298 ปท 7 ฉบบท 3 กรกฎาคม-กนยายน 2561

ภาวะผน าการบรหารกจการบานเมองทดขององคกรปกครองสวนทองถน GOOD GOVERNANCE LEADERSHIP OF LOCAL ADMINISTRATIVE

ORGANIZATION IN LOWER NORTHEASTERN REGION

ธตวฒ หมนม Thitiwut Manmee

บทคดยอ บทความเรองเรอง “ภาวะผน าการบรหารกจการบานเมองทดขององคกรปกครองสวน

ทองถน” มวตถประสงคคอ 1) เพอศกษาองคความรเกยวกบการบรหารกจการบานเมองทดทน าไปใชในการบรหารกจการบานเมองทดขององคกรปกครองสวนทองถน และ 2) เพอศกษาแนวทางในการพฒนาภาวะผน าการบรหารกจการบานเมองทดส าหรบองคกรปกครองสวนทองถนระเบยบวธการวจยเปนการวจยเชงคณภาพ โดยท าการวจยเชงเอกสารประกอบกบการสมภาษณผใหขอมลส าคญ จ านวน 20 คน เพอใหทราบถงประเดนของการศกษาในรายละเอยดทส าคญ และมความครอบคลมในเนอหาสาระส าคญทท าการศกษาอยางครบถวน

ผลการศกษาวจย พบวา องคความรเกยวกบการบรหารกจการบานเมองทดทน าไปใชในการบรหารกจการ

บานเมองทดขององคกรปกครองสวนทองถน ไดแก แนวคดเกยวกบผน า แนวคดเกยวกบการบรหาร ทฤษฎเกยวกบการบรหาร แนวคดเกยวกบหลกธรรมาภบาล และแนวคดเกยวกบการปกครองสวนทองถน แนวทางในการพฒนาผน าการบรหารกจการบานเมองทดส าหรบองคกรปกครองสวนทองถน คอการพฒนาภาวะผน าโดยใช “SHADED Model ” ทมความสอดคลองกบหลกธรรมาภบาล ไดแก S-Sociability มสงคมทด H-Human relation ผน าจะตองตระหนกในคณคาและศกดศรของตวเอง ของลกนอง A-Ability มความร ความสามารถ การใชสตปญญานนๆ เพอแกไขปญหาตางๆใหส าเรจลลวงไปได D-Director มศลปะในการปกครองคอมจตส านกเกดขนในตวของผน า E-Executive เปนนกบรหารมออาชพ และ D-Developer เปนนกพฒนามออาชพ ค าส าคญ : ภาวะผน า, การบรหารกจการบานเมองทด

Department of Political Science, Faculty of Social Sciences,

Mahachulalongkornrajavidyalaya University.

วารสาร มจร สงคมศาสตรปรทรรศน 299

ABSTRACT

The objectives of this research entitled Good Governance Leadership of Local Administrative Organization, were to 1) study the knowledge of good governance used in the administration of the local administrative organization, 2) study the approaches to develop the leadership in good governance of local administrative organizations. The research methodology is qualitative research by research documentary with interviews the qualitative research collected data by In-Depth-Interview with 20 key informants, purposefully selected. Findings were as follows: The knowledge of good governance used for the administration of local administrative organizations at were leadership concepts, administration concept, administration theories, good governance concept and local administration concept. The opinions of staff and personnel about the good governance of local administrative organization were at high level. The highest level was the rules of laws, the second level was the virtues and the lowest level was the worthiness. The people’s opinions towards the good governance by overall were at high level; the highest level was the rule of laws, the second level to the highest was the virtues and the lowest level was the participation. The approaches to develop the leadership of good governance of the local administrative organization were to apply SHADED Model which coincides with good governance. They are S is for socialability. Leadership must have good social status and socialable. H is for Human Relations. Leadersphip must be aware of self dignity and the dignity of those who are under them. A is for ability. Leadersphip must be able to use their ability and wisdom to solve any problems. D is for Director. Leadership must be good directors, must have an art of directing with conscious mind. E is for Executive. Leadership must be professional Executive and D is for Developer. Leadership must be professional developers in all fields. Keywords: Leadership, Good Governance.

300 ปท 7 ฉบบท 3 กรกฎาคม-กนยายน 2561

1. บทน า การบรหารกจการบานเมองทดนนจ าเปนตองอาศยผน าทมคณธรรม จรยธรรมและมคณภาพในการท าหนาทการบรหารจงจะสามารถน าพาองคกรไปสความส าเรจสงสดได และทส าคญผน าจะตองมภาวะความเปนผน าสงเชนกน กลาวคอ ผน าแตละคนอาจจะมคณลกษณะความเปนผน าหรอภาวะความเปนผน าทแตกตางกน ซงภาวะความเปนผน าถอเปนสงส าคญส าหรบผน าทวไป บทความนไดน าเสนอภาวะผน าในการบรหารกจการบานเมองทด ในมตตาง ๆ ทผน าสามารถน าไปประยกตใชกบการบรหารในองคกรของตนและสามารถน าองคกรไปสความส าเรจได 2.วตถประสงคของการวจย 2.1 เพอศกษาองคความรเกยวกบการบรหารกจการบานเมองทดทน าไปใชในการบรหารกจการบานเมองทดขององคกรปกครองสวนทองถน

2.2 เพอศกษาแนวทางในการพฒนาภาวะผน าการบรหารกจการบานเมองทดส าหรบองคกรปกครองสวนทองถน 3. วธด าเนนการวจย

การศกษาวจยเรอง “ภาวะผน าการบรหารกจการบานเมองทดขององคกรปกครองสวนทองถน” มงศกษาผน าการบรหารกจการบานเมองทดขององคกรปกครองสวนทองถนในภาคตะวนออกเฉยงเหนอตอนลางตอนลาง ตามปจจยพนฐานส าคญ 6 ประการ คอ หลกนตธรรม หลกคณธรรม หลกความโปรงใส หลกความมสวนรวม หลกความรบผดชอบ และหลกความคมคา ทฤษฎการบรหารจดการสมยใหม ทฤษฎภาวะผน า งานวจยเกยวกบการบรหารกจการบานเมองทด แนวคดและทฤษฎการพฒนาตวชวด

