا نیشان مۆسیقاو فیزك چم و جۆرههئرماڵ دهلهوهمهكهییهقاوهخۆم و لیڤاكسه

و دوو ر زوو ئهھهبۆیه. شف بینی كهوهترساین له، رۆیشتنمم بهدهئهڵ دراوسی گهنزیك بوون و لهوهدا لمهو ساتهلهكه، م بانگ كردكدارهچهری ناو مهو عووهككیانم ناسییهیهی كهوهپاش ئه. دوانهئپمدا چهسته ده

و ئه، ندهخۆتان تكمهرینهبراده: پم وتن، ناسینكتری دهیهمكهده، بووناگرێ خودا ھه. یاندنوردی تگهم بهكهلهسهمه.. . ....وبراژنی منهتهئافره

دوو پشكۆی پشتر لهكه، كدارهو دوو چهئه، داتهقیقهم حهڵ بیستنی ئهگهله، وهو رزهرمشهو بهرمنشهنجی ئستا ببونه دوو گه، چوونهئبادار

مهئه. ككیان ماچیشی كردمت یهنانهكرد و تهداوای لبووردنیان ده

پاییزم بسپرن بهكهكاسكته

137

ترس و ، ك برنجنجهنرخی مه، دام وتهتا لهوهو ئهتراژیدیای برستییه. یهو قسهجوهندهوهو ئابوو تكان و ئهرمشه

)17(

كه، و دوو پیاوی مای شخمشهئه، ڕاخر گهبهبرنجههنجهو مهئهالم و ھاتنه، زای شخ بووكوڕه، رمنشهنجیكی خاونی ككیان گهیهو یادگاری موو ئهھهوێ لهیانهی شخ دهماهبنهكه، پیان وتموههرمشهبه

و ن و ئهبكهكتبك ئاماده، جماونخ بهپاش شی لهرھاتانهسهو بهو نامه، مدهست نهدهلكی وا لهھهت منیش باشترهبهھه. من سپاردشیان بهركهئه

ندهوهئه. وێستبكهنانكم دهپاروهوهیهم رگهب لهر ھیچ نهھهچونكهری نھا لهته، وهشهم دوورهو لهناسیوهشخم نهوهنزیكهمن لهكه، یهھه

بت زۆر ئاگاداری دهبۆیه. باش نینگوایهكه، یناسمدهوهكییهی خهقسهرحاڵ ئستا ھهبه. وتكهم نهكهمههی قهر سومعهسهلهو كارهكه ئه، بموهئه

رۆژگار با بزانین. ی شخكهكییهئاشنایان و میوانی نوی تهتهمن بوومه. باتومان ئهو كرهبه

2/1/1993

پاییزم بسپرن بهكهكاسكته

138

)18(ران ھۆی كامه-دین الحهلیژی ئادابی زانكۆی سهكۆله23/2/1993

.. كۆڕكی شیعریم سازدا) ك. ل. خ. ك(ھاوكاری به- موكریرخواردی ھیچیان ولر زۆرن و ناتوانم ھیچیان دهھهكانم لهیادگارییه

بم بهنههر ھهگه، كی جیاوازنھی خههكانم لستهمن خۆم ھهدیاره. مدهنه، نكهكانی وا دهیاهزۆرجار درۆزنی خهكه، یهسهو كهر ئهڕای من نووسه

م تۆماركردنی ئهنگهره. بماناكانشتهمانا بداته، یركی زۆر سهیهشوهبهوهیهم روانگهلهرھه، مكهباسیان دهماناوهئاوا بهكه، شمند یادگارهچه. بت

كانیادگارهولردا ھهی له و پیهبه، ولر بوومھهی لهو رۆژانهك لهیهله.1

ناچارن م شارهكانی ئهخه، یهھهوهقینهترسی تهمهمیشهھه، كانیشوتهی مزگهزۆربه. نریب بكهسانی غهچاودری كه

ش بۆ من مهئه. وهب ناكرنهدا نهكۆمهكاتی نوژی بهنھا لهتهی و ر ب شونی و ب ھاوهبهلهچونكه، ناخۆش بوو

م )چا(و ) چكۆمه(ی چایخانهچوومهنیایی ئهتهزكردن لهحهتی غهچنیم و سهنگی پھهرۆژكیان میز ته. وهخواردهزۆر ئه

و م لهتا خۆ، وتكهستنهوت و شونكم دهكردم و ھیچ مزگهكك لهیهبچمهكه، وهوتهبیرم كه. مرزگار بكهتییهغهسهو میزكی وهش بخۆمهدوو بیره، ككان و یهیخانهمهش دیسان تووشی شمزانی بیرهرچی ئهگه) مبكهخۆكاوهبهكك لهیهرحاڵ چوومهھهبه. وهكاتهتیم دهغهمان سهھهن خاوهلهجگهبۆیه. ڕۆ بووهكان و كات نیویخانهمهم دوو بیره، بوووێ نهتر لهسیو شاگردك كهكهیخانهمه

ستام و خۆم كرد ھه، كپم كهی یهوهداواكرد و پاش خواردنه، وهژوورهتا چوومه، م خۆش بوودا و ھندهكهستهئاودهبه

پاییزم بسپرن بهكهكاسكته

139

ر سهلهوهكههچرایی بهكهو شاگردهكهیخانهن مهر خاوهكسهیه. ودا دایبنمو لهم پبتوهقینهكا تهنه، ستانرم وهسهو چوار چاوهژر ئهرچیم كرد لهرچۆنك و ھهھه

پاش ھاتنهبۆیه. كراكرا و نهدا میزم بۆ نهگوماناویانهر سهوهھاتمهوه و كهگومانهوتنهزیاتر لم كه، موهرهده

كهشاگرده، یان لكردمن و داوای ناسنامهم ھاتكهمزه، وهژوورهوه ھاتنهدوایهس لهچوار كهوهھاتهرۆیشت و كه

وانیش چوون و ئه. دیاربوو پیاوانی ئاسایش بوونكهڵ گهزمانك لهو بهوهرهدهھاتنه، یان پشكنیكهستهئاودهرچۆن بوو ھه. یشتمگهتیان نهكه، دوانئهكهیخانهن مهخاوه

رزگار تییهحهتی و ناڕهغهو سهچووم و خۆم لهمجارهئهرژمهكه، یهوهئهی تامانهیر و مایهی سهوهئه. كرد

من بۆ كه، كاركیان كردوه، مكهلهكانی دژی گهكارهتیرۆریست. وترم كهسهدینار له) 32(نھا میزكردنك ته

ك پش یهفتهی ھهولر نزیكهچوومه ھهكه، نب گومان م.2دا بۆ زووهو كاتهی لهكهراستییه.. م بووكهرواری كۆڕهبه

ڵ دایكم و شركۆی برامدا گهكو لهبه، چووبوومكۆڕ نهش رهفهم سهبۆ ئه، بیارمدا ماڵ جبھم. ببووانمڕشهمزانی ئهكه، یوپیهجا به، باشترین شون زانیولرم بهھه

وێ و ی دهو پارهریبی ئاسان نییهی ژیانی غهسهمومارهنجامدابوو ی ئهی جنسیهمنیم بۆ مدیریهمنیش خۆم كاركی ئه

ر خۆم چاك زانی ھهوام به. شیان دابوومئهنی مكافهو بهولر و ھهمهم ببهكههئداوای مكافهوهتهم مدیریهئهڕی لهدی و ب زیرم نهبوو چووم و وهوهئه. نكم بۆ بگرێلكه

ر ھه، كۆڕكی شیعری بگرم، وهبیرمكردهبۆیه. وهھیوا مامهرتیبات و رحاڵ تهھهبه، ك بۆ خۆمیهوهك ددانهب وهھیچ نه

و به، كۆلیژی ئادابله، وتستكهم دهكهرواری كۆڕگرتنهبه

پاییزم بسپرن بهكهكاسكته

140

. یانخوندمان كۆلیژ ئهھهم لهكی نوند ھاوڕیهی چهپیهی كۆلیژ یانهكۆلیژ و لهچوومهم ئهكهكۆڕهر لهرۆژانی به

دان دا سهیهم یانهب گومان له. نیشتینڵ ھاوڕكانما دائهگهلهی ناچاریی كچانم نجهوسن و لهدان چاوی نهسه، تم دیئافرهپ و نازانم چ ێ لهوت رۆژڕكهبه. یانهكی زۆربهچهكه، دی، ردچاو زه، قژ خورمایی، شپۆشكچكی ره، كم بووتییهگبهنه

مان كهر مزهبهبه. م و ساكاررخهمتهپویست كهزیاد له. ڵ ھاوڕكانیدا دانیشتگهو لهوهوالی ئمهڕی و چوو لهتپه، یری كردمویش سهئه، یرم كردبوو سهست خۆم نهدهبهو ئه، ئرهو ھاتۆتهوهی دایكم بۆتهكهنی كراسهدامهتوت لهئه

وانی لهم كچهئه! یاخود نا؟وهمبینتهزانی ئهیئهنهكه، یدایكهساكار و رگهو بهشی بهكهت رۆیشتنهنانهته، چوودهتر نه

دوای خۆیدا توت شاخك بهئه، ت بووكهشهھنده، وهشهرهریكم خهشتی ناوازهمیشهھه، ست خۆم نییهدههب. كشتراده

بۆ رۆژی . چووكانم ئهكچی ناو شیعرهراستیدا لهله، كاتدهم ئهبۆیه، وهبینیمهمان شوهھهمان جدا و بهھهدواتر و له

، یناسئایا ئهكه: م وت)ئازاد(كراو بهسیر نهم پ ئهستهھهبچۆ پیب رۆژی منیش وتم ده. ناسمییان نا؟ ئازاد وتی ئه

رموێ بابفه، یهكۆڕكی شیعریی ھه، م كۆلیژهو لهممهس شهكه، ش بوهیم و ئهكهمن شاعیرهكه، بو پیشی

، ئازاد چوو پی وت. یهوهستكهچ ھهكانم لهیركردنهسهدواتر ئازاد . وتبووی دم، ستم كرد زۆری پخۆش بووھهمتوانی دا نهلره. ه)الركه(كی و خه) ج(ناوی كه، یوتمپ

ی و شتانهموو ئهھه، ختمهبهمهئهچونكه، كشمنهئاھك ھه. یی بووهنجام بھودهم بۆ داون و ئهورهدمن باجی گهبه خۆمم به.. م كردوراستگۆكهستهھهنازولم لهناچار تهبۆیهكاتی شیعرتوانم لهب ئهر ھیچ نهھه، یناكهقه، وت

پاییزم بسپرن بهكهكاسكته

141

و م ئهبه، ستی منهھهمهئه. رگرمدا ئیلھامی لوهوهخوندنهدی و خۆشیشی چاو و ئاكارمدا ئهی لهمهتر لهورهدیاری گه

ئاخ ، بووئامادهكهھۆهلهكهرچۆن بوو رۆژی كۆڕهھه. ومدهدا چ ھزكی عاتفی و ھۆهلهوبوونی ئهكه، تانبینیمئهخۆزگه

ی خۆما شیعر پرسهكرد لهست ئهوام ھه، دابوومندین چه، داوهكاتی خوندنهبوو لهستخۆم نهدهبه. وهخونمهئه

ك چونك وه. وهمگایهفرمسك و ئهجار چاوم پ بوو لهوویست لهمدهنه، كدا نووسیم و بۆم جھشتیهنامهدواتر له

جا نازانم . وهدا مناڵ ببمهیهورهموو گهو ھهناو ئهدا و لهھۆهند جارك چاوانی ویش چهئه، ر وابوویان ھه، دیمن وام ئه

وێ مهئهوهئازادم وت با بمنتهبهكهپاش كۆڕه. سیم به، زۆر شت دواینئیتر دانیشتین و له. بدوینوهپكه

، وتچیمان وت و چیمان نه. بینمبار نههتوانی غئهماننهو خۆمی پ گوناھبار ی جی داخمهوهم ئهبه. شتكی تره

و و دوو ئه، رمباری برادهڵ جهگهلهئوارهكه، یهوهم ئهكهدهی من كهشیعرییهنامیلكهدیار بوو لهكه، ھاوڕیمان بینی

و دوا دیدارهویست ئههیدیار بوو ئه.ڕان تا بیكنگهئهم من به، بینوهبت و پكهكی مژوویی ھهیهبارهقهك ی وهوهر زوو ب ئهھه، كردم ئهرمشهی وهرئهبهله

ر م ھهبه. جمھشتنزۆر رۆتین به، میری بكهرۆژانیش سه، مبوو بیكهدهكه، مبكهوهوم دا ئهھه، زوو پاش ون بوونیان

ب ، وهمبینییهولر قوتیدا و نهی ھهئوارهكه، فسوسم ئهبهتی وای رژمی باوكایه. ھۆتل گریاملهوهو شهگومان ئه

مهئه، یتستیت بكهر كهسهزاد لهانه مهرمب شه، كردووهتۆ بی جاركی تر ، ینهئشیعری بۆ كه، یهگایهو كۆمهئه

!؟وهوتهم بكهریوهوههو فرمسكچاوم به

پاییزم بسپرن بهكهكاسكته

142

)19(، ی كوردستاندا7/3/1991ی كهمژووییهڕینهمین سایادی راپهدووهله

لقی -رانی كوردكتی نووسهیه، عسفتار فاشستی بهدژی رژمی رهسلمانی ر له ماوهھۆی رۆشنبیری و جهجانكی شیعریی لهسلمانی میھره

دواخرا بۆ كهجانهرۆژی میھره، ند ھۆكاركی حیزبیر چهبهم لهبه، سازدا. وهدوو رۆژ شیعر خوندنهواته10/3و رۆژی دوایش 9/3/1993

شیعرتاكهكه، شدار بوومشیعركی عاتیفی بهدا بهپیرۆزهم یادهمن لهی ستهن دهالیهپاشان له، دوائهت نهسیاسهدا لهجانهو میھرهبوو له

الم من و سهواته، ت كراینس خهچوار كهوهكانهنگاندنی شیعرهسهھهندێ لهب گومان ھه. ر عوسماند عومهمهیدا و محهفا و عوسمان شهمسته، ی منشدارییهبهو جۆرهر بهرامبهران و ناڕازی بوون بهبووان نیگهئاماده

و ئهدیاره. م عاتیفی بووهكهرهبووم و شیعدا نهكهڵ بۆنهگهلهگوایهكهحوكم بوو وا كورانهدهنا نهده، گوێ و چاویاندایهقیان لهعهڕزانهبه

و ر ئهم ھهبه، دوامت نهسیاسهدا لهو یادهلهمن راستهچونكه. نبدهتی هزاررمانی وهكی فهیهپسوله، یاندگهشیعرم ئهوهمایكرۆفۆنهی لهكاته

منی و سیاسیم كی ئهنجامدانی چاالكییهدوای ئهكه، گیرفاندا بووناوخۆم لهمهئه. مكهكریمهرگرتنی تهبۆ وهولر بوومایهھهبوو لهكریم كرابووم و ئهته

11/3/1993وی شهواته، شدام یاداشتهكاتی نووسینی ئهی لهوهلهجگهریك بم ڕۆ خهی نیوه1یانی تا بهر لهی سه30. 10یانی كاتژمر نیازم بهبهڕش نیم ھیچ چاوه، ردامنگهسهلهمیشهمن ھه. كی ترنجامدانی چاالكییهئهبه

ی نگ و نھنییهبدهقرچانهو ھهئه، ننهیهر بگهكان سبهپارتهكام له، لمنمبسهوهستم ئهدا ویجانهو میھرهمن له، كی ترواتایهیان به. موهناوهندێ ھه. و ناشزانمزانیوهر مایكرۆفۆن نهبابی بههكهرگیز خۆم بهھهكهم و ش ناكهپهم و سوای چهكهمههقهم بهنایانده، نركی نیشتمانی ھهئهڕهكی با و شیعر و نهزگایهم بۆ ھیچ دهرشیح بكهنیازیش نیم خۆم تهبه. م بنونهو خهی ئهڕ پاسپۆرتنه

11/3/1993!ڕنم؟بۆ نانه

پاییزم بسپرن بهكهكاسكته

143

)20(ڵ دایكم و شركۆ لهگهله19/5/1993- 18وتی و ركهمشهئه

و نگهھاركی درهبهدیاره، ندووهم داكهكهرما كراسهگهین و لهوهژوورهۆمانی تدا ر خش ھهكهو خانووهبووایهرما نهورو سهر تاو نا تاوك ھهگه

و م چارمان ناچارهبه. ربان بنووستینایهیا سه، وهرهدهبوو لهئه، بووینایهم چ به، وتم خۆشده)م(چ مانگ ئه5وا بۆ . ینمول بكهحهب تهده

ب . ویستبایهو خۆشم نهخۆزیا رووباركم قووتدایه، كویستییهخۆشهو ئه، پویست دپیسمویستیدا زیاد لهخۆشهله، گومان من سروشتم وایه

خۆشی ئستا لم تكچووهك كهیهرادهبه. راسان كردووهم ھهتهئافرهئاخ چ ، ترسا خۆشی بوم من چیم؟ نازانم و نازانمر لهگهوم یان نا؟ ئهئهلهشهڕهداھاتوودا ھهشتك بت لهمهترسم ئه؟ ئهشقهم عهئهكهیهبه

و شاعیر و ئهیانكاتهشق ئهك عهخهیرهسه. كانی ژیانم بكاتخۆشهساتهموو ھهبهو بووهئه، بموو شتكم شاعیر نهئستا ھه. شیعری كردوومله

ژر ئاوكی خوڕا بیبینم ك لهیهك ونهوهچونكه، بتالم شیعر نهشتك لهكه، ش بتمهر ئهش ھهئه، م راستگۆمخۆ. مپش چاو و تی ناگهوام دته

. مك بكهراستگۆیی خهوا بكات گومان له

:مڵ گۆرانی شاعیریشدا ئهگهله

چـینازانم ئهكـه، متی ناگـهكـهگرییا رۆحم ئهگهم خوڕ خوڕ لهبه

:مدیسان ئه

ینارو ب پهی ب كه)م(ی ئهچییه؟یتـا كـهزایـی تۆ ھهرهمن ناشـاله

پاییزم بسپرن بهكهكاسكته

144

)21(من و دایكم و شركۆو فاتحی ، وی شه9كاتژمر 28/10/1993و مشهئه

بانی دوو ئیشی گهستمان لهدهكهدونوهله. دانیشتووینوهماهمامم لهمك ئای چ خه. بارێخوڕ ئهباران به، گرتووهھهی حامیهكهژووره

تا لهوهئه، بارێر دم ئهسهلهو بارانهی ئهك ئهیههڕادبه، دایگرتووم. ستبوهوالوهشمان لهكهپینی خانوهژووری كردووین و ترسی داته

م ئهمژهوان لهئه، مكهئه) م(و له گشت كات زیاتر بیری مشهئهمۆ ئهكه، مكهستهم من واھهبه. نینو لرهیان چۆكردووهكهڕهگه

ھاوڕی . كتربووینری یهواوكهگیان من و تۆو باران ته) م(ئاخ . رۆیشتوونر ئستا ھه. بووینكهر سۆپا دارهربان و رۆژانی بهوانی سهنھنی شه

. گرێم دامئهڵ باریندا خهگهوام لهوهمناییهكوی؟ من لهی تۆ لهئه، ینئمهچاوی باران شتك بوو لهچونكه، كردئهنهمهو خهستم یهپار زستان ھه

ر بهھاتمهئهوهھۆیهك بوو به باران بیانویه. وهشاردینهكی ئهخهو ھاتم ئهم ئهبه. وهمهكهیان خۆم وشك ئه، رمامهسهتان و گوایهسۆپاكهتۆش ، )مد(ڕی بكات توانی تهیئهباران نهكه، مڕ بكهشم تهی لهیهپارچه

ش دارت رێ و باوهدهچویتهخرھاتن ئهپاش بهكه، ند جوان بوویچهم دا ھندهو كاتهله. نیشتیرم دائهرامبهو بهوهناو سۆپاكهتكردهھناو ئهئه

مهربخهسهوهكانی ژوورهمناهك لهك یهوه، كردزم ئهویستی حهخۆشئهوام ، كردكانتم ئهشهرهیری چاوهسهریش كهزۆرجا. ومر سنگت و بخهسهئارامی ستم بهو سپی و ھهیلهری مهی پ سبهدوو گۆشهنواڕمهزانی ئهئهئستا الم خۆزگه، وهڕتهرابردوو ناگه.. و .. ست چوودهلهتازه. كردئهت خۆشم قه، ویم خۆشئهندهوهرۆژك دت ئهبمزتنیایه. بوویئهدرزكی ئستا لهخۆزگه. ناگرمی مانگكی كهرگهوا بوا به، ویستیئهنه

تۆ ! مباری؟ك من غهئاخۆ ئستا تۆش وه، بووچاو لت ئه، وهتانهكهوشهحه؟وهیتهمن بكهبی ئستا بیر له

ن مبار بیت و باراخۆت غهخودایه. وهرهوهده.. و دم تاریكترهبا نییهكارهتۆ بی .. رسهمهچۆن ببهم زستانهمن ئهباشه. شت بنباییش بهو ب كاره

پاییزم بسپرن بهكهكاسكته

145

دا بتبینم و بم ی خونچهوهم كردنهم دهكهڵ یهگهو لهوهھار ببینمهبهش مانگ شه6متوانی چۆن ئه، بوایهویستی تۆ نهر خۆشهگه، مورهگه(

م؟واو بكها تهنیاییدو و باران و تهم و شهڵ خهگهلهرزی وهرزهم وهئه.. ینگوڵ و گیا نوقم بكهرمان لهبا سهوهرهوهده).زانهخهپاییز و رقمان لهبۆیه، وزینسهدوو دی2ن ش خاوهو ئمهدنه

رچاومبهرۆییوی ونی لهوهو رۆژهلهماو خونی خۆما رواومركم لهنجهخه

***

نی كۆچی درژخایهوه تۆ ئهببهدهنم نادهش دادهدوای شیعرو پك وشه

28/10/1993كی شخان ڕهگه

پاییزم بسپرن بهكهكاسكته

146

17مانكتبی قاره

....ڕزری بهخونه

ویش ئهكه، مكهماندا دهك رووی قارهڵ یهگهلهقسه، مدام نووسینهلهدام كتبهی لهستیانهو كهھیچ كام لهواتهكه. ستی و بهیهكهمانتییهقاره

. مانتین قارهپی دهیان كهنانهو الیهرپرسیارم لهنھا بهته، ڕووونهكهدهر ھه. ك مننه، گری ناوو نازناوی خۆیاننھه، شوانهر كام لهھهتهبهھه

. وهمهینهم نووسبهست نییهیوهو پهشتكی تره، بھهسلبیاتكیش كه، رۆژانك ئمهن كهوانهر ئهھه،ك بنرچییهك بن و ھهوانهئهتهبهھه

كهجا ئسته. ویستمان لیان ئهورهویستی گهو خۆشهورهدنیای گهشیان ورهكی گهخه، ورانهگهو شتهئهبیرمان بچ كهناب له، تداویانینه

ی وانهكن و چین ئهواتهكه. وێشیان دهورههی گت و جوهسیاسه، وێده.. با بن بین، ن؟ با بن بجونیان پ دهورهی گهك و یاسا و جوهخهوانی ناو رین و پاهرسهرمانی سهر سۆپهگه. ن و دسۆزنكهر راست دهگه

وهلهمكهمن خۆم ده. گرتوونئاسن نهس پی لهخۆ كه، ون نینخهتتایبهش بهمهئه. نكهم دهن و كهزۆر ده، یوانهزۆرن ئهكه، یشتوومگه

و سپی خۆیان ونكردووهئه" نیونت جۆرك گیانی تهرواهی كهوانهئهزۆر س بت لهك كهمرۆڤ یهكاتكدا پویستهله. سداك كهیهسن لهزۆركه

. گلی كردوون، رخۆسهوهڕانهگهی نهدهرابه، تقلیدییهوانه تهئه. سداكهزۆریان رهی ھهزۆربهركام لهھهدا به)تۆڤمزهسوڵ ھهره(ڵ گهلهبۆیه

م به، ییدا بكهپه)لیو تۆستۆی(ك ھیكی وهیهپلهتوانی تهتۆ ئه": مدهك ورتییهم و كر كهھهھیوادارم كه" ھنی؟هئكوێ و لهك ھی ئهركی وهسه

تی یهویستو، كهكراوی شاعیر بووهواونهكی تهیهپرۆژه) مانكتبی قاره. (17

شك لهبهوهیهو رگهرپرسانی شاخ بدونت و لهپیاوانی شۆڕش و به) ف. (وهمژووی شۆڕش بنوسته

پاییزم بسپرن بهكهكاسكته

147

چونكه، م تواناو گل ناو ببرمكهی بهوهئهكاتهنه، بمدا ھهكهنووسینهلهم كاركی كهم كارهبه. دوامئهمهتر لهزۆر زیاترو تۆكمهر بمویستایهگهبتوانم داھاتوودام لهكهئومد ده. ك شتی ترنهو زیاتر ریپۆرتاژهیدانییهمه

:مكۆتایشدا دهله. تهم بابهر ئهسهوهڕمهبگهك پویست وهھیچ ئوهجا كه. ھاوڕێ و شوناسی منه، شمشری منه، مكهپنووسه

،ستمان نابیننی دهكشراوهھهم شمشرهله،ركھیچ ھونه، خكبایه!كوا شمشرتان؟

17/11/1992لیكر عهبوبهئه

پاییزم بسپرن بهكهكاسكته

148

18: شاعیردا) لیكر عهبوبهئه(ڵ كاك گهوتنكی شیعریی لهچاوپكه

لهگهئه، ز نییهگهڵ ڕهگهنگی من لهجه ستاوهر وابئ.. ركی دۆڕاومنگاوهجهنك بهنه، ینگوڵ سوور كهكان بهقامهبا شهخو .

تۆفیق محمد: كردنیئاماده

ھۆی تامان و بتهدیبك دهان ئهمی شاعیركیرھهبهكه، ری ئازیزخونهن بیروڕای خاوهوهنزیكهین لهكهزدهحهوهپاش ئه، مانوهبیركردنه

و شاعیرهلهككهیه) لیكر عهبوبهئه(ڕای من به. ش بزانینكهمهرھهبهم گفتوگۆیه جۆرهئه. تیتی خۆیهنگی تایبهن دهخاوهی كهالوانه

زۆرجار ی كهقلیدییهتهداخراوهو بازنهرچوون لهشه بۆ دهودانكیھه. یكهشیعرییهركهئهلهدوورهكه، شتك بدوتكات لهشاعیر ناچار ده

و كان كراوهوخۆ پرسیارهڕاستهكهیهوهش ئهخاكی تری گفتۆگۆكهستی وروژاندنی بهمهویش بهئهرگیراوهمان كاتدا وهھهكانیش لهمهوه

ر بهرامبهی ڕاوبۆچوونی بهربارهدهی خودی شاعیرهوهكانی ناوهزمانهی وهخوندنهنگهڕهكه، مردهكانی سهكان و بۆچوونهشیعریهتهقیقهحهم پرسیارهم بهكهز دهتا حهرهسه. رتی شاعیر بت بۆ خونهقیهشكی عهبه:مستپبكهده

دا م تراژیدیایهناو ئهله، دام كوردستانی زام و برینهله، داخاكهم ورانههل/ پ ؟وهتهنگیان داوهالی تۆ چۆن ڕهڕزیوانهموو شتهم ھهئایا ئه، یدهتۆ چی

29/8/1993ممه كشه، یه87ی ئای ئازادی، ژ رۆژنامه18.

پاییزم بسپرن بهكهكاسكته

149

كان قامهتا شهوهئه، ربار نیممن شاعیری ده، ر شتھهر لهبه/موهچی و ، دز، تف، خون، تیبرسییه، وتنكه، تی دزونزاران رواهی ھهخمهشاعیرك زیاتر؟من كم له، چیالداھاتنی ی بهھنده، زۆر جار الی من خاپوور بوونی شاركنگهره

نگم من جه. ك مژوونووسنه، من شاعیرم. برنجم نهشاخك جی سهسات ارهزۆر ك. بوومركی شاعیر نهنگاوهرگیز جهم ھهبه، زۆر دیوه

دا گریاوكی شاعیر م كاتانهگشت كاتك لهلهرج نییهم مهبه، گریاندوومیانگوڵ بیخوقاندمایهوشت بهر سرگه، چوونهك نهخهزم لهمن حه. بووبم

ر گوك بۆنم لهی ھهوانهپچهكرد بهزم دهوساش حهئه، ك ئینساننهرباركدا و دهگشت بۆنهك ئستا لهساش وهوئهتهبهھه. كانما بگهڕه. بینرامدهنه

یت دهك كاتدا ئهیهویستی لهرق و خۆشه، كانتاشیعرهلهكرێدهست وا ھه/ پرچاو كهبهوامان دتهوهخونینهشیعركت ئهئایا بۆچی؟ زۆرجار كه، تئافرهبه

م ئایا ئه. یتانمان كاتیشدا شههھو لهیهفریشته، كانتتی ناو شیعرهئافرهر بهرامبهبهیان ڕقكه، روونی خۆتباری دهبهتهشتكی تایبهیهوهنگدانهرهكی گشتی؟یهشوهت بهزی ئافرهگهڕه

ك كاتدا یهویستی لهب رق و خۆشهنهترسكی كه، منلهتۆ بی جگه/ وب یتانیش ب؟ نازانم من بۆ دهو شهفریشتهك كاتدا یهلهكه،شتبدا به

دا هھهبهم؟ تكایهش بكهفری پشكهبه، ی مای سووتاندومسهو كهئهئستاوهمن له.. ر وابگهئه، زدا نییهگهڵ رهگهنگی من لهجه، چۆمه. ركی دۆڕاومنگاوهجه

ك ت وهئافره، ئستاماندای تییهیهكۆمهم قۆناغهلهب كهنهھندهك وهش جی داخمهمهو ئهنییهوهی خۆیهسئهپویست ئینتمای به

. شاعیرك

پاییزم بسپرن بهكهكاسكته

150

شیعری له) مانا(و شوانی زمان و ونبوونی تای تكشكاندنی وشهئایا په/پك تۆ وه، ی شیعری كوردیربارهگوناھك نازانن دهمۆماندا بهندێ شاعیری ئهھه

قووڵ ندهوهئهو شاعیرانهئهبیتۆ ........می ئهربارهدهیدهچی شاعیركشون ڕان بهن بۆ گهر ناچار بكهخونهتدا كهعریفهبواری مهلهوهبووببنه

عریفی دا؟راوزی مهو پهرچاوهسه

من ھیچ ڕای به. رانیشمهجی نیگه، واو زۆرهتهیهم دیاردهمۆدا ئهله/وی كهوانهئستا پچهكه، ینك زیاتری بدهمانایهشتك له، پویست ناكات

وهشئهوق و نهزهكانم زۆر بهھاوڕێ شاعیرهك لهیهبۆ نموونه. بینمدهكی پی وهریكی خواردنهو خهمشهئه(وهخونتهم بۆ دهشیعرهم دهئهی وانه؟ زۆرن ئهكی درۆزن زیاتر چی ترهیهشاشهلهمهئایا ئه، )ر بوومكهو كی تر ئهواتایهیان به. نكهی دهڕشهكانیاندا داوای جمودی بهمهرھهبهله

! ر پسهستتهئهم چۆن ھهچه. شتی ترنهیاندهھی مرۆڤن ئهی كهكارانهتای له( دهوهولرهھهیان شاعیرك له! ڕێ؟گهئهخۆیدا ھهچۆن بهیژهپهن؟ زۆر و زۆری یهگهك دهچ مانایهمهنازانم ئه) مبور قوڕته، ردمكان بهمهرك ب و بینهدرێ كهی زیاتر پ نهوهمرۆڤ لهند ناخۆشهئای چه.. تر

ی وا وانهڕت ب ئهباوه. ل بداتۆ ببینی و شرك فیكه! یرهسه.. ھیچی ترب دهڤایرۆسی ئهله، رییهنوگهم كارهئهگوایهكه، كاردننهب بدهئه. چی تر نینوالوهبه

ب ، كانھا ئینسانی و ڕۆحییهموو بهھهلهراوهمادادا كهنجاهم دنیا جهله/ پی رزپهب یان دووره) باته(ب یان ده، وهتهنوان دوو حاهوتهكهدهشاعیر گومانبینی؟كانیدا دهكارهئایا تۆ شاعیری ڕاستگۆ له. بابوونو ناته

