ฉบบท 4 (พ.ศ. 2562-2564)

ธนาคารแห�งประเทศไทยแผ

นกลยทธ�ระบบก

ารชำระเง�น ฉบบท 4 (พ.ศ

. 2562-2564)

SHOP

แผนกลยทธ�ระบบการชำระเง�น

แผนกลยทธระบบการชำาระเงน ฉบบท 4 (พ.ศ. 2562-2564)ธนาคารแหงประเทศไทย3

แผนกลยทธระบบการชำาระเงน ฉบบท 4 (พ.ศ. 2562-2564)

VISIONDigital Payment เปนทางเลอกหลกในการชำาระเงนภายใตระบบการชำาระเงนทมประสทธภาพ ปลอดภย ตนทนตำา

ตรงกบความตองการของผใชบรการ

สารบญ

ความสำาคญของแผนกลยทธ

ระบบการชำาระเงน

ดานท 3 การสงเสรมการเขาถง

และการใชบรการชำาระเงน

(Inclusion)

การประเมนสภาพแวดลอม

และความทาทาย

ดานท 1 การพฒนาโครงสราง

พนฐานการชำาระเงน

ทเชอมโยงกน

(Interoperable

Infrastructure)

ดานท 4 การกำากบดแลและ

การบรหารความเสยง

(Immunity)

กรอบการพฒนาภายใต

แผนกลยทธระบบ

การชำาระเงน ฉบบท 4

ดานท 2 การสงเสรมนวตกรรม

และบรการชำาระเงน

(Innovation)

ดานท 5 การพฒนาขอมล

การชำาระเงน

(Information)

ระบบการชำาระเงน

ของประเทศไทยในอนาคต

5

42

8

30

46

22

36

52 56

ความสำาคญของแผนกลยทธระบบการชำาระเงน

แผนกลยทธระบบการชำาระเงน ฉบบท 4 (พ.ศ. 2562-2564)ธนาคารแหงประเทศไทย 6

ความสำาคญของแผนกลยทธ

ระบบการชำาระเงน

ฉบบท 1 (พ.ศ. 2545 - 2547) : วางรากฐานดวยการพฒนาโครงสรางพนฐานและมาตรฐานทส�าคญของระบบการช�าระเงน ไดแก การจดตงบรษท เนชนแนล ไอทเอมเอกซ จ�ากด ซงเปนบรษทผพฒนาและดแลโครงสรางพนฐานดานการช�าระเงนของภาคเอกชนทรองรบบรการโอนเงนขามธนาคาร การท�ามาตรฐานกลางการช�าระเงนดวยบารโคด ชวยใหการช�าระใบแจงหนสะดวกขน ลดตนทนของภาคธรกจ รวมถงการพฒนาโครงการ ASEANPay เพอสนบสนนการเชอมโยงการโอนเงนรายยอยผานระบบเอทเอมระหวางประเทศในอาเซยน (Asian Payment Network : APN) เปนตน

ฉบบท 2 (พ.ศ. 2548 - 2553) : ผลกดนการใหบรการช�าระเงนทมประสทธภาพ ปลอดภย ภายใตกฎเกณฑและการบงคบใชกฎหมายทมประสทธภาพ ไดแก การผลกดนพระราชกฤษฎกาวาดวยการควบคมดแลธรกจบรการการช�าระเงนทางอเลกทรอนกส พ.ศ. 2551 เพอการก�ากบดแลผใหบรการระบบการช�าระเงนใหมความปลอดภย นาเชอถอ และการพฒนาระบบการหกบญชเชคดวยภาพ เพอลดตนทนการจดการเชค เปนตน

ฉบบท 3 (พ.ศ. 2555 - 2559) : สงเสรมและเพมประสทธภาพระบบการช�าระเงนเพอสนบสนนกจกรรมทางเศรษฐกจของ ทกภาคสวน ไดแก การยกระดบความปลอดภยในการใชบตรอเลกทรอนกส โดยก�าหนดใหธนาคารเปลยนบตรเดบตและบตรเอทเอมแบบแถบแมเหลกเปนชปการด และการพฒนามาตรการลดความเสยงในการช�าระดล (settlement risk) ในระบบบาทเนต เปนตน

ผลสมฤทธจากการด�าเนนการตามแผนกลยทธระบบการช�าระเงนทง 3 ฉบบกอนหนาน ไดชวยใหระบบการช�าระเงนของไทยมประสทธภาพ มนคงปลอดภย สอดคลองกบมาตรฐานสากล

เพอใหการพฒนาระบบการช�าระเงนของประเทศในระยะตอไปมความตอเนอง จากแผนกลยทธระบบการช�าระเงนฉบบกอนหนา และแผนยทธศาสตรของประเทศทส�าคญ ไดแก แผนยทธศาสตรการพฒนาโครงสรางพนฐานระบบการช�าระเงน แบบอเลกทรอนกสแหงชาต หรอ National e-Payment Master Plan1 รวมถงเพอใหระบบการช�าระเงนของไทยกาวทนตอการเปลยนแปลงของเทคโนโลย มความมนคงปลอดภยไดมาตรฐานสากล และมสวนส�าคญในการสนบสนนใหประเทศไทย

1 National e-Payment Master Plan เปนแผนยทธศาสตรของประเทศทกระทรวงการคลงและ ธปท. ไดรวมกบหนวยงานภาครฐและเอกชนทเกยวของจดท�าขน ตงแตชวงป 2558 โดยมวตถประสงคเพอผลกดนการพฒนาโครงสรางพนฐานการช�าระเงนและสงเสรมการใชบรการช�าระเงนทางอเลกทรอนกสในทกภาคสวนอยางครบวงจร ซงประกอบดวย 5 โครงการส�าคญ ไดแก (1) โครงการระบบพรอมเพย (2) โครงการขยายการใชบตร (3) โครงการระบบภาษและเอกสารธรกรรมอเลกทรอนกส (4) โครงการ e-Payment ภาครฐ (5) โครงการใหความรและสงเสรมการใชธรกรรมอเลกทรอนกส (รายละเอยดเพมเตมเรองการด�าเนนงานและผลลพธของโครงการแสดงในสวนท 2 การประเมนสภาพแวดลอมและความทาทาย)

ธนาคารแหงประเทศไทย (ธปท.) ในฐานะผก�าหนดนโยบายดานการช�าระเงน ไดผลกดนใหระบบการช�าระเงน ของประเทศไทยมประสทธภาพ มนคง ปลอดภย มาอยางตอเนอง โดยด�าเนนการผานแผนกลยทธระบบการช�าระเงนทมการจดท�ามาแลว 3 ฉบบ ซงแตละฉบบมการด�าเนนงานทส�าคญ ดงน

แผนกลยทธระบบการชำาระเงน ฉบบท 4 (พ.ศ. 2562-2564)ธนาคารแหงประเทศไทย7

กาวไปสเศรษฐกจและสงคมดจทล ธปท. จงไดจดท�าแผนกลยทธระบบการช�าระเงน ฉบบท 4 ขน เพอใชเปนกรอบทศทางการพฒนาระบบการช�าระเงนของไทยระหวางป 2562 – 2564

ในการจดท�าแผนกลยทธระบบการช�าระเงน ฉบบท 4 ธปท. ไดรวบรวมและวเคราะหขอมลความกาวหนาและพฒนาการดานการช�าระเงนและเทคโนโลยทางการเงนจากทงในประเทศและตางประเทศ จดท�าการส�ารวจพฤตกรรมการช�าระเงนของประชาชน ศกษาและเชอมโยงแผนพฒนาระดบประเทศทมความเกยวของ ตลอดจนหารอกบผทมสวนเกยวของ (stakeholders) จากทงภาครฐ ภาคเอกชน สถาบนการเงน และผใหบรการช�าระเงน เพอรบฟงความเหน ขอเสนอแนะ และทศทางแนวโนมของระบบการช�าระเงนและระบบการเงน ซงขอมลเหลานเปนสวนส�าคญในการจดท�าแผนกลยทธฯ ทสะทอนความตองการของผเกยวของ เปนประโยชนตอการพฒนาประเทศ และสามารถปฏบตไดจรง

แผนกลยทธระบบการช�าระเงน ฉบบท 4 ไดผานความเหนชอบจากคณะกรรมการระบบการช�าระเงน ( ก ร ช . ) 2แ ล ะคณะกร รมก ารขบเคลอนตามแผนยทธศาสตร National e-Payment3 โดย ธปท. จะด�าเนนการขบเคลอนแผนงานผานความรวมมอกบหนวยงาน ทเกยวของ โดยเฉพาะอยางยง สมาคมธนาคารไทย สมาคมธนาคารนานาชาต สภาสถาบนการเงนของรฐ สมาคมการคาผใหบรการช�าระเงนทางอเลกทรอนกสไทย หนวยงานภาครฐ และภาคธรกจ ซงจะท�าใหสามารถผลกดนแผนงานใหบรรลวตถประสงคไดอยางมประสทธภาพ ทงน ธปท. จะมการทบทวนแผนกลยทธระบบการช�าระเงนเปนประจ�าทกป เพอประเมนความคบหนาและปรบปรงแผนงานใหมความเหมาะสมตอสภาพแวดลอมทเทคโนโลยและบรการช�าระเงนมการเปลยนแปลงอยางรวดเรว

2 คณะกรรมการระบบการช�าระเงน เปนหนงในคณะกรรมการหลกของธนาคารแหงประเทศไทย ซงมหนาทวางนโยบายเกยวกบระบบการช�าระเงนท ธปท. ก�ากบดแล เพอใหเกดความมนคง ปลอดภย ด�าเนนการไดอยาง มประสทธภาพ โดยมผวาการธนาคารแหงประเทศไทยเปนประธาน และมผบรหารระดบสงจากภาครฐและภาคเอกชนเปนคณะกรรมการ3 คณะกรรมการขบเคลอนตามแผนยทธศาสตร National e-Payment มหนาทผลกดนการด�าเนนงานของหนวยงานทเกยวของในแผนยทธศาสตร National e-Payment ใหเปนไปอยางมประสทธภาพและประสทธผล โดยมรองนายกรฐมนตรดานเศรษฐกจเปนประธาน และมคณะกรรมการจากหนวยงานทเกยวของทงภาครฐและเอกชน

สรปกระบวนการจดท�าแผนกลยทธระบบการช�าระเงน ฉบบท 4

ประเมนสภาพแวดลอมและรวบรวมวเคราะหขอมล1. ทศทางการพฒนาดานการ ช�าระเงนทงใน และตางประเทศ2. การส�ารวจพฤตกรรมการช�าระเงนของประชาชน3. การรบฟงความคดเหนจาก stakeholders

รางแผนกลยทธฯและหารอผเชยวชาญกลมตาง ๆ

รบฟงความเหนตอรางแผนกลยทธฯ

แผนกลยทธฯฉบบสมบรณ

การประเมน

สภาพแวดล�อม

และความท�าทาย

การประเมน

สภาพแวดล�อม

และความท�าทาย

แผนกลยทธระบบการชำาระเงน ฉบบท 4 (พ.ศ. 2562-2564)ธนาคารแหงประเทศไทย 10

ภาพรวมการช�าระเงนของไทยในชวงทผานมา รปแบบการช�าระเงนของไทยมการเปลยนแปลงไปสการช�าระเงนทางอเลกทรอนกส หรอ digital payment อยางชดเจน โดยตงแตป 2559 จนถงป 2561 พบวาการใช digital payment ของไทยมการพฒนาอยางรวดเรว มการใชบรการช�าระเงน-โอนเงนผานโทรศพทมอถออยางแพรหลาย ขอมลสถตชใหเหนวาการใชบรการช�าระเงนผานโทรศพทมอถอในชวง 2 ปทผานมา เตบโตเฉลยรอยละ 116 ตอป ซงหนงในปจจยส�าคญมาจากการขบเคลอนของหลายภาคสวนภายใต แผน National e-Payment Master Plan ซง ธปท. เปนผรบผดชอบหลกในโครงการระบบพรอมเพยและโครงการขยายการใชบตร

การประเมนสภาพแวดลอม

และความทาทาย

การประเมนสภาพแวดลอมดานระบบการช�าระเงนของไทย เปนพนฐานส�าคญของการจดท�าแผนยทธศาสตรและแผนงานทจะชวยตอยอดและก�าหนดเปาหมายในการพฒนาระบบการช�าระเงน ใหสามารถตอบความตองการของผใชบรการไดอยางแทจรง และพรอมรองรบนวตกรรมและการพฒนาบรการทางการเงนและการช�าระเงนในอนาคต

