หลากวธปลกมะนาวทำาเงน

รงทพย เจยมพล จดเตม!สวนมะนาวปลอดโรคดวยสตร 1-4-7

ของ รศ.ดร.รว เสรฐภกด

“รงทพย เจยมพล เกษตรกรยคใหม ผปลก ปน ‘สวนมะนาว ๑,๐๐๐ ดด-พรง’ พรอมลองผดลองถกจนเหนผล ปญหาโรคและแมลงศตรจดการไดถาเขาใจ แนะใหรกษายอดไวใหด อยาปลอยใหเปนอาหารอนโอชะของแมลงศตร แตปองกนไดแถมประหยดดวยสตร 1-4-7 ตามแนวทาง รศ.ดร.รว เสรฐภกด และอกหลากหลายสตรเพอใหมะนาวมคณภาพ” คณรงทพย เจยมพล

A2 มะนาวปลอดโรคดวยเคม & ชวภาพ

มะนาวปลอดโรคดวยเคม & ชวภาพ

เผยอ ดต เ จ า ของสวนม ะน า ว ๑,๐๐๐ดด-พรง

ในยคทความเจรญเขาถงทวทกหยอมหญา ผคนกมความสะดวกสบายเพมขน มหนาทการงานทเหนอยนอยกวาสมยครงปยาตายาย ซงสวนมากจะประกอบอาชพเปนเกษตรกร แตกมบอยครงทเรามกไดยนและไดเหนคนรนใหมใหความสนใจเรองการเกษตร และเลอกทำาเปนอาชพเสรมตงแตยงหนมยงสาว เพอปทางไวสำาหรบชวตบนปลาย ทตองยอมรบวาเปนชวงเวลาทมความสขและยงยนทสด

คณรงทพย เจยมพล หรอพรง สาวยคใหมทถงแมจะมงานประจำาทำาเฉกเชนมนษยเงนเดอนทวไป แตกใหความสนใจเรองการเกษตร ศกษาคนควาขอมล ลองผดลองถกจนเกดเปน “สวนมะนาว ๑,๐๐๐ดด-พรง” ขน พรอมกบบอกวาสนๆ วา “เมอเราเปด ชวตกเปลยน”

โดยเจาตวเลอกปลกในวงบอซเมนต ซงระหวางนนกลองผดลองถกจนเรมชำานาญ และไดใหความรแกเกษตรกรทงมอใหมและมอเกาไวทางเฟซบกของตนเองและทำาเปนคมอ โดยใหเหตผลวา

“จากประสบการณทไดศกษาและลงมอทำาจรง เราจงไดนำาวธการตงแตปลกจนถงขนตอนการบำารงรกษา และการฉดยาเพอปองกนโรคและแมลงของมะนาว นำามาเผยแพรใหผปลกมะนาวมอใหมนำาไปใชโดยทไมตองลองผดลองถก

“สวนหนงอยากทำาตามลกษณะการทรงงานของในหลวง ดวยคำากลาวทวา ‘พระราชายนเบด’ คอถาเราใหเบดตกปลากบชาวบาน เราตองสอนใหชาวบานรวาจะตกปลาอยางไรดวย กเหมอนกบถาเราอยากใหคนหนมาทำาเกษตร เชน การปลกมะนาว เราควรจะสนบสนนใหคนปลกมะนาวเปนและมคณภาพ”

เทคนคการปลกมะนาวใหปลอดโรคพรงเรมอธบายหลกการปลกมะนาวแบบให

ปลอดโรคไวดงนการปลกลงวงบอซเมนต การปรงดนใหใช

สตร 3 : 2 : 1 : ครง ใชหนาดน 3 สวน มลสตวววหรอควาย 2 สวน กากถวหรอแกลบเผาหรอแกลบดบ 1 สวน และปยอนทรยครงกโลกรม

ลกษณะสวนมะนาวในวงบอซเมนต

A3

หลากวธปลกมะนาวทำาเงน

หนอนชอนใบ...ศตรตวรายของมะนาว “หนาฝน”

ในยคทอาชพการปลก “มะนาว” จำาหนายกำาลงมาแรง ปญหาทเหลาเกษตรกรมกพบเจอนน

ใชวธกล (ปลกไมดอก)