ی هڕایه، داڵ كۆمهگهلهباییدایهناتهن لهسهشاعیری ره، شاعیرتی/ وله، داڵ كۆمهگهبابوونی شاعیر لهته. بینمدهوهر لرهداھنانیش ھه

پاییزم بسپرن بهكهكاسكته

151

و ڕوویی زیاتر چی تری درۆو دوله، ی زیاترسستكردنی گیانی شاعیرانه كنایهپلدا تهڵ كۆمهگهت لهمن قه، بۆ نموونه. تدان ڕۆژی سهكه، با نیم

!كوژرنس نازان بۆچی ئهكهكهوهمووانهپش چاوی ھهمرۆڤ بهك یهسترهی ئهوهربوونهد بهقهبه، وتنی مرۆڤككهوهالی منهبهكان بهقامهبا شه: م وتووهكۆمهم زۆرجار بهر منیشھه.. رنجاكشهسه

واتهكه. یبیستیبیست و نهڵ نهم كۆمهبه. خونك بهنه، ینگوڵ سوور كه. باممن ناته

. وتدهوهم لرهو شانازییهمن ئه، بتكردنیش ھهخۆوهر شانازی بهگه

پاییزم بسپرن بهكهكاسكته

152

ی 1راسیمی مهله)لیكر عهبهبوئه(ی كههارو وتشك لهبه"19"شی كردپشكهری دانیشتوانی حامیهك نونهوه1994ئایاری

وهكی حامیهناوی خهتا بهرهمن سه، ژنتان پیرۆزھاوڕیان چه، یهك ھهیهند نوكتهم و چهكهمووتان ئهھهداوای پشتگیری له

دا حامیهر حای خۆمان لهسهك لهیهوهكو رووونكردنهم وهكهزئهحه. مباسی بكه

ی رگهتی كوردستان لهی حكومهئیعالمییهملهو حهئه-جگه، ر ئمهسهیكاتهئهوهكانییهڤزیۆنهلهی تهرادیۆو شاشه

م ئه. ر شتكی تر نییهماوهوك بۆ شواندنی رای جهھهلهحدود ژكی ناكامی مهقی توعهربردنه بهفهنھا زهتهكاره

ر بهرامبهی بهو بیارانهنا ئهده. گا و ھیچی تركۆمهبهزمانی و لهوهڤزیۆنهلهی تهشاشهجاوز لهی تهكشه

نھا ته. درێئهوهال و فیسار ھاوتی ترهھاوتی و فن مهب ده. ل نییهموو گهو بیاری ھهھاوتییهندهوهبیاری ئه

ی و شاشهك شهنھا یهرم تهتی ھهبا حكومه، ر وایهگهئهند بیارو ش چهتا بزانین ئمه، ئمهكانی بدا بهڤزیۆنهلهته

و كاتهئه. یندهو نیشان ئهی ئهوانهی ئهوانهرای پچهتاڵ كانی بهوستهب ھهرم ئهتی ھهدنیام ناچار حكومه

ركی زۆر ماوهئكید جهتهبهچونكه. رمانهرامببهوهبكاته، )نا(ن ئهوهوانهكانی ئه)ئا(پشتی وان زیاتر لهی ئهوهله. )ڕوخبا نه(ن ئهوهوانهكانی ئه)بابوخ(پشتی له

پمان باش ؟ ئایا ئمهمان پباشهوحانهو ژر لهئهئایا ئمه-وهوهناوی ئهرم بهھهتی حكومهی كهتهزارهو حهئه

نمایشكی (1994ی ئایاری 1راسیمی لی، مهد و ئارام عهحمهعید ئهسه. 19

دین، الحهی زانكۆی سهكانی حككع، چاپخانهاوه، له بوكر)زنتی مهچینایه. 63-62، ل1995سای

پاییزم بسپرن بهكهكاسكته

153

وه رگاكانمانهو دیو دهله، كاتی دهتی ئمهرامهی كهئیدانهو خانووهناو ئهلهواته ئمهی كهده. ءبت؟ بگومان نه

ت قیقهر حهین؟ گهكهسپدا چی ئهڵ مارو ئهگهدا لهقوڕانه، تدا ماوهرانی حكومهژیانی سهك میلی گرام لهبایی یه

بژنگی كانمان لهرنجهسهوهنزیكهنی لهبابن خۆیان واتهژیانی ئایا ژیان الی ئمه، بابین بپرسین. ینواقیعی بده

ی خۆشمان م ژیانهئهئمهراستهمهئان ئینسان؟ ئههئاژهین ناچارین پی م چی بكهبه. ی خۆمان نازانینشایستهبه

ك ھشتا وه، قایل بینو ژیانهاچارین بهنی كهئه. قایل بینژیانكی بهوهنهناكه) مانقوڕینه(و ژیانهگۆڕینی ئهبیر له

! وا نابیینن؟شمان پ رهبۆ ھنده، )گوین(ك ھی خۆیان وه) قیر دۆستفه(ت و سئولی حكومهبا كام مهی باشهده، ینكهۆڵ ئهی بۆ چرجی حامیهبھمهئمه، بینخۆی رائهله

وح و و لهژر ئهی لهكهوامهدهفتهك ھهنھا یهباب تهمن دنیام . و و خۆراكك خهنه، دا بكاتی ئمهكانهنهته. یكهحزبهدات بهئهئیستقالهوهمهكهرۆژی یهر لهھه

ی ده، خۆشیانمان وتدانیشتنكماندا بهلهو رۆژهك ئهوه-ش ئوه، تهوهكاتى دهلهى مومتهوهگانهر باس لهگهبهوهنهن وبیدهندى ڕكخستنى سلمانى چۆكهبهمه

بهوهلقى چواریش با چۆی كات وبیداته، رمتى ھهحكومهوهش با چۆى كات و ببتهمهحهى كاكهكهئیزاعه، توهدهش ئمهو كاتهئه، ى جاران و زۆر جی تریشكهزراعهبه

نھا داوای پشتگیری كانمدا تهكۆتایی قسهله. ینكهچۆڵ ئهحامیهستی ر دهسهنھا لهتهڕاستی بهبهی ئمهكشه، مكهڕزتان دهبهله

گیانی به، شهی ئوهوزهپویستمان به، ل نابحهئمه.شهی ئوهھاوڕیانه

پاییزم بسپرن بهكهكاسكته

154

)نامه(

، تیهڕشهی بهزاران ساهی ھهوڕنهلهمم پبووهناوده.. چنبار دهی لهو گۆرانیانهرمی ئهگۆڕستانی تهبۆته

كوستان و خوشكهدایهڕزم به، مكهریا ماچ دهچاوانی ده.. كر گیانبه. نهیهبگه

تی نیا شت سیمای ئینسانییهته، داڕوانییهتی چاوهكهملهم مهوا من لهردهروهئاسانیش یادگاری پهروا بهھهكه.. كانهیاده، بتپوه

ریكی ر خهنیا ھهته، سیرهكهژنهو پیرهر ئهدهقهچونكه، ناكرتون بووندا ) تاریكی(ی م ئاونهردهبهتی و لهئارایشتی خۆیه

. سۆمای خۆیتهو چاوی بیوهدانیشتووهبری من چوار له، مكهبیری تۆفیقی خۆمان ده، مكهیادتان ده.. كر گیانبه

گرت ك ڕزت لدهمهئهكی بهیهھاوڕكو وهمیشهر ھهھونه: و بماچی بكه. ویژدانمدا گرتووهكی فراوانی لهیهی جگهو ئازیزانهكك لهیهتهو بووه

ت و باسی كانرنامهبی خۆت و بهدهمی ئهرھهبهتكام وایه: كاكی ھژامی )مرھهبه(ست دهیتهخرایی بیدهیت و زۆر بهكدا بۆ بكهیهنامهخۆتم له

جا بۆ ، ئرهوهڕتهگهو زوو دهوهزۆر نامنتهگری نامهچونكه ھه، برام، تۆفیقچ تۆو چ كاكه. خرایی بۆم بنووسنون بهی فریای بكهوهخاتری ئه

. مكهو سۆراختان دهواتانهھهم و پویستم بهكهدهتی یادتانتایبهبهچونكهپی ئیمكان تۆو تۆفیقبهیهوهویش ئهئه، نو بۆ دیاری بكهیهرككم ھهجا ئه

، نت بكهتی بۆم ڕهكی تایبهیهشوهن و بهیدا بكهم بۆ په"سۆما"س چوار . وهمهرھهی بهڕگهر لهب گومان ھه

رج لومهخابن ھهم مهبه، مڵ بكهگهو باسی درژتان لهم قسهكهزدهزۆر حه. وهمهكهرتان دهسهت بهرفهدهنا بهپه، یهندهوهر ئهھه

.. گوشمستتان دهده

ر تۆفیقھونه/ براتان 25/5/1992شقدیمه

پاییزم بسپرن بهكهكاسكته

155

20لیكر عهبوبهئه

لیر عهرزان عومهبهشینیملوانكه.. چ جوانه

نگی كسهزه.. . وتی نوژمزگهدایك.. خاك

وتی ئاخلهچ باسه!!ھاوار.. . كۆچ

مپرسیاری ب وه.. پرسیارینڵ بوونی ئازاردا ھهگهله

رمای زستانداسهله.. ھاوینی تینله دارهم جگهكهی یهڵ دووكهگهله

ستت زبرده.. ردت زهنجهپه.. مژت تررگ تیژترر گیرفانی مهی بهقۆكهچهلهترتوڕهورانهم ھهی ئهبروسكهلهر ئازاردا تۆ ھهھارهم بهلهو دۆالررمشهوتی دینارو لهك بۆ بارانیهالوهكهنهری كۆشكی بۆرژواكانبن سبهنهرێ بۆ شیعرفتهدهنهم بۆ نووسینهقهنه

. یتشك نابهو نووستنیوانهسه، ترمایهسه

مانهرگ و كاری زهمهچ جوانه.. . چ باسه

سلمانی، 1993، )بوون(شیعری لی، نامیلكهر عهرزان عومهبه-20. چاپی فۆتۆكۆپی

پاییزم بسپرن بهكهكاسكته

156

متاك خهدووتوی یهلهیامی خهكهكوپهوهپ كه

ی دوو براكهنگ خونهرهابهڕشهلهچراو چاو

دوورنو نونانهلهی بازاڕژر پارهپن لهكهمزانی تووڕهوا ده

میان ب تۆ ھهوامهردهیان ڕقم به

بدهورهڵ گیرفانما گهگهلهرگ و پوتۆی ب به

شخت رهتۆی بهمردی كهو كچهپرچی ئهشتر لهرهوی دوا شیعری پ كردی؟ره

وهكان ناپچیتهرهنجهرگاو پهبۆ دهیكان ورد ناكهقام و گۆپهبۆ شه

ئاوازێگۆپ نهماتان نهكهسك ربواركی وه

رماسی دووریی رگاو سهری بۆ ل تكناچسه

ی ژووری ب ئاگركوڕۆژنهتا لهتانوانهمیوانی شهببتهنینو پكهرهوچهب شهكه

.. چ جوانه.. ڕشه.. مار

ری شاررتاسهسهلهچ باسه

پاییزم بسپرن بهكهكاسكته

157

.. س داره.. گۆڕ

یان دار.. تپهوی تاربۆ شهشیعرت مۆمه

ك ئاخك یهخه.زار ئازارتۆ ھه

پاییزم بسپرن بهكهكاسكته

158

)لیكر عهبوبهئه(ھید ی شاعیری شهماهوتاری بنهمین سایادی تیرۆركردنیداكهیهله

.. ینكهرمتان دهخرھاتنكی گهتا بهرهسه، رگمهكری جوانهبهھاوڕیانی كاكه، ویستبووانی خۆشهئامادهبۆ خونی فادارییهوست و وهی ھهبوونتان مایهبوون و ماندووئاماده

ئاھـ نی پ لهمهی تهگبهھهكه، كری شاعیرھید بهق رژاوی شهناھهبهو تا له. نی كوردی كردبووسهی رهرخانی وشهته، تیسرهوحه

كه، لمنتكانی دوای خۆی بسهوهبۆ نهوهویژدانهو بهوهیهروانگهیهو تكۆشان ھهوهوشیاركردنهمان پویستی بهكهمدیدهتهسلهگه. ستهبن دهلهم گهتی ئهو پشبردنی شارستانییهرهپناو بهله

یادی ساك لهوهشانازییهرگ بهمهی شاعیری جوانهماهی بنهئمهیادی وا، خۆبوردووهلهو مرۆڤهختكردنی ئهر گیان بهسهڕبوون بهتپهركی نووسههدیب و كهبۆ بۆ ئهرزییهربهی سهو مایهوهینهكهده

داكۆكی لهوهویستییهخۆبوردوویی و خۆنهگیانكی لهبهكه، ھائاوهو نگی خۆپیشاندانكی ھمنانهپشهكردو بووهكانی حامیهمافی ئاواره

تاییترین رهسهی كهكههمی داخوازییفسوس وهم ئهبه. مرۆڤدۆستانهلی كر عهبوبهرچی ئهین گهدهئمه. وهدرایهگوللهبه ، مافی مرۆڤ بوو

ن و سهموو كوردكی رهم دنیاین موكی ھهبهمانهكهماهكوڕی بنه. ب و شیعر و شاعیرهدهموو دۆستكی ئهھهبا ، تیرۆر و كوشتن و بینس ب زمانی با بهده، یندهوهر لرهھه

شی خونی گهكان بگیرنو چیتركان و داخوازییهبیروا جیاوازهگوێ لهوڵ ھه، ك رووی تكردینیهر كشهبا ھه. ڕژێق نهناھهكانمان بهالوهین لهت بكهفرهین و نهی بكهنتیق راڤهق و مهگفتوگۆو عهینبهبده

و یهی مافی مرڤ پهكانی جاڕنامهندهبا به. ك و پیاوكوشتنزمانی چهتی بگرین ی مرڤایهپایهالنی تری جیھان رز لهك گهش وهین و ئمهبكه

پاییزم بسپرن بهكهكاسكته

159

بری تۆقاندن و كوشتن و رو لهبهگرینهت نهرییهربهو چیتر الڕی بهوكردنی یاسا یهی نیشتمان و پهوهدانكردنهمی ئاوهخهله، دوونانراوه. تدا بیندالهسپاندنی عهو چه

كانیدا باس لهھۆنراوهرگ لهمهكری جوانهھید بهك چۆن شهروهھهزارهمیحرابی مهش لهبا ئمهده، كاتدهپولهئازادی و گوڵ و په

ندو ئامۆژگاری پهوهكری شاعیر و مرۆڤدۆستهبهی كاكهكهپیرۆزهبقرچ و زیاتر ھهوهكان لهھین دی دایربگرین و ئیدی نهوه. كرنشپۆش نهره

تیرۆر ت لهفرهنه.. بژی ئازادی

پاییزم بسپرن بهكهكاسكته

160

) چاوشین(م محمد كرهئهیاداشتی

ى تیرۆركردنىساه14یادی لهتكى تایبههیریوهى یادهوهگرانه!دا ى شارى سلمانى و النهخانهكى برى خهنونه)كر علىبه(

رى بر تیرۆركردنى نونهسهت بهڕپهساڵ تدهچوارده1/9/2008كى ى خهمهخهلهدپرهو نونهئه، كانى شارى سلمانیداالنهوخانه

ترین داخوازى دا مافى ژیانیشى لپناو سادهلهكه،ترامهژارو بدهھه. وهندرایهسهشق و جوانى ست ناسك و شاعیرى عهویست و ھهخۆشه) كر علىبه(. بوو

؟م چۆن ناسى)كر علىبه(

/كوردستانكتى بكاران لهى یهبنكهله12/1993مانگى ك لههییانیبهك یهخرھاتنى ژمارهبهگوم له، كانمداھاوڕڵ گهسلمانى دانیشتبووم له

.وهبووهنزیك دهى ئمههكو ژوورهرهبهوهكهھۆى بنكهلهكه،نگ بوودهھاوڕێاو وتى دژووركرد بهدانیشتبوو خۆیپرسگهى لهیهو ھاوڕئهو ن بۆ سوپاسگوزارى ئهپرسن و دهدهواى تۆھهم میوانانهم ئهكرهئه

پیریان ورهبهوهنینهخۆشى و پكهماو بهرم سوڕڕاستى سهبه! ھاتوینزانى كن و بۆچى ھاتوون و مدهم نهبه،چووم و پشوازیم كردن

خرھاتنم كردن و خۆمم پناساندن و وتم ؟ بهنكهسوپاسگوزارى چى دهڵ بوو گهركیان لهسهكاسكت به، رموونتان و بفهكهخربن بۆ بنكهبه

:خۆى ناساند وتى،ختك ریش ھاتوورابوو نهبهواكى لهڕشهكراسك ویدا بوون گهلهكانى كهھاوڕناسراوم و ) كر علىبه(به، ه)كربه(ناوم

مه(( ناساندم و وتىپخانووهلهئھاتووین ) وهى كۆنهحامیه(تاپۆكانى ب

پاییزم بسپرن بهكهكاسكته

161

زۆر دسۆزانه) سۆسیالیست(فزیۆنى لهتهو تۆمان بینى لهمشهئهو ئمهھۆى انى سلمانى لهوى شارهوهكۆبوونهله.كردمافى ئمهرگریت لهبه

كانى تر حیزبهكان وتدارهسهدهرى حیزبهموو نونهر ھهرامبهبازرگانى بهج بوون و تى نیشتهزارهرى وهوانى و نونهرۆكى شارهو پارزگار و سه

مهدى خۆما وتم ئهله، ))ینھاتووین سوپاست بكه، بۆیهكانبازرگانهدوایداو بین بهوچونهورهرى ئاوا گهماوهكى جههیتییهزاهڕناجارهمكهیه

كى هیشانازیڕاستیبه.وهرۆشیهو پهرگامان كردبت بهدهخۆى رووى لهكر به(دا من و وتنهم چاوپكهكهو یهر لهھه. خشىبهئمهیان بهورهزۆر گه

كتى یهى كرد كهوهداواى ئهك وى زۆر نزیكى یهھاوڕدوو وینهوب) علىو تى ئهندامهر داوایكرد ئهكسهكانم یهو دواى قسههیم چیبكارانیان بۆ باسكه

ندام و داواشى كرد كهئهموو بوونهھاتبوون ھهكانى كهھاوڕین و قبوبكهیان زۆربهى كهكهو خهوش ئهو له) ى كۆنحامیه(یان كهكههڕناو گهبچینهرى ر خۆت نونهودا وتم ھهر لهمن ھه.ینبوون ناونووسیان بكهبكارر ر كارك و ھهش دین و ھهیت و ئمهبكهو كارهتوانیت ئهیت و دهئمه

تا گهك لهیهموو شوهھهین بهبكرت ئامادهئمهك ریكخراو بهشتك وهین وبدهمان كرد ھهوهحى ئهریان تهكهكشهت بهبارهسه، ینھاوكاری بكه

یان زۆر پیهو بیرۆكهئهوهینهوانیش كۆبكهكانى تریش ببینین و ئهكههڕگه) ى كۆنحامیه(ى كڕهگهى گشتى وهكۆبوونهیارمان دا بهب.باش بوو

كى زۆر فراوانمان كرد یهوهدواى دوو رۆژ چوین و كۆبونه، ینست پبكهده. ى حامیهكڕهگهبژردراوى رى ھهنونهبوو به) كر علىبه(وشر لهو ھه

نھا وانیدا تهى شارهكهوهكۆبونهلهزۆر گرنگ بوو چونكهیهیترایهم نونهئهوێ كوردستان لهكتى بكاران لهرى یهك نونهوه) علىمهحهئازاد( من و

ون وتیان ھاتواپۆكان نهتبرى خانووهبووین و كاتك پرسیم بۆ نونه!ریان نییهوان نونهئه

پاییزم بسپرن بهكهكاسكته

162

؟ى سلمانىو النهخانهكى برى خهنونهبوو به) كر علىبه(ندى گرتن بهیوهپهكرا بهستده) علىكربه(بژاردنى پاش ھه

قاالوه(كانى هكڕهگهك رى شارى سلمانى وهوروبهدهلهوهكانى ترههكڕهگهكان هكڕهگهموو ھهله) ھتد.. . وو ووبهیوان و حاجیاوهالى گردى سهو

موو ى ھهوهكۆبونهله.كرار ئامادهى گشتى سازدرا و نونهوهكۆبوونه) كر علىبه(سلمانى /كوردستان كتى بكاران لهى یهبنكهكاندا لهرهنونه

ستنیشان تداران دهسهڵ دهگهكردن لهموویان بۆ گفتوگۆرى ھهك نونهوهویش ئهوهیان مامهگهر لهكتى بكاران ھهرى یهك نونهم من وهبه،كرا

موو ھهلهبت ئمهدهیان دا كههبیارو ئهوهكهیهكان بهرهنونهتى حكومهڵگهنجامك لهئهیشتن بهتا گه،یان بینگهك لههیتیرایهنونه

یان پى ئمهكهچارهموویان رگهھه.یانكهرمى كوردستان بۆ كشهھهى یان دروستكردنى باخانه،وىویش پدانى زهدروست بوو ئه

بت چۆیان دهى كهو شونانهجیاتى ئهله) شقق سكنیه(جبوون هنیشت. نبكه

ى سلمانیمان كرد؟ردانى پارزگارسهوهم جار پكهكهبۆ یهكرد بۆ كمان ئامادهیهخۆم نامهرك وند نونهچهو) كر علىبه(ڵ گهله

دا بوو كه1/1994مانگى له) مال عبدولهمامۆستا ج(بینینى پارزگار ردى رقاى جهى سهوهبیانووى ئهومان دا بهپشتر زۆر ھهچونكه، چوینو دوو ) كر علىبه(ڵ گهكیان لهیانیهبه.خستیندهكانیان دواوهن كۆبونهسانه

داوایان وهژوورهالى پارزگار پش چونهكرد بۆئامادهسی تر خۆمانكهمنیش پم باشبوو ، مبكهموویان قسهرى ھهك نونهمن وهكه،من كردلهى تۆ س دوام بهكهدهوتى من قسه) كر علىبه(بكات وان قسهكك لهیهكه، وتینكرد و رككهخۆمان ئامادهیهو شوهبه.ر پویستى كردگهئه

بۆچى ھاتووین من رمووى لكردین كهڵ پارزگار و فهگهدانیشتین لهوان ئهر شتكم بیرچووهگهئهكه،كانم كردھاوڕیركى كانم كرد و سهقسه

.وتبوو ھیچیان نهدڵبهكانمیانوادیار بوو قسهمن بهواوى بكهتهو باسى قسهستى كرد بهده)مامۆستا جمال عبدول(پارزگارى سلمانى

پاییزم بسپرن بهكهكاسكته

163

موو شتك ھههیى نیوهو تواناى ئهمان ساوایهكهتهحكومهكه،ى كردوهئهنجا ت تكبدرن و ئیبۆیین و دهڕزیادهو خانووانهنجا وتى ئههبكات و ئ

رممان دروست تى ھهحكومهكه،نبكهپاسى ئمهسوبت ئوهده،وتىواو بوو كانى تهقسهكه.ى ترو زۆر قسههیزۆر جگاى شانازیكه،كردووه

ت الى من قهكى كرد كهیهو قسهقسهستى كرد بهده)كر علىبه(ر كسهیهمى وت وهمهنابى پارزگار من دهجه"وتىوهئیرادهو زۆر بهوهبیرناچته

ئمه(كان ب تاپۆرى خانووهك نونهوهوهمهكانت بدهكۆتایى قسهپتان وایهدوواتر ئوه) بینینین تا كۆتایى نهك ناكهتایهرهسوپاسى ھیچ سه

ودروستمان كردووهكه،خۆشهردو دارهو بهڕقوو خانووهدمان بهئمهباو كارهو نهیهئاومان ھهو نهوهینهكهدها رۆژڵ مارو دوپشكگهلهوانهشهژیانى رپرسیار نازانت لهبهسیش خۆى بهك و كههیتگوزاریھیچ خزمهنه

" ینئیتر سوپاسى چی بكهوهممان ناداتهك وههیتیرایهبهوهڕو ھیچ بهئمهبۆیهچونكه،یاربوودتى پوهحههڕى بیست زۆر نام قسانهئهپارزگار كه

و وان ئهو ئهى خۆمهیم قسهى من ئهوهوابوو ئهى كرد پیو قسانهئهتر رمن كاریگهكانى قسهوتى زۆر له) كر علىبه(ى وهم ئهبه،نازاننقسانه

كه،بتنهوهنھا ئهتهوهگرتهرنهمكمان وهو ھیچ وهوهرهدهھاتینه.بووم كهو یهوهینهدهمتان ئهین و وهكهر دهسهى لهكانتان قسهپشنیارهوتیان

. وهاینهڕو گهم جۆرهى ھات بهمان كۆتایوهكۆبوونه

ھزتر ك بهیهمان بهو متمانهیانهھاوڕ) كر علىبه(ندى من ویوهپهبوو؟

رۆژ زیاتر لهبهرۆژوهوام بوو پكهردهكانمان بهوتنهچاوپكهئمه.كانمان بۆ دنیا و ژیانیشتنهاو تگهڕبیروو لهوهبوینهكترى نزیك ئهیه

م كهست دهھهى تۆم ناسیوهوهو رۆژهزانى لهوتى ئه) علىكربه(رۆژكیان ژیان و ھشتا مرۆڤ نابت ب ھیوابت لهم وایهڕو باوهاوهڕژیانم گۆ

م نجهر پهكسهمنیش یه،ندهودهكان ھهبۆ مرۆڤهم ژیانهلهیهكك ھهخهتۆ بى ،وتىسانهو كهككى لهچت خۆت یهبۆخۆى راكشا وتم بیرت نه

پاییزم بسپرن بهكهكاسكته

164

كردم لهچاوشین بانگى ئهبهمیشهھه) كر علىبه(چاوشین گیان؟ هم ھندبه،ناسناوم بتوهگفتوگۆكانماندا پشتر پم ناخۆشبوو ئه

ى زۆربهدواتر ئاسایى بۆوهكهۆشم وشهو خۆشبوو الى خمى ئهدهبهكتى بكاران و دواى ندامى یهئهكان ببونهب تاپۆكى خانووهخه

ریم و ئازاد ئازاد كه(دا كڕهگهندامانى نوان ئهكانمان لهى كارهوهفراوانبوونهى ھاوڕھاوكارو میشهبكاران ھهكتى رانى یهك نونهبكاران وه) علىحمهكان باسهوگشتى و قسهوهى كۆبونهردوكمان بوون و بۆ زۆربهھه. مان بوونگهله

: كى ئایار رۆژى ھاوپشتى جیھانى كركارانكردن بۆ یهخۆ ئامادهوانى و ڵ شارهگهوام بوو لهردهر بهكان ھهب تاپۆى خانووهكشه

ھۆى ناجگیرى ویش بهئهوهبوونهنگ دهك بدهیهماوهرپارزگادا ھهحشع (و) ى ئیسالمى و ینكوهى بزوتنهڕشه(كان خۆیان بوو ناوخۆى حیزبه

تى واوهتهكوردستانیان بهكىتاكو ژیانى خه) پدكینك و(تا ھه) ینكوى كگاى شارستانى خهرتاپا جگاى سیماى كۆمهسهڕشهشواند و سیماى

كى ئایارى راسیمى یهكرد بۆ مهخۆمان ئامادهئمه. پۆشكردوكوردستانى رو) كر علىبه(،شداربنبهوهكان پكهب تاپۆكى خانووهبوو خهبیار1994بوو وهكوردستان ئهكتى بكاران لهڵ یهگهموویان بكات لهتى ھهرایهنونه

ندك خۆى ھه) كربه(و وهكۆبوونهكڕهگهكى خه1/5/1994ى ڕۆنیوهلهكارتۆن و بهور الفیتهسهخستبویانهو،ى نووسیبودروشمى ساده

ى وهو كۆبونهرهدا بهكهرپوانهلهوهرزكردنهحازركرابوون بۆ بهوهداره) كربه(ى و دروشمانهكك لهیاریگاى گشتى سلمانى یهراسیمى شار لهمه

و دروشمهرى ئهسهلههیاى من چیڕداواى كرد تا بزانت بیرو.مپیشانیداستخۆشیم لكرد من ده) كوان جمهیر نان نیگه....رمتى ھهز حكومهڕبه(

وان بت دروشم ى داخوازى ئهوهنگدانهر دروشمك رهر كارك و ھهبۆ ھهرێ زۆر وتینهكهبوووهكهپش رپوانهكتى بكاران لهو ئارمى یه

پاییزم بسپرن بهكهكاسكته

165

گاى زم پارردهبهبهوهكانهى دروشمهوهم وتنهدهبهركخراو ھمنانهسلمانى ) كهبهلعهمه(ى چوارباخ و یاریگاى گشتىكڕهگهو رهسلمانى به

دروشم و بندگۆوهبهوهپشمانهرازیلى لهكى بهیهیارهرێ و سهوتینهكهوقكى زۆرى دابوو بهشهوڕسیماو شۆوهخوندهكانى دههیكركاریسروده

مناڵ و ژن و پیاوى خیزانى بهكان بهب تاپۆكى خانووهخه.شداربووانبهكر به(ر داواى سهلهمان شوهھهویش بهشداربوون ئهبهوهنج و پیرهگه

ن بهر دهسهژیان بهدا و خانوانهى لهسانهو كهیگوت با بزانن ئهده،بوو) علىو بوو ئهرنج راكشى ھهنكى زۆر سهدیمهڕاستیبهكن و چۆنن كه

وتاركى ) كر علىبه(دا و رۆژهله. داو رۆژهیان لههكۆمهبهشداربوونهبهش زۆر زۆر كهراسیمهكانى مهرنامهكردبوو زۆر دوورو درژ بوو بهئاماده

یان كههڕشهیانویست دارى ده) ینك و پدك(و وهم مابۆش زۆر كهبوو ماوهى لیژنهبوون بۆیهڕشهماى تهبهیا بشكنن چونكهرى ئمهسهلهتا ،كان بھنرتكارهیانویست زوو كۆتایى بهدهكهراسیمهبردنى مهروهبهنابوو ت ھتایبهلیواى ھزكیان لهچونكه، بپارزینو گژاوهلهكهكهخهم كاندا بهكاتى قسهژاو كردن لهو ژاوهنھا بۆ دروستكردنى ھاوارو ھهته

دان لمان دهیان نهیان رگهھاوڕم رجهو سهكهراسیمهتى مهمنیهى ئهلیژنهوتن برى و پیدهدهنگى ھهند جارك دهچه) كر علىبه(وشدا ر لهن ھهتكده

رووى خۆمان ھاوارو گهبهرین تا پلمانگهدهیهن ھهنھا رۆژكماتهئمه(رچۆنك بوو من ھه، )وا نابیننرهشمان پم رۆژهین ئهى خۆمان بكهقسه

نھا تهكهراسیمهى مهى كورتكراوهرنامهبهتوانیمان له) ریمئازاد كه(ڵ گهلهب رى خانووهنهك نووه)كر علىبه(ى كهك بۆ وتارهیهقیقهند دهچه

و وانى ئهڕشداربووان چاوهزۆرى بهكهیهژمارهچونكه،خسنینهكان بتاپۆ) كر علىبه(كان من و ب تاپۆهكڕهگهكى ك خهكرد وهویان ئهى ئهوتارهرى موو نونهك ھهى وهكهى وتارهوهبۆ شونى خوندنهوهرهسهچوینه

م زۆر بهدهودهوتى ھه) كربه(پشتر .شداریان كرد بووكانى تر بهندهناوهكى بۆ رنج راكش بوو خهو سهىسادهكهوتاره، وهكورتى بیخونمه

ویش ئهوهبكاتهى دووبارهكهبژك وتهن وتارمجار بوو ھاوار بكهكهیه

پاییزم بسپرن بهكهكاسكته

166

با بن تدایهویژدانیانرهك زهد یهقهستان بهدهبهر كارگهئه((كاتك وتى ھاروهھه)) رنر بهسهدا ژیان بهكانى ئمهناو ماهك رۆژ لهنھا بۆ یهته

زۆرباشهجاوزهتهباس لهكهن مادام كشهستان دهدهكاربهبهئمه((وتىى حاجى مهحهى كاكهكههڕك و مقهندى یهبهركاتك لقى چوار و مهھه

