17
Bài 1. KHÁI NIỆM CHUNG VỀ ĐO LƯỜNG Vị trí của đo lường Giới thiệu Đo lường là sự so sánh đại lượng chưa biết (đại lượng đo) với đại lượng được chuẩn hóa (đại lượng mẫu hoặc đại lượng chuẩn). Như vậy công việc đo lường là nối thiết bị đo vào hệ thống được khảo sát kết quả đo các đại lượng cần thiết trên thiết bị đo. Trong thực tế khó xác định trị số thực các đại lượng đo. Vì vậy trị số được đo cho bởi thiết bị đo được gọi là trị số tin cậy được. Bất kỳ đại lượng đo nào cũng bị ảnh hưởng nhiều thông số. Do đó kết quả đo ít khi phản ánh đúng trị số tin cậy được. Cho nên có nhiều hệ số ảnh hưởng trong đo lường liên quan đến thiết bị đo. Ngoài ra có những hệ số khác liên quan đến con người sử dụng thiết bị đo. Như vậy độ chính xác của thiết bị đo được diễn tả bởi hình thức sai số. Mục tiêu: - Trình bày được các sai số trong kỹ thuật đo lường, nguyên nhân và biện pháp phòng tránh giảm sai số trong đo lường. - Có ý thức trách nhiệm và bảo quản thiết bị dụng cụ Nội dung chính: 1.Đo lường - Mục tiêu:Trình bày được khái niệm, các tiêu chuẩn qui định trong đo lường. - Ðo lường điện tử: là đo lường mà trong đó đại lượng cần đo được chuyển đổi sang dạng tín hiệu điện mang thông tin đo và tín hiệu điện đó được xử lý và đo lường bằng các dụng cụ và mạch điện tử. - Ðo lường là một quá trình đánh giá định lượng đối tượng cần đo để có kết quả bằng số so với đơn vị. Vd: U= 380v, U – điện áp, 380 – con số, V – đơn vị đo.

Bài 1

  • Upload
    hanspkt

  • View
    213

  • Download
    1

Embed Size (px)

DESCRIPTION

đo lường điện tử

Citation preview

Bi 1. KHI NIM CHUNG V O LNGV tr ca o lngGii thiuo lng l s so snh i lng cha bit (i lng o) vi i lng c chun ha (i lng mu hoc i lng chun). Nh vy cng vic o lng l ni thit b o vo h thng c kho st kt qu o cc i lng cn thit trn thit b o.Trong thc t kh xc nh tr s thc cc i lng o. V vy tr s c o cho bi thit b o c gi l tr s tin cy c. Bt k i lng o no cng b nh hng nhiu thng s. Do kt qu o t khi phn nh ng tr s tin cy c. Cho nn c nhiu h s nh hng trong o lng lin quan n thit b o. Ngoi ra c nhng h s khc lin quan n con ngi s dng thit b o. Nh vy chnh xc ca thit b o c din t bi hnh thc sai s.Mc tiu: - Trnh by c cc sai s trong k thut o lng, nguyn nhn v bin php phng trnh gim sai s trong o lng. - C thc trch nhim v bo qun thit b dng cNi dung chnh: 1. o lng- Mc tiu:Trnh by c khi nim, cc tiu chun qui nh trong o lng.- o lng in t: l o lng m trong i lng cn o c chuyn i sang dng tn hiu in mang thng tin o v tn hiu in c x l v o lng bng cc dng c v mch in t.- o lng l mt qu trnh nh gi nh lng i tng cn o c kt qu bng s so vi n v. Vd: U= 380v, U in p, 380 con s, V n v o.Vi nh ngha trn th o lng l qu trnh thc hin ba thao tc chnh: - Bin i tn hiu v tin tc. - So snh vi n v o hoc so snh vi mu trong qu trnh o lng. - Chuyn n v, m ho c kt qu bng s so vi n v. Cn c vo vic thc hin cc thao tc ny ta c cc phng php v h thng o lng khc nhau. 1.1. chnh xc v mc chnh xc - chnh xc l tiu chun quan trng nht ca thit b o. Bt k mt php o no u c sai lch so vi i lng ng

chnh xc tng i: V d: in p hai u in tr c tr s tin cy c l 50V. Dng vn k o c 49V. Nh vy: chnh xc tng i:

Mc chnh xc l chc chn ca thit b vi gi tr ca i lng ng ra khi ta a mt i lng u vo.

