Upload
others
View
1
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
• การใชโปรแกรมประเมนตนเองตามมาตรฐานระบบบรการสขภาพดานสขศกษา
• รายชอสถานบรการสขภาพเปาหมาย ป 2559 จานวน 613 แหง
• มาตรฐานงานสขศกษา
• มาตรฐานระบบการจดการคณภาพและความปลอดภยดานอาคาร สงแวดลอม
และเครองมอแพทย
ภาคผนวก
แนวทางการนามาตรฐานระบบบรการสขภาพสการปฏบต หนา 239
การใชโปรแกรมประเมนตนเอง
ตามมาตรฐานระบบบรการสขภาพดานสขศกษา
Self Assessment Report
การดาเนนงานตามมาตรฐานงานจาเปนตองใหกลมเปาหมายมเครองมอในการประเมนตนเองเอง
เพอคนหาความเสยงเพอเปนจดเรมตนของกระบวนการพฒนาทจะดาเนนการตามมาตรฐาน สาหรบ
มาตรฐานระบบบรการสขภาพดานสขศกษา ไดจดทาโปรแกรมสาเรจรปทใหสถานบรการสขภาพใชประเมน
คณภาพงานสขศกษาตามมาตรฐานระบบบรการสขภาพดานสขศกษาดวยตนเองผานเวบไซตกองสขศกษา
http://www.hed.go.th โดยมวธการประเมนตนเอง ดงน
1. เขาเวบไซตกองสขศกษา http://www.hed.go.th
หนา 240 แนวทางการนามาตรฐานระบบบรการสขภาพสการปฏบต
2. หลงจากทาการคลกแลว โปรแกรมจะปรากฏ ขนมา ดงรปแลวทาการคลกท
แนวทางการนามาตรฐานระบบบรการสขภาพสการปฏบต หนา 241
3. หลงจากนนระบบจะแสดงผลดงรปซงผจะทาการประเมนจะตองคลกเลอกระดบสถานบรการ 4. หนาจอแสดงแบบประเมนตนเองตามมาตรฐาน ดงรป
หนวยบรการ บนทกขอมล 1.) รหสหนวยบรการสขภาพ
2.) Password (ใชรหสหนวยบรการสขภาพ) 3.) ตรวจสอบความถกตอง ครบถวนของขอมลสถานบรการ 4.) เลอกปงบประมาณทตองการประเมน 5.) กดปม หลงจากนนระบบจะประมวลผลแลวแสดงหนาจอถดไป
หนา 242 แนวทางการนามาตรฐานระบบบรการสขภาพสการปฏบต
5. เมอทาการกรอกขอมลประเภทตางๆครบถวนแลว อยาลม
กดปม ดวยหลงจากนนระบบจะแสดงผลดงรป
6. หลงจากนนเราจะเรมเขาสกระบวนการประเมนฯองคประกอบท 1-10
สาคญโปรดอานเงอนไขการประเมนตนเอง(ตวอกษรสแดง)ใหเขาใจ และสามารถแกไข ปรบปรง
เพมเตม คะแนนประเมน ขอมลหลกฐานยนยน ไดมากกวาปละ 2 ครง
การกรอกขอมลใหครบทกชอง
และใสหลกฐานหรอขอมล
ยนยนทาการกดป ม
ดวยทกครง กเสรจ
สนการประเมนองคประกอบ
แนวทางการนามาตรฐานระบบบรการสขภาพสการปฏบต หนา 243
7. เมอทาการประเมนองคประกอบท 1 นโยบายการดาเนนงานสขศกษาและพฒนา พฤตกรรมสขภาพ (โดยการกดปม ) เรยบรอยแลว ระบบจะใหทาการประเมนองคประกอบท
2 ทรพยากรการดาเนนงานสขศกษาและพฒนาพฤตกรรมสขภาพ อตโนมต ดงรป
8. เมอทาการประเมนองคประกอบท 2 ทรพยากรการดาเนนงานสขศกษาและพฒนา
พฤตกรรมสขภาพ (โดยการกดปม ) เรยบรอยแลว ระบบจะใหทาการประเมนองคประกอบท 3 ระบบขอมลสารสนเทศดานการดาเนนงานและสขศกษาและพฒนาพฤตกรรมสขภาพ อตโนมต ดงรป
การกรอกขอมลใหครบทกชอง และ
ใสหลกฐานหรอขอมลยนยนทา
การกดป ม ดวยทกครง
กเสรจสนการประเมน
การกรอกขอมลใหครบทกชอง และ
ใสหลกฐานหรอขอมลยนยน ทา
การกดป ม ดวยทกครง
กเสรจสนการประเมน
องคประกอบท 3
หนา 244 แนวทางการนามาตรฐานระบบบรการสขภาพสการปฏบต
9. เมอทาการประเมนฯตอใหครบทง 10 องคประกอบแลวระบบจะแสดงผล ดงรป พอ
ถงขนตอนนระบบการประเมนจะยงไมเสรจสนเราตองทาการสงแบบประเมนตนเองกอน โดยการกดปม และระบบจะถามการยนยนวาตองการสงแบบประเมนหรอไม ดงรป
และเราสามารถสงพมพหลกฐานการบนทกขอมลไดทปม
แนวทางการนามาตรฐานระบบบรการสขภาพสการปฏบต หนา 245
10. เมอทาการสงแบบประเมนเรยบรอยแลว ระบบจะแสดงผล ดงรป
เราตองการจะพมพการวเคราะหการประเมนตนเองสามารถสงพมพไดทปม หากตองการดผลการสรปและรบรหสอางองสามารถดไดทปม
11. สถานบรการสาธารณสขภาพควรประเมนตนเองทกป อยางนอยปละ 2 ครง คอ เดอนมนาคม และเดอนสงหาคม ของทกป
หนา 246 แนวทางการนามาตรฐานระบบบรการสขภาพสการปฏบต
รายชอสถานบรการเปาหมายมาตรฐานระบบบรการสขภาพ ปงบประมาณ 2559
เขต ลาดบท จงหวด ประเภท
รหส โรงพยาบาล รพศ. รพท. รพช.
1 1 จ.เชยงราย 1 10674 โรงพยาบาลเชยงรายประชานเคราะห(รพศ)
2 1 11454 โรงพยาบาลสมเดจพระยพราชเชยงของ
3 1 11190 โรงพยาบาลพาน
4 1 11194 โรงพยาบาลแมสาย
5 1 11192 โรงพยาบาลแมจน
6 1 11193 โรงพยาบาลเชยงแสน
7 1 11195 โรงพยาบาลแมสรวย
8 1 15012 โรงพยาบาลสมเดจพระญาณสงวร
9 1 11189 โรงพยาบาลเทง
10 1 11191 โรงพยาบาลปาแดด
11 1 11199 โรงพยาบาลขนตาล
12 1 11197 โรงพยาบาลพญาเมงราย
13 1 11196 โรงพยาบาลเวยงปาเปา
14 จ.นาน 1 10716 โรงพยาบาลนาน(รพท)
15 1 11177 โรงพยาบาลเวยงสา
16 1 11453 โรงพยาบาลสมเดจพระยพราชปว
17 1 11173 โรงพยาบาลแมจรม
18 1 11180 โรงพยาบาลนาหมน
19 จ.พะเยา 1 10717 โรงพยาบาลพะเยา(รพท)
20 1 10718 โรงพยาบาลเชยงคา(รพท)
21 1 11188 โรงพยาบาลแมใจ
22 1 11186 โรงพยาบาลดอกคาใต
23 1 11187 โรงพยาบาลปง
24 1 11185 โรงพยาบาลเชยงมวน
25 1 11184 โรงพยาบาลจน
26 จ.แพร 1 10715 โรงพยาบาลแพร(รพท)
27 1 11452 โรงพยาบาลสมเดจพระยพราชเดนชย
28 1 11167 โรงพยาบาลลอง
29 1 11169 โรงพยาบาลสงเมน
30 1 11166 โรงพยาบาลรองกวาง
31 1 11172 โรงพยาบาลหนองมวงไข
32 1 11171 โรงพยาบาลวงชน
33 1 11170 โรงพยาบาลสอง
แนวทางการนามาตรฐานระบบบรการสขภาพสการปฏบต หนา 247
รายชอสถานบรการเปาหมายมาตรฐานระบบบรการสขภาพ ปงบประมาณ 2559
เขต ลาดบท จงหวด ประเภท
รหส โรงพยาบาล รพศ. รพท. รพช.
1 34 จ.เชยงใหม 1 10713 โรงพยาบาลนครพงค (รพศ)
35 1 11119 โรงพยาบาลจอมทอง (รพท)
36 1 11128 โรงพยาบาลสนปาตอง
37 1 11125 โรงพยาบาลฝาง (รพท)
38 1 11120 โรงพยาบาลเทพรตนเวชชานกล เฉลมพระเกยรต
60 พรรษา(แมแจม)
39 1 11137 โรงพยาบาลไชยปราการ
40 1 11139 โรงพยาบาลแมออน
41 1 11132 โรงพยาบาลฮอด
42 1 11127 โรงพยาบาลพราว
43 1 11121 โรงพยาบาลเชยงดาว
1 44 จ.แมฮองสอน 1 10719 โรงพยาบาลศรสงวาลย (รพท)
45 1 11205 โรงพยาบาลแมสะเรยง
46 1 11204 โรงพยาบาลปาย
47 1 11208 โรงพยาบาลปางมะผา
1 48 จ.ลาปาง 1 10672 โรงพยาบาลลาปาง (รพศ)
49 1 11147 โรงพยาบาลเกาะคา
50 1 11150 โรงพยาบาลแจหม
51 1 11148 โรงพยาบาลเสรมงาม
52 1 11151 โรงพยาบาลวงเหนอ
53 1 11157 โรงพยาบาลเมองปาน
54 1 11156 โรงพยาบาลหางฉตร
1 55 จ.ลาพน 1 10714 โรงพยาบาลลาพน(รพท)
56 1 11144 โรงพยาบาลปาซาง
57 1 11141 โรงพยาบาลบานโฮง
58 1 11143 โรงพยาบาลทงหวชาง
59 1 11142 โรงพยาบาลล
60 1 11145 โรงพยาบาลบานธ
61 1 11140 โรงพยาบาลแมทา
62 1 24956 โรงพยาบาลเวยงหนองลอง
2 1 จ.ตาก 1 10722 โรงพยาบาลสมเดจพระเจาตากสนฯ (รพท)
2 1 10723 โรงพยาบาลแมสอด (รพท)
3 จ.ตาก 1 11238 โรงพยาบาลบานตาก
4 1 11239 โรงพยาบาลสามเงา
หนา 248 แนวทางการนามาตรฐานระบบบรการสขภาพสการปฏบต
รายชอสถานบรการเปาหมายมาตรฐานระบบบรการสขภาพ ปงบประมาณ 2559
เขต ลาดบท
จงหวด ประเภท
รหส โรงพยาบาล รพศ. รพท. รพช.
2 5 จ.ตาก 1 11240 โรงพยาบาลแมระมาด
6 1 27443 โรงพยาบาลวงเจา
7 1 11242 โรงพยาบาลพบพระ
2 8 จ.พษณโลก 1 10676 โรงพยาบาลพทธชนราช พษณโลก (รพศ)
9 1 11455 โรงพยาบาลสมเดจพระยพราชนครไทย
10 1 11255 โรงพยาบาลวดโบสถ
11 1 11257 โรงพยาบาลเนนมะปราง
12 1 11253 โรงพยาบาลบางกระทม
13 1 11256 โรงพยาบาลวงทอง
14 1 11254 โรงพยาบาลพรหมพราม
15 1 11252 โรงพยาบาลบางระกา
2 16 จ.เพชรบรณ 1 10727 โรงพยาบาลเพชรบรณ (รพท)
17 1 11457 โรงพยาบาลสมเดจพระยพราชหลมเกา
18 1 11265 โรงพยาบาลหลมสก
19 1 11266 โรงพยาบาลวเชยรบร
20 1 11269 โรงพยาบาลบงสามพน
21 1 11268 โรงพยาบาลหนองไผ
22 1 11272 โรงพยาบาลเขาคอ
23 1 11264 โรงพยาบาลชนแดน
2 24 จ.สโขทย 1 10724 โรงพยาบาลสโขทย (รพท)
25
1 10725 โรงพยาบาลศรสงวรสโขทย (รพท)
26
1 11248 โรงพยาบาลสวรรคโลก
27
1 11247 โรงพยาบาลศรสชนาลย
28
1 11246 โรงพยาบาลกงไกรลาศ
29
1 11245 โรงพยาบาลครมาศ
2 30 จ.อตรดตถ 1 10763 โรงพยาบาลอตรดตถ (รพศ)
31
1 11163 โรงพยาบาลพชย
32
1 11159 โรงพยาบาลทาปลา
33
1 11164 โรงพยาบาลลบแล
31
1 11161 โรงพยาบาลฟากทา
35
1 11165 โรงพยาบาลทองแสนขน
36
1 11160 โรงพยาบาลนาปาด
แนวทางการนามาตรฐานระบบบรการสขภาพสการปฏบต หนา 249
รายชอสถานบรการเปาหมายมาตรฐานระบบบรการสขภาพ ปงบประมาณ 2559
เขต ลาดบท
จงหวด ประเภท
รหส โรงพยาบาล รพศ. รพท. รพช.
3 1 จ.ชยนาท 1 10694 โรงพยาบาลชยนาทนเรนทร (รพท)
2 1 10805 โรงพยาบาลสรรคบร
3 1 10802 โรงพยาบาลมโนรมย
4 1 10803 โรงพยาบาลวดสงห
5 1 10806 โรงพยาบาลหนคา
6 1 10804 โรงพยาบาลสรรพยา
7 จ.กาแพงเพชร 1 10721 โรงพยาบาลกาแพงเพชร (รพท)
8
1 11231 โรงพยาบาลขาณวรลกษณ
9 1 14135 โรงพยาบาลบงสามคค
10 1 11234 โรงพยาบาลลานกระบอ
11 1 11233 โรงพยาบาลพรานกระตาย
12 1 11228 โรงพยาบาลทงโพธทะเล
13 1 11232 โรงพยาบาลคลองขลง
14 1 11230 โรงพยาบาลคลองลาน
3 15 จ.พจตร 1 10726 โรงพยาบาลพจตร
16
1 11456 โรงพยาบาลสมเดจพระยพราชตะพานหน
17
1 11260 โรงพยาบาลบางมลนาก
18
1 11261 โรงพยาบาลโพทะเล
19
1 11631 โรงพยาบาลวชรบารม
20
1 11258 โรงพยาบาลวงทรายพน
21
1 11262 โรงพยาบาลสามงาม
22
1 11263 โรงพยาบาลทบคลอ
23
1 27979 โรงพยาบาลบงนาราง
24
1 11259 โรงพยาบาลโพธประทบชาง
3 25 จ.นครสวรรค 1 10675 โรงพยาบาลสวรรคประชารกษ
26
1 11214 โรงพยาบาลตาคล
27
1 11212 โรงพยาบาลบรรพตพสย
28
1 11213 โรงพยาบาลเกาเลยว
29
1 11215 โรงพยาบาลทาตะโก
30
1 11216 โรงพยาบาลไพศาล
31
1 11209 โรงพยาบาลโกรกพระ
32
1 11220 โรงพยาบาลแมวงก
33
1 11218 โรงพยาบาลลาดยาว
34
1 11217 โรงพยาบาลพยหะคร
หนา 250 แนวทางการนามาตรฐานระบบบรการสขภาพสการปฏบต
รายชอสถานบรการเปาหมายมาตรฐานระบบบรการสขภาพ ปงบประมาณ 2559
เขต ลาดบ
ท จงหวด
ประเภท
รหส โรงพยาบาล รพศ รพท รพช
3 35 จ.อทยธาน 1 10720 โรงพยาบาลอทยธาน (รพท)
36
1 11221 โรงพยาบาลทพทน
37
1 11225 โรงพยาบาลบานไร
38
1 11223 โรงพยาบาลหนองฉาง
39
1 11222 โรงพยาบาลสวางอารมณ
40
1 11227 โรงพยาบาลหวยคต
41
1 11224 โรงพยาบาลหนองขาหยาง
4 1 จ.นนทบร
1 10686 โรงพยาบาลพระนงเกลา (รพท)
2
1 10757 โรงพยาบาลบางใหญ
3
1 10760 โรงพยาบาลปากเกรด
4
1 10759 โรงพยาบาลไทรนอย
5
1 10756 โรงพยาบาลบางกรวย
4 6 จ.ปทมธาน
1 10687 โรงพยาบาลปทมธาน (รพท)
7
1 10762 โรงพยาบาลธญบร
8
1 10766 โรงพยาบาลลาลกกา
9
1 10764 โรงพยาบาลหนองเสอ
4 10 จ.พระนครศรอยธยา 1 10660 โรงพยาบาลพระนครศรอยธยา (รพศ)
11
1 10688 โรงพยาบาลเสนา (รพท)
12
1 10772 โรงพยาบาลบางปะอน
13
1 10770 โรงพยาบาลบางไทร
14
1 10769 โรงพยาบาลทาเรอ
4 15 จ.สระบร 1 10661 โรงพยาบาลสระบร (รพศ)
16
1 10695 โรงพยาบาลพระพทธบาท (รพท)
17
1 10808 โรงพยาบาลหนองแค
18
1 10807 โรงพยาบาลแกงคอย
19
1 10809 โรงพยาบาลวหารแดง
20
1 10812 โรงพยาบาลดอนพด
21
1 10813 โรงพยาบาลหนองโดน
22
1 10814 โรงพยาบาลเสาไห
23
1 10815 โรงพยาบาลมวกเหลก
24
1 10810 โรงพยาบาลหนองแซง
25
1 10811 โรงพยาบาลบานหมอ
26
1 10816 โรงพยาบาลวงมวง
แนวทางการนามาตรฐานระบบบรการสขภาพสการปฏบต หนา 251
รายชอสถานบรการเปาหมายมาตรฐานระบบบรการสขภาพ ปงบประมาณ 2559
เขต ลาดบท จงหวด ประเภท
รหส โรงพยาบาล รพศ. รพท. รพช.
4 27 จ.ลพบร
1 10690 โรงพยาบาลพระนารายณมหาราช (รพท)
28
1 10691 โรงพยาบาลบานหม (รพท)
29
1 10790 โรงพยาบาลโคกสาโรง
30
1 10791 โรงพยาบาลชยบาดาล
31
1 10789 โรงพยาบาลพฒนานคม
32 1 10795 โรงพยาบาลโคกเจรญ
33 1 10793 โรงพยาบาลทาหลวง
4 34 จ.สงหบร 1 10692 โรงพยาบาลสงหบร (รพท)
35 1 10693 โรงพยาบาลอนทรบร (รพท)
36 1 10801 โรงพยาบาลทาชาง
37 1 10798 โรงพยาบาลบางระจน
4 38 จ.อางทอง 1 10689 โรงพยาบาลอางทอง (รพท)
39
1 10787 โรงพยาบาลวเศษชยชาญ
40
1 10785 โรงพยาบาลโพธทอง
41
1 10728 โรงพยาบาลไชโย
42 1 10788 โรงพยาบาลสามโก
43 1 10784 โรงพยาบาลปาโมก
4 44 จ.นครนายก 1 10698 โรงพยาบาลนครนายก (รพท)
45
1 10864 โรงพยาบาลบานนา
46
1 10865 โรงพยาบาลองครกษ
47 1 10863 โรงพยาบาลปากพล
5 1 จ.กาญจนบร 1 10731 โรงพยาบาลพหลพลพยหเสนา (รพท)
2 1 10732 โรงพยาบาลมะการกษ (รพท)
3
1 11282 โรงพยาบาลสมเดจพระสงฆราช องคท19 (ทามวง)
4
1 11285 โรงพยาบาลเจาคณไพบลยพนมทวน
5
1 11280 โรงพยาบาลบอพลอย
6
1 11283 โรงพยาบาลทองผาภม
7 1 11286 โรงพยาบาลเลาขวญ
8 1 11278 โรงพยาบาลไทรโยก
5 9 จ.นครปฐม 1 10679 โรงพยาบาลนครปฐม (รพศ)
10
1 13819 โรงพยาบาลหลวงพอเปน
11
1 11298 โรงพยาบาลนครชยศร
12 1 11299 โรงพยาบาลหวยพล
หนา 252 แนวทางการนามาตรฐานระบบบรการสขภาพสการปฏบต
รายชอสถานบรการเปาหมายมาตรฐานระบบบรการสขภาพ ปงบประมาณ 2559
เขต ลาดบท จงหวด ประเภท
รหส โรงพยาบาล รพศ. รพท. รพช.
5 13 จ.ราชบร 1 10677 โรงพยาบาลราชบร (รพศ)
14 1 10729 โรงพยาบาลบานโปง (รพท)
15 1 10728 โรงพยาบาลดาเนนสะดวก (รพท)
16 1 10730 โรงพยาบาลโพธาราม (รพท)
17 1 11458 โรงพยาบาลสมเดจพระยพราชจอมบง
18 1 11274 โรงพยาบาลบางแพ
19 1 11276 โรงพยาบาลปากทอ
5 20 จ.สพรรณบร 1 10678 โรงพยาบาลเจาพระยายมราช (รพศ)
21 1 10733 โรงพยาบาลสมเดจพระสงฆราชองคท17 (รพท)
22 1 11290 โรงพยาบาลดานชาง
23 1 11294 โรงพยาบาลสามชก
24 1 11289 โรงพยาบาลเดมบางนางบวช
25 1 11293 โรงพยาบาลดอนเจดย
26 1 11291 รพช.บางปลามา
27 1 11295 รพช.อทอง
28 1 11296 โรงพยาบาลหนองหญาไซ
29 1 11292 โรงพยาบาลศรประจนต
5 30 จ.ประจวบครขนธ 1 10737 โรงพยาบาลประจวบครขนธ(รพท)
31 1 11320 โรงพยาบาลหวหน(รพท)
32 1 11317 โรงพยาบาลบางสะพาน
33 1 11316 โรงพยาบาลทบสะแก
34 1 11321 โรงพยาบาลสามรอยยอด
35 1 11318 โรงพยาบาลบางสะพานนอย
5 36 จ.เพชรบร 1 10736 โรงพยาบาลพระจอมเกลา(รพท)
37 1 11310 โรงพยาบาลชะอา
38 1 11311 โรงพยาบาลทายาง
39 1 11309 โรงพยาบาลหนองหญาปลอง
40 1 11312 โรงพยาบาลบานลาด
41 1 11308 โรงพยาบาลเขายอย
42 จ.สมทรสงคราม 1 10735 โรงพยาบาลสมเดจพระพทธเลศหลา(รพท)
43 1 11306 โรงพยาบาลนภาลย
44 1 11307 โรงพยาบาลอมพวา
45 จ.สมทรสาคร 1 10734 โรงพยาบาลสมทรสาคร(รพท)
46 1 11304 โรงพยาบาลกระทมแบน(รพท)
แนวทางการนามาตรฐานระบบบรการสขภาพสการปฏบต หนา 253
รายชอสถานบรการเปาหมายมาตรฐานระบบบรการสขภาพ ปงบประมาณ 2559
เขต ลาดบท จงหวด ประเภท
รหส โรงพยาบาล รพศ. รพท. รพช.
6 1 จ.ฉะเชงเทรา 1 10697 โรงพยาบาลพทธโสธร(รพท)
2
1 10854 โรงพยาบาลพนมสารคาม
3
1 10855 โรงพยาบาลสนามชยเขต
4
1 10852 โรงพยาบาลบางปะกง
5
1 10851 รพช.บางนาเปรยว
6
1 13747 รพช.ราชสาสน
7
1 10850 โรงพยาบาลบางคลา
6 8 จ.ปราจนบร 1 10665 โรงพยาบาลเจาพระยาอภยภเบศร(รพศ)
9
1 10857 โรงพยาบาลกบนทรบร(รพท)
10
1 10861 โรงพยาบาลศรมหาโพธ
11 1 10862 โรงพยาบาลศรมโหสถ
12 1 10860 โรงพยาบาลประจนตคาม
13 1 10859 โรงพยาบาลบานสราง
14 1 10858 โรงพยาบาลนาด
6 15 จ.สระแกว 1 10699 โรงพยาบาลสมเดจพระยพราชสระแกว(รพท)
16
1 10870 โรงพยาบาลอรญประเทศ(รพท)
17
1 10868 โรงพยาบาลวงนาเยน
18 1 10867 โรงพยาบาลตาพระยา
6 19 จ.สมทรปราการ 1 10685 โรงพยาบาลสมทรปราการ(รพท)
20
1 10752 โรงพยาบาลบางบอ
21 1 10753 โรงพยาบาลบางพล(รพท)
6 22 จ.จนทบร 1 10664 โรงพยาบาลพระปกเกลา(รพศ)
23 1 10841 โรงพยาบาลสอยดาว
24 1 10839 โรงพยาบาลมะขาม
25 1 10843 โรงพยาบาลนายายอาม
26 1 10834 โรงพยาบาลขลง
27 1 10844 โรงพยาบาลเขาคชกฎ
28
1 10838 โรงพยาบาลโปงนารอน
29
1 10840 โรงพยาบาลแหลมสงห
30
1 10835 โรงพยาบาลทาใหม
31 1 10842 โรงพยาบาลแกงหางแมว
32 1 10837 โรงพยาบาลสองพนอง
33 1 10836 โรงพยาบาลเขาสกม
หนา 254 แนวทางการนามาตรฐานระบบบรการสขภาพสการปฏบต
รายชอสถานบรการเปาหมายมาตรฐานระบบบรการสขภาพ ปงบประมาณ 2559
เขต ลาดบท จงหวด ประเภท
รหส โรงพยาบาล รพศ. รพท. รพช.
6 34 จ.ชลบร 1 10662 โรงพยาบาลชลบร(รพศ)
35
1 10822 โรงพยาบาลพนสนคม
36
1 10819 โรงพยาบาลบางละมง(รพท)
37
1 10823 โรงพยาบาลอาวอดม(แหลมฉบง)
38
1 10817 โรงพยาบาลบานบง
39
1 10826 โรงพยาบาลบอทอง
40 1 10818 โรงพยาบาลหนองใหญ
6 41 จ.ตราด 1 10696 โรงพยาบาลตราด(รพท)
42
1 10845 รพช.คลองใหญ
43 1 10848 โรงพยาบาลแหลมงอบ
44 1 10847 โรงพยาบาลบอไร
45 1 10846 โรงพยาบาลเขาสมง
6 46 จ.ระยอง 1 10663 โรงพยาบาลระยอง(รพศ)
47
1 10828 โรงพยาบาลบานฉาง
48
1 10829 โรงพยาบาลแกลง(รพท)
49
1 10831 โรงพยาบาลบานคาย
50
1 10832 โรงพยาบาลปลวกแดง
51
1 10830 โรงพยาบาลวงจนทร
52
1 10827
โรงพยาบาลเฉลมพระเกยรตสมเดจพระเทพรตนราชสดาฯสยามบรมราชกมาร ระยอง(มาบตาพต) (รพท)
53 1 23962 โรงพยาบาลนคมพฒนา
54 1 22734 โรงพยาบาลเขาชะเมา เฉลมพระเกยรต80พรรษา
7 1 จ.กาฬสนธ 1 10709 โรงพยาบาลกาฬสนธ(รพท)
2
1 11449 โรงพยาบาลสมเดจพระยพราชกฉนารายณ
3
1 11078 โรงพยาบาลกมลาไสย
4
1 11087 โรงพยาบาลสมเดจ
5
1 11082 โรงพยาบาลหวยเมก
6
1 11083 โรงพยาบาลสหสขนธ
7
1 11086 โรงพยาบาลหนองกงศร
8
1 11088 โรงพยาบาลหวยผง
9 1 11085 โรงพยาบาลทาคนโท
10 1 11080 โรงพยาบาลเขาวง
11 1 11079 โรงพยาบาลรองคา
แนวทางการนามาตรฐานระบบบรการสขภาพสการปฏบต หนา 255
รายชอสถานบรการเปาหมายมาตรฐานระบบบรการสขภาพ ปงบประมาณ 2559
เขต ลาดบ
ท จงหวด
ประเภท รหส โรงพยาบาล
รพศ. รพท. รพช.
7 12 จ.ขอนแกน 1 10670 โรงพยาบาลขอนแกน(รพศ)
13
1 12275 โรงพยาบาลสรนธร(ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ)(รพท)
14
1 11445 โรงพยาบาลสมเดจพระยพราชกระนวน
15
1 10998 โรงพยาบาลชมแพ(รพท)
16
1 11002 โรงพยาบาลบานไผ
17
1 11000 โรงพยาบาลนาพอง
18
1 11001 โรงพยาบาลอบลรตน
19
1 11004 โรงพยาบาลพล
20
1 11005 โรงพยาบาลแวงใหญ
21
1 11010 โรงพยาบาลชนบท
22 1 11006 โรงพยาบาลแวงนอย
23 1 10999 โรงพยาบาลสชมพ
24 1 11007 โรงพยาบาลหนองสองหอง
8 25 จ.มหาสารคาม 1 10707 โรงพยาบาลมหาสารคาม(รพท)
26 1 11052 โรงพยาบาลโกสมพสย
27 1 11053 โรงพยาบาลกนทรวชย
28 1 11054 โรงพยาบาลเชยงยน
29 1 11055 โรงพยาบาลบรบอ
30 1 11060 โรงพยาบาลยางสสราช
31 1 11059 โรงพยาบาลนาดน
32 1 11057 โรงพยาบาลพยคฆภมพสย
33 1 11056 โรงพยาบาลนาเชอก
7 34 จ.รอยเอด 1 10708 โรงพยาบาลรอยเอด(รพท)
35 1 11070 โรงพยาบาลสวรรณภม
36 1 11061 โรงพยาบาลเกษตรวสย
37 1 11062 โรงพยาบาลปทมรตต
38 1 11063 โรงพยาบาลจตรพกตรพมาน
39 1 11064 โรงพยาบาลธวชบร
40 1 11065 โรงพยาบาลพนมไพร
41 1 11066 โรงพยาบาลโพนทอง
42 1 11068 โรงพยาบาลหนองพอก
43 1 11073 โรงพยาบาลอาจสามารถ
44 1 11075 โรงพยาบาลศรสมเดจ
หนา 256 แนวทางการนามาตรฐานระบบบรการสขภาพสการปฏบต
รายชอสถานบรการเปาหมายมาตรฐานระบบบรการสขภาพ ปงบประมาณ 2559
เขต ลาดบ
ท จงหวด
ประเภท รหส โรงพยาบาล
รพศ. รพท. รพช.
45 1 11076 โรงพยาบาลจงหาร
46 1 11072 โรงพยาบาลโพนทราย
47 1 11071 โรงพยาบาลเมองสรวง
8 1 จ.บงกาฬ 1 11040 โรงพยาบาลบงกาฬ(รพท)
2 1 11049 โรงพยาบาลศรวไล
3 1 11050 โรงพยาบาลบงคลา
4 1 11046 โรงพยาบาลเซกา
5 1 11043 โรงพยาบาลโซพสย
8 จ.เลย 1 10705 โรงพยาบาลเลย(รพท)
1 11447 โรงพยาบาลสมเดจพระยพราชดานซาย
6 1 11032 โรงพยาบาลปากชม
7 1 11033 โรงพยาบาลนาแหว
8 1 11036 โรงพยาบาลวงสะพง
9 1 14133 โรงพยาบาลเอราวณ
10 1 28861 โรงพยาบาลหนองหน
11 1 11039 โรงพยาบาลผาขาว
12 1 11038 โรงพยาบาลภหลวง
13 1 11037 โรงพยาบาลภกระดง
14 1 11035 โรงพยาบาลทาล
15 1 11034 โรงพยาบาลภเรอ
16 1 11031 โรงพยาบาลเชยงคาน
17 1 11030 โรงพยาบาลนาดวง
8 จ.หนองคาย 10706 โรงพยาบาลหนองคาย(รพท)
11448 โรงพยาบาลสมเดจพระยพราชทาบอ
18 1 11042 โรงพยาบาลโพนพสย
19 1 21356 โรงพยาบาลสระไคร
20 1 11045 โรงพยาบาลสงคม
21 1 28815 โรงพยาบาลรตนวาป
22 1 28811 โรงพยาบาลเฝาไร
23 1 28778 โรงพยาบาลโพธตาก
24 1 11044 โรงพยาบาลศรเชยงใหม
8 25 จ.หนองบวลาภ 1 10704 โรงพยาบาลหนองบวลาภ(รพท)
26 1 23367 โรงพยาบาลนาวง เฉลมพระเกยรต80พรรษา
แนวทางการนามาตรฐานระบบบรการสขภาพสการปฏบต หนา 257
รายชอสถานบรการเปาหมายมาตรฐานระบบบรการสขภาพ ปงบประมาณ 2559
เขต ลาดบ
ท จงหวด
ประเภท รหส โรงพยาบาล
รพศ. รพท. รพช.
8 27 จ.หนองบวลาภ 1 10994 โรงพยาบาลสวรรณคหา
28 1 10993 โรงพยาบาลศรบญเรอง
29 1 10992 โรงพยาบาลโนนสง
30 1 10991 โรงพยาบาลนากลาง
8 จ.อดรธาน 1 10671 โรงพยาบาลอดรธาน(รพศ)
11446 โรงพยาบาลสมเดจพระยพราชบานดง
11025 โรงพยาบาลเพญ
11013 โรงพยาบาลกดจบ
1 11015 โรงพยาบาลกมภวาป(รพท)
11018 โรงพยาบาลหนองหาน
8 31
1 11022 โรงพยาบาลวงสามหมอ
11023 โรงพยาบาลบานผอ
32 1 25059 โรงพยาบาลประจกษศลปาคม
33 1 25058 โรงพยาบาลกแกว
34 1 11028 โรงพยาบาลนายง
35 1 11026 โรงพยาบาลสรางคอม
36 1 11024 โรงพยาบาลนาโสม
37 1 11019 โรงพยาบาลทงฝน
38 1 11016 โรงพยาบาลหวยเกง
8 จ.นครพนม 1 10711 โรงพยาบาลนครพนม(รพท)
1 11451 โรงพยาบาลธาตพนม
1 11104 โรงพยาบาลปลาปาก
39
1 11105 โรงพยาบาลทาอเทน
40
1 11108 โรงพยาบาลเรณนคร
41
1 11110 โรงพยาบาลศรสงคราม
42
1 11111 โรงพยาบาลนาหวา
43
1 11112 โรงพยาบาลโพนสวรรค
44 1 11109 โรงพยาบาลนาแก
45 1 11107 โรงพยาบาลนาทม
46 1 11106 โรงพยาบาลบานแพง
8 จ.สกลนคร 1 10710 โรงพยาบาลสกลนคร(รพศ)
1 11450 โรงพยาบาลสมเดจพระยพราชสวางแดนดน
(รพท)
หนา 258 แนวทางการนามาตรฐานระบบบรการสขภาพสการปฏบต
รายชอสถานบรการเปาหมายมาตรฐานระบบบรการสขภาพ ปงบประมาณ 2559
เขต ลาดบ
ท จงหวด
ประเภท รหส โรงพยาบาล
รพศ. รพท. รพช.
8 47 สกลนคร 1 11091 โรงพยาบาลพระอาจารยฝนอาจาโร
1 11098 โรงพยาบาลอากาศอานวย
48 1 11090 โรงพยาบาลกดบาก
49 1 11093 โรงพยาบาลวารชภม
1 11096 โรงพยาบาลคาตากลา
50 1 11097 โรงพยาบาลบานมวง
51
1 11102 โรงพยาบางเจรญศลป
52 1 11103 โรงพยาบาลโพนนาแกว
53 1 11100 โรงพยาบาลเตางอย
54 1 11094 โรงพยาบาลนคมนาอล
1 11092 โรงพยาบาลพงโคน
55 1 11089 โรงพยาบาลกสมาลย
56 1 11099 โรงพยาบาลสองดาว
1 11101 โรงพยาบาลโคกศรสพรรณ
57 1 21323 โรงพยาบาลพระอาจารยแบน ธนากโร
58 1 11095 โรงพยาบาลวานรนวาส
9 1 จ.ชยภม 1 10702 โรงพยาบาลชยภม(รพท)
2
1 10973 โรงพยาบาลหนองบวแดง
3
1 10974 โรงพยาบาลจตรส
4
1 10978 โรงพยาบาลภเขยว
5
1 10980 โรงพยาบาลแกงครอ
6
1 10971 โรงพยาบาลคอนสวรรค
7
1 10970 โรงพยาบาลบานเขวา
8
1 10979 โรงพยาบาลบานแทน
9
1 10983 โรงพยาบาลเนนสงา
10
1 10981 โรงพยาบาลคอนสาร
11 1 10971 โรงพยาบาลเกษตรสมบรณ
9 12 จ.นครราชสมา 1 10666 โรงพยาบาลมหาราชนครราชสมา(รพศ)
13 1 10881 โรงพยาบาลบวใหญ
14 1 10887 โรงพยาบาลสงเนน
15 1 10889 โรงพยาบาลสคว
16 1 10877 โรงพยาบาลดานขนทด
17 1 10875 โรงพยาบาลจกราช
แนวทางการนามาตรฐานระบบบรการสขภาพสการปฏบต หนา 259
รายชอสถานบรการเปาหมายมาตรฐานระบบบรการสขภาพ ปงบประมาณ 2559
เขต ลาดบท จงหวด
ประเภท
รหส โรงพยาบาล รพศ. รพท. รพช.
9 18 จ.นครราชสมา 1 10873 โรงพยาบาลคง
19 1 10890 โรงพยาบาลปากชองนานา(รพท)
20 1 23839 โรงพยาบาลเทพรตนนครราชสมา(รพท)
21 1 10884 โรงพยาบาลพมาย
22 1 10876 โรงพยาบาลโชคชย
23 1 10871 โรงพยาบาลครบร
24 1 10882 โรงพยาบาลประทาย
25
1 10883 โรงพยาบาลปกธงชย
26 1 10879 โรงพยาบาลโนนสง
27 1 10891 โรงพยาบาลหนองบญมาก
28 1 10893 โรงพยาบาลโนนแดง
29 1 10888 โรงพยาบาลขามทะเลสอ
30 1 10885 โรงพยาบาลหวยแถลง
31 1 10880 โรงพยาบาลขามสะแกแสง
9 32 จ.บรรมย 1 10667 โรงพยาบาลบรรมย(รพศ)
33
1 10900 โรงพยาบาลประโคนชย
34
1 10904 โรงพยาบาลลาปลายมาศ
35
1 10902 โรงพยาบาลพธไธสง
36
1 10895 โรงพยาบาลคเมอง
37
1 10897 โรงพยาบาลนางรอง(รพท)
38
1 10896 โรงพยาบาลกระสง
39
1 10908 โรงพยาบาลหนองหงส
40
1 10909 โรงพยาบาลพลบพลาชย
41
1 10907 โรงพยาบาลนาโพธ
42
1 10899 โรงพยาบาลละหานทราย
43
1 10913 โรงพยาบาลบานใหมไชยพจน
44
1 10898 โรงพยาบาลหนองก
45
1 10914 โรงพยาบาลโนนดนแดง
46 1 10911 โรงพยาบาลโนนสวรรณ
9 47 จ.สรนทร 1 10668 โรงพยาบาลสรนทร(รพศ)
48 1 10920 โรงพยาบาลรตนบร
49 1 10915 โรงพยาบาลชมพลบร
หนา 260 แนวทางการนามาตรฐานระบบบรการสขภาพสการปฏบต
รายชอสถานบรการเปาหมายมาตรฐานระบบบรการสขภาพ ปงบประมาณ 2559
เขต ลาดบท จงหวด ประเภท
รหส โรงพยาบาล รพศ. รพท. รพช.
9 50 จ.สรนทร 1 10918 โรงพยาบาลปราสาท(รพท)
51 1 10923 โรงพยาบาลสงขะ
52 1 10925 โรงพยาบาลสาโรงทาบ
53 1 10916 โรงพยาบาลทาตม
54 1 10921 โรงพยาบาลสนม
55 1 10919 โรงพยาบาลกาบเชง
56 1 22302
โรงพยาบาลพนมดงรกเฉลมพระเกยรต 80 พรรษา
57 1 27843 โรงพยาบาลศรณรงค
58 1 27842 โรงพยาบาลเขวาสนรนทร
59 1 10917 โรงพยาบาลจอมพระ
60
1 10922 โรงพยาบาลศขรภม
10 1 จ.มกดาหาร 1 10712 โรงพยาบาลมกดาหาร(รพท)
2
1 11113 โรงพยาบาลนคมคาสรอย
3
1 11117 โรงพยาบาลหวานใหญ
4
1 11118 โรงพยาบาลหนองสง
5
1 11115 โรงพยาบาลดงหลวง
6
1 11114 โรงพยาบาลดอนตาล
7
1 11116 โรงพยาบาลคาชะอ
10 8 จ.ยโสธร 1 10701 โรงพยาบาลยโสธร(รพท) 9 1 11444 โรงพยาบาลสมเดจพระยพราชเลงนกทา
10 1 10966 โรงพยาบาลปาตว 11 1 10965 โรงพยาบาลคาเขอนแกว 12 1 10967 โรงพยาบาลมหาชนะชย 13 1 10963 โรงพยาบาลทรายมล
14
1 10968 โรงพยาบาลคอวง
15
1 10964 โรงพยาบาลกดชม
10 16 จ.ศรสะเกษ 1 10700 โรงพยาบาลศรสะเกษ(รพท)
17 1 10929 โรงพยาบาลกนทรลกษ
18 1 10935 โรงพยาบาลอทมพรพสย
19 1 10933 โรงพยาบาลขนหาญ
20 1 10930 โรงพยาบาลขขนธ
แนวทางการนามาตรฐานระบบบรการสขภาพสการปฏบต หนา 261
รายชอสถานบรการเปาหมายมาตรฐานระบบบรการสขภาพ ปงบประมาณ 2559
เขต ลาดบท จงหวด
ประเภท
รหส โรงพยาบาล รพศ. รพท. รพช.
10 21 จ.ศรสะเกษ 1 10928 โรงพยาบาลกนทรารมย
22 1 10934 โรงพยาบาลราษไศล
23 1 10927 โรงพยาบาลยางชมนอย
24 1 10937 โรงพยาบาลหวยทบทน
25 1 10940 โรงพยาบาลวงหน
26 1 10938 โรงพยาบาลโนนคณ
27 1 10931 โรงพยาบาลไพรบง
10 28 จ.อบลราชธาน 1 10669 โรงพยาบาลสรรพสทธประสงค(รพศ)
29 1 11443 โรงพยาบาลสมเดจพระยพราชเดชอดม(รพท)
30 1 10947 โรงพยาบาลเขมราฐ
31 1 10954 โรงพยาบาลวารนชาราบ(รพท)
32 1 10945 โรงพยาบาลโขงเจยม
33 1 10950 โรงพยาบาลบณฑรก
34 1 10952 โรงพยาบาลกดขาวปน
35 1 21984 โรงพยาบาล 50พรรษา มหาวชราลงกรณ(รพท)
36 1 10961 โรงพยาบาลสรนธร
37 1 10956 โรงพยาบาลพบลมงสาหาร
38 1 10951 โรงพยาบาลตระการพชผล
39 1 10948 โรงพยาบาลนาจะหลวย
40 1 10944 โรงพยาบาลศรเมองใหม
41 1 10958 โรงพยาบาลโพธไทร
42 1 10953 โรงพยาบาลมวงสามสบ
43 1 10946 โรงพยาบาลเของใน
10 44 จ.อานาจเจรญ 1 10703 โรงพยาบาลอานาจเจรญ(รพท)
45 1 10985 โรงพยาบาลชานมาน
46 1 10986 โรงพยาบาลปทมราชวงศา
47 1 10989 โรงพยาบาลหวตะพาน
48 1 10990 โรงพยาบาลลออานาจ
49 1 10987 โรงพยาบาลพนา
50 1 10988 โรงพยาบาลเสนางคนคม
หนา 262 แนวทางการนามาตรฐานระบบบรการสขภาพสการปฏบต
รายชอสถานบรการเปาหมายมาตรฐานระบบบรการสขภาพ ปงบประมาณ 2559
เขต ลาดบท จงหวด ประเภท
รหส โรงพยาบาล รพศ. รพท. รพช.
11 1 จ.ชมพร 1 10744 โรงพยาบาลชมพรเขตรอดมศกด(รพท)
2 1 11379 โรงพยาบาลหลงสวน
3 1 11376 โรงพยาบาลทาแซะ
4 1 11377 โรงพยาบาลปะทว
5 1 11385 โรงพยาบาลทงตะโก
6 1 11382 โรงพยาบาลพะโตะ
7 1 11381 โรงพยาบาลละแม
11 8 จ.นครศรธรรมราช 1 10680 โรงพยาบาลมหาราชนครศรธรรมราช(รพศ)
9 1 11325 โรงพยาบาลสมเดจพระยพราชฉวาง
10 1 11330 โรงพยาบาลทงสง(รพท)
11 1 11335 โรงพยาบาลสชล(รพท)
12 1 11331 โรงพยาบาลนาบอน
13 1 11332 โรงพยาบาลทงใหญ
14 1 11337 โรงพยาบาลหวไทร
15 1 11329 โรงพยาบาลทาศาลา
16 1 11660 โรงพยาบาลจฬาภรณ
11 17 จ.สราษฏรธาน 1 10681 โรงพยาบาลสราษฎรธาน(รพศ)
18 1 10742 โรงพยาบาลเกาะสมย(รพท)
19 1 11459 โรงพยาบาลสมเดจพระยพราชเวยงสระ
20 1 11360 โรงพยาบาลไชยา
21 1 11357 โรงพยาบาลกาญจนดษฐ
22 1 11358 โรงพยาบาลดอนสก
23 1 11364 โรงพยาบาลพนม
24 1 11366 โรงพยาบาลบานนาสาร
25 1 11370 โรงพยาบาลพนพน
26 1 11371 โรงพยาบาลชยบร
27 1 11654 โรงพยาบาลวภาวด
28 1 14138 โรงพยาบาลทาโรงชาง
29 1 11367 โรงพยาบาลบานนาเดม
30 1 11365 โรงพยาบาลทาฉาง
31 1 11361 โรงพยาบาลทาชนะ
32 1 11368 โรงพยาบาลเคยนซา
แนวทางการนามาตรฐานระบบบรการสขภาพสการปฏบต หนา 263
รายชอสถานบรการเปาหมายมาตรฐานระบบบรการสขภาพ ปงบประมาณ 2559
เขต ลาดบ
ท จงหวด
ประเภท รหส โรงพยาบาล
รพศ. รพท. รพช.
11 33 จ.สราษฏรธาน 1 11363 โรงพยาบาลบานตาขน
34 1 11369 โรงพยาบาลพระแสง
35 1 11362 โรงพยาบาลครรฐนคม
36 1 11359 โรงพยาบาลเกาะพงน
37 จ.กระบ 1 10738 โรงพยาบาลกระบ(รพท)
38
1 11345 โรงพยาบาลลาทบ
39
1 11342 โรงพยาบาลคลองทอม
40
1 11340 โรงพยาบาลเขาพนม
41
1 11344 โรงพยาบาลปลายพระยา
42
1 11343 โรงพยาบาลอาวลก
43 จ.พงงา 1 10739 โรงพยาบาลพงงา(รพท)
44
1 10740 โรงพยาบาลตะกวปา(รพท)
45
1 11353 โรงพยาบาลทบปด
46 จ.ภเกต 1 10741 โรงพยาบาลวชระภเกต(รพท)
47
1 11335 โรงพยาบาลปาตอง
48
1 11356 โรงพยาบาลถลาง
49 จ.ระนอง 1 10743 โรงพยาบาลระนอง(รพท)
50 1 11323 โรงพยาบาลละอน
12 1 จ.พทลง 1 10747 โรงพยาบาลพทลง(รพท)
2 1 11417 โรงพยาบาลควนขนน
3 1 11414 โรงพยาบาลกงหรา
4 1 11415 โรงพยาบาลเขาชยสน
5 1 11416 โรงพยาบาลตะโหมด
6 1 11418 โรงพยาบาลปากพะยน
7 1 11420 โรงพยาบาลปาบอน
8 1 11419 โรงพยาบาลศรบรรพต
9 1 11421 โรงพยาบาลบางแกว
10 1 11422 โรงพยาบาลปาพะยอม
11 1 24673 โรงพยาบาลศรนครนทร(ปญญานนทภกข)
12 12 จ.ตรง 1 10683 โรงพยาบาลตรง(รพศ)
13 1 11441 โรงพยาบาลหวยยอด
14 1 11408 โรงพยาบาลยานตาขาว
หนา 264 แนวทางการนามาตรฐานระบบบรการสขภาพสการปฏบต
รายชอสถานบรการเปาหมายมาตรฐานระบบบรการสขภาพ ปงบประมาณ 2559
เขต ลาดบ
ท จงหวด
ประเภท
รหส โรงพยาบาล รพศ. รพท. รพช.
12 15 จ.ตรง 1 11407 โรงพยาบาลกนตง
16 1 11413 โรงพยาบาลนาโยง
17 1 14139 โรงพยาบาลรษฎา
18 1 11410 โรงพยาบาลสเกา
19 1 11409 โรงพยาบาลปะเหลยน
20 1 28817 โรงพยาบาลหาดสาราญเฉลมพระเกยรต80พรรษา
12 21 จ.นราธวาส 1 10750 โรงพยาบาลนราธวาส(รพท)
22 1 10751 โรงพยาบาลสไหงโกลก (รพท)
23 1 11438 โรงพยาบาลรอเสาะ
24 1 11435 โรงพยาบาลตากใบ
25 1 15010 โรงพยาบาลเจาะไอรอง
26 1 11440 โรงพยาบาลแวง
27 1 13818 โรงพยาบาลจะแนะ
28 1 11442 โรงพยาบาลสไหงปาด
29 11441 โรงพยาบาลสครน
30 1 11439 โรงพยาบาลศรสาคร
31 1 11437 โรงพยาบาลระแงะ
32 1 11436 โรงพยาบาลบาเจาะ 33 1 23771 โรงพยาบาลยงอเฉลมพระเกยรต80พรรษา
12 34 จ.ปตตาน 1 10748 โรงพยาบาลปตตาน(รพท)
35 1 11460 โรงพยาบาลสมเดจพระยพราชสายบร
36 1 11427 โรงพยาบาลทงยางแดง
37 1 11430 โรงพยาบาลยะรง
38 1 11428 โรงพยาบาลไมแกน
39 1 11426 โรงพยาบาลมายอ
40 1 11424 โรงพยาบาลหนองจก
12 41 จ.ยะลา 1 10684 โรงพยาบาลยะลา(รพศ)
42 1 10749 โรงพยาบาลเบตง(รพท)
43 1 11461 โรงพยาบาลสมเดจพระยพราชยะหา
44 1 11434 โรงพยาบาลรามน
แนวทางการนามาตรฐานระบบบรการสขภาพสการปฏบต หนา 265
รายชอสถานบรการเปาหมายมาตรฐานระบบบรการสขภาพ ปงบประมาณ 2559
เขต ลา
ดบท จงหวด
ประเภท รหส โรงพยาบาล
รพศ. รพท. รพช.