وا ت ئهوهدهبهوهچۆیان كرد و بیناكانیان دایهى زراعهرهدایهمحمود لهشداربووانى ستى بهھهى ھندهو وشانهئه)) ین بۆتانكهش چۆى دهئمه

كورتى ناچارى بهبهوهكرد بیرهنگ ھاواریان دهدهكیهموو بهوروژان ھهى بۆى كورتهماوهو ڵ رزگرتنى زۆرى بۆ ئهگهلهوهى كردهدووباره

.. . وهبووهم دهھات كات كهتا دهدانرابوو چونكه

ى لكراشههڕھه) كر علىبه(

:وتىوهئاگادارى كردمه،كهكهناو خهوهھاته)كر علىبه(ى وهدواى ئهله.یان لكردمشهرهندك چكاو خۆر ھهھه-

تئاگات له،وتمخۆت ب .،خۆت بتتۆش ئاگات له-

چوون ؟بۆ ك.ینكههئوایى قسهد-

م لهباشهتگهمن د.بتمى منت نهخهنا تۆ خۆت بپارزه-

مان كرد ك دواتر قسهبوو وهكارى الى خۆشى زۆر نهم وردهبهیان ل كردبوو و شههڕبوون ھه) ینك(ربهسهسك كهند كهچه.لیانو وازى ھناوهبووهوانمى ئهندائهمن وت كهى بهوهئه

ك یت نهئیش بكهتداوهبیارك تۆ بۆ خهیهوهیان ئهكهوتم كشهدژى مانهئهچونكهم داوههبیارو ر ئهوان وتى منیش ھهبۆ ئهداوام لكرد كهستهبهو مهتكشن بۆ ئهحمهى كركار و زهئمهماى خۆمان لهوهك بمنتهیهبۆ ماوهڵ من گهبت له،كرتده

پاییزم بسپرن بهكهكاسكته

167

) ئازاد كریم(نگى ر بۆ ھاودهھه، بت جارێوتى بابزانم چۆن دهواى ھهوامیش لهردهبهمایان مابۆوهوك لهند شهپم واب چه

. مووئاگاداربووین ھه

؟ى جھشتنى شارى سلمانىبیار

بهجبھت چونكهك بهیهۆ ماوهسلمانى بى دا كهبیار) كر علىبه(كرد و ژیانیان لدونان ئهبوونى جاسوس و راوهستى بهوامى ھهردهبه

ستى ده) پدكینك و(ى ناوخۆى ڕشهتاى رهھا سهروهھه.تاڵ كردبوور سهكرد لهوهپش رۆشتنى داواى كرد بیبینم باسى له، پكردبوو

ى خۆمان رگامان كڕهگهلهكوردستان ئمهران لهكتى بكاى یهكهیاننامهبهداو كانى ئمههكڕهگهناو ن لهبكهڕشهگرتوه) پدك و ینك(دوو ھزى له

ستخۆشیم لكردن و وتم ده.وهرهدهتهرمانكردونهدهوتووانهركهزۆر سهزۆر ،وتى.نبكهئوهكان چاو لهكى شارهموو خهین ھهوبدهبت ھهده

ك من وهشنن ئوهوهدهستان لن دهندهڕدمانهئهم زۆر قورسهبهباشهین وتى من كهموو شتك دهمان بن ھهگهك لهر خهگهوتم ئه.نایانناسن

ك خۆم م من وهبه،یهھهترسى ئوهدسۆزى و چاونهواوم بهى تهڕباوهڵ گهمنین لهر ئهھهۆى ئمهوتم تۆش ب.م باشترهجبم شارهبت ئهده

وت بۆ یكدا كرد و ئیتر نهیهشمان بهباوه.ئوهدنیام له،وتى.تانداكهكشهخسا خۆى تكى بۆ رهرفهر دهھهكه،ى وتندهوهنھا ئهچم تهكوێ ده

یان له،ى وتوهرهوات بۆ دهڕمن پم وابوو ده.كاتدهندیم پوهیوهپهلهوایم زانى كهدواتر ھه، و رۆشتى شار ئهوهرهالدكانى دهك لهالدیه

و ریكى شیعر ن خهالیهسكى بك كهپارتى و وهبۆتهو نهیهبجههھهكان و پارتى تى ئیسالمییهسهى ژر دهیهو ناوچهلهرییهكارى شانۆگه

.ووڕى ناوخۆ بكاتى شه

پاییزم بسپرن بهكهكاسكته

168

):ینك(تى سهڵ دهگهكان لهب تاپۆى خانووهى كشهوهدانهرھهسه

ت سهمابوو دهتك نهدابوو ھیچ حكومهوهكى كوردستان لهتى خهینهمهت سهكى شارستانى بۆ دهھیچ سیمایه،ك میلیشیایى بوویهموو شوهھهبهو كانیشیان دانیشن لهماهھنا لهدهك نهخهچى وازیان لهكه.كرادهدى نهبه

حیزبى نهوببوو حیزبانهئه.خۆیانى دروستیان كردبوو بۆنایانهرپهسهكرد بهكتریان دهیهلهرزبوایهر شونك بهدژى بیناى دووقات ھه

تكش حمهژارو زهكى ھهرۆیى خهزیادهچى باسیان لهكه،ڕشهرى نگهسهشبووى تى دابهكان و حكومهب تاپۆى خانووهكشهوئمه.ردكده

بوو به) ساالر عزیز(ابوو ڕپارزگار گۆوهرم ماینهكانى ھهحیزبهكانى ب تاپۆى مانگكیان دانا بۆ خانووهپارزگارى سلمانى ماوه

ن و كان ھاتهكڕهگهرى موو نونهھهوهرى شارى سلمانى دیسانهوروبهدهسلمانى له/كوردستانكتى بكاران لهى یهبنكهلهوهكۆبوینه

ى ى حامیهكڕهگهم شون كهیهكه،درابوو پیانكههیئاگاداری.29/7/1994كانى پۆلیس و شۆڤهریان بهسهچنهن و دهبكهبت چۆیكۆن ده

نووسیان چى ى چارهوهازى و نائارام بوون لهڕزۆر ناكهكهخه.وانىشارهك بباكانهخهندانهڕو دیان چۆن ئهویان دیبوم جارهئهچونكه،ر دتسهبهرچاوى بهكیان كردبوو بهیهبهكهردوو حیزبهك ھهوه،نكهتانى خون دهخهیاندا وتیان ئمهبیاررى شار وروبهى دهانهكڕهگهو ندك لهھه.وهكهخهناگرن گومان لمانهئهوهینهدهمى ئهك وهچهرمان بهسهچى بتهرھهگفتوگۆ ت واز لهرازیم كردن قه.یشتان دین بۆ گفتوگۆگهر لهم ھهبه.ندهودهھهبۆ ئمهئوهین چونكهرنادهت پشتتان بهقهوتیان باشه،ھنننه

بوو ڵ نهگهمان له) كر علىبه(یان م جارهئهم الى پارزگار بهوهچوینه، وانرى ئهك نونهم وهبكهبت من قسهر دهھهكه،موو داوایان كردھه

یركى پارزگار سهكهرھه2/8/1994له) ساالر عزیز(الى پارزگارچوینهدا نیشتنهو دابوو من لهوهئه.كاتڵ دهگهكمان لهڕشهر زانیم كسهكردین یه

نم بۆ ش دادهوهكارى ئهوردهاندمیان بۆ شونكى شاراوهندكرام و فبه

پاییزم بسپرن بهكهكاسكته

169

سك وتى چاوشین گیان كدا كهپربووم رۆژكیان لهمن به.باسكى ترچۆنهوهوتم ئه.بوو)كر علىبه(نگى دهتت بت زۆر دخۆشبووم، كهفارهكهى ئمهر كشهسهتۆ لهگیرا وۆ نهوتى بیستم گیراوى خۆم بوهایتهڕگه

ندم چهڕاستیبه.وهن و منیش خۆم بشارمهبكهت لشههڕبگیریت و ھهندهپك من ویش وهمزانى ئهدهچونكه،میم بووش خهخۆشبوو ھنووسینى ستمانكرد بهئیتر دهگیرا و) كر علیبه(ند رۆژكگیرت پاش چهدهو ژر ئهله،بوووهئهو ھرشانهحكومكرنى ئهى مهیتهو الفیاننامهبهكم بۆ یهنامهربوو وتى بهكه.ربووویش بهدا ئهتى و فشارانهزایههڕنا

ست دهھیچم بهوتم نا؟یشتستت گهدهبهوهخانهندیبهناردیت له،وتم.وىیا بۆم نووسیبورهتى جگهقى پاكهرهوهله،وتى.یشتووهگهنه

ویان ش فكى تر بوو لهوهرحاڵ وادیاربوو ئهھهبه.دیوهشیم نهكهسوتووهنھا تهخۆشى وتى ھیچى تدا نیه.نووستكردبوو تابزانن چى ده

بت وتم باشهمى منت نهزعى خۆم تا خهوهى تۆ لهئاگاداركردنوه،وتى من و ئهتایبهبه.بینئاگا ترختك بهودوا نهمهبت لهگیان ده)كربه(

ى كهر الیهسهیھنن بهن ئهكیان شتكمان لبكهر الیهكرد ھهم ئهوهحسابى ئهواوبوونى ى تهوادهند رۆژ لهپش چهنكهپۆشی ئهردهپهتردا و

ك وهئمه،كانرهڵ نونهگهلهوهكۆبوینه25/8/1994لهئمه،كههیئاگاداریكانى خۆیاندا و هكڕهگهلهوهبمننهكهكهكتى بكاران پمان باشبوو خهیه

انمووهھو بهوهینهئاستى ناوخۆو جیھانیدا پشتیوانیان بۆ كۆبكهش لهئمهكانى ك خانووهم وهبه.ستدرژى رووبداتین رووخاندن و دهدهنهرگه

جیاتى من، كانمان گۆڕى لهرهنونهئمه.نرپوان بكهكه،درابیارحامیه) عبدالله(ناوى ن بوو بهمهتهپیاوكى به) كر علىبه(جیاتى لهو) ئازاد كریم(

: ر دوو ھۆبهله،كى حامیهناو خهلهى تریش بنهكباشتریش بوو خهرچاو بووین واگیرابوین و بهئمه- 1

ر گهبوو ئهھهوهبدات پویستمان بهر رووك گهر ئاوگۆڕپش بۆ ھه.. . كهرى كشهسهوام بن بۆ چارهردهبهونهو ھهبین ئهش نهئمه

پاییزم بسپرن بهكهكاسكته

170

دا و رۆژهلهیهپیالنك ھهكه،وهئاگادار كرابوینهوهسكهن كهالیهله-2و شون و له) كر علىبه(كردنى من و و تیرۆركهتیكدانى خۆپیشاندانهبۆم به،گرترنهند وهھهمان بههیو ئاگاداریردوكمان ئهر چى ھهگهئه.دااتهك

م بۆ بین النى كهدا نهو خۆپیشاندانهوكمان لهوردھهو رۆژهماندا ئهبیار.. . وى تكدانىو ھهكهالنهیى پوهكردنهپوچه

كتر شونى یه.ھاتببینم نه) كربه(بوو بیارى و شونهوم لهوچمن نهم پارزگاى ردهبهلهكه،كهشونى خۆپیشاندانهبوو لهبینینمان زۆر دور نه

م دا بیار.هیدیار نی) كربه(بۆچى كه،تىحههناڕوته، دم كهسلمانیدا بووسك دانت بۆ بوو كهبیارو ئهچونكه،هیوێ نیمنیش بچم تا بزانم له

دیار كهسهكهنهخۆى وچى نهكه) كربه(ومن كان بهواهیاندنى ھهگهجی ھاتبوو بهنهى دیبوو دیكهكاتك خۆپیشاندانه) كربه(پم وابوو .بوونه

و پیان یان بردووهخشتهسك لهند كهچهشم بیست كهوهم ئهبه.بھیتوهداخهم بهبه.ینبكهشدارى وت بهو نامانههیترسنۆكیوهئهوتبوو كه

ى و وتم ر رگام گۆڕكسه، یهكان بووقهتهرگادا بووم گوم لهمن لهو ساتهو كارهقوربانى ئهوبتهوبس نهكهھیوادار بووم. ساتك روویداكاره

كك دا یهو كاتهله.كان بوبترهكردنى خۆپیشاندهپكان بۆ بوهقهنھا تهتهكتى بكارانیش بوو زۆر ندامى یهئهكانم دى كهرهپیشاندهخۆلهر سهنیشتنهلرهوهرهوهۆ دووركهوتى ب! ؟هیچیوهوتم ئه،شۆكابووپهوتم .كردن ویستیان بیگرن و بریندارهقهراو تهھهو كردیان به) علىكر به(

ڕاستیبه، یهوهى گشتیهى الى باخچهكهكۆنهلهوتى پم وایهكویهلهسكى ترم دى وتى دواتر كهوهو نائهم و چۆن بچمهزانى چى بكهمدهنه)ش تهۆ بهبم نهبهكه،كانقهكر منى نارد پخۆت یت و ئاگات لهیهتۆ ب

منى كه،زعى خراپ بووس زۆر وهى كوا خۆى وتى نازانم بهوتم ئه) بتدا ویان دهھهچونكهبۆمنهیباش نیۆم لرهڕنارد و وتى خۆشم ئه

ننبیف.زگاوانهپاسهوتى ؟وتم كر گئیتر ھه.كانى پارت م گرت دهببریندارى تیرۆر بهم بیست كهوهواى ئهواتر ھهد؟چۆن بزانم چى بووه

رھهى پارزگا و رگاشیان گرت لهانوانپاسهوكدارستى چهدهبهكراوه

پاییزم بسپرن بهكهكاسكته

171

تهو بسحاكمانى ئهبكوژانچونكه" ىكهرمهخاك سپاردنى تهشوازیك بۆ به.تیدا نژرابوون كهخاكه

!زنهدتهم یادهیامى ئهپهات موو كم ھهبه،یداھاوڕى ناو ئمهلهجگاى چۆه) كر علىبه(گومدا له) نخوك بهین نهكهبوڵ سورگكان بهقامهبا شه(كانىوته14ۆ مم ئهبه.مبووھاوڕژیانمدا لهو بۆ كورتترین ماوهوهزرنگتهده

ى كركارى وهناو بزوتنهناخمدا و لهلهزیندووهمیشهو ھهیادى ئهساهگیان كسانى وباتكارانى ئازادى و یهخهكك لهیهبه،كوردستان دا

و ئازیزهستدانى ئهدهپش له.ژمردرتتر دهكى باشوانى دنیایهختكردبهدا ) حیزبى كۆمۆنیستى كركاری عراق(تى لهندامر داواى خۆى بۆ ئهسهلهمن نت ویهگهكاندا رادهب تاپۆرى خانووهماوهكى جهیهوهكۆبوونهله

ى دو بۆ ھنانهى ئهكهارم ئاواتهى بووم و ھیوادو ئاواتهشاھیدى ئهعراق و لهیهوهو حیزب و بزوتنهبوونى ئهورگاى پتهكى باشتر لهدنیایه

بوون و ركخراوبوونى ریزى فراوانى ستیوهپهردستان و جیھان دا بهكوكانى موو ماهم چۆن ھهو ھیوایهبه.. دىتكشان بتهحمهكركاران و زه

یان كهرهكانیان بۆ تیرۆرى رابهر ماهسهكرد لهشیان ھهئاى رهحامیهوتنى ركهرخۆدان و سهبهوبات ئیرادهھا ئاى سورى خهئاوه

كانى دانهئاوهموو ماهر ھهسهیانى لهھاوڕو ) كر علىبه(كانىئاواتهانى ئازادى و ژیكرت وھهتایهتا ھهتكشان بۆ ھهحمهكركاران و زه

یى و و ئاوارهڕشهموو كوشتن واى ھهسۆسیالیزم جگكسانى ویه.. . وهك بگرتههیدارینه

كانى و النهخانهرى بختكردنى نونهزبت یادى گیانبهڕرزو بهبه...)كر علىبه(كوردستان

ویستى كركاران و بكاران ى ئازیزو خۆشهھاوڕزبت یادى ڕرزو بهبه1/9/2008

پاییزم بسپرن بهكهكاسكته

172

)لیكر عهبه(بارانكردنی دژی گوللههی لو چاالكیانهئهڕخران وروپا بهئهله

دژی ی بهو چاالكیانهر ئهسهله) وهبۆپشه(ی راپۆرتی بوكراوهشك لهبهن حیزبی كۆمۆنیستی الیهله، نجامدراوهئه) لیكر عهبه(تیرۆركردنی

:كاری عراقی كروهبزوتنهی ھاوپشتی لهكركاری عراق و كۆمیته

تكشانی حمهخۆپیشاندانی زهكردن لهقهته"ی یاننامهی بهوهبوكردنه-1یهیاننامهم بهئه!" كانتیی داماوی بۆرژوازی كوردو حیزبهنیشانهحامیه

كتی كركاران لهعراق و یهن حیزبی كۆمۆنیستی كركاری لهالیهلهری و كركاری لهماوهی جهخراوهڕكك لهیهكوردستان و ژماره

. وهشدا بوكرایهوروپائهئاستی ركراو لهكوردستان دهن حیزبی كۆمۆنیستی كركاری ئران الیهك لهیهیاننامهركردنی بهده-2

سوڕاوانی كركاری لهوامی كوشتن و تیرۆری ھهردهبه"ژر ناوی لهبهكه" كتی بكارانرانی یهرابهله) لیعهكربه(مجارهئه، كوردستانی عراق

. وهتهونهبی بوكراوهرهكانی فارسی و كوردی و ئینگلیزی و عهزمانهر بهرامبهربین بهتی دهزایهناڕه"ژر ناونیشانی وازك لهبانگه-3ن الیهله" كوردستانی عراقسوڕاوانی كركاری لهركوت و تیرۆری ھهسه

ی ھاوپشتی ی كركاری عراق و كۆمیتهوهڵ بزوتنهگهی ھاوپشتی لهكۆمیتهحیزبی كۆمۆنیستی كركاری عراق و ی كركاری ئران ووهڵ بزوتنهگهله

كانی فارسی و كوردی و زمانهبهكه، حیزبی كۆمۆنیستی كركاری ی ئران. وهتهبی بوكراوهرهئینگلیزی و عه

ی وهڵ بزوتنهگهیی ھاوپشتی لهوهتهی نونهكۆمیته"ن الیهلهمهیاننابه-4كوردستانی عراق سوڕاوكی كركاری لهھه"ژر ناوی له" كركاری عراق

. وهتهسوید بوكراوهله26/9/1994لهكه" ئیعدام كرا

پاییزم بسپرن بهكهكاسكته

173

ی 24لهكه" فغانستانی شۆڕشگی ژنانی ئههكۆمه"ی یاننامهبه-5ن الیهله) لیعهكربه(ئیعدامكردنی ، وهتهبوكراوه1994ری ئۆكتۆبه. كاتحكوم دهمهوهتی كوردستانهحكومه

ی وهڵ بزوتنهگهیی ھاوپشتی لهوهتهی نونهی كۆمیتهیاننامهبه-6. وهتهمانیا بوكراوهئهلهمانیزمانی ئهكركاری عراق به

سوڕاوانی ركوت و ئیعدامی ھهحكومكردنی سهتی مهزایهناڕهینامه-7شاری ھملینا 109لی شی محهی ۆست بهقابهنه"ن الیهله، كركاری

سوڕاوانی كركاری ركوت و ئیعدامی ھهسه"ژر ناونیشانی له"ندافنلهله. "ینكهحكوم دهمه

. )لیكر عهبه(بارانكردنی گوللهت بهبارهع سه. ك. ك. ی حیاننامهبه-8سوید خۆپیشاندانكی شاری ستۆكھۆم لهله 8/12/1994ڕۆژی له-9

م ردهبهله" لیكر عهبه"ری كركاری بارانكردنی ڕابهاعترازی دژی گوللهر داوای سهلهكهخۆپیشاندانه. رپاكراتی كوردستان بهبی حكومهكتهمه

كاری عراق و ی كروهڵ بزوتنهگهاوپشتی لهھییوهتهی نونهكۆمیتهڵ گهی ھاوپشتی لهرانی عراقی و كۆمیتهنابهدراسۆنی شورای پهیف

رانی نابهدراسیۆنی شورای پهیسوید و ف-ی كركاری ئران وهبزوتنه. رپاكرائرانی به

پاییزم بسپرن بهكهكاسكته

174

21باتی بكارانی خهروتاری بوكراوهسهشك لهبه

)مانباتخه(

!؟شونهكا و ك گرهدهك گره........................................

...................................ت روهموو سهو ھهبه) گره(داران و حاكمان رمایهبینین چۆن سهدهئمه

نهڕۆژا. نكهدهوهتكشانهحمهنووسی كركاران و زهو چارهو سامانهنگ ریدا بدهرامبهبهش لهچینی ئمه. ر ژیانیانسهنهخهھرش و فشار ده

یانی كهو گرهوهتهرچی داونهرپهشوازی جۆراوجۆر بهو بهبووهنهزووی ئارهبهتویانهبینین حاكمانی نوێ دهئستاش ده. شواندووه

می ده. نان بكهتكشحمهژیانی كركارو زهبهسوودی خۆیان گرهشكنن و كان دهبانهرهب تاپۆو عهناو خانووهرپهسهنهكهكانیان دهشۆڤه

پۆستای كان بهرجادهكرو ڕۆن و برنجی ڕژاوی سهنو شهڕوخنن و لهدهر سهنهكهن و ھرش دهكری كركار زیاد ناكه. نكهدهگرهوهپیسیانه

بهكوژن و درژهگرن و دهرانیان دهو ڕابهكانهیریماوهجهڕكخراوهی كی ئابووری دانانن و بیمهیهرنامهھیچ به.ندهژاری دهبكاری و ھه

كه، نكهبازرگان و قاچاخچیانی بازاڕ دهدیفاع له. نبكاران نادهبكاری به. وهنهكهدهرزكانی ژیان بهزووی خۆیان نرخی كا پویستهئارهبهڕۆژانه

ی كركاران ڕۆه. ندهساز دهرستانهپهڕی كۆنهن و شهكهتیرۆری ژنان دهكان سیاسییهر ئازادییهسهنهكهھرش ده. ندهكوشت دهكتر بهستی یهدهبه

و الفتهیاننامهبهزۆر ترسنۆكانهوانهن و شهكهران دهخۆپیشاندهلهقهو تهنووسی چارهبهگرهم جۆرهیان بهكهتهداران و حكومهرمایهسه. وهنهكهلده

. 1م، لكه، سای یه1994م كهتشرینی یه4باتی بكاران ژخه. 21

پاییزم بسپرن بهكهكاسكته

175

زایی ر ناڕهڵ ھهگهله. نكهتكش دهحمهزار ئینسانی كركارو زهزاران ھهھه: نده، كرێنووسیان دهژیان و چارهبهیاندا كهكهڕووی گرهربینكدا بهده!! ومگیرهكی سهدنیایه، )شونگره(

ر سهكردهھرشیان1/9/1994چۆن رۆژی زانین كهموو دهھهری ر و ڕابهنونه) لیكر عهبوبهئه(ردانهو زۆر نامه) حامیه(رانی خۆپیشانده

ر ھید كرد و ھهباران و شهیان گوللهژاری حامیهكی ھهویستی خهخۆشهرھاد فه(ھاوڕێ ، اومانیانرانی ڕكخری نونهیئهندامی ھهئهو ڕۆژهئه. كردئیختتاف) جرهفه

لی فزیۆنی گهلهنای تهكهی پارزگار لهكهوهبۆ شهو ڕۆژهر ئهھهو و ئهتكشانهحمهو زهر ئهو ھرش بۆ سه. ....ستیكرد بهكوردستان ده

و پیاوی شونگرهبه، نكهرگریان ل دهبهی كهرییانهماوهجهڕكخراوهڕووخاندنی ی ناڕازین بهوهرئهبهنھا لهش تهمهئه. عس و ناوی بردنبه

. كانیانكوخهملمالنی گوزارشت له، شواندنكردن و گرهڕاستی گرهر بهگهئه

نای رپهماڵ و سهڕاستی پارزگارو حاكمان بهوا بهئه، تی بتچینایهبهكردنهو گرهر ئهرامبهبهكركاران لهناچاری ن و بهكهدهگرهوهكییهخه

. بگرنیهو گرهر بهبهتایی خۆیانهرهك مافكی سهنووسی ژیانیان وهچاره

پاییزم بسپرن بهكهكاسكته

176

22لیكر عهبوبهھیدكردنی ئهتی شهچۆن

باس شوانعه

ب وهژارنشین و خانوكی ھهڕهرانی گهالی نونهقهوڵ و تهنجامی ھهئهلهری و ماوهجهركخراوهندیكردن بهیوهپه، مانیی شاری سلتاپۆكانی حامیه

بۆ ، كركاراننر بهی دوور و نزیك سهنانهو الیهكان و ئهكركارییه. پشتگیری كردن لیان

، یاننامهند بهركردنی چهك و دهدوای یهك لهی یهوهند كۆبوونهدوای چهله، كان بوونفیزكردنی ڕووخاندنی خانووهڕۆژی تهكه1994ی9ی1ڕۆژی

رچاو لهكی بهیهبوونی ژمارهئامادهبهكهڕهو گهتكشی ئهحمهكی زهخهبیاری ، ت ركخراوی بكارنتایبهكان بهرییهماوهجهندامانی ركخراوهئه

:ژر دروشمیله، یانداخۆپیشاندانی ھمنانهپ خانووی بۆ ئمه، كرێرج دهڕی ناوخۆ خهی بۆ شهفههسرو مهبا ئه(

. رخستیمانی بهم دیوانی پارزگای سلهردهبۆ به)دابین بكرێكان پۆلیسه، بوونسك دهكه150ی نزیكهكه، رماوهیشتنی جهڵ گهگهلهكهخهق بهرھهر دهروبهق و ب سهلهمهق ولهی ھهقسهوتنهكه، بوونهدائیرهله-زیزساالر عه-نابی پارزگاردا جهو كاتهله! كهاڕازییهن

. وهشریفی دتهن تا تهڕوان بكهچاوهبوایهدهستن و كردنیانهرگا ڕابوهدهربهلهكهرهماوهیانھشت جهكان نهپۆلیسه

دیار بوو پیاوانی پۆلیس! ری باخی گشتیعنی بهیه، ری جادهبهوئهر ھهیانویست بهده، دڵ بوونناسی و لی پ و داخ لهكریان دهبوبهئه

خولیان دهر تهبژاردنی نونهی ھهرهوبهبنهلهبۆیه، بیگرنتك بووهقیمه!كان برهنونهكك لهكر یهبوبهیانویست ئهده، كرد

. 2م، لكههسای ی1994م كهتشرینی یه4باتی بكاران، ژخه. 22

پاییزم بسپرن بهكهكاسكته

177

، مبه. ی گرتنیلهمحاوهوتنهئینجا كه، رسهچووهیان بۆ نهوهئهكهو وهمینهی سهمایهیش بووهوهئه، وهڵ كردهوچهپیان كهوهر ھهماوهجه

و وهوی خۆ دوورخستنهھهوتهئیتر كه.. كربوبهالی ئهرانی لهنیگهر سهله، سند كهی چهھاوكاری و حیمایهبه.. كهرهماوهجیھشتنی جهبه

ران رمانبهی فهری كۆنی باخی گشتی و یانهبۆ سهداخوازی خۆی .. وهدوورخرایه

كان پۆلیسه!! ك شت بووری كۆن و ڕاكردن یهسهیشتنهڵ گهگهلهو ) كان ڕایان كردگهھا ئاژاوهئه:( ستاھهھاواریان لبۆیه، ئاگایان ل بوو

سكی ڕیم اپكهجادهلهوهڕینههپو ڕاكهڕاكهله.. وتنداوان دوایان كههھهبهژان و شیرازهی شهمایهی تر بووهكانیدا و ھندهپۆلیسهك لهیهله

!!ر كردنری خۆپیشاندهماوهجهلهقهتكچوون و تهكانی هكر و ھاوهبوبهدوای ئهوهكردنهقهتهند پۆلیس بهچه، جیابه

كان پۆلیسهكه، وتییدا كهشپرزهلهڕاكردووانك لهیه.. وتنكهجیان كرد و بهنهھیچیان ل، وهری و دوای لووردبوونهسهیشتنهگه

ق و شهو بهوهكریان گرتهبوبهی تری ئهكههڕی ھاوههپزۆر تنه.. . ھشتبوون ك دوو پۆلیس زۆر قیرچیسمهیه.. یاكشان بردیانپنگ تفهقۆناغه

ش برینداركردنی زۆر پا.. وتنكر كهبوبهھنا و دوای ئهن نهر وازیاھه!!؟؟كوشتیانردانهنامه

پاییزم بسپرن بهكهكاسكته

178

دام مانگهتای ئهرهسهلهخانی پارزگاراركی دیوهردهبهلهناسكی سپی و ئازاستكی ھهۆیهھه

ردانهنامه، دراستژی گوللهر دهبه

ئستا، ۆخون و مۆخی ھهوهكانهوار و لواری شۆستهدیبه

بۆ النهنگۆرانی ده13/9/1994

)ی كركارڕگه(ی ی بوكراوه4روتاری ژمارهسه1994ری مبهسپته

له، سكه) 300(ی نزیكه1/9/1994وتی ڕكهممهرۆژی پنج شهر رامبهبهله، ب تاپۆكانی حامیهكی خانووهڕهژارنشینی گهدانیشتووانی ھه

رمی كوردستانی تی ھهن حكومهالیهكانیان لهڕووخاندنی خانووهبه. م پارزگای سلمانیردهیان سازدا بۆ بهرپوانكی ھمنانه، وهعراقه

ركیان بۆ سهتا چاره(ی كهوهنھا بریتیبوو لهكان تهداخوازی رپوه) .ن و جی ناھنكهكانیان چۆڵ ناقوڕینهخانووهوهدۆزنهنه

ڵ یاساوه گهله، م پارزگارردهبهیشتنهگهیشتن و نهر گهم ھهبهتی و دوای سوكایه.. وهبوونهو روورهپارزگاردا بهكانی كدارهچه

به، نجامدائهو لهقهتهوتنهكه، رانخۆپیشاندهكی زۆر بهتییهبحورمه) لیكر عهبه(ك كانی خهرهنونهك لهیه، اوبۆ كشرخشهیالنكی نهپ

ق و شهش بهمهپاش ئه، ستدادهو گیانی لهستژی گوللهر دهبهدرایه. ستگیركردكیشیان دهیهوانی ترو ژمارهگیانی ئهربوونهدان بهتھه

پاییزم بسپرن بهكهكاسكته

179

ر سهخسی پارزگار ھاتهشه، كهرووداوهعات لهسه) 10(ر دوای ھهی شاخدارو ب سهلهھا درۆو دهندهستنی چهبهھهوتهفزیۆن و كههلتهكه دا یهلرهئمه. رانو خۆپیشاندهكهدژی خۆپیشاندانهله، عناو پوپووچمهكه، بتنهوهنھا ئهته، وهینهناكهشیڕزهم بهكانی ئهی قسهكهیه. بینردهبیروڕای خۆمان دهكانر ڕووداوهسهكی گشتی لهیهشوهبه

، لدراوهندهوهی مافی مرۆڤ ئهپتای دنیادا تهرهسهمۆ لهئهئاشكرایهر لهھهبۆیه. كانی بووینندهو بهی بگهمان ئاشنای زۆربهزۆربهكه

م پارزگارهكانی ئهوهكارو كردهوهندانهو بهم بگهدیدگای ئه. گرینی لدهخنهو رهوهینهكهدهشی،رهروهمرۆڤپه

ب تاپۆكانی كوردستان لهی زۆری دانیشتوانی خانووهزۆربهئاشكرایهن خاوهكی بهتوانینی دانی كرێ و پشهران و نهنجامی نزمی ئاستی گوزهئه

بارودۆخی كه، بوونم خانوانهدروستكردنی ئهكان ناچار بهخانووهباو شنی ئاوو كارهچهمۆ لهكانی ئهتاییهرهسهپداویستییهندروستی و ته

ناچت ڕوهژیانی بهكك كهخه. دیناكرتتدا به، ھتد.. . وو باخچهیارهسهكانی تدا و برسی خۆی و منداهبزركاورووی ھه، كی نییهنایهرپهو سه

، وهیفانهرشهی ناڕگهلهنییهو ئامادهیفهرشهكك كهخه. وهبشارتهقوڕینانهم كۆیتهناچاربوون ئه، ستبھنتدهكانی بهمی منداهپارووی ده. ندروستبكه