การใช e-Payment ตอประชากร

4963

89

2559 2560 2561

รายการ/คน/ป

รายการ/คน/ป

รายการ/คน/ป

แผนกลยทธระบบการชำาระเงน ฉบบท 4 (พ.ศ. 2562-2564)ธนาคารแหงประเทศไทย11

โครงการระบบพรอมเพย เปนการพฒนาโครงสรางพนฐานและบรการช�าระเงนททนสมย สะดวก ตนทนต�า ชวยใหประชาชน ภาครฐ และธรกจ สามารถโอนเงนดวยหมายเลขโทรศพทมอถอ เลขประจ�าตวประชาชน เลขทะเบยนนตบคคล หรอหมายเลข e-Wallet ไดสะดวก รวดเรว และคาบรการต�า ท�าใหความนยมในการใช digital payment ในไทยเพมสงขนมาก เหนไดจากยอดลงทะเบยนพรอมเพยทสงถง 46.5 ลานหมายเลข (ขอมลเดอนธนวาคม 2561) และมการใชงาน เฉลยสงถง 4.5 ลานครงตอวน ภาครฐมการคนภาษแกประชาชนผานระบบพรอมเพยแทนการใชเชคกวา 2 ลานคน หรอกวา รอยละ 70 ของผไดรบคนภาษในป 2560 อกทง การแขงขนของภาคธนาคารยงมสวนส�าคญในการสนบสนนการใชงานทแพรหลาย มากขน จากการลดหรอยกเวนคาธรรมเนยมการโอนเงนขามธนาคารผานชองทางอเลกทรอนกส

บรการบนระบบพรอมเพย

ธนวาคม 2559

ภาครฐคนภาษ และ

จายเงนสวสดการ

การโอนเงน/รบโอนเงนของธรกจ

ช�าระบลขามธนาคาร

(Cross-BankBill Payment)

ระบบบรจาค

อเลกทรอนกส (e-Donation)

การโอนเงน/รบโอนเงนของ

ประชาชน

เงนอเลกทรอนกส (e-Wallet)

เตอนเพอจาย(PayAlert)

บรการใหม ๆ

มนาคม 2560 พฤศจกายน 2560 กรกฎาคม 2561

มกราคม 2560 สงหาคม 2560 มนาคม 2561 อนาคต

หมายเลขโทรศพทมอถอ

เลขประจ�าตวประชาชน

เลขทะเบยนนตบคคล

หมายเลข e-Wallet

ช�าระเงน-โอนเงนโดยใช

National ID: 29.3 ลานเลขหมายMobile Number: 16.8 ลานเลขหมายนตบคคล: 71,000 เลขหมายe-Wallet ID: 304,000 เลขหมาย

ปรมาณเฉลยตอวน 4.5 ลานรายการมลคาเฉลยตอรายการ 5,000 บาทปรมาณเตบโตเฉลย 20% ตอเดอน ในป 61

(ขอมล ณ 31 ธ.ค. 61)

การลงทะเบยนรวม 46.5 ลานเลขหมาย ยอดการใช

แผนกลยทธระบบการชำาระเงน ฉบบท 4 (พ.ศ. 2562-2564)ธนาคารแหงประเทศไทย 12

นอกจากน ระบบพรอมเพยไดสงเสรมใหมการพฒนาตอยอดใหเกดบรการใหม ๆ เพอตอบโจทยความตองการทหลากหลาย เชน บรการช�าระบลขามธนาคาร (cross-bank bill payment) ซงประชาชนสามารถจายบลททกธนาคารทใหบรการ การช�าระเงนรปแบบใหมผานโทรศพทมอถอดวยมาตรฐาน Thai QR Payment ทสะดวก รวดเรว ตนทนต�า ท�าให digital payment สามารถเขาถง SMEs และรานคาขนาดเลก เชน รานคาในตลาด หาบเร แผงลอย ไดอยางรวดเรว และยงสามารถตอยอดการพฒนามาตรฐาน Thai QR payment ไปสการใหบรการช�าระเงนระหวางประเทศ บรการเตอนเพอจาย (PayAlert) รองรบการขายของออนไลน บรการ e-Donation ซงชวยอ�านวยความสะดวกใหแกประชาชนในการบรจาคเงนและไดรบ การลดหยอนภาษไดอยางถกตอง โปรงใส

บรการเหลานลวนชวยใหประชาชน ภาคธรกจและ SMEs ไดรบความสะดวกในการใชบรการช�าระเงน และหนมาใช digital payment มากขน

มาตรฐาน Thai QR Payment

สามารถรบเงนจากลกคาไดหลายชองทาง

บตรเครดต/บตรเดบต

บญชเงนฝากของลกคา

บญช e-Wallet ของลกคา

รานคาทวไป

บคคลธรรมดาและนตบคคล

รานคาออนไลน

มาตรฐาน Thai QR Payment เกดจากความรวมมอของธนาคารแหงประเทศไทย ผ ใหบรการเครอขายบตรระดบโลกและผ ใหบรการช�าระเงนในไทย ซงมหลกการและประโยชนส�าคญ 4 ดาน คอ

1.สอดคลองกบมาตรฐานสากล เปดโอกาสใหผใหบรการและผใชบรการ สามารถเขาถงและใชงานรวมกนได ทงในและตางประเทศ

2.เพมชองทางการรบช�าระเงนทสะดวก และตนทนต�าSMEsเขาถงdigital paymentไดงายขน

3.สะดวกปลอดภยเงนเขาบญชรานคา โดยตรงจดท�าบญชและกระทบยอด งายกวาธรกรรมเงนสด

4.ตอยอดนวตกรรมทางการเงนและบรการ ช�าระเงนสมยใหมไดเชนการใชขอมล ช�าระเงนเปนขอมลอางองในการขอสนเชอ (InformationBasedLending) หรอเพอพฒนาผลตภณฑทางการเงน ทตอบโจทยลกคายงขน

แผนกลยทธระบบการชำาระเงน ฉบบท 4 (พ.ศ. 2562-2564)ธนาคารแหงประเทศไทย13

โครงการขยายการใชบตร เปนความรวมมอของภาครฐ ภาคธนาคาร และภาคเอกชน ในการขยายจดรบช�าระเงน ทางอเลกทรอนกส ไปทวประเทศ ท�าใหรานคาสามารถรบช�าระเงนดวยบตรหรอโทรศพทมอถอไดดวยตนทนทต�าลง และปลอดภยมากขน ประชาชนมชองทางจายเงนดวย digital payment แทนเงนสดมากขน ปจจบนไทยมเครองรบบตร (เครอง EDC) กระจายทวประเทศกวา 8 แสนเครอง โดยรวมถงการวางเครอง EDC ทหนวยงานภาครฐ ซงชวยอ�านวย ความสะดวกใหแกประชาชนในการตดตอและช�าระเงนโดยไมตองพกเงนสดจ�านวนมาก นอกจากน ธปท. ไดเหนประโยชนของเทคโนโลย QR Code ทสามารถน�ามาเพมประสทธภาพและลดตนทนใหแกระบบการช�าระเงนของประเทศไทย จงไดก�าหนดมาตรฐาน QR Code เพอการช�าระเงนทสอดคลองกบมาตรฐานสากล (EMV QRCPS)4 ขน ซงประเทศไทยเปนหนงในประเทศแรก ๆ ในโลกทมการน�ามาตรฐาน QR Code เพอการช�าระเงนมาใช โดยเปดโอกาสใหผใหบรการและผใชบรการสามารถเขาถงและใชงานรวมกนไดทงธรกรรมช�าระเงนในประเทศและตางประเทศ รองรบชองทางช�าระเงนไดหลากหลาย เชน บญชเงนฝากธนาคาร บตรเครดต บตรเดบต และบญชเงนอเลกทรอนกส (e-Wallet) ผาน mobile application เพมจดรบช�าระเงนทางอเลกทรอนกสทสะดวกและมตนทนต�าใหแกประชาชนและรานคา เพมความปลอดภยในการช�าระเงน และสามารถตอยอดนวตกรรมทางการเงนทหลากหลายไดโดยงาย ท�าใหมการขยายจดรบช�าระเงนดวยมาตรฐาน Thai QR Payment กวา 3 ลานจดทวประเทศ (ขอมลเดอนธนวาคม 2561) ทงรานคาทวไปและรานคา online สามารถเขาถง การใชจายในชวตประจ�าวนของประชาชนรายยอยไดอยางกวางขวาง ซงเปนอกหนงปจจยส�าคญทท�าใหการใช digital payment ของไทยเตบโตอยางกาวกระโดด

โครงการระบบพรอมเพยและโครงการขยายการใชบตร ยงเปนโครงการส�าคญทสนบสนนการปรบกระบวนการรบจายเงนของภาครฐส digital payment อยางเตมรปแบบ โดยเฉพาะการสงเงนสวสดการใหประชาชนโดยตรงผานบตรสวสดการแหงรฐ ซงสามารถใชซอสนคาโดยช�าระเงนผานเครอง EDC ทรานคาทรวมโครงการ หรอการโอนเงน เขาบญชเงนฝากธนาคารโดยใชเลขประจ�าตวประชาชน ท�าใหประชาชนกวา 14 ลานคน ไดรบเงนอยางถกตองและรวดเรว หนวยราชการมการบรหารจดการทด มความโปรงใส และมขอมลประกอบการจดท�านโยบายดานสวสดการและใหบรการ แกประชาชนและธรกจไดอยางมประสทธภาพ นอกจากน การสงเงนบรจาคผานการใชมาตรฐาน Thai QR Payment ของ สถานศกษา ศาสนสถาน โรงพยาบาล และองคกรสาธารณกศลอนๆ (โครงการ e-Donation) ยงเปนการอ�านวยความสะดวก ใหแกผบรจาคและผรบบรจาค ใหสามารถสงเงนบรจาคและสงขอมลเพอใชสทธประโยชนทางภาษไดโดยตรง ไมตองเกบหลกฐาน การบรจาคมาแสดงภายหลง ซงจะชวยใหผบรจาคไดรบเงนคนภาษรวดเรวขน ในขณะทผรบบรจาคไดรบเงนบรจาคอยางครบถวน ปลอดภย

การประเมนสภาพแวดลอมดานระบบการช�าระเงนของไทย : พฒนาการทส�าคญและความทาทายธปท. ไดประเมนระบบการช�าระเงนไทยใน 7 ดาน ครอบคลมทงพฤตกรรมของผใชบรการกลมตางๆ ความกาวหนาและ การเปลยนแปลงของรปแบบธรกจบรการช�าระเงน และโครงสรางพนฐานทเกยวของ โดยเปนการประเมนจดแขงและ ความทาทายในอนาคต เพอใชประกอบการจดท�าแผนกลยทธระบบการช�าระเงน ฉบบท 4 ประกอบดวย การใชบรการของประชาชน ภาคธรกจ ภาครฐ บรการช�าระเงนระหวางประเทศ โครงสรางพนฐานการช�าระเงน การก�ากบดแลและบรหารความเสยง และขอมลดานการช�าระเงน ซงสรปสาระส�าคญไดดงน

4 EMVCo ไดออกมาตรฐาน QR Code Specification for Payment Systems (EMV QRCPS) ซงประกอบดวย EMV QR Code Specification for Payment Systems: Merchant-Presented Mode และ EMV QR Code Specification for Payment Systems: Consumer-Presented Mode, https://www.emvco.com/emv-technologies/qrcodes/

แผนกลยทธระบบการชำาระเงน ฉบบท 4 (พ.ศ. 2562-2564)ธนาคารแหงประเทศไทย 14

ประชาชน

ปรมาณการใช Digital Paymentเตบโต 83%

2559

*ลานรายการ

2560 2561

การใช digital payment สงขน

แตสวนใหญยงใชเงนสดอยมาก

แนวโนมการใช digital payment ของประชาชนสงขนอยางตอเนอง โดยปรมาณการใช digital payment ในภาพรวมเพมขนรอยละ 83 ในชวงป 2559-2561 ซงการเตบโตสวนใหญมาจากการใช internet และ mobile banking ทมอตราการเตบโตสงถงรอยละ 263 ในขณะทการโอนเงนผานพรอมเพยมปรมาณการใชเพมขน อยางรวดเรว โดยประมาณการวาคนไทยทมบญชธนาคาร กวารอยละ 50 มการลงทะเบยนพรอมเพยแลว (ขอมลเดอนธนวาคม 2561)