12 45 จ.สงขลา 1 10745 โรงพยาบาลสงขลา(รพท)
46 1 10682 โรงพยาบาลหาดใหญ(รพศ)
47 1 11387 โรงพยาบาลจะนะ
48 1 11392 โรงพยาบาลระโนด
49 1 11388
โรงพยาบาลสมเดจพระบรมราชนนาถ ณ อาเภอนาทว
50 1 11390 โรงพยาบาลเทพา
51 1 11391 โรงพยาบาลสะบายอย
52 1 11395 โรงพยาบาลสะเดา
53 1 11386 โรงพยาบาลสะทงพระ
54 1 11399 โรงพยาบาลบางกลา
55 1 11400 โรงพยาบาลสงหนคร
13 56 จ.สตล 1 10746 โรงพยาบาลสตล(รพท)
57 1 11402 โรงพยาบาลควนโดน
58 1 11403 โรงพยาบาลควนกาหลง
59 1 11405 โรงพยาบาลละง
60 1 11404 โรงพยาบาลทาแพ
61 1 11406 โรงพยาบาลทงหวา
62 1 28786 โรงพยาบาลมะนง
หนา 266 แนวทางการนามาตรฐานระบบบรการสขภาพสการปฏบต
มาตรฐานงานสขศกษา
แนวทางการนามาตรฐานระบบบรการสขภาพสการปฏบต หนา 267
แนวคดและหลกการ ตามทรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย ฉบบพทธศกราช 2550 ไดบญญตไวในเรองสทธการไดรบ
บรการสาธารณสขและสวสดการจากรฐ ตามมาตรา 51 วาบคคลยอมมสทธเสมอกน ในการรบบรการทาง
สาธารณสขทเหมาะสมและไดมาตรฐานฯ และตามมาตรา 80 ใหสงเสรมสนบสนนและพฒนาระบบสขภาพ
ทเนนการสรางเสรมสขภาพ อนนาไปสสขภาวะทยงยนของประชาชน รวมทงจดและสงเสรมเอกชนและชมชน
มสวนรวมในการพฒนาสขภาพและการจดบรการสาธารณสขอยางมมาตรฐานนน
สบเนองจากรฐธรรมนญฉบบใหมและพระราชบญญตสขภาพแหงชาต พ.ศ. 2550 ทรบรองสทธของ
บคคล ทจะไดรบบรการดานสาธารณสขอยางมมาตรฐาน จงใหมการปฏรประบบสขภาพ เพอสนองตอความ
ตองการของประชาชนดานสขภาพในทกระดบ กอรปกบสภาวะทประเทศไทย ตองประสบกบปญหาทาง
เศรษฐกจ ทาใหรฐตองปรบเปลยนระบบบรหารจดการภายในประเทศ โดย เฉพาะอยางยงระบบราชการ
ซงเปนทมาของนโยบายการปฏรประบบราชการ งานสาธารณสขเปนสวนหนงของระบบราชการ ทตองมการ
ปฏรป โดยมแนวคดของการปฏรปเปนองครวมทงระบบภายใตหลกการ “คณภาพบรการ ผสมผสานองครวม
และตอเนอง ” ซงสงผลใหหนวยงานทงภาครฐและเอกชนตองเรงเพมประสทธภาพในการใหบรการ
ตลอดจนองคกรตางๆ ตระหนกถงความสาคญ ในการพฒนาคณภาพและมาตรฐานขององคกร เพอให
สามารถบรรลวตถประสงคในการใหบรการตอประชาชนไดอยางมประสทธภาพ
จากความสาคญของ การประกาศนโยบายสรางหลกประกนสขภาพถวนหนา ตงแตป 2545 ทม
เปาหมายการรณรงคใหเปนปเรมตน “ปแหงการสรางสขภาพ ” มงหวงใหประชาชน องคกร หนวยงานทง
ภาครฐ และเอกชนไดรบร ตระหนก ใสใจการสรางสขภาพมากกวาการซอมสขภาพ สง ทกลาวขางตนน
จะประสบผลสาเรจไดดวย ตองมการพฒนาใหบคคล ครอบครว และชมชนม องคความรและทกษะจน
สามารถมสวนรวมและเปนเจาของในการพฒนาพฤตกรรมสขภาพ ซงสอดคลองกบยทธศาสตรการพฒนาตาม
แผนพฒนาสขภาพแหงชาต ฉบบท 11 (พ.ศ. 2555-2559) ยทธศาสตรท 4 เสรมสรางระบบบรการสขภาพให
มมาตรฐานในทกระดบเพอตอบสนองตอปญหาสขภาพและพฒนาระบบสงตอทไรรอยตอใหความสาคญกบ
การพฒนาโครงสรางพนฐานและการใหบรการทกระดบใหไดมาตรฐาน ประชาชนเขาถงบรการไดอยางม
คณภาพทงในภาวะปกตและฉกเฉน มการกระจายทรพยากรสขภาพทเหมาะสม ประชาชนสามารถเขาถง
บรการไดสะดวก มคณภาพมาตรฐานทดในทกระดบ จดบรการสขภาพในกลมเปาหมายเฉพาะฯ สนบสนนให
เกดความเขาใจทถกตองตรงกนระหวางบคลากรการแพทยและประชาชนในเรองกระบวนการรกษา สทธ
ประโยชน และความคาดหวง เพอผใหบรการสามารถปฏบตงานอยางมความสข ผรบบรการมความพงพอใจ
กรมสนบสนนบรการสขภาพกาหนดภารกจในการคมครองประชาชนดานบรการสขภาพ โดยการ
สงเสรม สนบสนน พฒนา ควบคมกากบสถานบรการสขภาพภาครฐ ภาคเอกชน สถานประกอบการเพอ
สขภาพและผประกอบโรคศลปะใหมคณภาพตามมาตรฐานตามทกฎหมายกาหนด และยกระดบคณภาพ
บรการสสากล
หนา 268 แนวทางการนามาตรฐานระบบบรการสขภาพสการปฏบต
อกทงกระแสการปฏรประบบสขภาพ นโยบายสาธารณสข ไดสนบสนนและใหความสาคญกบ
การสรางสขภาพมากกวาการซอมสขภาพ เปนระบบสขภาพเชงรกใหทวถงและครอบคลม ทงการสรางเสรม
สขภาพ การปองกนโรค การรกษาพยาบาลและการฟนฟสขภาพทงในระดบบคคล ครอบครวและชมชน
ใหทกคนในครอบครวมพฤตกรรมสขภาพทเหมาะสม อนเปนปจจยสาคญตอการสรางเสรม ความเขมแขงของ
ชมชน ภารกจของรฐจะตองใหบรการทางสขภาพและสรางเสรมการเรยนรของ ประชาชนเรองสขภาพให
เพยงพอ และสามารถดแลสขภาพของตนเองครอบครวและจดการปญหาในระดบชมชนรวมทงสงคมได งาน
สขศกษาเปนกระบวนการเสรมสรางและจดการเรยนรดานสข ภาพอยางทวถง เสมอภาคและมมาตรฐาน
เดยวกน สงผลตอการสรางเสรมสขภาพและปรบเปลยนพฤตกรรมใหเหมาะสม สามารถดแลสขภาพของตนเอง
ครอบครวและชมชนไดแบบองครวม
ดวยเหตผลดงกลาว กองสขศกษาไดตระหนกในความสาคญของการพฒนาคณภาพระบบงาน ใหได
มาตรฐานทจะชวยใหกระบวนการดาเนนงานสขศกษาเพอพฒนาพฤตกรรมสขภาพของหนวยงานในสวนภมภาค
มความชดเจน โดยมงหวงวา” คณภาพงาน” ทไดรบผลมาจากการพฒนาคณภาพและมาตรฐานงานสขศกษา
ควบคไปกบคณภาพระบบบรการสขภาพอนๆของสถานบรการสขภาพ เกดการบรณาการดานการสงเสรม
สขภาพ การปองกนโรค การรกษาพยาบาล และการฟนฟสภาพ จะทาใหการดาเนนงานสาธารณสขใน
ภาพรวมเกดผล สมฤทธตอประชาชนอยางเปนรปธรรม บรรลเปาหมายใหมพฤตกรรม สขภาพทพงประสงค
และมคณภาพชวตทด จงไดมการปรบปรงมาตรฐานงานสขศกษาของสถานบรการสขภาพทกระดบขน โดยเพม
ตวชวดดานผลลพธกระบวนการดาเนนงาน ซงเปนองคประกอบท 10 ขณะเดยวกนกไดมการปรบเนอหา ปรบ
ประโยคและจดเรยงเนอหาใหงายชดเจน เหมาะสมสอดคลองตามระบบบรการสขภาพของสถานบรการสขภาพ
ทกระดบ ประกอบดวย กาหนดโครงสรางจาแนกเปน 4 หมวด 10 องคประกอบ 16 ตวชวด โรงพยาบาล
ศนย/โรงพยาบาลทวไป ม 41 เกณฑ โรงพยาบาลชมชน ม 41 เกณฑ และโรงพยาบาลสงเสรมสขภาพ
ตาบล/ศนยสขภาพชมชน ม 36 เกณฑ โดยใชรปแบบการมสวน รวมจากผปฏบตงานดานสขศกษาและ
พฒนาพฤตกรรมสขภาพ ผ เชยวชาญ ผทรงคณวฒจากสถาบนการศกษาดานสาธารณสข และสมาคมวชาชพ
สขศกษาดาเนนการปรบปรงมาตรฐานงานสขศกษาฉบบน เพอ สามารถใชเปนแนวทางในกระบวนการ
ดาเนนงานสขศกษาและพฒนาพฤตกรรมสขภาพตอไป
กองสขศกษาจงไดพฒนาปรบปรงมาตรฐานงานสขศกษาในปจจบนเพอให 1. ผรบผดชอบงานสขศกษาใชเปนแนวทางในการดาเนนงานสขศกษา และพฒนาพฤตกรรม
สขภาพใหบรรลวตถประสงค เปาหมายการสรางเสรมสขภาพ รวมทงลดอตราการเจบปวยดวยโรคทปองกนได
และโรคทเจบปวยบอย
2. เปนการประกนคณภาพของบรการดานการเรยนร และการสอสารดานสขภาพตามสทธของ ประชาชนตามรฐธรรมนญและสทธประโยชนของผประกนตนตามนโยบายสรางหลกประกนสขภาพถวนหนา
แนวทางการนามาตรฐานระบบบรการสขภาพสการปฏบต หนา 269
ประโยชนของการพฒนาคณภาพงานสขศกษาตามมาตรฐาน
1. ประโยชนของหนวยงาน / องคกร สถานบรการสขภาพ สามารถดาเนนงานสรางสขภาพของประชาชนทอยในพนทรบ ผดชอบได
อยางมคณภาพและประสทธภาพ จะสงผลในการลดคาใชจายในการรกษาพยาบาลของโรคทสามารถปองกนได และลดความรนแรงของโรค
2. ประโยชนตอผปฏบตงาน เจาหนาทและผปฏบตงานทกระดบ มแนวทางการดาเนนงานบรการสขภาพทเนนการ พฒนาพฤตกรรมสขภาพของประชาชนกลมเปาหมายตาง ๆ โดยมนโยบายปจจยนาเขา และกระบวนการ ดาเนนงานสขศกษาทผสมผสานบรการดานสรางเสรมสขภาพและซอมสขภาพ ทาใหเกดระบบการบรหารจดการทดและมคณภาพ
3. ประโยชนตอประชาชน ประชาชนไดรบการจดการเรยนร และขอมลขาวสารดานสขภาพทมคณภาพและเพยงพอตอ
ความจาเปนในการพฒนาพฤตกรรมสขภาพ รวมทงการพฒนาทกษะดานสขภาพทจาเปนในการสรางเสรม
สขภาพและปองกนโรคของตนเอง ครอบครว ชมชน
โครงสรางของมาตรฐานงานสขศกษา จาแนกเปน 4 หมวด 10 องคประกอบ 16 ตวชวด 41 เกณฑของโรงพยาบาลศนย/
โรงพยาบาลทวไป ดงน หมวดท 1 การบรหารจดการองคกร ประกอบดวย องคประกอบท 1 นโยบายการดาเนนงานสขศกษาและพฒนาพฤตกรรมสขภาพ องคประกอบท 2 ทรพยากรการดาเนนงานสขศกษาและพฒนาพฤตกรรมสขภาพ องคประกอบท 3 ระบบขอมลสารสนเทศดานสขศกษาและพฒนาพฤตกรรม หมวดท 2 กระบวนการดาเนนงาน ประกอบดวย องคประกอบท 4 แผนการดาเนนงานสขศกษาและพฒนาพฤตกรรมสขภาพ องคประกอบท 5 กจกรรมสขศกษาและพฒนาพฤตกรรมสขภาพ องคประกอบท 6 การตดตามสนบสนนการดาเนนงานสขศกษาและพฒนาพฤตกรรมสขภาพ องคประกอบท 7 การประเมนผลการดาเนนงานสขศกษาและพฒนาพฤตกรรมสขภาพ หมวดท 3 กระบวนการพฒนาคณภาพบรการ ประกอบดวย องคประกอบท 8 การเฝาระวงพฤตกรรมสขภาพ องคประกอบท 9 การวจยทเกยวกบสขศกษาและพฤตกรรมสขภาพ หมวดท 4 ผลลพธการดาเนนการ ประกอบดวย องคประกอบท 10 ผลลพธการดาเนนงานสขศกษาและพฒนาพฤตกรรมสขภาพ
หนา 270 แนวทางการนามาตรฐานระบบบรการสขภาพสการปฏบต
นยามศพทในมาตรฐานงานสขศกษา องคประกอบท 1
สขศกษา หมายถง กระบวนการจดโอกาส การเรยนรและพฒนาทกษะดานสขภาพ รวมถงปจจยอนๆ
เกยวกบสภาวะทางเศรษฐกจ สงคม และสงแวดลอมทมผลกระทบตอสขภาพ อนจะนาไปสการปรบเปลยน
พฤตกรรมสขภาพของบคคล ครอบครว และชมชน
พฤตกรรมสขภาพ หมายถง การปฏบตหรอแสดงออกของบคคล ในการกระทาหรองดเวนการกระทา
ในสงทมผลตอสขภาพ โดยตงใจหรอไมตงใจกตาม ซงมผลมาจากความร ความเขาใจ เจตคตและการปฏบต
ทางสขภาพทเกยวของ สมพนธกนอยางเหมาะสม
มาตรฐานงานสขศกษา หมายถง สงทกาหนดขน เพอใชเปนกรอบในการดาเนนงานและวด
ความสาเรจของงานสขศกษา จาแนกเปน 3 ระดบ คอ โรงพยาบาลศนย / โรงพยาบาลทวไป โรงพยาบาล
ชมชน และโรงพยาบาลสงเสรมสขภาพตาบล/ศนยสขภาพชมชน ประกอบดวย 10 องคประกอบ 16 ตวชวด
41 เกณฑของโรงพยาบาลศนย / โรงพยาบาลทวไป, 41 เกณฑของโรงพยาบาลชมชน และ 36เกณฑของ
โรงพยาบาลสงเสรมสขภาพตาบล/ศนยสขภาพชมชน
องคประกอบ หมายถง สาระสาคญของเนอหามาตรฐานงานสขศกษา
ตวชวด หมายถง ลกษณะทบงบอกสภาพหรอคณสมบตของงาน ตามองคประกอบ
เกณฑ หมายถง ระดบปรมาณหรอคณภาพของงานทกาหนดขน เพอใชเปนตวเทยบเคยง ในการ
ประเมนความสาเรจตามตวชวด
ผเกยวของในโรงพยาบาล หมายถง บคลากรตวแทนของโรงพยาบาลศนย / โรงพยาบาลทวไป ท
รวมรบร รบทราบ หรอมสวนรวมสนบสนนในการดาเนนงานสขศกษาของโรงพยาบาล เชน หวหนากลมการ
พยาบาล หวหนากลม/ฝายตางๆ ผแทนจากกลม/ฝายตางๆ ทมสหสาขาวชาชพ (นบรวมตงแต 2 วชาชพขน
ไป)
ภาคเอกชนในทองถน หมายถง หนวยงานในระดบจงหวด อาเภอหรอตาบลทไมใชหนวยงานภาครฐ
เชน บรษท หางราน องคกรธรกจ ศาสนสถาน มลนธ องคการการกศลตางๆ เปนตน
ภาคประชาชน หมายถง ผทเปนตวแทนของประชาชน ในระดบจงหวด อาเภอ ตาบล หรอหมบาน
เชน ประชาชน กลมอาชพ กลมแมบาน กลมผสงอาย กลมชมรมตางๆ เปนตน
หนวยงานภาครฐในทองถน หมายถง หนวยงานในระดบจงหวด อาเภอ หรอตาบล ทเปนองคกรภาครฐ ไดแก เทศบาล องคกรปกครองสวนทองถน สถาบนการศกษา เปนตน
แนวทางการนามาตรฐานระบบบรการสขภาพสการปฏบต หนา 271
องคประกอบท 2
ทรพยากรการดาเนนงานสขศกษาและพฒนาพฤตกรรมสขภาพ หมายถง บคลากร งบประมาณ
เครองมอ วสดอปกรณ ฯลฯ ทใชในการดาเนนงานสขศกษาและพฒนาพฤตกรรมสขภาพ
องคประกอบท 3
ขอมล หมายถง ขอเทจจรงตางๆ ทเปนกลมของสญลกษณแทนปรมาณ หรอการกระทาตางๆ อาจ
เปนตวเลข ตวหนงสอ รปภาพ แผนภม เอกสารของทางราชการ ภาพและเสยง ตลอดจนขาวสารทยงไมผาน
การวเคราะหหรอการประมวลผล ทงในเชงปรมาณและคณภาพ เชน คะแนนพฤตกรรม ชอกลมเปาหมาย
เพศ อาย เปนตน
สารสนเทศ หมายถง ขอมลทไดรบการประมวลผลหรอผานการจดกระทาดวยวธการตางๆ ใหม
ความหมาย แลวนาเสนอในรปแบบตางๆ ใหผสนใจนาไปใชประโยชนได หรอใชสนบสนนการตดสนใจ อาจใช
วธงายๆ เชน คาเฉลย ผลการวจย เปนตน
ระบบขอมลสารสนเทศดานสขศกษาและพฤตกรรมสขภาพ หมายถง ขอมลสารสนเทศดาน
สขศกษา และพฤตกรรมสขภาพของโรงพยาบาลทถกจดอยางเปนระบบ ประกอบดวยขอมล 3 กลม ดงน
1. ขอมลดานพฤตกรรมสขภาพ ไดแก 1) พฤตกรรมสขภาพทจาแนกประเภทตามกลมอายในพนท เชน พฤตกรรมการบรภค
อาหาร การออกกาลงกาย การสบบหร ความเครยด พฤตกรรมทางเพศ เปนตน 2) ประชาชนกลมเสยงในพนท จาแนกตามกลมอายและเพศ 3) พนทเสยง จาแนกตามลกษณะการกระจายและความรนแรงของพฤตกรรมสขภาพ
2. ขอมลดานสอสขศกษา เปนขอมลดานสอและโสตทศนปกรณทใชประกอบการดาเนนงานดานสขศกษาและพฒนาพฤตกรรมสขภาพทงในและนอกโรงพยาบาล เชน สอสงพมพ(แผนพบ แผนปลว โปสเตอรหนงสอ คมอ) สออเลคทรอนกส (วทย โทรทศน วดทศน ภาพยนตร เคเบลทว ทวดาวเทยม อนเทอรเนต)สอทองถน และสอพนบาน
3. ขอมลดานเครอขายการดาเนนงานสขศกษาและพฒนาพฤตกรรมสขภาพ เปนขอมลเครอขายทมการจาแนกเปนบคคล คณะบคคล หนวยงานตางๆ องคกรภาครฐ ภาคเอกชน ภาคประชาชน สอมวลชน ศลปนพนบาน ซงอยในพนทรบผดชอบ และมสวนรวมในการดาเนนงานสขศกษาและพฒนาพฤตกรรมสขภาพของโรงพยาบาล
ขอมลทเชอถอได หมายถง ขอมลทมการจดเกบ หรอรวบรวมอยางเปนระบบ สามารถตรวจสอบหรอ
อางองแหลงทมาได เชน Family Folder ระเบยน รายงาน การสารวจแบบเรงดวน การเฝาระวงพฤตกรรม
สขภาพ
ขอมลถกนาไปใชในการดาเนนงานสขศกษาและพฒนาพฤตกรรมสขภาพ หมายถง ขอมลจาก
ระบบขอมลสารสนเทศดานสขภาพและพฤตกรรมสขภาพของโรงพยาบาล ทถกนามาใชในการวางแผน การ
กาหนดกลวธหรอกจกรรม การควบคมกากบและตดตามประเมนผลการดาเนนงาน
หนา 272 แนวทางการนามาตรฐานระบบบรการสขภาพสการปฏบต
องคประกอบท 4
แผนการดาเนนงานสขศกษาและพฒนาพฤตกรรมสขภาพ หมายถง แผนทมความครอบคลมทง
แผนยทธศาสตร แผนปฏบตการและโครงการดาเนนงานดานสขศกษาหรอโครงการพฒนาพฤตกรรมสขภาพ
แผนยทธศาสตร หมายถง แผนหลกทบอกกลยทธและวตถประสงคของการดาเนนงานขององคกร
หรอหนวยงาน เพอเปนกรอบแผนปฏบตงานในการดาเนนการหรอแกไขปญหาในภาพรวม
แผนงาน หมายถง กลมของงาน โครงการ และกจกรรมตางๆ ทมความสอดคลอง เชอมโยงกน เปนสง
ทตองทาเพอใหเกดผลสาเรจของโครงการ ซงบอกถงกจกรรมตางๆ ทตองทา
โครงการสขศกษาและพฒนาพฤตกรรมสขภาพ หมายถง กลมกจกรรมทมความสมพนธเกยวของกน
ในการดาเนนงานสขศกษา ทมงใหเกดการปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพทพงประสงคของกลมเปาหมาย มการ
กาหนดวตถประสงคในระดบพฤตกรรม ตวชวดเชงพฤตกรรม เครองมอ ระยะเวลา เรมตนและสนสด
กลมเปาหมายตามปญหาสาธารณสขทสาคญ และสาระสาคญตางๆทเปนรายละเอยดของโครงการ ซงแตกตาง
ไปจากงานประจา
องคประกอบท 5
การจดกจกรรมสขศกษาและพฒนาพฤตกรรมสขภาพ หมายถง กระบวนการจดประสบการณการเรยนรทมงใหผปวย ญาตและประชาชนในพนทรบผดชอบเกดความตระหนก เกดความสนใจ รบรและมการเปลยนแปลงการปฏบตของตนเองดวยความสมครใจ เพอนาไปสการมสขภาพด ทงรางกาย จตใจ อารมณและสงคม โดยกจกรรมสขศกษาทจดขนตองสอด คลองกบปญหาสขภาพ และพฤตกรรม สขภาพทตองการปรบเปลยน รวมทงตรงกบความตองการของกลมเปาหมาย ทงนตองผานกระบวนการคนหาปญหา วเคราะหสาเหตของปญหา วเคราะหพฤตกรรมสขภาพและวเคราะหปจจยทมผลตอพฤตกรรมสขภาพมากอนแลว กจกรรมสขศกษาและพฒนาพฤตกรรมสขภาพทมงใหเกดการเรยนรดานสขภาพ หมายถง กจกรรมทจะทาใหกลมเปาหมายในชมชน ทกาหนดไวในแผนการจดกจกรรม และหรอในโรงพยาบาล(ผปวยและญาตทมารบบรการ ) มการเปลยนแปลง พฤตกรรมสขภาพ อนเปนผลมาจากประสบการณทไดมาจากการทาจรง การฝกหดหรอการดแบบอยางโดยเกดการเปลยนแปลง 3 ดาน คอ
1) การเรยนรทางปญญา (cognitive Domain) เปนการเปลยนแปลงดานความร ความ จา ความเขาใจ ความคด การวเคราะห การสงเคราะห การประเมนคาและการนาความรไปใชในสถานการณอนๆ ได เชน การบรรยาย การใชแบบเรยนรดวยตนเอง การจดนทรรศการ
2) การเรยนรดานอารมณ ความคด จตใจ (Affective Domain) เปนการเปลยนแปลงดานจตใจหรออารมณหรอความรสก ไดแก การเกดความพอใจ เกดเจตคต คานยม ความภมใจความศรทธา ซาบซง เหนคณคา เชน บรการใหคาปรกษา การอภปรายกลม การศกษาดงาน
3) การเรยนรดานการปฏบต(Psychomotor Domain) เปนการเปลยนแปลงในดานการปฏบต เพอใหสามารถปฏบตหรอกระทาไดอยางถกตอง เชน การฝกวธปรงอาหารสาหรบผปวยเฉพาะโรค การฝกออกกาลงกายแบบตาง ๆ
แนวทางการนามาตรฐานระบบบรการสขภาพสการปฏบต หนา 273
กจกรรมสขศกษาและพฒนาพฤตกรรมสขภาพทมงใหเกดการพฒนาทกษะท จาเปนในการพฒนาพฤตกรรมสขภาพ หมายถง กระบวนการเพมความสามารถใหกบประชาชนในชมชน ตามกลมเปา หมายทไดกาหนดไวในแผนการจดกจกรรม หรอประชาชนทมารบบรการในโรงพยาบาล(ผปวยและญาต) โดยการเพมขดความสามารถในการดแลตนเองตามความจาเปนขนพนฐานของบคคลหรอตามปญหาสขภาพ เชน การจดโปรแกรมงดสบบหร การฝกสมาธเพอการปรบอารมณหรอคลายเครยด กจกรรมสขศกษาและพฒนาพฤตกรรมสขภาพทมงใหมการพฒนาปจจยแวดลอมทเออตอการพฒนาพฤตกรรมสขภาพ หมายถง การสรางปจจยแวดลอมทเอออานวยทางบวกและปอง กนไมใหม ปจจยทเอออานวยทางลบ ตลอดจนสรางปจจยแวดลอมทางสงคมทเอออานวยและสนบสนนจงใจในการพฒนาพฤตกรรมสขภาพ ทงในโรงพยาบาลและในชมชน ตวอยางกจกรรมในการพฒนาปจจยแวดลอมในชมชน เชน
• จดใหมสถานทสาหรบออกกาลงกายและอปกรณประกอบการออกกาลงกายทเหมาะสม
• การจดบรการตรวจมะเรงปากมดลกชวงนอกเวลาราชการ
• สนบสนนใหมการจดกลมหรอชมรมออกกาลงกายเพอสขภาพในชมชน
• การกาหนดเปนกฎระเบยบพรอมทงควบคมตรวจสอบใหโรงเรยนเปนเขตปลอดบหร ไมขายนาอดลม อาหารผสมส ฯลฯ
ตวอยางกจกรรมในการพฒนาปจจยแวดลอมในโรงพยาบาล เชน
• การจดใหมชมรมในการบาบดรกษาโรค (Self Help Group) เชน ผปวยโรคมะเรง โรคเบาหวาน
• การจดใหมรานจาหนายอาหารทสะอาดปลอดภยไดมาตรฐานตามหลกสขาภบาลอาหารและสงแวดลอม การจดใหมรานจาหนายผกปลอดสารพษ
• การจดใหมทลางมอ
• การจดมมสาธตการประกอบอาหารเพอสขภาพ อาหารสาหรบผปวยเฉพาะโรค
• จดใหมสถานทสาหรบออกกาลงกาย และอปกรณประกอบออกกาลงกายทเหมาะสม
• บคลากรทกคนในโรงพยาบาลเปนแบบอยางทดทางดานสขภาพ เชน ไมสบบหร ไมดมสรา ลางมอกอนรบประทานอาหาร เปนตน
องคประกอบท 6
การตดตามสนบสนนการดาเนนงานสขศกษาและพฒนาพฤตกรรมสขภาพ หมายถง กระบวนการเรยนรรวมกน เพอพฒนา ชวยเหลอ หรอสนบสนนดานองคความรในเชงวชาการในการ ปฏบตงาน ระหวางผใหการสนบสนนหรอผนเทศ และ ผปฏบตงานหรอเครอขาย เพอใหเกดการแลกเปลยนองคความรเกยวกบกระบวนการสขศกษา พฒนาทกษะการแกไขปญหา และสรางแรงจงใจในการปฏบตงานสขศกษา เพอลดสวนขาดของ การปฏบตงาน โดยการจดใหมเวทแลกเปลยนเรยนร หรอกจกรรมแลกเปลยนเรยนรการดาเนนงานรปแบบอนๆ องคประกอบท 7
การประเมนผล หมายถง กระบวนการรวบรวมวเคราะหขอมลอยางเปนระบบ ทระบถงตวชวดเชงพฤตกรรมสขภาพ เครองมอ ระยะเวลา และกลมเปาหมาย ตามปญหาสาธารณสขทสาคญ เพอใชวดผล
หนา 274 แนวทางการนามาตรฐานระบบบรการสขภาพสการปฏบต
ความกาวหนา ความสาเรจ หรอความลมเหลวของการดาเนนงานสขศกษาและพฒนาพฤตกรรมสขภาพ ดวยรปแบบทเหมาะสม เชน การประเมนโครงการเบองตน (Preliminary Evaluation),การประเมนการปฏบตงานระหวางดาเนนโครงการ, การประเมนเมอสนสดโครงการ( Summative Evaluation), การประเมนประสทธภาพของโครงการ (Effective evaluation) ตามหลกการประเมนผล
องคประกอบท 8
การเฝาระวงพฤตกรรมสขภาพ หมายถง ระบบและกลไกการดาเนนงานสาธารณสขเชงรก ในการตดตามสถานการณพฤตกรรมเสยงอยางสมาเสมอและตอเนอง ทาใหทราบแนวโนมและ/หรอการกระจายพฤตกรรมสขภาพของประชากรเปาหมาย เพอใชประโยชนสาหรบการดาเนนงานสขศกษาและพฒนาพฤตกรรมสขภาพใหทนกบสถานการณของปญหาสขภาพทเกดขนหรอเปลยนแปลงไป โดยมกระบวนการ 3 ขนตอน คอ
1. การจดทาแผนการเฝาระวงพฤตกรรมสขภาพ ประกอบดวย 7 ขนตอน 1.1 การวเคราะหสถานการณปญหาพฤตกรรม เพอกาหนดประเดนปญหาทตองการเฝาระว ง 1.2 การกาหนดพฤตกรรมและตวชวดสาหรบใชในการเฝาระวง โดยพจารณาจดลาดบ
ความสาคญของปญหาพฤตกรรมกาหนดตวชวดสาหรบพฤตกรรมสขภาพทตองเฝาระวง 1.3 การกาหนดรปแบบและวธการรวบรวมขอมลเพอการเฝาระวงโดยพจารณาจากตวชวดท
ใชสาหรบการเฝาระวง ขอบเขตของการเฝาระวง ระยะเวลาทใชสาหรบการเฝาระวง 1.4 การกาหนดพนท 1.5 การกาหนดชวงเวลาและความถสาหรบการเฝาระวง 1.6 การกาหนดกลมเปาหมายและขนาดตวอยางในการเฝาระวง 1.7 การกาหนดตวบคคลทดาเนนการเฝาระวง
2. การเกบรวบรวมขอมลการเฝาระวงพฤตกรรมสขภาพ
3. การวเคราะหขอมลการเฝาระวงพฤตกรรมสขภาพ ในชวงเวลาใดเวลาหนง หรอชวงเวลาตามท
กาหนด
องคประกอบท 9
กจกรรมการวจย หมายถง กจกรรมการดาเนนงานทมการกาหนดประเดนปญหาการ ดาเนนงานหรอความตองการองคความรใหม หรอความรเพมเตมในประเดนตาง ๆ โดยมวธการเกบรวบ รวมขอมลทเปนระบบ และ ครบตามระเบยบวธวจย ประกอบดวย 1)ปญหาพฤตกรรมทสอดคลองกบปญหาสาธารณสขในพนทและวตถประสงคเชงพฤตกรรม 2) แนวคด หลกการและทฤษฎทใช 3) วธการเกบขอมล ประชากรกลมเปาหมาย กลมตวอยาง เครองมอทใชในการเกบขอมล 4) การวเคราะหขอมล 5) สรปผลการวจยและขอเสนอแนะ รวมทงผลการวจยทไดถกนาไปใชในการพฒนางานสขศกษาและพฤตกรรมสขภาพ การมสวนรวม หมายถง การรวมมอ หรอเปดโอกาสใหบคคล หรอกลมบคคลในชมชนเขามามสวนรวมในการจดกจกรรมการดาเนนงานสขศกษาและพฒนาพฤตกรรมสขภาพ โดยการให / รบรขอมลขาวสาร แสดงความคดเหน วเคราะหสรปความคดเหน การตดสนใจวางแผนปฏบต กาหนดแนวทางการดาเนนงาน รวมปฏบต ตดตามตรวจสอบ สรปประเมนผล และการนาผลไปใชเพอปรบปรง แกไข เปลยนแปลง ทนาไปสการพฒนาอยางเปนระบบและตอเนอง
แนวทางการนามาตรฐานระบบบรการสขภาพสการปฏบต หนา 275
ระดบการมสวนรวม จาแนกเปน 5 ระดบ ดงน 1. ระดบการใหขอมลขาวสาร( to inform) รวมให/รบรขอมลขาวสาร หรอรบรปญหาทเกดขนใน
ชมชน 2. ระดบการใหคาปรกษาหารอ หรอการรบฟงความคดเหน( to consult) รวมคด วางแผน หา
รปแบบ แนวทาง วธการ / กจกรรมในการดาเนนงาน 3. ระดบการเขาไปเกยวของ( to involve) รวมตดสนใจ สรปความคดเหน กาหนดวธการจด
กจกรรม การใชทรพยากร 4. ระดบความรวมมอ( to collaborate) รวมทา รวมดาเนนการ รวมจดกจกรรมสขศกษาหรอ
พฒนาพฤตกรรมสขภาพในโครงการของชมชน ตามขดความสามารถของตนเอง ของกลม และของชมชน 5. ระดบการมอบอานาจการตดสนใจ ( to empower) รวมตรวจสอบหรอรวมตดตาม ประเมนผล
การจดกจกรรมในการดาเนนงาน
องคประกอบท 10
พฤตกรรมสขภาพ หมายถง การปฏบตหรอแสดงออกของบคคลในการกระทาหรองดเวนการกระทา
ในสงทมผลตอสขภาพ ประเมนในลกษณะของกลมพฤตกรรมสขภาพ เชน กลมพฤตกรรมการรบประทาน
อาหาร ซงหมายรวมถง พฤตกรรมการกนอาหารรสหวาน มน เคม , การกนอาหารไมเปนเวลา, การกนอาหาร
ปงยาง, พฤตกรรมการกนจบจบ ฯลฯ
BEST PRACTICE หมายถง แนวคด กระบวนการการดาเนนงานสขศกษาและพฤตกรรมศาสตรทไดผลด เปนแบบอยางทด สงผลใหประชาชนเกดการเรยนร การพฒนาทกษะหรอการพฒนาใหเกดปจจยเออตอการมพฤตกรรมสขภาพทดขน เปนผลสาเรจในการพฒนาคณภาพงาน สขศกษาตามมาตรฐานงาน สขศกษา สามารถนาไปเปนแบบอยางในการดาเนนงานใหกบสถานบรการอนได นวตกรรม หมายถง กระบวนการดาเนนงาน หรอวธการสขศกษาใหมๆ ทเกดจากแนวคด ในรปแบบใหม ทมความชดเจนทงดานผลผลต ผลลพธ และเกดประโยชนอยางมประสทธภาพ ใน การพฒนาคณภาพงานสขศกษาตามมาตรฐานงานสขศกษา ผลงานเดน หมายถง ผลงาน/วธการหรอแนวความคดในการดาเนนงานสขศกษาและพฒนาพฤตกรรมสขภาพของสถานบรการสขภาพนนๆ ทใชในการปฏบตงานแลวสงผล ใหประสบความสาเรจ ในการพฒนาคณภาพงานสขศกษาตามมาตรฐานงานสขศกษา
หนา 276 แนวทางการนามาตรฐานระบบบรการสขภาพสการปฏบต
องคประกอบ ตวชวด และเกณฑของมาตรฐานงานสขศกษา
องคประกอบท 1 นโยบายการดาเนนงานสขศกษาและพฒนาพฤตกรรมสขภาพ
ตวชวด เกณฑ
1.1 ลกษณะของนโยบายการดาเนนงานสขศกษาและพฒนาพฤตกรรม สขภาพ
1.1.1 มนโยบายการดาเนนงานสขศกษาและพฒนาพฤตกรรมสขภาพ ของโรงพยาบาลเปนลายลกษณอกษร
1.1.2 นโยบายการดาเนนงานสขศกษาและพฒนาพฤตกรรมสขภาพเกดการ
มสวนรวมของหนวยงานภาครฐ และ ตวแทนภาคประชาชนท
เกยวของกบปญหาสาธารณสขในพนทรบผดชอบ
1.1.3 นโยบายเปนทรบรของผเกยวของในโรงพยาบาล หนวยงาน
ภาครฐและภาคประชาชนทเกยวของกบปญหาสาธารณสขในพนท
รบผดชอบ
องคประกอบท 2 ทรพยากรการดาเนนงานสขศกษาและพฒนาพฤตกรรมสขภาพ
ตวชวด เกณฑ
2.1 บคลากรทรบผดชอบงาน สขศกษาและพฒนา พฤตกรรมสขภาพ
2.1.1 มบคลากรดาเนนงานสขศกษาและพฒนาพฤตกรรมสขภาพตามกรอบ
อตรากาลง หรอมการกาหนด หรอมอบหมายบคลากรรบผดชอบ
งานสขศกษาและพฒนาพฤตกรรมสขภาพ เปนลายลกษณอกษร
2.1.2 บคลากรทรบผดชอบงานสขศกษาตามกรอบอตรากาลง มคณวฒทาง
ดานสขศกษา หรอ มประสบการณการดาเนนงานสขศกษา
2.1.3 บคลากรทรบผดชอบงานสขศกษาตามกรอบอตรากาลง ไดรบการ
พฒนา โดยการฝกอบรม ประชม สมมนา หรอพฒนาทกษะดาน
สขศกษาและพฒนาพฤตกรรมสขภาพ อยางนอยปละ 1 ครง
2.2 งบประมาณหรอ
ทรพยากรเพอการ
ดาเนนงานสขศกษา
และพฒนาพฤตกรรม
สขภาพ
2.2.1 ไดรบงบประมาณและ/หรอทรพยากร เพอการดาเนนงานสขศกษาและ
พฒนาพฤตกรรมสขภาพตามกจ กรรมทกาหนดไวในแผนงาน/
โครงการจากโรงพยาบาล หรอหนวยงานภาครฐทเกยวของ หรอ
ภาคเอกชนหรอ ภาคประชาชน
แนวทางการนามาตรฐานระบบบรการสขภาพสการปฏบต หนา 277
องคประกอบท 3 ระบบขอมลสารสนเทศดานการดาเนนงานสขศกษาและพฒนาพฤตกรรมสขภาพ
ตวชวด เกณฑ 3.1 ฐานขอมลดาน พฤตกรรมสขภาพ
1.1.3 มการจาแนกประเภทขอมลพฤตกรรมสขภาพทสอดคลองกบ ปญหาสาธารณสขทสาคญ 3.1.2 มวธการรวบรวมขอมลพฤตกรรมสขภาพทเชอถอและตรวจสอบได 3.1.3 มการปรบขอมลพฤตกรรมสขภาพใหเปนปจจบน ปละ 1 ครง 3.1.4 มการเชอมโยงขอมลพฤตกรรมสขภาพกบเครอขายทงในและนอก โรงพยาบาล
3.2 ฐานขอมลดานสอ สขศกษา
3.2.1 มการจาแนกประเภทขอมลสอสขศกษา 3.2.2 มขอมลความตองการใชสอสขศกษาของหนวยงานหรอกลมเปาหมาย 3.2.3 มการประเมนคณภาพสอทใชและแจงผลการประเมนใหหนวยท ผลตสอ หรอนาผลประเมนมาปรบปรงพฒนาสอทผลตเอง 3.2.4 มการเผยแพรขอมลสอสขศกษาของหนวยงานใหกบผทเกยวของ
3.3 ฐานขอมลดาน เครอขายการ ดาเนนงานสขศกษา และพฒนาพฤตกรรม สขภาพ
3.3.1 มการจาแนกประเภทขอมลเครอขายการดาเนนงานสขศกษาและ พฒนาพฤตกรรมสขภาพ 3.3.2 มการปรบขอมลเครอขายการดาเนนงานสขศกษาและพฒนาพฤตกรรม สขภาพใหเปนปจจบน ปละ 1 ครง 3.3.3 มการเชอมโยงขอมลเครอขายการดาเนนงานสขศกษาและพฒนา พฤตกรรมสขภาพทงในและนอกโรงพยาบาล
องคประกอบท 4 แผนการดาเนนงานสขศกษาและพฒนาพฤตกรรมสขภาพ
ตวชวด เกณฑ 4.1 การมแผนการ ดาเนนงานสขศกษา และพฒนาพฤตกรรม สขภาพบรณาการอยใน แผนงาน/โครงการท เปนปญหาสาธารณสข
4.1.1 มวตถประสงคหรอตวชวดพฤตกรรมสขภาพเปนลายลกษณอกษร อยในแผนงาน/ โครงการทเปนปญหาสาธารณสขในพนท รบผดชอบของโรงพยาบาล ทงในโรงพยาบาลและในชมชน
4.2 ลกษณะของแผนการ ดาเนนงานสขศกษาและ พฒนาพฤตกรรมสขภาพ
4.2.1 แผนงาน/โครงการ/กจกรรมการดาเนนงานสขศกษาและพฒนา พฤตกรรมสขภาพถกจดทาโดยใชขอมลจากฐานขอมลพฤตกรรม สขภาพ สอสขศกษา และเครอขายการดาเนนงานสขศกษา 4.2.2 แผนงาน/โครงการ/กจกรรมการดาเนนงานสขศกษาและพฒนา พฤตกรรมสขภาพ ครอบคลมการเรยนรดานสขภาพ การพฒนา ทกษะและการพฒนาปจจยแวดลอมทเออตอการพฒนาพฤตกรรม สขภาพทสอดคลองตามตวชวด
หนา 278 แนวทางการนามาตรฐานระบบบรการสขภาพสการปฏบต
องคประกอบท 4 แผนการดาเนนงานสขศกษาและพฒนาพฤตกรรมสขภาพ (ตอ)
ตวชวด เกณฑ 4.2 ลกษณะของแผนการ ดาเนนงานสขศกษาและ พฒนาพฤตกรรมสขภาพ
4.2.3 แผนงาน/โครงการ/กจกรรมการดาเนนงานสขศกษาและพฒนา พฤตกรรมสขภาพของโรงพยาบาล จดทาโดยการมสวนรวมกบ ทมสหวชาชพ หนวยงานทเกยวของ และภาคประชาชน 4.2.4 แผนงาน/โครงการสขศกษาและพฒนาพฤตกรรมสขภาพมการ ถายทอดใหผปฏบตงานทเกยวของ
องคประกอบท 5 กจกรรมสขศกษาและพฒนาพฤตกรรมสขภาพ
ตวชวด เกณฑ 5.1 ลกษณะของการจด กจกรรมสขศกษาและ พฒนาพฤตกรรม สขภาพ
5.1.1 มการจดกจกรรมสขศกษาและพฒนาพฤตกรรมสขภาพในโรงพยาบาล
และในชมชน และหรอ บรณาการอยในงานบรการสขภาพตามท
กาหนดไวในแผนงาน/โครงการ
5.1.2 มการจดกจกรรมสขศกษาและพฒนาพฤตกรรมสขภาพทมงใหเกด
การเรยนร การพฒนาทกษะทจาเปนและเกดการพฒนาปจจย
แวดลอมทเออตอการพฒนาพฤตกรรมสขภาพทสอดคลองกบการ
พฒนาพฤตกรรมตามตวชวด
5.1.3 มการจดกจกรรมสขศกษาและพฒนาพฤตกรรมสขภาพทงใน
โรงพยาบาลและในชมชน ทประกอบดวยทมสหวชาชพ หรอ
ภาคเครอขาย ครบตามแผนงาน/โครงการทตงไว
องคประกอบท 6 การตดตามสนบสนนการดาเนนงานสขศกษาและพฒนาพฤตกรรมสขภาพ
ตวชวด เกณฑ
6.1 กระบวนการตดตามสนบสนนการดาเนนงาน สขศกษา และพฒนาพฤตกรรมสขภาพ
6.1.1 มการตดตามสนบสนนการดาเนนงานสขศกษาและพฒนาพฤตกรรมสขภาพใหเปนไปตามทกาหนดไวในแผนงาน/โครงการ
6.1.2 มการนาขอมลจากการตดตามสนบสนนการดาเนนงานสขศกษาและพฒนาพฤตกรรมสขภาพ ไปใชในการปรบปรงแกไขปญหา
แนวทางการนามาตรฐานระบบบรการสขภาพสการปฏบต หนา 279
องคประกอบท 7 การประเมนผลการดาเนนงานสขศกษาและพฒนาพฤตกรรมสขภาพ
ตวชวด เกณฑ 7.1 กระบวนการ ประเมนผลการ ดาเนนงานสขศกษา และพฒนาพฤตกรรม สขภาพ
7.1.1 มแนวทางการประเมนผลการดาเนนงานสขศกษาและพฒนา พฤตกรรมสขภาพทระบถงตวชวดพฤตกรรมสขภาพ เครองมอ
ระยะเวลา และกลมเปาหมาย ตามแผนงานหรอโครงการทกาหนด 7.1.2 มการประเมนผลและรายงานผลการประเมนการดาเนนงานสขศกษา และพฒนาพฤตกรรมสขภาพของโรงพยาบาลเปนลายลกษณอกษร 7.1.3 ผลการประเมนการดาเนนงานสขศกษาและพฒนาพฤตกรรมสขภาพถก นาไปใชปรบปรงการดาเนนงานสขศกษาและพฒนาพฤตกรรมสขภาพ ของโรงพยาบาล
องคประกอบท 8 การเฝาระวงพฤตกรรมสขภาพ
ตวชวด เกณฑ 8.1 กระบวนการเฝาระวง พฤตกรรมสขภาพ
8.1.1มแผนการเฝาระวงพฤตกรรมสขภาพทเปนพฤตกรรมเสยงตามปญหาสาธารณสขทสาคญ
8.1.2 มการสราง และหรอ พฒนา และหรอ ใชเครองมอเพอสนบสนนการเฝาระวงพฤตกรรมสขภาพใหเครอขายบรการระดบปฐมภม/ทตยภมของโรงพยาบาล
8.1.3 มการดาเนนการแกไขพฤตกรรมสขภาพทเปนพฤตกรรมเสยง และ รายงานผลการเฝาระวงพฤตกรรมสขภาพเปนลายลกษณอกษร 8.1.4 ผลการเฝาระวงพฤตกรรมสขภาพ ถกนาไปใชในการดาเนนงาน สขศกษาและพฒนาพฤตกรรมสขภาพ
องคประกอบท 9 การวจยทเกยวของกบสขศกษาและพฤตกรรมสขภาพ
ตวชวด เกณฑ 9.1 กระบวนการวจยท เกยวของกบสขศกษา และพฤตกรรมสขภาพ
9.1.1 มการวจยดานสขศกษาและพฤตกรรมสขภาพทสอดคลองกบปญหา
สาธารณสขของโรงพยาบาล หรอเกยวกบกระบวนการ
ดาเนนงานสขศกษาและพฒนาพฤตกรรมสขภาพ ปละ 1 เรอง
9.1.2 มรายงานผลการวจยดานสขศกษาและพฒนาพฤตกรรม
สขภาพเปนลายลกษณอกษร
หนา 280 แนวทางการนามาตรฐานระบบบรการสขภาพสการปฏบต
องคประกอบท 10 ผลลพธการดาเนนงานสขศกษาและพฒนาพฤตกรรมสขภาพ
ตวชวด เกณฑ 10.1 ผลลพธดานผรบ บรการ 10.1.1 รอยละของกลมเปาหมายมพฤตกรรมสขภาพในปญหาสาธารณสขท
สาคญ เปลยนแปลงไปในทางทถกตองเพมขน 10.1.2 รอยละของกลมเปาหมายมความพงพอใจตอกระบวนการสขศกษา
ตามแผนงาน/โครงการ 10.2 ผลลพธดานชมชน 10.2.1 ระดบการมสวนรวมของชมชนในการจดกจกรรมสขศกษาเพอการ
พฒนาพฤตกรรมสขภาพ 10.3 ผลลพธดานพฒนา คณภาพบรการ
10.3.1 มนวตกรรมหรอผลงานเดนทไดรบรางวลในระดบจงหวดหรอระดบเขตหรอประเทศ หรอผลงานทประสบความสาเรจในการดาเนนงานสขศกษาและพฒนาพฤตกรรมสขภาพ ปละ 1 เรอง
แนวทางการนามาตรฐานระบบบรการสขภาพสการปฏบต หนา 281
หนา 282 แนวทางการนามาตรฐานระบบบรการสขภาพสการปฏบต
มาตรฐานระบบการจดการคณภาพและความ
ปลอดภยดานอาคาร สงแวดลอมและ
เครองมอแพทย
แนวทางการนามาตรฐานระบบบรการสขภาพสการปฏบต หนา 283
ขอกาหนด ดานระบบการจดการคณภาพและความปลอดภยในโรงพยาบาล
ขอบขาย
ขอกาหนดระบบการจดการคณภาพและความปลอดภยน เปนขอกาหนดเพอชวยให
โรงพยาบาลควบคมความเสยงตางๆทเกยวของกบคณภาพและความปลอดภยและปรบปรงสมรรถนะดาน
อาคาร สงแวดลอมและเครองมอแพทยของโรงพยาบาลตามมาตรฐาน และสามารถนาไปประยกตใชไดกบ
โรงพยาบาลทกแหงทตองการ โดย
1) จดทาระบบการจดการคณภาพและความปลอดภย เพอกาหนดทศทางในการใช
ทรพยากรทงหลายอยางมประสทธภาพ เกดประสทธผลและใหบรรลถงเปาหมายของ
โรงพยาบาล
2) นาระบบการจดการคณภาพและความปลอดภยไปปฏบต รกษาไวและมการพฒนา
ปรบปรงอยางตอเนอง
3) ใหหลกประกนวาโรงพยาบาลสามารถปฏบตไดสอดคลองกบนโยบายคณภาพและ
ความปลอดภยดานอาคาร สงแวดลอมและเครองมอแพทยทประกาศไว
4) แสดงความสอดคลองกบขอกาหนดของมาตรฐานน โดย
(1) พจารณาตนเองและการประกาศรบรองตนเอง
(2) รบการยนยนถงความสอดคลองกบขอกาหนดจากผมสวนไดสวนเสยกบ
โรงพยาบาล
(3) รบการยนยนถงการประกาศรบรองตนเองจากหนวยงานภายนอก
(4) ขอรบการรบรองระบบการจดการคณภาพและความปลอดภย จากหนวยงาน
ตรวจสอบและรบรอง
มาตรฐานระบบการจดการคณภาพและความปลอดภยน มความตงใจใหโรงพยาบาลนา
ขอกาหนดทงหมดไปใชรวมกบระบบการจดการทไดดาเนนการอยแลวในโรงพยาบาล ขอบเขตการนาไป
ประยกตใช จะขนกบปจจยตางๆทเกยวของลกษณะของกจกรรมตางๆรวมถงความซบซอนในการดาเนนงาน
ของโรงพยาบาล
บทนยาม
1.มาตรฐาน หมายถง ขอความระเบยบวธ ขอบงคบ ขอกาหนด หรอเอกสารทไดรบความ
เหนชอบยอมรบตามแนวเฉพาะแหงกจกรรม ถอเอาเปนหลกสาหรบเปรยบเทยบเกณฑกาหนด ซงเปนตวชวด
หรอบงชแนวทางปฏบตใหเปนไปตามเปาหมายทกาหนด จนบรรลความสาเรจสงสดของงาน
หนา 284 แนวทางการนามาตรฐานระบบบรการสขภาพสการปฏบต
2.ระบบการจดการคณภาพและความปลอดภย ดานอาคาร สงแวดลอมและเครองมอแพทย ใน
โรงพยาบาล หมายถง สวนหนงของการจดการขององคกร เพอใชในการกาหนดและนาไปปฏบตซงนโยบาย
คณภาพและความปลอดภยดานอาคาร สงแวดลอมและเครองมอแพทย
หมายเหต 1 ระบบการจดการประกอบดวย องคประกอบตางๆซงม
ความสมพนธตอกนทใชในการกาหนดนโยบายและวตถประสงค
เพอทาใหบรรลวตถประสงคดงกลาว
หมายเหต 2 การจดการประกอบดวย โครงสรางขององคกร กจกรรมการ
วางแผน (เชน การประเมนความเสยงและการกาหนด
วตถประสงค)หนาทความรบผดชอบ แนวปฏบต ขนตอนการ
ดาเนนงาน กระบวนการและทรพยากร
3.โรงพยาบาล หมายถง สถานทใหบรการเกยวกบสขภาพอนามย รวมทงสงเสรมสขภาพปองกน
โรค ฟนฟสภาพ และการรกษาพยาบาล ใหแกประชาชนและมเตยงสาหรบรบคนไข เขาพกรกษา
4.วตถประสงคคณภาพและความปลอดภย หมายถงจดมงหมายทตองการบรรล ซงกาหนดขน
โดยองคกรในเชงผลการดาเนนการ
5.เอกสารหมายถง ขอมลและสอสนบสนน
6.ขนตอนการดาเนนงาน หมายถง วธการทกาหนดขนในการใชขบเคลอนกจกรรมหรอ
กระบวนการ
7.บนทก หมายถง เอกสารซงแสดงผลหรอหลกฐานการดาเนนการของกจกรรม
8.ผลการดาเนนการคณภาพและความปลอดภย หมายถง ผลการจดการคณภาพและความ
ปลอดภย ของโรงพยาบาลทวดได
หมายเหต1 การวดการดาเนนการ รวมถง การวดประสทธผลการควบคมของ
โรงพยาบาล
หมายเหต2 ผลการดาเนนการคณภาพและความปลอดภยทสามารถวดได โดย
นาไปเปรยบเทยบกบนโยบายและวตถประสงคคณภาพและความ
ปลอดภย และขอกาหนดอนๆทเกยวของ
9.การตรวจประเมน หมายถง กระบวนการทมระบบเปนอสระและกาหนดไวเปนลายลกษณ
อกษรเพอดาเนนการใหไดหลกฐานการประเมน และประเมนผลตามหลกฐาน เพอพจารณาวาตรงตามเกณฑ
การตรวจประเมนหรอไม
10. เกณฑการตรวจประเมน หมายถงบรรทดฐานทใชในการพจารณาซงอาจอยในรปนโยบาย
ขนตอนการดาเนนงานหรอขอกาหนดตางๆ
11. หลกฐานการตรวจประเมน หมายถง บนทก ถอยคาทแสดงความจรงหรอขอมลขาวสาร
อนๆซงเกยวของกบเกณฑการตรวจประเมนและสามารถทวนสอบได
หมายเหต หลกฐานการตรวจประเมนเปนไดทงเชงคณภาพและเชงปรมาณ
แนวทางการนามาตรฐานระบบบรการสขภาพสการปฏบต หนา 285
การนาไปใช
ขอกาหนดของมาตรฐานน เพอทาใหโรงพยาบาลกาหนดนโยบายและวตถประสงค ระบบการ
จดการและกาหนดขนตอนในการนาไปปฏบต พรอมทงชใหเหนความสาเรจตามเกณฑทกาหนดขน เพอใหเกด
วงจรการปรบปรงระบบการจดการคณภาพและความปลอดภยอยางตอเนองตามรปแบบดงน
1) นโยบาย
2) การวางแผน
3) การนาไปใชและการปฏบต
4) การตรวจสอบและการแกไข
5) การทบทวนและการจดการ
6) การพฒนาอยางตอเนอง
ขอกาหนดของระบบการจดการ
1.โรงพยาบาลตองจดทาระบบการจดการคณภาพและความปลอดภยทเปนลายลกษณอกษร ม
การนาไปปฏบต รกษาไวและมการพฒนาปรบปรงอยางตอเนอง ตามขอกาหนดในมาตรฐานนโรงพยาบาลตอง
กาหนดขอบเขตของระบบการจดการคณภาพและความปลอดภยและจดทาเปนเอกสาร
2.นโยบายคณภาพและความปลอดภย ผบรหารระดบสงของโรงพยาบาลตองกาหนดนโยบาย
โดยจดทาเปนเอกสารพรอมทงลงนาม เพอเปนแนวทางในการจดการ นโยบายดงกลาวตอง
1) เปนสวนหนงของการดาเนนกจการ
2) เหมาะสมกบลกษณะ ขนาดและระดบของโรงพยาบาล
3) เปนกรอบในการกาหนดและทบทวนวตถประสงค
4) แสดงความมงมนในการปฏบตตามกฎหมายและขอกาหนดอนๆทโรงพยาบาล
เกยวของหรอทาขอตกลงไว
5) แสดงความมงมนในคณภาพและความปลอดภย และปรบปรงระบบการจดการและผล
การดาเนนการดานอาคาร สงแวดลอมและเครองมอแพทย อยางตอเนอง
6) ใหบคลากรมสวนรวมในระบบการจดการคณภาพและความปลอดภย และไดรบ
คาปรกษาแนะนาใหมความรความสามารถอยางเพยงพอในการปฏบตงาน
7) จดสรรทรพยากรใหเพยงพอและเหมาะสมในการดาเนนการใหบรรลตามนโยบาย
คณภาพและความปลอดภย
ผบรหารระดบสงของโรงพยาบาลตองเผยแพรใหบคลากรและผมสวนไดสวนเสยไดรบทราบและ
เขาใจจดมงหมายของนโยบาย เพอใหเกดความตระหนกในความรบผดชอบคณภาพและความปลอดภย และ
ตองทบทวนตามระยะเวลาทเหมาะสมเพอใหมนใจวานโยบายทกาหนดขนยงมความเหมาะสมกบโรงพยาบาล
หนา 286 แนวทางการนามาตรฐานระบบบรการสขภาพสการปฏบต
3.การวางแผนกาหนดแนวทางหรอวธการทกาหนดกระบวนการทางานไวลวงหนาอยางมระบบ
โดยมรายละเอยดตางๆของการดาเนนงานประกอบดวยสงทตองทา วธการและผรบผดชอบเพอใหบรรล
วตถประสงคและเปาหมายทกาหนด โดยตรวจสอบและวดผลได
3.1 การชบงความเสยง อนตรายและการประเมนทกกจกรรมอยางตอเนอง เพอใชในการ
พจารณามาตรการควบคม
ขนตอนดาเนนงานสาหรบชบงความเสยง อนตรายและการประเมนครอบคลมถง
1) กจกรรมททาเปนประจาและทไมเปนประจา
2) กจกรรมของผรบเหมา บคคลภายนอกทมาใชบรการและผเยยมชมในสถานท
ทางาน
3) พฤตกรรมของมนษย ขดความสามารถ และปจจยอนๆของมนษย
4) เกดจากภายนอกสถานททางานซงสามารถทาใหเกดผลกบระบบการจดการดาน
อาคาร สงแวดลอมและเครองมอแพทย ภายใตการกากบดแลขององคกรภายใน
สถานททางาน
5) บรเวณใกลเคยงกบสถานททางานขององคกร โดยเปนงานทมความเกยวของกบ
กจกรรมภายใตการกากบดแลขององคกร
6) โครงสรางพนฐานอาคาร สงแวดลอม เครองจกรเครองมอซอฟตแวรและ
อปกรณตางๆ ภายในสถานททางานทจดเตรยมโดยองคกรหรออนๆ
7) การเปลยนแปลงหรอขอเสนอใหมการเปลยนแปลงวสด กระบวนการ วธ
ปฏบตงานหรอกจกรรมตางๆในองคกร
8) การปรบปรงระบบการจดการคณภาพและความปลอดภย รวมถงการ
เปลยนแปลงชวคราวและมผลกระทบตอการปฏบตงาน กระบวนการและ
กจกรรมตางๆ
9) กฎหมายทเกยวของกบการประเมนความพรอมดานอาคาร ดานความปลอดภย
ดานสงแวดลอม ดานเครองมอแพทย และดานสอสาร
10)การออกแบบพนททางาน กระบวนการ การตดตง เครองจกรและอปกรณ
ขนตอนการดาเนนการและการจดการเกยวกบงานภายในองคกร
การชบงความเสยง อนตรายและการประเมนขององคกร
(1)กาหนดขนโดยคานงถงขอบขาย ลกษณะกจกรรมและระยะเวลา เพอมนใจ
วาเปนเชงรกมากกวาเชงรบ
(2)จดลาดบความสาคญ จดเตรยมเปนเอกสารความเสยงและการกาหนด
มาตรการควบคมตางๆตามความเหมาะสม
แนวทางการนามาตรฐานระบบบรการสขภาพสการปฏบต หนา 287
สาหรบการจดการเปลยนแปลง องคกรตองชบงความเสยงและอนตราย ซงมความสมพนธ
กบการเปลยนแปลงในองคกร ระบบการจดการคณภาพและความปลอดภย กจกรรมตางๆกอนทจะทาการ
เปลยนแปลง
การกาหนดมาตรการควบคมหรอเปลยนแปลงมาตรการควบคมทมอย ตองพจารณาใช
มาตรการลดความเสยง ตามลาดบหรอใชมาตรการหลายมาตรการรวมกน ดงน
1) การกาจด
2) การเปลยนหรอทดแทน
3) การควบคมทางดานวศวกรรม
4) การควบคมทางดานการบรหาร การเตอนอนตรายและหรอใชสญญาณเตอน
5) การใชอปกรณคมครองความปลอดภยสวนบคคล
ทงน องคกรตองทบทวนการชบงความเสยง อนตรายและการประเมนตามชวงเวลาท
กาหนดและองคกรตองจดทาและเกบบนทกตามทกาหนดในขอ 5.3
3.2 กฎหมายและขอกาหนดอนๆ
โรงพยาบาลตองจดทาขนตอนการดาเนนงานในดานตางๆและตดตามขอกาหนดของ
กฎหมายและขอกาหนดอนๆทเกยวของใหทนสมยและนาไปใชในระบบการจดการคณภาพและความปลอดภย
โรงพยาบาลตองมนใจวาขอกาหนดของกฎหมายและขอกาหนดอนๆทโรงพยาบาล
นามาประยกตใชไดมการกาหนดผรบผดชอบในการจดทาระบบการจดการคณภาพและความปลอดภย มการ
นาไปปฏบตและรกษาไวในโรงพยาบาล
โรงพยาบาลตองสอสารขอมลทเกยวของกบกฎหมายและขอกาหนดอนๆไปยง
ผปฏบตงานภายใตการกากบดแลของโรงพยาบาลและผมสวนไดสวนเสย
โรงพยาบาลตองจดทาและเกบบนทกตามทกาหนด
3.3วตถประสงคและแผนงาน
โรงพยาบาลตองจดทาวตถประสงคคณภาพและความปลอดภย ทเปนเอกสารในทก
ระดบและทกหนวยงานทเกยวของภายในโรงพยาบาล
วตถประสงคตองวดผลไดและสอดคลองกบนโยบายคณภาพและความปลอดภยซง
ประกอบไปดวยความมงมนในการปองกนอนตราย เกดความพรอมใช เชอถอไดและปลอดภย ทงในภาวะปกต
และภาวะฉกเฉนการปฏบตตามกฎหมายและขอกาหนดอนๆ ทเกยวของหรอทาขอตกลงไว รวมทงปรบปรง
อยางตอเนอง
การกาหนดและทบทวนวตถประสงค โรงพยาบาลตองคานงถงกฎหมายและ
ขอกาหนดอนๆ ทเกยวของหรอไดทาขอตกลงไว และพจารณาถง การปองกนอนตราย ความปลอดภย และ
เชอถอได รวมถงทางเลอกดานเทคโนโลย การเงน การปฏบตการและขอกาหนดการใหบรการ รวมถงมมมอง
ของผมสวนไดสวนเสย
หนา 288 แนวทางการนามาตรฐานระบบบรการสขภาพสการปฏบต
แผนงานตองไดรบการตดตามและทบทวนอยางสมาเสมอตามแผนทกาหนดเปน
ระยะๆและปรบเปลยนตามความเหมาะสม
โรงพยาบาลตองจดทาและจดเกบบนทกตามทกาหนด
4.การนาไปใชและการปฏบต
4.1 ทรพยากร บทบาท อานาจหนาทและภาระรบผดชอบ
ผบรหารระดบสงตองแสดงความมงมนเพอใหมนใจวามทรพยากรทจาเปนอยาง
เพยงพอในการจดทาระบบการจดการคณภาพและความปลอดภย มการนาไปปฏบต รกษาไวและมการพฒนา
ปรบปรงอยางตอเนอง
โรงพยาบาลตองกาหนดโครงสรางองคกรทเกยวของกบการจดการคณภาพและ
ความปลอดภย บทบาทอานาจหนาทและภาระรบผดชอบเปนเอกสารสอสารใหทราบอยางทวถง
โรงพยาบาลตองแตงตงผแทนฝายบรหารการจดการคณภาพและความปลอดภย
จากสมาชกในคณะผบรหารของโรงพยาบาลเพอปฏบตงานโดยมความรบผดชอบและอานาจหนาทดงน
(1) ดแลใหระบบการจดการคณภาพและความปลอดภย ทไดจดทาขน มการ
นาไปปฏบตและรกษาไวใหเปนไปตามขอกาหนดในมาตรฐานนอยาง
ตอเนอง
(2) รายงานผลการดาเนนงานคณภาพและความปลอดภยตอผบรหารระดบสง
เพอนาไปใชทบทวนระบบการจดการคณภาพและความปลอดภย