م به، كانی خۆیانییهمیشهھهییهرۆژانهرباری گیروگرفتهسهككخهناو بهریان كردووهرك و كارو داخوازی سهش قایل و ب ئهجۆره

مینكیان زهیان بسته،كرۆژان داوای خانوویهرۆژێ لهخۆیانداو وان ت چی لهی حكومهئه. كردووهو داوانهو ھیچیان لهكردووهت نهحكومهلهڕووخن و ڕۆژكی تر ردا دهسهكانیان بهوت؟ وا رۆژك خانووهده

فی هرشهت و رامهكهتی بهكایهتا سو، فزیۆنلهر تهسهھننهپارزگار دهرۆژكی . )خالقنئهفاسد و ب: (بكات و بتم خانووانهژاری ئهكی ھهخه

یالن بۆ پو وهم بداتهیان وهكهخۆپیشاندان و رپوانهگوللهتر به. نتانی خونی بكهخهڕۆو بباكانهڕۆژی نیوهیان دابژت و بهكهرهنونه

پاییزم بسپرن بهكهكاسكته

180

گو رات و ئاژاوهموخابهران بهو خۆپیشاندهفزیۆن لهر تهسهئینجا بتهروا پهو بوهژوو بكاتهكان ئاوهراستییه، كاری سیاسی تاوانبار بكاترزهھه

. بفرۆش و درۆ ئاوگۆڕ بكاتخات فشهشانی لھهعس چ لپرسراوانی حزبی بهورهكانی گهوهو كردهم كردارانهئایا ئهكانی تاییهرهسهرهھهپشلكردنی مافهمانهئایا ئه؟یهكیان ھهجیاوازییه

؟ چییهكانی مرۆڤ نییهر پشلكردنی مافهگهی ئهئه! كی كوردستان نین؟خهشونی لهیهی ھهوهسك مافی ئهموو كهھه: تكانی مافی مرۆڤ دهبگه

دان سازبدات و خۆپیشانندب و ئازادهمهھرهجی دخوازی خۆی بهنیشتهموو ھهتی ماڵ و گیانی پارزراو بت و لهالمهرببت و سهبیرو ڕا ده

تی سایهت و كهرامهند بت و كهمهھرهكان بهتگوزارییهزگا خزمهداموده..یان مافی ترو دهمانهئه. پارزراو بت

. !ج ناكرن؟ی كوان بۆ جبهئه

پاییزم بسپرن بهكهكاسكته

181

23لیكر عهبوبهھید ئهشهتری تای

"ی سلمانیحامیهی كهسوورهگوه"نسهریق حهفهمهحه

یهوهیان دروست ئه، الیهم له)لیكر عهبوبهئه(ی م شیعرهئهساڵ زیاترهر بنووسم و سهكی لهیهڕهند الپهی چهو نیازهبه، داوتی پمبم ساڵ زتره

كی یهن رۆژگار چ بۆسهماشاكهم تهبه. وهینهدا بوی بكهكهڵ شیعرهگهلهیامدا خهرگیز بهم ھهبه، كردموو شتكم دهڕوانی ھهچاوه.. !؟وهنایهھیدبوونیدا ی شهچلهله10/10/1994مۆ بچ و ئهیهرهم مهھات بهدهنه. وهبخونمه) تری تاڵ(ر سهلهنووسینهم كورتهئهنای پشتوپه،رنجدهو ره) عیصامی(كری بوبهئه.. كری ڕاستگۆو رزداربوبهئه

ڕۆیی نییهزده.. كی بكارھاتووی خهنهژمارهو ئۆردووی لهو بانهبالنهزای ئاكاری ی من شارهكانم ھندهنهمهھاوتهر بم ھیچ كام لهگهئه

و وشتی شاعیرانهوی رهیهاكارم پهلیان داو.. كان نینالوهرهنووسهسك و بۆ ھیچ م ھیچ كهردهبهبوو لهنهو ئامادهئه. نو بكهرزیی ئهفسبهنهگرت پشتری دهخۆی لهرزی له، زمان پاك بوو. وهوتك بنوشتتهستكهده

ھات دهڕووی نهو لهئه. ژیاك دهو بۆ خهئه. یاندگهوام خۆی پدهردهو بهمیشی كه.. كشانكشان و خۆھهچ جای سینگ ھه، الفی شاعیرتی لبدا

، وهمهم بكهس كهرزی كهلهخواستهخوانهنییهوهبۆ ئههم قسانئه. گوتده، ی سلمانیی حامیهكهسوورهكری گوهبوبهئه، كانالوهم پمخۆشهبه

موومان ی ھهورهیش سوندی گهوالمهنگ بۆ خۆیان و لهنه پشهبكه. بت) لیكر عهبوبهگۆڕی ئهبه(

بگرن، وهشیعرهست بهده..! ن، تكایهسهریق حهد فهمهمحه. 23. 19، ل2005ولر، ھه_ مكهزگای ئاراس، چاپی یهكانی دهبوكراوهله

پاییزم بسپرن بهكهكاسكته

182

نی گفتی خاوه، ر گفتسهدنهكه. مووان راستگۆترنھهھیدان لهشهزافی وستی ب الف و گهنی ھهخاوه، وستر ھهسهدنهكه.. خۆیاننكان هھیدخوا شه. نابژرێت ھهھادهستی خۆی شهدهمرۆڤ به. خۆیانن

تی زرهھیدان میوانی حهشه. ندنگوی خواوهكهپھیدان چهشه. بژرێدهھهش میوانكی ئازیزی ی حامیهكهسوورهگوه. سیحنتی مهزرهحسن و حه

. وانهئه***

شاعیر : بوهئاسایی ئهیسكی دیكهجیاوازی نوان شاعیرو كهنگهرهبن و كی دووچاریان دهخهكه، ییی و ناجۆرییهوام و ناڕهو خهئهتواندهو وهرزیان بكاتهم بتوان بهئه، وهتلنهی دهنن و پوهنادهوهستیانهدهبه

م كی ئاسایی ئهجیاواز له خه: كی دیواتایهیان به. شیعربیانگۆڕێ بهڕانكارییان بكاو گۆكان ئاراستهچوونهھهوهرووی چۆنتییهبتوان له

. رپا بكاچۆنتییاندا بهری و شۆڕش لهكاری ھونهبیانكاته. ردا بنسهبه، كاری ھناونی شیعر بههتسرهبۆ كه، لیكر عهبوبهی ئهم وشانهنا ئهدهك وه، كربوبهئه. نوهكهو خهر زاری ئهسهبهرۆژانهكه، نو زاراوانهر ئهھهشونیاندا بهوهكههنگ و گوندی چهرھهبنكی فهلهچووهندك نهھهدا م شیعرهله. نییهراوز بازیپهكانیشی پویستیان بهشیعرهبۆیه.. ڕێبگهبین و سست و رنی دهرۆی نه) م(زی گهو رهنگی دلرهده) نر(زی گهره

راییدا شت كانی بهوشهنھا لهر تهگهمه. یهكرێ بین نائامادهیان ده، نادیارهی ناوناوهكهشه شیعرهیهو مینهر ئهھه.. وهمان بۆ روون ببته) م(ئاكاری

، ریوته: كوه، ڵ شاعیرتهی تریشی داوهلك ناتۆرهو گه) تری تاڵ(.. سست، گل، رستخۆپهبۆ الی خۆی ر رنجی خونهسه، )تری تاڵ: (كهكا ناونیشانی شیعرهھلهوی راستی ب ئه.. !؟دا تاهدی بۆ لرهئه، كی شیرینهیهمیوه، ترێ. كشراده

وانی تانووتی پاه، ر بگونج بوترێگهیان ئه، سیتری تاڵ تانووتی كهبه هشقهته، وهوسهتهو بهیهركی مینهكتهویش كارهئه. یهكهشیعره. تكاكانی شاعیر دهشیعره

پاییزم بسپرن بهكهكاسكته

183

. وهكانهبییهدهئهنو ژانرهبتهمجار نییهكهیه، ویه)مفارقه(م ناونیشانهئهیادگارو (كات ، بوو) حقوق(ھشتا قوتابی ، 1932سای له، دحمهئیبراھیم ئه

: تیایدا ده. وهتهی وتی سوریادا بوكردووه)ھاوار(گۆڤاری ی له)ھیوا

دكارترسی بههل، درچاوی بهبهلهگـــــۆڕی یـادگــــارمــهكــــهدــم ده

نگی بدهناــهگــریانی وشك بهبهخـتی كــردگـــاررزین تهلــهدنمــه

:تیو گوتوویهچی ئهكه. دایهگهو فرمسكی لهڕهته) گریان: (نرنج بدهسهچی كه. رنج كشیشهسهرزونگكی بهو دهنگهده) ناه(.. "گریانی وشك"و ی لهی دیكهشدا نموونهم رۆژگارهله.. "نگی بدهناه: "تیو گوتوویهئه

ناونیشانی دیوانه، ی سپیسلكهڕهپه: كوه. الی خۆمان زۆرنلهجۆرهله، ڤزیۆنییهلهكی تهدرامایه، شیان فرمسكی ره.. فایهالم مستهشیعركی سه، رۆژی رووناك لهیهسترهیان ئه.. ووفران رهھنانی كامهرسیناریۆو ده

. 1972، نسهریق حهد فهمهچیرۆكی محهكورتهرۆمانی یوری ، رمفری گهك بهوه، زۆرنبی بیانیشدا نموونهدهئهله

، كانسپییهوهشه.. ر دۆمالكساندهرۆمانی ئه، شقی رهنبهزهگوه.. ۆنداریفپری نووسهرۆمانی كچه، یانیت باشو بهشهیان نیوه.. دۆستۆیڤسكیرۆمانی

، )الدلیمیلطيفة(رۆمانی ) الناربذور(، تۆوی ئاگر.. جین ریز: دۆمنیكی: ى)طيبونمجرمون(كان پیاوچاكهتاوانباره: چیرۆكیهیان كۆمه. 1988

. 1964، الصقرمھدی عیسی . وهبتهدهرگكدا دووبارهبهو لهرجارهھه، لیعهكربوبهالی ئهو لهشه

ی منی وانهو شهئه، ی منی رووباروانهو شهئه، و و رقك پرچ و شهوهكاتی . تاندنی رۆژهی دوای ماندووبوون و رهوهوانهو كاتی حهشه.. باران

و كردهبهیشهوهداچوونهپكاتی . یهوهو ئارامی و بیركردنهوهوانهحه

پاییزم بسپرن بهكهكاسكته

184

ل وه. وهنگاندنیانهسهو ھهوهچاك و خراپیانهبه، مانداكۆششی رۆژانهژر ر لهھه، وهبھۆنرتهنانهھریمهیالنی ئهپودا ژر بای شهكرێ لهده

و ئه. نییهندهوهر ئهكر ھهبوبهالی ئه.. جبكرێویشدا جبهچارشوی شهو ئه(ناوی كه. ندهیوهپهوهوههی شوشهیشی بهكهناونیشانی دیوانه

ش شه، دایهچكۆلهو دیوانهله. ی لناوه)شترنكانت رهپرچهی لهوانهشهكۆتایشدا له. ھتد.. . موی دووهشه، مكهوی یهشه: ناوین بهشیعر ھهزیاتر بۆ نگهره" كانی تریش بنوهڕوانی شهچاوه"تی نووسیویه

كرێ ده. وهیی بیربكاتهشنهلوێ بهبۆی دهوانهو شهئه، هوڕتهبگهوهئهم زووانهك و بخوازێ بخاین و بهیهلهسهمهدانیش ب بهستی درژهبهمه

ك زارو یهھه: "گرتبوی ھهناوی شهكۆنترین كتبكنگهره. تیهكۆتایی نهی وهكی تیدا درژكردنهرهسهستی بهمهكه. ب" و لیلهالف لیله- وهشهزادی ھرهكان تاكو شهتهحیكایهبهدانیشهدرژهو پیهو بهكانهوهشهی شیمانپه، دشا بكاپاك كار لهیهڕادهتخوان بتوان بهوبووكی حیكایهنه

و شه، ینكهبیر نهش لهوهب ئهده.. بگرێژن كوشتن ھهست لهو دهوهبكاتهنی دیمه: كوههستیوهپهوهپیانه، یرۆمانسییانهتهو خاسییهموو ئهھهبه

ی و كهكان و ھمنییهشهگهسترهی ئهجریوه، وریی دهرمانهمانگ و خهو م جی ڕامانی شاعیران بووهردهی؛ ھهكهندێ جار ترسناكییهھه. وهبۆ ڕۆنان و بیركردنه، تكیش بووهرفهده

پاییزم بسپرن بهكهكاسكته

185

24خۆنكتر ئهڵ میلی كاتژمردا یهگهلی لهكر عهبه

سویسرا/ ریمئازاد كه

بۆ ، ھناتی ھهینهژیانی پر مهچاوی به1968سای ) لیكر عهبه(ر بهش لهو كاتهئه، ك بووینڕهك گهیهله، ناسیم1982سای مجار لهكهیهتای رهسهر لهھه. ژیانژووردا دهكیهی لهكهموو خزانهنگی ھهست تهده

سای له. ی كردبوورهكهچهناخیداخولیای شیعرو نووسین لهوهمنداییهوهی شاعیره)دحمهعیرفان ئه(رگای كاك زیاتر لهدواوهبه1982ڕاستی ناوهله. ری شیعر نووسینی پناساندكی جدی پكراو ھونهكۆمه

ند شاعیركی الوی تردا لهڵ چهگهندین كۆڕی شیعریدا لهچهشتاكاندا لهھهو وهكرانهمی بودهرھهبهوهكانهبوكراوهشداریكرد و لهسلمانی به

ك وه. وهكدا بوكرانهیهدوو توی نامیلكهكانیشی لهشیعرهك لهكۆمهئینسانی یخۆزگهك پ لهریایهده، وتووكهشاعیركی الو و ھه

خۆی و . ی دی دا ناسراكهردهو بگهگچكهوتهرگرتوو لهمسهجهپناو له، ی بوونكهشهگهنی خونهوهشبوونی دهی رهكانی خۆزگهھۆنراوه

و می ب خانهخه، كانبرسییهسكه، كانبیستراوهنهكاروانی رگای چرپهكان و پ نراوهژرمافه، كانوتووهكۆستكهی دایكهمانی ناهنه، كانالنه

بوونی رباری گرانی و نهكوردستاندا سهله. كانژیانكی باشتر بۆ ئینسانهرشانی باری سهكهیهكهییش مۆتهو النهی ب خانهلهسهبكاری و مه

زاران خزان لهناچاری ھهبه. كی قورس كردووهرینی خهنی بهكۆمهراخ كان و قهچۆهشونهخۆیان لهكیان بۆنایهرپههكوردستاندا س

ن الیهم لهبه. كهنهرد و دار و تهقوڕو بهلهكاندا دروستكردووهشارهشیان پ نایهرپهو سهئه، وهه)ردوز و زهسه(ی و كاتهرمی ئهتی ھهحكومه

به11/1993مانگی هل. نن بۆ رووخاندنیاندائهخشهوا نابینرت و نهره

6مۆ ژریم، ژیلهخۆن، ئازاد كهكتر ئهڵ میلی كاتژمردا یهگهلی لهكر عهبه24

. 1999كۆن

پاییزم بسپرن بهكهكاسكته

186

ری حزب و ت و نونهرپرسانی حكومهزیرو بهوهك لهیهبوونی ژمارهئامادهی لهسهر مهسهن لهكهك دهیهوهسلمانی كۆبوونهكان لهركخراوه

و ئهكه، ندهدهوهر ئهسهكۆتاییدا بیار لهله. ویڕهزیاده" تجاوزات"ری دا نونهكهوهكۆبوونهر لهھه. ب بووخنرندهب تاپۆن و خانووانه

و وهستایهدا وهم پیالنهرووی ئهتوندی لهبه) كوردستانكتی بكاران لهیه(لی كر عهبه. وهستووری كارییهدهخستهیهلهسهو مهرگریكردنی لهركی بهئهی ب تاپۆكانی حامیههخانووی خزانك بوون لهڵ دایكی و براكهگهله

زمانكی ك بهیهیاننامهبه) كربه(یهوهو كۆبوونهدوای ئهله.. سلمانیكانی مافی مرۆڤ و حزب و نووست بۆ ركخراوهر دهبی كاریگهدهئه

بتهدهدواوهبهوهئیتر له. كاتنرێ و داوای ھاوكاری دهكانی دهركخراوهھاوكاری به. ی سلمانیو النهكی ب خانهتی خهویسركی خۆشهرابه

و ر لهھه. درێپ ئهدرژهتییهزایهو ناڕهكتی بكاران ئهوخۆی یهراستهله . )ب. ی(ندامی ئهبنهده، كهو خهكی زۆری ئهیهكر و ژمارهوه بهكاته

ی بهی سلمانو النهكی ب خانهموو خهھه1994ی ئایاری 1رۆژی . داراسیمهمهن لهكهشداری دهچن و بهو یاریگای سلمانی دهرهرپوان به

زیاتر كه، وهخونتهیان دهكهر كشهسهریان وتارك لهك نونهكریش وهبهندیان زامهواو جگای رهته، كانی بووقسهسگویان لهزار كهھهده10له

پارتی ، )كتی و پارتییه(ی رستانهپهڕی كۆنههدانی شرھهدوای سه. بووش )كتییه(، كاری بنسوودی خۆی بهكر بكێ و بهیویست بهدهی رجهو مهبه، كی بدات و تیدا دابنیشیویست رازی بكات و خانوویهده

،وهتكردهی ره)وزرد و سهزه(كانی وهم ھهبه. بنتیهلهسهو مهواز لهدا یهو كشهی ئهدرژهله. وهكردهدهخۆی نهنیا بیری لهو تهئهچونكه

كات و بانگی ده15/8/1994رۆژی له) زیزساالر عه(پارزگاری سلمانی بۆ ، رازی نابتكه، بھنیهلهسهو مهواز لهكه، كاتی ل دهشهڕهھه

ژر تی و ئازاردانی لهكایهكاتو پاش سوش رۆژ زیندانی دهی شهماوهری بو سهكی زۆر لهیهژمارهی بهیاننامهبهكه) كتی بكارانیه(فشاری

رگری كردن لهر بهسهكر سوور بوو لهبه. كاتئازادی ده، وهكاتهده

پاییزم بسپرن بهكهكاسكته

187

و كهو خهخواستی ئهوز ب ھیچ گودان بهتی سهتا حكومه، كانیانمافهست بكات بهده1/9لهكه، داتبیار ده، ی گونجاواچارهی رگوهدۆزینه

مان یانی ھهبهن كهدهش بیار دهكهكهخه. كانی حامیهرووخاندنی خانووهو یانی ئهبه. گای پارزگارم بارهردهبهبچنهئاكسیۆنكی ھمنانهرۆژ به

، كهكردنی ئاكسیۆنهستپپش دهوهری پارزگارهن نونهالیهلهرۆژهی كهوا باجهن ئهر ئاكسیۆن بكهگهئه، نكهكر دهبهوخۆ لهی راستهشهڕهھه، وخۆبوردوویی ئهھزو لهڕی بهباوهم به به!! تیستدانی ژیانی خۆیهدهله

م ردهبهلهوهداخهبه. شداری تدا كردویش بهنجامدرا و ئهئهكهئاكسیۆنهكی پشتر داڕژراوی تیرۆریستانهیهخشهنهو به!! گاری مافی مرۆڤپارز

ن و پاش برینداربوونی زۆر ترسنۆكانهكهی لدهقهتهكهكهرچاوی خهبهله. م كوڕی كردر سووتاویش شینی بۆ سیهدایكی جگه. نكهئیعدامی ده

خابن پاش مه، كان ئیعدام كراونعسییهستی بهدهبه دووانی پشتر كه. وهنتهر دهسهوهتهسرهحهساك دایكیشی به

بوونی وازی لهر نهبهله، ندی خوندووهلی تا ئاستی ناوهكر عهبهكو تاوه، بوو) ك. ن. ی(ندامی ئهوهرووی سیاسییهله. ھناوهقوتابخانه

ك كتی وهن یهبینی چۆكه، ب تاپۆكانی خانووهدانی كشهرھهسهست كی كركارو دهئاستی خهنھا لهتهوهكردهپارتكی بۆرژوازی به

موو یاسا تیان و ھهم سیاسهبه، ھننكار دهبری ھز بهزهنگدا یاسا بهتهڕ و خۆی قوربانی بازرگانانی نان و شهنهكهكان دهشارستانی و ئینسانییه

ھناو و حزبهوازی لهوهتهناعهقهكر بهبهبۆیهرھه. ر پی تیرۆریستانبهبووین لهوهرۆژكیان پكه. ڕی كۆمۆنیستیبیروباوهلهوهنزیك بووه

ڕی بیرو باوه(وتی، كی زۆر جوانی كردیهقسهكانی حامیهخانووهرچاوهسهوهژار و برسییهھهكهم خهنو واقیعی ژیانی ئهكۆمۆنیستی له

منیش وتم !) چی خۆشیان لی ب ئاگانكه، كاتیدا دهگرێ و مانا پهده. نین پیانیهشه بیگهركی تۆو ئمهئه

كی یهئواره14/8/1994رۆژی له، خۆبردوو بووسكی لهكر كهبهم ردهبهله، ھاتینو خوار دهرهوه بهحامیهكر دا لهڵ بهگهله، نگ بوودره

پاییزم بسپرن بهكهكاسكته

188

المان پی وتم ی بگاتهوهپش ئه، و روومان ھاترهكوڕك بهباخی گشتیدا المان و یشتهگهكهكوڕه. یهی ھهڵ مندا كشهگهلهو كوڕهئه، ھهجم مهبه

كریش به. ینك بكهیهند قسهچهوهبا پكه: كر كرد و پی وتبهسوی لهكر به. مان ئاگادار بتكهكشههم لكهز دهو حهویش ھاوڕمهئهوتی باشه

م بهكهڵ ھاوڕیهگهله1982سای له(، كردقسهستی بهمن دهروو لهزانی مدهمن نه، سكی تر بووینو كهم كوڕهتووشی ئه، ڕۆیشتینرگادا ده

و وهكتر بوونهڕووی یهرووبه، یهنوانیاندا ھهلهم كشهڵ ھاوڕكهگهم لهئهی خۆم ھاوڕكهنگریم لهڵ ناوبژی كردندا الیهگهمنیش له. ڕشهكردیان به

).كار بووینرزهھهش ئمهوساكهئه، وان دووان بوونئه، كرددهئیتر رۆژگار ، ھاتم كوڕهم و چاوی ئهدهم خون لهكهرهستی برادهدهبه

م به. ھید بووشهتیدارگایهپشمهشم لهكهرهبراده، ڕیھات و رۆژگار تپهناخیدا لهوهندنهسهو گیانی تۆهھناو رق و كینهر وازی نهھهم كوڕهئهبینینی خونی (. روونی ل ھاتووهكی دهك گریهوه، بوور ھهھه

و ڵ مندا ئهگهمیش لهئه، ھید كراوهی منیش شهكهرهبراده، )یكهدوژمنهی واز وهبۆ ئه، مان كردووهقسهوهندین جار پكهچه. وهۆتهی ھشتیهكشه

پم ، یهی ھهدرژهیهم كشهئهساهدوازده، بھنتیهوهو بیركردنهله. و خۆت و منیش رزگار بكهبمكوژهرهگیان وهكاكهوتووه

شت ند جارك دوا چهبه: كر بی و وتیبهی بهكهقسهكهكوڕهی و كوڕهم ئاخ تۆ ئهبه، بتكوژمكهشم پ بووهمانچهوتووم و دهكه

، گیرتكی تری و رزت ل دهتییهسایهئستا مرۆڤك و كه، ماویجاران نهموو شتكم ی ھهوهبۆ ئهبویتایهوا نهخۆزگه، ئازاردانتستم ناچتهدهستی بهمهر بهگیان ھهكاكهباشه: وتیكر مدا بهوهله. رت بكردایهرامبهبه

بۆ ، دایتگوزانكم نهو جارهئه، ی تۆروونییهو گرێ دهركدنی ئهسهچارهتا ، بوویتكردو رازی نهچی نهكه، گیانم و خونم ببینیی لهی بیدهوهئه

پم وتی ، ری خۆم و خونی ل ھاتسهزۆر دام لهستم گرتی و بهخۆم ده. مكهخونهوهئه، س بتبهبا

پاییزم بسپرن بهكهكاسكته

189

ین ئوارهسبهباشه: كر وتیبهروو لهكهكوڕه، كی منیهند قسهپاش چهت كهرهو برادهچین بۆ دوكانی برای ئهده) منواته(ت و ھاوڕیهتۆ و ئه

م به. ھنیندهكهكشهین و كۆتایی بهكهدهوێ بۆ دواجار قسهله، كوژرا. ك پشتر باسم كردوه، كر زیندانی كرای بهڕۆكهی نوههسب

ی وجی حیمایهفه(لهختكردوو كات كهكی تری ھاوڕی گیان بهیادگارییهبوو رۆژ دهكه به، پلت دروستكراوژووركی بچووكی بهله) زیزساالر عه

كی بچووكی یههرنجهپه: وهیگایهخۆی ده. كرتزیندانی دهنوورتهبه: گووتكتریان دهیهكان بهوانهپاسه، گوم ل بوووهكهودیو ژوورهله، بووھهكهبهلعهمهكی ئایار لهراسیمی یهمهلهكه، گیراوهیهو كوڕهئهوهئه

بهوهكهرهنجهپهبوو لهم و چاوی تازهر دهناو ھهناوبه. كانی كردقسهكی تییهسایهخۆمم وت فعال كهبه. كردمیریان دهسهوهۆكانهچاوی ترسن

واو ھا تهروهھه. دائهنهكهرمایی ناو ژوورهگهگوم بهر بۆیهھه، مورهگهی كركاری وهسوڕاوانی بزووتنهو ھه)ب. ی(ئوهكه، كردبوووهستم بهھه

ببنه: رۆژێكه، ترسنتان ئهكان لبۆرژوازییهپارته، كانو كۆمۆنیستهحیسابتان ر بۆیهھه، رگیان بسپرنمهرفراوان و بهتی بهیهھزكی كۆمه

. نكهر دهسهلهی نامهوهندین ركخراوی كركاری جیھانهن چهالیهی لهكهپاش تیرۆره

ی ن ركخراوالیهو له) ك. ن. ی(كانی تی نردرا بۆ نووسینگهزایهناڕهندین چهله. رچوور دهسهی لهیاننامهبهوهتییهوهلبووردنی نوده

و تاوانهوروپادا باسیان لهكوردستان و ئهبی لهدهی سیاسی و ئهبوكراوه. ستدا نینر دهبهلهو بوكراوانهو نامهئستا ئهوهداخهبه. كرد

پاش ، ناسیكری دههكی بھاوڕیهنووسكی ژاپۆنی كهرۆژنامهری ئاواش رابه، بووژارهھهكهو خهری ئهكر رابهبه: (ی وتیكهتیرۆركردنه

).كرتیاد نهرگیز لهھهپویسته، وهبتهیدا دهت پهحمهزهبه

پاییزم بسپرن بهكهكاسكته

190

25لیكر عهبوبهئه

1968 -1994

، نووستخونی خۆی شیعر دهبه، پویست بووشاعیر كه (!)رگی جوانترهمهلی لهكر عهبوبهاست ھیچ شیعركی ئهڕبه

نسهعید حهسهمهحه

1994یلولی كی ئهیهله، بنده) ك. ن. ی(ر بهی سهوهر ئهبهله، كربوبهدوو برای ئه1989

ندامانی موو ئهكتیی ھهر یهسهر لهھه. درندهسدارهبوغرب لهزیندانی ئه. وهخرنهكانیشی بۆ باشووری عراق دوور دهت براژنهنانهته، یانكهخیزانه

كتیی بكاران سوڕاوكی چاالكی یهھه. گیرتڕین دوو جار دهپش راپهكانت پرچهی لهوانهو شهئه: (ییڕهالپه34كۆشیعركی 1993. بتدهب تاپۆكانی ووهی خاندانی كشهرھهتا سه. وهكاتهبوده)،شترنڕه

. بتنزیك دهوهه)ك. ن. ی(ر لهی سلمانی ھهحامیهیاریگای له، دا حیزبی كۆمۆنیستی كركاریی عراق1994كی ئایاری یهله

بری دانیشتوانی كر لهبوبهتیدا ئه، كاتك سازدهیهوهسلمانی كۆبوونهر ك ھهنهئوه: (تشار دهتدارانیسهدهیڤت و بهپهدهكی حامیهڕهگه

ڕن تا لمان ناگهوهئه، نك ژیانی خۆتانمان بۆ دابین ناكهژیانكی گوینی وهیگرت ئاسایشی سلمانی ده16/8/1994) .ینر ببهسهژیانكی قوڕینیش به

تی تایبهزگای ئاسایش بهی دهوهرهسكی دهكه. بتش رۆژ زیندانی دهو شهدا 1994یلولی كی ئهیهله. داتی دهنجهشكهخت ئهكی سهیهشوهدت و به

زگای ئاراس، چاپی ی دهن، شیعرو شمشر، بوكراوهسهعید حهسهمهحه. 25. 5، ل2004ولر ھه_ مكهیه

پاییزم بسپرن بهكهكاسكته

191

ی یانهنوانی باخی گشتی ووتهكهدهكه، قامی بسارانیشهلهدایكیشی ، رترگیدا تناپهر مهسهساك به. كرتتیرۆر ده، وهرانهرمانبهفه

26. وهبتهدهسوی

وهرگاكهدرزی دهله، كراغهدهقهدا ھاتووچۆ1963یرانی ی حوزه9لهڕایكرد كه! پی گوت ھه، ربازك دیلكی پ بووسه، چاوم ل بوو

وهی سلمانییهحامیهلهربازهو سهئه. ناوهی شانییهفهدهكی بهیهگوللهیان دیلیان لهده، ربازگامان سهربازانی ھهسهو رۆژهر ئهھه. ھاتبوو

كدا كوشت و ھهدۆشدا تهر لهنهئه. وهكانیان شاردنهرمهودواتر بهو شوی حسن )رگی پیرژنچای جه(چیرۆكی . ركردرگ ناوبانگی دهدۆی مه

و له. كاتی سلمانی ده1963ی ھاوینی سای و رووداوانهباس له، عارف، ھشتبوونهوهردییهبهر سهڕیوی سلمانی داریان بهكی راپهخهدا كهحامیه

و كهنهته، وحله، كهكهوشكهڕپووتیان بهی پهخانووچكه، وماوككی لقهخهو ك بۆ ئهیهی ھیچ رگاچارهوهپارزگاری سلمانی ب ئه، نابوووهقوڕ پكه

د سهو دوونووسراوك ئهدا به20/8/1994له، دیاری بكاتژارهھهكهخهبۆیه، كرنخت دهتهو خانووانهئه، یلولداكی ئهیهله: (كات كهئاگادار دهماه

).بت چۆڵ بكرندهچی زووترهی وهستی دۆزینهمهبه ، كانی حامیهكی خانووهیلولدا خهكی ئهیهلهی می باخانهردهبهنهگهڕپوانكی ھمن دهبه، یانكهرك بۆ كشهسهچاره

ی و بیانووهكر بهبوبهزی ئهپتۆوت بهیانهكانی پارزگار دهوانهپاسه. پارزگازگای پشتر دهو چونكهئه. وهژوورهنهبۆ وتووژ ببه، كهڕهری گهنونه

خۆی ، زانت نیازیان خراپهده، ی كوشتنی لكردبووشهڕهئاسایش ھه، ونكهوانان دوای دهپاسه. وهوتهبكهوت دوور یهنادات و دهوهستهدهبهساالر ، وێبۆ شه. یكوژنتا بریندارو دواتر دهرهسه، نكهی لدهقهته

م زانیارییهئهن، دیارهسهعید حهسهمهكاك حهلهوهداوای لبووردنهبه. 26لی، دوو ساڵ دوای كر عهبوبهڕزیان، چونكه دایكی ئهبه بهیشتووهگههھهبه

)ف(.سپرێگیان دهیكهتیرۆركردنی كوڕه

پاییزم بسپرن بهكهكاسكته

192

ڕای ڕز له رهسهكی حامیهڕهگه: (تدهوهكتییهیهtvزیزی پارزگار لهعهچتری تده) .سادیشهوشتی و كانگای فهدڕهشونی به، گرتنیاسا نه

