แผนด้านการอุดมศึกษา HigherEdu64 - 70… · 1.2 นโยบาย ยุทธศาสตร์ และแผนที่เกี่ยวข้อง

Modern Portfolio Designed

(ราง) แผนดานการอดมศกษา

เพอผลตและพฒนาก าลงคนของประเทศ

พ.ศ. 2564 – 2570

ฉบบเสนอคณะรฐมนตร

มกราคม 2563

โดย

คณะท างานจดท าแผนดานการอดมศกษา


ส านกงานปลดกระทรวงการอดมศกษา

วทยาศาสตร วจยและนวตกรรม

ฉบบราง

หามอางอ

ง

สารบญ หนา บทน า 1 สวนท 1 : บรบทของอดมศกษา 3 1.1 สภาพแวดลอมและปจจยทมผลกระทบตออดมศกษา 3 1.2 นโยบาย ยทธศาสตร และแผนทเกยวของ 10 1.3 สถตอดมศกษา 24 1.4 บทบาทของอดมศกษาในบรบทปจจบน 40 สวนท 2 : ยทธศาสตรเพอการพฒนาอดมศกษา 43 2.1 เจตนารมณ วสยทศน และวตถประสงคของแผน 43 2.2 เปาหมายและตวชวดของแผน 46 2.3 ยทธศาสตรและแนวทาง 52 สวนท 3 : กลไกการขบเคลอนยทธศาสตร 65 3.1 สนบสนนสงเสรมการด าเนนนโยบายและมาตรฐานทเหมาะสม

ตามศกยภาพของสถาบนอดมศกษา 66

3.2 ปฏรปกลไกดานงบประมาณ 67 3.3 กลไกการตรวจสอบและประเมนผล 68 สวนท 4 : ผลลพธและผลกระทบของการพฒนาการอดมศกษาตอเปาหมายของ

ประเทศ 69

4.1 แผนผงผลลพธและผลกระทบของการพฒนาการอดมศกษาตอเปาหมายของประเทศ

70

4.2 ตาราง Milestone แผนดานการอดมศกษา เพอผลตและพฒนาก าลงคนของประเทศ พ.ศ. 2564 – 2570

71

ฉบบราง


ง

สารบญภาพ

หนา สวนท 1 : บรบทของอดมศกษา

ภาพท 1.1 รอยละของการขยายตวของประชากรไทย ตงแต ค.ศ. 1952 - 2017 3 ภาพท 1.2 ปรามดแสดงโครงสรางประชากรไทยเปรยบเทยบระหวาง ค.ศ. 1999

กบ ค.ศ. 2019 3

ภาพท 1.3 การจดอนดบขดความสามารถในการแขงขน IMD พ.ศ. 2560 4 ภาพท 1.4 กลมอตสาหกรรมในอนาคต 5 ภาพท 1.5 ยทธศาสตรชาต 6 ภาพท 1.6 เปรยบเทยบจ านวนผวางงานจ าแนกตามระดบการศกษาทส าเรจ 7 ภาพท 1.7 ตวเลขคนจนจ าแนกตามวฒการศกษา 8 ภาพท 1.8 Global Innovation Index 2017 Global : Ranking 9 ภาพท 1.9 วสยทศนประเทศไทย 2580 11 ภาพท 1.10 นโยบายและยทธศาสตร อววน. พ.ศ. 2563 - 2570 23 ภาพท 1.11 103 ป การจดการศกษาระดบอดมศกษา 24 ภาพท 1.12 การกระจายตวของสถาบนอดมศกษาสงกดกระทรวงการอดมศกษาฯ

และหนวยงานอน 25

ภาพท 1.13 กราฟแสดงจ านวนนกศกษาระดบปรญญาตรและบณฑตศกษา ในสถาบนอดมศกษาสงกดกระทรวงการอดมศกษาฯ เปรยบเทยบกบจ านวนประชากรในชวงวยอดมศกษา (อายระหวาง 18 – 22 ป ) ตงแตป พ.ศ. 2555 – 2561

26

ภาพท 1.14 กราฟแสดงสดสวนจ านวนนกศกษาปรญญาตร จ าแนกตาม 3 กลมสาขาวชา และ ISCED ป พ.ศ. 2555 และ ป พ.ศ. 2561 ของสถาบนอดมศกษาสงกดกระทรวงการอดมศกษาฯ

27

ภาพท 1.15 กราฟแสดงจ านวนนกศกษาผส าเรจการศกษาทงหมด จ าแนกตามประเภทสถาบนอดมศกษา ระหวางป พ.ศ. 2557 – 2561

28

ภาพท 1.16 กราฟแสดงจ านวนนกศกษาผส าเรจการศกษาทงหมด จ าแนกตาม การจดกลมสาขาวชา ISCED ระหวางป พ.ศ. 2557 – 2561

29

ภาพท 1.17 สดสวนของประชากรชวงอาย 18–22 ป ทเขาสอดมศกษาของประเทศไทย เปรยบเทยบกบประเทศตาง ๆ ป พ.ศ. 2559

29

ฉบบราง


ง

สารบญภาพ (ตอ)

หนา สวนท 1 : บรบทของอดมศกษา (ตอ)

ภาพท 1.18 จ านวนบคลากรในสถาบนอดมศกษารฐและเอกชนสงกดกระทรวง การอดมศกษาฯ ป พ.ศ. 2555 – 2560

30

ภาพท 1.19 จ านวนบคลากรในสถาบนอดมศกษาจ าแนกตามประเภทบคลากร ท เปนขาราชการกบบคลากรในสถาบนอดมศกษาท ไม ได เปนขาราชการ ป พ.ศ. 2560

31

ภาพท 1.20 จ านวนบคลากรสายวชาการในสถาบนอดมศกษาจ าแนกตามระดบการศกษา ปการศกษา พ.ศ. 2560

32

ภาพท 1.21 การพฒนาของศนยความเปนเลศในระยะตาง ๆ 33 ภาพท 1.22 กราฟแสดงขอมลผลงานตพมพระดบนานาชาตของ 16 มหาวทยาลย

ไทยจาก Scopus Database ป พ.ศ. 2548 - 2552 ใชส าหรบการคดเลอกมหาวทยาลยวจยแหงชาต

34

ภาพท 1.23 ขอมลผลงานตพมพระดบนานาชาตในประเทศไทย จาก Scival ป พ.ศ. 2554 - 2559

35

ภาพท 1.24 ขอมลผลงานตพมพระดบนานาชาตของ 44 สถาบนอดมศกษา 36 ภาพท 1.25 รายละเอยดดานค าขอสทธบตร จ านวนสทธบตรทไดรบการจด

ทะเบยนและความหลากหลายของประเภท สทธบตรทยนค าขอ (ขอมลจากฐานขอมลนานาชาต Patent Lens มกราคม 2560)

37

ภาพท 1.26 อนดบสถาบนอดมศกษาไทยใน THE World University Ranking 2019 - 2020

38

ภาพท 1.27 คาคะแนนรวมสถาบนอดมศกษาไทยใน THE World University Ranking 2018 - 2020

38

ภาพท 1.28 อนดบสถาบนอดมศกษาไทยใน QS World University Ranking 2018

39

ภาพท 1.29 SWOT ของอดมศกษาไทย 42

สวนท 2 : ยทธศาสตรเพอการพฒนาอดมศกษา ภาพท 2.1 แสดงความสมพนธของแผน 44 ภาพท 2.2 ความสมพนธของประเดนยทธศาสตรเพอพฒนาการอดมศกษา 52

ฉบบราง


ง

บทน ำ

พระราชบญญตระเบยบบรหารราชการกระทรวงการอดมศกษา วทยาศาสตร วจย

และนวตกรรม พ.ศ. 2562 มาตรา 11 ก าหนดใหกระทรวงการอดมศกษา วทยาศาสตร วจยและนวตกรรม (อว.)

จดท าแผนดานการอดมศกษาเพอผลตและพฒนาก าลงคนของประเทศเพอใชเปนกรอบในการด า เนนงาน

ของสถาบนอดมศกษาในสวนของการผลตและพฒนาก าลงคนใหมทงปรมาณและคณภาพทเพยงพอ ทงในมต

ของสมรรถนะอนเกดจากความรความเชยวชาญในศาสตรแขนงตาง ๆ และในมตของคณธรรมจรยธรรม

อนเปนประเดนส าคญในล าดบตน ๆ ทนโยบายของรฐบาล และแผนยทธศาสตรในทกระดบไดใหความส าคญ

และก าหนดใหจ าเปนจะตองเรงพฒนา เพอเปนรากฐานในการขบเคลอนการพฒนาประเทศใหบรรลผล

ตามเปาหมายทตงไว จงควรมการวางแผนดานการอดมศกษาเพอการผลตและพฒนาก าลงคนทงในระบบ

(Aged Group) และนอกระบบอดมศกษา (Non – Aged Group) ใหมความชดเจน โดยตองสอดคลอง

และสามารถตอบสนองตอเปาหมายของการพฒนาตามทแผนยทธศาสตรและนโยบายในทกระดบก าหนด

บนพนฐานของความเหมาะสมกบการพฒนาในแตละกลมและชวงวยใหเกดการเรยนรอยางตอเนองตลอด

ชวงชวต (Lifelong Learning) อยางมคณภาพ เปนไปตามความถนดและความสนใจของแตละบคคล ตลอดจน

ความหลากหลายทางการเรยนรเพอวางรากฐานใหก าลงคนของประเทศมคณลกษณะของความเปนพหปญญา

(Multiple Intelligence) และสงเสรมใหสงคมไทยมบรรยากาศของความหลากหลายและเปนอสระ

ทางวชาการ อกทงยงเปนการคงไวซงหลกสทธและเสรภาพในดานการศกษา เพอใหเกดสงคมอดมปญญา

อยางแทจรง

ดงนน แผนดานการอดมศกษาไมใชเพยงการขบเคลอนภาคอดมศกษา เพอการผลต

และพฒนาก าลงคนทงในวยเรยนทก าลงจะกาวเขาสวยท างาน (Manpower) ใหมองคความรทางวชาการ

ทกษะทางวชาชพ รวมทงคณลกษณะอนพงประสงคพรอมตอการท างานทตรงตามความตองการของ

ตลาดแรงงาน (Soft & Hard Skills) ตลอดจนการจดการศกษาส าหรบวยท างานทประสงคจะกลบเขาสระบบ

อดมศกษาเพอเพมพนองคความรและทกษะในระดบทสงขนไป หรอเพอแสวงหาความรเสรมสรางสมรรถนะ

เพมเตมตามความสนใจ อนจะมความเกยวของเชอมโยงโดยตรงตอการสรางโอกาสเปนใบเบกทางในการเขาส

ตลาดแรงงาน การพฒนาทกษะการท างาน การเปลยนสายงาน (Re Skills & Up Skills) แตยงรวมไปถง

แนวทางการจดการศกษาในลกษณะ Sandbox น าไปสการพฒนาการจดการศกษาและพฒนาก าลงคนรปแบบใหม

การพฒนาบคลากรคณภาพสง อาจารย นกวชาการ และนกวจยในสถาบนอดมศกษา (Brainpower) ใหไดรบ

การพฒนาและเปดโอกาสเพอการสรางงาน สรางองคความรใหม และนวตกรรมทตอบโจทยทศทาง

ฉบบราง


ง

P a g e | - 2 -

(ราง) แผนดานการอดมศกษาเพอผลตและพฒนาก าลงคนของประเทศ พ.ศ. 2564 – 2570 โดย คณะท างานจดท าแผนดานการอดมศกษาเพอผลตและพฒนาก าลงคนของประเทศ

การพฒนาประเทศ การสรางระบบนเวศวจยในสถาบนอดมศกษา (Research Ecosystem Building)

ท เออตอการพฒนางานวจย การพฒนาความเปนผประกอบการ (Entrepreneurship Education)

และการจดระบบอดมศกษาใหม (Higher Education Transformation) ใหมความเขมแขงสามารถด าเนน

พนธกจเปนไปตามอตลกษณของแตละกลมสถาบน เพอขบเคลอสถาบนอดมศกษาขนสระดบโลก

(Word University Ranking) ซงยอมมผลตอการพฒนาประเทศทงในมตทางเศรษฐกจและสงคม โดยเฉพาะ

ในดานการเพมขดสามารถทางการแขงขนของประเทศ ทจะน ามาซงความเจรญเตบโตทางเศรษฐกจ

ในภาพรวม การลดปญหาความเหลอมล า และการยกระดบคณภาพชวตใหแกประชาชนในวงกวางใหมชวต

ความเปนอยทดมากยงขน

ดวยเหตน ส านกงานปลดกระทรวงการอดมศกษา วทยาศาสตร วจยและนวตกรรม ในฐานะ

เปนหนวยงานหลกทมบทบาทในการก าหนดทศทางการพฒนาอดมศกษาและการสงเสรมการจดการศกษา

ระดบอดมศกษาใหมประสทธภาพและประสทธผล จงเหนความส าคญและจ าเปนทจะตองด าเนนการวเคราะห

เปาหมายการผลตและพฒนาก าลงคนในระดบอดมศกษาทแทจรงของประเทศผานกระบวนการศกษา

วเคราะหยทธศาสตรและนโยบายส าคญทเกยวของในทกระดบ โดยเฉพาะนโยบายและแผนทเกยวกบ

การพฒนาการจดการศกษาในระดบอดมศกษา เพอน าขอมลรายละเอยดของแตละยทธศาสตรแตละนโยบาย

รวมทงบรบทของอดมศกษา ปจจยทงภายนอกและภายในทสงผลตอการอดมศกษาและการพฒนาประเทศ

มาประมวลผลเชอมโยงจนสามารถสงเคราะห ก าหนดเปนยทธศาสตร แนวทาง เปาหมายก าลงคน

ระดบอดมศกษาทประเทศตองการ รวมทงจะสะทอนการน าพนธกจของอดมศกษา ทงการผลตและพฒนา

ก าลงคน การวจย การบรการวชาการ และการท านบ ารงศลปวฒนธรรม เปนกลไกในการขบเคลอนการพฒนา

ประเทศ (Engine for Growth) ในฐานะเปนมนสมองอยางแทจรง

ฉบบราง


ง

สวนท 1 : บรบทของอดมศกษำ

1.1 สภำพแวดลอมและปจจยทมผลกระทบตออดมศกษำ

ววฒนาการตอการพฒนาระบบอดมศกษามการเปลยนแปลงรปแบบการจดการอยอยางตอเนอง เพอใหเกดคณภาพทเปนมาตรฐานเหมาะสมกบการยกระดบก าลงคนของประเทศ เสรมสรางคณภาพชวตทดของประชาชนในสงคม รวมถงการเพมมลคาทางเศรษฐกจใหกบอตสาหกรรมและบรการ เพอเสรม ขดความสามารถในการแขงขนในระดบนานาชาต ดงนน การเปลยนแปลงสภาพแวดลอมทงภายใน และภายนอกอดมศกษาจงมผลกระทบเปนอยางยง ซงอาจสงผลใหเกดโอกาสททาทายใหอดมศกษาเปน ก าลงหลกตอการขบเคลอนการเตบโตทางเศรษฐกจและสงคมในหลายมต และอาจเปนอปสรรคฉดรง การพฒนา หากอดมศกษายงคงลาชาไมสามารถรบมอตอการเปลยนแปลงจะประสบกบกบดกสภาพปญหา ทเขามาผลกระทบได ดงนนภายใตสภาพแวดลอมในปจจบน จงตองวเคราะหปจจยทสงผลกระทบทงจากภายในและภายนอก เพอเตรยมรบมอและสรางโอกาสใหตอบสนองตอการเปลยนแปลงไดอยางเหมาะสม

ปจจยภำยนอก :

กำรเปลยนแปลงโครงสรำงประชำกรและสงคม สะทอนผลกระทบตออดมศกษาอยางเหนไดชด เนองจากอตราการเกดของประชากรไทยทลดลงตอเนอง จากผลการจดอนดบ Human Capital Index 2016 ของ WEF ประเทศไทยถกจดอนดบท 48 จาก 130 ประเทศ เมอเทยบเคยงกบขนาดและขอมลเชงคณภาพกบนานาชาตแลว สะทอนใหเหนวาคณภาพ ของประชากรไทยอยในระดบปานกลาง ซงยงตองการการพฒนา อกทง ประเทศไทยก าลงสญเสยก าลงแรงงานออกจากระบบการท างานอยางรวดเรว ท าใหไมสามารถสรางมลคาเพม ใหกบประเทศได ซงจะสงผลตอระบบอดมศกษาในแงประชากรในวยอดมศกษามจ านวนลดลงจนกระทบตอตนทนและรายได ในการด า เนนงานของสถาบนอดมศกษา และรปแบบการจดการศกษาตองเปลยนแปลงไป โดยมงเนนการสรางบณฑตยคใหมใหมสมรรถนะทสงขนตอบโจทยภาคอตสาหกรรม บรการและสงคมเพอทดแทนแรงงาน ทขาดแคลนไดอยางมประสทธภาพ

ภำพท 1.1 รอยละของการขยายตวของประชากรไทย

ตงแต ค.ศ. 1952 - 2017

ภำพท 1.2 ปรามดแสดงโครงสรางประชากรไทย

เปรยบเทยบระหวาง ค.ศ. 1999 กบ ค.ศ. 2019 ฉบบราง


ง

P a g e | - 4 -


ประกอบกบแนวโนมและโอกำสทำงเศรษฐกจของประเทศ แมจะพฒนาอยางตอเนองจากประเทศ ดอยพฒนามาเปนประเทศทมรายไดปานกลางคอนขางสงในป พ.ศ. 2558 แตสภาพปญหาทเรอรง อาท การกระจกตวของทรพยากรอยในพนทเขตเมอง ประชากรสวนใหญขาดโอกาสการเขาถงทรพยากรจนเกด การเคลอนยายกลมคนเขาสสงคมเมอง การเรงรดพฒนาพนทใหเปนเมอง สงเหลานสะทอนใหเหนวาประเทศไทยยงประสบกบปญหาความเหลอมล าทางสงคมและเศรษฐกจจากความไมเขมแขงของปจจยภายในประเทศ รวมกบผลกระทบทางเศรษฐกจของโลกยงคงเปนตวกดกนความกาวหนา อนเนองมาจากเศรษฐกจของประเทศยงตองพงพาการสงออกและการเขามาลงทนในภาคอตสาหกรรมของนกลงทนตางชาต ท าใหตองเผชญการแขงขนเพอแยงชงการลงทนโดยเฉพาะในกลม CLMV ซงมตนทนตอปจจยการผลตต ากวาประเทศไทย จากสภาพการณทางเศรษฐกจจงเปนโจทยทาทายใหประเทศไทยกาวขามกบดกรายไดปานกลางเพอยกระดบการแขงขนของประเทศใหสงขนเปลยนแปลงเทคโนโลยสยค 4.0 โดยใชกลไกการสรางและพฒนาเทคโนโลย สงประดษฐ และนวตกรรม ควบคกบการพฒนาทรพยากรมนษย ให มศกยภาพสงขน มความเปนสากล เ ป น ท ย อ ม ร บ เ ม อ เ ท ย บ เ ค ย ง สมรรถนะกบประเทศตาง ๆ ในโลก เพอใชเปนปจจยทดแทนการสญเสย ขอ ได เปร ยบด านตนทนแรงงาน บทบาทอดมศกษาจงเปนกลไกส าคญในการขบเคลอนการผลตก าลงคนและเปนแหล งสร า ง องคความร งานวจย เทคโนโลย และนวตกรรม

กำรเขำมำของกระแสโลกำภวฒนเปนอกหนงปจจยสนบสนนใหเกดการปรบเปลยนรปแบบการจดการศกษาในระดบอดมศกษา และการสรางบทบาทในเวทโลกอกหลาย ๆ มตของไทย ซงสงผลตอ การเคลอนยายสนคา บรการ ประชาชนพลเมอง เทคโนโลย และขอมลขาวสารไปทวทกมมโลก อนเปนค าจ ากดความของค าวา “โลกไรพรมแดน” และทกประเทศในโลกไดตระหนกถงการเปลยนแปลงตอปจจยนเปนอยางยง การจดอนดบความเปนโลกาภวฒนของประเทศตาง ๆ ในป พ.ศ. 2560 ของ KOF Swiss Economic Institute (องคประกอบความเปนโลกาภวฒน 3 มต คอ สงคม เศรษฐกจ และการเมอง) จดใหประเทศไทยอยในอนดบท 44 จาก 207 สะทอนใหเหนวาประเทศไทยมขดความสามารถในการรองรบการเคลอนยายประชากร ทรพยากร การลงทน มความกาวหนาทางเทคโนโลย และการมสวนรวมในเวทโลก ซงสรางแรงกดดนใหกบการจดการศกษาเปนอยางมากตอบทบาทความเปนนานาชาตใหเปนทยอมรบมากขน โดยมการจดอนดบการศกษาระดบอดมศกษาผานตวชวดท เปนสากลสะทอนมตการพฒนาของอดมศกษาในแตละประเทศ สงผลตอแนวคดการผลต และพฒนาคนในประเทศ เชน กระแส 21st Century Skills และอทธพลของดจทลและเทคโนโลย (Digitization)

ฉบบราง


ง

P a g e | - 5 -


รปแบบการใชชวตแบบปจเจกบคคล (Individualization) และการอยโดยพงการอาศยกน (Commonization) อดมศกษาจงตองปรบตวเพอยกระดบคณภาพและมาตรฐานใหเปนทยอมรบในระดบสากล ผลตก าลงคน ทมศกยภาพแขงขนไดในตลาดแรงงานโลกอยางแทจรง และสงเสรมใหเกดการเคลอนยายก าลงคนอดมศกษาเพอแลกเปลยนประสบการณ องคความร เทคโนโลย ตลอดจนความเชยวชาญเฉพาะดานใหน ากลบมา พฒนาประเทศ

จากปจจยแวดลอมภายนอกในขางตนจะตระหนกไดถงความส าคญของควำมกำวหนำ ทำงเทคโนโลยภายในประเทศทตองปรบเปลยนสยคอตสาหกรรม 4.0 ( Industry 4.0 ประกอบดวย Cyber – Physical System Internet of Things และ Cloud Computing) เพอผลกดนใหประเทศไทยกาวขามกบดกรายไดปานกลาง โดยภาคอตสาหกรรมไทยไดจ าแนกกลมอตสาหกรรมในปจจบนออกเปน 3 กลมใหญตามมลคาทางเศรษฐกจและแนวโนมการเตบโตในอนาคต ไดแก กลม First S – Curve กลม New S – Curve และกลมอตสาหกรรมทควรปฏรปใชเทคโนโลยแบบเดมและการเตบโตมจ ากด ซงกลมอตสาหกรรมนจะเปนกลไกหลกในการขบเคลอนเศรษฐกจเพออนาคต (New Engine of Growth) และเปนเครองมอในการผลกดนใหประเทศกาวเขาสประเทศไทย 4.0 (Thailand 4.0) สงผลตอการเปลยนแปลง วธท างานของภาคธรกจ ความตองการเชอมโยงฐานขอมลขนาดใหญ (Big Data) การขยายตวของผใชอนเตอรเนต การปรบรปแบบเศรษฐกจของประเทศเข าส เศรษฐกจดจท ล (Digital Economy) และการ เร ยนร ผ า น ส ง ค ม ด จ ท ล ( Digital Society) ทงน การเปลยนแปลงของเทคโนโลย ในภาคอตสาหกรรมย งคงมน ยตอ การพฒนาบคลากรใหมทกษะความรใ ห ม ๆ ร อ ง ร บ ก า ร เ ปล ย นผ า นส การ ใช เ ทค โน โลย แบบบ รณาการ ศาสตรขนสงขน รวมถงการก าหนด กล ม อาช พ ใหม ขอ งคนย ค ใหม ให ตอบสนองความตองการของอตสาหกรรม อยางไรกตามความกาวหนาของเทคโนโลยยงเปนโอกาสในการเพมชองใหประชาชนทกวยไดเขาถงการศกษาและลดความเหลอมล าจากมตรายไดและมตเชงพนท ซงผลกระทบตอทศทางการผลตก าลงคนของอดมศกษา ซงจะตองผลตบณฑตใหมทกษะอาชพตรงกบความตองการของตลาดงาน

ภำพท 1.4 กลมอตสาหกรรมในอนาคต

ฉบบราง


ง

P a g e | - 6 -


สวนกำรปรบเปลยนบทบำทภำครฐภายใตรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พ.ศ. 2560 ซงก าหนดใหรฐบาลจดท ายทธศาสตรชาตระยะ 20 ปและด าเนนการปฏรปประเทศในดานตาง ๆ รวมถง ดานการศกษาเพอเปนหลกประกนแนวทางพฒนาของประเทศใหเกดทศทางทชด เจน สงผลใหบทบาทการศกษาไดเปลยนแปลงไปโดยใหความส าคญกบการปฏรประบบการศกษา โดยสงเสรมใหผเรยนทกชวงวย มคณลกษณะและทกษะการเรยนรทควรมในศตวรรษท 21 (3Rs8Cs) การมสวนรวมในการจดการศกษา จากทกภาคสวนซงตองครอบคลมถงการศกษาตลอดชวต (Lifelong learning) การผลตบณฑตเพอตอบสนองความตองการของตลาดแรงงาน การยกระดบสถาบนการศกษาเพอเทยบเคยงกบนานาชาต การใชการศกษาเขาลดปญหาความเหลอมล าทางสงคม การพลกโฉมการศกษาดวยระบบดจทล (Digitalizaiton for Educational and Learning Reform) และการบรหารการจดการศกษาภายใตหลกธรรมาภบาล บทบาท ของอดมศกษาภายใตกระทรวงการอดมศกษา วทยาศาสตร วจยและนวตกรรม ยงคงท าหนาทเปนหวรถจกรของการพฒนาประเทศ (New Growth Engines) โดยใหความส าคญกบการพฒนาก าลงคนใหมคณลกษณะและทกษะทพงประสงค (Desired Characteristics) มงเปาผลตก าลงคนใหตอบสนองความตองการ ของประเทศและใชองคความร ผลงานวจย เทคโนโลย และนวตกรรมเพอสรางมลคาเพมใหกบประเทศ ลดความซ าซอนทางกลไกภาครฐและบรหารอดมศกษาภายใตหลกธรรมาภบาลโดยถวงดลอ านาจระหวางหนวยก ากบดแล (Regulator) กบหนวยงานผใหบรการ (Providers)

ภำพท 1.5 ยทธศาสตรชาต

ฉบบราง


ง

P a g e | - 7 -


ปจจยภำยใน :

