ภาคผนวก จ ø ì × ö ตัวอย างแผนการ ......ว 8.1 ป.6/5 สรางค าถามใหมเพ อการส ารวจตรวจสอบต

ภาคผนวก จ

ตวอยางแผนการจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความร 5 ขน

รวมกบผงกราฟก ขนประถมศกษาปท 6

1. แผนการจดการเรยนรท 1 เรอง สมบตของหน

2. แผนการจดการเรยนรท 5 เรอง การเปลยนแปลงผวโลกเนองจากแรงนา

และแรงลม

มหาวทยาลยราชภฏสกลนคร

220


221

ตวอยางแผนการจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความร 5 ขน รวมกบผงกราฟก

แผนการจดการเรยนรท 1

กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร ชนประถมศกษาปท6

หนวยการเรยนรท 5 เรอง หน และการเปลยนแปลงของโลก เวลา 20 ชวโมง

เรอง สมบตของหน เวลา 2 ชวโมง

ผสอน นางสาวเยาวพา สธรรม วนทสอน....../........../............

........................................................................................................................

สาระและมาตรฐานการเรยนร

สาระท 6 กระบวนการเปลยนแปลงของโลก

มาตรฐาน ว 6.1 เขาใจกระบวนการตาง ๆ ทเกดขนบนผวโลกและภายในโลก

ความสมพนธของกระบวนการตาง ๆ ทมผลตอการเปลยนแปลงภมอากาศ ภมประเทศ

และสณฐานของโลก มกระบวนการสบเสาะหาความรและจตวทยาศาสตร สอสาร

สงทเรยนรและนาความรไปใชประโยชน

สาระท 8 ธรรมชาตของวทยาศาสตรและเทคโนโลย

มาตรฐาน ว 8.1 ใชกระบวนการทางวทยาศาสตรและจตวทยาศาสตร

ในการสบเสาะหาความร การแกปญหา รวาปรากฏการณทางธรรมชาตทเกดขนสวนใหญ

มรปแบบทแนนอน สามารถอธบายและตรวจสอบไดภายใตขอมลและเครองมอทมอย

ในชวงเวลานน ๆ เขาใจวาวทยาศาสตร เทคโนโลย สงคม และสงแวดลอม มความ

เกยวของสมพนธกน

ตวชวดชนป

ว 6.1 ป.6/1 อธบาย จาแนกประเภทของหน โดยใชลกษณะของหน สมบตของ

หนเปนเกณฑและนาความรไปใชประโยชน

ว 8.1 ป.6/1 ตงคาถามเกยวกบประเดน หรอเรอง หรอสถานการณ ทจะศกษา

ตามทกาหนดใหและตามความสนใจ

ว 8.1 ป.6/2 วางแผนการสงเกต เสนอการสารวจตรวจสอบ หรอศกษาคนควา

และคาดการณสงทจะพบจากการสารวจตรวจสอบ

ว 8.1 ป.6/3 เลอกอปกรณ และวธการสารวจตรวจสอบทถกตองเหมาะสม

ใหไดผลทครอบคลมและเชอถอได


222

ว 8.1 ป.6/4 บนทกขอมลในเชงปรมาณและคณภาพ วเคราะห และตรวจสอบ

ผลกบสงทคาดการณไว นาเสนอผลและขอสรป

ว 8.1 ป.6/5 สรางคาถามใหมเพอการสารวจตรวจสอบตอไป

ว 8.1 ป.6/6 แสดงความคดเหนอยางอสระ อธบาย ลงความเหนและสรป

สงทไดเรยนร

ว 8.1 ป.6/7 บนทกและอธบายผลการสารวจตรวจสอบตามความเปนจรง

มเหตผล และมประจกษพยานอางอง

ว 8.1 ป.6/8 นาเสนอ จดแสดงผลงานโดยอธบายดวยวาจา และเขยนรายงาน

แสดงกระบวนการและผลของงานใหผอนเขาใจ

สาระการเรยนร

ประเภท ลกษณะ สมบต และกระบวนการเปลยนแปลงของหน

สาระสาคญ

นกธรณวทยาศกษาคนควาเกยวกบโลก หน และการเปลยนแปลง การศกษา

หนเรมจากการสงเกตลกษณะสาคญของหน จดหมวดหมหนเพอสะดวกในการศกษา

และนาความรเกยวกบหนไปใชประโยชนตอไป และความแขงเปนสมบตเฉพาะตวของหน

และแรเชนเดยวกบความวาวและส

จดประสงคการเรยนร

นกเรยนมความรความสามารถ ดงน

ดานความร

1. บรรยายรปรางและลกษณะของหนทสงเกตได

2. บอกเกณฑทใชในการจดจาแนกหนออกเปนกลมได

3. ระบและเปรยบเทยบความแขงของหนททดสอบได

4. เขยนผงกราฟกแสดงการจดจาแนกกลมหนในทองถนได

ดานทกษะและกระบวนการ

นกเรยนมทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร ดงน

- การสงเกต

- การจาแนกประเภท

- การวด

- การคานวณ


223

- การจดกระทาและสอความหมายขอมล

- การลงความคดเหนจากขอมล

- การตความหมายขอมลและการลงขอสรป

ดานคณลกษณะอนพงประสงค

1. ซอสตย

2. มวนย

3. ใฝเรยนร

4. มงมนในการทางาน

5. มจตสาธารณะ

สมรรถนะสาคญของผเรยน

1. ความสามารถในการสอสาร

2. ความสามารถในการคด

3. ความสามารถในการแกปญหา

การจดกจกรรมการเรยนร การสอนแบบสบเสาะความร 5 ขน รวมกบผงกราฟก

การเตรยมลวงหนา

ใหนกเรยนแตละกลมรวบรวมหนทพบในทองถนมาจากบานหรอในบรเวณ

โรงเรยนมากอนสาหรบการทากจกรรม

ชวโมงท 1

ขนท 1 สรางความสนใจ (Engagement) (20 นาท)

1. ครตรวจสอบความรเดมของนกเรยน และทบทวนเกยวกบลกษณะและสมบต

ของวตถ การสงเกต การใชเครองมอชวยในการสงเกต ตรวจสอบความเขาใจเรอง หน

โดยนาภาพกอนหนมาใหนกเรยนด และสงเกตลกษณะภายนอกทมองเหนของหนแตละกอน

2. ครนาเขาสบทเรยนเกยวกบลกษณะ องคประกอบ และสมบตของหน

โดยครใชคาถามกระตนความคดของนกเรยน ดงน

2.1 หนรอบตวทนกเรยนเหนมรปรางและลกษณะแตกตางกนหรอเหมอนกน

อยางไร

2.2 นกเรยนสงเกตความแตกตางของหนจากอะไร


224

ขนท 2 สารวจและคนหา (Exploration) (40 นาท)

1. ใหนกเรยนแบงกลม กลมละ 3-4 คน ศกษาวธทากจกรรม เรอง การจาแนก

หนโดยใชสมบตของหนในแบบฝกทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร

2. ใหนกเรยนรวมกนอภปรายกอนทากจกรรม โดยครใชคาถามกอนทา

กจกรรมดงน (ทกษะการลงความเหนจากขอมล)

2.1 เมอจะศกษาเรองหน ลกษณะใดของหนทสามารถสงเกตได (ส เนอหน

ความวาว ความแขง รปราง และขนาด)

2.2 นกวทยาศาสตรทศกษาคนควาเกยวกบหนและการเปลยนแปลงของหน

เราเรยกวาอะไร (นกธรณวทยา)

2.3 วตถประสงคของกจกรรมนคออะไร (เพอสารวจ และศกษาลกษณะ

ของหนในทองถน เปรยบเทยบความเหมอนและความแตกตางของหน และจด

จาแนกหน)

จากนนใหนกเรยนตอบคาถามกอนทากจกรรมในแบบฝกทกษะกระบวนการ

ทางวทยาศาสตร เรอง การจาแนกหนโดยใชสมบตของหน

3. ใหนกเรยนลงมอทากจกรรม เรอง การจาแนกหนโดยใชสมบตของหน

โดยใหแตละกลมสารวจและรวบรวมหนในทองถน สงเกตหนดวยตาเปลาและแวนขยาย

(ทกษะการสงเกต) บรรยายลกษณะของหน (ทกษะการลงความเหนจากขอมล)

เปรยบเทยบความเหมอนและความแตกตางของหนทรวบรวมได (ทกษะการจาแนก

ทกษะการตความหมายลงขอสรป) โดยครดแลใหคาแนะนาอยางใกลชด และบนทกผล

การทากจกรรมในแบบฝกทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร เรอง การจาแนกหน

โดยใชสมบตของหน


ขนท 3 อธบายและลงขอสรป (Explanation) (20 นาท)

1. ใหผแทนนกเรยนแตละกลมนาเสนอผลการทากจกรรมหนาชนเรยน

(ทกษะการจดกระทาและสอความหมายขอมล) เพอตรวจสอบความถกตอง

2. ใหนกเรยนรวมกนแสดงความคดเหนจากผลการทากจกรรม (ทกษะการลง

ความเหนจากขอมล) โดยครใชคาถามหลงทากจกรรม ดงน


225

2.1 หนทสงเกตแตละกอนมรปรางและลกษณะอะไรทเหมอนกน หรอแตกตาง

กนบาง (รบฟงคาตอบของนกเรยน เชน สเหมอนกน เนอหนหยาบหรอละเอยด

เหมอนกน ขนาดตางกน)

2.2 นกเรยนคดวาหนแตละกอนทมลกษณะเหมอนกน จะมสวนประกอบ

เหมอนกนหรอไม นกเรยนทราบไดอยางไร (อาจมสวนประกอบเหมอนกนเนองจากมส

เนอหน ความแขง หรอความวาว ซงเปนลกษณะเฉพาะตวเหมอนกน)

2.3 นกเรยนใชเกณฑใดในการจดจาแนกหนออกเปนกลม ๆ (ส เนอหน

ความวาว ความแขง หรอขนาด อยางใดอยางหนง)

2.4 นกเรยนจะจดจาแนกกลมหนทศกษาโดยใชเกณฑอะไรไดอกบาง

(รบฟงคาตอบของนกเรยน)

2.5 นกเรยนไดเรยนรอะไรจากการสงเกตและจดจาแนกหนในครงน (หนม

รปรางลกษณะเนอหน ส และองคประกอบแตกตางกน เกณฑทใชในการจดจาแนก

หนมหลายอยาง)

2.6 จากการสงเกตหน นกเรยนบอกไดหรอไมวาหนเกดขนไดอยางไร และม

ความเปนมาอยางไร (รบฟงคาตอบของนกเรยน)

2.7 เราใชหนเหลานทาประโยชนอะไรบาง (ตวอยางคาตอบ ผสมกบปน

ใชในการกอสราง ทาเครองประดบตกแตงสถานท)

จากนนใหนกเรยนบนทกขอมลในแบบฝกทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร

เรอง การจาแนกหนโดยใชสมบตของหน

3. ใหนกเรยนสรปผลการทากจกรรมดวยตนเองเกยวกบการสารวจและสะสม

หนใหไดประเดนตามจดประสงคการเรยนร

4. ใหนกเรยนระดมความคดเพอคาดคะเนเกยวกบการเกดหนแตละชนด

ทสงเกตและรวบรวมได รวมทงประโยชนของหนเหลานน

ขนท 4 ขยายความร (Elaboration) (20 นาท) (รวมกบผงกราฟก)

ใหนกเรยนจดจาแนกหนออกเปนหมวดหม ระบเกณฑทใชในการจาแนกพรอม

ทงทาใบกจกรรมเขยนผงกราฟกแสดงการจดจาแนกกลมหนในทองถนและนาเสนอผลงาน

โดยการจดปายนเทศ จดทาเปนชนงาน


226

ขนท 5 ประเมนผล (Evaluation) (20 นาท)

1. ใหนกเรยนเขยนแสดงความรสกหลงการเรยน ในประเดนตอไปน

1.1 สงทนกเรยนไดเรยนรในวนนคออะไร

1.2 นกเรยนเขาใจเรองใดมากทสด

1.3 นกเรยนมปญหาหรอขอสงสยในเรองใดบาง

1.4 นกเรยนพงพอใจกบการเรยนในวนนหรอไม

1.5 นกเรยนตองการใหครปรบปรงการสอนในเรองใด

2. ครประเมนการเรยนรของนกเรยน ดงน

2.1 ประเมนผลการเรยนรดานความร ดานทกษะกระบวนการทาง

วทยาศาสตร และดานคณลกษณะอนพงประสงค โดยประเมนจากแบบประเมน

2.2 ใหนกเรยนทาแบบทดสอบหลงเรยน และแบบทดสอบวดทกษะ

กระบวนการทางวทยาศาสตร

สอ/ แหลงการเรยนร

1. ใบความร เรอง สมบตของหน

2. แบบฝกทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร เรอง การจาแนกหน

โดยใชสมบตของหน

3. ใบกจกรรมเขยนผงกราฟกแสดงการจดจาแนกกลมหนในทองถน

4. แบบทดสอบกอนเรยนและหลงเรยน

5. บตรภาพหน

6. เครองชงแบบสปรง

7. บกเกอร กระบอกตวง ดาย

8. แวนขยาย 1 อน

9. นา 20 ลกบาศกเซนตเมตร


227

การวดและประเมนผล

จดประสงค วธการ เครองมอ เกณฑ


ตรวจแบบทดสอบ

กอนเรยน - หลง

เรยน สมบตของหน

แบบทดสอบกอน

เรยน - หลงเรยน

เรอง สมบตของหน

ทาแบบทดสอบ

ถกตองรอยละ 70

ขนไป

ตรวจผงกราฟก

- การจดจาแนก

กลมหนในทองถน

กจกรรมเขยนผง

กราฟก- การจด

จาแนกกลมหนใน

ทองถน

ผานเกณฑอยใน

ระดบคณภาพ

2 ขนไป

ดานทกษะและ

กระบวนการทาง

วทยาศาสตร


กอนเรยน-หลง

เรยนวดทกษะ

กระบวนการทา

วทยาศาสตร เรอง

สมบตของหน


เรยน-หลงเรยนวด

ทกษะกระบวนการ

ทางวทยาศาสตร




2 ขนไป

ดานคณลกษณะอน

พงประสงค

สงเกตพฤตกรรม

จากสภาพจรง

แบบประเมน

คณลกษณะอนพง

ประสงค



2 ขนไป


228

บนทกผลหลงการจดการเรยนร

1. ผลการสอน

จดประสงคการเรยนร จานวนนกเรยน

ทงหมด

จานวนนกเรยน

ทผานเกณฑ

คดเปน

รอยละ

1. ดานความร

2. ดานทกษะกระบวนการ

- ทกษะกระบวนการทาง


3. ดานคณลกษณะอนพง

ประสงค

2. ปญหาการจดการเรยนร

.........................................................................................................................................