كردا بوبهجكردنی پالنی تیرۆركردنی ئهداڕشتن و جبهزیز لهساالر عهو ڕیسواییهیان دوای ئه، داتاوانبارانی سزا ده، ر ناگهئه، شدار بووبتبه

ڕۆو بهرۆژی نیوهبه، چتقی كدا دهعهبه. ھناپارزگاری دهوازی لهرمانی پارزگار ب فه، ی پارزگارداخانهمی باردهبهله، وهكهرچاوی خهبه

!نكی ناسراو تیرۆر بكهتییهسایهوانانی پارزگار كهپاسه، خۆیی كهسوكارهكهی بهننامهبه، دادهسدارهشۆڕشگكی لهعس كهبه

یش )ك.ن.ی(، وهدایهی دهكهرمهئینجا ته، ھمنی بینژنبهكه، كردئیمزا دهی نیا جی دوو گوللهی تهكهرمهته. وهكری دایهبوبهرمی ئهرج تهمان مهھهبه

م رقهئه. وهمییهناو دهوی تریان به و ئهوهپشتییهككیان بهیه، بووپوهداكۆكیی له ، وه بووئهربهله، كربوبهئهتداران لهسهی دهستوورهئه

گژ به، كانیاندادیھنانی داخوازییهبهپناوی كرد و لهكان دهوساوهچه. وهچووهراندا دهوسنهچه

وشقهعهمهئهو پ گرتنهلهری رووبارك بهبهمهئه)ی تری تاڵھۆنراوه(. وهمارمهدهمندای ڕۆچۆتهر بهھه

نمكهدهخۆم گۆڕی خۆم ھهیان ساهكم دهیهالنكه3ل. نمژهر ڕائهنجهقۆو خهچه

یان لهخنهرهچونكه، رنادهی وهكهكۆمارهشاعیرانی لهئیفالتوون بۆیهوی تهبهنه(كریش چونكهبوبهئه. گرتكان دهساختهمانهند و قارهخواوه

گوتنسكۆی سوتانی دهبهو نه) سیوشی میری دهكهھۆنراوهبۆیه، داشت نیشان دهھهك بهوهخی نیشتمانیدۆزهوتن و نهركهسه

پاییزم بسپرن بهكهكاسكته

193

، زوویان لبتی ئارهكر كهبوبهكانی ئهقینهراستهبكوژه. زمانیان بیو ر بهتوانن ھهم ئاخۆ دهبه، یان ژنكی نوێ بكن، الركی بندتوانن تهده

م رووناكبیرانی ردهبهلهسادات كه! چاوانیشیان بسنی نوهپهئاسانییهكتیش كهیه، وهزیندانهموویانی فدایهھه، میسردا شكستی خوارد

مان زمانی ھاوزهمان گوللهھه. تیرۆری كرد، كراوی نهكری پ كهبوبهئه. گۆ خست و تیرۆرستانیشی ڕیسواكردكری لهبوبهئه

خون و پارهكه، كردووهیشان نهستنیان دهو تاوانبارهتدارانی سلمانی ئهسهھشتا ده

نجا پهزیزساالر عه، یانكهۆشینی تاوانهپم بۆ دابه، كری كوشتبوبهئهندی ركخستنی سلمانی بهرپرسی مهبه(لی ید عهری سهزارو عومهھهخوشكی . ھید دابوودایكی شاعیری شهزار دیناری بهھهده) ك.ن.یم ری ئهر خواستی نووسهسهله) مالا كهئاشن(دا كهو وتوژهكر لهبوبهئه

ری فتهدهكری برام لهبه: (تده، تیكیدا كردوویهتهلهباسه.. تیرۆری بكاتیهینك نیازی ھهكه، ی كردووهوهكانیدا باسی ئهرییهوهبیرهفیۆ وت خونی بهمانهده، مان ناوتم پارهبری خونی براكهلهئمه

).سزای خۆی بگاتو بهوهتاوانبار بدۆزرته، ڕواتنه، گیر ھنابووبه)،ی ناوبوو> گۆران<كه(ك ینك مردمنداكیان یهماوهی )شركۆ(دواتر گۆرانیان ئازادكرد و ، كری كوشتووهبوبهو ئهئهگوایه

. گرت، وهی بكاتهی براكهتۆهی نیازی وایهو بیانووهكریان بهبوبهبرای ئهر نا گهئه، وتفریای كه) لیزادهقوبادی جه(، تكر دهبوبهك خوشكی ئهوه. كردم ئهویشیان تهئه

كانی پارزگاری كدارهن چهالیهلی لهكر عهبوبهبارانكردنی ئهدنیاین گولله(، كری ئاشتیخوازبوبهھیدكردنی ئهشه. دوا تاوان نابت، وهسلمانییه

ساتكی كاره، كانی حامیهئاوارهی ماهجی متمانهویست وخۆشهوهسینهشی لهكی رهیههبوڵ ناكات و پهدانك قهپاساوو ھیچ یهورهگه

پاییزم بسپرن بهكهكاسكته

194

سمی ڕهو بهوهرمهتی ھهوی پارزگارو حكومهختی تهتهبه، ھاتووهنهو دستانهندانی كوررمهدیب و ھونهتوعامی ئهی قهوههستپكردندهو رهبهیهوهڕانهو گه1991ندی ئاداری ڕینی شكۆمهراپهلهیهوهڕانهگهھه

).گشتیبه ، رهماوهی جهوهكردنهكۆیلهنوێ بهت و لهفاشییهران ی نووسه1994یلوولی ی ئه14وازی بانگهلهكهم رستانهر ئهسهله

ستی بهمهپارزگاری سلمانی به، ندانی سلمانیدا ھاتبوونرمهو ھونهكات و بانگ دهكهوازهرانی بانگهئیمزاكهشك لهیان بهوهكردنهشیمانپهزپاشگهئیمزای خۆیان سیان لهم كهبه، كارخاتهدهشهڕهكی ھهچه

ڵ رۆشنبیراندا چۆن گهوتی لهسوكهعس ھهبه: "نت پشیدهنانهو تهوهنابنه" . نكدا بكهتهوتارمان لهش وا رهبت ئوهھیچ نه، بوو

ر سی سهندك كهھه، وهنگی دایهسود دهجۆرك لهكر بهبوبهكوشتنی ئهئینگرید كاركڤیست و ئوال له، كردنشهڕهر ھهبهنایان بردهینك پهبه

لهدا1995ی شوباتی 24ی لهنووسهو دوو رۆژنامهئه، ڕیشاردسۆنلهكه، یان ئاشكراكردو سودییانهی ئهدا ناو و ونهiDAGی رۆژنامه

، لیید عهری سهزیز و عومهساالر عه. نكهكوردستان شاعیریش تیرۆر دهك مرۆڤكوژ ناویان وه، داiDAG، ی سودنردووكیان ھاوتھهكه

، ڕیبووهپردا تكبوبهر تیرۆركردنی ئهسهمانگ به22ی نزیكه. ھنرابوووهكی كوردیی ستۆكھۆمهرادیۆیهزیز لهدا ساالر عه1996ی 6ی 21له

ھشتا ، ی لكراو كوژراقهته، رایكرد، ترسا، كر ب تاوان بووبوبهئه: (گوتیخۆی نكۆی ل ، كری كوشتبووبوبهوی ئهئه) .ی الی حاكمهكهزیهقهكتی و ڕی نوان یهشهله، پارزگار بوووانانیی پاسهرماندهفه، كرددهنه

. وهكوژرایه، پارتیدا

پاییزم بسپرن بهكهكاسكته

195

ربینی نوێدهی وهوشانهدره، ی مانگرمانهخه، ی خۆرئاوابوونشیعری نوێ ونه

، بای چنار، كهی چۆلهجریوه، ی رووبارھاژه، ریاچوونی زهھه، سترهئهكامرای نھنی وشهبه، ناكشتی گوڵرامهوزایی دارستان و بۆن و بهسه

، ئومدیھیواو ب، م و شادیخه، ستست و نهھه، ون و خولیای خهونه، چتدهناخدا رۆشیعری نوێ به. گرتوین و قین دهئه، ڕاوك و ئارامیده

. یر و نھنی و ناكۆكشتی سهلهتژییه، كاتدهستهرجهكان بهئاۆزهتهحاهرچی گهشیعر ئه، ڕووی شیعر ناخی ئینسان ناخاتهرك ھندهھیچ ھونه

. وهداتهنگ دهسانی تریشدا دهناخی كهچی لهكه، ھاواری ناخی شاعیره. قسهدنتهكهشته، شتك نادوتت بهبارهشیعر سه

ھۆشیاری لهشكهبه، بۆشاییدا روو ناداتشیعردا لهری لهگهتازهر ھهكه، یهھهوهمژووییهو قۆناغهی بهوپتهكی ندییهتی و پوهیهكۆمهشیعر ، بتت یاخی دهسهدهشیعری نوێ له. ڕتپهتدهكی پدا گایهكۆمه

تدار سهده. تدا بتسهی دهڕاژهتوانت لهشوازی كۆن و باو دهنیا بهتهس شیعری سوریالی كه. ستتوهدژی دهبۆیه، شیعری سوریالی تناگاتله

تبۆ دیكتاتۆر نا .)ه، ریتمی شیعری ستوونیبۆیه، ریتمی گیانی خوهڕتهگهده، بتبای سوتانكدا ھهوت بهبیهنوخوازترین شاعیریش كه

شیعركی ستوونی ستایشی به، ناساغ بووییاب كهسه. مان ڕیتمر ھهسهم ڕسایهئه) .ی عراقی بنرتوهرهر بۆ دهسهتا بۆ چاره، ی كرد)قاسم(

ی خهیهشیعریش لههخشانپهو گوی ئه، وهس ناگرتهشركۆ بكه. داتداران دهسهده

ل زمانی وه، یهوهزمانی ئاسایی زمانی روونكردنه: (تدۆنیس دهئهزمانی ئاسایی بهكه، تدهو شتانهشیعر ئه. یهشیعر زمانی ئاماژه

).ناگوترن!شكنیتم دڵ دهڕهد كهسه، گریمبۆچی نه

!شكاوهد الوهسهلهشیشه، ڕژێی نهبۆ مه

پاییزم بسپرن بهكهكاسكته

196

كه، كردووهوهی بۆ ئهنیا ئاماژهته، یگوتووهراشكاوی نهنالی بهگرهخنهركی رهئه. چتدهشووشهی و دی ناسكی لهمهفرمسكی ئای له

پوور لهر دیواری كهسهتهی ناوهردهفن شاعیر كام بهكه، بداتوهخ بهبایه؟ی گوتووهو چی تازه

ندی پشتونتربهوھهمی گهو چهشهبه>ی مۆسكۆی جوانھۆنراوه<. ی بانونتسترهئهبتهلم ده

م پشتونی چهكربوبهچی الی ئهكه، م پشتونی شاركهالی گۆران چه: كچكه

>ی تری تاڵھۆنراوه<. پشتونتكردهم ئهدیجله: كر گۆڕهبوبهالی ئه، شماهره: ت پرچی كچمهتیف ھهالی له

1ل. كانتا بمنژهپرچهو لهمشهئهرهوه:كر دایھناونبوبهئهكه، نبدهنویانهربینهم دهرنجی ئهسه

یگهوك ئهسارد وه، نووستی موشیردا ئهچراكهو لهشه17ل. ك دی پیررد وهزه

4ل. رسۆنجهی مكهك دارهكورت وه1ل. درژتر بوونلهجۆگهی لهو پرچانهئه

2ل. نراونكهگ ھهڕكانت دوو چرای قوپرچه30ل. نیامتهدپاكی گۆیژهڕی قهك توولهوه

باشهرهی السارتری لهو كچهھۆ ئه7ل. ھۆ شارنشینی چاو گه

11ل. ڕێوهپم ئهگكهویستیتان سهخۆشه، م بازانه پۆل ئاگری بادارنئه13ل. ۆی فیوی جوتیارنمه

)تری تاڵ(. لت گرتمرووبارك بووی په)دایه.. ی دایهھۆنراوه(. ی تۆنكهگونكی ژر تیرۆكهم شیعرانهئه

پاییزم بسپرن بهكهكاسكته

197

زمانی شیعرزمانی ، م ئایا كرۆكی شیعربه، جیاوازهزمانی رۆژانهنی شیعر لهزماو زمان؟ ئایا ئهلهكهیهستهم جهكهی یهپلهقی شیعری بهئایا ده؟شیعره، زمانكی ئاۆزی داتاشراوله، نووستكر پی دهبوبهی ئهیهسادهزمانه

باترین لهشیعر زمانه: نیوته؟ ئایا جوزف برۆدسكی گتر نییهشاعیرانهزای ر زماندا زاڵ و شارهسهكسپیر بهشه(؟ توانایدا؟ ئایا زمان ئامانجه

زمان له، وهمریی ھشتۆتهنهوی بهی ئهوهم ئهبه، كانی بوونھنییه).ئینسانی ناسیوهكهیهوهئه، قووتره

یرانهواو دارستان و لهوزی ئهتۆ خونی سه16ل. كاندوونتهی خۆی تیا نهكهورینهھهئاسمان كاسكته

. داپوورلهكهلهوهتوانهك بهنه، ندهبهوهگوتنی شتی جیاوازهداھنان بهنه، شواندنی ڕنووسهنه، رامۆشكردنی زمانهفهنه، ی زمانوهقاندنهتهبهدانهشهكوو گهبه، مژی ساختهموتهنه، یهی بگانهكارھنانی وشهبه

ئاخر ، وهر بكاتهسهكان بهنویهدیاردهی بكارتوهبۆ ئه، كهدرینهزمانه. ر نا توانای پرسیاری نوی نابتگهئه، ندندا بتسهشهگهبت لهزمانیش ده

ی ورانهو ھهك ئهوه، مژیونمكی نهرگیز بیابان مهھه

ی النهو جۆگهچاوی ئهگریای پ، قیندا ته>نالی<كانی پشونله

گریاوی ھاكا پاییزێھنده19ل. رین وهك گهكانیشت وهچاوه

بشكنت و رچه، ڵ زماندا بكاتگهلههمامهبت بورانهشاعیر دهراستهشیعری با <كه،نییهو مانایهبهمهم ئهبه، وهكاتهزاندن نهتابوو بهس له

، شاعیری بور>.خشانپهگی می سهدهربهئسكك فێ بداتهك پارچهوهروادا ی سووری سهپم گۆردهبهله: نیگوته) بانیزار قهنی(تا شۆفر نییه

پاییزم بسپرن بهكهكاسكته

198

و وهر الساییكردنهھه، وهدرینهكشكیش بهوهستنهخۆبه. ستتبوه. ی دیاری كراوهكهپشتر سنوورهكه، داكیهبازنهلهگیرخواردنه

دێوانهشه، كهیهباندهم دهئه31ل. سوێدهتان ھهكهرگهدهڕو بای لههپ

كر بوبهرزترین شیعری ئهبا بهمهئهوهه>دمهمال محهكه<الی ش بهدهنیا تهوهه>ریمكهدنان عه<الی یان به، گۆرانیكرد بهیدهر نا نهگهئه، بتم به، گۆرانی گوتوونیبهكه، شیعر بنبجه هی الوكی ھهانهو دئه

رازووی گۆرانی تهل بهوه، رچی كش پشتگوێ ناخاتگهشیعری نوێ ئهستت و ست نابهدهبهكشكی حازرشیعری نوێ پشت به. ناكشرت

. وهدۆزتهكاندا دهوشهریتمی نوێ له!ی ھاوواتا بپارزهی وشهوهكردنهدووبارهخۆت له

!ك ئاۆزنه، كار بھنهی ئاسایی بهوشه!دوێمهوهدنیاییهبهنین شاعیر وهۆ شیاوی ئهئاخ، ن>بۆرخیس<كانی ئامۆژگارییهوانهئه

كردنی ستهرجهشیعر بهوهه>برۆكس<الی چاویان بگرت؟ بهربهله، نتیهر ناگهخونهشیعر شتك به، ختی شاعیر نییهپشوهكی یهبیرۆكه

سووفك شیعری جوانی یلهن فهگمهدهبه. نتیهگهر دهخونهخۆی بهمان شیعر ھاوزه. زمانی شیعر نییه، فهلسهزمانی فهچونكه، نووسیوه

یعركی شر دهرنجی ھهسه. وشهبهمایهكشان و موسیكلدان و سهونهكانی و وشهكی موسیكییهیهك و رستهیهمان ونهھاوزه، یتجوان بده

. فسووناوینكی ئهمایهرقای سهسه

مامك و ونهدهمدا وهمام لهبو تهم؟ ئهتیان بگهنایت كهو شیعرانهبۆچی له

یهوهر بۆ ئهم؟ ئایا شیعیاندهیت كهتناگهو شیعرانهبۆچی له: پرستدهی لی و شیعرهربگرین؟ ئایا ئهچژی ل وهیهوهیان بۆ ئه، ینتی بگه

، دیار نییهیهوهو دیو دیوارهی لهوهگرین؟ ئهردهچژی ل وه، ینگهتنه

پاییزم بسپرن بهكهكاسكته

199

. یان دیوار، بتشت شووشهشیعر ده، دیارهیهوهو دیو شووشهی لهوهئه، بینرتزیندوویی تدا دهشاعیری به، كی ڕوونهیههكر ئاونبوبهشیعری ئه

شاعیره، شیعر، ك شتنر یهھه، ئاخر شیعر و شاعیر دوو شتی جیاواز نینك ی شیعریش وهپناسه، گۆڕی نییهكی نهیهشیعر پناسه. دای وشهشوهله

. گۆڕاندایهلهمیشهھه، شیعر خۆی: تبخود ده

ر من یوسفمگهفاتان بم مهو وهحمی فیدای رهئه. و ون كردووهوا ئاوارهم برای خۆتانهئه: تھا دهروهھه

كو بارانیلی سروشكم وهڕژێ سهبۆچی نهیی شارانشوھرهبمهعقووب نهكو یهبۆچی وه

و و یارانگانهبلهپرسیومهو یوسفهله. ی مندھیچ الوهسۆراخی لهرگیز نییهھه: تده>لنقهل دهمهئه<

ویستی زوخام من یوسفی خۆشهھاتم بۆ كۆشكی ئازیزكه. بردر مانگم شك دهنیا ھهته: تكریش دهبوبهئه

كام زوخاكام یاقووب و بیرو برا

8گا؟ لنیایی و گریانی یوسفیت ئهتهله؟ شاعیر یهھهفسانهداستان و ئه، سیمبۆلڕاست شیعر پویستی بهبه

پرۆمیتۆس و ، سیزیف، مامكی ئۆلیسدیو دهولهیهھهوهپویستی بهوه مامككهو دیو دهندك جار شاعیر خۆی له؟ ھهوهخۆی بشارتهوهیوسفه

كانی ڕییهموكوكهلهخنهدات و رهشار دهحه، وهكی مژووییهتییهسایهكهكه. كاتكانی خۆی دهندشهم و ئهخولیاو خهباس لهگرت و م دهردهسهله. دیارهوهو دیویهڕووی شاعیر له، ڕوونهمامك ھندهلك جار دهگه

كان شداری رووداوهبه> چیرۆكبژ<، یهوهپشتهمامكدا شاعیر لهشیعری ده

پاییزم بسپرن بهكهكاسكته

200

، مژووه: رچاوهو سهمی بگۆیهكهسی یهكه: راناو، رابردووه: كات، كاتدهمامك ك شیعری دهوه، كنیكهدۆنیس دوا تهالی ئهكهم شیعری ئاوینهبه

، ئستایه: كات، تهشایه: چیرۆكبژ، یهوهپشهله: شاعیر، چه، درژ نییهسی كه: و راناویهفسانهئهڵ بهڵ تكهی تكهرووداوی رۆژانه: رچاوهسه

. می بزرهسیهخونی ی لهكهكراسه، وهبیركهنهخهیوسفی برایان ده، قووبكوڕانی یا

گورگ : نیفرۆشن و الی باوكیان دهدهك كۆیلهوه، كشندهبزنك ھه: یتدهوهر زاری یوسفهسهروش لهحموود دهمه. تیخواردوویه

>. باوكه، براكانم دلۆڤانترهگورگ له<ر مان ھهئه، كر دلۆڤانتر بوونبوبهكانی ئهینهبرا دربراكانی یوسف له

خونی له، ی جارانیان خۆش نابنبراكهدان لهنجهشكهزیندانی كردن و ئهبه. نكهی دهخۆشیدا شه

: تل دهنقهل دهمهئهبیننمهوهدنیای خۆشترهو بهخهمیركی ، مرتمیرك دهكه

. وهگرتهی دهجگهدیكهی تروسكهوهشهئاسۆی ئایندهبه، نگ بتبرو زهب زه، ك نییهگایهكۆمه

مژووی ، مژووی ئینسان. دی ناكرتگای ب توندوتیژی بهكۆمه. م نایكوژتبه، گرتكر دهبوبهجار ئهعس دووبه. تیركوتكردنیهسهنیا نۆ رۆژی تر لی ته، كاتی دهرهبهیگرت و كهكجار دهكتی یهیه. یكوژتمدا دهیهرۆژی دهله> ،بمژتی ئازادی ھهشنه<ڕت گهده

پاییزم بسپرن بهكهكاسكته

201

وینقین و ئهكر بوبهی ئهبت ھندهم شاعیر ھهكهنگهره: (تن دهسهریق حهفهمهحه

: تی پیان دهیهو رادهتا ئه، بتزی م تووڕهگهرهر بهرامبهبه. وانتان تاوانكی تری حهكهریهھهی وهر ئهدهقهبه، نییهوه)م(زی گهمزانینی رهكهبهبوونی لهم تووڕهبه

كی ویستییهخۆشهی زیاتر لهچوونهو ھهئه. ی خۆیانهوهبۆ بداركردنه).گریتدهرچاوهسهوهتینهبه

كور وهتۆش ھهمكهكچانی تری شاره

یشنه، با نیتیزنه، م نیتچهیپووشه، باران نیتستهشه33ل. یشووشهبووكهوتر و بۆیهنیا درۆ و عهته

گشتی؟ ئایا ژن ژنان بهیان له، یهك ژن تووڕهیهكر لهبوبهئاخۆ ئهكر بوبهونی بزاری ئهھه، رد؟ ئاخۆ چ ژنكی دبهقهر ھهسهلهمیشهھه

رۆژك لهكهوێهئ، كردبتختی برینداری نهسهبهر ژنك گهبووبت؟ ئه:رۆژان گوتبتی

ش خۆش نابمبایهشهو رهلهتانا نووستبوشهحهوێ لهنیا شهته

تیناسهم و ھهرچهو و پهبۆنی ته6ل. بردبسكی كهبۆ كه

، كهیهدا پیاهم وتهتیش لهئافره: (چۆن دی دنت بنووستنازانم : (یان بت) .وهخۆنهك نرخ تیا ئهیهك بهیهمژهسووفك و گهلهیفه

!)ك نارنجۆككنهمككی تیایهمهكه، ستی گیڤارا بزانمدهبهستهو دهچۆن ئه

پاییزم بسپرن بهكهكاسكته

202

ڕۆم و من ئهپی بن ئیترتكایه

، وهدیدارم ناگاتهبهڕۆمم ئهك چهوه، وهمیش ئاوڕ ناداتهچه

بزارم لره، مبزارردبهله، دارله

، خۆیی لهكهشارهبزار لهوو شانهوقهو تهئاونهله

قژی نیگرۆی22ل. مۆیستهی دهنجهست و پهدهلهڕی وت لهیهو دهیهمۆ تووڕهستهژنی دهله، ژن بزار نییهلهكربوبهئه

تا گۆڕانكاری : (تماركۆس ده. اتھانی بد، بۆ یاخیبوونوهورووژاندنیه).رپا نابتشۆڕش به، داتكاندا ڕوو نهسایكۆلۆژیای تاكهتی لهڕهبنه

ی برینداركردن تا رادهورووژاندنه، ئایینی شاعیری یاخیبووprovocation ،وای بهو شاعیرهئهتنهو ئایینهی بر ك ھهنه، ب

و شتانهكوو داكۆكیش لهبه، وو ناشكنتو تابوهنگاری واقیع نابتهرهبه. زاننپیرۆزی دهتداران بهسهدهكه، كاتده

ییپوولهشیعری په، وهوشتهدرهدهوهكرهبوبهئاسمانی شیعری ئهن بهگمهكی دهراستگۆییه

ابی رشهی ی گۆزهر دهھه، كاتك چ دهیهگۆزهگی واقیع جۆرهو لهئهیاڵ زانت خهده. ه)گۆران(رشانی كچی شیعری ی سهیان گۆزه، یامهخ

یای خهجۆرك واقیع لهبهر بۆیهھه، ك واقیعنهی پشتی شیعرهببهوهرهدهیت لهست ناكهھه، بینیتشیعركی دهكه، وهتونتهریدا دهھونه

پاییزم بسپرن بهكهكاسكته

203

كر بوبهئه. ناویدایتو لهكهشیعرهشكی لهبهپتوایه، وهیخونتهدهستهرجهجیھانكی ئاسایی به، كراوڕنهكی نائاسایی و چاوهیهشوهبهر شتكی پ بت گه، شوازدا ناكاتخدان بهبایهرۆیی لهزده، كاتده

ی چۆنیوهلهگرنگترهوهالیهبه، تچی ده. یتده، شیاوی گوتن بتر بهك لهنه، گوتوونیكهمرهنهو شتانهر ئهبههستۆیفسكی لده. تده.ی چۆنی گوتوونوهئه

.. نوومو ئهمشهئه.. نامشیعر

پ نابشیعر مۆمكهك نیممن شاعیری چرایه

ڵ فوواگهله.. كشابیان تكھهنجهپه

.. من شاعیریوت نیم

كانیو پۆلیسهدان شهسهجت و

تف و.. كانیهلیس

.. خواووسترهئه

ویستی وخۆشه11ل. ڕاوناب.. كانمیانشیعره

ك وه، وهشاعیر بستنتهلالد مافی ھاوتیبوون لهمكدا جهردهسهلهشونكدا له. وهندهیاتیی سهبهددام لهیتووری و سهفهر نومری لهعفهجهوێ ده، ءو ك نهیهك مافی ژیانی ھه، ستنیشان بكاتدهوهتدار ئهسهده

رنجی ئینسان سهوهچاوی ڕزهتیدا بهكهنیشتمان شون. نیشتمان نییه

پاییزم بسپرن بهكهكاسكته

204

كردن بۆ شیعری سپی و شهبانگه، می واداردهشون و سهله. بدرتن شیعری بالیه. رھۆشیاریی خونهبهتی كردنهسووكایه، پووله ئاساپهنووسی چارهوهئه. دایك ببتكسانیدا لهریی یهروهختی سهروهسهر لهگهمه

ست بهر ھهھه، شی نیشتماندا بت و چ دوور بت لیباوهچ له، شاعیرهدژوارترین جۆری ، بۆی چووه) كیركیگارد(ك م وهبه، نامۆیی بكات

ون و تاریكترین بزربوڕیوپهئهونی ھهچونكه، بوونهخۆ بگانهله، نامۆیی.نائومدییه

33ل. مندهناھهی دی خۆشما پهكهبچكۆلهوتهلهمكهرهنجهو من و پهمشهئه

ریكیدوو تهتلیاك و شاركی پ له

10ل. می سۆزانینهو قهبهكهیهدهم سهئه8ل. یهحبهی دۆالر و قهدهسه

ی سترهم ھشتا ئهبه، ماوهك ج نهیهستهڕوهمال عیرفانهدوای جهلهبا . شهكی ڕهیههخونی په، وهی بكوژانییهنیهھهھشتا به، شهر گهناوی ھه

لالدی ك جهمژوو ناویان وه، م بنلیش خاتر جهكر عهبوبهبكوژانی ئهشاعیری یاخی ، قینهئاخر مژووی راسته، كاتشاعیر تۆمار ده

. لالدك جهنه، وهووستهینده

3/12/1999

پاییزم بسپرن بهكهكاسكته

205

27)لیكر عهبه(یادی ھاوڕێ به

حموودڕباز مه، ڕكدامیدانی شهمهمن له

قته.. ناوبژیوان ناخوی بوهتا ج.. المجا دنیام یا دیته

، ڕانجامی شهدوا ئهیا لهوهدۆزتهت ئهكهرمهستی شیعرم تهده

ی تی خۆپیشاندانكی ھمنانهرایهكر ڕابهر كاتك ھاوڕێ بهوبهمهساك لهران و رچاوی خۆپیشاندهبهله، كردیمانی دهی سلهو النهكی ب خانهخهو ر گوللهبهدرایه، وهتهن ئینسانكوژانی ھزی تایبهالیهله، وهسوكارییهكه

. تیرۆركراڵ ئینسانهگهتكشان و لهحمهباتی زهن و خهڵ ژیاگهكر لهھاوڕێ به

شقكی ی عهتیجهنهلهكه، بووكی توندوتۆی ھهندییهیوهكان پهتكشهحمهزهخۆی لهكه، خزانكشقكی ب سنوور بهعه. پكھاتبووو ی ئهشاعیرانه

. تكشمهحكی زهشیی خهژاری و ببهتامی تای و ھه. ببووورهداونی دا گهراسیمی ئایاری وتاربژانی مهك لهیه، كركاركی ناڕازی، لیكر عهبه

شان و ب موو ببهتی ھهزایهنگی ناڕهده، كری بهكهوتاره. بوو1994م تی ئهدالهیی و ناعهو النهدژی ب مافی و ب خانهله، كان بووو النهخانه، ره بوونگی دابینكردنی خانووبهلی دهكر عهبهنگی ڕاستیدا دهله. گایهكۆمه

عاتی كاری زۆر و كسانی و سهتی بوو دژی بكاری و نایهزایهنگی ناڕهدهنگی كر دهنگی بهده.. . ....راتی ووكاری و كاری قۆنتهكاری منان و شه

ھا یههو دم ب مافیانهتكش بوو دژی ئهحمهزاران كركارو زهتی ھهزایهناڕه. یچژندهوهخون و گۆشتهموو رۆژێ بهكركاران ھهكه، ب مافی تر

. ڕه، دوا الپه1995یلولی تای ئهره، سه2باتی كركار، ژخه. 27

پاییزم بسپرن بهكهكاسكته

206

تی زایهوێ ناڕهلهكه، كیهگهكۆمهتی كركاران بوو بهزایهنگی ناڕهكر دهبه، ھتد.. . بوونی كرێ و ب مافی ودژی بكاری و گرانی و نهبات لهو خه

تا كاتك كهچونكه. باتی كركارانخهژیان ون لهكراوهشكی جیانهبهی چینی كركارو وهوسانهچه، بتتی ھهندارتی تایبهداری و خاوهرمایهسه

. یهی ھهتی كركاران درژهزایهبن ناڕهش ھهمانهتا ئهو ھهیهب مافی ھهكان و النهو كانی ب خانهتییهزایهتیكردنی ناڕهرایهتاوانی رابهكر بهكاك به

ریی كركارانی سلمانی و رتاسهراسیمی سهمهی لهوهوتار خوندنهركخراوهڵ كركارانی ركخراو لهگهنووسی خۆی لهیاندنی ھاوچارهراگه. كتی بكاراندا تیرۆركرایهندامبوونی لهكان و ئهرییهماوهجه

و ، بوودا نهناو ئمهكر لهبهمساڵر ئایاری ئهگهئه: ژنان و پیاوانی كركارب بات و تكۆشانی خۆماندا و بهخهمان بهكر درژهب بهمساڵ بهئه

وا ، ڕخستراسیمی شكۆداری ئایارمان بهمه، وی ئهوهوتارخوندنه. یهكر ب فایدهتیرۆری ھاوڕێ بهتی بهزایهئیتر ناڕه: و بنوهنهبیربكه

ك كهیهر شوهھهموو ئازادیخوازان بهھه، كركارانهمۆ پویستخر ئهنهو ئیمزا یاننامهركردنی بهدهبگرن بهوهستهدهبه، زاننباشی دهخۆیان به. نحكوم بكهلی مهكر عهتی خۆیان تیرۆری بهزایهو ناڕهوهكۆكردنه

ئیتحادییهو ركخراوهداوا له، كانی خۆیانداو بیارنامهیاننامهبهلهن حكوم و ریسوا بكهلی مهكر عهتیرۆری بهكه، نكانی جیھان بكهكركارییه