Trong : Xn - gi tr o ln th n

- gi tr trung bnhV d: Cho bng 2.1c gi tr nhn c 10 ln o, tnh s chnh xc ca ln o th 6.S ln oGi tr o c Xn

198

2101

3102

497

5101

6100

7103

898

9106

1099

Bng 2.1Gi tr trung bnh ca 10 ln o c tnh nh sau:

chnh xc ca mt php o v mc chnh xc ph thuc vo rt nhiu yu t nh cht lng ca thit b o, ngi s dng cc thit b v yu t mi trng. Cp chnh xc ca dng c o l c trng tng qut ca n, c quy nh bi cc tiu chun quc gia v quc t v cc gii hn ca sai s o c bn v th yu, cng nh v cc thng s khc c nh hng n chnh xc ca cc dng c o. nh gi chnh xc ca ng h o in, ngi ta dng khi nim cp chnh xc ca dng c o. Cp chnh xc c th k hiu bng ch hoc s theo cc quy nh xc nh. Cp chnh xc c biu din bi biu thc 2.3

Dng c o in c 8 cp chnh xc sau: 0,05, 0,1, 0,2, 0,5, 1,0, 1,5, 2,5 v 5. Cp chnh xc c ghi trn mt ca ng h o. Bit cp chnh xc ta c th tnh c sai s tuyt i ln nht cho php ca php o:

V d: Mt vn-k c ghi cp chnh xc l 1, ngha l gii hn sai s ca n cho tm do l 1%.V d: Mt miliampe k c thang ln nht Amax = 100mA, cp chnh xc l 2,5. Sai s tuyt i ln nht cho php s l:

