83
7/21/2019 Aljabar Boolean.ppt http://slidepdf.com/reader/full/aljabar-booleanppt 1/83 Rinaldi Munir/IF2151 Mat. Diskrit 1 Aljabar Boolean Bahan Kuliah IF2151 Matematika Diskrit

Aljabar Boolean.ppt

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: Aljabar Boolean.ppt

7/21/2019 Aljabar Boolean.ppt

http://slidepdf.com/reader/full/aljabar-booleanppt 1/83

Rinaldi Munir/IF2151 Mat. Diskrit 1

Aljabar Boolean

Bahan Kuliah

IF2151 Matematika Diskrit

Page 2: Aljabar Boolean.ppt

7/21/2019 Aljabar Boolean.ppt

http://slidepdf.com/reader/full/aljabar-booleanppt 2/83

Rinaldi Munir/IF2151 Mat. Diskrit 2

Definisi Aljabar Boolean

Page 3: Aljabar Boolean.ppt

7/21/2019 Aljabar Boolean.ppt

http://slidepdf.com/reader/full/aljabar-booleanppt 3/83

Rinaldi Munir/IF2151 Mat. Diskrit

1. Closure! "i# a $ b ∈  B 

"ii# a ⋅ b ∈  B 

2. Identitas! "i# a $ % & a 

"ii# a ⋅ 1 & a 

. Komutatif! "i# a $ b & b $ a 

"ii# a ⋅ b & b . a 

'. Distributif!"i# a ⋅ "b $ c# & "a ⋅ b# $ "a ⋅ c#

"ii# a $ "b ⋅ c# & "a $ b# ⋅ "a $ c#

5. Kom(lemen1! "i# a $ a) & 1

"ii# a ⋅ a) & %

Page 4: Aljabar Boolean.ppt

7/21/2019 Aljabar Boolean.ppt

http://slidepdf.com/reader/full/aljabar-booleanppt 4/83

Rinaldi Munir/IF2151 Mat. Diskrit '

  *ntuk mem(un+ai sebuah aljabar Boolean,

harus di(erlihatkan!

1. -lemenelemen him(unan B,2. Kaidah o(erasi untuk o(erator biner dan

  o(erator uner,

. Memenuhi (ostulat untin0ton.

Page 5: Aljabar Boolean.ppt

7/21/2019 Aljabar Boolean.ppt

http://slidepdf.com/reader/full/aljabar-booleanppt 5/83

Rinaldi Munir/IF2151 Mat. Diskrit 5

Aljabar Boolean Dua-Nilai

Aljabar Boolean duanilai!

 B & %, 1

o(erator biner, $ dan ⋅  o(erator uner, )

Kaidah untuk o(erator biner dan o(erator uner!

a b a ⋅ b a b a $ b  a a)

% % % % % % % 1

% 1 % % 1 1 1 %1 % % 1 % 1

1 1 1 1 1 1

Page 6: Aljabar Boolean.ppt

7/21/2019 Aljabar Boolean.ppt

http://slidepdf.com/reader/full/aljabar-booleanppt 6/83

Rinaldi Munir/IF2151 Mat. Diskrit 3

4ek a(akah memenuhi (ostulat untin0ton!

1. Closure ! jelas berlaku

2. Identitas! jelas berlaku karena dari tabel da(at kita lihat baha!

"i# % $ 1 & 1 $ % & 1"ii# 1 ⋅ % & % ⋅ 1 & %

. Komutatif! jelas berlaku den0an melihat simetri tabel o(erator

 biner.

Page 7: Aljabar Boolean.ppt

7/21/2019 Aljabar Boolean.ppt

http://slidepdf.com/reader/full/aljabar-booleanppt 7/83

Rinaldi Munir/IF2151 Mat. Diskrit 6

'. Distributif! "i# a  ⋅  "b $ c# & "a  ⋅ b# $ "a  ⋅ c# da(at ditunjukkan

 benar dari tabel o(erator biner di atas den0an membentuk tabelkebenaran!

a

b c b $ c  a ⋅ "b $ c# a ⋅ b  a ⋅ c  "a ⋅ b# $ "a ⋅ c#

% % % % % % % %

% % 1 1 % % % %

% 1 % 1 % % % %

% 1 1 1 % % % %

1 % % % % % % %1 % 1 1 1 % 1 1

1 1 % 1 1 1 % 1

1 1 1 1 1 1 1 1

Page 8: Aljabar Boolean.ppt

7/21/2019 Aljabar Boolean.ppt

http://slidepdf.com/reader/full/aljabar-booleanppt 8/83

Rinaldi Munir/IF2151 Mat. Diskrit 7

"ii# ukum distributif a  $ "b  ⋅  c# & "a  $ b# ⋅  "a  $ c# da(at

ditunjukkan benar den0an membuat tabel kebenaran den0an8ara +an0 sama se(erti "i#.

5. Kom(lemen! jelas berlaku karena 9abel 6. mem(erlihatkan

 baha!

"i# a $ a: & 1, karena % $ %)& % $ 1 & 1 dan 1 $ 1)& 1 $ % & 1"ii# a ⋅ a & %, karena % ⋅ %)& % ⋅ 1 & % dan 1 ⋅ 1) & 1 ⋅ % & %

Karena kelima (ostulat untin0ton di(enuhi, maka terbukti baha

& %, 1 bersamasama den0an o(erator biner $ dan ⋅ o(erator

kom(lemen : meru(akan aljabar Boolean.

Page 9: Aljabar Boolean.ppt

7/21/2019 Aljabar Boolean.ppt

http://slidepdf.com/reader/full/aljabar-booleanppt 9/83

Rinaldi Munir/IF2151 Mat. Diskrit ;

Ekspresi Boolean

• Misalkan " B, $, ⋅, )# adalah sebuah aljabar Boolean. <uatu

eks(resi Boolean dalam " B, $, ⋅, )# adalah!

"i# setia( elemen di dalam B,"ii# setia( (eubah,

"iii# jika e1 dan e2 adalah eks(resi Boolean, maka e1 $ e2, e1 ⋅ e2, e1) adalah eks(resi Boolean

4ontoh! %

1

a

b

a $ b 

a ⋅ b 

a)⋅ "b $ c#

a ⋅ b) $ a ⋅ b ⋅ c) $ b), dan seba0ain+a

Page 10: Aljabar Boolean.ppt

7/21/2019 Aljabar Boolean.ppt

http://slidepdf.com/reader/full/aljabar-booleanppt 10/83

Rinaldi Munir/IF2151 Mat. Diskrit 1%

 Mengevaluasi Ekspresi Boolean

• 4ontoh! a)⋅ "b $ c#

 jika a & %, b & 1, dan c & %, maka hasil e=aluasi eks(resi!

%)⋅ "1 $ %# & 1 ⋅ 1 & 1

• Dua eks(resi Boolean dikatakan ekivalen  "dilamban0kan

den0an :&)# jika keduan+a mem(un+ai nilai +an0 sama untuksetia( (emberian nilainilai ke(ada n (eubah.

4ontoh!a ⋅ "b $ c# & "a . b# $ "a ⋅ c#

Page 11: Aljabar Boolean.ppt

7/21/2019 Aljabar Boolean.ppt

http://slidepdf.com/reader/full/aljabar-booleanppt 11/83

Rinaldi Munir/IF2151 Mat. Diskrit 11

Contoh. >erlihatkan baha a $ a)b & a $ b .

>en+elesaian!

a b a) a)b  a $ a)b a $ b 

% % 1 % % %

% 1 1 1 1 1

1 % % % 1 1

1 1 % % 1 1

• >erjanjian! tanda titik "⋅# da(at dihilan0kan dari (enulisan

eks(resi Boolean, ke8uali jika ada (enekanan!