ندهناوهنن بهیهتی خۆتان بگهزایهنگی ناڕهییان بن و دهمیشهو پشتیوانی ھهتوانین ی كركاران دهتی ئوهزایهبات و ناڕهخهنھا بهته. كانییهوهتهنو نه

پنین و ی سیاسی و مانگرتن و خۆپیشاندان بسهرتشهیدو ئازادی ب قهسزای خۆیان كو تیرۆریستانیش بهو به، وهببتهھین تیرۆر دووبارهنه

. ننیهبگهو م یادی ئازیزی زیندووهبه، ماوهدا نهناو ئمهلی لهكر عهھاوڕێ به

. نگهخۆیان دهسزای تاوانبارانیش به، رز راگیراونكانی بهئامانجهكرڕز بت یادی ئازیزی ھاوڕێ بهرزو بهبه

پاییزم بسپرن بهكهكاسكته

207

28لی داكر عهبوبهكوژرانی ئهله

وست بوونب ھه، رانكتی نووسهمافی مرۆڤ و یه

ن الیهلی لهكر عهبوبهبارانكردنی شاعیری الو ئهللهدنیاین گو(ھیدكردنی شه. بتدوا تاوان نا، وهكانی پارزگاری سلمانییهكدارهچهنی نجوومهی ئهویست و جگای متمانهلی ئاشتیخوازو خۆشهكر عهبوبهئه

بووڵ و ھیچ پاساودانك قهیهورهساتكی گهكاره، كانی حامیهئاوارهماهوی پارزگارو ختی تهتهبهھاتووهنهوهسینهشی لهكی رهیههناكات و په

دیب و توعامی ئهی قهوههستپكردندهسمی ڕهبه. وهرمهی ھهتحكومهندی ئاداری ڕینی شكۆمهراپهلهیهوهڕانهگهو ھهندانی كوردستانهرمهھونه

نوێ رلهو سهرناكهتهكی خهیهت و پشینهو فاشییهرهبهیهوهڕانهو گه1991.)گشتیبهرهماوهی جهوهكردنهكۆیلهبه

، یلولدائه14لهی كهوازییهبانگهو نامهشكن لهبهوهرهی سهم رستانهئهو ڕوویرهرووناكبیری شاری سلمانی به3گرووپ و 14به ئیمزای

. وهتهرانی مافی مرۆڤ كراوهری ئاشتیخوازی كوردستان و پارزهماوهجهكانی شاری وتوخوازهشكهو پالوشاعیرهلهكك بوویه، لیكر عهبوبهئه

رۆژی له. كان ناسراوبووهئاوارهمافی ماهر لهداكۆكیكهسلمانی و بهكانی وانهست پاسهدهوتهبرینداری كهی بهوهدوای ئه، یلولی رابردوودائه1

سی تر زار كهی ھهڵ نزیكهگهلی لهكر عهبوبهئه. پارزگای سلمانی و كوژراخۆپیشاندانكدا له، ی كۆنی سلمانیكی حامیهڕهكانی گهئاوارهكهخهلهپارزگار كه. كردیان دهوهی پارزگاو داوای ئهرگهر دهبهیشتبوونهگهگوایهی كهو ناوهبه، گرێكانیان ھهبیاری تكدانی خانووهست لهده

. كانیان ب تاپۆنخانووه

. 8، ل1994م كهی تشرینی یه6، 25گون، ژ. 28

پاییزم بسپرن بهكهكاسكته

208

ترسیداری مافی مرۆڤ پشلكردنی مهی بهلكر عهبوبهكوشتنی ئهر سهی چل رۆژ بهنزیكهم تا ئستا كهبه، كوردستاندانرێ لهداده

كتی یهكوردستان و نهكخراوی مافی مرۆڤ لهڕنه، بوورێكوشتنیدا رادهھیچ ، ندام بووهلی خۆی تیایدا ئهكر عهبوبهئهرانی كورد كهنووسه

. نواندووهنهوهیهم بارهان لهوستكیھهی رگهله، لیكر عهبوبهپارزگاری سلمانی دوای كوشتنی ئه

گوایه–و كیان پ بووهران چهخۆپیشاندهكه، یاندوای راگهوهڤزیۆنهلهتهموو م ھهبه-نی پارزگا بكهخانهر باهویستوویانه ھرشی سه

لی كر عهبوبهئهنن كهیهگهمانی وا رادهكانی ناوشاری سلرچاوهسهكی سژی چهھۆی دهدوای برینداربوونی بهبگره. كوژراوهكداداندا نهله

شونكی دوور و شان لهتووهبرینداری ھهبهوهكانی پارزگارهوانهپاسهو كانی پارزگاری سلمانی وانهستی پاسهبن دهوهتهوتووهجاركی تر كه

. ستی كوشتن كوشتوویانهبهمهبهوستی ركخراوی مافی مرۆڤ ی شاعیرك و ب ھهم جۆرهكوژرانی به

تهبووه، ریدارامبهبهلهتحكومهزگای ران و دام و دهكتی نووسهو یهرو ناو نووسهله، ورهكی گهرانییهو نیگهڕاوكهی چاندنی دهمایهزایی و ناڕهوهنهكهئیمزا كۆدهمین جارهندهچهمهئه. نداندارمهھونه

. بووهكی نهیهوهنگدانهكانیان ھیچ دهنگهم دهبه، بنردهده

پاییزم بسپرن بهكهكاسكته

209

29كرا؟" لیكر عهبه"ڵ بكوژانی گهچی له

لهقهته، می پارزگای سلمانیداردهبهله1/9/1994رۆژی ب تاپۆكان خانووهدانیشتووانیكه، كرانهخۆپیشاندانكی ئاشتیخوازا

، رانخۆپیشاندهكك بوو لهیهكه"لیكر عهبه"ھاوتی الو . ڕكیانخستبووو وهی بۆ نادۆزرتهپاساوھیچ جۆرێ بهتاوانك بوو كهمهئه. ھید كراشهم تاوانهرچۆنكیش ئهھه. ك ناگونجڵ ھیچ یاساو شارستانتییهگهله

شاری رم لهتدارتی ھهسهی دهخهر یهرپرسیارتی ھهبه، ج كرابجبهنھا لهت تهسهدا دهو ڕۆژانهلهچونكه، وهگرتهده) ی ن ك(سلمانی

، ھاتاوانی وهكهیهوهموو شتیش ترسناكتر ئهھهله. واندا بووهستی ئهدهی دیموكراسی دروست لهسهی مهیندهر ئایسهلهورهق و گهكی زهترسییهمهڵ گهلههمامهمجۆرهبه) بسم الله(ھشتا كهئستاوهر لهر ھهگهئه. كاتده

ئاخۆ ، بتداران نهسهدی دهبهبكرێ كهخۆپیشاندانكی ئاشتیخوازانهتوندی بهكان ور جادهسهبچتهبكرێ كهرهماوهم جهڵ ئهگهین چی لهسبهرببت؟ر حوكمانان دهرامبهزایی خۆی بهناڕهملی خۆیان لهم تاوانهئه) وێبیانه(و تداران بیانویستایهسهر دهگهئه

و یان دروستبكردایهقینهی ڕاستهوهكی لكۆینهیهبوو لیژنهده، دابمانتهبخرایهكهوهلكۆینهوی نگاو ڕهھهنگاو بهو ھهند بكردایهبكوژانیان به

. وهتهرو دادگایی كردنیشیان بوبكرایهماوهمی جهردهبهكهھۆی خۆپیشاندانهبووهكه، ب تاپۆكانیشی خانووهكشهت بهبارهسه

خانووی ب تاپۆیان ی كهو ھاوتییانهئهڕاسته. بوترێدوو وشهپویسته. وم و ئهوی ئهیان زه، وانیوی شارهر زهسهتههزیان كردوجاوهته، یهھهدروستكردنی به، وانیوی شارهر زهكی بۆ سهرهزكردنی سهجاوهم تهبه

ژاری ب كی ھهخهله، ورهخانوی گهراج وزاران دوكان و گهدان و ھهسهستانی دهكاربهند و لهمهوهسانی دهكهكو لهبه، كردستیپنهدهوهخانووه

. 11، ل1994می ، تشرینی دووه28گۆڤاری دیموكراسی، ژ. 29

پاییزم بسپرن بهكهكاسكته

210

زگا وانی و دهرپرسانی خودی شارهبهله. كردپستیدهوهكدارهھزی چهرموێ با بفه، نییهوایپكهیشی وهئه. كردپستیدهوهكانی دیكهسمییهڕه

تا ھه، ن و داون پاك دروست بكرێسانی بالیهكهلهوهكی لكۆینهیهلیژنه. وایهبدا كهنیشانیگهك بهزارو یهھه

گۆڤاری (كه، ر حامیهسهز نین بۆجاوهڵ تهگهھیچ جۆرك لهبهئمهپاركی بكرتهحامیهكه، س پشنیاری كردووهموو كهھهر لهبه) دیموكراسی

كانی كییهرهسهزهجاوهتهس بهم بۆچی تا ئستا كهبه. گشتی سلمانیڕووی ئاگرو ئاسن ڕووبهچی بهكه" یهاوتان كلی پوهری چبه"وتووهنه!؟ بۆچی؟وهكان بوونهبچووكهرهزكهجاوهته

ی پیر كشهن بهتداران بچوایهسهده، نتیقیكی مهیهشوهر بهگهئهبۆ . كرادهئاسانی و ب خونشتن چارهوا بهئه، وهب تاپۆكانهخانووه

ڕانی پسپۆلهت و ومهرانی حكنونهك لهپكی ڕك و یهنهبوو لیژش دهمهئهو كهلهسهی مهبۆ دیراسه، تی دروستبكرایهیهتی كۆمهسایهندێ كهو ھهدیكه

تی ركی نیشتمانی و مرۆڤایهرحاڵ ئهھهبه. جری بهسهی چارهوهدۆزینه. نبكه) لیكر عهبه(ی و سزادانی بكوژانوهداوای لكۆینهموو دسۆزكهھهو سزادانی تاوانبارانن ب گومان وهدژی لكۆینهش كهتدارانهسهو دهئه. رنت بهو دیكتاتۆریهرهوێ وت بهیانهده

پاییزم بسپرن بهكهكاسكته

211

، لی شاعیرداكر عهبوبهھید ئهسایادی شه1/9له 30نیان شیوه، كانی پاركی ئازادی شادیگوه

رزان حامدبه

، دا)حامیه(كانی ی ئاوارهخۆپیشاندانكی ھمنانهر لهوبهمهش ساڵ لهشه، شقعهك بوو لهكر دنیایهبه. ھیدكراشاعیر شه) لیكر عهبوبهئه(ھاوڕێ

وام لهردهنگك بوو بهده، ویستی ئینسانتك بوو بۆ خۆشهكهملهمهو له، كی پ بووو چرایهئه. داهڕاوك دوی ترس و دهشهدڕی به، نگیدابده

. كردبووڵ نهستیان تكهدا ده)فوو(ڵ گهلهی كهرزانهربهچرا سهبۆ دواجار ، مباری نیشتمانیانكی نزیك به پاییزی خهبهرهبهكر لهبه

ی مهو دهداو لهكان پوهمبارهخهموو ئوارهر ھهسهرگای شیعری لهدهو ئه. جی ھشتین، چۆڕارمیان ل دهقوپ خونی گهوپبرینی براكان ق

كانی باخی گشتی و كافتریای زانكۆو ژوانی كوڕ و كچهڕۆیشت و شیعرهكانی دی جوانهوستهو ڕۆیشت و ھهئه، ھشتكانی سلمانی جنهعاشقه

ن چرچ و لۆچی نوچاوانیالهكه، ھشتی جنهمردانهژن و پیرهو پیرهئه. )شونی ژیانكردمان بهئمه، شونی مردن بووحامیه: (نووسرابوو

كانی من نازانم گوه، دا)كربه(رگی ر مهسهش ساڵ بهئستا پاش شهو ڕبوارهبۆ ئهوهپرسیارهنیگای پ لهیان به، پاركی ئازادی شادن

) لیكر عهبه(كانی یعرهشوهی ئوارانهم پیاسهدهبهكه، ڕوانندهعاشقانهكو شونی به، ر شونی ژیانهك ھه پاركی ئازادی ئستا نه؟ بهوهنهده

ڕای رهسه. كاتماندوویان دهژیان ڕۆژانهكهشهو دنهی ئهوهژیانهپرسیاری من ، ستبكرتدروو پاركهله) كۆی ئازادسه(بیارهش كهوهئه

. ناسهی ھه، گۆشه2/9/2001ممه، شه38ی ھاوتی، ژ رۆژنامه. 30

پاییزم بسپرن بهكهكاسكته

212

ئمهچی بهوهكۆیهو سهر ئهسهلهبمایه) كربه(ر گههئایا ئ، یهوهئهوت؟گوده

گوڵ كان بهقامهبا شه(موواندا ھاواری كرد ڕووی ھهر زوو بهخۆ ھه، خشی كامیان بووگیانبه) كربه(یان ئایا . )ك به خونین نهسوور بكه

ی بارانی ژر ی خرمهو مندانهچوونی ئهتكنهیان النه) كۆی ئازادسه(مفۆنیای ژیانیان بوو؟ خۆشترین سه، نایلۆن

، موو ساكی ھه1/9م دنیام كهبه! ھیدی كامیان بوومن نازانم شه. شاعیرو مرۆڤه) لیكر عهبوبهئه(یادی

پاییزم بسپرن بهكهكاسكته

213

31ری و یادكوهبیره

ندوهڕهكی دایهوا سهئه، كرابانگی كپ نهر دهگهبووو مرۆڤهلی ئهكر عهبوبهئه

رخ و شیعری ھاوچهت لهتایبهبیاتی كوردیدا بهدهدنیای ئهتری لهورهگه. ژاندھیدكردنی دنیای ھهی كه پاش شهنگهو دهتر لهورهگه، ڕو پاراوداتهستی هھمای قوربانی درانیش بووهندهھهبگره له، كوردستاندار لهك ھهنه

ویستی ناو خۆشه، بووی ھهم ونهكی كهتوانایهو مرۆڤهئه. پاوانخوازیكانی كانی و نووسینهئاشنای شیعرهكه، ش بوووانهئهھاوڕیانی و بگره

بۆی ، كردكاری ده) الموتمر(ی ڕۆژنامهله1993كم سای یهھاوڕ. بوونتا ، شیعركم بداتكه، كردده) كربوبهئه(زۆرجار تكام لهكهوهگامه

! .. وهمهدا بوی بكهكهڕۆژنامهبی و لهرهر زمانی عهسهریبگمهوهو ئاشنای وهخوندبتهی نه)شترنكانت ڕهپرچهی لهوانهشهو ئه(یهك ھه

. بووبنهو الوهی ئهبشتهبهمههو قهئهی ئاپۆرانو یاریگای سلمانیدا لهبوو له1994كی ئایاری یه، بیرم دتبهی وانهئهمی كردهڕووی ده، یادی ڕۆژی كركارانی جیھانداكدا و لهخهتیدا یهژارو بالنهھهكهو خهبینی بهدهوا نهیان ڕه) حامیه(كانی الوهكه

ئیدی بۆ ، نوێ بژیكانتان لهگهت ڕازی نابن سهنانهتهئوه: "پیگوتن، بژینله. پاركبكرتهبیاردرابوو حامیهكاتكدا بوو كهلهمهئه" ڕن؟ناگهئمهله

ندی بهمهیبجههم ھهكهشاره، ڕی ناوخۆی كوردستانداتای شهرهسهوێ دا لهیرانهو قهلهكه، وهكردهوانهر ئامزی بۆ ئهنووسههیان كهده

، بوو15/5/1994ی ڕۆژی ئواره. وانهكك بوو لهیه، كربوبهئه. وهگیرسانه، دوام دهكه، بوومرۆڤكی زۆر ساده. دا ناسیمبجههباخی گشتی شاری ھهلهو ئه. كردی دهجی خۆیدا قسهرخۆو لهسهكرد زۆر لهی دهقسهم كهبهكه، ی نووسی"كانكهقریش"قی شانۆیی ده، رهڤهو دهك بۆ ئهفایهك وهوه

. 27/1/1997ممه، دووشه43كوردستان، ژرمی ھه. 31

پاییزم بسپرن بهكهكاسكته

214

وهخۆشحاییهزۆر به. نمایشیان كردو شارهندی ئهرمهك ھونهكۆمهیانی بهرهبهكه. كی شارویستی خهخۆشهك ببووهیهڕادهبه، پشوازی لكرا

م و كی زۆر ماتهخه، بجههھهیشتهھیدبوونی گهوای شهھه1/9/1994و و چلهفتانهھه، كی شارخهك ڕۆشنبیران ویهڕادهبه، بار بوونتازیه

. وێ بۆ سازدار لهیان ھهكهۆژهساژاران تی ھهنی بۆ خزمهمهتكای ته، لی شاعیر و مرۆڤكر عهبوبهئه

و ی ئهڕپوانی ھمنانهله، بووكانی حامیهری بالنهنونه. رخانكردتهستی بهمهبه1/9/1994لمانی ڕۆژی م پارزگای سردهبۆ بهكهڕهگه

م جی داخهبه، دادان خزانهو سهكردنی ئهدووجار بالنهزایی لهناڕهژاران بوو ری ھهست ناسك و نونهو شاعیری ھهوهم درانهك وهفیشهبه. یكهپیرۆزهیامهقوربانیی پهبه

مووان با ھه، ژاراندادی ھهتی لهزنییهو مهو مرۆڤهیی ئهورهوای گه. ینو كاری پبكهوهو بینهر زمانی ئهی سهكهورده

. "خون ك بهنه، ینگوڵ سوور كهكان بهقامهبا شه"زاری پیرۆزی خۆی دیاری بۆ مهمهكهھید دهشیعركی شهدا پارچهلرهو نین ك گرهیوانهئه"، شی كردبووك خۆی پشكهوهشی كهوانهو ئه

ی وانهو شهئه(شیعری هكۆمهله) مشهوی شهشه(. "و بنئهھیوهبیانباتهوی تریان نی دابوو شهو خۆی بهوهدوا شهكه، )شترنكانت ڕهپرچهله. واو بووواو بكات خۆی تهكان تهوهی شهوهرلهم بهبه، دوادا بتبه

مشهوى شهشه.. مكهرهنجهمن و پهومشهئه

گیانیندووھاوڕی گیانی بهددارتی و منیش) با(و ئه

رلشواوخانمكی سه.. مكهرهنجهو من و پهمشهئه

تلیاك وریكی شاركی پ لهدوو ته

پاییزم بسپرن بهكهكاسكته

215

می سۆزانینهو قهبهكهددارتی و منیش) با(و ئه. مۆكراوستهمكی دهچهدارینمیرهنجهی پهئهده

.. نوومو ئهمشهبی ئهزویر نه.. . مكهھۆ خانمهوانی زوومستهبهی ھهتۆش ئه

.. نوومو ئهمشهئه.. نامشیعر

پ نابشیعر مۆمكهك نیممن شاعیری چرایه

ڵ فوواگهله.. كشابیان تكھهنجهپه

.. من شاعیریوت نیم

كانیو پۆلیسهدان شهسهوجتتف و.. كانیلیسه.. خواو

وسترهئهویستی وخۆشهڕاوناب.. كانمیانشیعره

پاییزم بسپرن بهكهكاسكته

216

32لی داكر عهبوبهی ئه)دایه(نامۆبوون له

ورامی نامق ھه

شاعیر چی یهوهگرنگ ئه، نتاكان ھهرهسهوهكهتایهرهموو سهپشتی ھهله. بووواوكوێ تهو چۆن و لهیاندووهنجام گهئهبه

)دۆنیسئه(

نھا تاكی تهكهی مرۆڤهبوونهراسیمهنجای و سهجهو دنیا پ لهشیعر ئه. رچتی دهئاسانی لوهكانیدا بوات و بهناو كوچهتوان بهند دهھۆشمه

. كیداگوی خهدات بهیامكی نوێ دهپهكه، یهزنهمهرهیامبهو پهشاعیریش ئهندان یت رۆژی چهكان بكهو گۆڤارهی ڕۆژنامهڕهماشای الپههر تگهئه

ر ك تینوتی خونهیهنھا چركهی بۆ تهوهب ئهبه، وهبتهشیعر بودهرزهتهنو ئهله. بشكوكردنهنشاوی بكانی باش گۆشهدا خهیهوهو لبنگیرده ،. ماوهی خوندنی شیعری نههوسههح، جارس بووهر ھندهتا خونهوهیان ئه

وهریانهبزاوتكی ھونهلهكه، یدابوونهپنگ ك دهكۆمهوهڕینهدوای راپهله. مھنارھهوتوو باشیان بهركهقی سهندین دهچه

، ودای بدایهرگ مهر مهگهئهو شاعیرانهكك بوو لهیه، لیكر عهبوبهئهنو ناو بهڕۆچوو بهمیشهشاعیرك ھه. كراشی لدهڕوانیی زۆر باچاوه

. ناخی خۆیداڕان بۆ خودی خۆی لهگهقویی ناخی خۆیداو دووبارهكه) یكهفیهلسهمانا فهبه، نامۆبوون(ی نامۆیهو شاعیرهلی ئهكر عهبه

یای خهكی رهری سهوهته، كانشتهپرسیار له، لدا بوودهجهوام لهردهبه. بوونامۆیهو مرۆڤهئه

. 3، ل3/11/2000ینی ، ھه201، ژ)رب و ھونهدهئه(تی ی برایهرۆژنامه. 32

پاییزم بسپرن بهكهكاسكته

217

تھشت خۆشم بویبۆچی ئهمندهو ڕهتزانی من ئهئهكهی دی خۆشما یهبچكۆلهم وتهلهم؟ندهناھهپهوه كانییهپشت دالهبت و لهگری گوتاركی قوڵ نهر شیعر ھهگهئه

. وهیندوویی بمنتهزناتوانت به، گرتبتنهی ھهفیانهلسهدلولی فهمهزمانكی سادهدا بهوهڵ ئهگهلی شاعیر لهكر عهبوبهكانی ئهی شیعرهزۆربه

دوای توانت بهنی دهوته) بارت(، ری ھۆشیارم خونهبه، نووسراون. ڕتتكدا بگهھوهشهرگی خۆیش مهپاخابن مهكه، كانی شاعیرهجوانهقهدهكك لهیه) دایه(

. ڕووینهخهكردنی دهو ڕاڤهكهقهدا دهلره، بو بۆوهدایه.. دایه

و الی الیهسرازهی شیعرو دهكهرهمسهب جهئازارهی خۆمی تیابوومو جانتایهڕانی ئهگهله

.. شانادام بهندمیان كهخـت بووم ھهدرهكاناگهنو دنیای ڕهله

كانڕۆژگارهڕژننگ ئهڕهوهسیدهچاوی قهله

: ندهكانیش پم تابووتهینژنستی تۆیا دهدهمرێ و لهكت دهدایكان قامهشهردوو قاچم ئاون ھهلهب و بچم رگه

چاوماچ بهراسووم ئهشكم پهوا تك دهچم ر ب و نهگه

پاییزم بسپرن بهكهكاسكته

218

كانا راغی شۆستهقهو لهختهتهبمهئهناوماھهلهژیدهبزمار

دایه.. دایهكانمم خۆزگهبیندهوا ڵ میلی كاتژمردا گهله.. خۆنكتر ئهیهم شیعرانهئه

ی من و كهگچكهوته. ی تۆنكهگونكی ژر تیرۆكه

تی ی تایبهوهو لكدانهوهبستیمكی خوندنهمكدا ئهردهموو سهھهق لهدهدوای ڕان بهبۆ گهوامهردهكی بهیهش پرۆسهوهو خوندنهیهتی خۆی ھهتایبه

. وهه)دال(و دیو كانی ئهنھانهپهدلولهمهیان كۆد ، دانھانانهو پهدوای ئهكات بهر ناچار دهوتوو خونهركهقی سهده

لهمیشهھهچونكه. وهق بكاتهی بتوانت دهوهبۆ ئه، ڕنو شیفركاندا بگهق دهپرسیار لهوهشهوانهپچهبن و بهكان دروست دهرسیارهپوهقهده. كرتده

یان كان بهری نادیارهسبهوهودیو ماناكانهكرت لهدا دهقهم دهنو ئهلهدا دیار قهم دهھی فكری و نامۆبوونی شاعیر لهوهالی منهین و بهبكه. كرتده

سوفان و یلهفهورهرانی گهی نیگهمایهوهببومیشهی ھهو پرسیارهئهبوون و دواجار خۆكوشتن بھودهڕیوپهئهئاستی یاندهگهزۆریانی ده

قابكی تر لهم پرسیارهشاعیر جاركی تر ئه. ستیانكی دهچهتاكهبووهدهو هوكاتهق و ھاتن كۆدهتاكانی بوونی خودو بوونی دهرهو سهوهڕژتهدادهی تا لوهرهسهكه_ حمی دایكره_ ی و جانتایهئهوهباتهكان دهموو شتهھه

بای بوون شهی رهختهو درهئهبتهرو دهفهتای سهرهسهیكاتهو دهبووه. داتن و لرفی دهكهیدهھهوهگهڕهله

پاییزم بسپرن بهكهكاسكته

219

ندمیان كهخـت بووم ھهدرهكاناگهنو دنیای ڕهله

و لهوهرلهك بهیهند چركهچهبه، كانی خۆكوشتنیداساتهله، كوخڤانم ردهبهلهم كهختهو درهمن ئه: (تدكدا دهتی لهنووسیویهی كهیهنامه

كۆتایی خۆم ، ی لرفم بداتوهر لهئستاش به، باكاندا خۆم گرتشهگشت رهور م تهردهبهباكان لهشهره، كدایهوتم شاعیر لهبه. )ھنمخۆم دهبه. ورهتی تهسهق دهتی موتهسهتن و دهسهم دهكاندا الوازو كهستهدهبه

نووسكی نادیارو دنیای ست چارهدهكان لهری مرۆڤهدهقهوتكدا كهله:دیكان بن ئینووس سازی مرۆڤهچارهمیشهی مردن ھهزمهیاڵ و دوهخه

كانڕۆژگارهڕژننگ ئهڕهوهسیدهچاوی قهله

ئیدی ئایدیاو ، وتووكاركهركی لهوهبونهبتهمرۆڤ دهوهلرهی زرم رمهنو گهلهیتاپهیتاپهبن و نووس دهنگژی چارهئایدۆلۆژیاكان ره

ی شهڕهكات و ھهدیاری دهنووسكاندا مردن چارهڕگهو ھوڕی شهدا و ساتهله. وهخاك و نیشتمانیشهبه، كاتكان دهموو شتهھهاوچوون لهنلهچوونتا تكشكان بت و لهدهراسیمهچووندا سهنو دووڕیانی چوون و نهله

. ڕتهبوون چاوهو كۆیلهوهچووندا خۆخواردنهنهو له: نكانیش پم دهتابووته

ینژنستی تۆیا دهدهمرێ و لهدایكت دهدووی بت بهو دهپرسیاری شاعیرهمیشهچوون ھهدوالیزمی چوون و نه

ی بۆ خشهتی مردن نهسهكه ده، بتوهرهفهو سهی ئهوهكالییكردنهیهتی ماھیه، دا)خود(تكشكانی ی لهو تابلۆ سوریالییهكشانی ئه، كشاوه

ق ده، نین و بارت وتهكهدهتی زمانی دیاری ی شیعرییهوهبونیادی ژره. خشقكی چژ بهدهبتهده)چاوماچ بهراسووم ئهپه()ناوماھهژی لهبزمار ده(

پاییزم بسپرن بهكهكاسكته

220

ی رگهر لهكراوی نووسهگوتاری ئاراستهبنهدهیهواژهستهم دوو دهئهكه، یهتیی خۆی ھهقك گوتاری تایبهموو دهھهواتهكه، وهه_ قده_و نامهئه

ویش وتاری رۆشنبیری و دا دیارن و ئهوهخوندنهو ماناكانی لهئاراسته. كاتیان دهئاراستهوهقهی دهرگهرن لهعریفی نووسهفیكری و مهوههنگهیاسای جهلهمیشهھهتهو حاهبمانایی ئهڕیوپهئهنامۆبوون تا

ر گهخۆ ئه، بداتوهرهكالكهاری یهبت بیبت و ناچار دهمرۆڤ تووشی دهگرت وكی دهشبینی ئهجارك رهوا بهئه، بوودا نهو بیارهئاستی ئهمرۆڤ له

:بت بتو ناچار دهكانمبینم خۆزگهوا دهڵ میلی كاتژمردا گهله.. خۆنكتر ئهیه

وكچوونك تاوهئه، كی زوو ئاوابوونكبوته كهدا شاعیر دهلرهرچی زووتر پناو ھهكات لهكاندا دهكانی و میلی كاتژمرهنوان خۆزگهله

كردنی ی ئاراستهروازهدهئیدی شیعر كه. دووماھی ھاتندائاوابوون و به، بنده) دڵ و گونك(نووسی مان چارهتووشی ھه، كانهعریفییهمهگوتاره

وت بم مهدهوهلره. ژر تیرۆكدالهوهنبوونهپاویان میان شالن و ئهئهتی پشبینی كردن رامهنی كهبت خاوهب گومان ده، رهیامبهمادام شاعیر په

شاعیر ، ستهور بادهو تهنگژهمردن ڕهكه، یو دونیایهتا ئهوهئه. بتوهرهبخهتكهرهنجهخه: (تدهكه، بتسیحی ھهمان دروشمی مهبت ھهده

چۆن جیھان ڕزگار ، وهر بووینهنجهڕووی خهر رووبهنجهخهر بهگهئه، كالنوهر بیتهنجهڕووی خهگوڵ ڕووبه، دام وتهئاخر له) كوشتن؟ین لهكهده، یلولداتای مانگی ئهرهكی سهیهسپدهلی لهكر عهبوبهئه. رینهوهنجامی ھهئه

. ریوهردا گوئاسا ھهنجهخهی وهوبوونهڕوله ڕووبه

پاییزم بسپرن بهكهكاسكته

221

لی داكر عهبوبهشاعیر ئه، ختكردوویادی گیانبهله

بدوردار عهسهی كاریكاترری بوكراوهرنووسهسه

ی كانی حامیهقوڕینهدانیشتوانی خانووه، بوو1994یلولی سای كی ئهیهنگ منانی پ خاوس و ڕه، ل شو سك خایژنان و پیاوانی ج، سلمانی

. ڕێوتنهی پارزگای سلمانی كهخانهو باهرهبهوردهورده، ماوڕوودا نهلهیان بدات تك بنون و ڕگهمهرحهی پارزگاری سلمانی مهو ھیوایهبهژیانی قوڕینی خۆیان درژه، ی تاوانداكانی حامیهوركراوهپخاالوهكهله

نفال و ش و برا و مرد ئهشپۆرهنو ژنانی دا لهیهۆرهپو ئانو ئهله. نپبده. بینراده) لیكر عهبه(ڕیوی ئازاردا هپنو پیاوانی بكارو ڕاله، دارگهپشمه

بوو توڕه، وانك ئهروهبرسی بوو ھه، وانك ئهروهبوو ھهلی سادهكر عهبهویستی ری خۆشهلی رابهكر عهبه. وانك ئهروهیاساكانی دارستان ھهلهئاسانی دۆستان و دوژمنانی به، گۆڕ بوونهمیشهو ھهسیمای ئه، وان بووئه، بینرادهوهست جلهك دهیهنھا بهك تهموو الیهھهو لهئه، وهیانناسییهده

ند چهرھه. راسهڕیشكی پو كاسكتك له، تت خهواڵ و كراسكی خهڕشهواك ڕشهنھا كراس و و تهك ئهنجكی وهكه گه، بووكر نهزی بهحهمهئه

مترین كهئاسانی و بهكانی پارزگار بهوانهپاسهر بۆیهھه. رتشك به. كراستنیشان دهكریان بۆ دهبه، باسكردن بۆیان

یان كهنگهبدههگوی خۆپیشانداننگی گوللهدهیزانی كهكر دهبهو ساتهئهھاوڕكانیشی . یهو ئامادهرگ بۆ ئهی مهبۆسهیزانی كهو دهئه، كاتڕ دهكه

الی ر بچتهنونهسكی تر بهڕوات و كهو نهئهمجارهئهزۆریان لكرد كهو ڕۆژهبوو ئهوهئه. قبوڵ بكاتو داوایهیتوانی ئهكر نهم بهبه، پارزگار

. وهچووهو سوور ئهخوینی ئهی سلمانی بههیلولیئه

پاییزم بسپرن بهكهكاسكته

222

ش لهخونی گه، ی ھاوڕكانی دوا مائاواییان لكردو كاتهكر تا ئهبهنی كر بهدیار بوو به. ڕۆیشتر ئهبهك بریندار لهی ب گیانی وهستهجه

. وهگۆڕهچتهبت نهنهوهكفنی سوورهبهدابوو كهیاسا شكن و ران بهخۆپیشاندهوهڤزیۆنهلهتهلهو ڕۆژهی ئهبۆ ئواره

. مهقهدرانهوهن پارزگاری شارهالیهساد لهوشت و كانگای فهدڕهبهبوو كهو شاعیرهئه، لیكر عهست ناسك و ئینساندۆست بهشاعیری ھه

. ووتهكان دڤینی بۆ ژیان و بۆ مرۆڤهویستی و ئهسروودی خۆشهمیشهھهو ئه. چوارالوهمارۆدرابوو لهگهكه، بوویاخیهنگهو دهئه، ونگی ئهده. وهرزبتهویست بهیاندهتداران و پیاوماقونی شار نهسهدهبوو كهنگهده

ر سهھشت بتهیاندهنهر بۆیهھه، زن بوویامكی مهو پهكانی ئهوشهو ر ئهرامبهبهكانیش لهمایكرۆفۆنه، كاننامهی سپی و بۆری ڕۆژڕهالپه

ی ڕاساو و وشه، كرنگی بهم دهبه. سانسۆرچیو ببوونهوهكوژابوونهقوڕو ب خانووهكانی شار لهسك و تاریكهكۆنه تهله، كرخاراوی به

ویستی یامی خۆشهو پهوهبووهرز دهورۆز بهك گی نهوهوهتاپۆكانی شاره. ووتكی شار دهموو خهھهكانی بهنگی ھاوچینههو د، كسانیخوازی و ڕادیكالیزم بووباتكاركی ڕگای یهلی خهكر عهبهگیانی . كانی كوردستان بووویستی بكاران و بالنهركی خۆشهڕابه

. ختكردبهم ڕگایهر بۆ ئهخۆیشی ھهكانی شیعره، بانیدان بووت و قورحمهواوی ژیانی زهتهلی كهكر عهبه

كهئاساییهربۆیهھه، با بووڕو شداری ب كارهدایكبووی ژووری تهلهوای پاك و مای ڕووناك و پ عاشقی ھه، رفرازیخولیای ڕۆژی سه

می ژیانكی خهو لهك ئهوهی كهو چینانهموو ئهبۆ ھه، تیشكی خۆر بتقوڕو لهماهی كهحرومانهمهئینسانهی ئینسانی تر بۆ ژیانك. تردا بوون

وونی بوانی ی شارهی دائیرهخشهر نهسهله، كانیاندروستكراوهكهنهتهكر به. و دایانگا بووب قوتابخانه، فون بوولهباو تهب ھی كاره. بوونهكی ڕینی خهمی راپهردهی سهو ئا سوورانهكك بوو لهیه، لیعه

ش لهدان ئای ڕهسه، وییر زهسهوتنهوی بوون و كهنهبهكه، ستانكورد

پاییزم بسپرن بهكهكاسكته

223

یان به) ءنه(ر پ و سهستانهی ھهكهبۆ پرسهوهب تاپۆكانهخانووه. كانی شار وتالرهكانی دانیشتووی كۆشك و تهستهدهك بهچهتدارهسهده

، سووتای ژیان وهوناككردنهبۆ ڕوكه، بووو مۆمهكر علی ئهبه، بهو دهتی فوویان لكردو ئهرانی كوردایهتدارانی شار و ڕابهسهم دهبهب ، تكشانی كوردستانحمهكركاران و زهمهبه. لدان خستیان لهورهگه

دداران و . ستچوودهویستی خۆیان لهركی خۆشهكانی شار ڕابهو النهخانهست ھهشاعیره، ھیواكانی شارانی عاشق و دڵ پ لهكوڕان و كچ

و كر نووست و لهبه، به. وهندنهست سهدهی خۆیان لهكهناسكه. وتشیعری نه، وهندهگیانی ل سهدواوهله، دركی غهفیشهی كهوهڕۆژه

یان تك نجهپه، ڵ فوو داگهبوو لهك نهو شاعیری چرایهئهچونكهكانیان كانی شیعرهپۆلیسهكه، بووشاعیری وتكیش نه، به. كشابھه

ڕاوناب .