จากคณภำพกำรศกษำ ระดบอดมศกษำเปนมมมองทสะทอนให เห นความส า เ ร จและไม ส า เ ร จ ของการจดการศกษาทครอบคลม ดานผ เรยน การวจยและนวตกรรม การบรการวชาการแกส งคม และ การบร ห ารจ ดการสถาบ น ซ ง ในเบองตนสามารถว เคราะหคณภาพบณฑต จากรายงานสภาพปญหาแ ร ง ง าน ขอ งสถ านประกอบก า ร ทตองการใชบณฑตแตไมสามารถคดเลอกได แตขณะเดยวกนยงคงปรากฏอตราวางงานของบณฑตอย จงสะทอนให เหนถงปญหาชองวางระหวางระดบความสามาร ถของบณฑตกบความตองการของ สถานประกอบการ อกทง นายจางยงมมมมองตอคณสมบตของบณฑตทยงขาดทกษะคนและสงคม (Soft Skills) โดยเนนความรบผดชอบตอสงคมและสามารถตรวจสอบได ซงจ าเปนตอการปฏบตงาน ในสวนการวเคราะหขอมลดานการวจย พบวาสถาบนอดมศกษาเปนแหลงการผลตผลงานวจยทางวชาการ รวมถงการน างานวจยไปถายทอดเพอใชประโยชนมแนวโนมเพมขน แตยงกระจกตวอยเพยงบางสถาบน และในขณะเดยวกนบางสถาบนไมมผลงานในระดบนานาชาตเลย อกทง ปญหาความสมดลระหวาง ภาระงานวจยกบภาระงานสอนของอาจารยในสถาบนอดมศกษา อกทง ศกยภาพดานการวจยยงคงเปนอปสรรค ภายใตกระแสโลกาภวฒนทสงตอการจดการศกษาระดบอดมศกษาใหเกดการแขงขนในระดบสากลหรอนานาชาตมากยงขน จงท าใหผลการจดอนดบ (University Ranking) ของสถาบนอดมศกษาไทยในเวทโลก เปนสวนสะทอนคณภาพไดเชนกน ซงผลการวเคราะหอนดบมหาวทยาลยในโลก พบวา อนดบมหาวทยาลยไทย มแนวโนมลดลงจากการจดอนดบของ QS และ THE แตในบางสาขาวชามแนวโนมอนดบทด

แมวากำรเขำถงบรกำรอดมศกษำสามารถวเคราะหจากอตราการเขาเรยนในระดบอดมศกษา (Higher Education Enrollment Rate) โดยหมายถ งอตราสวนของจ านวนนกศกษาท ก าล งศกษา ในระดบอดมศกษา (ไมจ าแนกอาย) ตอจ านวนประชากรรวมของประเทศ อาย 18 -22 ป ของคนไทย พบวาการเขาถงบรการอดมศกษามสดสวนคอนขางสงเมอเทยบกบประเทศในภมภาคและมแนวโนมเพมขน แตในระยะ 20 ป (พ.ศ. 2560 - 2579) ผลกระทบจากการเปลยนแปลงโครงสรางประชากรจะท าใหจ านวนนกศกษาลดลงอยางตอเนองสงผลใหสถาบนอดมศกษาตองแขงขนกนดงดดผเรยนมากขนประกอบกบเผชญความเสยงทางการเงน

ภำพท 1.6 เปรยบเทยบจ านวนผวางงานจ าแนกตามระดบการศกษาทส าเรจ

ฉบบราง


ง

P a g e | - 8 -


อยางไรกตาม ควำมเทำเทยมและควำมเปนธรรมยงคงเปนปญหาเนองจากนกศกษา จากครอบครวรายไดสงมกเรยนเกงและไดรบโอกาสเรยนในสถาบนอดมศกษาคณภาพสงของรฐซงมคาใชจายทางการศกษาต ากวา โดยภาครฐใหการสนบสนนนกศกษาจากครอบครวผมรายไดนอยดวยกลไกกองทน ใหกยมเพอการศกษา (กยศ.) แตกลไกดงกลาวยงคงประสบปญหาจากการไมมงานท าหรอท างานต าระดบ ซงคาตอบแทนไมเพยงพอตอการด ารงชพท าใหไมสามารถช าระคนเงนกยมเพอการศกษา จงกลายเปนปญหาเกยวพนระหวางภาระทางงบประมาณแผนดนและอปสรรคกดกนโอกาสการเขาถงการศกษา รวมถงสะทอนวา

คณภาพการจดการศกษาไมสามารถยกระดบคณภาพชวตไดอยางทควรเปน ในสวนของการจดการศกษาส าหรบ ผพการในระดบอดมศกษายงคงมปญหาดานการวางระบบสนบสนน ผพการและความเขาใจของบคลากรผรบผดชอบในการจดการศกษาใหเกดความเปนธรรมและเทาเทยมกนกบนกศกษาปกต

ประสทธภำพกำรบรหำรของทงระบบอดมศกษาและสถาบนอดมศกษายงเปนประเดน ทส าคญตอการพฒนา เชน ระบบการวางแผนตองสอดคลองกบระบบการจดสรรงบประมาณ ขาดระบบประเมนประสทธภาพและประสทธผลการด าเนนงานในระบบอดมศกษาท าใหไมสามารถชน าใหเหนความส าเรจของการจดการอดมศกษาทงระบบได ในสวนของระบบฐานขอมลสารสนเทศยงขาดคณภาพทด ทถกตองและทนสมยเปนปจจบน ขาดการวเคราะหดชนวเคราะหประสทธภาพการผลตบณฑต ตลอดจนความสญเปลาทางการศกษา ขาดระบบการประเมนผลดานการวจยในภาพรวมของประเทศ ระบบการจดสรรงบประมาณไมสามารถสรางเงอนไขในการกระตนใหสถาบนอดมศกษาพฒนาประสทธภาพบนฐานทรพยากร ทมตนทนอยางเหมาะสม รวมถงขาดการวางแผนดานก าลงคนในแตละสาขาวชา สะทอนวาระบบบรหาร ของสถาบนอดมศกษามลกษณะออนแอปรบตวลาชา ไมสามารถตอบสนองตอการเปลยนแปลงของสงคม และโลกาภวฒน

ภำพท 1.7 ตวเลขคนจนจ าแนกตามวฒการศกษา

ฉบบราง


ง

P a g e | - 9 -


กำรตอบสนองกบบรบททเปลยนแปลงไปอยางรวดเรวและตอเนอง เปนความทาทาย ของอดมศกษาทจะตองปรบตวใหทน เพอทจะสามารถผลตก าลงคนไดตรงกบความตองการแรงงาน ทเปลยนแปลงไป ผลตงานวจยทเปนประโยชนในเชงพาณชย และเชอมโยงองคความรทางวชาการไปส การท างานจรงทงในภาครฐ ภาคอตสาหกรรม ภาคเกษตรกรรม ภาคบรการ ตลอดจนชมชนและประชาสงคม เพอใหทกภาคสวนสามารถรวมกนขบเคลอนประเทศไดตามเปาหมาย

51. Thai

Global Innovation Index 2017- Global Ranking

ภำพท 1.8 Global Innovation Index 2017 Global : Rangking

ฉบบราง


ง

P a g e | - 10 -



1.2 นโยบำย ยทธศำสตร และแผนทเกยวของ

จากการวเคราะหสภาพแวดลอมและปจจยอนมผลกระทบตออดมศกษา ในขางตนนน ท าใหทราบถงแนวโนมทอดมศกษาตองปรบตวในอนาคต แตอยางไรกตามการวเคราะหยทธศาสตร และนโยบายส าคญทกระดบทเกยวของกบการจดการศกษาในระดบอดมศกษา จะเปนสวนเชอมโยงทศทาง การพฒนาประเทศสการก าหนดเปาหมาย ยทธศาสตร และแนวทางของระบบอดมศกษา ตลอดจนถง การก าหนดแนวทางการผลตก าลงคนของประเทศไดอยางชดเจนมากยงขน ดงนน จงสรปสาระส าคญของยทธศาสตรและนโยบายหลกทน ามาวเคราะห ดงน

1. ยทธศำสตรชำต (พ.ศ. 2561-2580)

ยทธศาสตรชาต พ.ศ. 2561-2580 อนเปนยทธศาสตรชาตระยะยาวฉบบแรกของประเทศไทย ท าหนาทเปนกรอบชน าทศทางการพฒนาประเทศในทกมตตลอดระยะเวลา 20 ปขางหนา ซงก าหนดวสยทศนและเปาหมายการพฒนาโดยยดคตพจนของประเทศ “มนคง มงคง ยงยน” ดงปรากฏรายละเอยด ในภาพท 1.9 วสยทศนประเทศไทย 2580

ในระยะยาวการก าหนดทศทางการพฒนาประเทศตองครอบคลมการเตบโตของสภาพเศรษฐกจและสงคมของประเทศ แกไขปญหาและเสรมจดออนอนเปนปจจยฉดรงการพฒนา ดงนน เพอใหทศทาง ของประเทศมแนวทางตอบโจทยเปาหมายอยางชดเจนในทกมต ยทธศาสตรส าหรบขบเคลอนจงประกอบดวย 6 ยทธศาสตร ไดแก

ยทธศำสตรท 1 ดำนควำมมนคง (1) ประชาชนอยด กนด มความสข (2) บานเมองมความมนคงในทกมตและทกระดบ (3) กองทพ หนวยงานดานความมนคง ภาครฐ ภาคเอกชน และภาคประชาชน มความพรอม ในการปองกนและแกไขปญหาความมนคง (4) ประเทศไทยมบทบาทดานความมนคงเปนทชนชมและไดรบ การยอมรบโดยประชาคมระหวางประเทศ และ (5) การบรหารจดการความมงคงมผลส าเรจทเปนรปธรรมอยางมประสทธภาพ

ยทธศำสตรท 2 ดำนกำรสรำงควำมสำมำรถในกำรแขงขน (1) ประเทศไทยเปนประเทศทพฒนาแลว เศรษฐกจเตบโตอยางมเสถยรภาพและยงยน และ (2) ประเทศไทยมขดความสามารถในการแขงขนสงขน

ยทธศำสตรท 3 ดำนกำรพฒนำและเสรมสรำงศกยภำพทรพยำกรมนษย (1) คนไทยเปนคนด คนเกง มคณภาพ พรอมส าหรบวถชวตในศตวรรษท 21 และ (2) สงคมไทยมสภาพแวดลอมทเออและสนบสนน ตอการพฒนาคนตลอดชวงชวต

ฉบบราง


ง

P a g e | - 11 -


ยทธศำสตรท 4 ดำนกำรสรำงโอกำสและควำมเสมอภำคทำงสงคม (1) สรางความเปนธรรม และลดความเหลอมล าในทกมต (2) กระจายศนยกลางความเจรญทางเศรษฐกจและสงคม เพมโอกาส ใหทกภาคสวนเขามาเปนก าลงของการพฒนาประเทศในทกระดบ และ (3) เพมขดความสามารถของชมชนทองถนในการพฒนา การพงตนเองและการจดการตนเองเพอสรางสงคมคณภาพ

ยทธศำสตรท 5 ดำนกำรสรำงควำมเตบโตบนคณภำพชวตทเปนมตรตอสงแวดลอม (1) อนรกษ และรกษาทรพยากรธรรมชาต สงแวดลอม และวฒนธรรม ใหคนรนตอไปไดใชอยางยงยนมสมดล (2) ฟนฟและสรางใหมฐานทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม เพอลดผลกระทบทางลบจากการพฒนา สงคมเศรษฐกจของประเทศ (3) ใชประโยชนและสรางการเตบโตบนฐานทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมใหสมดลภายในขดความสามารถของระบบนเวศ และ (4) ยกระดบกระบวนทศน เพอก าหนดอนาคตประเทศดานทรพยากรธรรมชาตสงแวดลอมและวฒนธรรม บนหลกของการมสวนรวมและธรรมาภบาล

ยทธศำสตรท 6 ดำนกำรปรบสมดลและพฒนำกำรบรหำรจดกำรภำครฐ (1) ภาครฐมวฒนธรรมการท างานทมงผลสมฤทธและผลประโยชนสวนรวม ตอบสนองความตองการของประชาชนไดอยางสะดวก รวดเรว โปรงใส (2) ภาครฐมขนาดทเลกลง พรอมปรบตวใหทนตอการเปลยนแปลง (3) ภาครฐมความโปรงใส ปลอดการทจรตและประพฤตมชอบ และ (4) กระบวนการยตธรรม เปนไปเพอประโยชนตอสวนรวม ของประเทศ

ภำพท 1.9 : วสยทศนประเทศไทย 2580 ทมา : ยทธศาสตรชาต พ.ศ. 2561 – 2580, ส านกงานสภาพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต, 2561

ฉบบราง


ง

P a g e | - 12 -


2. แผนแมบทภำยใตยทธศำสตรชำต

“แผนแมบทภายใตยทธศาสตรชาต” จดท าขนเพอก าหนดทศทาง เปาหมาย และตวชวดของ การพฒนาประเทศภายใตยทธศาสตรชาตใหชดเจนขน โดยแบงชวงระยะเวลาของการพฒนาออกเปน 4 ชวง ชวงละ 5 ป อนจะท าใหทศทางการพฒนามความยดหยน พรอมทง สามารถปรบเปลยนใหสอดคลองกบเงอนไขของแตละชวงเวลา และสามารถปรบปรงพฒนาการด าเนนงานใหมประสทธภาพและประสทธผล ไดอยางตอเนอง ซงไดจ าแนกตามประเดนการพฒนาออกเปน 23 ประเดน

ในสวนของการขบเคลอนแผนแมบทผานภารกจดานการอดมศกษา ไดค านงถงบทบาท ในเชงนโยบายและพนธกจของสถาบนอดมศกษาเปนหลก ซงสามารถสรปประเดนทเกยวของจากแผนแมบทจ านวน 17 ฉบบ ดงน ประเดนความมนคง ประเดนการตางประเทศ ประเดนการเกษตร ประเดนอตสาหกรรมและบรการแหงอนาคต ประเดนการทองเทยว ประเดนผประกอบการและวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอมยคใหม ประเดนเขตเศรษฐกจพเศษ ประเดนการปรบเปลยนคานยมและวฒนธรรม ประเดนศกยภาพคนตลอดชวงชวต ประเดนการพฒนาการเรยนร ประเดนศกยภาพการกฬา ประเดนพลงทางสงคม ประเดนเศรษฐกจฐานราก ประเดนการเตบโตอยางยงยน ประเดนการบรการประชาชนและประสทธภาพภาครฐ ประเดน การตอตานการทจรตและประพฤตมชอบ และประเดนการวจยและพฒนานวตกรรม จากสาระส าคญในแผนแมบททง 17 ฉบบขางตน สามารถสงเคราะหเปนบทบาทของอดมศกษาตอการขบเคลอนประเดนแผนแมบทไดดงน กำรสรำงคนไทยใหมทกษะกำรเรยนร และทกษะ ทจ ำเปนของโลกศตวรรษท 21 โดยมการจดการศกษาระดบอดมศกษาใหไดมาตรฐานและมคณภาพทด โดยเพมประสทธภาพกลไก แนวทางและระบบ การเรยนการสอนในระดบอดมศกษาใหเออตอ การปรบตวของสถาบนอดมศกษาทรบผลกระทบจากการเปลยนแปลงในหลายปจจย เชน การลดลงของจ านวนประชากร แนวโนมการเตบโตทางเศรษฐกจและสงคมของประเทศ การเปลยนแปลงเทคโนโลยดจทล ความคาดหว งตอคณภาพของบณฑต ทตอบโจทย ภาคอตสาหกรรมและบรการ และโอกาสการเขาถงการศกษาระดบอดมศกษา เปนตน หากอดมศกษาบรรลเปาหมายหลกในการสราง และพฒนาคนไทยใหมคณภาพแลวจะสามารถ ตอบโจทยประเดนพฒนาภายใตแผนแมบท

ในหลายฉบบ อนเนองจากคนคอปจจยหลกของ การพฒนาประเทศ กำรจดระบบรองรบกำรจดกำรเรยนรตลอดชวต หมายรวมถงการพฒนาสภาพแวดลอมใหเออตอ การสร างโอกาสการเข าถ งทางการศกษาระดบ อดมศกษา จดท า Credit Bank เพอเปดกวางใหรปแบบการศกษาสมพนธกบกระบวนการใชชวตของคนในศตวรรษท 21 ก าหนดทศทางรองรบ การพฒนาทกษะก าลงแรงงานและทกษะส าหรบผสงอาย กำรสร ำ งและพฒนำองค ควำมร ง ำนวจ ย โครงสรำงพนฐำนดำนวทยำศำสตร เทคโนโลย และนวตกรรม เพอกาวขามกบดกรายไดปานกลางจ า เป นต อ ง ใ ช ว ทยาศาสตร และ เทค โน โลย เขาผลกดนขดความสามารถในทกมตของประเทศ

ฉบบราง


ง

P a g e | - 13 -


ดงนน หลายภาคสวนจ งคาดหว งตอบทบาท ของอดมศกษาซงเปนแหลงวทยาการและบคลากรผเชยวชาญชวยยกระดบคณภาพและแกไขปญหา อาท การสงเสรมวจย พฒนา และประยกตใชนวตกรรมในภาคการเกษตรเปาหมายของประเทศเพอสรางมลคาสนคาเกษตร ตอยอดโครงสรางพ นฐานให เปนแหล งสนบสนนการถ ายทอดเทคโนโลยทงในและตางประเทศ สงเสรมการน าทรพยสนทางปญญาไปใชประโยชน และสงเสรมอตสาหกรรมการแพทยททนสมยมมลคาเพม เปนตน กำรสงเสรมสถำนะและบทบำทของประเทศไทยในประชำคมโลกผำนกำรแลกเปลยนองคควำมร เทคโนโลย และนวตกรรม รวมถงเรยนรแนวปฏบตทเปนเลศจากประเทศทมศกยภาพในสาขาทเปนประโยชนตอการพฒนาประเทศไทย การเสรมสรางความรวมมอในดานการยกระดบการศกษา การพฒนาทรพยากรมนษยและแรงงานเพอเพมขดความสามารถของคนไทยและดงดดคนไทยทมความสามารถ ในตางประเทศ โดยค านงถงความสมดลระหวาง การพฒนาเศรษฐกจและความยงยน สถำบนอดมศกษำเปนกลไกส ำคญขบเคลอนประเดนแผนแมบทผำนพนธกจกำรใหบรกำรวชำกำร โดยน าองคความรถายทอดสภาคชมชน ภาคบรการ และภาคอตสาหกรรม อาท รวมพฒนาศกยภาพเกษตรกรในการเขาถงและใชประโยชนจากเทคโนโลยและนวตกรรมทางการเกษตร รวมพฒนาทกษะอตสาหกรรมใหมเพอเตรยมรบมอกบการเปลยนแปลงเทคโนโลย เสรมสรางศกยภาพในธรกจการทองเท ยว รวมท ง ใหความรทาง

ดานการพฒนาตอยอดเปนสนคา จดทะเบยน ก า ร ค ม ค ร อ ง ก า ร ใ ช ท ร พ ย ส น ท า ง ป ญ ญ า และภมปญญา อกท ง ใหภาคการศกษาเปนเ ค ร อ ข า ยส า ค ญ เ ช อ ม โ ย งกล ไกก า รพฒนา ระดบพนท ประชาชน ชมชน และองคกรภาครฐ กำรพฒนำกำรบรหำรจดกำรเพอตอบสนอง กำรปฏรประบบรำชกำร ทกหนวยในระดบอดมศกษาตองยดถอตอหลกธรรมาภบาล โดยสงเสรมใหเจ าหนาทปฏบต งานอยางโปรงใส เปนธรรม ต ร ว จ ส อ บ ไ ด ด า เ น น ก า ร ป ร บ ป ร ง ร ะ บ บ และโครงสรางขององคกรใหเออตอการลดการใชดลพนจในการปฏบตงาน ของเจาหนาทดวยวธปฏบตทชดเจนตรวจสอบได จดท างบประมาณตอบสนองต อ เป าหมายตามยทธศาสตร ชาต ก าหนดให ม การต ดตามประ เ ม น ผลส ม ฤทธ การด าเนนการเปดโอกาสใหผมสวนไดสวนเสย เ ข ามาม ส วนร วม ในการต ดตามประ เม นผล และจดใหมการรายงานการตดตามประเมนผล ในการบรรลเปาหมายตอสาธารณะ เสรมสราง ความเขมแขงในการบรหารงานบคคลในภาครฐ ใ ห เ ป น ไปตามระบบคณธร รมอย า งแท จ ร ง และพฒนาใหมความรความสามารถสง มทกษะ การค ดว เ คราะห และการปรบต ว ใหท นต อ การเปล ยนแปลง สร างผ น าทางยทธศาสตร ในหนวยงานภาคร ฐท กระดบให เปนผ น าท ม ความคดเชงกลยทธ พฒนารปแบบบรการภาครฐผ านการน า เทคโนโลย ด จ ท ลมาประย กต ใช และใหความส าคญกบผรบบรการ

ฉบบราง


ง

P a g e | - 14 -


3. แผนกำรปฏรปประเทศ

แผนการปฏรปประเทศ 11 ดาน ไดก าหนดใหมความสอดคลองกบยทธศาสตรชาต เพอขบเคลอนเรงรดประเดนส าคญและปลดลอคขอจ ากดในการด าเนนงานแกภาคสวนตาง ๆ ใหเกดผลส าเรจตามเปาหมาย ประกอบกบแผนปฏรปประเทศดานการศกษาจะผลกดนใหเกดผลสมฤทธดานทรพยากรมนษยในสงคมไทยใหมคณภาพทดขน ผานกลไกการจดการศกษาทเปนพนฐานส าคญของการพฒนาประเทศ ซงไดสรปสาระส าคญของแผนการปฏรปประเทศไว ดงน

1 . แผนกำรปฏ ร ปประ เทศ ด ำนกำร เม อ ง มเปาหมายเพอใหประชาชนมความรความเขาใจ และมสวนรวมกบกจกรรมทถกตองเกยวกบการปกครองในระบอบประชาธ ปไตยอ นม พระมหากษ ตร ย ทรงเปนประมข กจกรรมของพรรคการเมอง ตองเปนไปโดยเปดเผยและตรวจสอบได และมกลไกก าหนดความรบผดชอบของพรรคการเมอง ผด ารงต าแหนงทางการเมอง รวมถงมกลไกแกไขปญหาความขดแยงทางการเมองโดยสนตวธ

2. แผนกำรปฏรปประเทศดำนกำรบรหำรรำชกำรแผนดน จดท าขนเพอตองการปรบเปลยนภาครฐ ใหเปน “ภาครฐของประชาชนเพอประชาชน” โดยม เปาหมายการจดการภาครฐให เปดกว าง และเชอมโยงขอมลดวยระบบดจทล โครงสรางขององคกรมขนาดกะทดรดแตแขงแรงดวยระบบบรหารและบรการประชาชนบนฐานดจทลอยางโปรงใส ทนสมยและรวดเรว บคลากรภาครฐมคณภาพสง และหนวยงานภาครฐตองสรางวฒนธรรมตอตาน การทจรตคอรรปชนในหนวยงานและภาคสงคม

3. แผนกำรปฏรปประเทศดำนกฎหมำย มกรอบการด า เนนการตามวตถประสงคท ก าหนดไว ในรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทยเปนหลก โดยพจารณาประกอบกบกลไกการปฏรปกฎหมาย ทมอย ในปจจบน ซ งก าหนดเปนเปาหมายหรอ

ผลอนพงประสงคเพอใหมกลไกตาง ๆ อาท กลไก การออกกฎหมายทดเทาทจ าเปน กลไกการตรากฎหมายเพอขจดความเหลอมล าและเพมความสามารถทางการแขงขนของประเทศ กลไกการเขาถงกฎหมายของประชาชน ทงในดานการมสวนรวมเสนอรางกฎหมายและดานความรเขาใจในระบบกระบวน การยตธรรม การยกเลกและปรบปรงกฎหมาย ท ล า สม ย เป นอ ปสร รค พฒนากระบวนการ ทางกฎหมายใหรวดเรว รอบคอบ ใชเทคโนโลย เขามามสวนสนบสนนมากขน รวมถงการปฏรป การเรยนการสอนเพอสรางและพฒนานกกฎหมาย ใหเปนผประกอบวชาชพทด

4. แผนกำรปฏรปประเทศดำนกระบวนกำรยตธรรม ก าหนดเปาหมายใหการด า เนนงาน ในทกขนตอนมก าหนดระยะเวลาทชดเจน มกลไก การบงคบการตามกฎหมายอยางเครงครด สามารถชวยเหลอประชาชนผมอรรถคดใหเขาถงกระบวนการยตธรรมโดยเสมอภาคลดความเหลอมล า ในสวน ของการบรหารงานยตธรรมตองเกดกระบวนทศน เพอใหสงคม โดยปรบปรงระบบนตวทยาศาสตร ใหมมาตรฐาน สรางวฒนธรรมองคกร มงอ านวยค ว า ม ย ต ธ ร ร ม ด ว ย ค ว า ม ส ะ ด ว ก ร ว ด เ ร ว ความปลอดภยอยางยงยน อกทง กระบวนการยตธรรมตองมประสทธภาพเออตอการแขงขน ทางเศรษฐกจของประเทศ

ฉบบราง


ง

P a g e | - 15 -


5. แผนกำรปฏรปประเทศดำนเศรษฐกจ จะสงผลใ ห เ ก ด ผ ล ตภ าพส ง ข น ( higher productivity) ความสามารถในการแขงขนในระดบประเทศสงขน (more competitive) การเตบโตอยางครอบคลม ทวทกภาคสวน (more inclusive) และอยางยงยน (more sustainable) และสถาบนทางเศรษฐกจ มสมรรถนะส ง (high performance economic institution)

6. แผนกำรปฏรปประเทศดำนทรพยำกรธรรมชำตและสงแวดลอม ก าหนดกรอบการปฏรปครอบคลมดานทรพยากรทส าคญของประเทศ ไดแก ทรพยากรทางบก ทรพยากรน า ทรพยากรทางทะเลและชายฝง ความหลากหลายทางชวภาพ ปฏรปสงแวดลอม และระบบบรหารจดการ ซงตงเปาหมายใหทรพยากร ธรรมชาตไดรบการรกษา ฟนฟใหสมบรณและยงยน เกดความสมดลระหวางการอนรกษและการใชประโยชน ผานการบรหารจดการทมประสทธภาพบนความรวมมอของทกภาคสวน

7. แผนกำรปฏรปประเทศดำนสำธำรณสข มเปาหมายใหประชาชนทกภาคสวนมความรอบรดานสขภาพ มสวนรวมในการวางระบบในการดแลสขภาพ ไดรบโอกาสทเทาเทยมกนในการเขาถงบรการสาธารณสขทจ าเปน และอยในสภาพแวดลอมท เอ อตอการมสขภาวะ ตามหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง ภายใตระบบสาธารณสขทเปนเอกภาพและการอภบาลระบบทด

8. แผนกำรปฏรปประเทศดำนสอสำรมวลชน เทคโนโลยสำรสนเทศ มงเนนการสรางดลยภาพระหว าง เสรภาพของการท าหนาท ของส อบน ค ว า ม ร บ ผ ด ช อ บ แ ล ะ ก า ร ใ ช พ น ท ด จ ท ล

เพอการสอสารอยางมจรรยาบรรณ ด ารงรกษาเสรภาพของการแสดงออก การรบรของประชาชน ดวยความเชอวา เสรภาพของการสอสารคอเสรภาพของประชาชนตามแนวทางของประชาธปไตย

9. แผนกำรปฏรปประเทศดำนสงคม เพอใหคนไทยม ก า รปร บ เ ปล ย นพฤต ก ร รม ไปส ก า ร ม จตสาธารณะเพมขนและมหลกประกนทางรายได ในวยเกษยณท เพยงพอตอการด ารงชวตอยางมคณภาพ ส งคมไทยเปนส งคมแห งโอกาสและ ไมแบงแยก ภาครฐมขอมลและสารสนเทศดานสงคมท บ รณาการท กหน วยงานและ เป ด โอกาสใหประชาชนสามารถ เข าถ ง ได ช มชน/ท อ งถ น มความเขมแขง โดยสามารถจดการกนเองและท างานรวมกบภาคสวนตาง ๆ ได