การขยายจดรบช�าระเงนทางอเลกทรอนกสทมแพรหลายมากขนไปยงรานคาตาง ๆ ในวงกวาง เปนอกปจจยหนงทชวยใหประชาชนสามารถเขาถงและใชบรการ digital payment ไดสะดวกขน โดยปจจบนมยอดการตดตงเครองรบบตรกวา 8 แสนเครอง และมการตดตงมาตรฐาน Thai QR Payment ทรานคาทวไปและรานคา online กวา 3 ลานจดทวประเทศ (ขอมลเดอนธนวาคม 2561) ซงชวยใหรานคาขนาดเลก อาท รานคาในตลาด หาบเร แผงลอย มอเตอรไซครบจาง สามารถรบช�าระเงนทางอเลกทรอนกสไดดวยตนทนต�า อกทง ธนาคารพาณชยหลายแหงไดประกาศยกเลกการคดคาธรรมเนยมการท�าธรกรรมผานชองทางอเลกทรอนกส เชน การโอนเงน การช�าระบล ตงแตชวงเดอนมนาคม 2561 เปนตนมา ท�าใหประชาชนสามารถเขาถงบรการไดดวยตนทนทต�าลง และชวยสนบสนนใหมการปรบเปลยนพฤตกรรมมาใช digital payment มากขน

อยางไรกด ปรมาณการใช digital payment ของไทยสวนใหญ มาจากกลมผใชในวงจ�ากด โดยจากการส�ารวจพฤตกรรม การช�าระเงนของประชาชนในป 2560 ของ ธปท.5 พบวารอยละ 80 ของปรมาณการใช digital payment มาจากผใชเพยงรอยละ 30 ของกลมตวอยาง และยงมยอดการใชเงนสดสงถงรอยละ 93 ของธรกรรมการใชจายทงหมด โดยเหตผลทยงมการใชเงนสด อยมาก คอ ความเคยชน รสกวาใชงาย และไมทราบวามตนทน จากการใชเงนสด นอกจากน กลมคนสวนใหญยงขาดความร ความเขาใจเกยวกบการใช digital payment ดงนน จงม ความจ�าเปนตองสงเสรมใหมบรการและชองทางการใช digital payment ทสะดวกแพรหลายในชวตประจ�าวนมากขน และขยายฐาน ผใช digital payment ใหเพมมากขน รวมถงสรางการรบรและความเชอมนในการใชบรการ

5 ในป 2560 ธปท. ไดส�ารวจพฤตกรรมการช�าระเงนของประชาชนจากกลมตวอยางทวประเทศทงในเขตเมองและนอกเมองรวม 10,805 ราย

MOBILE + INTERNET BANKING มอตราการ

263%

3,205*4,171*

5,868*

เตบโตสงถง

(2559-2561)

แผนกลยทธระบบการชำาระเงน ฉบบท 4 (พ.ศ. 2562-2564)ธนาคารแหงประเทศไทย15

“การจายเงน”“การรบเงน”

ภาครฐ

สวนกลางใช digital payment

แตยงขยายไปไมครบทกหนวยงาน

ภาครฐมสวนส�าคญอยางยงในการขบเคลอนการใช digital payment ของไทย โดยทผานมาหนวยงานภาครฐใหความส�าคญกบการปรบเปลยนรปแบบการรบจายเงนไปส digital payment อยางชดเจน โดยมการด�าเนนงานทส�าคญ ไดแก

ดานการจายเงน มการจายเงนสวสดการใหกบประชาชนโดยตรง ทงผานบตรสวสดการแหงรฐหรอจายตรงเขาบญชผ มสทธ และคนภาษเงนไดบคคลธรรมดากวารอยละ 70 ดวยพรอมเพยแทนการใชเชคในป 2560 ชวยลดคาใชจายและเพมประสทธภาพในการใหบรการประชาชน

ดานการรบเงน มการตดตงเครองรบบตรและมาตรฐาน Thai QR Payment ทหนวยงานราชการกวา 8,000 แหง (ขอมลเดอนสงหาคม 2561) และม mobile application ถงเงนประชารฐทรองรบการช�าระเงนจากผมบตรสวสดการแหงรฐ ด วยต นทนต� า รวมถงมแผนพฒนาบรการของภาครฐ ทางอเลกทรอนกส (e-Government service) ทรองรบ การช�าระเงนทางอเลกทรอนกส เชน การช�าระคาธรรมเนยม การขอใบอนญาตประกอบธรกจ

นโยบายสงเสรมการใช digital payment ของภาครฐ มการก�าหนดใหหนวยงานภาครฐรบเงนผานชองทางอเลกทรอนกสตงแตเดอนมนาคม 2561 รวมถงการสงเสรมใหมการประยกตใชเทคโนโลยไรสมผส (Contactless/ Near Field Communication : NFC6) ในระบบช�าระคาโดยสารสาธารณะทสามารถใชได กบระบบขนสงหลากหลายประเภท เพอสนบสนนการใช digital payment

อยางไรกตาม การใช digital payment ในภาครฐยงสามารถขยายเพมเตมใหครอบคลมทวประเทศ รวมทงหนวยงานรฐวสาหกจ และสามารถขยายไปเชอมโยงกบระบบโครงสรางพนฐานอนของภาครฐ เพออ�านวยความสะดวกในดานการช�าระเงนดวย digital payment มากขน

6 NFC (Near Field Communication) technology เปนเทคโนโลยการสอสารแบบไรสายทเปนการสงขอมลระยะใกลระหวางอปกรณเคลอนทกบเครองอานสญญาณ ซงชวยใหการช�าระเงนสะดวกมากขน เชน ใชบตรแตะช�าระเงนคาเดนทาง และช�าระเงน ณ จดขาย

INTERNET BANKING

แผนกลยทธระบบการชำาระเงน ฉบบท 4 (พ.ศ. 2562-2564)ธนาคารแหงประเทศไทย 16

ภาคธรกจ

เรมปรบใช digital payment

แตยงใชเชคและเงนสดสง

ภาคธรกจ โดยเฉพาะธรกจขนาดใหญ เรมใช digital payment มากขน แตการใชเชคยงสง โดยมเหตผลหลก คอ กระบวนการทางธรกจยงไมเปนอเลกทรอนกสอยางครบวงจร ยงมการใชเชคแนบไปพรอมกบเอกสารทางธรกจ เชน ใบแจงหน หนงสอรบรองการหกภาษ ณ ทจาย และใชเปนเครองมอในการควบคมภายในของธรกจ นอกจากน ยงใชเชคเพอวตถประสงคอน เชน ใชเปนหลกประกน และใชเพอน�าไปขายลดเชค เปนตน ซงยงไมมบรการ digital payment ทมาทดแทนการใชเชคเพอประโยชนเหลานได อกทง การใชเชค มคาธรรมเนยมต�าซงไมสะทอนตนทนทแทจรง โดยต�ากวา การโอนเงนบางประเภท เชน การโอนเงนมลคาสงขามธนาคาร ท�าใหธรกจขาดแรงจงใจในการปรบมาใช digital payment

ธรกจขนาดเลกและธรกจ e-Commerce/ social commerce รบช�าระเงนดวยเงนสดเปนหลก โดยธรกจ e-Commerce มสดสวนการรบจายเงนสดเมอรบของ (Cash on Delivery : COD) ในสดสวนทสง เนองจากไมมบรการ digital payment ทชวย สรางความเชอมนระหวางผซอและผขายในการท�าธรกรรม online

นอกจากน บรการ digital payment ทมอยในปจจบน ยงม ขอจ�ากดในการตอบโจทยความตองการของธรกจ เชน ยงไมรองรบการรบ-สงขอมลการซอขายไปพรอมกบขอมล การช�าระเงน ซงจะชวยใหธรกจสามารถตรวจสอบรายการ ช�าระเงนไดอตโนมต สะดวก รวดเรว และบรการโอนเงน ยงมวงเงนการโอนทจ�ากดโดยเฉพาะการโอนเงนขามธนาคาร แบบทนท ดงนน ในสวนของภาคธรกจจงตองมการพฒนาบรการใหตอบโจทยความตองการมากขนและสนบสนนการปรบตว ของภาคธรกจไปสกระบวนการท�างานแบบ e-business และ paperless อยางครบวงจร

แผนกลยทธระบบการชำาระเงน ฉบบท 4 (พ.ศ. 2562-2564)ธนาคารแหงประเทศไทย17

บรการชำาระเงนระหวางประเทศ

บรการโอนเงนระหวางประเทศ

ในปจจบนมคาบรการแพงและไมสะดวก

ธรกรรมช�าระเงนระหวางประเทศมแนวโนมสงขนอยางตอเนอง จากการเตบโตของการคาและการลงทนระหวางประเทศ การทองเทยวและการเคลอนยายแรงงานตางชาต

การคาชายแดน กบประเทศมาเลเซย เมยนมา ลาว และกมพชา ในป 2560 มมลคารวมกวา 1 ลานลานบาท7 และยงมการใชเงนสดอยมาก จงมโอกาสทจะปรบเปลยนพฤตกรรมของผซอและผขายไปใช digital payment เชน การช�าระเงนระหวางประเทศดวยมาตรฐาน Thai QR Payment แทนการใชเงนสด

แรงงานตางชาตในประเทศไทย สวนใหญมาจากประเทศเพอนบาน โดยปจจบนมจ�านวนแรงงานจากประเทศเมยนมา ลาว กมพชาท ได รบอนญาตให ท�างานในประเทศและ มหนงสอเดนทางทงหมด 2.1 ลานคน (ขอมลเดอนกนยายน 2561)8 คดเปนสดสวนรอยละ 60 ของจ�านวนแรงงานตางชาตทงหมดทไดรบอนญาตใหท�างานในไทย ซงแรงงานสวนใหญมกเลอกใชบรการสงเงนกลบบานจากผใหบรการนอกระบบ (informal channel) เนองจากการใหบรการของสถาบนการเงนหรอผใหบรการช�าระเงน (formal channel) มความไมสะดวก และมคาธรรมเนยมสง

การทองเทยว ในป 2560 ประเทศไทยมจ�านวนนกทองเทยวทเดนทางไปตางประเทศกวา 9 ลานคน9 และมยอดการใชจายกวา 3 แสนลานบาท ซงนกทองเทยวไทยกวารอยละ 82 นยมเดนทางไปเทยวแถบเอเชย เชน ญปน ฮองกง มาเลเซย และลาว ซงส วนใหญใช เงนสดและบตรอเลกทรอนกส เชน บตรเครดตและบตรเดบต ในการซอสนคาและบรการ ในตางประเทศเปนหลก ในขณะเดยวกน ประเทศไทยกเปน จดหมายการทองเทยวระดบโลก จงควรพฒนาใหมบรการ ทหลากหลาย รองรบการช�าระเงนของประชาชนและนกทองเทยว ตางประเทศไดสะดวกมากขน เพอสงเสรมการใหบรการ และคาขายในแหลงทองเทยวของไทย

ดงนน ในดานการช�าระเงนระหวางประเทศ จงยงมโอกาส ในการพฒนาใหมบรการช�าระเงนทสะดวกมากขน ตนทนต�าลง ซงจะชวยสนบสนนการท�าธรกรรมระหวางประเทศ และการเตบโตของเศรษฐกจไทย

7 ขอมลจากกรมการคาตางประเทศ, กระทรวงพาณชย8 ขอมลจากส�านกบรหารแรงงานตางดาว, กรมการจดหางาน9 ขอมลจากกระทรวงการทองเทยว

การคาชายแดนกบประเทศเพอนบาน ป 2560

1.1 ลานลานบาท เพมขน 6% เมอเทยบกบปกอน

ไปเทยวตางประเทศใชจายกวา 3 แสนลานบาท82% ไป ASEAN และ EAST ASIA เชน ญปน ฮองกง มาเลเซย ลาว

56% ของรายไดมากจากนกทองเทยวจาก ASEAN และ EAST ASIA

คนไทยกวา 9 ลานคน

คนตางชาตกวา 35.4 ลานคน มาเทยวไทย สรางรายไดใหกบประเทศ

กวา 1.8 ลานลานบาท

แผนกลยทธระบบการชำาระเงน ฉบบท 4 (พ.ศ. 2562-2564)ธนาคารแหงประเทศไทย 18

โครงสรางพนฐานการชำาระเงน

เพมขดความสามารถ รองรบปรมาณ

ธรกรรม นวตกรรม และเชอมโยงกบ

ตางประเทศ

ทผานมา ประเทศไทยมการพฒนาโครงสรางพนฐานการช�าระเงนเพอสนบสนนการใหบรการ digital payment ประกอบดวย การพฒนาโครงสรางพนฐานการโอนเงน-ช�าระเงนรายยอยแบบทนท (real-time) หรอระบบพรอมเพย การพฒนามาตรฐาน Thai QR Code เพอการช�าระเงน ทชวยใหธรกจโดยเฉพาะรานคาขนาดเลกสามารถรบช�าระเงนดวย digital payment ดวยตนทนทต�าลง รวมถงการพฒนาโครงสรางพนฐานทเออตอการพฒนานวตกรรมบรการทางการเงน ในอนาคต เชน National Digital ID10/ e-KYC11และ Blockchain Community Initiatives12 ซงอยระหวางด�าเนนการ

