แผนการจดการเรยนรท 16 รหสวชา 2101-1004 ชอวชา งานไฟฟารถยนต สอนครงท 16 หนวยท 9 ชอหนวย ระบบไฟชารจรถยนต จ านวน 6 ชวโมง ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- เนอหาสาระ ระบบไฟชารจรถยนต เปนระบบทท าหนาทหลกในการผลตไฟฟาเพอใชในรถยนต หลงจากทเครองยนตสตารทตด เครองใชไฟฟาทงหมดในรถยนต จะใชไฟจากอลเทอรเนเตอร โดยทวไปแลวอลเทอรเนเตอร ไมไดมหนาทชารจไฟเขาแบตเตอรโดยตรง แตทสามารถชารจไฟเขาแบตเตอรไดเพราะแรงดนไฟทอลเทอรเนเตอรผลตได สงกวาแรงดนของแบตเตอร ท าใหเกดการไหลของกระแส ไฟฟาจากอลเทอรเนเตอรทมศกยไฟฟาสง ไปยงแบตเตอรทมศกยไฟฟาต า หลงจากทจายไฟใหกบอปกรณไฟฟาในรถยนตแลว โดยปกตทรอบเดนเบาของเครองยนต อลเทอรเนเตอรจะผลตไฟฟาออกมา ประมาณ 13.9V – 14.5V

สาระการเรยนร 1. อปกรณในระบบไฟชารจรถยนต 2. วงจรระบบไฟชารจรถยนต 3. ตรวจสอบเบองตนกอนถอดอลเทอเนเตอร

จดประสงคการเรยน จดประสงคทวไป 1. เพอใหมความรความเขาใจเกยวกบอปกรณในวงจรระบบไฟชารจรถยนต 2. เพอใหมความรความเขาใจเกยวกบหลกการท างานของวงจรระบบไฟชารจรถยนต 3. เพอใหมความรในการตรวจสอบอปกรณในวงจรระบบไฟชารจรถยนต

จดประสงคเชงพฤตกรรม หลงจากศกษาหนวยนแลวนกเรยนสามารถ 1. บอกชอและหนาทของอปกรณในระบบไฟชารจรถยนตได 2. อธบายการท างานของวงจรระบบไฟชารจรถยนตแบบใชตวควบคมภายนอกและแบบใชตวควบคมภายในได 3. ตรวจสอบอปกรณในระบบไฟชารจรถยนตได 4. บอกชอขวของตวควบคมไฟชารจและตอวงจรระบบไฟชารจรถยนตแบบใชตวควบคมภายนอกและแบบใชตวควบคมภายในได

กจกรรมการเรยนการสอน ครงท 16 (วธการสอนแบบ MIAP) 1. แจงจดประสงคการเรยนรแลวใหนกเรยนท าแบบทดสอบกอนเรยน หนวยท 9 เรอง ระบบไฟชารจรถยนต 2. ผสอนน าเขาสบทเรยน โดยใชค าถามน าใหนกเรยนรวมกนตอบ เกยวกบระบบไฟชารจรถยนต ตวอยางค าถาม เชน

กจกรรมคร กจกรรมนกเรยน

1. ขนตอนการท ากจกรรมการสอน ขนน าเขาสบทเรยน( Motivation)

1.1 1.1 ครตงค าถาม : ไฟฟาสามารถเกดไดจากแหลงใดบาง 1.2 ครตงค าถาม : ในรถยนต อปกรณใดท าหนาทผลตไฟฟา 2. ขนการใหเนอหา (Information) 2.1 ครเรมสอนเนอหา โดยวธบรรยายและสาธตในหวขอตาง ๆ เกยวกบ เรอง 2.1.1 ระบบไฟชารจรถยนต 2.1.2 อปกรณในระบบไฟชารจรถยนต 1) อลเทอรเนเตอร (Alternator) 2) เรกกเรเตอร (Reguletor) 2.1.3 วงจรระบบไฟชารจรถยนต 1) วงจรไฟชารจชนดใชตวควบคมภายนอก แบบ 2 หลก (External Reguletor) 2) วงจรไฟชารจชนดใชตวควบคมภายใน ( Internal Reguletor) 2.1.4 ตรวจสอบเบองตนกอนถอดอลเทอเนเตอร