ระเบยบวธการวจยเปนการวจยเชงคณภาพ โดยท าการวจยเชงเอกสารประกอบกบการสมภาษณผใหขอมลส าคญ จ านวน 20 คน เพอใหทราบถงประเดนของการศกษาในรายละเอยดทส าคญ และมความครอบคลมในเนอหาสาระส าคญทท าการศกษาอยางครบถวน พรอมกนนน ในการวจยเชงคณภาพจะท าใหไดทราบถงขอมลเชงลก ทมรายละเอยดชดเจนสามารถน ามาวเคราะหในเชงอปนย

วารสาร มจร สงคมศาสตรปรทรรศน 301

4. สรปผลการวจย การวจยเรองผน าการบรหารกจการบานเมองทด ขององคกรปกครองสวนทองถนในเขต

ภาคตะวนออกเฉยงเหนอตอนลาง สรปตามประเดนส าคญดงตอไปน สวนท 1 องคความรเกยวกบการบรหารกจการบานเมองทดทน าไปใชในการบรหาร

กจการบานเมองทดขององคกรปกครองสวนทองถน ในสวนน เปนการศกษาสถานความรทวไป ไดจากการทบทวนแนวคด ทฤษฎและ

งานวจยทเกยวของ สรปผลไดดงน แนวคดเกยวกบผน า จากแนวคดทนกวชาการหลายๆทาน ไดกลาวไวในขางตน ผ

ศกษาไดกลาวสรป ผน า คอผมความส าคญตอความส าเรจในการบรหารงานตาง ๆ รวมทงงานองคการบรหารสวนต าบลดวย เพราะผน ามบทบาททงในฐานะผบรหาร ซงมหนาทตองก าหนดทศทางขององคการและบรหารงานทงองคการ บทบาทในฐานะผประสาน ผน าจะตองเปนผประสานงานระหวางพนกงาน ประสานการปฏบตทวทงองคการ ประสานระหวางองคการกบผรบบรการและประสานระหวางองคการทตนรบผดชอบกบองคการอน เพอประโยชนในการปฏบต นอกจากนยงมบทบาทในฐานะผใหอกดวย คอใหประสบการณแกผใตบงคบบญชาใหขวญก าลงใจ ใหโอกาสกาวหนา และใหน าใจเพอสรางความเคารพศรทธาใหเกดขนในใจของผใตบงคบบญชา ซงสงเหลาน จะท าใหเกดความสงบสข (Busakorn Watthanabut,2018:269) จะชวยสรางความรวมมอความเตมใจในการปฏบตงาน ใหกบองคการไดอยางดยง อนจะท าใหการบรหารงานสามารถบรรลวตถประสงคไดอยางมประสทธภาพ ซงการบรหารองคกรปกครองสวนทองถนตองใหความส าคญสงสดในการจดท าแผนยทธศาสตรเพอการพฒนาอยางยงยน ซงเปนปจจยแหงความส าเรจ (Key Success Factors) มปจจยไดแก ภาวะผน าของผบรหารทองถน ทเปนนายกองคการบรหารสวนจงหวด นายกองคการบรหารสวนต าบล นายกเทศมนตร ปลดองคการบรหารสวนจงหวด ปลดองคการบรหารสวนต าบล และปลดเทศบาล ตองเปนผน าการเปลยนแปลงอยางแทจรง ซงจะท าใหประสบความส าเรจ นอกจากนแลวตองมวฒนธรรมองคการองคกรปกครองสวนทองถนทเกอหนน ซงประกอบดวย วฒนธรรมแบบมสวนรวม วฒนธรรมแบบบรณาการ วฒนธรรมคณภาพมาตรฐานสากล วฒนธรรมเครอขาย วฒนธรรมนวตกรรม และวฒนธรรมบรการเหนอความคาดหวง ซงทงหมดจะน าพาการบรหารองคกรปกครองสวนทองถนสความเปนเลศเทากบ ผลรวมของสมองผน าดเยยม บวกกบ เครองมอครบ และบวกกบใจเกนรอย และจากการศกษางานวจยทเกยวของกพบวาผน าทองถนตองเปนผน าทมการเปลยนแปลง ตองกลาคด กลาท า กลาเปลยนแปลง เพอน าพาองคกรไปสความเปนเลศอยางแทจรง

302 ปท 7 ฉบบท 3 กรกฎาคม-กนยายน 2561

แนวคดและทฤษฎเกยวกบการบรหาร การบรหาร เปนเรองทมความส าคญ และจ าเปนอยางยงตอการด าเนนงานขององคกรเพราะเปนเครองมออนส าคญในอนทจะชใหเหนถงความส าเรจหรอลมเหลวความมประสทธภาพหรอความไรประสทธภาพของหนวยงานการบรหารเปนเครองบงชใหทราบถงความเจรญกาวหนา การบรหารเปนลกษณะการท างานรวมกนของกลมบคคลในองคการมลกษณะการวนจฉยสงการนกบรหารจะตองค านงถงปจจยสงแวดลอมตางๆเพราะการวนจฉยสงการเปนเครองแสดงใหทราบถงความสามารถของนกบรหาร และการเจรญเตบโตของการบรหารชวตประจ าวนของมนษยไมวาในครอบครว องคการใดยอมเกยวของกบการบรหารอยเสมอดงนนการบรหารจงเปนเรองทนาสนใจและจ าเปนตอการทจะด ารงชวตของบคคลในสงคม ส าหรบการบรหารองคกรปกครองสวนทองถนตองมงเนนการพฒนาการบรหาร (Administrative Development : AD) สการจดการภาครฐแนวใหม (New Public Management : NPM) โดยการใชการบรหารเชงยทธศาสตรเพอน าพาองคกรปกครองสวนทองถนสความส าเรจ และจากการศกษางานวจยทเกยวของกยงพบวาผน าของผบรหารองคกรปกครองสวนทองถนตองประกอบดวยสมรรถนะยอย 5 ดานไดแก 1)สมรรถนะการคดเชงยทธศาสตร 2) สมรรถนะการบรหารการเปลยนแปลง 3) สมรรถนะการสรางความรวมมอ 4) สมรรถนะการสอสาร และ 5) สมรรถนะการพฒนาบคลากร

