37
ยุทธศาสตร์ พ.ศ. 2562 - 2565 วิสัยทัศน์ เป็นผู ้นำในกำรจัดกำรควำมรู ้เพื่อขับเคลื่อนสังคมไทยสู ่กำรพัฒนำและคุ ้มครองเด็ก เยำวชน และครอบครัวที่เท่ำทันกำรเปลี่ยนแปลงของภำวะสังคมโลก เป็นธรรมและ ยั่งยืน” "Leadership in knowledge management to drive Thai society toward the equitable and sustainable development and protection of children, youth and families in the changing world"

ยุทธศาสตร์ พ.ศ. 2562 - 2565 - Mahidol University...ย ทธศาสตร 1 สรางงานว จ ย นว ตกรรมท สอดคลองก

  • Upload
    others

  • View
    7

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: ยุทธศาสตร์ พ.ศ. 2562 - 2565 - Mahidol University...ย ทธศาสตร 1 สรางงานว จ ย นว ตกรรมท สอดคลองก

ยทธศาสตร พ.ศ. 2562 - 2565

วสยทศน

“เปนผน ำในกำรจดกำรควำมรเพอขบเคลอนสงคมไทยสกำรพฒนำและคมครองเดก เยำวชน และครอบครวทเทำทนกำรเปลยนแปลงของภำวะสงคมโลก เปนธรรมและ

ยงยน”

"Leadership in knowledge management to drive Thai society toward the equitable and sustainable development and protection of children,

youth and families in the changing world"

Page 2: ยุทธศาสตร์ พ.ศ. 2562 - 2565 - Mahidol University...ย ทธศาสตร 1 สรางงานว จ ย นว ตกรรมท สอดคลองก

2

ยทธศาสตร 1 สรางงานวจย นวตกรรมทสอดคลองกบยทธศาสตรชาต 20 ป พ.ศ. 2560-2579 และวาระการพฒนาทยงยนของสงคมโลก ค.ศ. 2030 เพอน าสขอเสนอเชงนโยบาย

ยทธศาสตร 2 สรางกระบวนการเรยนรตอเนองตลอดชวตดานการพฒนาและคมครองเดก เยาวชนและครอบครวแกเดก เยาวชน ครอบครว ผปฏบตงาน ผก าหนดนโยบายทกภาคสวน ตามกระบวนทศนการศกษาใหมเพอสงคมแหงการเรยนรในศตวรรษท21

ยทธศาสตร 3 ขบเคลอนนโยบายสาธารณะและชน าสงคมดานการพฒนาเดกและครอบครว

ยทธศาสตร 4 เปนองคกรทมความเปนเลศในการบรหารจดการ

Page 3: ยุทธศาสตร์ พ.ศ. 2562 - 2565 - Mahidol University...ย ทธศาสตร 1 สรางงานว จ ย นว ตกรรมท สอดคลองก

3

วสยทศน พนธกจ ยทธศาสตร และ โครงการ สถาบนแหงชาตเพอการพฒนาเดกและครอบครว ป พ.ศ. 2562 – 2565

ความเปนมา จดแขง และจดออน

ในป พ. ศ. 2535 ประเทศไทยไดใหสตยาบนในอนสญญาวาดวยสทธเดกระบรายละเอยดของสทธพนฐานทประเทศไทยตองรบประกนสทธเดก 4 ดานดวยกนไดแก สทธทจะมชวตรอด สทธทจะไดรบการพฒนา สทธทจะไดรบการปกปองคมครอง และสทธทเดกจะมสวนรวมในการพฒนา ตอมาประเทศไทยไดจดท าแผนปฏบตการหลกการของปฏญญาสากลเพอเดกไทยขนในป พ. ศ. 2535 ซงไดก าหนดใหมการจดตงสถาบนวชาการระดบชาตส าหรบพฒนาเดกและครอบครวโดยไดรบอนม ตหลกการตามมตคณะรฐมนตรในป พ. ศ. 2537 ซ งมหาวทยาลยมหดลไดเสนอเปนผจดตง กรรมการสภามหาวทยาลยไดอนมตโครงการและไดมการจดตงสถาบนแหงชาตเพอการพฒนาเดกและครอบครวเมอวนท 15 พฤศจกายน พ. ศ. 2538 และไดประกาศในราชกจจานเบกษาเมอวนท 2 ตลาคม พ. ศ. 2540 และอาคารสถาบนกอสรางแลวเสรจเมอเดอนมนาคม พ. ศ. 2542 จากนนเปนตนมาสถาบนแหงชาตเพอการพฒนาเดกและครอบครวไดมการพฒนาทงงานวจยและนวตกรรม และงานฝกอบรม งานทสถาบนเปนผรเรมและมการท างานมาอยางตอเนอง เปนจดแขงของสถาบน ไดแก

1. 20 ปกบงานพฒนาเดกปฐมวยแบบบรณาการ การรเรมใหความส าคญกบการตดตาม ประเมนพฒนาการเดกปฐมวย 0-6 ปแบบตอเนองใหเปนเครองมอบงบอกสขภาวะและการพฒนาทรพยากรมนษย สถาบนเปนหนวยงานแรกทรเรมขยายการฝกอบรมการประเมนพฒนาการเดกปฐมวยจากความรสวนหนงของวชาชพเฉพาะทางการแพทยสเจาหนาทสาธารณสขหลายระดบโดยใช Denver developmental screening test ตงแตยคสมยผอ านวยการคนแรกคอ รศ.พญ.นตยา คชภกด ซงจดการอบรมแกบคลากรหลากหลายประเภทตอเนองทกปกวา 20 ป รวมทงไดจดตงศนยสาธตการพฒนาเดกปฐมวยภายในสถาบน และโครงการสงเสรมพฒนาการเดกปฐมวยโดยการมสวนรวมของครอบครวและชมชนโดยท างานรวมกบชมชนทอาศยในพนทโดยรอบมหาวทยาลย ภายหลงป 2545 ซงแผนกระจายอ านาจใหแกองคกรปกครองสวนทองถนมผลบงคบใช องคกรปกครองสวนทองถนตางๆไดใหความส าคญตอการพฒนาเดกปฐมวย ไดมการจดตงศนยเดกปฐมวยจ านวนมากภายใตการจดการโดยตรงขององคกรทองถนซงตองการค าแนะน าเพอพฒนาคณภาพจากหนวยงานตางๆ ในป 2555 รฐบาลประกาศแผนยทธศาสตรชาตดานเดกปฐมวย (ปพ.ศ. 2555-2559) ไดก าหนดใหเดกอายมากกวา 3 ป ถงกอนเขารบการศกษาในระดบประถมศกษาตองไดรบบรการสถานพฒนาเดกปฐมวยเมอมความตองการ ตอมาในป 2558 กระทรวงสาธารณสขไดพฒนาโครงการและคมอการเฝาระวงและสงเสรมพฒนาการเดกปฐมวยโดยก าหนดนโยบายใหใชในโรงพยาบาลจงหวดถงโรงพยาบาลต าบลทวประเทศ (Developmental Surveillance and Promotion Manual: DSPM) และในปเดยวกนรฐบาลไดเรมโครงการเงนอดหนนทารกแรกเกดในครวเรอนยากจน โดยใหเงนชวยเหลอครอบครว 400 บาทตอเดอน ตอมาเพมเปน 600 บาทตอเดอนจนเดกอายครบ 3 ป

Page 4: ยุทธศาสตร์ พ.ศ. 2562 - 2565 - Mahidol University...ย ทธศาสตร 1 สรางงานว จ ย นว ตกรรมท สอดคลองก

4

และไดใชผลการประเมนพฒนาการเดกปฐมวยของกระทรวงสาธารณสขนเปนตวชวดความส าเรจของโครงการ ในป 2560 รศ.พญ.นตยา คชภกด ไดรวบรวมมาตรฐานสถานพฒนาเดกปฐมวยจากหลากหลายกระทรวงทมความแตกตางกน จดท าเปนมาตรฐานกลางหรอมาตรฐานแหงชาต ซงก าหนดเกณฑขนต าและเกณฑทบงบอกระดบการพฒนา และปเดยวกนนเองมความพยามผลกดนราง พรบ.ปฐมวยโดยสภาการศกษา โดยเนอหามความพยายามตงองคกรมหาชนเพอควบคมมาตรฐานการดแลเดกปฐมวยในรปแบบตางๆ

2. คลนกสามวย และการเชอมตอครอบครว ชมชน และสถานศกษา สถาบนไดมการจดตง คลนกบรการเดกทมปญหาดานพฒนาการและพฤตกรรมเพอพฒนารปแบบการสงตอหลงการประเมนคดกรอง ตอมาไดพฒนาเปนคลนก 3 วย ไดแกคลนกปฐมวย คลนกวยเรยน และคลนกวยรน ในคลนกปฐมวยสถาบนไดพฒนาวธการดแลเดกทมปญหาดานพฒนาการโดยใหความส าคญกบการสรางกระบวนการดแล เดกทมความแตกตางกนในแตละราย โดยใหผดแลเดกเขาใจเดกทกดานทงพฒนาการทผดปกตรวมทงภาวะจตใจ อารมณและสงคม และใหการรกษาโดยการสรางปฎสมพนธทดตอกนทบานดวยความเอาใจใส ความเขาใจ และความรกน าไปสการแกไขพฒนาการทกดาน หรอทเรยกวากระบวนการ Floortime “Playful interactions may occur on the floor, but go on to include conversations and interactions in other places” ซงกระบวนการดงกลาวแมวาในสวนผใหบรการตองมการลงทนดานบคลากร เนองจากตองมบคลากรสหสาขาและใชเวลานานตอครอบครวแตละราย แตในภาคผรบบรการเปนเรองไมซบซอน ไมตองใชทนทรพย ใชเพยงเวลา ความรก ความเอาใจใสตอกน มความเปนไปไดในการขยายผลโครงการนน าไปสการปฏบตของแตละครวเรอนแมอยในภาวะยากจน ในคลนกวยเรยนนอกจากจะดแลตอเนองจากปฐมวยแลวยงพบวามอบตการณเดกทมปญหาสมาธสน (attention deficit) และความผดปกตทางการเรยน (learning disabilities) ทสงมากขน และมความจ าเปนตองมระบบการดแลรวมระหวางบรการทางการแพทย โรงเรยน ครอบครว และชมชน เดกวยเรยนซงเปนชวงวยทเดกเรยนรเหตผลแตยงไมถงวยทมพฤตกรรมเสยง เปนชวงวยทปญญา และพลงอยในระยะเปลยนผานจากครอบครวสกลมเพอน ในงานดานตนทนชวต (developmental asset)ของสถาบนซงใหความหมายพลงชวตไว 5 พลง ตามพฒนาการของกลมวย 6-12 ป จะเปนกลมส าตญทยงสามารถเตมพลงทง 5 ไดแก พลงตวตนดานความภมใจในตนเอง (self esteem) พลงครอบครวจากการดแลทดทงกายใจของพอแมผปกครอง พลงเพอนโดยเฉพาะเมอเขาวยรนระยะตนตงแตประถมปท 4 เปนตนไป พลงปญญาจากการศกษาและโรงเรยน และพลงชมชนซงเดกจะเรมเลนนอกบานในละแวกชมชนมากขน กลมเดกวยเรยนจงเปนกลมทมโอกาสสรางภมตานทานปองกนพฤตกรรมเสยงในวยรนได ในปจจบนยงไมปรากฏวามหนวยงานบรการสขภาพใดทมการจดตงคลนกเดกวยเรยนอยางเตมรปแบบนอกจากหนวยเวชศาสตรผปวยนอกเดกและวยรน ภาควชากมารเวชศาสตร รพ. รามาธบด ซงอยในระยะเรมตนและอาจารยแพทยผรบผดชอบในการพฒนายงอยในระหวางการศกษาตอ ซงหนวยนเปนพนธมตรทจะท างานใกลชดกบสถาบนตอไปดวย ในคลนกวยรนพบปญหาดานพฤตกรรมสขภาพและสขภาพจตมากขนเชนกน และไดพฒนาระบบการดแลรวมกนระหวางคลนกและงานกจการนกศกษาของสถาบนอดมศกษา โดยใช