1.1 นกเรยนชวยกนตอบ 1.2 นกเรยนชวยกนตอบ 2.1 นกเรยนจดบนทกและซกถามเมอมขอสงสย 2.2 ถาม-ตอบ

กจกรรมคร กจกรรมนกเรยน 2.1.5 อธบายเนอหาเกยวกบหนาทและชนดของระบบไฟชารจรถยนต 2.1.6 อธบายเนอหาเกยวกบอปกรณในวงจรระบบไฟชารจรถยนต 2.1.7 อธบายเนอหาเกยวกบหลกการท างานของวงจรระบบ ไฟชารจรถยนต

2.1.8 สาธตการตอวงจรระบบไฟชารจรถยนต ชนดใชตวควบคมภายนอกและชนดใชตวควบคมภายใน 2.1.9 สาธตการการตรวจสอบกอนถอดอลเทอรเนเตอร

3. ขนการพยายาม (Application) 3.1 แบงนกเรยนออกเปน 4 กลมๆ 4-5 คน มอบหมายงานใหท า ใบงานท 9.1 และ 9.2 3.2 ครแจกใบงานท 9.1 และ 9.2

3.1 นกเรยนแบงกลม 3.2 นกเรยนเตรยมเครองมอ และอปกรณตามใบงาน 3.3 นกเรยนท าใบงาน 9.1 และ 9.2 3.3 นกเรยนฝกตอวงจรระบบไฟชารจรถยนต ชนดใชตวควบคมภายนอกและชนดใชตวควบคมภายใน

4. ขนส าเรจ (Progress) 4.1 ใหนกเรยนบอกชอและหนาทของอปกรณในวงจรระบบไฟ ชารจรถยนตเปนรายบคคล 4.2 ก าหนดใหนกเรยนตอวงจรระบบไฟชารจรถยนต ชนดใชตว ควบคมภายนอกหรอชนดใชตวควบคมภายใน 4.3 ครประเมนตามเกณฑประเมนผลการปฏบตงาน 4.4 ครแจงใหนกเรยนเกบอปกรณกวาดท าความสะอาดหองเรยน พนทฝกปฏบต ปดไฟฟาและส ารวจความเรยบรอยของหองเรยน

4.1 นกเรยนบอกชอและ หนาทของอปกรณ 4.2 ตอวงจรระบบไฟชารจ รถยนตตามทครก าหนด 4.3 นกเรยนชวยกนท าความ สะอาดหองเรยนเกบอปกรณหองเรยน ปดไฟ และส ารวจความเรยบรอยของหองเรยน

สอการเรยนการสอน 1. เครองมออปกรณของจรงตามใบงาน

2. เอกสารประกอบการสอนวชางานไฟฟารถยนต 3. สอ Power Point ประกอบการสอนแผนท 9/1 – 9/23

วธการวดผลและประเมนผลวดจากคะแนนทไดจาก 1. งานทไดรบมอบหมาย 2. เกณฑประเมนผลการปฏบตงาน 3. สงเกตพฤตกรรมนกเรยนตามแบบประเมนคณธรรม จรยธรรม คานยมและคณลกษณะ อนพงประสงค เกณฑการวดและประเมนผล ด = 18-20 คะแนน ปานกลาง = 15-17 คะแนน พอใช = 11-14 คะแนน ปรบปรง = 0-10 คะแนน แหลงการเรยนรเพมเตม 1. ผร/ผเชยวชาญ

2. หองสมด/คมอวงจรไฟฟารถยนต /คมอซอมเครองยนต 3. ขอมลจากอนเตอรเนต 4. สถานประกอบการ กจกรรมเสนอแนะ 1. นกเรยนคนควาเพมเตมไดจากเอกสารขอมลเกยวกบ เรอง ระบบไฟชารจรถยนต 2. นกเรยนสบคนขอมลเพมเตมหรอทบทวนเนอหาจากอนเตอรเนต เรอง ระบบไฟชารจ รถยนต