แนวคดและทฤษฏเกยวกบหลกธรรมาภบาล ธรรมาภบาล หรอ Good Governance หมายถง การบรหารการจดการทรพยากรทางเศรษฐกจและสงคมเพอการพฒนาประเทศโดยมการเชอมโยงองคประกอบ3 สวนของสงคมเขาดวยกนคอภาครฐภาคเอกชนและภาคประชาสงคมและใหการเมองอยางสมดลซงจะสงผลใหสงคมด ารงอยรวมกนอยางสนตตลอดจนมการใชอ านาจในการบรหารราชการแผนดนใหมความแขงแกรงมประสทธภาพมคณภาพมความโปรงใสยตธรรมและสามารถตรวจสอบไดซงจะสงผลใหการพฒนาประเทศชาตเปนไปอยางมนคงยงยนและมเสถยรภาพซงองคกรปกครองสวนทองถนตองด าเนนการบรหารจดการโดยยด หลกธรรมาภบาลทเรยกวา Good Governance หรอการบรหารกจการบานเมองทด ซงมหลกทส าคญ 6 ประการ ประกอบดวย หลกนตธรรม หลกคณธรรม หลกความโปรงใส หลกการมสวนรวม หลกความรบผดชอบ หลกความคมคา และจากการศกษางานวจยทเกยวของกยงพบวาการบรหารจดการทด Good Governance กบหลกพทธศาสนาตองควบคกนไป ผน าตองมคณธรรมตองใชอ านาจโดยมธรรมะเปนสรณะ ซงการบรหารเปนแนวคดทเกยวกบการใชศาสตรหรอทกษะในการบรหารจดการทผบรหารใชในการตดสนใจเพอคนหาวธทดทสดในการด าเนนกจกรรมและน าพาองคกรไปสเปาหมายอยางมประสทธภาพ

วารสาร มจร สงคมศาสตรปรทรรศน 303

แนวคดเกยวการปกครองสวนทองถนจากหลกการพนฐานทางดานการปกครองโดยการกระจายอ านาจ เพอใหประชาชนในทองถนไดมโอกาสในการใชอ านาจการบรหาร และด าเนนกจการตาง ๆ ในพนทของตนเอง โดยเฉพาะในยคกระแสโลกาภวตนทยดถอแนวคดในการเคารพศกดศรความเปนมนษย สทธเทาเทยมกนภายใตกฎหมาย ซงสอดคลองกบวตถประสงคของรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พทธศกราช 2550 ท าใหรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทยพทธศกราช 2550 ไดบญญตหมวดเฉพาะในเรองของการปกครองทองถน เพอใหความเปนอสระแกองคกรปกครองสวนทองถนตามหลกแหงการปกครองตนเองตามเจตนารมณของประชาชนในทองถน และสงเสรมใหองคกรปกครองสวนทองถนเปนหนวยงานหลกในการจดท าบรการสาธารณะ และมสวนรวมในการตดสนใจแกปญหาในพนท ซงรฐบาลจะก ากบดแลเทาทจ าเปน สอดคลองและเหมาะสมกบรปแบบเพอการคมครองประโยชนของประชาชนในทองถน หรอประโยชนของประเทศเปนสวนรวม ดวยเหตดงกลาวองคกรปกครองสวนทองถน จงมอ านาจทจะด าเนนการเพอประโยชนของประชาชนในทองถน มความเปนอสระในการด าเนนการตามกฎหมายก าหนดแผนและขนตอนการกระจายอ านาจ ใหสอดคลองกบการพฒนาของจงหวดและประเทศเปนสวนรวมตามบทบญญตไวในรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทยพทธศกราช 2550 หมวด 14 มาตรา 281 - มาตรา 290 ซงจากการศกษางานวจยทเกยวของกยงพบวา ปจจยทเออผลตอความส าเรจคอการบรหารการปกครองสวนทองถนทมประสทธภาพโดยการบรหารตามหลกธรรมาภบาลน าไปใชในหนวยงานท าใหองคกรมรายไดทดมความไวเนอเชอใจโดยความรวมมอกนของประชาชนและหนวยงานการปกครองสวนทองถน ควรมการใช ธรรมาภบาลในการบรหารงานใหมากขน

สวนท 2 แนวทางในการพฒนาผน าการบรหารกจการบานเมองทดส าหรบองคกรปกครองสวนทองถน ปญหาทตองการทราบคอแนวทางในการพฒนาการบรหารกจการบานเมองทดส าหรบองคกรปกครองสวนทองถน เปนอยางไร

จากการสมภาษณผใหขอมลหลก ทง 20 ทาน ผวจยขอสรปผลทไดจากการสมภาษณทง 6 หลก ดงน

1.หลกนตธรรม ผน าการบรหารกจการบานเมองทดขององคกรปกครองสวนทองถนนนผน าตองยดมนในคณธรรม จรยธรรม มศรทธาและปฏบตตามหลกศาสนาประพฤตตนอยในหลกของพทธศาสนา หลกเลยงอบายมขทกชนด ปฏบตตนเปนแบบอยางทดตอเพอนรวมงาน

304 ปท 7 ฉบบท 3 กรกฎาคม-กนยายน 2561

2.หลกคณธรรม ผน าการบรหารกจการบานเมองทดขององคกรปกครองสวนทองถนนนผน าตองมความซอสตย มความยตธรรม ตรงไปตรงมา คอตรงตอเวลา ตอหนาท ตรงตอผรวมงาน มความขยน อตสาหะ อดทน มงมนและรบผดชอบตอผลสมฤทธของงาน

3.หลกความโปรงใส ผน าการบรหารกจการบานเมองทดขององคกรปกครองสวนทองถนนน ผน าตองท าตวเปนทยอมรบของบคลากร หรอผใตบงคบบญชา ท างานแบบมออาชพ ไมวจารณหรอกาวกายงานผอน คดเองได มการประชาสมพนธงานของตนเองใหประชาชนไดรขอมลขาวสาร

4. หลกการมสวนรวม ผน าการบรหารกจการบานเมองทดขององคกรปกครองสวนทองถนนน ผน าตองมการกระจายอ านาจหรอมอบหมายงานใหบคลากรอยางมความเหมาะสม มทมงานใหเปนสดสวนและตองสรางแรงบนดาลใจในการปฏบตงานใหแกบคลากรเพอใหงานออกมาอยางมประสทธภาพ