(3) ใหขอเสนอแนะเพอการปรบปรงอยางตอเนอง
4.2 ความสามารถ การฝกอบรมการมจตสานก
โรงพยาบาลตองมนใจวาเจาหนาทและผมสวนไดสวนเสยทปฏบตงานภายใตการ
กากบดแลของโรงพยาบาลซงมผลกระทบการจดการคณภาพและความปลอดภย มความสามารถ โดยม
พนฐานจากการศกษา การฝกอบรม ทกษะและประสบการณทเหมาะสม
โรงพยาบาลชบงความจาเปนในการฝกอบรมทเกยวของกบระบบการจดการคณภาพ
และความปลอดภย ตองจดใหมการอบรมหรอวธใดๆใหสอดคลองกบความจาเปนในการฝกอบรมทกาหนด
และประเมนประสทธผลของการฝกอบรมหรอวธการใดๆ
โรงพยาบาลตองจดทาขนตอนการดาเนนงาน เพอมนใจวาเจาหนาทและผมสวนได
สวนเสยภายใตกากบดแลของโรงพยาบาลมความตระหนกถง
(1) ผลกระทบสาคญ ทงทเกดขนจรงหรอมแนวโนมทจะเกดขนจากกจกรรม
การปฏบตงานนนๆรวมถงพฤตกรรมและประโยชนคณภาพและความ
ปลอดภย ทไดรบจากการปรบปรงการปฏบตงานของเจาหนาท
(2) บทบาทความรบผดชอบและความสาคญในการบรรลตามนโยบาย ขนตอน
การดาเนนงาน และขอกาหนดของระบบการจดการคณภาพและความ
แนวทางการนามาตรฐานระบบบรการสขภาพสการปฏบต หนา 289
ปลอดภย รวมถงขอกาหนดการเตรยมความพรอมและการตอบโตภาวะ
ฉกเฉน
(3) ผลเสยทอาจเกดจากการไมปฏบตตามขนตอนการดาเนนงานทกาหนด
ขนตอนการดาเนนงานสาหรบการฝกอบรม ตองครอบคลมถงความ
แตกตางของระดบความรบผดชอบ ความสามารถ ทกษะการใชภาษาและ
ระดบความเสยง
โรงพยาบาลตองจดทาและเกบบนทกตามทกาหนด
4.3การสอสาร การมสวนรวมและการปรกษา
4.3.1 การสอสาร
โรงพยาบาลตองจดทาขนตอนการดาเนนงานสาหรบการสอสารทเกยวของกบระบบ
การจดการคณภาพและความปลอดภย ทรวมถง
(1) การสอสารภายในองคกรระหวางระดบและหนวยงานตางๆในโรงพยาบาล
(2) การสอสารกบผรบเหมา บคคลภายนอกทมาใชบรการและผเยยมชมในท
ทางานโรงพยาบาล
(3) การรบขอมลขาวสาร จดทาเปนเอกสารตอบสนองตอคาแนะนาและความ
คดเหนทไดรบจากผมสวนไดสวนเสยตองจดทาและเกบบนทกตามท
กาหนด
4.3.2 การมสวนรวมและการปรกษา
โรงพยาบาลตองจดทาขนตอนการดาเนนงานสาหรบการมสวนรวมและการปรกษา
ซงรวมถง
(1) การมสวนรวมของเจาหนาทและการเตรยมการตางๆเพอ
ก. ความปลอดภย เชอถอไดและกาหนดมาตรการควบคมอยาง
เหมาะสม
ข. การกาหนดและทบทวนนโยบาย
(2) การปรกษาหรอการใหขอมลกบผรบเหมาหรอผมสวนไดสวนเสย เมอเกด
การเปลยนแปลงตางๆทมผลกระทบกบการจดการคณภาพและความ
ปลอดภย
4.4เอกสารในระบบการจดการคณภาพและความปลอดภย
โรงพยาบาลตองมเอกสารในระบบการจดการคณภาพและความปลอดภย อยาง
เพยงพอ เพอใหการจดการเปนไปอยางมประสทธผล เอกสารเหลานอาจอยในรปใดกได เชนสอสงพมพหรอสอ
อเลกทรอนกส
เอกสารในระบบการจดการคณภาพและความปลอดภย ตองประกอบดวย
(1) นโยบายและวตถประสงคคณภาพและความปลอดภย
หนา 290 แนวทางการนามาตรฐานระบบบรการสขภาพสการปฏบต
(2) ขอบขายของระบบการจดการคณภาพและความปลอดภย
(3) เอกสารในระบบการจดการคณภาพและความปลอดภย ทโรงพยาบาล
จดทาขน ตองอธบายองคประกอบหลกของระบบการจดการคณภาพและ
ความปลอดภย และความสมพนธของเอกสารในระบบและเอกสารทอางอง
อนๆ
บนทกถอเปนเอกสารประเภทหนง ซงตองจดทาตามขอกาหนดทระบในมาตรฐานน
และทโรงพยาบาลเหนวามความจาเปนเพอใหการวางแผนการปฏบตการและการควบคมการปฏบตงานท
เกยวของกบระบบการจดการคณภาพและความปลอดภย ไดอยางมประสทธผล การจดทาและการควบคม ให
เปนไปตามขอ 4.5
4.5การควบคมเอกสาร
โรงพยาบาลตองจดทาขนตอนการดาเนนงานสาหรบการเกบรกษาและควบคม
เอกสารเพอใหมนใจวาเอกสารมความทนสมยและใชไดตามวตถประสงค โดยอยางนอยตองมการควบคม ดงน
(1) อนมตเอกสารวามความเพยงพอกอนการนาไปใช
(2) ทบทวน ปรบปรงเอกสาร(ถาจาเปน)และอนมตใหม
(3) มนใจวาการเปลยนแปลงและสถานะปจจบนของเอกสารไดมการระบไว
(4) มนใจวามเอกสารตางๆทเกยวของ ณ จดปฏบตงาน
(5) มนใจวาเอกสารยงคงอานไดงายและมการชบงไวอยางชดเจน
(6) มนใจวาเอกสารตางๆ จากภายนอกซงไดรบการพจารณาโดยโรงพยาบาล
แลววามความจาเปนสาหรบการวางแผนและดาเนนการระบบการจดการ
คณภาพและความปลอดภย ไดรบการชบงและมการควบคมการแจกจาย
(7) ปองกนการนาเอกสารลาสมยแลวไปใชโดยไมไดตงใจและมการชบงท
ชดเจนสาหรบเอกสารทยกเลกแลวแตมความจาเปนตองเกบไวใชอางอง
โรงพยาบาลตองจดทาและเกบบนทกตามทกาหนดในขอ 5.3
4.6การควบคมการปฏบตงาน
โรงพยาบาลตองพจารณาถงการปฏบตงานและกจกรรมตางๆทไดชบงไววามความ
จาเปนตองมการดาเนนการเพอการใชงานทไดผล มความพรอมใช เชอถอไดและปลอดภย ทงในภาวะปกต
และภาวะฉกเฉน ซงรวมถงการจดการการเปลยนแปลงตามทกาหนดในขอ 3.1 ดวย
4.7การเตรยมความพรอมและการตอบโตภาวะฉกเฉน
โรงพยาบาลจะตองทาขนตอนการดาเนนงานสาหรบการเตรยมความพรอมและการ
ตอบโตภาวะฉกเฉนโดย
(1) ชบงภาวะฉกเฉนทอาจจะเกดขนได
(2) ตอบโตภาวะฉกเฉนทเกดขน
แนวทางการนามาตรฐานระบบบรการสขภาพสการปฏบต หนา 291
โรงพยาบาล ตองตอบโตภาวะฉกเฉนทเกดขนและปองกนหรอบรรเทาผลเสยหายท
จะเกดขนตามมา
ในการวางแผนตอบโตภาวะฉกเฉน โรงพยาบาลตองพจารณาถงการประสานงานกบ
หนวยงานภายนอกหรอผมสวนไดสวนเสยทงในดานความชวยเหลอและการแจงเหต
โรงพยาบาลตองทดสอบขนตอนการดาเนนงานสาหรบตอบโตภาวะฉกเฉนทใชอยใน
โรงพยาบาล ตามชวงเวลาทกาหนดเมอจาเปนโดยเฉพาะอยางยงภายหลงการทดสอบหรอฝกซอมหรอการเกด
ภาวะฉกเฉน
โรงพยาบาลตองจดทาบนทกตามทกาหนดในขอ 5.3
5. การตรวจสอบและการแกไขปญหา
5.1 การตดตามตรวจสอบและการวดผลการดาเนนการ
องคกรตองจดทาขนตอนการดาเนนงานสาหรบการตดตามตรวจสอบและการวดผล
การดาเนนการอยางสมาเสมอ โดยขนตอนการดาเนนงานตองครอบคลมถง
(1) การวดในเชงคณภาพและปรมาณทเหมาะสมตามความจาเปนของ
โรงพยาบาล
(2) การตดตามตรวจสอบระดบความสาเรจของการบรรลวตถประสงคและ
ประสทธผลของการควบคม
(3) การวดผลการดาเนนการเชงรกจากการตดตามตรวจสอบความสอดคลอง
ในการดาเนนการตามแผนงานการจดการคณภาพและความปลอดภยการ
ควบคมและเกณฑการควบคม
(4) การบนทกขอมลและผลการตดตามตรวจสอบและการวดผลการดาเนนการ
ทเพยงพอตอการนาไปวเคราะหเพอดาเนนการปฏบตการแกไขและ
ปฏบตการปองกน
ในกรณทมการใชเครองมอตรวจวด ตองจดทาขนตอนการดาเนนงานทแสดงถง
(1) ความเหมาะสมของเครองมอทใช
(2) วธการเกบ ตรวจวดและวเคราะหตวอยาง
(3) การดแลรกษาและการซอมบารงอยางเหมาะสม
(4) การสอบเทยบ หรอการทดสอบหรอทงสองอยาง ตามชวงเวลาทกาหนดไว
หรอกอนนาไปใชงาน โดยเทยบกบมาตรฐานทสามารถสอบกลบไปยง
มาตรฐานระดบระหวางประเทศหรอระดบประเทศ ในกรณไมมมาตรฐาน
ดงกลาวใหบนทกวธการสอบเทยบหรอการทดสอบนนไวดวย
โรงพยาบาลตองจดทาจดเกบบนทกตามทกาหนดในขอ 5.3
หนา 292 แนวทางการนามาตรฐานระบบบรการสขภาพสการปฏบต
5.2การประเมนผลการปฏบต
โรงพยาบาลตองจดทาขนตอนการดาเนนงานสาหรบการประเมนผลการปฏบตตาม
กฎหมายและขอกาหนดอนๆตามชวงเวลาทกาหนด เพอแสดงความมงมนในการปฏบตตามกฎหมายและ
ขอกาหนดอนๆ
โรงพยาบาลตองจดเกบบนทกผลการประเมนความสอดคลอง
5.3ขอบกพรอง การแกไขและการปองกน
ควบคมความไมสอดคลองทเกดขนและทมโอกาสจะเกดขนเพอหาแนวทางและ
มาตรการปองกน ในระเบยบปฏบตตองรวมถง
• การระบถงความไมสอดคลองทเกดขนและการแกไขและมาตรการปองกนรวมถงผลกระทบทอาจเกดขน
• การตรวจสอบและกาจดสาเหตของความไมสอดคลองทเกดขนเพอหามาตรการปองกนไมใหเกดอก
• ประเมนความตองการในการปฏบตการแกไขในการปองกนและนามาตรการดงกลาวไปปฏบตเพอปองกนการเกดขอบกพรองขนมาอก
• มการจดบนทกผลการปฏบตการแกไขปองกนทไดดาเนนการ
• ตรวจสอบประสทธภาพของผลการปฏบตการในการกาจดสาเหตของความไมสอดคลองเพอหามาตรการในการปองกนการเกดอก
การปฏบตการแกไขหรอปองกนใดๆ ระบระดบของการแกไข การปองกนเพอกาจดสาเหต
ของปญหาหรอผลกระทบของขอบกพรองทเกดและมโอกาสทจะเกด ตองมการกาหนดระดบของปญหาและ
ผลกระทบ
จะตองมการทบทวนการปฏบตการปรบปรงเปลยนแปลงเอกสารจากผลของการแกไขและ
ปองกนขอบกพรองทเกด
5.4 การจดทาและเกบบนทก
โรงพยาบาลตองจดทาขนตอนการดาเนนงานสาหรบการชบง การรวบรวม การทา
ดชน การจดเกบ การรกษาและการทาลายบนทกการจดการคณภาพและความปลอดภยบนทกตองชดเจน
เขาใจงาย สามารถชบงและสอบกลบไปยงกจกรรมตางๆในการจดการคณภาพและความปลอดภยรวมทงตองม
การเกบรกษาบนทกใหสามารถเรยกมาใชงานไดงาย มการปองกนการเสยหาย การเสอมสภาพหรอการสญ
หายและตองมการกาหนดระยะเวลาในการเกบรกษาเปนหลกฐานเพอแสดงวาเปนไปตามขอกาหนดของ
มาตรฐานน
5.5การตรวจประเมนภายใน
โรงพยาบาลตองมนใจวาการตรวจประเมนภายในตามระบบการจดการคณภาพและ
ความปลอดภย ไดดาเนนการตามชวงเวลาตามแผนทกาหนดไว เพอ
(1) พจารณาวาระบบการจดการคณภาพและความปลอดภย
แนวทางการนามาตรฐานระบบบรการสขภาพสการปฏบต หนา 293
(1.1) สอดคลองตามแผนคณภาพและความปลอดภยทกาหนดไว รวมถง
ขอกาหนดของระบบการจดการคณภาพและความปลอดภยน
(1.2) ไดนาไปปฏบตอยางเหมาะสมและสามารถรกษาระบบไวได
(1.3) มประสทธผลเปนไปตามนโยบายและวตถประสงคของ
โรงพยาบาล
(2) จดเตรยมขอมลผลการตรวจประเมนแกฝายบรหาร
โปรแกรมการตรวจประเมนตองมการวางแผน จดทา มการนาไปปฏบตและรกษาไว
โดยโรงพยาบาลบนพนฐานของผลการประเมนในกจกรรมตางๆของโรงพยาบาลและผลการตรวจประเมนครงท
ผานมา
โรงพยาบาลตองจดทาขนตอนการดาเนนงานเรองการตรวจประเมนภายในเพอระบ
ถง
(1) ความรบผดชอบ ความสามารถและขอกาหนดตางๆของการวางแผนและ
ดาเนนการตรวจประเมนการรายงานผลการตรวจประเมนและการจดเกบ
บนทกทเกยวของ
(2) การกาหนดเกณฑการตรวจประเมน ขอบขาย ความถและวธการตรวจการ
คดเลอกผตรวจประเมนและการดาเนนการตรวจประเมนตองมนใจในการ
ยดถอตามวตถประสงคและมความเปนกลางในกระบวนการตรวจประเมน
โรงพยาบาลตองจดทาเกบบนทกตามทกาหนดในขอ 5.3
6.การทบทวนการจดการ
ผบรหารระดบสงตองทบทวนระบบการจดการคณภาพและความปลอดภย ของ
โรงพยาบาลตามชวงเวลาทวางแผนไวเพอใหมนใจวาระบบยงมความเหมาะสม พอเพยงและมประสทธผลอยาง
ตอเนอง
การทบทวนตองรวมถงการประเมนโอกาสเพอการปรบปรงและความจาเปนในการ
เปลยนแปลงระบบการจดการคณภาพและความปลอดภย รวมทงนโยบายและวตถประสงคคณภาพและความ
ปลอดภย
ขอมลสาหรบการทบทวนการจดการคณภาพและความปลอดภยตองรวมถง
(1) ผลการดาเนนการ
(2) ระดบความสาเรจของการบรรลวตถประสงค
(3) ผลการตรวจประเมนภายในและผลการปฏบตตามกฎหมายและขอกาหนด
อนๆ
(4) การสอสารจากผมสวนไดสวนเสยภายนอกองคกร รวมทงขอรองเรยน
(5) ผลการมสวนรวมและการปรกษา
(6) การตดตามประเมนผลจากการประชมครงทผานมา
หนา 294 แนวทางการนามาตรฐานระบบบรการสขภาพสการปฏบต
(7) การเปลยนแปลงสถานการณ รวมทงการพฒนาของกฎหมายและ
ขอกาหนดอนๆทเกยวของกบ
(8) ขอเสนอแนะเพอการปรบปรง
7.การปรบปรงอยางตอเนอง
ผลทบทวนการจดการตองแสดงความมงมนใหมการปรบปรงอยางตอเนองและตอง
รวมถงการตดสนใจและการดาเนนการใดๆทเกยวของกบการเปลยนแปลงในสงตอไปน
(1) ผลการดาเนนการคณภาพและความปลอดภย
(2) นโยบายและวตถประสงคคณภาพและความปลอดภย
(3) ทรพยากรตางๆทจาเปน
(4) ประเดนอนๆของระบบการจดการคณภาพและความปลอดภย
ผลการทบทวนการจดการตองนาไปสอสารและใหคาปรกษาได
โรงพยาบาลตองจดทาและเกบบนทกตามทกาหนดในขอ 5.4
แนวทางการนามาตรฐานระบบบรการสขภาพสการปฏบต หนา 295
ขอกาหนด
ดานอาคารและสภาพแวดลอมในโรงพยาบาล
ขอบขาย 1. ขอกาหนดดานอาคารและสภาพแวดลอมในโรงพยาบาลน กาหนดขอแนะนาและแนวทาง
ปฏบตเกยวกบการจดทาหรอจดสรางโครงสรางทางกายภาพของอาคารและสภาพแวดลอมใหมองคประกอบทเหมาะสมครบถวนตอการใชงาน ทงสวนตวอาคารและระบบประกอบอาคาร เพอใหเกดความปลอดภยแกบคลากรและผปวย
2. ขอกาหนดดานอาคารและสภาพแวดลอมในโรงพยาบาลน ใชไดกบโรงพยาบาลทกประเภท ทกขนาด
งานสถาปตยกรรม
หมวด 1 บทนยาม
1. อาคาร หมายถง สงปลกสรางถาวรทบคคลอาจเขาไปอยหรอใชสอยได เชน อาคารททาการ โรงพยาบาล สนามกฬา สถานนารองหรอสงปลกสรางอยางอนทมลกษณะทานองเดยวกน และรวมถงสงกอสรางอนๆซงกอสรางขนเพอประโยชนใชสอยสาหรบอาคารนนๆ เชน เสาธง รว ทอระบายนา หอถงนา ถนน ประปา และสงอนๆซงเปนสวนประกอบของตวอาคาร เชน เครองปรบอากาศ ลฟต ครภณฑ ฯลฯ
2. แผนการพฒนา หมายถง การวางแผนพฒนาอยางเปนขนตอน 5 ดาน ไดแก 1) การบรหารจดการ 2) กจกรรมบรการ/ระบบบรหาร 3) บคลากร 4) อปกรณ/เครองมอ 5) โครงสราง/สถานท
3. การวางผง หมายถง การนาสภาพการณในอดตและปจจบนมาทานายความตองการ(ดานการใหบรการ)ในอนาคต การใชเกณฑเชงพนทในการแกปญหาดาน Spatial Function การกาหนดทศทางการพฒนาจากศกยภาพและขอจากด
4. ผงหลก หมายถง การวางแผนดานอาคารสถานทและสภาพแวดลอมอยางเปนขนตอน มพนทใชสอยทเหมาะสมตอกจกรรม มความสมพนธระหวางกจกรรมทด มการจดกลมกจกรรมหรอความสมพนธของกจกรรมอยางเหมาะสม และมการใชทดนอยางมประสทธภาพ
5. ทางเขา-ออก หมายถง จดควบคมและชองทางสญจรเขา-ออก สาหรบยานพาหนะและผสญจร โดยมความกวางทเหมาะสม และมสงอานวยสะดวกทปลอดภยครบถวน
6. ถนนภายในโรงพยาบาล หมายถง ถนนทจดเตรยมไวเพออานวยความสะดวกในการเขาถง (Accessibility)ทงสาหรบผมารบบรการและเจาหนาทผใหบรการในการเดนทางดวยยานพาหนะจากทพกอาศยหรอสถาน ทอนๆ ไปยงหนวยบรการหรออาคารตางๆ ซงตงอยภายในโรงพยาบาล นอกจากนถนนภายในโรงพยาบาลควรมความปลอดภยตอการใชงานของผขบขยานพาหนะ
หนา 296 แนวทางการนามาตรฐานระบบบรการสขภาพสการปฏบต
7. ทางเดนเทา หมายถง ทางเดนทจดเตรยมไวเพออานวยความสะดวกในการเขาถง (Accessibility) ทงสาหรบผมารบบรการและเจาหนาทผใหบรการในการเดนทางดวยเทาจากทางเขา ทางออกหลกของโรงพยาบาลซงเชอมตอกบทางเทาสาธารณะภายนอกโรงพยาบาล ไปยงหนวยบรการหรออาคารตางๆ ซงตงอยภายในโรงพยาบาล นอก จากนทางเดนเทาภายในโรงพยาบาลควรมความปลอดภยตอการใชงานของผเดนเทา
8. ทางเดนเชอม หมายถง ทางเดนระหวางอาคารมเพออานวยความสะดวกสาหรบผรบบรการในทกหนวยบรการของโรงพยาบาล
9. ทางลาด หมายถง มระดบพนอาคารมความตางระดบกนมากกวา 2 เซนตเมตร จะตองทาทางลาดเพออานวยความสะดวกใหกบผรบบการ
10. ทจอดรถ หมายถง บรเวณทจดไวเพอจอดรถสาหรบผมารบบรการ และเจาหนาท เชน ลานจอดรถไมมหลงคาคลม โรงจอดรถทมหลงคาคลม ทจอดรถภายในอาคาร เปนตน
11. บรเวณรบ-สงผปวยดานหนาอาคาร หมายถง บรเวณดานหนาอาคาร ทจดไวสาหรบใหรถยนต และรถฉกเฉน สามารถรบ-สงผปวยไดอยางสะดวก รวดเรว
12. หองนา หองสวมหมายถงหองทจดเตรยมไวสาหรบผปวยญาตผปวยหรอผมารบบรการ ไดใชเพอทาภารกจสวนตว โดยแยกประเภท ชาย หญง และผพการหรอคนชรา
13. บนได หมายถงเสนทางสญจรระหวางพนตางระดบ หรอระหวางชนของอาคารในแนวดงโดยมลกษณะทางสญจรเปนขน ประกอบดวยลกตง และลกนอน
14. ทางหนไฟหมายถงเสนทางหรอบนได ทกาหนดใหเปนทางสญจรออกจากอาคาร หรอในททสามารถขอความชวยเหลอได ในกรณเกดเพลงไหม มคณสมบตและขอกาหนดตามกฎหมาย
หมวด 2
แผนการพฒนาและการวางผงโรงพยาบาลดานอาคารและสภาพแวดลอม 1. มการวางแผนการพฒนาดานอาคารและสภาพแวดลอมอยางเปนระบบ 2. มการปรบปรงผงบรเวณใหสอดคลองกบสภาพการณปจจบนอยางสมาเสมอ 3. มการดาเนนการตามแผนและประเมนผลอยางเปนระบบและตอเนอง 4. มการวางผงทสอดคลองกบเกณฑการประเมนผลกระทบสงแวดลอมและมาตรฐาน
โรงพยาบาลและบรการสขภาพ(HA)
หมวด 3 ทางเขา-ออกโรงพยาบาล
1. มการกาหนดตาแหนงทปลอดภย 2. มการมองเหนไดทชดเจน 3. มการแบงชองทางสาหรบยานพาหนะและผสญจรอยางปลอดภย 4. ชองเดนรถทางเดยว มความกวางไมนอยกวา 3.50 เมตร1 5. ชองเดนรถสองทาง มความกวางไมนอยกวา 6.00 เมตร2
1ขอกาหนดตามมาตรฐาน
2ขอกาหนดตามมาตรฐาน
แนวทางการนามาตรฐานระบบบรการสขภาพสการปฏบต หนา 297
หมวด 4 การเขาถงแผนก/สวนบรการของโรงพยาบาล
มการเขาถงอาคาร/แผนกผปวยฉกเฉนไดสะดวกและรวดเรวกวาอาคาร/แผนกผปวยนอก มการเขาถงอาคาร/แผนกผปวยนอกไดสะดวก
หมวด 5
ปายนาทางปายจราจรปายชอโรงพยาบาลปายอาคาร 1. มปายนาทางบอกทศทางและระยะทางสโรงพยาบาลซงทาดวยวสดทคงทนถาวรมขนาดท
เหมาะสมตดตงรมถนนสาธารณะสายหลกเปนระยะตามความเหมาะสมกอนถงโรงพยาบาลในตาแหนงทมองเหนไดชดเจนทงในเวลากลางวนและเวลากลางคน
2. มปายชอโรงพยาบาลปายชออาคาร ทจาเปนตอการใหบรการซงทาดวยวสด ทคงทนถาวร มขนาดเหมาะสมตดตงอยางมนคงแขงแรงในตาแหนงทสามารถมองเหนไดชดเจนทงในเวลากลางวนและเวลากลางคน
3. มปายจราจรภายในโรงพยาบาลซงทาดวยวสดทคงทนถาวรมขนาดทเหมาะสม ตดตงรมถนนภายในโรงพยาบาลณตาแหนงทเหมาะสมและมองเหนไดชดเจนทงในเวลากลางวนและเวลากลางคน
4. ปายนาทาง ปายจราจรภายในโรงพยาบาล ใหเปนไปตามมาตรฐานของกรมทางหลวง
หมวด 6 ถนนภายในโรงพยาบาล
ถนนภายในโรงพยาบาลตามมาตรฐานทกาหนดในคมอน ควรมลกษณะตามขอกาหนดทวไปดงตอไปน
1. กอสรางดวยวสดทคงทนถาวร สามารถรองรบนาหนกของยานพาหนะและแรงกระทาจากการสญจรไดด
2. พนผวโดยทวไปมความเรยบรอย สมาเสมอ ไมมหลมบอทอาจทาใหเกดอนตรายได 3. มการระบายนาฝนไดด ไมมนาทวมขงในภาวะปกต 4. มดวงโคมใหแสงสวางในเวลาคาคนเปนระยะอยางทวถงและเหมาะสม 5. รศมวงเลยวโดยทวไปของถนนมขนาดเหมาะสม สะดวกตอการหมนพวงมาลยขณะเลยว 6. บรเวณจดตดของถนนปราศจากสงบดบงสายตาของผขบขยานพาหนะ สามารถมองเหน
ยานพาหนะทสญจรมาจากทศทางอนๆ ไดด ในกรณทจดตดของถนนมสงบดบงสายตาตองมมาตรการเสรมความปลอดภยเชน ตดตงกระจกโคงสะทอนภาพ หรอมเจาหนาทกากบการจราจร
7. บรเวณจดตดของถนนมปายบอกทางไปยงหนวยบรการหรออาคารตางๆ ชดเจน ตดตงในตาแหนงทมองเหนไดทงในเวลากลางวนและเวลากลางคน
หนา 298 แนวทางการนามาตรฐานระบบบรการสขภาพสการปฏบต
8. มความกวางทเหมาะสมกบการสญจรภายใน กลาวคอ กรณเดนรถทางเดยว ถนนตองมพนผวจราจร (ไมรวมรางระบายนา) กวางไมนอยกวา 3.50 เมตร 3 และสาหรบกรณเดนรถสวนทางกน ถนนตองมพนผวจราจร (ไมรวมรางระบายนา) กวางไมนอยกวา 6.00 เมตร4
หมวด 7 ทางเดนเทา
ทางเดนเทาตามมาตรฐานควรมลกษณะตามขอกาหนดทวไปดงตอไปน 1. มการแบงขอบเขตของทางเดนเทาออกจากเสนทางจราจรของยานพาหนะอยางชดเจน ตงแต
ทางเขา-ออกหลกของโรงพยาบาล ซงเชอมตอกบทางเทาสาธารณะภายนอกโรงพยาบาล ไปยงหนวยบรการหรออาคารตางๆ ซงตงอยภายในโรงพยาบาล ดวยวธการทเหมาะสม สามารถอานวยความสะดวกตอการใชงานและมความปลอดภยตอผใชทางเดนเทา
2. กอสรางดวยวสดทคงทนถาวร มความมนคง แขงแรง สามารถรองรบนาหนกของผเดนเทาทมนาหนกตวมากๆ ได
3. มพนผวทเรยบรอย ไดระดบ และไมลน 4. มการระบายนาฝนไดด ไมมนาทวมขงในภาวะปกต 5. มดวงโคมใหแสงสวางในเวลาคาคนเปนระยะอยางทวถงและเหมาะสม 6. มความกวางของทางเดนเทาไมนอยกวา 1.50 เมตร5 ตลอดเสนทาง 7. ไมมสงกดขวางอยในพนทซงเปนแนวเสนทางเดนเทา 6 กรณจาเปนตองตดตงสงอานวยความ
สะดวกประกอบทางเดนเทา เชน มานง โคมไฟ ฯลฯ จะตองเตรยมพนทสาหรบตดตงสงอานวยความสะดวกเหลานนไวใหพนจากแนวเสนทางเดนเทา
8. ในจดทเปนทางขามถนนและมความตางระดบ จะตองทาทางลาดเอยงใหสามารถนาเกาอลอ (Wheelchair) ผานไดโดยสะดวก รวมทงตองจดใหมปายเตอนผขบขยานพาหนะวาเปนทางขามสาหรบผเดนเทา
หมวด 8 ทางเดนเชอมระหวางอาคารสาหรบผปวย
1. มความกวางไมนอยกวา 2.50 เมตร เพอสะดวกตอการเขนเปลนอนผปวย สามารถสวนทางกนไดและไมมสงกดขวางทเปนอปสรรคตอการสญจร
2. มผวทางเดนจะตองคงทนถาวร ชนดเรยบ ไมลน ไมมนาขง สามารถระบายนาไดอยางด 3. มการตดตงผนงหรอราวกนตกตองมความสงไมนอยกวา 0.80 เมตร แตไมเกน 0.90 เมตร
ทาจากวสดทมความคงทนถาวร อยางมนคงแขงแรง 4. มหลงคาหรอสงปกคลมทสามารถปองกนแดดและฝนใหผใชไดเปนอยางด 5. มระบบใหแสงสวางในเวลากลางคนในตาแหนงทเหมาะสมและเพยงพอกบการใชงาน 6. ในกรณทางเดนเชอมมพนตางระดบกนตองมความลาดชนไมเกน 1:12
3ขอกาหนดตามมาตรฐาน
4ขอกาหนดตามมาตรฐาน
5ขอกาหนดตามกฎหมาย
6ขอกาหนดตามมาตรฐาน
แนวทางการนามาตรฐานระบบบรการสขภาพสการปฏบต หนา 299
หมวด 9 ทางลาดสาหรบผปวย
1. มความกวางไมนอยกวา 1.50 เมตร7 เพอสะดวกตอการเขนเปลนอนผปวย 2. มความลาดชนไมเกน 1:128 สามารถเขนรถนงหรอเปลนอนผปวยไดสะดวกและปลอดภย 3. มผวจะตองคงทน เรยบไมลนและไมมนาขงสามารถระบายนาไดด 4. มการตดตงราวมอจบ ควรมความสง0.80-0.90 เมตร และมการตดตงราวจบ อยางมนคง
แขงแรง 5. มหลงคาหรอสงปกคลมทสามารถปองกนแดดและฝนใหผใชไดเปนอยางด 6. มระบบใหแสงสวางในเวลากลางคนในตาแหนงทเหมาะสมและเพยงพอกบการใชงาน 7. มยกขอบกนลอตกสงจากพนไมนอย 10 ซม.
หมวด 10
ทจอดรถยนตและรถจกรยานยนต
1. มพนผวถาวร เชน ผวลาดยาง หรอผวคอนกรต เปนตน 2. มการตเสนแบงแยกบรเวณจอดรถยนต และจอดจกรยานยนต ออกจากแนวทางวงของรถ
รวมทงแสดงเครองหมายบอกทศทางอยางชดเจน 3. มทจอดรถอยางเพยงพอ และมทจอดรถสาหรบผพการทอยใกลทางเขาอาคารพรอมปายหรอ
เครองหมายแสดงอยางชดเจน จานวนและขนาดของทจอดรถตามทกฎหมาย กาหนด 4. บรเวณทจอดรถ มระบบแสงสวางในเวลากลางคนอยางเหมาะสมและเพยงพอ 5. มระบบระบายนาฝน ทเหมาะสมและมประสทธภาพ
หมวด 11
บรเวณรบ-สงผปวยหนาอาคาร
1. มบรเวณจอดรถชวคราวสาหรบรบ-สงผปวยดานหนาอาคาร จะตองอยใกลกบทางเขาหลกของแผนกผปวยนอก และแผนกอบตเหตและฉกเฉน มความกวางไมนอยกวา 6. 00 เมตร และมความยาวไมนอยกวา 16.00 เมตร ( เมอมรถยนตจอดรบ-สงผปวยอย จะตองมระยะทรถคนอนสามารถผานไปไดอยางสะดวก) พรอมทงมหลงคาคลมเพอปองกนแดดฝนไดด รวมทงปราศจากสงกดขวางทเปนอปสรรคในการเคลอนยายผปวย
2. พนบรเวณรบ-สงผปวย ตองเปนพนผวถาวร เรยบแตไมลน สามารถทาความสะอาดไดงาย 3. ระดบพนบรเวณรบ-สงผปวย ตองอยในระดบเดยวกบผวจราจร กรณทจาเปนตองตางระดบ
กนใหทาทางลาดตามทกฎหมายกาหนด 4. ลาดทมความลาดเอยงทเหมาะสม เพอความสะดวกตอผใชเกาอเขน (Wheel chair) และเปล
นอน (Stretcher) เปนตน
7ขอกาหนดตามกฎหมาย
8ขอกาหนดตามกฎหมาย
หนา 300 แนวทางการนามาตรฐานระบบบรการสขภาพสการปฏบต
5. บรเวณทางเขาหลกของอาคารและบรเวณจอดเกาอเขน ( Wheel chair) และเปลนอน (Stretcher) ตองมพนทกวางขวางเพยงพอ เหมาะสมกบปรมาณผมารบบรการ รวมทงตองมหลงคาคลมเพอปองกนแดดฝนไดด ปราศจากสงกดขวางทเปนอปสรรคในการเคลอนยายผปวย
6. มการตดตงระบบไฟฟาแสงสวาง สาหรบเวลากลางคนอยางเพยงพอ มความมนคงแขงแรงและอยในสภาพทพรอมใชงาน
หมวด 12
หองนา-สวมสาหรบผรบบรการ
1. มหองนา หองสวมแยกชาย-หญง ทกชนของอาคาร โดยประกอบดวยสขภณฑทมจานวนเพยง พอตอการใชงาน โดยเปนไปตามกฎกระทรวงฉบบท 63 (พ.ศ.2551) ออกตามความในพระราชบญญตควบคมอาคาร พ.ศ.2522
2. พนและผนงทาดวยวสดททาความสะอาดไดงาย ไมควรมซอกมมหรอรอยตอวสดมากเพราะจะทาใหเปนทสะสมของเชอโรคและคราบสกปรก วสดปพนตองมผวหนาชนดดาน เพอลดความเสยงในการเกดอนตรายจากการลนลม
3. มสขภณฑและอปกรณประกอบทเหมาะสมและจาเปนตอการใชงาน ตดตงในตาแหนงทสะดวกตอการใช อยในสภาพมนคงแขงแรง,เรยบรอย
4. ระดบพนหองนาตองมการปรบความลาดเอยงเพอระบายนาไดอยางมประสทธภาพ ไมทาใหนาขงได
5. มระบบระบายอากาศทดเพอไมใหหองอบชนอนเปนสาเหตของการเกดกลน และลดการเจรญเตบโตของเชอโรคดวย
6. หองนา หองสวมสาหรบผพการหรอทพพลภาพและคนชรา ใหเปนไปตามรายละเอยดในกฎกระทรวงเรองกาหนดสงอานวยความสะดวกในอาคารสาหรบผพการหรอทพพลภาพและคนชรา พ.ศ.2548 (หมวด 7 หองสวม)9
หมวด 13 บนไดหนไฟ
1. จะตองมผวพนททาดวยวสดทนไฟ ผนงและราวบนไดอยในสภาพมนคงแขงแรง สะดวกตอการรกษาความสะอาด โดยเปนไปตามกฎกระทรวงฉบบท 55 (พ.ศ.2543)
2. มความกวางทสะดวกตอการสญจร โดยบนไดและชานพกกวางไมนอยกวา 1.50 เมตร และไมมสงใดกดขวาง
3.มปายบอกชนอาคารทเหนไดชดเจน พรอมตดตงระบบแสงสวางเพอใหมองเหนไดชดเจน พนทภายในชองบนไดมการตดตงดวงโคมทใหความสวางในเวลากลางคนไดอยางเหมาะสม
เพยงพอ มการตดตงดวงโคมสองสวางฉกเฉนซงทางานโดยใชพลงงานจากแบตเตอรหรอระบบไฟฟาสารอง มปายไฟบอกทางเขา-ออกทสวางตลอดเวลา10
9ขอกาหนดตามกฎหมาย
10ขอกาหนดตามกฎหมาย
แนวทางการนามาตรฐานระบบบรการสขภาพสการปฏบต หนา 301
4. ตองมชองเปดเพอระบายควนโดยวธธรรมชาตสภายนอก (กรณมผนงทบโดยรอบทง 4 ดาน จะตองมระบบระบายควนโดยวธทางกล)11
5. ประตหนไฟตองมความกวางไมนอยกวา 90 ซม. สงไมนอยกวา 2 ม. ทาดวยวสดทนไฟ พรอมทงตดตงอปกรณบงคบบานใหปดเองไดเพอปองกนควนและเปลวไฟเขาสชองบนได12
6. บนไดทจดใหกบผพการหรอทพพลภาพและคนชรา ใหเปนไปตามรายละเอยดในกฎกระทรวงเรองกาหนดสงอานวยความสะดวกในอาคารสาหรบผพการหรอทพพลภาพและคนชรา พ.ศ.2548 (หมวด 3 บนได)13
งานมณฑนศลป หมวด 1 บททวไป
แนวทางการออกแบบตกแตงภายในของโรงพยาบาล ควรจะเนนความเรยบงาย เพอใหสามารถดแลรกษาความสะอาดไดด อนเปนหวใจของสถานบรการสขภาพ และมสสนทสวางสดใสเพอทจะชวยลดความเครยดของผปวยซงจะมมากกวาคนทวไปในความกงวลถงโรคภยทเปน ไมควรใชสจดจาน หรอรปแบบเฟอรนเจอรทลวดลายมาก และควรเปนไปตามขอกาหนดตอไปน
1. มการจดแบงพนทอยางเหมาะสม มทพกคอยของผใชบรการ มการจดวางเฟอรนเจอรทเปนระเบยบไมกดขวางทางสญจรหรอการเคลอนยายผปวย และสะดวกตอการใชงาน
2. มเฟอรนเจอรทอยในสภาพด จานวนเพยงพอตอการใชงานทงของผใหบรการและรบบรการ 3. งานตกแตงภายในและเฟอรนเจอร ไมควรมมมแหลมคม ไมเสยงตออนตรายตอผใชงานและ
เปนวสดผวเรยบทาความสะอาดงาย 4. อางลางมอสาหรบแพทย หรอเจาหนาทแผนกตาง ๆ ไมควรใชปะปนกบอางเทสารและสง
สกปรกกอกนาควรใชกอกนาชนดไมใชมอหมน (กอกนาชนดกานปดดวยขอศอก หรอเปนแบบเซนเซอร) 5. เคานเตอรสาหรบพยาบาลเฝาระวงสงเกตการณ TOP เคานเตอรไมควรสงเกน 90 ซม. จาก
พนเพอไมใหบงสายตาในขณะเฝาดคนไข 6. มปายตดหนาหอง หรอหนาแผนกบรการในตาแหนงทสามารถมองเหนไดอยางชดเจน
หมวด 2 แผนกผปวยนอก
1. หองตรวจ มโตะตรวจพรอมเกาอแพทย เกาอผปวยทมาตรวจ และเตยงตรวจ 2. หองตรวจ มอางลางมอ สาหรบแพทยและเจาหนาทอยางนอย 2 หองตรวจตอ 1 อาง
หมวด 3 แผนกอบตเหตและฉกเฉน
1. มโตะหรอเคานเตอรพยาบาลสาหรบตดตอ และเฝาระวงสงเกตการณผปวย 2. มตหรอชน เกบอปกรณ ยา และเวชภณฑ ทเปนสดสวน
11ขอกาหนดตามกฎหมาย
12ขอกาหนดตามกฎหมาย
13ขอกาหนดตามกฎหมาย
หนา 302 แนวทางการนามาตรฐานระบบบรการสขภาพสการปฏบต
3. มอางลางมอสาหรบแพทย และเจาหนาท 4. ทเตยงผปวยมมานรดกนระหวางเตยงผปวยเพอบงสายตาและเพอความเปนสวนตวของผปวย
หมวด 4 แผนกผปวยหนก
1. มโตะหรอเคานเตอรพยาบาลสาหรบเฝาระวงสงเกตการณผปวย 2. มตหรอชน เกบอปกรณ ยา และเวชภณฑ ทเปนสดสวน 3. มบรเวณอางลางมอสาหรบแพทย และเจาหนาท 4. มบรเวณลางมอสาหรบผมาเยยมผปวย (อาจใชเปนเจลแอลกอฮอลสาหรบลางมอ) 5. บรเวณตงเตยงผปวย ควรมระยะหางระหวางเตยงไมนอยกวา 2 เมตรเพอใหสามารถวาง
อปกรณชวยชวต และสะดวกในการปฏบตงานของเจาหนาท 6. ทเตยงผปวยมมานรดกนระหวางเตยงผปวยเพอบงสายตาและเพอความเปนสวนตวของผปวย
หมวด 5 แผนกผปวยใน
1. มโตะหรอเคานเตอรพยาบาลสาหรบเฝาระวงสงเกตการณผปวย 2. มตหรอชนเกบอปกรณ ยา และเวชภณฑ ทเปนสดสวน 3. บรเวณเตยงผปวย ควรมแสงธรรมชาตสองเขามาภายในหองไดบาง 4. บรเวณตงเตยงผปวย ควรมระยะระหวางเตยงไมนอยกวา 1 เมตร และสามารถนาเปลเขนเขา
เทยบเตยงผปวยไดโดยสะดวก 5. ทเตยงผปวยมมานรดกนระหวางเตยงผปวยเพอบงสายตาและเพอความเปนสวนตวของผปวย
หมวด 6 แผนกผาตด
1. มตหรอชนเกบอปกรณ ยา และเวชภณฑ ทเปนสดสวน แยกตเกบเครองมอ เกบของสะอาดโดยเฉพาะ
2. มอางฟอกมอตดกบหองผาตดอยางนอย 2 อางตอ 1 หองผาตด และกอกนาควรใชกอกนาชนดไมใชมอสมผส เชน กอกนาแบบใชเขาดนเปด-ปดนา หรอ เปนแบบเซนเซอร
3. ชนวางผาสะอาดภายในบรเวณหองผาตด ควรเปนวสดทไมดดหรอเกบความชน เชน สเตนเลส เพอปองกนการเกดเชอรา
หมวด 7 แผนกทนตกรรม
1. มตหรอชน เกบอปกรณ ยา และเวชภณฑ ทเปนสดสวน 2. ภายในหองทาฟนควรมอางลางมอ สาหรบ ทนตแพทยและเจาหนาทโดยไมใชปะปนกบอาง
ลางเครองมอ 3. ประตเขาหองทาฟนควรกวางพอทจะใหเปลเขนผปวย และเกาอลอเขน ผานเขา-ออกได
สะดวก
แนวทางการนามาตรฐานระบบบรการสขภาพสการปฏบต หนา 303
4. ทศทางประตเขาหองทาฟน และการวางแปลนหองทาฟน ควรใหผปวยทนงเกาอลอเขนเขาถงทางดานขวาของเตยงทาฟน (ดานทไมมอางบวนปาก) ไดโดยตรง เพออานวยความสะดวกใหกบผปวย ผพการ และคนชรา
หมวด 8 แผนกเภสชกรรม
1. มตหรอชนเกบยา เวชภณฑ ทเปนสดสวน และมตแยกเกบยาเสพตดใหโทษและวตถออกฤทธตอจตประสาท ทมกญแจปดอยางมประสทธภาพ
2. โตะจดยา TOP โตะควรเปนวสดผวเรยบ งายแกการทาความสะอาดและไมดดซบความชน 3. แผนกเภสชกรรม มสถานท และโตะสาหรบเตรยมยา – ผสมยา แยกเปนสดสวนจากทจดยา 4. ควรมอางลางมออยใกลบรเวณทเตรยมยา-ผสมยา 5. มพนทและเฟอรนเจอรในการใหคาปรกษาเรองยา หรอใหขอมลดานยาแกผปวย
หมวด 9 แผนกรงสวนจฉย
1. มปายคาเตอน“ผปวยมครรภโปรดแจงเจาหนาททราบ” 2. มปายสญลกษณตามแบบมาตรฐานแสดงเขตรงสในระดบสายตา 3. มบรเวณ หองเปลยนเสอผาและตลอคเกอร สาหรบผใชบรการเปนสดสวนและมดชด
หมวด 10 แผนกพยาธวทยาคลนก
1. มเคานเตอรรบ-สง เอกสาร ตวอยางสงสงตรวจ แยกจากสวนหองปฏบตการ 2. มสถานทและเฟอรนเจอรสาหรบทางานดานธรการของแผนกและเกบเอกสารแยกเปนสดสวน
จากหองปฏบตการ 3. มสถานทและเฟอรนเจอรหอง PANTRY หองพกผอนเจาหนาท แยกเปนสดสวนออกจากหอง
ปฏบตการ 4. มหองลางเครองมอ และชดอางลางเครองมอ หลอดทดลอง แยกเปนสดสวนออกจาก
หองปฏบตการและควรมการระบายอากาศทด 5. ชดอางลางเครองมอ หลอดทดลอง ควรเปนชดโตะและอางสเตนเลสชนดทนกรด-ดาง เพอ
ปองกนหลอดแกวทดลองตกแตกหากเปนอางเซรามค 6. วสดทใชทา Work Top โตะปฏบตการ ควรเปนวสดทผวเรยบ ไมมรพรนทาความสะอาดงาย
ทนตอสภาพ กรด-ดาง ไดดพอสมควร และไมดดความชน 7. เกาอสาหรบผมารบบรการนงเจาะเลอดควรมความมนคงแขงแรง และมทาวแขนสาหรบพยง
ตวหากผมารบบรการมอาการจะเปนลม
หมวด 11 แผนกไตเทยม
1. มสถานทและเฟอรนเจอรสาหรบพกคอยของญาตผปวย โดยแยกเปนสดสวนตางหากจากบรเวณสวนของผปวย
หนา 304 แนวทางการนามาตรฐานระบบบรการสขภาพสการปฏบต
2. บรเวณตงเตยงผปวย มระยะหางระหวางเตยงไมนอยกวา 1.10 เมตรและความกวางของทางเดนระหวางปลายเตยง ของสองฝากเตยงไมนอยกวา 2 เมตร
3. มโตะ หรอเคานเตอรพยาบาลสาหรบเฝาระวงสงเกตการณผปวย 4. มตหรอชนเกบอปกรณ ยา และเวชภณฑ ทเปนสดสวน 5. มอางลางมอสาหรบเจาหนาท
งานภมทศน หมวด 1 บททวไป
งานดานภมทศนและงานดานภมสถาปตยกรรม เปนงานทรบผดชอบในการจดแบงการใชพนทวางภายนอกอาคารใหใชงานไดและเกดความสวยงาม ทคานงถงสงแวดลอมมาใชใหมความเหมาะสมกบการพฒนาคณภาพของโรงพยาบาล และเปนแนวทางในการปรบปรงการบรหารจดการภมทศนและสภาพแวดลอมทดสามารถแบงเปน 2 ประเภท ดงน
1. องคประกอบดานกายภาพ 1.1 องคประกอบโครงสรางพนฐาน ( General Infrastructure) ประกอบดวย Green Design
การประหยดพลงงานและงบประมาณ เปนมตรกบสงแวดลอมทสาคญ ไดแก 1. ถนน - ทางเดน ทางเทา 2. ทางลาด - บนได 3. ลานจอดรถ - ลานอเนกประสงค 4. ระบบการระบายนาฝน - ระบบระบายนาเสย 5. ระบบสองสวาง - ระบบประปา 6. การจดการขยะมลฝอยและสงปฎกล 7. ระบบการใหนาพชพรรณ
1) ถนนภายใน เชอมโยงพนทตาง ๆ ประกอบดวย ถนนหลก ถนนรอง เชน ถนนหนาโรงพยาบาล ถนนเชอมโยงอาคารตาง ๆ และถนนบรเวณยานพกอาศยของบคลากร ซงสามารถนาหลกการพนทสเขยวเขามาใช เพอเพมพนทสเขยวใหมากขน มความสะอาด รมรน สวยงาม มการใชพชพรรณเปนสวนประกอบ มองคประกอบเรองการลดการระบายนา เชน พนผวซมนา ( porous pavement)
2) ทางเดนเทา ทางเทา หมายถง ทางเชอมโยงโดยการสญจร ทางเดน ในสวนอาจยกระดบขนมาจากผวดน เพอปองกนนาทวมขง
3) บรเวณลานจอดรถ ออกแบบใหมความรมรนและมบรรยากาศจากดอกของตนไมทปลก เชน ตนแคนา ปบ ประด เปนตน
4) การระบายนาฝน เปนการจดทาและกอสรางระบบทสามารถระบายนาออกไปไดอยางมประสทธภาพ มการออกแบบโดยหลกการ Water Sensitive Design (WSD) ใหมพนทซมนาไดจะชวยลดภาระการไหลลงทอระบายนา
แนวทางการนามาตรฐานระบบบรการสขภาพสการปฏบต หนา 305
6) ระบบสองสวาง ไฟประดบ การเลอกใช เสา ดวงโคมไดอยางเหมาะสม ใชบอกทศทางของเสนทางเดนในสวน เพอความสวยงามและความปลอดภย การนาแสงธรรมชาตเชามาใชในอาคารและชวยลดการใชแสงประดษฐ
7)การจดการขยะและสงปฏกล มแนวทางปฏบตเกยวกบ การคดแยกขยะ การจดหาภาชนะรองรบขยะและรถขยะเกบรวบรวมและขนสงขยะ ขอปฏบตในการกาจดขยะแตละระบบและมการสนบสนน สงเสรม การมสวนรวมในการคดแยกขยะและสรางจตสานกใหบคคลากรโดยคานงถงผลกระทบทเกดขนตอชมชน
8)ระบบการใหนาพชพรรณการเกบนาสารองไวใช และการใหนากบพชอยางมประสทธภาพเหมาะสมกบสภาพภมทศนบรเวณนน ๆ แกการเจรญเตบโตของพช
1.2 ดานภมทศน ใชหลกการพนทสเขยว (Water Sensitive Design) ดงน 1) Hardscape หมายถง งานภมทศนทเกยวของกบการกอสราง การใชวสดตกแตงสวน
ไดแก 8. กาแพงกนเสยง 9. วสดปพน การปพนผวซมนา เชน บลอคปหญา 10. อปกรณประกอบถนน 11. สระนา นาพ นาตก 12. ระบบปาย เชน ปายบอกทาง ปายเตอนระวง ปายสอความหมาย - ปายหลก ปายชอพรรณไม เปนตน - เกาอสนาม ศาลา มานง ถงขยะ ฯลฯ - บรเวณพกผอนหยอนใจ มพนทรองรบเพยงพอตอผใชบรการ มความรมรน
สวยงาม สงบ มการออกแบบพนทใชงานทเหมาะสมกบผใชในแตละวย - บรเวณพกผอนไมตงอยในมมอบสายตา ควรมอากาศถายเททด และมการดแล
รกษาความสะอาดเปนอยางด - การเลอกใชพชพรรณมความเหมาะสมตามประโยชนใชสอยของแตละพนท
ดแลรกษางาย ควรเลอกใชพชพรรณทมอยในทองถน รวมทงนามาใชประโยชนไดดานความรและการบาบดรกษา เชน สมนไพร
2)Softscape หมายถง ภมทศนพนออน ใชหลกการออกแบบพชพรรณ ประโยชนใชสอย สนทรยภาพและความงาม ประกอบดวย การใชพชพรรณ ไดแก ไมยนตน ไมพม ไมคลมดนและหญา ไมนา ไมเลอย
3) รปแบบสวน สวนทกแหงใหความสาคญ แตละวย เชน เดก คนชราและคนพการ ซงรปแบบ สวนตาง ๆ มดงน
1. สวนสมนไพร 2. สวนพฤกษศาสตร 3. สวนผกปลอดสารพษ 4. สวนสขภาพ 5. สวนสาหรบเดก คนชรา 6. สวนแนวตง
หนา 306 แนวทางการนามาตรฐานระบบบรการสขภาพสการปฏบต
2.องคประกอบดานการบรหารจดการ ( การดแลรกษา) การดแลรกษาสวน ( Maintenance) ไดแก การวางแผนทางานดานการดแลรกษาอยางเปน
ระบบ เชน ทะเบยนวสดอปกรณ ตารางเวลา ทะเทยนเอกสารมาตรฐาน บนทกการทางาน ฯลฯการดแลรกษาสวนสามารถแบงออกไดดงน
13. การตดแตงพรรณไม 14. การใหนาและปย 15. การบารงรกษาสนามหญา 16. การจดการวชพช 17. การพรวนดน 18. การปองกนกาจดศตรพช 19. การดแลรกษาสระนา คคลอง รางระบายนา 20. การทาความสะอาดพนท และการใชพนผวถนน 21. การปรบปรงสวน
1)การตดแตงพรรณไมเพอใหไดทรงพมตามความตองการและยงชวยเพมการออกดอกในตนไมบางชนดดวย ตนไมทมขนาดใหญเกนไปจะสงผลใหขาดความแขงแรง รปทรงและขนาดทเหมาะสม ประโยชนทไดรบและวตถประสงคในการตดแตงตนไมมหลายประการ เชน เพอใหทรงพมบางและโปรงขน ทาใหแสง ลมและความชนสามารถพดผานสะดวก เพอซอมแซมลกษณะของทรงพม จากกงกานหกทาใหปองกนโรคเขาทางบาดแผลนน ๆ เปนตน
2)การใหนาและปย การใหนาการจดหาแหลงนา ประเภทของแหลงนา คณภาพนา ปรมาณและ
ความถในการรดนา วธการรดนา ควรใหเหมาะสมกบขนาดของตนไม ไมควรใหนาตอนแดดจด เพราะอาจทาใหใบไหมไดเปนจด ๆ โดยเฉพาะพวกไมใบ
การใหปย ประเภทของปยแบงเปน 2 ประเภท คอ ปยคอกหรอปยอนทรยและปยเคมวธการใหปยทถกตอง
22. ตนไมขนาดใหญ อยกลางสนามหญา การใหโดยไมทาใหสนามหญาเสยหาย จะใชวธเจาะหลมกวางประมาณ 5-10 ซม. ลก 30-50 ซม.เปนวงกลมรอบ ๆ รมทรงพม ใสปยแลวกลบดน หากเปนสวนทวไป ขดเปนรองรปตวว ลกประมาณ 10-15 ซม. วงกลมรอบ ๆ รมทรงพม ใสปยเคมรวมกบปยอนทรย เพอทาใหสภาพดนดอยเสมอ
23. ชวงเวลาใหปย ควรมแสง เชน เวลาเชา ประมาณ 9.00-11.00 น. เนองจากแสงแดดจะใหพลงงานแกพช ทาใหรากดดปยขนมาสรางความเจรญเตบโตแกตนไมไดด
24. ศกษาการใชสมนไพรสกดจากธรรมชาต 3) การบารงรกษาสนามหญามขนตอนทตองปฏบตอยางสมาเสมอ เชน การตดหญา การ
ใหนา การใหปยและการปองกนกาจดศตรพช
แนวทางการนามาตรฐานระบบบรการสขภาพสการปฏบต หนา 307
- ควรตดหญาประมาณ 10-15 วนตอครง การตดหญาออกไมเกน 1 ใน 3 ของความสงของหญากอนตด
- การแตงผวหนาสนามหญา ตอง TOP-SOIL โดยนาดนรวนหรอดนรวนปนทราย ผสมกบทรายขเปดและผสมกบอนทรยวตถหรอปยอนทรย มาปรบแตงผวสนามหญา ซงบางแหงมการยบตวไมราบเรยบ
- การใหนาสนามหญา ควรรดนาใหมากพอในแตละครง เพราะรากหญาจะอยลกประมาณ 30-50 ซม. ควรใหนาซมลงดนแตอยาปลอยใหนาขงแฉะตลอดเวลาในสนามเพราะหญาอาจตายได
- การใหปย ใหปยสตร 30-10-20 เดอนละครง โดยการหวานและรดนาตามทนท ใสปยอนทรยสลบกบปยเคม เพอปรบสภาพดน
- การปองกนกาจดศตรของหญา เชน เพลยตาง ๆ หนอนกระทขาว มดคนไฟ ฯลฯ ใชยาฆาแมลงทวไปรดหรอฉดใหทวบรเวณ ใชสารเคมกาจดวชพช แตตองใชใหถกตอง
4) การจดการวชพชเพอไมใหรบกวนการเจรญเตบโตของพชจดทาแผนงานและวธการกาจดพช เชน หญาแหวหม หญาชนกาดและหญาแทรกอน ๆ ออกอยางสมาเสมอ
5)การพรวนดนพรวนดนกอนการใสปยตามโคนไมยนตน ไมพม ไมใบ และไมดอก ในระยะหางจากโคนตนหรอขอบแปลงไมนอยกวา 6 นว ถง 1 เมตร ขนอยกบขนาดของตนไม
6)การปองกนกาจดศตรพชไดแก การเลอกชนดพรรณพช วธกาจดศตรพช ศกษาวธการปองกนแมลงศตรพชโดยใชสารสกดจากธรรมชาต และนามาใชใหเกดประโยชนตอการดแลรกษาสภาพแวดลอม
7) การดแลรกษาสระนา คคลอง รางระบายนา ใหมความสะอาด ใส อยตลอดเวลา ดแลรกษาแนวตลงไมใหทรดและตองซอมแซมหากเกดการพงทลายและกาจดวชพชแนวขอบรมตลง สระนา คคลอง รางระบายนา และกาจดเศษขยะ วชพชตาง ๆใหมความสะอาดเรยบรอย
8) การทาความสะอาดพนท และการใชพนผวถนนไดแก ดแลเกบกวาดเศษวชพช เศษหญา ใบไม เศษกงไม ขยะพลาสตก แกว และขยะทสามรถรไซเคลได ใหมความสะอาดเรยบรอยอยเสมอ
9) การปรบปรงสวนการดแลรกษาพเศษ เชน การตกแตงเพมเตมตามฤดกาลหรอเทศกาลควรปลกพชชนดเดยวกนเปนกลมใหญ มนสยการเจรญเตบโต มความตองการเหมอนกนสะดวกตอการดแลรกษา
- ไมกระถาง พบวาดนปลกเหลอนอยลง หรอไมกระถางนนเจรญเตบโตเกนกวากระถาง ควรเปลยนกระถางหรอยายลงปลกในดน
- พรรณไมตาง ๆ อาจเจรญเตบโตจนเบยดกนตองแยกออกบางหรอตดแตงใหไดขนาดทตองการ หรอเปลยนแปลงเปนไมชนดอนแทนตามความเหมาะสมของพรรณไม
หนา 308 แนวทางการนามาตรฐานระบบบรการสขภาพสการปฏบต
- สนามหญา ในขณะปลกพรรณไมยงมขนาดเลก การใชสนามหญาจะเลอกใชหญานวลนอย เมอตนไมเจรญเตบโต มรมเงา ควรเปลยนเปนหญามาเลเซย หรอวสดซมนาแทน
- องคประกอบอน ๆ เชน รว ทางเทา เกาอสนาม เปนตน หากพบวาชารดเสยหาย ควรทาการซอมแซมปรบปรงใหอยในสภาพทใชงานไดด หรอเปลยนทดแทนตามจดนน ๆ
หมวด 2
ขอกาหนดทวไป 1. ไมยนตน ไมพม ไมคลมดนและไมเลอย จะตองงามแขงแรง และขนตามสภาวะธรรมชาต
ปราศจากแมลงและโรค 2. การวดเสนผาศนยกลางของตนไม จะวดจากโคนตนเหนอระดบธรรมชาต 30 ซม. 3. ตนไมทวดไดตามขนาดทกาหนด แตมรปรางทไมสมดลระหวางระยะแผและความสงหรอบด
งอหรอแตกกงเปนมมแหลมจะถกคดออก 4. ตนไมทมขนาดใหญกวากาหนดในแบบอาจถกนามาใชได แตผรบจางจะนามาคดราคาเพมขน
จากทเสนอไวไมได 5. ความสงทเกนกาหนดมาชดเชยกบขนาดเสนผาศนยกลางของลาตนทเลกกวาแบบทกาหนด
มได 6. ตนไมหรอไมพมทไมแขงแรง โอนเอน ยนตนโดยปราศจากไมคายนจะถกคดออก 7. ตนไมใหญจะตองมลาตนตรง มรปทรงสวยงาม ปราศจากความเสยหายจากการหกของกง
กาน ยอด มเปลอกฉกขาด เปนปมปม มรอยถกเสยดสหรอมกงหกไมไดรบการตดแตงและทาสจะถกคดออก 8. การเปลยนตนไมไมไดขนาด หรอรปทรงทระบในแบบแปลน ใหกระทาการภายใน 15 วนหรอ
ไดรบแจงควรเปลยนภายใน 7 วน 9. กรณทางเดนตดตนไมใหทาการเบยง หลบตนไม ตามความเหมาะสมโดยพจารณาเหนชอบ
จากคณะกรรมการกอนดาเนนการตอไป 10. กรณตองทาการรอถอนตนไมเดมทกดขวางการกอสรางตองขอความเหนชอบจาก
คณะกรรมการกอนดาเนนการ 11. ดนและเครองปลก
- หนาดนตองเปนดนสวนบนจากทองนา หนาไมเกน 40 ซม. ดนสวนลางหรอเชงเขาลกไมเกน 40 ซม. ตองเปนดนรวน ไมมเกลอ ปราศจากเศษวชพช เศษอฐหก ไม แกวแตก พลาสตก ถงพลาสตก โลหะ ตลอดจนวชพชใด ๆ เจอปน มความชนพอเหมาะไมเหลวหรอแหงหรอเปนผง
- ปรบพนผวใหลาดเอยงลงสรางระบายนา จากนนทงพกไวใหดนยบตว และปรบใหมความลาดเอยงอยางนอย 1:100
- ดนปลก สตรผสม - ปยและเครองปรงดน ปยยเรย ปยเมด ปยระลายชา ปยเคม ปยคอก ปย
อนทรย ปยหมก - วสดปรงดน เปลอกถว แกลบดา
แนวทางการนามาตรฐานระบบบรการสขภาพสการปฏบต หนา 309
12. ชอของตนไม ถอตามชอทางวทยาศาสตรเปนสาคญ ชอสามญตามทะเบยนพรรณไมประดบของสมาคมไมประดบแหงประเทศไทย การตรวจชนดของพรรณไม อาจทาการตรวจกอนการตรวจรบงาน
13. สนามหญา - ปลกบรเวณแดดจด ใชหญานวลนอย - ปลกบรเวณกงแดดกงรม ใชหญามาเลเซย
14. ขนตอนการจดสวน - การปรบพนท ปรบหนาดนใหเรยบตามระดบทตองการ โดยใชจอบยอยดนให
ละเอยดควรรดนาและยาใหดนแนนไมเปนโพรง ทงนเพอปองกนดนยบตว การปรบดนควรคานงถงการระบายนา กอนทาการปรบพนทถามวชพช ควรใชยาฆาหญาราวอฟ ฉดใหทวกอน 1 อาทตย จงถากออก
- การเตรยมหลมปลก ควรเตรยมหลมใหไมยนตนหรอประธานกอน โดยกะขนาดของหลมตามชนดของตนไม เชน ไมยนตน 0.80 x 0.80 x 0.80 เมตร ( กวาง x ยาว x ลก) ไมพม 0.50 x 0.50 x 0.50 เมตร ผสมดนเตรยมปลก โดยใชดนเดมผสมดนปลกอยางละครงคลกใหละเอยดแลวจงใสในหลมปลก
- การปลกไมยนตน ไมพม ไมคลมดน การปลกไมพมในแปลงใหญทเตรยมไว ควรเวนระยะเพอการเจรญเตบโตของไมพมชนดนน ๆ ดวย
- การปหญา ควรปรบใหเรยบอกครง สงเกตการระบายนา เมอปรบทแลวนาทรายไปเกลยบนพนทจะปลกหญา ใชไมปาดใหเรยบ วางหญาใหชดกนพอดหรอหางกน 1 ซม. เพอใชลกกลงอดทง 4 ดานอกครง เมอปไดสวนหนงแลวควรรดนาตามใหชม แตถาแดดจดตองรดนาทนททปเสรจ วนละ 3 ครง ใน 1 อาทตยแรกใหหญางอกรากแลวจงรดนาวนละครง
- ในกรณพนทสวนมจดนาขง ใหทาทอฝงใตดนเชอม เชน วางระบบระบายนาใตดน โดยวางทอ PVC 5" อยในระดบผวดน 30 ซม. ปากทอมตะแกรงกนเศษหน วางแนวทอใหมความลาดชน เพอใหนาไหลไปยงทอระบายนาหลกของบรเวณได หรอใชทอPVC 5" เจาะรขนาด 0.5 ซม.ใหพรน 180 องศา วางในแนวทนาขง โดยจะตองขดลกจากผวดน ประมาณ 50 ซม. กวาง 30 ซม.