10. แผนกำรปฏรปประเทศดำนพลงงำน สงผลใหกระบวนการแขงขนดานกจการพลงงานมความเปนธรรมมากขนภายใตกลไกตลาดทเหมาะสม พลงงานของประเทศมความมนคง เพยงพอตอประชาชน ทกคนและทกภาคสวนสามารถเขาถงและไดรบ การบรการทมคณภาพในระดบราคาท เปนธรรม การมสวนรวมจากทกภาคสวนจะชวยยกระดบ ธรรมาภบาลในการบรหารจดการพลงงานใหเปนไปตามมาตรฐานสากล การวางแผนและเตรยมความพรอมระบบโครงสรางพนฐานเพอสนบสนนการเตบโต ของพลงงานทางเลอก

11. แผนกำรปฏรปประเทศดำนกำรปองกน และปรำบปรำมกำรทจรตและประพฤตมชอบ มเปาหมายใหประเทศไทยมระดบคะแนนดชน กา ร ร บ ร ก า รท จ ร ต ( Corruption Perceptions Index: CPI) อยใน 20 อนดบแรกของโลกในป 2579

ฉบบราง


ง

P a g e | - 16 -

12. แผนกำรปฏรปประเทศดำนกำรศกษำ เปนสวนหนงของการปฏรปประเทศใหบรรลผล

ตามยทธศาสตรชาตก าหนดไว โดยใหความส าคญกบการศกษาอนเปนปจจยพนฐานของการพฒนาประเทศ ซงไดวเคราะหสภาพปญหาและความทาทายของระบบการศกษาไทย ประกอบกบขอเสนอเพอการปฏรปการศกษาของหนวยตางๆ ก าหนดเปนแผนงานเพอการปฏรป 7 เรอง จ าแนกเปน 29 ประเดน ดงน

เรองท 1 : การปฏรประบบการศกษาและการเรยนรโดยรวมของประเทศ โดยพระราชบญญตการศกษาแหงชาตฉบบใหมและกฎหมายล าดบรอง มประเดนปฏรป 5 ประเดน ไดแก 1) การมพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. .... และมการทบทวน จดท า แกไข และปรบปรงกฎหมายทเกยวของ 2) การสรางความรวมมอระหวางรฐ องคกรปกครองสวนทองถนและเอกชน เพอการจดการศกษา 3) การขบเคลอนการจดการศกษาเพอการพฒนาตนเองและการศกษาเพอการเรยนรตลอดชวต รองรบการพฒนาศกยภาพคนตลอดชวงชวต 4) การทบทวนและปรบปรงแผนการศกษาแหงชาต 5) การจดตงส านกงานคณะกรรมการนโยบายการศกษาแหงชาต

เรองท 2 : การปฏรปการพฒนาเดกเลกและ เดกกอนวยเรยน มประเดนปฏรป 2 ประเดน ไดแก 1) การพฒนาระบบการดแล พฒนา และจดการเรยนร เพอใหเดกปฐมวยไดรบการพฒนารางกาย จตใจ วนย อารมณ สงคมและสตปญญาใหสมกบวย 2) การสอสารสงคมเพอสรางความเขาใจในการพฒนาเดกปฐมวย

เร องท 3 : การปฏรปเพอลดความเหลอมล า ทางการศกษา มประเดนปฏรป 3 ประเดน ไดแก 1) ก า รด า เน นการ เพ อ ลดความ เหล อมล า ทางการศกษา 2) การจดการศกษาส าหรบบคคลพการ บคคล ทมความสามารถพเศษ และบคคลทมความตองการดแลเปนพเศษ 3) การยกระดบคณภาพการจดการศกษาในพนทหางไกล หรอในสถานทศกษาทตองมการยกระดบคณภาพอยางเรงดวน

เรองท 4 : การปฏรปกลไกและระบบการผลต คดกรอง และพฒนาผประกอบวชาชพคร และอาจารย มประเดนปฏรป 5 ประเดน ไดแก 1) การผลตคร และคดกรองคร เพอใหไดคร ทมคณภาพตรงกบความตองการของประเทศ และมจตวญญาณของความเปนคร 2) การพฒนาวชาชพคร 3) เสนทางวชาชพคร เพอใหครมความกาวหนา ไดรบคาตอบแทนและสวสดการทเหมาะสม 4) การพฒนาผบรหารสถานศกษา เพอยกระดบคณภาพการจดการศกษาในสถานศกษา 5) องคกรวชาชพคร และการปรบปรงกฎหมาย ทเกยวของ

ฉบบราง


ง

P a g e | - 17 -

เรองท 5 : การปฏรปการจดการเรยนการสอน เพอตอบสนองการเปลยนแปลงในศตวรรษท 21 ประกอบดวยประเดนปฏรป 8 ประเดนไดแก 1) การปรบหลกสตร พรอมกระบวนการจด การเรยนการสอน และการประเมนเพอพฒนา การเรยนรเปนหลกสตรฐานสมรรถนะ 2) การจดการศกษาเพอเสรมสรางคณธรรม และจรยธรรม 3) การประเมนคณภาพการจดการศกษาระดบชาตและระบบคดเลอกเขาศกษาตอ 4) การพฒนาคณภาพระบบการศกษา 5) ระบบความปลอดภยและระบบสวสดการ ของผเรยน 6) การปฏรปอาชวศกษา เพอสรางขดความสามารถในการแขงขนของประเทศ 7) การปฏรปอดมศกษาเพอยกระดบคณภาพ เพมขดความสามารถในการแขงขนประสทธภาพและธรรมาภบาลของระบบอดมศกษา 8) การจดต งสถาบนหลกสตรและการเรยนรแ ห ง ช า ต ( National Institute of Curriculurm and Learning)

เรองท 6 : การปรบโครงสรางของหนวยงาน ในระบบการศกษาเพอบรรลเปาหมาย ในการปรบปรงการจดการเรยนการสอน และยกระดบ

คณภาพของการจดการศกษา ประกอบดวยประเดนปฏรป 3 ประเดนไดแก 1) สถานศกษามความเปนอสระในการบรหาร และจดการศกษา 2) พนทนวตกรรมศกษา 3) การปรบปรงโครงสรางของกระทรวงศกษาธการ

เรองท 7 : การปฏรปการศกษาและการเรยนร โดยการพลกโฉมดวยระบบดจทล (Digitalization for Educational and Learning Reform)ประกอบดวยประเดนปฏรป 3 ประเดน ไดแก 1) การปฏรปการเรยนรดวยดจทลผานแพลตฟอรมการเรยนรดวยดจทลแหงชาต (Digital Learning Reform : National Digital Learning Platform (NDLP)) 2) ระบบขอมลสารสนเทศเพอการศกษา (big data for education) 3) ก า ร พ ฒ น า ค ว า ม เ ป น พ ล เ ม อ ง ด จ ท ล (digital citizenship) ในดานความฉลาดรดจทล ( digital literacy) ค ว า ม ฉ ล า ด ร ส า ร ส น เ ท ศ (information literacy) ความฉลาดรสอ (media literacy) เพอการรวธการเรยนร (learning how to learn) ในการเรยนรตลอดชวต ตลอดจนการมพฤตกรรม ทสะทอนการรกตกา มารยาท และจรยธรรมเกยวกบการใชสอและการสอสารบนอนเทอรเนต

ฉบบราง


ง

P a g e | - 18 -


4. แผนพฒนำเศรษฐกจและสงคมแหงชำต ฉบบท 12 (พ.ศ. 2560-2564)

ท าหนาทเปนแผนขบเคลอนการพฒนาตามยทธศาสตรชาต 20 ป ในหวงระยะ 5 ปแรก เพอมงเตรยมความพรอมและวางรากฐานในการยกระดบประเทศไทยใหบรรลตามวสยทศนและเปาหมาย แหงอนาคตในอก 20 ปขางหนา “ประเทศไทยมควำมมนคง มงคง ยงยน เปนประเทศพฒนำแลว ดวยกำรพฒนำตำมหลกปรชญำเศรษฐกจพอเพยง” ตอไป ซงก าหนดยทธศำสตรกำรพฒนำประเทศไว 10 ยทธศำสตร ดงน

ยทธศำสตรท 1 กำรเสรมสรำงและพฒนำศกยภำพทนมนษย มงพฒนาปรบเปลยนใหคนไทยสวนใหญ มท ศนคต และพฤตกรรมตามบรรท ดฐานท ด ของส งคมเพ มข น คนในส งคมไทยทกช วงวย ม ท กษะ ความร แ ละความสามารถ เพ ม ข น ไดรบการศกษาทมคณภาพสงตามมาตรฐานสากล และสามารถเรยนร ด วยตนเองอย างตอ เน อง ตลอดจนสถาบนทางส งคม ม ค วาม เข มแข ง และม ส วนร วม ในการพฒนาประ เทศเพ มข น โดยเฉพาะสถาบนครอบครว สถาบนการศกษา สถาบนทางศาสนา ชมชน สอมวลชน และภาคเอกชน

ยทธศำสตรท 2 กำรสรำงควำมเปนธรรมและ ลดควำม เหล อมล ำ ในส งคม ม ง เนนการลด ความเหลอมล าดานรายไดของกลมคนทมฐานะ ทางเศรษฐกจสงคมทแตกตางกน พรอมทงการแกไขปญหาความยากจน อนเปนขอจ ากดตอการพฒนาไปสประเทศทมรายไดสง ตลอดจนเพมโอกาส การเขาถงบรการพนฐานทางสงคมของภาครฐ เ พ ม ศ ก ยภาพช ม ชนและ เ ศ รษฐก จ ฐ านร าก ใหมความเขมแขง

ยทธศำสตรท 3 กำรสรำงควำมเขมแขงทำงเศรษฐกจและแขงขนไดอยำงยงยน มงเนนการขบเคลอน ใหเศรษฐกจขยายตวอยางมเสถยรภาพและยงยน โดยใหการลงทนภาคร ฐและเอกชนขยายต ว อยางตอเนอง รวมทงพฒนาภาคสงออกใหขยายตว

เพมผลตภาพการผลตของประเทศ รกษาเสถยรภาพการขยายตวทางเศรษฐกจ ตลอดจนสรางความเขมแขงใหผผลตทกระดบธรกจ

ย ท ธศำสตร ท 4 ก ำ ร เ ต บ โ ตท เ ป นม ต รก บสงแวดลอมเพอกำรพฒนำอยำงยงยน มงเนน การรกษาฟนฟและการใชประโยชนอยางยงยน สรางความมนคงดานน าโดยบรหารจดการทรพยากรน าทงระบบใหมประสทธภาพ รวมทง การบรหารจดการสงแวดลอม ตลอดจนพฒนาขดความสามารถในการลดกาซเรอนกระจก การปรบตวเพอลดผลกระทบจากการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ และการรบมอภยพบต

ยทธศำสตรท 5 กำรเสรมสรำงควำมมนคงแหงชำตเพอกำรพฒนำประเทศสควำมมงคงและยงยน ใหความส าคญในการปกปองและเชดชสถาบนพระมหากษตรย สรางความสมานฉนทสามคคของคนในชาต ลดปญหาความไมสงบในจงหวดชายแดนภาคใต ใหประชาชนในพนทมคณภาพชวตทดขนไดรบโอกาสตาง ๆ ในการด ารงชวต นอกจากนน มงเนนใหประเทศไทยมความพรอมตอการรบมอ ภยคกคามทงทางทหาร หรอแมกระทงภยคกคามด านอ น ๆ ตลอดจนต อ งพฒนา ให แผนงาน ดานความมนคงมการบรณาการสอดคลองกบนโยบายการพฒนาเศรษฐกจ สงคม ทรพยากร และสงแวดลอม

ฉบบราง


ง

P a g e | - 19 -


ยทธศำสตรท 6 กำรบรหำรจดกำรในภำครฐ กำรปองกนทจรตประพฤตมชอบและธรรมำภบำลในสงคม ใหความส าคญกบลดสดสวนคาใชจาย ดานบคลากร และเพมประสทธภาพการบรหารจดการและใหบรการของภาครฐ และประสทธภาพก า ร ป ร ะ ก อ บ ธ ร ก จ ข อ ง ป ร ะ เ ท ศ ร ว ม ท ง เพมประสทธภาพการบรหารจดการทดขององคกรปกครองส วนท อ งถ น ตลอดจน เพ ม คะแนน ดชนการรบรการทจรตใหสงขนและลดจ านวน การด าเนนคดกบผมไดกระท าความผด

ยทธศำสตรท 7 กำรพฒนำโครงสรำงพนฐำน และระบบโลจสตกส มงเนนการพฒนาโครงสรางพนฐานและระบบโลจสตกสในภาพรวมของประเทศ รวมถงการพฒนาดานพลงงาน โดยการเพมสดสวนการใชพลงงานทดแทน ลดการพงพากาซธรรมชาต ใ น ก า ร ผ ล ต ไ ฟ ฟ า พ ฒ น า เ ศ ร ษ ฐ ก จ ด จ ท ล โดยการขยายโครงขายอนเตอรเนตความเรวสง ใหครอบคลมทงประเทศ สรางผประกอบการธรกจด จ ท ลรายใหม เพ มข น และการพฒนาระบบ ความมนคงปลอดภยทางไซเบอรใหมประสทธภาพและสอดคลองตามมาตรฐานสากล เพอรบมอ ตอภยคกคามทางออนไลน ตลอดจนการพฒนา ดานสาธารณปการ (น าประปา) โดยการขยายก าลงการผลตน าประปาและกระจายโครงขายการใหบรการน าประปาใหครอบคลมพนททวประเทศ และบรหารจดการลดน าสญเสยในระบบสงน าและระบบจ าหนายน า

ยทธศำสตรท 8 กำรพฒนำวทยำศำสตร เทคโนโลย วจย และนวตกรรม มงเนนการเพมความเขมแขงดานวทยาศาสตรและเทคโนโลยของประเทศ แ ล ะ เ พ ม ค ว า ม ส า ม า ร ถ ใ น ก า ร ป ร ะ ย ก ต ใ ช วทยาศาสตร เทคโนโลย และนวตกรรม เพอยกระดบความสามารถการแขงขนของภาคการผลตและบรการ และคณภาพชวตของประชาชน

ยทธศำสตรท 9 กำรพฒนำภำค เมอง และพนทเศรษฐกจ ใหความส าคญมงเนนการลดชองวางรายได ระหว างภาคและมการกระจายรายได ท เปนธรรมมากขน เพมจ านวนเมองศนยกลาง ของจงหวดเปนเมองนาอยส าหรบคนทกกลมในสงคม ส าหร บพ นท เ ศ รษฐก จหล กม ร ะบบการผล ต ทมประสทธภาพสงและเปนมตรตอสงแวดลอม ตลอดจนการเพมมลคาการลงทนในพนทเศรษฐกจใหมบรเวณชายแดน

ยทธศำสตรท 10 ควำมรวมมอระหวำงประเทศ เพอกำรพฒนำ มเปาหมายในการสรางเครอขาย การเชอมโยงตามแนวระเบยงเศรษฐกจทครอบคลมและมการใชประโยชน ได เตมศกยภาพ มระบบ หวงโซมลคาในอนภมภาคและภมภาคอาเซยนเพมขน พรอมทงท าใหประเทศไทยเปนฐานเศรษฐกจ การคา และการลงทนทส าคญในภมภาค อนภมภาคอาเซยน และเอเชย รวมทงมการพฒนาสวนขยายจากแนวระเบยงเศรษฐกจในอนภมภาคใหครอบคลมภมภาคอาเซยน เอเชยตะวนออก และเอเชยใต ตลอดจนประเทศไทยเปนหนสวนการพฒนาทส าคญในทกระดบ

ฉบบราง


ง

P a g e | - 20 -


5. นโยบำยรฐบำลทเกยวของกบกำรพฒนำกำรอดมศกษำและกำรผลตและพฒนำก ำลงคน

พลเอก ประยทธ จนทรโอชา นายกรฐมนตรไดแถลงนโยบายของคณะรฐมนตรตอรฐสภา เมอวนพฤหสบดท 25 กรกฎาคม 2562 อนประกอบดวยนโยบายหลก 12 ดาน และนโยบายเรงดวน 12 เรอง เมอประมวลรายละเอยดค าแถลงนโยบายในสวนทเกยวของกบการพฒนาการศกษาระดบอดมศกษา การผลตและพฒนาก าลงคนของประเทศแลว จงก าหนดเปนประเดนพฒนาจ านวน 4 ประเดน พรอมดวยแนวทางด าเนนการของการอดมศกษาทตองขบเคลอน โดยสรปได ดงตอไปน

ประเดนพฒนำ 1 : กำรเตรยมและพฒนำคนไทยสศตวรรษท 21 แนวทางด าเนนการ1.1 ส ง เสรมหลกคดท ถกตองโดยสอดแทรก การปลกฝงวนยและอดมการณของคนในชาต คณธรรม จรยธรรม การมจตสาธารณะการเคารพกฎหมาย และกตกาของสงคมเขาไปในทกสาระวชาและ ในท กก จกรรม รวมถ ง สร า งความสงบ และความปลอดภยตอภยยาเสพตดตงแตระดบชมชน 1.2 สรางความรความเขาใจในขนบธรรมเนยมประ เพณ วฒนธรรมของประ เทศ เพ อ นบ าน โดยสนบสนนการเรยนรภาษาตางประเทศควบคกบการสงเสรม สรางสรรคงานศลปวฒนธรรมทเปนสากล เพอการเปนสวนหนงของประชาคมโลก

1.3 การพฒนาบณฑตพนธ ใหม ดวยการปรบรปแบบการเรยนรและการสอนเพอพฒนา 4 ทกษะความร ทกษะอาชพ และทกษะชวตกอนเขาสตลาดแรงงานของคนทกชวงวยส าหรบศตวรรษท 21 อาท การจดการศกษาเชงบรณาการกบการท างาน ปรบระบบดงดด การคดเลอก การผลตและพฒนาคร การพฒนาทกษะดานภาษาองกฤษและภาษาทสาม และการจดท าหลกสตรอบรมระยะสน 1.4 พฒนาการเรยนการสอนในรปแบบ Lifelong Learning และการรองรบ Aging Society ผานระบบดจทลเพอใชในการเรยนการสอนออนไลนแบบเปด

ประเดนพฒนำ 2 : กำรสรำงบทบำทดำนกำรอดมศกษำบนเวทโลก แนวทางด าเนนการ 2.1 สรางบทบาทของไทยในภมภาคและเวทโลกผานการขบเคลอนเปาหมายการพฒนาทย งยน ในกรอบสหประชาชาต และแสดงบทบาทประธานอาเซยนดวยการเสรมสรางความเปนปกแผน

ของอาเซยน สงเสรมกรอบความรวมมอตาง ๆ เพอน าไปสการแสวงหาโอกาสทางการคา การลงทน องคความรและนวตกรรมกบประเทศทมศกยภาพ ในภมภาคตาง ๆ ของโลก

ฉบบราง


ง

P a g e | - 21 -


ประเดนพฒนำ 3 : ผลกดนขดควำมสำมำรถในกำรแขงขนของประเทศไทย แนวทางด าเนนการ 3.1 สรางและพฒนานกวจย องคความร ผลงานวจย เ ท ค โ น โ ล ย น ว ต ก ร ร ม โ ค ร ง ส ร า ง พ น ฐ า น สภาพแวดลอม และระบบนเวศทเออตอการสงเสรมวทยาศาสตร เทคโนโลย การวจยและพฒนา และนวตกรรมเพอเพมศกยภาพดานเทคโนโลย และนวตกรรมของประเทศ 3.2 พฒนาและสงเสรมการเปนผประกอบการ เพอขบเคลอนเศรษฐกจฐานราก โดยวางรากฐานระบบเศรษฐกจของประเทศสอนาคตดวยการตอยอด

อ ตสาหกรรม เป าหมายภาย ใต แนวค ด BCG สรางกลไกสนบสนนการพฒนาขดความสามารถ ของผประกอบการขนาดกลางและขนาดยอม และวสาหกจชมชน ใหมท กษะความสามารถ ทงในการบรหารจดการธรกจสมยใหม การสรางสรรคนวตกรรม และความสามารถในการน าเทคโนโลยดจทลมาปรบใชไดมากขน 3 .3 ผลตและพฒนาก าล งคนเพ อตอบโจทยภาคอตสาหกรรมเปาหมายของประเทศ

ประเดนพฒนำ 4 : ปฏรปกลไกกำรอดมศกษำ แนวทางด าเนนการ 4.1 ก าหนดระบบท เอ อตอการพฒนาทกษะ และเพมประสทธภาพของทกชวงวย อาท การพฒนาคณภาพมาตรฐานการศกษาใหเชอมโยงกบระบบคณวฒวชาชพ โดยมกลไกการวดและประเมนผล เพอเทยบโอนความรและประสบการณหนวยการเรยนทชดเจน การสราง Career Path ส าหรบสงเสรมเยาวชนทมศกยภาพดานกฬาใหสามารถพฒนา ไปสนกกฬาอาชพ การจดใหมระบบทสามารถ รองรบความตองการพฒนาปรบปรงทกษะอาชพ ของทกชวงวย และการศกษาแนวทางการพฒนา เปนรปแบบธนาคารหนวยกต 4.2 ลดความเหลอมล าทางการศกษาแก เดก ทมความสามารถแตไมมทนทรพยเปนกรณพเศษ ตลอดจนแกไขปญหาหนสนทางการศกษา โดยการปรบโครงสรางหนกองทนเงนใหกยมเพอการศกษา และทบทวนรปแบบการใหกยมเพอการศกษา ทเหมาะสม พรอมทงสนบสนนการใชองคความร ของอดมศกษาเขามสวนรวมจดระบบการศกษา แบบพเลยงเพอยกระดบคณภาพการศกษา

4 .3 ลงทนในโครงข ายอน เทอร เน ต เกต เวย และเทคโนโลยสอสารไรสายในระบบ 5G ใหสามารถสนบสนนการเพมขดความสามารถในการแขงขน ทาง เศรษฐก จ สนบสนนนโยบายด านส งคม อาท การบรการดานการศกษา และการบรการ ดานสาธารณสข ตลอดจนสรางโอกาสการพฒนาอาชพของประชาชน 4.4 พฒนาโครงสรางและระบบการบรหารจดการภาครฐสมยใหม โดยการจดรปแบบองคกรใหม ทมความยดหยนคลองตว จดอตราก าลงและพฒนาศกยภาพเจาหนาทของรฐ ปรบเปลยนกระบวนการอนมตใหเปนระบบดจทล พฒนาโปรแกรมออนไลนเพอใหประชาชนสามารถเขาถงบรการ พฒนาระบบขอมลขนาดใหญในการบรหารราชการแผนดน (Big Data) เปดเผยขอมลเพอความโปรงใสและสรางระบบธรรมาภบาล ตลอดจนใหประชาชนมสวนรวมในการพฒนาบรการและตรวจสอบภาครฐ

ฉบบราง


ง

P a g e | - 22 -


6. นโยบำยและยทธศำสตรกำรอดมศกษำ วทยำศำสตร วจยและนวตกรรม พ.ศ. 2563 - 2570

กระทรวงการอดมศกษา วทยาศาสตร วจยและนวตกรรมไดจดท านโยบายและยทธศาสตรการอดมศกษา วทยาศาสตร วจยและนวตกรรม พ.ศ. 2563 – 2570 ขน ใหมความสอดคลองกบยทธศาสตรชาต มงเนนการพฒนานโยบายส าหรบทกกลมทงเชงพนทและระดบประเทศ และอยบนพนฐานของขอเทจจรงทมขอมลสนบสนน (Evidence – based Policy) โดยก าหนดเปาหมายหลกและทศทางเชงยทธศาสตร (Strategic Objectives) รวมถงประเดนส าคญ (Key Issues) ในการพฒนาอดมศกษา วทยาศาสตร วจยและนวตกรรม ทยดหลกเนนความตองการของผ ใชประโยชนเปนส าคญ (Demand – driven) เพอ เปนกรอบทศทางการพฒนาการอดมศกษา วทยาศาสตร วจยและนวตกรรมของประเทศ โดยก าหนดวสยทศน ดงน

วสยทศน อววน.