“ผศ.อไรวรรณ นลเพชร อาจารยภาคกฏวทยา คณะเกษตร กำาแพงแสน ม.เกษตรศาสตร วทยาเขตกำาแพงแสน เผยสาเหตมะนาวเกดโรค สวนหนงมาจากแมลงศตร แนะใหรจกลกษณะพนฐานของแมลงเสยกอน แลวการปองกนกำาจดจะงายขน อาจปลกไมดอกเชนดาวเรองชวยลดแมลงศตรได พรอมแยมกลยทธการปราบแมลงศตรมะนาวทงแบบชวภาพและเคม”

ผศ.อไรวรรณ นลเพชร

ลดแมลงศตรมะนาวได

เผยไมเดด!

คอเรองโรคและแมลงศตร ซงแตละสวนกมวธปองกนกำาจด แกปญหากนไปตามแบบฉบบของตน อาจไดผลบางหรอไมไดผลเลย ทกสวนกลวนตางเจอมาแลวทงสน

ผศ.อไรวรรณ นลเพชร

มะนาวปลอดโรคดวยเคม & ชวภาพA10

หลากวธปลกมะนาวทำาเงน

หนอนแกวสม & ไรแดง ตวรายท ไมควรมองขาม

“หนอนแกวสม” เปนแมลงศตรทชอบมาวางไขเดยวๆ เวลาฟกจะออกมาเปนตวหนอนเลกๆ ดำ�ๆ ข�วๆ ลกษณะคล�ยขนก ก�รเข�ทำ�ล�ยคอจะกนใบเปนรเลกๆ เมอเปลยนวยครงท 5 จะโตเตม

วย ตวใหญกนใบโกรนหมด โดยเฉพ�ะกงทแตกใบใหมจะกนไมเหลอหรอ ซงถอว�ยงไมระบ�ดรนแรงแตจะเจอเปนประจำ� วธกำ�จดคอเมอเจอตอนทยงเลกอยใหเกบไปฆ�ทง

“ไรแดง” สวนใหญจะม�คกบเพลยไฟ ลกษณะอ�ก�รจะคล�ยกนคอผวด�น แตไรแดงสวน

ใหญจะอยใตใบและเหนเปนกระจกสแดง มก�รสร�งใยออกม�หมสวนทแมลงอย หรอสร�งท�งเดนข�มใบ ลกษณะก�รเข�ทำ�ล�ยคอดดกนนำ�เลยง วธปองกนกำ�จดตองใชย�ฆ�ไร เพร�ะปกตเพลยไฟกบไรแดงเวล�อยดวยกน ห�กใชย�ฆ�แมลงเพลยไฟจะต�ยแตไรแดงยงอย และกจะเพมปรม�ณม�กขน จงทำ�ใหตองใชตวย�ทต�งกนในก�รกำ�จด

หนอนแกวสมกดกนใบจนเว�แหวง

มะนาวปลอดโรคดวยเคม & ชวภาพA14

หลากวธปลกมะนาวทำาเงน

“บานสวนเมองเจรญ”สวนมะนาวไรโรคดวยพนธแปนพจตร 1

เสรมทพดวยตดแตงกงตานโรค

“รตตกาล เมองเจรญ หนงในผบกเบก “บานสวนเมองเจรญ” สวนมะนาวไรโรค ดวยการเลอกพนธตานทานโรคอยาง ‘แปนพจตร 1’ และตดแตงกงใหโปรงชวยไดอกทาง สวนแมลงศตร ใชแบบผสมผสานทงชวภาพและเคม พรอมแนะแนวทางการจดการสวนใหปลอดโรคและแมลงศตร กอนบงคบนอกฤดใหไดผล”