.........................................................................................................................................

.........................................................................................................................................

.........................................................................................................................................

.........................................................................................................................................

3. วธการแกปญหา / ขอเสนอแนะ

.........................................................................................................................................

.........................................................................................................................................

.........................................................................................................................................

.........................................................................................................................................

ลงชอผบนทก.......................................................

(นางสาวเยาวพา สธรรม)

ตาแหนง คร

วนท..........เดอน.............................พ.ศ. ................


229

ใบความร


ลกษณะภายนอกของหน

นกวทยาศาสตรทคนควาเกยวกบโลก หน และการเปลยนแปลง เรยกวา

นกธรณวทยา ซงมหนาทสารวจหน เกบสะสมหน และจดหมวดหมหน และเชอวา

เมอหลายพนลานปมาแลว โลกเปนหนทงหมด และสวนของเปลอกโลกมการเปลยนแปลง

ตลอดเวลา ทาใหเกดภมประเทศทแตกตางกนมากมาย เกดเปนทราบ ทราบสง ภเขา

เทอกเขา ภเขาไฟ แมนา และมหาสมทร ลกษณะและสมบตของหนทาใหเขาใจ

ปรากฏการณทเกดขน ถาเราตองจาแนกหนโดยใชลกษณะภายนอกของหนเปนเกณฑเรา

สามารถจาแนกหนโดยใชลกษณะภายนอกของหน พจารณาจากสมบตตอไปน

1. สของหน

หนแตละกอนมสทแตกตางกน เชน สขาว สนาตาล สดา เปนตน สของหนเกด

จากแรธาตทเจอปนอยในหน ซงหนหนงกอนอาจมสมากกวา 1 ชนด

2. มวลของหน

หนทมขนาดเทากน เราอาจรสกวาหนกอนนนมมวลเทากน แตทจรงแลวหน

แตละกอนอาจจะมมวลเทากนหรอไมเทากน ทงนขนอยกบแรทเจอปนอยในเนอหน หนทม

แรโลหะเปนสวนประกอบ เชน ดบก เหลก ทองแดง เปนตน

3. เนอหน

หนแตละชนดอาจมเนอหนทแตกตางกน บางชนดมเนอหยาบ บางชนดมเนอ

ละเอยด เราสามารถพจารณาความละเอยดของเนอหนไดโดยการตกผลก ถาไมเหน

เหลยมหรอมมหน แสดงวาหนนนมเนอละเอยด ถาเหนเหลยมมมชดเจน แสดงวาหนนนม

เนอหยาบ

4. ความแขง

หนแตละชนดอาจมความแขงไมเทากน ซงเราสามารถทดสอบความแขงได

จากการนาหนมาขดกน หนทมความแขงกวาเมอถกขดกจะไมเกดรอยบนหน หนทมความ

แขงนอยกวาเมอนามาขดกนแลวจะเกดรอยบนเนอหน

5. ความหนาแนน

เราสามารถสงเกตความหนาแนนของหนไดจากเนอหน หนทมรพรนมากจะม

ความหนาแนนนอยกวาหนทมเนอละเอยด เราสามารถหาความหนาแนนของหนไดโดยใช


230

วธการคานวณ โดยการนาหนมาชงมวล และหาปรมาตรโดยใชถวยยรกาแลวแทนคาใน

สตร ความหนาแนน = มวล/ปรมาตร

ความแขงของหน

ความแขง คอ ความคงทนตอการขดขด ซงวธทดสอบความแขง ทาไดโดยเอา

แรทตองการทดสอบ 2 ชนด ชนดหนงควรจะรคา (หรออาจเปรยบเทยบกบวสดอน เชน

เลบ ตะป เหรยญทองแดงมด) ใหใชปลายแหลมหรอมมแหลมขดลงบนหนาเรยบของแร

ทตองการทดสอบ ถามผงแรเกดขนกปดหรอเปาออกเสยกอน แลวพจารณาวามรอยขด

ปรากฏขนหรอไม ถาไมมใหกลบเอาแรทถกขดทดลองขดลงไปบนหนาเรยบของอกแรหนง

แลวดวามรอยเกดขนหรอไม ถามแสดงวาแรทใชขดแขงกวาแรทเปนรอย แลวจง

เปรยบเทยบความแขงดวาควรจะอยทประมาณลาดบทเทาใด

ตาราง การทดสอบความแขงของแรหรอหน

ผลการทดสอบ ความแขงของแรหรอหน

เปนรอยเมอขดดวยเลบ

เปนรอยเมอขดดวยเหรยญหรอ

ลวดทองแดง

ทาใหเหรยญเปนรอย

เปนรอยเมอขดดวยมดพบหรอตะป

เปนรอยเมอขดดวยตะไบเหลก

ไมเปนรอยเมอขดดวยตะไบเหลก

1-2

3

4

5-6

7-8

9-10


231

เรอง การจาแนกหนโดยใชสมบตของหน

กจกรรม สงเกตประเภท และลกษณะของหน

จดประสงค 1. บรรยายรปรางและลกษณะของหนทสงเกตได

2. บอกเกณฑทใชในการจดจาแนกหนออกเปนกลมได

3. ระบและเปรยบเทยบความแขงของหนได

อปกรณ 1. กอนหนทนกเรยนสารวจในบรเวณโรงเรยน

2. เครองชงสปรง

3. บกเกอร กระบอกตวง ถวย

4. แวนขยาย 1 อน

5. นา 20 ลกบาศกเซนตเมตร

ปญหา : หนแตละชนดมความเหมอนหรอมความแตกตางกนหรอไม

สมมตฐาน : หนแตละชนดมความแตกตางกน

วธทา 1. ใหนกเรยนเกบรวบรวมหนทมลกษณะแตกตางกน ทพบในบรเวณโรงเรยน

หรอทบานคนละ 4 กอน

2. รวมกลมกบเพอนอก 3 คน นาหนทเกบสะสมไวมารวมกน ทาหมายเลขหน

แตละกอนไว สงเกตรปรางและลกษณะของหนแตละกอนอยางละเอยดดวยตาเปลาและ

แวนขยาย และบรรยายลกษณะของหน เชน เนอหน สวนประกอบ ความแขง ลงในตาราง

หากมกอนหนทมลกษณะซากนใหเลอกมาเพยง 1 กอน

3. ชงกอนหนแตละกอนดวยเครองชงมวล เพอหามวลของกอนหน แลวบนทก

ผล

4. ตวงนา 20 ลกบาศกเซนตเมตร ใสลงในบกเกอรหรอกระบอกตวง แลวใช

ดายผกกอนหนหยอนลงในบกเกอร เพอหาปรมาตรของกอนหนแตละกอน โดยดจาก

ปรมาตรนาทเพมขน แลวบนทกผล

แบบฝก

ทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร

ทกษะกระบวนการทาง

วทยาศาสตรทไดฝก

- ทกษะการสงเกต

- ทกษะการวด

- ทกษะการจาแนก

- ทกษะการคานวณ

- ทกษะการจดกระทาและสอ

ความหมายขอมล

- ทกษะการลงความคดเหน

จากขอมล

- ทกษะการตความหมายขอมล

และการลงขอสรป


232

5. นากอนหนทง 4 กอน มาขดกน แลวสงเกตรอยทเกดขนบนเนอหนแตละ

กอน บนทกผล แลวนาหนทง 4 กอนมาเรยงลาดบเพอเปรยบเทยบความแขงของหน

1. เมอจะศกษาเรองหน ลกษณะใดของหนทสามารถสงเกตได

.........................................................................................................................................

2. เราเรยกนกวทยาศาสตรทศกษาคนควาเกยวกบหนและการเปลยนแปลงของหนวาอะไร

.........................................................................................................................................

ตาราง รปรางและลกษณะของหนทสงเกตได

หน

กอน

ท ส มวล

(g)

ขนาด ลกษณะเนอหน

ความ

หนาแนน

(g/cm3)

รอยท

เกดขน

บน

เนอ

หน

ทกษะ

กระบวนการ

ทาง


ทไดฝก

ใหญ เลก หยาบ ละเอยด

1

2

3

4

เรยงลาดบความแขงของหน หนกอนท.......>หนกอนท.......>หนกอนท......>หนกอนท......

1. หนทสงเกตแตละกอนมรปรางและลกษณะอะไรทเหมอนกน หรอแตกตางกน

บาง…………………………………...........................…………………………………………………………………………

คาถามหลงทากจกรรม

บนทกผลการทากจกรรม

คาถามกอนทากจกรรม


233

2. นกเรยนคดวาหนแตละกอนทมลกษณะเหมอนกน จะมสวนประกอบเหมอนกนหรอไม

นกเรยนทราบไดอยางไร

……………………………………………………………………………………………………………………………………………….

………………………………………………………………………………………………………………………………………………

3. นกเรยนใชเกณฑใดในการจดจาแนกหนออกเปนกลม ๆ

.........................................................................................................................................

.........................................................................................................................................

4. นกเรยนจะจดจาแนกกลมหนทศกษาโดยใชเกณฑอะไรไดอกบาง

………………………………………………………….................................................................................

.........................................................................................................................................

5. นกเรยนไดเรยนรอะไรจากการสงเกตและจดจาแนกหนในครงน

………………………………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………....................................................................

6. จากการสงเกตหน นกเรยนบอกไดหรอไมวาหนเกดขนไดอยางไร และมความเปนมา

อยางไร

………………………………………………………………………………………………………………………………………………

……………………………….........................................................................................................

7. เราใชหนเหลานทาประโยชนอะไรบาง

.........................................................................................................................................

.........................................................................................................................................

.........................................................................................................................................


234

ยอมรบคาตอบของนกเรยนทบอกลกษณะของหน

ทสงเกตได


1. เมอจะศกษาเรองหน ลกษณะใดของหนทสามารถสงเกตได ส เนอหน ความวาว

ความแขง รปราง และขนาด

2. เราเรยกนกวทยาศาสตรทศกษาคนควาเกยวกบหนและการเปลยนแปลงของหนวาอะไร

นกธรณวทยา

ตาราง รปรางและลกษณะของหนทสงเกตได

หน

กอน

ท ส มวล

(g)

ขนาด ลกษณะเนอหน

ความ

หนาแนน

(g/cm3)

รอยท

เกดขน

บน

เนอ

หน

ทกษะ

กระบวนการ

ทาง


ทไดฝก

ใหญ เลก หยาบ ละเอยด

1

2

3

4

เรยงลาดบความแขงของหน หนกอนท......>หนกอนท......>หนกอนท......>หนกอนท.......


เฉลยแบบฝกทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร


235

1. หนทสงเกตแตละกอนมรปรางและลกษณะอะไรทเหมอนกน หรอแตกตางกนบาง

ยอมรบคาตอบของนกเรยน เชน สเหมอนกน เนอหนหยาบหรอละเอยดเหมอนกน

ขนาดตางกน

2. นกเรยนคดวาหนแตละกอนทมลกษณะเหมอนกน จะมสวนประกอบเหมอนกนหรอไม

นกเรยนทราบไดอยางไร อาจมสวนประกอบเหมอนกนเนองจากมส เนอหน ความแขง

หรอความวาว ซงเปนลกษณะเฉพาะตวเหมอนกน

3. นกเรยนใชเกณฑใดในการจดจาแนกหนออกเปนกลม ๆ ส เนอหน ความวาว ความ

แขง หรอขนาด อยางใดอยางหนง

4. นกเรยนจะจดจาแนกกลมหนทศกษาโดยใชเกณฑอะไรไดอกบาง ยอมรบคาตอบของ

นกเรยน

5. นกเรยนไดเรยนรอะไรจากการสงเกตและจดจาแนกหนในครงน หนมรปรางลกษณะ

เนอหน ส และองคประกอบแตกตางกน เกณฑทใชในการจดจาแนกหนมหลาย

อยาง

6. จากการสงเกตหน นกเรยนบอกไดหรอไมวาหนเกดขนไดอยางไร และมความเปนมา

อยางไร ยอมรบคาตอบของนกเรยน

7. เราใชหนเหลานทาประโยชนอะไรบาง ตวอยางคาตอบ ผสมกบปน ใชในการกอสราง

ทาเครองประดบตกแตงสถานท



236

จดประสงค นกเรยนสามารถเขยนผงกราฟกแสดงการจดจาแนกกลมหนในทองถนได

กจกรรม คาชแจง ใหนกเรยนเขยนผงกราฟกแสดงการจดจาแนกกลมหนในทองถน

ใบกจกรรม

ผงกราฟกแสดงการจดจาแนกกลมหนในทองถน

การจาแนกหนตามสมบต

ของหน ไดแก


237

จดประสงค นกเรยนสามารถเขยนผงกราฟกแสดงการจดจาแนกกลมหนในทองถนได

กจกรรม คาชแจง ใหนกเรยนเขยนผงกราฟกแสดงการจดจาแนกกลมหนในทองถน

เฉลยใบกจกรรม

ผงกราฟกแสดงการจดจาแนกกลมหนในทองถน

การจาแนกหนตามสมบต

ของหน ไดแก

สของหนท

เหมอนกน

มวลของหน

ทเทากน

ความหนาแนน

ทเทากน

เนอของหน

ทเหมอนกน

ความแขงท

เทากน


238

แบบทดสอบกอนเรยนและหลงเรยน

เรอง สมบตของหน ชนประถมศกษาปท 6

คาชแจง ใหนกเรยนเลอกคาตอบทถกทสดเพยงคาตอบเดยว

1. หนคออะไร (ความรความจา)

ก. รองรอยของสงมชวตทตายแลว

ข. ของแขงทพบไดตามธรรมชาตไมมชวต

ค. รปรางของดนทเกดขนเองตามธรรมชาต

ง. กอนวตถแขงทประกอบดวยแรชนดเดยวหรอหลายชนดเกาะรวมกนอย

2. เราเรยกนกวทยาศาสตรทศกษาเกยวกบหนวาอยางไร (ความรความจา)

ก. นกสารวจหน

ข. นกวทยาศาสตร

ค. นกธรณวทยา

ง. นกธรรมชาตวทยา

3. ในการจาแนกหนออกเปนประเภทตาง ๆ นยมใชเกณฑอะไรในการจาแนกมากทสด

(ความรความจา)

ก. มวล

ข. ส

ค. ลกษณะการเกด

ง. ความหนาแนน

4. แวนขยายเปนเครองมอทชวยใหดานใดของวตถเปลยนแปลงไป (ความเขาใจ)

ก. ขนาดของวตถ

ข. รปรางของวตถ

ค. นาหนกของวตถ

ง. สวนประกอบของวตถ

5. เพราะเหตใดเราจงตองศกษาเรองของหน (ความเขาใจ)

ก. เพอใหทราบอายของหน

ข. เพอใหรถงซากสงมชวตในบรเวณนน

ค. เพอใหทราบลกษณะภมประเทศของแหลงทอย

ง. ถกทกขอ


239

6. หนแตละชนดมสแตกตางกนเนองจากสาเหตใด (ความเขาใจ)

ก. เนอหน

ข. มวลของหน

ค. แรธาตในหน

ง. การเกดหน

7. สมบตใดของหนทเราสามารถบอกไดโดยการสมผส (ความเขาใจ)

ก. ความแขงของหน

ข. มวลของหน

ค. สของหน

ง. เนอหน

8. การจาแนกหนในขอใดไมใชสมบตของหนเปนเกณฑ (ความเขาใจ)

ก. หนสเขม-หนสออน

ข. หนทมรพรน-หนทไมมรพรน

ค. หนเนอละเอยด-หนเนอหยาบ

ง. หนอคน-หนตะกอน-หนแปร

9. ถาไดรบมอบหมายใหไปสารวจลกษณะของหนในทองถน นกเรยนจะดาเนนการดวย

วธการใดเปนอนดบแรก (คดวเคราะห)

ก. สงเกตลกษณะของหน

ข. รวบรวมตวอยางหนพรอมกบชอของหน

ค. แยกประเภทของหนโดยใชขนาดเปนเกณฑ

ง. ออกแบบตารางสารวจและบนทกลกษณะของหน

10. การสารวจหนทาใหเราไดรบประโยชนในดานใด (การนาไปใช)

ก. ทาใหจดประเภทของหน

ข. ทาใหรแหลงกาเนดของหน

ค. ทาใหรองคประกอบของหน

ง. ถกทกขอ


240

เฉลยแบบทดสอบกอนเรยนและหลงเรยน


1. ง 6. ค

2. ค 7. ก

3. ค 8. ง

4. ก 9. ข

5. ง 10. ง


241

แบบทดสอบวดทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรกอนเรยนและหลงเรยน



1. ขอใดเปนขอมลจากการสงเกตกอนหนดวยตาเปลาของการทากจกรรมการจาแนกหน

โดยใชสมบตของหน(ทกษะการสงเกต)

ก. หนมสนาตาล

ข. หนมนาหนกมาก

ค. เนอหนมความหยาบ

ง. เนอหนมความละเอยด

2. สมบตใดของหนทเราบอกไดโดยการสมผส (ทกษะการสงเกต)

ก. สของหน

ข. เนอของหน

ค. มวลของหน

ง. ความวาวของหน

3. เราสามารถสงเกตความหนาแนนของหนไดลกษณะใด (ทกษะการสงเกต)

ก. ส

ข. รพรน

ค. ความวาว

ง. ความแขง

4. ถาตองการหามวลของกอนหน ควรเลอกใชเครองมอใด (ทกษะการวด)

ก. สายวดตว

ข. ตลบเมตร

ค.เทอรโมมเตอร

ง. เครองชงมวล

5. หนวยการวดมวลของกอนหน ในระบบเมตรก คอขอใด (ทกษะการวด)

ก. กรม

ข. เมตร

ค. กโลกรม


242

ง. เซนตเมตร

6. จากการทากจกรรมการจาแนกหนโดยใชสมบตของหนนกเรยนใชเกณฑใดในการจด

จาแนกหนออกเปนกลม ๆ (ทกษะการจาแนกประเภท)


ข. ขนาดของหน

ค. องคประกอบ

ง. ถกทกขอทกลาวมา

7. ถาตองการหาความหนาแนนของกอนหน จะตองใชวธการอยางไร (ทกษะการคานวณ)

ก. มวล × ปรมาตร

ข. มวล + ปรมาตร

ค. มวล/ปรมาตร

ง. ปรมาตร/มวล

8. ใหนกเรยนรวบรวมขอมลหนชนดหนงซงมรพรน ลอยนาได จบแลวมความสาก สคลา

นกเรยนคนใดบนทกขอมลไดถกตอง (ทกษะการจดกระทาและสอความหมายขอมล)

นกเรยน ส ลกษณะเนอหน

ความหนาแนน หยาบ ละเอยด

ก. คลา นอยกวานา

ข. คลา มากกวานา

ค. คลา นอยกวานา

ง. คลา มากกวานา


243

9. ตาราง สมบตของหนชนดตาง ๆ ในแตละกลม

กลม ชนดของ

หน

สมบตของหน

สของหน สงทพบในเนอ

หน

1 ชนดท 1 เทาปนดา ผลกสดา

ชนดท 2 นาตาลปนขาว ผลกสขาว

2 ชนดท 3 ดาปนขาว ซากพชซากสตว

ชนดท 4 เทาปนขาว ซากพช

จากขอมลในตารางถาจดใหหนชนดท 1 และชนดท 2 อยในกลมท 1 หนชนดท 3 และ 4

อยในกลมท 2 การจดกลมดงกลาวใชเกณฑอะไร (การลงความเหนจากขอมล)


ข. ชนดของหน

ค. สงทพบในเนอหน

ง. สของหนและสงทพบในเนอหน

10. นาหน 3 ชนด คอ ชนดท 1, 2 และ 3 นามาขดกนไดผลดงตาราง (การตความหมาย

ขอมลและการลงขอสรป)

หนทนามาขดกน ผลทเกดจากการนาหน 2 ชนดมาขดกน

หนทเกดรอย หนทไมเกดรอย

หนชนดท 1 และ 2 1 2



จากตาราง หนชนดใดออนทสด

ก. หนชนดท 1

ข. หนชนดท 2

ค. หนชนดท 3

ง. หนชนดท 1 และ 3


244

เฉลยแบบทดสอบวดทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรกอนเรยนและหลงเรยน


1. ก 6. ง

2. ข 7. ค

3. ข 8. ก

4. ง 9. ค

5. ก 10. ค


245

แบบบนทกผลการประเมนผงกราฟก


วชาวทยาศาสตร ชนประถมศกษาปท 6

คาชแจง : ใหผประเมนขด √ ลงในชองทตรงกบคะแนน

เลขท ชอ – สกล

สมรรถนะทสาคญของผเรยน

ความ

สมบร

ณขอ

ง

เนอห

า

ความ

ถกตอ

งเนอ

หา

การส

รางผ

ลงาน

กาหน

ดเวล

าสงง

าน

คะแน

นรวม

ผลกา

รตดส

น

1 2 3 1 2 3 1 2 3 1 2 3 (12)

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

เกณฑการแปลความหมายคะแนน (ลงชอ)...................................ผประเมน

ชวงคะแนน ระดบคณภาพ

11-12 ดมาก

9-10 ด

6-8 พอใช

ตากวา 6 ปรบปรง

นางสาวเยาวพา สธรรม


246

เกณฑการประเมนผงกราฟก



รายการประเมน คาอธบายระดบคณภาพ/ระดบคะแนน

ด (3) พอใช (2) ปรบปรง (1)

1. ความสมบรณ

ของเนอหา

บอกสมบตของการ

จาแนกประเภทของหน

ถกตองครบถวน


จาแนกประเภทของ

หนไดถกตอง

บางสวน


จาแนกประเภทของ

หนไดถกตองนอย

มาก

2. ความถกตอง

ของภาษาและ

เนอหา

การสะกดคา และการใช

ภาษาของขอความในผง

กราฟกมความถกตอง

ทงหมด

การสะกดคา

และการใชภาษา

ของขอความ

ในผงกราฟก

ผด 1-2 คา

การสะกดคา และ

การใชภาษาของ

ขอความในผง

กราฟก ผดตงแต

3 คาขนไป

3. ผลงานการ

สรางฝงกราฟก

นาเสนอสาระและขอมล

ทอานและดไดงายชวน

ตดตาม มความคด

สรางสรรคดมาก ทางาน

สะอาดและเรยบรอย

ดมาก

นาเสนอสาระและ

ขอมลทอานและด

ไดงายชวนตดตาม

มความคด

สรางสรรคดมาก

ทางานสะอาดและ

เรยบรอยด


ขอมลทอานและดได

งายชวนตดตาม

มความคด

สรางสรรคดมาก

ทางานสะอาดและ

เรยบรอยนอย

4. กาหนดเวลา

สงงาน

สงชนงานภายในเวลา

ทกาหนด

สงชนงานชากวา

กาหนด 1-2 วน


กาหนดเกน 3 วน

ขนไป


247

แบบบนทกผลประเมนผลดานคณลกษณะอนพงประสงค

ท ชอ-สกล

พฤตกรรม

รวม ซอสตย

สจรต มวนย ใฝเรยนร

มงมนในการ

ทางาน

มจต

สาธารณะ

4 3 2 1 4 3 2 1 4 3 2 1 4 3 2 1 4 3 2 1 20

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

ลงชอ....................................................ผประเมน

................/....................../................

เกณฑการแปลความหมายคะแนน เกณฑการตดสนคณภาพ

ชวงคะแนน ระดบ

คณภาพ

16-20 4

11-15 3

6-10 2

1-5 1

ระดบคะแนน ระดบ

คณภาพ

4 ดเยยม

3 ด

2 พอใช

1 ปรบปรง


248

เกณฑการใหคะแนนแบบประเมนผลดานคณลกษณะอนพงประสงค

พฤตกรรม ระดบคะแนน

4 3 2 1

1. ซอสตย

สจรต

มความซอสตย

ตอตนเอง

ทางานท

มอบหมายดวย

ตนเอง ไมตองม

ครคอยควบคม

และปฏบตงาน

จนเปนนสย



ทางานท


ตนเอง ไมตอง

มครคอย

ควบคม



ทางานท




ไดในบางครง

ไมมความ

ซอสตยตอ

ตนเอง

ไมทางาน

ทมอบหมาย

ดวยตนเอง

2. มวนย ทางานเรยบรอย

มวนยในตนเอง

ควบคมตวเองได

โดยไมมคร

ควบคม และ

ปฏบตจนเปน

นสย

ทางาน

เรยบรอย


ควบคมตวเอง

ได โดยไมมคร

ควบคม

ทางานเรยบรอย



ได ในบางครง

ทางานไม

เรยบรอย ขาด

วนยในตนเอง


ไมได

3. ใฝเรยนร มความสนใจ

กระตอรอรน

ตอบคาถาม

คนควา หา

ความรเพมเตม

มความสนใจ



ไมคนควาหา




ไมตอบคาถาม



ไมมความสนใจ

ไมกระตอรอรน




4. มงมนใน

การทางาน

ตงใจ และ

รบผดชอบใน

หนาท มความ

เพยรพยายาม

อดทน ทางาน








หนาท ไมม

ความเพยร

พยายาม อดทน

ทางานเสรจไม

ไมตงใจ และ


หนาท ไมม


พยายาม



249


4 3 2 1

เสรจตามเวลาท

กาหนด

เสรจไมทนตาม

เวลาทกาหนด

ทนตามเวลา

ทกาหนด



5. มจต


ชวยเหลอเพอน

รกษาความ

สะอาดหองเรยน

รกษาของ

สวนรวม ปดไฟ

และพดลมกอน

ออกจาก

หองเรยน



สะอาด



สวนรวม ไมปด

ไฟ และพดลม

กอนออกจาก




สะอาด


ไมรกษาของ





ไมชวยเหลอ

เพอนรกษา

ความสะอาด








250

แบบบนทกผลการประเมนดานสมรรถนะสาคญของผเรยน



คะแน

นรวม

ผลกา

รตดส

น

ความ

สามา

รถใน

การ

สอสา

ร

ความ

มามา

รถใน

การ

คด

ความ

มามา

รถใน

การ

แกไข

ปญหา

1 2 3 4 1 2 3 4 1 2 3 4 12

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

(ลงชอ)...................................ผประเมน

.........../..................../............



