Ang Batas RizalAng Batas Rizal

Batas ng Republika Blg. 1425 o Republic Act 1425 na mas kilalang Batas Rizal na inakda nina Senador Jose P. Laurel at

Claro M. Recto

Pinagtibay noong Hunyo 12, 1956 at ipinatupad noong Agosto 16, 1956 sa

lahat ng paaralan sa Pilipinas

Tinatadhana ng Batas Rizal:

- isama sa kurikulum o talaaralan ng lahat ng paaralang pambayan at pansarili ang kursong nauukol sa buhay, mga ginawa at mga sinulat ni Dr. Jose Rizal

- kasama ang kanyang kathangbuhay na Noli Me Tangere at El Filibusterismo

Layunin ng Batas:

- maitalaga muli ng mga Filipino ang kanyang sarili sa mga simulain ng kalayaan at pagkamakabayan na siyang naging dahilan ng kanyang kamatayan

- upang parangalan si Rizal na nagpapagunita sa atin ng kanyang pagmimithi at pagpapakasakit upang bumuo ng pambansang katauhan

Kalagayan ng Espanya Kalagayan ng Espanya noong noong

ika 19 na Daangtaonika 19 na Daangtaon• di tumanggap ng mga sayantipikong at

teknolohikal na pagbabago ang Espanya di tulad ng Pransiya (France) at Inglatera (England) na naging industriyalisado

• dumating sa Espanya ang hulab ng mga adhikaing may kinalaman sa kalayaan na siyang impluwensiya ng Rebolusyon ng mga Pranses (French Revolution) na may motto na “Liberty, Equality and Fraternity” o Kalayaan, Pagkakapantay-pantay at Kapatiran

• nagkaroon ng politikal na kaguluhan sa Espanya dala ng pansamantalang pananakop ng Pransiya at di maayos na pamamahala ng monarkiya (Ferdinand VII at Isabela II)

• pagnanais ng makapagtayo ng bagong Republika na may Konstitusyon

• dahil sa mga kaguluhan naapektuhan ang dati niyang mga malawak na kolonya, nawala sa kanya ang mga hawak niyang teritoryo maliban na lang sa Cuba, Puerto Rico, Guam at Pilipinas

• sa huling bahagi ng ika-19 na siglo nagkaroon ng mga himagsikan sa Cuba at Pilipinas

• dahil sa pagkadiskontento ng mga Espanyol sa ekonomiya at pampolitikang kalagayan sa Espanya nawasak ang monarkiya o absolutism at naging republika ang Espanya

• ang politikal na sistema ay hayrarkikal ayon sa pamamahalang pangkolonyal mula sa Ministerio de Ultramar; ang pamahalaan sa Pilipinas ay pinamumunuan ng gobernador-heneral

• walang regular na kinatawan upang bumuo ng batas maliban sa mga batas na ipinatutupad mula sa Espanya at ibang mga kolonya nito tulad ng Leyes de Indias o Law of the Indies

Kalagayan ng Pilipinas Kalagayan ng Pilipinas noongnoong

ika-19 na Daangtaon ika-19 na Daangtaon• ang istrakturang panlipunan ay

pangkalahatang pyudalistiko (feudalistic) kung saan nanatili ang eksploytasyon ng mga elite sa mga masa sa pamamagitan ng mapangaping mga buwis, tributo at mga sapilitang paggawa

• ang pananitili ng kapangyarihan sa mga Espanyol at pagbibigay ng prebilehiyo sa mga mestizos at creolles na siyang kaapihan naman ng mga indios

• naging abusado ang mga Espanyol na naitalaga sa Pilipinas dahil sa kakulangan ng bilang at kwalipikasyon ng mga ito

• dahil na rin sa kalayuan mula Espanya ang mga ito ay hindi tumatalima sa kautusan ng Hari ng Espanya

• naging makapangyarihan ang mga prayle dahil sa kapangyarihan na rin ng Simbahang Katolika

• limitado ang edukasyon para sa mga Espanyol at mga meztisos

Takda:

• Alamin ang petsa at lugar ng kapanganakan ni Jose Rizal

• Ang bumubuo sa pamilyang Rizal

Dr. Jose Protacio Mercado Dr. Jose Protacio Mercado Rizal Y Alonzo RealondaRizal Y Alonzo Realonda

• pinanganak noong Hunyo 19, 1861, Miyerkoles sa mag-asawang Francisco Mercado at Teodora Alonzo sa Calamba, Laguna

• ang apelyidong Rizal ay galing sa salitang “ricial” na ang ibig sabihin ay “luntiang bukid” ayon sa Kautusan ni Gobernador Heneral Narciso Claveria noong 1849 na ang lahat ay gumamit ng pangalan ayon sa wikang Espanyol

Mga Larawan ni Rizal

Ang Mag-Anak ni Rizal

Francisco Mercado – pumasok sa Colegio de San Jose sa kurso ng Latin at Pilosopiya; ama ni Rizal