5. หลกความรบผดชอบ ผน าการบรหารกจการบานเมองทดขององคกรปกครองสวนทองถนนน ผน าตองเสยสละประโยชนสขสวนตวเพอสวนรวม ตองเปนผมความรบผดชอบสง ท างานดวยใจอาสา มความขยนหมนเพยร มความรบผดชอบ มการรกษาระเบยบวนย

6. หลกความคมคา ผน าการบรหารกจการบานเมองทดขององคกรปกครองสวนทองถนนน ผน าตองตระหนกใหดเกยวกบการบรหารองคกรในเรองของความคมคา เรองของงบประมาณ นโยบายในการวางแผนงานตองใหคมกบการลงทนในการก าหนดนโยบายแตละตว และตองเปนผแสวงหาขอมลในการพฒนาองคกร

5. อภปรายผลการวจย การอภปรายผลการวจยน กลาวถงผน าการบรหารกจการบานเมองทดขององคกรปกครองสวนทองถน ผวจยขอกลาวถงประเดนส าคญ 2 ประเดนทนาสนใจน ามาอธปรายผลไดดงน ประเดนท 1 การศกษาระดบความคดเหนของพนกงานและประชาชนในเขตพนทองคกรปกครองสวนทองถนภาคตะวนออกเฉยงเหนอตอนลาง จากผลการวจยพบวา ความคดเหนของพนกงานองคกรปกครองสวนทองถนภาคตะวนออกเฉยงเหนอตอนลาง ตอการบรหารงานตามหลกการบรหารกจการบานเมองทด อยในระดบมาก ตามล าดบดงน 1)หลกนตธรรม 2) หลกคณธรรม 3) หลกการมสวนรวม 4) หลกความโปรงใส 5) หลกความรบผดชอบ 6) หลกความคมคา เมอพจารณาในแตละดานมประเดนทน ามาอภปรายไดดงน

1) หลกนตธรรม พนกงานองคกรปกครองสวนทองถนภาคตะวนออกเฉยงเหนอ

วารสาร มจร สงคมศาสตรปรทรรศน 305

ตอนลาง มความคดเหนเกยวกบการบรหารงานตามหลกธรรมาภบาลสอดคลองกนทกขอ โดยมความคดเหนในระดบมากทสดคอในการบรหารงาน มการก าหนดขอบเขตอ านาจหนาทอยางชดเจน และสามารถตรวจสอบได ทงนเนองจากองคการบรหารสวนต าบลตองบรหารงานใหสอดคลองกบนโยบายจากสวนกลาง ตองปฏบตตามโครงสรางขององคกรปกครองสวนทองถน โครงสรางอ านาจหนาทขององคการบรหารสวนต าบล ตามพระราชบญญตสภา และองคการบรหารสวนต าบล นายกองคการบรหารสวนต าบลท าหนาทก าหนดนโยบายทไมขดตอกฏหมายและท าหนาทในการบรหารราชการใหเปนไปตามแผนพฒนาองคการบรหารสวนต าบลและเทศบาลต าบล ดงนนนายกองคการบรหารสวนต าบลหรอเทศบาลต าบล สามารถวางแผนและก าหนดนโยบายในการบรหาร ดวยปฏบตตามขอบงคบและกฏหมาย โดยค านงถงผลประโยชนของทองถน และพนกงานองคกรปกครองสวนทองถนมความเหนดวยในระดบมาก ทง 5 รายการ ดงน การใชกฎระเบยบตางๆ มความเปนธรรมและเทาเทยมกน โดยไมแบงแยกการใชส าหรบระดบบรหารพนกงาน หรอลกจาง การก าหนดกฎระเบยบหรอขอบงคบควรค านงถงสทธและเสรภาพของประชาชนมากกวาประโยชนขององคกร มการปรบปรงระเบยบ ขอบงคบ ใหเหมาะสมกบสถานการณทเปลยนแปลงอยเสมอ และมการท าประชาพจารณ หรอเปดโอกาสใหประชาชนไดแสดงความคดเหนเกยวกบขอบงคบตางๆทมผลบงคบใชกบชมชนและผลการศกษายงสอดคลองกบ (Nakom Theerasuwannajak, 2002 : 5) ไดวจยเรอง “รปแบบการบรหารงานตามหลกการบรหารกจการบานเมองและสงคมทด ขององคการบรหารสวนต าบลจงหวดราชบรพบวารปแบบการบรหารงานตามหลกการบรหารกจการบานเมองทดขององคการบรหารสวนต าบล จงหวดราชบร ประกอบดวยหลกนตธรรม หลกคณธรรม หลกความโปรงใส หลกการมสวนรวม หลกความรบผดชอบ และหลกความคมคา ผลการประเมนการปฏบตงานขององคการบรหารสวนต าบลในจงหวดราชบร ตามรปแบบการบรหารงานตามหลกการบรหารกจการบานเมองทด พบวาสมาชกองคการบรหารสวนต าบลมการประเมนการปฏบตงานตามหลกการบรหารกจการบานเมองทดโดยรวมอยในระดบมาก และเมอพจารณาเปนรายดานพบวามการปฏบตอยในระดบมากทกดานตามล าดบไดแก หลกนตธรรม หลกความโปรงใส หลกคณธรรม หลกความคมคา หลกการมสวนรวม และหลกความรบผดชอบ และยงสอดคลองกบ (Naranit Setthaboot and Other, 2002 : 115) ไดวจยเรอง การเสรมสรางสมรรถนะขององคกรปกครองสวนทองถน การกระจายอ านาจเปนนโยบายเรงดวนทรฐบาลใหความส าคญเปนอยางยง ซ งจะเหนไดจากรฐธรรมนญฉบบใหม พ.ศ. 2540 และ พ.ศ. 2550 และพระราชบญญตการกระจายอ านาจใหแกองคกรปกครองสวนทองถน พ.ศ. 2542 วตถประสงคประการหนงของนโยบายดงกลาว คอ การสงเสรมการพฒนาสงคมและเศรษฐกจของประเทศเพอยกระดบคณภาพชวตของประชาชนโดย

306 ปท 7 ฉบบท 3 กรกฎาคม-กนยายน 2561

การสงเสรมใหประชาชนมสวนรวมในการบรหารและพฒนาทองถน ซงกรมการปกครองเปนหนวยงานทมบทบาทส าคญในการสรางเสรมศกยภาพขององคกรปกครองสวนทองถนในดานการวางแผนพฒนาการบรหารงานดานการเงน การคลง และบคลากร