Page 5: ยุทธศาสตร์ พ.ศ. 2562 - 2565 - Mahidol University...ย ทธศาสตร 1 สรางงานว จ ย นว ตกรรมท สอดคลองก

5

มหาวทยาลยมหดลเปนสถาบนสาธต นอกจากนนสถาบนยงมโครงการการดแลสขภาพเดกวยรนเคลอนทเขาสชมชน มการประเมนปจจยทางสงคมของเดกเรยกวาตนทนชวต มการจดตงพเลยงเดกชมชนเพอตดตาม ประเมนคดกรอง และใหความชวยเหลอแกเดกวยรนเพอปองกนพฤตกรรมเสยง รปแบบคลนกสามวยทสามารถดแลตอเนองตงแตทารกถงวยรนโดยในแตละวยมการเชอมตอกบครอบครว ชมชน สถานศกษาทงสถานพฒนาเดกปฐมวย โรงเรยนและสถาบนอดมศกษา เปนรปแบบน ารองทสามารถพฒนาตอไปใหเปนเครองมอส าหรบการคดตามสขภาวะและการพฒนาทรพยากรมนษยใน ชวง 25 ปแรกของชวต

3. EF, Mega-Skill และ ทกษะมนษยศตวรรษท 21 สถาบนมอาจารยทงดานสงคมศาสตร การศกษา นกวทยาศาสตรระบบประสาท แพทย พยาบาล และนกจตวทยา อาจารยสหสาขานไดเรมใหความสนใจรวมกนในเรอง การท างานระดบสงของสมองดาน EF (executive function) ซงเปนการท างานสมองสวน frontal lobe มาตงแตยคแรกของการพฒนาเรอง EF นในประเทศไทย ทงด าเนนการศกษาวจย ประยกตใช รวมทงเผยแพรความรดงกลาวใหสงคมไทยโดยเปนวทยากรทวปรเทศในการบรรยาย การท า workshopในเรอง EF จนมการใชเรอง EF นกนอยางกวางขวางในสงคมไทย

ศ. นพ.วจารณ พานช อดตนายกสภามหาวทยาลยมหดล ไดกลาวถงความส าคญของ EF กบงานของสถาบน มบนทกไวเมอวนท 30 สค 2554 วา “วารสาร Science ประจ าวนท 19 สค 2554 จดพมพเผยแพร Special Section เรอง Investing Early in Education ชใหเหนความส าคญของพฒนาการดาน EF (Executive Function) ของสมองทเปนสวนก าหนดคณสมบตสวนทเปนทกษะส าคญ 4 ดาน ทเปนพนฐานความส าเรจในชวตตลอดชวตของคน ไดแก ความรเรมสรางสรรค (creativity) ซงรวมการแกปญหา และการม working memory ทด ความยดหยน (flexibility) ทจะชวยใหสามารถคนพบเรองใหมทมความส าคญแบบคนพบโดยบงเอญ (serendipity) ได การควบคมตนเอง (self-control) ทจะไมตดสนใจหรอมพฤตกรรมแบบไมยงคด หรอหนหนพลนแลน ทเมอท าแลวจะเสยใจภายหลง รวมทงการควบคมตนเองไมใหพายแพตอสงเยายวน และการมวนย (discipline) ทจะมสมาธอยกบเรองใดเรองหนงไดนานๆ จนท าเรองยากๆ ไดส าเรจ รวมทงการวางแผน แลวรเรมงานและท าตอจนบรรลเปาหมาย จากความสมพนธทผมมกบสถาบนเปนการสวนตว ท าใหผมเชอวาสถาบนก าลงด าเนนการ เพอวางรากฐาน EF 4 ดานนใหแกเดกและเยาวชนไทยอยอยางขมกเขมนจรงจง สวนหนงผาน โครงการตนทนชวตเดกไทย ( ตนทนชวต (Life Assets) คอ ปจจยสรางเสรมทงทกษะร คด (Cognitive Development) และจตส านกทด (Positive Mindfulness) ตอตนเองและสงแวดลอมทเดกอาศยอยซงรวมทงครอบครวสถานศกษา ภมปญญา วฒนธรรมทองถน ชมชน แหลงพระธรรม และเพอนๆ เพอท าใหเกดภมคมกนทางสงคมในการจดการกบปญหา หรอสภาวการณเสยงตางๆ) ทมการน าไปด าเนนการโดยองคกรและพนทตางๆอยางกวางขวาง ผมขอสนบสนนใหสถาบนฯ หาภาครวมกนท างานวางรากฐาน EF ใหแกเดกและเยาวชนไทย ใหกวางขวางจรงจงยงขน ใหครอบครวทมความแขงแรงไดตระหนกถงความส าคญของการพฒนา EF ใหแกเดกเลก

Page 6: ยุทธศาสตร์ พ.ศ. 2562 - 2565 - Mahidol University...ย ทธศาสตร 1 สรางงานว จ ย นว ตกรรมท สอดคลองก

6

ผานการเลยงดทถกตอง และในครอบครวทไมเขมแขงกมบรการของภาครฐ ชวยแกไขเตม EF ใหแกเดกเลกกอนวยเรยนชนอนบาล รวมทงเดกดอยโอกาสทางสงคมในวยเรยน”

ในยทธศาสตรท 1 ของแผนยทธศาสตรเศรษฐกจและสงคมแหงชาตฉบบท 12 ป 2560-2564 นไดเนนการพฒนาทรพยากรมนษยใหมการเตรยมพรอมคนใหมทกษะในศตวรรษท 21 คอมความคดสรางสรรค ยดหยนปรบตว ท างานรวมกบผอนได มสมาธท างานมงเปา ควบคมตนเองและมจตอาสา ในแผนไดเนนใหมการพฒนาหลกสตรการสอนทองผลงานวจยทางวชาการและปรบปรงสถานพฒนาเดกปฐมวยใหมคณภาพ เนนการพฒนาทกษะส าคญดานตางๆ อาท ทกษะทางสมอง ทกษะดานความคดความจ า ทกษะการควบคมอารมณ ทกษะการวางแผนและการจดระบบ ทกษะการรจกประเมนตนเอง ซงสอดคลองกบการพฒนางานดาน EF ของสถาบนทด าเนนการมากอนแผนยทธศาสตรดงกลาวกวา 10 ป

4. การพฒนาสองหลกสตรบณฑตระดบปรญญาโททสอดคลองกบยทธศาสตรชาตฉบบท 8 เปนตนมา และสอดคลองกบสถานการณโรคทกลมโรคทางพฤตกรรมสขภาพและสขภาพจตมอบตการณสงขน ซงสงผลตอคณภาพทรพยากรมนษย สองหลกสตรทวานไดแก หลกสตรพฒนาการมนษย และหลกสตรจตวทยาเดกและวยรน

จดออนทพบไดชดจากการด าเนนงานของสถาบนทผานมา ไดแก ขาดการขยายผลของงานทรเรมไวสเครอขายทมความรบผดชอบหลกในการดแลพนทวงกวาง ขาดการ

ท างานใกลชดกบเครอขาย ไมสามารถสรางสถานะการน าโดยด าเนนการ coaching ใหกบเครอขายได ยกเวนการประเมนคดกรองเดกปฐมวย และ การบรการทางคลนกเดกกลมเสยง ขาดการสอสารสาธารณะใหสงคมรบรและใชประโยชนไดอยางเตมท

การใชเครองมอทมมาตรฐานและมลขสทธจากตางประเทศ และแรงกดดนในการหารายไดของสวนงานระดบมหาวทยาลยเปนองคประกอบใหการน าเครองมอทดเหลานไปขยายผลในระดบประเทศเชงนโยบายไดลาชา

การจดตงสถาบนในระดบเทยบเทาคณะท าใหการก าหนดภาระงานอาจารยและวธการประเมนผลงานเปนไปตามระเบยบมหาวทยาลยซงไมแตกตางจากอาจารยคณะอน ทงๆทสถาบนไมมรปแบบการสอนในระดบปรญญาตร และ ภาระงานในการสรางงานวชาการแกเครอขายและการชน านโยบายเปนภาระงานหลกของการกอตงสถาบน

การขาดงบประมาณประจ าและตองหารายไดหลอเลยงองคกรของสวนงาน เปนอปสรรคตอการท างานวชาการแกเครอขายและการชน านโยบาย ท าใหองคกรตองขอทนจากหนวยงานทองคกรตองการชน าหรอเสนอแนะเพอปรบเปลยนแนวทางการท างาน หรอตองพงพงหนวยงานใหทนวจยซงมพลวตการจดการ

Page 7: ยุทธศาสตร์ พ.ศ. 2562 - 2565 - Mahidol University...ย ทธศาสตร 1 สรางงานว จ ย นว ตกรรมท สอดคลองก

7

โครงสรางสถาบนภายใตมหาวทยาลยนตองเนนการผลตนกศกษาระดบปรญญาโทซงเปนวธการทยงไมตอบสนองตอการพฒนางานเดกและครอบครวของประเทศ รวมทงโครงสรางการก าหนดในระดบคณะยงสงผลใหอาจารยตองมงเนนการสรางงานการสอนรวมทงการท างานวจยเพอการขอต าแหนง การเปลยนแปลงโครงสรางประชากร