คณรตตกาล เมองเจรญ และครอบครว

สวนมะนาววงบอซเมนต

แอบยองดสวนมะนาวปลอดโรคทระยอง

“มะนาว” ถอเปนไมผลทมผคนใหความสนใจปลก เพราะราคาขายนนสงขนเรอยๆ ตอลก

ทหนาสวนสงถงลกละ 10 บาท กเคยเกดขนมาแลว จงทำาใหมหลายคนยดเปนอาชพหลกและอาชพเสรม

มะนาวปลอดโรคดวยเคม & ชวภาพA16

20 หลากวธปลกมะนาวทำาเงน

การเลอกใชพนธมะนาวทตานทานโรคเปนวธการทดทสดและเสยคาใชจายนอย โดยทวไปแลวการใชพนธตานทานเปนทนยมและถอปฏบตกนอยางกวางขวางมาจนถงปจจบน แตกจำาเปนอยางยงทจะตองคำานงถงวาพนธนนใหผลผลตสงทงปรมาณและคณภาพตามทพชผลปลกอยภายใตสภาพสงแวดลอมในทองถนนนๆ อกดวย

ในการพฒนาดานการเกษตรแผนใหมเพอใหไดมาซงพนธพชทตานทานโรคนนยอมประกอบดวยการเลอกพนธทตานทานโรคในแหลงปลก แลวนำามาขยายพนธตอไป การผสมพนธใหไดพนธใหมทตานทานโรค การทำาใหเกดการกลายพนธโดยใชรงสหรอสารเคมหรอการเพมภมตานทานโดยวธการตางๆ แตสำาหรบเกษตรกรทจะดำาเนนการเองไดกคอ การคดเลอกตนทตานทานโรคซงอยในสวนตามแหลงปลกไปทำาการขยายพนธใหมปรมาณเพม

แลวใชเปนพนธปลกตอไป หรอเลอกหาสายพนธทมความตานทานโรคดวยธรรมชาตของมนอยแลวมาปลก ทงน สามารถรวบรวมสายพนธมะนาวทมความตานทานโรคไวไดดงตอไปน

มะนาวปลอดโรคดวย

“พนธตานทานโรค”

20 มะนาวปลอดโรคดวยเคม & ชวภาพ

25มะนาวปลอดโรคดวยเคม & ชวภาพ

เสมอ เพอไมใหเศษพชซงอาจจะเปนทอยอาศยของเชอโรคใหหมดไป ไมใหมาแพรระบาดเกดความเสยหายตอมะนาวทปลกอย เมอทำาไดเชนนมะนาวกจะแขงแรงสมบรณ เมอเกดโรคหรอมแมลงศตรเขาทำาลาย กสามารถรกษาใหหายไดงายกวาตนทไมแขงแรงขาดการบำารง ซงสามารถอธบายเพมเตมไดดงน

การเตรยมพนทปลกมะนาว เมอเลอกพนทไดแลว จำาเปนตองเตรยม

พนทใหโลงเตยนเพอสะดวกในการเตรยมหลมปลก

มะนาวปลอดโรคดวย

“การจดการสวน”โดยหลกการแลว มะนาวทดมคณภาพและ

ปลอดจากโรคและแมลงศตรนน ควรเรมดแลใสใจตงแตเรมปลก อยางเชน ระยะปลกตองไมถมากจนเกนไป เพราะจะชวยใหการถายเทอากาศไดด ไมเกดการอบชน แสงแดดจะสองไดทวถง ความชนในดนตองพอเหมาะไมชนแฉะเปนแองขงนำา ความเปนกรดเปนดางของดนตองคอนขางเปนกลาง การใหปยยอมมความจำาเปนอยางยง ทงปยเคมและปยอนทรย ทงน เพอใหดนมความสมบรณรวนซย ทำาใหพชเจรญงอกงามแขงแรง

การทำาความสะอาดบรเวณสวนตองสมำา

25

50 มะนาวปลอดโรคดวยเคม & ชวภาพ

สวนใหญเกษตรกรชาวสวนมะนาวมกนยมปองกนกำ�จดโรคและแมลงศตรมะน�วดวยส�รเคม เนองจ�กเหนผลรวดเรว นำ�ไปใชไดอย�งมประสทธภ�พ ซงส�รเคมทนยมใชกนอยในปจจบน แตตองยอมรบว�ส�รเคมเหล�นเปนวตถพษ เกษตรกรผใชจำ�เปนจะตองมคว�มระมดระวง