"i# a"b $ c# & ab $ ac "ii# a $ bc & "a $ b# "a $ c#

"iii# a ⋅ % , bukan a%

Page 12: Aljabar Boolean.ppt

7/21/2019 Aljabar Boolean.ppt

http://slidepdf.com/reader/full/aljabar-booleanppt 12/83

Rinaldi Munir/IF2151 Mat. Diskrit 12

Prinsip Dualitas

• Misalkan S   adalah kesamaan "identity# di dalam aljabar

Boolean +an0 melibatkan o(erator $, ⋅, dan kom(lemen,

maka jika (ern+ataan S ? di(eroleh den0an 8ara men00anti

⋅  den0an $

$ den0an ⋅ % den0an 1

1 den0an %

dan membiarkan o(erator kom(lemen teta( a(a adan+a,

maka kesamaan S ? ju0a benar. S ? disebut seba0ai dual  dariS .

Contoh. 

"i# "a ⋅ 1#"% $ a)# & % dualn+a "a $ %# $ "1 ⋅ a)# & 1

"ii# a"a: $ b# & ab  dualn+a a $ a:b & a $ b 

Page 13: Aljabar Boolean.ppt

7/21/2019 Aljabar Boolean.ppt

http://slidepdf.com/reader/full/aljabar-booleanppt 13/83

Rinaldi Munir/IF2151 Mat. Diskrit 1

Hukum-hukum Aljabar Boolean1. ukum identitas!

"i# a $ % & a 

"ii# a ⋅ 1 & a 

2. ukum idem(oten!

"i# a $ a & a 

"ii# a ⋅ a & a 

. ukum kom(lemen!

"i# a $ a) & 1"ii# aa) & %

'. ukum dominansi!

"i# a ⋅ % & %

"ii# a $ 1 & 1

5. ukum in=olusi!

"i# "a)#) & a 

3. ukum (en+era(an!

"i# a $ ab & a 

"ii# a"a $ b# & a 

6. ukum komutatif!

"i# a $ b & b $ a 

"ii# ab & ba 

7. ukum asosiatif!

"i# a $ "b $ c# & "a $ b# $ c 

"ii# a "b c# & "a b# c 

;. ukum distributif!"i# a $ "b c# & "a $ b# "a $ c#

"ii# a "b $ c# & a b $ a c 

1%. ukum De Mor0an!"i# "a $ b#) & a)b)

"ii# "ab#) & a) $ b)

11. ukum %/1

"i# %) & 1

"ii# 1) & %

Page 14: Aljabar Boolean.ppt

7/21/2019 Aljabar Boolean.ppt

http://slidepdf.com/reader/full/aljabar-booleanppt 14/83

Rinaldi Munir/IF2151 Mat. Diskrit 1'

Contoh 7.3. Buktikan "i# a $ a)b & a $ b  dan "ii# a"a) $ b# & ab 

>en+elesaian!

"i# a $ a)b  & "a $ ab# $ a)b  ">en+era(an#

& a $ "ab $ a)b# "Asosiatif#& a $ "a $ a)#b  "Distributif#

& a $ 1 • b  "Kom(lemen#

& a $ b  "Identitas#

"ii# adalah dual dari "i#

Page 15: Aljabar Boolean.ppt

7/21/2019 Aljabar Boolean.ppt

http://slidepdf.com/reader/full/aljabar-booleanppt 15/83

Rinaldi Munir/IF2151 Mat. Diskrit 15

Funsi Boolean

• Funsi Boolean "disebut ju0a fun0si biner# adalah (emetaan

dari  Bn  ke  B  melalui eks(resi Boolean, kita menuliskann+a

seba0ai

 f  ! Bn →  B 

+an0 dalam hal ini  Bn adalah him(unan +an0 beran00otakan

 (asan0an terurut 0andan  "ordered n-tuple# di dalam daerah

asal B.

Page 16: Aljabar Boolean.ppt

7/21/2019 Aljabar Boolean.ppt

http://slidepdf.com/reader/full/aljabar-booleanppt 16/83

Rinaldi Munir/IF2151 Mat. Diskrit 13

• <etia( eks(resi Boolean tidak lain meru(akan fun0si

Boolean.

• Misalkan sebuah fun0si Boolean adalah

 f " x, y, z # & xyz $ x) y $ y) z  

Fun0si f  memetakan nilainilai (asan0an terurut 0anda

" x, y, z # ke him(unan %, 1.

4ontohn+a, "1, %, 1# +an0 berarti x & 1, y & %, dan z  & 1

sehin00a f"1, %, 1# & 1 ⋅ % ⋅ 1 $ 1) ⋅ % $ %)⋅ 1 & % $ % $ 1 & 1 .

Page 17: Aljabar Boolean.ppt

7/21/2019 Aljabar Boolean.ppt

http://slidepdf.com/reader/full/aljabar-booleanppt 17/83

Rinaldi Munir/IF2151 Mat. Diskrit 16

Contoh. 4ontoh8ontoh fun0si Boolean +an0 lain!

1.  f " x# & x 

2.  f " x, y# & x) y $ xy)$ y)

.  f " x, y# & x) y)

'.  f " x, y# & " x $ y#)

5.  f " x, y, z # & xyz )

• <etia( (eubah di dalam fun0si Boolean, termasuk dalam

 bentuk kom(lemenn+a, disebut literal.

4ontoh! Fun0si h" x,  y,  z # &  xyz ) (ada 8ontoh di atas terdiridari buah literal, +aitu x, +, dan z ).

Page 18: Aljabar Boolean.ppt

7/21/2019 Aljabar Boolean.ppt

http://slidepdf.com/reader/full/aljabar-booleanppt 18/83

Rinaldi Munir/IF2151 Mat. Diskrit 17

Contoh. Diketahui fun0si Booelan  f " x,  y,  z # &  xy z ), n+atakan h

dalam tabel kebenaran.

>en+elesaian!

 x y z f " x, y, z # & xy z )

%

%%

%

1

1

1

1

%

%1

1

%

%

1

1

%

1%

1

%

1

%

1

%

%%

%

%

%

1

%

Page 19: Aljabar Boolean.ppt

7/21/2019 Aljabar Boolean.ppt

http://slidepdf.com/reader/full/aljabar-booleanppt 19/83

Rinaldi Munir/IF2151 Mat. Diskrit 1;

!omplemen Funsi

1. 4ara (ertama! men00unakan hukum De Mor0an

/ukum De Mor0an untuk dua buah (eubah, x1 dan x2, adalah

Contoh. Misalkan f " x, y, z # & x" y) z ) $ yz #, maka f  )" x, y, z # & " x" y) z ) $ yz ##)

&  x) $ " y) z ) $ yz #)

&  x) $ " y) z )#) " yz #)

&  x) $ " y $ z # " y) $ z )#

Page 20: Aljabar Boolean.ppt

7/21/2019 Aljabar Boolean.ppt

http://slidepdf.com/reader/full/aljabar-booleanppt 20/83

Rinaldi Munir/IF2151 Mat. Diskrit 2%

2. 4ara kedua! men00unakan (rinsi( dualitas.

9entukan dual dari eks(resi Boolean +an0 mere(resentasikan  f ,lalu kom(lemenkan setia( literal di dalam dual tersebut.