งานโครงสราง หมวด 1 บทนยาม
โครงสรางอาคาร หมายถง สวนประกอบทสาคญของอาคารทจดสรางขนโดยการตอรวมหนวยตางๆเขาดวยกน ทาหนาทหนงอยางหรอหลายอยางซงตองการความมนคง มไวเพอรองรบนาหนกบรรทกทงหมดซงเกดจากแรงโนมถวงของโลกตามแนวดงและแรงดานขางตามแนวนอน เชน แรงจากแผนดนไหว แรงลม เปนตน แลวสงถายนาหนกและแรงกระทาทงหมดลงสดน โดยไมใหเกดนาหนกในแตละจดเกนคาความสามารถของดนทจะรองรบได สวนประกอบเหลาน ไดแก ฐานราก ตอมอ คานคอดน เสา คาน พน โครงหลงคา เปนตน
หนา 310 แนวทางการนามาตรฐานระบบบรการสขภาพสการปฏบต
หมวด 2 โครงสรางอาคาร
1. มแผนงานในการเฝาระวงใหอาคารมสภาพพรอมใชงานและมความมนคงแขงแรง 2. มการตรวจสอบสภาพอาคารและบนทกการตรวจสภาพอาคารพรอมมรายงานผลตอหวหนา
หนวยงานหรอผบรหารโรงพยาบาล 3. มผลการแกไขปญหาทไดรบรายงาน
งานระบบไฟฟาและสอสาร หมวด 1 บทนยาม
1. ระบบไฟฟากาลง หมายถง ระบบไฟฟาทรบกาลงไฟฟาจากระบบจาหนายแรงดนสง และลดแรงดนเปนแรงดนตา เพอจายกาลงไฟฟาใหกบบรภณฑไฟฟา
2. ไฟฟาแสงสวาง หมายถงแสงสวางทเกดจากสงประดษฐ แสงประดษฐ ( Artificial light) ไดแก แสงสวางจากหลอดไฟทกชนด ตลอดจนแสงทเกดจากสงทมนษยประดษฐขน เชน แสงจากหลอดไฟฟลออเรสเซนต (Fluorescent light) แสงจากหลอดแอลอด(LED) เปนตน เพอใหมแสงสวางใชในอาคาร ใหมความสวางเพยงพอเหมาะสมกบพนทใชงาน รวมถงสาหรบใชในการหนไฟ เปนไปตามพระราชบญญตควบคมอาคาร และสมาคมไฟฟาแสงสวางแหงประเทศไทย อปกรณประกอบทใชรวมกบหลอดไฟฟา เชนโคมไฟแบบมแผนสะทอนแสง, บลลาสต, สตารทเตอร เปนตน
3. ระบบไฟฟาสารอง หมายถงแหลงจายระบบไฟฟาสารอง ใชสาหรบทดแทนการจายกาลงไฟฟาในกรณฉกเฉน หรอแหลงจายกาลงไฟฟาจากการไฟฟาขดของ ลมเหลว เพอใหมไฟฟาใชอยางตอเนอง และปลอดภยสงสด
4. ระบบโทรศพทอตโนมต หมายถงระบบทใชเพอตดตอสอสารงานตางๆ ของโรงพยาบาล ทงภายใน และภายนอกอาคาร
5. ระบบเสยงประกาศ หมายถง อปกรณใชเพอตดตอสอสารงานประชาสมพนธตางๆ ของโรงพยาบาล
6. ระบบเรยกพยาบาล หมายถง อปกรณใชเพอตดตอสอสารระหวางผปวยกบพยาบาล
7. ระบบแจงเหตเพลงไหม หมายถงสญญาณทใชแจงเหตในกรณทเกดเพลงไหม
8. ระบบเสาอากาศโทรทศนรวม หมายถง อปกรณรบสญญาณทวรวม และกระจายสญญาณไปยงเตารบตามจดตาง ๆ เพอใชสาหรบการรบชม ขอมล ขาวสาร เปนตน
9. ระบบทววงจรปดหมายถง ระบบการบนทกภาพเคลอนไหวดวยกลองวงจรปด ซงเปนระบบสาหรบใชเพอการรกษาความปลอดภย
10.ระบบ Access Control เปนระบบทควบคมการเขา หรอ ออก อตโนมต เพอปองกนและควบคมการเขาถงในสถานทเฉพาะทตองการความปลอดภย
11. ระบบสอสารดวยความเรวสง เปนกระบวนการถายทอดหรอแลกเปลยนขาวสารระหวางผสงกบผรบ โดยผานทางระบบเครอขายคอมพวเตอร
แนวทางการนามาตรฐานระบบบรการสขภาพสการปฏบต หนา 311
12. ระบบปองกนฟาผา เปนการตดตงตวนาลอฟา ตวนาลงดน และรากสายดน เพอลดความเสยงตอความเสยหายทเกดจากฟาผาได
หมวด 2 บททวไป
1. ระบบไฟฟากาลง ในทนเปนการรบกาลงไฟฟาจากระบบจาหนายแรงดนสงของการไฟฟาสวนทองถน ขนาด 22KV,24KV และ 33KV เปนตน และลดแรงดนลงเปนแรงดนตาขนาด 230/400 V สาหรบไฟฟาสวนภมภาค และ 240/416 V สาหรบการไฟฟานครหลวง โดยผานทางหมอแปลงไฟฟา แลวสงจายกาลงไฟฟาใหกบบรภณฑไฟฟาตอไป นอกจากนยงจะตองจดเตรยมแยกกาลงไฟฟาใหกบเครองมอเฉพาะทใชในทางการแพทย เชน อปกรณเครองมอแพทยทวไป เครองเอกซเรยอปกรณไฟฟาทใชสาหรบผปวยวกฤตเปนตน ในการจายกาลงไฟฟาใหกบบรภณฑไฟฟา ตองตดตงอปกรณปองกนเปนไปตามหลกวศวกรรม ระบบตองสามารถใชงานไดอยางตอเนอง สะดวก ปลอดภย ถกตองตามมาตรฐาน และหลกวศวกรรม
2. การสองสวางภายในโรงพยาบาล มพนทตองการใหแสงหลายแบบ แตละพนทมการใหแสงทแตกตางกน หลอดทเหมาะสมทใชในโรงพยาบาล คอหลอดทมอณหภมส 4000 องศาเคลวน เพราะใหแสงสแดงออกมาดวย ซงเหมาะสาหรบการตรวจรกษาทวไป ยกเวนโรคดซานซงหลอดทเหมาะคอ หลอดทมสนาเงน คอหลอดเดยไลท เนองจากการเปลยนสผวทเหลอง เหนไดชดในหลอดประเภทน แตอยางไรกตามหลอดคลไวท(อณหภมส 4000 องศาเคลวน) กเหมาะสาหรบการรกษาสวนใหญอย ดงนนจงสรปไดวาหลอดทเหมาะสมทสดสาหรบงานโรงพยาบาล คอหลอดคลไวท
หลอดทจะใชในโรงพยาบาลควรเปนหลอดทเหมอนกนหมด เพอไมใหเกดการหลอกตาเนองจากแสงทไมเหมอนกนของหลอดในแตละพนท เพราะอาจทาใหการตรวจวนจฉยโรคผดได ยกเวนบรเวณทไมเกยวกบการรกษา วนจฉยโรค
3. ระบบไฟฟาสารองตดตงเพอใชทดแทนการจายกาลงไฟฟา เมอระบบไฟฟาพนฐานของการไฟฟาสวนทองถนขดของ โดยจะตองจายกาลงไฟฟาใหกบพนททใชสาหรบการบรการ และใชในการรกษาพยาบาลอยางตอเนองเปนอยางนอยในสดสวนทเหมาะสม
4. ระบบโทรศพทอตโนมตเปนอปกรณเพอใชสาหรบตดตอสอสารงานตางๆ ของโรงพยาบาล ทงภายใน และภายนอกอาคารซงรวมถงแบบมสาย และไรสาย
5. ระบบเสยงตามสายเปนอปกรณใชเพอตดตอสอสารงานประชาสมพนธตางๆ ของโรงพยาบาล ใชในงานประกาศขอมลขาวสาร
6. ระบบเรยกพยาบาลใชเพอสาหรบผปวยทพกอยในหองพก ตองการความชวยเหลอจากพยาบาลอยางฉบพลน
7. ระบบแจงเหตเพลงไหม ใชกบอาคารเพอเตอนภยในเรองไฟไหม ปองกนชวต และทรพยสน ขอกาหนดการตดตงทวไปใหเปนไปตาม กฎ และมาตรฐานแจงเหตเพลงไหมของ วสท.
8. ระบบเสาอากาศโทรทศนรวมปจจบนไดมการสงสญญาณแบบดจตอล เปนอปกรณรบสญญาณทวรวม เชน ชอง 3, 5, 7, 9 ,11 และจานดาวเทยม กระจายสญญาณไปยงเตารบตามจดตาง ๆ เพอใชสาหรบการรบชม ขอมล ขาวสาร
9. ระบบทววงจรปด เปนการบนทกภาพเคลอนไหวดวยกลองวงจรปด ซงเปนระบบสาหรบใชเพอการรกษาความปลอดภย
หนา 312 แนวทางการนามาตรฐานระบบบรการสขภาพสการปฏบต
10. ระบบ Access Control เปนระบบทควบคมการเขา หรอ ออก อตโนมต โดยจาเปนตองใชรหส ขอมล เพอการเขาถง เชน KEY CARD และการสแกนนวมอ
11. ระบบสอสารดวยความเรวสง เปนการเชอมตอระบบเครอขายคอมพวเตอรถงกน ภายในพนทใกล ๆ กนออกแบบมาเพอใหบรการแลกเปลยนขาวสารกน ในสวนตางๆ ขององคกรในบรเวณทไมไกลกนมาก
12. ระบบปองกนฟาผา เปนการตดตงตวนาลอฟา ตวนาลงดน และรากสายดน เพอปองกนอนตรายจากฟาผา ซงจะทาใหอปกรณ สงปลกสรางเสยหายและเกดไฟไหมได
13. ระบบนาทางเรองแสงเพอการอพยพหนภย เพอเพมความปลอดภยในการอพยพหนภยเมอเกดเหตฉกเฉนใหแกเจาหนาทโรงพยาบาลและประชาชน
หมวด 3 ระบบไฟฟากาลง
1. แนวการปกเสาพาดสายไฟฟา เปนระเบยบเรยบรอยและปลอดภย14 2. บรเวณทตดตงหมอแปลงไฟฟาแบบตงพน และนงราน ตองมทวางเพอปฏบตงาน และมการ
ปองกนอนตรายจากไฟฟา เปนไปตามมาตรฐานการตดตงทางไฟฟาสาหรบประเทศไทยฉบบปลาสด สถานทตดตงรถซอมบารงสามารถเขาถงไดและมปายแจงเตอนระวงอนตรายไฟฟาแรงสง15
14ขอกาหนดตามมาตรฐาน
15ขอกาหนดตามมาตรฐาน
แนวทางการนามาตรฐานระบบบรการสขภาพสการปฏบต หนา 313
หนา 314 แนวทางการนามาตรฐานระบบบรการสขภาพสการปฏบต
ตวอยางรปแบบการตดตงหมอแปลงแบบตงพน
3. สายไฟฟามระยะหางจากตวอาคารทจะไมกอใหเกดอนตราย และมความสงจากผวจราจรหรอ
ทางเดนทเหมาะสม โดยไมกดขวางและเปนอนตรายตอบคคลทวไป16
16ขอกาหนดตามมาตรฐาน
แนวทางการนามาตรฐานระบบบรการสขภาพสการปฏบต หนา 315
หนา 316 แนวทางการนามาตรฐานระบบบรการสขภาพสการปฏบต
แบบฟอรมการตรวจสอบระยะหางของสมาคมชางเหมาไฟฟาและเครองกลไทย
4. มกระแสไฟฟาจายใหกบอปกรณทใชกบผรบบรการอยางเพยงพอตลอด 24 ชวโมง (ตามมาตรฐานวศวกรรมสถานแหงประเทศไทย)17
5. มการตดตงแผงจายไฟฟาหลก(ต MDB) อยในหองททาดวยวสดมนคงแขงแรง มทวางเพอปฏบตงานเปนไปตามมาตรฐาน สามารถเขาตรวจสอบและซอมบารงไดสะดวก มปายแจงเตอนระวงอนตรายไฟฟา18
6. มทางเขาขนาดกวาง 0.60 เมตร และสง 2.00 เมตร ทจะเขาไปถงทวางเพอปฏบตงานได 1 ทาง
17ขอกาหนดตามมาตรฐาน
18ขอกาหนดตามมาตรฐาน
แนวทางการนามาตรฐานระบบบรการสขภาพสการปฏบต หนา 317
ตวอยางรปแบบการตดตงแผงจายไฟฟาหลก(ต MDB)
7. มทางเขาขนาดกวาง 0.60 เมตร และสง 2.00 เมตร ทจะเขาไปถงทวางเพอปฏบตงานได 2 ทาง
ตวอยางรปแบบการตดตงแผงจายไฟฟาหลก(ต MDB)
ตวอยางรปแบบการตดตงตสวทชตดตอน(PANEL BOARD)
8. มระบบการตอลงดนของแหลงจายไฟฟาแยกตางหาก เชน เครองกาเนดไฟฟาสารองฉกเฉน
การตดตงตองใหสอดคลองกบ ATS 3P หรอ ATS 4P เปนไปตามมาตรฐานการตดตงทางไฟฟาสาหรบประเทศไทยฉบบปลาสด การตอลงดนในพนททไมมการใชเครองมออปกรณไฟฟา(โซน 0) และพนททมการใชเครองมออปกรณไฟฟา (โซน 1) สายดนตดตงเปนแบบแยก (TN –S)เปนไปตามมาตรฐานการตดตงทางไฟฟาในสถานทเฉพาะ (บรเวณสถานพยาบาล)ของการตอลงดนในพนททมการใชเครองมออปกรณไฟฟา(โซน 2) ยกเวนกลมโซน 1 เชน บรเวณหองผาตด , หอง ICU ฯลฯ ซงการจายไฟฟาทไมตอเนอง สามารถกอใหเกดอนตรายถงชวตได สายดนตดตงเปนแบบแยกออกจากระบบ ( IT) เปนไปตามมาตรฐานการตดตงทางไฟฟาในสถานทเฉพาะ(บรเวณสถานพยาบาล)ของวสท.19
19ขอกาหนดตามมาตรฐาน
หนา 318 แนวทางการนามาตรฐานระบบบรการสขภาพสการปฏบต
ตวอยางรปแบบการตดตงระบบการตอลงดนของหมอแปลงไฟฟา และแผงจายไฟฟาหลก(ต MDB)
ภาพแสดงระบบ IT (1 Phase 2 Wire)
แนวทางการนามาตรฐานระบบบรการสขภาพสการปฏบต หนา 319
ภาพตวอยางแสดงการตอเชอมสายดนในสถานพยาบาลกลม 2
หนา 320 แนวทางการนามาตรฐานระบบบรการสขภาพสการปฏบต
ตารางรายการตวอยางของการแบงกลมและแบงประเภทของระบบไฟฟานรภย
สถานพยาบาล กลม
ระยะเวลาสบเปลยนระบบ
ไฟฟา
(t) – วนาท
0 1 2 t ≤ 0.5 0.5 < t ≤ 15
1. หองนวด (Massage room) X X X
2. หองพกผปวย (Bed room) X
3. หองคลอด (Delivery room) X Xก X
4. หองตรวจคลนไฟฟาหวใจ (Electrocardiography room, ECG)
หองตรวจคลนไฟฟาสมอง (Electroencephalography room, ECG)
หองตรวจคลนไฟฟามดลก (Electrohysterography room, ECG)
X X
5. หองสาหรบสองกลอง (Endoscopic room) Xข Xข
6. หองตรวจหรอรกษา (Examination or treatment room) X X
7. หองศลยกรรมทางเดนปสสาวะ (Urology room) Xข Xข
8. หองรงสวนจฉยและรกษา นอกจากขอ 21 X X
9. หองวารบาบด (Hydrotherapy room) X X
10. หองกายภาพบาบด (Physiotherapy room) X X
11. หองดมยาสลบ (วสญญ) (Anesthetic room) X Xก X
12. หองผาตด (Operating theatre room) X Xก X
13. หองเตรยมการผาตด (Operating preparation room) X X Xก X
14. หองเฝอก (Operating plaster room) X X Xก X
15. หองพกฟนหลงผาตด (Operating recovery room) X X Xก X
16. หองสวนเสนเลอดหวใจ (Heart catheterization room) X Xก X
17. หองผปวยหนก (Intensive care room) X Xก X
18. หองฉดสเสนเลอด (Angiographic examination room) X Xก X
19. หองฟอกไต ลางไต (Hemodialysis room) X X
20. หองตรวจดวยคลนแมเหลก (Magnetic resonance room, MRI) X X
21. เวชศาสตรนวเคลยร (Nuclear medicine) X X
22. หองดแลเดกทคลอดกอนกาหนด (Premature baby room) X Xก X
หมายเหต
ก โคมไฟฟาและบรภณฑไฟฟาททางการแพทยเพอชวยชวต จะตองไดรบไฟฟาภายใน 0.5 วนาท
ข ไมใชเปนหองผาตด
9. การเดนสายไฟฟาตองยดแนนหรอฝงในผนง / ฝาเพดานอยางเปนระเบยบ เปนไปตามมาตรฐานการตดตงทางไฟฟาสาหรบประเทศไทยฉบบปลาสด20
20ขอกาหนดตามมาตรฐาน
แนวทางการนามาตรฐานระบบบรการสขภาพสการปฏบต หนา 321
หมวด 4 ระบบไฟฟาแสงสวาง
1. ภายนอกอาคารมการตดตงเสาไฟฟาแสงสวางหรอดวงโคมทใหความสวางในเวลากลางคนไดอยางพอเพยงสภาพของเสาไฟฟาและดวงโคมมการตดตงอยางมนคงแขงแรงและปลอดภย21
2. ภายในอาคารมคาความเขมของแสงสวางพอเพยงและเหมาะสมตอพนทใชงาน ตามมาตรฐานสมาคมไฟฟาแสงสวางแหงประเทศไทย22
3. ภายนอกอาคาร วงจรไฟฟาแสงสวางตองมการตดตงอปกรณปองกนการใชกระแสไฟฟาเกนและปองกนอนตรายจากกระแสไฟฟารว
ตารางขอแนะนาระดบความสองสวางภายในอาคาร ของสมาคมไฟฟาแสงสวางแหงประเทศไทย
ประเภทของพนทและกจกรรม EmLux UGR L R a(min) หมายเหต
โรงพยาบาล
1. พนทรอรบการรกษา 2. ทางเดนทวไปเวลากลางวน 3. ทางเดนทวไปเวลากลางคน 4. หองพกรกษาผปวยนอก 5. หองทางานแพทย 6. หองพกแพทย
200 200 50 200 500 300
22 22 22 22 19 19
80 80 80 80 80 80
ามสองสวางวดทระดบพน
พนทหองพกผปวยใน
1. พนททวไป 2. แสงสวางสาหรบการอานหนงสอ 3. พนทตรวจทวไปในหองพกผปวย 4. พนทตรวจโรคและรกษาโรค 5. ความสวางในเวลากลางคน 6. หองนาผปวย 7. พนทตรวจโรคทวไป 8. หองตรวจหและตา 9. พนทตรวจสอบสายตาโดยการอานและด แผนภาพทางสายตา 10. หองดภาพจากจอภาพของเครอง Scanners 11. หองถายเลอด/เครองรกษาไตเทยม 12. พนทตรวจรกษาโรคผวหนง
100 300 300
1,000 5
200 500
1,000 500
50 50 500 300
19 19 19 19 19 22 19
16
19 19 19 19
80 80 80 80 80 80 90 90 90
80 90 80 80
ความสองสวางวดทระดบพน
ดวงโคม ณ จดตรวจ
สาหรบพนทมจอคอมพวเตอรใหด TIEA –
21ขอกาหนดตามมาตรฐาน
22ขอกาหนดตามมาตรฐาน
หนา 322 แนวทางการนามาตรฐานระบบบรการสขภาพสการปฏบต
ประเภทของพนทและกจกรรม EmLux UGR L R a(min) หมายเหต
โรงพยาบาล
13. หองสองกลองตรวจอวยวะภายในรางกาย 14. หองเขาเฝอก 15. หองจายยา 16. หองสาหรบการรกษาโดยการนวดและแผรงส 17. หองพกฟนกอนและหลงผาตด 18. หองผาตด 19. พนทใตโคมผาตด
500 300 500
1,000 จาเพาะ
19 19 19
80 80 80
90
GD002
= 10K – 100K Lux
พนทสาหรบหองดแลพเศษ ICU (Intensive Care Unit)
พนททวไป แสงสวางใชในการตรวจทวไป พนทสาหรบการตรวจรกษา ความสวางสาหรบการเฝาไขกลางคน
100 300
1,000 20
19 19 19 19
90 90 90 90
ความสองสวางวดทระดบพน
พนทหองทนตแพทย 1. แสงสวางโดยทวไป 2. แสงสวาง ณ ตวผปวย 3. ใตดวงโคมผาตด 4. แสงสวางสาหรบเปรยบเทยบ สพน 5. พนททดสอบและตรวจสอบส
500 1,000 5,000 5,000 1,000
19
19
90 90 90 90 90
ไมควรมแสงบาตรตาเลย ดวงโคม ณ จดรกษา บางกรณอาจสงกวา5,000 Lux อณหภมสอยางตา 6,000 K
ประเภทของพนทและกจกรรม 6. หองคาเชอ 7. หองปลอดเชอ 8. หองชนสตรพลกศพ/หองเกบศพ 9. โตะชนสตรพลกศพ
300 300 750
5,000
22 22 19
80 80 90 90
อาจจะสงกวา 5,000 Lux
หมายเหต EmLux :ความสองสวางขนตาโดยเฉลย หมายถง ความสองสวางโดยเฉลยของพนท ทใชทากจกรรม
ดงกลาว ในการใชงานตองมคาไมตากวาคาทกาหนดซงคากาหนดดงกลาวไมใชคาของการตดตงใหม แตเปนคาทในการใชงานไดจรงแลวจะตองมคาไมตากวากาหนด ดงนนผออกแบบจงควรตองเผอการลดลงของแสงจากความสกปรกจากการใชงานโคมไฟ หลอดไฟ จากการลดลงของแสงเมอหลอดเสอมอายการใชงาน จากการลดลงของแสงจากการกนผนงกนหอง (partition) หรอจากกองเอกสารในหอง จากการลดลงของแสงจากการไดรบแรงดนไฟฟาไมสมาเสมอ จากการลดลงของ
แนวทางการนามาตรฐานระบบบรการสขภาพสการปฏบต หนา 323
แสงจากการเลอกสเฟอรนเจอร ผนงทดดกลนแสงจากสทบ หรอจากฝนเกาะ และจากการลดลงของแสงจากการขาดการบารงรกษา ซงหากผออกแบบไมไดเผอการลดลงของแสง กมกจะทาใหไดความสองสวางตากวาทมาตรฐานกาหนด
อนงคาดงกลาว เปนคาสาหรบการใชงานของคนทวไป ในกรณทเปนผสงอาย หรอการใชงานพเศษโดยเฉพาะ กจาเปนตองพจารณาปรบเพมคาความสองสวางใหสงขน ใหเหมาะสมกบลกษณะการใชงาน
UGRL: Limiting Unified Glare Ratingเปนดชนบอกคาระดบความไมสบายตามากทสดทยอมรบไดจากระบบแสงสวาง ณ พนท หรอจดทางาน ซงคาระดบความไมสบายตาหรอ UGR (Unified Glare Rating) สามารถหาไดจากสตรตอไปนโดย Tabular Method (โดยสามารถศกษารายละเอยดเพมเตมไดจากเอกสาร CIE 117 – 1995)
R a(min)คาดชนความถกตองของสขนตา โดยควรเลอกชนดหลอดไฟทใหคาความถกตองของสไมนอยกวาคาทกาหนด
หมวด 5 ระบบไฟฟาสารองฉกเฉน
1. มระบบไฟฟาสารองฉกเฉนในการทางานของเครองกาเนดไฟฟาซงตองสามารถจายไฟใชงานภายใน 10 วนาท ภายหลงระบบไฟฟากาลงหลกหยดทางาน23
2. มการทดสอบการทางานของเครองกาเนดไฟฟาสารองเปนประจาและมนามนสารองสาหรบการเดนเครองอยางเพยงพอไมนอยกวา 8ชวโมง
3. เครองกาเนดไฟฟาสารองตองอยในทมดชด โดยอาจอยภายในอาคารหลกหรออยเปนอาคารแยกตางหาก มการปองกนแรงสนสะเทอนและเสยงจากเครอง มประตทางเขาออกสะดวก และกวางเพยงพอตอการเคลอนยายหรอซอมบารง โดยมระยะหางโดยรอบจากเครองกบผนงไมนอยกวา 1 เมตร24
4. ภายในอาคารทตดตงเครองกาเนดไฟฟาสารอง ตองมการระบายอากาศทดและสะอาด มแสงสวางเพยงพอในการตรวจสอบการทางานของเครอง25
5. ตองมรางระบายนาภายในหองเครองในตาแหนงทเหมาะสม หรอรอบแทนเครองสาหรบการระบายนาเวลาททาความสะอาดพน
6. เครองกาเนดไฟฟาตองมขนาดกาลงทเหมาะสมและเพยงพอ สามารถจายกระแสไฟฟาสารองใหกบดวงโคมและอปกรณการแพทยทจาเปนในแผนกอบตเหต หองผาตดหอผปวยหนก หองคลอดและธนาคารเลอดเปนอยางนอย
7. มเครองสารองไฟฟาฉกเฉน (UPS) จายใหกบอปกรณทางการ แพทยทสาคญ สาหรบวงจรชวยชวตซงไมสามารถหยดได มการใชอยางตอเนองเพยงพอ และเหมาะสม โดยอยในสภาพทพรอมใชงาน
8. บนไดทางหนไฟ/ทางสญจร หองเครอง และหนวยบรการอนๆตองมระบบไฟฟาแสงสวางฉกเฉนซงใชพลงงานจากแบตเตอรเพมเตมตามความเหมาะสม ตามมาตรฐานระบบไฟฟาแสงสวางฉกเฉน และโคมไฟ ปายทางออกฉกเฉน ของ วสท.26
• การใหแสงสวางเพอการหนไฟ เพอใหเหนทางหนไฟชดเจนปลอดภย และเพอใหเหนอปกรณแจงเหตดวยมอ และอปกรณผจญเพลงทตดตงไดชดเจน การใหแสงสวางเพอการหนไฟไมไดมไวเพอใหแสงสวางเฉพาะเมอระบบจาย
23ขอกาหนดตามมาตรฐาน
24ขอกาหนดตามมาตรฐาน
25ขอกาหนดตามมาตรฐาน
26ขอกาหนดตามกฎหมายและมาตรฐาน
หนา 324 แนวทางการนามาตรฐานระบบบรการสขภาพสการปฏบต
ไฟฟาปกตทงระบบลมเหลวแตเพยงอยางเดยว แตมไวใหแสงสวางเมอมความลมเหลวของการจายไฟในพนทนนๆดวย ชวงเวลาการสองสวางเพอการหนไฟตองไมนอยกวา 180 นาท และชวงเวลาการสองสวางสารองทไมใชสาหรบหนไฟตองไมนอยกวา 120 นาท
• การใหแสงสวางฉกเฉนตองมแหลงจายไฟอสระทไมขนกบแหลงจายไฟแสงสวางปกต และไมอนญาตใหใชเครองกาเนดไฟฟาเปนแหลงจายไฟใหกบโคมไฟฟาฉกเฉน และตองใชวงจรไฟฟาจากวงจรไฟฟาแสงสวางของในพนทนนๆ การตดตงดวงโคมไฟฟาฉกเฉนตองตดตงสงจากพนไมนอยกวา 2 เมตร โดยวดจากพนถงดานลางของโคม กรณตดตงตากวา 2 เมตร จะตองไมกดขวางเสนทางหนไฟ
• การเดนสายไฟฟาสาหรบโคมไฟตอพวง และมแหลงจายไฟสวนกลาง วงจรไฟฟาทจายใหกบโคมไฟฟาฉกเฉนจะตองแยกอสระจากอปกรณไฟฟาอนๆ และสายไฟฟาทใชจะตองเปนสายทนไฟตดตงในชองเดนสาย
• โคมไฟฟาปายทางออกฉกเฉน รายละเอยดคณสมบต และการตดตง ใหยดถอเปนไปตามมาตรฐาน ระบบไฟฟาแสงสวางฉกเฉนและโคมไฟฟาปายทางออกฉกเฉนของ วสท. ระยะหางระหวางปายสาหรบสญลกษณทมความสง 10 เซนตเมตร ตองมระยะไมเกน 24 เมตร และใหตดตงเพมเตมดานบนทจดทางเลยวทางแยกและเหนอประตทางออกสดทายดวย
1) ควรตดตงปายทางออกดานลางเปนปายเสรม [4] โดยขอบลางของปายสงจากพน 15-20 เซนตเมตร และขอบของปายอยหางจากขอบประตไมนอยกวา 10 เซนตเมตรเปน ปายเครองหมายบอกทางเรองแสง (Photoluminescent Escape Sign) สามารถสะสมแสงรอบตวและเรองแสงไดโดยไมพงพาไฟฟาโดยตดตงทกตาแหนงประตเสนทางหนไฟทกทางแยกทางเลยวและแนวเสนทางหนไฟทกระยะ 24 เมตร
รปแบบสญลกษณโคมไฟฟาปายทางออกฉกเฉน
9. ระบบนาทางเรองแสงเพอการอพยพหนภย(ถาม) เพอเพมความปลอดภยในการอพยพหนภยเมอเกดเหตฉกเฉนใหแกเจาหนาทโรงพยาบาลและประชาชน มขอกาหนด ดงน
มาตรฐาน - มาตรฐาน UL1994 : Luminous Egress Path Marking System - มาตรฐาน DIN67510 : Longtime Afterglowing Pigments and
Products
แนวทางการนามาตรฐานระบบบรการสขภาพสการปฏบต หนา 325
คณสมบต
- วสดเรองแสงตองผลตจากแรหนธรรมชาตสวางโดยไมตองพงพาไฟฟา ไมมกมมนตภาพรงส ไมมสวนผสมฟอสฟอรส ไมลามไฟ(Fire Retardant) และไมกอใหเกดสารพษ
- คาความสวางเปนไปตามมาตรฐาน DIN67510(Longtime Afterglowing PigmentsandProducts) อยในระดบ ClassC โดยมคาความสวางไมนอยกวา 150 mcd/m²ทนาทท 10 และ 22 mcd/m² ทนาทท 60
บรเวณทตดตงแบงออกเปน 3 สวน ดงน - สวนท 1 ปายเครองหมายบอกทางหนไฟเรองแสงพมพวสดเรองแสงเคลอบ
ตดแนนบนแผนอลมเนยมพรอมแผนกาวดานหลง รปแบบสญลกษณเปนไปตาม ISO7010ขนาด 150x300 ม.ม. โดยใหตดตงทกตาแหนงทมกลองไฟทแสดงเครองหมายทางหนไฟฉกเฉนพรอมแบตเตอร (Exit Sign) โดยขอบลางของปายเครองหมายบอกทางหนไฟเรองแสงสงจากพนไมนอยกวา 15 ซม.แตตองไมเกน 20 ซม.(Low Location Lighting)
- สวนท 2 ปายเครองหมายอปกรณดบเพลงเรองแสงและปายเครองหมายอปกรณแจงเหตเพลงไหมเรองแสงพมพวสดเรองแสงเคลอบตดแนนบนแผนอลมเนยมพรอมแผนกาวดานหลง รปแบบสญลกษณเปนไปตาม ISO7010ขนาด 200x200 มม. โดยใหตดตงบรเวณผนงดานบนเหนออปกรณดบเพลงและดานบนเหนออปกรณแจงเหตเพลงไหม
- สวนท 3 ระบบนาทางเรองแสงสาหรบการอพยพหนภยบรเวณชองบนไดหนไฟ ประกอบดวย
1) ปายเครองหมายบอกทางหนไฟเรองแสงพมพวสดเรองแสงเคลอบตดแนนบนแผนอลมเนยมพรอมแผนกาวดานหลง รปแบบสญลกษณเปนไปตาม ISO7010ขนาด 150x300 ม.ม. โดยใหตดตงบรเวณผนงชานพกในบนไดหนไฟ ขอบลางของปายเครองหมายบอกทางหนไฟเรองแสงสงจากพนประมาณ 1.50 เมตร
2) ปายบอกชนเรองแสง พมพวสดเรองแสงเคลอบตดแนนบนแผนอลมเนยมพรอมแผนกาวดานหลงขนาด 200x200 ม.ม. โดยใหตดตงบรเวณประตหนไฟ ขอบลางของปายบอกชนเรองแสงสงจากพนประมาณ 1.50 เมตร
3) แถบนาทางเรองแสง วสด PVC Tape พรอมแผนกาวขนาด 25 ม.ม. โดยใหตดตงบรเวณราวจบบนไดหนไฟ บรเวณผนงชานพกในบนไดหนไฟ โดยตดตงบรเวณผนงชานพกสงจากพน 10 ซม. และบรเวณรอบวงกบประตหนไฟของชนปลอยออก
หนา 326 แนวทางการนามาตรฐานระบบบรการสขภาพสการปฏบต
4) แถบนาทางเรองแสงสาหรบตดตามขนบนได วสดอลมเนยมพรอมแผนกาวดานหลงขนาด 203 x76x25 ม.ม. โดยใหตดตงตามขนบนไดหนไฟ
5) ปายปลอยออกเรองแสง วสด PVC Plate ขนาด 300x300 ม.ม. โดยใหตดตงเหนอประตหนไฟของขนปลอยออก
หมวด 6
ระบบโทรศพท 1. แนวการปกเสาพาดสายโทรศพท เปนระเบยบเรยบรอยและปลอดภย 2. สายโทรศพท มระยะหางจากตวอาคารทจะไมกอใหเกดอนตรายและมความสงจากผวจราจร
หรอทางเดนทเหมาะสม ไมกดขวางหรอเปนอนตรายตอบคคลทวไป 3. มจานวนโทรศพทตามความเหมาะสม (อตราสวนสายนอกตอสายใน 1 :10) เพอใช
ตดตอสอสารระหวางหนวยงานทงภายในและภายนอกไดอยางสะดวกรวดเรว 4. จากดการใชโทรศพทไรสายในบางพนททมความสาคญ เชน หองผา ตด ,ICU,CCU เปนตน
เพอปองกนการรบกวนของคลนสนามแมเหลกไฟฟา ซงทาใหอปกรณเครองวดทางานผดพลาดไดเชน มปายแจงเตอนหามใชโทรศพทไรสาย
หมวด 7
ระบบเสยงตามสาย 1. มระบบเสยงตามสายไวประกาศเรยก หรอแจงขอมลขาวสาร ตอทงเจาหนาทและผรบบรการ
ไดสะดวกรวดเรว โดยสามารถไดยนอยางชดเจนทงภายในและภายนอกอาคาร
หมวด 8 ระบบเรยกพยาบาล
1. มระบบเรยกพยาบาลสาหรบตดตอสอสารระหวางเจาหนาทกบผปวย เพอผปวยจะไดรบการชวยเหลออยางทนทวงท โดยตดตงทหองพกผปวย ,หองนาผปวย และททางานพยาบาล และมไฟสญญาณแสดงหนาหองพก
หมวด 9
ระบบแจงเหตเพลงไหม 1. มการตดตงระบบแจงเหตเพลงไหมในอาคารประกอบดวย อปกรณสงสญญาณทสามารถสง
เสยงหรอสญญาณใหผทอยภายในอาคาร ไดยนหรอทราบอยางทวถง โดยการควบคมดวยมอหรอดวยระบบอตโนมต ในตาแหนงทเหมาะสมเชน โถงพกรอ หองพกผปวย หองทางาน เปนตน โดยการตดตงใหเปนไปตามมาตรฐานระบบแจงเหตเพลงไหม ของวสท.27
- อปกรณแจงเหตจะตองมระดบความดงของเสยงทจดใดๆ ตองไมนอยกวา 60 dB และไมเกน 105 dB สาหรบในสถานทสาหรบผปวยทมปญหาเกยวกบ
27ขอกาหนดตามกฎหมายและมาตรฐาน
แนวทางการนามาตรฐานระบบบรการสขภาพสการปฏบต หนา 327
การไดยน ตองตดตงอปกรณแจงเหตชนดแสงกระพรบสขาวระหวาง 1-2 ครงตอวนาท
- ระยะหางระหวางอปกรณแจงเหตชนดแสงตองไมเกน 30 เมตรอปกรณแจงเหตดวยมอจะตองตดตงในตาแหนงทเหนชดเจน และอยในพนททกทางเขาออก และทางหนไฟ สามารถเขาถงไดสะดวก โดยระยะหางระหวางอปกรณแจงเหตดวยมอไมเกน 60 เมตร(วดตามแนวทางเดน)
ตวอยางแสดงระยะการตดตงอปกรณตรวจจบความรอน (HEAT DETECTOR)
ตวอยางแสดงระยะการตดตงอปกรณตรวจจบความรอน (HEAT DETECTOR)
หนา 328 แนวทางการนามาตรฐานระบบบรการสขภาพสการปฏบต
ตวอยางแสดงระยะการตดตงอปกรณตรวจจบควน (SMOKE DETECTOR)
ตวอยางแสดงระยะการตดตงอปกรณตรวจจบควน (SMOKE DETECTOR)
2. สายสญญาณสาหรบอปกรณแจงเหตตองเปนสายชนดทนไฟ(FRC) 3. มการตรวจสอบและทดสอบเปนประจาอยางนอยปละหนงครง
หมวด 10
ระบบทวรวม 1. มการตดตงระบบทวรวม และกระจายสญญาณไปยงเตารบตาม จด ตาง ๆ เพอใชสาหรบการ
รบชม ขอมล ขาวสาร เปนตน
หมวด 11 ระบบทววงจรปด
1. มการตดตงระบบทววงจรปด ตามจดทมความเสยง เชน โถงทางเขา หนาประต ลฟต เปนตน
หมวด 12 ระบบปองกนการเขา-ออก
1. มการตดตงระบบปองกนการเขาออก เพอปองกนการเขาถงในสถานทเฉพาะ ทตองการความปลอดภย
หมวด 13
ระบบสอสารดวยความเรวสง 1. มการตดตงระบบสอสารดวยความเรวสงเพอการตดตอสอสาร และเชอมตอดวยระบบ
เครอขาย
แนวทางการนามาตรฐานระบบบรการสขภาพสการปฏบต หนา 329
หมวด 14
ระบบปองกนฟาผา 1. มการตดตงตวนาลอฟา ตวนาลงดน ระบบหลกดน เพอปองกนอนตรายจากฟาผา ซงจะทา
ใหอปกรณ สงปลกสรางเสยหาย วธการตดตงเปนไปตามมาตรฐานการปองกนฟาผาสาหรบสงปลกสรางของ วสท.28
หมวด 15
ระบบปองกนแรงดนและกระแสเกน 1.มการตดตงอปกรณปองกนแรงดนและกระแสเกนทแผงจายไฟฟาหลก(ต MDB) เพอปองกน
แรงดนและกระแสเกนทเกดจากปจจยภายนอก เชน ฟาผา สวทตชง การลดวงจร เปนตน29
งานระบบประปาและสขาภบาล หมวด 1 บทนยาม
1. ระบบประปา(นาด) หมายถง ระบบจายนาเพอการอปโภค-บรโภคภายในโรงพยาบาลทมคณภาพนาทไดคามาตรฐานนาประปาตาม พ.ร.บ. สงแวดลอม ,การประปานครหลวง ,การประปาภมภาค เปนตน
2. ระบบสขาภบาล(นาทง,นาเสย,นาฝน) หมายถง ระบบการระบายนาทง ,นาเสย ,นาฝน ออกจากอาคารหรอโรงพยาบาลลงสระบบระบายนาสาธารณะ โดยไมกอใหเกดการแพรหลายหรอสะสมเชอโรคทางนาและอากาศ
3. ระบบดบเพลง หมายถง ระบบดบทสามารถดบเพลงในอาคารหรอโรงพยาบาลเบองตนจนกวาพนกงานเจาหนาทดบเพลงจะมาทาการดบเพลงตอไป ในกรณทเกดเพลงไหมทไมสามารถดบเองได
4. ระบบบาบดนาเสย หมายถง ระบบทสามารถบาบดนาเสยของอาคารหรอโรงพยาบาลใหไดคณภาพนาเสยทไดคามาตรฐานตามพ.ร.บ.สงแวดลอม ,ประกาศกระทรวงสาธารณสข
5. การจดเกบและกาจดขยะมลฝอย หมายถง การจดใหมทพกมลฝอยในอาคาร หรออาคารพกมลฝอยภายในโรงพยาบาล เพอสะดวกและปลอดภยตอการนาไปกาจดตอไป
หมวด 2 บททวไป
มาตรฐาน พระราชบญญต พระราชกฤษฎกา กฎกระทรวง ประกาศ เทศบญญต ขอบงคบ ระเบยบ คาสง ขอกาหนด คาแนะนา หลกเกณฑ หนงสอกฎหมาย ทเกยวของหรอขอบงคบใหยดถอ และปฏบตโดยใหใชฉบบลาสดเปนหลกมดงน
1) พระราชบญญตควบคมอาคาร 2) พระราชบญญตสถานพยาบาล
28ขอกาหนดตามมาตรฐาน
29ขอกาหนดตามมาตรฐาน
หนา 330 แนวทางการนามาตรฐานระบบบรการสขภาพสการปฏบต
3) พระราชบญญตรกษาและสงเสรมคณภาพสงแวดลอม 4) มาตรฐานสากลทเปนทยอมรบ 5) มาตรฐานการเดนทอภายในอาคาร ของวศวกรรมสถานแหงประเทศไทย 6) มาตรฐานการปองกนอคคภย ของวศวกรรมสถานแหงประเทศไทย
หมวด 3 ระบบปองกนอคคภย
1. เครองดบเพลงแบบเคลอนยายได ( PATABLE FIRE EXTINHGUISHER )มเครองดบเพลงชนดทสามารถดบเพลง เหมาะสมกบประเภทและชนดของเพลงแตละประเภท ดงน
(1) ถงดบเพลงเคม ( A , B & C Type ) สาหรบหองทวไป30 (2) ถงดบเพลงชนดสารสะอาด ( CLEAN AGENT ) สาหรบหอง เชน I.C.U. ,
C.C.U. เปนตน31 (3) ถงดบเพลงชนดสารสะอาด ( CLEAN AGENT ) บรรจกาซไนโตเจน ,กาซ
NOVEC ,กาซคารบอนไดออไซด เปนตน เหมาะสาหรบแผนก IT ,เวชระเบยน เปนตน32
2. ถงดบเพลงเคม จะตองตดตงในตาแหนงทเหมาะสม มองเหนและสามารถหยบใชไดงายและจะตองมอยางนอยชนละ 1 ถง
3. ระบบดบเพลงแบบทอยน (1) ระบบดบเพลงแบบทอยน ชนดทอแหง (DRY PIPE)เปนระบบทเวลาปกตไมมนา
ในเสนทอนาดบเพลง ประกอบดวยทอดบเพลงและตดบเพลง โดยจะมเครองดบเพลงหรอไมกได - ในกรณทไมมเครองสบนาจะตองรอนาจากรถดบเพลงมาจายนาให - ในกรณทมเครองสบนาดบเพลงสามารถฉดนาดบเพลงเอง โดยการลากสาย
ฉดนาดบเพลงแลวจงเปดเครองสบนาดบเพลง เพอการฉดนาดบเพลง (2) ระบบดบเพลงแบบทอยน ชนดเปยก (WET PIPE) เปนระบบดบเพลง
กงอตโนมต เพราะตองมนาในเสนทอนาดบเพลงตลอดเวลา โดยรกษาแรงดนนาดวยเครองสบนารกษาแรงดนนา (JOCKEY PUMP) ใหสามารถพอเพยงตอการฉดดบเพลงตลอดเวลา เมอเกดเพลงไหมกเปดประตนาในตดบเพลงแลวลากสายฉดนาดบเพลง เครองสบนาดบเพลงจะทางานอตโนมตทนท
(3) ตดบเพลง ประกอบดวย ตดบเพลงททาดวยโลหะทมบานเปดดานหนาเปนกระจกนรภยและมกญแจลอกต โดยภายในตประกอบดวย - สายฉดดบเพลง ม 2 แบบ คอ แบบสายมวน( HOSE REEL) ใชสายขนาด Dia.