Vt qu gi tr 2,5mA ny ng h s khng cn t cp chnh xc 2,5 na. V d: Mt vn k c cp chnh xc 1,5 khi dng thang o 50V mc sai s cho php ln nht l: Xmax = 1,5. 50 / 100 = 0,75V Nhng nu dng thang o 100V th sai s tuyt i ln nht cho php li l Xmax = 1,5. 100 / 100 = 1,5V 1.2. Cc tiu chun Khi s dng thit b o lng, chng ta mong mun thit b c chun ha (calibzate) khi c xut xng ngha l c chun ha vi thit b o lng chun (standard). Vic chun ha thit b o lng c xc nh theo bn cp nh sau: Cp 1: Chun quc t (International standard) - cc thit b o lng cp chun quc t c thc hin nh chun ti Trung tm o lng quc t t ti Paris (Php), cc thit b o lng chun ha cp 1 ny theo nh k c nh gi v kim tra li theo tr s o tuyt i ca cc n v c bn vt l c hi ngh quc t v o lng gii thiu v chp nhn. Cp 2: Chun quc gia - cc thit b o lng ti cc Vin nh chun quc gia cc quc gia khc nhau trn th gii c chun ha theo chun quc t v chng cng c chun ha ti cc vin nh chun quc gia. Cp 3: Chun khu vc - trong mt quc gia c th c nhiu trung tm nh chun cho tng khu vc (standard zone center). Cc thit b o lng ti cc trung tm ny ng nhin phi mang chun quc gia (National standard). Nhng thit b o lng c nh chun ti cc trung tm nh chun ny s mang chun khu vc (zone standard). Cp 4: Chun phng th nghim - trong tng khu vc s c nhng phng th nghim c cng nhn chun ha cc thit b c dng trong sn xut cng nghip. Nh vy cc thit b c chun ha ti cc phng th nghim ny s c chun ha ca phng th nghim. Do cc thit b o lng khi c sn xut ra c chun ha ti cp no th s mang cht lng tiu chun o lng ca cp .Cn cc thit b o lng ti cc trung tm o lng, vin nh chun quc gia phi c chun ha v mang tiu chun cp cao hn. V d phng th nghim phi trang b cc thit b o lng c tiu chun ca chun vng hoc chun quc gia, cn cc thit b o lng ti vin nh chun quc gia th phi c chun quc t. Ngoi ra theo nh k c t ra phi c kim tra v chun ha li cc thit b o lng.1.3 K thut o Php o cn phi c thc hin mt cch cn thn v s th hin cc s liu o phi ph hp sau khi c tnh ton n cc gii hn v nhy, chnh xc v kh nng ca thit b o. i khi s o c th ng nhng nu th hin kt qu sai, ngi ta c th hiu mch ang tt l c sai hng v ngc li. Hn na, vic s dng thit b o sai c th to ra cc nguy him cho s an ton ca ngi o v thit b o. Cc k thut o sau y cn phi tun theo khi o th hay thc hin cc php o trong vic chn on h hng, sa cha v bo dng cc thit b in t. 1.3.1. Ni thit b n ngun in li, tt hn ht l thng qua u ni ba chn, v thc hin bt ngun cho h thng theo trnh t sau: Cc im quan trng c chuyn mch ON u tin, tip theo l ng [ON] ngun cung cp, sau ng [ON] thit b o, v cui cng ng ngun cung cp cho mch cn o th. Khi tt (chuyn mch sang OFF), th trnh t l ngc li, th trnh t phi c thc hin ngc li: trc tin tt ngun cung cp cho mch cn o, tip theo l tt thit b o, sau tt ngun cung cp v cui cng l ngt in li. iu ny s bo v thit b o v thit b cn o khi cc xung qu . Khng hn hay tho mi hn linh kin khi ngun cung cp ang bt. 1.3.2. Bt k lc no cng phi tt thit b o cn nu thit b o c chuyn mch sang ng [ON] ngay sau th cn phi c khong thi gian ng k cho php cc t x in. 1.3.3. Cc thit b o th cn phi c ni t mt cch hiu qu gim thiu cc bin thin ca nhiu. 1.3.4. Chn thang o ph hp theo tham s cn o, tu theo gi tr o yu cu. Nu khng bit gi tr o yu cu, th hy chn thang o cao nht v sau gim dn thang o cho ph hp, trnh cho thit b o b qu ti v b h hng. Thang o c chn cui cng s cho kt qu o gn vi lch ln nht c th c i vi php o in p v dng in, v gn mc trung bnh i vi php o in tr, c chnh xc ti u i vi h thng o. 1.3.5. Khi gi tr o bng 0, th ng h o cn phi ch th bng 0, nu khng th cn phi c chnh v 0 cho ph hp.1.3.6. Khng s dng cc u que o nhn c kch thc ln v chng c th gy ngn mch. Cc u que o cn phi nhn nht nu c th c. 1.3.7. iu quan trng ca vic ni cc im o th: cc hng ch to thit b thng quy nh cc im o th ti cc v tr thun tin trn bng mch in. in tr, mc in p DC, mc in p tn hiu v cc dng sng ca tn hiu s c quy nh cho mi im o th. (im o th thng l cc lp ng trn bng mch in). Cc im o th s c m tt nht trnh nguy him qu ti cho mch cn o. Cc im o th c thit k bi cc nh chuyn mn c kinh nghim, khi cn kho st thit b, khng c b qua cc im o th nh vy trong qu trnh sa cha. 1.3.8. Thng thng cc u que o mang du dng v m i vi cc php o in p v dng in trong mch. Ngun pin bn trong ng h o s c cc tnh ngc li, tc l u que o m ca ngun pin trong ng h o s c ni u que c nh du dng (que o mu en) v ngc li th hin hnh 2.1. Thc t ny cn phi nh khi o th cc diode, cc t in phn, cc transistor v cc vi mch.