Contoh. Misalkan f " x, y, z # & x" y) z ) $ yz #, maka

dual dari  f !  x $ " y) $ z )# " y $ z #

kom(lemenkan tia( literaln+a!  x) $ " y $ z # " y) $ z )# & f  )

@adi, f :" x, y, z # & x) $ " y $ z #" y) $ z )# 

Page 21: Aljabar Boolean.ppt

7/21/2019 Aljabar Boolean.ppt

http://slidepdf.com/reader/full/aljabar-booleanppt 21/83

Rinaldi Munir/IF2151 Mat. Diskrit 21

Bentuk !anonik 

• Ada dua ma8am bentuk kanonik!

1. >enjumlahan dari hasil kali " sum-of-product  atau <>#2. >erkalian dari hasil jumlah " product-of-sum atau ><#

4ontoh! 1.  f " x, y, z # & x) y) z  $ xy) z ) $ xyz   <>

<etia( suku "term# disebut minterm 

2. g " x, y, z # & " x $ y $ z #" x $ y) $ z #" x $ y) $ z )#

" x) $ y $ z )#" x) $ y) $ z #

 ><

<etia( suku "term# disebut maxterm 

• <etia( minterm/maxterm men0andun0 literal len0ka(

Page 22: Aljabar Boolean.ppt

7/21/2019 Aljabar Boolean.ppt

http://slidepdf.com/reader/full/aljabar-booleanppt 22/83

Rinaldi Munir/IF2151 Mat. Diskrit 22

   Minterm   Maxterm 

 x y <uku  amban0  <uku  amban0 

%%

1

1

%1

%

1

 x) y) x) y 

 xy)

 x y

m% m1

m2 

 x $ y  x $ y)

 x) $ y 

 x) $ y)

 M %  M 1 

 M 2 M  

Page 23: Aljabar Boolean.ppt

7/21/2019 Aljabar Boolean.ppt

http://slidepdf.com/reader/full/aljabar-booleanppt 23/83

Rinaldi Munir/IF2151 Mat. Diskrit 2

   Minterm Maxterm

 x y  z <uku  amban0  <uku  amban0 

%

%

%

%1

1

11

%

%

1

1%

%

11

%

1

%

1%

1

%1

 x) y) z )

 x) y) z  

 x: y  z )

 x) y  z   x  y) z )

 x y) z  

 x  y  z ) x y z

m% 

m1

m2 

m

m' 

m5 

m3 m6 

 x $ y $ z  

 x $ y $ z )

 x $ y)$ z  

 x $ y)$ z ) x)$ y $ z  

 x)$ y $ z )

 x)$ y)$ z   x)$ y)$ z )

 M % 

 M 1 

 M 2 M  M ' 

 M 5 

 M 3  M 6 

Page 24: Aljabar Boolean.ppt

7/21/2019 Aljabar Boolean.ppt

http://slidepdf.com/reader/full/aljabar-booleanppt 24/83

Rinaldi Munir/IF2151 Mat. Diskrit 2'

Contoh 7."#. C+atakan tabel kebenaran di baah ini dalam bentuk

kanonik <> dan ><.

$abel 7."#

 x y z f " x, y, z #

%

%%

%

1

1

11

%

%1

1

%

%

11

%

1%

1

%

1

%1

%

1%

%

1

%

%1

Page 25: Aljabar Boolean.ppt

7/21/2019 Aljabar Boolean.ppt

http://slidepdf.com/reader/full/aljabar-booleanppt 25/83

Rinaldi Munir/IF2151 Mat. Diskrit 25

>en+elesaian!

"a# <>Kombinasi nilainilai (eubah +an0 men0hasilkan nilai fun0si

sama den0an 1 adalah %%1, 1%%, dan 111, maka fun0si

Booleann+a dalam bentuk kanonik <> adalah

 f " x, y, z # &  x) y) z  $ xy) z ) $ xyz  

atau "den0an men00unakan lamban0 minterm#,

" x, y, z # & m1 $ m' $ m6 & ∑ "1, ', 6# 

Page 26: Aljabar Boolean.ppt

7/21/2019 Aljabar Boolean.ppt

http://slidepdf.com/reader/full/aljabar-booleanppt 26/83

Rinaldi Munir/IF2151 Mat. Diskrit 23

"b# ><Kombinasi nilainilai (eubah +an0 men0hasilkan nilai fun0si

sama den0an % adalah %%%, %1%, %11, 1%1, dan 11%, maka

fun0si Booleann+a dalam bentuk kanonik >< adalah

 f " x, y, z # & " x $ y $ z #" x $ y)$ z #" x $ y)$ z )#" x)$ y $ z )#" x)$ y)$ z #

atau dalam bentuk lain,

" x, y, z # &  M %  M 

2  M 

  M 

5  M 

3 & ∏"%, 2, , 5, 3#

Page 27: Aljabar Boolean.ppt

7/21/2019 Aljabar Boolean.ppt

http://slidepdf.com/reader/full/aljabar-booleanppt 27/83

Rinaldi Munir/IF2151 Mat. Diskrit 26

Contoh 7."". C+atakan fun0si Boolean  f " x,  y,  z # &  x $  y) z  dalam

 bentuk kanonik <> dan ><.

>en+elesaian!

"a# <>

 x  & x" y $ y)#

& xy $ xy)

& xy " z  $ z )# $ xy)" z  $ z )#

& xyz $ xyz ) $ xy) z  $ xy) z )

 y) z  & y) z  " x $ x)#

& +)E $ )+)E

@adi  f " x, y, z # & x $ y) z  & xyz $ xyz ) $ xy) z  $ xy) z ) $ xy) z  $ x) y) z  

& x) y) z  $ xy) z ) $ xy) z  $ xyz ) $ xyz

atau  f " x, y, z # & m1 $ m' $ m5 $ m3 $ m6 & Σ "1,',5,3,6# 

Page 28: Aljabar Boolean.ppt

7/21/2019 Aljabar Boolean.ppt

http://slidepdf.com/reader/full/aljabar-booleanppt 28/83

Rinaldi Munir/IF2151 Mat. Diskrit 27

"b# ><

 f " x, y, z # & x $ y) z  

& " x $ y)#" x $ z #

 x $ y) & x $ y) $ zz )

& " x $ y) $ z #" x $ y) $ z )#

 x $ z  & x $ z  $ yy)& " x $ y $ z #" x $ y) $ z #

@adi, f " x, y, z # & " x $ y) $ z #" x $ y) $ z )#" x $ y $ z #" x $ y) $ z #

& " x $ y  $ z #" x $ y) $ z #" x $ y) $ z )#

atau f " x, y, z # & M % M 2 M  & ∏"%, 2, #

Page 29: Aljabar Boolean.ppt

7/21/2019 Aljabar Boolean.ppt

http://slidepdf.com/reader/full/aljabar-booleanppt 29/83

Rinaldi Munir/IF2151 Mat. Diskrit 2;

!onversi Antar Bentuk !anonik 

Misalkan f " x, y, E# & Σ "1, ', 5, 3, 6#

dan f  )adalah fun0si kom(lemen dari f ,

 f  )" x, y, z # & Σ "%, 2, # & m%$ m2 $ m 

Den0an men00unakan hukum De Mor0an, kita da(at mem(eroleh

fun0si f dalam bentuk ><!

 f  )" x, y, z # & " f  )" x, y, z ##) & "m% $ m2 $ m#)

& m%) . m2) . m)

& " x) y) z )#) " x) y z’ #) " x) y  z #)

& " x $ y $ z # " x $ y) $ z # " x $ y) $ E)#& M %  M 2 M  

& ∏ "%,2,#

@adi,  f " x, y, E# & Σ "1, ', 5, 3, 6# & ∏ "%,2,#.