Teodora Alonzo – nagtapos sa Colegio de Santa Rosa ; ina ni Rizal

Nagpakasal sila noong Hunyo 28, 1848 at piniling mamumuhay sa Calamba, Laguna

• ang pamilya Rizal ay kabilang sa principalia sa Calamba dahil ang kanyang mga magulang may pinag-aralan at may maayos na pamumuhay

• Labing-isang magkakapatid sina Rizal, dalawang lalaki at siyam na babae na sina

• Saturnina, Paciano, Narcisa, Olimpia, Lucia, Maria, JOSE, Concepcion, Josefa, Trinidad at Soledad

Mga Impluwensiya sa Buhay Ni Rizal

• Namana – ayon sa agham na genetiko ang mga kahinaan at katangian o talino ng isang tao ay sadyang minana sa kanyang mga ninuno at magulang. Si Rizal ay naging nilalang dahil sa pinaghalong lahi ng Filipino, Tsino, Hapon at Espanyol.

• Kapaligiran – ayon sa sikolohiya, ang kapaligiran ay malaki ang impluwensiya sa katauhan ng isang tao gaya ng mga lunan, kakilala at pangyayari.

• ang kanyang magulang, ang nakakatandang kapatid na si Paciano, mga naging guro, ang asawa niyang si Josephine, mga naging kasintahan, mga Guwardiya Sibil at mga naging kaibigan ay mga nilalang na naka-impluwensiya nang lubos sa buhay ni Rizal.

• ang tatlo niyang tiyo na kapatid ng kanyang ina ay malaki rin ang naging impluwensiya kay Rizal.

• Tiyo Jose Alberto ang pumanday sa kanyang talino sa sining

• Tiyo Manuel ay sa palakasan

• Tiyo Gregorio ay pagkahilig niya sa pagbabasa ng mga aklat

• Tadhana ng Diyos – ang Maykapal ang siya na ring naglaan upang siya ay maging pangunahing instrumento para sa paglaya ng ating Inang Bayan

• kinakitaan na si Rizal ng likas na katalinuhan at pagkamakabayan

• ang unang guro ni Rizal ay ang kanyang ina; sa gulang na tatlo siya ay tinuruan na ng alpabeto, pagbasa at pagsulat at mga dasal

• kumuha ang kanyang magulang ng pribadong mga guro para kay Jose ang una ay si Maestro Celestino, sumunod si Maestro Lucas Padua at ang huli ay si Maestro Leon Monroy

• sa gulang na walo sinulat ni Rizal ang tulang sa “Aking Mga Kabata” na tungkol sa pagmamahal sa bayan at sariling wika

• sa edad na siyam siya ay pinapagaral sa isang pribadong paaralan sa Biñan na pag-aari ni Maestro Justiniano Aquino Cruz; matapos ang isa’t kalahating taon pinayuhan siyang lumipat ng Maynila

• naging mapait kay Rizal ang pagkakulong kanyang ina dahil sa pagbintang na ito umano ang lumason sa isang kamag-anak

Ang Maagang Kabataan Ni Rizal

• ginugol sa Calamba at Biñan; ang kanyang kapaligiran ay ang bundok ng Makiling at lawa ng Laguna; madalas siyang paglibang sa paglalaro sa kanyang asong si Usman

• maagang natutong gumihit sa edad lima at tuwing sasapit ang takipsilim sila ay tinitipon ng kanyang ina upang mag orasyon

• taong 1872 naman ay ang kabayinahan nina Padre Gomez, Burgos at Zamora mga pangyayaring tumatak sa utak ni Rizal upang maging makabayan

• Hunyo 1872, kumuha si Rizal ng pagsusulit sa Colegio de San Juan de Letran ngunit nagbago ng pasiya ang kanyang ama at siya ay pinapagaral sa Ateneo de Municipal dito niya unang ginamit ang apelyidong Rizal sa halip na Mercado

Sa Aking Mga KabataKapagka ang baya’y sadyang umiibig

Sa kanyang salitang kaloob ng langit,

Sanlang kalayaan nasa ring masapit

Katulad ng ibong nasa himpapawid.

Pagka’t ang salita’y isang kahatulan

Sa bayan, sa nayo’t mga kaharian

At sa isang tao’y katulad, kabagay

Ng alinmang likha noong kalayaan.

Ang hindi magmahal sa kanyang salitaMahigit sa hayop at sa malansang isda,Kaya ang marapat pagyamaning kusaNa tulad sa inang tunay na nagpala.

Ang wikang Tagalog tulad din sa Latin,Sa Ingles, Kastila at salitang anghelSapagka’t ang Poong maalam tuminginAng siyang naggawad, nagbigay sa atin.

Ang salita nati’y tulad din sa ibaNa may alpabeto at sariling letraNa kaya nawala’y dinatnan ng sigwaAng lunday sa lawa noong dakong una.