ค าสง : ใหนกเรยนเลอกค าตอบทถกตองทสดเพยงค าตอบเดยว โดยท าเครองหมาย (X) ลงใน กระดาษค าตอบ 1. ขอใดถกตองทสดเกยวกบหนาทหลกของระบบไฟชารจรถยนต ก. ชารจไฟใหกบแบตเตอรในขณะเครองยนตท างาน

ข. จายไฟใหกบอปกรณไฟฟาในรถยนตขณะเครองยนตท างาน ค. ควบคมการจายไฟใหคงทกบอปกรณไฟฟาในรถยนต ง. ผลตไฟขนมาแทนไฟฟาสวนทถกใชไปในขณะสตารทเครองยนต

2. อปกรณในขอใดท าหนาทเปนแมเหลกไฟฟา ก. เรกกเรเตอร ข. สเตเตอร ค. โรเตอร ง. คอมมวเตเตอร

3. การท างานของหลอดไฟเตอนไฟชารจหากระบบไฟชารจปกตจะแสดงอยางไร ก. สวตชจดระเบดอยต าแหนง ON หลอดสวางและเมอเครองยนตท างานหลอดไฟจะดบ ข. สวตชจดระเบดอยต าแหนง ON หลอดสวางและเมอเครองยนตท างานหลอดไฟยงคงสวาง ค. สวตชจดระเบดอยต าแหนง ON หลอดไมสวางและเมอเครองยนตท างานหลอดสวาง ง. หลอดไฟจะสวาง เฉพาะเมอระบบไฟชารจขดของ

4. เรกกเรเตอรชนดตดตงภายนอก (แบบสองขดลวด) ตวตานทานตดตงอยระหวางขว ในขอใด ก. ขว L และ N ข. ขว B และ E ค. ขว IG และ L ง. ขว IG และ F

5. เรกกเรเตอรชนดตดตงภายใน (IC Reguletor) ขวทท าหนาทตรวจจบแรงดนไฟทแบตเตอรคอขวใด ก. ขว IG ข. ขว L ค. ขว P ง. ขว S

6. ขวใดของเรกกเรเตอรชนดตดตงภายนอก (แบบสองหลก) ท าหนาทเหมอนกบขว P ของ IC Reguletor

ก. ขว N ข. ขว F ค. ขว L ง. ขว B

แบบทดสอบกอนเรยน หนวยท 9 เรอง ระบบไฟชารจรถยนต

7. การตรวจสอบการขาดของขดลวดโรเตอรจะตองตรวจสอบทต าแหนงใด ก. ทระหวางปลายของเสนลวดทง 4 ปลาย ข. ทปลายของเสนลวดทง 2 เสน กบโครง ค. ทระหวางแหวนเลอนทง 2 ง. ทแหวนเลอนกบโครง

8. ขอใดไมใชขวของตวควบคมไฟชารจชนดตดตงภายใน (IC Reguletor) ก. F ข. N ค. S ง. E

9. หากไดยนเสยงหวดเขาทเครองเสยงรถยนตอปกรณใดในระบบไฟชารจทอาจเปนตนเหต ของเสยงรบกวนดงกลาว

ก. แปรงถาน ข. ตวควบคมไฟชารจ ค. ชดไดโอด ง. แบรง

10. ระบบไฟชารจชนดตดตงตวควบคมภายใน (IC Reguletor) หากไมตอขว S จะสงผลอยางไรกบ การไฟชารจไฟ