“เตรยมคนไทยแหงศตวรรษท 21 พฒนำเศรษฐกจทกระจำยโอกำส อยำงทวถง สงคมทมนคง และสงแวดลอมทยงยน โดยสรำงควำมเขมแขงทำงนวตกรรมระดบแนวหนำในสำกล น ำพำประเทศไทยสประเทศทพฒนำแลว”

หนวยงานทกภาคสวนและทกระดบในระบบอดมศกษา วทยาศาสตร วจยและนวตกรรม รวมถงผมสวนไดสวนเสย จ าเปนตองมบทบาทรวมกนตอการขบเคลอนวสยทศนดงกลาวใหบรรลผล ในป พ.ศ. 2570 โดยใชกลไกดานการพฒนาคนควบคกบการพฒนาวทยาศาสตรวจยและนวตกรรมในลกษณะแพลตฟอรม (platform) ความรวมมอ ประกอบดวย 4 แพลตฟอรม 16 โปรแกรม พรอมทงก าหนดเปาหมายและผลสมฤทธทส าคญ (Objectives and Key Results: OKRs) เพอแปลงลงสแนวทางระดบตาง ๆ ใหเกดผลอยางเปนระบบและเปนรปธรรม ดงภาพท 1.10 นโยบายและยทธศาสตร อววน. พ.ศ. 2563 - 2570

ฉบบราง


ง

P a g e | - 23 -


ภำพท 1.10 นโยบายและยทธศาสตร อววน. พ.ศ. 2563 - 2570 ฉบ

บราง


ง

P a g e | - 24 -


การจดการศกษาระดบอดมศกษาของประเทศไทยในแบบมหาวทยาลยตามแบบสากลจดขนครงแรกในป พ.ศ. 2459 รวมระยะเวลาจนถงปจจบนเปนเวลา 103 ป มววฒนาการของการจดการศกษาระดบอดมศกษามาอยางตอเนอง ตงแตการปฏรปการศกษาครงใหญ เมอป พ.ศ. 2542 จนถงการจดตงกระทรวงการอดมศกษา วทยาศาสตร วจยและนวตกรรม (อว.) ในป พ.ศ. 2562 โดยน าสถาบนอดมศกษา ในสงกดส านกงานคณะกรรมการการอดมศกษามาสงกดภายใตกระทรวงการอดมศกษาฯ เพอใหการจดการศกษาระดบอดมศกษา มจดมงเนนในการผลตก าลงคนชนสงทงใน ระดบปรญญาตร โท และเอก รวมทงการน างานวจยมาตอยอดเปนนวตกรรมใหเกดความเขมแขงของการพฒนาประเทศทงในมตของสงค ม และเศรษฐกจ โดยในปจจบนมสถาบนการศกษาระดบอดมศกษาทงรฐและเอกชน รวม 155 แหง มผเรยน รวมทงสนประมาณ 1.86 ลานคน (ขอมลปการศกษา พ.ศ. 2560 ) การขบเคลอนสถาบนอดมศกษาของไทยสามารถจ าแนกออกเปน 4 ชวงระยะของการพฒนา ทมจดเนนในการผลตก าลงคนแตกตางกนตามบรบทของการพฒนาประเทศในขณะนน โดยในระยะท 1 สถาบนอดมศกษายงมอยเพยงไมกแหงจะเนนการผลตบณฑตเพอตอบสนองความตองการก าลงคนระดบสงในภาครฐ เพอเขารบราชการเปนหลก ระยะท 2 เปนการกระจายโอกาสทางการศกษาไปยงภมภาคเกดการจดตงสถาบนอดมศกษาขนในพนทจงหวดตาง ๆ ของประเทศ ระยะท 3 เปนการจดการศกษาระดบอดมศกษาเพอมวลชน มการจดตงสถาบนอดมศกษาระบบเปดในรปแบบของตลาดวชา เพอรองรบความตองการศกษาในระดบอดมศกษา โดยมจ านวนผจบการศกษา ในระดบอดมศกษาเพมขน และปจจบนระยะท 4 เปนชวงส าคญเปนชวงของการรองรบการขบเคลอนนโยบาย Thailand 4.0 ทจะใชศกยภาพของสถาบนอดมศกษาในฐานะแหลงทรวมองคความรสรางคนคณภาพสง สรางงานวจยและนวตกรรม เพอขบเคลอนการพฒนาประเทศใหหลดพนกบดกรายไดปานกลาง

ภำพท 1.11 103 ป การจดการศกษาระดบอดมศกษา


1.3 สถตอดมศกษำ

ฉบบราง


ง

P a g e | - 25 -


1. สถำบนอดมศกษำ กำรกระจำยตวของสถำบนอดมศกษำสงกดกระทรวงกำรอดมศกษำฯ และหนวยงำนอนทมกำรเรยนกำรสอนในระดบปรญญำตรหรอเทยบเทำขนไป

ภำพท 1.12 การกระจายตวของสถาบนอดมศกษาสงกดกระทรวงการอดมศกษาฯ และหนวยงานอน

ปจจบนสถาบนอดมศกษาในสงกดและในก ากบกระทรวงการอดมศกษาฯ จ านวน 155 แหง

แบงเปน มหาวทยาลยในก ากบของรฐ จ านวน 26 แหง มหาวทยาลยเอกชน จ านวน 72 แหง มหาวทยาลยของ

รฐ จ านวน 56 แหง ในจ านวนมหาวทยาลยของรฐสามารถแบงกลมยอยเปนมหาวทยาลยของรฐ

กลมเกา 9 แหง มหาวทยาลยราชภฏ 38 แหง และมหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคล 9 แหง (2 กลมหลงน

สามารถจดรวมเปนมหาวทยาลยของรฐกลมใหมได) นอกจากน กระทรวงการอดมศกษาฯ ดแลสถาบน

วทยาลยชมชนอก 20 แหงใน 20 จงหวด มสถานะเทยบเทากรม หรอ 1 สถาบนอดมศกษา สงผลให

สถาบนอดมศกษามการจดตงกระจายตวอยทกภมภาค ทงน ยงไมนบรวมวทยาเขตทตงขนเพอขยายโอกาส

ใหกบผทตองการศกษาตอในระดบอดมศกษาในหลากหลายพนทของประเทศ ซงเปนสวนหนงทสะทอน

ขดความสามารถของการจดการศกษาระดบอดมศกษาทจะรองรบผเรยนกลมเปาหมายไดอยางทวถง

ขณะทผลกระทบจากการเปลยนแปลงโครงสรางประชากรยอมสงผลตอจ านวนผเรยนทลดลง และในระยะยาว

ยอมสงผลตอการคงอยของสถาบนอดมศกษาทงของรฐและเอกชนทตองปรบตวใหรองรบทศทางของบรบท

ทเปลยนแปลงไปดงกลาว

ฉบบราง


ง

P a g e | - 26 -


2. จ ำนวนนกศกษำในระดบอดมศกษำ

หากพจารณาการขยายตวของจ านวนนกศกษาระดบปรญญาตรและบณฑตศกษา ในสถาบนอดมศกษาสงกดกระทรวงการอดมศกษาฯ เปรยบเทยบกบจ านวนประชากรในชวงวยอดมศกษา (อายระหวาง 18 – 22 ป ) ตงแตป พ.ศ. 2555 – 2561 พบวาจ านวนประชากรในชวงวยอดมศกษามแนวโนมหดตวลงสอดคลองกบแนวโนมโครงสรางประชากรทงระบบ ซงในป พ.ศ. 2559 มหดตวจากป พ.ศ. 2558 คดเปนรอยละ 1.2 โดยแนวโนมทลดลงจะทวความรนแรงมากขนในอนาคต เมอพจารณาจ านวนนกศกษาระดบปรญญาตรในสถาบนอดมศกษาสงกดกระทรวงการอดมศกษาฯ จะเหนไดวามลกษณะการเปลยนแปลงแบบหดตว ดงเชน จ านวนประชากรวยอดมศกษา คดเปนสดสวนนกศกษาตอประชากรในป พ.ศ. 2559 อยทรอยละ 36.5 ลดลงจากป พ.ศ. 2558 ทรอยละ 37.9 และลดลงอยางตอเนองในป พ.ศ. 2560 – 2561 ท รอยละ 36.2 และรอยละ 35.5 ตามล าดบ อยางไรกตาม เมอไดพจารณาจ านวนบณฑตศกษา ยงมการเปลยนแปลงแบบผกผนตลอดระยะเวลา 7 ป ซงเมอน ามาก าหนดสดสวนเปรยบเทยบกบจ านวนนกศกษาแลว พบวาอตราสวนการเปลยนแปลงยงอยในระดบทนอยมาก ดงนน สามารถสรปการวเคราะห จากสถตในขางตนไดวา กลมประชากรชวงอาย 18 – 22 ป ถอเปนกลมเปาหมายหลก (Age Group) ของการศกษาในระดบอดมศกษามแนวโนมลดลง ซงจะสงผลกระทบกบขดความสามารถในการรบนกศกษาเขาสสถาบนอดมศกษา และเพอยงคงประสทธภาพและความคมคาของทรพยากรทลงทนในระบบอดมศกษา จ าเปนอยางยงทอดมศกษาตองเรงขยายกลมเปาหมายเพอทดแทนจ านวนผเรยนในกลมเปาหมายเดม

ภำพท 1.13 กราฟแสดงจ านวนนกศกษาระดบปรญญาตรและบณฑตศกษาในสถาบนอดมศกษาสงกดกระทรวง

การอดมศกษาฯ เปรยบเทยบกบจ านวนประชากรในชวงวยอดมศกษา (อายระหวาง 18 – 22 ป ) ตงแตป พ.ศ. 2555 – 2561

ฉบบราง


ง

P a g e | - 27 -


ภำพท 1.14 กราฟแสดงสดสวนจ านวนนกศกษาปรญญาตร จ าแนกตาม 3 กลมสาขาวชา และ ISCED ป พ.ศ. 2555 และ ป พ.ศ. 2561 ของสถาบนอดมศกษาสงกดกระทรวงการอดมศกษาฯ

จ านวนนกศกษารวมระดบปรญญาตรในสถาบนอดมศกษาในสงกดกระทรวงการอดมศกษาฯ ป พ.ศ. 2555 เปรยบเทยบกบป พ.ศ. 2561 พบวามจ านวนนกศกษาลดลง คดเปนรอยละ 12.34 ซงสอดคลองกบการหดตวของจ านวนประชากรในวยอดมศกษา ดงนน จงพจารณาจ านวนนกศกษา ในสดสวนสาขาวชาตามการจดกลมของ ISCED ในชวงปเดยวกน พบวา สาขาวชาทไดรบความสนใจเขาศกษามากทสดยงคงอยในกลมทางดานสงคมศาสตร ในกลม Social Sciences, Business and Law คดเปนอตราสวนรอยละ 40 เมอเทยบกบจ านวนนกศกษาปรญญาตรทงหมดของป พ.ศ. 2555 และในป พ.ศ. 2561 ก ล ม Business, Administtation and Law และกล ม Social Science, Journalism and Information คดเปนอตราสวนรอยละ 33 และรอยละ 9 เมอเทยบกบจ านวนนกศกษาปรญญาตรทงหมดของปตามล าดบ ทงน ไดจ าแนกกลมสาขาวชาออกตามลกษณะของอตราการเปลยนแปลงของผเรยนไดดงน กลมสาขาวชา ทขยายตว ไดแก กลม Education, กลม Social sciences, Journalism, Information, Business, Administration and Law, และ กลม Services ขยายตวรอยละ 2, กลม Arts and Humanities รอยละ 4, กลม Health and welfare รอยละ 3, กลม Engineering, Manufacturing and Construction รอยละ 5 ในสวนกลมสาขาวชาทหดตว ไดแก กลม Natural sciences, mathematics and statistics และInformation and Communication Technologies รอยละ 2 และกลมสาขาวชาทชะลอการขยายตว ไดแก กลม Agriculture, forestry, fisheries and veterinary การเปรยบเทยบลกษณะการเปลยนแปลงของกลมสาขาวชาจะพบวา กลมสาขาทางดานสงคมศาสตรและการบรการมการขยายตวเปนสวนใหญประกอบกบมแนวโนมทดเมอกลมสาขาวศวกรรมศาสตรและกลมสขภาพบรการอนเปนกลมทจะตอบสนองตอทศทางการพฒนาของประเทศ

ฉบบราง


ง

P a g e | - 28 -


ในอนาคตมการขยายตวมากขน แตอยางไรกตาม กลมสาขาทตองเรงผลกดนใหผเรยนสนใจและเหนประโยชนทจะเตบโตในสายอาชพ (Career Path) คอ กลมสาขาวทยาศาสตรและเกษตรศาสตร ทพบวามการหดตว และชะลอการขยายตว ดวยเหตทตองเรงผลกดนเนองมาจากกลมดงกลาวเปนกลมทคาดการณวาจะตอบโจทยการพฒนาประเทศในอนาคต ดงนน อดมศกษาในบทบาทการผลตก าลงคนจะมสวนผลกดนสดสวนสาขาวทยาศาสตรและสงคมศาสตรให เกดดลยภาพ โดยน าโจทยปญหาดงกลาวไปก าหนดการวางแผน เพอผลตและพฒนาก าลงคนใหชดเจนเพอใหทรพยากรบคคลทมจ านวนจ ากด สามารถไดรบการพฒนา ในสาขาทตรงกบความตองการจากภาคอตสาหกรรมและบรการไดอยางตรงทศทาง อกทงเพอแกไขปญหา อตราการวางงานและผลกดนศกยภาพการแขงขนของประเทศไดอยางแทจรง

เมอพจารณาจากภาพท 1.15 พบวา กลมมหาวทยาลยของรฐยงคงเปนกลมทผลตบณฑต ในสดสวนทสงสด เมอพจารณาถงลกษณะของอตราการเปลยนแปลงในแตละประเภทสถาบน พบวา มหาวทยาลยของรฐ มหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคล มหาวทยาลยเอกชน และสถาบนวทยาลยชมชน มการเปลยนแปลงแบบผกผน ในประเภททนาสนใจคอ มหาวทยาลยราชภฏทมการขยายตวเพมขนอยางเหนไดชดทรอยละ 157.8 ในป พ.ศ. 2561 เมอเทยบจากปกอนหนา และมหาวทยาลยไมจ ากดรบ (เปด) หดตวลดลงอยางตอเนองจากป พ.ศ. 2559 ทรอยละ 25.2 และ 78.8 ตามล าดบ

ภำพท 1.15 กราฟแสดงจ านวนนกศกษาผส าเรจการศกษาทงหมด จ าแนกตามประเภทสถาบนอดมศกษา ระหวาง ป พ.ศ. 2557 – 2561

เมอพจารณาผส าเรจการศกษาในป พ.ศ. 2557 – 2561 จ าแนกสาขาวชาตามการจดกลม ISCED มความสอดคลองกบการวเคราะหจ านวนนกศกษาระดบปรญญาตรในป พ.ศ. 2555 – 2561 จ าแนกสาขาวชาตามการจดกลม ISCED พบวา กลมสาขาวชาดานสงคมศาสตรมสดสวนผส าเรจการศกษามากกวา

ฉบบราง


ง

P a g e | - 29 -


กลมสาขาวชาดานวทยาศาสตร โดยกลมทมผส าเรจการศกษามากทสด คอ กลม Business, Administration and Law ส าหรบกลมทมผส าเรจในสดสวนทต ากวาและต าทสด คอ กลม Agriculture, forestry, fisheries and veterinary ดงภาพท 1.16

ภำพท 1.16 กราฟแสดงจ านวนนกศกษาผส าเรจการศกษาทงหมด จ าแนกตามการจดกลมสาขาวชา ISCED ระหวางป พ.ศ. 2557 – 2561

ภำพท 1.17 สดสวนของประชากรชวงอาย 18–22 ป ทเขาสอดมศกษาของประเทศไทย เปรยบเทยบกบประเทศตาง ๆ ป พ.ศ. 2559

ฉบบราง


ง

P a g e | - 30 -


การเปรยบเทยบสดสวนประชากรชวงอาย 18–22 ป ทเขาสระบบอดมศกษาในป พ.ศ. 2559 ของประเทศไทยจากขอมลของ UNESCO พบวา มอตราการเขาสระบบอดมศกษาทรอยละ 49 ซงนบไดวา มผเรยนในอดมศกษาอยในระดบสงประเทศหนงของโลก โดยมสดสวนประมาณครงหนงของประชากรวย 18-22 ป แสดงถงโอกาสการเขาถงการศกษาในระดบอดมศกษาอย ในเกณฑทด แตอยางไรกตาม การขบเคลอนนโยบายของรฐเพอใหประเทศหลดพนจากกบดกรายไดปานกลาง ยงจ าเปนตองใหความส าคญกบการผลตบณฑตทงในมตเชงปรมาณและคณภาพไปพรอมกน เพอใหทดเทยมกบนานาชาตหรอประเทศพฒนาแลวในโลก ดงนน อดมศกษาจงตองน าผลการจดอนดบสถาบนอดมศกษาจากหนวยงานตาง ๆ ทวโลกมาพจารณารวมกบศกยภาพในมตตางๆ ทงทางดานหลกสตรความรวมมอกบนานาชาต การแลกเปลยนผเรยนและบคลากร ตลอดจนการก าหนดบทบาทของอดมศกษาไทยในเวทโลกใหชดเจน

3. บคลำกรในสถำบนอดมศกษำ

ภำพท 1.18 จ านวนบคลากรในสถาบนอดมศกษารฐและเอกชนสงกดกระทรวงการอดมศกษาฯป พ.ศ. 2555 – 2560

บคลากรในสถาบนอดมศกษาทงรฐและเอกชนประกอบดวยสายวชาการและสายสนบสนน ทมชวโมงการสอนและชวยสอน และสายสนบสนนทไมมชวโมงสอนในชวงป พ.ศ. 2555 - 2560 มแนวโนมขยายตวเพมขนโดยเฉพาะในสายวชาการและสายสนบสนนทมชวโมงการสอนป พ.ศ. 2558 จาก 68,453 คน เปน 74,249 คน ในป พ.ศ. 2560 คน โดยมอตราการขยายตวถงรอยละ 8 และมสดสวนระหวางสายวชาการ : สายสนบสนนเปน 36 : 64 หรอคดเปนสายวชาการ 1 คนตอสายสนบสนน 1.77 คน โดยประมาณ ทงน หากพจารณาประเภทบคลากรทอยในระบบอดมศกษาสงกดกระทรวงการอดมศกษาฯ ป พ.ศ. 2560 พบวามขาราชการเหลออยในสถาบนอดมศกษาเพยงรอยละ 7 ของบคลากรในระบบอดมศกษาทงหมด

ฉบบราง


ง

P a g e | - 31 -


เนองจากการเปลยนสถานภาพจากสถาบนอดมศกษาในสงกดของรฐ ไปเปนสถาบนอดมศกษาในก ากบของรฐ โดยเฉพาะสถาบนอดมศกษาขนาดใหญ ทมบคลากรจ านวนมาก ท าใหแนวโนมจ านวนขาราชการลดลง อยางตอเนอง หากพจารณาจ านวนบคลากรจากประเภทของสถาบนอดมศกษาของรฐ : สถาบนอดมศกษา ของเอกชน จะมสดสวนอยท 88 : 12 ซงแสดงวาบคลากรสวนใหญอยในสถาบนอดมศกษาของรฐ และไมไดมสถานภาพเปนขาราชการ หากพจารณาจ านวนนกศกษารวมในสถาบนอดมศกษาจะพบวารอยละ 84 อยในสถาบนอดมศกษาของรฐ สงผลใหการขยายตวของบคลากรในสถาบ นของรฐมแนวโนมเพมขน ขณะทในอนาคตจ านวนผเรยนในระบบอดมศกษาเรมลดลง อาจสงผลกระทบกบงบประมาณทขอรบสนบสนนเพมขนเพอใชเปนคาตอบแทนของบคลากรของสถาบนอดมศกษาในอนาคต ตามแผนภาพ 1.19

ภำพท 1.19 จ านวนบคลากรในสถาบนอดมศกษาจ าแนกตามประเภทบคลากรทเปนขาราชการกบบคลากรในสถาบนอดมศกษาทไมไดเปนขาราชการ ป พ.ศ. 2560

ฉบบราง


ง

P a g e | - 32 -


บคลากรสายวชาการในสถาบนอดมศกษาและมต าแหนงทางวชาการคดเปนรอยละ 34 ของจ านวนบคลากรทงหมดในสถาบนอดมศกษาทงของรฐและเอกชน โดยจ าแนกระดบการศกษาของบคลากรสายวชาการ ระดบปรญญาเอก : ปรญญาโท : ปรญญาตร : อน ๆ เปน 42 : 52 : 5 : 1 และมสดสวน ทางวชาการ อาจารย : ผชวยศาสตราจารย : รองศาสตราจารย : ศาสตราจารย เปน 71 : 20 : 8 : 1 ตามล าดบ ทงน จะเหนไดวาบคลากรสายวชาการซงเปนสายหลกท าหนาทสอนในสถาบนอดมศกษาจะมการศกษา ในระดบบณฑตศกษาถงรอยละ 99 ของบคลากรสายวชาการทงหมด โดยเฉพาะระดบปรญญาเอกซงมสดสวนคดเปนรอยละ 42 ของบคลากรสายวชาการ ภาพท 1.20

ภำพท 1.20 จ านวนบคลากรสายวชาการในสถาบนอดมศกษาจ าแนกตามระดบการศกษา ปการศกษา พ.ศ. 2560

ฉบบราง


ง

P a g e | - 33 -


4. กำรขบเคลอนวจยของสถำบนอดมศกษำไทย

สถาบนอดมศกษาเปนแหลงส าคญของประเทศในสรางสรรคการท าวจยและผลตผลงานวจยเปนกลไกส าคญทจะขบเคลอนการยกระดบขดความสามารถของประเทศ รวมทงสรางความยอมรบในระดบนานาชาต รฐบาลไดเลงเหนความจ าเปนในการน างานวจยและนวตกรรมมาขบเคลอนการพฒนาประเทศ โดยจดเรมตนทส าคญคอการจดตงศนยความเปนเลศโดยเปนการท างานรวมกนของสถาบนอดมศกษาทม ความเชยวชาญในแตละดาน เพอเปนฐานการพฒนาดานวทยาศาสตรเทคโนโลยรวม 7 ศนย ในป พ.ศ. 2543 ปจจบนมศนยความเปนเลศรวม 11 ศนย โดยมการจดสรรงบประมาณเรมต งแตป พ.ศ. 2542 จนถงป พ.ศ. 2560 รวมประมาณ 7,820 ลานบาท มผลงานทเกดจากงบประมาณแผนดน และแหลงเงน จากภายนอก ประกอบดวยผลงานวจยตพมพถง 9,322 เรอง แบงเปนนานาชาต 7,011 เรอง และในประเทศ 2,311 เรอง การพฒนาก าลงคนระดบสงระดบปรญญาโท 7,060 คน ระดบปรญญาเอก 1,602 คน และระดบ หลงปรญญาเอก 103 คน

ภำพท 1.21 การพฒนาของศนยความเปนเลศในระยะตาง ๆ

1) ศนยความเปนเลศนวตกรรมทางเคม 2) ศนยความเปนเลศดานปโตรเคมและวสด 3) ศนยความเปนเลศดานความหลากหลายทางชวภาพ 4) ศนยความเปนเลศดานเทคโนโลยชวภาพเกษตร 5) ศนยความเปนเลศดานฟสกส

6) ศนยความเปนเลศดานเทคโนโลยพลงงานและสงแวดลอม 7) ศนยความเปนเลศดานการจดการสงแวดลอมและของเสยอนตราย 8) ศนยความเปนเลศดานอนามยสงแวดลอมและพษวทยา 9) ศนยความเปนเลศดานนวตกรรมเทคโนโลยหลงการเกบเกยว 10) ศนยความเปนเลศดานคณตศาสตร 11) ศนยความเปนเลศดานเทคโนโลยทางการแพทย

ฉบบราง


ง

P a g e | - 34 -


การขบเคลอนส าคญ ในปชวงป พ.ศ. 2553 โดยส านกงานคณะกรรมการการอดมศกษา (สกอ.) ในขณะนน ไดจดท าโครงการ “มหาวทยาลยวจยแหงชาต” ท าใหเกดกลมมหาวทยาลยวจยแหงชาต (National Research Universities) จ านวน 9 แหง ทประกอบดวย จฬาลงกรณมหาวทยาลย มหาวทยาลยมหดล มหาวทยาลยเกษตรศาสตร มหาวทยาลยธรรมศาสตร มหาวทยาลยเทคโนโลยพระจอมเกลาธนบร มหาวทยาลยเชยงใหม มหาวทยาลยขอนแกน มหาวทยาลยเทคโนโลยสรนาร และมหาวทยาลยสงขลานครนทร

ภำพท 1.22 กราฟแสดงขอมลผลงานตพมพระดบนานาชาตของ 16 มหาวทยาลยไทยจาก Scopus Database

ป พ.ศ. 2548 - 2552 ใชส าหรบการคดเลอกมหาวทยาลยวจยแหงชาต

สกอ. ไดใหการสนบสนนเงนวจยตอเนองเปนระยะเวลา 5 ปงบประมาณ (พ.ศ. 2554 - 2558) ภายใตงบประมาณ “โครงการไทยเขมแขง” มกรอบวงเงนเรมตน 12,000 ลานบาท ตอมาเมอเดอนกนยายน พ.ศ. 2552 ส านกงบประมาณไดมการปรบลดกรอบวงเงนเหลอเพยง 5,000 ลานบาท นอก จาก กลมมหาวทยาลยวจยแหงชาตแลว ยงมมหาวทยาลยระดบกลางของรฐ อก 70 แหง ประกอบดวยมหาวทยาลยของรฐ 20 แหง และมหาวทยาลยกลมใหม (มหาวทยาลยราชภฏ 40 แหง มหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคล 9 แหง และสถาบนเทคโนโลยปทมวน) ไดรบสนบสนนทนวจยจาก สกอ. เชนกน โดยสถาบนอดมศกษากลมนไดรบการสนบสนนในโครงการวจยทเปนโครงการในสาขาวชาเดนและจ าเพาะ ของแตละสถาบนในการมงเนนการคนหาความร ความเขาใจชมชนทองถน รวมทงการอนรกษและใชประโยชนจากทรพยากรธรรมชาต ดน-น า-ปา ความหลากหลายทางชวภาพ วฒนธรรมและภมปญญาทองถน เพอการพฒนาทยงยน

ฉบบราง


ง

P a g e | - 35 -


โครงการมหาวทยาลยวจยแหงชาตไดปดโครงการในป พ.ศ. 2560 ไดสรางนกวจยรนใหม นกศกษาระดบปรญญาโท 1,355 คน ปรญญาเอก 755 คน นอกจากนยงมการศกษาความคมคา ทางเศรษฐศาสตรในโครงการวจยกลมเกษตร กลมพฒนาเทคโนโลยและกลมวทยาศาสตรสขภาพจ านวน 18 โครงการ พบวามมลคาปจจบนสทธ (Net Present Value) อยระหวาง 14 – 48,891 ลานบาท มอตราสวน ผลทใหตอตนทน (B/C Ratio) อยระหวาง 3.56 – 139.70 คอทกโครงการวจยมความคมคาเชงเศรษฐกจ โดยมผลตอการลงทนไมต ากวา 3 เทาและสงสดถง 140 เทา

ภำพท 1.23 ขอมลผลงานตพมพระดบนานาชาตในประเทศไทย จาก Scival ป พ.ศ. 2554 - 2559

หากพจารณาศกยภาพดานการวจยของมหาวทยาลยเพอตอบโจทยนโยบายในการยกระดบขดความสามารถดานวทยาศาสตรและเทคโนโลยของประเทศ ใหสามารถแขงขนไดในเวทโลกตามบรบท ของการพฒนาในขณะนน เมอสบคนจากฐานขอมล Scopus ซงเปนฐานขอมลระดบนานาชาต จะพบวา มากกว า ร อยละ 90 ของผลงานว จ ยท ต พ มพ ในระดบนานาชาต ในช ว งป พ .ศ . 2554 - 2559 มาจากมหาวทยาลย 44 แหง ซงจากการวเคราะหขอมลของป พ.ศ. 2554 - 2559 โดยโปรแกรม Scival พบวา รอยละ 65 เปนผลงานจากมหาวทยาลยวจย 9 แหง ในขณะทอกรอยละ 26 มาจากสถาบนอดมศกษา 35 แหง และอกรอยละ 9 เปนงานวจยของหนวยงานอน ๆ ในประเทศ

Thailand Publications in SciVal 2011-2016 หนวยงานอน

(9%) มหาวทยาลยวจย 9 แหง(65%)

สถาบนอดมศกษา 35 แหง(26%)

ฉบบราง


ง

P a g e | - 36 -


สถำบนอดมศกษำเปน Key Drivers ทส ำคญของระบบวจยของประเทศไทย

จากฐานขอมล Scopus ในชวงป พ.ศ. 2557 – 2561 (ค.ศ. 2014 – 2018) พบวาสถาบนอดมศกษามผลงานตพมพในระดบนานาชาต โดยมแนวโนมเพมขนอยา งตอเนองจากป พ.ศ. 2557 รวม 14,165 เรอง เพมเปน 20,127 เรองในป พ.ศ. 2561 เพมขนคดเปนรอยละ 42 ของป พ.ศ. 2557 และมผลงานตพมพในระดบนานาชาตในสวนของสถาบนอดมศกษารวม 81,524 เรอง เมอคดจากผลงานตพมพในระดบนานาชาตในสวนของประเทศไทยคดเปนถงรอยละ 88 ของผลงานทตพมพทงหมดของประเทศในฐานขอมล Scopus

ภำพท 1.24 ขอมลผลงานตพมพระดบนานาชาตของ 44 สถาบนอดมศกษา

ในสวนของ Citation Index ซงเปนตวชวดทบงชถงคณภาพของผลงานวจยนน พบวามเพยง 10 มหาวทยาลยวจยเทานนทมจ านวน Cumulative Citation Index เกน 10,000 ในฐานขอมล SCOPUS ในป พ.ศ. 2557 - 2561 (ภาพท 1.24) ดงนน Citation index และ International Patent (ภาพท 1.25) เปนองคประกอบส าคญทสงผลถงการจดอนดบมหาวทยาลยและการจดอนดบขดความสามารถในการแขงขนของประเทศ ของ Intentional Institute for Management (IMD) และ World Economic Forum (WEF) อกดวย

Thailand Publications in SciVal 2014-2018

ฉบบราง


ง

P a g e | - 37 -


ภำพท 1.25 รายละเอยดดานค าขอสทธบตร จ านวนสทธบตรทไดรบการจดทะเบยนและความหลากหลายของประเภท

สทธบตรทยนค าขอ (ขอมลจากฐานขอมลนานาชาต Patent Lens มกราคม 2560)