Kesim(ulan! m j) & M  j

Page 30: Aljabar Boolean.ppt

7/21/2019 Aljabar Boolean.ppt

http://slidepdf.com/reader/full/aljabar-booleanppt 30/83

Rinaldi Munir/IF2151 Mat. Diskrit %

Contoh.  C+atakan

 f " x, y, z #& ∏ "%, 2, ', 5# dan g "w, x, +, E# & Σ"1, 2, 5, 3, 1%, 15#

dalam bentuk <>.

>en+elesaian! f " x, y, E# & Σ "1, , 3, 6#

 g "w, x, y, z #& ∏ "%, , ', 6, 7, ;, 11, 12, 1, 1'#

Page 31: Aljabar Boolean.ppt

7/21/2019 Aljabar Boolean.ppt

http://slidepdf.com/reader/full/aljabar-booleanppt 31/83

Rinaldi Munir/IF2151 Mat. Diskrit 1

Contoh. 4arilah bentuk kanonik <> dan >< dari f " x, y, z # & y) $

 y $ x)+E)>en+elesaian!

"a# <>

 f " x, y, E# & y) $ xy $ x) yz )& y) " x $ x)# " z  $ z )# $ xy " z  $ z )# $ x) yz )

& " xy) $ x) y)# " z  $ z )# $ xyz  $ xyz ) $ x) yz )& xy) z  $ xy) z ) $ x) y) z  $ x) y) z ) $ xyz  $ xyz ) $ x) yz )

atau f " x, y, E# & m%$ m1 $ m2$ m'$ m5$ m3$ m6 

"b# >< f " x, y, E# & M  & x $ y) $ z )

Page 32: Aljabar Boolean.ppt

7/21/2019 Aljabar Boolean.ppt

http://slidepdf.com/reader/full/aljabar-booleanppt 32/83

Rinaldi Munir/IF2151 Mat. Diskrit 2

 Bentuk Baku

9idak harus men0andun0 literal +an0 len0ka(.

4ontohn+a,

 f " x, y, z # & y) $ xy $ x) yz  "bentuk baku <>

 

 f " x, y, z # & x" y) $ z #" x) $ y $ z )# "bentuk baku

 ><#

Page 33: Aljabar Boolean.ppt

7/21/2019 Aljabar Boolean.ppt

http://slidepdf.com/reader/full/aljabar-booleanppt 33/83

Rinaldi Munir/IF2151 Mat. Diskrit

Aplikasi Aljabar Boolean

". %arinan Pensaklaran & Switching Network '

<aklar! objek +an0 mem(un+ai dua buah keadaan! buka dan tutu(.

9i0a bentuk 0erban0 (alin0 sederhana!

1. a   x  b 

Output  b han+a ada jika dan han+a jika x dibuka ⇒  x 

2. a   x   y  b 

Output  b han+a ada jika dan han+a jika x dan y dibuka ⇒  xy 

. a   x 

c

b   y 

Output  c han+a ada jika dan han+a jika x atau y dibuka ⇒  x $ y 

Page 34: Aljabar Boolean.ppt

7/21/2019 Aljabar Boolean.ppt

http://slidepdf.com/reader/full/aljabar-booleanppt 34/83

Rinaldi Munir/IF2151 Mat. Diskrit '

4ontoh ran0kaian (ensaklaran (ada ran0kaian listrik!

1. <aklar  dalam hubun0an <-RI! lo0ika ACD

am(u

  B

∞ <umber te0an0an

2. <aklar  dalam hubun0an >ARA-! lo0ika R

 

am(u

 B 

∞ <umber 9e0an0an

Page 35: Aljabar Boolean.ppt

7/21/2019 Aljabar Boolean.ppt

http://slidepdf.com/reader/full/aljabar-booleanppt 35/83

Rinaldi Munir/IF2151 Mat. Diskrit 5

(. )ankaian *oika

Gerban0 ACD Gerban0 R Gerban0 C9 "in!erter #

 y

 x xy

 y

 x x" y   x#  x

Page 36: Aljabar Boolean.ppt

7/21/2019 Aljabar Boolean.ppt

http://slidepdf.com/reader/full/aljabar-booleanppt 36/83

Rinaldi Munir/IF2151 Mat. Diskrit 3

Contoh. C+atakan fun0si  f " x, y, z # &  xy $ x) y ke dalam ran0kaianlo0ika.

@aab! "a# 4ara (ertama

 x# 

 x

 y  xy

 x

 y x#y

 xy"x#y

Page 37: Aljabar Boolean.ppt

7/21/2019 Aljabar Boolean.ppt

http://slidepdf.com/reader/full/aljabar-booleanppt 37/83

Rinaldi Munir/IF2151 Mat. Diskrit 6

"b# 4ara kedua

"8# 4ara keti0a

 x# 

 xy

 x y

 x#y

 xy"x #y

 x H

 x y x

 y

 x H y

 x y"x H y

Page 38: Aljabar Boolean.ppt

7/21/2019 Aljabar Boolean.ppt

http://slidepdf.com/reader/full/aljabar-booleanppt 38/83

Rinaldi Munir/IF2151 Mat. Diskrit 7

Gerban0 turunan

Gerban0 CACD Gerban0 R

Gerban0 CR Gerban0 CR

 x

 y"   xy #H

 x

 y"  x"y #H

 x

 y$ x y

 x

 y$"   x y #H

Page 39: Aljabar Boolean.ppt

7/21/2019 Aljabar Boolean.ppt

http://slidepdf.com/reader/full/aljabar-booleanppt 39/83

Rinaldi Munir/IF2151 Mat. Diskrit ;

 

 x H

 y H  x H y H

eki=alen den0an  x

 y "  x"y #H

 x H

 y H

 x H $  y H eki=alen den0an

 x

 y"  x y #H

 x

 y"  x  $  y #H eki=alen den0an

  x

 y"  x  $  y #H

 x  $  y

Page 40: Aljabar Boolean.ppt

7/21/2019 Aljabar Boolean.ppt

http://slidepdf.com/reader/full/aljabar-booleanppt 40/83

Rinaldi Munir/IF2151 Mat. Diskrit '%

Pen+e,erhanaan Funsi Boolean

Contoh.   f " x, y# & x) y $ xy) $ y)

disederhanakan menjadi

 f " x, y# & x) $ y)

>en+ederhanaan fun0si Boolean da(at dilakukan den0an 8ara!

1. <e8ara aljabar

2. Men00unakan >eta Karnau0h

. Men00unakan metode Juine M8 4luske+ "metode 9abulasi# 

Page 41: Aljabar Boolean.ppt

7/21/2019 Aljabar Boolean.ppt

http://slidepdf.com/reader/full/aljabar-booleanppt 41/83

Rinaldi Munir/IF2151 Mat. Diskrit '1

". Pen+e,erhanaan eara Aljabar

Contoh!