1 นวและแบบสายพบ(HOSE RACK) ใชสายขนาด Dia. 2 1/2 นว - หวฉดนาดบเพลง
30ขอกาหนดตามกฎหมาย
31ขอกาหนดตามมาตรฐาน
32ขอกาหนดตามมาตรฐาน
แนวทางการนามาตรฐานระบบบรการสขภาพสการปฏบต หนา 331
- ประตนาแบบ BALL VALVE - ประตนาแบบ ANGLE VALVE - หวจายนาแบบสวมหวเรว ขนาด Dia. 2 1/2 นว พรอมฝาปด - ถงดบเพลงแบบเคลอนทได - ขวาน - ฯลฯ
(4) ภายในอาคาร ตองมระบบดบเพลงแบบสายนาฉดดบเพลง ทกชน ในระยะครอบคลม 30 เมตรและมหวรบนาดบเพลงภายนอก อาคารทระดบพนดนทรถดบเพลงสามารถเขาถง33
4. สาหรบอาคารขนาดใหญพเศษหรออาคารสง (เฉพาะอาคารทกอสรางหลงป พ.ศ. 2535 ) จะตองมระบบดบเพลงอตโนมต หรอเทยบเทาระบบสปรงเกอร และมปรมาณนาสารองดบเพลง ตามกฎหมายควบคมอาคาร34
หมวด 4
ระบบประปา 1. มระบบจายนาทสะอาดไมปนเปอนสงทเปนอนตรายตอสขภาพ ไมมการรวซม และมแรงดน
เพยงพอตอการใชงาน35 2. มระบบสารองนาประปา ทสามารถใหบรการไดตลอดระยะเวลาการรกษา 36เชน งานบรการ
ทนตกรรม 3. ระบบสารองนาประปา จะตองไมรวซม และตดตงในสถานทเหมาะสม ไมกอใหเกดการ
ปนเปอนตอคณภาพนาประปา เชน ระดบฝาถงเกบนาใตดนตองสงกวาระดบรางระบายนาฝนทวไป โดยสารองนาไวใชได 2 วน37
4. มฝาถงสาหรบการตรวจสอบบารงรกษา ปดมดชดมกญแจลอค ปองกนสตว แมลง หรอคนตกลงไปในถง38
หมวด 5
ระบบระบายนาและระบบสขาภบาล 1. มแผนผงระบบระบายนาและระบบสขาภบาล39 2. มระบบรวบรวมนาทงทไมกอใหเกดการแพรหลายหรอสะสมเชอโรคทางนาและอากาศ
33ขอกาหนดตามกฎหมาย
34ขอกาหนดตามกฎหมาย
35ขอกาหนดตามมาตรฐาน
36ขอกาหนดตามมาตรฐาน
37ขอกาหนดตามมาตรฐาน
38ขอกาหนดตามมาตรฐาน
39ขอกาหนดตามกฎหมาย
หนา 332 แนวทางการนามาตรฐานระบบบรการสขภาพสการปฏบต
3. มระบบการระบายนาฝนจากอาคาร สระบบระบายนาฝนรวมอยางเหมาะสม เชน รางระบายนารอบอาคาร บอพกระบบระบายนาฝนดานขางถนน โดยมความลาดเอยงใหเพยงพอ ไมกอใหเกนการตกตะกอนในทอ หรอรางระบายนา มตะแกรงดกขยะของระบบระบายนาฝนกอนปลอยออกสแหลงสาธารณะ และไมมบรเวณนาขงทกอใหเกดแหลงเพาะพนธยงหรอแมลงพาหะตางๆ หรอกอใหเกดอนตรายในการสญจรขอผใชบรการ40
4. มการแยกประเภททอตางๆ ตามระบบการใชงานอยางชดเจน เชน ทอสวม ทอนาทง ทอระบายอากาศ ทอระบายนาฝน ทอระบายนาทงจากเครองปรบอากาศ โดยไมมการรวซม41
5. ระบบสขาภบาลหองปฏบตการ เชน หอง lab , หองทนตกรรม , หองลางไต , หองลางเครองมอ , หองรงส , หนวยจายกลาง ตองปราศจากเชอ เปนตน ประกอบดวย ทอประปา , ทอนาทง ,ทอชนดพเศษ ทนกรด-ดาง , ทอระบายอากาศ , เครองมอและอปกรณชนดพเศษเฉพาะ เชน ชดกรองหนปน เปนตน42
6. มระบบรวบรวมปรมาณนาฝนทเหมาะสม กอนปลอยออกสแหลงระบายนาสาธารณะ 7. ทอระบายอากาศจะตองโผลเหนอหลงคาและไมทาใหหลงคารวซมได 8. ขนาดทอตางๆสามารถใชตามรายการคานวณทางวศวกรรม
หมวด 6 ระบบบาบดนาเสย
1. มแผนผงระบบนาเสย 2. มระบบบาบดนาเสยรวมหรอแยกเฉพาะอาคารทมประสทธภาพ สามารถรองรบปรมาณนา
เสยและบาบดนาเสยไดตามมาตรฐานคณภาพนาทงทกระทรวงวทยาศาสตรเทคโนโลยและสงแวดลอม และกระทรวงสาธารณะสขกาหนด43
หมวด 7
การจดเกบและกาจดมลฝอย 1. มการแยกมลฝอยและการจดการมลฝอยตามประเภทมลฝอยทวไป มลฝอยตดเชอ มลฝอย
อนตราย 2. จดใหมทพกมลฝอยในแตละพนททเปนแหลงกาเนดมลฝอย โดยภาชนะรองรบมลฝอยแยก
ตามประเภทมลฝอยทวไป มลฝอยตดเชอ มลฝอยอนตราย เพยงพอตามรอบเวลาจดเกบ 3. ภาชนะรองรบมลฝอยตองมฝาปดมดชด ไมรวซม ทาดวยวสดททาความสะอาดงาย 44 4. จดใหมอาคารพกมลฝอยเปนอาคารมดชด มการแยกมลฝอยตามประเภทมลฝอย สามารถ
ปองกนแมลงและสตว มการระบายอากาศทด ไมมกลน รวมทงมปายบอกรายละเอยด และมการตดตงดวงโคมใหแสงสวางบรเวณอาคารทพกขยะ อาคารตงอยในตาแหนงทสามารถเคลอนยายมลฝอยไดสะดวก และไมอย
40ขอกาหนดตามกฎหมาย
41ขอกาหนดตามมาตรฐาน
42ขอกาหนดตามมาตรฐาน
43ขอกาหนดตามกฎหมาย
44ขอกาหนดตามกฎหมาย
แนวทางการนามาตรฐานระบบบรการสขภาพสการปฏบต หนา 333
บรเวณทผคนสญจรไปมา มระบบระบายนาจากอาคารพกมลฝอยหรอบรเวณลางทาความสะอาด โดยรวบรวมนาเสยไปยงระบบบาบดนาเสย45
งานระบบเครองกล หมวด 1 บทนยาม
ลฟต หมายถง พาหนะหรออปกรณขนสง คน สงของ ในแนวดงของอาคาร โดยอาศยเครองจกรกลไฟฟาในการควบคมการเคลอนท
หมวด 2 ลฟต
1. มขนาดและจานวนเหมาะสมกบการใชงาน46 2. กรณตองมการเคลอนยายผปวยดวยเกาอเขนและ /หรอเตยงเขนหองโดยสารและประตตองม
ขนาดเหมาะสมและกวางพอเพยงทจะสามารถเขนเกาอและ/หรอเตยงผปวยเขาไดโดยสะดวก 3. ภายในหองโดยสารตองสะอาดสวางไมอบชน มระบบระบายอากาศทมประสทธภาพรวมทงม
ระบบตดตอสอสารกบบคคลภายนอกไดเมอเกดเหตขดของ 4. เครองควบคมการขน – ลงตองมการตดตงระบบ Sefety Device และระบบ Automatic
Rescue Device47 5. อปกรณภายในอยในสภาพดและมการซอมบารงอยเสมอ48 6. บรเวณโถงหนาลฟตมพนทกวางเพยงพอตอการพกรอสามารถเขนเตยงผปวยสวนกนไดและม
ระบบใหแสงสวางทเหมาะสมเพยงพอ49 7. กาหนดใหมลฟตสาหรบผพการและทพลภาพทใชงานได50
หมวด 3 ระบบปรบอากาศและระบบระบายอากาศ
ระบบปรบอากาศและระบบระบายอากาศทด จะตองประกอบดวย 1. มอากาศจากภายนอกเดมเขาสหองเพอใหไดอตราการถายเทอากาศทเหมาะสมโดยวธ
ธรรมชาตหรอใชกลอปกรณ51 2. หองตรวจผปวยทวไปตองมแรงดนอากาศสงกวาบรเวณพกคอยโดยมอากาศไหลสโถงพกคอย
ได
45ขอกาหนดตามกฎหมายและมาตรฐาน
46ขอกาหนดตามกฎหมาย
47ขอกาหนดตามมาตรฐาน
48ขอกาหนดตามมาตรฐาน
49ขอกาหนดตามกฎหมาย
50ขอกาหนดตามกฎหมาย
51ขอกาหนดตามกฎหมายและมาตรฐาน
หนา 334 แนวทางการนามาตรฐานระบบบรการสขภาพสการปฏบต
3. โถงพกคอยตองโลงสบายมอากาศถายเทไดดในปรมาณทเหมาะสมถามการปรบอากาศจะตองมระบบกรองอากาศทมประสทธภาพปานกลาง52
4. มการควบคมทศทางการเคลอนทของอากาศในบรเวณควบคมความสะอาดโดยใหอากาศไหลจากบรเวณทมความสะอาดมากไปยงบรเวณทมความสะอาดนอยกวา53
5. มการรกษาระดบความชนไมใหเกน 70%Rh สาหรบบรเวณทมความเสยงตอการเกดเชอโดยจดใหมแบบแสดงทศทางการไหลของอากาศและตารางการตรวจสอบจากผรบผด ชอบทกๆ 1 เดอน
6. หองตรวจผปวยทแสดง อาการโรคตดเชอทางอากาศตองมแรงดนอากาศภายในหองเปนลบ54
โดยนาอากาศภายนอกเขามาปรมาณไมนอยกวา 12 ACH (สาหรบอาคารใหม) / 6 ACH (สาหรบอาคารทสรางกอนป 2001) โดยมการเคลอนทของอากาศจากแพทยไปสผปวยและมการดดอากาศจากบรเวณผปวยมาบาบดกอนปลอยสภายนอกอาคารโดยปลอดภยถามการปรบอากาศตองใชเครองปรบอากาศชนดพเศษทสามารถสรางสภาวะอากาศทเหมาะสมไดและอากาศมความชนไมเกน 60%Rh
7. มการลางทาความสะอาดกรองอากาศชนดลางไดทก 1 สปดาหสวนคอยลทาความเยนถาดนาทงและแผงระบายความรอนใหลางทาความสะอาดทก 6 เดอนเปนอยางนอย
8. มการตรวจสอบประสทธภาพการทางานของกรองอากาศและอปกรณปรบอากาศอยางสมาเสมอทก 6เดอนเปนอยางนอย
หมวด 4
ระบบแกสทางการแพทย ระบบแกสทางการแพทยแกสทจายใหเกผปวย ตองประกอบดวย 1. กรณจายแกสทางการแพทยดวยระบบถงเขน ตองมหองเกบถงแกสแยกเปนสดสวนมดชด
และปลอดภย55 2. มรถเขนถงแกสทางการแพทยพรอมสายรดถงอยในสภาพดและเพยงพอพรอมใชงาน 3. การทาเครองหมายบนถงเพอบอกชนดของแกสทบรรจอยในตาแหนงทสามารมองเหนได
ชดเจน 4. กรณจายแกสทางการแพทยดวยระบบทอตองมสถานทหรอหองรวมระบบแกสเปนสดสวน
มดชดไมปะปนกบกจกรรมอนมการระบายอากาศทดและจายแกสดวยระบบอตโนมตมการจากดการเขาถงสถานทหรอหองรวมระบบแกสทางการแพทยใหปลอดภยจากการรบกวนทงจากมนษยและสตวโดยอนญาตการเขาถงเฉพาะเจาหนาทผเกยวของเทานน56
5. ระบบทอมการตดตงอยางเปนระเบยบมนคงยดแนนกบอาคารแยกหางไมปะปนกบระบบทออนและสายไฟฟา
6. มเครองหมายทจดจายแกสทกจดโดยระบชนดของแกสไวอยางชดเจน 7. มหวจายแกสชนดตางๆในหองทจาเปนในจานวนทเหมาะสมอยางนอยดงน
52ขอกาหนดตามมาตรฐาน
53ขอกาหนดตามมาตรฐาน
54ขอกาหนดตามมาตรฐาน
55ขอกาหนดตามกฎหมาย
56ขอกาหนดตามมาตรฐาน
แนวทางการนามาตรฐานระบบบรการสขภาพสการปฏบต หนา 335
- หวจายออกซเจน 1 ชด / หอง - หวดดสญญากาศ 1 ชด / หอง
8. มวาลวสวนบรเวณ (Zone Valve) และระบบเตอน (Line Alam) ทไดมาตรฐานตดตงในตาแหนงทสามารถเหนไดสะดวกไมนอยกวา 1 ชดตอหนวยบรการ
9. มการตรวจสอบการทางานของอปกรณใหพรอมใชงานอยางสมาเสมอไมนอยกวา1ครง / ป 10. มการซอมบารงรกษาการทางานของอปกรณใหพรอมใชงานอยาสมาเสมอทกๆ 2 เดอน 11. มเอกสารหลกฐานการตรวจสอบจากชางผมความชานาญแสดงไวอยางชดเจน
หนา 336 แนวทางการนามาตรฐานระบบบรการสขภาพสการปฏบต
ขอกาหนด
ดานความปลอดภยในโรงพยาบาล
ขอบขาย
1. ขอกาหนดดานความปลอดภยในโรงพยาบาลนได กาหนดขอแนะนาและแนวทางการปฏบตดานความปลอดภยในโรงพยาบาล ใหเกดความปลอดภยแกบคลากรและผเกยวของ
2. ขอกาหนดดานความปลอดภยในโรงพยาบาลนใชไดกบโรงพยาบาลทกประเภท ทกขนาด
บทนยาม
1. โรงพยาบาล หมายถง สถานทใหบรการเกยวกบสขภาพอนามย รวมทงสงเสรมสขภาพ
ปองกนโรค ฟนฟสภาพและการรกษาพยาบาลใหแกประชาชน และมเตยงสาหรบรบคนไขเขาพกรกษาตวดวย
2. ความปลอดภยในโรงพยาบาลหมายถง การกระทาหรอสภาพการทางานซงปลอดจากเหตอน
จะทาใหเกดการประสบอนตราย การเจบปวยหรอความเดอดรอนราคาญอนเนองจากการทางานหรอเกยวกบ
การทางานในโรงพยาบาล
เครองจกร หมวด1 บทนยาม
1. เครองจกรหมายถง สงทประกอบดวยชนสวนหลายชนสาหรบกอกาเนดพลงงานเปลยนหรอแปลงสภาพพลงงานหรอสงพลงงาน ทงน ดวยกาลงนา ไอนา เชอเพลง ลม กาซ ไฟฟาหรอพลงงานอนและหมายความรวมถงเครองอปกรณ ลอตนกาลง รอก สายพาน เพลา เฟองหรอสงอนททางานสมพนธกน รวมทงเครองมอกล
2. การตรวจสอบหมายถง การตรวจพจารณาความเรยบรอยของชนสวนหรอกลไกการทางานของเครองจกร ตามทกาหนดไวในคมอของผผลต
3. การทดสอบหมายถง การตรวจสอบและทดลองใชงานชนสวนอปกรณหรอกลไกการทางานของอปกรณเพอความถกตองโดยวศวกร
4. วศวกรหมายถงผซงไดรบใบอนญาตเปนผประกอบวชาชพวศวกรรมควบคมตามกฎหมายวาดวยวศวกร
บททวไป
1. โรงพยาบาล จดทาขอมลประวตครภณฑในโรงพยาบาล ประกอบดวย 1) ชอครภณฑ(ระบชอตามแนวทางการกาหนดรหสตามระเบยบพสด) 2) ID Number (หมายเลขประจาครภณฑ ทไมเปลยนแปลงตลอดอายการใชงาน)
แนวทางการนามาตรฐานระบบบรการสขภาพสการปฏบต หนา 337
3) ยหอ(ชอทางการคาของเครองมอ) 4) รน(ชอหรอรหสรนของเครองมอ) 5) หมายเลขเครอง(เลขลาดบการผลตเครอง) 6) ผผลต(บรษทผผลตเครอง) 7) ประเทศผผลต(ประเทศผผลตหรอประเทศเจาของเครองหมายการคา) 8) ผจาหนาย
• ชอสถานประกอบการ
• ทอย
• เบอรโทรศพท 9) ราคาครภณฑ 10) วนทไดรบ(วนทไดรบเขาใชงานในโรงพยาบาล) 11) วธการไดรบมา(เอกสารอางองการไดมาของครภณฑไดแก การจดซอจดจาง การรบ
โอนครภณฑ การรบบรจาค เปนตน) 12) สถานทใชงาน(อาคาร สถานทและหองทตดตงใชงานหรอนาไปใชงาน)
2. ตองดแลใหบคลากรซงทางานเกยวกบเครองจกรปฏบตดงตอไปน 1) สวมใสเครองนงหมใหเรยบรอยรดกมและเหมาะสม 2) ไมสวมใสเครองประดบทอาจเกยวโยงกบสงหนงสงใดได 3) รวบผมทปลอยยาวเกนสมควรหรอทาอยางหนงอยางใดใหอยในลกษณะทปลอดภย
3. ในบรเวณทมการตดตงการซอมแซมหรอการตรวจสอบเครองจกรหรอเครองปองกนอนตรายจากเครองจกรตองตดปายแสดงการดาเนนการดงกลาวโดยใชเครองหมายหรอขอความทเขาใจงายและเหนไดชดเจนรวมทงจดใหมระบบวธการหรออปกรณปองกนมใหเครองจกรนนทางานและใหแขวนปายแสดงเครองหมายหรอสญลกษณหามเปดสวตชไวทสวตชของเครองจกรดวย
4. การประกอบการตดตงการซอมแซมและการใชงานเครองจกรตองจดใหมวศวกรเปนผรบรองตามหลกเกณฑและวธการทกาหนดและเกบผลการดาเนนการไวเพอการตรวจตดตาม
5. ตองดแลตรวจสอบเครองจกรนนใหอยในสภาพใชการไดดปลอดภยตามระยะเวลาการใชงานทเหมาะสมและจดใหมการตรวจรบรองประจาปตามชนดและประเภททกาหนด
6. หามมใหโรงพยาบาลใชหรอยอมใหบคลากรใชเครองจกรทางานเกนพกดหรอขดความสามารถทผผลตกาหนด
7. เครองเจยรเครองตดเครองไสหรอเครองจกรทอาจกอใหเกดอนตรายไดโดยสภาพตองประกาศกาหนดวธการทางานของบคลากรตดไวบรเวณทพนกงานปฏบตงาน
8. ในกรณทใหบคลากรทางานเกยวกบเครองเชอมไฟฟาเครองเชอมกาซรถยกหรอเครองจกรทอาจกอใหเกดอนตรายไดโดยสภาพตามโรงพยาบาลตองใชบคลากรทมความชานาญในการใชเครองจกรนนและผานการอบรมตามหลกเกณฑและวธการทกาหนด
9. ตองดแลใหพนทบรเวณรอบเครองจกรตดตงอยในลกษณะทปลอดภย 10. ตองจดใหมวธการดาเนนการเพอปองกนมใหบคลากรไดรบอนตรายจากการทางานเกยวกบ
เครองจกรดงตอไปน 1) เครองจกรทใชพลงงานไฟฟาตองมระบบหรอวธการปองกนกระแสไฟฟารวเขาตว
บคคลทเกยวของหรอเครองจกรและตองตอสายดนทงนการตดตงระบบปองกน
หนา 338 แนวทางการนามาตรฐานระบบบรการสขภาพสการปฏบต
กระแสไฟฟารวดงกลาวใหเปนไปตามมาตรฐานของการไฟฟาฯในทองถนนนกรณทไมมมาตรฐานดงกลาวใหปฏบตตามมาตรฐานของสมาคมวศวกรรมสถานแหงประเทศไทยในพระบรมราชปถมภ
2) เครองจกรทใชพลงงานไฟฟาสายไฟฟาเขาเครองจกรตองเดนลงมาจากทสงกรณเดนบนพนดนหรอฝงดนตองใชทอรอยสายไฟฟาทแขงแรงและปลอดภย
3) เครองจกรชนดอตโนมตตองมสเครองหมายปด -เปดทสวตชอตโนมตตามหลกสากลและมเครองปองกนมใหสงหนงสงใดกระทบสวตชอนเปนเหตใหเครองจกรทางาน
4) เครองจกรทมการถายทอดพลงงานโดยใชเพลาสายพานรอกเครองอปกรณลอตนกาลงตองมตะแกรงหรอทครอบปดคลมสวนทหมนไดและสวนสงถายกาลงใหมดชด
5) เครองจกรทมใบเลอยวงเดอนตองจดใหมเครองปองกนอนตรายจากเครองจกรนน 6) เครองจกรทใชเปนเครองลบฝนหรอแตงผวโลหะตองมเครองปดบงประกายไฟหรอเศษ
วตถในขณะใชงาน 7) ตองจดใหทางเดนเขาออกจากพนทสาหรบปฏบตงานเกยวกบเครองจกรมความกวาง
ไมนอยกวา 80 เซนตเมตร 11. ตองจดทารวคอกกนหรอเสนแสดงเขตอนตรายณบรเวณทตงของเครองจกรใหบคลากรเหน
ไดชดเจนและตองดแลไมใหบคลากรซงไมเกยวของเขาไปในบรเวณดงกลาว 12. ตองไมตดตงเครองจกรทควบคมโดยระบบอเลกทรอนกสหรอคอมพวเตอรในบรเวณพนทท
มกระแสไฟฟาเหนยวนาจนอาจมผลทาใหการทางานของเครองจกรผดปกตและกอใหเกดอนตรายตอบคลากร
หมวด2
ลฟต
1. ในกรณทจดใหมลฟตในการปฏบตงานตองปฏบตดงตอไปน 1) จดทาคาแนะนาอธบายการใชลฟตและการขอความชวยเหลอตดไวในหองโดยสารของ
ลฟต 2) จดทาคาแนะนาอธบายการใหความชวยเหลอตดไวในหองจกรกลและหองผดแลลฟต 3) จดทาขอหามใชลฟตตดไวทขางประตลฟตดานนอกทกชน 4) จดใหมการตรวจสอบลฟตกอนการใชงานทกวนหากสวนใดชารดเสยหายตองซอมแซม
ใหเรยบรอยกอนใชงาน 5) จดใหมมาตรการปองกนอนตรายและตดปายหามใชลฟตใหผทเกยวของเหนไดชดเจน
ในระหวางทมการซอมบารงการตรวจสอบหรอการทดสอบลฟต 2. ลฟตทจะนามาใชตองมรายละเอยดคณลกษณะดงตอไปน
1) ตดตงไวในทมนคงแขงแรงและเหมาะสม 2) มปายบอกพกดนาหนกหรอจานวนคนโดยสารไดอยางปลอดภย 3) มระบบปองกนมใหลฟตเคลอนทในกรณทประตลฟตยงไมปด 4) มระบบไฟสองสวางฉกเฉนและมระบบระบายอากาศทเพยงพอภายในหองโดยสารของ
ลฟต ในกรณทกระแสไฟฟาดบ 5) มระบบแสงหรอเสยงเตอนในกรณทมการใชลฟตบรรทกนาหนกเกนพกดทผผลต
กาหนด
แนวทางการนามาตรฐานระบบบรการสขภาพสการปฏบต หนา 339
6) มอปกรณตดระบบการทางานของลฟตเมอมการใชลฟตบรรทกนาหนกเกนพกดทผผลตกาหนด
7) มระบบสอสารสาหรบใชงานในหองโดยสารลฟตกบภายนอกทงสภาวะปกตและกรณทกระแสไฟฟาดบ
3. ในการประกอบการตดตงการทดสอบการใชการซอมบารงและการตรวจสอบลฟตตองปฏบตตามรายละเอยดคณลกษณะของลฟตแตละประเภทหรอคมอการใชงานทผผลตกาหนดไวหากไมมรายละเอยดคณลกษณะหรอคมอการใชงานดงกลาวตองปฏบตตามรายละเอยดคณลกษณะหรอคมอการใชงานทวศวกรไดกาหนดขนเปนหนงสอและเกบผลการตรวจสอบและการทดสอบไวเพอการตรวจตดตาม
4. ตองจดใหมการตรวจสอบและการทดสอบชนสวนและอปกรณของลฟตโดยวศวกรอยางนอยปละ 1 ครง
5. ตองตรวจสอบระบบความปลอดภยและระบบการทางานของลฟตเปนประจาทกเดอนและเกบผลการดาเนนการไวเพอการตรวจตดตาม
6. ตองควบคมดแลมใหบคลากรหรอบคคลใดดดแปลงหรอทาใหลฟตรบนาหนกไดเกนพกดทผผลตกาหนด
หมวด 3
เครองเชอมไฟฟาและเครองเชอมกาซ 1. กอนใชเครองเชอมไฟฟาและเครองเชอมกาซ ตองปฏบต ดงตอไปน
1) จดใหมเครองดบเพลงแบบเคลอนยายไดตดตงไวในบรเวณใกลเคยงทสามารถนามาใช ดบเพลงไดทนท 2) จดใหมอปกรณคมครองความปลอดภยสวนบคคลใหบคลากรสวมใส 3) จดบรเวณทปฏบตงานมใหมวสดทตดไฟงายวางอย 4) จดใหมฉากกนหรออปกรณปองกนอนตรายอนๆทเหมาะสมเพอปองกนอนตรายจาก ประกายไฟและแสงจา
2. ตองควบคมดแลมใหบคลากรหรอผซงไมเกยวของเขาไปในบรเวณทมการทางานดวยเครองเชอมไฟฟาหรอเครองเชอมกาซ
3. ตองจดใหมมาตรการดานความปลอดภยและควบคมดแลใหบคลากรปฏบตโดยเครงครดเมอใชเครองเชอมไฟฟาหรอเครองเชอมกาซในบรเวณทอาจจะกอใหเกดอนตรายจากการระเบด เพลงไหมหรอไฟลามจากกาซ นามนหรอวตถไวไฟอน
4. ในกรณทใหบคลากรทางานเกยวกบเครองเชอมไฟฟา ตองปฏบตดงตอไปน 1) จดใหมการตอสายดน ( Ground )กบโครงโลหะของเครองเชอมไฟฟาทตอจากอปกรณ
การเชอมทงน ขนาดของสายดนตองไมตากวามาตรฐานของการไฟฟาฯในทองถนนน กรณทไมมมาตรฐานดงกลาวใหปฏบตตามมาตรฐานของสมาคมวศวกรรมสถานแหงประเทศไทย ในพระบรมราชปถมภ
2) จดสถานทปฏบตงานใหมแสงสวางและการระบายอากาศอยางเหมาะสม 3) จดใหมการใชสายดน สายเชอม หวจบสายดนและหวจบลวดเชอม ตามขนาดและ มาตรฐานทผผลตกาหนดไว
หนา 340 แนวทางการนามาตรฐานระบบบรการสขภาพสการปฏบต
4) จดสายเชอมใหหางจากการบดทบของยานพาหนะ นาหรอทชนแฉะหากไมสามารถหลกเลยงได ตองจดใหมอปกรณปองกนความเสยหายขางตน
5. ในกรณทใหบคลากรทางานเกยวกบเครองเชอมกาซ ตองปฏบตดงตอไปน 1) ตดตงและตรวจสอบอปกรณควบคมความดนและมาตรวดความดนทเหมาะสมถกตอง
กบชนดของกาซ 2) ตรวจสอบการรวไหล การหลดหลวม การสกหรอของอปกรณหรอสภาพทไมปลอดภย
ทกครง หากพบวาไมปลอดภยตองทาการแกไขทนท 3) จดทาเครองหมาย สหรอสญลกษณททอสงกาซ หวเชอมหรอหวตด ใหเปนแบบและ
ชนดเดยวกน 6. ในการตอถงบรรจกาซไวไฟหลายถงเขาดวยกน ตองจดใหมอปกรณกนเปลวไฟยอนกลบ ตด
ไวระหวางหวตอกบอปกรณควบคมความดน 7. ตองจดสถานทเกบกาซไวไฟใหอยในพนททมการระบายอากาศด ไมมความสนสะเทอนและ
ปลอดภยจากการตดไฟหรอหางจากแหลงกอใหเกดความรอนหรอประกายไฟ 8. ตองตดตงอปกรณนรภยแบบระบายไวทถงบรรจกาซทกถงและดแลใหอยในสภาพพรอมใช
งานไดอยางปลอดภย 9. ตองดแลถงบรรจกาซทกชนดใหอยในสภาพทปลอดภยตามมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรม
หมอนา หมวด1 บทนยาม
1. หมอนา หมายถง ภาชนะปดทผลตนารอนหรอไอนาทมความดนสงกวาบรรยากาศ โดยใชความรอนจากการเผาไหมของเชอเพลงหรอความรอนจากพลงงานอน
2. ผควบคมหมอนา หมายถง ผซงมหนาทควบคมการทางานและการใชหมอนา 3. การตรวจสอบ หมายถง การตรวจพจารณาความเรยบรอยของชนสวนหรอกลไกการทางาน
ของหมอนา ตามทกาหนดไวในคมอของผผลต 4. การทดสอบ หมายถง การตรวจสอบและทดลองใชงานชนสวนอปกรณหรอกลไกการทางาน
ของอปกรณเพอความถกตองโดยวศวกร 5. วศวกร หมายถง ผซงไดรบใบอนญาตเปนผประกอบวชาชพวศวกรรมควบคม
บททวไป
1. มาตรฐานนมใหใชบงคบแกหมอนาทาความรอนทใชผลตไอนาความดนไมเกน 1 บารหรอไอนาอณหภมไมเกน 120 องศาเซลเซยสหรอนารอนความดนไมเกน 10 บารแบบทอขดทไมมทพกไอนา เวนแต
1) มทพกไอนาและขนาดเสนผานศนยกลางภายนอกทอนาหรอหลอดนาเกน 19 มลลเมตร
2) มความจของนาเกน 23 ลตร 3) มอณหภมของนาเกน 177 องศาเซลเซยส 4) มไอนาเกดขนในทอนาหรอหลอดนา
แนวทางการนามาตรฐานระบบบรการสขภาพสการปฏบต หนา 341
2. ตองใชหมอนาและอปกรณประกอบตางๆทมคณสมบตตามมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรม มาตรฐาน ISO มาตรฐาน ASME มาตรฐาน JIS มาตรฐาน DIN มาตรฐาน TRD มาตรฐาน BS มาตรฐาน EN อยางหนงอยางใด
3. หมอนาทผานการใชงานแลวหรอหมอนาทยายทตดตงตองจดใหวศวกรรบรองผลการทดสอบความดนทอนญาตใหใชไดสงสดใหมและเกบผลการดาเนนการไวเพอการตรวจตดตาม
4. ตองจดทาปายประกาศกาหนดวธการทางานของบคลากรทเกยวกบการใชหมอนาการตรวจสอบอปกรณประกอบและการแกไขขอขดของในการปฏบตงาน ตดไวบรเวณทเหนไดชดเจน
5. ตองจดใหมผควบคมหมอนาทมคณสมบตอยางหนงอยางใด ดงตอไปน 1) ผานการอบรมตามหลกสตรผควบคมหมอนาจากสถาบนของทางราชการ รฐวสาหกจ
หรอสถาบนอน ทงน ตามทกฎหมายกาหนด 2) มคณวฒไดรบประกาศนยบตรวชาชพชนสง สาขาชางกลโรงงาน สาขาชางยนตสาขา
ชางเทคนคอตสาหกรรม สาขาชางเทคนคการผลต หรอสาขาอนทมวชาการเรยนภาคทฤษฎและภาคปฏบตเกยวกบไอนา การเผาไหม ความรอน การประหยดพลงงานหรอความแขงแรงของวสด รวมกนไมนอยกวาเกาหนวยกต
6. ตองใชนาสาหรบหมอนาทมคณสมบต ดงตอไปน 1) นาทเขาหมอนา ( Boiler Feed Water) ตองมคาความเปนกรดเปนดาง ( pH)และคา
ความกระดางอยในเกณฑทเหมาะสมกบชนดและประเภทของหมอนาตามหลกวชาการดานวศวกรรม
2) นาทใชภายในหมอนา ( Boiler Water) ตองมคาความเปนกรดเปนดาง ( pH)และมตะกอนแขวนลอยและสารละลายอยในเกณฑทเหมาะสมกบชนดและประเภทของหมอนาตามหลกวชาการดานวศวกรรม
7. ในกรณททาการตรวจสอบหรอซอมแซมหมอนา ตองจดใหมการระบายอากาศเพอไลกาซพษหรอกาซไวไฟตลอดเวลา
หมวด 2
การตดตง การซอมบารง การซอมแซมและการใช 1. ในการตดตงหมอนาและอปกรณประกอบ ตองปฏบตตามมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรม
มาตรฐาน ISO มาตรฐาน ASME มาตรฐาน JIS มาตรฐาน DIN มาตรฐาน TRD มาตรฐาน BS มาตรฐาน EN และตามหลกวชาการดานวศวกรรม ทงน ตองจดใหมวศวกรเปนผรบรองตามหลกเกณฑและวธการทกาหนด
2. ตองจดใหมการซอมบารงหรอการซอมแซมหมอนาและอปกรณประกอบใหอยในสภาพปลอดภยตลอดระยะเวลาทใชงาน ทงน ตามมาตรฐานและหลกวชาการดานวศวกรรม
3. ตองจดสถานททตดตงหมอนาใหมลกษณะ ดงตอไปน 1) พนทการทางานและหองหมอนาตองมทางเขาออกอยางนอย 2 ทาง มความกวางอยาง
นอย 60 เซนตเมตร ความสงอยางนอย 2 เมตรและปราศจากสงกดขวางทางเขาออก 2) ชองเปดทพนทการทางานตองมขอบกนตกและวสดกนลนทพนทการทางาน ขนบนได
และพนตาง ๆ 3) พนทการทางานตองมแสงสวางอยางเพยงพอ เครองวดตางๆและอปกรณประกอบตอง
มแสงสวางใหเพยงพอทจะอานคาและควบคมไดสะดวก
หนา 342 แนวทางการนามาตรฐานระบบบรการสขภาพสการปฏบต
4) ระบบไฟแสงสวางฉกเฉนสองไปยงทางออกและเครองวดตางๆรวมทงแผงควบคมใหเหนอยางชดเจนในกรณไฟฟาดบ
5) ทางเดนตองไมมสงกดขวาง ในกรณทไมสามารถหลกเลยงได ตองทาเครองหมาย ทาสหรอใชเทปสะทอนแสง ตดไวใหเหนไดอยางชดเจน
6) ฐานรากทตงของหมอนาและอปกรณประกอบทมนคงแขงแรงและทนตอแรงดนและแรงกด การออกแบบและคานวณใหเปนไปตามหลกวชาการดานวศวกรรม
7) ปลองควนและฐานทมนคงแขงแรง เปนไปตามหลกวชาการดานวศวกรรม 8) จดใหมฉนวนกนความรอนหมหมอนา ลนจายไอนา ทอจายไอนา ถงพกไอนาถงเกบนา
รอน ปลองระบายไอนา ทอทตอจากหมอนาและอปกรณประกอบทมความรอนซงตดตงอยในระดบหรอบรเวณทบคลากรผปฏบตงานอาจไดรบอนตรายได
หมวด 3 การควบคม
1. ตองจดใหมการทดสอบและรบรองความปลอดภยในการใชหมอนาอยางนอยปละ 1 ครง โดยวศวกรหรอผไดรบอนญาตพเศษใหทดสอบหมอนาได แลวแตกรณตามกฎหมายวาดวยวศวกรและเกบผลการทดสอบไวเพอการตรวจตดตาม เวนแตหมอนาทมอตราการผลตไอนาเครองละตงแต 20 ตนตอชวโมงขนไปอาจขยายระยะเวลาการทดสอบและรบรองความปลอดภยในการใชหมอนาเกนกวา 1 ป แตไมเกน5 ป
2. การซอมแซมหรอการดดแปลงหมอนาหรอสวนหนงสวนใดของหมอนา ทอาจมผลกระทบตอความแขงแรงของหมอนาหรอความปลอดภยในการใชหมอนา ตองจดใหมวศวกรทาหนาทออกแบบ ควบคม ทดสอบ และรบรองความปลอดภยในการใชหมอนากอนใชงานและเกบผลการทดสอบไวเพอการตรวจตดตาม
ไฟฟา
หมวด 1 บทนยาม
1) บรภณฑไฟฟาหมายถง อปกรณ เครองมอ เครองใช วสด เครองประกอบหรอเครองจกรทใชไฟฟาเปนตนกาลงหรอเปนสวนประกอบหรอทใชเกยวเนองกบไฟฟา
2) ฉนวนไฟฟาหมายถง วสดทมคณสมบตในการกนหรอขดขวางการไหลของกระแสไฟฟาหรอวสดทกระแสไฟฟาไมสามารถไหลผานไดงาย เชน ยาง ไฟเบอร พลาสตก
3) แรงดนไฟฟาหมายถง คาความตางศกยของไฟฟาระหวางสายกบสายหรอสายกบดนหรอระหวางจดหนงกบจดอน โดยมหนวยวดคาความตางศกยเปนโวลต
4) กระแสไฟฟาหมายถง ปรมาณการไหลของอเลกตรอนในวงจรไฟฟาจากจดหนงไปยงอกจดหนง โดยมหนวยวดเปนแอมแปร
5) หมอแปลงเครองวดหมายถง อปกรณทใชสาหรบแปลงกระแสไฟฟาหรอแรงดนไฟฟาเพอใชกบเครองมอวดและอปกรณควบคมเครองปองกนระบบไฟฟา
6) เครองกาเนดไฟฟาหมายถง เครองจกรทเปลยนพลงงานใดๆเปนพลงงานไฟฟา 7) ระบบลอฟาหมายถง อปกรณเพอใชปองกนอนตรายทเกดจากฟาผาซงประกอบดวยหลกลอ
ฟา สายนาประจและหลกดน 8) หลกลอฟาหมายถง หลกโลหะทตดตงสวนบนของโครงอาคารหรอสงกอสราง ซงทาดวยเหลก
ทไมเปนสนมหรอโลหะชนดอนทมความคงทนตอการผกรอน เพอนาประจไฟฟาลงสหลกดน
แนวทางการนามาตรฐานระบบบรการสขภาพสการปฏบต หนา 343
9. สายนาประจหมายถง สายตวนาทตดตงไวเพอนาประจไฟฟาระหวางหลกลอฟาหรอปลองควนททาดวยโลหะกบหลกดน
10. หลกดนหมายถง แทงโลหะทปกลงไปในดนหรอสงทฝงอยในดนเพอทจะนาประจไฟฟาหรอกระแสไฟฟาลงสดน
11. สายดนหมายถง ตวนาทตอจากโครงโลหะของบรภณฑไฟฟาหรอสงทเกยวของเพอนาประจไฟฟาหรอกระแสไฟฟาลงสหลกดน
12. การไฟฟาประจาทองถนหมายถง การไฟฟานครหลวง การไฟฟาสวนภมภาค
บททวไป 1. ใหมขอบงคบเกยวกบวธปฏบตงานดานความปลอดภย ในการทางานเกยวกบไฟฟาโดยใหม
มาตรฐานเพอเปนคมอสาหรบการปฏบตงาน 2. จดใหมการฝกอบรมใหกบบคลากรซงปฏบตงานเกยวกบไฟฟาใหมความรความเขาใจและ
ทกษะทจาเปนในการทางานอยางปลอดภยตามหนาททไดรบมอบหมาย ทงนตามหลกเกณฑ วธการ 3. จดใหมแผนผงวงจรไฟฟาทตดตงภายในโรงพยาบาลทงหมดซงไดรบการรบรองจากวศวกร
หรอการไฟฟาประจาทองถน 4. จดใหมแสงสวางในบรเวณทบคลากรปฏบตงานเกยวกบไฟฟาอยางเพยงพอทจะปฏบตงานได
อยางปลอดภย 5. จดใหมปายเตอนอนตรายทมขนาดมองเหนไดชดเจนและตดตงไวโดยเปดเผยในบรเวณทอาจ
เกดอนตรายจากกระแสไฟฟา 6. หามใหบคลากรซงปฏบตงานเกยวกบไฟฟาเขาใกลหรอนาสงทเปนตวนาไฟฟาทไมมทถอหม
ดวยฉนวนไฟฟาทเหมาะสมกบแรงดนไฟฟาเขาใกลสงทมกระแสไฟฟานอยกวาระยะหางตามทสภาวศวกรหรอวศวกรรมสถานแหงประเทศไทยหรอหนวยงานทเกยวของกาหนด เวนแตไดดาเนนการ ดงตอไปน
1) ใหบคลากรสวมใสอปกรณคมครองความปลอดภยสวนบคคลทเปนฉนวนไฟฟาทเหมาะสมกบแรงดนไฟฟา หรอปดหรอนาฉนวนไฟฟาทสามารถปองกนแรงดนไฟฟานนไดมาหมสงทมกระแสไฟฟาและ
2) จดใหมวศวกรควบคมการปฏบตงาน 7. หามอนญาตใหบคลากรซงปฏบตงานอนหรอผซงไมเกยวของเขาใกลสงทมกระแสไฟฟานอย
กวาระยะหางตามทสภาวศวกรหรอวศวกรรมสถานแหงประเทศไทยหรอหนวยงานทเกยวของกาหนด 8. ดแลมใหบคลากรสวมใสเครองนงหมทเปยกหรอเปนสอไฟฟาปฏบตงานเกยวกบสงทม
กระแสไฟฟาทมแรงดนไฟฟาเกนกวา 50 โวลต โดยไมมฉนวนไฟฟาปดกน เวนแตจดใหบคลากรสวมใสอปกรณคมครองความปลอดภยสวนบคคลทเปนฉนวนไฟฟาทเหมาะสมกบแรงดนไฟฟาและใชเครองมอทเปนฉนวนไฟฟา
9. ในกรณทใหบคลากรทางานโดยใชอปกรณในการปฏบตงานเกยวกบกระแสไฟฟาหรออยในบรเวณใกลเคยงกบสงทมกระแสไฟฟา ใหจดหาอปกรณชนดทเปนฉนวนไฟฟาทเหมาะสมกบแรงดนไฟฟาสาหรบการปฏบตงานของบคลากร
10. ฉนวนไฟฟาทบคลากรใชปฏบตงาน ตองจดใหมความตานทานของฉนวนไฟฟาทวดระหวางสายเสนไฟกบสายเสนไฟ สายเสนไฟกบสายเสนศนยและสายเสนไฟกบสายดน โดยตองเปนไปตามขอกาหนด ดงตอไปน
หนา 344 แนวทางการนามาตรฐานระบบบรการสขภาพสการปฏบต
1) การวดความตานทานของฉนวนไฟฟา ในขณะทสบสวตชและตอฟวสไวเมอถอดหลอด ไฟฟาและเครองใชไฟฟาออกทงหมด ตองวดไดไมตากวา 0.5 เมกะโอหม 2) การตดตงสายไฟฟาทงหมดหรอวงจรยอย ใหมความตานทานของฉนวนไฟฟาไมตา
กวา0.5 เมกะโอหมหรอแบงวงจรยอยเพมขนจนมความตานทานของแตละวงจรยอยไมตากวา 0.5 เมกะโอหม
3) การวดความตานทานของฉนวนไฟฟา ใหกระทาโดยใชแรงดนไฟฟากระแสตรงไมตากวา500 โวลต เปนเวลาตอเนองกนไมนอยกวา 30 วนาท
11. จดใหมแผนภาพพรอมคาบรรยายตดไวในบรเวณททางานทบคลากรสามารถมองเหนไดชดเจนในเรอง ดงตอไปน
1) วธปฏบตเมอประสบอนตรายจากไฟฟา 2) การปฐมพยาบาลและการชวยชวตโดยการผายปอดดวยวธปากเปาอากาศเขาทางปาก
หรอจมกของผประสบอนตรายและวธการนวดหวใจจากภายนอก 12. จดใหมการตรวจสอบและบารงรกษาระบบไฟฟาและบรภณฑไฟฟาใหใชงานไดโดย
ปลอดภยไมนอยกวาปละ 1 ครงและเกบผลการตรวจสอบไวเพอการตรวจตดตาม
หมวด 2
บรภณฑไฟฟา
1. การตดตงบรภณฑไฟฟาใหปฏบตตามมาตรฐานการตดตงทการไฟฟาประจาทองถนกาหนด
หากยงไมมขอกาหนดตามมาตรฐานดงกลาวใหปฏบตใหเปนไปตามสภาวศวกรหรอวศวกรรมสถานแหง
ประเทศไทยหรอหนวยงานทเกยวของกาหนด
2. ในกรณทใหบคลากรปฏบตงานตดตงตรวจสอบหรอซอมแซมบรภณฑไฟฟาใหปลดสวตชและ
ผกหรอแขวนปายพนสแดงไวทสวตชโดยมขอความวา “หามสบสวตช”หรอใสกญแจปองกนการสบสวตช
3. ในกรณทใหบคลากรใชเครองเปาลมทมกาลงดนสงทาความสะอาดบรภณฑไฟฟาทม
กระแสไฟฟาตองจดใหบคลากรใชทอและหวฉดทเปนฉนวนไฟฟาทเหมาะสมกบแรงดนไฟฟานน
4. ในกรณทสวนของบรภณฑไฟฟาใชแรงดนไฟฟาเกนกวา 50 โวลตใหจดใหมทปดกนอนตราย
หรอจดใหมแผนฉนวนไฟฟาปไวทพนเพอปองกนอนตรายจากการสมผส
5. การใชหมอแปลงเครองวดทมแรงดนไฟฟาเกนกวา 60 โวลตใหปฏบตดงตอไปน
1) สายทางดานทตยภมตองตอลงดนเวนแตสายทางดานทตยภมนนเปนสายหม
ฉนวนไฟฟาชนดมเปลอกโลหะทตอลงดนและรอยอยในทอโลหะหรอทอชนดอนท
เหมาะสมทตอลงดน
2) หมอแปลงไฟฟาประเภทแปลงกระแสวงจรทางดานทตยภมตองตอใหเปนวงจรปด
6. การใชเครองกาเนดไฟฟาใหปฏบตดงตอไปน
1) ตดตงในบรเวณพนทกวางพอทจะปฏบตงานได
2) จดใหมการระบายอากาศอยางเพยงพอกรณตดตงเครองกาเนดไฟฟาภายในหอง หาก
มไอเสยจากเครองยนตใหตอทอไอเสยออกสภายนอก
แนวทางการนามาตรฐานระบบบรการสขภาพสการปฏบต หนา 345
3) จดใหมเครองปองกนกระแสไฟฟาไหลเกน
4) จดใหมเครองดบเพลงชนดทใชดบเพลงทเกดจากไฟฟาอยางเพยงพอและสามารถ
ดบเพลงทเกดจากนามนในหองเครองได
5) ตองจดใหมเครองปองกนมใหมโอกาสตอขนานกบระบบไฟฟาของการไฟฟาประจา
ทองถนเวนแตจะไดรบอนญาตจากการไฟฟาประจาทองถนนน
หมวด 3
ระบบปองกนฟาผา 1. การตดตงระบบปองกนฟาผาใหปฏบตตามมาตรฐานการตดตงทวศวกรรมสถานแหงประเทศ
ไทยหรอหนวยงานทเกยวของกาหนด 2. ตองจดใหมการตรวจสอบและบารงรกษาระบบปองกนฟาผาใหใชงานไดโดยปลอดภยไมนอย
กวาปละ 1 ครงและเกบผลการตรวจสอบไวเพอการตรวจตดตาม
อคคภย หมวด 1 บทนยาม
1. อาคาร หมายถง สงปลกสรางถาวรทบคคลอาจเขาไปอยหรอใชสอยได เชน อาคารททาการ โรงพยาบาล โรงเรยน สนามกฬา สถานนารองหรอสงปลกสรางอยางอนทมลกษณะทานองเดยวกน และรวมถงสงกอสรางอนๆซงกอสรางขนเพอประโยชนใชสอยสาหรบอาคารนนๆ เชน เสาธง รว ทอระบายนา หอถงนา ถนน ประปา และสงอนๆซงเปนสวนประกอบของตวอาคาร เชน เครองปรบอากาศ ลฟต ครภณฑ ฯลฯ
2. สถานทซงมสภาพเสยงตอการเกดอคคภยอยางเบาหมายถง สถานท ทมวตถซงไมตดไฟเปนสวนใหญหรอมวตถตดไฟไดในปรมาณนอยหรอมวตถไวไฟในปรมาณนอยทเกบไวในภาชนะปดสนทอยางปลอดภย
3. สถานทซงมสภาพเสยงตอการเกดอคคภยอยางปานกลางหมายถง สถานททมวตถไวไฟหรอวตถตดไฟไดและมปรมาณนอย
4. สถานทซงมสภาพเสยงตอการเกดอคคภยอยางรายแรงหมายถง สถานททมวตถไวไฟหรอวตถตดไฟไดงายและมปรมาณมาก
5. เพลงประเภท เอหมายถง เพลงทเกดจากเชอเพลงธรรมดา เชน ไม ผา กระดาษ ยางพลาสตก รวมทงสงอนทมลกษณะเดยวกน
6. เพลงประเภท บหมายถง เพลงทเกดจากไขหรอของเหลวทตดไฟไดกาซและนามนประเภทตาง ๆ
7. เพลงประเภท ซหมายถง เพลงทเกดจากอปกรณหรอวตถทมกระแสไฟฟา 8. เพลงประเภท ดหมายถง เพลงทเกดจากโลหะตางๆทตดไฟได เชน แมกนเซยมเซอรโคเนยม
ไทเทเนยม รวมทงโลหะอนทมลกษณะเดยวกน 9. วตถระเบดหมายถง วตถระเบดตามกฎหมายวาดวยอาวธปน เครองกระสนปน วตถระเบด
ดอกไมเพลงและสงเทยมอาวธปนหรอวตถทสามารถระเบดไดเมอไดรบความรอน ประกายไฟ เปลวไฟหรอเมอไดรบการกระทบกระเทอน การเสยดสหรอถกกระทาโดยตวจดระเบด
หนา 346 แนวทางการนามาตรฐานระบบบรการสขภาพสการปฏบต
10. วตถไวไฟหมายถง วตถทมคณสมบตตดไฟไดงายและสนดาปเรว 11. เครองดบเพลงแบบเคลอนยายไดหมายถง เครองดบเพลงซงมลกษณะเปนอปกรณท
เคลอนยายไดโดยสะดวกและใชงานดวยมอ ภายในบรรจสารดบเพลงซงสามารถขบออกไดโดยใชแรงดนเชน เครองดบเพลงแบบมอถอ แบบยกหว แบบลากเขนหรอลกษณะอนใดทคลายกน
12. ระยะเขาถงหมายถง ระยะทางทผปฏบตงานสามารถเขาถงเครองดบเพลงแบบเคลอนยาย
ไดเพอดบเพลง ณ จดนนๆ
บททวไป 1. ตองจดใหมระบบปองกนและระงบอคคภยในโรงพยาบาลและตองดแลระบบปองกนและ
ระงบอคคภยใหอยในสภาพพรอมใชงานไดอยางมประสทธภาพและปลอดภย 2. ในโรงพยาบาลทกแหง ใหจดทาปายขอปฏบตเกยวกบการดบเพลงและการอพยพหนไฟและ
ปดประกาศใหเหนไดอยางชดเจน 3. ในโรงพยาบาลตองจดใหมแผนปองกนและระงบอคคภยประกอบดวยการตรวจตรา การ
อบรม การรณรงคปองกนอคคภย การดบเพลง การอพยพหนไฟและการบรรเทาทกขใหจดเกบแผนปองกนและระงบอคคภย ณ โรงพยาบาลและเกบผลการดาเนนการไวเพอการตรวจตดตาม
4. ในกรณทสงใหบคลากรทางานทมลกษณะงานหรอไปทางาน ณ สถานททเสยงหรออาจเสยงตอการเกดอคคภย ใหแจงขอปฏบตเกยวกบความปลอดภยในการทางานใหบคลากรทราบกอนการปฏบตงานใหจดเกบวตถตางๆดงตอไปน
1) วตถซงเมอรวมกนแลวจะเกดการลกไหมหรออาจกอใหเกดการลกไหม ใหแยกเกบโดย
มใหปะปนกน
2) วตถซงโดยสภาพสามารถอมนาหรอซบนาไดมาก ใหจดเกบไวบนพนของอาคารซงสามารถรองรบนาหนกทเพมขนได
หมวด 2
ความปลอดภยเกยวกบอาคารและทางหนไฟ 1. จดใหมเสนทางหนไฟทกชนของอาคารอยางนอยชนละ 2 เสนทางซงสามารถอพยพบคลากร
หรอผรบบรการในเวลาเดยวกนทงหมดสจดทปลอดภยไดโดยปลอดภยภายในเวลาไมเกนหานาทเสนทางหนไฟไปสจดทปลอดภยตองปราศจากสงกดขวางประตทใชในเสนทางหนไฟตองทาดวยวสดทนไฟ ไมมธรณประตหรอขอบกน และเปนชนดทบานประตเปดออกไปตามทศทางของการหนไฟกบตองตดอปกรณทบงคบใหบานประตปดไดเอง หามใชประตเลอน ประตมวนหรอประตหมนและหามปดตาย ใสกลอน กญแจ ผก ลามโซหรอทาใหเปดออกไมได
2. โรงพยาบาลทมอาคารตงแตสองชนขนไปหรอมพนทตงแต 300 ตารางเมตรขนไป ตองจดใหมระบบสญญาณแจงเหตเพลงไหมในโรงพยาบาลทกชนโดยใหปฏบต ดงตอไปน
1) ระบบสญญาณแจงเหตเพลงไหมอยางนอยตองประกอบดวย ก. อปกรณแจงเหตเพลงไหมทงทใชระบบแจงเหตอตโนมตและระบบแจงเหตทใชมอเพอใหอปกรณสงสญญาณแจงเหตเพลงไหมทางาน ข. อปกรณสงสญญาณแจงเหตเพลงไหมตองสามารถสงเสยงหรอสญญาณใหทกคนภายในอาคารไดยนหรอทราบอยางทวถงเพอการหนไฟ
แนวทางการนามาตรฐานระบบบรการสขภาพสการปฏบต หนา 347
2) อปกรณแจงเหตทใชมอตองอยในทเหนไดอยางชดเจน เขาถงไดงายหรออยในเสนทางหนไฟโดยตดตงหางจากจดทบคลากรทางานไมเกน 30 เมตร
3) เสยงหรอสญญาณทใชในการแจงเหตเพลงไหมตองมเสยงหรอสญญาณทแตกตางไปจากเสยงหรอสญญาณทใชในสถานประกอบกจการ
4) กจการโรงพยาบาลหรอสถานทหามใชเสยงหรอใชเสยงไมไดผล ตองจดใหมอปกรณหรอมาตรการอนใด เชน สญญาณไฟหรอรหส ทสามารถแจงเหตเพลงไหมไดอยางมประสทธภาพ
5) การตดตงระบบสญญาณแจงเหตเพลงไหม ใหเปนไปตามสภาวศวกรหรอวศวกรรมสถานแหงประเทศไทยหรอหนวยงานทเกยวของกาหนด
3. จดใหมแสงสวางอยางเพยงพอสาหรบเสนทางหนไฟในการอพยพออกจากอาคารเพอการหนไฟ รวมทงจดใหมแหลงจายไฟฟาสารองทสามารถจายไฟฟาเพอการหนไฟและสาหรบใชกบอปกรณดบเพลงขนตนหรออปกรณอนทเกยวของไดในทนททไฟฟาดบ
4. จดใหมปายบอกทางหนไฟทมลกษณะ ตามมาตรฐานของสมาคมวศวกรรมสถานแหงประเทศไทยในพระบรมราชปถมภ หรอตามมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรม และตองใหเหนไดอยางชดเจน
หมวด 3
การดบเพลง 1. จดใหมระบบนาดบเพลงและอปกรณประกอบเพอใชในการดบเพลงทสามารถดบเพลงขนตน
ไดอยางเพยงพอในทกสวนของอาคาร อยางนอยใหประกอบดวย 1) ในกรณทไมมทอนาดบเพลงของทางราชการในบรเวณทตงอยหรอมแตปรมาณนาไม เพยงพอ ใหจดเตรยมนาสารองไวใชในการดบเพลงโดยตองมอตราสวนปรมาณนาท
สารองตอพนทอาคารตามทกาหนดไว สาหรบกรณทมอาคารหลายหลงตงอยในบรเวณเดยวกน ตองจดใหมนาสารอง
ไวในปรมาณทใชกบอาคารทมพนทมากทสดเพยงหลงเดยว 2) ระบบการสงนา ทเกบกกนา เครองสบนาดบเพลงและการตดตง จะตองไดรบการ ตรวจสอบและรบรองจากวศวกรตามกฎหมายวาดวยวศวกรและตองมการปองกน
ไมใหเกดความเสยหายจากเพลงไหมพรอมเกบผลการดาเนนการไวเพอการตรวจตดตาม
3) ขอตอทอรบนาดบเพลงเขาอาคารและขอตอสงนาภายในอาคารจะตองเปนระบบเดยวกบทใชในหนวยดบเพลงของทางราชการในทองถนหรอตองมอปกรณทจะชวยสวมระหวางขอตอทใชกบหนวยดบเพลงของทางราชการในทองถนนนและตองอยในสภาพทใชงานไดด ทงในการตดตงตองมสงปองกนความเสยหายทจะเกดขนจากยานพาหนะหรอสงอน
4) ขอตอสายสงนาดบเพลงและหวฉดดบเพลงจะตองเปนระบบเดยวกบทใชในหนวยดบเพลงของทางราชการในทองถนนน ซงสามารถตอเขาดวยกนไดหรอตองมอปกรณทจะชวยสวมระหวางขอตอหรอหวฉดดบเพลงดงกลาว
5) สายสงนาดบเพลงตองมความยาวหรอตอกนใหมความยาวเพยงพอทจะควบคมบรเวณทเกดเพลงไหมได
หนา 348 แนวทางการนามาตรฐานระบบบรการสขภาพสการปฏบต
2. จดใหมเครองดบเพลงแบบเคลอนยายได โดยตองปฏบต ดงตอไปน 1) จดใหมเครองดบเพลงแบบเคลอนยายไดตามประเภทของเพลง ซงเปนไปตาม
มาตรฐานทสานกงานมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรมกาหนด 2) เครองดบเพลงแบบเคลอนยายไดทกเครอง ตองจดใหมเครองหมายหรอสญลกษณ
แสดงวาเปนชนดใด ใชดบเพลงประเภทใดและเครองหมายหรอสญลกษณนนตองมขนาดทมองเหนไดอยางชดเจน
3) หามใชเครองดบเพลงแบบเคลอนยายไดทอาจเกดไอระเหยของสารพษ เชนคารบอนเตตราคลอไรด
4) ตองตดตงเครองดบเพลงแบบมอถอทเหมาะสมตามชนดและขนาดสาหรบดบเพลงทเกดจากประเภทของวสดทมในแตละชนไว 1 เครอง ตอพนทอาคารไมเกน 1000 ตารางเมตร ทกระยะไมเกน 45 เมตรแตไมนอยกวาชนละ 1 เครอง
3. จดใหมการดแลรกษาและตรวจสอบเครองดบเพลงใหอยในสภาพทใชงานไดด โดยการตรวจสอบตองไมนอยกวา 6 เดอนตอครง พรอมกบตดปายแสดงผลการตรวจสอบและวนททาการตรวจสอบครงสดทายไวทอปกรณดงกลาวและเกบผลการตรวจสอบไวใหเพอการตรวจตดตาม
4. ระบบดบเพลงอตโนมตเปนไปตามมาตรฐานของสมาคมวศวกรรมสถานแหงประเทศไทยในพระบรมราชปถมภ
5. ใหปฏบตเกยวกบอปกรณดบเพลง ดงตอไปน 1) ตดตงปายแสดงจดตดตงอปกรณดบเพลงทเหนไดอยางชดเจน 2) ตดตงอปกรณดบเพลงในทเหนไดอยางชดเจน ไมมสงกดขวางและสามารถนามาใชงาน
ไดโดยสะดวกตลอดเวลา 3) จดใหมการดแลรกษาตรวจสอบอปกรณดบเพลงใหอยในสภาพทใชงานไดด โดยในการ ตรวจสอบนนตองไมนอยกวาเดอนละ 1 ครงหรอตามระยะเวลาทผผลตกาหนด พรอม
กบตดปายแสดงผลการตรวจสอบและวนททาการตรวจสอบครงสดทายไวทอปกรณดงกลาวและเกบผลการตรวจสอบไวใหบคลากรตรวจความปลอดภยตรวจสอบไดตลอดเวลา เวนแตเครองดบเพลงแบบเคลอนยายไดใหตรวจสอบตามระยะเวลาทกาหนดไว
6. สถานทซงมสภาพเสยงตอการเกดอคคภยอยางรายแรงหรออยางปานกลาง ใหจดบคลากรเพอทาหนาทดบเพลงประจาอยตลอดเวลาทมการทางานและจดหาอปกรณคมครองความปลอดภยสวนบคคลทใชในการดบเพลงและการฝกซอมดบเพลงซงตองอยในสภาพทใชงานไดดเชน เสอคลมดบเพลง รองเทา ถงมอ หมวก หนากากปองกนความรอนหรอควนพษ อยางนอยใหเพยงพอกบจานวนผทาหนาทดบเพลงนน
หมวด 4
การปองกนอคคภย จากแหลงกอเกดการกระจายตวของความรอน
1. ใหมการปองกนอคคภยจากแหลงกอเกดการกระจายตวของความรอน ดงตอไปน 1) กระแสไฟฟาลดวงจร ใหเปนไปตามกฎหมายเกยวกบความปลอดภยในการทางาน
เกยวกบไฟฟา 2) เครองยนตหรอปลองไฟ เพอมใหเกดลกไฟหรอเขมาไฟกระเดนถกวตถทตดไฟได
แนวทางการนามาตรฐานระบบบรการสขภาพสการปฏบต หนา 349
3) การแผรงส การนาหรอการพาความรอนจากแหลงกาเนดความรอนสงไปสวตถทตดไฟไดงาย
4) การเสยดสหรอเสยดทานของเครองจกรหรอเครองมอทเกดประกายไฟหรอความรอนสงทอาจทาใหเกดการลกไหมได
5) การสะสมของไฟฟาสถต โดยตอสายดนกบถงหรอทอนามนเชอเพลง สารเคมหรอของเหลวไวไฟ ทงน ใหเปนไปตามกฎหมายเกยวกบความปลอดภยในการทางานเกยวกบไฟฟา
6) การเชอมหรอตดโลหะ ซงเปนแหลงความรอนสงทอาจทาใหเกดการลกไหมได 7) การสะสมความรอนของปลองระบายควน โดยปฏบต ดงตอไปน
ก. ไมตดตงปลองระบายควนกบสวนของอาคารทสรางดวยวสดทตดไฟไดงาย ข. หมปลองระบายควนดวยฉนวนททาจากวสดทไมตดไฟและอณหภมผวหนาดาน
นอกของฉนวนตองไมสงเกน 50 องศาเซลเซยส
หมวด 5 วตถไวไฟ
1. ในกรณทม เกบหรอขนถายวตถไวไฟจะตองดาเนนการอยางปลอดภยเพอปองกนการเกดอคคภย ทงน ใหเปนไปตามกฎหมายเกยวกบความปลอดภยในการทางานเกยวกบสารเคมอนตราย วตถไวไฟ
2. การเกบถงกาซชนดเคลอนยายไดชนดของเหลว ใหปฏบต ดงตอไปน 1) ในกรณทเกบถงกาซไวภายนอกอาคาร ตองเกบไวในทเปดโลงทมการปองกนความรอน
มใหมอณหภมสงกวาทผผลตกาหนดไวและมสงปองกนความเสยหายทจะเกดขนจากยานพาหนะหรอสงอน
2) ในกรณทเกบถงกาซไวไฟไวภายในอาคาร ตองแยกเกบไวในหองทมผนงทาดวยวสดทนไฟและมการระบายหรอถายเทอากาศไดด มระบบตรวจจบกาซอตโนมต ปรมาณเกบรวมกนแหงละไมเกน 2,000 ลตร โดยแตละแหงจะตองหางกนไมนอยกวา 20 เมตร
3) หามเกบถงกาซไวไฟไวใกลวตถทลกไหมไดงาย 4) มโซหรอวตถอนในลกษณะเดยวกนรดถงกนลมและตดตงฝาครอบหวถง เพอความ
ปลอดภยในขณะทเคลอนยายหรอจดเกบ 3. การเกบวตถทตดไฟไดงายประเภทไม กระดาษ ขนสตว ฟาง โฟม ฟองนาสงเคราะหหรอสง
อนใดทมคณสมบตคลายคลงกน ใหเกบไวในอาคารตางหากหรอเกบในหองทนไฟซงหลงคาหรอฝาหองตองไมทาดวยแกวหรอวสดโปรงใสทแสงแดดสองตรงเขาไปได ในกรณทมจานวนนอยอาจเกบไวในภาชนะทนไฟหรอถงโลหะทมฝาปด
หมวด 6 การดาเนนการเกยวกบความปลอดภยจากอคคภย
และการรายงาน 1. ตองจดใหบคลากรไมนอยกวารอยละสสบของจานวนบคลากรในแตละหนวยของโรงพยาบาล