บทบาทของสถาบนอดมศกษาจงเปนสวนส าคญในการขบเคลอนนโยบาย Thailand 4.0 ของรฐบาล ในการยกระดบการวจยพฒนาเพอสรางนวตกรรมเพมความสามารถในการแขงขนของประเทศ โครงการประชารฐกลม D1 จงไดใหการสนบสนนงบประมาณเพอการวจยในระดบ Technology Readiness Level 4 ขนไป เพอกระตนใหมการน าผลงานวจยประยกต Proof-of-Concept ไปผลตเปน Laboratory Prototype เพอกระตนภาคอตสาหกรรมใหมารวมตอยอดผลงานวจยไปสผลงานวจยเชงพาณชย งบประมาณทงสน 1.416 พนลานบาท ส าหรบผบรหารโครงการ Innovation Hub ทประชมอธการบดแหงประเทศไทยรวมกบกระทรวงการอดมศกษาฯ ไดมอบหมายใหมประธานและคณะท างานประจ า Innovation Hub 5 กลมสาขา ดงน คอ 1. Agriculture and Food 2. Ageing Society 3. Smart City 4. Smart Energy และ 5. Creative Economy ซงมระยะเวลาด าเนนการเพยงปเศษโครงการ Innovation Hub นเปนตวอยางทดของการให Block Grant แกผทมศกยภาพในการบรหารจดการวจย ท าใหเกดผลตผลทมนวตกรรม ชนด Technology-based จ านวนมาก

ฉบบราง


ง

P a g e | - 38 -


สถำบนอดมศกษำไทยบนเวทโลก

การเปลยนแปลงของบรบทโลกจากกระแสโลกาภวฒนสงผลใหเกดการสงผานขอมล ขาวสารไดอยางรวดเรวทวทกมมโลก ท าใหเกดการรบร และเปรยบเทยบในดานคณภาพ ซงไมเวนแมแตสถาบนอดมศกษา เปนการสะทอนศกยภาพของสถาบนอดมศกษา และขดความสามารถในการพฒนาของประเทศ หากพจารณาจากการจดอนดบสถาบนอดมศกษาทวโลกทงจาก THE World University Ranking และ QS World University Rankings พบวามสถาบนอดมศกษาของไทยสวนหนงไดรบการจดอนดบ รวมทงไดรบการยอมรบบนเวทโลก

ภำพท 1.26 อนดบสถาบนอดมศกษาไทยใน THE World University Ranking 2019 - 2020

ก า ร จ ด อ น ด บ โ ด ย THE World University Ranking 2 0 1 9 - 2 0 2 0 พ บ ว า มสถาบนอดมศกษาของไทย 16 แหง ไดรบการจดอนดบ และมสถาบนอดมศกษา 3 แหง ทไดรบการจดอนดบ ต ากวา 1,000 อนดบ ไดแก มหาวทยาลยมหดล มหาวทยาลยแมฟาหลวง และจฬาลงกรณมหาวทยาลย ตามล าดบ (ภาพท 1.26) โดยมคาคะแนนรวมจากดชนดานการจดการเรยนการสอน การวจย ผลงานวจย ทไดรบการอางอง และการยอมรบในระดบนานาชาตสงขนอยางตอเนองตงแต 2018 – 2019 (ภาพท 1.27)

ภำพท 1.27 คาคะแนนรวมสถาบนอดมศกษาไทยใน THE World University Ranking 2018 - 2020

ฉบบราง


ง

P a g e | - 39 -


ภำพท 1.28 อนดบสถาบนอดมศกษาไทยใน QS World University Ranking 2018

หากพ จ า รณาก า ร จ ด อ น ด บ โ ด ย QS World University Rankings 2018 พบว า มสถาบนอดมศกษาไทย 8 แหง ทไดรบการจดอนดบ โดยอยในชวงอนดบท 200 ถง 500 รวม 2 แหง (ภาพท 1.28) ซงหากเปรยบเทยบกบประเทศมาเลเซยจะพบวามสถาบนอดมศกษาทไดรบการจดอนดบรวม 9 เเหง มจ านวนทใกลเคยงกบของประเทศไทย โดยอยในอนดบต ากวา 200 จ านวน 1 แหง และอยในชวงอนดบ 200 ถง 500 จ านวน 4 แหง ดงนน การจะยกระดบขดความสามารถในการแขงขนของประเทศ รวมทงของสถาบนอดมศกษา ใหเปนทยอมรบบนเวทวชาการทงในระดบภมภาค และระดบโลก จ าเปนจะตองสรางผลงานวจย และองคความรทมคณภาพ สามารถใชในการอางอง และน าไปจดสทธบตร จนไปสการสรางนวตกรรม สรางมลคาเพมไดอยางแทจรง ปจจยหนงทส าคญ คอ การพฒนาบคลากรดานการวจย และอาจารย ในสถาบนอดมศกษาเพอใหสามารถพฒนาผลงานวจยทมคณภาพและไดรบการยอมรบเพมขน รวมทงการปรบสดสวนของบคลากรสายวชาการตอสายสนบสนนในสถาบนอดมศกษาใหมความเหมาะสม ทจะสงผลใหสดสวนของงานวจยตอบคลากรในสถาบนอดมศกษาสงขน เพอเปนกลไกหน งในการขบเคลอนสถาบนอดมศกษาไปสการจดอนดบทดขนไดอยางเตมประสทธภาพ

1 100 200 300 400 500 600 700 800 1000

สถาบนอดมศกษาไทยใน QS World University Rankings 2018

245

จฬาลงกรณมหาวทยาลย

334 551 - 600 600 - 650 751 -800

มหาวทยาลย มหดล

มหาวทยาลย เชยงใหม

มหาวทยาลย ธรรมศาสตร

มหาวทยาลย เกษตรศาสตร

801 - 1000 RANK

ฉบบราง


ง

P a g e | - 40 -


จากการวเคราะหสภาพแวดลอมและปจจยทงภายในและภายนอกระบบอดมศกษา เพอใหทราบถงผลกระทบตอการเปลยนแปลง การวเคราะหนโยบายและแผนระดบประเทศส าหรบถายทอด ทศทางการพฒนาไดอยางชดเจน รวมถงการวเคราะหสถตเพอใหทราบถงศกยภาพปจจบน สาระส าคญทงหมดนจะน ามาสรปเปนบทบาทของอดมศกษาในบรบทปจจบน (SWOT Analysis) ไดดงน

จดแขง Strengths • สถาบนอดมศกษาเปนสถาบนหลกทางวชาการและวชาชพชนสงในการสรางสรรคความร เทคโนโลย

และนวตกรรม อกทงเปนแหลงผลตและพฒนาทนมนษยเพอยกระดบคณภาพสงคมไทย • สถาบนอดมศกษามความเปนอสระและแหลงรวบรวมองคความรทหลากหลาย เปดกวางทางโอกาส

ตอการเขาถงทางการศกษา และเพยงพอตอการรองรบประชากรเขาสระบบ • อดมศกษาบรณาการท างานกบหลายภาคสวนจนเกดเปนภาคเครอขาย (Consortium) ทเขมแขง

ทงในระดบนานาชาต ระดบประเทศ และระดบชมชนเชงพนท • สถาบนอดมศกษาเปนแหลงการผลตนกวจยและผลงานวจยทางวชาการ โดยการน างานวจย

ไปถายทอดเพอใชประโยชนมแนวโนมเพมขน

จดออน Weaknesses • สถาบนอดมศกษายดตดกบการสนบสนนจากภาครฐ ทงทางกลไกงบประมาณและการบรหารจดการ

แบบภาครฐ สงผลใหการพฒนาประสทธภาพเชงบรหารมลกษณะออนแอปรบตวลาชา • สถาบนอดมศกษายงตองเผชญปญหาธรรมาภบาลในการบรหารจดการตนเอง สงผลตอคณภาพ

การจดการศกษาทงระบบ ตงแตการเปดสอนหลายหลกสตรเพอเพมรายได ขาดการพฒนาจดเดนอนเปน อตลกษณของสถาบน

• นกวจยและผลงานวจยยงกระจกตว อกทงปญหาความสมดลระหวางภาระงานวจยกบภาระงานสอนของอาจารย

• คณภาพของระบบเทคโนโลยและการว เคราะหต า เชน ขาดระบบประเมนผลการด าเนนงาน เชงคณภาพ ขาดระบบวางแผนการผลตก าลงคนทงในและนอกระบบอดมศกษา ขาดระบบการประเมนผล ดานการวจยในภาพรวมของประเทศ ขาดดชนวเคราะหประสทธภาพการผลตบณฑตและความสญเปลา ทางการศกษา ระบบฐานขอมลสารสนเทศยงขาดคณภาพทดทถกตองและทนสมยเปนปจจบน ตลอดจน การจดการเชงระบบทรองรบกลมผดอยโอกาสและผพการมประสทธภาพไมเพยงพอ


1.4 บทบำทของอดมศกษำในบรบทปจจบน

ฉบบราง


ง

P a g e | - 41 -


โอกำส Opportunities • ววฒนาการอยางรวดเรวของเทคโนโลยดจทลและโลกาภวตน (Globalization) จะเปนแรงขบเคลอน

ใหเกดโอกาสตอการปรบเปลยนและพลกโฉมอดมศกษา (Reinventing University) • คนรนใหม (Gen-Z) มความตองการพฒนาความรและทกษะใหมอยางตอเนองตลอดเวลา

เกดแรงจงใจใหอดมศกษาพยายามแสวงหาวธการตอบสนองความตองการทหลากหลาย • อดมศกษามกลมเปาหมายทกวางขนสงผลตอการปรบรปแบบการจดการศกษาตองเปลยนแปลงไป

เปนการจดการศกษาตลอดชวตทครอบคลมถงวยผสงอาย และวยแรงงาน • นโยบายของรฐเหนความส าคญกบการผลตก าลงคนในระดบอดมศกษาและงานวจยคณภาพสง

เพอเปนกลไกส าคญในการพฒนาประเทศ

อปสรรค Threats • การสนบสนนงบประมาณจากรฐจะมเงอนไขและขอจ ากดมากยงขน ท าใหอดมศกษาตองพงพา

ตนเองสงขน อาจน าไปสอดมศกษาเชงพาณชยและการจดการศกษาทต ากวามาตรฐาน • กระแสการแขงขนทางการศกษาในระดบอดมศกษามความรนแรงมากยงขนทงในประเทศ

และระหวางประเทศ ซงการเคลอนยายก าลงคนอดมศกษาเพอแลกเปลยนประสบการณ องคความร เทคโนโลย ตลอดจนความเชยวชาญเฉพาะดานใหน ากลบมาพฒนาประเทศเปนสงจ าเปนเรงดวน แตอดมศกษายงไมสามารถปรบบทบาทใหมใหตอบสนองไดอยางทนทวงท ตอการเปลยนแปลงของโลก ในเวทวชาการระดบนานาชาต

• การเปลยนแปลงโครงสรางประชากรของประเทศทหดตวลง ท าใหประชากรวยอดมศกษา (18-22 ป) ลดลง สงผลกระทบตอจ านวนนกศกษาในระดบอดมศกษาซงตองเรงปรบตว ใหรองรบภาวะ ความเสยงทางการเงน

ฉบบราง


ง

P a g e | - 42 -


ภำพท 1.29 SWOT ของอดมศกษาไทย ฉบ

บราง


ง

สวนท 2 : ยทธศาสตรเพอการพฒนาอดมศกษา

2.1 เจตนารมณ วสยทศน และวตถประสงคของแผน ภายใตสภาวะการเปลยนแปลงตามกระแสโลกาภวตน (Globalization) การพฒนา

เทคโนโลยแบบกาวกระโดด การเปลยนผานสเศรษฐกจ และสงคมดจทล (Digitization) การเปลยนแปลงโครงสรางประชากรและรปแบบการใชชวตของคนในสงคมไทย อาท อตราการเกดของประชากรมแนวโนมลดลง การเคลอนยายของผคนเขาสสงคมเมองและการพฒนาพนทใหมความเปนเมองมากขน (Urbanization) ความเปนปจเจกบคคล (Individualization) ตลอดจนภาวะการพงพาอาศยกนมากยงขน (Communization) ปจจยขางตนนสงผลโดยตรงตอการเตบโตทางเศรษฐกจและสงคมของประเทศ ประกอบกบ นโยบาย ของรฐบาลวางทศทางการพฒนาประเทศไปสประเทศทพฒนาแลว โดยอาศยศกยภาพของการอดมศกษา ในการผลตและพฒนาก าลงคนคณภาพและสมรรถนะสง การสรางโอกาสในการเขาถงอดมศกษา และองคความรและนวตกรรมใหม ๆ ตอบโจทยการพฒนาสามารถแขงขนไดในเวทโลก ผลผลตทเกดจากอดมศกษาดงกลาว จ าเปนตองพฒนาระบบอดมศกษาใหม ทสรางระบบการขบเคลอนทงความมนคงทางการเงนในระบบอดมศกษา การสรางเสรมบคลากรคณภาพสงในระบบอดมศกษา การบรหารและธรรมาภบาล การสรางภาคภาครฐ ภาคเอกชน และชนชน และการน าเทคโนโลยดจทลมาใชเพอพฒนาอดมศกษา ใหสามารถเกดศกยภาพสงสดตอการขบเคลอนนโยบายของรฐ น าไปสการจดท าแผนดานการอดมศกษาทมเปาหมายหลกเพอพฒนาคณภาพและโอกาสทางการศกษาของคนในประเทศอยางยงยน และมงเนนใหสถาบนอดมศกษาเปนแหลงสราง องคความร และนวตกรรมใหม ๆ ทมประโยชนตอการสรางและพฒนาขดความสามารถในการแขงขน ของประเทศ ตลอดจนการสรางหลกสตรชนน าทสามารถผลตและพฒนาก าลงคนทตอบสนองความตองการของตลาดแรงงานทมคณภาพเทยบเคยงกบระดบสากล ดงนน จงไดก าหนดเจตนารมณของแผน การขบเคลอนแผนดานการอดมศกษา ดงน

1. อดมศกษาไทยน าการพฒนา เปดโอกาสการเรยนร เพอพฒนาศกยภาพคนไทย ในศตวรรษท 21 ใหมความสามารถทางวชาการและวชาชพ ตลอดจนมการเรยนรตอเนองตลอดชวต

2. อดมศกษาไทยเปนแหลงความรและศาสตรตาง ๆ ททนสมย น าไปสการแกไขปญหา และพฒนาเศรษฐกจของประเทศ

3. อดมศกษาไทยบรหารอยางมประสทธภาพและเกดประสทธผลตอการเรยนร และการพฒนาของศาสตรและวชาการ รวมถงการเรยนรทจะบรณาการขามศาสตร

4. อดมศกษาไทยพฒนาคณภาพสสากล เพอสรางขดความสามารถในการแขงขน ของประเทศ

ฉบบราง


ง

P a g e | - 44 -


วสยทศน

“อดมศกษาสรางคน สรางปญญาใหกบสงคมไทยอยางยงยน”

วตถประสงคของแผน

1. เพอยกระดบคณภาพการอดมศกษาใหเทยบเคยงกบประเทศพฒนาแลว สรางปญญา ใหสงคมไทยและสงคมโลก ยกระดบศกยภาพทนมนษยใหเปนปจจยเพมขดความสามารถในการแขงขน ยกระดบความเปนนานาชาต (Internationalization) ยกระดบศกยภาพวทยาศาสตร เทคโนโลย การวจย และนวตกรรมใหเปนแรงขบเคลอนการพฒนาประเทศและตอบโจทยยคโลกาภวตน

2. เพอสนบสนนการถายทอดองคความรและนวตกรรมอยางกวางขวางและครอบคลม ผมสวนไดสวนเสยในภาคเกษตร อตสาหกรรมและบรการใหสามารถน าวทยาศาสตร เทคโนโลย การวจย และนวตกรรม มาใชเพมขดความสามารถในการแขงขนอยางเปนมตรกบสงแวดลอม

3. เพอสนบสนนการเคลอนยายทางสงคม (Social Mobility) ขยายโอกาสทางการศกษาระดบอดมศกษาครอบคลมประชากรวยเรยน วยแรงงานและผสงอายใหเขาถงการศกษาทมคณภาพ โดยเฉพาะกลมผดอยโอกาส ใหความส าคญกบการพฒนาทกษะและสมรรถนะตามความตองการของตลาดแรงงาน การสรางงานและการเปนผประกอบการ โดยเฉพาะในทองถนหรอภมล าเนาของตนเอง

4. เพอพฒนาและปรบปรงการก ากบดแลระบบอดมศกษาใหมประสทธภาพสอดคลองกบความเปนอสระในการบรหารจดการตนเองของสถาบนอดมศกษา สามารถพฒนาระบบบรหารแบบมออาชพ ดวยก าหนดจดเนนเพอการพฒนาสถาบนอดมศกษาทหลากหลายใหเกดประโยชนตอการพฒนาประเทศในมตตาง ๆ (Reinventing University)

ความสมพนธแผนดานการอดมศกษากบแผนตาง ๆ ทเกยวของ

ภาพท 2.1 แสดงความสมพนธของแผน

ฉบบราง


ง

วสยทศน


เปาหมาย 1 : ก าลงคนมคณภาพและปรมาณรองรบ การพฒนาประเทศ และการเปลยนแปลงตามกระแสโลก

เปาหมายยอย 1.1 บณฑตมคณลกษณะทพงประสงค (Desired Characteristics) โดยมความสมดลทงทกษะวชาชพ และทกษะการด ารงชวต (Soft & Hard Skills) (P1) (P2) 1.2 อดมศกษาผลตและพฒนาก าลงคนสอดคลองกบเปาหมายและตอบโจทยประเทศทงเชงคณภาพ และเชงปรมาณ (P1) (P2) 1.3 ผเรยนทกกลมมโอกาสเขาถงการศกษาระดบอดมศกษา (Equality in Access) และการเรยนรตลอดชวต (Lifelong Learning, Credit Bank) (P3) 1.4 ประชากรวยแรงงานไดรบการพฒนา และยกระดบทกษะเพอการท างาน (Re Skills & Up Skills) (P2) (P3) 1.5 กระบวนการจดการศกษามคณภาพ มาตรฐาน และยดหยนเหมาะสมกบผ เร ยน (Enhancing Curriculums for Desired Learning Outcomes) (P2) 1.6 ภาคทงภาคสงคม ภาครฐ ภาคเอกชน ภาคการศกษา และสถาบนวชาการทงในและตางประเทศมสวนรวมในการก าหนดและพฒนาหลกสตรเพอการผลตบณฑต (Degree) และการพฒนาก าลงแรงงาน (Non - Degree) (P2) 1.7 อาจารยมความเปนมออาชพในการพฒนาหลกสตร การจดการเรยนการสอน และมความเชยวชาญเฉพาะศาสตรเปนทยอมรบทงในและ นอกประเทศ (P2) 1.8 บคลากรไดรบการเสรมสรางความรและทกษะทจ า เปนตอ การปฏบตงานในสถาบนอดมศกษา (P2) 1.9 สภาพแวดลอมทเออตอการใชชวตของผเรยนทกกลมในสถาบนอดมศกษา (Campus Life & Universal Design)

ตวชวด 1. Critical thinking in teaching by WEF ดขน (1.1) (1.4) (≤80th) 2. Skillset of Graduates by WEF ดขน (1.1) (1.2) (1.3) (≤60th) 3. ผลสมฤทธทางการศกษาสงขน (สถานภาพการท างานของผส าเรจการศกษาภายในระยะ 1 ป หลงจากการจบการศกษา) (1.2) (85%) 4. สดสวนของนกศกษาระดบอดมศกษาทศกษา ในหลกสตรทมการฝกปฏบตในหนวยงานผใชบณฑตสงขน (1.5) (1.6) (สอวช.) (17%) 5. Digital skills among active population by WEF (1.1) (1.2) (1.4) (≤62th) 6. สดสวนนกศกษารวมสายวทยาศาสตร เทคโนโลยสงขน : สายอน (1.2) (65 : 35) 7. สดสวนของบคลากรสายวชาการจ าแนกตามวฒการศกษาสงขน

(ป.เอก:ต ากวา ป.เอก) (1.7) (50:50)

8. รอยละของสถานศกษาทมการจดเตรยมอปกรณและเครองมอทาง

การศกษาส าหรบผพการสงขน (1.9) (SDGs 4.A) (100%)

9. Ease of finding skilled employees by WEF ดขน (1.4) (≤80th) 10. English Proficiency by WEF ดขน (1.1) (1.2) (≤70th)

เปาหมาย 2 : งานวจยเพอสรางองคความรและนวตกรรม เพอการพฒนาประเทศอยางยงยน

เปาหมายยอย 2.1 ขดความสามารถในการวจย สรางองคความร นวตกรรมของอดมศกษาทน าไปสการใชงานจรง และสรางโอกาสทางธรกจ (Corporate University, Start-up, Spin-off, Incubator และ Accelerator) (P5) (P6) (P10) (P11) (P13) 2.2 ระบบรวบรวมองคความร งานวจยและนวตกรรม เพอการสบคน ทเออตอการอางองทางวชาการ และน าไปใชประโยชน (P5) (P6) (P16) 2.3 เ ค ร อ ข า ย คว ามร ว มม อ ด า นว ช าก าร ว จ ย และนว ตกรรมระดบอดมศกษาทงในและตางประเทศใหมความเปนเลศ (นกวจย ผเชยวชาญ บคลากรศกยภาพสง) (P5) 2.4 เสนทางความกาวหนาทางสายอาชพของนกวจยในสถาบนอดมศกษา (Career path) 2.5 ทรพยากรมนษยทมความเชยวชาญดานการวจย สอดคลองกบ การพฒนาประเทศอยางพอเพยง (P1) (P2) 2.6 อ ปสรรคท เป นภาระต อการสร า ง งานว จ ย และนว ตกรรม ในสถาบนอดมศกษาลดลง

2.7 หนวยจดการทรพยสนทางปญญาและถายทอดเทคโนโลยเปนระบบอยางมประสทธภาพสงตอผลงานสสงคมและเศรษฐกจ (Research Administration and Support Office) 2.8 ระบบประเมนผลงานวจยทมประสทธภาพและความคมคา (P5)

ตวชวด 1. Patent application ดข น (applications/million pop by WEF) (2.1) (≤60th) 2 . Scientific concentration R&D Productivity by publication by IMD (2.1) (≤25th) 3 . International co – invention ( applications/ million pop by WEF) (2.3) (≤70th) 4. อนดบด านความรวมมอในกจกรรมวจ ยและพฒนาระหวางสถาบนอดมศกษากบภาคอตสาหกรรม ( University – industry collaboration in R&D/ Multi – Stakeholder collaboration by WEF) (2.3) (≤38th) 5. Research institutions prominence by WEF (2.1) (2.5) (2.6) (2.8) (≤39th) 6. สดสวนนกวจยตอประชากร 10,000 คน (2.4) (2.5) (25 คน) 7. รอยละของผลงานตพมพในระดบนานาชาตเพมขนจากฐานขอมล Scopus (2.8) (22%)

เปาหมาย 3 : สถาบนอดมศกษามสมรรถนะตรงตาม อตลกษณ/จดแขง เพอใหเกดคณภาพในระบบอดมศกษา

เปาหมายยอย 3.1 ระบบการบรหารจดการสถาบนอดมศกษาทมประสทธภาพ โดยยดหลกธรรมาภบาล 3.2 การใชจายงบประมาณทมผลสมฤทธและคมคาตอการลงทน ในการจดการศกษาระดบอดมศกษา (Performance - Based) (P16) 3.3 กลมสถาบนอดมศกษาแบงกลมตามผลลพธ (Outcome - based) สอดคลองตามอตลกษณและความตองการของชมชน/พนท (P16) 3.4 สถาบนอดมศกษาพฒนาขดความสามารถสสถาบนอดมศกษา ชนน า (Global University Ranking) (P16) 3.5 โครงสรางพนฐานดจทล เพอการจดการศกษาและวจยทไมใชประโยชนทางการคา (Non – Commercial)

ตวชวด 1. จ านวนสถาบนอดมศกษาท ผ าน เกณฑการประเมนของ ITA รอยละ 86 (3.1) (83 แหง) 2 . ภ า ค ร ฐ ม ข ด สม ร ร ถ น ะ ส ง เ ท ย บ เ ท า ม า ต ร ฐ าน ส า กลและ ม ค ว า ม คล อ ง ต ว ร ะ ด บ Digital Government Maturity Model (Gartner) (เฉพาะสถาบนอดมศกษา) (3.1) (3.2) (3.5) (ระดบ 3) 3. การศกษาระดบอดมศกษาตอบสนองความสามารถในการแขงขน (University Education by IMD) (3.3) (3.4) (≤40th) 4 สถาบนอดมศกษาตด University Ranking by Subjects ใน 200 อนดบแรกเพมขน (3.3) (3.4) (12 แหง) 5. สถาบนอดมศกษาตดอนดบ 200 อนดบแรกของ World Class University Ranking (3.4) (2 แหง) 6. กองทนเพอพฒนาการอดมศกษา (3.2) (1 กองทน)

ยทธศาสตร 1 พฒนาศกยภาพคน (Capacity Building)

ยทธศาสตร 2 สงเสรมระบบนเวศวจยอดมศกษา (Research Ecosystem Building)

ยทธศาสตร 3 จดระบบอดมศกษาใหม (Higher Education Transformation)

แนวทางขบเคลอนแผนสการปฏบต แนวทางท 1 การจดการศกษาเพอการเรยนรตลอดชวงชวต (Lifelong

Learning) (5 กลยทธ) แนวทางท 2 ยกระดบคณภาพการศกษาและสมรรถนะของก าลงคน

(Quality & Manpower Competencies Enhancement)(5 กลยทธ)

แนวทางท 3 การสรางเสรมบคลากรคณภาพสง (Enhancement of Brainpower & Concentration of Talents) (3 กลยทธ)

แนวทางขบเคลอนแผนสการปฏบต

แนวทางท 1 การวจย นวตกรรมและการถายทอดเทคโนโลย (Research Innovation and Technology Transfer) (6 กลยทธ)

แนวทางท 2 พฒนาโครงสรางพนฐานหรอปจจยเออ ภายในสถาบนอดมศกษาทสงเสรมการพฒนาผประกอบการนวตกรรม (2 กลยทธ)

แนวทางขบเคลอนแผนสการปฏบต

แนวทางท 1 การบรหารจดการและธรรมาภบาล (Management and Good Governances) (3 กลยทธ)

แนวทางท 2 การพฒนาสถาบนอดมศกษาตามอตลกษณทหลากหลาย (Reinventing University) (2 กลยทธ)

แนวทางท 3 ความมนคงทางการเงนในระบบอดมศกษา (Financial Security) (1 กลยทธ)

แนวทางท 4 อดมศกษาดจทล (1 กลยทธ)

แผนผงยทธศาสตร

เพอการพฒนาอดมศกษา

(ราง) แผนดานการอดมศกษาเพอผลตและพฒนาก าลงคนของประเทศ พ.ศ. 2564 – 2570 โดย คณะท างานจดท าแผนดานการอดมศกษาเพอผลตและพฒนาก าลงคนของประเทศ (Page 45)

ฉบบราง


ง

P a g e | - 46 -



2.2 เปาหมายและตวชวดของแผน

เปาหมายยอย 1.1 บณฑตมคณลกษณะทพงประสงค (Desired Characteristics) โดยมความสมดล ทงทกษะวชาชพ

และทกษะการด ารงชวต (Soft & Hard Skills) (P1) (P2) 1.2 อดมศกษาผลตและพฒนาก าลงคนสอดคลองกบเปาหมายและตอบโจทยประเทศ

ทงเชงคณภาพและเชงปรมาณ (P1) (P2) 1.3 ผ เ ร ยนทกกล มม โอกาสเขาถ งการศกษาระดบ อดมศกษา (Equality in Access)

และการเรยนรตลอดชวต (Lifelong Learning, Credit Bank) (P3) 1.4 ประชากรวยแรงงานไดรบการพฒนา และยกระดบทกษะเพอการท างาน (Re Skills & Up Skills)

(P2) (P3) 1.5 กระบวนการจดการศกษามคณภาพ มาตรฐาน และยดหยนเหมาะสมกบผ เรยน

(Enhancing Curriculums for Desired Learning Outcomes) (P2) 1.6 ภาคทงภาคสงคม ภาครฐ ภาคเอกชน ภาคการศกษา และสถาบนวชาการทงในและนอกประเทศ

มสวนรวมในการก าหนดและพฒนาหลกสตรเพอการผลตบณฑต (Degree) และการพฒนาก าลงแรงงาน (Non - Degree) (P2)

1.7 อาจารยมความเปนมออาชพในการพฒนาหลกสตร การจดการเรยนการสอน และมความเชยวชาญเฉพาะศาสตรเปนทยอมรบทงในและตางประเทศ (P2)

1.8 บคลากรไดรบการเสรมสรางความรและทกษะทจ าเปนตอการปฏบตงานในสถาบนอดมศกษา (P2) 1.9 สภาพแวดลอมทเออตอการใชชวตของผเรยนทกกลมในสถาบนอดมศกษา (Campus Life

& Universal Design)

เปาหมาย 1 : ก าลงคนมคณภาพและปรมาณรองรบการพฒนาประเทศ และการเปลยนแปลง ตามกระแสโลก

ฉบบราง


ง

P a g e | - 47 -


ตวชวด

ตวชวด เปาหมาย

2564 2565 2566 - 2570

1. Critical thinking in teaching by WEF ดขน (1.1) (1.4)

≤87th ≤85th ≤80th

2. Skillset of Graduates by WEF ดขน (1.1) (1.2) (1.3)

≤70th ≤65th ≤60th

3. ผลสมฤทธทางการศกษาสงขน (สถานภาพการท างาน ของผส าเรจการศกษาภายในระยะ 1 ป หลงจากการ จบการศกษา) (1.2)

75% 80% 85%

4. สดสวนของนกศกษาระดบอดมศกษาทศกษาในหลกสตร ทมการฝกปฏบตในหนวยงานผใชบณฑตสงขน (1.5) (1.6) (สอวช.)