โครงสรางประชากรในชวงแผน 12 ประชากรจะเพมจาก 65.5 ลานคน เปน 66.1 ลานคน โดยทสดสวนผสงอายจะเพมขนจากรอยละ 17.1 เปน 19.8 ขณะทสดสวนวยเดกและวยแรงงานจะลดลงจากรอยละ 17.5 และ 65.3 เหลอรอยละ 16.6 และ 64.1 ตามล าดบ โครงสรางประชากรในชวงแผน 13-15 ประชากรไทยจะเพม สงสดเปน 66.4 ลานคน เมอสนสดแผนฯ 13 (ป 69) แลวลดลงเหลอ 65.1 ลานคน เมอสนสดแผนฯ 15 (ป 79) โดยท สดสวนผสงอายจะเพมขนตอเนองจากรอยละ 20.6 ในป 65 เปน 30.2 ในป 79 ขณะทวยแรงงานจะลดลง ในอตราท เรงขนจากรอยละ 63.1 เหลอเพยง 56.3 ในชวงเวลาเดยวกน แสดงถงความเสยงทจะเกดปญหาขาดแคลนแรงงานเชง ปรมาณในอนาคต การเปลยนแปลงโครงสรางประชากรจะสงผลใหคนรนใหมมสดสวนเพมมากขน เมอพจารณา โครงสรางประชากรตามรน Generation* ในชวงแผน12 พบวาคนรนGeneration Y จะมสดสวนมากทสดซงกลม ดงกลาวมลกษณะเปนตวของตวเอง สง แตงงานชา รกอสระ ไมชอบอยในกรอบ ขณะทเมอพจารณาในวยแรงงาน งานพบวา คนรน Generation Z จะมสดสวนวยแรงงานทเพมขนอยางตอเนอง แสดงถงความส าคญของคนรน ดงกลาวตอตลาดแรงงานในอนาคต ทงน คนรน Generation Z มลกษณะแตกตางจากรนอนคอ โตมากบ เทคโนโลย/social network รกอสระ เรยนรเรว สนใจสงคมสงแวดลอม/เรองราวหลากหลาย ชอบชวตทม ทางเลอก

Page 8: ยุทธศาสตร์ พ.ศ. 2562 - 2565 - Mahidol University...ย ทธศาสตร 1 สรางงานว จ ย นว ตกรรมท สอดคลองก

8

สถานการณ แนวโนมของปญหาเดกและครอบครว และโอกาสพฒนา

ในภาพรวมสถานการณดานเดกและเยาวชนไทยอยในแนวโนมทดขน ประเทศไทยไดด าเนนงานเพอบรรลเปาหมายการพฒนาแหงสหสวรรษหลายดาน (Millennium Development Goals : MDGs) อาท เดกและเยาวชนมคณภาพชวตทดขน อตราการเสยชวตของเดกอายต ากวา 5 ป ลดลง เดกเขาถงแหลงน าเพอการอปโภคและบรโภคเพมมากขน พฒนาการชวงแรกของเดกเพมขน อตราการไมเรยนหนงสอของเดกปฐมวยลดลง ความยากจนในเดกลดลง กลไกคมครองปกปอง และใหความชวยเหลอดานมนษยธรรมแกเดกในภาวะยากล าบาก เพมมากขน อตราการใชแรงงานเดกอายระหวาง 5 - 17 ป ลดลง การปองกนการแตงงานกอนวยอนควรและการตงครรภในเดกและเยาวชนลดลง อตราการตดเชอเอชไอว/เอดส และการถายทอดเชอเอชไอว/เอดสจากแมสลกลดลง

ในแผนพฒนาเดกและเยาวชนแหงชาต ฉบบท2 ป 2560-2564 และฉบบท 1 ป 2555-2559ได รายงานสถานการณเดกและเยาวชน พบวา ประชากรเดกและเยาวชน อาย ไมเกน 25 ปรอยละ 36.85 ปพ.ศ. 2557 พบวาประเทศไทยมขนาดครวเรอนเฉลย 2.70 คน มขนาดเลกลงเมอเทยบกบส ามะโนประชากรและเคหะปพ.ศ. 2543 ทมขนาดครวเรอนเฉลย 3.80 คน จากรายงานการส ารวจสถานะสขภาพเดกไทยปพ.ศ. 2555 มเดกเพยงรอยละ 57.60 ทอาศยอยกบพอแมทงสองคน สวนทเหลอคอ เดกทตองอาศยอยกบพอหรอแมเพยงคนเดยวหรอ

Page 9: ยุทธศาสตร์ พ.ศ. 2562 - 2565 - Mahidol University...ย ทธศาสตร 1 สรางงานว จ ย นว ตกรรมท สอดคลองก

9

อาศยอยกบคนอนอนเนองมาจากพอแมตองอพยพออกไปท างานในภมภาคอนๆ เมอพจารณาจากดชนครอบครวอบอนพบวาดชนครอบครวอบอนลดลงจากรอยละ 68.31 ในป 2555เปนรอยละ 65.34 ในป2558

ทารกมโอกาสรอดชวตมากขน ทารกแรกเกดมน าหนกนอยกวา 2,500 กรมลดลงทกป การใหภมคมกนโรคดวยการใหวคซนคอนขางประสบความส าเรจ แตยงมการเลยงลกดวยน านมแมอยางเดยว 3 เดอนในระดบต ามาก คอรอยละ 7.6 เดกไทย 1 ใน 4 เผชญกบปญหาภาวะโภชนาการเกนหรอโรคอวน มการใชเวลาออกก าลงกายตอวนทลดลง ในสวนของอนามยเจรญพนธ พบวาเดกและเยาวชนไทยมเพศสมพนธครงแรกอายนอยลง จาก 18 - 19 ป ใน พ.ศ. 2539 ลดลงเปน 15 - 16 ป ใน พ.ศ. 2552 นอกจากน ยงมแนวโนมการตงครรภในกลมวยรนสงขนจากรอยละ 12.5 ในป 2539 เปนรอยละ 16.08

สถาบนสขภาพจตเดกและวยรนราชนครนทร (2552) รายงานวาเดกและเยาวชนไทย มแนวโนมใชความรนแรงเพมขนกวารอยละ 10 เมอเทยบกบป 2547 และ 2550 ทผานมา และยงพบวาอายเฉลยของเดกทใชความรนแรงจนถงกระทงกระท าผดทางกฎหมายมอายนอยลง โดยพบมากในชวงอาย 12 - 18 ป เดกและเยาวชนพบเหนการท าผดกฎหมายไดงายทงจากคนในชมชน ในครอบครว สามารถเดนถงรานเหลาไดภายใน 7 นาท ไปรานเกมและแหลงพนนไดในเวลา 15 นาท หลายจงหวดมพนทเสยง แหลงเรงรมยตาง ๆ มากกวาพนทดและสรางสรรค ในอตราสวน 3 ตอ 1

จากขอมลการส ารวจตนทนชวตเดกและเยาวชนไทย โดย รศ.นพ.สรยเดว ทรปาต อดตผอ านวยการสถาบนคนท 3 ในป 2552 พบวาเดกและเยาวชนไทยยงมจดออนดอยหลายประการ ทส าคญคอการพดจรง และความซอสตย ขาดคณธรรม จรยธรรม ยงไมไดใหความส าคญกบการบ าเพญประโยชนและการไดรบมอบหมายบทบาทหนาททมคณคาและเปนประโยชนตอชมชน ขอสรปจากสมชชาการพฒนาเดกและเยาวชน ครงท 1 และ 2 (2552 - 2553) เดกและเยาวชนตองการโอกาสในการมสวนรวมในทกกระบวนการการจดกจกรรมเพอพฒนาเดกและเยาวชน ใหผใหญสงเสรมใหเกดเวทและพนทแลกเปลยนเรยนรระหวางเดกกบเดก และเดกกบผใหญ เพอใหเดกและเยาวชนคนพบตนเอง เตบโตเปนพลเมองทมจตอาสาในการพฒนาสงคมและประเทศชาต

เดกเกดในชวง พ.ศ. 2553 ขนไปเปน เจเนอเรชนแอลฟา (Generation Alpha) เดกและเยาวชนรนนเกดและเตบโตมาพรอมเทคโนโลยเปนกลมทถกเรยกวา “Digital Natives” ความกาวหนาทางเทคโนโลยและการสอสารเพอตอบสนองความตองการของผคนอยางรวดเรวในรปแบบทหลากหลาย เชน อนเตอรเนตความเรวสง เปนโอกาสในการสรางชองทางใหม ๆ เพอการเสรมสรางสงคมแหงการเรยนร ขณะเดยวกนกเปนภยคกคามตอเดกและเยาวชน เครอขายทางสงคมในโลกเสมอนจรงมอทธพลตอการด ารงชวตมากขนทกขณะ การปฏสมพนธในโลกแหงความเปนจรงมนอยลง คนทไมมภมคมกนและไมสามารถเลอกสงด ๆ ไดดวยตนเอง จะเปนกลมทตกอยในภาวะเสยง

Page 10: ยุทธศาสตร์ พ.ศ. 2562 - 2565 - Mahidol University...ย ทธศาสตร 1 สรางงานว จ ย นว ตกรรมท สอดคลองก

10

การเปลยนแปลงสภาพภมอากาศภยธรรมชาต และอบตภยรปแบบใหม มความผนผวนและรนแรงสงผลตอการด ารงชวต การเจรญเตบโตทางเศรษฐกจ การขยายการผลตและการขยายพนททอยอาศยสงผลใหมการใชทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมในลกษณะทไมสมดล ปญหาภยธรรมชาตมความรนแรงขนและมมลคาความเสยหายสงมากขน มความเสยงในการขาดแคลนน า ปญหามลพษเพมมากขนโดยพบวาในชวงป พ.ศ. 2551-2557 มขยะมลฝอยเฉลยตอคนเพมสงขน

กลมเดกทตองการการดแลพเศษยงเปนปญหาส าคญทแนวโนมปญหานยงไมลดลง กลมเดกทตองการการดแลเปนพเศษไดแก เดกในครวเรอนยากจน ถกทารณกรรมหรอเลยงดแบบละเลย ถกใช เแรงงานเดกทงทางตรงและแบบแอบแฝง เดกเรรอน เดกทถกแสวงประโยชนทางการคาหรอตกเปนเหยอของสงเสพตดทเปนผลประโยชนทางการคา เดกตดเชอโรคเอดส เดกพการทางรางกายหรอมความผดปกตทางสมอง เดกไรสญชาต เดกในพนทพกพงของผหนภยจากการสรบ เดกในจงหวดชายแดนภาคใต เดกบตรแรงงานตางดาว เดกในกระบวนการยตธรรมทางอาญา

สถานการณเดกและเยาวชนทเปลยนแปลงไปน ไดถกระบไวเปนปญหาและวางแผนยทธศาสตรการแกไขปญหาทสอดรบกบการเปลยนแปลงนในยทธศาสตรชาต 20 ป พ.ศ.2560-2579 และ วาระการพฒนาทยงยนของโลก ค.ศ.2030 จากรายงานการพฒนามนษยขององคการสหประชาชาต ป 2558 ซงไดศกษาดชนการพฒนามนษยของ 188 ประเทศ พบวาเดกและเยาวชนยงคงมความเสยงและเปราะบางทตองไดรบการปกปองดแลมากขน โดยเฉพาะกลมเดกทเกดในครอบครวยากจน เดกทอาศยอยในถนทรกนดาร เดกทเกดในชนกลมนอย เดกทมความพการ ดงนน องคการสหประชาชาตไดก าหนดเปาหมายการพฒนา ขนใหมเรยกวา เปาหมายการพฒนาทยงยน หรอ Sustainable Development Goals (SDGs) ซงจะใชเปน ทศทางการพฒนาตงแตป 2558 ถงป 2573 ครอบคลมรอบระยะเวลา 15 ป