ดวยแนวโนมการใช digital payment ทเพมขนอยางตอเนอง โครงสรางพนฐานการช�าระเงนรายยอยทส�าคญจ�าเปนตองมการเพมขดความสามารถ เพอรองรบการขยายตวของธรกรรมในอนาคต โดยเฉพาะการเตรยมความพรอมดาน capacity หรอความสามารถในการรองรบปรมาณธรกรรมทเพมขนอยางกาวกระโดด และทบทวนแผนรองรบการด�าเนนธรกจอยางตอเนอง (business continuity plan) รวมถงสนบสนนใหม การปรบใชมาตรฐานสากล ISO2002213 ในระบบการช�าระเงน เพอใหสามารถรบ-สงขอมลธรกจประกอบขอมลการช�าระเงนไดมากขนและเออตอการพฒนานวตกรรมและการเชอมโยง กบตางประเทศในอนาคต

10 National Digital ID คอระบบกลางในการพสจนและยนยนตวตนทางดจทลของประเทศ ขอมลเพมเตม : https://www.digitalid.or.th/11 e-KYC คอ กระบวนการในการรจกลกคาผานชองทางอเลกทรอนกส โดยมการระบและพสจนตวตนของลกคา ซงชวยผใชงานไดรบบรการทสะดวก ปลอดภย นาเชอถอ 12 Blockchain Community Initiatives เปนความรวมมอระหวางสถาบนการเงนและภาคธรกจในการน�าเทคโนโลย blockchain มาใชเพมประสทธภาพและความสามารถในการแขงขนทางธรกจของประเทศ โดยมบรการ หนงสอค�าประกนอเลกทรอนกสบนระบบ blockchain เปนโครงการแรกภายใต Thailand Blockchain Community Initiatives13 ISO20022 เปนมาตรฐานขอความสากลทางการเงนส�าหรบธรกรรมทางการเงนประเภทตาง ๆ ไดแก Payments, Securities, Trade Services, Cards, Foreign Exchanges ชวยใหสามารถรบสงขอมลไดมากขน รองรบนวตกรรม และการเชอมโยงทงในประเทศและตางประเทศ (Interoperability)

National Digital ID

BlockchainCommunity Initiatives

PromptPay Standardized QR CODE

แผนกลยทธระบบการชำาระเงน ฉบบท 4 (พ.ศ. 2562-2564)ธนาคารแหงประเทศไทย19

การกำากบดแลและบรหารความเสยง

ผเลนจำานวนมาก การกำากบดแลตอง

พฒนาใหเทาทนความเสยง เทคโนโลย

ซบซอน และคมครองผใชบรการ

ธปท. ไดมการพฒนาการก�ากบดแลและแนวทางการบรหารความเสยงของระบบและบรการช�าระเงนอยางตอเนอง โดยไดผลกดนการตราพระราชบญญตระบบการช�าระเงน พ.ศ. 2560 (Payment Systems Act) เพอยกระดบการก�ากบ ดแลระบบและบรการช�าระเงนใหสอดคลองกบมาตรฐานสากล และสรางความเชอมนใหแกผใชบรการ รวมถงไดม การพฒนากรอบการก�ากบดแลความมนคงปลอดภย ดานไซเบอร (cyber security) ของภาคธนาคารและผใหบรการรวมถงจดตง TB-CERT (Thailand Banking Sector CERT) หรอศนยประสานงานการรกษาความมนคงปลอดภยเทคโนโลยสารสนเทศภาคธนาคาร ซงเปนความรวมมอเพอแลกเปลยนขอมลเกยวกบภยคกคามทางไซเบอรและรวมกนก�าหนดกระบวนการรบมอทเหมาะสม ตลอดจนพฒนาบคลากรให มความรความสามารถทเทาทนความเสยงใหม นอกจากน ยงม การสรางความรวมมอระหวางผก�ากบดแลทเกยวของ ไดแก ส�านกงานคณะกรรมการก�ากบหลกทรพยและตลาดหลกทรพย (ก.ล.ต.) ส�านกงานคณะกรรมการการก�ากบและสงเสรมการประกอบธรกจประกนภย (คปภ.) คณะกรรมการกจการกระจายเสยง กจการโทรทศน และกจการโทรคมนาคมแหงชาต (กสทช.) ส�านกงานพฒนาธรกรรมทางอเลกทรอนกส (องคการมหาชน) (สพธอ.) และผก�ากบดแลในตางประเทศ เพอใหสามารถก�ากบดแลบรการช�าระเงนทมความเชอมโยงกบบรการอน ไดอยางมประสทธภาพมากขน

ในดานการแขงขน ผเลนในตลาดบรการช�าระเงนมจ�านวนเพมขนอยางตอเนอง โดยปจจบนมผ ให บรการท ได รบอนญาตประกอบธรกจบรการช�าระเงน 108 ราย (ขอมลเดอนธนวาคม 2561) สงผลใหมการแขงขนในการใหบรการมากขน แตกสรางความทาทายตอการก�ากบดแลใหทวถงและเทาทน ซงบรการในระยะหลงเรมใชเทคโนโลยทมความซบซอน มากขน น�ามาซงความเสยงใหม ๆ เชน ความเสยงดานไซเบอร (cyber risk) จงตองมการพฒนาการก�ากบดแลใหเทาทน การเปลยนแปลง ยกระดบการคมครองผบรโภคเพอสราง ความเชอมนใหกบผใชบรการ รวมถงสรางความร ความเขาใจ เกยวกบการใช บรการทางการเงนและการช�าระเงน และเทคโนโลยใหม ๆ อยางปลอดภย

แผนกลยทธระบบการชำาระเงน ฉบบท 4 (พ.ศ. 2562-2564)ธนาคารแหงประเทศไทย 20

ขอมลดานการชำาระเงน

ขอมลการชำาระเงนครอบคลมมตมากขน

แตยงขาดขอมลเชงลกและการเชอมโยง

กบขอมลอน

ธปท. ในฐานะผก�ากบดแลผใหบรการช�าระเงน ไดปรบปรง การรายงานขอมลการช�าระเงนใหครอบคลมรปแบบบรการใหม เชน ขอมลการช�าระเงนดวยมาตรฐาน Thai QR Payment และเพมรายละเอยดในมมมองทหลากหลายมากขน เชน สถานท ใหบรการ ประเภทของธรกจทรบช�าระเงน เพอใหมฐานขอมลดานการช�าระเงนทมรายละเอยดมากขน รองรบการวเคราะหในแงมมทหลากหลาย สามารถสนบสนนการก�าหนดนโยบายไดอยางมประสทธภาพมากขน แตขอมลสวนใหญเปนขอมลภาพรวม ยงขาดขอมลเชงลกและการเชอมโยงกบขอมลอน ซงปจจบนมเทคโนโลยทชวยในการเชอมโยงขอมล รวมถง แลกเปลยนขอมลระหวางหนวยงานมความสะดวกและรวดเรวยงขน รองรบการวเคราะหเชงลก และสนบสนนการพฒนานวตกรรมทางการเงน

นอกจากน จ�าเปนตองพฒนาเครองมอทใชในการวเคราะหขอมลใหมความทนสมย โดยใชเทคโนโลยรปแบบใหม เชน การวเคราะหขอมลเชงลก (data analytics) การเรยนรของโปรแกรมคอมพวเตอร (machine learning) และเครองมอ การท�าเหมองขอมล (data mining tools) เพอสนบสนนงานนโยบาย การก�ากบดแล และการใชขอมลช�าระเงนเพอประโยชนในมตดานอนตอไป

แผนกลยทธระบบการชำาระเงน ฉบบท 4 (พ.ศ. 2562-2564)ธนาคารแหงประเทศไทย21

กรอบการพฒนา

ภายใต�แผนกลยทธ�

ระบบการชำระเง�น

ฉบบท 4

INTEROPERABLE

INFRASTRUCTURE

INNOVATION

INCLUSION

IMMUNITY

INFORMATION

กรอบการพฒนา

ภายใต�แผนกลยทธ�

ระบบการชำระเง�น

ฉบบท 4

INTEROPERABLE

INFRASTRUCTURE

INNOVATION

INCLUSION

IMMUNITY

INFORMATION

แผนกลยทธระบบการชำาระเงน ฉบบท 4 (พ.ศ. 2562-2564)ธนาคารแหงประเทศไทย 24

กรอบการพฒนาภายใตแผนกลยทธ

ระบบการชำาระเงน ฉบบท 4

ดานการพฒนาโครงสรางพนฐานการช�าระเงนทเชอมโยงกน (Interoperable Infrastructure) ม งพฒนาศกยภาพโครงสรางพนฐานการช�าระเงนทส�าคญของไทย โดยเพมขดความสามารถและยกระดบการบรหารความเสยงของระบบการช�าระเงนทมความส�าคญ ทงระบบพรอมเพย ระบบบาทเนต และระบบของผใหบรการช�าระเงน ทเปนสถาบนการเงนและ ผใหบรการทไมใชสถาบนการเงน (non-banks) ใหรองรบปรมาณและมลคาธรกรรมทมแนวโนม เพมสงขน สามารถใหบรการไดอยางตอเนองและมประสทธภาพ รวมถงใชมาตรฐานขอความสากล ISO20022 กบระบบการช�าระเงนทส�าคญเพอรองรบการรบ-สงขอมลการช�าระเงน ขอมลทางธรกจ และการเชอมโยงกบตางประเทศ สนบสนนการใชกระบวนการในการรจกลกคาผานชองทางอเลกทรอนกส (e-KYC) และการยนยนตวตนดวยเทคโนโลยชวภาพ (biometrics) ในการพฒนานวตกรรมช�าระเงนในอนาคต ตลอดจนเพมประสทธภาพการจดการเงนสด เพอลดตนทนของระบบเศรษฐกจโดยรวม

แผนกลยทธระบบการชำาระเงน ฉบบท 4 (พ.ศ. 2562-2564)ธนาคารแหงประเทศไทย 24

แผนกลยทธระบบการช�าระเงน ฉบบท 4 มวสยทศนให “digital payment เปนทางเลอกหลก ในการช�าระเงน ภายใตระบบการช�าระเงนทมประสทธภาพ ปลอดภย ตนทนต�า ตรงกบความตองการของผใชบรการ” ซงแผนกลยทธฯ ฉบบน ใหความส�าคญกบ การพฒนาโครงสรางพนฐานทจ�าเปน และสรางระบบนเวศน หรอ ecosystem ทเออตอ การพฒนานวตกรรม สงเสรมการแขงขน และตอบโจทยความตองการของผใชบรการแตละกลม โดยเฉพาะ e-Commerce และ social commerce ทมการเตบโตสง รวมถงกลมธรกจ ทง SMEs และธรกจขนาดใหญ ตลอดจนเรงขยายการใชงาน digital payment ใหครอบคลมทวประเทศ โดยมกรอบการพฒนาทส�าคญ 5 ดาน ดงน

แผนกลยทธระบบการชำาระเงน ฉบบท 4 (พ.ศ. 2562-2564)ธนาคารแหงประเทศไทย25

ดานการสงเสรมนวตกรรมและบรการช�าระเงน (Innovation) มงพฒนาบรการสมยใหม ทตอบโจทยกลมเปาหมายทงประชาชน ธรกจ และภาครฐ โดยสราง ecosystem ทเออตอ การพฒนานวตกรรมดานการช�าระเงน และสงเสรมการแขงขนของผใหบรการ สนบสนนใหสถาบนการเงนทดสอบนวตกรรมเฉพาะรายใน sandbox ของตนเอง (own sandbox) เพอเปดโอกาสทางธรกจทรวดเรวยงขน ผลกดนโครงการน�ารองรวมกบภาครฐและเอกชนเพอใชกระบวนการท�างานแบบอเลกทรอนกส (e-business) และ digital payment อยางครบวงจร ซงจะชวยลดตนทนและเพมประสทธภาพของกระบวนการท�างาน ตลอดจนประยกตใชเทคโนโลยเพอพฒนาบรการ ทหลากหลาย อาท bio-payment, contactless payment บรการตอยอดพรอมเพย และบรการทางเลอกทดแทนการใชเชค รวมถงบรการโอนเงนและช�าระเงนระหวางประเทศทสะดวก ตนทนต�า