2) หลกคณธรรม พนกงานองคกรปกครองสวนทองถนภาคตะวนออกเฉยงเหนอ ตอนลาง มความคดเหนเกยวกบการบรหารงานตามหลกการบรหารกจการบานเมองทด ดานหลกคณธรรม อยในระดบมาก สอดคลองกนทกรายการ โดยมความคดเหนในระดบมากทสดคอการประเมนผลการปฏบตงานหรอการพจารณาความดความชอบ ควรมหลกเกณฑการประเมนจากผลงานทชดเจนและเปนระบบ โดยไมใชระบบอาวโส และองคกรไมมระบบพรรคพวกและเสนสายทชวยเหลอซงกนและกน ถงแมวาจะท าใหงานทรบผดชอบเสรจเรวขน ซงสอดคลองกบแนวคดของ Fayol ไดเสนอหลกการบรหาร (principles of management) วาผลประโยชนของคนสวนใหญควรตองส าคญกวาคนสวนนอย ผบรหารจะตองใหความส าคญกบผลประโยชนขององคการโดยรวมมากกวาผลประโยชนของพนกงานบางคนหรอบางกลม การใหผลตอบแทน ( remuneration) พนกงานตองไดรบคาจางอยางเปนธรรม ความเสมอภาค (equity) ผบรหารควรใหความเมตตาและความเปนธรรมแกผใตบงคบบญชาทกคนอยางเทาเทยมกนและความมนคงในงาน (stability or renege of personnel) ผบรหารควรมแผนงานและหลกเกณฑในการบรรจ แตงตงและเลอนต าแหนงหนาทของพนกงานใหกาวหนาขนตามล าดบ และยงสอดคลองกบแนวคดของ weber เปนผ พฒนาหลกการจดการท เนนโครงสร างและอ านาจหนาท ท เ รยกวา “หลกราชการ” (bureaucracy) ทเนนการแบงงานกนท า ก าหนดสายการบงคบบญชาทชดเจน กฎระเบยบละเอยด และไมเนนความสมพนธแบบสวนตว รวมทงใหความส าคญกบการยดหลกคณธรรม (merit) ในการเลอกประเมนผลงานพนกงานหลกการ Bureaucracy ของ Weber เหมาะทจะใชในองคการใหญ แตอาจไมเหมาะส าหรบองคการขนาดเลกทจ าเปนตองมความคลองตวตอการตอบสนองความเปลยนแปลงตาง ๆ และผลการศกษายงสอดคลองกบงานวจยของ (Pirasit kamraunsil, 2003 : 125) ไดวจยเรอง “ศกษาการพฒนาศกยภาพการบรหารจดการองคการบรหารสวนต าบลในภาคตะวนออกเฉยงเหนอ การศกษาครงนจ าแนกศกยภาพการบรหารเปน 2 ดานคอศกยภาพของระบบสนบสนนการบรหารจดการและศกยภาพในการบรหารจดการของผบรหาร อบต. โดยศกยภาพของระบบสนบสนนการบรหารจดการประเมนจากความเขมแขงขององคประกอบการบรหาร 8 อยางไดแก การวางแผน การฝกอบรม การนเทศงาน การบรหารบคคล การบรหารการเงน การบรหารวสดครภณฑ การบรหารระบบสารสนเทศ และการเตรยมความพรอมของชมชน

วารสาร มจร สงคมศาสตรปรทรรศน 307

3) หลกความโปรงใส พนกงานองคกรปกครองสวนทองถนภาคตะวนออกเฉยงเหนอ ตอนลางมความคดเหนตอการบรหารงานตามหลกการบรหารกจการบานเมองทด ดานหลกความโปรงใส อยในระดบมาก สอดคลองกนทกรายการ โดยมความคดเหนในระดบมากทสดคอเจาหนาทในระดบตางๆ ขององคกร มการปฏบตหนาทดวยความซอสตย ตรงไปตรงมา และไมมการขดแยงระหวางประโยชนสวนตนและประโยชนสวนรวม มการเผยแพรประชาสมพนธผลการเนนงานขององคกรใหประชาชนไดรบทราบ โดยผานสอตางๆ นนควรท าเปนประจ าอยางตอเนอง องคกรแสดงขนตอนและก าหนดระยะเวลาในการปฏบตงาน ณ พนทใหบรการเพอใหประชาชนหรอผมาตดตอทราบ ซงสอดคลองกบแนวคด (Ratchana Santiyanon, 2001) ไดวจยเรองรปแบบใหมของการบรหารจดการทดในมหาวทยาลยโดยไดใหขอสรปในภาพรวมวาการบรการจดการทดเปนแนวทางปฏบตทยอมรบในหมผท เกยวของกบอดมศกษาในปจจบนจะเนนความมประสทธภาพและประสทธผลโดยสงเสรมใหมความรบผดชอบในการปฏบต และความโปรงใสในขณะเดยวกนกยงคงใหความส าคญแกการมสวนรวมการกระจายอ านาจและความยตธรรมนอกจากนขอมลทไดจากการศกษาใหขอสรปเกยวกบรปแบบการบรหารจดการมหาลยในสวนตางๆทสะทอนองคประกอบของการบรหารจดการมหาวทยาลยทดและยงสอดคลองกบ (Ubon Yawainawichai, 2010) ไดวจยเรอง “การบรหารจดการตามหลกธรรมาภบาลขององคการบรหารสวนต าบล ในจงหวดเชยงใหม” พบวาการบรหารจดการตามหลกธรรมาภบาลขององคการบรหารสวนต าบล มแนวทางในการบรหารจดการ 2 สวน คอ 1) การบรหารการพฒนา (Administrative Development) เปนการบรหารงานในพนทชมชน หมบาน โดยมงตรงไปทประชาชนใหประชาชนอยดมสข สขภาพจตด สขภาพกายด สงแวดลอมด และสงคมด และ 2) การบรหารจดองคกร (Organization Administration) มงเนนบรหารจดการดานบคลากรและระบบการท างานในองคกร เพออ านวยความสะดวกและบรการประชาชนอยางรวดเรว และสนองตอบความตองการของประชาชน โดยบรหารงานอยางโปรงใส ท างานดวยความซอสตย สจรต ไมทจรต ไมคอรรปชน เปดเผยขอมลขาวสาร สรางความมสวนรวม เนนการท างานเปนทม สามารถท างานแทนกนได มการรบฟงความคดเหนหรอขอเสนอแนะซงกนและกน 4) หลกการมสวนรวม พนกงานองคกรปกครองสวนทองถนภาคตะวนออกเฉยงเหนอตอนลางมความคดเหนตอการบรหารงานตามหลกการบรหารกจการบานเมองทด ดานหลกการมสวนรวม อยในระดบมาก สอดคลองกนทกรายการ โดยมความคดเหนในระดบมากทสดคอมการจดเวทประชาคมในการรบฟงปญหาและความตองการของประชาชนมการกระจายอ านาจการบรหารจดการสบคลากรตามหนาท ทไดรบมอบหมาย จะท าใหสามารถปฏบตภารกจตามบทบาทหนาทไดอยางมสวนรวม องคกรควรเปดโอกาสใหประชาชนเขามามสวนรวมในการก าหนดนโยบาย แผนงาน