ยทธศาสตรชาต 20 ป รฐบาลไดก าหนดรปแบบการพฒนาประเทศไทย 4.0 เพอน าพาประเทศมความมนคง มงคง ยงยน เปนประเทศทพฒนาแลว ดวยการพฒนาตามแนวปรชญาเศรษฐกจพอเพยง น าไปสการพฒนาใหคนไทยมความสข และตอบสนองตอการบรรลซงผลประโยชนแหงชาต โดยมยทธศาสตรทเกยวของกบเดกและเยาวชน ไดแก การพฒนาและเสรมสรางศกยภาพคน เพอใหคนทกชวงวยมสขภาวะทด เรยนรตลอดชวต ยกระดบคณภาพการศกษาเพอใหเดกมความร สอดรบกบทกษะในศตวรรษท 21 คอมความคดสรางสรรค มความยดหยนปรบตวไดด สามารถท างานรวมกบผอนได มความยบยงชงใจ มคณธรรม และมความเปนพลเมองทดตอสงคม ยทธศาสตรการสรางโอกาสความเสมอภาคและเทาเทยมกนทางสงคม เพอลดความเหลอมล าทางสงคม ใหความส าคญกบเรองของสงแวดลอมซงถกท าลาย รวมทงมลพษรอบตวอนจะสงผลตอความเปนอยของคนรวมทงเดกในยคนและยคตอไป ยทธศาสตรชาตทง 3 เรองนท าใหความส าคญโครงการพฒนาและการคมครอง

Page 11: ยุทธศาสตร์ พ.ศ. 2562 - 2565 - Mahidol University...ย ทธศาสตร 1 สรางงานว จ ย นว ตกรรมท สอดคลองก

11

เดกมความจ าเปนอยางยงยวดทจะตองมงานวชาการสนบสนนใหทนกบการพฒนางานของเครอขายซงจะมหลายหนวยทจะตองเขารวมยทธศาสตรชาตน

นอกจากนนในแผนยทธศาสตรเศรษฐกจและสงคมแหงชาตฉบบท 12 ป 2560-2564 ไดเนนการเสรมสรางศกยภาพของประชากรในทกชวงวยใหเปนทนมนษยทมศกยภาพสง ตงแตการพฒนากลมเดกปฐมวยใหมสขภาพกายและใจทด มทกษะทางสมอง ทกษะการเรยนร ทกษะชวตและทกษะทางสงคม เพอใหเตบโตอยางมคณภาพ การหลอหลอมใหคนไทยมคานยมตามบรรทดฐานทดของคนไทยทกชวงวย เดกวยเรยนและวยรนไดรบการพฒนาทกษะความรความสามารถ มยทธศาสตรใหเหนปญหาความส าคญของกลมคนยากจนทเปนกลมเสยงตอการสรางทรพยากรมนษย

สถานการณเดกและเยาวชนทเปลยนแปลงไปในประเทศทไมแตกตางจากเดกและเยาวชนทวโลก นโยบายการพฒนาประเทศรวมทงวาระการพฒนาของโลกใหความส าคญในเรองการเปลยนแปลงน รวมทงก าหนดยทธศาสตรในการแกปญหาทสอดรบกน ปญหาสวนหนงอยในทศทางการท างานของสถาบนมากวา 20 ป เหลานเปนโอกาสของสถาบนในการการด าเนนงานดานวชาการเพอการพฒนาเดกและครอบครวอยางมความหมายและมจดยนทชดเจนตอการพฒนาประเทศและการมสวนรวมในเปาหมายการพฒนาทยงยนของสงคมโลก

Page 12: ยุทธศาสตร์ พ.ศ. 2562 - 2565 - Mahidol University...ย ทธศาสตร 1 สรางงานว จ ย นว ตกรรมท สอดคลองก

12

วสยทศนและพนธกจของสถาบน จากเหตผลการกอตงสถาบน ความจ าเปนของการพฒนาเดกและครอบครวของสงคมไทยและสงคมโลก

ดงกลาวมา ท าใหสถาบนตองก าหนดวสยทศนและพนธกจ ดงน วสยทศน

“เปนผน าในการจดการความรเพอขบเคลอนสงคมไทยสการพฒนาและคมครองเดกเยาวชนและครอบครวทเทาทนการเปลยนแปลงของภาวะสงคมโลก เปนธรรมและยงยน”

" Leadership in knowledge management to drive Thai society toward the equitable and sustainable development and protection of children, youth and families in the changing world" พนธกจของสถาบน

1. สรางงานวจยและนวตกรรมอยางมคณภาพทมผลตอการพฒนาเดกและครอบครว ทเทาทนการเปลยนแปลงของภาวะสงคมโลก เปนธรรมและยงยน

2. เชอมตอขอมลความรและสรางความรวมมอระหวางภาคเครอขายดานการพฒนาและคมครองเดกเยาวชนและครอบครว ใหเกดการท างานรวมกนอยางมพลง

3. จดการเรยนรตอเนองตลอดชวตดานการพฒนาและคมครองเดกเยาวชนและครอบครวแกเดกเยาวชน ครอบครว ผปฏบตงาน ผก าหนดนโยบายทกภาคสวนทเกยวของ

4. ขบเคลอนนโยบายสาธารณะ กฎหมาย ระเบยบปฏบต ดานการพฒนาและคมครองเดกเยาวชนและครอบครว

5. สอสารสาธารณะวงกวางเพอน าสคานยมสงคมแหงการพฒนาและคมครองเดกเยาวชนและครอบครว เปาประสงค

1. เพอใหไดผลงานวจยและนวตกรรมทน าไปสขอเสนอเชงนโยบายทมผลตอการพฒนาเดกและครอบครวทเทาทนการเปลยนแปลงของภาวะสงคมโลก เปนธรรมและยงยน

2. เพอใหมแพลทฟอรมทเชอมโยงขอมลความร และสรางความรวมมอ ระหวางภาคเครอขายดานการพฒนาและคมครองเดกเยาวชนและครอบครว ทงในระดบประเทศ และระดบนานาชาต

3. เพอใหไดหลกสตรและการฝกอบรมทงระยะสนและระยะยาวทเปนลกษณะการเรยนรตอเนองตลอดชวตดานการพฒนาและคมครองเดกเยาวชนและครอบครวแกเดก เยาวชน ครอบครว นกศกษา ผปฏบตงาน ผก าหนดนโยบาย และทกภาคสวนทเกยวของ

Page 13: ยุทธศาสตร์ พ.ศ. 2562 - 2565 - Mahidol University...ย ทธศาสตร 1 สรางงานว จ ย นว ตกรรมท สอดคลองก

13

4. เพอใหไดนโยบายสาธารณะ กฎหมาย ระเบยบปฏบต ดานการพฒนาและคมครองเดกเยาวชนและครอบครว ในระดบประเทศ และขอเสนอในระดบนานาชาต

5. ไดเผยแพรขอมลความรทหวงผลใหเกดการเปลยนแปลงคานยมของสงคมผานสอสารสาธารณะ สงผลใหเกดการรบรขอมลเปนวงกวาง

ตวชวด

1. ผลงานวจย นวตกรรมทน าไปสขอเสนอเชงนโยบาย ทมผลตอการพฒนาเดกและครอบครวทเทาทนการเปลยนแปลงของภาวะสงคมโลก เปนธรรมและยงยน

2. โครงการบรณาการและฐานขอมลความรจากความรวมมอระหวางภาคเครอขายดานการพฒนาและคมครองเดกเยาวชนและครอบครว ทงในระดบมหาวทยาลยมหดล ระดบองคกรภาคเครอขายในประเทศ และระดบนานาชาต

3. ไดหลกสตรและมการจดการฝกอบรมทงระยะสนและระยะยาวทเปนลกษณะการเรยนรตอเนองตลอดชวตดานการพฒนาและคมครองเดกเยาวชนและครอบครวแกเดก เยาวชน ครอบครว นกศกษา ผปฏบตงาน ผก าหนดนโยบาย และทกภาคสวนทเกยวของ

4. นโยบายสาธารณะ กฎหมาย ระเบยบปฏบต ดานการพฒนาและคมครองเดกเยาวชนและครอบครว ในระดบประเทศ ทงนโยบายใหมและการปรบปรงนโยบายเดม

5. ผลงานการเผยแพรขอมลความรผานสอสารสาธารณะ ทสงผลใหเกดการรบรขอมลเปนวงกวาง หรอสงผลใหเกดการเปลยนแปลงคานยมของสงคม

หมายเหต อธบายความหมาย

การพฒนาเดกเยาวชนและครอบครวทเทาทนการเปลยนแปลงของภาวะสงคมโลก เปนธรรมและยงยน หมายถง การพฒนาทเดกเยาวชนและครอบครวในวนนใหมศกยภาพในการด าเนนชวตในสงคมโลกในอนาคตในพลวตการเปลยนแปลงทรวดเรว ทงภาวะเศรษฐกจสงคม เทคโนโลย วฒนธรรม และสงแวดลอมโดยไมทงใครไวขางหลง เดกเยาวชนและครอบครวทกคนตองไดรบประโยชนอยางเทาเทยม กระบวนการพฒนาตองไมน าไปสการขยายความเหลอมล าของสงคม ไมท าลายสงแวดลอมหรอทนการพฒนาของเดกในยคอนาคต ซงการพฒนาสงคมทเทาทนการเปลยนแปลงของภาวะสงคมโลก เปนธรรมและยงยนนนทศทางทสอดคลองกบยทธศาสตรชาต 20 ป พ.ศ. 2560-2579 และวาระการพฒนาทยงยนของสงคมโลก ค.ศ. 2030

Page 14: ยุทธศาสตร์ พ.ศ. 2562 - 2565 - Mahidol University...ย ทธศาสตร 1 สรางงานว จ ย นว ตกรรมท สอดคลองก

14

การพฒนาหมายถง การปกปองคมครองเดกเยาวชนใหอยรอดปลอดภย การสงเสรมศกยภาพของเดกทง

ทางรางกาย ความสามารถการเรยนร และความเปนมนษยทดของสงคมไทยและสงคมโลก และการสงเสรมการมสวนรวมของเดกและครอบครวในกระบวนการพฒนา

จดการความร หมายถง สถาบนเองเปนทงผสราง (creating) และผประสาน เชอมโยง รวบรวม ความรหลากหลายสาขา จากหลากหลายองคกร หลากหลายแหลงความร ทงในและนอกประเทศ น าสการเผยแพร (sharing) และใชประโยชน (using)

การขบเคลอนสงคม (to drive society, social mobilization) หมายถง การกระจายความร สผใชประโยชน สสาธารณะ สการฝกอบรม การสรางผปฏบตงานรนใหม หลากหลายสาขาวชาชพทเกยวของ กบการพฒนาและคมครองเดกเยาวชนและครอบครว รวมทงการพฒนานโยบายสาธารณะ คานยมสงคม บรรทดฐานสงคม