1.  f " x, y# & x $ x) y 

& " x $ x)#" x $ y#

& 1 ⋅ " x $ y #

& x $ y

2.  f " x, y, z # & x) y) z $ x) yz  $ xy)

& x) z " y) $ y# $ xy)

& x) z  $ xz )

.  f " x, y, z # & xy $ x) z $ yz   & xy $ x) z  $ yz " x $ x)#

& xy $ x) z  $ xyz  $ x) yz  

& xy"1 $ z # $ x) z "1 $ y# & xy $ x) z  

Page 42: Aljabar Boolean.ppt

7/21/2019 Aljabar Boolean.ppt

http://slidepdf.com/reader/full/aljabar-booleanppt 42/83

Rinaldi Munir/IF2151 Mat. Diskrit '2

(.  Peta !arnauh

a.  $eta %arnaugh dengan dua peubah  y

% 1

m%  m1   x %  x) y)  x) y 

m2  m  1  xy)  xy

 b. $eta dengan tiga peubah 

 yz%% %1 11 1%

m%  m1  m  m2   x  %  x) y) z )  x) y) z    x) yz    x) yz )

m'  m5  m6  m3  1  xy) z )  xy) z    xyz  xyz )

Page 43: Aljabar Boolean.ppt

7/21/2019 Aljabar Boolean.ppt

http://slidepdf.com/reader/full/aljabar-booleanppt 43/83

Rinaldi Munir/IF2151 Mat. Diskrit '

Contoh. Diberikan tabel kebenaran, 0ambarkan >eta Karnau0h.

 x y z  f " x, y, z #

% % % %

% % 1 %

% 1 % 1

% 1 1 %

1 % % %

1 % 1 %

1 1 % 1

1 1 1 1

 yz%% %1 11 1%

 x  % % % % 1

1 % % 1 1

Page 44: Aljabar Boolean.ppt

7/21/2019 Aljabar Boolean.ppt

http://slidepdf.com/reader/full/aljabar-booleanppt 44/83

Rinaldi Munir/IF2151 Mat. Diskrit ''

 b. $eta dengan empat peubah 

 yz%% %1 11 1%

m%  m1  m  m2  wx  %% w) x) y) z ) w) x) y) z   w) x) yz   w) x) yz )

m'  m5  m6  m3  %1 w) xy) z ) w) xy) z   w) xyz   w) xyz )

m12  m1  m15  m1'  11 wxy) z ) wxy) z   wxyz wxyz )

m7  m;  m11  m1%  1% wx) y) z ) wx) y) z   wx) yz   wx) yz )

C h Dib ik b l k b b k > K h

Page 45: Aljabar Boolean.ppt

7/21/2019 Aljabar Boolean.ppt

http://slidepdf.com/reader/full/aljabar-booleanppt 45/83

Rinaldi Munir/IF2151 Mat. Diskrit '5

Contoh. Diberikan tabel kebenaran, 0ambarkan >eta Karnau0h.

w x y z f "w, x, y, z #

% % % % %% % % 1 1

% % 1 % %

% % 1 1 %% 1 % % %% 1 % 1 %

% 1 1 % 1% 1 1 1 1

1 % % % %1 % % 1 %1 % 1 % %

1 % 1 1 %

1 1 % % %1 1 % 1 %

1 1 1 % 11 1 1 1 %

 yz%% %1 11 1%

wx  %% % 1 % 1

%1 % % 1 1

11 % % % 1

1% % % % %

Page 46: Aljabar Boolean.ppt

7/21/2019 Aljabar Boolean.ppt

http://slidepdf.com/reader/full/aljabar-booleanppt 46/83

Rinaldi Munir/IF2151 Mat. Diskrit '3

$eknik /inimisasi Funsi Boolean ,enan Peta !arnauh

1. $asangan! dua buah 1 +an0 bertetan00a

 yz%% %1 "1 "%

wx  %% % % % %

%1 % % % %

"" % % 1 1

1% % % % %

Sebelum disederhana&an! f "w, x, y, z # & wxyz $ wxyz )

 'asil $enyederhanaan!   f "w, x, y, z # & wxy

Bukti se8ara aljabar!

 f "w, x, y, z # & wxyz  $ wxyz )

& wxy" z  $ z )#

& wxy"1#

& wxy 

Page 47: Aljabar Boolean.ppt

7/21/2019 Aljabar Boolean.ppt

http://slidepdf.com/reader/full/aljabar-booleanppt 47/83

Rinaldi Munir/IF2151 Mat. Diskrit '6

2. %uad ! em(at buah 1 +an0 bertetan00a

 yz%% %1 11 1%

wx  %% % % % %

%1 % % % %

"" 1 1 1 1

1% % % % %

Sebelum disederhana&an! f "w, x, y, z # & wxy) z ) $ wxy) z  $ wxyz  $ wxyz )

 'asil penyederhanaan!  f "w, x, y, z # & wx 

Page 48: Aljabar Boolean.ppt

7/21/2019 Aljabar Boolean.ppt

http://slidepdf.com/reader/full/aljabar-booleanppt 48/83

Rinaldi Munir/IF2151 Mat. Diskrit '7

Bukti se8ara aljabar!

 f "w, x, y, z # & wxy) $ wxy& wx" z ) $ z #

& wx"1#

& wx

 yz

%% %1 11 1%

wx %% % % % %

%1 % % % %

11 1 1 1 1

1% % % % %

Page 49: Aljabar Boolean.ppt

7/21/2019 Aljabar Boolean.ppt

http://slidepdf.com/reader/full/aljabar-booleanppt 49/83

Rinaldi Munir/IF2151 Mat. Diskrit ';

4ontoh lain!

 yz#% #1 11 1%

wx  %% % % % %

%1 % % % %

"1 1 1 % %

"% 1 1 % %

<ebelum disederhanakan! f "w, x, y, z # & wxy) z ) $ wxy) z  $ wx) y) z ) $ wx) y)E

 'asil penyederhanaan!  f "w, x, y, z # & wy)

Page 50: Aljabar Boolean.ppt

7/21/2019 Aljabar Boolean.ppt

http://slidepdf.com/reader/full/aljabar-booleanppt 50/83

Rinaldi Munir/IF2151 Mat. Diskrit 5%

. O&tet ! dela(an buah 1 +an0 bertetan00a

 yz

%% %1 11 1%wx  %%

% % % %

%1% % % %

"11 1 1 1

"% 1 1 1 1

Sebelum disederhana&an! f "a, b, c, d # & wxy) z ) $ wxy) z  $ wxyz  $ wxyz ) $

wx) y) z ) $ wx) y) z  $ wx) yz  $ wx) yz )

 'asil penyederhanaan! f "w, x, y, z # & w 

Page 51: Aljabar Boolean.ppt

7/21/2019 Aljabar Boolean.ppt

http://slidepdf.com/reader/full/aljabar-booleanppt 51/83

Rinaldi Munir/IF2151 Mat. Diskrit 51

Bukti se8ara aljabar!

 f "w, x, y, z # & wy) $ wy

& w" y) $ y#& w 

 yz%% %1 11 1%

wx %% % % % %

%1 % % % %

11 1 1 1 1

1% 1 1 1 1

Page 52: Aljabar Boolean.ppt

7/21/2019 Aljabar Boolean.ppt

http://slidepdf.com/reader/full/aljabar-booleanppt 52/83

Rinaldi Munir/IF2151 Mat. Diskrit 52

Contoh 0."(. Andaikan suatu tabel kebenaran telah diterjemahkan ke dalam

>eta Karnau0h. <ederhanakan fun0si Boolean +an0 bersesuaian sesederhana

mun0kin.

 yz

%% %1 11 1%

wx  %% % 1 1 1

%1 % % % 1

11 1 1 % 1

1% 1 1 % 1

@aab! "lihat >eta Karnau0h#  f "w, x, y, z # & wy) $ yz ) $ w) x) z  

Page 53: Aljabar Boolean.ppt

7/21/2019 Aljabar Boolean.ppt

http://slidepdf.com/reader/full/aljabar-booleanppt 53/83

Rinaldi Munir/IF2151 Mat. Diskrit 5

Contoh 0."3.  Minimisasi fun0si Boolean +an0 bersesuaian den0an >eta

Karnau0h di baah ini.

 yz%% %1 11 1%

wx  %% % % % %

%1 % 1 % %

11 1 1 1 1

1% 1 1 1 1

@aab! "lihat >eta Karnau0h#  f "w, x, y, z # & w $ xy) z  

Page 54: Aljabar Boolean.ppt

7/21/2019 Aljabar Boolean.ppt

http://slidepdf.com/reader/full/aljabar-booleanppt 54/83

Rinaldi Munir/IF2151 Mat. Diskrit 5'

@ika (en+elesaian 4ontoh 5.1 adalah se(erti di baah ini!

 yz%% %1 11 1%

wx %% % % % %

%1 % 1 % %

11 1 1 1 1

1% 1 1 1 1

maka fun0si Boolean hasil (en+ederhanaan adalah

 f "w, x, y, z # & w $ w) xy) z   "jumlah literal & 5#

+an0 tern+ata masih belum sederhana dibandin0kan  f "w,  x,  y,  z # & w $  xy) z  

"jumlah literal & '#.