ดานการสงเสรมการเขาถงและการใชบรการช�าระเงน (Inclusion) มงสงเสรมการเขาถง และกระตนการใช digital payment ในทกภาคสวน โดยขยายการใช digital payment ของหนวยงานภาครฐและรฐวสาหกจทตดตอกบประชาชนจ�านวนมาก เพอเปนกลไกขบเคลอนการใช digital payment ใหแพรหลาย รวมถงลดตนทนทเกยวของกบบรการ mobile payment เพอชวยใหประชาชนในพนทหางไกลสามารถเขาถงและใชบรการไดดวยตนทนทต�าลง ตลอดจนสอสารใหความรเกยวกบการใชบรการ digital payment และเทคโนโลยอยางถกตอง ปลอดภย ผานชองทางทหลากหลาย เพอใหผใชบรการมความเชอมนในการใชบรการ และเลอกใชบรการไดอยางเหมาะสม

ดานการก�ากบดแลและการบรหารความเสยง (Immunity) มงสรางเสถยรภาพและ ความเชอมนตอระบบการช�าระเงน โดยผลกดนการใชมาตรฐานความมนคงปลอดภยสากลเพอรบมอภยไซเบอรทงระดบองคกรและระดบประเทศ สรางกลไกบรหารจดการและธรรมาภบาลทด ในกลมผใหบรการช�าระเงน (payment industry) และยกระดบการคมครองผใชบรการ รวมถงพฒนาการก�ากบตรวจสอบใหเหมาะสมกบลกษณะการใหบรการและระดบความเสยง (risk-based supervision) และน�ากระบวนการออกกฎเกณฑทดหรอ Regulatory Impact Assessment (RIA) มาใชในกระบวนการออกและทบทวนหลกเกณฑ เพอสงเสรมนวตกรรมและลดภาระผใหบรการ

ดานการพฒนาขอมลการช�าระเงน (Information) มงพฒนาขอมลการช�าระเงนอยาง บรณาการ โดยเพมมตการเชอมโยงและแลกเปลยนขอมลกบหนวยงานทมความพรอม ตลอดจน เพมประสทธภาพการวเคราะหและใชประโยชนจากขอมลการช�าระเงน เพอพฒนานวตกรรมทางการเงน สนบสนนงานดานนโยบายและการก�ากบตรวจสอบ ภายใตการก�ากบดแลการใชขอมล (data governance) และการรกษาความเปนสวนบคคลของขอมล (data privacy) ทเหมาะสม รดกม

แผนกลยทธระบบการชำาระเงน ฉบบท 4 (พ.ศ. 2562-2564)ธนาคารแหงประเทศไทย25

แผนกลยทธ

ระบบการชำาระเงน ฉบบท 4

(พ.ศ. 2562-2564)

InteroperableInfrastructure“พฒนาโครงสรางพนฐาน

ทเชอมโยงกน มนคงปลอดภยไดมาตรฐานสากลรองรบนวตกรรมและพรอมเชอมโยง

กบตางประเทศ”

กรอบการพฒนาทสำาคญ

5 ดาน

Information“บรณาการขอมลชำาระเงน

เพอใชประโยชน พฒนาการเชอมโยงและวเคราะหขอมล

โดยใชเทคโนโลย”

Inclusion“สงเสรมการเขาถง

สรางความรความเขาใจและสงเสรมการใชงาน

อยางตอเนอง”

Innovation“สงเสรมการพฒนานวตกรรมบรการ

ทหลากหลาย ตรงกบความตองการของผใช”

Immunity“รกษาเสถยรภาพ

การบรหารความเสยงทด กำากบตรวจสอบเทาทน

และคมครองผใชบรการ”

DIGITAL PAYMENT เปนทางเลอกหลกในการชำาระเงนภายใตระบบการชำาระเงนทมประสทธภาพ ปลอดภย

ตนทนตำา ตรงกบความตองการของผใชบรการ

แผนกลยทธระบบการชำาระเงน ฉบบท 4 (พ.ศ. 2562 - 2564)มงสราง ecosystem ทสงเสรม digital payment ใหเปนทางเลอกหลกในการชำาระเงน ภายใตระบบการชำาระเงน

ทมประสทธภาพ ปลอดภย ตนทนตำา ตรงกบความตองการของผใชบรการ ทงประชาชน ภาคธรกจ และภาครฐ

ตามกรอบการพฒนา 5 ดาน

1. Interoperable Infrastructure : การพฒนาโครงสรางพนฐานการชำาระเงนทเชอมโยงกน • เพมขดความสามารถ และยกระดบการบรหารความเสยงของระบบพรอมเพย บาทเนต และ ธนาคารสมาชก • ใช ISO20022 รองรบการสงขอมลทางธรกจ ขอมลการชำาระเงน และการเชอมโยงกบตางประเทศ • ออกมาตรฐาน biometrics สำาหรบการยนยนตวตนในกระบวนการ e-KYC เพอรองรบนวตกรรมชำาระเงนในอนาคต • เพมประสทธภาพการบรหารจดการเงนสดเพอลดตนทนของระบบการชำาระเงน

3. Inclusion : การสงเสรมการเขาถงและการใชบรการชำาระเงน • สอสารใหความรอยางถกตอง เพอใหผใชบรการมความเชอมน และเลอกใชบรการอยางเหมาะสม • สนบสนนการใช digital payment อยางแพรหลายรวมถงหนวยงานภาครฐ สงผลตอการใชงานในวงกวาง

• สนบสนนการลดตนทนทเกยวของกบ mobile payment เออตอการเขาถงบรการของประชาชนในพนทหางไกล

4. Immunity : การกำากบดแลและการบรหารความเสยง • ผลกดนการใชมาตรฐานความมนคงปลอดภยสากล เพอรบมอภยไซเบอรในระบบการเงน • ยกระดบการคมครองผใชบรการ ใหสอดคลองกบรปแบบบรการทเปลยนแปลงไป • พฒนาการกำากบตรวจสอบใหเหมาะสมตามลกษณะบรการและระดบความเสยง เพอเพมประสทธภาพ การกำากบตรวจสอบ

5. Information : การพฒนาขอมลการชำาระเงน • พฒนาขอมลการชำาระเงนอยางบรณาการ โดยเชอมโยงแลกเปลยนขอมลกบหนวยงานทมความพรอม • พฒนาเครองมอและการวเคราะหเชงลก เพอพฒนานวตกรรมทางการเงน สนบสนนงานดานนโยบายและการใช ประโยชนในมตดานอน

2. Innovation : การสงเสรมนวตกรรมและบรการชำาระเงน • ประยกตใชเทคโนโลยทหลากหลาย เพอพฒนา digital payment และตอยอดพรอมเพย • พฒนาบรการโอนเงนชำาระเงนระหวางประเทศ ทสะดวก ตนทนตำา • สรางสภาพแวดลอมทเออตอการพฒนา ดวยการนำากระบวนการออกกฏเกณฑทดมาใชในการออกและทบทวน หลกเกณฑ เพอสงเสรมนวตกรรมและลดภาระผใหบรการ รวมถงสงเสรมการแขงขนของผใหบรการ และสนบสนน การพฒนานวตกรรมของตนเองใน own sandbox • สงเสรมกระบวนการธรกจดจทลครบวงจร ทงการซอขาย ชำาระเงน และเอกสารภาษ ผานโครงการนำารองภาครฐและเอกชน

พฒนาโครงสร�างพ�นฐาน

ทเชอมโยงกน มนคงปลอดภย

ได�มาตรฐานสากล

รองรบนวตกรรม

และพร�อมเชอมโยง

ต�างประเทศ

INTEROPERABLE INFRASTRUCTURE

1

พฒนาโครงสร�างพ�นฐาน

ทเชอมโยงกน มนคงปลอดภย

ได�มาตรฐานสากล

รองรบนวตกรรม

และพร�อมเชอมโยง

ต�างประเทศ

INTEROPERABLE INFRASTRUCTURE

1

แผนกลยทธระบบการชำาระเงน ฉบบท 4 (พ.ศ. 2562-2564)ธนาคารแหงประเทศไทย 32

ความกาวหนาของเทคโนโลย การพฒนาของเศรษฐกจสงคมในยคดจทล ปรมาณการใช digital payment ของทกภาคสวนทเพมขนอยางรวดเรว ตลอดจนทศทาง การพฒนาบรการช�าระเงนทงในและตางประเทศทมการเชอมโยงระหวางผ ใหบรการ ทหลากหลายมากขน เปนแรงขบเคลอนส�าคญใหตองพฒนาโครงสรางพนฐานการช�าระเงน ทมขดความสามารถ (capacity) มความพรอมใชงาน (availability) และมความมนคงปลอดภย เพอใหสามารถรองรบปรมาณและมลคาธรกรรมทมแนวโนมเพมสงขน

การท�าธรกจในยคดจทลยงน�าไปสความตองการใชมาตรฐานขอความสากล (ISO20022) เพอรองรบการรบสงขอมลทางธรกจและขอมลช�าระเงนทเพมมากขน ซงจะชวยเพมประสทธภาพในการท�าธรกรรมและกระบวนการทางธรกจดจทล และมความส�าคญตอ การพฒนานวตกรรมในอนาคต และการเชอมโยงระหวางประเทศ

นอกจากน การพฒนามาตรฐานทเกยวของกบบรการช�าระเงน เชน มาตรฐาน API (Application Programming Interface)14 และ มาตรฐาน biometrics15 กเปนสงจ�าเปน ทจะชวยเพมประสทธภาพและยกระดบการบรหารความเสยงของโครงสรางพนฐานและ การใหบรการในอนาคต

14 ชองทางการเชอมตอเพอแลกเปลยนขอมลจากระบบหนงไปสระบบหนงทสะดวก รวดเรว และปลอดภย ลดความซ�าซอนและตนทนในการพฒนาระบบ และรองรบการตอยอดนวตกรรม 15 ขอมลทางชวภาพ เชน ลายนวมอ ใบหนา หรอมานตา โดยสามารถน�ามาใชกบการยนยนตวตนในบรการทางการเงน ซงจะชวยใหการพสจนและยนยนตวตนแมนย�า และปลอดภยขน

แผนกลยทธระบบการชำาระเงน ฉบบท 4 (พ.ศ. 2562-2564)ธนาคารแหงประเทศไทย33

• ระบบพรอมเพยและระบบของผใหบรการ ทงสถาบนการเงนและ non-banks สามารถรองรบปรมาณธรกรรมการช�าระเงนทางอเลกทรอนกสทเพมมากขน มความมนคงปลอดภย สามารถใหบรการไดอยางตอเนอง

• ผใหบรการช�าระเงนและภาคธรกจ มการน�า ISO20022 ไปใชกบบรการ ช�าระเงน และกระบวนการตาง ๆ ของภาคธรกจ และมการขยายผล การปรบใชในวงกวางมากขน รวมทงมแนวทางการพฒนาระบบบาทเนตให รองรบ ISO20022 เพอเพมประสทธภาพและรองรบการเชอมโยงระหวางประเทศ

• ระบบพรอมเพย ระบบ bulk payment ระบบของธนาคารสมาชก ระบบ บาทเนต และภาคธรกจ สามารถรบสงขอมลประกอบการช�าระเงนระหวางกน ไดสะดวก และสามารถรองรบการพฒนาบรการ digital payment ทหลากหลาย ในอนาคต

• ระบบและบรการช�าระเงนสามารถเชอมโยงและใชงานรวมกนได (interoperability) โดยการน�ามาตรฐานสากล หรอแนวปฏบตทด (best practices) มาใช พรอมรองรบการตอยอดนวตกรรม และการเชอมโยงกบตางประเทศ

• ระบบธนาคารพาณชยมต นทนลดลง จากการบรหารจดการเงนสดทม ประสทธภาพมากขน

เปาหมายและ

ผลทคาดวาจะไดรบ

แผนกลยทธระบบการชำาระเงน ฉบบท 4 (พ.ศ. 2562-2564)ธนาคารแหงประเทศไทย 34

การเพมขดความสามารถและการใหบรการอยางตอเนอง (Capacity & Availability)• เพมขดความสามารถ โดย ธปท. รวมกบสถาบนการเงนในการพฒนาระบบ พรอมเพย ระบบของธนาคารสมาชก และระบบบาทเนต ใหมความพรอม รองรบธรกรรมทเพมขนดวยการตดตามและตอบสนองเชงรก (pro-active monitoring and responding) รวมทงยกระดบแผนบรหารความตอเนองใน การใหบรการ (Business Continuity Plan : BCP) โดยผลกดนใหมการยก ระดบทงระบบกลางและธนาคารสมาชกอยางสม�าเสมอ และทดสอบแผน BCP อยางตอเนอง

การประยกตใชมาตรฐานสากล (Global Standards)• พฒนาและสงเสรมการใชมาตรฐานขอความสากล ISO20022 กบระบบ การช�าระเงนและระบบของ ธพ. รวมถงขยายการใชมาตรฐานในภาคธรกจ และภาครฐ เพอรองรบการรบสงขอมลทางธรกจไปพรอมกบการช�าระเงน ซงเปนพนฐานส�าคญของการพฒนาบรการช�าระเงน ชวยใหมขอมลทตองการ ครบถวน สนบสนนการพฒนานวตกรรมและการเชอมโยงกบตางประเทศ