การพฒนาท เปนธรรม (equitable development) หมายถง เปนการพฒนาทเดกเยาวชนและครอบครวทกคนไดรบประโยชนอยางเทาเทยม ไมเปนการพฒนาทกอบโกยทรพยากรไปไวทเดกและครอบครวกลมหนงแลวละทงอกกลมหนง ไมกอใหเกดความเหลอมล า อนจะเปนชนวนแหงความรนแรงของสงคมในอนาคตได

การพฒนาทยงยน (sustainable development) หมายถง เปนการพฒนาทมงเนนทคณภาพชวตของคนในสงคม ไมท าลายทนการพฒนาของคนในยคอนาคต น าสสงคมแหงการพฒนาและคมครองเดกเยาวชนและครอบครว ทงเดกในยคปจจบนและเดกในยคตอไป

ยทธศาสตร 1 สรางงานวจย นวตกรรมทสอดคลองกบยทธศาสตรชาต 20 ป พ.ศ. 2560-2579 และวาระการพฒนาทยงยนของสงคมโลก ค.ศ. 2030 เพอน าสขอเสนอเชงนโยบาย

งานวจย นวตกรรมทสอดคลองกบยทธศาสตรชาต 20 ป พ.ศ. 2560-2579 และวาระการพฒนาทยงยนของสงคมโลก ค.ศ. 2030 เพอน าสขอเสนอเชงนโยบายจะตองครอบคลมทงการพฒนาศกยภาพและการคมครองเดกและครอบครวใหอยรอดปลอดภย จะตองครอบคลมเดก เยาวชน 4 กลมวย ตงแตเดกในครรภ เดกปฐมวย วยเรยน จนถงวยรน และครอบครว

มาตรการท 1.1 งานวจย นวตกรรมดานการพฒนาศกยภาพการเรยนร (learning potential)และ ทกษะความเปนมนษย (human skill) ตามกระบวนทศนการศกษาใหมเพอสงคมแหงการเรยนรในศตวรรษท21

มาตรการท 1.2 งานวจย นวตกรรมดานการพฒนาและคมครองเดก เยาวชน และครอบครวใหเทาทนการเปลยนแปลงภาวะสขภาพ และความปลอดภย (health and safety)

Page 15: ยุทธศาสตร์ พ.ศ. 2562 - 2565 - Mahidol University...ย ทธศาสตร 1 สรางงานว จ ย นว ตกรรมท สอดคลองก

15

มาตรการท 1.3 งานวจย นวตกรรมดานการพฒนาและคมครองเดก เยาวชน และครอบครวเพอลดผลกระทบจากความเหลอมล าทางสงคมและความยากจน

มาตรการท 1.4 งานวจย นวตกรรมดานการพฒนาและคมครองเดก เยาวชน และครอบครวในการเปลยนแปลงอยางรวดเรวของเทคโนโลยและภาวะโลกดจตอล (disruptive technology)

มาตรการท 1.5 งานวจย นวตกรรมดานการพฒนาและคมครองเดก เยาวชน และครอบครวในการเปลยนแปลงอยางรวดเรวของภาวะสงแวดลอม

มาตรการท 1.6 งานวจย นวตกรรมดานการพฒนาและคมครองเดก เยาวชน และครอบครวในการเปลยนแปลงของความเขมแขงของสภาวะครอบครว

มาตรการท 1.7 งานวจย นวตกรรมดานสทธและการมสวนรวมของเดกในการพฒนา ยทธศาสตร 2 สรางกระบวนการเรยนรตอเนองตลอดชวตดานการพฒนาและคมครองเดก เยาวชนและครอบครวแกเดก เยาวชน ครอบครว ผปฏบตงาน ผก าหนดนโยบายทกภาคสวน ตามกระบวนทศนการศกษาใหมเพอสงคมแหงการเรยนรในศตวรรษท21

มาตรการ 2.1 พฒนา ปรบเปลยน หลกสตรการผลตนกศกษาของสถาบนใหเปนกระบวนการ เรยนรตอเนองตลอดชวต และเปนไปตามกระบวนทศนการศกษาใหมเพอสงคมแหงการเรยนรในศตวรรษท21

มาตรการ 2.2 พฒนาการบรการวชาการ/ ฝกอบรม แกเครอขาย เดก เยาวชน ครอบครว ผปฏบตงาน ผก าหนดนโยบายทกภาคสวน ทสอดคลองกบองคความรในยทธศาสตรท 1 และสนบสนนการเรยนรายวชาเพอการใชประโยชนทนทและเพอการเรยนรตอเนองตลอดชวต ในมาตรการ 2.1 ยทธศาสตร 3 ขบเคลอนนโยบายสาธารณะและชน าสงคมดานการพฒนาเดกและครอบครว

มาตรการ 3.1 พฒนาแพลทฟอรมความรวมมอภาคเครอขายในการท าขอเสนอเชงนโยบายและฐานขอมลความรส าหรบสงคมดานการพฒนาและคมครองเดกเยาวชนและครอบครว ทงในระดบมหาวทยาลยมหดล ระดบองคกรภาคเครอขายในประเทศ และระดบนานาชาต

มาตรการ 3.2 ขบเคลอนนโยบายสาธารณะดานการพฒนาและคมครองเดกเยาวชนและครอบครวตอเนองจากจากมาตรการ 1.1 –1.7 และ 3.1 รวมทงเรองส าคญเรงดวนของสงคม

มาตรการ 3.3 สอสารสาธารณะวงกวางเพอน าสคานยมสงคมแหงการพฒนาและคมครองเดกเยาวชนและครอบครวตอเนองจากจากมาตรการ 1.1 –1.7 และ 3.1 รวมทงเรองส าคญเรงดวนของสงคม

Page 16: ยุทธศาสตร์ พ.ศ. 2562 - 2565 - Mahidol University...ย ทธศาสตร 1 สรางงานว จ ย นว ตกรรมท สอดคลองก

16

ยทธศาสตร 4 เปนองคกรทมความเปนเลศในการบรหารจดการ มาตรการ 4.1 การบรหารทรพยากรทยงยน มาตรการ 4.2 สรางอตลกษณองคกรความรบผดชอบตอเดกและครอบครว มาตรการ 4.3 สรางอตลกษณองคกรแหงการเรยนรของเดก เยาวชน และครอบครว มาตรการ 4.4 สรางอตลกษณองคกรอนรกษสงแวดลอมเพอการพฒนาเดกเยาวชนและครอบครวทยงยน

แผนงาน นวตกรรมการพฒนาและคมครองเดกและครอบครว ป 2562-2565 แผนงานท 1 การปฏรปการเรยนรและการดแลเดกปฐมวย (Reform in early childhood education and care: RECEC) แผนงานท 2 พนทเดกและครอบครว (Child and Family Space: CFS ) แผนงานท 3 องคกร/ ธรกจ ทมความรบผดชอบตอเดกและครอบครว (CCFR: Corporate child and family responsibility) แผนงานท 4 ปกปองสมองเดกจากการเตบโตทางเศรษฐกจและเทคโนโลยทไมยงยน (Child’s Brain Protection from Unsustainable Economic and Technology Growth: CBPU) แผนงานท 5 การสราง ผน าการเปลยนแปลงกระบวนการพฒนาเดกและครอบครว (change agent) เพอพฒนาเดกใหเตบโตขนมาเปนผเปลยนแปลงสงคมสการพฒนาทยงยน (agent of change for society of sustainable development )

Page 17: ยุทธศาสตร์ พ.ศ. 2562 - 2565 - Mahidol University...ย ทธศาสตร 1 สรางงานว จ ย นว ตกรรมท สอดคลองก

17

แผนงานท 1 การปฏรปการเรยนรและการดแลเดกปฐมวย (Reform in early childhood education and care: RECEC)

“สมองสามพนวน สสขภาพ ศกยภาพตลอดชวต” เปาหมาย 1.1 พฒนาแนวทางการปฏบตมาตรฐานสถานพฒนาเดกปฐมวยแหงชาต และชน าเกณฑมาตรฐานขนต า (National standard of early childhood care and education) พฒนาเครองมอ แบบประเมน โครงการสาธต เพอรองรบรางมาตรฐานสถานพฒนาเดกปฐมวยรวม 4 กระทรวงซงก าลงจะเขาสการพจารณาของรฐบาล และกระทรวงพฒนาสงคมและความมนคงมนษยไดเตรยมพรอมงบประมาณในการด าเนนการไวบางสวนแลว โดยเนนความชดเจนของ เครองมอทชส าหรบ มาตรฐานขนต าและมาตรฐานเพอโอกาสการพฒนา และชน าใหบานรบเลยงเดกขนาดเลก สถานพฒนาเดกปฐมวยทกแหงทวประเทศ ทงถนทรกนดาร หรอสถานทรองรบเดกในภาวะยากล าบากแบบตางๆใหผาน มาตรฐานขนต า และพฒนายกระดบมาตรฐานขนต าตอไป 1.2 พฒนาแนวทางการสรางการมสวนรวมของครอบครวและผสงอายในการพฒนาเดกปฐมวย และรปแบบบรการ (Parent-Elderly participation) 1.3 พฒนากระบวนการเรยนรเดกปฐมวย (Reform in early childhood education and care ) โดยจดการความรและเชอมโยงความร 7 เรองใหสอดคลองไดแก เรอง Executive function, ทกษะมนษยศตวรรษ 21 (21 century learning for early childhood) , Digital literacy, Health and safety literacy, Environmental literacy ยทธศาสตรชาต 20 ป พ.ศ. 2560-2579 วาระการพฒนาทยงยนของสงคมโลก ค.ศ. 2030, 1.4 พฒนาระบบการดแลเดกปฐมวยทครอบคลมทงเดกปกต เดกพเศษ เดกพการ เดกทยากจน เดกกลมเปราะบางอนๆ ใน สถานพฒนาเดกปฐมวยทวไป (Inclusive child care) และ จดตงศนยฝกอบรมการดแลเดกปฐมวยเพอเดกทงมวล (Inclusive child care training center) แผนงานวจย วตถประสงคแผนงานยอยท1 ไดผลงานวจยและนวตกรรมทแสดงใหเหนถงประสทธผลของระบบบการท างานแบบบรณาการภาคเครอขาย (multisector integration) ดานสขภาพ การเรยนรพฒนา และการคมครองเดก เพอยกระดบมาตรฐานการดแลสขภาพ การสงเสรมพฒนาการและการเรยนรของเดกปฐมวย (early childhood education and care) ในสถานพฒนาเดกปฐมวย บานรบเลยงเดก งานบรการจดสงผบรบาลเดกตามบาน บานสงเคราะหและคมครองเดก บานผปกครองทดแทน บาน/ศนยดแลกลมเดกพเศษ เดกพการ เดกกลมเฉพาะอนๆ ทสามารถใชในการขยายผลตอไปได ประกอบดวยกรอบงานวจยเชงระบบ 4 กรอบงาน ไดแก