10-12 4

7-9 3

4-6 2

1-3 1

ระดบคะแนน ระดบคณภาพ

4 ดเยยม

3 ด

2 พอใช



251

เกณฑการประเมนดานสมรรถนะสาคญของผเรยน

รายการ

ประเมน

ระดบคะแนน / เกณฑการใหคะแนน

4 คะแนน 3 คะแนน 2 คะแนน 1 คะแนน

ความสามารถ

ในการสอสาร

พดและเขยน

ถายทอดความร

ความเขาใจจาก

สารทอานฟง หรอ

ด ตามทกาหนดได

อยางถกตอง

ครบถวน ชดเจน

และมนใจ




สารทอานฟง หรอ







สารทอาน ฟง หรอ

ดตามทกาหนดได

ไมชดเจน




สารทอาน ฟง

หรอด ตามท

กาหนดไมได


ในการคด

ระบรายละเอยด

คณลกษณะ และ

ความคดรวบยอด

ของขอมลตาง ๆ

ทพบเหนใน

ชวตประจาวนได

ถกตองและ

ครบถวนรวบรวม

ขอมลนามาหลอม

รวม สรปเปนองค

ความร หรอ

สารสนเทศ เพอ

วางแผน

ประกอบการ

ตดสนใจ

ทเกยวกบตนเอง

และสงคมได







ถกตองแตไม

ครบถวน

รวบรวมขอมล

และนาขอมลท

เกยวของมาหลอม

รวม สรปเปนองค

ความร หรอ

สารสนเทศ เพอ

วางแผน


ตดสนใจทเกยวกบ

ตนเองหรอสงคม

ได







ถกตองเปน

บางสวนและ

ไมครบถวน


จดกระทาขอมล


เกยวของ

มาหลอมรวมกนได






ชวตประจาวน

ไมได





มาหลอมรวมกน

ไมได


252

รายการ

ประเมน




ในการแกไข

ปญหา

แกปญหาโดยใช

เหตผล

หลกคณธรรม

จรยธรรม

และขอมล

สารสนเทศ


ตดสนใจโดย

คานงถงผลกระทบ

ตอตนเองและผอน


เหตผลหลก

คณธรรม










คณธรรม




คานงถง

ผลกระทบตอ

ตนเอง



คณธรรม

จรยธรรมไมได


253

แผนการจดการเรยนรท 5

กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร ชนประถมศกษาปท6

หนวยการเรยนรท 5 เรอง หน และการเปลยนแปลงของโลก เวลา 20 ชวโมง

เรอง การเปลยนแปลงผวโลกเนองจากแรงนาและแรงลม เวลา 4 ชวโมง

ผสอน นางสาวเยาวพา สธรรม วนทสอน....../........../............

........................................................................................................................

สาระและมาตรฐานการเรยนร

สาระท 6 กระบวนการเปลยนแปลงของโลก

มาตรฐาน ว 6.1 เขาใจกระบวนการตาง ๆ ทเกดขนบนผวโลกและภายในโลก

ความสมพนธของกระบวนการตาง ๆ ทมผลตอการเปลยนแปลงภมอากาศ ภมประเทศ

และสณฐานของโลก มกระบวนการสบเสาะหาความรและจตวทยาศาสตร สอสารสงท

เรยนรและนาความรไปใชประโยชน

สาระท 8 ธรรมชาตของวทยาศาสตรและเทคโนโลย

มาตรฐาน ว 8.1 ใชกระบวนการทางวทยาศาสตรและจตวทยาศาสตรในการ

สบเสาะหาความร การแกปญหา รวาปรากฏการณทางธรรมชาตทเกดขนสวนใหญม

รปแบบทแนนอน สามารถอธบายและตรวจสอบไดภายใตขอมลและเครองมอทมอยใน

ชวงเวลานน ๆ เขาใจวาวทยาศาสตร เทคโนโลย สงคม และสงแวดลอม มความเกยวของ

สมพนธกน

ตวชวดชนป

ว 6.1 ป.6/2 สารวจและอธบายการเปลยนแปลงของหน

ว 8.1 ป.6/1 ตงคาถามเกยวกบประเดน หรอเรอง หรอสถานการณ ทจะศกษา

ตามทกาหนดใหและตามความสนใจ

ว 8.1 ป.6/2 วางแผนการสงเกต เสนอการสารวจตรวจสอบ หรอศกษาคนควา

และคาดการณสงทจะพบจากการสารวจตรวจสอบ

ว 8.1 ป.6/3 เลอกอปกรณ และวธการสารวจตรวจสอบทถกตองเหมาะสมให

ไดผลทครอบคลมและเชอถอได

ว 8.1 ป.6/4 บนทกขอมลในเชงปรมาณและคณภาพ วเคราะห และตรวจสอบ

ผลกบสงทคาดการณไว นาเสนอผลและขอสรป

ว 8.1 ป.6/5 สรางคาถามใหมเพอการสารวจตรวจสอบตอไป


254

ว 8.1 ป.6/6 แสดงความคดเหนอยางอสระ อธบาย ลงความเหนและสรปสงท

ไดเรยนร

ว 8.1 ป.6/7 บนทกและอธบายผลการสารวจตรวจสอบตามความเปนจรง

มเหตผล และมประจกษพยานอางอง

ว 8.1 ป.6/8 นาเสนอ จดแสดงผลงานโดยอธบายดวยวาจา และเขยนรายงาน

แสดงกระบวนการและผลของงานใหผอนเขาใจ

สาระการเรยนร

การเปลยนแปลงของหน

สาระสาคญ

แรงนาทาใหตะกอนถกพดพาจากทแหงหนงไปยงทอกแหงหนง เมอนาไหลชา

ลงตะกอนจะตก ทบถมกน ปรมาณของนา และความลาดเอยงของพนทมผลตอแรงนา

ถานาไหลเรวและแรง ทาใหพดพาตะกอนไปไดไกล ทาใหพนผวโลกเปลยนแปลงไดเรวกวา

นาทไหลชา

ลมทาใหพนผวโลกเปลยนแปลงได โดยแรงลมจะพดพาตะกอนดน หน และ

ทรายไปเปนระยะทางไกล เมอลมออนกาลงลง ตะกอนทพดพามากจะตกสะสมบนพนดน

เมอเวลาผานไปนานเขา ตะกอนกจะทบถมกนสงขน เราอาจเหนตะกอนทรายททบถมกน

สงขน ทเรยกวา เนนทราย เกดขนใกลบรเวณภเขา

จดประสงคการเรยนร

นกเรยนมความรความสามารถ ดงน


1. อธบายการเปลยนแปลงทเกดขนกบทรายทถกพดพาโดยนาได

2. อธบายปรากฏการณการเปลยนแปลงพนผวโลกเนองจากแรงลมได

3. สรปสาเหตททาใหพนผวโลกเปลยนแปลงเนองจากแรงลมแตกตางกนได

4. นกเรยนเขยนผงกราฟกแสดงกระบวนการกรอนของหนโดยแรงนาได

5. สามารถเขยนผงกราฟกแสดงความสมพนธระหวางการผพง กบการกรอนได

ดานทกษะและกระบวนการ

นกเรยนมทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร ดงน


- การจดกระทาและสอความหมายขอมล


255

- การลงความเหนจากขอมล

- การตงสมมตฐาน

- การกาหนดและควบคมตวแปร

- การทดลอง

- การตความหมายขอมลและการลงขอสรป

ดานคณลกษณะอนพงประสงค

1. ซอสตย

2. มวนย

3. ใฝเรยนร

4. มงมนในการทางาน

5. มจตสาธารณะ

สมรรถนะสาคญของผเรยน

1. ความสามารถในการสอสาร

2. ความสามารถในการคด

3. ความสามารถในการแกปญหา

การจดกจกรรมการเรยนร การสอนแบบสบเสาะความร 5 ขน รวมกบผงกราฟก

ชวโมงท 1 และชวโมงท 2

เรอง การเปลยนแปลงพนผวโลกเนองจากแรงนา



1. ครนาเขาสกจกรรมเรอง การเปลยนแปลงพนผวโลกเนองจากแรงนา โดยคร

ใชคาถามกระตนความคดของนกเรยน ดงน

- แรงไหลของนาทาใหพนผวโลกเปลยนแปลงไปอยางไรบาง


1. ใหนกเรยนแบงกลม กลมละ 3 คน ศกษาวธทากจกรรม เรอง การ

เปลยนแปลงพนผวโลกเนองจากแรงนา ในแบบฝกทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร

2. ใหนกเรยนรวมกนอภปรายกอนทากจกรรม (ทกษะการลงความเหนจาก

ขอมล) โดยครใชคาถามกอนทากจกรรม ดงน


256

2.1 ถาคอย ๆ เทนา และเทนาใหเรวขน ตะกอนทรายจะเปลยนแปลงตางกน

อยางไร (เทนาคอย ๆ ตะกอนทรายจะเปลยนแปลงนอย แตถาเทนาใหเรวขน

ตะกอนทรายจะเปลยนแปลงมาก)

2.2 ถาพนทลาดเอยงนอยกบพนทลาดเอยงมาก ตะกอนทรายจะเปลยนแปลง

ตางกนอยางไร (เมอปลอยใหนาไหลผานพนทลาดเอยงนอย ตะกอนทรายจะ

เปลยนแปลงนอย ถาพนทลาดเอยงมาก ตะกอนทรายจะเปลยนแปลงมาก)

2.3 นาและทรายในการทดลองน เปรยบไดกบสงใดในธรรมชาต (นาเปรยบ

ไดกบทางนาในธรรมชาต เชน แมนา ลาคลอง สวนทรายเปรยบเหมอนพนผวโลก)

จากนนใหนกเรยนตอบคาถามกอนทากจกรรมในแบบฝกทกษะกระบวนการ

ทางวทยาศาสตร เรอง การเปลยนแปลงพนผวโลกเนองจากแรงนา

3. ใหนกเรยนแตละกลมรวมกนคาดคะเนสงทเกดขนจากแรงนาไหลผาน

พนผวโลก เมอความเรวของนาและความลาดเอยงของพนทเปลยนแปลงไปตามกจกรรม

เรอง การเปลยนแปลงพนผวโลกเนองจากแรงนา ระบตวแปรของการทดลอง การควบคม

ตวแปร (ทกษะการกาหนดและควบคมตวแปร)ทาการทดลอง (ทกษะการทดลอง) และ

บนทกผลการทากจกรรมในแบบฝกทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร เรอง การ

เปลยนแปลงพนผวโลกเนองจากแรงนา



1. ใหผแทนนกเรยนแตละกลมนาเสนอผลการทากจกรรมหนาชนเรยน (ทกษะ

การสอความหมายของขอมล) เพอตรวจสอบความถกตอง


ความเหนจากขอมล) โดยครใชคาถามหลงทากจกรรม ดงน

2.1 เมอคอย ๆ เทนา และเทนาใหเรวขน ทาใหทรายในกระบะเปลยนแปลง

ตางกนอยางไร (เมอคอย ๆ เทนา จะทาใหเกดรองนาเลกกวาและปรมาณตะกอนท

ถกพดพาไปกบนานอยกวา เมอเทนาใหเรวขนจะเกดรองนาขนาดใหญและปรมาณ

ตะกอนทถกพดพามากกวา)

2.2 พนทลาดเอยงนอยกบลาดเอยงมาก ทาใหทรายในกระบะเปลยนแปลง

ตางกนอยางไร (พนทลาดเอยงนอย ทาใหทรายเปลยนแปลงนอยกวาพนทลาดเอยง

มาก)


257

2.3 อะไรทาใหทรายในกระบะเกดการเปลยนแปลงเพมขน (ความแรงของนา

เพมขนและพนทลาดเอยงมากขน)

2.4 ตะกอนทถกนาพดพาไป ตกสะสมกนทใดบาง (บรเวณปากทางนา)

2.5 อะไรทาใหตะกอนตกสะสมทบถมกน (นาไหลชาลงเมอถงปากแมนา)

2.6 ถาเปรยบทางนาบนกระบะทรายเปนแมนา จะเกดอะไรขนทปากแมนา

และมลกษณะอยางไร (ตะกอนทถกพดพามากบแมนาจะทบถมกนบรเวณปากแมนา

มากขนจนกลายเปนแผนดนใหญบรเวณปากแมนา เรยกวา ดนดอนสามเหลยมปาก

แมนา)

2.7 กระแสนาไหลทาใหพนผวโลกเปลยนแปลงอยางไรบาง (เกดการผพง

และการกรอน ทาใหตะกอนถกพดพาจากทแหงหนงไปยงทอกแหงหนง เมอนาไหล

ชาลงตะกอนจะตกทบถมกน)