• พฒนามาตรฐาน biometrics ส�าหรบการยนยนตวตนในกระบวนการ e-KYC เพอสงเสรมการเขาถงและใชบรการ digital payment ของประชาชนให มความสะดวกและรวดเรวยงขน โดยยงคงใหความส�าคญกบการตรวจสอบ ยนยนตวตนทมนคงปลอดภย

• ผลกดนการพฒนามาตรฐาน API และ API Gateway/ Hub16 เพอสงเสรม การเชอมโยงบรการรวมกนของผใหบรการ รองรบการพฒนาบรการตอยอดอน ๆ ได เชน ตรวจสอบยนยนรายการช�าระเงนขามธนาคาร ตรวจสอบความเปนเจาของ หมายเลขโทรศพทมอถอกอนการลงทะเบยนพรอมเพย และบรการอนๆ เพอเพมความสะดวกและสรางความเชอมนในการใชบรการ digital payment มากขน

การดำาเนนงานสำาคญ

16 ตวกลางในการเชอมตอและ switching ระหวางผใหบรการ รวมทงบรหารจดการ API กลาง และก�าหนดมาตรฐานตาง ๆ โดยในเบองตน NITMX ไดพฒนา Standard API เพอให ธพ. สมาชกทใหบรการพรอมเพย สามารถเชอมโยงบรการโดยใชมาตรฐานกลางทก�าหนด ซงรองรบการพฒนาบรการตอยอดรวมกน

แผนกลยทธระบบการชำาระเงน ฉบบท 4 (พ.ศ. 2562-2564)ธนาคารแหงประเทศไทย35

การเพมประสทธภาพและความปลอดภย (Efficiency & Security)• เพมประสทธภาพโครงสรางการบรหารจดการเงนสดของประเทศ โดยเฉพาะ เงนสดในระบบ ATM โดยผลกดนความรวมมอกบผเกยวของเพอปรบปรง กระบวนการท�างานและใชทรพยากรรวมกน มการแบงแยกบทบาทหนาท และมโครงสรางของตนทนการใหบรการทเหมาะสม

• ผลกดนการเชอมโยง digital payment กบระบบโครงสรางพนฐานอน ๆ ทส�าคญ เชน ระบบขนสงสาธารณะ โดยผลกดนการใชเทคโนโลยไรสมผส ทเหมาะสม เชน เทคโนโลย NFC หรอ contactless ในการช�าระคาโดยสาร รวมถงพฒนาบรการช�าระเงนทเชอมโยงกบระบบของภาครฐ เพอใหสามารถ ให บรการประชาชนและภาคธรกจทางออนไลน ได ครบวงจร เช น ระบบ One-Stop Service ของภาครฐ ระบบ National Single Window / Digital Trade Platform และระบบการช�าระเงนส�าหรบตราสารทางการเงน

• ยกระดบการบรหารจดการความเสยงและกลไกการช�าระดลรองรบ การโอนเงนมลคาสง ของระบบพรอมเพย ระบบบาทเนต เพอรองรบธรกรรม การช�าระเงนทางอเลกทรอนกสของภาคธรกจ ภาครฐ ตลาดทน ทมมลคา สงขน โดยปรบปรงกลไกการช�าระดลระหวางธนาคารสมาชกของระบบให มประสทธภาพมากขน ลดความเสยงการช�าระดล (settlement risk) และมการใชสภาพคลอง (liquidity) เพอการช�าระเงนอยางมประสทธภาพ

แผนกลยทธระบบการชำาระเงน ฉบบท 4 (พ.ศ. 2562-2564)ธนาคารแหงประเทศไทย 36

ส�งเสร�มการพฒนานวตกรรม

และบร�การชำระเง�นทหลากหลาย

ตรงกบความต�องการของผ�ใช�

INNOVATION

2

แผนกลยทธระบบการชำาระเงน ฉบบท 4 (พ.ศ. 2562-2564)ธนาคารแหงประเทศไทย37

ส�งเสร�มการพฒนานวตกรรม

และบร�การชำระเง�นทหลากหลาย

ตรงกบความต�องการของผ�ใช�

INNOVATION

2

แผนกลยทธระบบการชำาระเงน ฉบบท 4 (พ.ศ. 2562-2564)ธนาคารแหงประเทศไทย 38

เทคโนโลยและนวตกรรมทางการเงนไดเขามามบทบาทตอการท�างานและการใชชวตประจ�าวน ของประชาชนใหสามารถประกอบธรกจ โอนเงน-ช�าระเงน และใชบรการทางการเงนตาง ๆ ไดสะดวกรวดเรว เพมประสทธภาพการท�างาน ลดคาใชจาย และสามารถเขาถงผใชงานไดอยางทวถงยงขน

บรการ digital payment ของไทยมการพฒนากาวหนาไปมาก เชน บรการโอนเงนพรอมเพย และบรการช�าระเงนดวยมาตรฐาน Thai QR Payment ซงเปนเครองมอส�าคญทสนบสนนการช�าระเงนของทกภาคสวน และยงคงตองมการพฒนาบรการใหม ๆ ตอไปอยางไมหยดนง ดวยการน�าเทคโนโลยทหลากหลายมาพฒนานวตกรรมบรการ (innovative products) ให ตอบโจทยความตองการของแตละกล มผ ใช บรการ ทงในดานความสะดวก ความปลอดภย ความสอดคลองกบการด�าเนนชวต (lifestyle) และการสรางประสบการณทด เพอกระตนใหเกดการใชบรการ digital payment อยางตอเนอง รวมทงการสราง ecosystem ทสนบสนนกระบวนการทางธรกจดจทลอยางครบวงจร เพอเปนทางเลอกทดแทนการใชเงนสดและเชค

การพฒนาบรการช�าระเงนเปนอกปจจยส�าคญทชวยสรางโอกาสและมลคาเพมใหแกธรกจโดยเฉพาะ e-Commerce/ social commerce และ SMEs เพมการเขาถงบรการภาครฐทสะดวกและเทาเทยม ชวยยกระดบคณภาพชวตทดของคนไทย และเพมขด ความสามารถในการแขงขนของประเทศในระยะยาวไดอยางยงยน

นอกจากน การสรางสภาพแวดลอมทเออตอการพฒนานวตกรรม เปดกวางส�าหรบ ผ ใหบรการรายใหมใหเขาสตลาดไดงายขน จะสงเสรมใหเกดการแขงขน ซงประโยชน จะตกแกผ ใชบรการ ชวยใหมทางเลอกในการช�าระเงนทหลากหลาย ดวยตนทนทต�าลง

แผนกลยทธระบบการชำาระเงน ฉบบท 4 (พ.ศ. 2562-2564)ธนาคารแหงประเทศไทย39

• ประชาชนมบรการช�าระเงนททนสมย หลากหลาย สะดวกรวดเรว ตนทนต�า เขาถงงาย ตอบโจทยการใชงาน ดวยเทคโนโลยสมยใหมทสอดคลอง กบการด�าเนนชวตประจ�าวนทงการช�าระเงนภายในประเทศและระหวางประเทศ

• ธรกจขนาดใหญ SMEs e-Commerce และ social commerce มบรการ ช�าระเงนทปลอดภย ตนทนต�า สนบสนนการประกอบธรกจ และการปรบ เปลยนกระบวนการท�างานใหเปน e-Business ครบวงจร ลดการใชกระดาษ (paperless) ซงครอบคลมถงการช�าระเงนดวย digital payment แทนการใชเงนสดและเชค

• ผใหบรการช�าระเงนมสภาพแวดลอมทเออตอการพฒนาและทดลองนวตกรรม การช�าระเงนใหม ๆ มกลไกทดสอบและพฒนาบรการดวยเทคโนโลยใหม ของตนเอง ภายใตกลไกการก�ากบดแลทยดหยน เออตอนวตกรรม และกลไก สงเสรมการแขงขนของผใหบรการ

เปาหมายและ

ผลทคาดวาจะไดรบ

สรางสภาพแวดลอมทเออตอนวตกรรม (Supportive Ecosystem) • สนบสนนการพฒนานวตกรรมทางการเงนของสถาบนการเงนและผใหบรการ ช�าระเงน โดยปรบปรงหลกเกณฑการก�ากบดแลใหเออตอการพฒนานวตกรรม และการใหบรการมากขน โดยสนบสนนใหผใหบรการมกลไกการทดสอบและ พฒนาบรการดวยเทคโนโลยใหมของตนเอง (own sandbox) เพอใหมการสราง นวตกรรมบรการช�าระเงนทหลากหลาย และเปดโอกาสทางธรกจใหกวางขวาง ยงขน ภายใตการบรหารจดการความเสยง และการคมครองผใชบรการทเหมาะสม

• น�ากระบวนการออกหลกเกณฑทด (Regulatory Impact Assessment : RIA) มาใชในการออกและทบทวนหลกเกณฑ โดยมการประเมนผลกระทบ อยางรอบดาน เพอเพมประสทธภาพการก�ากบดแล digital payment สงเสรม นวตกรรม และลดภาระของผใหบรการ

• สงเสรมการแขงขนของผ ใหบรการช�าระเงน โดยทบทวนหลกเกณฑ การก�ากบดแลทสงเสรมการแขงขนของผใหบรการ สนบสนนการเพมผเลนใน การใหบรการโดยเฉพาะการโอนเงนระหวางประเทศ เพอเพมทางเลอกและ ลดตนทนการท�าธรกรรมช�าระเงนระหวางประเทศของประชาชนและภาคธรกจ

การดำาเนนงานสำาคญ

แผนกลยทธระบบการชำาระเงน ฉบบท 4 (พ.ศ. 2562-2564)ธนาคารแหงประเทศไทย 40

สงเสรมใหมกระบวนการธรกจดจทล (Digital Business and Payments)• สนบสนนใหภาครฐและภาคเอกชนปรบเปลยนกระบวนการท�างานเปน e-Business ลดการใชกระดาษ (paperless) และใช digital payment อยางครบวงจร ทงกระบวนการซอ-ขาย การรบจายเงนกบคคา และ การตดตอกบหนวยงานภาครฐ อาท e-Invoice, digital payment, e-Tax Invoice, e-Receipt, e-Withholding Tax โดยจดท�าโครงการน�ารองการใช e-Business กบหนวยงานภาครฐและธรกจทมความพรอม เพอเปนตนแบบ ใหกบหนวยงานภาครฐและธรกจอน ๆ ในอตสาหกรรมเดยวกน กอนขยายผล ไปสวงกวาง

ผลกดนนวตกรรมการช�าระเงนใหม (Innovative Products)• พฒนาบรการช�าระเงนเพอสนบสนนให SMEs e-Commerce และ social commerce ใช digital payment ไดสะดวก มความเชอมน ลดการใช เงนสด โดยพฒนาบรการตอยอดบนระบบพรอมเพยใหรองรบการท�าธรกจ และการซอขายผานชองทางออนไลน ไดแก บรการแจงผขายวาผซอไดช�าระเงน คาสนคาแลว (credit notification) และบรการพกเงนของผซอไวกบตวกลาง เพอใหผซอไดตรวจสอบสนคาจากผขายกอนยอมรบสนคาและปลอยเงนให กบผขาย (escrow payment) ซงจะชวยสรางความเชอมนระหวางผซอและ ผขายออนไลนมากยงขน และบรการรบเงนดวยมาตรฐาน Thai QR Payment เพอทดแทนการรบเงนสดเมอสงสนคาใหแกลกคา (Cash On Delivery: COD)

• ผลกดนการพฒนาแพลตฟอรมกลางส�าหรบ SMEs ใหสามารถใชบรการ e-Business ไดอยางครบวงจร (SMEs Platform) ตงแตชองทางซอ-ขาย (e-Marketplace) การรบ-สงเอกสารการคาทางอเลกทรอนกส (e-Invoice) แทนการใชเอกสารกระดาษทไมสะดวก มตนทนสงและใชเวลาด�าเนนการนาน และการช�าระเงนผาน digital payment เพอให SMEs มชองทางท�าธรกจ ในรปแบบ e-Business ทตนทนต�า เขาถงงาย รวมถงสนบสนนการตอยอด บรการสนเชอดวยขอมลการคาและการช�าระเงน (information-based lending และ supply chain financing) ทจะเพมโอกาสใหธรกจสามารถเขาถง แหลงเงนทนไดงายขน ดวยตนทนทเหมาะสม