ก. ไฟชารจนอย ข. ไฟชารจมาก ค. ไฟไมชารจ ง. หลอดไฟเตอนไมดบ

ขอท ค าตอบ ขอท ค าตอบ

1 ข 6 ก 2 ค 7 ค 3 ก 8 ข 4 ง 9 ค 5 ง 10 ข

เฉลยแบบทดสอบกอนเรยน หนวยท 9 เรอง ระบบไฟชารจรถยนต

จดประสงคการเรยนร 1. นกเรยนสามารถเตรยมเครองมอในการตรวจสอบเบองตนระบบไฟชารจรถยนตได 2. นกเรยนสามารถตรวจสอบเบองตนระบบไฟชารจรถยนตได 3. นกเรยนสามารถเขยนรายงานการตรวจสอบเบองตนลงในใบงานไดถกตอง 4. นกเรยนสามารถเกบเครองมออปกรณไดถกตอง เครองมอ / อปกรณ 1. รถยนตฝกขบ 2. ไฮโดรมเตอร 3. โวลทตมเตอร 4. แอมปตมเตอร ล าดบขนการปฏบต 1. ศกษาวงจรการท างานของระบบไฟชารจรถยนตจากใบความร หนวยท 9 2. ท าความสะอาดแบตเตอรขวแบตเตอร

3. ปฏบตงานตามใบงาน ท 9.1 4. บนทกผลทไดจากการทดสอบลงใบงาน

ใบงานท 9.1 งานตรวจสอบเบองตนกอนถอดอลเทอเนเตอร

ค าสง ใหนกเรยน ปฏบตการตรวจสอบเบองตนระบบไฟชารจรถยนตตามทก าหนดใหแลวบนทก คาทไดลงในใบงาน

ตรวจสภาพของแบตเตอร

ตรวจสภาพทวไป 1. ความสะอาดของแบตเตอร ( ⁄ ) สะอาด ( ) ไมสะอาด 2. ระดบน ากรดในแบตเตอร ( ⁄ )ปกต ( ) ไมปกต 3. ฝาจกปดแบตเตอร ( ⁄ ) ปกต ( ) ไมปกต 4. ขวแบตเตอร ( ⁄ ) สะอาด ( ) ไมสะอาด 5. ขวตอสายแบตเตอร ( ⁄ ) แนน ( ) ไมแนน 6. สภาพของเปลอกหมอแบตเตอร ( ⁄ ) ปกต ( ) ไมปกต คาความถวงจ าเพาะของแบตเตอร ชองท 1 มคาความถวงจ าเพาะ……1.20……. ชองท 2 มคาความถวงจ าเพาะ……1.22……. ชองท 3 มคาความถวงจ าเพาะ……1.22……. ชองท 4 มคาความถวงจ าเพาะ……1.25……. ชองท 5 มคาความถวงจ าเพาะ……1.23……. ชองท 6 มคาความถวงจ าเพาะ……1.20…….วดแรงดนไฟทแบตเตอร…….12.4…โวลท สรปแบตเตอรมสภาพ……...…80…..เปอรเซนต

ฟวสสาย และฟวส

ผลทไดจากการตรวจสอบ 1. ฟวส ALT 100A ( ) ขาด ( ⁄ ) ไมขาด 2. ฟวส ALT-S 7.5A ( ) ขาด ( ⁄ ) ไมขาด 3. ฟวส GAUGE 10A ( ) ขาด ( ⁄ ) ไมขาด 4. ฟวส IGN 10A ( ) ขาด ( ⁄ ) ไมขาด

เฉลยใบงานท 9.1 งานตรวจสอบเบองตนกอนถอดอลเทอเนเตอร

ถ.พ.1.200

ระดบสงสด

ระดบต าสด

ตรวจสอบสายพาน

ตรวจสอบความตงของสายพาน - ระยะหยอนของสายพาน…1 cm ….. ตรวจสอบสภาพของสายพานดวยสายตา - รอยแตกของสายพาน ( ⁄ ) ม ( ) ไมม - รอยขาดทซสายพาน ( ) ม ( ⁄ ) ไมม - ตรวจสอบหนาสมผสสายพานกบรองพลเลย ( ⁄ ) สมผสเตมหนา ( ) สมผสไมเตมหนา

ตรวจสอบการท างานของหลอดไฟเตอนไฟชารจ

ตรวจสอบการท างานของหลอดไฟเตอนไฟชารจ - เปดสวตชจดระเบดในต าแหนง ON ไฟเตอนรปแบตเตอร ( ⁄ ) ตด ( ) ไมตด - สตารทใหเครองยนตท างานไฟเตอนรปแบตเตอร ( ⁄ ) ดบ ( ) ไมดบ