จากนนใหนกเรยนตอบคาถามหลงทากจกรรมในแบบฝกทกษะกระบวนการ

ทางวทยาศาสตร เรอง การเปลยนแปลงพนผวโลกเนองจากแรงนา

3. ใหนกเรยนรวมกนสรปผลการทากจกรรมเกยวกบการเปลยนแปลง

พนผวโลกเนองจากแรงนาใหไดประเดนตามจดประสงคการเรยนร (ทกษะการ

ตความหมายและลงขอสรป)

4. ใหนกเรยนอธบายการเปลยนแปลงทเกดขนโดยแรงนาในธรรมชาต เพอ

นาไปสความเขาใจเกยวกบการเกดดนดอนสามเหลยมปากแมนา รวมทงการเคลอนทของ

ธารนาแขง

5. ครใหความรวา กระบวนการทเศษหน ดน ทราย ทเกดจากการผพง ทเรา

เรยกวา ตะกอน ถกพดพาจากทแหงหนงไปยงทอกแหงหนง เรยกวา การกรอน


ใหนกเรยนรวมกนอภปรายเพมเตม (ทกษะการลงความเหนจากขอมล) โดยคร

ใชคาถาม ดงน

1. จงอธบายการเกดดนดอนสามเหลยมปากแมนาเจาพระยา (ตะกอนทถก

พดพามากบกระแสนาจากตนนาลาธารไปสปากแมนา เมอมาถงทะเล นาจะไหลชา

ลง ทาใหตะกอนตกทบถมกบบรเวณปากแมนา เมอเวลานานเขาตะกอนจะทบถม

กนมากขน จนเกดเปนแผนดนใหญบรเวณปากแมนาทเรยกวา ดนดอนสามเหลยม

ปากแมนา)


258

2. การเคลอนทของธารนาแขงทาใหพนผวโลกเปลยนแปลงอยางไร (การ

เคลอนทของธารนาแขงจะพดพาตะกอนขนาดตาง ๆ มาดวยและทบถมกน ขณะท

ตะกอนหรอเศษหนถกพดพาไปจะเกดการเสยดสกน ทาใหเกดการผพงแตกสลาย

มากขน)

3. กระบวนการผพงและกระบวนการกรอนแตกตางกนอยางไร และทางาน

สมพนธกนอยางไร ททาใหพนผวโลกเกดการเปลยนแปลง (กระบวนการผพง เปน

กระบวนการทหนแตกหกและสลายตว ซงเกดจากการกระทาของนา นาแขง พช

และลม สวนกระบวนการกรอนเปนกระบวนการทตะกอนทเกดจากการผพงของหน

ถกพดพาจากทแหงหนงไปยงทอกแหงหนงซงเกดจากการกระทาของนาและลม

เมอหนเกดการผพงจะแตกหก และสลายเปนตะกอน ซงจะถกพดพาไปทบถมสะสม

กนตามกระบวนการกรอน)

ใหนกเรยนเขยนผงกราฟกแสดงกระบวนการกรอนของหนโดยแรงนา








ชวโมงท 3 และชวโมงท 4

เรองการเปลยนแปลงพนผวโลกเนองจากแรงลม



1. ครทบทวนความรเดมเกยวกบ การกรอน จากนนนาเขาสกจกรรมเรอง การ

เปลยนแปลงพนผวโลกเนองจากแรงลม โดยครใชคาถามกระตนความคดของนกเรยนดงน

- แรงลมพดทาใหพนโลกเปลยนแปลงอยางไรบาง


1. ใหนกเรยนแบงกลม กลมละ 3 คน ศกษาวธทากจกรรม เรอง การ

เปลยนแปลงพนผวโลกเนองจากแรงลม ในแบบฝกทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร


259

2. ใหนกเรยนรวมกนอภปรายกอนทากจกรรม (ทกษะการลงความคดเหนจาก

ขอมล) จากนนใหนกเรยนระบปญหา ตงสมมตฐาน กาหนดและควบคมตวแปร เพอตอบ

ปญหา ออกแบบตารางบนทกผลการทดลอง ทาการทดลอง และบนทกสงทสงเกตได

จากการทดลองเกยวกบการกรอนโดยลม ในแบบบนทกกจกรรมทกษะกระบวนการทาง

วทยาศาสตร เรอง การเปลยนแปลงพนผวโลกเนองจากแรงลม



1. ใหผแทนนกเรยนแตละกลมนาเสนอผลการทากจกรรมหนาชนเรยน (ทกษะ

การสอความหมายของขอมล) เพอตรวจสอบความถกตอง


ความคดเหนจากขอมล) โดยครใชคาถามหลงทากจกรรมดงน

2.1 กระบะทราย ก และ ข มอะไรเหมอนกน มอะไรตางกน(ขนาดของ

กระบะเทากน ปรมาณและชนดของทรายเหมอนกน สงทจดใสในแตละกระบะ

ตางกน)

2.2 ผลทไดจากการเปาลมไปทกระบะทราย ก และข เมอเปานาน 1 นาท

และเปานาน 3 นาท ตางกนอยางไร (เมอเปา 1 นาท ทรายถกพดพาไปนอยกวา

เมอเปานาน 3 นาท)

2.3 ผลทไดจากการเปาลมไปทกระบะทราย ก และ ข เมอแรงลมตาและ

แรงลมสงตางกนอยางไร (เมอเปาดวยแรงลมตา ทรายถกพดพาเปนปรมาณนอยและ

ถกพดพาไประยะใกล แตเมอแรงลมสง ทรายถกพดพาเปนปรมาณมากและถกพด

พาไประยะไกลกวา)

2.4 ทรายในกระบะ ก หรอ ข ทมการเปลยนแปลงมากกวา เพราะเหตใด

(กระบะ ก มการเปลยนแปลงมากกวา เพราะไมมกอนหนและหญาปองกนการพด

พาเหมอนกระบะ ข)

2.5 ระยะเวลาในการเปา และความแรงในการเปาทาใหทรายมการ

เปลยนแปลงอยางไร (เมอระยะเวลาในการเปานานกวา และแรงในการเปามากกวา

ทาใหทรายถกพดพาไปปรมาณมากกวาและระยะไกลกวา)

2.6 สรปผลการทดลองนไดอยางไร (- เมอลมพดผานทรายทมกอนหน

และหญา ทรายจะถกพดพานอยกวาทรายทไมมกอนหนและหญา


260

- เมอลมพดผานทรายเปนเวลานานกวา ทรายจะถกพดพาไปปรมาณมากกวาลม

ทพดเปนเวลานอยกวา

- เมอลมแรงมากกวาจะทาใหทรายถกพดพาไปไกลกวาลมแรงนอยกวา)

2.7 ถาเปรยบเทยบการทดลองนกบธรรมชาต บรเวณทมตนไมหรอบรเวณทไม

มตนไมมการกรอนมากกวา เพราะเหตใด (บรเวณทไมมตนไม มการกรอนมากกวา

เนองจากลมพดพาตะกอนไปไดงายกวา บรเวณทมตนไมซงตนไมจะชวยกนทางลม

และลดความแรงของลม)

จากนนใหนกเรยนตอบคาถามหลงทากจกรรมในแบบฝกทกษะกระบวนการ

ทางวทยาศาสตร เรอง การเปลยนแปลงพนผวโลกเนองจากแรงลม

3. ใหนกเรยนรวมกนสรปผลการทากจกรรมเกยวกบการเปลยนแปลงของ

พนผวโลกเนองจากแรงลม ใหไดประเดนตามจดประสงคการเรยนร (ทกษะการ

ตความหมายและลงขอสรป)


1. ครยกตวอยางหรอแสดงการเปลยนแปลงของพนผวโลกในทะเลทราย หรอ

บรเวณทมสนทราย (sand dune) แลวใหนกเรยนอธบายปรากฏการณทเกดขน รวมทงระบ

ตวแปรททาใหพนผวทรายเกดการเปลยนแปลงได นกเรยนยกตวอยางปรากฏการณใน

ธรรมชาตทเคยสงเกตได เชน การเกดลมหมนพดพาตะกอนจากทหนงไปยงทอกแหงหนง

ในบรเวณลานกวางทบานหรอโรงเรยน เปรยบเทยบการเปลยนแปลงกบบรเวณทมตนไม

2. ใหนกเรยนรวมกนอภปราย โดยครใชคาถาม ดงน

2.1 จงอธบายปรากฏการณทเกดขนเมอมพายพดผานทะเลทราย

(ทะเลทรายมตนไมนอยมาก เมอพายซงมแรงลมสงพดผาน จะพดพานาทรายไป

ดวยเปนปรมาณมากและระยะทางไกล เมอแรงลมลดลง ทรายกจะตกสะสมทบถม

กนในทหางออกไป)

2.2 ภเขาชวยใหทรายมาทบถมกนเปนเนนทรายไดอยางไร (ภเขากนทางลม

ทาใหความเรวลมลดลง ตะกอนทถกพดพามาจงตกทบถมกนเปนเนนทราย)

3. ใหนกเรยนเขยนผงกราฟกแสดงความสมพนธระหวางการผพง กบการกรอน

จดทาเปนชนงาน




261






2. ครประเมนการเรยนรของนกเรยน ดงน

2.1 ประเมนผลการเรยนรดานความร ทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร

คณลกษณะอนพงประสงค โดยประเมนจากแบบการประเมน

2.2 ใหนกเรยนทาแบบทดสอบหลงเรยน และแบบทดสอบวดทกษะ

กระบวนการทางวทยาศาสตร

สอ/แหลงการเรยนร

1. ใบความร เรอง การเปลยนแปลงผวโลกเนองจากแรงนาและแรงลม

2. แบบฝกทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร เรอง การเปลยนแปลง

พนผวโลกเนองจากแรงนา

3. แบบฝกทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร เรอง การเปลยนแปลง

พนผวโลกเนองจากแรงลม

4. ใบกจกรรมเขยนผงกราฟกแสดงกระบวนการกรอนของหนโดยแรงนา

5. ใบกจกรรมเขยนผงกราฟกแสดงความสมพนธระหวางการผพง กบการ

กรอน

6. แบบทดสอบกอนเรยนและหลงเรยน

7. อปกรณการทดลองเรอง การเปลยนแปลงพนผวโลกเนองจากแรงนา

7.1 ถาดขนาดใหญ 1 ใบ

7.2 ทราย 1 ลตร

7.3 นา 1 ลตร

7.4 กระปอง 1 ใบ

7.5 กอนอฐ 1 กอน

8. อปกรณการทดลองเรอง การเปลยนแปลงพนผวโลกเนองจากแรงนา

8.1 ทเปาผมทมแรงลม 2 ระดบ 1 เครอง

8.2 ทราย 3,000 กรม


262

8.3 หญา 3-4 กอ

8.4 กระบะทราย 2 ใบ

8.5 กอนหนทมรอยแตกเปนเหลยม

การวดและประเมนผล




กอนเรยน - หลง

เรยน เรองการ

เปลยนแปลง

พนผวโลกเนองจาก

แรงนาและแรงลม


เรยน - หลงเรยน

เรอง การ




ทาแบบทดสอบ

ถกตองรอยละ 70

ขนไป

ตรวจผงกราฟก

- แสดง

กระบวนการกรอน

ของหนโดยแรงนา

- แสดง

ความสมพนธ

ระหวางการผพง

กบการกรอน

กจกรรมเขยนผง

กราฟก- แสดง

กระบวนการกรอน


- แสดง


ระหวางการผพง

กบการกรอน



2 ขนไป

ดานทกษะและ




กอนเรยน-หลง

เรยนวดทกษะ

กระบวนการทา

วทยาศาสตร เรอง

การเปลยนแปลง




เรยน-หลงเรยนวด

ทกษะกระบวนการ

ทางวทยาศาสตร

เรอง การ






2 ขนไป


263


ดานคณลกษณะอน

พงประสงค

สงเกตพฤตกรรม

จากสภาพจรง

แบบประเมน

คณลกษณะอนพง

ประสงค


ระดบคณภาพ 2

ขนไป

บนทกผลหลงการจดการเรยนร

1. ผลการสอน

จดประสงคการเรยนร จานวนนกเรยน

ทงหมด

จานวนนกเรยน

ทผานเกณฑ

คดเปน

รอยละ

1. ดานความร

2. ดานทกษะกระบวนการ

- ทกษะกระบวนการทาง


3. ดานคณลกษณะอนพง

ประสงค

2. ปญหาการจดการเรยนร

.........................................................................................................................................

.........................................................................................................................................

.........................................................................................................................................

3. วธการแกปญหา / ขอเสนอแนะ

.........................................................................................................................................

.........................................................................................................................................

.........................................................................................................................................

ลงชอผบนทก.......................................................

(นางสาวเยาวพา สธรรม)

ตาแหนง คร

วนท..........เดอน.............................พ.ศ. ................