Page 55: Aljabar Boolean.ppt

7/21/2019 Aljabar Boolean.ppt

http://slidepdf.com/reader/full/aljabar-booleanppt 55/83

Rinaldi Munir/IF2151 Mat. Diskrit 55

Contoh 0."1.  ">en00ulun0an/rolling # <ederhanakan fun0si Boolean +an0

 bersesuaian den0an >eta Karnau0h di baah ini.

 yz%% %1 11 1%

wx  %% % % % %

%1 1 % % 1

11 1 % % 1

1% % % % %

@aab!  f "w, x, y, z # & xy) z ) $ xyz ) && belum sederhana

Page 56: Aljabar Boolean.ppt

7/21/2019 Aljabar Boolean.ppt

http://slidepdf.com/reader/full/aljabar-booleanppt 56/83

Rinaldi Munir/IF2151 Mat. Diskrit 53

>en+elesaian +an0 lebih minimal!

 yz%#  %1 11 1# 

wx  %% % % % %

%"  1 % % 1

1"  1 % % 1

1% % % % %

 f "w, x, y, z # & xz ) &&&K lebih sederhana

Page 57: Aljabar Boolean.ppt

7/21/2019 Aljabar Boolean.ppt

http://slidepdf.com/reader/full/aljabar-booleanppt 57/83

Rinaldi Munir/IF2151 Mat. Diskrit 56

Contoh 0."". <ederhanakan fun0si Boolean f " x, y, z # & x) yz  $ xy) z ) $ xyz  $

 xyz ).

@aab!

>eta Karnau0h untuk fun0si tersebut adalah!

 yz%% %1 11 1%

 x  % 1

1 1 1 1

asil (en+ederhanaan!  f " x, y, z # &  yz  $ xz )

Page 58: Aljabar Boolean.ppt

7/21/2019 Aljabar Boolean.ppt

http://slidepdf.com/reader/full/aljabar-booleanppt 58/83

Rinaldi Munir/IF2151 Mat. Diskrit 57

Contoh 0."0! "Kelom(ok berlebihan# <ederhanakan fun0si Boolean +an0

 bersesuaian den0an >eta Karnau0h di baah ini.

 yz

%% %1 11 1%

wx  %% % % % %

%1 % 1 % %

11 % 1 1 %

1% % % 1 %

@aab!  f "w, x, y, z # & xy) z  $ wxz  $ wyz   → masih belum sederhana.

Page 59: Aljabar Boolean.ppt

7/21/2019 Aljabar Boolean.ppt

http://slidepdf.com/reader/full/aljabar-booleanppt 59/83

Rinaldi Munir/IF2151 Mat. Diskrit 5;

>en+elesaian +an0 lebih minimal!

 yz%% %1 11 1%

wx %% % % % %

%1 % 1 % %

11 % 1 1 %

1% % % 1 %

 f "w, x, y, z # & xy) z $ wyz   &&& lebih sederhana

Page 60: Aljabar Boolean.ppt

7/21/2019 Aljabar Boolean.ppt

http://slidepdf.com/reader/full/aljabar-booleanppt 60/83

Rinaldi Munir/IF2151 Mat. Diskrit 3%

Contoh 0."2.  <ederhanakan fun0si Boolean +an0 bersesuaian den0an >eta

Karnau0h di baah ini.

cd%% %1 11 1%

ab %% % % % %

%1 % % 1 %

11 1 1 1 1

1% % 1 1 1

@aab! "lihat >eta Karnau0h di atas#  f "a, b, c, d # & ab $ ad  $ ac $ bcd  

Page 61: Aljabar Boolean.ppt

7/21/2019 Aljabar Boolean.ppt

http://slidepdf.com/reader/full/aljabar-booleanppt 61/83

Rinaldi Munir/IF2151 Mat. Diskrit 31

Contoh 0."7.  Minimisasi fun0si Boolean f " x, y, z # &  x) z  $  x) y $ xy) z  $ yz

@aab! 

 x’z  & x) z " y $ y)# & x) yz  $ x) y) z  

 x) y & x) y" z  $ z )# & x) yz  $ x) yz ) yz & yz " x $ x)# & xyz  $ x) yz  

 f " x, y, z # & x) z  $ x) y $ xy) z  $ yz

& x) yz  $ x) y) z  $ x) yz $ x) yz ) $ xy) z  $ xyz $ x) yz  

& x) yz $ x) y) z  $ x) yz ) $ xyz  $ xy) z  

>eta Karnau0h untuk fun0si tersebut adalah!

 yz%% %1 11 1%

 x  % % 1 1 1

1 % 1 1 %

asil (en+ederhanaan!  f " x, y, z # & z  $ x) yz )

Page 62: Aljabar Boolean.ppt

7/21/2019 Aljabar Boolean.ppt

http://slidepdf.com/reader/full/aljabar-booleanppt 62/83

Rinaldi Munir/IF2151 Mat. Diskrit 32

>eta Karnau0h untuk lima (eubah

%%% %%1 %11 %1% 11% 111 1%1 1%%

%% m%  m1  m  m2  m3  m6  m5  m' 

%1 m7  m;  m11  m1%  m1'  m15  m1  m12 

11 m2'  m25  m26  m23  m%  m1  m2;  m27 

1% m13  m16  m1;  m17  m22  m2  m21  m2% 

Garis (en8erminan

Page 63: Aljabar Boolean.ppt

7/21/2019 Aljabar Boolean.ppt

http://slidepdf.com/reader/full/aljabar-booleanppt 63/83

Rinaldi Munir/IF2151 Mat. Diskrit 3

Contoh 0.(". "4ontoh (en00unaan >eta 5 (eubah# 4arilah fun0si sederhana

dari  f "!, w, x, y, z # & Σ "%, 2, ', 3, ;, 11, 1, 15, 16, 21, 25, 26, 2;, 1#

@aab!

>eta Karnau0h dari fun0si tersebut adalah!

 xyz

%%

%

%%

1

%1

1

%1

%

11

%

11

1

1%

1

1%

%

!w 

%%

1 1 1 1

%1 1 1 1 1

11 1 1 1 1

1% 1 1

@adi  f "!, w, x, y, z # & wz  $ !)w) z ) $ !y) z  

Page 64: Aljabar Boolean.ppt

7/21/2019 Aljabar Boolean.ppt

http://slidepdf.com/reader/full/aljabar-booleanppt 64/83

Rinaldi Munir/IF2151 Mat. Diskrit 3'

Kondisi (on’t care

$abel 0."2

w x y z desimal

%%

%%

%

%

%

%1

1

1

1

11

1

1

%%

%%

1

1

1

1%

%

%

%

11

1

1

%%

11

%

%

1

1%

%

1

1

%%

1

1

%1

%1

%

1

%

1%

1

%

1

%1

%

1

%1

2

'

5

3

67

;

don’t care

don’t care

don’t caredon’t care

don’t care

don’t care 

C t h 0 (0 Dib ik 9 b l 5 16 Mi i i i f i f d h

Page 65: Aljabar Boolean.ppt

7/21/2019 Aljabar Boolean.ppt

http://slidepdf.com/reader/full/aljabar-booleanppt 65/83

Rinaldi Munir/IF2151 Mat. Diskrit 35

Contoh 0.(0.  Diberikan 9abel 5.16. Minimisasi fun0si  f   sesederhana

mun0kin.