308 ปท 7 ฉบบท 3 กรกฎาคม-กนยายน 2561

และการด าเนนงานในดานตางๆ รวมถงการท าประชาพจารณใหความรความเขาใจ และขอมลขาวสารทเกยวของเพยงพอแกประชาชน จะท าใหการมสวนรวมมคณภาพ มากขน ดงท (Sane Chuyto and Boonsri Prommapan, 2007) ไดวจยเรอง “แบบจ าลององคการบรหารสวนต าบลทมงเนนกลยทธในการด าเนนงาน โดยการน า Balanced Scorecard มาประยกตใช ” จากการศกษาวจยดงกลาวพบวา อบต. การน าแนวคดองคกรมงเนนกลยทธองคกรแบบใหมไปใชใน อบต.บานใหม ท าใหบคลากรกระตอรอรน พรอมรวมคด รวมวางแผน รวมด าเนนการ และรวมพฒนาให อบต.สความเปนเลศดานการบรหารสาธารณะอยางแทจรง และสรางผบรหารเปนผน าการเปลยนแปลง กลาคด กลาท า กลาเปลยนแปลง เพอน าองคกรไปสการบรการทเปนเลศอยางแทจรง มการจดองคกรแบบใหม มการปรบเปลยนองคกรสองคกรแหงการเรยนร โดยมการพฒนาบคลากรทกคนใหมความรความสามารถมากขนโดยการฝกอบรม (5) หลกความรบผดชอบ พนกงานองคกรปกครองสวนทองถนภาคตะวนออกเฉยงเหนอตอนลาง มความคดเหนตอการบรหารงานตามหลกการบรหารกจการบานเมองทด ดานหลกความรบผดชอบ อยในระดบมาก สอดคลองกนทกรายการ โดยมความคดเหนในระดบมากทสดคอท ารายงานแสดงผลการด าเนนงาน ผลดและผลเสยรวมถงปญหาและอปสรรค ใหระชาชนรบทราบ และเรยกดขอมลไดตลอดเวลา บนทกขอรองเรยน/รองทกข และมการรายงานผลการด าเนนการเกยวกบขอรองเรยนนนใหประชาชนหรอผรองเรยน/รองทกขทราบ มความมงมนในการพฒนา/ปฏรปงานขององคกรเพอประโยชนของสาธารณะ สอดคลองกบ (Ubon Yawainawichai, 2010) ไดวจยเรอง “การบรหารจดการตามหลกธรรมาภบาล ขององคการบรหารสวนต าบล ในจงหวดเชยงใหม” พบวาการบรหารจดการตามหลกธรรมาภบาลขององคการบรหารสวนต าบล มแนวทางในการบรหารจดการ 2 สวน คอ 1) การบรหารการพฒนา (Administrative Development) เปนการบรหารงานในพนทชมชน หมบาน โดยมงตรงไปทประชาชนใหประชาชนอยดมสข สขภาพจตด สขภาพกายด สงแวดลอมด และสงคมด และ 2) การบรหารจดองคกร (Organization Administration) มงเนนบรหารจดการดานบคลากรและระบบการท างานในองคกร เพออ านวยความสะดวกและบรการประชาชนอยางรวดเรว และสนองตอบความตองการของประชาชน สงเสรมใหบคลากรคดนอกกรอบ สรางนวตกรรมและสรางวฒนธรรมองคกรเพอสนบสนนการท างานเพอประชาชน โดยการบรหารจดการทด ซงในการบรหารเชนนจะรวมถงการทม Bureaucracy Accountability และ Political Accountability ซงมความหมายทมากกวาความรบผดชอบเฉพาะตอผบงคบบญชาหรอกลมผเปนฐานเสยงทใหการสนบสนนทางการเมอง แตจะครอบคลมถงพนธะความรบผดชอบทมตอสงคมโดยรวม

วารสาร มจร สงคมศาสตรปรทรรศน 309

(6) ดานหลกความคมคา พนกงานองคกรปกครองสวนทองถนภาคตะวนออกเฉยงเหนอตอนลาง มความคดเหนตอการบรหารงานตามหลกการบรหารกจการบานเมองทด ดานหลกความคมคา อยในระดบมาก สอดคลองกนทกรายการ โดยมความคดเหนในระดบมากทสดคอองคกรมการลดขนตอนการปฏบตงานใหสนหรอเบดเสรจในขนตอนเดยว เพอความสะดวกรวดเรว และประหยดทรพยากร และการถายโอนงานหรอยบเลกงานใหหนวยงานเอกชนรบไปด าเนนการ จะท าใหเกดประสทธภาพและประสทธผลมากขน และประชาชนมสวนรวมในการก าหนดนโยบาย การตดสนใจ การวางแผน และตดตามผล แสดงถงการมประสทธภาพและประสทธผลขององคกรสอดคลองกบ(Bussabong chaicharaenwatthana and Boonmi li, 2001 : 47.) ไดวจยเรอง “ตวชวดธรรมาภบาล” โดยสรปแนวคดเกยวกบธรรมาภบาลไดรบการยอมรบวาเปนหลกการปกครองทดทเปนประโยชนตอการสงเสรมสงคมประชาธปไตยในประเทศไทย จงมการเสนอแนะกลาวถงแนวคดนอยางกวางขวางอกทงมความพยายามทจะใหมการน าแนวคดธรรมาภบาลไปสการปฏบต มการกระตนใหประชาชนมสวนรวมในการตดสนใจ และตรวจสอบการท างานของภาครฐ และเปนทเขาใจกนโดยทวไปวา ถาระบบบรหารราชการมความยตธรรม โปรงใส และตรวจสอบไดและสอดคลองกบสถาบนราชประชาสมาสย ไดกลาววาธรรมาภบาลหรอการบรหารกจการบานเมองทดหมายถงขบวนการหรอขนตอนในการท างานหรอกจกรรมใดๆทจดขนในสถาบน เรมจากงานในหนาทรบผดชอบแตละคนงานทไดรบค าสงใหท าหรองานทรวมกนท าจะตองเปนไปตามหลกธรรมาภบาล 6 หลก