13% 15% 17%

5. Digital skills among active population by WEF (1.1) (1.2) (1.4)

≤65th ≤64th ≤62th

6. สดสวนนกศกษารวม สายวทยาศาสตร เทคโนโลยตอสายอนสงขน (1.2)

67 : 33 66 : 34 65 : 35

7. สดสวนของบคลากรสายวชาการจ าแนกตามวฒการศกษาสงขน (ป.เอก:ต ากวา ป.เอก) (1.7)

47:53 48:52 50:50

8. รอยละของสถานศกษาทมการจดเตรยมอปกรณและเครองมอทางการศกษาส าหรบผพการสงขน (1.9) (SDGs 4.A)

100%

9. Ease of finding skilled employees by WEF ดขน (1.4) ≤85th ≤84th ≤80th 10. English Proficiency by WEF ดขน

(1.1) (1.2) ≤73th ≤72th ≤70th

ฉบ

บราง


ง

P a g e | - 48 -


เปาหมายยอย 2.1 ขดความสามารถในการวจย สรางองคความร นวตกรรมของอดมศกษาทน าไปสการใชงานจรง

และสรางโอกาสทางธรกจ (Corporate University, Start-up, Spin-off, Incubator และ Accelerator) (P5) (P6) (P10) (P11) (P13)

2.2 ระบบรวบรวมองคความร งานวจยและนวตกรรม เพอการสบคนทเออตอการอางอง ทางวชาการ และน าไปใชประโยชน (P5) (P6) (P16)

2.3 เครอข ายความรวมมอดานวชาการ วจ ยและนวตกรรมระดบอดมศกษาท ง ใน และตางประเทศใหมความเปนเลศ (นกวจย ผเชยวชาญ บคลากรศกยภาพสง) (P5)

2.4 เสนทางความกาวหนาทางสายอาชพของนกวจยในสถาบนอดมศกษา (Career path) 2.5 ทรพยากรมนษยทมความเชยวชาญดานการวจย สอดคลองกบการพฒนาประเทศ

อยางพอเพยง (P1) (P2) 2.6 อปสรรคทเปนภาระตอการสรางงานวจยและนวตกรรมในสถาบนอดมศกษาลดลง

2.7 หนวยจดการทรพยสนทางปญญาและถายทอดเทคโนโลย เปนระบบอยางมประสทธภาพ สงตอผลงานสสงคมและเศรษฐกจ (Research Administration and Support Office)

2.8 ระบบประเมนผลงานวจยทมประสทธภาพและความคมคา (P5)

ตวชวด


2564 2565 2566 - 2570

1. Patent application ดขน (applications/million pop by WEF) (2.1)

≤64th ≤62th ≤60th

2. Scientific concentration R&D Productivity by publication by IMD (2.1)

≤27th ≤26th ≤25th

3. International co – invention (applications/million pop by WEF) (2.3)

≤78th ≤76th ≤70th

เปาหมาย 2 : งานวจยเพอสรางองคความรและนวตกรรม เพอการพฒนาประเทศอยางยงยน

ฉบบราง


ง

P a g e | - 49 -



2564 2565 2566 - 2570

4. อนดบดานความรวมมอในกจกรรมวจยและพฒนาระหวางสถาบนอดมศกษากบภาคอตสาหกรรม (University – industry collaboration in R&D/Multi – Stakeholder collaboration by WEF) (2.3)

≤39th ≤39th ≤38th

5. Research institutions prominence by WEF (2.1) (2.5) (2.6) (2.8)

≤41th ≤40th ≤39th

6. สดสวนนกวจยตอประชากร 10,000 คน (2.4) (2.5)

25 คน 25 คน 25 คน

7. รอยละของผลงานตพมพในระดบนานาชาตเพมขนจากฐานขอมล Scopus (2.8)

18% 20% 22%

ฉบบราง


ง

P a g e | - 50 -


เปาหมายยอย 3.1 ระบบการบรหารจดการสถาบนอดมศกษาทมประสทธภาพโดยยดหลกธรรมาภบาล 3.2 การใชจายงบประมาณทมผลสมฤทธ และคมคาตอการลงทนในการจดการศกษา

ระดบอดมศกษา (Performance - Based) (P16) 3.3 กลมสถาบนอดมศกษาแบงกลมตามผลลพธ (Outcome - based) สอดคลองตาม

อตลกษณ และความตองการของชมชน/พนท (P16) 3.4 สถาบนอดมศกษาพฒนาขดความสามารถสสถาบนอดมศกษาชนน า (Global University

Ranking) (P16) 3.5 โครงสรางพนฐานดจทล เ พอการจดการศกษาและวจยทไม ใชประโยชนทางการคา

(Non – Commercial)

ตวชวด


2564 2565 2566 - 2570

1. จ านวนสถาบนอดมศกษาทผานเกณฑการประเมนของ ITA รอยละ 86 (3.1)

60 แหง 65 แหง 83 แหง

2. ภาครฐมขดสมรรถนะสงเทยบเทามาตรฐานสากลและมความคลองตว ระดบ Digital Government Maturity Model (Gartner) (เฉพาะสถาบนอดมศกษา) (3.1) (3.2) (3.5)

ระดบ 2 ระดบ 2 ระดบ 3

3. การศกษาระดบอดมศกษาตอบสนองความสามารถ ในการแขงขน (University Education by IMD) (3.3) (3.4)

≤42th ≤41th ≤40th

4. สถาบนอดมศกษาตด University Ranking by Subjects ใน 200 อนดบแรกเพมขน (3.3) (3.4)

7 แหง 8 แหง 12 แหง

เปาหมาย 3 : สถาบนอดมศกษามสมรรถนะตรงตามอตลกษณ/จดแขง เพอใหเกดคณภาพในระบบอดมศกษา

ฉบบราง


ง

P a g e | - 51 -



2564 2565 2566 - 2570

5. สถาบนอดมศกษาตดอนดบ 200 อนดบแรกของ World Class University Ranking (3.4)

- 1 แหง 2 แหง

6. กองทนเพอพฒนาการอดมศกษา (3.2)

1 กองทน

ฉบบราง


ง

P a g e | - 52 -



2.3 ยทธศาสตรและแนวทาง ประเดนยทธศาสตรทขบเคลอนการผลตและพฒนาก าลงคนของประเทศ ประกอบดวย

3 ประเดน คอ บณฑตและก าลงคน ระบบนเวศวจย และอดมศกษาใหม ประเดนยทธศาสตร

ภาพท 2.2 ความสมพนธของประเดนยทธศาสตรเพอพฒนาการอดมศกษา

ฉบบราง


ง

P a g e | - 53 -


ยทธศาสตรทขบเคลอนการผลตและพฒนาก าลงคนของประเทศ มดงน

จากสภาวะการเปลยนแปลงของบรบทโลก กระแสโลกาภวตน และนโยบายประเทศไทย 4.0 อดมศกษาจงตองผลตบณฑตและพฒนาก าลงคนใหสามารถด ารงตนในสงคมไดอยางมคณคา โดยบณฑต และก าลงคนดงกลาวตองทมคณลกษณะทพงประสงค มองคความร ความเขาใจ ทกษะทสอดคลองกบเปาหมายและสามารถตอบโจทยททาทายของประเทศ ซงการผลตบณฑตและพฒนาก าลงคนตองสนบสนน ใหเกดการเรยนรตลอดชวต เปดโอกาสใหประชากรทกกลมตงแตผพการ ตลอดจนผดอยโอกาสสามารถเขาถงการเรยนร และพฒนาตนเองอยางเทาเทยม ดวยเหตน อดมศกษาจงตองปรบและพฒนากระบวนการจดการศกษาใหมคณภาพ มาตรฐาน และยดหยนเหมาะสมกบผเรยน ประสานความรวมมอจากภาคสวนตาง ๆ เพอก าหนดและพฒนาหลกสตรส าหรบผลตบณฑต (Degree) และพฒนาก าลงแรงงาน (Non - Degree) ใหสอดคลองและเหมาะสมกบความตองการของผเรยน และการพฒนาประเทศ รวมถงพฒนาอาจารยใหมความเชยวชาญเฉพาะศาสตร และเสรมสรางองคความร ทกษะของบคลากร เพอใหสามารถปฏบตงาน ในอดมศกษาไดอยางมประสทธภาพ

แนวทางขบเคลอนแผนสการปฏบต แนวทางท 1 การจดการศกษาเพอการเรยนรตลอดชวงชวต (Lifelong Learning)

เพอใหผเรยนทมาจากครอบครวผมรายไดนอย ผพการ ผดอยโอกาส ตลอดจนผสงวย สามารถเขาถงบรการทางการศกษาระดบอดมศกษาทมคณภาพสง เมอส าเรจการศกษาสามารถประกอบอาชพและมรายไดเพยงพอทจะชวยเหลอยกระดบคณภาพชวตของตนเองและครอบครวทดขนในอนาคต

กลยทธ 1 ก าหนดแผนการเรยนรตลอดชวงชวต (Provide Lifelong Learning Plan) (1.3) รฐพงจดใหมแผนการเรยนรตลอดชวงชวต โดยสถาบนอดมศกษาตองจดการศกษาเพอใหเกดการเรยนรตลอดชวงชวตใหสอดคลองกบแผน โดยเปดโอกาสใหประชาชนทกคนสามารถเขาถงองคความรและบรการทางวชาการของสถาบนอดมศกษาไดโดยไมมขดจ ากด ความสมพนธระหวางผสอนกบผเรยนไมไดจ ากดเฉพาะ ในชวงเวลาท เปนนกศกษา แตจะเปนอยางตอเนองตลอดเวลาไมวาผ เรยนจะอย ในสถานภาพใด สถาบนอดมศกษาตองใหบรการตลอดชวงชวต

กลยทธ 2 สรางโอกาสการเขาถงอดมศกษาอยางทวถงและเปนธรรม โดยไมทงใครไวขางหลง (Access & Equity in Higher Education) (1.3) สถาบนอดมศกษาจดการศกษาใหแกผ เรยน อยางเตมท และเทาเทยมกน ไมเลอกปฏบต โดยรองรบผเรยนทมาจากครอบครวผมรายไดนอย ผดอยโอกาส ผพการ ความแตกตางเรองถนก าเนด เชอชาต ภาษา เพศ อาย สถานะของบคคล ศาสนา หรอความคดเหนทางการเมองอนไมขดตอบทบญญตแหงรฐธรรมนญ ซงสถาบนอดมศกษาตองสงเสรมและสนบสนนผเรยน

ยทธศาสตรท 1 พฒนาศกยภาพคน (Capacity Building)

ฉบบราง


ง

P a g e | - 54 -


ทขาดแคลนทนทรพยใหมโอกาสเรยนจนส าเรจปรญญาตร ทงน รฐควรจดเงนอดหนนการด าเนนงานทงในสวนของสถาบนอดมศกษาและผเรยน โดยในสวนของผเรยนอาจจดเงนทนการศกษา เงนทนใหกยม ทนผกพน เมอส าเรจการศกษาในรปแบบตาง ๆ หรอการสนบสนนใหท างานระหวางเรยน

กลยทธ 3 การจดการศกษาส าหรบผสงอาย (Education For The Elderly) (1.3) สถาบนอดมศกษาจดการศกษาส าหรบผสงอาย เปนการพฒนาศกยภาพใหมความรและทกษะเพอพฒนาคณภาพชวตใหสามารถดแลตนเองได ดงนน การจดการศกษาส าหรบผสงอาย จงตองการออกแบบและพฒนาหลกสตรระยะสน ตลอดจนมมาตรฐานการศกษาทแตกตางจากระบบการศกษาปกต

กลยทธ 4 การเชอมโยง และสรางความเขมแขงใหกบการศกษาระดบอน (1.1) สถาบนอดมศกษาตองเขาไปมสวนรวมในการยกระดบคณภาพทางการศกษาทงระดบพนฐาน และระดบอาชวศกษา เพอใหผเรยนมคณภาพในฐานะทเปนปจจยสงตอใหกบระบบอดมศกษา รวมทงสามารถ ไปปฏบตงานในภาคการผลตไดอยางมประสทธภาพ โดยการน าองคความร และบคลากรไปสนบสนนตามความเชยวชาญ เชน อดมศกษาพเลยง การอบรมอาชวะชนสง และการผลตและพฒนาศกยภาพครในระบบ

กลยทธ 5 สภาพแวดลอมทเออตอการใชชวตของผเรยนทกกลมในสถาบนอดมศกษา (Campus Life & Universal Design) (1.9) สถาบนอดมศกษาจดใหมบรรยากาศเออตอการเรยนการสอน และการด าเนนชวตของผ เรยนทไมควรอยในอาคารเพยงอยางเดยว แตตองมชวตอยนอกอาคาร มสงคม มการกฬา มกจกรรม มสถานท พกผอนส าหรบผ เรยนท เพยงพอ ซงการออกแบบสถาปตยกรรมในสถาบนอดมศกษาควรเปนการออกแบบเพอคนทกกลม (Universal Design) โดยเปนการออกแบบทค านงถงการเขาถงการใชประโยชนอยางเทาเทยมและเสมอภาคกน ตงแตผทไมมความตองการพเศษ จนถงผทม ความตองการพเศษ (Special Needs) เชน ผทมความบกพรองทางรางกาย และผทมความบกพรองทางสตปญญา เปนตน ใหไดรบการศกษาปราศจากอปสรรค และการด าเนนชวตในสถาบนอดมศกษาอยางปกตสข

แนวทางท 2 ยกระดบคณภาพการศกษาและสมรรถนะของก าล งคน (Quality & Manpower Competencies Enhancement)

เพอพฒนาก าลงคน ทงในระบบการศกษาและผทอยในตลาดแรงงานหรออยในกลมนอก วยเรยน (Non – Aged Group) ใหมคานยมตามบรรทดฐานทดทางสงคม มทกษะด ารงชวตส าหรบโลก ในศตวรรษท 21 ไดรบการศกษาและการพฒนาทมคณภาพสง ตามมาตรฐานสากล และสามารถเรยนร และปรบตวใหเขากบวฒนธรรมการท างานทหลากหลาย เปนก าลงคนทมคณลกษณะ 1) สมรรถนะ เชงวชาการ 2) สมรรถนะการประกอบอาชพทมทกษะการปฏบตงานรองรบงานในปจจบนและอนาคต และ 3) สมรรถนะการเปนพลโลก สมรรถนะเหลานจะชวยใหก าลงคนสามารถพฒนาตนเอง ครอบครว ตลอดจนสงคม รวมถงการพฒนาประเทศอยางยงยน

ฉบบราง


ง

P a g e | - 55 -


กลยทธ 6 ปรบปรงระบบการก ากบคณภาพ และมาตรฐานหลกสตร (1.5) การจดการเรยนการสอน และการวดและประเมนผลหลกสตรตองก าหนดคณลกษณะของบณฑตในลกษณะผลการเรยนร (Learning Outcomes) อยางชดเจนตามอตลกษณของแตละกลมสถาบนอดมศกษา และตอบสนอง ความตองการของสงคมและการพฒนาประเทศ การจดการเรยนการสอนตองปรบใหสอดคลองการใชชวต ของผเรยนยคใหม โดยมงเนนใหผเรยนบรรลผลการเรยนรทกาวหนา และการวดและประเมนผลตองเปนระบบทมประสทธภาพ สามารถแสดงผลการเรยนร และพฒนาการของผเรยนตามความแตกตางระหวางบคคล ทงน รฐพงสนบสนนใหมการก ากบ ตรวจสอบ และประเมนผลตามมาตรฐานการอดมศกษา และเปนไปตาม อตลกษณของแตละกลมสถาบนอดมศกษา

กลยทธ 7 วางแผนการผลตบณฑตก าลงคน ทงดานปรมาณและคณภาพใหสอดคลองตามศกยภาพของสถาบนอดมศกษา และตอบสนองความตองการเพอการพฒนาประเทศ (1.1) (1.2) รฐก าหนดกรอบนโยบายการผลตและพฒนาก าลงคนทตอบสนองทศทางการพฒนาประเทศในกลมสาขาตามอตสาหกรรมเปาหมาย (S – Curve & New Curve ) เพอรองรบการพฒนาเขตระเบยงเศรษฐกจพเศษตาง ๆ โดยมกลไกการตดตาม และตรวจสอบความตองการก าล งคน สมรรถนะทจ า เปน ตอการท างาน การเปลยนแปลงของอาชพ ตลอดจนการประเมนศกยภาพของบณฑตในการประกอบอาชพ รวมถงพฒนา แนวทางการจดการศกษาในลกษณะ Sandbox น าไปสการพฒนาการจดการศกษาและพฒนาก าลงคนรปแบบใหมทเออตอการเปลยนแปลง ทงน สถาบนอดมศกษาตองผลตและพฒนาก าลงคนตามกรอบนโยบายของรฐ โดยผเรยนตองมคณภาพ มความเปนเลศทางวชาชพ เทาทนตอการเปลยนแปลงเทคโนโลย มทกษะรองรบศตวรรษท 21

กลยทธ 8 การจดสหกจศกษาและการศกษาเชงบรณาการกบการท างาน (Cooperation and Work Integrated Education : CWIE) (1.5) อดมศกษาสนบสนนการเรยนร เชงบรณาการกบ การท างานใหเปนกลไกหลกในการพฒนาสมรรถนะของบณฑต ทงสมรรถนะเชงวชาการ เชงวชาชพ และการเปนพลโลก ทไมสามารถบรรลผลไดจากการจดการเรยนการสอนภายในหองเรยนเพยงอยางเดยว ซงการท างานในอนาคตมแนวโนมเปลยนแปลงสง ประกอบกบความรและทกษะใหมทเปนประโยชนตอ การด ารงชพจะเกดขนในโลกของการท างานเปนสวนใหญ ทงน สถาบนอดมศกษาจะตองเปนผออกแบบ และวางแผนการจดการศกษา และอาศยความรวมมอจากสถานประกอบการ ทงภาครฐ ภาคเอกชน และชมชน ฉะนน การจดการเรยนรเชงบรณาการกบการท างาน จงตองด าเนนการดวยความระมดระวง โดยการบรณาการการเรยนรในชนเรยนและในสถานประกอบการใหเหมาะสม

กลยทธ 9 การปรบระบบการศกษาเพอรองรบผ เรยนนอกวยเรยน (Re Skills & Up Skills) (1.3) (1.4) (1.5) สถาบนอดมศกษาตองจดการศกษาเพอพฒนาผเรยนใหไดรบความร และเพมพนทกษะแบบจ าเพาะเปนหลก โดยการจดระบบการศกษาอยางยดหยนใหเหมาะสมกบทกษะความตองการของผ เรยน เชน การศกษาในหลกสตรระยะสน (Non Degree) ท งน รฐตองจดใหมระบบการ เทยบ โอนประสบการณการท างานกบการเรยนร และมระบบการสะสมหนวยกต (Credit Bank) เพอใหเกด

ฉบบราง


ง

P a g e | - 56 -


การพฒนาผเรยนอยางตอเนอง รวมทงจดท าระบบ Clearing House เพอจบค (Matching) เพอใหไดก าลงคนทมทกษะสอดคลองหรอตรงกบความตองการภาคการผลต

กลยทธ 10 เสรมสรางการเปนพลเมองของผเรยน (1.1) (1.2) สถาบนอดมศกษาจะตองพฒนาใหผเรยนไดแสดงศกยภาพทแทจรง โดยมงสงเสรมความสามารถของผเรยนใหมความพรอมในทกดาน เชน การใชเหตผล การคดค านวณ การเขาใจตนเอง การมมนษยสมพนธ การเรยนรภาษาตางประเทศ การเขาใจมตสมพนธ การเสรมทกษะดนตร การสรางสมดลในการเคลอนไหวรางกาย และการอนรกษสงแวดลอม รวมถงสงเสรมหลกคดทถกตองโดยสอดแทรกการปลกฝงวนย จรยธรรม คณธรรม จตสาธารณะ การเคารพกฎหมาย และศลปวฒนธรรม

แนวทางท 3 การสรางเสรมบคลากรคณภาพสง (Enhancement of Brainpower & Concentration of Talents)

เพอใหระบบอดมศกษาบรรลเปาหมาย 3 ประการ ไดแก 1) สามารถพฒนาสภาพแวดลอม ใหดงดดผมความสามารถสงเขามาปฏบตหนาทไดอยางมประสทธภาพ ทงอาจารย นกวจย และผบรหาร ตลอดจนผปฏบตสนบสนนการด าเนนงานของสถาบนอดมศกษาใหบรรลเปาหมาย 2) เปนชมชนทางวชาการ ทมศกยภาพสง มความหลากหลาย มจดเนน จดแขงทแตกตางกนซงลวนสรางสรรคประโยชนใหแกประเทศชาต และ 3) เพอใหมขดความสามารถในการแขงขนสสากลเปนสถาบ นอดมศกษาระดบโลก เปนจดดงดดนกวชาการจากทงโลกมารวมพฒนาประเทศ

กลยทธ 11 ยกระดบคณวฒ และต าแหนงทางวชาการของอาจารย (1.7) (1.8) สถาบนอดมศกษาก าหนดแนวทาง และการสนบสนนทเหมาะสมส าหรบยกระดบคณวฒ และต าแหนงทางวชาการของอาจารย และบคลากรสายวชาการใหมความเปนมออาชพ ทงในการพฒนาหลกสตร การจดการเรยนการสอน การวจยสรางองคความรใหมความเชยวชาญเฉพาะศาสตรเปนทยอมรบทงในและตางประเทศ พฒนาต าแหนงทางวชาการ โดยใชผลงานจากภาคสวนตาง ๆ เชน ภาคสงคม ภาคอตสาหกรรม รวมทง การเปดโอกาสใหอาจารยทท าการสอนมาระยะหนงออกไปเพมพนองคความรทางวชาการ (Sabbatical Leave) จากหนวยงานนอกสถาบนอดมศกษาทงภายในและนอกประเทศ เพอน าองคความรใหม ๆ ทไดมาพฒนาตนเอง กระบวนการเรยนการสอน และการวจย

กลยทธ 12 สนบสนนกรอบการบรหารงานบคลากรสายวชาการในสถาบนอดมศกษา (1.7) (1.8) รฐและสถาบนอดมศกษาสงเสรมใหเกดการพฒนาเสนทางอาชพทหลากหลาย เพอสรางแรงจงใจใหอาจารยคณภาพสงทงในประเทศและตางประเทศเขามารวมปฏบตหนาทในชมชนวชาการ (Reverse Brain Drain) ชกจงผประสบความส าเรจในภาคเอกชน ภาครฐ มโอกาสมาชวยงานวชาการ และงานวชาชพ ในสถาบนอดมศกษาอยางตอเนอง และสอดคลองกบจดเนนของสถาบนแตละแหง

ฉบบราง


ง

P a g e | - 57 -


กลยทธ 13 สงคมวชาการระดบโลกยอมรบบทบาทของนกวชาการ (1.7) (1.8) สถาบนอดมศกษาตองผลกดนบทบาทของนกวชาการ และชมชนวชาการใหเปนทยอมรบในระดบนานาชาตอยางจรงจงและตอเนอง โดยรฐจดสรรทรพยากรใหตามความเหมาะสมและจ าเปน รวมทงลดทอนกฎระเบยบอนเปนขอจ ากดของการพฒนาผลงานวชาการ ซงจะสนบสนนตอบคลากรทถกคดเลอกและสถาบนอดมศกษาทมความพรอมเหมาะสม มความเปนไปไดสงเทานน เพอใหนกวชาการและสถาบนอดมศกษานนจะเปนทรจกเปนทยอมรบและยกยองใหเปนสถาบนระดบโลก

ฉบบราง


ง

P a g e | - 58 -


จากสภาวะการตดกบดกรายไดปานกลางของประเทศ และความกาวหนาของวทยาศาสตรและเทคโนโลยในปจจบน สงผลตอความทาทายใหกบสถาบนอดมศกษาซงเปนสวนหนงของกลไก การขบเคลอนในการพฒนาประเทศ จงจ าเปนอยางยงในการพฒนาระบบนเวศทเออตอการสรางสรรคองคความรและนวตกรรม เชน ระบบรวบรวมองคความร งานวจยและนวตกรรม เครอขายความรวมมอทงใน และตางประเทศ ทรพยากรมนษยทมความเชยวชาญ หนวยบรหารงานดานการวจย และระบบประเมนผลงานวจย อยางไรกตาม อดมศกษาควรสงเสรมความกาวหนาทางเสนทางสายอาชพของนกวจย รวมถงการลดอปสรรคทเปนภาระตอการสรางงานวจย เพอใหอดมศกษาสามารถสรางสรรคองคความร วจย นวตกรรม และประยกตใหเกดคณคาทางเศรษฐกจทเปนประโยชนตงแตระดบชมชนและระดบชาต

แนวทางขบเคลอนแผนสการปฏบต แนวทางท 1 การวจย นวตกรรมและการถายทอดเทคโนโลย (Research Innovation and Technology

Transfer) เพอการขยายขอบเขตและความส าคญของการวจยในสถาบนอดมศกษาใหกวางขวาง

ครอบคลม การวจยบรสทธ การวจยประยกต การสรางสรรคนวตกรรม และการถายทอดเทคโนโลย ใหเปนกลไกขบเคลอนการขยายตวทางเศรษฐกจใหมของประเทศ ซงเปนการด าเนนงานอยางมเปาหมายเฉพาะทสอดคลองกบนโยบายประเทศไทย 4.0