• พฒนาบรการ digital payment ทดแทนการใชเชค เพอตอบสนอง ความตองการของภาคธรกจทยงมความจ�าเปนในการใชเชคใหหนมาใช digital payment ทมคณสมบตใกลเคยงกน โดยในระยะแรกจะมงเนนการลดเชคทใช เพอเปนสอในการช�าระเงน (transactional cheque) และในระยะถดไปจะศกษา และพฒนาบรการ digital payment ทางเลอกทมคณสมบตอน ๆ เทยบเทากบ เชคในปจจบน เชน เปลยนมอได ใชเปนหลกประกนทางการคาได

แผนกลยทธระบบการชำาระเงน ฉบบท 4 (พ.ศ. 2562-2564)ธนาคารแหงประเทศไทย41

• พฒนาบรการช�าระเงนระหวางประเทศทสะดวกและตนทนต�า รองรบ การโอนเงนกลบประเทศของแรงงานตางดาว การคาระหวางประเทศ และ การทองเทยว ทงการผลกดนการใชมาตรฐาน QR Code ในการพฒนา บรการช�าระเงนและโอนเงนระหวางประเทศทสะดวก ตนทนต�า โดยเรมจาก ประเทศในภมภาคอาเซยน และประเทศในเอเชยซงมกจกรรมทางเศรษฐกจ ระหวางกนคอนขางมาก และสนบสนนการพฒนาบรการโอนเงนระหวางประเทศ (remittance) ผานระบบพรอมเพยทเชอมตอกบระบบการช�าระเงนและ/หรอ ผใหบรการช�าระเงนในตางประเทศ รวมทงการใชเทคโนโลยทางการเงนอน ๆ เชน blockchain ในการพฒนาบรการเพอเปนทางเลอกในการโอนเงนและ ช�าระเงนระหวางประเทศทรวดเรว คาใชจายต�า

• พฒนาบรการช�าระเงนรายยอย (consumer payment) ดวยเทคโนโลย ทางการเงนทหลากหลาย โดยใชประโยชนจากเทคโนโลย อาท bio-payment, IOT17, NFC / contactless และการใชบตรเดบต/เครดต ผานโทรศพทมอถอ (card on mobile) ทสะดวก รวดเรว ปลอดภย สอดคลองกบการด�าเนนชวต ของผใชบรการกลมตางๆ และสรางประสบการณช�าระเงนทไรรอยตอโดยกลน เปนสวนหนงของชวตประจ�าวน

17 IOT payment หรอ Internet of Things Payment คอ การช�าระเงนผานสงของทสามารถเชอมตอกบอนเทอรเนตได

ร�านค�า

e-Commerceชำระเง�น

ลายน�วมอ

ใบหน�า

เสยง

ม�านตา

แผนกลยทธระบบการชำาระเงน ฉบบท 4 (พ.ศ. 2562-2564)ธนาคารแหงประเทศไทย 42

ส�งเสร�มการเข�าถง

สร�างความร�ความเข�าใจ

และส�งเสร�มการใช�งาน

อย�างต�อเนอง

INCLUSION

3

แผนกลยทธระบบการชำาระเงน ฉบบท 4 (พ.ศ. 2562-2564)ธนาคารแหงประเทศไทย43

ส�งเสร�มการเข�าถง

สร�างความร�ความเข�าใจ

และส�งเสร�มการใช�งาน

อย�างต�อเนอง

INCLUSION

3

แผนกลยทธระบบการชำาระเงน ฉบบท 4 (พ.ศ. 2562-2564)ธนาคารแหงประเทศไทย 44

ประเทศไทยมการพฒนาโครงสรางพนฐานและบรการช�าระเงนมาอยางตอเนอง อตราการใชบรการช�าระเงนทางอเลกทรอนกสเพมขนอยางรวดเรวในชวง 3 ป ทผานมา แตการใชชวตประจ�าวนของประชาชนสวนใหญยงคนชนกบการใชเงนสดและเชค ซงจากการส�ารวจพฤตกรรมของประชาชนในป 2560 พบวาประชาชนบางกลม เชน ประชาชนในพนทหางไกลและผสงอาย ยงมการใช digital payment ต�า เนองจากไมคนเคย ไมทราบวาการจดการเงนสดและเชคมตนทนสงเมอเทยบกบการใช digital payment ประกอบกบยงมคนบางกลมทมขอจ�ากดในการเขาถงบรการทางการเงนขนพนฐาน ขาดความรความเขาใจในการใชบรการช�าระเงนทางอเลกทรอนกส ไมมนใจ และยงไมมเครองมอทจะใชบรการ digital payment หรอ digital banking

จงจ�าเปนอยางยงทตองมการสอสารสรางความรความเขาใจเกยวกบบรการ digital payment และเทคโนโลยทางการเงนทเกยวของในวงกวางและในกล มเปาหมาย เพอกระตนและขยายการใช digital payment มากขน โดยใหความส�าคญกบการใชบรการอยางปลอดภยควบคไปดวย รวมทงสนบสนนใหมบรการพนฐานส�าหรบ การท�าธรกรรมทางอเลกทรอนกสทตรงกบความตองการและมคาใชจายทเหมาะสม ซงจะชวยเพมการเขาถงบรการทางการเงน และสงเสรมการใชบรการอยางตอเนอง

โดยการขบเคลอนน หนวยงานภาครฐมสวนส�าคญในการขยายบรการ digital payment ใหเขาถงประชาชนทวประเทศ ซงสอดคลองกบนโยบายและโครงการตาง ๆ ทภาครฐไดด�าเนนการมา การผลกดนจากภาครฐจะชวยสรางประสบการณตรงและความรความเขาใจ กระตนการใชบรการอยางตอเนอง นอกจากน การสอสารผานชองทางของสถาบนการเงนและผใหบรการช�าระเงนกเปนอกปจจยส�าคญในการสรางการรบรและเขาถงประชาชนไดในวงกวาง

แผนกลยทธระบบการชำาระเงน ฉบบท 4 (พ.ศ. 2562-2564)ธนาคารแหงประเทศไทย45

ทกภาคสวนสามารถเขาถงและใช digital payment ไดดวยความสะดวก มคาใชจาย เหมาะสม และมความรความเขาใจทถกตอง• กลมทมความคนเคยกบการใช digital payment ไดแก นกศกษา วยเรมตน ท�างาน มการใช digital payment มากขนและตอเนอง โดยเฉพาะการใชใน ชวตประจ�าวน

• กลมทยงไมคนเคยกบ digital payment มความรความเขาใจ มความเชอมน มากขน สามารถเขาถงบรการช�าระเงนดวยตนทนทต�า และมการทดลองใช บรการ digital payment

• ภาครฐและภาคเอกชน มการขยายผลการใช digital payment อยางทวถง ทวประเทศ ลดการใชเงนสดและเชค

เปาหมายและ

ผลทคาดวาจะไดรบ

การสงเสรมการเขาถงและใชบรการ digital payment (Inclusion)• ผลกดนการขยายการใช digital payment ในหนวยงานภาครฐ และรฐวสาหกจ โดยรวมมอกบหนวยงานภาครฐ ในการก�าหนดนโยบายและสงเสรมใหเกด การรบจายเงนของภาครฐดวยdigitalpayment โดยเฉพาะหนวยงานทม การรบจายเงนกบประชาชนและภาคธรกจจ�านวนมาก

• ผลกดนการลดตนทนทเกยวของกบบรการ mobile payment เพอสงเสรม การเขาถงบรการช�าระเงนทางอเลกทรอนกสของประชาชน โดยเฉพาะใน พนทหางไกลและผมรายไดนอย เพอยกระดบคณภาพชวตของประชาชนให สามารถใชdigitalpaymentไดดวยคาใชจายทไมสงจนเกนไป

การสอสารและการสรางความรความเขาใจ (Communication & Literacy)• สอสารใหความรและกระตนการใชบรการอยางถกตอง ปลอดภย และตอเนอง โดยรวมกบสถาบนการเงน ผ ใหบรการช�าระเงน หนวยงานภาครฐและ ภาคเอกชนในการก�าหนดกลยทธการสอสารทเปนระบบพฒนาสอประชาสมพนธ ความรดานการช�าระเงนและการใชเทคโนโลยสมยใหมทเขาใจงายและเผยแพร ผานชองทางทสามารถเขาถงกลมเปาหมายตาง ๆ อาท แหลงชมชนคนรนใหม socialmediaหรอผน�าชมชนรวมทงชองทางของผใหบรการตางๆเพอสราง สภาพแวดลอมทสนบสนนการใชdigitalpaymentอยางมนใจ

การดำาเนนงานสำาคญ

แผนกลยทธระบบการชำาระเงน ฉบบท 4 (พ.ศ. 2562-2564)ธนาคารแหงประเทศไทย 46

รกษาเสถยรภาพ

การบร�หารความเสยงทด

กำกบตรวจสอบเท�าทน

และค�มครองผ�ใช�บร�การ

IMMUNITY

4

แผนกลยทธระบบการชำาระเงน ฉบบท 4 (พ.ศ. 2562-2564)ธนาคารแหงประเทศไทย47

รกษาเสถยรภาพ

การบร�หารความเสยงทด

กำกบตรวจสอบเท�าทน

และค�มครองผ�ใช�บร�การ

IMMUNITY

4

แผนกลยทธระบบการชำาระเงน ฉบบท 4 (พ.ศ. 2562-2564)ธนาคารแหงประเทศไทย 48

ระบบและบรการช�าระเงนทมนคงปลอดภยและสามารถใหบรการไดอยางตอเนอง เปนพนฐานส�าคญในการสรางความเชอมนใหกบผ ใชบรการ และสงเสรมให digital payment เปนทางเลอกหลกในการช�าระเงน

ปจจบนสภาพแวดลอมของระบบการช�าระเงนไทยและทวโลก มผ ใหบรการเพมมากขนจากทงในประเทศและตางประเทศ มรปแบบบรการทหลากหลาย ซบซอน มการเชอมโยง บรการระหวางกน และมการน�าเทคโนโลยใหมมาใชในการใหบรการ ซงอาจน�ามาซงความเสยงใหม เชน ความเสยงดานไซเบอร (cyber risk) ปจจยเหลานสรางความทาทายตอผก�ากบดแล ในการตดตามและก�ากบดแลอยางเทาเทยม เทาทน และทวถง โดยทไมเปนอปสรรคตอการพฒนานวตกรรม

ธปท. จงตองพฒนาและปรบปรงกระบวนการก�ากบดแลใหเทาทนตอรปแบบ การใหบรการ ความเสยง และเทคโนโลยทเปลยนแปลงไป และผลกดนใหผ ใหบรการใชมาตรฐานการรกษาความมนคงปลอดภยในระดบสากล มมาตรการดแลและคมครองผใชบรการทเหมาะสม เปนธรรม ตลอดจนยกระดบความรวมมอกบหนวยงานก�ากบดแลและหนวยงานอน ๆ ทเกยวของทงในและตางประเทศ เพอใหระบบการช�าระเงนมเสถยรภาพ มนคงปลอดภย และสรางความเชอมนแกผ ใชบรการ

• ระบบและบรการช�าระเงนมความมนคงปลอดภย มความพรอมรบมอภยไซเบอร และมการบรหารความเสยงสอดคลองตามมาตรฐานสากล

• ผใชบรการไดรบความคมครองอยางเหมาะสมและเปนธรรม มความเชอมน ในการใช digital payment ในชวตประจ�าวน

• การก�ากบดแลมความเทาเทยม และเทาทนรปแบบธรกจ เทคโนโลย และความเสยงใหม มการประสานความรวมมอกบผ ก�ากบดแลทงใน และตางประเทศอยางบรณาการ

เปาหมายและ

ผลทคาดวาจะไดรบ

แผนกลยทธระบบการชำาระเงน ฉบบท 4 (พ.ศ. 2562-2564)ธนาคารแหงประเทศไทย49

แผนกลยทธระบบการชำาระเงน ฉบบท 4 (พ.ศ. 2562-2564)ธนาคารแหงประเทศไทย 50

ดานผใหบรการ : สรางกลไกบรหารความเสยง และยกระดบการคมครองผบรโภค (Risk Management & Consumer Protection)• ยกระดบการรบมอ cyber risk โดยมมาตรการดานการรกษาความมนคง ปลอดภยไซเบอรทงเชงระบบปองกนและความรวมมอระหวางหนวยงานท เกยวของในดานตางๆรวมถงการแลกเปลยนขอมลการจดท�าและซกซอม แผนรบมอการตอบสนองและฟนฟระบบกลบสภาวะปกต

• ผลกดนใหผใหบรการช�าระเงนใชมาตรฐานความมนคงปลอดภยตามมาตรฐาน สากลโดยออกแนวนโยบายหรอแนวปฏบตทสอดคลองกบมาตรฐานสากลเชน การบรหารความเสยงดานITการจดการภยไซเบอร และการใชกระบวนการ พสจนยนยนตวตนลกคาทางอเลกทรอนกสทเหมาะสมกบระดบความเสยงของบรการ