Page 18: ยุทธศาสตร์ พ.ศ. 2562 - 2565 - Mahidol University...ย ทธศาสตร 1 สรางงานว จ ย นว ตกรรมท สอดคลองก

18

1.1 มาตรฐาน (Quality): งานวจยเชงระบบ เพอการพฒนาแนวทางการปฏบตมาตรฐานสถานพฒนาเดกปฐมวยแหงชาต และชน าเกณฑมาตรฐานขนต า (National standard of early childhood care and education) พฒนาเครองมอ แบบประเมน โครงการสาธต เพอรองรบรางมาตรฐานสถานพฒนาเดกปฐมวยรวม 4 กระทรวงซงก าลงจะเขาสการพจารณาของรฐบาล โดยเนนความชดเจนของ เครองมอทใชส าหรบ มาตรฐานขนต าและมาตรฐานเพอโอกาสการพฒนา และเชอมโยงมาตรฐานดงกลาวสการพฒนาบานรบเลยงเดก งานบรการจดสงผบรบาลเดกตามบาน บานสงเคราะหและคมครองเดก บานผปกครองทดแทน บาน/ศนยดแลกลมเดกพเศษ เดกพการ เดกกลมเฉพาะอนๆ เพอใหเดกปฐมวยทอยในบรการทแตกตางกนไดรบการปรบคณภาพการดแล การพฒนา การเรยนรทมความเทาเทยมกน 1.2 นวตกรรม (Innovation of early education and care)

1.2.1 งานวจยเชงระบบ เพอการพฒนาแนวทางการสรางการมสวนรวมของครอบครวและผสงอายในการพฒนาเดกปฐมวย และรปแบบบรการ (Parent-Elderly participation)

1.2.2 งานวจยเชงระบบ เพอการปฏรปการเรยนรเดกปฐมวย (Reform in early childhood education and care ) โดยจดการความรและเชอมโยงความร 7 เรองใหสอดคลองไดแก เรอง Executive function, ทกษะมนษยศตวรรษ 21 (21 century learning for early childhood), Digital literacy, Health and safety literacy, Environmental literacy ยทธศาสตรชาต 20 ป พ.ศ. 2560-2579 วาระการพฒนาทยงยนของสงคมโลก ค.ศ. 2030, 1.3 การเขาถง (Accessible) งานวจยเชงระบบ เพอพฒนาการดแลเดกปฐมวยเพอเดกทงมวล (Inclusive child care training center) เพอพฒนาระบบการดแลเดกทครอบคลมทงเดกปกต เดกพเศษ เดกพการ เดกทยากจน เดกกลมเปราะบางอนๆ ใน สถานพฒนาเดกปฐมวยทวไป (Inclusive child care)

Page 19: ยุทธศาสตร์ พ.ศ. 2562 - 2565 - Mahidol University...ย ทธศาสตร 1 สรางงานว จ ย นว ตกรรมท สอดคลองก

19

แผนงานพนท โดยใชศนยสาธตของสถาบน และสถานพฒนาเดกปฐมวยในเขต จงหวดนครปฐม กทม สมทรสาคร สมทรปราการ เปนฐานปฏบตการ และขยายผลเรยนรสจงหวดอนๆ

ลกษณะกจกรรม กลางทาง วตถประสงค ตวชวดกจกรรม/โครงการ 1 เพอใหเดกปฐมวยในพนทน ารองไดรบการดแลผานเกณฑมาตรฐานขนต าของการดแลและเรยนรของ สอดคลองกบมาจรฐานสถานพฒนาเดกปฐมวยแหงชาต 2 เพอใหเดกปฐมวยในพนทน ารอง ไดรบการจดการเรยนร ในเรอง ความรเทาทนดานสขภาพความปลอดภย ความรเทาทนดานเทคโนโลยและโลกไซเบอร ความรเทาทนดานสงแวดลอม ทกษะ 4C 3R ทกษะความเปนมนษย และทกษะการเรยนรตลอดชวตบนโลกทมการเปลยนแปลงอยางรวดเรว ทงหลกสตร กจกรรม และศนยฝกอบรม 3 เพอใหผสงอายในพนทน ารอง มสวนรวมผสงอายในการดแลเดกปฐมวย การดและฝกอบรมแกผดแลเดกในระดบครวเรอน ผดแลเดกใน 4.ใหผบรหารและผดแลเดกใน บานรบเลยงเดกหรอสถานพฒนาเดกปฐมวย บานพกเดก/สงเคราะหเดก/ คมครองเดก สถานพฒนาเดกปฐมวยมความเขาใจและสามารถด าเนนการ 4เรอง ไดแก มาตรฐานสถานพฒในเรอง มาตรฐานแหงชาตสถานพฒนาเดกปฐมวย การจดการเรยนรของเดกปฐมวย ในเรอง ความรเทาทนดานสขภาพความปลอดภย ความรเทาทนดานเทคโนโลยและโลกไซเบอร ความรเทาทนดานสงแวดลอม ทกษะ 4C 3R ทกษะความเปนมนษย และทกษะการเรยนรตลอดชวตบนโลกทมการ

1.รอยละ 80 ของเดกกลมเสยง แรกเกดถง 12 ป หรอ ประถมศกษาปท 6 ไดแก เดกยากจน เดกในครอบครวทมภาวะวกฤต เดกกลมเปราะบางไดรบการตดตามและชวยเหลอแบบบรณาการ อยางนอย 3 ฝายไดแก ฝายสาธารณสข ฝายการศกษาและพฒนาเดก ฝายคมครองเดก และกลไกการตดตามและชวยเหลอแบบบรณาการ สามารถน าไปใชขยายผลสจงหวดอนได 2.รอยละ 80 ของเดกกลมเสยง แรกเกดถง 12 ป หรอ ประถมศกษาป ท 6 ไ ดรบการประเมน พฒนาการ ระดบสตปญญา ภาวะทพโภชนาการแบบเฉยบพลนและเรอรง ภาวะซด อวน การบรโภคเกลอไมมไอโอดน ภาวะสารตะกวในเลอดสง การเปน Second and Third Hand Smoker การสบบหร พฤตกรรมการใช Screen Time เกนกวาเ ว ลา ท แน ะน าต ามอ าย พฤ ต ก ร รมแน น ง (Sedentary Behavior) สมรรถภาพทางกาย ถกเลยงดไมเหมาะสม ทงทางรางกาย จตใจ เพศ ( Physical Abuse/ Neglect Emotional Abuse/Neglect Sexual Abuse) การบาดเจบแบบตางๆ ความผดปกตจากการเรยกอบรสนร (Learning Disabilities) การตดตามการออกนอกระบบการศกษา และภาวะวกฤตในครอบครว

Page 20: ยุทธศาสตร์ พ.ศ. 2562 - 2565 - Mahidol University...ย ทธศาสตร 1 สรางงานว จ ย นว ตกรรมท สอดคลองก

20

ลกษณะกจกรรม กลางทาง วตถประสงค ตวชวดกจกรรม/โครงการ เปลยนแปลงอยางรวดเรว การพฒนาการมสวนรวมผสงอายในการดแลเดกปฐมวย 5.พฒนากระบวนการพฒนาและคมครองกลมเดกยากจน เดกในครอบครวทมภาวะวกฤต เดกกลมเปราะบาง โดยการเยยมบานรายครวเรอนดวยทมบรณาการ 3 ฝาย ไดแก ทมงานสขภาพ ทมงานการศกษาและพฒนาเดก และทมงานคมครองเดก

3.รอยละ 80 ของสถานพฒนาเดกปฐมวยมผผานการอบรม เปนนกพฒนาสถานพฒนาเดกปฐมวยสยทธศาสตรชาต 20 ป 4 หลกสตรดวยกนไดแก - นกพฒนาคณภาพตามมาตรฐานสถานพฒนาเดกปฐมวยแหงชาต - นกพฒนาการเรยนรศตวรรษท 21 ในเดกปฐมวย ( 4C 3R, Digital Literacy, Environmental Literacy, Health and Safety Literacy) แ ล ะการสงเสรม Executive Function - นกพฒนาการมสวนรวมผสงอายในการดแลเดกปฐมวย - นกพฒนาสถานพฒนาเดกปฐมวยเพอเดกทงมวล (Inclusive Child Care Center) 4. ไดศนยฝกอบรม 4 ศนย ไดแก ศนยฝกอบรมมาตรฐานสถานพฒนาเดกปฐมวยแหงชาต ศนยฝกอบรมกจกรรมสงเสรมการเรยนรศตวรรษท 21 ในเดกปฐมวย ศนยฝกอบรมการมสวนรวมผสงอายในการดแลเดกปฐมวย ศนยฝกอบรมสถานพฒนาเดกปฐมวยเพอเดกทงมวล (Inclusive Child Care Center)

กจกรรม 1. จดตงทมบรณาการเพอการพฒนาเดกชมชน ด าเนนการประเมน เดกแรกเกดถง 12 ป ในกลมเดกยากจน เดกในครอบครวทมภาวะวกฤต เดกกลมเปราะบาง เดกทถกเลยงด ไมเหมาะสม โดยประสานงานกบผบรหารสวนงานทเกยวของของสาธารณสขจงหวด หรอโรงพยาบาลจงหวด หรอองคกรทองถน หรอ กรงเทพฯ หรอ ผน าชมชน อสม. ครสถานพฒนาเดกปฐมวย เจาหนาทโรงพยาบาลสงเสรมสขภาพต าบล ในพนพนทชมชน/เพอประเมนความขาดแคลนหลายมต การเลยงด ผลลพธทางสขภาพ ไดแก ความผดปกตตงแตระยะกอนคลอด ระหวางการคลอด หลงคลอด การเจรญเตบโต ภาวะโภชนาการ แบบเฉยบพลนและเรอรง ภาวะซด อวน การบรโภคเกลอไมมไอโอดน สมรรถภาพทางกาย ภาวะสารตะกวใน

Page 21: ยุทธศาสตร์ พ.ศ. 2562 - 2565 - Mahidol University...ย ทธศาสตร 1 สรางงานว จ ย นว ตกรรมท สอดคลองก