7. สรปองคความรจากการวจย จากการศกษาผน าการบรหารกจการบานเมองทดขององคกรปกครองสวนทองถน สรป

ไดวารปแบบผน าการบรหารกจการบานเมองทดขององคกรปกครองสวนทองถน สอดคลองกบการบรหารงานของเฮนรฟาโย (Henry Fayol) ประกอบดวย 5 ประการไดแกการวางแผน(Planning) การจดองคการ (Organizing) การบงคบการ (Commanding) การประสานงาน (Coordinating)และการควบคมงาน (Controlling) หรอรวมเรยกวาพอคค (POCCC) เพอใหการบรหารงานเปนไปตามแผนทก าหนดไว และตองสอดคลองกบหลกการและรปแบบการบรหารของส านกคณะกรรมการขาราชการพลเรอน ทสรปหลกการบรหารกจการบานเมองและสงคมทดส าหรบหนวยงานราชการทมงเนนเกยวกบการบรหารงานบคคลและการใหบรการประชาชนเปนสงส าคญ โดยน าเสนอเปนรปแบบ ดงน

310 ปท 7 ฉบบท 3 กรกฎาคม-กนยายน 2561

ผน าการบรหารกจการบานเมองทดขององคกรปกครองสวนทองถน

หลกคณธรรม -มความยตธรรม -ยดมนในเกยรตยศและศกดศร -ยดมนในความถกตองและดงาม -มความอตสาหะขยน อดทน -สงเสรมสนนสนนใหประชาชนมความซอสตย

หลกความโปรงใส -มความคดรเรมสรางสรรค -มความรลกและรชอบ -มความกลาทจะเปลยนแปลง -เปดเผยขอมลขาวสารทเปนประโยชนแกประชาชน -มการประชาสมพนธองคกรทงภายในและภายนอก

หลกการมสวนรวม -มความสมพนธทดกบทกคน -มองโลกในแงด -เปดโอกาสใหประชาชนมสวนรวม -กลาตดสนใจ -เสนอความเหนในการตดสนใจแกปญหาของประเทศ

หลกความรบผดชอบ -ตองมความรความสามารถ -ส านกในความรบผดชอบตอสงคม -ตระหนกในสทธหนาท -ใสใจในปญหาของบานเมอง -เสยสละประโยชนสขมากกวาประโยชนสวนตว

หลกนตธรรม -มทกษะในการวนจฉยสงการ - มความเสมอภาค -ตรากฏหมายและขอบงคบใหทนสมย -มศลปะในการปกครอง -เปนแบบาอยางในการพฒนาจตส านกคณธรรม

หลกความคมคา -บรหารและใชทรพยากรอยางจ ากด -มวสยทศนในการก าหนดนโยบาย -สรางบรการทมคณภาพ -พฒนาทรพยากรธรรมชาตใหสมบรณยงยน -มวสยทศนในการก าหนดนโยบาย

วารสาร มจร สงคมศาสตรปรทรรศน 311

8. ขอเสนอแนะ 8.1 ขอเสนอแนะเชงนโยบาย 1) หลกนตธรรม ควรพฒนาระบบประเมนผลการเสรมสรางธรรมาภบาลในสวนงาน

และในระดบบคคล โดยมตวชวดทชดเจนมากยงขนกวาเดม และน าผลการประเมนไปใชประกอบการพจารณาการจดสรรรางวลประจ าป รวมทงการพจารณาความดความชอบในระดบเจาหนาท และใหมบทลงโทษส าหรบขาราชการทผลการประเมนต ากวาเกณฑ ทงนควรพจารณาใหมหนวยงานกลางเปนผด าเนนการประเมนผล และรายงานผลตอสาธารณะ

2) หลกคณธรรม ควรพฒนาศกยภาพขาราชการ/เจาหนาทอยางตอเนอง เพอสรางความเขาใจและตระหนกถงความส าคญของธรรมาภบาลและการมสวนรวมของประชาชน โดยเนนในประเดนส าคญๆ คอ การท างานแบบมออาชพ สามารถใหความเหน และขอเสนอแนะตามหลกอยางตรงไปตรงมา ปลกฝงขาราชการใหมจตส านกสาธารณะ ค านงถงประโยชนของสาธารณะ พรอมรบผดชอบตอสวนรวม และสามารถแยกเรองสวนตวออกจากสวนรวม

3) หลกความโปรงใส สรางกระบวนการมสวนรวมของผมสวนไดเสยในการด าเนนโครงการ และมการเผยแพรขอมลขอเทจจรงทถกตองอยางครบถวน เพอสรางความเขาใจ ใหเกดความรวมมอ และการยอมรบ

4) หลกการมสวนรวม ควรมการรณรงคและประชาสมพนธเพอสรางจตส านกใหบคลากรและประชาชนเหนคณคาและความส าคญของการมสวนรวม

5) หลกความรบผดชอบ ควรก าหนดมาตรฐานการท างานในหนาทและเปาหมายใหชดเจน จดโครงการสนบสนน ยกยองและสงเสรมบคลากรทเปนแบบอยางทด ใหบคลากรและประชาชนมสวนรวมในระบบตรวจสอบ และการประเมนผลทนาเชอถอ

6) หลกความคมคา ใหมการรายงานผลการปฏบตงานตามโครงการตางๆในเรองของงบประมาณ

8.2 ขอเสนอแนะเชงปฏบตการ 1) หลกนตธรรม ควรใหความรเพมเตมแกผบรหาร สมาชก และบคลากรในองคกร