Hnh 2.11.3.9. Nu cc im o th l khng cho trc, hoc nu cc php o l c thc hin ti cc im khc nhau, th cn phi ch cc im nh sau: a) Khi o cc in p DC, php o cn phi c thc hin ngay ti cc linh kin thc t, v i vi vi mch o trc tip trn cc chn. b) S dng u kp o th IC thc hin cc php o trn cc chn ca IC. c) Khi cn o tn hiu trn mch in trong bng mch, nn kp u o trn chn ca cu kin in t c ni vi ng mch in. d) Khi thc hin cc php o trn bng mch, cn phi m bo rng cc IC khng b in tch tnh o thit b o. e) Khi kim tra h mch, hy tho mt u ca cu kin in t ri thc hin php o. Nu cu kin khng c tho mt u, th cc cu kin khc mc song song vi cu kin nghi ng s ch th khng ng tin cy. C th kim tra cu kin nghi ng bng cu o. Khi tho mi hn ra khi bng mch in l kh khn th c th ct ng mch in lin quan, do d dng hn li vt ct hn so vi vic tho mi hn cu kin o ri hn li, nhng khi hn li vt ct, cn phng mi hn b nt khng xy ra. f) Vic tho v hn IC l mt qu trnh kh phc tp cn phi ht sc cn thn. Cn phi tho mi hn cho IC o th ch khi xc minh chc chn cc php o trn bng mch cho thy IC thc s hng. 1.3.10. Cn phi tun theo cc luu v an ton m bo an ton cho ngi o, thit b o. 1.3.11. Cn phi tun theo cc ch dn t hng dn s dng thit b o th, cng nh trnh t o th. 1.3.12. Cn phi nghin cu k cch vn hnh thit b o thc hin php o v cn phi tun theo tt c cc im lu c cp.1.4 Dch s liuKhi thc hin php o, iu quan trng l s liu nhn c c ng vi gi tr ca linh kin cn o t nhn ra nguyn nhn ca s khc bit gia kt qu o c v kt qu d kin. Nu kt qu thu c, khc vi d kin th cng c th l dng c o b hng, hay b phn c s liu b hng hoc km, s hiu bit v cc thng s o cha y , 2. Sai s trong o lng:- Mc tiu: Xc nh c cc nguyn nhn gy ra sai s v nhng nh hng cu n trong o lng.L chnh lch gia kt qu o v gi tr thc ca i lng o. N ph thuc vo nhiu yu t nh: thit b o, phng thc o, ngi o - Nguyn nhn gy sai sKhng c php o no l khng c sai s. vn l khi o phi chn ng phng php thch hp, cng nh cn cn thn, thnh tho khi thao tc , hn ch sai s cc kt qu o sao cho n mc t nht.Cc nguyn nhn gy ra sai s th c nhiu, ngi ta phn loi nguyn nhn gy ra sai s l o cc yu t khch quan v ch quan gy nn. Cc nguyn nhn khch quan v d: dng c o lng khng hon ho, i lng o c b can nhiu nn khng hon ton c n nhNguyn Nhn ch quan, v d: o thiu thnh tho trong thao tc, phng php tin hnh o khng hp l V c cc nguyn nhn v ta cng khng th tuyt i loi tr hon ton c nh vy nn kt qu ca php o no cng ch cho gi tr gn ng. Ngoi vic c gng hn ch sai s o n mc thp nht, ta cn cn nh gi c xem kt qu o c sai s n mc no.- Phn loi sai sMi thit b o c th cho chnh xc cao, nhng c th c cc sai s o cc hn ch ca thit b o, do cc nh hng ca mi trng, v cc sai s o ngi o khi thu nhn cc s liu o. Cc loi sai s c ba dng: Sai s ch quan (Sai s th), sai s h thng, sai s ngu nhin. 2.1 Sai s ch quan (Cc sai s th): c th quy cho gii hn ca cc thit b o hoc l cc sai s o ngi o. Gii hn ca thit b o: V d nh nh hng qu ti gy ra bi mt voltmeter c nhy km. Voltmeter nh vy s r dng ng k t mch cn o v v vy s t lm gim mc in p chnh xc. 2.2 Sai s h thng: Sai lch c cng dng, khng thay i c gi l sai s h thng. V d: Gi s dng thc 20m o mt on thng no , nhng chiu di tht ca thc lc li l 20,001m. Nh vy trong kt qu mt ln ko thc c cha 1mm, sai s ny c gi l sai s h thng. C hai loi sai s: Sai s ca thit b o v sai s do mi trng o. Sai s ca thit b o: l do ma st cc b phn chuyn ng ca h thng o hay do ng sut ca l xo gn trong c cu o l khng ng u. V d, kim ch th c th khng dng mc 0 khi khng c dng chy qua ng h. Cc sai s khc l o chun sai, hoc do ao ng ca ngun cung cp, do ni t khng ng, v ngoi ra cn do s gi ho ca linh kin. Cng l loi sai s tng t sai s c, nhng khng phi do mt, m do s hin th ca cc thit b o k thut s. Cc gi tr m chng c th cho hin th trn mn hnh ch l cc gi tr gin on (v d: card chuyn t analog tn hiu tng t sang digital tn hiu s, nu l loi 8 bits th ch c th hin th c 28=256 mc khc nhau), nu kt qu o khng trng vi cc mc th s c lm trn. Ngoi ra, khi i lng cn o c s dao ng ln hn khong cch gia hai mc tn hiu s cnh nhau, ta cn thy cc con s hin th thay i lin tc, vic chn gi tr no l ty ngi s dng. Sai s do mi trng o: l sai s do cc iu kin bn ngoi nh hng n thit b o trong khi thc hin php o. S bin thin v nhit , m, p sut, t trng, c th gy ra cc thay i v dn in, r, cch in, in cm v in dung. Bin thin v t tnh c th o thay i m men quay (tc lch). Cc thit b o tt s cho cc php o chnh xc khi vic che chn cc dng c n mc ti a, s dng cc mn chn t trng, v. v... Cc nh hng ca mi trng o cng c th gy ra dch chuyn nh kt qu, do thay i nh v dng in.2.3 Sai s ngu nhin: Gi s thc c vch chia nh nht n 1mm, th sai s dc thc phn c lng nh hn mm l sai s ngu nhin.Sai s ngu nhin l nhng sai s m tr s v c im nh hng ca n n mi kt qu o c khng r rng, khi th xut hin th ny, khi th xut hin th kia, ta khng th bit trc tr s v du ca n.V vy sai s ngu nhin xut hin ngoi mun ch quan ca con ngi, ch yu do iu kin bn ngoi, ta kh khc phc m ch c th tm cch hn ch nh hng ca n. Sai s ngu nhin c cc c tnh sau. Sai s ngu nhin c tr s v du xut hin khng theo quy lut, nhng trong cng mt iu kin o nht nh, sai s ngu nhin s xut hin theo nhng quy lut. c tnh gii hn: Trong nhng iu kin o c c th, tr tuyt i ca sai s ngu nhin khng vt qu mt gii hn nht nh. c tnh tp trung: Sai s ngu nhin c tr tuyt i cng nh, th c kh nng xut hin cng nhiu. c tnh i xng: Sai s ngu nhin dng v m vi tr s tuyt i b c s ln xut hin gn bng nhau. c tnh b tr: Khi s ln o tin ti v cng, th s trung bnh cng ca cc sai s o c ngu nhin ca cng mt i lng s tin ti khng. Tc l:

- Ngoi cc sai s trn nh gi sai s ca dng c khi o mt i lng no ngi ta cn phn loi.- Sai s tuyt i:l hiu gia gi tr i lng o Yn v gi tr thc Xn e = Yn - Xn

- Sai s tng i (tnh theo %): Trong : er - sai s tng i, Yn - gi tr i lng o; Xn - gi tr thc (tr s o c)

- chnh xc tnh theo %: a = 100% er = (A100%) (2.6)3. Th saiTh sai th hin trng thi trong ch c mt im xc nh ng thng t mt n thang o v im ny chnh l u kim hay u nhn ca thc o (ph thuc vo im nhn). S khc nhau trong vic c khng do dng c gy nn m do v tr ca mt so vi mi nhn ca kim o. Cc nhm ln nh vy c th do nh gi sai khi kim nm gia hai vch chia. Nhim v ca ngi quan st khi thc hin php o: Chun b trc khi o: phi nm c phng php o, am hiu v thit b o c s dng, kim tra iu kin o, phn on v khong o chn thit b ph hp, chn dng c o ph hp vi sai s yu cu v ph hp vi mi trng xung quanh. Trong khi o: Phi bit iu khin qu trnh o c kt qu mong mun. Sau khi o: nm chc cc phng php gia cng kt qu o gia cng kt qu o. Xem xt kt qu o t yu cu hay cha, c cn phi o li hay phi o nhiu ln theo phng php o lng thng k.- Khng c thang o no c cc vch cho mi gi tr ( v d: Thc k ch chia vch n mm, do cc di khng phi s nguyn ln mm th ngi o phi nhn nh v phn l l bao nhiu phn trm ca 1mm). Sai s loi ny rt ph bin v do tnh ch quan ca ngi c.- Khi dng ng h kim, kim ca ng h khng nm trong mt phng cha cc vch chia . Khi v tr t mt khng ng s lm tng sai s c. V tr ng l v tr m mt phng do con ngi ca mt v kim ca ng h to thnh mt mt phng vung gc vi mt chia . Do vy, i khi ngi ta phi c gng phn x trn mt chia , v ch cn chn v tr ca mt sao cho nh ca kim b khut sau chnh kim .