21

ลกษณะกจกรรม กลางทาง วตถประสงค ตวชวดกจกรรม/โครงการ เลอดสง พฒนาการดานกลามเนอมดใหญ มดเลก สงคมอารมณ และภาษา ระดบสตปญญา ความผดปกตจากการเรยนร (Learning Disabilities) การตดตามการออกนอกระบบการศกษา การตรวจโรคคดกรองเบองตน ความพการ ความเสยงตอการบาดเจบ ความเสยงตอการใชสอหนาจอ และ ความเสยงตอการเ ล ย ง ด โ ด ย ไ ม เ หม าะสม ท ง ทา ง ร า ง ก าย จ ต ใจ เพศ ( Physical Abuse/ Neglect Emotional Abuse/Neglect Sexual Abuse) การเปน Second and Third Hand Smoker การสบบหร พฤตกรรมการใช Screen Time เกนกวาเวลาทแนะน าตามอาย พฤตกรรมแนนง (Sedentary Behavior) และภาวะวกฤตในครอบครว 2. พฒนาโปรแกรมการใหความรแกผดแลเดก - ในเรองวธการเลยงดเดกอยางเหมาะสม การเลยงดอยางไมเหมาะสมในเรองการละเลย และการทารณกรรมในเดกทงทางรางกายและอารมณ การเขาถงสวสดการพนฐานของรฐและเอกชน การปองกนความเสยงตางๆเชน การบาดเจบ การไดรบสารพษ สงแวดลอมเปนพษ เทคโนโลยและสนคาหรอผลตภณฑทอนตราย ภยพบต เปนตน 3. พฒนาระบบการคมครองเดกทองถน ตาม พรบ คมครองเดก ฉบบใหม 4. พฒนาแนวทางการฝกอบรมเชงปฏบตการ ตามมาตรฐานสถานพฒนาเดกปฐมวยแหงชาต และชน าเกณฑมาตรฐานขนต า (National Standard of Early Childhood Care and Education) และพฒนาเครองมอ แบบประเมน รวมทงโครงการสาธต ใน 4 จงหวดน ารอง เพอรองรบการขยายผลมาตรฐานสถานพฒนาเดกปฐมวยรวม 4 กระทรวงซงก าลงจะเขาสการพจารณาของรฐบาล โดยเนนความชดเจนของเครองมอทใชส าหรบมาตรฐานขนต าและมาตรฐานเพอโอกาสการพฒนา และชน าใหบานรบเลยงเดกขนาดเลก สถานพฒนาเดกปฐมวยทกแหงทวประเทศ ทงถนทรกนดาร หรอสถานทรองรบเดกในภาวะยากล าบากแบบตางๆ ใหผาน มาตรฐานขนต า และพฒนายกระดบมาตรฐานขนต าตอไป 5. พฒนาแนวทางการฝกอบรมเชงปฏบตการ เรองการสรางการมสวนรวมของครอบครวและผสงอายในการพฒนาเดกปฐมวย และรปแบบบรการ (Parent-Elderly Participation) และพฒนาเครองมอ แบบประเมน รวมทงโครงการสาธตใน 4 จงหวดน ารอง เพอน าสการขยายผล 6. พฒนาแนวทางการฝกอบรมเชงปฏบตการ เพอปฏรปการเ รยนรเดกปฐมวย (Reform in Early Childhood Education and Care ) ในเรอง ความรเทาทนดานสขภาพความปลอดภย (Health and Safety Literacy) ความรเทาทนดานเทคโนโลยและโลกไซเบอร (Digital Literacy) ความรเทาทนดานสงแวดลอม (Environmental Literacy) ทกษะมนษยศตวรรษท 21 (21 Century Learning for Early

Page 22: ยุทธศาสตร์ พ.ศ. 2562 - 2565 - Mahidol University...ย ทธศาสตร 1 สรางงานว จ ย นว ตกรรมท สอดคลองก

22

ลกษณะกจกรรม กลางทาง วตถประสงค ตวชวดกจกรรม/โครงการ Childhood, 4C 3R) ทกษะความเปนมนษย โดยเชอมโยงสการประเมนและตดตาม Executive Function รายบคคล 7.พฒนาระบบการดแลเดกทครอบคลมทงเดกปกต เดกพเศษ เดกพการ เดกทยากจน เดกกลมเปราะบางอนๆ ใน สถานพฒนาเดกปฐมวยทวไป (Inclusive Child Care) โดยจดตงศนยฝกอบรมการดแลเดกปฐมวยเพอเดกทงมวล ( Inclusive Child Care Training Center)ทศนยสาธตการพฒนาเดกปฐมวย สถาบนแหงชาตเพอการพฒนาเดกและครอบครว และพฒนาแนวทางการฝกอบรมเชงปฏบตการ

Page 23: ยุทธศาสตร์ พ.ศ. 2562 - 2565 - Mahidol University...ย ทธศาสตร 1 สรางงานว จ ย นว ตกรรมท สอดคลองก

23

แผนงานท 2 พนทเดกและครอบครว (Child and Family Space: CFS ) “The Architecture of the City is the Architecture of the Brain”

โครงการพนทเดกและครอบครว หมายถงนวตกรรมการออกแบบ เพมพนท เวลา กจกรรม นอกบานนอกหองเรยน (out of home and school space)ใหเปนพนทเรยนรของเดกและครอบครว โดยใชการเลนรวมกลมของเดกเปนฐาน (play based Learning) โครงการพนทเดก (Child Space) ครอบคลมเดกปฐมวยและเดกวยเรยน (preteen agers)

โครงการนรวมทงการจดการพนททางกายภาพในชมชนใหเปนพนทเรยนรและสรางเสรมพฒนาการและสขภาวะของเดกและครอบครว เชนพนทรวมเดกส าหรบท ากจกรรมรปแบบตางๆ สนามเดกเลน สนามกฬา

การเพมพนทในการคมครองเดก การเขาถงตวเดกและครอบครวเพอท าการคดกรอง ใหรถงเดกทเรมมความเสยงหรอมปจจยเสยงพนฐานทจะน าสพฤตกรรมวยรนได การตดตามพฒนาการ cognitive function และ biomarker อนเชน physical fitness, toxic stress, drug screening เปนตน และน าเดกเหลานเขาสพนทของการพฒนาและคมครองเดก

การเพมพนทของการพฒนาและคมครองเดก หมายถง การเพมกจกรรม การเรยนรและการดแลนอกบาน โดยมการเพมบคคลดแลเดก โดยสรางบคลากรผชวยการเลน play facilitators หรอผเชยวชาญชวตเดก (child life) พเลยงชมชน (child mentor) และใชพนท กจกรรม บคลากรน ประเมน แกไขปญหา และบ าบด กลมเสยง กลมเปราะบาง

2.1 “มหดล ศาลายา เมองตนแบบแหงการเรยนรและพฒนาส าหรบเดกและครอบครว” เมองสาธตแหงการเ รยน รของเ ดกและครอบครว (The city or community of learning- friendly environment for children and family) เปนโครงการทมเปาหมายในการเปลยนกระบวนทศนชมชนใหมงเนนการสรางความเขมแขงครอบครวและใหความส าคญกบการพฒนาเดก เสมอนเปนศนยกลางการพฒนาชมชนและการพฒนาเมอง โดยการจดพนททางกายภาพในชมชนทกพนทโดยค านงถงการใชประโยชนและการเรยนรของเดกและครอบครวจงเปนเสมอนกลยทธน าสการเปลยนแปลงพฤตกรรมการจดการภายในชมชนในเรองอนๆตอไป โดยปรบพนทของสถาบนแหงชาตเพอการพฒนาเดกและครอบครวเปนพนทแหงการเรยนรของเดกและครอบครว ภายใตโครงการ “อาคารศนยเรยนรเพอการพฒนาเดกและครอบครว” และ สถาบนแหงชาตเพอการพฒนาเดกและครอบครวเปนศนยกลางการประสานงานมหาวทยาลยมหดลและคณะตางๆในพนทวทยาเขตศาลายาเพอใหรวมมอกนจดท าใหพนทเขตศาลายาเปนเมองสาธตความเปนเมองแหงการเรยนรเพอการพฒนาเดกและครอบครวโดยใชพนทแหลงเรยนรตางๆทคณะตางๆไดพฒนาขนมาแลวรวมทงมความประสงคจะพฒนาเพมเตม

Page 24: ยุทธศาสตร์ พ.ศ. 2562 - 2565 - Mahidol University...ย ทธศาสตร 1 สรางงานว จ ย นว ตกรรมท สอดคลองก

24

2.2 การเสรมสรางความเขมแขงในเดกวยเรยนกอนเขาสวยรน (Strong Preteen Agers) การคนหา ประเมนคดกรองตนทนชวต 5 ดานของเดกวยเรยน (ดานตวตน เพอน ครอบครว ชมชน และสงคม) และพฒนากลวธการเสรมพลงในวยเรยน 9-12 ปกอนเขาวยรน และการสงตอ บ าบดเดก ครอบครว เพอปองกนปญหาพฤตกรรมในวยรนทง 6 ดาน ไดแก การใชสารเสพตด พฤตกรรมเสยงทางเพศ การกระท ารนแรง พฤตกรรมเสยงตออบตเหต พฤตกรรมแนนงขาดการออกก าลงกาย ภาวะซมเศราและท ารายตนเอง

โครงการพนทเดกยงมวตถประสงคเพอลดการบาดเจบ การตายจากความไมปลอดภย ลดพฤตกรรมเสยง เชนจากการจมน า การเลนในพนทอนตรายเชนสนามเดกเลนไมมมาตรฐาน อบตเหตจราจร ภยตดเกม ยาเสพตด การกอความรนแรง รวมทงการพฒนาตวชวดดานพฒนาการ cognitive function และ biomarker อนเชน physical fitness, toxic stress, drug screening เปนตน แผนงานวจย

โครงการจดการพนททางกายภาพของเดกและครอบครว (Child and family space) แทจรงมเปาหมายเปลยนกระบวนทศนชมชนใหมงเนนการสรางความเขมแขงครอบครวและใหความส าคญกบการพฒนาเดก เสมอนเปนศนยกลางการพฒนาชมชนและการพฒนาเมอง โดยการจดพนททางกายภาพในชมชนทกพนทโดยค านงถงการใชประโยชนและการเรยนรของเดกและครอบครวจงเปนเสมอนกลยทธน าสการเปลยนแปลงพฤตกรรมการจดการภายในชมชนในเรองอนๆตอไป

โครงการพนทเดก (Child Space) ครอบคลมเดกปฐมวยและเดก วยเรยน (preteen agers) และการเรยนโดยการเลน (play based Learning) โครงการพนทเดกนหมายถงการจดพนท เวลา กจกรรม นอกบานนอกหองเรยนใหเปนพนทเรยนรโดยใชการเลนรวมกลมของเดกเปนฐาน โครงการนรวมทงการจดการพนททางกายภาพในชมชนใหเปนพนทเดก เชนพนทรวมเดกส าหรบท ากจกรรมรปแบบตางๆ สนามเดกเลน สนามกฬา เพมพนทของการดแลโดยการสรางบคลากรผชวยการเลน play facilitators เพมพนทของเวลาทผปกครองไมสามารถดแลไดโดยการจดการเวลานอกบานนอกหองเรยนเชนโครงการบานหลงเรยน (after school programs) ยงหมายถงการเพมพนทของการเขาถงจตใจและตรอบครวของเดกทเรมมความเสยงหรอมปจจยเสยงพนฐานทจะน าสพฤตกรรมวยรนได โดยสามารถประเมนคดกรองกลมวยเรยนทเรมมพฤตกรรมเสยงและมปจจยเสยงทางครอบครว โครงการพนทเดกมวตถประสงคเพอลดการบาดเจบการตายจากความไมปลอดภย ลดพฤตกรรมเสยง เชนจากการจมน า การเลนในพนทอนตรายเชนสนามเดกเลนไมมมาตรฐาน อบตเหตจราจร ภยตดเกม ยาเสพตด การกอความรนแรง รวมทงการพฒนาตวช3วดดานพฒนาการ cognitive function และ biomarker อนเชน physical fitness, toxic stress, drug screening เปนตน