ตรวจสอบวงจรไฟชารจขณะทไมมภาระ

ถอดสายขว B ออกจากอลเทอรเนอเตอร แลวตดตงเครองมอวดเขาตามรปใบงานท 9.5 เรงเครองยนตใหรอบอยท 2,000 รอบตอนาท กระแสทอานได..……8……….…แอมป แรงดนไฟทอานได…13 - 14……โวลท

(ก) การตรวจสอบสภาพสายพาน

(ข) การตรวจสอบความตงของสายพาน

ถก ผด (ค)

ปลดขว B ออก แอมมเตอร

อลเทอรเนเตอร

โวงทมเตอร แบตเตอร

เกณฑประเมนผลการปฏบตงาน ใบงานท 9.1 งานตรวจสอบเบองตนกอนถอดอลเทอเนเตอร

ผปฏบตงาน ชอ…………………………………..เลขท……….กลม…………..

หวขอการประเมน ระดบคะแนน

หมายเหต เตม ได

1. การเตรยมเครองมออปกรณ 2 ผล/คะแนน ดมาก = 18 - 20 ปานกลาง = 15 - 17 พอใช = 11 - 14 ปรบปรง = 0 - 10

2. การล าดบขนตอนการปฏบตงาน 4 3. ตรวจสอบไดถกตอง 4 4. สรปผลการตรวจสอบไดสอดคลองกบผลการตรวจสอบ

5

5. ความสามคคในกลม 3 6. ท าความสะอาด เกบวสดอปกรณและพนทปฏบตงาน

2

รวม 20

ครผสอน

จดประสงคการเรยนร 1. นกเรยนสามารถเขยนวงจรระบบประจไฟชนดใชตวควบคมภายนอก (แบบสองหลก)ได 2. นกเรยนบอกชอของอปกรณในวงจรได เครองมอ / อปกรณ 1. ใบงานบนทกการปฏบตงานท 9.2 ล าดบขนการปฏบต 1. ศกษาโครงสรางและหลกการท างานของมอเตอรปดน าฝนจากใบความร หนวยท 9 2. ลากเสนเขยนวงจรในใบงาน 3. อธบายการท างานของระบบประจไฟชนดใชตวควบคมภายนอก(แบบสองหลก) ในแตละจงหวะการท างาน

ใบงานท 9.2 งานตอวงจรระบบไฟชารจชนดใชตวควบคมภายนอก(แบบสองหลก)

ค าสง ใหนกเรยนเขยนชออปกรณลงในกรอบทก าหนดใหขดเสนตอวงจรระบบไฟชารจชนดใชตวควบคมภายนอก(แบบสองหลก)

เฉลยใบงานท 9.2 งานตอวงจรระบบไฟชารจชนดใชตวควบคมภายนอก(แบบสองหลก)

ขดลวดสเตเตอร

ขดลวดโรเตอร

หลอดไฟเตอนไฟชารจ

เรกกเรเตอร

เกณฑประเมนผลการปฏบตงาน ใบงานท 9.2 งานตอวงจรระบบไฟชารจชนดใชตวควบคมภายนอก (แบบสองหลก)

ผปฏบตงาน ชอ…………………………………..เลขท……….กลม…………..

หวขอการประเมน ระดบคะแนน

หมายเหต เตม ได

1. ความถกตองของวงจรวงจรระบบไฟชารจชนดใชตวควบคมภายนอก(แบบสองหลก)

10 ผล/คะแนน

ดมาก = 18 - 20 ปานกลาง = 15 - 17 พอใช = 11 - 14 ปรบปรง = 0 - 10

2. บอกชอของอปกรณได 5 3. ท าความสะอาด ความเปนระเบยบของใบงาน

5

รวม 20

ครผสอน

สอ Power Point สอนครงท 16 หนวยท ..9.. เรอง…. ระบบไฟชารจรถยนต……… สปดาหท ..16…. 9/1

9/2

9/3

9/4

9/5

9/6

9/7

9/8

9/9

9/10

9/11

9/12

9/13

9/14

9/15

9/16

9/17

9/18

9/19

9/20

9/21

9/22

9/23