รบการฝกอบรมการดบเพลงขนตน โดยใหผทไดรบใบอนญาตจากกรมสวสดการและคมครองแรงงานเปนผดาเนนการฝกอบรม
2. จดใหมการดาเนนการเกยวกบความปลอดภยจากอคคภย ดงตอไปน
หนา 350 แนวทางการนามาตรฐานระบบบรการสขภาพสการปฏบต
1) โรงพยาบาลทมความเสยงตอการเกดอคคภยอยางรายแรงหรออยางปานกลางตองจดใหมการบรหารงานโดยกลมปฏบตงานเพอปองกนและระงบอคคภยและมผทาหนาทอานวยการระงบอคคภยทงระบบโดยเฉพาะเมอเกดเพลงไหมประจาสถานโรงพยาบาลตลอดเวลาทมการประกอบกจการ
2) ตองจดใหผทมหนาทเกยวกบการปองกนและระงบอคคภยรบการฝกอบรมเกยวกบการปองกนและระงบอคคภย การใชอปกรณตางๆในการดบเพลง การปฐมพยาบาล และการชวยเหลอในกรณฉกเฉน
3. ตองจดใหบคลากรฝกซอมอพยพหนไฟออกจากอาคารไปตามเสนทางหนไฟตามทกาหนด 4. ตองจดใหบคลากรทกคนฝกซอมดบเพลงและฝกซอมอพยพหนไฟพรอมกนอยางนอยปละ 1
ครง โดยผทไดรบใบอนญาตจากกรมสวสดการและคมครองแรงงานเปนผดาเนนการฝกซอม 5. ใหจดทารายงานผลการฝกซอมดงกลาวตามแบบกาหนดและเกบผลการดาเนนการไวเพอการ
ตรวจตดตาม
รงสชนดกอไอออน หมวด 1 บทนยาม
1. รงสชนดกอไอออน ( Ionizing radiation)หมายถง พลงงานในรปของคลนแมเหลกไฟฟาหรออนภาครงสใดๆทสามารถกอใหเกดการแตกตวเปนไอออนไดทงโดยทางตรงหรอโดยทางออมในตวกลางทผานไป เชน รงสแอลฟา รงสบตา รงสแกมมารงสเอกซ อนภาคนวตรอน อเลกตรอนทมความเรวสง โปรตอนทมความเรวสง เปนตน
2. ตนกาเนดรงส ( Source)หมายถง สงหนงสงใดทมการแผรงสออกมาโดยการสลายตวของนวเคลยสหรอสามารถกอใหเกดการแผรงสออกมาโดยวธอน ทงนไมวาตนกาเนดรงสนนจะเปนชนดชนดปดผนกหรอไมปดผนกกตาม
3. ตนกาเนดรงสชนดไมปดผนก ( Unsealed source)หมายถง ตนกาเนดรงสทไมไดมการปดผนก บรรจหรอหอหมอยางถาวรในปลอกหมหรอวสดหอหมทมดชดและแขงแรง ทนทานเพยงพอทจะปองกนการรว ไหล หก หลน หรอฟงกระจายของสารกมมนตรงส
4. กากกมมนตรงส ( Radioactive waste)หมายถง สงหนงสงใดทประกอบหรอปนเปอนดวยสารกมมนตรงสและไมเปนประโยชนในการใชงาน
5. ปรมาณรงสสะสมหมายถง ผลรวมของปรมาณรงสทรางกายไดรบ 6. พนทควบคมหมายถง บรเวณทกาหนดเปนบรเวณรงสและบรเวณรงสสง 7. บรเวณรงสหมายถง บรเวณทมอตราปรมาณรงสเกน 2.5 ไมโคร-ซเวอรต ( micro Sievert)
ตอชวโมง แตไมเกน 25 ไมโครซเวอรต (micro Sievert) ตอชวโมง 8. บรเวณรงสสงหมายถง บรเวณทมอตราปรมาณรงสเกน 25 ไมโคร-ซเวอรต ( micro Sievert)
ตอชวโมงขนไป 9. อปกรณบนทกปรมาณรงสประจาตวบคคลหมายถง อปกรณบนทกปรมาณรงสทใชสวมใส
หรอตดไวกบสวนตาง ๆ ของตวบคลากร เพอการบนทกปรมาณรงสสะสมทบคลากรไดรบตามชวงเวลาของการปฏบตงานเกยวกบรงส ซงสามารถอานคาไดโดยทนท หรอนาไปวเคราะหผลในภายหลง ไดแก ฟลมแบดจ (film badge) ฟลมรงก (filmring) ท แอล ด แบดจ ( TLD badge) ท แอล ด รงก ( TLD ring) ท แอล ด
แนวทางการนามาตรฐานระบบบรการสขภาพสการปฏบต หนา 351
แคปซล ( TLD capsule) พอคเคท แชมเบอร ( pocket chamber) พอคเคท โดสซมเตอร (pocketdosimeter) เปนตน
10. ผลตหมายถง ทา ผสม ปรง ปรงแตง แปรสภาพ เปลยนรปและหมายความรวมถงการบรรจ เกบ เคลนยายและการตดฉลากหรอตราหรอสญลกษณบนหบหอบรรจ ภาชนะบรรจ ปลอกหมหรอสหอหมสารกมมนตรงส
11. มไวในครอบครองหมายถง การมไวในครอบครอง ไมวาเพอตนเองหรอผอนและไมวาจะเปนการมไวเพอขาย เพอขนสง เพอใชหรอเพอประการอนใดและรวมถงการทงอยหรอปรากฏอยในบรเวณทอยในความครอบครองดวย
หมวด 2
การควบคมและปองกนอนตราย 1. การผลตหรอมไวในครอบครองซงตนกาเนดรงส แจงจานวนและปรมาณความแรงรงสของตน
กาเนดรงสชนดดงกลาว 2. ใหกาหนดพนทควบคม โดยจดทารว คอกกน หรอเสนแสดงแนวเขตและจดใหมปายขอความ
“ระวงอนตรายจากรงส หามเขา” อยางนอยเปนภาษาไทยดวยตวอกษรสดาบนพนสเหลอง แสดงไวใหเหนโดยชดเจนในบรเวณนน
3. หามบคลากรซงไมมหนาทปฏบตงานเกยวกบรงสหรอบคคลภายนอกเขาไปในพนทควบคม เวนแตจะไดรบมอบหมายหรอไดรบอนญาต ทงนตองอยภายใตการควบคมดแลของผรบผดชอบดาเนนการทางดานเทคนคในเรองรงส
4. หามมใหอนญาตใหหญงมครรภเขาไปในพนทควบคม 5. ใหจดเครองมอหรออปกรณชวยลดปรมาณรงสทตนกาเนดรงสหรอททางผานของรงสและ
กาหนดวธและเวลาการทางานเพอปองกนมใหบคลากรซงปฏบตงานในพนทควบคมไดรบปรมาณรงสสะสมเกนเกณฑกาหนดอยางใดอยางหนงดงตอไปน
1) 20 มลลซเวอรต ( milli Sievert) ตอป โดยเฉลยในชวง 5 ปตดตอกนสาหรบศรษะ ลาตว อวยวะทเกยวกบการสรางโลหตและระบบอวยวะสบพนธ ทงน ในแตละปจะรบปรมาณรงสสะสมไดไมเกน 50 มลลซเวอรต (milli Sievert)
2) 150 มลลซเวอรต (milli Sievert) ตอป สาหรบเลนสของดวงตา 3) 500 มลลซเวอรต (milli Sievert) ตอป สาหรบผวหนงหรอมอและเทา
6. ตองจดใหบคลากรซงปฏบตงานเกยวกบรงส ใชอปกรณบนทกปรมาณรงสประจาตวบคคลตลอดเวลาทมการปฏบตงาน
7. ใหทาขอมลเกยวกบปรมาณรงสสะสมทบคลากรไดรบเปนประจาทกเดอนและตองแจงปรมาณรงสสะสมดงกลาวใหบคลากรทราบทกครงและเกบหลกฐานไวเพอการตรวจตดตาม
หมวด 3
เครองหมาย ฉลากและสญญาณเตอนภย 1. ตองจดใหมเครองหมายเตอนภยตดไวใหเหนโดยชดเจนในบรเวณรงส บรเวณรงสสง บรเวณ
ทมการฟงกระจายของสารกมมนตรงสหรอบรเวณหรอหองใดๆทมการเกบรกษาสารกมมนตรงส
หนา 352 แนวทางการนามาตรฐานระบบบรการสขภาพสการปฏบต
2. ใหจดทาฉลากทมเครองหมายและขอความเตอนภย ตดไวทภาชนะทใชบรรจหรอหอหมสารกมมนตรงสตามแบบทกฎหมายกาหนด
3. จดใหมปายหามนาภาชนะหรอวสดซงเปรอะเปอนหรอปนเปอนสารกมมนตรงสออกไปนอกบรเวณทปฏบตการ
4. ใหตดตงสญญาณไฟกระพรบสแดงเพอเตอนภยในบรเวณรงสสงใหเหนไดชดเจน 5. จดใหมระบบสญญาณฉกเฉนในกรณเกดเหตฉกเฉนทางรงสขน เพอใหบคลากรออกไปยง
สถานททปลอดภย โดยสญญาณฉกเฉนตองมลกษณะ ดงน 1) ระบบสญญาณฉกเฉน ตองเปลงเสยงใหบคลากรททางานภายในอาคารไดยนอยาง
ทวถง โดยมระดบความดงของเสยงไมนอยกวา 100 เดซเบล (เอ) วดหางจากจดกาเนดของเสยง 1 เมตรโดยรอบ
2) อปกรณททาใหเสยงของสญญาณฉกเฉนทางาน ตองอยในทเดนชดเขาไปถงไดงาย 3) สญญาณฉกเฉนจะตองมเสยงทแตกตางไปจากเสยงทใชในสถานประกอบกจการทวไป
และหามใชเสยงดงกลาวในกรณอนทไมเกยวของกน 4) ตองจดใหมการทดสอบประสทธภาพในการทางานของระบบสญญาณฉกเฉนอยาง
นอยเดอนละ 1 ครง สาหรบกจการโรงพยาบาลหรอสถานททไมตองการใชเสยง ตองจดใหมอปกรณหรอมาตรการอน
ใด เชน สญญาณไฟ รหส ทสามารถแจงเหตไดอยางมประสทธภาพ
การคมครองความปลอดภยสวนบคคล 1. ตองจดใหสภาพแวดลอมในการทางานอยในลกษณะทไมเปนอนตรายตอสขภาพและความ
ปลอดภยของบคลากร หากไมสามารถดาเนนการปองกนแกไขอนตรายได ตองจดหาอปกรณคมครองความปลอดภยสวนบคคลทสามารถปองกนอนตรายนนใหบคลากรสวมใส
2. ตองจดและดแลใหบคลากรใชอปกรณคมครองความปลอดภยสวนบคคลทไดมาตรฐานและเหมาะสมกบประเภทและชนดของงาน ตลอดเวลาททางาน ดงตอไปน
1) งานเชอมหรอตดชนงานดวยไฟฟา กาซหรอพลงงานอน ใหสวมถงมอผาหรอถงมอหนง กระบงหนาลดแสงหรอแวนตาลดแสง รองเทานรภยและแผนปดหนาอกกนประกายไฟ 2) งานลบ ฝนหรอแตงผวโลหะดวยหนเจยระไน ใหสวมแวนตาชนดใสหรอหนากากชนด
ใส ถงมอผาและรองเทาพนยางหมสน 3) งานกลงโลหะ งานกลงไม งานไสโลหะ งานไสไมหรองานตดโลหะ ใหสวมแวนตาชนด
ใสหรอหนากากชนดใส ถงมอผาและรองเทาพนยางหมสน
4) งานพนส ใหสวมทกรองอากาศสาหรบใชครอบจมกและปากกนสารเคม ถงมอผาและ รองเทาพนยางหมสน 5) งานยก ขนยายหรอตดตง ใหสวมหมวกนรภย ถงมอผาและรองเทานรภย 6) งานควบคมเครองจกร ใหสวมหมวกนรภยและรองเทาพนยางหมสน 7) งานหมอนา ใหสวมแวนตาชนดใสหรอหนากากชนดใส ปลกลดเสยงหรอครอบหลด
เสยงชดปองกนความรอนหรออปกรณปองกนความรอนและรองเทาพนยางหมสนนอกจากอปกรณทกาหนดไวตามวรรคหนง ใหจดอปกรณคมครองความปลอดภยสวน
แนวทางการนามาตรฐานระบบบรการสขภาพสการปฏบต หนา 353
บคคลอนใหบคลากรตามความเหมาะสมกบลกษณะงานและอนตรายทอาจเกดกบบคลากรดวย
8) งานไฟฟาจดใหมอปกรณคมครองความปลอดภยสวนบคคลทเหมาะสมกบลกษณะงานเชน ถงมอหนง ถงมอยาง แขนเสอยาง หมวกนรภย รองเทาพนยางหมขอชนดมสน ใหบคลากรซงปฏบตงานเกยวกบไฟฟาสวมใสตลอดเวลาทปฏบตงานและจดใหมอปกรณปองกนอนตรายจากไฟฟาทเหมาะสมกบลกษณะงาน เชน แผนฉนวนไฟฟา ฉนวนหมสาย ฉนวนครอบลกถวย
ในกรณทบคลากรตองปฏบตงานในทสงกวาพนตงแต 4 เมตรขนไป ตองจดใหมเขมขดนรภยและหมวกนรภยชนคณภาพ B ตามมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรมใหบคลากรสวมใสตลอดเวลาทปฏบตงาน เวนแตเขมขดนรภยและหมวกนรภยดงกลาวจะทาใหเสยงตออนตรายมากขนใหจดใหมอปกรณเพอความปลอดภยอยางอนแทน
ก. อปกรณคมครองความปลอดภยสวนบคคลและอปกรณปองกนอนตรายจาก ไฟฟาตองมคณสมบต ดงตอไปน
• อปกรณคมครองความปลอดภยสวนบคคลและอปกรณทใชปองกนกระแสไฟฟาตองเหมาะสมกบแรงดนไฟฟาสงสดในบรเวณทปฏบตงานหรอบรเวณใกลเคยงทอาจกอใหเกดอนตรายได
• ถงมอยางปองกนไฟฟา ตองมลกษณะสวมกบนวมอไดทกนว
• ถงมอหนงทใชสวมทบถงมอยาง ตองมความยาวหมถงขอมอและม ความคงทนตอการฉกขาดไดด
• การใชถงมอยางตองใชกบถงมอหนงทกครงทปฏบตงาน
• อปกรณตองเปนไปตามมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรม ข. ในกรณทบรเวณทปฏบตงานเกยวกบไฟฟาอยใกลหรอเหนอนาทอาจทาใหเกด
อนตรายจากการจมนา ตองจดใหบคลากรสวมใสเครองชชพกนจมนา เวนแตการสวมใสเครองชชพอาจทาใหบคลากรไดรบอนตรายมากกวาเดม ใหใชวธการอนทมความปลอดภยแทน
ค. ตองจดใหอปกรณคมครองความปลอดภยสวนบคคลและอปกรณปองกนอนตรายจากไฟฟาอยในสภาพทปลอดภยตลอดการใชงาน รวมทงตองตรวจสอบ บารงรกษาและทดสอบตามมาตรฐานและวธทผผลตกาหนด
9) งานเกยวกบรงสชนดกอไอออนจดอปกรณคมครองความปลอดภยสวนบคคล เชนหมวกพลาสตก ถงมอผาหรอยาง รองเทา เสอคลมททาดวยฝายหรอยาง แวนตา ทกรองอากาศ เครองชวยหายใจ หรออปกรณอนทจาเปน ซงมคณสมบตทสามารถปองกนหรอลดอนตรายจากรงสทจะเขาสรางกาย เพอใหบคลากรซงทางานเกยวกบตนกาเนดรงสชนดไมปดผนก ใชหรอสวมใสตลอดเวลาขณะปฏบตงาน ทงน ใหเปนไปตามสภาพและลกษณะของงาน มการปฏบตดงตอไปน
ก. จดทาคมอหรอเอกสารเกยวกบประโยชน วธการใช และวธการบารงรกษา อปกรณคมครองความปลอดภยสวนบคคล พรอมทงแจกจายใหแกบคลากร ซงทางานเกยวกบตนกาเนดรงสชนดไมปดผนกทกคน คมอและเอกสารน อยางนอยตองมขอความเปนภาษาไทย
หนา 354 แนวทางการนามาตรฐานระบบบรการสขภาพสการปฏบต
ข. สาธตเกยวกบวธการใชและวธการบารงรกษาอปกรณคมครองความปลอดภยสวนบคคลใหผเกยวของทราบ
ค. กาหนดมาตรการหรอขอบงคบเกยวกบการใชและการบารงรกษาอปกรณ คมครองความปลอดภยสวนบคคลเปนลายลกษณอกษร พรอมทงแจงให
บคลากรทราบ
ระบบกาซทางการแพทย หมวด 1 บทนยาม
1. อากาศทางการแพทย (Medical Air) หมายถง อากาศทจายจากทอบรรจ ถงบรรจขนาดใหญเครองผลตอากาศอดทางการแพทยหรอเกดจากการผสมออกซเจนและไนโตรเจนทมคณสมบตตามขอกาหนด
2. ไนโตรเจน ( Nitrogen) หมายถง ธาตทมสญลกษณทางเคม “N2”ณ อณหภมและความดนบรรยากาศอยในสถานะกาซ ไมมรส มอยประมาณ 4/5 ของบรรยากาศโลก ใชสาหรบอปกรณทางการแพทยเทานนไมใชกบผปวยโดยตรง คณสมบตเปนไปตามมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรม
3. ออกซเจน ( Oxygen) หมายถง ธาตทมสญลกษณทางเคม “O2”คณสมบตเปนไปตามมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรม
4. ไนตรสออกไซด( Nitrous Oxide) หมายถง สารประกอบทมสญลกษณทางเคม“N2O”คณสมบตเปนไปตามมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรม
5. ทอบรรจหรอภาชนะบรรจทเปนทอ(Cylinder)หมายถง ภาชนะสาหรบบรรจกาซความดนสง ซงอาจเกด 13,700 กโลปาสคาล(2,000 ปอนดตอตารางนว หรอ 140 กโลกรมตอตารางเซนตเมตร)ได
6. เสนทอ (Pipeline หรอPipe) หมายถง เสนทอทองแดงทนามาใชในระบบกาซทางการแพทยหรอเสนทอทกาหนดไวในระบบสญญากาศและระบบกาจดยาดมสลบสวนเกน
7. ระบบเสนทอกาซ( Piped Gas System) หมายถง ระบบทประกอบดวยระบบจายกลาง(ชดจายกาซทอบรรจ ถงขนาดใหญหรอเครองผลตอากาศอดทางการแพทย) พรอมอปกรณควบคมและการวางเสนทอไปยงทางเปดออกทเหมาะสมเพอตอใชงานกบอปกรณการแพทย
8. การวางเสนทอ ( Piping)หมายถง การออกแบบและตดตงเสนทอเปนระบบ โดยทวไปม 3 ลกษณะ
1) เสนทอหลก(Main Line) หมายถง เสนทอของระบบทตอจากแหลงกาซไปยงเสนทอแนวตงหรอเสนทอสาขา หรอทงสองอยาง
2) เสนทอแนวตง( Riser) หมายถง เสนทอของระบบทวางตวในแนวตง เปนสวนตอระหวางเสนทอหลกกบเสนทอสาขาของชนตางๆ
3) เสนทอสาขา(Branch หรอ Lateral line) หมายถงเสนทอของระบบทปอนเขาสหองหรอกลมหองในชนเดยวกน
9. ชดจายกาซ ( Manifold) หมายถง อปกรณสาหรบตอเชอมทางออกของทอบรรจทมากกวาหนงทอเขากบศนยรวมของระบบจายกลางของกาซชนดหนง
10. แหลงจายสารอง( Reserve Supply) หมายถง สวนของอปกรณทจายกาซใหระบบอยางอตโนมตเมอระบบหลกไมสามารถทางานได
แนวทางการนามาตรฐานระบบบรการสขภาพสการปฏบต หนา 355
11. ระบบสญญาณเตอนหลก ( Master Alarm System) หมายถง ระบบสญญาณเตอนทสามารถมองเหนไดจากแสงและไดยนจากเสยงเมอมความผดปกตของแหลงและระบบเสนทอกาซทางการแพทย
12. ระบบสญญาณเตอนประจาท ( Alarm System) หมายถง ระบบสญญาณเตอนทสามารถมองเหนไดจากแสงและไดยนจากเสยงเมอมความผดปกตของระบบกาซทางการแพทยในบรเวณทกาหนด
13. ระบบสญญาณเตอนเฉพาะ ( Local Alarm System) หมายถง ระบบสญญาณเตอนทสามารถมองเหนไดจากแสงและไดยนจากเสยงเมอมความผดปกตของระบบกาซทางการแพทย ณ ตาแหนงทกาหนด
14. อตโนมต (Automatic) หมายถง การทางานไดโดยกลไกของตวเองเพอดารงสถานภาพหรอเมอถกกระตนโดยผลกระทบทไมไดเกดจากการกระทาของมนษย
หมวด 2
แหลงกาซ 1. ภาชนะบรรจออกซเจนทเปนทอ ใหส เครองหมายและขอตอภาชนะบรรจเปนไปตาม
มาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรม 2. ภาชนะบรรจทเปนถงเกบออกซเจนเหลว ใหเปนไปตามมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรม ถง
เกบกาซเหลว(กรณทยงมไดประกาศกาหนดมาตรฐานดงกลาว ใหเปนไปตามขอตกลงระหวางผซอกบผขาย) 3. การเกบและการเคลอนยายทอออกซเจนใหปฏบตดงน
1) สถานทแหงอากาศถายเทไดด ถาเกบนอกอาคารตองตองมทรองรบและหลงคากนแดดกนฝน
2) หามเกบใกลวตถไวไฟ เชน นามน ไข สารทไหมไฟไดหรอทซงนามนสามารถหยดลงบนทอ ลนหรอสวนประกอบอนๆ ของทอได
3) หามเกบกาชออกซเจนกบกาซอะเซทลนรวมในหองเดยวกน 4) ไมควรใหอณหภมทอสงเกน 50 องศาเซลเซยส แตตองไมเกน 54 องศาเซลเซยส 5) ตองมวธหรออปกรณปองกนทอลม เชนมสายรด 6) ตองปองกนไมใหทอ ตววาลวหรออปกรณนรภยอนๆ ไดรบการกระทบกระแทก
เสยหายได 7) ไมเกบทอใกลลฟต ทางเดน หรอสถานทมการเคลอนยายวสดหนกไปมา เพราะอาจ
กระแทกหรอตกทบทอได 8) หามบคคลทไมเกยวของเขาไปบรเวณทเกบทอ 9) แยกทอเปลาและทอทมกาซออกจากกน และตองตดตงอปกรณปองกนวาลวและทา
เครองหมายบอกสถานะเพอปองกนมใหสบสน 4. การเกบและการเตมออกซเจนเหลวใหปฏบตดงน
1) หามตดตงถงเกบออกซเจนเหลวในบรเวณทเสยงตออนตรายจากการถกชน เสาไฟฟาแรงสง หมอแปลงไฟฟา
2) บรเวณทตงถงออกซเจนเหลวตองมรวสงไมนอยกวา 2 เมตรลอมรอบปองกนไมใหบคคลทไมเกยวของเขาไป
หนา 356 แนวทางการนามาตรฐานระบบบรการสขภาพสการปฏบต
3) การเตมออกซเจนเหลวทกครงตองกระทาโดยผชานาญการดวยความระมดระวง เพอปองกนอนตรายซงอาจเกดขนได
5. สถานทตงระบบจายกาซ 1) ระบบจายกาซทางการแพทยทมความจ(รวมทตอกบระบบและทเกบ)ไมเกนกาหนด
(ออกซเจนไมเกน 556 ลกบาศกเมตร หรอ 20,000 ลกบาศกฟต ไนตรสออกไซดไมเกน 1,452 กโลกรม หรอ 3,200 ปอนด)อาจอยกลางแจงทมกาแพงลอมรอบโดยเฉพาะหรอในหองหรออยภายในอาคารทใชกบงานอนได โดยตองมผนงแยกออกจากกน
2) สวนประกอบเกยวกบการเกบกาซทอยภายนอกแตอยชดผนงของอาคารตองอยในตาแหนงทหางจากชองเปดใดๆ ของอาคารโดยรอบมากกวา 7.5 เมตร(25 ฟต)
3) ตองไมใชสถานทตงระบบจายกาซเปนทเกบทอบรรจอนนอกจากเปนกาซไมไวไฟ กาซทางการแพทยอนทไมไวไฟใหตงรวมกบออกซเจนและไนตรสออกไซดแตตองมการถายเทอากาศเพยงพอทจะระบายกาซในบรเวณนนออกไป เพอปองกนไมใหเกดบรรยากาศทขาดออกซเจนในกรณทอปกรณระบายความดนของทอบรรจหรอชดจายกาซกาลงทางานซงอาจเปนอนตรายตอผปฏบต
4) เครองผลตอากาศอดและเครองผลตสญญากาศตองตดตงแยกจากหองระบบจายกาซหรอแหลงเกบทอบรรจ ตองตดตงเครองผลตอากาศอดในหองเฉพาะซงมการระบายอากาศเพยงพอและตองสามารถเขาซอมได
6. ระบบจายกลางกาซแบบทอบรรจทไมมแหลงจายสารอง 1) ชดจายกาซจากทอบรรจ ตองประกอบดวยทอบรรจ 2 ฝงสลบกนจายเขาระบบเสนทอ
และแตละฝงตองมทอบรรจอยางนอย 2 ทอ หรอจายเฉลยไดอยางนอย 1 วนเมอฝงทหนงไมสามารถจายใหระบบได ฝงทสองตองเรมทางานอยางอตโนมตเพอจายใหระบบ ตองตอตวรบสญญาณกบแผงสญญาณหลก เพอแสดงใหทราบวาขณะนมการเปลยนไปใชทอบรรจฝงทสอง
2) ตองตดตงลนทางเดยวทเสนทอระหวางทอบรรจ หรอหางหม กบหวความดนสงเพอปองกนการสญเสยกาซ
7. ระบบจายกลางกาซแบบทอบรรจทมแหลงจายสารอง 1) ระบบจายจากทอบรรจทมแหลงจายสารองประกอบดวย
ก. แหลงจายชดแรก ซงจายใหระบบเสนทอ ข. แหลงจายชดทสอง ตองทางานอตโนมตเมอแหลงจายชดแรกไมสามารถ
จายใหระบบไดตองตอตวรบสญญาณกบแผงสญญาณหลก เพอแสดงใหทราบวาขณะนมการเปลยนไปใชทอบรรจฝงทสอง
ค. แหลงจายสารอง ตองทางานอยางอตโนมตในกรณทแหลงจายชดแรกและชดสองไมสามารถจายใหระบบไดตองตอตวรบสญญาณกบแผงสญญาณหลก เพอแสดงใหทราบวาขณะนแหลงจายสารองเรมจายกาซใหกบระบบแลว
2) แหลงจายสารองประกอบดวยทอบรรจความดนสงทมชดจายกาซตงแต 3 ทอขนไปตองตดตงลนทางเดยวระหวางทบรรจหรอหางหม หรอตองมตวรบสญญาณทกระตน
แนวทางการนามาตรฐานระบบบรการสขภาพสการปฏบต หนา 357
แผงสญญาณเตอนหลกเมอความดนของแหลงจายสารองลดลงถงระดบทจายไดเพยง 1 วน
3) การใชถงเกบของเหลวเยนจดเปนแหลงจายปฏบตการ ตองตดตงแบบมแหลงจายสารองเทานน
8. ระบบจายกลางกาซแบบขนาดใหญทมแหลงจายสารอง 1) ระบบจายกลางกาซแบบขนาดใหญประกอบดวยแหลงจาย 2 แหลง โดยแหลงหนง
ตองใชสารองจายในกรณฉกเฉนเทานน และตองตอตวรบสญญาณกบแผงสญญาณเตอนหลกเพอแสดงใหทราบวาแหลงจายสารองเรมทางาน
2) แหลงจายชดทสองหรอแหลงจายสารองแตละแหลงตองมความจอยางนอยเพยงพอทจะจายไดเฉลย 1 วน
9. จดใหมการตรวจสอบและบารงรกษาสถานทและระบบจายกลางกาซทางการแพทยใหใชงานไดโดยปลอดภย และเกบผลการตรวจสอบไวเพอการตรวจตดตาม
หมวด 3
การจายกาซ 1. เสนทอควรตดตงลอย สวนทอยในเพดานตองทาสเปนสเดยวกบสญลกษณกาซทบรรจในเสน
ทอ โดยทา เปนระยะหางกนไมเกน 1.8 เมตร ถาเสนทอในทเปดเผยตองทาสตลอดแนวเสนทอ 2. เสนทอตามทางเดนทอาจโดนชน ตองมทปองกนอยางเหมาะสม 3. ลนปดซงอยในสถานททคนทวไปสามารถเขาถงได ตองมกลองครอบและมฝาทสามารถทบให
แตกหรอถอดได 4. ลนปด ตองตดตงทนทททางออกจากแหลงจายเพอแยกแหลงจายทงหมดออกจากระบบเสน
ทอ ลนของแหลงจายตองอยตนทางตอลนปดเสนทอหลกและตดตงชดกบอปกรณแหลงจาย มปายไววา “ลนปดแหลงจายสาหรบ....(ชอกาซ)....
5. ลนปดทตดกบเสนทอเพอใชแยกระบบทมอย สาหรบการซอมบารงหรอตอเตมระบบทอใหม ลนเหลานตองอยในบรเวณมดชดหรอใสกญแจได และปดปายดวยขอความดงน
6. ทางเปดออกของกาซทางการแพทยแตละอน ไมวาจะเปนชนดเกลยวหรอหวตอสวมเรว ตอง
มลกษณะเฉพาะกาซแตละชนดทไมสามารถใชสลบกนได 7. ทางเปดออกตองมชอหรอสตรเคมทอานงายและมสสญลกษณของกาซชนดนนตาม
ขอกาหนดมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรม 8. จดใหมการตรวจสอบและบารงรกษาระบบจายกาซทางการแพทยใหใชงานไดโดยปลอดภย
ไมนอยกวาปละ 1 ครงและเกบผลการตรวจสอบไวเพอการตรวจตดตาม
ลนปดของกาซ......................... ลนนควบคมการจายไปท
หอง................................... หามปดยกเวนกรณฉกเฉน
หนา 358 แนวทางการนามาตรฐานระบบบรการสขภาพสการปฏบต
หมวด 4 ระบบสญญาณเตอน
1.จดใหมสญญาณเตอนเฉพาะจด ประจาท และสญญาณเตอนหลกทกอนสาหรบกาซทางการแพทยตองประกอบดวยตวบงชทสามารถมองเหนได เพอแยกใหทราบแตละสถานการณทเฝาระวง
1) ตองมเสยงดงอยางนอย 80 เดซเบล ทระยะ 1 เมตร สามารถปดเสยงใหเงยบได แตถาเกดสถานการณททาใหเกดสญญาณเตอนครงทสอง ขณะสญญาณเตอนครงแรกยงปดอยตองสามารถกระตนใหสญญาณดงไดอกครง
2) ตองมปายระบตาแหนงสภาวะและชนดของกาซททาการเฝาระวง 3) ตองสามารถทางานไดจากเครองกาเนดไฟฟาฉกเฉนสารองของโรงพยาบาลทนทใน
กรณไฟฟาดบ 4) ผรบผดชอบตองตรวจสอบความถกตองของระบบสญญาณเตอนกบตาแหนงปลายทาง
เสมอ 2. จดใหมสญญาณเตอนหลกเพอเฝาระวงการทางานและสภาพแหลงจาย แหลงสารอง(ถาม)
และความดนในทอหลกของทกระบบเสนทอกาซทางการแพทยประกอบดวย 1) มแผงสญญาณเตอน 2 ชดหรอมากกวา ตดตงใน 2 ตาแหนงแยกจากกน ชดหนงอยใน
สานกงานของเจาหนาทซอมบารงระบบกาซทางการแพทย ชดอนๆใหอยในทๆมการเฝาระวงตลอดเวลา
2) แผงสญญาณเตอนหลกแตละชดตองประกอบดวยตวบงชทมองเหนชดเจน 3. จดใหมสญญาณเตอนประจาพนทประกอบดวย
1) สญญาณเตอนประจาพนทสาหรบระบบกาซแตละชนดทจายใหบรเวณใหยาระงบความรสก หนวยชวยชวตและหนวยบาบดวกฤตอนๆ เชน หองพกพน หออภบาลผปวยหนก หนวยโรคหลอดเลอดหวใจ เปนตน
2) แผงสญญาณเตอนประจาพนทตองตดตงในบรเวณทมพยาบาลอยประจาหรอบรเวณทจดไวสาหรบผรบผดชอบโดยเฉพาะ
3) สญญาณเตอนประจาพนทตองแจงใหทราบเมอความดนในทอเพมขนหรอลดลงจากความดนใชงาน 20%
4. ตองจดใหมสญญาณเตอนเฉพาะจด ประกอบดวย 1) มตวบงชความดนและชนดกาซ สาหรบแตละสญญาณเตอนทใช 2) จดนาคางสาหรบอากาศอดทางการแพทย ตองมการเฝาระวงและตดตงสญญาณเตอน
เมอจดนาคางในทอเกนกวา 4 องศาเซลเซยส(39 องศาฟาเรนไฮต) 3) ตองมการเฝาระวงคารบอนมอนอกไซดสาหรบอากาศอดทางการแพทยและตดสญญา
เตอนเพอแสดงใหทราบระดบทเกนกวา 10 สวนตอลาน 5. จดใหมการตรวจสอบและบารงรกษาสญญาณเตอนใหใชงานไดโดยปลอดภย และเกบผลการ
ตรวจสอบไวเพอการตรวจตดตาม
แนวทางการนามาตรฐานระบบบรการสขภาพสการปฏบต หนา 359
หมวด 5 การฝกอบรม
1. จดใหมการฝกอบรมความปลอดภยในการทางานเกยวกบระบบกาซทางการแพทยตามหลกเกณฑ วธการ รวมทงผทเกยวของใหมความรความเขาใจทกษะทจาเปนในการทางานอยางปลอดภย ตามหนาททไดรบมอบหมาย พรอมทงวธการและขนตอนในการปฏบตงาน
2. ใหเกบหลกฐานการฝกอบรมความปลอดภยในการทางานในเกยวกบระบบกาซทางการแพทยไวเพอการตรวจตดตาม
หนา 360 แนวทางการนามาตรฐานระบบบรการสขภาพสการปฏบต
ขอกาหนด
ดานสงแวดลอมในโรงพยาบาล
ขอบขาย
1) ขอกาหนดดานสงแวดลอมในโรงพยาบาลน กาหนดขอแนะนาและแนวทางปฏบตดาน
สงแวดลอมในโรงพยาบาล ใหเกดความปลอดภยแกบคลากรและผเกยวของ
2) ขอกาหนดดานสงแวดลอมในโรงพยาบาลนใชไดกบโรงพยาบาลทกประเภท ทกขนาด
บทนยาม
1. วศวกรรมสงแวดลอม หมายถง การประยกตใชหลกการทางวทยาศาสตรอยางสรางสรรค
เพอการออกแบบ พฒนา (ปองกน) และปรบปรงแกไข สงแวดลอมในโรงพยาบาล ใหเกดความปลอดภยแก
บคลากรและผเกยวของ
2. วศวกรสงแวดลอม หมายถง ผซงไดรบใบอนญาตเปนผประกอบวชาชพวศวกรรมควบคมตาม
กฎหมายวาดวยวศวกร (สาขาสงแวดลอม)
3. บคลากร หมายถง ผซงทาหนาทเปนผปฏบตงานในโรงพยาบาล
4. ผเกยวของ หมายถง ผซงอยในบรเวณโรงพยาบาลและผทอยรอบโรงพยาบาล
5. สงปฏกล หมายถง อจจาระหรอปสสาวะ และหมายความรวมถงสงอนใด ซงเปนสงโสโครก
หรอมกลนเหมน
6. มลฝอย หมายถง เศษกระดาษ เศษผา เศษอาหาร เศษสนคา ถงพลาสตก ภาชนะทใสอาหาร
เถา มลสตว หรอซากสตว (รวมตลอดถงสงอนใดทเกบกวาดจากถนน ตลาด ทเลยงสตวหรอทอน)
7. มลฝอยทวไป หมายถง มลฝอยทยอยสลายไดยากหรออาจจะยอยสลายไดเองตามธรรมชาต
แตไมคมกบตนทนในการนากลบมาทาเปนผลตภณฑใหมโดยผานกรรมวธการผลตทางอตสาหกรรม เชน กลอง
บรรจนมพรอมดม โฟม ซองหรอถงพลาสตกสาหรบบรรจอาหารดวยวธสญญากาศ ซองหรอถงพลาสตก
สาหรบบรรจเครองอปโภคดวยวธรดความรอน เปนตน
8. มลฝอยยอยสลาย หมายถง มลฝอยทยอยสลายไดเองตามธรรมชาตและ/หรอสามารถนามา
หมกทาปยได เชน เศษอาหาร มลสตว ซากหรอเศษของพช ผก ผลไม หรอสตว เปนตน แตไมรวมถงซากหรอ
เศษของพช ผก ผลไม หรอสตวทเกดจากการทดลองในหองปฏบตการ
9. มลฝอยทยงใชได (รไซเคล) หมายถง มลฝอยทสามารถนากลบมาทาเปนผลตภณฑไดใหม
โดยผานกรรมวธการผลตทางอตสาหกรรม เชน เศษเหลก แกว พลาสตก กระดาษเปนตน
10. มลฝอยอนตราย หมายถง มลฝอยทปนเปอน หรอมสวนประกอบของวตถดงตอไปน 1) วตถระเบดได
แนวทางการนามาตรฐานระบบบรการสขภาพสการปฏบต หนา 361
2) วตถไวไฟ 3) วตถออกไซดและวตถเปอรออกไซด 4) วตถมพษ 5) วตถททาใหเกดโรค 6) วตถกมมนตรงส 7) วตถทกอใหเกดการเปลยนแปลงทางพนธกรรม 8) วตถกดกรอน 9) วตถทกอใหเกดการระคายเคอง
10) วตถอยางอนทอาจกอใหเกดผลกระทบตอคณภาพสงแวดลอมหรออาจทาใหเกดอนตรายแกบคคล สตว พชหรอทรพย เชน หลอดฟลออเรสเซนต ถานไฟฉายหรอแบตเตอรโทรศพทเคลอนท ภาชนะทใชบรรจสารกาจดแมลง หรอวชพช กระปองสเปรยบรรจสหรอสารเคม เปนตน
11. มลฝอยตดเชอ หมายถง มลฝอยทมเชอโรคปะปนอยในปรมาณหรอมความเขมขนซงถามการสมผสหรอใกลชดกลบมลฝอยนนแลวสามารถทาใหเกดโรคได กรณมลฝอยดงตอไปน ทเกดขนหรอใชในขบวนการตรวจวนจฉยทางการแพทยและการรกษาพยาบาล การใหภมคมกนโรค และการทดลองเกยวกบโรค และการตรวจชนสตรศพหรอซากสตว รวมทงในการศกษาวจยเรองดงกลาว ใหถอวาเปนมลฝอยตดเชอ (ตามกฎกระทรวง วาดวยการกาจดมลฝอยตดเชอ พ.ศ. 2545)
1) ซากหรอชนสวนของมนษยหรอสตวทเปนผลมาจากการผาตด การตรวจชนสตรศพหรอซากสตว และการใชสตวทดลอง
2) วสดของมคม เชน เขม ใบมด กระบอกฉดยา หลอดแกว ภาชนะททาดวยแกวสไลดและแผนกระจกปดสไลด
3) วสดซงสมผสหรอสงสยวาจะสมผสกบเลอด สวนประกอบของเลอด ผลตภณฑทไดจากเลอด สารนาจากรางกายของมนษยหรอสตว หรอวคซนททาจากเชอโรคทมชวต เชน สาล ผากอส ผาตางๆ และทอยาง
4) มลฝอยทกชนดทมาจากหองรกษาผปวยตดเชอรายแรง 12. นาเสย หมายถง นาทมสงเจอปนตาง ๆ มากมาย จนกระทงกลายเปนนาทไมเปนทตองการ
และนารงเกยจของคนทวไป ไมเหมาะสมสาหรบใชประโยชนอกตอไป หรอถาปลอยลงสลานาธรรมชาตกจะทาใหคณภาพนาของธรรมชาตเสยหายได
13. นาเสยโรงพยาบาล หมายถง นาเสยทเกดจากกจกรรมประจาวนภายในโรงพยาบาล ไดแก สถานทตรวจผปวยนอก/ผปวยใน หองนา หองผาตด หองคลอด หองเกบศพ หองปฏบตการ โรงซกผา โรงครว อาคารบานพกภายในโรงพยาบาล เปนตน
14. มลพษทางอากาศ หมายถง สภาวะการทบรรยากาศกลางแจงมสงเจอปน เชน ฝนละออง กาซตาง ๆ ละอองไอ กลน ควน ฯลฯ อยในลกษณะ ปรมาณ และระยะเวลาทนานพอทจะทาใหเกดอนตรายตอสขภาพอนามยของมนษยหรอสตว หรอทาลายทรพยสนของมนษยหรอสงแวดลอมอนๆ
15. นาบรโภค หมายถง นาทประชาชนใชดม ไดแก นาประปา นาบอตน นาบาดาล นาฝน นาบรรจขวด และนาตหยอดเหรยญนา ซงไมมสารเคม หรอสารเปนพษในปรมาณทเปนอนตรายตอสขภาพเจอปน และปราศจาก กลน ส และรส ทไมเปนทยอมรบ
หนา 362 แนวทางการนามาตรฐานระบบบรการสขภาพสการปฏบต
16. นาอปโภค หมายถง นาทประชาชนใชในกจกรรมตาง เชน อาบนา ลางจาน ใชในหองนาหองสวม เปนตน ซงไดจากแหลงนาตางๆ คอ บอเจาะขนาดเลก บอบาดาล สระขด หนองนาธรรมชาต อางเกบนาธรรมชาต ฝาย อางเกบนาขนาดเลก และระบบประปา ทงนคณภาพของนาจะตองเปนนาใสพอประมาณ ไมกระดางเกนไป และไมเคมเกนไป
การจดการสงปฏกลและมลฝอย
1. โรงพยาบาลตองจดใหมระบบบาบดและกาจดสงปฏกล โดยมเกณฑในการบาบดและกาจดสง
ปฏกลดงน
1) สงปฏกลจะตองไมเกดการปนเปอนกบผวดน
2) สงปฏกลจะตองไมเกดการปนเปอนกบนาใตดน
3) สงปฏกลจะตองไมเกดการปนเปอนกบนาผวดน
4) ตองไมเปนทอยอาศยของแมลงและสตวตางๆ
5) ตองปราศจากกลนเหมนรบกวนหรอสภาพทนารงเกยจ
2. โรงพยาบาล ตองมการเกบ รวบรวม หรอกาจดมลฝอยทถกสขลกษณะ ดงน 1) มภาชนะบรรจ หรอภาชนะรองรบทเหมาะสมและเพยงพอกบปรมาณและประเภ ท
มลฝอย รวมทงมการทาความสะอาดภาชนะบรรจ หรอภาชนะรองรบ และบรเวณทเกบภาชนะนนอยเสมอ
2) ในกรณทมการกาจดเอง ตองไดรบความเหนชอบจากเจาพนกงานทองถนและตองดาเนนการใหถกตองตามขอกาหนดของทองถนนน
3) กรณทมมลฝอยทปนเปอนสารพษ หรอวตถอนตราย หรอสงอนใดทอาจเปนอนตรายตอสขภาพ หรอมผลกระทบตอสงแวดลอม จะตองดาเนนการตามกฎหมายทเกยวของ
3. โรงพยาบาลตองจดใหมสถานทพกมลฝอยทมลกษณะดงน 1) ตองมขนาดความจไมนอยกวา 3 เทาของปรมาณมลฝอยทเกดขนในแตละวน 2) ผนงตองทาดวยวสดทนไฟ 3) พนผวตองเรยบและกนนาซม 4) ตองมการปองกนกลนและนาฝน 5) ตองมการระบายนาเสยจากมลฝอยเขาสระบบบาบดนาเสย 6) ตองมการระบายอากาศและปองกนนาเขา
ทพกรวมมลฝอยตองมระยะหางจากสถานทประกอบอาหารและสถานทเกบอาหารไมนอยกวา 4 เมตร แตถาทพกรวมมลฝอยมขนาดความจเกน 3 ลกบาศกเมตร ตองมระยะหางจากสถานทดงกลาวไมนอยกวา 10 เมตร และสามารถขนยายมลฝอยไดโดยสะดวก
4. จดใหมถงพลาสตกใสมลฝอยทมคณลกษณะทวไป และคณลกษณะทางฟสกส ใหเปนไป ตาม
มาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรม
แนวทางการนามาตรฐานระบบบรการสขภาพสการปฏบต หนา 363
5. จดใหทรองรบมลฝอยแบบพลาสตกทมคณลกษณะทวไป และคณลกษณะทางฟสกสทไดรบ
มาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรม ถงพลาสตกใสมลฝอยหรอไดรบมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรม ถง
พลาสตกสาหรบบรรจนา
6. ถงพลาสตกใสมลฝอยและทรองรบมลฝอยแบบพลาสตกทใชตองแยกตามประเภทมลฝอย
ดงน
1) มลฝอยทวไป (ส รปภาพ และขอความตามแบบ คพ. 1 และแบบ คพ.5)
2) มลฝอยยอยสลาย (ส รปภาพ และขอความตามแบบ คพ. 2 และแบบ คพ.6)
3) มลฝอยทยงใชได (ส รปภาพ และขอความตามแบบ คพ. 3 และแบบ คพ.7)
4) มลฝอยอนตราย (ส รปภาพ และขอความตามแบบ คพ. 4 และแบบ คพ.8)
7. ตองจดใหมการซอมบารงหรอการซอมแซมระบบบาบดและกาจดสงปฏกล อปกรณประกอบ
ตามมาตรฐานและหลกวชาการดานวศวกรรม
8. จดใหมขอบงคบเกยวกบวธปฏบตงานดานความปลอดภย ในการทางานเกยวกบการกาจดสง
ปฏกลและมลฝอย เพอเปนคมอสาหรบการปฏบตงาน
9. จดใหมการฝกอบรมใหกบบคลากรซงปฏบตงานเกยวกบการกาจดสงปฏกลและมลฝอย ใหม
ความรความเขาใจ และทกษะทจาเปนในการทางานอยางปลอดภยตามหนาททไดรบมอบหมาย
10. ตองจดและดแลใหบคลากรใชอปกรณคมครองความปลอดภยสวนบคคลทไดมาตรฐานและ
เหมาะสม
การจดการมลฝอยตดเชอ 1. โรงพยาบาลตองจดใหมผรบผดชอบดแลระบบการจดเกบ การขนและหรอการกาจดมลฝอย
ตดเชอ
1) แตงตงบคลากรอยางนอย 1 คน ซงมวฒการศกษาปรญญาตรสาขาวทยาศาสตร(ดาน
สาธารณสขสขาภบาล ชววทยา วทยาศาสตรการแพทย) หรอวศวกรรมศาสตร(ดาน
สขาภบาล สงแวดลอม เครองกล) เปนผรบผดชอบดแลระบบการเกบ การขนและหรอ
การกาจดมลฝอยตดเชอ
2) กรณรวมมอกนหลายหนวยงาน อาจแตงตงบคลากรทมคณสมบตขางตน 1 คน เพอ
ดแลระบบรวมกนหรอแตงตงบคคลภายนอกทมคณสมบตดแลระบบ
2. จดใหมผปฏบตงานททาหนาทในการเกบ การขนและการกาจดมลฝอยตดเชอ เชน
ผปฏบตงานในขนตอนเคลอนยายมลฝอยตดเชอจากแหลงกาเนดไปพกรวมมลฝอยตดเชอของโรงพยาบาล เขา
รบการอบรมตามหลกสตรและระยะเวลาทกระทรวงสาธารณสขกาหนด กรณทมระบบการกาจดดวย ตองจด
ใหผปฏบตในขนตอนการกาจดเขารบการอบรมดวยเชนกน
3. ตองจดใหมภาชนะสาหรบบรรจมลฝอยตดเชอ ตามคณลกษณะดงน
หนา 364 แนวทางการนามาตรฐานระบบบรการสขภาพสการปฏบต
1) กรณมลฝอยตดเชอเปนของมคม ตองเปนภาชนะบรรจแบบกลองหรอถง ทสามารถ
ปองกนการแทงทะลและการกดกรอนของสารเคม เปนพลาสตกแขงหรอโลหะ มฝาปด
มดชด
2) กรณทไมใชของมคม ตองเปนแบบถง ทมความเหนยวไมฉกขาดงาย กนนา ไมรวซม
และไมดดซบนา
ทงน ภาชนะบรรจมลฝอยตดเชอนนใหใชไดเพยงครงเดยวและตองมสแดงทบ มขอความสดา
ขนาดทสามารถมองเหนไดชดเจน ไดแก คาวา “มลฝอยตดเชอ” อยภายใตรปหวกะโหลกไขว คกบตราหรอ
สญลกษณทใชระหวางประเทศตามทกระทรวงสาธารณสขกาหนด และตองมขอความวา “หามเปด” “หามนา
กลบมาใชอก”และกาหนด พมพไวบนภาชนะบรรจดงกลาว
กรณทโรงพยาบาลมไดดาเนนการกาจดมลฝอยตดเชอดวยตนเอง โรงพยาบาลดงกลาวจะตองระบชอของหนวยงานไวทภาชนะบรรจมลฝอยตดเชอ และในกรณทภาชนะสาหรบบรรจมลฝอยตดเชอนนใชสาหรบเกบมลฝอยตดเชอไวเพอรอการขนไปกาจดเกนกวาเจดวนนบแตวนทเกดมลฝอยตดเชอนน ใหระบวนทเกดมลฝอยตดเชอดงกลาวไวทภาชนะบรรจมลฝอยตดเชอดวย
4. การจดใหมภาชนะรองรบภาชนะบรรจมลฝอยตดเชอ ภาชนะรองรบนนจะตองทาดวยวสดท
แขงแรง ทนทานตอสารเคม ไมรวซม ทาความสะอาดไดงาย และตองมฝาปดเปดมดชด เวนแตในหองทมการ
ปองกนสตวทเปนพาหะนาโรค และจาเปนตองใชงานตลอดเวลา จะไมมฝาปดเปดกได ภาชนะรองรบดงกลาว
ใหใชไดหลายครงแตตองดแลรกษาใหสะอาดอยเสมอ
5. การเกบมลฝอยตดเชอ ตองดาเนนการดงน
1) ตองเกบมลฝอยตดเชอตรงแหลงเกดมลฝอยตดเชอนน และตองเกบลงในภาชนะ
สาหรบบรรจมลฝอยตดเชอตามทกาหนด โดยไมปนกบมลฝอยอน และในกรณทไม
สามารถเกบลงในภาชนะสาหรบบรรจมลฝอยตดเชอไดโดยทนททเกดมลฝอยตดเชอ
จะตองเกบมลฝอยตดเชอนนลงในภาชนะสาหรบบรรจมลฝอยตดเชอโดยเรวทสดเมอม
โอกาสทสามารถจะทาได
2) ตองบรรจมลฝอยตดเชอไมเกนสามในสสวนของความจของภาชนะสาหรบบรรจมล
ฝอยตดเชอประเภทเปนของมคม แลวปดฝาใหแนน หรอไมเกนสองในสามสวนของ
ความจของภาชนะสาหรบบรรจมลฝอยตดเชอประเภทไมใชของมคม แลวผกมดปาก
ถงดวยเชอกหรอวสดอนใหแนน
3) กรณการเกบมลฝอยตดเชอภายในโรงพยาบาลหรอภายในหองปฏบตการเชออนตราย
ทมปรมาณมาก หากยงไมเคลอนยายภาชนะบรรจมลฝอยตดเชอนนออกไปทนท
จะตองจดใหมทหรอมมหนงของหองสาหรบเปนทรวมภาชนะทไดบรรจมลฝอยตดเชอ
แลวเพอรอการเคลอนยายไปเกบกกในทพกรวมมลฝอยตดเชอ แตหามเกบไวเกน 1
วน
6. โรงพยาบาลตองจดใหมทพกรวมมลฝอยตดเชอทเปนหองหรอเปนอาคารเฉพาะแยกจาก
อาคารอนโดยมลกษณะดงตอไปน สาหรบใชเกบกกภาชนะบรรจมลฝอยตดเชอเพอรอการขนไปกาจด
แนวทางการนามาตรฐานระบบบรการสขภาพสการปฏบต หนา 365
1) มลกษณะไมแพรเชอ และอยในททสะดวกตอการขนมลฝอยตดเชอไปกาจด
2) มขนาดกวางเพยงพอทจะเกบกกภาชนะบรรจมลฝอยตดเชอไดอยางนอย 2 วน
3) พนและผนงตองเรยบ ทาความสะอาดไดงาย
4) มรางหรอทอระบายนาทงเชอมตอกบระบบบาบดนาเสย
5) มลกษณะโปรง ไมอบชน
6) มการปองกนสตวแมลงเขาไป มประตกวางพอสมควรตามขนาดของหอง หรออาคาร
เพอสะดวกตอการปฏบตงาน และปดดวยกญแจหรอปดดวยวธอนทบคคลทวไปไม
สามารถทจะเขาไปได
7) มขอความเปนคาเตอนทมขนาดสามารถเหนไดชดเจนวา “ทพกรวมมลฝอยตดเชอ” ไว
ทหนาหองหรอหนาอาคาร
8) มลานสาหรบลางรถเขนอยใกลทพกรวมมลฝอยตดเชอ และลานนนตองมรางหรอทอ
รวบรวมนาเสยจากการลางรถเขนเขาสระบบบาบดนาเสย
ในกรณทเกบกกภาชนะบรรจมลฝอยตดเชอไวเกน 7 วน ทพกรวมมลฝอยตดเชอตองสามารถ
ควบคมอณหภมใหอยท 10 องศาเซลเซยส หรอตากวานนได
7. การเคลอนยายภาชนะบรรจมลฝอยตดเชอไปเกบกกในทพกรวมมลฝอยตดเชอเพอรอการขน
ไปกาจดตองดาเนนการใหถกสขลกษณะ ดงน
1) ตองมผปฏบตงานซงมความรเกยวกบมลฝอยตดเชอ โดยบคคลดงกลาวตองผานการ
ฝกอบรมการปองกนและระงบการแพรเชอหรออนตรายทอาจเกดจากมลฝอยตดเชอ
2) ผปฏบตงานตองสวมอปกรณปองกนอนตรายสวนบคคล ไดแก ถงมอยางหนา ผากน
เปอน ผาปดปาก ปดจมก และรองเทาพนยางหมแขง ตลอดเวลาทปฏบตงาน และถา
ในการปฏบตงาน รางกายหรอสวนใดสวนหนงไปสมผสกบมลฝอยตดเชอ ให
ผปฏบตงานตองทาความสะอาดรางกายหรอสวนทอาจสมผสมลฝอยตดเชอโดยทนท
3) ตองกระทาทกวนตามตารางเวลาทกาหนด เวนแตมเหตจาเปนตองเคลอนยายโดยใช
รถเขนสาหรบเคลอนยายภาชนะบรรจมลฝอยตดเชอทมลกษณะตามทกาหนด เวนแต
มลฝอยตดเชอทเกดขนมปรมาณนอยทไมจาเปนตองใชรถเขนจะเคลอนยายโดย
ผปฏบตงานซงมคณสมบตตามกาหนดกได
4) ตองมเสนทางเคลอนยายทแนนอน และในระหวางการเคลอนยายไปทพกรวมมลฝอย
ตดเชอ หามแวะหรอหยดพก ณ ทใด
5) ตองกระทาโดยระมดระวง หามโยน หรอลากภาชนะสาหรบบรรจมลฝอยตดเชอ
6) กรณทมมลฝอยตดเชอตกหลนหรอภาชนะบรรจมลฝอยตดเชอแตกระหวางทางหาม
หยบดวยมอเปลา ตองใชคมคบหรอหยบดวยถงมอยางหนา หากเปนของเหลวใหซบ
ดวยกระดาษแลวเกบมลฝอยตดเชอหรอกระดาษนนในภาชนะสาหรบบรรจมลฝอยตด
เชอใบใหม แลวทาความสะอาดดวยนายาฆาเชอทบรเวณพนนนกอนเชดถตามปกต
หนา 366 แนวทางการนามาตรฐานระบบบรการสขภาพสการปฏบต
7) ตองทาความสะอาดและฆาเชอรถเขนและอปกรณในการปฏบตงานอยางนอยวนละ
ครง และหามนารถเขนมลฝอยตดเชอไปใชในกจการอยางอน
8. รถเขนสาหรบเคลอนยายภาชนะบรรจมลฝอยตดเชออยางนอยตองมลกษณะและเงอนไข
ดงน
1) ทาดวยวสดททาความสะอาดไดงาย ไมมแงมมอนจะเปนแหลงหมกหมม ของเชอโรค
และสามารถทาความสะอาดดวยนาได
2) มพนและผนงทบ เมอจดวางภาชนะบรรจมลฝอยตดเชอแลวตองปดฝาใหแนนเพอ
ปองกนสตวและแมลงเขาไป
3) มขอความสแดงทมขนาดสามารถมองเหนชดเจนอยางนอยสองดานวา “รถเขนมลฝอย
ตดเชอ หามนาไปใชในกจการอน”
4) ตองมอปกรณหรอเครองมอสาหรบใชเกบมลฝอยตดเชอทตกหลนระหวางการ
เคลอนยาย และอปกรณหรอเครองมอสาหรบใชทาความสะอาดและฆาเชอบรเวณท
มลฝอยตดเชอตกหลน ตลอดเวลาททาการเคลอนยายภาชนะบรรจมลฝอยตดเชอ
9. จดใหมขนตอนวธปฏบต การตดตามประเมนผลผประกอบการทใหบรการกาจดขยะตดเชอ
ของโรงพยาบาล
การจดการนาเสย
1.โรงพยาบาลตองจดใหมระบบบาบดนาเสยทมประสทธภาพตามมาตรฐาน สาหรบวตถประสงคในการจดการและบาบดนาเสยโดยทวไปดงน
1) เพอทาลายสารพษและจลนทรยททาใหเกดโรค 2) เพอปองกนการกอเหตเดอดรอนราคาญ 3) เพอปองกนไมใหเกดภาวะมลพษ 4) เพอเปลยนสภาพของเสยในนาเสยใหสามารถนากลบมาใชประโยชนได
2. โรงพยาบาลตองจดใหมผรบผดชอบดแลระบบการจดการนาเสย อยางนอย 1 คน ซงมวฒการศกษาปรญญาตรสาขาวทยาศาสตร(ดานสาธารณสข สขาภบาล ชววทยา วทยาศาสตรการแพทย)หรอวศวกรรมศาสตร(ดานสขาภบาล สงแวดลอม เครองกล) เปนผรบผดชอบดแลระบบการจดการนาเสย
3. โรงพยาบาลตองจดใหมขอมลเบองตนของระบบบาบดนาเสย เชน ชนด ขนาด อปกรณ เครองจกร แบบแปลนของระบบ เปนตน
4. มการบรหารจดการปรมาณนาทงของโรงพยาบาลใหเกดความสมดลกบความสามารถของระบบบาบดนาเสย
5. จดใหมการฝกอบรมใหกบบคลากรซงปฏบตงานเกยวกบระบบบาบดนาเสยใหมความรความเขาใจ และทกษะทจาเปนในการทางานอยางปลอดภยตามหนาททไดรบมอบหมาย
แนวทางการนามาตรฐานระบบบรการสขภาพสการปฏบต หนา 367
6. โรงพยาบาลตองควบคมการระบายนาทงใหเปนไปตามมาตรฐาน ดงน
ดชนคณภาพนา หนวย
เกณฑกาหนดสงสดตามประเภท มาตรฐานควบคมการระบายนาทง
ก ข 1. คาความเปนกรดดาง (pH)
- 5-9 5-9
มก./ล. ≤ 20 ≤ 30
ดชนคณภาพนา หนวย เกณฑกาหนดสงสดตามประเภท
มาตรฐานควบคมการระบายนาทง
3.ปรมาณของแขง คาสารแขวนลอย (Suspended Solids)
มก./ล. ≤ 30 ≤ 40
คาตะกอนหนก (Settleable Solids) มล./ล. ≤ 0.5 ≤ 0.5
คาสารทละลายไดทงหมด (Total Dissolved Solid)
มก./ล. ≤ 500* ≤ 500*
4. คาซลไฟต (Sulfide) มก./ล. ≤ 1.0 ≤ 1.0
5. ไนโตรเจน (Nitrogen) ในรป ท เค เอน (TKN) มก./ล. ≤ 35 ≤ 35
6. นามนและไขมน (Fat , Oil and Grease) มก./ล. ≤ 20 ≤ 20
7. โคลฟอรมแบคทเรย (Total Coliform Bacteria)
mpm/100 ml ≤ 5,000 ≤ 5,000
8. ฟคลโคลฟอรมแบคทเรย (Fecal Colifm Bacteria)
mpm/100 ml ≤ 1,000 ≤ 1,000
หมายเหต เครองหมาย * เทากบ เปนคาทเพมขนจากปรมาณสารละลายในนาตามปกต
ก. หมายความถง โรงพยาบาลของทางราชการหรอโรงพยาบาลตามกฎหมายวาดวยโรงพยาบาลทมเตยงสาหรบรบผปวยไวคางคนรวมกนทกชนของอาคารหรอกลมของอาคารตงแต 30 เตยงขนไป
ข. หมายความถง โรงพยาบาลของทางราชการหรอโรงพยาบาลตามกฎหมายวาดวยโรงพยาบาลทมเตยงสาหรบผปวยไวคางคนรวมกนทกชนของอาคารหรอกลมของอาคารตงแต 10 เตยง แตไมถง 30 เตยง
7. การตรวจสอบมาตรฐานการระบายนาทงจากอาคาร ใหใชวธการดงตอไปน 1) การตรวจสอบคาความเปนกรดและดางใหกระทาโดยใชเครองวดความเปนกรดและ
ดางของนา (PH Meter) 2) การตรวจสอบคาบโอดใหกระทาโดยใชวธการอะไซดโมดฟเคชน ( Azide
Modification)ทอณหภม 20 องศาเซลเซยส เปนเวลา 5 วน ตดตอกนหรอวธการอนทคณะกรรมการควบคมมลพษใหความเหนชอบ
3) การตรวจสอบคาสารแขวนลอยใหกระทาโดยใชวธการกรองผานกระดาษกรองใยแกว (Glass Fibre Filter Disc)
หนา 368 แนวทางการนามาตรฐานระบบบรการสขภาพสการปฏบต
4) การตรวจสอบคาตะกอนหนกใหกระทาโดยใชวธการกรวยอมฮอฟฟ ( Imhoff cone)ขนาดบรรจ 1,000 ลกบาศกเซนตเมตร ในเวลา 1 ชวโมง
5) การตรวจสอบคาสารทละลายไดทงหมดใหกระทาโดยใชวธการระเหยแหงระหวางอณหภม 103 องศาเซลเซยส ถงอณหภม 105 องศาเซลเซยส ในเวลา 1 ชวโมง
6) การตรวจสอบคาซลไฟดใหกระทาโดยใชวธการไตเตรท ( Titrate) 7) การตรวจสอบคาทเคเอนใหกระทาโดยใชวธการเจลดาหล ( Kjeldahl) 8) การตรวจสอบคานามนและไขมนใหกระทาโดยใชวธการสกดดวยตวทาละลาย แลว
แยกหานาหนกของนามนและไขมน 9) การตรวจสอบคาโคลฟอรมแบคทเรย ใหกระทาโดยใชวธ Standard Multiple Tube
Test 10) การตรวจสอบคาฟคลโคลฟอรมแบคทเรย ใหกระทาโดยใชวธ Standard Multiple Tube Test
8. โรงพยาบาลตองเกบตวอยางนาทผานการบาบดแลวตรวจวเคราะหเปรยบเทยบกบมาตรฐานคณภาพนาทง และระยะเวลาในการเกบตวอยางนาในการตรวจวเคราะห ใหเปนไปตามทคณะกรรมการควบคมมลพษกาหนด
9.วธการเกบนาตวอยางสาหรบวเคราะห ใหเปนไปตามทคณะกรรมการควบคมมลพษกาหนด 10. ตองจดใหมการซอมบารงหรอการซอมแซมระบบบาบดนาเสย ระบบระบายนาเสย และ
อปกรณประกอบ ตามมาตรฐานและหลกวชาการดานวศวกรรม 11. โรงพยาบาลจะตองจดบนทกสถตและขอมลการทางานของระบบบาบดนาเสยตามแบบ ทส.