กลยทธ 1 ก าหนดจดเนนและเปาหมายของเทคโนโลย (2.2) สถาบนอดมศกษาก าหนดจดเนน และเปาหมายขององคความรและเทคโนโลยในอนาคตตามศกยภาพและอตลกษณของสถาบน (Frontier Research) เพอใหมความสอดคลองกบนโยบายประเทศไทย 4.0 ซงตองตอบสนองความตองการของประเทศ ชมชน ประชาชน และค านงถงการอนรกษ และฟนฟทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม การใชทรพยากรอยางคมคาและมประสทธภาพ โดยประสานความรวมมอกบทกภาคสวนทเกยวของ เพอก าหนดสดสวนเปาหมายของการพฒนาเทคโนโลย และนวตกรรมอยางเหมาะสม และอ านวยความสะดวกในการเขาถงแหลงขอมลองคความร ผลงานวจยตาง ๆ ทเออตอการพฒนาผลงาน และประสานความรวมมอระหวางสถาบนอดมศกษาทมจดแขงและศกยภาพในดานตาง ๆ ทหลากหลาย เพอก าหนดความรบผดชอบรวมกน

กลยทธ 2 สรางรปแบบความรวมมอเพอการวจย นวตกรรม และการถายทอดเทคโนโลย ใหเกดประสทธภาพสงสด (2.1) (2.3) สถาบนอดมศกษา และสถานประกอบการ ภาคอตสาหกรรม ม ค ว าม ร ว มม อ ใ นล ก ษณ ะศ น ย ป ร ะส าน กา รด า เ น น ก า รด า น นว ต ก ร ร ม ( Innovation Hubs) โดยมสถาบนอดมศกษาทมศกยภาพสงเปนแกนน าในเชงบรหาร และมสถาบนอดมศกษากลมตาง ๆ เขารวมเปนเครอขายรบผดชอบการพฒนานวตกรรมในสาขาทมความเชยวชาญ สงเสรมความรวมมออยางเปน

ยทธศาสตรท 2 สงเสรมระบบนเวศวจยอดมศกษา (Research Ecosystem Building)

ฉบบราง


ง

P a g e | - 59 -


ทางการของสถาบนอดมศกษาทมความเชยวชาญ และความสนใจในประเดนการวจยรวมกนใหตอบสนองความตองการของประเทศ รวมทงสถาบนอดมศกษาอาจจดตงนตบคคลหรอรวมลงทนกบหนวยงานของรฐหรอเอกชน โดยมวตถประสงคเพอน าผลการวจย และนวตกรรมของสถาบนอดมศกษาไปใชประโยชน (Corporate University) การพฒนาวชาการสสงคม และกจการทมจดมงหมายหลกเพอแกไขปญหาสงคม และสงแวดลอม (Social Engagement)

กลยทธ 3 ระดมทรพยากรและความเชยวชาญตางประเทศ (2.5) รฐก าหนดเงอนไข การสนบสนน และผอนคลายกฎระเบยบใหสถาบนอดมศกษาระดบโลก และผเชยวชาญเฉพาะในสาขา ทสถาบนอดมศกษาไทยจ าเปนตองเรงพฒนาเพออนาคต เชน การอ านวยความสะดวกและการสนบสนน สทธประโยชน เชน การผอนปรนกฎเกณฑเกยวกบระบบตรวจลงตรา (VISA) ทงน อาจด าเนนการผาน ความรวมมอกบสถาบนอดมศกษา หรอภาคอตสาหกรรมในประเทศ เพอสงเสรมใหสถาบนอดมศกษาสรางความรวมมอกบนกวจยหรอหองปฏบตการวจยทมสมรรถนะสงในระดบนานาชาต ทงภาครฐและเอกชน ในตางประเทศ เพอการวจย และพฒนา และนวตกรรมทสอดคลองกบนโยบายประเทศไทย 4.0

กลยทธ 4 พฒนาวธการจดสรรเงนอดหนนดานการวจย นวตกรรม และการถายทอดเทคโนโลย (2.4) (2.6) (2.8) สถาบนอดมศกษาสรางแรงจงใจใหอาจารย นกวจย นกศกษา โดยพฒนาหลกเกณฑการจดสรรเงนอดหนนการวจย นวตกรรม และการถายทอดเทคโนโลย บนพนฐานของ ผลการด าเนนงาน และศกยภาพ (Potential Performance) และใหอสระในการบรหารงบประมาณ ดวยความคลองตว แตยงคงมระบบประเมนและตรวจสอบความคมคาในทางเศรษฐศาสตร (Economic evaluation)

กลยทธ 5 สงเสรมและสรางความเขมแขงใหกบระบบการท าวจยระดบหลงปรญญาโท (Postgraduate research) หร อ ร ะ ด บหล ง ป ร ญญา เ อก ( Post – doctoral research) (2. 5) สถาบนอดมศกษาเออประโยชนในการพฒนานกวชาการ นกวจย ระดบปรญญาโท ระดบหลงปรญญาโท (Postgraduate research) ปรญญาเอก และหลงปรญญาเอก (Post – doctoral research) รวมทงสาขา ขาดแคลน และเปนทตองการตามนโยบายประเทศไทย 4.0 ทงน สถาบนอดมศกษาควรด าเนนการจดตงศนยบรการ Talent Mobility เพอใหบคลากรดานการวจยในสถาบนอดมศกษาไปปฏบตงาน แกไขปญหา และเพมขดความสามารถในการผลตใหกบภาคอตสาหกรรม

กลยทธ 6 ภาครฐลดอปสรรคตอการสรางงานวจย เพอใหตอบสนองความตองการ ในปจจบนและอนาคต (2.2) รฐลดอปสรรคทเปนภาระตอการสรางงานวจย อาท ปญหาความไมสมดล ของภาระงานดานการเรยนการสอนกบงานวจยทท าใหนกวจยไมมเวลาพฒนาผลงาน สภาพการกระจกตวของจ านวนนกวจยในกลมสถาบนอดมศกษาชนน า ดงนน รฐจงควรสงเสรมและสรางความเขมแขงใหกบระบบ การท าวจย พฒนาคลงขอมลองคความรและงานวจยของประเทศใหมมาตรฐานและเชอมโยงขอมลกบสากล และพฒนาระบบประเมนผลงานดานการวจยและนวตกรรม รวมถงการถายทอดเทคโนโลยใหมประสทธภาพ

ฉบบราง


ง

P a g e | - 60 -


แนวทางท 2 พฒนาโครงสรางพนฐานหรอปจจยเออ ภายในสถาบนอดมศกษาทสงเสรมการพฒนาผประกอบการนวตกรรม

กลยทธ 7 พฒนาความเปนผประกอบการ (Entrepreneurship Education) (2.1) (2.6) สถาบนอดมศกษาจดท าหลกสตรส าหรบพฒนาทกษะความเปนผประกอบการใหกบผทมความสนใจ เพอสนบสนนผทอยระหวางการศกษา บณฑต ผวางงาน และพนกงาน/ลกจางทมความสนใจ มศกยภาพ และขดความสามารถในการเปนผประกอบการ และสรางธรกจของตนเอง รวมทงเพมความเขมแขงใหแกวสาหกจในชวงเรมกจการใหสามารถอยรอด และสามารถสรางมลคาเพมทางเศรษฐกจอยางยงยน

กลยทธ 8 จดสรรผลประโยชนจากงานวจยและทรพยสนทางปญญา (Benefits Sharing)

(2.1) (2.7) พฒนาแนวทางแบงปนผลประโยชนระหวางสถาบนอดมศกษา นกวจย และผประกอบการทเกด

จากการน าผลงานวจย เทคโนโลย หรอนวตกรรมทคดคนโดยบคลากรของสถาบนอดมศกษาไปใชประโยชน

ในเชงพาณชยหรอเชงสงคม รวมถงจดตงหนวยงานกลาง (Intermediaries) เพอท าหนาทบรหารจดการ

และถายทอดเทคโนโลย เชน หนวยจดการทรพยสนทางปญญาและถายทอดเทคโนโลย เปนระบบอยางม

ประสทธภาพสงตอผลงานสสงคมและเศรษฐกจ (Research Administration and Support Office)

ฉบบราง


ง

P a g e | - 61 -


สถาบนอดมศกษาเปนหนวยจดการศกษาขนสงท เปนกลไกหนงในการพฒนาสงคม และเศรษฐกจ ฉะนน สถาบนอดมศกษาจงตองมศกยภาพและสมรรถนะตรงตามอตลกษณ จดแขงของตนเอง เพอตอบสนองตอความตองการของชมชนและประเทศ โดยสถาบนอดมศกษาตองปรบตวและพฒนาตนเอง เพอมงไปสสถาบนอดมศกษาชนน า รวมทงตองมระบบการบรหารจดการทมประสทธภาพตามหลกธรรมาภบาล มความทนสมย ตรวจสอบได มการใชจายงบประมาณทภาครฐสนบสนนอยางคมคา คมทน และมประโยชนสงสด และสามารถจดสภาพแวดลอมใหเออตอบรรยากาศการเรยนการสอนและรองรบตอเปลยนแปลง ในยคโลกาภวตน

แนวทางขบเคลอนแผนสการปฏบต แนวทางท 1 การบรหารจดการและธรรมาภบาล (Management and Good Governances)

เพอใหระบบอดมศกษาเกดการบรหารจดการ ดงน 1) เพอสงเสรมธรรมาภบาลในระบบอดมศกษาใหมความเขมแขง สมดล กอเกดประโยชนในการบรหารและบรรลเปาหมายอยางมคณภาพ และประสทธภาพ และ 2) เพอลดและขจดปญหาและสาเหตของปญหาการด าเนนการทไมสอดคลองกบหลก ธรรมาภบาลในสถาบนอดมศกษา

กลยทธ 1 การศกษาวจยระบบธรรมาภบาลในระบบอดมศกษา (3.1) รฐตองสนบสนน การศกษาวจย เพอก าหนดนโยบาย แนวทาง การปรบโครงสรางการตรวจสอบ ควบคมคณภาพและมาตรฐานของสถาบนอดมศกษา และสรางเสรมดลยภาพในการปฏบตหนาทควบคกบสภาวชาชพและสภาอาจารย ของสถาบนอดมศกษา (Check and Balance) และน าผลการวจยไปใชในการปฏรประบบการบรหารจดการ ในสถาบนอดมศกษา เพอใหเกดประสทธภาพในการพฒนาอยางยงยน

กลยทธ 2 การเขาถงขอมลเพอสงเสรมธรรมาภบาลในระบบอดมศกษา (3.1) รฐและสถาบนอดมศกษาพงจดใหมระบบการสอสารใหเกดความร ความเขาใจทงดานขอกฎหมาย และความรบผดชอบตอสงคม ใหประชาชน ผมสวนไดสวนเสยสามารถเขาถงขอมล ขอเทจจรง มความโปรงใส เพอการตดสนใจเชงบรหาร การพฒนาหลกสตร การจดการเรยนการสอน และการวจยและเพอประโยชนของสงคมและประเทศเปนไปอยางมประสทธภาพอยางแทจรง

กลยทธ 3 การประเมนสถาบนอดมศกษาเชงธรรมาภบาล (3.1) รฐยกระดบธรรมาภบาลและปรบกลไกการก ากบดแลสถาบนอดมศกษา โดยยดหลกความเหมาะสม ความเปนอสระและความแตกตางของสถาบนอดมศกษาแตละประเภท ทงน สถาบนอดมศกษาตองก าหนดแผนงานและโครงการยทธศาสตรหรอโครงการมงเปา ควบคแผนปฏบตราชการประจ าป และการจดท าขอตกลงการพฒนาการอดมศกษา (Performance Agreement) เพอสรางความรบผดรบชอบ (Accountability) ของสถาบนอดมศกษา

ยทธศาสตรท 3 จดระบบอดมศกษาใหม (Higher Education Transformation)

ฉบบราง


ง

P a g e | - 62 -


ตอเปาหมายการผลตและการพฒนาคน ซงรฐตองก ากบ ดแล และประเมนผลเชงคณภาพ รวมถงจดท าขอเสนอเชงนโยบาย

แนวทางท 2 การพฒนาสถาบนอดมศกษาตามอตลกษณทหลากหลาย (Reinventing University) เพอสงเสรมใหสถาบนอดมศกษาสามารถพฒนาจดแขง ซงเปนความสามารถเฉพาะทาง

ใหตอบสนองตอการเพมขดความสามารถในการแขงขนสสากลเปนทยอมรบทงในประเทศและระดบโลก ผานการปรบเปลยนและพฒนากลไกการบรหารของสถาบนใหมประสทธภาพคมคาตอทรพยากรทลงทน จดการศกษา

กลยทธ 4 ก าหนดจดเนนเพอการพฒนาสถาบนอดมศกษาทหลากหลายใหเกดประโยชนตอการพฒนาประเทศ และการจดอนดบสถาบนอดมศกษาระดบโลก (World University Ranking) (3.3) (3.4) รฐด าเนนการปฏรประบบอดมศกษา ผานกลยทธทเรยกวา Reinventing University เพอพฒนาความเปนเลศของสถาบนอดมศกษา และผลตก าลงคนระดบสงเฉพาะทางตามความตองการของประเทศ รวมถงการเปนสถาบนอดมศกษาชนน าตดอนดบโลก (World University Ranking) โดยมแนวทางด าเนนการ ไดแก (1) ก าหนดกลมยทธศาสตร (Strategic profiles) ของสถาบนอดมศกษาเพอชน าทศทางการพฒนาของสถาบนอดมศกษา ดงน กลมการวจยระดบแนวหนาของโลก (Global & Frontier Research) กลมการพฒนาเทคโนโลยและสงเสรมการสรางนวตกรรม (Technology/Innovation) และกลมการพฒนาชมชนเชงพนท (Area – Based and Community) (2) สถาบนอดมศกษาแตละแหงวเคราะหต าแหนงทางยทธศาสตร (Strategic positioning) ทเหมาะสม และ (3) สนบสนนและก ากบดแลการพฒนาสถาบนอดมศกษาอยางเปนระบบและเกอหนนทศทางการพฒนาตาม Strategic positioning ทก าหนดไว ผานกลไกขบเคลอนเชงระบบ (System drivers) ทงน สถาบนอดมศกษาตองด าเนนการพฒนาขดความสามารถของสถาบนอดมศกษา ใหสอดคลองกบกลมยทธศาสตร

กลยทธ 5 พฒนาสถาบนการอดมศกษาใหเปนศนยกลางการศกษาระดบภมภาค(Education Hub) (3.4) ภาครฐสนบสนนใหสถาบนอดมศกษาเปนศนยกลางความรวมมอดานการศกษาระดบอดมศกษาในภมภาค โดยแลกเปลยนบคลากร องคความร ความเชยวชาญ เทคโนโลย งานวจย และนวตกรรม และสรางบทบาทของประเทศไทยในภมภาค ตลอดจนบทบาทส าคญในเวทโลกในฐานะหนสวนการพฒนาทส าคญในทกระดบ เชน การขบเคลอนเปาหมายการพฒนาทย งยนของสหประชาชาต และการเรยนรความเปนเลศจากประเทศทมศกยภาพในสาขาทเปนประโยชนตอการพฒนาประเทศ

ฉบบราง


ง

P a g e | - 63 -


แนวทางท 3 ความมนคงทางการเงนในระบบอดมศกษา (Financial Security) เพอใหระบบอดมศกษาสามารถด าเนนการ ดงน 1) สรางความมนคงทางการเงนในระบบ

อดมศกษาในสภาวะทมการเปลยนแปลงอยางรวดเรว และ 2) พฒนาระบบการเงนอดมศกษาใหเปนกลไก ของรฐในการเพมประสทธภาพและคณภาพทางการศกษาของสถาบนอดมศกษา

กลยทธ 6 การปฏรประบบการเงน เพอการอดมศกษา (3.2) • รฐสนบสนนงบประมาณโดยม ง เนนการตอบสนองผานอปสงค (Demand Side

Financing) อกทงจดสรรเงนเพอสนบสนนกองทนการเงนเพอการศกษา และเปดโอกาสใหนกศกษาทกคนสามารถกยมเงนกองทน เพอประโยชนในการพฒนาศกยภาพ และการประกอบอาชพของตนเอง

• รฐผลกดนการจดต งกองทนเพอพฒนาการอดมศกษา เ พอพฒนาความเปนเลศ ของสถาบนอดมศกษา และสงเสรมการผลตก าลงคนระดบสงเฉพาะทางตามความตองการของประเทศ ในลกษณะเงนอดหนนท ว ไป (Block grant) และผกพนหลายป (Multiyear) เ พอใช เปนเครองมอ ทางการเงนทมความคลองตวในการสนบสนน และก ากบดแลในสถาบนอดมศกษาใหสามารถขบเคลอนตาม พนธกจ และยทธศาสตรของสถาบนอดมศกษา

แนวทางท 4 อดมศกษาดจทล (Digital Higher Education) เ พอใหระบบอดมศกษาสามารถด าเนนการ ดงน 1) ยกระดบคณภาพการศกษา

ระดบอดมศกษา ซงเปนการเสรมสรางกระบวนการเขาถงแหลงความร การกระจายความร และการปฏรป การเรยนรในระดบอดมศกษา 2) เพมประสทธภาพการจดการเรยนร การเรยนการสอน และการบรหารจดการทางการศกษาใหสามารถขยายบรการทางการศกษาไดเ พมมากขน และ 3) สงเสรมความเสมอภาค ทางการศกษา เปดโอกาสใหผเรยนทกคนสามารถเขาถงเทคโนโลยดจทล สามารถใชประโยชนและพฒนากลไกการเรยนรของตนเองโดยอสระ

กลยทธ 7 โครงสรางพนฐานดจทล และระบบฐานขอมล (Big Data) เพอการอดมศกษาและวจย (3.5)

• รฐจดท าฐานขอมลกลาง (Big Data) ทมประสทธภาพ และเชอมโยงระบบขอมลสารสนเทศของหนวยงานรฐกบฐานขอมลการอดมศกษา เพอใหเกดบรณาการทงระบบ ทงน สถาบนอดมศกษา และหนวยงานทเกยวของตองจดสงขอมลเกยวกบการด าเนนงานของสถาบนอดมศกษา มาตรฐานการศกษา การวจยและนวตกรรม การใหบรการทางวชาการ และขอมลอนทเกยวของใหแกกระทรวง ซงจะท าใหรฐสามารถวเคราะห สงเคราะห จดท าสถตเผยแพรตอประชาชน ทงน สถาบนอดมศกษาสามารถน าขอมลจากฐานขอมลดงกลาว ไปใชในการประเมน และปรบปรงตนเอง เพอน าไปส การพฒนาคณภาพ และการเปนสถาบนอดมศกษาชนน า ตดอนดบการจดระดบโลก (World University Ranking)

• รฐก าหนดมาตรฐานการใหบรการเทคโนโลยดจทลระดบสถาบนอดมศกษา เพอใหทกสถาบนอดมศกษาสามารถใชประโยชนจากระบบดจทลในการจดการศกษา และการวจยไดอยางเสมอภาค

ฉบบราง


ง

P a g e | - 64 -


ตลอดจนการเขาถงอนเทอรเนต และเครอขายอยางมประสทธภาพ สามารถเชอมโยงแหลงความรไดจาก ทงโลก โดยจดใหสถาบนอดมศกษาใชบรการเทคโนโลยดจทลในอตราเพอการศกษา (Education Rate) หรออตราทไมใชเพอประโยชนทางการคา (Non - Commercial Rate)

• รฐก าหนดมาตรฐานการเขาถงแหลงขอมลดจทล เพอการเรยนรและการวจย (Digital Contents) จากทวโลก สงเสรมการพฒนา Online Course, Digital Content, Digital Collections สงเสรมการพฒนาหองสมดดจทลใหเปนศนยกลางการเรยนรในยคดจทล การสบคนขอมล และแหลงกระตนสงเสรมการเรยนรในรปแบบใหมทหลากหลาย รฐเปนผประสานการเจรจาตอรองการจดการฐานขอมลความร และการวจยทงในระดบชาต และระดบนานาชาต เพอใหการจดสรรทรพยากร เพอการศกษามความเหมาะสมสอดคลองกบยคดจทล

ฉบบราง


ง

สวนท 3 : กลไกการขบเคลอนยทธศาสตร

ตาม พ.ร.บ . ระเบยบบรหารราชการกระทรวงการอดมศกษา วทยาศาสตร วจ ย และนวตกรรม พ.ศ. 2562 มาตรา 17 ก าหนดใหรฐมนตร มหนาทและอ านาจเกยวกบการอดมศกษา ในการเสนอแนะตอสภานโยบายการอดมศกษา วทยาศาสตร วจยและนวตกรรม เพอจดท านโยบาย ยทธศาสตร และแผนดานการอดมศกษาเพอผลตและพฒนาก าลงคนของประเทศทสอดคลองกบยทธศาสตรชาต แผนแมบท และแผนอน รวมท งนโยบายของร ฐบาล เสนอแนะกรอบวงเงนงบประมาณประจ าป ดานการอดมศกษาตอสภานโยบายฯ เสนอระบบการจดสรรและการบรหารงบประมาณแบบบรณาการ ทมงผลสมฤทธตามกรอบวงเงนดงกลาวใหสอดคลองกบนโยบาย ยทธศาสตรและแผนดานการอดมศกษา พ.ร.บ. ดงกลาวยงไดก าหนดใหเปนหนาทของคณะกรรมการการอดมศกษา (กกอ.) จดท าขอเสนอแนะ และใหความเหนชอบกรอบวงเงนงบประมาณประจ าปดานการอดมศกษากอนใหขอเสนอแนะตอรฐมนตร เพอเสนอตอสภานโยบายฯ พจารณาอนมตและด าเนนการตอไปตามขนตอนทกฎหมายก าหนด ดงนน การก าหนดกรอบวงเงนงบประมาณประจ าปดานการอดมศกษา ตลอดจนระบบการจดสรร และการบรหารงบประมาณดานการอดมศกษา จงเปนอ านาจหนาทของ กกอ. โดยตรงทตองรบผดชอบด าเนนการเพอพฒนากลไกทางการเงนและงบประมาณใหเปนปจจยส าคญในการขบเคลอนการปฏรป ระบบอดมศกษาใหสนองตอบตอนโยบายการพฒนาประเทศ ซงสอดคลองกบกรอบการปฏรประบบการเงนและงบประมาณในแผนอดมศกษาระยะยาว 20 ป (พ.ศ. 2561 – 2580)

การก าหนดกรอบวงเงนงบประมาณประจ าปดานการอดมศกษาจงเปนการน าเสนอแนวคด ในการปฏรประบบการจดสรรและการบรหารงบประมาณในภาคอดมศกษาของประเทศตามกรอบอ านาจหนาทขององคกรภาครฐและสถาบนอดมศกษาทก าหนดไวใน พ.ร.บ. ระเบยบบรหารราชการกระทรวง การอดมศกษา วทยาศาสตร วจยและนวตกรรม พ.ศ. 2562 พ.ร.บ.สภานโยบายการอดมศกษา วทยาศาสตร วจยและนวตกรรมแหงชาต พ.ศ. 2562 และ พ.ร.บ. การอดมศกษา พ.ศ. 2562 เปนหลก สาระส าคญประกอบด วยเหตผลและความจ าเปน เป าประสงค วธการด าเนน งาน และการบรหารจดการ ซ งเป นการสรางสรรคกลไกการด าเนนงานให เกดการเปล ยนแปลงเปน ไปอยางมประสทธภ าพ ทงน ยงคงมงสงเสรมความอสระในการบรหารจดการของสถาบนอดมศกษาเพอพฒนาสความเปนเลศ และสงผลกระทบทดตอการพฒนาประเทศภายใตระบบธรรมาภบาลทเขมแขง

ฉบบราง


ง

P a g e | - 66 -



3.1 สนบสนนสงเสรมการด าเนนนโยบายและมาตรฐานทเหมาะสม

ตามศกยภาพของสถาบนอดมศกษา 1) ใหความส าคญกบความแตกตาง ปรชญา เปาประสงค ววฒนาการ ต าแหนงทตง และบรบท

ของสถาบนอดมศกษาแตละแหง 2) เนนศกยภาพและผลการด าเนนงาน (Potential/Performance) ของสถาบนแตละแหงทจะแสดง

จดเนนเพอประโยชนในการพฒนาประเทศ 3) เปดโอกาสใหสถาบนปรบตว ปรบทศทางการด าเนนงาน (Repositioning) ใหสอดคลองกบ

ความเปลยนแปลงทงในบรบทการเรยนรในศตวรรษท 21 และความตองการก าลงคนรนใหม เพอการพฒนาประเทศและทองถน

4) ภาครฐพรอมทจะปลดลอกกฎ ระเบยบ ขอบงคบท เกยวของกบการควบคมมาตรฐาน การอดมศกษาทลาสมย และไมเอออ านวยใหเกดการพฒนาองคความรและนวตกรรม ตลอดจนการเรยน การสอนใหทนสมย สอดคลองกบเทคโนโลยและความตองการของผเรยน

5) ภาครฐควรปรบระบบการบรหารงานบคคลโดยเฉพาะโครงสรางการบรหารขาราชการพลเรอน ในสถาบนอดมศกษาใหเปนตนแบบการบรหารงานบคคลทมประสทธภาพทดเทยมกบระบบอดมศกษา ของประเทศทพฒนาแลว

ฉบบราง


ง

P a g e | - 67 -



3.2 ปฏรปกลไกดานงบประมาณ

1) ปฏรประบบการเงนเพอการอดมศกษา โดยสนบสนนการเพมแหลงรายไดใหกบสถาบนอดมศกษาใหมากยงขน โดยเฉพาะจากการวจยและนวตกรรม ดวยการสงเสรมวสาหกจแหงสถาบนอดมศกษา (University Enterprise) เปนตน

2) เพมประสทธภาพและประสทธผลการลงทนดานอดมศกษาของภาครฐ โดยปรบเปลยนการจดสรรเงนงบประมาณแผนดนอดหนนสถาบนอดมศกษา เปนระบบงบประมาณแบบบรณาการทมงเนนผลสมฤทธ ทมประสทธภาพและประสทธผล ดวยการจดสรรงบประมาณใหสนองดานอปทานเปนหลก (Demand Side Financing)

3) จดระบบการก าหนดกรอบวงเงน ระบบการจดสรร และการบรหารงบประมาณดานการอดมศกษาใหเปนกลไกในการขบเคลอนนโยบาย ยทธศาสตรและแผนดานการอดมศกษาเพอผลตและพฒนาก าลงคน ของประเทศทสอดคลองกบยทธศาสตรชาต แผนแมบท และแผนอนๆ รวมทง นโยบายของรฐบาล

4) ระบบการจดสรรและการบรหารงบประมาณจะตองมความคลองตว แตสามารถตรวจสอบได มความโปรงใส มความรบผดรบชอบดวยระบบธรรมาภบาลบนความรบผดชอบของสถาบน จงสมควรจดสรรงบประมาณในลกษณะเงนอดหนนทวไป (Block Grant)

ฉบบราง


ง

P a g e | - 68 -



3.3 กลไกการตรวจสอบและประเมนผล 1) เชอมโยงการวางแผนกบงบประมาณรายจายประจ าป

การเชอมโยงการวางแผนกบงบประมาณรายจายประจ าป เปนการก าหนดความสมพนธ เชงบรณาการระหวางการลงทนดานการอดมศกษากบผลสมฤทธตามแผนทสถาบนจะสงมอบในแตละป (เชน จ านวนนกศกษาเตมเวลาจ าแนกตามสาขาวชา ISCED) ซงมลกษณะเปนการวางแผนลวงหนา หรอการตรวจสอบลวงหนา (Pre-Audit) ตามศกยภาพของสถาบน ความเชอมโยงนจะมระยะเวลา 4-5 ป ทเรยกวา Multi-year Budgeting ซงคณะกรรมการการอดมศกษา (กกอ) จะพจารณาความเหมาะสม ตามศกยภาพและผลการด าเนนงานทตอบสนองความตองการของประเทศเปนหลก