Cc b phn chnh ca my o1.5.1. S khi ca dng c oS cu trc chung ca dng c o Mt dng c o c bn c ba b phn chnh l chuyn i s cp, mch o v c cu ch th.

Hnh. Cu trc c bn ca dng c oTa ln lt xt cc khu chc nng ny: Chuyn i s cp:lm nhim v bin i cc i lng o thnh tn hiu in. y l khu quan trng nht ca thit b o. Mch o: l khu thu thp gia cng thng tin o sau chuyn i s cp lm nhim v tnh ton v thc hin cc php tnh trn s mchC cu ch th: l khu cui cng ca dng c th hin kt qu o di dng con s so vi n v. C ba cch th hin kt qu o l: ch th bng kim, ch th bng thit b t ghi, ch th di dng con sS cu trc ca dng c o bin i thng

Hnh S cu trc chung ca dng c bin i thng

Vic bin i thng tin o ch xy ra trn mt ng thng, tc l khng c khu phn hi. Theo s trn th i lng o X c a qua cc khu chuyn i C1 (s cp), C2,, Cn bin thnh i lng Yn tin cho vic quan st v ch th. Cc i lng Y1, Y2, Yn l cc i lng trung gian.S cu trc ca dng c o kiu so snh

Hnh S cu trc chung ca dng c o kiu so snhDng c o ny c mch phn hi vi cc b chuyn i ngc (CN) to ra tn hiu Xk so snh vi tn hiu o X. Mch o l mt mch vng khp kn. Sau b so snh ta c tn hiu X = X - Xk.Khi X = 0 ta c dng c so snh cn bng. Khc i ta c dng c so snh khng cn bng.1.5.2. Cc c tnh c bn ca dng c o Dng c o c nhiu loi ty theo chc nng ca chng nhng bao gi cng c nhng c tnh c bn nh sau: Sai s ca dng c o: Nguyn nhn gy ra sai s ca dng c o th c nhiu loi. C th l nhng nguyn nhn do chnh phng php o gy ra hoc 1 nguyn nhn no y c tnh quy lut hoc cng c th l do cc yu t bin ng ngu nhin gy ra. Trn c s ngi ta phn bit hai loi sai s l sai s h thng v sai s ngu nhin. Sai s h thng: cn gi l sai s c bn, l sai s m gi tr ca n lun lun khng i hay thay i c quy lut. Sai s ny v nguyn tc c th loi tr c. Sai s ngu nhin: l sai s m gi tr ca n thay i rt ngu nhin do cc bin ng ca mi trng bn ngoi (nhit , p sut, m). Sai s ny cn gi l sai s ph nhy: nhy ca dng c o c tnh bng vi X l i lng vo v Y l i lng ra. Nu F(X) khng i th quan h vo ra ca dng c o l tuyn tnh. Lc thang o s c khc u. Nu mt dng c gm nhiu khu bin i, mi khu c nhy ring th nhy ca ton dng c l: in tr ca dng c o v cng sut tiu th o in tr vo: l in tr u vo ca dng c. in tr vo ca dng c o phi ph hp vi in tr u ra ca khu trc ca chuyn i s cp.o in tr ra: Xc nh cng sut c th truyn ti cho khu tip theo. in tr ra cng nh th cng sut cng ln. Tc ng nhanh tc ng nhanh ca dng c o chnh l thi gian xc lp kt qu o trn ch th. i vi dng c tng t thi gian ny khong 4s. Cn dng c s c th o c hng nghn im o trong 1 giy tin cy tin cy ca dng c o ph thuc nhiu yu t nh: tin cy ca cc linh kin ca cc dng c o, kt cu ca dng c o khng qu phc tp, iu kin lm vic ca dng c o c ph hp vi tiu chun hay khng. Ni chung tin cy ca dng c o c xc nh bi thi gian lm vic tin cy trong iu kin cho php c ph hp vi thi gian quy nh hay khng.

4. CU HI N TP 1. n v o l g? Th no l n v tiu chun? c my n v tiu chun.2. K thut o l g?3. Sai s o l g? Phn bit cc loi sai s o4. Cp chnh xc ca dng c o l g? Phn bit sai s ca php o v cp chnh xc ca dng c o khc nhau ch no?