1 ทกวน และสรปผลการทางานของระบบบาบดนาเสยตามแบบ ทส. 2 ทกเดอน โดยรายงานตอเจาพนกงานทองถนภายใน 15 วนของเดอนถดไป ใหเปนไปตาม ตามมาตรา 80 แหงพระราชบญญตสงเสรมและรกษาคณภาพสงแวดลอมแหงชาต พ.ศ. 2535
การจดการนาอปโภคบรโภค
1. โรงพยาบาลตองจดใหมผรบผดชอบดแลระบบนาบรโภค อยางนอย 1 คน ซงมวฒการศกษาปรญญาตรสาขาวทยาศาสตร(ดานสาธารณสข สขาภบาล ชววทยา วทยาศาสตรการแพทย) หรอวศวกรรมศาสตร(ดานสขาภบาล สงแวดลอม เครองกล)
2. จดใหมการรณรงคประชาสมพนธใหเจาหนาทมความร ความเขาใจและเกดความตระหนกเกยวกบนาอปโภคบรโภคสะอาดปลอดภย และผลกระทบตอสขภาพ เพอดแลสขภาพตนเอง
3. โรงพยาบาลตองควบคมคณภาพนาบรโภคใหเปนไปตามมาตรฐาน ดงน 1) มาตรฐานคณภาพนาประปาทใชบรโภค
ดชนคณภาพนา หนวย คณภาพนาประปา
กรมอนามย
1. คณภาพนาทางกายภาพ
ความเปนกรด-ดาง(pH) - 6.5 - 8.5
ความขน (Turbidity) NTU 5
ส (Color) แพลตตนมโคบอลท 15
แนวทางการนามาตรฐานระบบบรการสขภาพสการปฏบต หนา 369
2. คณภาพนาทางเคมทวไป ปรมาณสารละลายทงหมดท เหลอจากการระเหย (TDS)
มล./ล. 1,000
ความกระดาง (Hardness) มก./ล. 500 ซลเฟต (SO4) มก./ล. 250 คลอไรด (Cl) มก./ล. 250 ไนเตรท (NO3 as N) มก./ล. 50 ฟลออไรด (F) มก./ล. 0.7
ดชนคณภาพนา หนวย คณภาพนาประปา
กรมอนามย 3. คณภาพนาทางโลหะหนกทวไป เหลก (Fe) มก./ล. 0.5 แมงกานส (Mn) มก./ล. 0.3 ทองแดง (Cu) มก./ล. 1.0 สงกะส (Zn) มล./ล. 3.0 4. คณภาพนาทางโลหะหนกสารเปนพษ ตะกว (Pb) มก./ล. 0.01 โครเมยม (Cr) มก./ล. 0.05 แคดเมยม (Cd) มก./ล. 0.003 สารหน (As) มก./ล. 0.01 ปรอท (Hg) มล./ล. 0.001 5. คณภาพนาทางแบคทเรย
โคลฟอรมแบคทเรย (Total Coliform Bacteria)
mpm/100 ml 0
ฟคลโคลฟอรมแบคทเรย (Faecal Colifrom Bacteria)
mpm/100 ml 0
หมายเหต 1. คลอรนอสระตกคาง (Residual Free Chlorine) กาหนดใหมทปลายทอ 0.2 - 0.5 mg/L ใชในระบบการเฝาระวงคณภาพนาประปา
วธการตรวจเปนไปตามวธการในหนงสอ Standard Method for The Examination Of Water and Wastewater, 21st 2005 APHA AWWA WEF.
3. ประกาศกรมอนามย เรอง เกณฑคณภาพนาประปา ป 2553
2) มาตรฐานคณภาพนาบาดาลทใชบรโภค
ดชนคณภาพนา หนวย คามาตรฐาน
เกณฑกาหนดทเหมาะสม
เกณฑอนโลมสงสด
1. ทางกายภาพ ส (Colour) แพลตตนมโคบอลท 5 15 ความขน (Turbidity) NTU 5 20 ความเปนกรด-ดาง (pH) - 7.0-8.5 6.5-9.2 2. ทางเคม
หนา 370 แนวทางการนามาตรฐานระบบบรการสขภาพสการปฏบต
เหลก (Fe) มก./ล. ไมเกนกวา 0.5 1.0 มงกานส (Mn) มก./ล. ไมเกนกวา 0.3 0.5
ดชนคณภาพนา หนวย คามาตรฐาน
เกณฑกาหนดทเหมาะสม
เกณฑอนโลมสงสด
ทองแดง (cu) มก./ล. ไมเกนกวา 1.0 1.5 สงกะส (Zn) มก./ล. ไมเกนกวา 5.0 15.0 ซลเฟต (SO4) มก./ล. ไมเกนกวา 200 250 คลอไรด (Cl) มก./ล. ไมเกนกวา 250 600 ฟลออไรด (F) มก./ล. ไมเกนกวา 0.7 1.0 ไนเตรด (NO3) มก./ล. ไมเกนกวา 45 45 ความกระดางทงหมด (Total Hardness as CaCO3)
มก./ล. ไมเกนกวา 300 500
ความกระดางถาวร (Non carbonate hardness as CaCO3)
มก./ล. ไมเกนกวา 200 250
ปรมาณสารทงหมดทละลายได (Total dissolved solids)
มก./ล. ไมเกนกวา 600 1,200
3. สารพษ สารหน (As) มก./ล. ตองไมมเลย 0.05 ไซยาไนด (CN) มก./ล. ตองไมมเลย 0.1 ตะกว (Pb) มก./ล. ตองไมมเลย 0.05 ปรอท (Hg) มก./ล. ตองไมมเลย 0.001 แคดเมยม (Cd) มก./ล. ตองไมมเลย 0.01 ซลเนยม (Se) มก./ล. ตองไมมเลย 0.01 4. ทางบกเตร บกเตรทตรวจพบโดยวธ Standard plate count
โคโลนตอ ลบ.ซม. ไมเกนกวา 500 -
บกเตรทตรวจพบโดยวธ Most Probable Number (MPN)
เอม.พ.เอน ตอ 100ลบ.ซม.
นอยกวา 2.2 -
อ.โคไล (E.coli) - ตองไมมเลย - หมายเหต : ประกาศกระทรวงอตสาหกรรม ฉบบท 12 (พ.ศ. 2542) ออกตามความในพระราชบญญตนา
บาดาล พ.ศ. 2520 เรอง กาหนดหลกเกณฑและมาตรการในทางวชาการสาหรบการปองกนดานสาธารณสขและปองกนสงแวดลอมเปนพษ ตพมพในราชกจจานเบกษา เลม112 ตอนท 29 ลงวนท 13 เมษายน 254
4. โรงพยาบาลสมเกบตวอยางนาบรโภคโดยเจาหนาททมความชานาญ หรอผานการอบรม การเกบตวอยางนาบรโภคตรวจวเคราะหคณภาพนา ทางกายภาพ ทางเคม และทางแบคทเรย ตามเกณฑมาตรฐานคณภาพนาบรโภคของกรมอนามยป 2553 สงตรวจวเคราะห ทางดานกายภาพ เคมและแบคทเรย ตามวธการสมเกบตวอยางนาบรโภค การเกบตวอยางนา ตามคมอการสมเกบ การบรรจ และเกบรกษาตวอยางนาบรโภค ของศนยหองปฏบตการกรมอนามย หรอคมอการจดบรการนาบรโภคของสานกสขาภบาลอาหารและนา
5. โรงพยาบาลจะตองจดบนทกสถตและขอมลการใชนาประจาวนหรอประจาเดอน เพอใชเปนขอมลประกอบรายงานการทางานของระบบบาบดนาเสย แบบ ทส. 1 และแบบ ทส. 2 ตามมาตรา 80 แหง
แนวทางการนามาตรฐานระบบบรการสขภาพสการปฏบต หนา 371
พระราชบญญตสงเสรมและรกษาคณภาพสงแวดลอมแหงชาต พ.ศ. 2535 และใชเปนฐานขอมล ในการตรวจสอบ กรณเกดเหตไมปกต
ระบบระบายอากาศและปรบอากาศ
การระบายอากาศ มการระบายอากาศด เชน มชองระบายอากาศไมนอยกวาหนงในสบของพนทหอง หรอมระบบระบายอากาศอนใดทมสมรรถภาพในการทางานททดแทนกนได กรณเปนหองปรบอากาศจะตองมระบบการแลกเปลยนอากาศระหวางภายใน และภายนอกอาคาร เชน พดลมดดอากาศ เปนตน โดยมขอแนะนาหากมอปกรณในการตรวจสอบ ดงน
1. การใชเครองปรบอากาศอยางถกตอง
1) ขนาดของอณหภมการปรบอากาศทเหมาะสม - หองทางานทวไป 25 – 27 °C - หองปฏบตการทางการแพทย 24 – 26 °C - หอง Lab 23 – 25 °C - หอง ICU 23 – 24 °C - หอง OR 21 – 23 °C
2) ขนาด BTU ของเครองปรบอากาศ ตอหอง ทมความสง ไมเกน 3 ม. - หองปฏบตงาน 700 – 800 BTU / ตารางเมตร - หองประชม 800 – 900 BTU / ตารางเมตร - หอง Lab 900 - 1000 BTU / ตารางเมตร - หอง ICU 1000 – 1200 BTU / ตารางเมตร - หอง OR 1200 – 1500 BTU / ตารางเมตร - บคคล 400 BTU ตอคน - แหลงความรอน 34 BTU ตอตารางเมตร
3) ควรตดตงเทอรโมสตทใหใกลกบคอยลของอวาพอเรเตอรในตาแหนงลมกลบเขาเครอง เพอทาใหการตดตอเปนไปอยางถกตอง
4) เรมตนเปดเครองควรปรบระดบความเรวพดลมทความเรวสง (Hi) กอนเพราะจะทาใหเยน เรวพอเยนไดทแลวควรปรบลดไปเปนลมตา (Low)
5) ควรปดประต หนาตาง ใหมดชดอยาเปดหนาตางทงไว เพราะความรอนจะเขามา
6) เปดใชเครองปรบอากาศเฉพาะสวนและในเวลาทจาเปน ชวงทอากาศไมคอยรอนใหปดเครองปรบอากาศ แลวเปดหนาตางเพอใหลมพดถายเท
7) หมนลางทาความสะอาดคอยล รวมทงแผงกรองอากาศใหสะอาดอยเสมอ
8) อยาใหมสงกดขวางทางลมทงทแฟนคอยลยนต (ชดทอยในหอง)
9) มระบบการบารงรกษาตามประเภทของเครองปรบอากาศอยางสมาเสมอ
หนา 372 แนวทางการนามาตรฐานระบบบรการสขภาพสการปฏบต
2. ระบบปรบอากาศสาหรบหองผาตด
1) ในหองผาตด (OPERATING ROOM) ควรมปรมาตรอากาศในหองไมนอยกวา 1,000 ลกบาศกฟตตอคนหนงคน และตองมการถายเทอากาศระหวางภายในหองกบภายนอกอาคาร ในอตราไมนอยกวา 40 ลกบาศกฟตตอคนตอนาท
2) อณหภมสามารถปรบไดในชวง 17-27 °C
3) ควบคมชนสมพทธใหอยในชวง 45-55% RH
4) ความดนภายในหองเปนบวกเมอเทยบกบหองรอบๆ โดยการจายลมเขามากกวาลมออก 15%
5) ควรตดตงเครองวดความดนแตกตางภายในหองเพอตรวจสอบไดตลอดเวลา
6) แผงกรองอากาศควรมประสทธภาพ
7) ควรตดตงเครองอานอณหภม และความชนสมพทธ ใหสามารถอานไดสะดวก
8) การตดตงควรเปนไปตามมาตรฐาน NFPA 99, Health Care Facilities
9) ควรจายลมทงหมดจากเพดาน ดดลมกลบทใกลระดบพน โดยมหนาการรบลมกลบอยางนอย 2 จด ตดตงใหขอบลางอยสงกวาพนอยางนอย 75 มม. อตราการจายลม (Total Air Change) ไมควรนอยกวา 25 ACH หวจายลมควรเปนแบบจายลมทศทางเดยว (Unidirectional) เชน หนากากแบบ Perforated เปนตน ควรหลกเลยงหวจายลมทมการเหนยวนาลมสง เชน หวจายลมตดเพดานแบบสทางทใชในงานระบบปรบอากาศทวไป หรอ หนากากจายลมแบบตดผนง
10) ไมควรตดตงวสดดดซบเสยงในระบบสงลม ยกเวนมแผงกรองอากาศประสทธภาพไมนอยกวา 90% ตามมาตรฐาน ASHRAE 52.1 Dust Spot ตดตงอยทปลายทาง (หลงจากลมผานวสดดดซบเสยง)
3. หองพกแพทยหรอบคลากรอนๆ ในโรงพยาบาล (PRIVATE ROOM) ควรมปรมาตรอากาศในหองไมนอยกวา 750 ลกบาศกฟตตอคนหนงคน และตองมการถายเทอากาศระหวางภายในหองกบภายนอกอาคารในอตราประมาณ 25 ลกบาศกฟตตอคนตอนาท
4. ในหองหอผปวย (WARD) ควรมปรมาตรอากาศในหองระหวาง 350-500 ลกบาศกฟตตอ
คน และตองมการถายเทอากาศระหวางภายในหองกบภายนอกอาคารในอตราประมาณ 30 ลกบาศกฟตตอ
คนตอนาท
5. ในหองรอตรวจของแผนกผปวยนอก ( OPD) ควรมปรมาตรอากาศในหองระหวาง 200-
300 ลกบาศกฟตตอคนหนงคน และตองมอากาศถายเทระหวางภายในหองกบภายนอกอาคารในอตรา
ประมาณ 35 ลกบาศกฟตตอคนตอนาท
แนวทางการนามาตรฐานระบบบรการสขภาพสการปฏบต หนา 373
6. ในหองประชมหรอสมมนา ( AUDITORIUM OR CONFERENCE ROOM) ควรมปรมาตร
อากาศในหองระหวาง 200-300 ลกบาศกฟตตอคนหนงคน และตองมอากาศถายเทระหวางภายในหองกบ
ภายนอกอาคารไมนอยกวา 15 ลกบาศกฟตตอคนตอนาท
7. สภาพอากาศโดยทวไปควรจะมความชนสมพทธระหวาง 50-70% มการเคลอนไหวของ
อากาศ (AIR MOVEMENT) ระหวาง 15-25 ฟตตอนาท ในอณหภมหองระหวาง 20-25 องศาเซลเซยส
8. ในหองทตองระมดระวงหรออาจมการแพรกระจายเชอโรคได ควรจะตองมการทาลายเชอ
โรคในอากาศของระบบระบายอากาศดวย ( STERILIZATION OF AIR) ควบคมความชนสมพทธไมเกน 60%
หรอวธการอนทเหมาะสมใหไดตามมาตรฐานหองควบคมการตดเชอ
9. ชดสงลมเยน (FAN COIL UNIT) - ตดตงในตาแหนงทกระจายลมเยนไดทวถง และการไหลกลบของอากาศ (RETURN AIR) ได
สะดวก - ไมตดตงใกลบรเวณประต ทางเขา – ออก แหลงความรอน แหลงนาและความชน
- มโครงสรางรองรบการตดตงทแขงแรง โดยมระยะหางจากดานหลงชดสงลมเยน ( FAN COIL UNIT) กบผนงอาคารไมนอยกวา 20 เซนตเมตรใหสะดวกตอการซอมบารง
- ถาดรองรบนาทงและทอนาทงตองมมมลาดเอยง ใหนาทงไหลถายเทไดสะดวก การตดตงทอนาทงในแนวนอนใหมความลาดเอยงของทอลงสจดปลอยนาทง 1: 100
- มแผนกรองฝน (AIR FILTER) - ตดตงสวตชเบรกเกอร ควบคมการตด – ตอกระแสไฟฟาในขนาดทเหมาะสม ขนาดของ
สายไฟฟาทใชเปนไปตามมาตรฐานการไฟฟา - มสวตช ปรบความเรวลมและสวตชควบคมอณหภมรวมทงอปกรณมาตรฐานอนๆ ทมากบ
เครองปรบอากาศ - สภาพโครงสราง FAN COIL ไมผกรอนพนทาสเรยบรอยสวยงามหวจายลมอยในสภาพ
เรยบรอย สามารถปรบจายลมไดตามทศทาง
10. คอยลระบายความรอน (CONDENSING UNIT) - ตาแหนงการตดตงคอยลระบายความรอน ตองเปนพนทระบายความรอนไดสะดวกไมมสง
กดขวางหางจากแหลงความรอนความชนและไมมฝนละออง - กรณตดตงบนผนงอาคาร หลงคา ระเบยง โครงสรางพนทตดตงจะตองมนคงแขงแรง
สะดวกและปลอดภยตอการซอมบารงรกษา - กรณตดตงบนพนราบจะตองทาฐานยกตวชดคอยลระบายความรอนใหสงจากพนไมนอย
กวา 20 เซนตเมตร และมพนคอนกรตอยดานลาง - ในกรณมการใชเครองปรบอากาศหลายเครอง และตดตงคอยลระบายความรอน อยรวมกน
หลายชด จะตองพจารณาทศทางลมธรรมชาตและลมรอนทระบายออกจากคอยลระบายความรอนแตละเครองใหระบายความรอนออกไปในทศทางแนวเดยวกน
- ตดตงคอยลเยน ( FAN COIL UNIT) และคอยลระบายความรอน ไมควรอยหางกนเกนกวา 50 ฟต (ประมาณ 15 เมตร)
- การเดนทอสารทาความเยน ใชทอมาตรฐานชนดเชอมทกจด
หนา 374 แนวทางการนามาตรฐานระบบบรการสขภาพสการปฏบต
- ขนาดทอทองแดงทใชใหมขนาดเทากบมาตรฐานทอทออกจาก COMPRESSOR หลกเลยงการใชขอตอ ของอ
- ทอสารทาความเยนทตอจาก COMPRESSOR ทอ DISCHARGE และทอ SUCTION วางทอใหสามารถยดหยน (FLEXIBLE) ไดหรอถาเปนเครองขนาดใหญใหใชทอยดหยน (FLEXIBLE) ตอรบ
- กรณ คอยลระบายความรอน ( CONDENSING UNIT) อยระดบเดยวกบคอยลเยน จดวางทอสารทาความเยนทออกจาก คอยลเยน ใหมความลาดเอยงไปยงชด คอยลระบายความรอน ในอตรา 1:100
- กรณ คอยลระบายความรอน ตดตงสงกวาชดคอยลเยน เกนกวา 3 เมตร จะตองทาการตดตง OIL TRAP ททอ SUCTION ดานออกจากคอยลเยน
- ทอ SUCTION และทอ DISCHARGE วางควบคกนแลวพนหมฉนวนเพอกนการกลนตวของหยดนา
- กรณ คอยลระบายความรอน ตดตงสงกวาชดคอยลเยน เกนกวา 25 ฟต จะตองทาการตดตง S - TRAP และ OIL TRAP ตามตาแหนง
- กรณชดคอยลเยน ( FAN COIL UNIT) ตดตงสงกวา คอยลระบายความรอน ตองทาการตดตง INVERSE TRAP เพอปองกนการไหลของสารทาความเยนทเปนของเหลวกลบเขาส COMPRESSOR
11. COMPRESSOR มฐานสปรงหรอยางรองรบการสนสะเทอน และมอปกรณ หลกดงน - อปกรณ สวตช MAGNATIC RELAY ในขนาดทเหมาะสมควบคมการตด -ตอกระแสไฟฟา
และการทางานของ คอยลระบายความรอน และขนาดของสายไฟฟาทเปนมาตรฐาน เหมาะสม ปลอดภย - มอปกรณควบคมการทางานของวงจรตามขนาด และมาตรฐานของเครองแตละชนด เชน
TIME DELAY, HI – LOW PRESSURE CONTROL, CONDENSING HEAT SENSOR, OVER LOAD RELAY ฯลฯ
- มอปกรณบอกสถานะภาพของสารทาความเยน SIGHT GLASS และตวกรองความชนในสารทาความเยน FILTER DRIER
- หองปรบอากาศ ควรมพดลมระบายอากาศ
ระบบแสงสวาง
1. แสงสวาง มแสงสวางเพยงพอ สามารถมองเหนสงตางๆ ชดเจน ตามลาดบความสองสวางท
เหมาะสมสาหรบพนททางานและกจกรรมตางๆ ในอาคารตามเกณฑของสมาคมแสงสวางแหงประเทศไทย
หรอตามเกณฑ ดงน
1) หองพกผปวยใน ไมนอยกวา 20 ลกซ 2) ทางเดนทวไป ไมนอยกวา 50 ลกซ 3) พนทรอการรกษา ไมนอยกวา 200 ลกซ 4) หองนาผปวย ไมนอยกวา 200 ลกซ 5) หองสาหรบอานหนงสอ ไมนอยกวา 300 ลกซ 6) หองธรการ,หองพกแพทย ไมนอยกวา 300 ลกซ 7) หอง ICU ไมนอยกวา 500 ลกซ 8) หองตรวจโรคทวไป ไมนอยกวา 500 ลกซ 9) หองตรวจโรคเฉพาะดาน ไมนอยกวา 1,000 ลกซ
แนวทางการนามาตรฐานระบบบรการสขภาพสการปฏบต หนา 375
10) หองผาตด ไมนอยกวา 1,000 ลกซ 11) หองชนสตรพลกศพ ไมนอยกวา 5,000 ลกซ
แตทงนจะตองไมใหเกดแสงสะทอนทเปนการรบกวน (REFLECRED GLARE)
2. มระบบไฟฟาแสงสวางครอบคลมทกพนทภายในอาคารโรงพยาบาล และบรเวณโดยรอบ
และเสนทางสญจรทงโรงพยาบาล
3. การเปด-ปด ระบบไฟฟาแสงสวางภายนอกอาคาร เสนทางสญจร ควรเปนระบบอตโนมต
4. หากใชเสาไฟฟา ททาจากโลหะตองมระบบสายดน
5. ไมควรใชสะพานไฟ หรอ Cut-out เปนตวเปด-ปด ไฟฟาแสงสวาง ใหใช Circuit Breaker
(CB) ขนาดทเหมาะสม
6. การตดตงระบบเปด-ปด หากอยกลางแจง ตองตดตงภายในกลอง หรอใชอปกรณท
สามารถใชภายนอกอาคารได
7. ควรพจารณาในเรองการใหลกษณะแสงทเหมาะสมแกพนทใชงาน เชน พนททางานทม
การทางานกระจายอยอยางสมาเสมอ ควรใหแสงทมความสมาเสมอตลอดพนท
8. หลอดฟออเรสเซนต แบบยาว ตองมฝาครอบ หรอตะแกรงกนตก
9. หลอดไฟทอยภายนอกอาคาร ตวโคมตองเปนชนดทใชกลางแจง
การจดการมลพษทางเสยง
เสยง ตองมการควบคมแหลงกาเนดเสยงตางๆ ในโรงพยาบาล เชน การกอสราง หรอซอม
บารงหมอนา เครองสบนา พดลม เครองกรอฟน โทรทศน วทย ฯลฯ ไมใหเปนการรบกวนตอผปวย และ
บคลากรในโรงพยาบาล ไมกอใหเกดผลกระทบตอสงแวดลอมและชมชน
1. มลพษทางเสยง คอ เสยงรบกวนทสงผลกระทบ ดงตอไปน
- การทาใหเกดความราคาญ รสกหงดหงดไมสบายใจ เกดความเครยดทางระบบ
ประสาท
- การรบกวนตอการพกผอนนอนหลบ และการตดตอสอสาร
- การทาใหขาดสมาธ ประสทธภาพการทางานลดลง และถาเสยงดงมาก อาจทาให
ทางานผดพลาด หรอเชองชาจนเกดอบตเหตได
- การมผลตอสขภาพรางกาย ความเครยด อาจกอใหเกดอาการปวยทางกาย เชน
โรคกระเพาะ โรคความดนโลหตสง
- การไดรบฟงเสยงดงเกนกวากาหนดเปนระยะนานเกนไปอาจทาใหสญเสยการได
ยน ซงอาจเปนอยางชวคราวหรอถาวรกได
2. กาหนดใหคาระดบเสยงรบกวนไวท 10 dB(A) หากระดบการรบกวนทคานวณไดมคา
มากกวาคาระดบเสยงรบกวน ใหถอวาเปนเสยงรบกวน
3. ในพนโรงพยาบาลตองมระดบเสยงทดงไมเกน 85 dB(A) ถอวาเปนอนตรายตอมนษย
หนา 376 แนวทางการนามาตรฐานระบบบรการสขภาพสการปฏบต
4. มาตรฐานการตรวจวด
1) กอนตรวจวดระดบเสยงพนฐานและระดบเสยงขณะมการรบกวนทกครง ตองปรบ
มาตรระดบเสยงไวทวงจรถวงนาหนก " A" (Weighting Network "A") และทลกษณะความไวตอบรบเสยง
"FAST" (Dynamic Characteristics "FAST") รวมทงตองสอบเทยบกบเครองกาเนดเสยง มาตรฐาน เชน พ
สตนโฟน (Piston Phone) หรออะคสตค คาลเบรเตอร (Acoustic Calibrator) หรอตรวจสอบ ตามคมอการ
ใชงานทผผลตมาตรระดบเสยงกาหนดไว
2) ใหตงไมโครโฟนและมาตรระดบเสยงตามทกาหนดไวในประกาศคณะกรรมการ
สงแวดลอมแหงชาต ฉบบท 15 (พ.ศ. 2540) เรอง กาหนดมาตรฐานระดบเสยงโดยทวไป ในบรเวณท
ประชาชนรองเรยนหรอ ทคาดวาจะไดรบการรบกวนโดยผททาการตรวจวด ตองจดทาบนทกรายละเอยด
เกยวกบสภาพของตาแหนงททาการตรวจวด
3) การตรวจวดระดบเสยงพนฐานใหตรวจวดเปนเวลาไมนอยกวา 5 นาท ขณะไมม
เสยงจากแหลงกาเนดในชวงเวลาใดเวลาหนงซงสามารถใชเปนตวแทนของระดบเสยงพนฐานของพนทนนๆ
แบงไดเปน 3 กรณ คอ
- แหลงกาเนดเสยงรบกวนยงไมเกดหรอยงไมมการดาเนนกจกรรม ให
ตรวจวดระดบเสยงพนฐาน ในวน เวลา และตาแหนงทคาดวาจะเกดเสยงรบกวน หรอจากตาแหนงทคาดวาจะ
มการดาเนนกจกรรมดงกลาว
- แหลงกาเนดเสยงรบกวนมการดาเนนกจกรรมไมตอเนอง ใหตรวจวด
ระดบเสยงพนฐานในวน เวลา และตาแหนงเดยวกนกบตาแหนงทจะมการวดระดบเสยงขณะมการรบกวน โดย
ใหหยดกจกรรมของแหลงกาเนดเสยงหรอวดทนทกอนหรอหลงการดาเนนกจกรรม
- แหลงกาเนดเสยงรบกวนมการดาเนนกจกรรมอยางตอเนองไมสามารถ
หยดการดาเนนกจกรรมได ใหตรวจวดระดบเสยงพนฐานในบรเวณอนทมสภาพแวดลอมคลายคลงกบบรเวณท
มการรบกวนมากทสด และไมไดรบผลกระทบจากแหลงกาเนดเสยงรบกวนโดยผททาการตรวจวดจะตองจดทา
บนทกรายละเอยดเกยวกบสภาพของบรเวณททาการตรวจวดระดบเสยงพนฐานและบรเวณทจะทาการ
ตรวจวดระดบเสยงขณะมการรบกวน
5. การตรวจวดระดบเสยงขณะมการรบกวน การตรวจวดระดบเสยงขณะมการรบกวน แบงเปน 4 กรณ คอ
1) ในกรณทเสยงรบกวนเกดขนตอเนองตงแต 1 ชวโมงขนไป ไมวาเสยงทเกดขนตงแตเรมตนจนสนสดการดาเนนกจกรรมนนๆจะมระดบเสยงคงทหรอไมกตาม ( Steady Noise or Fluctuating Noise) ใหวดระดบเสยงขณะมการรบกวนเปนคาระดบเสยงเฉลย 1 ชวโมง (Equivalent A-Weighted Sound Pressure Level, L eq 1 hr)
2) ในกรณทเสยงรบกวนเกดขนตอเนองและเกดไมถง 1 ชวโมง ไมวาเสยงทเกดขนตงแตเรมตนจนสนสดการดาเนนกจกรรมนนๆจะมระดบเสยงคงทหรอไมกตาม ( Steady Noise or Fluctuating Noise) ใหวดระดบเสยงขณะ เรมตนจนสนสดการดาเนนกจกรรมนนๆ ตามระยะเวลาทเกดขน
แนวทางการนามาตรฐานระบบบรการสขภาพสการปฏบต หนา 377
3) ในกรณทเสยงรบกวนเกดขนไมตอเนองและเกดมากกวา 1 ชวงเวลา โดยแตละชวงเวลาเกดไมถง 1 ชวโมง ไมวาเสยงทเกดขนตงแตเรมตนจนสนสดการดาเนนกจกรรมนนๆ จะมระดบเสยงคงทหรอไมกตาม ( Steady Noise or Fluctuating Noise) ใหวดระดบเสยงทกชวงเวลาทเกดขนในเวลา 1 ชวโมง และใหคานวณคาระดบเสยงขณะมการรบกวน
4) ในกรณบรเวณทจะทาการตรวจวดเสยงรบกวนเปนพนททตองการความเงยบสงบ เชน โรงพยาบาล โรงเรยน ศาสนสถาน หรอหองสมดเปนตนและ / หรอ กรณเกดเสยงรบกวนในชวงเวลาระหวาง 22.00 - 06.00 นาฬกา ไมวาเสยงทเกดขนตงแตเรมตนจนสนสดการดาเนนกจกรรมนนๆ จะมระดบเสยงคงทหรอไมกตาม ( Steady Noise or Fluctuating Noise) ใหตรวจวดระดบเสยงขณะมการรบกวนเปนคาระดบเสยงเฉลย 5 นาทและนาคาระดบเสยงทวดไดบวกเพมดวย 3 dB(A)
6. การลดเสยงรบกวน
1) การออกแบบอปกรณ เครองมอ ใหมการทางานทเงยบ
2) การเลอกใชอปกรณ เครองมอ ควรเลอกประเภททมเสยงดงนอยกวา เชน การใช
เครองปมทเปนระบบไฮดรอลกแทน เครองทใชระบบกล
3) การเปลยนกระบวนการผลตทไมทาใหเกดเสยงดงการจดหาทปดลอมเครองมอ โดย
นาวสดดดซบเสยงมาบลงในโครงสราง ทจะใชครอบหรอปดลอมเครองมอ
4) การตดตงเครองมอใหวางอยในตาแหนงทมนคง เนองจากเสยงเกดจากการ
สนสะเทอนของเครองจกร และการใชอปกรณกนสะเทอนจะชวยลดเสยงได
5) การบารงรกษาอปกรณ เครองมอ เครองจกรอยเสมอ เชน การทาความสะอาดเปน
ประจา การหยอดนามนหลอลนกนการเสยดส ของเครองจกร
6) เพมระยะหางระหวางเครองจกร และผรบเสยง ทาใหมผลตอระดบเสยง โดยระดบ
เสยงจะลดลง 6 เดซเบลเอ ทก ๆระยะทางทเพมขน เปนสองเทา
7) การทาหอง หรอกาแพงกนทางเดนของเสยง โดยออกแบบวสดเกบเสยงหรอดดซบ
เสยงทสมพนธกบความถของเสยง
8) การปลกตนไมยนตนทมใบดกบรเวณรมรว ชวยในการลดเสยงได
9) ทครอบห จะปดหและกระดกรอบ ๆ ใบหไวทงหมด สามารถลดระดบความดงของ
เสยงได 20-40 dB(A)
10) ปลกอดห ทาดวยยาง หรอพลาสตก ใชสอดเขาไปในชองหสามารถลดระดบความดง
ของเสยงได 10-20 dB(A)
11) การลดระยะเวลาในการรบเสยงของผทอยในบรเวณทมเสยงดงเกนมาตรฐาน โดย
จากดใหนอยลง
12) วธการใสปลกอดห ใชสอดเขาไปในชองห โดยใชมอดานตรงขามกบหทจะใส ออม
ผานหลงศรษะดงใบหขนไปดานหลง อกมอจบปลกอดห สอดเขาชองหจนกระชบลก
พอสมควร ระยะแรกอาจรสกราคาญ จงคอย ๆ เพมเวลาการใส ครงแรกใสนาน 10-
หนา 378 แนวทางการนามาตรฐานระบบบรการสขภาพสการปฏบต
30 นาทแลวคอย เพมมากขนตามตารางหลง 5 วนยงรสกไมสบาย ใหเปลยนแบบ
ใหม
7. เกณฑกาหนดของระดบเสยงทเปนอนตราย
1) ไดรบเสยงไมเกนวนละ 7 ชวโมง ตองมระดบเสยงตดตอกนไมเกน 91 dB(A)
2) ไดรบเสยงวนละ 7-8 ชวโมง ตองมระดบเสยง ตดตอกนไมเกน 90 dB(A)
3) ไดรบเสยงเกนวนละ 8 ชวโมง ตองมระดบเสยง ตดตอกนไมเกน 80 dB(A)
4) ผปฏบตงานจะทางานในท ๆ มระดบเสยงเกน 140 dB(A) โดยไมมเครองปองกน
ไมได
แนวทางการนามาตรฐานระบบบรการสขภาพสการปฏบต หนา 379
ขอกาหนด ดานสอสารในโรงพยาบาล
ขอบขาย 1. ขอกาหนดดานสอสารในโรงพยาบาลน กาหนดขอแนะนาและดานระบบสอสารทใชใน
โรงพยาบาล เพอความพรอมในการใชงานอยางถกตอง ตามกฎระเบยบและกฎหมายทเกยวของ 2. ขอกาหนดดานสอสารในโรงพยาบาลน สามารถใชไดกบโรงพยาบาลทกประเภท ทกขนาด
บทนยาม
1. ระบบสอสาร หมายถงการสอสารดานการใชระบบเรยกพยาบาล เครองวทยคมนาคมโทรศพทเสยงตามสาย เคเบลทว กลองวงจรปด ระบบเครอขายสอสารขอมล
2. เครองวทยคมนาคม หมายถงวทยสอสารคมนาคมชนดประจาท ชนดเคลอนท (ตดตงในยานพาหนะ)หรอชนดมอถอ ระบบ VHF/FM, HF/SSB ,UHF/FM
3. ตรวจสอบหมายถง การตรวจพจารณาความเรยบรอยของชนสวนหรอกลไกการทางานอปกรณสอสารใหมความพรอมใชงาน ตามทกาหนด
4. บารงรกษาหมายถง การดแลชนสวนหรอกลไกตามระยะเวลาใชงานอปกรณสอสารตลอดระยะเวลาใชงาน ใหอยในสภาพสมบรณพรอมใชงาน ตามทกาหนด
5. ทดสอบหมายถง การตรวจสอบและทดลองใชงาน ชนสวนอปกรณหรอกลไกการทางานของอปกรณเพอความถกตองตามทกาหนด
บททวไป
1. โรงพยาบาลตองมหนวยงานรบผดชอบดานระบบสอสาร 2. โรงพยาบาลตองจดใหมขอบงคบและคมอวาดวยการใชระบบสอสารทงภายในภายนอก
องคกรและตองจดใหมการอบรมการฝกปฏบตจนกวาบคลากรจนสามารถปฏบตงานไดอยางถกตองในการทางานทกระดบ
3. ครภณฑสอสารตองเปนไปตามมาตรฐานสากลทเกยวของหรอไดรบรองมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรม
4. ครภณฑและอปกรณดานระบบสอสารประเภททกฎหมายกาหนดใหตองมการขออนญาตตดตง ขออนญาตใชงาน และการยกเลกการใชงานตองปฏบตตามทกฎหมายกาหนด
5. การตดตงและการใชงานอปกรณสอสารตองเปนไปหลกวศวกรรมหรอมาตรฐานทเกยวของ เพอใหเกดความปลอดภยในการใชงาน
6. ผควบคมการตดตงและบารงรกษาระบบสอสาร 1) ตองปฏบตตามทกฎหมายควบคมกาหนด 2) จบการศกษาในระดบไมตากวาประกาศนยบตรวชาชพ(ดานทเกยวของ) 3) มประสบการณในสวนทเกยวของไมนอยกวา 1 ป หรอ
หนา 380 แนวทางการนามาตรฐานระบบบรการสขภาพสการปฏบต
4) ผานการอบรมการบารงรกษาจากผผลตหรอผแทนจาหนายหรอวศวกรหรอผเชยวชาญ
7. การยกเลกการใชงานครภณฑสอสารตองปฏบตตามทกฎหมายกาหนด
เครองวทยคมนาคม 1. โรงพยาบาลตองปฏบตตามระเบยบ คณะกรรมการกจการกระจายเสยง กจการโทรทศน แล
กจการโทรคมนาคมแหงชาต (กสทช.) 2. โรงพยาบาล จดทาขอมลประวตครภณฑระบบสอสารโดยเฉพาะเครองวทยคมนาคมใน
โรงพยาบาล ประกอบดวย 1) ชอครภณฑ(ระบชอตามแนวทางการกาหนดรหสเครองมอ) 2) ID Number (หมายเลข กสทช.) 3) ยหอ(ชอทางการคา) 4) รน(ชอหรอรหสรนของเครอง) 5) หมายเลขเครอง(เลขลาดบการผลตเครอง) 6) ผผลต(บรษทผผลตเครอง) 7) ประเทศผผลต(ประเทศผผลตหรอประเทศเจาของเครองหมายการคา) 8) ผจาหนาย
• ชอสถานประกอบการ
• ทอย
• เบอรโทรศพท 9) ราคาครภณฑสอสาร 10) วนทไดรบครภณฑ(วนทไดรบครภณฑเขาใชงานในโรงพยาบาล) 11) วธการไดมาครภณฑ (เอกสารอางองการไดมาของครภณฑ ไดแก การจดซอ จด
จาง การนาเขา การโอน การบรจาค เปนตน) 12) ใชงาน(อาคาร สถานท และหองทตดตงใชงาน หรอนาไปใชงาน) 13) อปกรณประกอบของเครองวทยคมนาคม 14) ตองมขอมลเครองวทยคมนาคมและอปกรณวทยคมนาคมทใชสาหรบตดตง ณ
สถานวทยคมนาคมนน ไมวาจะเปนชนดของสายอากาศ ความยาวและชนดของสายนาสญญาณ ชนดของขวตอ การ ตอพวง ขอมลอตราขยายและรปแบบการแพรกระจายคลนของสายอากาศ และรายละเอยดทางไฟฟาตาง ๆ
3. จดใหมการบารงรกษาระบบสอสาร ตามคมอการใชงานทผผลตกาหนด หากไมมคมอดงกลาวใหวศวกรหรอผเชยวชาญ กาหนดขนเปนคมอและดาเนนการบารงรกษาอยางนอยปละ 1 ครง และเกบผลการดาเนนการไวเพอการตรวจตดตาม
4. จดใหมการตรวจสอบ หรอทดสอบ กอนการใชงานทกครงโดยผดแลรบผดชอบการใชงาน และเกบผลการดาเนนการไวเพอการตรวจตดตาม
5. ผใชงานเครองวทยคมนาคมตองไดรบอนญาตและมบตรประจาตวผใชเครองวทยคมนาคม 6. จดใหมระบบไฟฟาสารอง สาหรบระบบโดยเฉพาะเพอรองรบการใชงานในกรณฉกเฉน
แนวทางการนามาตรฐานระบบบรการสขภาพสการปฏบต หนา 381
ระบบเสยงตามสาย
โรงพยาบาลตองมระบบ เสยงตามสาย โดยมขอกาหนดดงน 1. โรงพยาบาล จดทาขอมลระบบเสยงตามสายในโรงพยาบาล
1) ชอครภณฑ(ระบชอตามแนวทางการกาหนดรหสเครองมอ) 2) ID Number (หมายเลขประจาตวครภณฑทไมเปลยนแปลงตลอดอายการใชงาน) 3) ยหอ(ชอทางการคา) 4) รน(ชอหรอรหสรนของเครอง) 5) หมายเลขเครอง(เลขลาดบการผลตเครอง) 6) ผผลต(บรษทผผลตเครอง) 7) ประเทศผผลต(ประเทศผผลตหรอประเทศเจาของเครองหมายการคา) 8) ผจาหนาย
• ชอสถานประกอบการ
• ทอย
• เบอรโทรศพท 9) ราคาระบบเสยงตามสาย 10) วนทไดรบครภณฑ(วนทไดรบครภณฑเขาใชงานในโรงพยาบาล) 11) วธการไดมาครภณฑ 12) สถานทใชงาน(อาคาร สถานทและหองทตดตงใชงานหรอนาไปใชงาน)
2. จดใหมการบารงรกษาระบบเสยงตามสาย ตามคมอการใชงานทผผลตกาหนด หากไมมคมอดงกลาวใหโรงพยาบาลหรอวศวกรหรอผเชยวชาญ กาหนดขนเปนคมอและดาเนนการบารงรกษาอยางนอยปละ 1 ครง และเกบผลการดาเนนการไวเพอการตรวจตดตาม
3. จดใหมผงแสดงการประกาศแตละจด และการประกาศทงหมดของพนทใหบรการระบบ 4. จดใหมระบบไฟฟาสารอง สาหรบระบบโดยเฉพาะเพอรองรบการใชงานในกรณฉกเฉน 5. จดใหมการตรวจสอบ หรอทดสอบ การใชงานโดยผดแลรบผดชอบการใชงานและเกบผลการ
ดาเนนการไวเพอการตรวจตดตาม 6. ตองมการจดเกบขอมลการประกาศ ไวเพอการตรวจสอบและประเมนผล
ระบบโทรศพท
โรงพยาบาลตองมระบบโทรศพท โทรสาร สาหรบการตดตอภายนอกและภายในหนวยงานโดยมขอกาหนดดงน
1.โรงพยาบาล จดทาขอมลระบบโทรศพท โทรสาร ภายในโรงพยาบาล 1) ชอครภณฑ(ระบชอตามแนวทางการกาหนดรหสเครองมอ) 2) ID Number 3) ยหอ(ชอทางการคา) 4) รน(ชอหรอรหสรนของเครอง) 5) หมายเลขเครอง(เลขลาดบการผลตเครอง) 6) ผผลต(บรษทผผลตเครอง)
หนา 382 แนวทางการนามาตรฐานระบบบรการสขภาพสการปฏบต
7) ประเทศผผลต(ประเทศผผลตหรอประเทศเจาของเครองหมายการคา) 8) ผจาหนาย
• ชอสถานประกอบการ
• ทอย
• เบอรโทรศพท 9) ราคาระบบโทรศพท 10) วนทไดรบครภณฑ (วนทไดรบครภณฑเขาใชงานในโรงพยาบาล) 11) วธการไดมาครภณฑ 12) สถานทใชงาน(อาคาร สถานทและหองทตดตงใชงาน หรอนาไปใชงาน)
2. จดใหมการบารงรกษาระบบโทรศพท ตามคมอการใชงานทผผลตกาหนด หากไมมคมอดงกลาวใหโรงพยาบาลหรอวศวกรหรอผเชยวชาญ กาหนดขนเปนคมอและดาเนนการบารงรกษาอยางนอยปละ 1 ครง และเกบผลการดาเนนการไวเพอการตรวจตดตาม
3. ตองมฐานขอมลหมายเลขโทรศพทภายในของโรงพยาบาล 4. จดใหมการประชาสมพนธหมายเลขโทรศพทฉกเฉน 5. จดใหมระบบไฟฟาสารอง สาหรบระบบโดยเฉพาะเพอรองรบการใชงานในกรณฉกเฉน 6. จดใหมการตรวจสอบหรอทดสอบ การใชงานโดยผดแลรบผดชอบการใชงาน และเกบผลการ
ดาเนนการไวเพอการตรวจตดตาม
ระบบเรยกพยาบาล โรงพยาบาลตองจดใหมระบบเรยกพยาบาลตามจานวนของเตยงผปวยทใหบรการเพอใช
ตดตอสอสารระหวางเจาหนาทกบผปวย เพอชวยเหลอผปวยไดในยามฉกเฉน 1. โรงพยาบาล จดทาขอมลระบบเรยกพยาบาลในโรงพยาบาล
1) ชอครภณฑ(ระบชอตามแนวทางการกาหนดรหสเครองมอ) 2) ID Number 3) ยหอ(ชอทางการคา) 4) รน(ชอหรอรหสรนของเครอง) 5) หมายเลขเครอง(เลขลาดบการผลตเครอง) 6) ผผลต(บรษทผผลตเครอง) 7) ประเทศผผลต(ประเทศผผลตหรอประเทศเจาของเครองหมายการคา) 8) ผจาหนาย
• ชอสถานประกอบการ
• ทอย
• เบอรโทรศพท 9) ราคาระบบเรยกพยาบาล 10) วนทไดรบครภณฑ(วนทไดรบครภณฑเขาใชงานในโรงพยาบาล) 11) วธการไดมาครภณฑ 12) สถานทใชงาน(อาคาร สถานทและหองทตดตงใชงาน หรอนาไปใชงาน)
แนวทางการนามาตรฐานระบบบรการสขภาพสการปฏบต หนา 383
2. จดใหมการบารงรกษาระบบเรยกพยาบาล ตามคมอการใชงานทผผลตกาหนด หากไมมคมอดงกลาวใหโรงพยาบาลหรอวศวกรหรอผเชยวชาญ กาหนดขนเปนคมอและดาเนนการบารงรกษาอยางนอยปละ 1 ครง และเกบผลการดาเนนการไวเพอการตรวจตดตาม
3. จดใหมผงแสดงตาแหนงของพนทใหบรการระบบ 4. จดใหมระบบไฟฟาสารอง สาหรบระบบโดยเฉพาะเพอรองรบการใชงานในกรณฉกเฉน 5. จดใหมการตรวจสอบหรอทดสอบ การใชงานโดยผดแลรบผดชอบการใชงานและเกบผลการ
ดาเนนการไวเพอการตรวจตดตาม
ระบบกลองวงจรปด โรงพยาบาลตองมระบบกลองวงจรปด สาหรบการควบคมความปลอดภย ตดตามสถานการณ
การสอสาร ภายในหนวยงาน 1. โรงพยาบาล จดทาขอมลระบบกลองวงจรปด ภายในโรงพยาบาล
1) ชอครภณฑ(ระบชอตามแนวทางการกาหนดรหสเครองมอ) 2) ID Number 3) ยหอ(ชอทางการคา) 4) รน(ชอหรอรหสรนของเครอง) 5) หมายเลขเครอง(เลขลาดบการผลตเครอง) 6) ผผลต(บรษทผผลตเครอง) 7) ประเทศผผลต(ประเทศผผลตหรอประเทศเจาของเครองหมายการคา) 8) ผจาหนาย
• ชอสถานประกอบการ
• ทอย
• เบอรโทรศพท 9) ราคาระบบกลองวงจรปด 10) วนทไดรบครภณฑ (วนทไดรบครภณฑเขาใชงานในโรงพยาบาล) 11) วธการไดมาครภณฑ 12) สถานทใชงาน(อาคาร สถานทและหองทตดตงใชงาน หรอนาไปใชงาน)
2. จดใหมการบารงรกษาระบบกลองวงจรปด ตามคมอการใชงานทผผลตกาหนด หากไมมคมอดงกลาวใหโรงพยาบาลหรอวศวกรหรอผเชยวชาญ กาหนดขนเปนคมอและดาเนนการบารงรกษาอยางนอยปละ 1 ครง และเกบผลการดาเนนการไวเพอการตรวจตดตาม
3. ตองมฐานขอมลของกลองวงจรปด ภายในของโรงพยาบาล 4. จดใหมการตดตงระบบกลองวงจรปดทมความละเอยดสง ในจดทสาคญ และตองการ
ควบคมอยางทวถง 5. จดใหมระบบไฟฟาสารอง สาหรบระบบโดยเฉพาะเพอรองรบการใชงานในกรณฉกเฉน 6. จะตองมการตรวจสอบตดตามไดทงภายในและจากภายนอกโดยผานระบบเครอขายสอสาร
ขอมล 7. จดใหมการตรวจสอบหรอทดสอบ การใชงานโดยผดแลรบผดชอบการใชงาน และเกบผลการ
ดาเนนการไวเพอการตรวจตดตาม
หนา 384 แนวทางการนามาตรฐานระบบบรการสขภาพสการปฏบต
ระบบเคเบลทว โรงพยาบาลตองมระบบเคเบลทว สาหรบการเผยแพรขอมล ตดตามสถานการณ การสอสาร
ระหวางผรบบรการและบคลากรภายในหนวยงาน 1. โรงพยาบาล จดทาขอมลระบบเคเบลทว ภายในโรงพยาบาล
1) ชอครภณฑ(ระบชอตามแนวทางการกาหนดรหสเครองมอ) 2) ID Number 3) ยหอ(ชอทางการคา) 4) รน(ชอหรอรหสรนของเครอง) 5) หมายเลขเครอง(เลขลาดบการผลตเครอง) 6) ผผลต(บรษทผผลตเครอง) 7) ประเทศผผลต(ประเทศผผลตหรอประเทศเจาของเครองหมายการคา) 8) ผจาหนาย
• ชอสถานประกอบการ
• ทอย
• เบอรโทรศพท 9) ราคาระบบเคเบลทว 10) วนทไดรบครภณฑ (วนทไดรบครภณฑเขาใชงานในโรงพยาบาล) 11) วธการไดมาครภณฑ 12) สถานทใชงาน(อาคาร สถานทและหองทตดตงใชงาน หรอนาไปใชงาน)
2. จดใหมการบารงรกษาระบบเคเบลทว ตามคมอการใชงานทผผลตกาหนด หากไมมคมอดงกลาวใหโรงพยาบาลหรอวศวกรหรอผเชยวชาญ กาหนดขนเปนคมอและดาเนนการบารงรกษาอยางนอยปละ 1 ครง และเกบผลการดาเนนการไวเพอการตรวจตดตาม
3. ตองมฐานขอมลของเคเบลทว จานวนชองในการกระจายขอมล จดตดตง เวลาในการใชงาน ภายในของโรงพยาบาล
4. จดใหมการตดตงระบบเคเบลทว ในจดทสาคญ เพอการรายงานภายในองคกร และขอมลทตองการเผยแพรใหกบผรบบรการ
5. จดใหมการตรวจสอบหรอทดสอบ การใชงานโดยผดแลรบผดชอบการใชงาน และเกบผลการดาเนนการไวเพอการตรวจตดตาม
ระบบเครอขายสอสารขอมล
โรงพยาบาลตองมระบบเครอขายสอสารขอมลการตดตอสอสารทางดานขอมล เพอใหการดาเนนการขององคกรเปนไปอยางดสาหรบการสอสาร ทงแนวราบและแนวระดบ ทงภายในและภายนอกหนวยงาน
1. โรงพยาบาล จดทาขอมลเครอขายสอสารขอมล ภายในโรงพยาบาล 1) ชอครภณฑ(ระบชอตามแนวทางการกาหนดรหสเครองมอ) 2) ID Number 3) ยหอ(ชอทางการคา) 4) รน(ชอหรอรหสรนของเครอง)
แนวทางการนามาตรฐานระบบบรการสขภาพสการปฏบต หนา 385
5) หมายเลขเครอง(เลขลาดบการผลตเครอง) 6) ผผลต(บรษทผผลตเครอง) 7) ประเทศผผลต(ประเทศผผลตหรอประเทศเจาของเครองหมายการคา) 8) ผจาหนาย
• ชอสถานประกอบการ
• ทอย
• เบอรโทรศพท 9) ราคาระบบเครอขายสอสารขอมล 10) วนทไดรบครภณฑ (วนทไดรบครภณฑเขาใชงานในโรงพยาบาล) 11) วธการไดมาครภณฑ 12) สถานทใชงาน(อาคาร สถานทและหองทตดตงใชงาน หรอนาไปใชงาน)
2. จดใหมการบารงรกษาระบบเครอขายสอสารขอมล ตามคมอการใชงานทผผลตกาหนด หากไมมคมอดงกลาวใหโรงพยาบาลหรอวศวกรหรอผเชยวชาญ กาหนดขนเปนคมอและดาเนนการบารงรกษาอยางนอยปละ 1 ครง และเกบผลการดาเนนการไวเพอการตรวจตดตาม
3. ตองมฐานขอมลของเครอขายสอสารขอมล ภายในของโรงพยาบาล 4. จดใหมการตดตงเครอขายสอสารขอมล ทงภายในและภายนอกโรงพยาบาล โดยมงเนนความ
ปลอดภยในการใชงาน การควบควบคมอยางทวถง โดยตองสามารถแยกระบบกนไดอยางชดเจน 5. จดใหมระบบไฟฟาสารอง สาหรบระบบโดยเฉพาะเพอรองรบการใชงานในกรณฉกเฉนจะตอง
มการตรวจสอบตดตามไดทงภายในและจากภายนอก 6. จดใหมการตรวจสอบหรอทดสอบ การใชงานโดยผดแลรบผดชอบการใชงาน และเกบผลการ
ดาเนนการไวเพอการตรวจตดตาม
หนา 386 แนวทางการนามาตรฐานระบบบรการสขภาพสการปฏบต
ขอกาหนด
ดานเครองมอแพทยในโรงพยาบาล
ขอบขาย ขอกาหนดดานเครองมอแพทยในโรงพยาบาลนกาหนดขอแนะนาและวธการเลอก การใช
การดแลและการบารงรกษาเครองมอแพทยทใชในโรงพยาบาลเพอสรางความมนใจวาโรงพยาบาลมเครองมอแพทย พรอมใชงาน ปลอดภยและเชอถอได
ขอกาหนดดานเครองมอแพทยในโรงพยาบาลน ใชไดกบโรงพยาบาลทกประเภท ทกขนาด
บทนยาม 1. เครองมอแพทยในโรงพยาบาลหมายถง เครองมอ เครองใช วตถทใชใสเขาไปในรางกาย
ผลตภณฑ ซอฟตแวร หรอวตถอนใด ทผผลตมงหมายเฉพาะสาหรบใชประกอบโรคศลปะ ประกอบวชาชพเวชกรรม ประกอบวชาชพการพยาบาลและการผดงครรภ ประกอบวชาชพทนตกรรม ประกอบวชาชพเทคนคการแพทย ประกอบวชาชพกายภาพบาบด ทาลายหรอฆาเชอสาหรบเครองมอแพทย
2. บารงรกษาหมายถง การดแลชนสวนหรอกลไกลตามระยะเวลาใชงาน ใหอยในสภาพสมบรณพรอมใชงาน และความปลอดภย ตามทกาหนด
3. ตรวจสอบหมายถง การตรวจพจารณาความเรยบรอยของชนสวนหรอกลไกการทางานตามทกาหนด
4. ทดสอบหมายถง การตรวจสอบและทดลองใชงาน ชนสวนอปกรณหรอกลไกการทางานของอปกรณเพอความถกตอง ตามทกาหนด
5. การสอบเทยบ หมายถง การวดทดาเนนการบนมาตรฐานการวด วสดทวด และเครองมอวดโดยแสดงความสมพนธระหวางของคาทวดไดและคาทรของปรมาณทตองการวด
หลกเกณฑการไดมา
1. เครองมอแพทยทใชงานในโรงพยาบาลเปนเครองมอแพทยทไดรบอนญาตนาเขาถกตองตามกฎหมายและไดมาตรฐานสากลทเกยวของ เชน มาตรฐาน ISO,IEC, EN, UL หรอไดรบรองมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรม
2. การตดตงเครองมอแพทยเปนไปตามหลกวศวกรรมหรอมาตรฐานทเกยวของหรอตามคาแนะนาของผผลต
3. กรณเครองมอแพทยประเภททกฎหมายกาหนดใหตองมการขออนญาตตดตงและใชงาน โรงพยาบาลจะตองปฏบตตามทกฎหมายกาหนด
แนวทางการนามาตรฐานระบบบรการสขภาพสการปฏบต หนา 387
การใชงานและบารงรกษา 1. โรงพยาบาล จดทาขอมลประวตเครองมอแพทยในโรงพยาบาล ประกอบดวย
1) ชอครภณฑ(ตามเอกสารแนบในภาคผนวก) 2) ID Number (หมายเลขประจาตวเครองมอแพทยทไมเปลยนแปลงตลอด
อายการใชงาน) 3) ยหอ(ชอทางการคาของเครองมอ) 4) รน(ชอหรอรหสรนของเครองมอ) 5) หมายเลขเครอง(เลขลาดบการผลตเครอง) 6) ผผลต(บรษทผผลตเครอง) 7) ประเทศผผลต(ประเทศผผลตหรอประเทศเจาของเครองหมายการคา) 8) ผจาหนาย
• ชอสถานประกอบการ
• ทอย
• เบอรโทรศพท 9) ราคาเครองมอแพทย 10) วนทไดรบเครองมอแพทย(วนทไดรบเครองมอแพทยเขาใชงานใน
โรงพยาบาล) 11) วธการไดมาเครองมอแพทย(เอกสารอางองการไดมาของเครองมอแพทย
ไดแกการจดซอจดจาง การรบโอน การรบบรจาค เปนตน) 12) สถานทใชงาน(อาคาร สถานทและหองทตดตงใชงาน หรอนาไปใชงาน)
2. จดใหมการบารงรกษาเครองมอแพทย ตามคมอการใชงานทผผลตกาหนด หากไมมคมอดงกลาวใหโรงพยาบาลหรอวศวกรหรอผเชยวชาญ กาหนดขนเปนคมอและดาเนนการบารงรกษาอยางนอยปละ 1 ครงและเกบผลการดาเนนการไวเพอการตรวจตดตาม
3. ผปฏบตงานบารงรกษาเครองมอแพทย 1) จบการศกษาในระดบไมตากวาประกาศนยบตรวชาชพ (ดาน
อตสาหกรรมหรอทเกยวของ) 2) มประสบการณในสวนทเกยวของไมนอยกวา 1 ป หรอ 3) ผานการอบรมการบารงรกษาจากผผลตหรอผแทนจาหนายหรอวศวกร
หรอผเชยวชาญ
การตรวจสอบ ทดสอบหรอสอบเทยบ 1. จดใหมการตรวจสอบ ทดสอบหรอสอบเทยบกอนการใชงานทกครงโดยมผดแล
รบผดชอบการใชงาน ตามคมอการใชงานทผผลตกาหนด หากไมมคมอดงกลาวใหโรงพยาบาลหรอวศวกรหรอผเชยวชาญกาหนดขนเปนคมอและเกบผลการดาเนนการไวเพอการตรวจตดตาม
2. บนทกขอมลรายละเอยดการตรวจสอบและหรอทดสอบดงตอไปน 1) ตรวจสอบ ประกอบดวยรายละเอยดความเรยบรอยของชนสวนหรอกลไก
ลการทางานเชน สภาพภายนอกตวเครอง สภาพสายไฟหรอสายนาสญญาณตางๆกระดาษบนทกเจล นายาหรออปกรณประกอบการใชงาน
หนา 388 แนวทางการนามาตรฐานระบบบรการสขภาพสการปฏบต
2) ทดสอบ ประกอบดวยรายละเอยดการทางานของชนสวนอปกรณหรอกลไกการทางานของอปกรณเชน จอแสดงผล ไฟหรอสญญาณแจงเตอน พลงงานสารองหรอระบบการสงงาน
3) รอบระยะเวลาการตรวจสอบและหรอทดสอบ 4) ผตรวจสอบและหรอทดสอบ
3. จดใหมการรบรองผลการตรวจสอบ ทดสอบ หรอสอบเทยบ อยางนอยปละ 1 ครง 4. บนทกขอมลรายละเอยดในเอกสารรบรองผลดงตอไปน
1) ชอหนวยงาน สถานทตง 2) ชอเครองมอแพทย
• หมายเลขประจาตวครภณฑ(ID Number)
• ยหอ
• รน
• หมายเลขเครอง(Serial Number) 3) วนทดาเนนการตรวจสอบ ทดสอบหรอสอบเทยบ 4) สภาพแวดลอม 5) ชอผตรวจสอบ ทดสอบหรอสอบเทยบ 6) อางองวธหรอมาตรฐานการตรวจสอบ ทดสอบหรอสอบเทยบ 7) ผลตรวจสอบ ทดสอบหรอสอบเทยบ 8) ขอมลเครองมอทใชตรวจสอบ ทดสอบหรอสอบเทยบ
5. หลกเกณฑและวธการตรวจสอบ ทดสอบหรอสอบเทยบ ใหเปนไปตามมาตรฐานกระทรวงสาธารณสขรบรองหรอตามมาตรฐานอนทเกยวของ(ในกรณไมมมาตรฐานทกระทรวงสาธารณสขรบรอง)
1) เครองมอทใชในกระบวนการทดสอบหรอสอบเทยบ
• มอตราสวนความถกตองไมนอยกวา3เทา
• มพสยครอบคลมยานการวด
• มเอกสารรบรองผลการสอบเทยบจากหองปฏบตการมาตรฐานสามารถสอบกลบได
2) ผใหบรการในการตรวจสอบทดสอบหรอสอบเทยบ ประเมนผลและจดทารายงานผลการควบคมการใชเครองมอแพทยในโรงพยาบาล
คณสมบตบคคลผใหบรการอยางหนงอยางใดดงตอไปน (ก) จบการศกษาในระดบปรญญาตรดานวทยาศาสตร วศวกรรมศาสตร
หรออตสาหกรรมศาสตร (ข) ผานการอบรมดานการตรวจสอบทดสอบหรอสอบเทยบ ประเมนผล
และจดทารายงานผลทเกยวของกบการม การใชเครองมอแพทยในโรงพยาบาลจากหนวยงานทงภาครฐหรอภาคเอกชนทกรมสนบสนนบรการสขภาพรบรองโดยกรณบคคลผใหบรการไมใชวชาชพตามทกฎหมายทเกยวของกาหนดตองปฏบตงานภายใตการควบคมและ
แนวทางการนามาตรฐานระบบบรการสขภาพสการปฏบต หนา 389
รบรอง ในการปฏบตงานเฉพาะเรองทจะตรวจสอบ ทดสอบหรอสอบเทยบและประเมนผล
(ค) มประสบการณในเรองทเกยวของไมนอยกวาหาป โดยมใบรบรองจากหนวยงานทภาครฐหรอภาคเอกชนทกรมสนบสนนบรการสขภาพรบรองโดยกรณบคคลผใหบรการไมใชวชาชพตามทกฎหมายทเกยวของกาหนดตองปฏบตงานภายใตการควบคมและรบรองในการปฏบตงานเฉพาะเรองทจะตรวจสอบ ทดสอบหรอสอบเทยบและประเมนผล
การซอมแซม
1. โรงพยาบาลทมความประสงคจะทาการซอมแซมเครองมอแพทยใหปฏบตดงน 1) การดาเนนการซอมแซมใหดาเนนการโดยวศวกรหรอผแทนผลตภณฑหรอ
หนวยงานดานเครองมอแพทย 2) การดาเนนการซอมแซมทมผลกระทบตอความเทยงตรง ความเชอมนและ
ความปลอดภย ใหโรงพยาบาลดาเนนการตรวจสอบ ทดสอบหรอสอบเทยบกอนนากลบมาใชงานหรอใหบรการ
3) เกบผลการซอมแซมไวเพอการตรวจตดตาม 2. ผปฏบตงานซอมแซมเครองมอแพทย
1) จบการศกษาในระดบไมตากวาประกาศนยบตรวชาชพ (ดานอตสาหกรรมหรอทเกยวของ)
2) มประสบการณในสวนทเกยวของไมนอยกวา 1 ป หรอ 3) ผานการอบรมการบารงรกษาจากผผลตหรอผแทนจาหนายหรอวศวกรหรอ
ผเชยวชาญ
การยกเลกการใชงาน 1. โรงพยาบาลบนทกขอมลการยกเลกการใชงานเครองมอแพทยในประวตเครองมอแพทย
ของโรงพยาบาล 2. เครองมอแพทยทกฎหมายกาหนดใหตองแจงยกเลกการใชงานหรอเคลอนยายสถานท
ตดตง โรงพยาบาลตองปฏบตตามกฎหมายกาหนด
หนา 390 แนวทางการนามาตรฐานระบบบรการสขภาพสการปฏบต
แบบประเมนตนเอง
ดานระบบการจดการคณภาพและความปลอดภยในโรงพยาบาล การประเมนตนเองตามขอกาหนดการจดการคณภาพและความปลอดภยดานอาคาร สงแวดลอมและ
เครองมอแพทยในโรงพยาบาลน ใชเพอเปนขอมลในการปรบปรงการบรหารจดการใหมคณภาพ
ลาดบ หวขอการประเมน ม มบางสวน/ปรบปรง
ไมม หมายเหต
1. มการแตงตงผแทนฝายบรหารจากสมาชกในคณะผบรหารของโรงพยาบาล เพอดาเนนการตามมาตรฐานระบบการจดการคณภาพและความปลอดภย
2 กาหนดโครงสรางองคกรทเกยวของกบการจดการคณภาพและความปลอดภยบทบาท อานาจหนาท และภาระรบผดชอบเปนเอกสาร
3. มการประเมนตนเอง และการประเมนสถานภาพดานการจดการคณภาพและความปลอดภยในโรงพยาบาล
4. มนโยบายการจดการคณภาพและความปลอดภยในองคกร
5. เผยแพรนโยบายใหบคลากรและผมสวนไดสวนเสยไดรบทราบและเขาใจจดมงหมายของนโยบาย
6. มรวบรวม วเคราะหและจดทาขอมลตามมาตรฐานระบบการจดการคณภาพและความปลอดภยดานอาคาร สงแวดลอมและเครองมอแพทยในโรงพยาบาล
7. มแผนงานการจดการคณภาพและความปลอดภยและการ ทานาไปปฏบต
8. กาหนดวตถประสงคคณภาพและความปลอดภยทเปนเอกสารในทกระดบและทกหนวยงานทเกยวของภายในโรงพยาบาล
9. เจาหนาทและผมสวนไดสวนเสยทปฏบตงานภายใตการกากบดแลของโรงพยาบาลซงมผลกระทบการจดการคณภาพและความปลอดภย มความสามารถ โดยมพนฐานจากการศกษา การฝกอบรม ทกษะและประสบการณทเหมาะสม
10. บงชความจาเปนในการฝกอบรมทเกยวของกบระบบการจดการคณภาพและความปลอดภยตองจดใหมการอบรมหรอวธใดใหสอดคลองกบความจาเปนในการฝกอบรมทกาหนดและประเมนประสทธผลของการฝกอบรม
11. จดทาขนตอนการดาเนนงานสาหรบการสอสารทเกยวของกบระบบการจดการคณภาพและความปลอดภยของโรงพยาบาล
12. จดทาขนตอนการดาเนนงานสาหรบการมสวนรวมและการปรกษา
แนวทางการนามาตรฐานระบบบรการสขภาพสการปฏบต หนา 391
ลาดบ หวขอการประเมน ม มบางสวน/ปรบปรง
ไมม หมายเหต
13. มเอกสารในระบบการจดการคณภาพและความปลอดภยอยางเพยงพอ เพอใหการจดการเปนไปอยางมประสทธผล
14. จดทาขนตอนการดาเนนงานสาหรบการเกบรกษาและควบคมเอกสารเพอใหมนใจวาเอกสารมความทนสมยและใชไดตามวตถประสงค
15. มขนตอนการดาเนนงานสาหรบการเตรยมความพรอมและการตอบโตภาวะฉกเฉน
16. มขนตอนการดาเนนงานสาหรบการตดตามตรวจสอบและการวดผลการดาเนนการอยางสมาเสมอ
17. มขนตอนการดาเนนงานสาหรบการประเมนผลการปฏบตตามกฎหมายและขอกาหนดอนๆ
18. มขนตอนการดาเนนงานสาหรบการบงช การรวบรวม การทาดชน การจดเกบ การรกษา และการทาลายบนทกดานระบบการจดการคณภาพและความปลอดภย
19. มขนตอนการดาเนนงานเรองการตรวจประเมนภายใน
20. มเกณฑการตรวจประเมนภายใน ขอบขาย ความถ และวธการตรวจการคดเลอกผตรวจประเมน
21. ผบรหารระดบสงตองทบทวนระบบการจดการคณภาพและความปลอดภยของโรงพยาบาลตามชวงเวลาทวางแผนไว
หนา 392 แนวทางการนามาตรฐานระบบบรการสขภาพสการปฏบต
แบบการประเมนตนเอง
ดานอาคารและสภาพแวดลอมในโรงพยาบาล
การประเมนตนเองตามขอกาหนดดานอาคารและสภาพแวดลอมในโรงพยาบาลน ใชเพอเปนขอมลในการปรบปรง
คณภาพและสงเสรมใหเกดการจดการคณภาพและความปลอดภย
ลาดบ หวขอการประเมน ม มบางสวน ไมม
หมายเหต
AR หมวดงานสถาปตยกรรม
1 แผนการพฒนาและการวางผงโรงพยาบาล
1.1 มแผนพฒนาและการวางผงโรงพยาบาลดานอาคารและสภาพแวดลอม
1.2 มการจดทาผงบรเวณของโรงพยาบาลทสอดคลองกบสภาพการปจจบน
1.3 มการดาเนนการตามแผนการพฒนาของโรงพยาบาล
2 ทางเขา-ออกของโรงพยาบาล
2.1 ทางเขา-ออกหลกของโรงพยาบาล ตงอยตาแหนงทปลอดภย
2.2 ทางเขา-ออกหลกของโรงพยาบาล สามารถมองเหนไดชดเจน
2.3 ทางเขา-ออกหลกของโรงพยาบาล มการแบงชองทางสญจรสาหรบยานพาหนะและผสญจรทางเทาอยางชดเจน
2.4 ทางเขา-ออกหลกของโรงพยาบาล สาหรบชองทางเดนรถทางเดยว มความกวางไมนอยกวา 3.50 เมตร
2.5 ทางเขา-ออกหลกของโรงพยาบาล สาหรบชองทางเดนรถสองทาง/เดนรถสวนทาง มความกวางไมนอยกวา 6.00 เมตร
3 การเขาถงแผนก/สวนบรการของโรงพยาบาล
3.1 มการเขาถงแผนกฉกเฉนไดรวดเรวและสะดวกกวาแผนกผปวยนอก
3.2 มการเขาถงแผนกผปวยนอกไดสะดวก
4 ปายนาทาง ปายจราจร ปายชอโรงพยาบาล ปายชออาคาร
4.1 มปายนาทางบอกทศทางและระยะทางสโรงพยาบาล ตดตงอยบนถนนสาธารณะสายหลก สายรอง และบรเวณทางรวม ทางแยกในระยะทเหมาะสม
4.2 มปายจราจรภายในโรงพยาบาล ตดตงในตาแหนงทเหมาะสม
สามารถมองเหนไดชดเจน
4.3 มปายบอกทางไปยงอาคาร/แผนกตางๆ มองเหนไดชดเจน
พรอมระบบไฟสองสวางทเหมาะสม
แนวทางการนามาตรฐานระบบบรการสขภาพสการปฏบต หนา 393
ลาดบ หวขอการประเมน ม
มบางสวน
ไมม หมายเหต
4.4 มปายชอโรงพยาบาล ปายชออาคารทเปนหนวยบรการสาคญ
ไดแก แผนกฉกเฉน แผนกผปวยนอก เปนตน ตดตงอยใน
ตาแหนงทเหมาะสม สามารถมองเหนไดชดเจนในเวลากลางวนและมไฟสองสวางในเวลากลางคน
5 ถนนภายในโรงพยาบาล
5.1 ความกวางของเขตทางทเหมาะสมกบการสญจร / การจดการ
จราจรภายใน
5.2 พนผวมความคงทนถาวร เรยบรอยสมาเสมอ ไมมหลมบอ มความลาดเอยงทเหมาะสมสามารถระบายนาไดด ไมมนาขงในภาวะปกต
5.3 บรเวณจดตดถนนมปายบอกทางชดเจนและปราศจากสงบดบงสายตา หากมสงบดบงสายตาตองมมาตรการเสรมความปลอดภย
5.4 รศมวงเลยวมขนาดเหมาะสม สะดวกและปลอดภยตอการบงคบเลยวยานพาหนะ
5.5 มดวงโคมใหแสงสวางในเวลาคาคนเปนระยะอยางทวถง
6 ทางเดนเทา
6.1 มการแบงขอบเขตของทางเดนเทาออกจากเสนทางจราจรของยานพาหนะอยางชดเจน ดวยวธการทเหมาะสม
6.2 กอสรางดวยวสดทคงทนถาวร มความมนคง แขงแรง มพนผวทเรยบรอย ไดระดบ มการระบายนาฝนไดด และมความราบเรยบแตไมลน
6.3 มความกวางของทางเดนเทาไมนอยกวา 1.50 เมตร ตลอดเสนทาง
6.4 ไมมสงกดขวางอยในพนทซงเปนแนวเสนทางเดนเทา
6.5 ในจดทเปนทางขามถนนและมความตางระดบ จะตองทาทางลาดเอยง หรอ ปรบปรงสภาพบรเวณทเปนทางขามถนนใหสามารถนาเกาอลอ (Wheelchair) ผานไดโดยสะดวก รวมทงตองจดใหมปายเตอนผขบขยานพาหนะวาเปนทางขามสาหรบผเดนเทา
6.6 มดวงโคมใหแสงสวางในเวลาคาคนเปนระยะอยางทวถง
7 ทางเดนเชอมระหวางอาคารสาหรบผปวย
7.1 มทางเดนเชอมระหวางอาคารเพออานวยความสะดวกสาหรบผรบบรการในทกหนวยบรการของโรงพยาบาล
7.2 ตองมความกวางไมนอยกวา 2.5o ม. เพอสะดวกตอการเขนเปลนอนผปวยสวนกนไดและไมมสงกดขวางทเปนอปสรรคตอการสญจร
7.3 ผวทางเดนจะตองคงทน เรยบ ไมลน ไมมนาขง สามารถระบายนาไดเปนอยางด
หนา 394 แนวทางการนามาตรฐานระบบบรการสขภาพสการปฏบต
ลาดบ หวขอการประเมน ม
มบางสวน
ไมม
หมายเหต
7.4 มการตดตงราวกนตก มความสงไมนอยกวา 1.1o ม.