پاییزم بسپرن بهكهكاسكته

224

لی داكر عهبوبهیادی ئهله.. ك دونروهمۆش ھهئه

بدوردار عهسه

شداو پناوهر لهویستی ژیاو ھهی بۆ خۆشهو ئینسانهبۆ یادی ئهستدادهلهگیانی

رۆك وتاركی سه، مۆداك ئهڕۆژكی وهله: وهتهسهری دهڕۆژملهر ھه. رۆك ھۆزو پیاوماقون دیداری كردڵ سهگهله، شكردمژوویی پشكه

، رۆكستی حیزب و سهر دهسهن لهاكوڕانی گی، مۆداك ئهڕۆژكی وهلهند سای چهو لههم ڕۆژر لهھه. وهكانی ڕژم نایهبۆ چكاوخۆرهكیانیهبۆسه

رداری كوردان و چاوی سهگكی كورد توانی ببتهبهرهردا دهوبهمهلهمۆدا ك ئهڕۆژكی وهله. دوژمنانی كوردو كوردستان كور بكات

موو مۆدا ھهك ئهڕۆژكی وهله! وهمانتاران بیاریاندا كۆببنهرلهپهكانی ت كاتژمرهنانهته، وتنكههجولهوییهم زهر ئهرانی سهبهگیانله

جوهور لهھه، ودا بووی خهپرخهریاش لهده، وتنلدان كهستیش لهده، یی و پیاوماقونی پشتی بوونكهرۆك و حیزبهنیا سهنیاو تهته، وتكه

. !!كردتۆمار دهلهم گهر داستانیان بۆ مژووی ئهسهداستان لهڕههپڕهپهم )لیكر عهبوبهئه(ی رباخهی بهكهخوناوییهم ڕۆژمرهبه

كانی م تاوانهبه، نووسرابووننهوهرهی سهوانهك لهھیچ یه، وهدایهھهمووی بهھه، ی خواردكهم سوهی ئادهوهو ڕۆژهت لهسهرۆك و دهسهمی خه، كانقامهشهزایینگی ناڕهده، تكی درشتی سوور نووسرابوونخهكانی ییهوشهنهوهونهخه، وهوانهك بۆ حهنایهرپهسه، بوونی ناننه

یر زۆر سه. وهم خوندهمانهموو ئهھه.. ژیانكی ترویستی و ئومد بهخۆشهدا كهردوو ڕۆژمرهھهكانی ساڵ لهوت و ڕۆژهی ڕكهوهڕای ئهرهسه، بووژمارد بۆ ی دهست چركهردوو ال شهھهله، عاتهس، ك بوونك یهوه

پاییزم بسپرن بهكهكاسكته

225

بوو ڕێ بكات دهن بهمهی كاتژمركی تهوهبۆ ئه، ككدایكبوونی خولهلهو كانی ئهم ڕووداوهبه. ك بتست خولهنی شهمهڕكردنی تهبهڕوانیچاوه

كتر نهیهھیچ شتكیان له، ك بوونیهدوو ڕۆژمره زۆر جیاوازو دژ به!!.. . ستیانھهنه، نگیاندهنه، نگیانڕهنه، چوونده

، تسهر كورسی دهسهری خوا بوون لهنونه، مكهپیاوانی ڕۆژمری یهبۆ . بداتكهكانی نو باخچهتینووهبوو ئاوی گوهس بۆی نهوان كهب ئهبهبوو پرسیان دهكانی شاردا چاوهنگوستهئهوهشهكردنی گۆك لهھه

ی زكیهبوو تهده، ی گیانت بفرۆشینج و شیلهی بتوانی ڕهوهبۆ ئه. پبكرتت نانهست و تهی دهنگی گالیسكهڕه، یتمل بكهكداریان لهڕكی پ چهمقه

وان دونیای ئه! . یتنگ بكهوان ڕهكانی ئهر مزهك ئای سهكانیشت وهددانهو چوار دیوارك ستھنانی النهدهبۆ به، یرسهندهوهئه! یر بووزۆر سه

، ت بچۆڕایهالشهبوو خون لهده، ت بكردایهخهو یهستهڕی دهبوو شهده!یاخود خونیان بشتیتایه، رانت بشتایهبوو یان خونی دیگهده

كان قامهی شهر شۆستهسهكان لهكان پش ڕۆژنامهرهسواكهو ڕۆژانهلهكانیان رمی دایك و یارییهشی گهباوهر زوو لهكان ھهمناه، وتبوونكه

ی خایش دهزاری و گهمهرشهی داوای مووچه. و بازاڕی كاررهیاخیبوون به، ژانی مشكی ژنانپرزانتر بوو بۆ رد ھهبهك لهفیشه. تی بووكوردایه

بای سلمانی هشڕه، ست دابوودهسرووشتی شار سیمای جوانی خۆی لهموو چیای ھه، وور بكاتكجاری خاپیهیویست شار بهران دهجاتر لهتوڕه

رچنار بۆ قوم ئاو سه. م و چاوی شاردادهخۆڵ و بیدا بهڕ بكات بهزمهئه. چووئاسماندا دهبه

زینترین ، مكهالی پیاوانی ڕۆژمری یهو ڕۆژانهیر بوو ئهسه!بوونوهتهنهل و كانی گهڕۆژهله، بوووانی بوونی نهی شارهخشهر نهسهلهی كهكانهڕهو گهكك لهیهله

بچووكترین چوار له، ۆشی بووپم و تۆز دایخهی كهو كوچانهكك لهیه. شار ھاواریكردنگك پ بهده، وهچنراوی ماكهھهكهنهتهدیواری به

قوڕگكی پ گریان ، منگكی پ خهده، م توڕهنگكی ئسك سووك بهده

پاییزم بسپرن بهكهكاسكته

226

ك شیعر ناسك و پ روهنگك ھهده. نین بووو پكهندهم عاشقی خهبهریا پ شھپۆل ك دهروهنگك ھهده، ئاوازك گۆرانی پ لهنگك وهده، رواسه

چی ی بنمیژر دۆهویست ئیتر شیعر لهیدهنهنگك كهده.. ئاسۆو تر له.. ڕو بنتژووری تووش و شدار كهون و ئاوات لهخه، قوڕدا بتاسنرێ

ی پاییز ھنده، تاوی ھاوین پ خۆرهھنده، ھار پ گوڵی بهنگه ھندهو دهئهژووری شدارو یتوانی لهنهر بۆیهھه، ی زستان سپی بووھنده، مبارغه

كانی قامهو شهرهرێ بهدهھاتهی شارحامیهله، تیس بمنسك قهكۆنی ته. تسهقی دهونهم كۆشكی پ ڕهردهبۆ به، شار. كوخای خۆمانمان كردهئوه، بوووهر ئهھهتاوانی ئمه: نگك وتیده

م ژیانهكانی شار بن و ئهموو كۆشكهنی ھهخاوهئاخر ناكرت ئوه!بیننوا نهڕهبهش بۆ ئمهقوڕینه

شی تاكو ئستاش درو خونی گهی غهوته بۆسهدا كهو ساتهلهنگهو دهئهوهو ڕۆژهله. بینرتر دهھهوهكانی شارهھارهمی گورگهست و دهدهبه

ر خۆپیشاندانك كهھه. له زینداننه، بنخون تر دهلهنه، كانی شارزوحاكهمژینی خونی بیر لهدووباره، كرتبۆ تاپۆ سازده، بۆ ئازادی، بۆ نانم كرهئه(ڕفاندن و زیندانیكردنی بیر له. وهنهكهكر دهبوبهكی تری ئهھاوڕیهنگ كه، دانبۆسهله) جرهرھاد فهفه(ی كهم ماهردهبهله، وهنهكهده) چاوشین

!؟وهرگا بكاتهدهبه، نگدانكانی دهقهدوای پكردنی سندو، تاكو ئستاشوهو ڕۆژهله. ر ب نازنكانی شار ھهقامهشه، تنراوهخهنگی دزراو ھهزاران دهھه

ریكی و خهوهكانیان بیرچۆتهی چاهوهوانی پكردنهكانی شارهشۆڤهریكی و خهوهدادگاكان یاسایان بیرچۆته، ب تاپۆكاننختكردنی خانووهته

، و ڕۆژانهك ئهر وهمۆش ھهئه، وهو ڕۆژههر لھه.. رینشایهسوحی عه. ك خۆیاننر وهوان ھهئه

كانی شیعره، م و فوئادكرهئه، ندان زمناكۆتاكو ئستاش چهوهو ڕۆژهلهوێ ئیتر نایانه، كی ڕووناكدانینیهسۆراغی سبهن و لهكهواو دهته

پاییزم بسپرن بهكهكاسكته

227

نیا كان تهكرهبوبهوێ ئیتر ئهنایانه، رگا ڕابمنندهر لهكان ھهكرهبوبهئه!تاڵ و سك خای بنگیرفان به، رنواك شك بهڕشهكراس و

كر لهبوبهئیتر ناوی ئه، قامی گرتی شهخهكر یهبوبهی ئهوهو ڕۆژهلهر یامبهكی دوای پهیهلیفهك خهوهم ناوهس ئهرێ و كهدهوت ھاتهمزگه

ری ر بۆ خوای تاك و تهبهك سوجدههوم ناوهس ئهكه، ناناسنیاو شمشكر ناوكی بوبهمۆ ئیتر ئهئه. منانی نانھلی كوفر لهر ملی ئهسه

ری نونه، دیووهنجكی خر نهسیمبوی گه، كی شارالی خهویستهخۆشه، كانهبنازهموو شونهو ھه)جبوراوارێ و مهدهگومه(، ب تاپۆكانخانووه

ڕۆژی ، ناكرێم ھۆیهر بهھه. شیعری نو گۆرانی كچان و كوڕانی ددارهڕۆژمرو ی لهكهمژووی شیعری و ڕۆژی تیرۆره، كربوبهدایكبوونی ئهلهڕی مژوو و ماپهله، بتدا بوونی ھهسهی ده)مۆك ئهڕۆژكی وه(

!وهگۆگیاندا بدۆزییه، تی و شیعری ناسكی وتكهمژووی چینایه، داستانكه) كربوبهئه(ئیتر

. وان ناتوان ناوی بنڕۆژمری ئهڕیشی پ و كراس و به، وهریهی سهكهكوهر بهكر ھهبوبهئه، ئستا

ر نونهو بهكانههیتیزایهی ناڕهوهڕیزی پشهله، وهیهكهتاقانهواهڕشهویش ت شهنانهكات و تهكان دهب النه، بكارانی دی قسه، بژرێدهھه

ست ناسك و شاعیركی ھه: ویستی دهشیعر بۆ خۆشه، وتی نییهسرهب تاپۆكانی ری خانووهنونه، كتی بكاران بووسوڕاوكی چاالكی یهھه

بۆ و خانوانهكی ئهی خهخۆپیشاندانكی ھمنانهله، ی سلمانی بووحامیهرمانی فهودا بهله، 1994یلولی ی ئه1م پارزگای سلمانی لهدهربه

ناونن بهك دهیهشان گوللهپاو دواوهله، كرتپارزگاری شار بریندار دهپالنی كوشتنیان بۆ ) كتییه(و ڕۆژههئزان كهدهوهكر بهبوبهئه. وهمییهده

ی كهرمهتهی كهو كاتهئه. تج ناھیا بهنتهبهكهو خهم ئهبه، داڕشتووهردوو كان ھهئاسایشه، ڕۆیشتر دهبهوتی كانسكان ھشتا خونی لهمزگهله

نزیك ڕفنن لهده) م چاوشینكرهج و ئهرهرھاد فهفه(، كربوبهھاوڕی ئهوحامیه(ب تاپۆكانی كی خانووهڕهكی گهخه. وهوتهمان مزگهھه

پاییزم بسپرن بهكهكاسكته

228

ش كی ڕهی ئایهر ماهزایی ھهبۆ ناڕه) سیب ساحكانی حهئاوارهھا لهروهھه. كی شارموو خهرنجی ھهی سهجگهبتهدهكه، نكهدهھه

ككی خه، كراشان حامیهپاھۆی ڕۆشنبیری سلمانی لهكه، شیداكهیادهن الیهت لهكی تایبهنگایهشدا پشاراسیمهو دوو مهبوون و لهزۆر ئاماده

. وهكرایهو ئینسانهت بهتایبه، ردارڕناس و سه، شوكاككاتی ی بوو لهكهشینی خوشكه، ناچیاد رگیز لهی ھهوهئه

. بووواكی ھهڕشهك كراس و یه، مبراكه: یگوتدهیدا كهكهخاكسپاردنهبه

پاییزم بسپرن بهكهكاسكته

229

33یاننامهبه

ی ی دروستكردن و دروستكردنیش له بارمتهبارمتهبا تكدان لهتكدان دا بت

ڕینكی ی ڕاپهھنده1991ی كهڕینهراپهكه، مووان ڕوونهالی ھهوێ و لهخت لرهنكیش پش وهر الیهگه. بووحیزبی نه، ری بووماوهجهوهرهماوهی جهكی پۆیینچهمهكانی بهكدارهچهی شانهوی داب ڕایهھه

ر سلبیات و ھهكان بهوهم تاقیكردنهكهی یهپلهر بهھه، گرێ بدا، ك پویست پشھات بكرنتوانراب وهنهنگهرهكه، وهكانییهئیجابیاته

ی فرهشهیهر بۆی ھهماوهجهواتهكه. ر بوونماوهر پستی جهسهلهیهوهشهر لرهھه. نكهمسیلی دهی تهنانههو پارت و الییدانداری بدات بهمه

. رگیرێھیچ وهبهوهرهكانی سهی ئاماژهوانهپچهكجار بهر یهماوهناب جهزعهو وهلهرمی كوردستان باش ئاگادارهتی ھهحكومهدیاره

و ڕینیش ئهت دوای ئازادی و ڕاپهنانهتهوای كردووهكه، یئیقتیصادییهندێ ش بۆ ھهمهئهدیاره، درێی تدا نهناسهھهكه، بتخاپوورهتهكهملهمه. نا

ی كهو پیهبه، وهڕینهدوای ڕاپهت لهتایبهبهكهرهی خانووبهكشهبار بۆ بوونی پالنكی لهیی و نهی ئاوارهنهالیهمهھهو تژانهھۆی ئهبهساتهلهشهڕهواوی ھهتهبهكهكشه، كان بۆ جی خۆیانی گوندییهوهڕانهگه

درن و ش تك ئهرۆژانه. كاتت كرنشین دهتایبهكانی بهكانی خهخۆشهكانی خهكه، نینوامالنهو عهئه، و زۆر شتی ترمانهئایا ئه. بازاڕكرنهدهن الیهله، ھدیدكردنیشیانتهت نانهركردن و تهیی و دهر ب جگهبهژار لهھه

ركی سهك چارهر وهی ناچارو گهوهھۆی ئهبنهئهوهكانیانهن خانووهخاوهكۆیت بۆ خۆی سهر كهھه، رد و قوڕبهدا لهو جیانهختییش بووبت لهوه

، ی حامیهكشهدانیرھهسهكاتی م لهكهكان دوو جۆرن، یهیاننامهبه. 33

.دوای تیرۆركردنی شاعیر،مدووه

پاییزم بسپرن بهكهكاسكته

230

موو چی ھهكه. یاساییهیرهوی میری و غهزهكه، دروست بكاتب و و خانووانهتكدانی ئه، رمی كوردستانتی ھهركی حكومهسهچاره

گوایهبۆ نموونه. بتدیلكیشی ھهی بهوهشدا و ب ئهرزهم وهت لهتایبهبه؟ )منطقة الخضراء(كرتهی نوی شاری سلمانیدا دهخشهنهله) حامیه(

یت نیگاركش بكهوهدیوی پشهت لهكهوته، وایهوهك ئهوهمهئه!! یرهسهم بوونی ئهیا گوایه. كگی تدا بترهب و سهالوهشكهوهدیوی ناوهو له

و چی و چی؟ زاریی شاریان تكداوهسیمای حهخانووانهبهڕووخساری كهبهكه، نو زامانهئهو خانووانهئهی بۆ نان ئه

وزی جیھانی ی سهزگهلهندی تاكی لهوهرژهر بهبهوێ لهمانهرووخاندنیان ئهوه كهت و دیسان چی و چی؟ بشارینهقیقهو حهم ركخراوی خرخواو ئهئهیان و و دهی كوان ئهئه. رمی كوردستانهتی ھهی ب توانایی حكومهگهبه

كه، بووینگومان نهتا دونش ھند لیان بهی كهورگنانهدان دروشمهسهبات؟ ریان پ نهفهكردن تا ڕژم زهناو بیستماندا ئیحتیفازمان ئهلهنرایهبتوا

ن؟ خۆ ئمهك دهن؟ كوامافی مرۆڤ وهك دهت وهكوا دیموكراسییهم بین چی؟ به، كه كاركی نایاساییمان كردووه، ینناكهوهنكوی له

. )الظروف سيد الموقف(نی ب واتهرهعهرم و گشت پارت تی ھهو حكومهفرهشهری بهماوهجهچی بهجا ئمه

كی تر یهین ڕگاچارهكهین و تكا دهی كوردستانی دهرهكانی ناو بهنهو الیهندی چ وهرژهبهله، ردراوهسهبیاری لهب كهم جۆرهر بهگهو ئهدانرێبۆ وهوتهو جوان ناكهنییهشناچارهكهو خهرم و چ ئهتی ھهحكومهیان بوخنرێ النه، ساسهحهرزهم وهدان خزان بهسهكه، رمتی ھهحكومهزنه مه) گۆرگی(مووانیش كان و زمانی حای ھهقامهر لوی شهسهونهو بكه

دیاره، )وتنكی خراپ باشترهڕكهله، پرژانكی باشكھهپ(رموێ فهئهكهكو مانا ئاشتیخوازی و به، ی ناینكهنگزییهڕهمانا شهدا بهش لرههئم

....مبه....یكهدیموكراسییه

كانی سلمانینایاساییهدانیشتوانی خانووه

پاییزم بسپرن بهكهكاسكته

231

1/12/1993/ك بۆ یهونه

نابی پارزگاری شاری سلمانی جه-) ی ن ك(ندی ڕكخستنی بهمه-كگرتووی كوردستانتی یهی پارتی دیموكرا4لقی -تی پۆلیسی سلمانی رایهبهڕوهبه-تی ئاسایشی سلمانی رایهبهڕوهبه-. شرهی بهوهرهی كوردستانی و دهرهكانی ناو بهنهگشت پارت و الیه-

ندان جار چهمان كشهسازی ھهر چارهسهلهئمهتهبهھه/ تبینی رمی كوردستاندا تی ھهدان لپرسراوی حكومهنڵ چهگهرمان لهنونه

ر ڕزیان ك ھهدا نهو گفتوگۆیانهی ئهزۆربهم لهبه، گفتوگۆیان كردوهو ) ك مرۆڤیوانن نهحهئوه(ك و دی وهندان وشهچهكو بهبه، گیراوهنهزگاری ر ئستا پارن و ھهر زمان درژی بكهگه(و ) ینكهنفالتان دهئه(

ری ماوهجا جه. ....و ھتد) ینكهباران دهندانتان ل گوللهرموت چهڕز بفهبهو وشانهنی ئهی خاوهئه، شكاندنی یاساحكومین بهمهر ئمهگهفرهشهبهچی؟حكومن بهمه

پاییزم بسپرن بهكهكاسكته

232

با رزی پرسیار بگرین؟

سلمانیمافی مرۆڤ له/ ڕزبهرمتی ھهنگی حكومهبده1/12/1993ی یاننامهبهبهدان ئاماژه/ ب

و تكایهیهند خاهم چهئهوهرهی سهیهو ئاماژهر ئهسهمان لهوهروونكردنه:رگیرێوستیان تیا وهبا ھهڕز پارزگاری سلمانی و رمان بۆ الی بهبۆچی پاش چوونی نونه-1

م الی ئهو داد بردنهكهر كشهسههكیش لیهیاننامهی بهوهبوكردنهناب : (ی پدراوهدا ئاماژهكهیاننامهبهك لهوه، نو الیهن و ئهالیهرگیراین و ھیچ ھیچ وهر بهچی ھهكه).رگیرێھیچ وهر بهماوهجهرووی لهوهنزیكهتا له، المانناردهری خۆی نهنك نونهالیه

ئاگاداربن؟كههی كشقینهراستهنگی پارزگار بدهئینسانین و دیاره، ر شتك بینی ھهوهرلهبهئمه-2

وهئه، ی پدراوهدا ئاماژهكهیاننامهبهی لهو وشانهئاستی ئهلهیان ناشرینانهو وشهنازول لهتهو وشانهنی ئهخاوهن كهیهگهده

ڕزتان ی بهئه، ھانوان ئاوهك ئهوه، رانروهی مرۆڤپهئهده. نناكه! ك زیاترمان بدرت؟مانایهی ئینسان لهئمهچۆن رازی بوون كه

!زانیبت؟خۆمان نهبین و بهمرۆڤ نهتۆ بی ئمهكه، لرڕز پارزگاری سلمانی بۆ ھهكردنی بهس جار بروسكه-3

بۆ وهخوارهر بتهو گهوهرگای پارزگارمان گرتور دهبهئمهگوایهپارزگاری نت؟ ئمهیهگهچی ئهمهئه. رسهینهكهستدرژیئهالمان ده

پالنكیش پامان و جۆرهت خستنهتۆمهین بهكهحكوم ئهڕز مهبه. ینكهست پدهھهوهولرهھهی پارزگار بهندییهیوهم س جار پهله

كات و ی ئهم ترسهفسیری ئهچۆن ته، ل بترستهگسك لهئایا كهترس؟ل ئهگهچۆن له، لهر دسۆزی گهگه

پاییزم بسپرن بهكهكاسكته

233

سی ئهلهوهو بۆ نزیكتر بوونهی ئمهنگاوانهموو ھهم ھهئایا پاش ئه-4كانیش نگاوهموو ھهھهكه، رگرتنمانھیچ وهو بهكهكشه

ڕووخنن؟كانمان ئهخانووهر ھه، بوونو دیموكراسیانهئاشتیخوازانهر ر ھهرامبهبوو بهوامان ھهمی رهش وهر رووخانتان و ئمهخۆ گهو مافی مرۆڤبوون و چی و چیمان فرهشهی ئیھانهكه، شتك

و ) یوانحه(ن گیرین و ئستا پمان ئهرئهھیچ وهر بهھه، كاتئهنن و تۆ چی ترمان ناوئهاش بهوسئه. ھتد.. . و ) ینكهنفالتان ئهئه(

ش یاسامان و ئمهیی نییهزهیاسادا بهلهكه، وهوهناوی ئهبی بهباران ندانمان ل گوللهچه(نی دیسان خۆیان گووته، شكاندووه

)ن؟كهنهئمهچونكه، وهمنتهواسراوی نهھهبهم پرسیارانهبا ئهتكایه

كهشمان پیهو شتانهمی زۆر لهوین و وهم بكههناچارین دوای و. رمانناچاری دنهبه

ریتانروهھیوای مرۆڤ پهر بژین و بهھهدانیشتووانی حامیه

4/12/1993

ك زیاترمان مانایهك گووتمان لهوه، ینكهرم دهتی ھهحكومهتكا له/ تبینی، وتوندڕه(ك ی خوازراوی وهر ناوی قسهژخاتهدات و داواكانمان نهنه

دوین ئهوهناوی خۆمانهخۆشمان به، )..م و چی و چیتابوری پنجه، پچهو ر حسابی ئمهسهوت لهبیهین كهستك ناكهردانی ھیچ دهتوهز لهو حه

ك وه، زك حهوهمهئه. رگرێوست وهدا ھهر ئمهسهبهوهشكاندنهبه. جی سوپاسیش بنگهو رهتیش شتكی ترهرورهزه

پاییزم بسپرن بهكهكاسكته

234

پارزگاری سلمانی/ ڕزبۆ بهرمسوكی گه

كهشونی كارو ژیانیاندا مافی خۆیانهكی كوردستان لهنی خهكۆمهكدا بۆ یهلهسهر مهھهتیكردنیان لهرایهبۆ نونه، بریان ھهنونه، ی كۆنب تاپۆكانی حامیهری خانووهماوهكو جهش وهئمه. تكردنیانخزمهبۆ كه، ه)دمهلی محهكر عهبوبهئه(ویش كاك ئه. یهری خۆمان ھهنونه

كانمان زۆر كی دروست بۆ ڕووخاندنی خانووهیهی ڕگا چارهوهدۆزینهمان رهونهم نئهكه، وهینهكهئاگادارتان دهئمه. كاری كردووهدسۆزانه

، ڕۆی نیوه12كاتژمر 17/8/1994وتی ڕكهممهڕۆژی چوارشهی ئاسایش لهدائیرهر بهركی سهالندكرۆزه، وه)حامیه(كی رچاوی خهبهبه

ك ر بیانوویهھهمان بهرهو نونهئه، ڕمان وایهباوهئمه. گرتوویانهوهماهركی زۆر كه نونه، بنهوهنھا ئهته. وهڕاستییهلهدووره، گیرابت

ج كاكستبهین دهكهداوا دهبۆیه. ستكورتهژارو دهی ھهدسۆزی ئمهك موو الیهھهزایی خۆمان بهنگی ناڕهدهئمه. ئازاد بكرت) لیكر عهبوبهئه(

. مانكهرهردانی نونهین بۆ بهكهش كاردهوهكردهنین و بهیهگهدهی كۆنب تاپۆكانی حامیهری خانووهماوهجه

18/8/1994/ك بۆیهونه

ی ئاسایشی سلمانی دائیره-سلمانی ڕكخراوی مافی مرۆڤ له-كتی نیشتمانی كوردستانیه-حیزبی شیوعی كوردستان-حیزبی سۆسیالیستی كوردستان-حیزبی كۆمۆنیستی كركاری عراق-فیدراسیۆن/ وردستانككتی بكاران لهیه-كانی كوردستانبوكراوه-پارتی دیموكراتی كوردستان-رانی كوردكتی نووسهیه-

پاییزم بسپرن بهكهكاسكته

235

كو به، وا نابیننپ ڕهجبوونمانقی نیشتهك ھهنه؟!!شمانگرنده

بوونی ر نهبهلهكه، ب تاپۆكانی شاری سلمانیدانیشتووانی خانووهئمهیایی ی خهوهرزبوونهتی خۆمان و بهرامهدهی گونجاو و ب رهخانووبه

ردوو ھه–رم تی ھهحكومهكاتكدا كهله، یكهكییهبی پشه، كری خانووشنهند سای ڕابردوودا ھیچ چهچهله-شكهتدارهسهدهحیزبه

لهكی بۆ خهرهبۆ دابینكردنی خانووبهداوهخۆی نیشان نهتكی لهسئولییهمهوی زهشكردنی پارچهیان دابه، كاننییهكهسهڕگای دروستكردنی شوقه

. كی دار خهسهبهو ر گرمهھهرجكی وادا ناچاربووین بهلومهر ھهرانبهبهلهئمهرماندا سهپشتر بهبوایهئهكه، یندا خانوو بكهویانهو زهك ب لهیهكشهنا ده، ناو خانووبنر بهر ھهگهمهو خانووانهراستیشدا ئهله، شبكرایهدابهندروستی و رجكی تهل و مهموو ھهھهكن بۆ خۆیان و لهیهالوهكه

!!!توانین تیایدا بژینین دهر ئمهشن و ھهشارستانی ب بهزار ند ھهو چهك بۆ ئهیهڕگا چارهی ھیچ باسك لهوهئستاش ب ئه

مان رجادهسهكانمان و فدانهالوهبیاری ڕووخاندنی كه، بكرتخزانه!!!درێده

سكمان ل ند كهك چهڕهگهی لهرجارهست ھهناوهوهشهوهكار به: وانهله، نكهستگیر دهده

لیكر عهبه-1زیزمال عهجه-2ریبر غهنوهئه-3شیدد ڕهمهبورھان محه-4بالول عبدالرحمن-5زیزر عههعوم-6

پاییزم بسپرن بهكهكاسكته

236

ر قادرعومه-7دمهھا محهته-8

المارهو پهر ئهرامبهبهتی خۆمان لهزایهناڕهی كهوهڕای ئهرهسهئمهكی گونجاومان یهتا ڕگا چارهھهنین كهیهگهڕایده، بینردهدهجۆراوجۆرانه