$abel 0."7 

a b c d  f "a, b, c, d #%%

%%

%%

%%1

111

1

11

1

%%

%%

11

11%

%%%

1

11

1

%%

11

%%

11%

%11

%

%1

1

%1

%1

%1

%1%

1%1

%

1%

1

1%

%1

11

%1

 )

 ) )

 ) )

 ) ) )

Page 66: Aljabar Boolean.ppt

7/21/2019 Aljabar Boolean.ppt

http://slidepdf.com/reader/full/aljabar-booleanppt 66/83

Rinaldi Munir/IF2151 Mat. Diskrit 33

@aab! >eta Karnau0h dari fun0si tersebut adalah!

cd%% %1 11 1%

ab

%%

1 % 1 %

%1 1 1 1 %

11  ) ) ) )

1%  ) %  ) )

asil (en+ederhanaan!  f "a, b, c, d # & bd  $ c)d ) $ cd

Page 67: Aljabar Boolean.ppt

7/21/2019 Aljabar Boolean.ppt

http://slidepdf.com/reader/full/aljabar-booleanppt 67/83

Rinaldi Munir/IF2151 Mat. Diskrit 36

Contoh 0.(2. Minimisasi fun0si Boolean  f " x,  y,  z # &  x) yz  $  x) yz ) $ xy) z ) $

 y) z . Gambarkan ran0kaian lo0ikan+a.

@aab! Ran0kaian lo0ika fun0si  f " x,  y,  z # sebelum diminimisasikan adalahse(erti di baah ini!

 x y z

 x H yz

 x H yz H

 xy H z H

 xy H z

Page 68: Aljabar Boolean.ppt

7/21/2019 Aljabar Boolean.ppt

http://slidepdf.com/reader/full/aljabar-booleanppt 68/83

Rinaldi Munir/IF2151 Mat. Diskrit 37

Minimisasi den0an >eta Karnau0h adalah seba0ai berikut!

 yz%% %1 11 1%

 x  % % % 1 1

1 1 1 % %

asil minimisasi adalah  f " x, y, z # &  x) y $ xy).

Page 69: Aljabar Boolean.ppt

7/21/2019 Aljabar Boolean.ppt

http://slidepdf.com/reader/full/aljabar-booleanppt 69/83

Rinaldi Munir/IF2151 Mat. Diskrit 3;

Contoh 0.(.  Berba0ai sistem di0ital men00unakan kode binary coded

decimal  "B4D#. Diberikan 9abel 5.1; untuk kon=ersi B4D ke kode *xcess

seba0ai berikut!

$abel 0."4

Masukan B4D Keluaran kode *xcess

w x y z  f 1"w, x, y, z #  f 2"w, x, y, z #  f "w, x, y, z #  f '"w, x, y, z #

%

12

'

5

3

6

7;

%

%%

%

%

%

%

%

11

%

%%

%

1

1

1

1

%%

%

%1

1

%

%

1

1

%%

%

1%

1

%

1

%

1

%1

%

%%

%

%

1

1

1

11

%

11

1

1

%

%

%

%1

1

%%

1

1

%

%

1

1%

1

%1

%

1

%

1

%

1%

" # f " #

Page 70: Aljabar Boolean.ppt

7/21/2019 Aljabar Boolean.ppt

http://slidepdf.com/reader/full/aljabar-booleanppt 70/83

Rinaldi Munir/IF2151 Mat. Diskrit 6%

"a#  f 1"w, x, y, z # yz%% %1 11 1%

wx  %%

%1 1 1 1

11  ) )    )    )  

1% 1 1  )    )  

 f 1"w, x, y, z # & w $ xz  $ xy & w $ x" y $ z #

"b#  f 2"w, x, y, z # yz%% %1 11 1%

wx  %% 1 1 1

%1 1

11  )    ) ) )

1% 1  ) )

 f 2"w, x, y, z # & xy) z ) $ x) z  $ x) y & xy) z ) $ x)" y $ z #

"8# f"w x y z#

Page 71: Aljabar Boolean.ppt

7/21/2019 Aljabar Boolean.ppt

http://slidepdf.com/reader/full/aljabar-booleanppt 71/83

Rinaldi Munir/IF2151 Mat. Diskrit 61

"8#  f "w, x, y, z # yz%% %1 11 1%

wx %% 1 1

%1 1 1

11  ) ) ) )

1% 1  ) )

 f "w, x, y, z # & y) z ) $ yz

"d#  f '"w, x, y, z #

 yz%% %1 11 1%

wx %% 1 1

%1 1 1

11  ) ) )

1% 1  ) )

 f '"w, x, y, z # & z )

x y zw

Page 72: Aljabar Boolean.ppt

7/21/2019 Aljabar Boolean.ppt

http://slidepdf.com/reader/full/aljabar-booleanppt 72/83

Rinaldi Munir/IF2151 Mat. Diskrit 62

 x y zw

 f 

 f  '

 f  2

 f  1

Page 73: Aljabar Boolean.ppt

7/21/2019 Aljabar Boolean.ppt

http://slidepdf.com/reader/full/aljabar-booleanppt 73/83

Rinaldi Munir/IF2151 Mat. Diskrit 6

Contoh 7.13

Minimisasi fun0si Boolean berikut "hasil (en+ederhanaan

dalam bentuk baku <> dan bentuk baku ><#!

 f "w, x, y, z # & Σ "1, , 6, 11, 15#

den0an kondisi don’t care adalah d "w, x, y, z # & Σ "%, 2, 5#

> l i

Page 74: Aljabar Boolean.ppt

7/21/2019 Aljabar Boolean.ppt

http://slidepdf.com/reader/full/aljabar-booleanppt 74/83

Rinaldi Munir/IF2151 Mat. Diskrit 6'

>en+elesaian!

>eta Karnau0h dari fun0si tersebut adalah!

% % % 1 1 1 1 %

% %

% 1

1 1

1 %

 )  1 1   ) 

%   )  1 %

% % 1

% % 1 %

%

 y z

w x

 

asil (en+ederhanaan dalam bentuk <>

 f "w, x, y, z # & yz  $ w) z   "<># "0aris (enuh#

dan bentuk baku >< adalah

 f "w, x, y, z # & z  "w) $ y# "><# "0aris (utus2#

M t d Q i

Page 75: Aljabar Boolean.ppt

7/21/2019 Aljabar Boolean.ppt

http://slidepdf.com/reader/full/aljabar-booleanppt 75/83

Rinaldi Munir/IF2151 Mat. Diskrit 65

Metode Quine-

McCluskey Metode >eat Karnau0h tidak man0kus untuk

 jumlah (eubah 3 "ukuran (eta semakin besar#.

Metode (eta Karnau0h lebih sulit di(ro0ram

den0an kom(uter karena di(erlukan (en0amatan=isual untuk men0identifikasi minterm-minterm 

+an0 akan dikelom(okkan.

Metode alternatif adalah metode JuineM84luske+ . Metode ini mudah di(ro0ram.