2) การรายงานผลการด าเนนงานประจ าป สถาบนจะรายงานผลการด าเนนงานผานระบบฐานขอมลทเปน Single Platform บนมาตรฐานสถต

เดยวกบของระบบอดมศกษาแหงชาต (National Higher Education Statistics Systems) เพอประโยชนในการวางแผน การตรวจสอบ และประเมนผล ซง กกอ. เปนผออกระเบยบขอบงคบเกยวกบการปฏบตในเรองน

3) การประเมนแผนงานและงบประมาณภายหลงการด าเนนงาน (Post Audit) การพจารณาความเชอมโยงการวางแผนกบงบประมาณรายจายประจ าป แมจะพจารณา

ในรอบ 4-5 ปกตาม แตจะตองมการทบทวนตรวจสอบเปนประจ าทกป วาผลผลตท ได เปนไปตาม แผนทก าหนดหรอไม ถาผลผลตเปนไปตามแผนกระบวนการงบประมาณกจะเดนไปตามปกต แตกรณ ทผลผลตไมเปนไปตามแผน กกอ จะพจารณาทบทวนกรอบวงเงนงบประมาณรายจายประจ าปในปตอไป หรออาจใหมการปรบแผนการด าเนนงานกได แลวแตกรณ

ฉบบราง


ง

สวนท 4 : ผลลพธและผลกระทบ ของการพฒนาการอดมศกษาตอเปาหมายของประเทศ

การอดมศกษามสวนส าคญในการขบเคลอนยทธศาสตรชาต และทศทางการพฒนาประเทศ

ใหบรรลเปาหมาย โดยอาศยพนธกจของสถาบนอดมศกษาเปนกลไกหลก ซงแผนดานการอดมศกษา เพอผลตและพฒนาก าล งคนของประเทศ พ.ศ. 2564 - 2570 ไดวางยทธศาสตรหลก 3 ประการประกอบดวย การพฒนาศกยภาพคน การสงเสรมระบบนเวศวจย และการจดระบบอดมศกษาใหม ใหสามารถสรางผลผลตของอดมศกษาทเกดขนในแตละกลยทธ และชวงเวลาของการขบเคลอนแผน ทงการผลต และพฒนาก าลงคนทตอบโจทยการพฒนาประเทศ งานวจยทสามารถน าไปสรางองคความรและนวตกรรม เพอการสรางมลคาเพม จนเกดการบรณาการน าไปสการสรางผลลพธส าคญใหกบประเทศ เพอใหเปนกลไกหนงในการสรางผลกระทบในทางบวกตอการพฒนาประเทศ การลดความเหลอมล า การสรางโอกาส ในการเขาถงการอดมศกษาอยางเสมอภาคเทาเทยมกน และการเพมขดความสามารถในการแขงขนของประเทศ สงผลใหการพฒนาประเทศเปนไปอยางสมดลทงทางเศรษฐกจและสงคม

ฉบบราง


ง

(ราง) แผนดานการอดมศกษาเพอผลตและพฒนาก าลงคนของประเทศ พ.ศ. 2564 – 2570 โดย คณะท างานจดท าแผนดานการอดมศกษาเพอผลตและพฒนาก าลงคนของประเทศ Page -70-

4.1 แผนผงผลลพธและผลกระทบของการพฒนาการอดมศกษาตอเปาหมายของประเทศ

แผนดานการอดมศกษาเพอผลตและพฒนาก าลงคนของประเทศ พ.ศ. 2564 - 2570

ประเทศไทยกาวพนกบดกรายไดปานกลาง (Middle Income Trap) เปนประเทศพฒนาแลว

SUPER IMPACT

เปาหมายยทธศาสตรชาต 2 ประเทศมขดความสามารถในการแขงขนสงขน รวมทงไดรบการยอมรบในเวทโลก

เปาหมายยทธศาสตรชาต 3 คนไทยเปนคนด คนเกงมคณภาพ พรอมส าหรบวถชวตในศตวรรษท 21 ทรพยากรมนษยมสมรรถนะ/ขดความสามารถ เปนทยอมรบทงในและตางประเทศ สงคมไทยมสภาพแวดลอมทเออและสนบสนนตอการพฒนาคนตลอดชวงชวต

เปาหมายยทธศาสตรชาต 4 ความอยดมสขของคนไทยและสงคมไทย ลดความเหลอมล า สรางความเปนธรรมทกมตโดยไมทงใครไวขางหลง

เปาหมายยทธศาสตรชาต 6 ภาครฐมความโปรงโส ปลอดทจรต และประพฤตมชอบ

IMPACT


VISION ‘2570’

- สถาบนอดมศกษาน าแผนไปขบเคลอนการเรยนรตลอดชวงชวต - ผมรายไดนอย ผดอยโอกาส ผ พการ ผสงอาย เขาถงการศกษาระดบอดมศกษา - ผเรยนทกกลมไดรบการศกษาปราศจากอปสรรค และการด าเนนชวตในสถาบนอดมศกษาอยางปกตสข - ผ เรยนทงระดบพนฐาน และระดบอาชวศกษา มคณภาพทางการศกษาดขน - ผเรยนมคณลกษณะทพงประสงคมความเปนเลศ ทางวชาชพ เทาทนตอการเปลยนแปลงเทคโนโลย มทกษะรองรบศตวรรษท 21 - ก าลงคนมปรมาณ และทกษะสอดคลองหรอตรงกบความตองการภาคการผลต - อาจารย และบคลากรสายวชาการมคณวฒ และต าแหนงทางวชาการสงขน สามารถพฒนากระบวนการเรยนการสอนทมคณภาพ - ผ เ ช ย ว ช าญจากภาคร ฐ /ภ าค เอกชนท ง ใ น และตางประเทศเขามาสนบสนนงานวชาการ - บทบาทของนกวชาการ และชมชนวชาการ เปนทยอมรบในระดบนานาชาต

STRATEGY 1 พฒนาศกยภาพคน

(Capacity Building)

OUTCOME - ระบบการบรหารจดการในสถาบนอดมศกษา ยดหลกธรรมาภบาล เชน มความโปรงใส สามารถตรวจสอบได มความรบผดรบชอบ สรางการมสวนรวมในประชาคมอดมศกษา เปนตน - บณฑต ก าลงคน งานวจย และนวตกรรมเปนไปตามจดเนน/อตลกษณ ทตอบโจทยการพฒนาประเทศ - สถาบนอดมศกษาตดอนดบไมต ากวา 200 อนดบแรก ใน World University Ranking - บทบาททางวชาการของประเทศไทยในภมภาคและในเวทโลกสงขน - สถาบนการอดมศกษาเปนศนยกลางการศกษาระดบภมภาค (Education Hub) - ประชากรเขาใจการด าเนนงานของสถาบนอดมศกษา - สถาบนอดมศกษาสามารถพฒนาตนเอง เพอเปนสถาบนทมคณภาพ - สถาบนอดมศกษาสามารถจดการเรยนการสอน และการวจยไดอยางเตมประสทธภาพ - ผ เ ร ยนม ช อ งทา ง ในการ เ ข า ถ ง แหล ง เ ร ยนร ทหลากหลายเพอการพฒนาเอง

- องคความร เทคโนโลย งานวจย และนวตกรรมสามารถตอบโจทยทงระดบชมชน สงคม และประเทศ สอดคลองตามการพฒนาตามนโยบายประเทศไทย 4.0 - การแลกเปลยนนกศกษา บคลากรผเชยวชาญของสถาบนอดมศกษา กบหนวยงานภาครฐ/เอกชน ทงในและตางประเทศ - นกศกษา อาจารย นกวจย สรางผลงานวจยทมคณภาพ สามารถสรางมลคาเพม และตอบสนองตอโจทยการพฒนาประเทศ - ผ ป ร ะ ก อ บ ก า ร แ ล ะ ม ผ ท ม ค ว า ม ส น ใ จ มขดความสามารถในการพฒนาธรกจของตนเองได - ผลงานวจย เทคโนโลย หรอนวตกรรมสามารถไปใชประโยชนในเชงพาณชยหรอเชงสงคม

STRATEGY 2 สงเสรมระบบนเวศวจย

อดมศกษา (Research Ecosystem Building)

OUTCOME

STRATEGY 3 จดระบบอดมศกษาใหม

(Higher Education Transformation)

OUTCOME

ฉบบราง


ง

(ราง) แผนดานการอดมศกษาเพอผลตและพฒนาก าลงคนของประเทศ พ.ศ. 2564 – 2570 โดย คณะท างานจดท าแผนดานการอดมศกษาเพอผลตและพฒนาก าลงคนของประเทศ - 71 - | P a g e

4.2 ตาราง Milestone แผนดานการอดมศกษา เพอผลตและพฒนาก าลงคนของประเทศ พ.ศ. 2564 – 2570

ยทธศาสตร 1 พฒนาศกยภาพคน (Capacity Building)

ยทธศาสตร Milestone 1

(2563) Milestone 2

(2564 – 2565) Milestone 3

(2566 – 2570) ผลลพธ ผลกระทบ

แนวทางท 1 การจดการศกษาเพอการเรยนร ตลอดชวงชวต (Lifelong Learning)

- แผนการเรยนร ตลอดชวงชวต

- สถาบนอดมศกษาน าแผน ไปขบเคลอนการเรยนรตลอดชวงชวต

- ความอยดมสขของคนไทย และสงคมไทย (ว) - ลดความเหลอมล า สรางความเปนธรรมทกมต โดยไมท งใครไวขางหลง (ป/ย4)

- รปแบบการเรยนรทรองรบ Lifelong Learning - ผมรายไดนอย ผดอยโอกาส ผพการ

ผสงอาย เขาถงการศกษาระดบอดมศกษา

- เงนอดหนน ทนการศกษา ทนกยม

- Campus Life & Universal Design - ผเรยนทกกลมไดรบการศกษาปราศจาก

อปสรรค และการด าเนนชวต ในสถาบนอดมศกษาไดอยางปกตสข

- องคความรทน าไปยกระดบคณภาพทางการศกษาท งระดบพ นฐาน และอาชวศกษา

- ผเรยนท งระดบพ นฐาน และระดบอาชวศกษามคณภาพทางการศกษาดข น

- ประเทศไทยมขดความสามารถ ในการแขงขนสงข น รวมท งไดรบ การยอมรบในเวทโลก (ย2) - คนไทยเปนคนด คนเกง มคณภาพ พรอมส าหรบวถชวต ในศตวรรษท 21 (ย3)

ฉบบราง


ง



(2563) Milestone 2

(2564 – 2565) Milestone 3


แนวทางท 2 ยกระดบคณภาพการศกษาและสมรรถนะของก าลงคน (Quality & Manpower Competencies Enhancement)

- รปแบบการจดการเรยนการสอน และการวดและประเมนผล ทมประสทธภาพไปเปนไปตามอตลกษณของกลมสถาบน

- บณฑตมคณลกษณะทพงประสงครองรบการเปลยนแปลงในอนาคต

- ประเทศไทยมขดความสามารถ ในการแขงขนสงข น รวมท งไดรบ การยอมรบในเวทโลก (ย2) - คนไทยเปนคนด คนเกง มคณภาพ พรอมส าหรบวถชวต ในศตวรรษท 21 (ย3)

- แผนปฏบตการ เพอผลตและพฒนาก าลงคนทตอบสนองทศทางการพฒนาประเทศ - ผเรยนมคณภาพ มความเปนเลศทาง

วชาชพ เทาทนตอการเปลยนแปลงเทคโนโลย มทกษะรองรบศตวรรษ ท 21

- รปแบบสหกจศกษาและการศกษาเชงบรณาการกบการท างานเพมข น

- ระบบการศกษารองรบผเรยนนอกวยเรยน (Non – Aged Group) - Credit bank - Clearing House

- การผลตและพฒนาก าลงคน ตามกรอบนโยบายของรฐ

- ก าลงคนมปรมาณ และทกษะสอดคลองหรอตรงกบความตองการภาคการผลต

- ระบบการศกษาเสรมทกษะการเปนพลเมอง - บณฑตมคณลกษณะทพงประสงค เชน

การใชเหตผล การมมนษยสมพนธ การเรยนรภาษาตางประเทศ การอนรกษสงแวดลอม วนย จรยธรรม คณธรรม การเคารพกฎหมาย และศลปวฒนธรรม เปนตน

ฉบบราง


ง



(2563) Milestone 2

(2564 – 2565) Milestone 3


แนวทางท 3 การสรางเสรมบคลากรคณภาพสง (Concentration of Talents & Brainpower)

- แนวทางสนบสนนส าหรบยกระดบคณวฒ และต าแหนงทางวชาการของอาจารย และบคลากรสายวชาการ

- อาจารย และบคลากรสายวชาการ มคณวฒ และต าแหนงทางวชาการสงข น สามารถพฒนากระบวน การเรยนการสอนทมคณภาพ

- ทรพยากรมนษยมสมรรถนะ/ ขดความสามารถ เปนทยอมรบ ท งในและตางประเทศ (ย3)

- เสนทางอาชพบคลากรสายวชาการทหลากหลาย - ผเชยวชาญจากภาครฐ/ภาคเอกชน

ท งในและตางประเทศเขามาสนบสนนงานวชาการ

- ทรพยากร และกฎระเบยบทสนบสนนการพฒนาผลงานวชาการ - บทบาทของนกวชาการ และชมชนวชาการเปนทยอมรบในระดบนานาชาต

ฉบบราง


ง


ยทธศาสตร 2 สงเสรมระบบนเวศวจยอดมศกษา (Research Ecosystem Building)


(2563) Milestone 2

(2564 – 2565) Milestone 3


แนวทางท 1 การวจย นวตกรรมและการถายทอดเทคโนโลย (Research Innovation and Technology Transfer)

- สถาบนอดมศกษามจดเนน และเปาหมายขององคความร/เทคโนโลย ตามศกยภาพและอตลกษณของสถาบนทสอดคลองกบนโยบายประเทศไทย 4.0

- องคความร เทคโนโลย งานวจย และนวตกรรมสามารถตอบโจทย ท งระดบชมชน สงคม และประเทศ สอดคลองตามการพฒนาตามนโยบายประเทศไทย 4.0

- ประเทศไทยมขดความสามารถ ในการแขงขนสงข น รวมท งไดรบ การยอมรบในเวทโลก (ย2)

- ความรวมมอในลกษณะศนยประสานการด าเนนการดานนวตกรรม (Innovation Hubs) - Corporate University - Social Engagement

- กฎระเบยบ/ขอจ ากดทเกยวของกบระดมทรพยากรและความเชยวชาญตางประเทศไดรบการผอนปรน

- การแลกเปลยนนกศกษา บคลากรผเชยวชาญของสถาบนอดมศกษา กบหนวยงานภาครฐ/เอกชนท งใน และตางประเทศ

- หลกเกณฑการจดสรรเงนอดหนนการวจย นวตกรรม และการถายทอดเทคโนโลย และการบรหารงบประมาณทมประสทธภาพ

- นกศกษา อาจารย นกวจย สรางผลงานวจยทมคณภาพ สามารถสรางมลคาเพม และตอบสนองตอโจทยการพฒนาประเทศ

- นกวชาการ/นกวจย ระดบ ป. โท/หลง ป. โท/ป. เอก และหลง ป. เอก ใหมสมรรถนะ/จ านวนเพมข น

ฉบบราง


ง



(2563) Milestone 2

(2564 – 2565) Milestone 3


แนวทางท 1 การวจย นวตกรรมและการถายทอดเทคโนโลย (Research Innovation and Technology Transfer)

- อปสรรคทเปนภาระตอการสรางงานวจยลดลง - นกศกษา อาจารย นกวจย สรางผลงานวจยทมคณภาพ ตอบสนองตอโจทยการพฒนาประเทศ


- ระบบการท าวจยทมมาตรฐาน เชอมโยงขอมลกบสากล รวมถงระบบประเมนผลงานดานการวจยและนวตกรรม

แนวทางท 2 พฒนาโครงสรางพ นฐานหรอปจจยเอ อ ภายในสถาบนอดมศกษา ทสงเสรมการพฒนาผประกอบการนวตกรรม

- หลกสตรส าหรบพฒนาทกษะความเปนผประกอบการ - ผประกอบการ และมผทมความสนใจ มขดความสามารถในการพฒนาธรกจของตนเองได

- แนวทางแบงปนผลประโยชนทเกดจากการน าผลงานวจย/เทคโนโลย/นวตกรรมไปใชประโยชน

- ผลงานวจย เทคโนโลย หรอนวตกรรมสามารถไปใชประโยชน ในเชงพาณชยหรอเชงสงคม

- หนวยงานกลาง (Intermediaries) ท าหนาทบรหารจดการ และถายทอดเทคโนโลย

- ผลงานวจย เทคโนโลย หรอนวตกรรมสามารถไปใชประโยชนในเชงพาณชยหรอเชงสงคม

ฉบบราง


ง


ยทธศาสตร 3 จดระบบอดมศกษาใหม (Higher Education Transformation)


(2563) Milestone 2

(2564 – 2565) Milestone 3


แนวทางท 1 การบรหารจดการและธรรมาภบาล (Management and Good Governances)

- นโยบาย/แนวทางระบบการตรวจสอบ ควบคมคณภาพ และมาตรฐาน เปนไปตามอตลกษณของแตละกลมสถาบนอดมศกษา

- ระบบการบรหารจดการในสถาบนอดมศกษายดหลกธรรมาภบาล เชน มความโปรงใส สามารถตรวจสอบไดมความรบผดรบชอบสราง การมสวนรวมในประชาคมอดมศกษา เปนตน

- ภาครฐมความโปรงโส ปลอดทจรต และประพฤตมชอบ (ย6)

- ชองทางการเขาถงขอมลในระบบอดมศกษา

- กลไกการก ากบดแลสถาบนอดมศกษาทเหมาะสมในสถาบนอดมศกษา แตละประเภท

แนวทางท 2 การพฒนาสถาบนอดมศกษาตามอตลกษณทหลากหลาย (Reinventing University)

- การจดกลมยทธศาสตรของสถาบนอดมศกษา และ Transformative Office

- ระบบอดมศกษาทไดรบการปฏรป (Reinventing University)

1. บณฑต ก าลงคน งานวจย และนวตกรรมเปนไปตามจดเนน/ อตลกษณ ทตอบโจทยการพฒนาประเทศ 2. สถาบนอดมศกษาตดอนดบ ไมต ากวา 200 อนดบแรก ใน World University Ranking


- การประชมวชาการ เพอเผยแพรองคความร งานวจย และนวตกรรมระดบนานาชาตในประเทศไทย

1. บทบาททางวชาการของประเทศไทย ในภมภาค และในเวทโลกข นสง 2. สถาบนการอดมศกษาเปนศนยกลางการศกษาระดบภมภาค (Education Hub)

ฉบ

บราง


ง



(2563) Milestone 2

(2564 – 2565) Milestone 3


แนวทางท 2 การพฒนาสถาบนอดมศกษาตามอตลกษณทหลากหลาย (Reinventing University)

- หนวยงานกลาง/สถาบนอดมศกษาทขบเคลอนนโยบายดานการอดมศกษา ในระดบสากล และเผยแพรองคความร งานวจย และนวตกรรม สประชาคมวชาการระดบโลก

1. บทบาททางวชาการของประเทศไทยในภมภาค และในเวทโลกสงข น 2. สถาบนการอดมศกษาเปนศนยกลางการศกษาระดบภมภาค(Education Hub)


แนวทางท 3 ความมนคงทาง การเงนในระบบอดมศกษา (Financial Security)

- ระบบ การจดสรรงบประมาณ เพอการอดมศกษา

- กองทนการเงนเพอการศกษา Demand Side Financing

- ประชากรทกกลมสามารถเขาถงการศกษาไดอยางเสมอภาค

- สรางความเปนธรรม และลดความเหลอมล าในทกมต (ย4)

- กองทนเพอพฒนาการอดมศกษา - บณฑต ก าลงคน งานวจย และนวตกรรมตอบโจทยการพฒนาประเทศ


แนวทางท 4 อดมศกษาดจทล (Digital Higher Education)

- ขอมลกลาง (Big Data) ดานการอดมศกษาทมความเทยงตรง และนาเชอถอ - ขอมลสารสนเทศอดมศกษาดวยวธการทางวทยาการขอมล (Data Science)

- การเชอมโยงระบบขอมลสารสนเทศของหนวยงานรฐกบฐานขอมล การอดมศกษา

1. ประชากรเขาใจ การด าเนนงานของสถาบนอดมศกษา 2. สถาบนอดมศกษาสามารถพฒนาตนเอง เพอเปนสถาบนทมคณภาพ

- สงคมไทยมสภาพแวดลอมทเอ อ และสนบสนนตอการพฒนาคนตลอดชวงชวต (ย3)

ฉบ

บราง


ง



(2563) Milestone 2

(2564 – 2565) Milestone 3


แนวทางท 4 อดมศกษาดจทล (Digital Higher Education)

- มาตรฐาน การใหบรการเทคโนโลยดจทล เพอการจดการศกษา และการวจย

- สถาบนอดมศกษาสามารถจดการเรยน การสอน และการวจยไดอยางเตมประสทธภาพ

- สงคมไทยมสภาพแวดลอมทเอ อ และสนบสนนตอการพฒนาคนตลอดชวงชวต (ย3)

- มาตรฐาน การเขาถงแหลงขอมลดจทล เพอการเรยนรและการวจย

- ผเรยนมชองทาง ในการเขาถงแหลงเรยนรทหลากหลาย เพอการพฒนาตนเอง

ฉบบราง


ง

บรรณานกรม “ประกาศ เรอง ยทธศาสตรชาต (พ.ศ. 2561 – 2580)” (2561, 13 ตลาคม). ราชกจจานเบกษา. เลม 135 ตอนท 82 ก. “ประกาศส านกนายกรฐมนตร เรอง การประกาศแผนแมบทภายใตยทธศาสตรชาต (พ.ศ. 2561 – 2580)”

(2562, 18 เมษายน). ราชกจจานเบกษา. เลม 136 ตอนท 51 ก. ส านกงานคณะกรรมการการอดมศกษา. (2561). แผนอดมศกษาระยะยาว 20 ป พ.ศ. 2561 – 2580. กรงเทพฯ :

บรษท พรกหวานกราฟฟค จ ากด. ส านกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต. (2559). แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต

ฉบบทสบสอง พ.ศ. 2560 – 2564. กรงเทพฯ : ส านกนายกรฐมนตร. ส านกงานคณะกรรมการปองกนและปราบปรามการทจรตแหงชาต . (2562). ผลประเมน ITA. วนทคนขอมล

24 พฤศจกายน 2562. จาก ส านกงานคณะกรรมการปองกนและปราบปรามการทจรตแหงชาต. เวปไซต: https://itas.nacc.go.th/report/rpt0101

ส านกงานปลดกระทรวงการอดมศกษา วทยาศาสตร วจยและนวตกรรม. (2562). จ านวนนกศกษาระดบอดมศกษา. วนทคนขอมล 24 พฤศจกายน 2562. จาก ส านกงานปลดกระทรวงการอดมศกษา วทยาศาสตร วจยและนวตกรรม. เวปไซต: http://www.info.mua.go.th/info/

ส านกงานปลดกระทรวงการอดมศกษา วทยาศาสตร วจยและนวตกรรม. (2562). บคลากรในสถาบนอดมศกษา. วนทคนขอมล 24 พฤศจกายน 2562. จาก ส านกงานปลดกระทรวงการอดมศกษา วทยาศาสตร วจยและนวตกรรม. เวปไซต: http://www.info.mua.go.th/info/

ส านกงานสภาพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต . (2562). แผนปฏรปประเทศ. วนทคนขอมล 24 พฤศจกายน 2562. จาก ส านกงานสภาพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต . เวปไซต : http://nscr.nesdb.go.th/%E0%B9%81%E0%B8%9C%E0%B8%99%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%9B%E0%B8%8F%E0%B8%B4%E0%B8%A3%E0%B8%B9%E0%B8%9B%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B9%80%E0%B8%97%E0%B8%A8/

ส านกงานสภานโยบายการอดมศกษา วทยาศาสตร วจยและนวตกรรมแหงชาต และส านกงานคณะกรรมการสงเสรมวทยาศาสตร วจยและนวตกรรม. (2562). นโยบายและยทธศาสตรการอดมศกษา วทยาศาสตร วจยและนวตกรรม พ.ศ. 2563 – 2570 และแผนดานวทยาศาสตร วจยและนวตกรรม พ.ศ. 2563 – 2565. กรงเทพฯ : ส านกงานสภานโยบายการอดมศกษา วทยาศาสตร วจยและนวตกรรมแหงชาต.

ฉบบราง


ง

บรรณานกรม (ตอ) ส านกเลขาคณะรฐมนตร. (2562). ค าแถลงนโยบายของคณะรฐมนตร. กรงเทพฯ : ส านกเลขาคณะรฐมนตร. Elsevier. (2019). Scopus. Retrieved October 24, 2019, from Elsevier Web site: https://www.elsevier.com/

solutions/scopus International Institute for Management Development (IMD). (2018). Country Profile Thailand 2018.

Retrieved October 24, 2019, from International Institute for Management Development Web site: https://www.imd.org/globalassets/wcc/docs/wco/pdfs/countries-landing-page/th.pdf

International Institute for Management Development (IMD). (2019). Country Profile Thailand 2019. Retrieved October 24, 2019, from International Institute for Management Development Web site: https://www.imd.org/globalassets/wcc/docs/wco/pdfs/countries-landing-page/th.pdf

Population pyramid. (2019) . Population Pyramids of the World from 1950 to 2100. Retrieved December 10, 2019, from Population Pyramid Web site: https://www.populationpyramid.net/

QS TOP University. (2019). QS World University Rankings - Top Universities. Retrieved December 10, 2019, from QS TOP University Web site: https://www.topuniversities.com/university-rankings

UNESCO. (2019). สดสวนประชากรชวงอาย 18 – 22 ป. Retrieved December 10, 2019, from UNESCO Web site: www.unesco.org

World Economic Forum. (2019). The Global Competitiveness Report 2018. Retrieved October 24, 2019, from World Economic Forum Web site: http: / / reports. weforum. org/ global-competitiveness-report-2018/country-economy-profiles/#economy=THA

World University Rankings. (2019). World University Rankings. Retrieved December 10, 2019, from THE World University Rankings Web site: https://www.timeshighereducation.com/world-university-rankings

Sustainable Development Goal 4. (2019). Sustainable Development Goal 4. Retrieved October 24, 2019, from United Nations Web site: https://sustainabledevelopment.un.org/sdg4

ฉบบราง


ง

ฉบบราง


ง

Get a modern PowerPoint Presentation that is beautifully designed. I hope and I believe that this

Template will your Time. Easy to change colors,

photos. You can simply impress your audience and

add a unique zing and appeal to your Presentations.

Modern Portfolio Designed

ส านกงานปลดกระทรวง

การอดมศกษา วทยาศาสตร

วจยและนวตกรรม

อาคารอดมศกษา 2 ชน 15

เลขท 328 ถนนศรอยธยา

แขวงทงพญาไท เขตราชเทว

กรงเทพฯ 10400

โทร. 0 2039 5597-99

Email. : [email protected]

(ราง) แผนดานการอดมศกษา


พ.ศ. 2564 – 2570

https://qrgo.page.link/37emt

www.mua.go.th/users/bpp หวขอ:เอกสารเผยแพร

Documents

แผนด้านการอุดมศึกษา HigherEdu64 - 70… · 1.2 นโยบาย ยุทธศาสตร์ และแผนที่เกี่ยวข้อง