ม�ก เพร�ะถ�ใชไมถกตองกอ�จจะทำ�ใหถงเสยชวตได กอนใชจงควรสวมหน�ก�กกนพษพรอมทงใสเสอผ�ใหมดชด และภ�ยหลงก�รใชแลวกจะตองอ�บนำ�ชำ�ระร�งก�ย ซกเสอผ�ใหสะอ�ด ถ�ห�กไดรบอนตร�ยจ�กส�รพษกตองรบนำ�สงโรงพย�บ�ลทนท ซงในก�รเลอกใชส�รเคมนนเกษตรกรตองคำ�นงถงคอ (1) มประสทธภ�พสงในก�รปองกนและกำ�จดเชอโรค (2) เปนพษตอพชนนนอยหรอไมเปนพษเลย (3) เกบไวไดน�นโดยไมเสอมคณภ�พเมอนำ�ม�ผสมใช (4) เมอทำ�ก�รผสมใหเจอจ�งแลวไมทำ�ใหฤทธพษของส�รเคมนนเสอมสล�ยไป

อย�งไรกต�ม เกษตรกรตองเข�ใจกอนว� ส�รเคมทใชในก�รปองกนและกำ�จดโรคพชนน มชอก�รค�ม�กม�ยทจำ�หน�ยอยในทองตล�ดและ

มะนาวปลอดโรคดวย

“เคม”

50

56 มะนาวปลอดโรคดวยเคม & ชวภาพ

การปองกนและกำาจดโรคและแมลงศตรมะนาว ดวยวธการทางชวภาพ เปนวธการทปลอดภยตอผใชมาก แตโดยทวไปในธรรมชาตกมสงมชวตทำาลายสงทมชวตเกดอยแลวทวไป อยางเชนเชอรา Trichoderma viride และ T.lignonum เจรญอยในดนจะทำาลายเชอรา Phytophthora spp. อนเปนสาเหตโรครากเนาและโคนเนาของพชหลายชนด และยงกำาจดเชอรา Armillaria mellea สาเหตโรครากเนา

นอกจากนยงมเชอ Actinomycetes ทำาลายเชอรา Fusarium oxysporum f.sp.

cubense สาเหตโรคตายพรายของกลวย ซงเกดขนตามธรรมชาตทนกวชาการคนพบ ดงนน ถาเชอจลนทรยอนใดทสามารถใชปองกนและกำาจดเชอโรคมะนาวไดกจะมประโยชนเปนอยางมาก ทงน สมนไพรหลายๆ ชนดกสามารถนำาใชปองกนกำาจดโรคและแมลงศตรมะนาวได ซงสามารถสรปแนวทางตางๆ ไวไดดงตอไปน

นำ�สมควนไม“นำาสมควนไม” คอของเหลวใสสนำาตาล

ท ไดจากการควบแนนของควนท เกดจากการเผาไมใหกลายเปนถานในสภาวะทมออกซเจนจำากด ซงเปนสารทมคณสมบตในการปรบปรง

มะนาวปลอดโรคดวยชวภาพ”

56

76 มะนาวปลอดโรคดวยเคม & ชวภาพ

นานาสตรสมนไพรปองกนกำาจดโรคและแมลงศตรมะนาว

@ สตรปองกนหนอนชอนใบ (สตรเขมขน)

สวนประกอบ : เหลาขาว 2 แกว : นำาสมสายช 5% 1 แกว : สาร EM 1 แกว : กากนำาตาล 1 แกว

วธทำ�และก�รนำ�ไปใช : นำาสวนผสมทงหมดใสลงไปในภาชนะคนใหเขากนแลวปดฝาใหสนท หมกทงไว 1 วน แลวนำาไปฉดพน โดยใช 5-10 ชอนโตะ ผสมนำา 20 ลตร

@ สตรไลเพลยไฟสวนประกอบ : ยอดยคาลปตส 2 กโลกรม

: ยอดสะเดา 20 ยอด หรอ 1 ปบ : ขาแก 2

กโลกรม : บอระเพด 2 กโลกรม : จลนทรย 1 แกว : กากนำาตาล 1 แกว

วธทำ�และก�รนำ�ไปใช : นำายอดยคาลปตส ยอดสะเดา ขาแกและบอระเพด แตละอยางแยกกนใสปบ ใสนำาใหเตมตมใหเหลอนำาอยางละครงปบ

สมนไพรปองกนกำาจดแมลงและเพลยไฟ

76