• ยกระดบการค มครองผใชบรการ โดยก�าหนดมาตรการดแลค มครอง ผใชบรการเพอเปนแนวทางส�าหรบผใหบรการน�าไปปฏบต เชน การก�าหนด ขอตกลงในการใหบรการServiceLevelAgreement(SLA) ส�าหรบบรการ digitalpaymentขนตอนด�าเนนการแกไขปญหาใหแกผใชบรการการก�าหนด ขอตกลงการใหบรการ(businessrule) การก�าหนดขอตกลงในกรณทเกด ขอพพาทหรอโตแยง(disputeagreement)และการชดเชยคาเสยหายเปนตน

• สรางกลไกการบรหารจดการและธรรมาภบาลทด ในการดแลผใหบรการ ช�าระเงนกลมตาง ๆ(paymentindustry) อยางเหมาะสม เพอสนบสนนให เกดความรวมมอระหวางผใหบรการ เปนชองทางในการระดมความคดเพอ การพฒนาระบบและบรการช�าระเงนอยางตอเนอง เปนประโยชนตอสวนรวม ตลอดจนมการแขงขนอยางเปนธรรมและมการดแลผใชบรการอยางเหมาะสม

การดำาเนนงานสำาคญ

ยกระดบการรบมอ cyber risk

cyber risk

แผนกลยทธระบบการชำาระเงน ฉบบท 4 (พ.ศ. 2562-2564)ธนาคารแหงประเทศไทย51

ดานผก�ากบดแล : เพมประสทธภาพและยกระดบการก�ากบตรวจสอบใหเทาทนนวตกรรมและความเสยง (Risk-Based Supervision)• พฒนากรอบการก�ากบตรวจสอบผใหบรการช�าระเงนแบบ risk-based supervision ใหเหมาะสมกบลกษณะการใหบรการและระดบความเสยงของ ผใหบรการกลมตาง ๆ เพอใหผ ใหบรการมการบรหารจดการความเสยง ทรดกมโดยน�ากระบวนการRIAมาใชและค�านงถงผลกระทบตอผใหบรการ

• พฒนาเครองมอเพอเพมประสทธภาพกระบวนการก�ากบดแลความเสยง และน�าเทคโนโลยวเคราะหเชงลก (Supervisory Technology : SupTech) มาประยกตใช เชน ใชmonitoringdashboard เพอรองรบการก�ากบดแล อยางใกลชด ตอเนอง(on-goingsupervision) ตลอดจนพฒนาความร ความสามารถของผ ก�ากบดแลใหมความเชยวชาญเทาทนความเสยงและ เทคโนโลยใหม

• ยกระดบความรวมมอดานการก�ากบดแลบรการช�าระเงนกบผก�ากบดแล ทงในและตางประเทศ เชน ความรวมมอในการแลกเปลยนขอมลความรและ ประสบการณ การสรางมาตรฐานการรกษาความปลอดภย การคมครอง ผบรโภค และมาตรฐานการก�ากบตรวจสอบผใหบรการช�าระเงนระหวาง ประเทศเปนตนเพอรองรบการสงเสรมdigitalpaymentและการเชอมโยง ระบบการช�าระเงนระหวางประเทศ

• ขยายความรวมมอกบหนวยงานทเกยวของทงในประเทศและตางประเทศ เพอสงเสรมการใชdigitalpaymentทปลอดภย เชนความรวมมอดานการ รกษาความมนคงปลอดภยดานเทคโนโลยสารสนเทศและมาตรฐานทเกยวของ กบสพธอ.ความรวมมอดานการปองกนปราบปรามการฟอกเงนและการตอตาน การสนบสนนทางการเงนแกการกอการราย(Anti-MoneyLaundering andCombatingtheFinancingofTerrorism:AML/CFT)ส�าหรบการท�า ธรกรรมระหวางประเทศกบส�านกงานปองกนและปราบปรามการฟอกเงน (ปปง.) ความรวมมอดานการคมครองผใชบรการmobilepayment และ ดานความมนคงปลอดภยทางไซเบอรของผใหบรการทเกยวของกบกสทช.

หนวยงานกำากบดแล

ภาคเอกชนภาครฐ

แผนกลยทธระบบการชำาระเงน ฉบบท 4 (พ.ศ. 2562-2564)ธนาคารแหงประเทศไทย 52

บรณาการข�อมลชำระเง�น

เพ�อใช�ประโยชน�ในหลายมต

เชอมโยงและว�เคราะห�ข�อมล

โดยใช�เทคโนโลย

INFORMATION

5

แผนกลยทธระบบการชำาระเงน ฉบบท 4 (พ.ศ. 2562-2564)ธนาคารแหงประเทศไทย53

บรณาการข�อมลชำระเง�น

เพ�อใช�ประโยชน�ในหลายมต

เชอมโยงและว�เคราะห�ข�อมล

โดยใช�เทคโนโลย

INFORMATION

5

แผนกลยทธระบบการชำาระเงน ฉบบท 4 (พ.ศ. 2562-2564)ธนาคารแหงประเทศไทย 54

ขอมลดานการช�าระเงนสามารถสะทอนรปแบบการด�าเนนชวตและภาวะเศรษฐกจจรง ไดอยางด การช�าระเงนทางอเลกทรอนกสกอใหเกดขอมลดจทลจ�านวนมาก ซงสามารถน�ามาวเคราะห ไดอยางมประสทธภาพในหลายมต

ปจจบนขอมลการช�าระเงนมอยในหลายหนวยงาน ทงสถาบนการเงน ผใหบรการช�าระเงน หนวยงานภาครฐและภาคเอกชน การสงเสรมใหเกดการบรณาการขอมลการช�าระเงน เพอใหเหนภาพรวมของประเทศ โดยการน�าเทคโนโลยมาใช จะชวยยกระดบการวเคราะหเชงลกในหลากหลายมต เพอสนบสนนการด�าเนนนโยบายเศรษฐกจการเงนมหภาค รวมทงสนบสนนการพฒนานวตกรรมทางการเงนและการเขาถงบรการทางการเงนของประชาชนและ SMEs อาท การพฒนาบรการช�าระเงนทตรงตอความตองการของ ผ ใช บรการ การใหสนเชอโดยใชข อมลการช�าระเงนทดแทนการใชหลกประกน (information-based lending) และการจดระดบคะแนนดานเครดตโดยใชขอมลทางเลอก (alternative credit scoring)

การบรณาการขอมลช�าระเงนจะด�าเนนการภายใตมาตรการรกษาความปลอดภยขอมลและการดแลขอมลสวนบคคลทเหมาะสม (data governance และ data privacy) เพอใหการบรณาการขอมลเปนไปอยางมประสทธภาพ เปนประโยชนตอผเกยวของในการ น�าไปใชพฒนาตอยอดนวตกรรมทางการเงนและการก�าหนดนโยบายตาง ๆ โดยค�านงถง การดแลรกษาความปลอดภยของขอมลเปนอยางด

• บรณาการขอมลการช�าระเงนภายใตการรกษาความปลอดภยและการดแลขอมล สวนบคคลทเหมาะสม สามารถใชสนบสนนการพฒนานวตกรรมทางการเงน การด�าเนนนโยบายเศรษฐกจการเงน และการก�ากบดแล โดยผใชบรการไดรบ ประโยชนจากการพฒนาบรการทใชประโยชนจากขอมล

• การวเคราะหขอมลการช�าระเงนสามารถท�าไดในเชงลก โดยใชเครองมอและ เทคนคการวเคราะหรปแบบใหมอาทdataanalyticsและdataminingtools เพอสงเสรมใหเกดการใชประโยชนสงสด

เปาหมายและ

ผลทคาดวาจะไดรบ

แผนกลยทธระบบการชำาระเงน ฉบบท 4 (พ.ศ. 2562-2564)ธนาคารแหงประเทศไทย55

การสงเสรมการเชอมโยงแลกเปลยนขอมลระหวางหนวยงานอยางบรณาการ (Data Sharing Initiative & Payment Information Architecture)• จดท�าโครงการน�ารองบรณาการขอมลการช�าระเงน กบหนวยงานภาครฐ และเอกชนทมความพรอมตามแนวนโยบายการรกษาความปลอดภยขอมล และการดแลขอมลสวนบคคล (data governance และ data privacy) ทเหมาะสมโดยใชเทคโนโลยAPIอาทขอมลการช�าระเงนในประเทศขอมล การช�าระเงนระหวางประเทศและการทองเทยวและขอมลการช�าระเงนภาครฐ เพอพฒนาขอมลเชงลกททกภาคสวนไดใชประโยชนรวมกนและพฒนาบรการ ทางการเงน

• สนบสนนการใชขอมลการช�าระเงนเพอพฒนานวตกรรมทางการเงน ทตอบ ความตองการของผใชบรการ และขยายการเขาถงบรการทางการเงน อาท การพฒนาตอยอดบรการช�าระเงนดวยมาตรฐานThaiQRPaymentการพฒนา บรการสนเชอโดยใชขอมลการช�าระเงนส�าหรบSMEs และการพฒนาบรการ ทางการเงนทหลากหลายผานmobileapplication

การวเคราะหขอมลเชงลก (Data Analytics)• พฒนาเครองมอการวเคราะห (analytic tools) ทใชเทคโนโลยมาชวยให วเคราะหขอมลเชงลกไดหลายมต อาทbigdataanalytics,datamining tools และdashboard เพอจบชพจรเศรษฐกจ ตดตามการด�าเนนงานและ การบรหารความเสยงของผใหบรการในระบบการช�าระเงน และการก�าหนด นโยบายของภาครฐ

การดำาเนนงานสำาคญ

พฒนาเครองมอการวเคราะห (Analytic Tools)

ระบบการชำระเง�นของประเทศไทยในอนาคตประเทศไทยม Ecosystem ทสนบสนนให� Digital Payment เป�นทางเลอกหลกในการชำระเง�นของทกภาคส�วน ช�วยอำนวยความสะดวกและเพ��มประสทธภาพการทำธรกรรมของประชาชนและภาครฐ เป�นส�วนสำคญทสนบสนนการเตบโตของ SMEs e-Commerce และธรกจขนาดใหญ� ช�วยยกระดบความสามารถทางการแข�งขนของประเทศ และพร�อมเชอมโยงกบต�างประเทศ เพ�อสร�างความเป�นอย�ทดอย�างยงยนของคนไทย

มบร�การและกลไกชำระเง�นทตอบโจทย�

ภาคธรกจ

ใช� Digital Paymentครอบคลมทวประเทศ

ภาครฐ

ใช� Digital Paymentในชว�ตประจำวน

ประชาชน

มประสทธภาพมนคงปลอดภย

เชอมโยงกน

โครงสร�างพ�นฐานการชำระเง�น

การชำระเง�นระหว�างประเทศ

มบร�การชำระเง�นระหว�างประเทศ

ทสะดวก ต�นทนตำ

ระบบการชำระเง�นของประเทศไทยในอนาคตประเทศไทยม Ecosystem ทสนบสนนให� Digital Payment เป�นทางเลอกหลกในการชำระเง�นของทกภาคส�วน ช�วยอำนวยความสะดวกและเพ��มประสทธภาพการทำธรกรรมของประชาชนและภาครฐ เป�นส�วนสำคญทสนบสนนการเตบโตของ SMEs e-Commerce และธรกจขนาดใหญ� ช�วยยกระดบความสามารถทางการแข�งขนของประเทศ และพร�อมเชอมโยงกบต�างประเทศ เพ�อสร�างความเป�นอย�ทดอย�างยงยนของคนไทย

มบร�การและกลไกชำระเง�นทตอบโจทย�

ภาคธรกจ

ใช� Digital Paymentครอบคลมทวประเทศ

ภาครฐ

ใช� Digital Paymentในชว�ตประจำวน

ประชาชน

มประสทธภาพมนคงปลอดภย

เชอมโยงกน

โครงสร�างพ�นฐานการชำระเง�น

การชำระเง�นระหว�างประเทศ

มบร�การชำระเง�นระหว�างประเทศ

ทสะดวก ต�นทนตำ

แผนกลยทธระบบการชำาระเงน ฉบบท 4 (พ.ศ. 2562-2564)ธนาคารแหงประเทศไทย 60

ฉบบท 4 (พ.ศ. 2562-2564)

ธนาคารแห�งประเทศไทยแผ

นกลยทธ�ระบบก

ารชำระเง�น ฉบบท 4 (พ.ศ

. 2562-2564)

SHOP

แผนกลยทธ�ระบบการชำระเง�น