264

ใบความร

เรอง การเปลยนแปลงพนผวโลกเนองจากแรงนาและแรงลม

การกรอน

การกรอน เปนกระบวนการททาใหสารทเปนองคประกอบของเปลอกโลกหลด

ออกหรอสลายตวไปจากผวโลก เชน กระแสนากดเซาะเปลอกโลกใหพงทลายเปนชนเลก

ชนนอย พดพาใหเคลอนไปตามแนวทางนาไหล เมอฝนตกนาไหลบาลงสทตาตามแรงโนม

ถวงของโลกเกดการกดเซาะผวหนาดน แลวพดพาไปทบถมภมประเทศทมพนทตากวา

สาเหตททาใหเกดการกดกรอนมดงน

1. การกรอนของเปลอกโลกเนองจากกระแสนา การกดเซาะของกระแสนา

เกดบรเวณรมฝงแมนา ลาคลอง ลาธาร เกดการเปลยนแปลงไปอยางชา ๆ ซงมผลทาให

เปลอกโลกเกดการเปลยนแปลง การกดกรอน การพดพา และการทบถมของตะกอน

เนองจากกระแสนาสรปไดดงน

ภาพ แสดงการกดกรอนของกระแสนา

ทมา : https://sites.google.com/site/karpeliynpaelngkhxngpeluxklok/kar-peliynpaelng-khxng-peluxk-

lok/kark-rxn

2. การกรอนของเปลอกโลกเนองจากปฏกรยาเคม เกดจากนาฝนละลายแกส

คารบอนไดออกไซด ออกไซดของไนโตรเจน แกสซลเฟอรไดออกไซดในอากาศ ทาใหเกด

ฝนกรดไปกดกรอนเปลอกโลกใหผพง

ทมา : https://sites.google.com/site/karpeliynpaelngkhxngpeluxklok/kar-peliynpaelng-khxng-peluxk-lok/kark-rxn


https://sites.google.com/site/karpeliynpaelngkhxngpeluxklok/kar-peliynpaelng-khxng-peluxk-lok/kark-rxn/%E0%B8%81%E0%B8%94%E0%B9%80%E0%B9%89%E0%B8%94%E0%B9%89.gif?attredirects=0

https://sites.google.com/site/karpeliynpaelngkhxngpeluxklok/kar-peliynpaelng-khxng-peluxk-lok/kark-rxn/%E0%B8%AB%E0%B8%AB%E0%B8%AB.jpg?attredirects=0

265

3. การกดกรอนเปลอกโลกเนองจากการเปลยนแปลงของอณหภม ทาใหเกด

การกดกรอนของเปลอกโลกได เนองจากอณหภมของอากาศทาใหเปลอกโลกเกดการ

ขยายตวและหดตว ถาการขยายตวของหนชนในกบหนชนนอกไมเทากนอาจทาใหหนเกด

การแตกราวได และในบางครงนาในโพรงกอนหนกลายเปนนาแขง อาจทาใหเกดการ

ขยายตวดนใหกอนหนแตกเปนชนเลก ๆ ได


4. การกดกรอนเนองจากแรงโนมถวงของโลก ในธรรมชาตแรงโนมถวงของ

โลกจะพยายามดงดดสงตาง ๆ ใหตกลงสพนผวโลก และดงดดวตถใหเกดการเคลอนทจาก

ทสงลงสทตากวา เรยกวา “ธารนาแขง” ขณะเคลอนทกอนนาแขงทมขนาดใหญและมมวล

มากจะกระแทกและขดสกบกอนหนในลาธาร ทาใหเปลอกโลกเกดการกดกรอนได


5. การกดกรอนเนองจากกระแสลม เชน บรเวณทราบสง ทะเลทราย ภเขาสง

ซงไดรบอทธพลจากกระแสลมเปนประจา กระแสลมจะทาใหเปลอกโลกเกดการกดกรอนได



https://sites.google.com/site/karpeliynpaelngkhxngpeluxklok/kar-peliynpaelng-khxng-peluxk-lok/kark-rxn/%E0%B8%AA%E0%B9%89%E0%B9%88%E0%B8%AA%E0%B9%89%E0%B9%89%E0%B9%88.jpg?attredirects=0

https://sites.google.com/site/karpeliynpaelngkhxngpeluxklok/kar-peliynpaelng-khxng-peluxk-lok/kark-rxn/%E0%B9%88%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B9%89%E0%B9%89%E0%B9%88.jpg?attredirects=0

https://sites.google.com/site/karpeliynpaelngkhxngpeluxklok/kar-peliynpaelng-khxng-peluxk-lok/kark-rxn/%E0%B9%89%E0%B9%88%E0%B8%B2%E0%B9%89%E0%B9%88.jpg?attredirects=0

266

การทดลอง

การเปลยนแปลงผวโลก

เรอง การเปลยนแปลงผวโลกเนองจากแรงนา

กจกรรม สงเกต ทดลองการเปลยนแปลงผวโลกเนองจากแรงนา

จดประสงค 1. บรรยายและวาดภาพสงทสงเกตไดจากการทดลองเท

นาลงในกระบะทราย เมอความแรงนาตางกน และทลาดเอยงตางกนได

2. อธบายการเปลยนแปลงทเกดขนกบทรายทถก

พดพาโดยนาได

อปกรณ 1. กระบะทราย หรอถาดขนาดใหญ 1 ใบ

2. ทราย 1 ลตร

3. นา 1 ลตร

4. กระปอง 1 ใบ

5. กอนอฐ 1 กอน

ปญหา :...........................................................................................................................

สมมตฐาน.......................................................................................................................

ตวแปรตน คอ………………………………………………………………………………………………………...............

ตวแปรตาม คอ...............................................................................................................

ตวแปรควบคม คอ..........................................................................................................

แบบฝก




- ทกษะการสงเกต

- ทกษะการจดกระทาและ

สอความหมายขอมล

- ทกษะการลงความคดเหน

จากขอมล

- ทกษะการตงสมมตฐาน

- ทกษะการกาหนดและ

ควบคมตวแปร

- ทกษะการทดลอง

- ทกษะการตความหมาย

และการลงขอสรป


267

วธทา 1. ใสทรายลงในกระบะหรอถาดประมาณครงของถาดดานหนง ยกถาดดาน

ทมทรายสงขนเลกนอยโดยใชกอนอฐรองใตถาด

2. คอย ๆ เทนาลงบนทรายประมาณ 2-3 นาท สงเกตผลทเกดขนกบทราย

บรรยายและวาดภาพสงทสงเกตเหน

3. ทาซาขอ 1 และ 2 โดยเทนาใหเรวขน

4. ทาซาขอ 1 และ 2 โดยยกถาดสงมากขนกวาเดม

5. บนทกผล

1. ถาคอย ๆ เทนา และเทนาใหเรวขน ตะกอนทรายจะเปลยนแปลงตางกนอยางไร

…………………………………….....................................................................................................

........................................................................................................................................

2. ถาพนทลาดเอยงนอยกบพนทลาดเอยงมาก ตะกอนทรายจะเปลยนแปลงตางกน

อยางไร …………………………...................................................................................................

3. นาและทรายในการทดลองน เปรยบไดกบสงใดใน

ธรรมชาต…………………………………………………………………...........................................................

1. เมอคอย ๆ เทนาและเทนาใหเรวขนลงในกระบะทราย สงทสงเกตไดคออะไร

.......................................................................................................................................




268

2. เมอเทนาลงบนทรายทอยในพนทลาดเอยงนอยกบลาดเอยงมาก สงทสงเกตไดคอ

อะไร…………………………….....................................................................................................

1. . เมอคอย ๆ เทนา และเทนาใหเรวขน ทาใหทรายในกระบะเปลยนแปลงตางกนอยางไร

.................................……………………….....………………………………………………………………………………

2. พนทลาดเอยงนอยกบลาดเอยงมาก ทาใหทรายในกระบะเปลยนแปลงตางกนอยางไร

.....................…………..……………………………………………………………………………………………………………

3. อะไรทาใหทรายในกระบะเกดการเปลยนแปลงเพมขน

.........................................................................................................................................

4. ตะกอนทถกนาพดพาไป ตกสะสมกนทใดบาง………………………………………………………...........

.........................................................................................................................................

6. ถาเปรยบทางนาบนกระบะทรายเปนแมนา จะเกดอะไรขนทปากแมนา และมลกษณะ

อยางไร………………….………………………………………………………………………………………………………………

7. กระแสนาทาใหพนผวโลกเปลยนแปลงอยางไรบาง…………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………………………………



269

เรอง การเปลยนแปลงพนผวโลกเนองจากแรงนา

ปญหา : แรงนาไหลตางกนและความลาดเอยงของพนทตางกน มผลทาใหพนทรายมการ

เปลยนแปลงตางกน อยางไร

สมมตฐาน : นาไหลแรง และมความลาดเอยงมาก ทาใหเกดรองนาขนาดใหญและม

ตะกอนพดพาจานวนมาก

ตวแปรตน คอ แรงนาไหล และความลาดเอยงของพนท

ตวแปรตาม คอ ผลการเปลยนแปลงของพนทราย

ตวแปรควบคม คอ กระบะทรายขนาดเทากน ปรมาณและชนดของทราย ปรมาณนา

ลกษณะพนทเหมอนกน และเวลาในการเทนา

1. ถาคอย ๆ เทนา และเทนาใหเรวขน ตะกอนทรายจะเปลยนแปลงตางกนอยางไร (เทนา

คอย ๆ ตะกอนทรายจะเปลยนแปลงนอย แตถาเทนาใหเรวขน ตะกอนทรายจะ

เปลยนแปลงมาก)

2. ถาพนทลาดเอยงนอยกบพนทลาดเอยงมาก ตะกอนทรายจะเปลยนแปลงตางกน

อยางไร (เมอปลอยใหนาไหลผานพนทลาดเอยงนอย ตะกอนทรายจะเปลยนแปลง

นอย ถาพนทลาดเอยงมาก ตะกอนทรายจะเปลยนแปลงมาก)

3. นาและทรายในการทดลองน เปรยบไดกบสงใดในธรรมชาต (นาเปรยบไดกบทางนา

ในธรรมชาต เชน แมนา ลาคลอง สวนทรายเปรยบเหมอนพนผวโลก)




270

1. เมอคอย ๆ เทนาและเทนาใหเรวขนลงในกระบะทราย สงทสงเกตไดคออะไร ขนอยกบ

ดลยพนจของครผสอน

2. เมอเทนาลงบนทรายทอยในพนทลาดเอยงนอยกบลาดเอยงมาก สงทสงเกตไดคออะไร

ขนอยกบดลยพนจของครผสอน

1. . เมอคอย ๆ เทนา และเทนาใหเรวขน ทาใหทรายในกระบะเปลยนแปลงตางกนอยางไร

(เมอคอย ๆ เทนา จะทาใหเกดรองนาเลกกวาและปรมาณตะกอนทถกพดพาไปกบ

นานอยกวา เมอเทนาใหเรวขนจะเกดรองนาขนาดใหญและปรมาณตะกอนทถกพด

พามากกวา)



คอย ๆ เทนา เทนาเรวขน

เกดรองนาเลก และตะกอน

จะถกพดพาไปนอย

เกดรองนาขนาดใหญ และ

ตะกอนจะถกพดพาไปจานวน

มากขน

พนทลาดเอยงนอย พนทลาดเอยงมาก

ตะกอนจะถกพดพาไปอกดาน

ของกระบะทรายนอย

ตะกอนจะถกพดพาไปอกดาน

ของกระบะทรายมากกวาพนท

ลาดเอยงนอย มหาวทยาลยราชภฏสกลนคร

271

2. พนทลาดเอยงนอยกบลาดเอยงมาก ทาใหทรายในกระบะเปลยนแปลงตางกนอยางไร

(พนทลาดเอยงนอย ทาใหทรายเปลยนแปลงนอยกวาพนทลาดเอยงมาก)

3. อะไรทาใหทรายในกระบะเกดการเปลยนแปลงเพมขน (ความแรงของนาเพมขนและ

พนทลาดเอยงมากขน)

4. ตะกอนทถกนาพดพาไป ตกสะสมกนทใดบาง (บรเวณปากทางนา)

5. อะไรทาใหตะกอนตกสะสมทบถมกน (นาไหลชาลงเมอถงปากแมนา)

6. ถาเปรยบทางนาบนกระบะทรายเปนแมนา จะเกดอะไรขนทปากแมนา และมลกษณะ

อยางไร (ตะกอนทถกพดพามากบแมนาจะทบถมกนบรเวณปากแมนามากขนจน

กลายเปนแผนดนใหญบรเวณปากแมนาเรยกวา ดนดอนสามเหลยมปากแมนา)

7. กระแสนาทาใหพนผวโลกเปลยนแปลงอยางไรบาง (เกดการผพงและการกรอน ทาให

ตะกอนถกพดพาจากทแหงหนงไปยงทอกแหงหนง เมอนาไหลชาลงตะกอนจะตก

ทบถมกน)


272

จดประสงค นกเรยนสามารถเขยนผงกราฟกเกยวกบสาเหตการกรอนของหนโดยแรงนา

ได

กจกรรม คาชแจง ใหนกเรยนเขยนผงกราฟกเกยวกบสาเหตการกรอนของหนโดยแรงนา


ผงกราฟกการเปลยนแปลงผวโลกเนองจากแรงนา


273

จดประสงค นกเรยนสามารถเขยนผงกราฟกเกยวกบสาเหตการกรอนของหนโดยแรงนาได

กจกรรม คาชแจง ใหนกเรยนเขยนผงกราฟกเกยวกบสาเหตกรอนของหนโดยแรงนา

กระบวนการกรอนโดยแรงนา

เกดจาก

การกดเซาะรมฝงแมนา

ขนอยกบ

แรงการไหลของนา ความลาดเอยงของ

พนท

ชา

เรว

เกดรองเลก

เกดรองใหญ

นอย

มาก

เกดตะกอน

นอย

เกดตะกอน

มาก การกรอน พดพา ตกตะกอน


ผงกราฟกการเปลยนแปลงผวโลกเนองจากแรงนา


274

เรอง การเปลยนแปลงพนผวโลกเนองจากแรงลม

กจกรรม สงเกต ทดลองการเปลยนแปลงพนผวโลกเนองจากแรงลม

จดประสงค 1. ระบปญหา และตงสมมตฐานของการทดลอง

เรองการเปลยนแปลงพนผวโลกเนองจากแรงลมได

2. ทาการทดลองทมการควบคมจวแปรไดถกตอง

3. สงเกต ออกแบบตารางบนทกผลการสงเกต

และบนทกสงทสงเกตไดจากการทดลองได

อปกรณ 1. ทเปาผมทมแรงลม 2 ระดบ 1 เครอง

2. ทราย 3,000 กรม

3. หญา 3-4 กอ

4. กระบะทราย 2 ใบ

5. กอนหนทมรอยแตกเปนเหลยม

ปญหา : ..........................................................................................................................