7.5 มราวตดตงราวจบ-ราวกนกระแทกอยางมนคงแขงแรง
7.6 มการตดตงดวงโคมใหแสงสวางในเวลากลางคน
7.7 มหลงคาหรอสงปกคลมทสามารถปองกนแดดและฝน
8 ทางลาด สาหรบผปวย
8.1 กรณทระดบพนอาคารมความตางระดบกนมากกวา 2 ซม. จะตองทาทางลาดเพออานวยความสะดวกใหกบผรบบรการ [L]
8.2 ทางลาดมความกวางไมนอยกวา 1.5o ม. ความลาดชน 1:12 สามารถเขนรถนงหรอเปลนอนผปวยไดสะดวกและปลอดภย[L]
8.3 ผวทางลาดจะตองคงทน เรยบไมลนและไมมนาขงสามารถระบายนาไดด
8.4 มการตดตงราวกนตก มความสงไมนอยกวา 1.10 ม.
8.5 มการตดตงราวจบ-ราวกนกระแทกอยางมนคงแขงแรง
8.6 มการตดตงดวงโคมใหแสงสวางในเวลากลางคน
8.7 ทางลาดภายนอกตองมหลงคาหรอสงปกคลมปองกนแดดฝน 9 ทจอดรถยนตและจกรยานยนต
9.1 มการแบงแยกบรเวณจอดรถยนต และจอดรถจกรยายนตออกจากแนวทางวงของรถ รวมทงแสดงเครองหมายแสดงทศทางอยางชดเจน
9.2 มทจอดรถสาหรบผพการ อยใกลทางเขาอาคารผปวยนอก และมปายหรอเครองหมายแสดงอยางชดเจน [L]
10 บรเวณรบ-สงผปวยหนาอาคาร
10.1 มทจอดรถยนตชวคราว สาหรบรบ-สงผปวยบรเวณทางเขาหลกของอาคาร มความกวางไมนอยกวา 6.00 ม. มระยะพอทรถยนตคนอนสามารถขนไปไดขณะทมรถยนตจอดรบ-สงผปวย รวมทงไมมสงกดขวางทเปนอปสรรคในการเคลอนยายผปวยและตองมหลงคาหรอสงปกคลมทสามารถปองกนแดดและฝนได
10.2 ระดบพนบรเวณรบ-สงผปวยตองอยในระดบเดยวกบพนถนน ถาเปนพนตางระดบตองมทางลาดทมความลาดเอยงทเหมาะสม
10.3 บรเวณทางเขาหลกของอาคารและบรเวณจอดรถนงหรอเปลนอน ตองมพนทเพยงพอตอผใชบรการหรอมการบรหารจดการทด มหลงคาหรอสงปกคลมทสามารถปองกนแดดและฝนไดด
แนวทางการนามาตรฐานระบบบรการสขภาพสการปฏบต หนา 395
ลาดบ หวขอการประเมน
ม
มบางสวน
ไมม
หมายเหต
11 หองนา-สวม สาหรบผรบบรการ
11.1 หองนา-สวมสาหรบผปวยตองมราวพยงตวตดตงในตาแหนงทเหมาะสม
11.2 มหองนา-สวม สาหรบผพการ [L]
11.3 มการระบายอากาศทเหมาะสมและไมอบชน
12 บนไดหนไฟ
12.1 มความกวางของบนไดและชานพกทสะดวกตอการใชงานและไมมสงกดขวาง
12.2 มปายระบชนของอาคารทเหนไดชดเจนพรอมระบบใหแสงสวางทเหมาะสม
12.3 ประตของบนไดหนไฟกวางไมนอยกวา0.90ม. ทาดวยวสดทนไฟ มอจบ-ลกบดเปนแบบผลกสาหรบชนทวไปตดตงลกษณะเปดเขาสตวบนได สาหรบชนท 1 ตดตงลกษณะเปดออกจากตวบนไดหนไฟ
หนา 396 แนวทางการนามาตรฐานระบบบรการสขภาพสการปฏบต
ลาดบ หวขอการประเมน ม
มบางสวน
ไมม
หมายเหต
IN หมวดงานมณฑนศลป
13 งานตกแตงภายในและเฟอรนเจอรภายในอาคาร
13.1 มการจดแบงพนทอยางเหมาะสม มทพกคอยของผใชบรการ มการจดวางเฟอรนเจอรทเปนระเบยบไมกดขวางทางสญจรหรอทางเคลอนยายผปวย และสะดวกตอการใชงาน
13.2 มเฟอรนเจอรอยในสภาพด มจานวนเพยงพอตอการใชงานทงผใหบรการ และผมารบบรการ
13.3 งานตกแตงภายในและเฟอรนเจอร ไมควรมมมแหลมคม ไมเสยงอนตรายตอผใชงานและเปนวสดผวเรยบทาความสะอาดงาย
13.4 อางลางมอสาหรบแพทย หรอเจาหนาท ไมควรใชปะปนกบอางเทสงสกปรกหรอลางวสดอปกรณตางๆ และกอกนาควรใชกอกนาชนดไมใชมอสมผส (กอกนาชนดกานปดดวยขอศอก หรอเปนแบบเซนเซอร)
13.5 เคานเตอรสาหรบพยาบาลเฝาระวงสงเกตการณ TOP เคานเตอรระดบบนไมควรสงเกนกวา 90 เซนตเมตร จากระดบพนหอง เพอไมใหบงสายตาในขณะเฝาดผปวย
13.6 หองตรวจของแพทย มอางลางมอสาหรบแพทยและเจาหนาทอยางนอย 2 หองตรวจ ตอ 1 อาง
13.7 ทเตยงผปวยควรมมานกนระหวางเตยงผปวยเพอบงสายตาระหวางการรกษา และเพอความเปนสวนตวของผปวย
13.8 มปายตดหนาหองหรอหนาแผนกบรการ ในตาแหนงทสามารถมองเหนไดอยางชดเจน
13.9 แผนกผปวยหนก บรเวณตงเตยงผปวย ควรมระยะหางระหวางเตยงไมนอยกวา 2 เมตร เพอใหสามารถวางอปกรณชวยชวต และสะดวกในการปฏบตงานของเจาหนาท
13.10 แผนกผปวยใน บรเวณตงเตยงผปวย ควรมระยะระหวางเตยง ไมนอยกวา 1 เมตร และสามารถนาเปลเขนเขาเทยบเตยงผปวยไดโดยสะดวก
13.11 หองผาตดควรมอางฟอกมอตดกบหองผาตดอยางนอย 2 อางตอ 1 หองผาตด และกอกนาควรใชกอกนาชนดไมใชมอสมผส เชน กอกนาแบบใชเขาดนเปด-ปดนา หรอ เปนแบบเซนเซอร
13.12 ภายในหองทาฟนควรมอางลางมอ สาหรบ ทนตแพทย และเจาหนาทโดยไมใชปะปนกบอางลางเครองมอ
13.13 แผนกเภสชกรรมมตหรอชนเกบยา เวชภณฑ ทเปนสดสวน และมตแยกเกบยาเสพตดใหโทษและวตถออกฤทธตอจตประสาท ทมกญแจปดอยางมประสทธภาพ
แนวทางการนามาตรฐานระบบบรการสขภาพสการปฏบต หนา 397
ลาดบ หวขอการประเมน ม
มบางสวน
ไมม
หมายเหต
13.14 แผนกเภสชกรรม โตะจดยา TOP โตะควรเปนวสดผวเรยบ งายแกการทาความสะอาดและไมดดซบความชน
13.15 แผนกเภสชกรรม มสถานท และโตะสาหรบเตรยมยา – ผสมยา แยกเปนสดสวนจากทจดยา
13.16 แผนกรงสวนจฉย มปายคาเตอน “ผปวยมครรภโปรดแจงเจาหนาททราบ”
13.17 แผนกรงสวนจฉย มปายสญลกษณตามแบบมาตรฐาน แสดงเขตรงสในระดบสายตา
13.18 หองปฏบตการพยาธวทยาคลนก และหองปฏบตการของธนาคารเลอด มสถานทและเฟอรนเจอรสาหรบทางานดานธรการของแผนกและเกบเอกสารแยกเปนสดสวนจากหองปฏบตการ
13.19 หองปฏบตการพยาธวทยาคลนก และหองปฏบตการของธนาคารเลอด มสถานทและเฟอรนเจอรหอง PANTRY แยกเปนสดสวนออกจากหองปฏบตการ
13.20 แผนกไตเทยม มสถานทและเฟอรนเจอรสาหรบพกคอยของญาตผปวย โดยแยกเปนสดสวนตางหากจากบรเวณสวนของผปวย
13.21 แผนกไตเทยม บรเวณตงเตยงผปวยมระยะหางระหวางเตยงไมนอยกวา 1.10 เมตรและความกวางของทางเดนระหวางปลายเตยง ของสองฝากเตยงไมนอยกวา 2 เมตร
หนา 398 แนวทางการนามาตรฐานระบบบรการสขภาพสการปฏบต
ลาดบ หวขอการประเมน ม
มบางสวน
ไมม
หมายเหต
LS หมวดงานภมทศน 14 ภมทศนและสภาพแวดลอม
14.1 บรเวณพกผอน มพนทรองรบเพยงพอตอผใชบรการ มความ รมรน สวยงาม สงบ มอากาศถายเททด และเหมาะสมกบผใชแตละวย รวมทงเดกและผสงอาย
14.2 การเลอกใชพชพรรณ มความเหมาะสมตามประโยชนใชสอยของแตละพนท และ เลอกใชพรรณไมทใหประโยชนดานความร เชน ไมดอกหอม สวนสมนไพร สวนสขภาพ เปนตน
14.3 พนทระหวางอาคาร มการจดภมทศน ใชพรรณไมทดแลรกษา
งาย หรอใชวสดตกแตงพนผวซมนา (Porous Pavement)
14.4 การจดพชพรรณ มการออกแบบเรยบงาย ประหยดพลงงาน ม
การหลกเลยงการใชสารเคม หรอใหใชสารจากธรรมชาต โดยคานงถงผลกระทบตอสงแวดลอม
14.5 การดแลรกษา มการจดทาแผนงาน/แผนปฏบตการทสอดคลองกบการดาเนนงานดานสงแวดลอมและภมทศน เชน การบารงดแลรกษาพชพรรณ นาทวมขงบรเวณถนนทางเดนเทาและบรเวณอนๆ การดแลรกษาความสะอาดเปนอยางด ไมมเศษขยะ และมถงขยะเพยงพอ และตาแหนงทเหมาะสม
ลาดบ หวขอการประเมน ม
มบางสวน
ไมม
หมายเหต
ST หมวดงานโครงสราง
15 โครงสรางอาคาร (ความมนคงแขงแรงของอาคาร) 15.1 มแผนงานในการเฝาระวงใหอาคารมสภาพพรอมใชงาน
และมความมนคงแขงแรง
15.2 มการตรวจสอบสภาพอาคารและบนทกการตรวจสภาพอาคารพรอมมรายงานผล ตอหวหนาหนวยงานหรอผบรหารโรงพยาบาล
15.3 มผลการแกไขปญหาทไดรบรายงาน
แนวทางการนามาตรฐานระบบบรการสขภาพสการปฏบต หนา 399
ลาดบ หวขอการประเมน ม
มบางสวน
ไมม
หมายเหต
EE หมวดงานระบบไฟฟาและสอสาร ( ขอทมเครองหมาย * หมายถง ขอสาหรบประเมนตนเอง ผเยยมประเมนไมตองนามาคดคะแนน)
16 ระบบไฟฟากาลง 16.1 มแผนผงระบบไฟฟากาลง 16.2 แนวการปกเสาพาดสายไฟฟาเปนระเบยบเรยบรอยและ
ปลอดภย [S]
16.3 บรเวณทตดตงหมอแปลงไฟฟาแบบตงพนและนงรานตองมท
วางเพอปฏบตงาน และมการปองกนอนตรายจากไฟฟาเปนไปตามมาตรฐานการตดตงทางไฟฟาสาหรบประเทศไทยฉบบปลาสด มพนทเพยงพอตอการซอมบารงและรถซอมบารงสามารถเขาถงได มปายแจงเตอนระวงอนตรายไฟฟาแรงสง [S]
16.4 สายไฟฟามระยะหางจากตวอาคารทจะไมกอใหเกดอนตรายและมความสงจากผวจราจรหรอทางเดนทเหมาะสมโดยไมกดขวาง และเปนอนตรายตอบคคลทวไป [S]
16.5 มกระแสไฟฟาจายใหกบอปกรณทใชกบผรบบรการอยางเพยงพอตลอด 24 ชวโมง (ตามมาตรฐานวศวกรรมสถานแหงประเทศไทย[S]
16.6 มการตดตงแผงจายไฟฟาหลก(ต MDB) อยในหองททาดวยวสด มนคงแขงแรง มทวางเพอปฏบตงานเปนไปตามมาตรฐานสามารถเขาตรวจสอบและซอมบารงไดสะดวก มปายแจงเตอนระวงอนตรายจากไฟฟา [S]
16.7 ตสวทชตดตอน(PANEL BOARD) มทวางเพอปฏบตงานเปนไป
ตามมาตรฐานสามารถเขาตรวจสอบไดงายและอยในสภาพทยดตดแนนมนคงแขงแรง
16.8 ระบบการตอลงดนของหมอแปลงไฟฟา และแผงจายไฟฟาหลก
(ตMDB) เปนไปตามมาตรฐานการตดตงทางไฟฟาสาหรบ
ประเทศไทยฉบบปลาสด [S]
16.9 ระบบการตอลงดนของแหลงจายไฟฟาแยกตางหาก เชน เครอง กาเนดไฟฟาสารองฉกเฉน การตดตงตองใหสอดคลองกบ ATS
3P หรอ ATS 4P เปนไปตามมาตรฐานการตดตงทางไฟฟา สาหรบประเทศไทยฉบบปลาสด [S]
16.10 การตอลงดนในพนททไมมการใชเครองมออปกรณไฟฟา (โซน 0) และพนททมการใชเครองมออปกรณไฟฟา (โซน 1) สายดนตดตงเปนแบบแยก(TN–S) เปนไปตามมาตรฐานการตดตงทางไฟฟาในสถานทเฉพาะ:บรเวณสถานพยาบาลของ วสท. [S]
16.11 การตอลงดนในพนททมการใชเครองมออปกรณไฟฟา(โซน2) ยกเวนกลมโซน1 เชน บรเวณหองผาตด,หองICU ฯลฯ ซงการจายไฟฟาทไมตอเนอง สามารถกอใหเกดอนตรายถงชวตได สายดนตดตงเปนแบบแยกออกจากระบบ (IT)เปนไปตามมาตรฐานการตดตงทางไฟฟาในสถานทเฉพาะ : บรเวณสถานพยาบาลของ วสท. [S]
หนา 400 แนวทางการนามาตรฐานระบบบรการสขภาพสการปฏบต
ลาดบ หวขอการประเมน ม
มบางสวน
ไมม
หมายเหต
17 ระบบไฟฟาแสงสวาง
17.1 ภายนอกอาคารมการตดตงเสาไฟฟาแสงสวางหรอดวงโคมทให ความสวางในเวลากลางคนไดอยางพอเพยงสภาพของเสาไฟฟา
และดวงโคมมการตดตงอยางมนคงแขงแรงและปลอดภย [S]
17.2 ภายในอาคารมคาความเขมของแสงสวางพอเพยงและเหมาะสมตอพนทใชงานตามมาตรฐานสมาคมไฟฟาแสงสวางแหงประเทศไทย [S]
17.3 ภายนอกอาคารมอปกรณปองกนการใชกระแสไฟฟาเกนและ
ปองกนอนตรายจากกระแสไฟฟารว
18 ระบบไฟฟาสารองฉกเฉน
18.1 มระบบไฟฟาสารองฉกเฉนในการทางานของเครองกาเนดไฟฟา
ตองสามารถจายไฟใชงานภายใน 10 วนาท ภายหลงระบบไฟฟากาลงหลกหยดทางาน [S]
18.2 มการทดสอบการทางานของเครองกาเนดไฟฟาสารองเปนประจาและมนามนสารองสาหรบการเดนเครองอยางเพยงพอไมนอยกวา 8 ชวโมง
18.3 เครองกาเนดไฟฟาสารองตองอยในทมดชด โดยอาจอยภายใน อาคารหลกหรออยเปนอาคารแยกตางหาก มการปองกนแรงสนสะเทอนและเสยง มประตทางเขาออกสะดวกและกวางเพยงพอตอการเคลอนยายหรอซอมบารงโดยมระยะหางโดย
รอบจากเครองกบผนงไมนอยกวา 1 เมตร [S]
18.4 ภายในอาคารทตดตงเครองกาเนดไฟฟาสารอง ตองมการ
ระบายอากาศทดและสะอาด มแสงสวางเพยงพอในการตรวจสอบการทางานของเครอง [S]
18.5 บนไดทางหนไฟ/ทางสญจร หองเครอง ตองมระบบไฟฟาแสงสวางฉกเฉน และโคมไฟฟาปายทางออกฉกเฉนซงใชพลงงานจากแบตเตอรเพมเตมตามความเหมาะสม ตามมาตรฐานระบบไฟฟาแสงสวางฉกเฉน และโคมไฟปายทางออกฉกเฉน และปายเสรมใชสาหรบหนไฟบรเวณชองทางเดน , บนไดหนไฟ [L],[S]
19 ระบบโทรศพท 19.1 แนวการปกเสาพาดสายโทรศพทเปนระเบยบเรยบรอยและ
ปลอดภย
19.2 สายโทรศพท มระยะหางจากตวอาคารทจะไมกอใหเกดอนตรายและมความสงจากผวจราจรหรอทางเดนทเหมาะสม ไมกดขวางหรอเปนอนตรายตอบคคลทวไป
19.3 มจานวนโทรศพทตามความเหมาะสม เพอใชตดตอสอสารระหวางหนวยงานทงภายในและภายนอกไดอยางสะดวกรวดเรว
19.4* จากดการใชโทรศพทไรสายในบางพนททมความสาคญ เชน หองผาตด,ICU,CCU เปนตน เพอปองกนการรบกวนของคลนสนามแมเหลกไฟฟาซงทาใหอปกรณเครองวดทางานผดได
แนวทางการนามาตรฐานระบบบรการสขภาพสการปฏบต หนา 401
ลาดบ หวขอการประเมน ม
มบางสวน
ไมม
หมายเหต
20 ระบบเสยงตามสาย
20.1 มระบบเสยงตามสายไวประกาศเรยก หรอแจงขอมลขาวสารตอทงเจาหนาทและผรบบรการไดสะดวกรวดเรวโดยสามารถไดยน อยางชดเจนทงภายในและภายนอกอาคาร
21 ระบบเรยกพยาบาล
21.1* มระบบเรยกพยาบาลสาหรบตดตอสอสารระหวางเจาหนาทกบ
ผปวย เพอผปวยจะไดรบการชวยเหลออยางทนทวงท โดยตดตงทหองพกผปวย-หองนาผปวยและททางานพยาบาล และมไฟสญญาณแสดงหนาหองพก
22 ระบบแจงเหตเพลงไหม 22.1 มการตดตงระบบแจงเหตเพลงไหมในทกชนของอาคาร
ประกอบดวย อปกรณสงสญญาณทสามารถสงเสยง หรอสญญาณใหผทอยภายในอาคารไดยนหรอทราบอยางทวถง โดยการควบคมดวยมอหรอดวยระบบอตโนมต ในตาแหนงทเหมาะสม เชน โถงพกรอ หองพก ผปวย หองทางาน เปนตน โดยการตดตงใหเปนไปตามมาตรฐานระบบแจงเหตเพลงไหมของ วสท. [L],[S]
22.2 มการตรวจสอบและทดสอบเปนประจาอยางนอยปละหนงครง
23 ระบบทวรวม
23.1 มการตดตงระบบทวรวม และกระจายสญญาณไปยงเตารบตามจดตาง ๆ เพอใชสาหรบการรบชม ขอมล ขาวสาร เปนตน
24 ระบบทววงจรปด
24.1 มการตดตงระบบทววงจรปดตามจดทมความเสยง โถงทางเขา หนาประต ลฟต เปนตน เพอปองกนทรพยสนสญหาย
25 ระบบปองกนการเขา-ออก
25.1 มการตดตงระบบปองกนการเขาออก เพอปองกนการเขาถงใน สถานทเฉพาะทตองการความปลอดภย
26 ระบบสอสารดวยความเรวสง
26.1 มการตดตงระบบสอสารดวยความเรวสง เพอการตดตอสอสาร และเชอมตอดวยระบบเครอขาย
27 ระบบปองกนฟาผา
27.1 มการตดตงตวนาลอฟา ตวนาลงดน ระบบหลกดน เพอปองกนอนตรายจากฟาผาซงจะทาใหอปกรณ สงปลกสรางเสยหาย วธการตดตงเปนไปตามมาตรฐานการปองกนฟาผาสาหรบสงปลกสรางของ วสท. [S]
28 ระบบปองกนแรงดน และกระแสเกน
28.1 มการตดตงอปกรณปองกนแรงดน และกระแสเกนทแผงจายไฟ ฟาหลก(ต MDB) เพอปองกนแรงดนและกระแสไฟเกนทเกดจากปจจยภายนอก เชน ฟาผา,สวทตชง,การลดวงจร เปนตน [S]
หนา 402 แนวทางการนามาตรฐานระบบบรการสขภาพสการปฏบต
ลาดบ หวขอการประเมน ม
ม
บางสวน ไมม
หมายเหต
SN หมวดงานระบบประปาและสขาภบาล
29 ระบบปองกนอคคภย 29.1 อปกรณถงดบเพลงเคม ( A , B & C Type ) 29.2 ถงดบเพลงชนดสารสะอาด ( Clean Agent Type ) 29.3 ระบบดบเพลงแบบสายฉดนาดบเพลง 29.4 ระบบปองกนอคคภยสาหรบอาคารขนาดใหญตาม
พ.ร.บ. ควบคมอาคาร และแผนซอมการปองกนอคคภย
30 ระบบประปา 30.1 มแผนผงประปา 30.2 มการสารองนาประปา 30.3 ในการสารองนาประปาตองไมมการรวซม 30.4 ถงเกบนาสารองตองมฝาถงปดมดชด 31 ระบบระบายนาและระบบสขาภบาล
31.1 มผงระบบระบายนา และระบบสขาภบาล
31.2 มระบบระบายนาฝนจากอาคารสแหลงระบายนาสาธารณะ
31.3 การแยกประเภททอตางๆ 31.4 ระบบสขาภบาลหองปฏบตการ 32 ระบบบาบดนาเสย
32.1 แผนผงระบบบาบดนาเสย 32.2 ระบบบาบดนาเสยรวม 32.3 ระบบบาบดนาเสยประจาอาคาร 33 การจดเกบและกาจดขยะ
33.1 มการแยกการจดเกบมลฝอย 33.2 ภาชนะรองรบมลฝอย 33.3 อาคารทพกมลฝอย 33.4 ตาแหนงอาคารพกมลฝอย
แนวทางการนามาตรฐานระบบบรการสขภาพสการปฏบต หนา 403
ลาดบ หวขอการประเมน ม
มบางสวน
ไมม
หมายเหต
ME หมวดงานระบบเครองกล 34 ลฟต (ถาม - กรณอาคารทประเมนไมมระบบลฟต ไมตองนามาคดคะแนน)
34.1 มการแยกประเภทของลฟตตามการใชงาน ไดแก ลฟตโดยสาร ลฟตขนของ , ลฟตสาหรบพนกงานดบเพลง
34.2 มขนาดและจานวนเพยงพอตอการใชงาน 34.3 บรเวณโถงหนาลฟตบรรทกเตยงคนไข ตองมพนทสามารถเขน
เปลนอนสวนกนได
34.4 กาหนดใหมลฟตสาหรบผพการและทพลภาพสามารถใชงานได
34.5 บรเวณโถงหนาลฟตและภายในหองโดยสารตองสะอาดมระบบระบายอากาศและแสงสวางภายในหองโดยสารทเหมาะสม
34.6 มการตรวจสอบความปลอดภยของอปกรณ การใชงานและบารงรกษาเปนไปตามระยะเวลาทกาหนด ไดมาตรฐาน
35 ระบบระบายอากาศ / ปรบอากาศ 35.1 พนทใหบรการและพนทปฏบตงาน ตองมอากาศทสะอาดจาก
ภายนอกเตมเขาสพนทบรการ/ปฏบตงาน ใหไดอตราการถายเทอากาศทเหมาะสม โดยวธธรรมชาตหรอวธกล
35.2 มการควบคมทศทางการเคลอนทของอากาศในบรเวณหองตรวจ
35.3 หองตรวจผปวยทแสดงอาการโรคตดเชอทางอากาศ ตองมการควบคมแรงดนอากาศ
35.4 มการตรวจสอบการทางานของระบบระบายอากาศและระบบปรบอากาศ การใชงานและบารงรกษาเปนไปตามระยะเวลาทกาหนด
36 ระบบแกสทางการแพทย 36.1 หองเกบทอแกส (Cylinder Room) ตองแยกเปนสดสวนกบ
หองปมสญญากาศและอากาศอด
35.2 หองเกบทอบรรจแกส ตองอยในพนท ทสามารถขนยาย ขนสงไดสะดวกปลอดภย
36.3 ทอแกสสาหรบงานระบบแกสทางการแพทย ตองผานการผลตและทดสอบ มเครองหมายและโคดสตามมาตรฐานท มอก. กาหนด
36.4 มจานวนของทอบรรจแกสอยางเพยงพอตอการใชงานประจาและสารอง
36.5 อปกรณประกอบระบบแกสทางการแพทย ประกอบดวย ทอนาแกส วาลว โซนวาลว หวจายแกส ระบบสญญาณเตอน (alarm) ศนยจายแกส เปนตน ตองมการตดตงอปกรณทไดมาตรฐาน
36.6 กรณใชแกสออกซเจนเหลว (LIQUID OXYGEN) จดตดตงจะตองหางออกจากอาคารตางๆ ในระยะทปลอดภย มรวโปรงกนโดยรอบ มปายเตอนอนตราย และมระบบดแลบารงรกษาอยางสมาเสมอ
หนา 404 แนวทางการนามาตรฐานระบบบรการสขภาพสการปฏบต
แบบประเมนตนเอง
ดานความปลอดภยในโรงพยาบาล การประเมนตนเองตามขอกาหนดดานความปลอดภยในโรงพยาบาลน ใชเพอเปนขอมลในการ
ปรบปรงคณภาพและสงเสรมใหเกดการจดการคณภาพและความปลอดภย
ลา ดบ
หวขอการประเมน ม ม
บางสวน/ปรบปรง
ไมม
หมายเหต
1. เผยแพรนโยบายความปลอดภยฯ ใหบคลากรและผมสวนไดสวนเสยไดรบทราบและเขาใจจดมงหมายของนโยบาย
2. ใหโรงพยาบาลเผยแพรและปดประกาศรายชอและหนาทรบผดชอบของคณะกรรมการความปลอดภยฯ โดยเปดเผย ณ โรงพยาบาล เพอใหบคลากรทราบ
3. จดใหมขอบงคบและคมอวาดวยความปลอดภยในการทางาน อยางนอยตองกาหนดขนตอนและวธการปฏบตงาน
4. มการอบรมบคลากรใหมความรเกยวกบขอบงคบและคมอ แกบคลากรเขาทางานใหม หรอใหบคลากรทางานในลกษณะหรอสภาพของงานทแตกตางไปจากเดม
5. จดใหมการอบรมและฝกปฏบตจนกวาบคลากรจะสามารถปฏบตงานไดอยางถกตองปลอดภย
6. ตองจดใหมการซอมบารงหรอการซอมแซมเครองจกรและอปกรณประกอบใหอยในสภาพปลอดภยตลอดระยะเวลาทใชงาน ทงนตามมาตรฐานและหลกวชาการดานวศวกรรม
7. ในบรเวณทมการตดตง การซอมแซม หรอการตรวจสอบเครองจกรหรอเครองปองกนอนตรายจากเครองจกร ตองตดปายแสดงการดาเนนการดงกลาว โดยใชเครองหมายหรอขอความทเขาใจงายและเหนไดชดเจน รวมทงจดใหมระบบ วธการ หรออปกรณปองกนมใหเครองจกรนนทางาน และใหแขวนปายแสดงเครองหมายหรอสญลกษณหามเปดสวตชไวทสวตชของเครองจกรดวย
8. ในกรณทใหบคลากรทางานเกยวกบเครองเชอมไฟฟา เครองเชอมกาซ เครองกาเนดไอนา หรอเครองจกรทอาจกอใหเกดอนตรายไดโดยสภาพโรงพยาบาลตองใชบคลากรทมความชานาญในการใชเครองจกรนน และผานการอบรมตามหลกเกณฑและวธการทกาหนด
9. ตองจดใหมการตรวจสอบและการทดสอบชนสวนและอปกรณของเครองจกรโดยวศวกรอยางนอยปละ 1 ครง พรอมจดใหมการตรวจสอบระบบความปลอดภยและระบบการทางานเปนประจาทกเดอน และเกบผลการดาเนนการไวเพอการตรวจตดตาม
10. จดใหมแผนผงวงจรไฟฟาทตดตงภายในโรงพยาบาลทงหมดซงไดรบการรบรองจากวศวกรหรอการไฟฟาประจาทองถน
แนวทางการนามาตรฐานระบบบรการสขภาพสการปฏบต หนา 405
ลา ดบ
หวขอการประเมน ม มบางสวน/ปรบปรง
ไมม
หมายเหต
11. จดใหมการตรวจสอบและบารงรกษาระบบไฟฟาและบรภณฑไฟฟาใหใชงานไดโดยปลอดภยไมนอยกวาปละ 1 ครง และเกบผลการตรวจสอบไวเพอการตรวจตดตาม
12. ตดตงระบบปองกนฟาผาไวทอาคาร และบรเวณทมถงเกบของเหลวไวไฟหรอกาซไวไฟ(ถาม) สงกอสรางอนทตดตงอยเหนออาคารขนไปและจดใหมการตรวจสอบและบารงรกษาระบบปละ 1 ครง การตดตงตองเปนไปตามมาตรฐานของสมาคมวศวกรรมสถานแหงประเทศไทย ในพระบรมราชปถมภ ฉบบปจจบน
13. จดใหมการตรวจวด บนทกผลการตรวจวด และประเมนสภาพอากาศในทอบอากาศวามบรรยากาศอนตรายหรอไม โดยใหดาเนนการทงกอนใหบคลากรเขาไปทางานและในระหวางทบคลากรทางานในทอบอากาศ
14. จดใหมระบบปองกนและระงบอคคภยในโรงพยาบาล ประกอบดวย ระบบอปกรณดบเพลง, ระบบสญญาณแจงเหตเพลงไหม, เสนทางหนไฟ และแผนปองกนและระงบอคคภยตองดแลระบบปองกนและระงบอคคภยใหอยในสภาพพรอมใชงานไดอยางมประสทธภาพและปลอดภย
15. ใหจดทาปายขอปฏบตเกยวกบการดบเพลงและการอพยพหนไฟ และปดประกาศใหเหนไดอยางชดเจน
16. มเสนทางหนไฟทปลอดภยของทกชนของอาคารสามารถอพยพบคลากรหรอผรบบรการในเวลาเดยวกนทงหมดสจดรวมพลทปลอดภยไดโดยปลอดภยเสนทางหนไฟตองมไมนอยกวา 2 เสนทางทางหนไฟและเสนทางหนไฟสามารถมองเหนไดชดเจน มปายบอกเสนทางจากทกพนทในอาคารมการดแลเสนทางหนไฟใหพรอมใชงาน สะดวกไมมสงกดขวาง หามปดลอก ปดกนการหนไฟจากอาคาร
17. ระบบกาซทางการแพทยมการตดตง ซอมบารงหรอการซอมแซมระบบและอปกรณประกอบใหอยในสภาพปลอดภยตลอดระยะเวลาทใชงาน ทงนตามมาตรฐานและหลกวชาการดานวศวกรรม
18. ตองจดใหมเครองหมายเตอนภยตดไวใหเหนโดยชดเจนในบรเวณรงส บรเวณรงสสง บรเวณทมการฟงกระจายของสารกมมนตรงส หรอบรเวณหรอหองใด ๆ ทมการเกบรกษาสารกมมนตรงส
หนา 406 แนวทางการนามาตรฐานระบบบรการสขภาพสการปฏบต
ลาดบ หวขอการประเมน ม มบางสวน/ปรบปรง
ไมม หมายเหต
19. จดใหมการฝกอบรมความปลอดภยในการทางานเกยวกบระบบกาซทางการแพทยตามหลกเกณฑ วธการ รวมทงผทเกยวของใหมความรความเขาใจทกษะทจาเปนในการทางานอยางปลอดภย ตามหนาททไดรบมอบหมาย พรอมทงวธการและขนตอนในการปฏบตงาน
20. เจาหนาทความปลอดภยในการทางานทกระดบไดรบการฝกอบรมความรเกยวกบความปลอดภยในการทางานเพมเตม
21. โรงพยาบาลตองจดใหคณะกรรมการความปลอดภยไดรบการอบรมเกยวกบบทบาทและหนาท ตามหลกเกณฑ วธการทกาหนด
แนวทางการนามาตรฐานระบบบรการสขภาพสการปฏบต หนา 407
แบบประเมนตนเอง
ดานสงแวดลอมในโรงพยาบาล
การประเมนตนเองตามขอกาหนดดานสงแวดลอมในโรงพยาบาลน ใชเพอเปนขอมลในการปรบปรง
คณภาพและสงเสรมใหเกดการจดการคณภาพและความปลอดภย
ลาดบ หวขอการประเมน ม มบางสวน/ปรบปรง
ไมม หมายเหต
1. เผยแพรนโยบายดานสงแวดลอมฯ ใหบคลากรและผมสวนไดสวนเสยไดรบทราบและเขาใจจดมงหมายของนโยบาย
2. ใหโรงพยาบาลเผยแพรและปดประกาศรายชอและหนาทรบผดชอบของคณะกรรมการดานสงแวดลอมฯ โดยเปดเผย ณ โรงพยาบาล เพอใหบคลากรทราบ
3. จดใหมขอบงคบและคมอดานสงแวดลอม อยางนอยตองกาหนดขนตอนและวธการปฏบต
4. จดใหมการอบรมและฝกปฏบตจนกวาบคลากรจะสามารถปฏบตงานไดอยางถกตองปลอดภย
5. ตองจดใหมระบบบาบดและกาจดสงปฏกล 6. มการเกบ คดแยก รวบรวม มลฝอยทวไปและมลฝอยตดเชอท
ถกสขลกษณะ
7. จดใหมถงพลาสตกทรองรบมลฝอยแบบพลาสตกทมคณลกษณะทวไป และคณลกษณะทางฟสกสทไดมาตรฐาน
8. มพกรวมมลฝอยทเปนหองหรอเปนอาคารเฉพาะแยกจากอาคารอนทถกสขลกษณะ
9. การเคลอนยายภาชนะบรรจมลฝอยตดเชอไปเกบกกในทพกรวมมลฝอยตดเชอเพอรอการขนไปกาจดตองดาเนนการใหถกสขลกษณะ
10. จดใหมระบบบาบดนาเสยทมประสทธภาพตามมาตรฐาน สาหรบวตถประสงคในการจดการและบาบดนาเสย
11. จดใหมระบบบาบดนาเสยทมประสทธภาพตามมาตรฐาน สาหรบวตถประสงคในการจดการและบาบดนาเสย
12. ตองควบคมการระบายนาทงใหเปนไปตามมาตรฐาน 13. จดใหมการเกบตวอยางนาทผานการบาบดแลวตรวจวเคราะห
เปรยบเทยบกบมาตรฐานคณภาพนาทง
14. จดใหมการซอมบารงหรอการซอมแซมเครองจกรและอปกรณประกอบระบบบาบดใหอยในสภาพปลอดภยตลอดระยะเวลาทใชงาน ทงนตามมาตรฐานและหลกวชาการดานวศวกรรม
15. มการจดบนทกสถตและขอมลการทางานของระบบบาบดนาเสยตามแบบ ทส. 1 ทกวน และสรปผลการทางานของระบบบาบดนาเสยตามแบบ ทส. 2 ทกเดอน โดยรายงานตอเจาพนกงานทองถน
หนา 408 แนวทางการนามาตรฐานระบบบรการสขภาพสการปฏบต
แนวทางการนามาตรฐานระบบบรการสขภาพสการปฏบต หนา 409
ลาดบ หวขอการประเมน ม มบางสวน/ปรบปรง
ไมม หมายเหต
16. จดใหมผรบผดชอบดแลระบบนาบรโภค อยางนอย 1 คน ซงมวฒการศกษาปรญญาตรสาขาวทยาศาสตร(ดานสาธารณสข/สขาภบาล/ชววทยา/วทยาศาสตรการแพทย)หรอวศวกรรมศาสตร(ดานสขาภบาล/สงแวดลอม/เครองกล)
17. ตองควบคมคณภาพนาบรโภคใหเปนไปตามมาตรฐาน
18. จดใหมการระบบอากาศทด เชน มชองระบายอากาศไมนอยกวาหนงในสบของพนทหอง หรอมระบบระบายอากาศอนใดทมสมรรถภาพในการทางานททดแทนกนได
19. จดใหมแสงสวางเพยงพอ สามารถมองเหนสงตางๆ ชดเจน ตามลาดบความสองสวางทเหมาะสมสาหรบพนททางานและกจกรรมตางๆ
20. มการควบคมแหลงกาเนดเสยงตางๆ ในโรงพยาบาล ไมใหเปนการรบกวนตอผปวย และบคลากรในโรงพยาบาล ไมกอใหเกดผลกระทบตอสงแวดลอมและชมชน
หนา 410 แนวทางการนามาตรฐานระบบบรการสขภาพสการปฏบต
แบบประเมนตนเอง
ดานสอสารในโรงพยาบาล
การประเมนตนเองตามขอกาหนดดานสอสารในโรงพยาบาลน ใชเพอเปนขอมลในการปรบปรง
คณภาพและสงเสรมใหเกดการจดการคณภาพและความปลอดภย
ลาดบ หวขอการประเมน ม มบางสวน/ปรบปรง
ไมม หมายเหต
1. มโครงสรางและหนาทรบผดชอบ ดานระบบสอสารเพอรองรบการดาเนนงานทชดเจน
2. มกลไก กากบดแล ตดตามและประเมนผลระบบสอสารตามมาตรฐานทกาหนด
3. การตดตงระบบสอสารเปนไปตามหลกวศวกรรม หรอมาตรฐานทเกยวของ
4. มขอมลระบบสอสารในโรงพยาบาล ตามมาตรฐานกาหนด 5. มการบารงรกษาระบบสอสาร ตามคมอการใชงานทผผลต
กาหนดอยางนอยปละ 1 ครง และเกบผลการดาเนนการไวเพอการตรวจตดตาม
6. ผปฏบตงานบารงรกษาระบบสอสารทมคณสมบตตามมาตรฐานกาหนด
7. การดาเนนการซอมแซม ใหดาเนนการตามมาตรฐาน โดยวศวกร หรอผแทนผลตภณฑ
8. มรายละเอยดขอมล คมอการใชอปกรณสอสารของหนวยงาน 9. มแผนงานและโครงการเพอเตรยมความพรอมและรองรบ
สภาวะฉกเฉน
10. ผปฏบตงาน ระบบสอสารไดรบการอบรมพฒนาการปฏบตงาน
11. มเครองวทยคมนาคมและผใชงานทถกตองตามกฎหมาย 12. มเครองวทยคมนาคมครบทกระบบ 13. มระบบโทรศพททตดตอภายในและภายนอกเพยงพอตอการ
ใชงาน
14. มระบบเรยกพยาบาล ตามขนาดเตยงผปวยทใหบรการ 15. มระบบเสยงตามสาย ครอบคลมในพนท โรงพยาบาล 16. มระบบกลองวงจรปด ครอบคลมในพนท โรงพยาบาล 17. มระบบเคเบลทว ครอบคลมในพนท โรงพยาบาล 18. มระบบเครอขายสอสารขอมล ทงระบบ Intranet&Internet
ครอบคลมในพนทโรงพยาบาล
19. มมาตรการความปลอดภยเกยวกบการใชระบบสอสาร ทงการตดตงและการใชงาน
20. ระบบสอสารทกฎหมายกาหนดใหตองแจงยกเลกการใชงาน หรอเคลอนยายสถานทตดตง โรงพยาบาลตองปฏบตตามกฎหมายกาหนด
21. ระบบสอสารทใชงานในโรงพยาบาล เปนเครองทไดรบอนญาตนาเขาถกตองตามกฎหมาย และไดมาตรฐานสากลทเกยวของหรอมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรม
แนวทางการนามาตรฐานระบบบรการสขภาพสการปฏบต หนา 411
แบบประเมนตนเอง
ดานเครองมอแพทยในโรงพยาบาล การประเมนตนเองตามขอกาหนดดานเครองมอแพทยในโรงพยาบาลน ใชเพอเปนขอมลในการปรบปรง
คณภาพและสงเสรมใหเกดการจดการคณภาพและความปลอดภย
ลาดบ
หวขอการประเมน ม มบางสวน/ปรบปรง
ไมม หมายเหต
1. เครองมอแพทยทใชงานในโรงพยาบาล เปนเครองมอแพทยทไดรบอนญาตนาเขาถกตองตามกฎหมายและไดมาตรฐาน สากลทเกยวของหรอมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรม
2. การตดตงเครองมอแพทยเปนไปตามหลกวศวกรรม หรอมาตรฐานทเกยวของ
3. เครองมอแพทยประเภททกฎหมายกาหนดใหตองมการขออนญาตตดตงและใชงาน โรงพยาบาลจะตองปฏบตตามทกฎหมายกาหนด
4. มขอมลประวตเครองมอแพทยในโรงพยาบาล ตามมาตรฐานกาหนด 5. มการบารงรกษาเครองมอแพทย ตามคมอการใชงานทผผลตกาหนด
อยางนอยปละ 1 ครง และเกบผลการดาเนนการไวเพอการตรวจตดตาม
6. ผปฏบตงานบารงรกษาเครองมอแพทยมคณสมบตตามมาตรฐานกาหนด
7. มการตรวจสอบ หรอทดสอบ กอนการใชงานทกครงโดยผดแลรบผดชอบการใชงานและเกบผลการดาเนนการไวเพอการตรวจตดตาม
8. รายละเอยดขอมลการตรวจสอบและหรอทดสอบตามมาตรฐานกาหนด
9. มรบรองผลการตรวจสอบ ทดสอบ หรอสอบเทยบ อยางนอยปละ 1 ครง และเกบผลการดาเนนการไวเพอการตรวจตดตาม
10. เครองมอทใชในกระบวนการทดสอบหรอสอบเทยบมคณสมบตตามมาตรฐานกาหนด
11. ผรบรองผล ทดสอบหรอสอบเทยบเครองมอแพทยมคณสมบตตามมาตรฐานกาหนด
12. ผปฏบตงาน ทดสอบหรอสอบเทยบเครองมอแพทยคณสมบตตามมาตรฐานกาหนด
13. การดาเนนการซอมแซม ใหดาเนนการโดยวศวกร หรอผแทนผลตภณฑหรอหนวยงานดานเครองมอแพทย
14. การดาเนนการซอมแซม ทมผลกระทบตอความเทยงตรง ความเชอมน และความปลอดภย ใหโรงพยาบาลดาเนนการตรวจสอบ ทดสอบหรอสอบเทยบเครองมอแพทยกอนนากลบมาใชงานหรอใหบรการ
15. เกบผลการซอมแซมไวเพอการตรวจตดตาม 16. มบนทกขอมลการยกเลกการใชงานเครองมอแพทยในประวต
เครองมอแพทยของโรงพยาบาล
17. เครองมอแพทยทกฎหมายกาหนดใหตองแจงยกเลกการใชงาน หรอเคลอนยายสถานทตดตง โรงพยาบาลตองปฏบตตามกฎหมายกาหนด
หนา 412 แนวทางการนามาตรฐานระบบบรการสขภาพสการปฏบต
ทปรกษา
1. นพ.ณฐวฒ ประเสรฐสรพงศ รองอธบดกรมสนบสนนบรการสขภาพ 2. นางสาวเบญจมาศ สรมตรไมตร ผอานวยการกองสขศกษา 3. นายเสร ลาภยตธรรม ผอานวยการกองแบบแผน 4 นายสรพนธ ชยลอรตน ผอานวยการกองวศวกรรมการแพทย
คณะทางาน
1. นางพศมย สขอมรรตน กองสขศกษา 2. นางนาตยา เกรยงชยพฤกษ กองสขศกษา 3. นางสาวมนทกานต ตระกลดษฐ กองสขศกษา 4. นางรงกาญจน รณหงษา กองสขศกษา 5. นายปรญญา คมตระกล กองวศวกรรมการแพทย 6. นายสมชาย อนทรเนยม กองวศวกรรมการแพทย 7. นายวนย ฉายากล กองวศวกรรมการแพทย 8. นายสละ กสวตร กองวศวกรรมการแพทย 9. นางเพชรชมพ พนธเปรมเจรญ กองวศวกรรมการแพทย 10 นายภญโญ รตนตรย กองวศวกรรมการแพทย 11. นายสมศกด จนทมาศ กองวศวกรรมการแพทย 12. นายเกรยงศกด สรยะปอ กองวศวกรรมการแพทย 13. นายกตตรกษ ชกาลง กองวศวกรรมการแพทย 14. นางสาวกมลรตน สวรรณวฒน กองวศวกรรมการแพทย 15. นายธารนทร บญยงเหลอ กองแบบแผน 16. นายสรพงษ ทพภวมล กองแบบแผน 17. นางสาวกมลจนทร ประภากรรตนา กองแบบแผน 18. นายชาตศกรนทร พาหกล กองแบบแผน 19. นายชาตร ดะนย กองแบบแผน 20. นางพนดา ตรสมทร กองแบบแผน
คณะผจดทา
แนวทางการนามาตรฐานระบบบรการสขภาพสการปฏบต หนา 413