Contoh 7 12

Page 76: Aljabar Boolean.ppt

7/21/2019 Aljabar Boolean.ppt

http://slidepdf.com/reader/full/aljabar-booleanppt 76/83

Rinaldi Munir/IF2151 Mat. Diskrit 63

Contoh 7.12

<ederhanakan fun0si Boolean f "w, x, y, z # & Σ "%, 1, 2, 7, 1%, 11, 1', 15#.

>en+elesaian!"i# an0kah 1 sam(ai 5!

"a# "b# "8#

term  w x y z term w x y z term w x y z

% % % % % √  %,1 % % % %,2,7,1% % %

%,2 % % % √  %,7,2,1% % %

1 % % % 1 √  %,7 % % % √ 

2 % % 1 % √  1%,11,1',15 1 1

7 1 % % % √  2,1% % 1 % √  1%,1',11,15 1 1

7,1% 1 % % √ 

1% 1 % 1 % √ 

1%,11 1 % 1 √ 

11 1 % 1 1 √  1%,1' 1 1 % √ 

1' 1 1 1 % √ 

11,15 1 1 1 √ 15 1 1 1 1 √  1',15 1 1 1 √ 

Page 77: Aljabar Boolean.ppt

7/21/2019 Aljabar Boolean.ppt

http://slidepdf.com/reader/full/aljabar-booleanppt 77/83

Rinaldi Munir/IF2151 Mat. Diskrit 66

"i# an0kah 3 dan 6!

minterm

Bentuk (rima % 1 2 7 1% 11 1' 15

√  %,1 ×  × 

√  %,2,7,1% ×  ×  ×  × 

√  1%,11,1',15 ×  ×  ×  × 

? ? ? ? ? ?

√  √  √  √  √  √  √  √ 

Bentuk (rima +an0 ter(ilih adalah!

%,1 +an0 bersesuaian den0an term  w) x) y 

%, 2, 7, 1% +an0 bersesuaian den0an term x) z )

1%, 11, 1', 15 +an0 bersesuaian den0an term  wy 

<emua bentuk (rima di atas sudah men8aku( semua minterm dari fun0si Boolean semula. Den0an

demikian, fun0si Boolean hasil (en+ederhanaan adalah  f "w, x, y, z # & w) x) y) $ x) z ) $ wy.

Contoh 7 17

Page 78: Aljabar Boolean.ppt

7/21/2019 Aljabar Boolean.ppt

http://slidepdf.com/reader/full/aljabar-booleanppt 78/83

Rinaldi Munir/IF2151 Mat. Diskrit 67

Contoh 7.17

<ederhanakan fun0si Boolean f "w, x, y, z # & Σ "1,',3,6,7,;,1%,11,15#

>en+elesaian!

"i# an0kah 1 sam(ai 5!

"a# "b# "8#

term w x y z term w x y z term w x y z

1 % % % 1 √  1,; % % 1 7,;,1%,11 1 %

' % 1 % % √  ',3 % 1 % 7,1%,;,11 1 %

7 1 % % % √  7,; 1 % % √ 7,1% 1 % % √ 

3 % 1 1 % √ 

; 1 % % 1 √  3,6 % 1 1

1% 1 % 1 % √  ;,11 1 % 1 √ 

1%,1 1 1 % 1 √ 

6 % 1 1 1 √ 

11 1 % 1 1 √  6,15 1 1 1

11,15 1 1 115 1 1 1 1 √ 

Page 79: Aljabar Boolean.ppt

7/21/2019 Aljabar Boolean.ppt

http://slidepdf.com/reader/full/aljabar-booleanppt 79/83

Rinaldi Munir/IF2151 Mat. Diskrit 6;

"i# an0kah 3 dan 6

minterm

Bentuk (rima 1 ' 3 6 7 ; 1% 11 15

√  1,; ×  × 

√  ',3 ×  × 

3,6 ×  × 

6,15 ×  × 

11,15 ×  × 

√  7,;,1%,11 ×  ×  ×  × 

? ? ? ?

√  √  √  √  √  √  √ 

<am(ai taha( ini, masih ada dua minterm +an0 belum ter8aku( dalam bentuk (rima ter(ilih, +aitu 6 dan 15.

Bentuk (rima +an0 tersisa "tidak ter(ilih# adalah "3,6#, "6,15#, dan "11, 15#. Dari keti0a kandidat ini, kita (ilih bentuk (rima "6,15# karena bentuk (rima ini men8aku(minterm 6 dan 15 sekali0us.

 

Page 80: Aljabar Boolean.ppt

7/21/2019 Aljabar Boolean.ppt

http://slidepdf.com/reader/full/aljabar-booleanppt 80/83

Rinaldi Munir/IF2151 Mat. Diskrit 7%

minterm

Bentuk (rima 1 ' 3 6 7 ; 1% 11 15

√  1,; ×  × 

√  ',3 ×  × 

3,6 ×  × 

√  6,15 ×  × 

11,15 ×  × 

√  7,;,1%,11 ×  ×  ×  × 

? ? ? ?

√  √  √  √  √  √  √  √  √ 

<ekaran0, semua minterm sudah ter8aku( dalam bentuk (rima ter(ilih. Bentuk (rima +an0 ter(ilih adalah!

1,; +an0 bersesuaian den0an term   x) y) z  

',3 +an0 bersesuaian den0an term  w) xz )6,15 +an0 bersesuaian den0an term   xyz  

7,;,1%,11 +an0 bersesuaian den0an term  wx)

Den0an demikian, fun0si Boolean hasil (en+ederhanaan adalah f "w, x, y, z # & x) y) z  $ w) xz ) $ xyz $ wx).

Page 81: Aljabar Boolean.ppt

7/21/2019 Aljabar Boolean.ppt

http://slidepdf.com/reader/full/aljabar-booleanppt 81/83

Rinaldi Munir/IF2151 Mat. Diskrit 71

atihan soal

1. Im(lementasikan fun0si f " x, y, z # & Σ "%, 3# dan

han+a den0an 0erban0 CACD saja.

2. Gunakan >eta Karnau0h untuk meran8an0

ran0kaian lo0ika +an0 da(at menentukana(akah sebuah an0ka desimal +an0

dire(resentasikan dalam bit biner meru(akan

 bilan0an 0ena( atau bukan "+aitu, memberikan

nilai 1 jika 0ena( dan % jika tidak#.

<ebuah instruksi dalam sebuah (ro0ram adalah

Page 82: Aljabar Boolean.ppt

7/21/2019 Aljabar Boolean.ppt

http://slidepdf.com/reader/full/aljabar-booleanppt 82/83

Rinaldi Munir/IF2151 Mat. Diskrit 72

. <ebuah instruksi dalam sebuah (ro0ram adalah

 

if  A > B then writeln(A) else

 writeln(B);

 

 Cilai    dan  B  +an0 dibandin0kan masin0masin0

 (anjan0n+a dua bit "misalkan a1a2 dan b1b2#."a# Buatlah ran0kaian lo0ika "+an0 sudah disederhanakan

tentun+a# +an0 men0hasilkan keluaran 1 jika    B atau

% jika tidak.

"b# Gambarkan kembali ran0kaian lo0ikan+a jika han+amen00unakan 0erban0  ++(  saja "(etunjuk! 0unakan

hukum de Mor0an#

Page 83: Aljabar Boolean.ppt

7/21/2019 Aljabar Boolean.ppt

http://slidepdf.com/reader/full/aljabar-booleanppt 83/83

5. Buatlah ran0kaian lo0ika +an0 menerima

masukan duabit dan men0hasilkan

keluaran beru(a kudrat dari masukan.

<eba0ai 8ontoh, jika masukann+a 11 "

dalam sistem desimal#, maka keluarann+a

adalah 1%%1 "; dalam sistem desimal#.