สมมตฐาน : ....................................................................................................................

ตวแปรตน คอ………………………………………………………………………………………………………………….....

ตวแปรตาม คอ...............................................................................................................

ตวแปรควบคม คอ..........................................................................................................

แบบฝก





- การจดกระทาและสอ

ความหมายขอมล

- การลงความเหนจากขอมล

- การตงสมมตฐาน

- การกาหนดและควบคม

ตวแปร

- การทดลอง

- การตความหมายขอมลและ

การลงขอสรป

กระบะทราย ก กระบะทราย ข


275

วธทา 1. ใสทรายในกระบะทราย ก และ ข อยางละ 1,500 กรม

2. ในกระบะทราย ข จดวางกอนหนและหญาลงในทราย

3. เปดทเปาผมทมแรงลมตา ถอทามม 45 องศา หางจากกระบะทราย ก

ประมาณ 10 เซนตเมตร เปาลมทกระบะทราย 1 นาท สงเกตและบนทกผล

4. ทาเชนเดยวกบขอ 3 กบกระบะทราย ข สงเกตและบนทกผล

5. เกลยทรายทง 2 กระบะในแนวระดบ จดกระบะทรายเชนเดยวกบขอ 1 และ

2 ทาซาขอ 3-4 โดยเปาลมนาน 3 นาท สงเกตและบนทกผล

6. เกลยทรายทง 2 กระบะในแนวระดบ ทาซาขอ 3-4 โดยเปดทเปาผมใช

แรงลมสง สงเกตและบนทกผล

7. ออกแบบตารางบนทกผลการทดลอง



276

1. กระบะทราย ก และ ข มอะไรเหมอนกน มอะไรตางกน

แผนภาพเปรยบเทยบระหวางกระบะทราย ก กบ ข

2. ผลทไดจากการเปาลมไปทกระบะทราย ก และ ข เมอเปานาน 1 นาท และเปานาน

3 นาท ตางกนอยางไร………………………………………………………………………………………...................

3. ผลทไดจากการเปาลมไปทกระบะทราย ก และ ข เมอแรงลมตาและแรงลมสงตางกน

อยางไร.............................................................................................................................

4. ทรายในกระบะ ก หรอ ข ทมการเปลยนแปลงมากกวา เพราะเหตใด …………………………...

………………………………………………………………………………………………………………………………………………

5. ระยะเวลาในการเปา และความแรงในการเปาทาใหทรายมการเปลยนแปลงอยางไร

......................................………………………………………………………………………………………………........

6. สรปผลการทดลองนไดอยางไร..............................................…………………......................

………………………………………………………………………………………………………………………………………………

7. ถาเปรยบเทยบการทดลองนกบธรรมชาต บรเวณทมตนไมหรอบรเวณทไมมตนไมมการ

กรอนมากกวา เพราะเหตใด ………………………………………………………………………………………….......

………………………………………………………………………………………………………………………………………………




277

เรอง การเปลยนแปลงพนผวโลกเนองจากแรงลม

ปญหา 1. แรงลมทาใหทรายในกระบะทไมมกอนหนและหญา และทรายในกระบะทม

กอนหนและหญาเปลยนแปลงแตกตางกนหรอไม อยางไร

สมมตฐาน แรงลมทาใหทรายในกระบะทไมมกอนหนและหญา ถกพดพาไปมากกวาทราย

ในกระบะทมกอนหนและหญา

ตวแปรตน คอ กระบะทมกอนหนและหญาและกระบะไมมกอนหนและหญา ระยะเวลาใน

การเปา และแรงลมทใชในการเปา

ตวแปรตาม คอ ผลการเปลยนแปลงในกระบะทราย

ตวแปรควบคม คอ กระบะทรายขนาดเทากน ปรมาณและชนดของทราย ทเปาผม

ตาราง การเปลยนแปลงของทรายในกระบะทมกอนหนและหญา และไมมกอนหนและหญา

เมอใชแรงลมตางกน และใชระยะเวลาในการเปาลมตางกน


การเปลยนแปลงของทรายทสงเกตได ทกษะ



ทไดฝก

กระบะทราย ก

ไมมกอนหนและหญา

กระบะทราย ข

มกอนหนและหญา

เวลาเปาลม

1 นาท

ทรายถกพดมากกวา

กระบะ ข

ทรายถกพดไปนอย

กวากระบะ ก

เวลาเปาลม

3 นาท

ทรายถกพดไปมากขน

มากกวาเมอเปาลม

1 นาท

ทรายถกพดไปมากขน

แตนอยกวากระบะ ก

แรงลมตา ทรายถกพดพาไป

ระยะใกล และปรมาณ

มากกวากระบะ ข

ทรายถกพดพาไป


นอยกวากระบะ ก

แรงลมสง ทรายถกพดพาไป

ระยะไกล และปรมาณ

มากกวากระบะ ข







278

1. กระบะทราย ก และ ข มอะไรเหมอนกน มอะไรตางกน

แผนภาพเปรยบเทยบระหวางกระบะทราย ก กบ ข

2. ผลทไดจากการเปาลมไปทกระบะทราย ก และ ข เมอเปานาน 1 นาท และเปานาน

3 นาท ตางกนอยางไร (เมอเปา 1 นาท ทรายถกพดพาไปนอยกวาเมอเปานาน 3 นาท)

3. ผลทไดจากการเปาลมไปทกระบะทราย ก และ ข เมอแรงลมตาและแรงลมสงตางกน

อยางไร (เมอเปาดวยแรงลมตา ทรายถกพดพาเปนปรมาณนอยและถกพดพาไป

ระยะใกล แตเมอแรงลมสง ทรายถกพดพาเปนปรมาณมากและถกพดพาไป

ระยะไกลกวา)

4. ทรายในกระบะ ก หรอ ข ทมการเปลยนแปลงมากกวา เพราะเหตใด (กระบะ ก มการ

เปลยนแปลงมากกวา เพราะไมมกอนหนและหญาปองกนการพดพาเหมอนกระบะ ข)

5. ระยะเวลาในการเปา และความแรงในการเปาทาใหทรายมการเปลยนแปลงอยางไร

(เมอระยะเวลาในการเปานานกวา และแรงในการเปามากกวา ทาใหทรายถกพดพา

ไปปรมาณมากกวาและระยะไกลกวา)

6. สรปผลการทดลองนไดอยางไร

(- เมอลมพดผานทรายทมกอนหนและหญา ทรายจะถกพดพานอยกวาทรายทไมม

กอนหนและหญา

- เมอลมพดผานทรายเปนเวลานานกวา ทรายจะถกพดพาไปปรมาณมากกวาลม

ทพดเปนเวลานอยกวา



(ไมมกอนหน

และหญา)

(มกอนหน

และหญา)

(- ขนาดเทากน

- ปรมาณและชนด

ของทราย

เหมอนกน)


279

- เมอลมแรงมากกวาจะทาใหทรายถกพดพาไปไกลกวาลมแรงนอยกวา)

7. ถาเปรยบเทยบการทดลองนกบธรรมชาต บรเวณทมตนไมหรอบรเวณทไมมตนไมมการ

กรอนมากกวา เพราะเหตใด (บรเวณทไมมตนไม มการกรอนมากกวา เนองจากลม

พดพาตะกอนไปไดงายกวา บรเวณทมตนไมซงตนไมจะชวยกนทางลม และลดความ

แรงของลม)


280

จดประสงค สามารถเขยนผงกราฟกสรปความหมายของการผพงและการกรอนแสดง

ความสมพนธระหวางการผพง กบการกรอนได

กจกรรม คาชแจง ใหนกเรยนเขยนผงกราฟกสรปความหมายของการผพงและการกรอน

แสดงความสมพนธระหวางการผพง กบการกรอน


ผงกราฟกการเปลยนแปลงผวโลกเนองจากแรงลม


281

จดประสงค สามารถเขยนผงกราฟกสรปความหมายของการผพงและการกรอนแสดง

ความสมพนธระหวางการผพง กบการกรอนได

กจกรรม คาชแจง ใหนกเรยนเขยนผงกราฟกสรปความหมายของการผพงและการกรอน

แสดงความสมพนธระหวางการผพง กบการกรอน


ผงกราฟกการเปลยนแปลงผวโลกเนองจากแรงลม

การผพง คอ

กระบวนการทหนแตกหก

และสลายตว เกดจาก

การกระทาของนา นาแขง

พช ลม

การกรอน คอ

กระบวนการทเศษหนและ

ตะกอนขนาดตาง ๆ ถก

พดพาจากทแหงหนงไปยง

ทแหงหนง เกดจากการ

กระทาของแรงลม แรงนา

และการเคลอนทของธาร

นาแขง

ความสมพนธระหวางการผพง กบการกรอน

การผพงกบการกรอนมความสมพนธกนโดยทกระบวนการกรอนเปนกระบวนการ

ทตะกอนทเกดจากการผพงของหน ถกพดพาจากทแหงหนงไปยงทอกแหงหนง ซง

เกดจากการกระทาของนาและลม เมอหนเกดการผพงจะแตกหก และสลายตวเปน

ตะกอน ซงจะถกพดพาไปทบถมสะสมกนตามกระบวนการกรอน


282

แบบทดสอบกอนเรยนและหลงเรยน

เรอง การเปลยนแปลงผวโลกเนองจากแรงนาและแรงลม ชนประถมศกษาปท 6

.........................................


1. เมอเกดกระบวนการผพงของหนโดยนา และลม ลกษณะใดของหนมการเปลยนแปลง


ก. ส

ข. อณหภม

ค. สวนประกอบทางเคม

ง. ขนาดและรปรางของหน

2. การทตะกอนทบถมกนมากขนจนเกดเปนแผนดนใหญบรเวณปากแมนา เรยกวาอะไร


ก. ธารนาแขง

ข. เนนทราย

ค. ตะกอน

ง. ดนดอนสามเหลยมปากแมนา

3. ปจจยใดไมใชสาเหตของการกรอนของหนในประเทศไทย (ความรความจา)

ก. ลม

ข. กระแสนา

ค. ธารนาแขง

ง. แรงโนมถวงของโลก

4. เพราะเหตใดหนจงแตกเมออากาศหนาวจดจนนากลายเปนนาแขง (ความเขาใจ)

ก. ผลกนาแขงมความคม

ข. หนเกดการหดตวเมอเยนลง

ค. นากดกรอนไดดขนเมอกลายเปนนาแขง

ง. นาแขงขยายตวเมอนากลายเปนนาแขง


283

5. การเคลอนทของธารนาแขงทาใหพนผวโลกเปลยนแปลงอยางไร (ความเขาใจ)

ก. จะทาใหพนผวโลกบางขน

ข. นาแขงจะทาใหตะกอนโดยรอบแขงตว

ค. จะทาใหพนผวโลกเปนธารนาแขงมากขน

ง. จะพดพาตะกอน เกดการเสยดส ทาใหผพงแตกสลาย มาทบถมกน

6. อะไรเปนสาเหตททาใหเกดเนนทรายขน (ความเขาใจ)

ก. แรงลม

ข. แรงนา

ค. อณหภม

ง. ปฏกรยาเคม

7. การกรอนของหนทเกดจากธารนาแขง นาจะเกดขนในบรเวณใด (ความเขาใจ)

ก. บรเวณพนทแหงแลง

ข. บรเวณทมอากาศรอนชน

ค. บรเวณทมสภาพอากาศหนาวเยนมาก

ง. เกดไดทกบรเวณทมพนผวเปนหนแขง

8. การกระทาในขอใดชวยปองกนการกรอนของพนผวโลก (การนาไปใช)

ก. การทาคนดนกน

ข. การขดรองนาเปนแนวยาว

ค. การปลกพชคลมในพนทลาดชน

ง. การนากอนหนมาเรยงปดทบหนาดน

9. ผลการเปลยนแปลงของเปลอกโลกในขอใดเกดจากการกรอนมากทสด (การประเมนคา)

ก. ภเขาถลม

ข. แผนดนทรด

ค. ดนแตกระแหง

ง. ถาหนงอกหนยอย


284

10. การสกกรอน พดพา ทบถม จะเกดขนในหนชนดใดงายมากทสด (การประเมนคา)

ก. หนทราย

ข. หนบะซอลต

ค. หนไนส

ง. หนชสต


285

เฉลยแบบทดสอบกอนเรยนและหลงเรยน


1. ง 6. ก

2. ง 7. ค

3. ค 8. ค

4. ง 9. ค

5. ง 10. ก


286

แบบทดสอบวดทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรกอนเรยนและหลงเรยน


………………………………………………


1. จากการทดลองคอย ๆ เทนาลงบนทรายในกระบะทตงสงขนหนงดาน นกเรยนสงเกตผล

เหนอะไรเกดขนกบทรายในกระบะ (ทกษะการสงเกต)

ก. นาไหลพดทรายไปไกล และเกดรองเลก ๆ

ข. นาไหลพดทรายไปไมไกล และเกดรองเลก ๆ

ค. นาไหลพดทรายไปกล และเกดรองขนาดใหญ

ง. นาไหลพดทรายไปไมไกล และเกดรองขนาดใหญ

2. ถาเปรยบทางนาบนกระบะทรายเปนแมนา จะเกดอะไรขนทปากแมนา (ทกษะการลง

ความคดเหนจากขอมล)