. ینرگیز چۆناكهھهالوانهو كهئه، وهدۆزرتهبۆ نهكی ئازادیخوازو حیزب و ركخراوهم خهرجهسهداوا لهھاوكات

. نپشتگیریمان بكهكه، ینكهكان دهرییهماوهجه

یمانیب تاپۆكانی سلهدانیشتووانی خانووه1994ئاب 25

پاییزم بسپرن بهكهكاسكته

237

ھیدبوونی شاعیركانی دوای شهیاننامهبه

ڕ مهر لهو نووسهندرمهنجاوپنج شاعیرو ھونهیاداشتی په34"لیكر عهبوبهئه"ھیدكردنی شاعیری الو شه

/ڕزانبهسعودالل و كاك مهمام جه-مانی كوردستانرلهندامانی پهئه-نی كوردستاننجومهزیران و ئهرۆك وهسه-

دیب و رو شاعیر و چیرۆكنووس و ئهو نووسهمان لهزۆربهئمهكانی كوردستان ختهسهرۆژگارهلههمیشھهكه، ینندانهرمهھونه

و زۆرداری چۆكی پ وستمان دیارو ئاشكرا بووهھهحساب ئازاد و دیموكراسی كوردستانی بهمۆش لهئه. داویندانه

تی و زایهنگی ناڕهتوندی دهبه، ناو مافی مرۆڤ پارزداو بهڕو موو شهو ھهر بهرامبهبهوهینهكهرزدهبزاری خۆمان به

ت لهتایبهكوردستاندا و بهی لهك رفاندنهقی و تیرۆر و خهناھهو ق ئهرھهق ئازادی و دهرھهدهستیپكراوهشاری سلمانی دا ده

. نكهباسی دههوپتهگای بهمافی مرۆڤهقی شیعری ق كوژراو و داوای ھهناھهی بهقی وشهداوای ھهئمه

خونی ، مۆھیدی ئهلی شهكر عهبوبهی ئهتۆهناسك و داوای رگای بۆ دهزۆر نامرۆڤانهكه، ینكهینی خۆشمان ئهسبه

شی باوهوهكی ترهالیهچی لهكه!!! رای پشتر گازهسهوهتهخراوهر و و نووسهبۆ ئه، یو خۆفرۆشانهبۆ ئهوهتهرمیان كراوهگه

. 4، ل18/9/1994ممهكشه، یه139ی ئای ئازادی، ژرۆژنامه. 34

پاییزم بسپرن بهكهكاسكته

238

لس و تی كاسهعسیایهعس و بهی بهرۆژانی لهندانهرمهھونهت تایبهمان بهم داواكاریانهدا ئهم كاتهئا له. ڵ پیس بوونپاشه

خۆتان كه، ینكهمان ئهرلهرم و پهتی ھهو حكومهی ئوهئاراسته:داناوهل و وتهم گهرپرسی ئهبهبه

هلبووهستیان ھهی دهوانهگرتن و دادگاییكردنی ئه-1. كی كوردستانم خهردهبهله، داو شاعیرهھیدكردنی ئهشه

وهن پارزگارهالیهی لهت و بوختانانهو تۆمهی ئهوهتكردنهره-2. كتنی كرارهخۆپیشاندههو ھاوهم شاعیرهق ئهرھهده

مان و رلهن پهالیهسمی لهرهبهھیدهدانی ئیو شهخونانه-3. یكهدارهنهسوكارهكهبهوهمهرتی ھهحكومه

ق ناھهوا خونی بهئه، ننجام نادهمان بۆ ئهم داوایانهر ئهگهئهتی ناوچاوانی حكومهبه) لیكر عهبوبهئه(ھید رژاوی شاعیری شه

تا و بچوك بۆ ھهورهستانی گهدهمان و كاربهرلهرم و پهھه. داتمژوو ئههتی زۆرداران بشایهتایهھه

نوهپشتییهی لهوانهبمرێ تیرۆر و ئهوست ھهمی بههن قهت و خاوهبژی شیعر و شاعیرییه

ئیمزارندو نووسهرمهنجاوپنج شاعیرو ھونهپه

2/9/1994سلمانی

پاییزم بسپرن بهكهكاسكته

239

ری كورد ھید شاعیر و نووسهربینی ھاوڕی شهزایی دهنگی ناڕهده)لیعهكر بوبهئه(

ئاستی تیرۆری شاعیرو له، ی سۆشیال دیموكراترنامهیاساو بهنگهڕه، كانناو سۆشیال دیموكراتهالی بهله.. واوژاراندا خۆی ببین و تهھه

رانی یاساو ی تكدهمۆگهتهی كوردستانی بووهرهمانی بهرلهت و پهحكومهم كهڵ یهگهله، رانروهد پهھیی شخ و شاری شهكهشارهله. مافی مرۆڤ

بانگیانداو ، )پراگماتیزم(ی كانی قوتابخانهنگی شاگردهی تفهپیتكهلهی پهچركهد وا سه. ژاران سوور كردخونی شاعیرو ھهكانیان بهنیسهوت و كهمزگه

كۆكۆ خون و ) كۆلۆنیالیزم(كانی تچییهخزمه.. خاچداسیحیان لهجار مهبیان دهی ئهباخچهن كهكهگیر دهو گونهتا چنگ لهوهئه. ....نهكنگ دهڕه

. وهڕازاندۆته) مۆسۆلۆنی، ھۆالكۆ(، وهكانییهكۆنهالوهودیو زبدانی خۆی و كهمژوو لهی وهئازادی تاقیكردنهمان بۆتهب نانهم ئازادییهئه. وهخاتهمان بیر ده

ناری وكهملی نانمان ڕووه، ی ترسوهۆلی شۆڕبوونهپو شهڕووه، تۆمئهی ناسیۆنال ردهژر پهناو دیموكراتخوازان و لهی بهسایهرگ لهمه

وسا ئه، كانقامهڕی شهشه، وهبتهڕ دهھا ئستا ناساتكی تر شه.. دیموكراتڵ هگژاران لهری شاعیران و ھهسهللهدان كهسه، وانرخهبری دار ئهله

. نژرنرزیدا ئهربهرزی سهی بهوشهژاران شارنشینیش ی ھهركردهوا سهئه.. ژاران شارستانی نینر ھهگهئه. نین

نه، بوول نهی گهشاعیر دوا كشه) لیكر عهبوبهئه(نھا كوشتنی كاك تهبهورهكی گهیههكو ھهبه.. بووژاران و شارك و وتك نهسازی ھهچاره

تی و یهكهنھا پارزگاری كورسییهتهی كهو پارزگارهوی ئهتهبوو بهزیندو ، شاری لینینگرادوت سلمانی بكاتهیهدهكه.............................سبه

گشت ، خر وتكنه.. شارك.. تیرۆركردنی شاعیركمردوو بخوات بهكوانووی شۆڕشی كی سوور لهپشكۆیهبنهئهگرن و كان گ ئهئۆقیانووسه

پاییزم بسپرن بهكهكاسكته

240

، بووركانی رق و كینهبتهو دهوهشتهگهی دهژاراندا بسهسووری ھهژاران وی بۆ ھهزهبستۆكهكامه. رانروهژار پهو بكوژانی شاعیری ھهڕووه

ی نازانن ئه.. نی ئاژهباخچهنهن و بیكهكانمان خاپوور بكهتا ماه، دابینكراتین؟ ی كاتی برسیهژاران جوانترین ئاژهھه

وانانی پاسه. چیمان گۆڕی؟ باستلكی نومان دروستكرد.. چیمان كرد. وهرمان زیندووكردهیسهكۆشكی قه

و تا ئهوامهردهر بهھه) لیكر عهبوبهئه(ھیدكردنی دای شهنگ و سهدهشان ، سننران و بكوژانیان ئهوسنهچهی خۆیان لهژاران تۆهی ھهڕۆژه

ر و ماوهی زیندوو ڕۆحی پاكی جهوشهلهندنمان پهسهو بازوی تۆهندان رمهخونی ھونهستتان بهی دهوانهی ئهئه.. ب دۆستاندهشاعیران و ئه

بوختان مجارهئاگابن ئهبه، نكهران و ڕۆشنبیران سوور دهروهو نیشتمانپهشاھیدی ور تیژهماوهچاوی جهچونكه، ر ناگرتكانتان بۆسهپاكانهو

....................................... .كانتاننتاوانهگوی نهئاسانی بگهكانتان بهنگهنگاوڕهن چیتر درۆ ڕهكهبوا مه

. م دیدهری زوملكراو و برسی و ستهماوهجهكهیتخانهی مهختهر تهسهلهن؟ كهچی ده) لیكر عهبوبهئه(ی بۆ كاك ئهش لهو ساتهتا ئهكه، ستی بووی دهكهمههنھا قهكی قورسی تهچهی ناسكی تدا خونی خۆیدا گۆمی وشهخوارێ و لهوتبووهكهكانی نهنجهپه

.. . دیار بووو ی جۆشدانی كورهتوهنگیمان خهبده.. نگ نابینچاك بزانن بده

. یهوهچوونی ب ساردبوونهكوانووی شۆڕشكی ھهفرهشهری بهماوهی جهئهی ڕۆشنبیرانی شۆڕشگرئهی تكارانی وشهب و خزمهدهندان و دۆستانی ئهرمهی شاعیر و ھونهئه

كان و الوانی شۆڕشگ و بكار ب النهتكشانهحمهی زهكوردی ئه، م تاوانهڕازیبوون به، مۆمبنهلدا دهپناوی گهی لهوانهی ئهئه، انكوتووهكهبت بكوژانی كاك ده. واترترو ناڕهورهبۆ تاوانی گهیهوهرگاكردنهده

پاییزم بسپرن بهكهكاسكته

241

پارزگاری سلمانیش به، ل ودادگای گهسزا بدرت له) لیكر عهبوبهئه(.. كانیان بننتاوانهبهردا دانماوهم جهردهبهله، نگنگ و ڕهده

.. . یانی ڕۆژانهپیشهبتهبا چیتر تیرۆركردن نهكوا ، ربینكوا ئازادی را ده، كوا سۆشیال دیموكرات، كوا مافی مرۆڤ

كوا ئاشتی و ئازادی؟، ستیربهسه.. . و مردنیش بۆ دوژمنانلهوتن بۆ گهركهسه

تكشی سلمانیحمهھید و زههشاعیران و ھاوڕیانی شك لهیهستهده

پاییزم بسپرن بهكهكاسكته

242

ی نیشانه، تكشانی حامیهحمهخۆپیشاندانی زهكردن لهقهته!!تیكانییهداماوی بۆرژوازی كوردو حیزبه

!كی ئازادیخوازی كوردستانخه، تكشانحمهزه، كركارانمنی و ئهمی ژیانی گرانی و برستی و بكاری و ناننهھهرباری جهسه

و ی ب خانهلهسهمه.. . ....خۆشی وسادی ئیداری و نهڕو كوشتارو فهشه، وهوی تیا ڕۆژ بكاتهئینسان شهك كهنایهرپهبوونی سهیی و نهالنه

زۆری رهشی ھهبه. ناگرێقاقامان ھهبینهست لهو دهكهیهكهمۆتهچوار ، دایهوهب بانهوییهم پانتایی زهلهگایهناو كۆمهم بهدانیشتوانی ئه

. كانیان بپارزنرما خۆیان و كۆرپهرماو گهسهلهكه، ندیوارك شك نابهر ھیچ ك ھهتاكو ئستا نهناسیۆنالیستی كوردیش ھه-ی بۆرژواتحكومه

كی خهلهرینهبهو خهئاست ژیانی نائینسانی ئهتكی لهسئولییهمهجۆرهب ی ندهژر ناوی جیاجیاو پوپاگهكو لهبه، داوهدا نیشان نهو النهب خانه

گورگ و و كوونهئه، دا"كانی شارهوهت و ڕازاندنهشارستانییه"ی انهرمشهپ ، بتنھا ئینسان نهتهموو شتكهجگای ھهش كهردووهدارو قوڕو په

ریان و نووكی شۆڤی مافی سهكرتهدهحشیانهوا نابین و ھرشی وهڕهو ئینسانهت ئهنانهته. كاتویدا ڕكی دهڵ زهگهمرۆڤ و دیموكراسی له

وهی خۆیانهوهنانهو ئاژاوهرستانهپهڕی كۆنهھۆی شهبهش كهیفانهڕشهیان ، ندراونكهماڵ و جگاو ڕگای خۆیان ھهیی بوون و لهتووشی ئاواره

ب تاپۆو قانوونهبه" دڵ و قودسی كوردستان"ركووكی كانی كهرهئاوایش نایانگرت رمشهڕوخنن و ھیچ تكدهوهكانیانهجاوزهتهكهكوته

كیی ب چۆن خهكه، ندهكی دهنیشانی خهوهكانیانهفزیۆنهلهی تهشاشهله!كانقامهشهورجادهسهنهدهن و فیان دهكهدهو النهخانهو خانووانهكی ناو ئهخهھادا بوو كهزعكی نائینسانی وهر وهرامبهبهله

ییان پردی ڕق و توڕه، شاری سلمانیتی لهتایبهی كۆن بهگشتی و حامیهبهژدیھا ئاسای رووی ئهر گهرامبهبهیانتوانی لهبریانی پساند و چیتر نهسه

پاییزم بسپرن بهكهكاسكته

243

، تی ناشكش تینوویهو ئینسانانهتی ئهیهتی كۆیلههسووكایبهبۆرژوازی كهتی شاری سلمانیدا ھاتنهوری دیكتاتۆرییهر جهرامبهبهنگبن و لهبدهبژاردنی ری خۆیان و ھهماوهی جهوهندین كۆبوونهدوای چه. یدانمه

، نیم پارزگای سلماردهبیاری ڕپوانكیان دا بۆ به1/9ریان لهنونهجكردنی تی و داواكاری جبهزایهربینی ناڕهستی دهبهمهبه

دابینكردنی جگا و شونی گونجاو بۆ له، بریتی بووكه، كانیانداخوازییهرباری م سهبه. نكهیان پ چۆڵ دهالوانهو كهئهكانیان كاتك كهخزانه

چی كه، بووزۆر ھمنانهب تاپۆكانكی خانووهرپوانی خهی كهوهئهییان ڕووی میشهك كاری ھهو وهحشیانهحاكمانی شاری سلمانی زۆر وه

كردنی ری ناڕازی و بۆ تۆقاندن و بوهماوهجهكیان كردهچهناسراوترین و كك لهیهله جداكه. یان لكردنقهران تهخۆپیشانده

كه" لیكر عهبه"ھاوڕێ یهقخوازانهھه" هئیعتراز"و ری ئهسوڕاوترین ڕابهھهله، كتی بكاران بووسوڕاوكی یهی ئایار و ھه1وتاربژانی كك لهیه

دیلی ختی برینداركراو دواتریش بهسهبۆ داڕژراودا بهخشهپیالنكی نهوههدوای ئدوابه. داتست دهدهنجامدا گیانی لهئهكرت و لهباران دهگولله

رانی ریكی تعقیب و گرتنی ڕابهخهوهكانیانهزگا جاسووسییهڕگای دهلهی بكاران سوڕاوی ڕكخراوهھه" جرهرھاد فهفه"1/9ی كركارین و ئواره

. نووسی دیار نییهتا ئستا چارهكه، نكهروشون دهبسه، راپا دژی ئینسانییهسهوحشیانهوهم كارهئه، دا نییهوهگومان لهدیاره

م كو ئهبه، باتستی بۆ دهبۆرژوازی كورد دهكهمجار نییهكهیهند سای رابردووهچهلهكهی ھرشكدایهدرژهلهتهرییهربهبهتی تاك ھۆی حوكمی میلیشیاو دیكتاتۆرییهش بهیهم ماوهو ئهستیكردووهده

ی تر ندهوهند ئهچه، كاندار شارهسهبهوهتهییهرتارسكهوی عهحیزبی و جهندین ھرشی دژی تا ئستا چهھه. وهرهسهتهی چووهكهتییهدڕندایه

تكشی كوردستان حمهكی كركارو زهر خهئینسانییان بۆ سهت ستفرۆشان و گرتن و ڕاونان و ئیھانهر دهھرش بۆ سه. ووهستپكردنده

ی كركاری و وهرانی بزووتنهر ڕابهھرش بۆ سه، كردنیانتیو سووكایه

پاییزم بسپرن بهكهكاسكته

244

كانی ڕكخراوهر بنكهدانیان و ھرش بۆ سهنجهشكهزیندانی و ئهش و ڕهتهو حاكمییهی ئهكارنامهمانهموو ئهھه. ھتد.. . كان ورییهماوهجه

رانی ڕابهك لهكیه10/8ڕۆژی تا لهوهئه. ی شاری سلمانییهیهردهب پهت و ن و دوای ئیھانهكهستگیردهده" دمهم محهكرهئه"ناوی كتی بكاران بهیه

زیاتر وهھا ئهروهھه. نكهی كوشتنی لدهشهڕهانه ھهرمب شه، تیسووكایهركارز كی سهڕهب تاپۆكانی گهدانیشتوانی خانووهس لهكه7كهیهفتهھهله

نهكهھرش ده31/8/1994رۆژی . كراونو تاكو ئستا ئازاد نهگیراون ست یان دهكهسم گرتنهی ڕكخراوی بكاران و كامرای ڕهكهر ڕپوانهسهلهشهڕهھه، كۆتایی مانگی ئابدا شخصی پارزگارله. گرنردا دهسهبه

یان كهكخراوهكات و تھدیدی ڕتان دهخۆی ئافرهربهری ڕكخراوی سهنونهش مهڕای ئهرهسه. نكهباران دهكر گوللهمۆش ھاوڕێ بهئه. كاتده

ڕگای لهوهن پارزگاری سلمانییهالیهكان لهتهقیقهشواندنی حهم ئمهبه، ی كردووهقهك تهخهگوایهكه، وهیانهكهفزیۆنهلهته

و شاھیدی ئهتكشی حامیهحمهكی زهواوی خهتهكه، نینیهگهڕایدهم هت قهنانهكو تهك بهك چهك نهیهھیچ شوهبهكهكهكه خه، نڕاستییه

م تاوان كی فریو نادات و ئهش خهم درۆیانهو ئهبووهبیشیان پ نهموو ی داڕژراوی ھهكانیش پیشهرییهماوهجهكی و ڕكخراوهپاڵ خهخستنه. یانهجارهی درژهله، ی بۆرژوازی كوردیهحشیانهوهم ھرشهموو ئهھه، به

ی كركاران و ی شۆڕشگانهركوتكردنی ئیرادهبۆ سهكهدایهو ھرشانهئهستپكردووهكانیان دهرییهماوهجهتكشانی كوردستان و ڕكخراوهحمهزه

تخوازی و دالهنگكی عهدهجۆرهرتا ھهھه. ی بۆ كشراوهخشهو نهركوت وی ترس و سهروودا بتاسن و جهگهگادا لهكۆمهكسانیخوازی لهیه

. وهكی كوردستان بھننهدیاریبۆ خهت بهحشهو وهین و بهكهحكوم دهرتاپا مهسهرییهحشیگهم وهئهی كهوهوای ئهئمه

ردهمان كاتدا بۆ ڕیسواكردن و پهھهله،ھیچ جۆرك لی خۆش نابینرستی ناسیۆنالیزمی كوردو پهت و كۆنهھالهڕووی جهماین لهھه

پاییزم بسپرن بهكهكاسكته

245

پساوهباتی جدی و نهی كوردستاندا خهوهو ناوهوهرهدهكانیدا لهحیزبهیف و ڕشهكی وازی خهبانگهتاوهرهسهش لهم كارهبۆ ئه. ینكهده

واوی كان و تهرییهماوهجهم ڕكخراوهرجهكوردستان و سهئازادیخوازیكانی تخوازو ئازادیخوازهدالهعهتهخسییهسیاسی و شهحیزب و ڕكخراوه

نگی دهرییهحشیگهم وهدژی ئهلهكه، ینكهگای كوردستان دهكۆمهوی ھن جهری ناڕازی و نهماوهنگی جهپاڵ دهنهتی خۆیان بخهزایهناڕه

بۆیه. بۆ كوردستانوهملی شكاوی بگته، ركوت و ئیستبدادترس و سهی سیاسی و ئازادی رتشهید و شیعاری بژی ئازادی ب قهبهپویسته

سوڕانی ڕكخراوهڕكخراوبوون و مانگرتن و خۆپیشاندان و ئازادی ھهیهردهب پهتهیكتاتۆرییهم دیدان و ئهمهكان بینهرییهماوهسیاسی و جه

دا مۆری دژی ئینسانی و كهئاستی جیھان و ناوچهین و لهحكوم بكهمهتانی وهحزاب و دهلیستی ئهو لهوهنوچاوانیانهتی بهوهتیرۆۆیزمی نوده

كهزنهدتهساتهم كارهئه. بت بكرترستی جیھاندا ناویان سهپهكۆنه، ژنھهیف و ئازادیخواز دهڕشهموو ئینسانكی ری ھهبههخویژدانی به

می ددان شكن وهوهكگرتوو و ڕكخراومانهڕیزی یهبهپویسته: بدهبۆیه. وهربگرتهوه

ئازادی ڕكخراوبوون و (ی سیاسی رتشهید و ئازادی ب قه-1ی بناسرت و سمڕهبه) ھتد....ومانگرتن و خۆپیشاندان و ڕۆژنامه

. نتیهسمی ڕایبگهڕهبهوهكانی ئیعالمهناهكهرم لهی ھهتحكومهسزای ستنیشانبكرن و بهدهساتهم كارهتاوانبارانی ئه-2

. نرنیهتاوانكاری بگهسمی ڕهبژاردنی شونی ژیان بهجبوون و ھهئازادی نیشته-3

شتوانی وت دابینبكرێ و لهموو دانیبناسرێ و شونی گونجاو بۆ ھهكانی خانوو وی و دابینكردنی پداویستییهشكردنی زهڕگای دابه

ر سهجبوون لهی نیشتهدروستكردنی شوقهیان به.. . دروستكردن ورم وتی ھهحسابی حكومه

4-.................... .

پاییزم بسپرن بهكهكاسكته

246

5-....................، كوردستانكتی بكاران لهیه(ن كوردستافیدراسیۆنی كركاران له-، كتی كركارانی بیناسازییه، كانھلییهئهو پرۆژهكتی كركارانی كارگهیه، لبیسهڕكخراوی كركارانی ئه، ندروستیندانی تهكتی كركاران و كارمهیه. )یاندنندیكای كركارانی پۆست و گهسه، نتۆی كركارانی چیمهستهدهمۆنیستی كركاری ی عراقحیزبی كۆ-تانخۆی ئافرهربهڕكخراوی سه-كوردستانخۆی خوندكاران و الوان له ربهی سهڕكخراوه-كوردستانی بكاران لهڕكخراوه-ستفرۆشانی دهستهتیپی شانۆی نینا ده-CAREی بكاركراوانی ڕكخراوی كۆمیته-

2/9/1994

پاییزم بسپرن بهكهكاسكته

247

لی كوردستان فزیۆنی گهلهوتنی تهر چاوپكهسهك لهیهوهڕوونكردنهڵ پارزگاری سلمانیگهله

ژاری و ھهكه، نو ڕاستییهس شاھیدی ئهموو كهكوردستان ھهمۆ لهئهحزهلهو بهكهمۆتهتهتی بوونهیهندین گیروگرفتی كۆمهبكاری و چه

ش ڕۆژانهنو بگرهرنادهن بهتكشی كوردستاحمهكی كركارو زهرۆكی خهبهلهگهواوی سیمای كۆمهتهبهریكهزیادبووندان و خهلهم كشانهئه

. بتشونیدا جگیر دهخك لهبت و دۆزهكوردستان ون دهدا جی لرهكهتئاوایهینهم مهكانی ئهدیارهرهھهكشهكك لهیه

ی گهینی كۆمهسات و زهندین كارهڕوودانی چهھۆیتهو بووهستمانهبهمهنجامی رئهش بهیهم دیاردهئهكهب تاپۆكانهی خانووهكشه، بۆ كش كراوه

تدارانی سهدانی دهكی زۆر و گونهیی و كرچتی و پشهو النهب خانه. كانو النهی ب خانهركردنی كشهسهچارهبه، كوردستانه

) ی سلمانیتحكومهیان مجارهئه(تدارانسهجاركی تر دهكهیهماوهستیان ده، نایلۆنانهم خانوو و چادرو كۆشكهر ئهستی ھرش بۆ سهبهمهبه

زیندانیكردن و دا لهم پناوهوێ و لهو لهندین كاری لرهچهتهداوهتاكار . كردووهنهرچی بۆیانكرابت درغییانك و ھهخهتی بهسووكایه

دانی نجامی گوێ نهئهب تاپۆكان لهكی خانووهخهكه، یوهئهیشتهگهڕپوانكی شارستانی و 1/9/1994كانیان ڕۆژی داخوازییهت بهوهده

الی پارزگاری ستی گفتوگۆكردن چوونهبهمهرپاكردو بهیان بهھمنانهحسابی ڕزگاركردنی بهكه(كان كدارهمدا چهنجائهبوو لهوهئه، سلمانی

و كی ئهفیشه) ركوك و پاراستنی سنووری كوردستان دروستبوونكهكی ب دیفاع و لدانی خهوتنهدا و كهكهو خهر ئهسهیان كرد بهڕانهشهوتنهست كهنقهستی ئهدهبۆكشراو و بهخشهكی نهیهشوهبه

ك ندین چهچه. بوو) لیكر عهبه(ناوی كهكهكهری خهنونهبارانكردنی گوللهو قخوازهیف و حهڕشهم ئینسانهكردن لهقهتهوتنهكهوهندین شونهچهله

پاییزم بسپرن بهكهكاسكته

248

ڕاستی مۆدرن نابیان به جهبهكه، وهلماندیانهیان جاركی تر سهم كارهبه!زادینی مافی مرۆڤ و ئاقینهری ڕاستهو پارزه

9-½وی شهم ھرشانهدان بهو درژهم كارهستی پاساودانی ئهبهمهبهدا " زیزساالر عه"ڵ گهوتنكی لهلی كوردستان چاوپكهفزیۆنی گهلهته

ھرشكردن وتهو كهیك قسهھنان و بردنی كۆمهوتهسازكردو پارزگار كهم هقهدانییهكهگو ھۆی ڕپوانههئاژاور فدراسیۆنی كركاران و بهبۆ سه

ر گهڕاستی مهبهكه، یری باسكردو شتی سه) تتۆمه(ك اتھاماتو كۆمهك تۆز سكی یهكهتهحمهگینا زهھۆش و ویژدانئهلهئینسانك دامارابت

: بتم قسانهقنی ئهرلهبت سهھۆشیاریھهیان لهقهران تهخۆپیشاندهگوایه: دا گوتیكانیقسهكك لهیهپارزگار له

كهكهك خهنهی كهوهین لهكهكی دنیادهخهئمه. ی پارزگار كردووهبینایه، كردبووخۆیان ئامادهسلمی و ھمنانهبهندهوهئهبگره، بووهكیان پ نهچهنابی پارزگار ستی جهڕام بهبه. خت نینۆكیشیان كردبتنگه پشوهڕهكهگینا ئه، دروست بكاتتهو بابهیان شتی تری لهو دهو شتهتی ئهقی خۆیهحه

ئاسانی پاساو وا بهكهو خهق بهرھهدهوان كردوویانهی ئهورهتاوانكی گه، زاننباش دهو ڕاستییهكی كوردستان ئهمان كاتیشدا خهھهله. وهنادرته

ر و ھهباتانهم موناسهكردن لهقهبۆ پاساوكردنی تهم حیزبانهئهكهو بۆیاخكراوی " معلب"تی موو كات بابهھه، پشلكردنكی مافی مرۆڤ

و كردنی ئهحهتوانان لهوت و مامۆستای بهكهستدهدهیان الئاماده. نیكهقخواز دهكی حهخهق بهرھهی دهتاوانانه

پاییزم بسپرن بهكهكاسكته

249

كانلبومی ونهئه

پاییزم بسپرن بهكهكاسكته

250

سایدا6نی مهتهشاعیر له

پاییزم بسپرن بهكهكاسكته

251

پاییزم بسپرن بهكهكاسكته

252

پاییزم بسپرن بهكهكاسكته

253

پاییزم بسپرن بهكهكاسكته

254

پاییزم بسپرن بهكهكاسكته

255

1993باخی گشتی سلمانی

پاییزم بسپرن بهكهكاسكته

256

پاییزم بسپرن بهكهكاسكته

257

1992رای سلمانیركی سهر دهبه

پاییزم بسپرن بهكهكاسكته

258

كانی حامیهقوڕینهماهخزان و خزمانیدا لهناوله

پاییزم بسپرن بهكهكاسكته

259

كانی حامیهتی ركخراوكدا بۆ ماهشكردنی یارمهدابهكاتی له

پاییزم بسپرن بهكهكاسكته

260

1994ی ئایاری 1رانی خۆپیشاندهژاوهی كهوهپشهله

پاییزم بسپرن بهكهكاسكته

261

پاییزم بسپرن بهكهكاسكته

262

ی 1راسیمی شداربووانی مهران و بهی خۆپیشاندهناو ئاپۆرهله1994ی ئایار

پاییزم بسپرن بهكهكاسكته

263

وهكاتی وتارخوندنهشاعیر له1994ی ی ئایار1راسیمی مهله

پاییزم بسپرن بهكهكاسكته

264

، كانستاوهراوهلهوهپهالی چهس لهم كهدووه)بجههشاری ھه(1994سایمانگ پش تیرۆركردنی2

پاییزم بسپرن بهكهكاسكته

265

نیو كاتژمر پاش تیرۆركردنی)ری سلمانیی پزیشكی دادوهرمانگهفه(

پاییزم بسپرن بهكهكاسكته

266

رۆشنبیری سلمانیھۆی سایادی تیرۆركردنی شاعیر له1/9/1995

پاییزم بسپرن بهكهكاسكته

267

كر بهبوئهھید دایكی شه) خانلیمهحه(خوالخۆشبوو

پاییزم بسپرن بهكهكاسكته

268

ت كی تایبهی پشانگایهوهكاتی كردنهدایكی شاعیر لهیكهكوڕهسایادی تیرۆركردنیبه

1995خانهھۆی مۆزه

پاییزم بسپرن بهكهكاسكته

269

یوانگردی سهلهگۆڕی شاعیر

پاییزم بسپرن بهكهكاسكته

270

پاییزم بسپرن بهكهكاسكته

271

پاییزم بسپرن بهكهكاسكته

272

ی شاعیرر كلی گۆڕاوی سهنووسر

الفاوی رقی پیرۆزی ،كوشتنی منبهر پتان وایهگهئهھیچ بهالفاوكه.. داچوونهھهبه، ستننوهژاران دهھهم دنیا پ برستی و كو ئهتاوه، ستك راناگیرێربهبه

. ماترانهییهژاری و بالنهھهیمۆ نا سبهوتنیش ئهركهسه

پاییزم بسپرن بهكهكاسكته

273

كان پاشكۆی دۆكیۆمنته

پاییزم بسپرن بهكهكاسكته

274

پاییزم بسپرن بهكهكاسكته

275

پاییزم بسپرن بهكهكاسكته

276

پاییزم بسپرن بهكهكاسكته

277

پاییزم بسپرن بهكهكاسكته

278

پاییزم بسپرن بهكهكاسكته

279

پاییزم بسپرن بهكهكاسكته

280

پاییزم بسپرن بهكهكاسكته

281

پاییزم بسپرن بهكهكاسكته

282

:رم بوونھاوكارو ھاندهدام كارهلهی ئازیزانهم ئهۆسوپاسی ب پایانم ب

دشاد ھیوا-دحمهر ئهعومه-ییبجههریوان ھهمه-فاالم مستهسه-ر ئیبراھیمیاسین عومه-زوخا-زانیسنهبوشرا كه-ورامینامیق ھه-مالكاژاو جه-)م چاوشینكرهئه(د مهم محهكرهئه-جیبفازڵ نه-بدولخالقئاوات عه-ھامحدین ته-لی حسین وت وهركهسه-شیدسابیر ڕه-د غومحمهڕبوار ئه-رزنجیھمن به-رزانداستان به-. وهكارھناهكانیانم بی نووسینهڕزانهبهوموو ئهھه-