เรอง กฎ ระเบยบ ขอบงคบ สทธเสรภาพบทบาทและความรบผดชอบตอสงคมในองคกร ผควบคมและผดแลควรมมาตรการทชดเจนทก องคการบรหารสวนต าบลและเทศบาลต าบล น ารปแบบไปใชโดยการสรางแรงจงใจและเสรมแรง โดยการใหรางวลหรอการจดงบประมาณพเศษใหกบองคการ

312 ปท 7 ฉบบท 3 กรกฎาคม-กนยายน 2561

บรหารสวนต าบลและเทศบาลต าบล ทปฏบตงานไดบรรลเปาหมาย และควรแตงตงผประเมนผลการปฏบตงานขององคการบรหารสวนต าบลและเทศบาลต าบล

2) หลกคณธรรม ควรสงเสรมการจดกจกรรมการเรยนร และปลกฝงคณธรรมจรยธรรม รณรงคการใชหลกคณธรรมอยางจรงจง โดยเรมจากผบงคบบญชา และรณรงคใหสมาชกและประชาชนรวมสนบสนนผปฏบตงานทมคณธรรม จดการอบรมศกษาดงาน จดใหมกจกรรมยกยองแกเจาหนาท ทมคณธรรมจรยธรรม มการประเมนการปฏบตงานแบบ 360 องศา เพอพฒนาการปฏบตงานของผบรหาร พนกงานและการใหบรการแกประชาชน

3) ควรจดท าเอกสารคมอเกยวกบการใหบรการประชาชน พฒนาระบบเอกสาร จดระบบสารสนเทศและนวตกรรมใหม ๆ ใหสะดวกตอการใชงานและเพอรองรบการตรวจสอบของประชาชน อกทงมการประชาสมพนธผลการปฏบตงานและด าเนนงานทงภายในและภายนอกองคกรเพอสรางความเขาใจ ใหเกดความรวมมอ และการยอมรบ 4) หลกการมสวนรวม หลกการมสวนรวม สนบสนนใหมพนทสาธารณะทางสงคมเพมขน เพอเปดโอกาสใหประชาชนไดมสวนรวมในการแลกเปลยน เรยนร ระดมความคดเหน ปรกษา หารอ และรวมตดตามตรวจสอบอยางสรางสรรค ในเรองทเกยวของกบการบรหารจดการประเทศ และการก าหนดนโยบายสาธารณะ จดท าคมอชแนะแนวทางการมสวนรวมในกจกรรมและโครงการตาง ๆ เปดโอกาสใหประชาชนมสวนรวมสนในการจดท าแผนพฒนา จดท าคมอและชองทางรบฟงความคดเหนของประชาชนหลกการมสวนรวม สนบสนนใหมพนทสาธารณะทางสงคมเพมขน เพอเปดโอกาสใหประชาชนไดมสวนรวมในการแลกเปลยน เรยนร ระดมความคดเหน ปรกษา หารอ และรวมตดตามตรวจสอบอยางสรางสรรค ในเรองทเกยวของกบการบรหารจดการประเทศ และการก าหนดนโยบายสาธารณะ

5) หลกความรบผดชอบ แตงตงผประเมนผลการปฏบตงานของพนกงาน /ขาราชการองคการบรหารสวนต าบลและเทศบาลต าบล

6) หลกความคมคา ควรมการรายงานผลการใชทรพยากรอยางคมคาตอผบงคบบญชาตามล าดบเพอตรวจสอบ รบฟงความคดเหนจากบคคลภายนอก เพอน ามาปรบปรงการท างานในองคกร มระบบตดตามประเมนผลและควรมการประกาศใหผเกยวของทราบ

8.3 ขอเสนอแนะเพอการวจยครงตอไป 1) ในการศกษาครงตอไป ควรท าการศกษาผน าการบรหารกจการบานเมองทดของ

องคกรปกครองสวนทองถน ในภาคอน ๆ เพอน าผลมาเปนขอมลในการศกษาเปรยบเทยบและพฒนาการบรหารกจการบานเมองทดขององคกรปกครองสวนทองถนทดตอไป

วารสาร มจร สงคมศาสตรปรทรรศน 313

2) ควรศกษาถงรปแบบการบรหารตามหลกการบรหารกจการบานเมองและสงคมทดขององคกรปกครองสวนทองถน

3) ควรท าการศกษาถงภาวะผน าของผบรหารองคกรปกครองสวนทองถนโดยตรงเพอใหทราบถงความเปนผน าของผบรหารองคกรโดยตรง เพอน าพาองคกรสความส าเรจในการบรหารงานสบตอไป

References Busakorn Watthanabut. (2018). Creating a Model for Ethical Development for the

Development of Human Capitat in the 21st Century. Journal of MCU Social Science Review, 7(1), 265-273.

Nakom Teerasuwannajuck. (2011). A Management Model in Accordance With the Principles of Good Governance and Civil Society as Applied to the Ratchaburi Subdistrict Administration Organization (Doctor of Thesis). Human Resource Development Graduate School: Ramkamhang University.

Noranithi Setthabutr and Members. (2002). Capacity Building of Thai Local Authorities : Thailand Japan Joint Project Research. Bangkok: Department of Provincial Administration.

Peerasit Kamnuansilp and Supawatthanakorn Wongthanawasu . (2003) Management Potential Development of Tambon Adiministration Organizations in The Northeast of Thailand , Khonkean , Dhammakhun Press.

Ratchana Santhiyanont , New Model of Good Governance in University. (2001) Bangkok : Chulalongkorn University Press.

Ubol Yavainavichai . The Management According to Good Governance of Subdistrict Administration Organization in Chiengmai Province. (2010) (Doctor of Thesis). Office of Academic Administration and Development. Maejo University.

Sanae Juitho And Bunsree Prommaphan.(2009). District Administrative Organization Chart Strategic Focus on Operations Led By Balanced Scorecard.2550.

314 ปท 7 ฉบบท 3 กรกฎาคม-กนยายน 2561

Bussabong Chaicharoenwattana and Bunme Lee. The Good Governance Indicators (2001). (Research Report). King Prajadhipok's Institute, Bangkok: Council Printing House.

Rajprachasamasai Institute.(2002).The Good Governance Drive Happiness , Bangkok: Press.