ก. เกดเนนทราย

ข. เกดธารนาแขง

ค. เกดรองนาลกทปากแมนา

ง. เกดดนดอนสามเหลยมทปากแมนา

3. ถาลมพดผานบรเวณทมตนไมหรอบรเวณทไมมตนไมมการกรอนมากกวา (ทกษะการลง

ความคดเหนจากขอมล)

ก. บรเวณทมตนไม มการกรอนมากวา เนองจากลมพดพาตะกอนไปงายกวา

ข. บรเวณทไมมตนไม มการกรอนมากวา เนองจากลมพดพาตะกอนไปงายกวา

ค. บรเวณทมตนไม มการกรอนมากวา เนองจากลมจะพดวนอยรอบบรเวณ

ตนไมนานกวา

ง. บรเวณทไมมตนไม มการกรอนมากวา เนองจากลมพดตะกอนมาทบถมกน

เปนจานวนมาก


287

4. ทดลองเปาลมในกระบะทราย 2 กระบะ เพอดการเปลยนแปลง โดยทกระบะท 1 มกอน

หนและหญา และกระบะท 2 ไมมกอนหนและหญา การทดลองนทดสอบสมมตฐานขอใด

(ทกษะการตงสมมตฐาน)

ก. แรงลมมาก ทาใหทรายถกพดพาไปมากกวาแรงลมนอย

ข. ลมทพดทรายเปนระยะเวลานานกวา จะทาใหทรายถกพดพาไปมากกวา

ค. แรงลมทาใหทรายในกระทไมมกอนหนและหญา ถกพดพาไปนอยกวาทราย


ง. แรงลมทาใหทรายในกระทไมมกอนหนและหญา ถกพดพาไปมากกวาทราย


5. ถาตองการทดสอบสมมตฐาน “แรงลมทาใหทรายในกระทไมมกอนหนและหญา ถกพด

พาไปมากกวาทรายในกระบะทมกอนหนและหญา” ในการทดลองนนกเรยนควรจดใหสง

ใดใหแตกตางกนกน (ทกษะการกาหนดและควบคมตวแปร)

ก. ความแรงลม

ข. ขนาดของกระบะทราย

ค. ชนดของวตถทใสในกระบะทราย

ง. ปรมาณและชนดของทรายในกระบะ

6. เดกหญงนภา ตงสมมตฐานวา “ลมทพดทรายเปนระยะเวลานานกวา จะทาใหทราย

ถกพดพาไปมากกวา” จากสมมตฐานขอใดเปนตวแปรตน (ทกษะการกาหนดและควบคม

ตวแปร)


ข. ชนดของทราย

ค. ระยะเวลาในการพด

ง. ระยะทางของทรายทถกพด

7. เดกหญงนภา ตงสมมตฐานวา “ลมทพดทรายเปนระยะเวลานานกวา จะทาใหทรายถก

พดพาไปมากกวา” ขอใดเปนตวแปรตาม (ทกษะการกาหนดและควบคมตวแปร)


ข. ชนดของทราย

ค. ระยะเวลาในการพด

ง. ปรมาณของทรายทถกพด


288

8. กาหนดขนตอนในการทดลองการเปลยนแปลงผวโลกเนองจากแรงลม ดงน

1. ในกระบะทราย ข. จดวางกอนหนและกอนหญาลงในทราย

2. เปดทเปาลมทมแรงลมตา ถอทามม 45 องศา หางกระบะทราย 10

เซนตเมตร

3. เปาลมทกระบะทราย 1 นาท

4. ใสทรายในกระบะทราย ก. และ ข. อยางละ 1,500 กรม

จากขอมลขางตน ขอใดเรยงลาดบขนตอนในการทดลอง ไดถกตอง (ทกษะการทดลอง)

ก. ขอ 1 2 3 และ 4

ข. ขอ 2 3 4 และ 1

ค. ขอ 4 1 2 และ 3

ง. ขอ 4 3 2 และ 1

9.ตาราง การเปลยนแปลงของทรายในกระบะทมกอนหนและหญา และไมมกอนหนและ

หญา เมอใชระยะเวลาในการเปาลมตางกน


การเปลยนแปลงของทรายทสงเกตได

กระบะทราย ก ไมมกอนหน

และหญา

กระบะทราย ข มกอนหน

และหญา

เวลาเปาลม 1 นาท ทรายถกพดไปมากกวากระบะ ข ทรายถกพดไปนอยกวา

กระบะ ก

เวลาเปาลม 3 นาท ทรายถกพดไปมากขน มากกวา

เมอเปาลม 1 นาท

ทรายถกพดไปมากขนแต


จากขอมลดงตารางขางบน นกเรยนสามารถสรปผลไดอยางไร (ทกษะการตความหมาย

ของขอมล และการลงขอสรป)

ก. เมอลมพดผานทรายทมกอนหนและหญาทรายจะถกพดพานอยกวาทรายท

ไมมกอนหนและหญา

ข. เมอลมพดผานทรายทมกอนหนและหญาทรายจะถกพดพามากกวาทราย

ทไมมกอนหนและหญา

ค. เมอลมพดผานทรายทไมมกอนหนและหญาทรายจะถกพดพานอยกวาทราย

ทมกอนหนและหญา


289

ง. เมอลมพดผานทรายเปนเวลานานกวา ทรายจะถกพดพาไปปรมาณมากกวา

ลมทพดเวลานอยกวา

10. ตาราง การเปลยนแปลงของทรายในกระบะทมกอนหนและหญา และไมมกอนหนและ

หญา เมอแรงลมตางกน


การเปลยนแปลงของทรายทสงเกตได

กระบะทราย ก ไมมกอนหน

และหญา

กระบะทราย ข

มกอนหนและหญา

แรงลมตา ทรายถกพดพาไประยะใกล

และปรมาณมากกวากระบะ ข




แรงลมสง ทรายถกพดพาไประยะไกล

และปรมาณมากกวากระบะ ข




จากขอมลดงตารางขางบน นกเรยนสามารถสรปผลไดอยางไร (ทกษะการตความหมาย

ของขอมล และการลงขอสรป)

ก. แรงลมมากจะทาใหทรายถกพดพาไปไกล

ข. แรงลมนอยจะทาใหทรายถกพดพาไปไกล

ค. ลมแรงมากจะทาใหทรายถกพดพาไปไมไกล

ง. แรงลมมากและแรงลมนอยพดพาไปเทา ๆ กน


290

เฉลยแบบทดสอบวดทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรกอนเรยนและหลงเรยน


1. ข 6. ค

2. ง 7. ง

3. ข 8. ค

4. ง 9. ง

5. ค 10. ก


291

แบบบนทกผลการประเมนผงกราฟก



คาชแจง : ใหผประเมนขด √ ลงในชองทตรงกบคะแนน



ความ

สมบร

ณขอ

ง

เนอห

า

ความ

ถกตอ

งเนอ

หา

การส

รางผ

ลงาน

กาหน

ดเวล

าสงง

าน

คะแน

นรวม

ผลกา

รตดส

น

1 2 3 1 2 3 1 2 3 1 2 3 (12)

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

เกณฑการแปลความหมายคะแนน (ลงชอ)...................................ผประเมน


11-12 ดมาก

9-10 ด

6-8 พอใช

ตากวา 6 ปรบปรง

นางสาวเยาวพา สธรรม


292

เกณฑการประเมนผงกราฟก



รายการประเมน คาอธบายระดบคณภาพ/ระดบคะแนน

ด (3) พอใช (2) ปรบปรง (1)

1. ความสมบรณ

ของเนอหา

บอกสาเหตกรอนของหน

โดยแรงนา สรป

ความหมายของการผพง

และการกรอนแสดง

ความสมพนธระหวาง

การผพง กบการกรอนได

ถกตองครบถวน

บอกสาเหตกรอน


สรปความหมายของ

การผพงและการ

กรอนแสดง


ระหวางการผพง กบ

การกรอนไดถกตอง

บางสวน

บอกสาเหตกรอน


สรปความหมายของ

การผพงและการ

กรอนแสดง


ระหวางการผพง กบ

การกรอนไดถกตอง

นอยมาก

2. ความถกตอง

ของภาษาและ

เนอหา

การสะกดคา และการใช

ภาษาของขอความในผง

กราฟกมความถกตอง

ทงหมด




กราฟกม ผด 1-2

คา




กราฟก ผดตงแต 3

คาขนไป

3. ผลงานการ

สรางฝงกราฟก

นาเสนอสาระและขอมล

ทอานและดไดงายชวน

ตดตาม มความคด

สรางสรรคดมาก ทางาน

สะอาดและเรยบรอยด

มาก



งายชวนตดตาม ม

ความคดสรางสรรค

ดมาก ทางานสะอาด

และเรยบรอยด



งายชวนตดตาม ม

ความคดสรางสรรค

ดมาก ทางานสะอาด

และเรยบรอยนอย

4. กาหนดเวลา

สงงาน

สงชนงานภายในเวลาท

กาหนด


กาหนด 1-2 วน


กาหนดเกน 3 วนขน

ไป


293

แบบบนทกผลประเมนผลดานคณลกษณะอนพงประสงค

ท ชอ-สกล

พฤตกรรม

รวม ซอสตย

สจรต มวนย ใฝเรยนร

มงมนในการ

ทางาน

มจต


4 3 2 1 4 3 2 1 4 3 2 1 4 3 2 1 4 3 2 1 20

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

ลงชอ....................................................ผประเมน

................/....................../................


ชวงคะแนน ระดบ

คณภาพ

16-20 4

11-15 3

6-10 2

1-5 1

ระดบคะแนน ระดบ

คณภาพ

4 ดเยยม

3 ด

2 พอใช



294

เกณฑการใหคะแนนแบบประเมนผลดานคณลกษณะอนพงประสงค


4 3 2 1

1. ซอสตย

สจรต



ทางานท




และปฏบตงาน

จนเปนนสย



ทางานท

มอบหมาย


ไมตองมคร

คอยควบคม



ทางานท




ไดในบางครง

ไมมความ

ซอสตยตอ

ตนเอง

ไมทางาน

ทมอบหมาย


2. มวนย ทางานเรยบรอย


ควบคมตวเองได

โดยไมมคร

ควบคม และ

ปฏบตจนเปน

นสย

ทางาน




ได โดยไมมคร

ควบคม

ทางานเรยบรอย



ได ในบางครง

ทางานไม


ขาดวนยใน

ตนเอง ควบคม

ตวเองไมได

3. ใฝเรยนร มความสนใจ



คนควา หา












ไมมความสนใจ

ไมกระตอรอรน




4. มงมนใน

การทางาน












รบผดชอบ

ในหนาท ไมม


พยายาม อดทน

ทางานเสรจไม

ไมตงใจ และ

รบผดชอบ

ในหนาท ไมม


พยายาม



295


4 3 2 1

เสรจตามเวลาท

กาหนด



ทนตามเวลาท

กาหนด



5. มจต




สะอาดหองเรยน


สวนรวม ปดไฟ

และพดลมกอน

ออกจาก




สะอาด









สะอาด



สวนรวม

ไมปดไฟ และ

พดลมกอนออก

จากหองเรยน

ไมชวยเหลอ

เพอนรกษา

ความสะอาด



สวนรวม

ไมปดไฟ และ

พดลมกอนออก

จากหองเรยน


296

แบบบนทกผลการประเมนดานสมรรถนะสาคญของผเรยน



คะแน

นรวม

ผลกา

รตดส

น

ความ

สามา

รถใน

การ

สอสา

ร

ความ

มามา

รถใน

การ

คด

ความ

มามา

รถใน

การ

แกไข

ปญหา

1 2 3 4 1 2 3 4 1 2 3 4 12 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11

(ลงชอ)...................................ผประเมน

.........../..................../............



10-12 4

7-9 3

4-6 2

1-3 1

ระดบคะแนน ระดบคณภาพ

4 ดเยยม

3 ด

2 พอใช



297

เกณฑการประเมนดานสมรรถนะสาคญของผเรยน

รายการ

ประเมน




ในการสอสาร








และมนใจ






กาหนดได







ดตามทกาหนดได

ไมชดเจน






กาหนดไมได


ในการคด







ถกตองและ

ครบถวนรวบรวม

ขอมลนามา

หลอมรวม สรป

เปนองคความร

หรอสารสนเทศ

เพอวางแผน


ตดสนใจ

ทเกยวกบตนเอง

และสงคมได







ถกตองแตไม

ครบถวน



เกยวของมาหลอม

รวม สรปเปน

องคความร

หรอสารสนเทศ

เพอวางแผน


ตดสนใจทเกยวกบ

ตนเองหรอสงคม

ได







ถกตองเปน

บางสวนและไม

ครบถวน





มาหลอมรวมกนได






ชวตประจาวน

ไมได รวบรวม

ขอมล จดกระทา

ขอมล และนา

ขอมลทเกยวของ

มาหลอมรวมกน

ไมได


298

รายการ

ประเมน




ในการแกไข

ปญหา


เหตผล หลก

คณธรรม







ตอตนเองและผอน



คณธรรม










คณธรรม




คานงถง

ผลกระทบตอ

ตนเอง



คณธรรม

จรยธรรมไมได


Documents

ภาคผนวก จ ø ì × ö ตัวอย างแผนการ ......ว 8.1 ป.6/5 สรางค าถามใหมเพ อการส ารวจตรวจสอบต