Page 25: ยุทธศาสตร์ พ.ศ. 2562 - 2565 - Mahidol University...ย ทธศาสตร 1 สรางงานว จ ย นว ตกรรมท สอดคลองก

25

งานวจยเพอเพมพนทเลน พนทเรยนร ทปลอดภยส าหรบเดกและครอบครวในชมชน ในเมอง

งานวจยเพมผดแลเดกและครอบครว ผสงเสรมการเรยนรเดก ในชมชน

งานวจยเพอเพมการมสวนรวมของเดกในการออกแบบพนทเดกและครอบครว

งานวจยเพอพฒนากลวธการเสรมพลงในวยเรยน 9-12 ปกอนเขาวยรน แผนงานพนท

โดยใชพนทมหาวทยาลยมหดลเปนฐานและขยายผลปฏบตสพนทจงหวดนครปฐม และขยายผลเรยนรสจงหวดอนๆ

ลกษณะกจกรรม กลางทาง วตถประสงค ตวชวดกจกรรม/โครงการ พฒนาพ น ท เ ดก (Child Space) กจกรรมเดกและครอบครว ผดแลเดก ( ผชวยเหลอการเลน) และค ร อ บ คร ว เ พ อ ก า ร ส ง เ ส ร มพฒนาการ การเรยนรเทาทนการเปลยนแปลง ทกษะการอยรอด ความเปนมนษย และสขภาวะของเดกปฐมวยและวยเรยน (ถง 12 ป)

- รอยละ 50 ขององคกรทองถน ก าหนดนโยบาย แผนงบประมาณ แผนปฏบตการ ในเรองพนทเดก (Child Space) และ ผชวยเหลอการเลน (Play Facilitator) ส าหรบเดกแรกเกดถง 12 ป - รอยละ 50 ขององคกรทองถน มโครงการส าเรจผลในเรองพนทเดก (Child Space)และ ผ ชวยเหลอการเ ลน (Play Facilitator) ทสามารถน าสการแลกเปลยนเรยนรระหวางทองถนได และสามารถน าไปใชขยายผลสจงหวดอนได - รอยละ 80 ของเดกวยเรยนกลมเสยง ไดรบการประเมน พฒนาการ ระดบสตปญญา ภาวะทพโภชนาการแบบเฉยบพลนและเรอรง ภาวะซด อวน ภาวะสารตะกวในเลอดสง การเปน Second and Third Hand Smoker การสบบหร พฤตกรรมการใช Screen Time เกนกว า เ วลา ทแนะน าตามอาย พฤ ตกรรมแนน ง ( Sedentary Behavior) สมรรถภาพทางกาย ถกเลยงดไมเหมาะสม ทงทางร า ง ก า ย จ ต ใ จ เ พ ศ ( Physical Abuse/ Neglect Emotional Abuse/Neglect Sexual Abuse) การบาดเจบแบบตางๆ ความผดปกตจากการเรยนร (Learning Disabilities) การตดตามการออกนอกระบบการศกษา ภาวะวกฤตในครอบครว

1. สงเสรมพนทน ารองในการจดการพนทเดก (Child Space Management) ครอบคลมเดกปฐมวยและเดกวยเรยน (Preteen Agers) และการเรยนโดยการเลน (Play Based Learning) โครงการพนท

Page 26: ยุทธศาสตร์ พ.ศ. 2562 - 2565 - Mahidol University...ย ทธศาสตร 1 สรางงานว จ ย นว ตกรรมท สอดคลองก

26

ลกษณะกจกรรม กลางทาง วตถประสงค ตวชวดกจกรรม/โครงการ

เดกน หมายถง การจดพนท เวลา กจกรรม นอกบานนอกหองเรยนใหเปนพนทเรยนร โดยควรใชการเลนรวมกลมของเดกเปนฐาน โครงการนรวมทงการจดการพนททางกายภาพในชมชนใหเปนพนทเดก เชน พนทรวมเดกส าหรบท ากจกรรมรปแบบตางๆ สนามเดกเลน สนามกฬา หองสมด หองสมดของเลน ลานกจกรรม ลานกฬา ลานดนตร ลานศลปะ ถนนเดกเดน ศนยเรยนรตางๆทปรบวธการสอสารใหเหมาะสมส าหรบเดก เชน ศนยเรยนรวฒนธรรม ศนยเรยนรธรรมชาต เปนตน โดยการด าเนนงานจะตอง

ด าเนนการใหเกดนโยบายสาธารณะโดยการมสวนรวมของทกภาคสวนทเกยวของ เพอจดสรรพนทเลน พนทเรยนร ทเขาถงไดปลอดภย และสรางเสรมสขภาวะใหกบเดกทกคน

ประสานความรวมมอจากผเกยวของ ใหเกดพนทเลนในอาณาบรเวณทปลอดภย ในสถานท และรปแบบทเหมาะสมปลอดภย มการจดการทยงยน เชน มการดแลอยางสม าเสมอในระยะยาว มการปรบปรงพฒนาอยางสม าเสมอ โดยการมสวนรวมจากภาคสวนทเกยวของในการจดการ

ประสานผเกยวของและประชาชนในสงคมใหมสวนรวมในทกขนตอนของการมพนทเลนและการจดการดแลอยางตอเนอง การสรางเสรมผอ านวยการเลนของเดก และมาตรการในการดแลเดกใหเดกไดเลนอยางปลอดนย และเสรมสขภาพสรางปญญาพฒนาจตใจ เชน ผปกครอง ผบรหาร ผคนใน ชมชน ผสงอาย คร นกเรยน ฯลฯ

สนบสนนทรพยากรตาง ๆ ใหกบการด าเนนการสรางและบ ารงรกษาพนทเลน พนทเรยนร ทงในดานเงนทน ความร วสดอปกรณใหกบหนวยงาน และคนในสงคมทมสวนรบผดชอบ

เฝาระวงเสรมความรความตระหนกดานความปลอดภยแกผดแลเดกปฐมวย เสรมทกษะชวตเพออยรอดปลอดภยแกเดกประถมศกษา โดยเฉพาะอยางยงเรองความปลอดภยทางน า โดยตองใหความส าคญเปนพเศษกบกลมเดกในครอบครวยากจน

2. จดการสงเสรมใหมการสรางบคลากรผชวยการเลน play facilitators เพมพนทของเวลาทผปกครองไมสามารถดแลไดโดยการจดการเวลานอกบานนอกหองเรยนเชนโครงการบานหลงเรยน (after school programs) 3. เชอมโยงพนทเลน ผชวยการเลนสการเสรมสรางความเขมแขงในเดกวยเรยนกลมเสยง (Strong Preteen Agers) การคนหา ประเมน คดกรอง เดกวยเรยนกลมเสยง โดยประเมน การเจรญเตบโต ภาวะโภชนาการ แบบเฉยบพลน และ เรอรง ภาวะซด อวน สมรรถภาพทางกาย ภาวะสารตะกวในเลอดสง ระดบสตปญญา ความผดปกตจากการเรยนร (Learning Disabilities) การตดตามการออกนอกระบบการศกษา การตรวจโรคคดกรองเบองตน ความพการ ความเสยงตอการบาดเจบ ความเสยงตอการ

Page 27: ยุทธศาสตร์ พ.ศ. 2562 - 2565 - Mahidol University...ย ทธศาสตร 1 สรางงานว จ ย นว ตกรรมท สอดคลองก

27

ลกษณะกจกรรม กลางทาง วตถประสงค ตวชวดกจกรรม/โครงการ ใชสอหนาจอ และความเสยงตอการเลยงดโดยไมเหมาะสม ทงทางรางกาย จตใจ เพศ ( Physical Abuse/Neglect Emotional Abuse/Neglect Sexual Abuse) การเปน Second and Third Hand Smoker การสบบหร พฤตกรรมการใช Screen Time เกนกวาเวลาทแนะน าตามอาย พฤตกรรมแนนง (Sedentary Behavior) และ ภาวะวกฤตในครอบครว และพฒนากลวธการเสรมพลงในวยเรยน 9-12 ปกอนเขาวยรน และการสงตอ บ าบดเดก ครอบครว เพอปองกนปญหาพฤตกรรมในวยรนทง 6 ดาน ไดแก การใชสารเสพตด พฤตกรรมเสยงทางเพศ การกระท ารนแรง พฤตกรรมเสยงตออบตเหต พฤตกรรมแนนงขาดการออกก าลงกาย ภาวะซมเศราและท ารายตนเอง

Page 28: ยุทธศาสตร์ พ.ศ. 2562 - 2565 - Mahidol University...ย ทธศาสตร 1 สรางงานว จ ย นว ตกรรมท สอดคลองก

28

แผนงานท 3 องคกร/ ธรกจ ทมความรบผดชอบตอเดกและครอบครว (CCFR: Corporate child and family responsibility) “การเตบโตทางเศรษฐกจทเปนมตรกบครอบครว”

สถานะครอบครวทมความออนแอลงสงผลตอการเลยงดเดก แมบรษทธรกจหรอหนวยงานราชการจะเตบโตมากเพยงไร แตครอบครวในองคกรไมมเวลาเลยงลก กลบกลายเปน “ครอบครวนมผง ครอบครวมอถอ” สงผลระยะยาวตอการพฒนาทรพยากรมนษย ครอบครวทออนแอเปนปจจยเสยงพนฐานของเดกทมพฤตกรรมเสยง รวมทงคณภาพชวตของผสงอายดวย ภาคธรกจในสงคมทนนยมทเนนการแขงขน ใหความส าคญกบการท างานทมประสทธภาพ ผท างานททมเทและซอสตยตอบรษท ตอบแทนดวยผลประโยชนทางการเงน เปนเสมอนการแขงขนทมผชนะและผแพ กระบวนการดงกลาวมผลกระทบตอสถานะครอบครวและการเลยงดเดกในวงกวางโดยบรรทดฐานในสงคมทนนยมและตลาดเสรไมไดถอวาเปนความรบผดชอบของธรกจแตอยางใด การท าโครงการสาธตในมหาวทยาลยมหดล และพฒนากระบวนการความคดและทฤษฏในเรอง CCFR จะมความส าคญในการชน านโยบาย CSR ได แผนงานพนท โดยใชมหาวทยาลยมหดล วทยาเขตศาลายา และขยายสวทยาเขตอน และภาคเอกชนทมความพรอม เปนองคกรน ารอง

ลกษณะกจกรรม กลางทาง วตถประสงค ตวชวดกจกรรม/โครงการ 1.พฒนาแนวคดและทฤษฏ เกณฑชวด และองคกรน ารอง ในเรอง ความรบผดชอบตอเดกและครอบครว ของ องคกร ธรกจ(Corporate child and family responsibility: CCFR)

1.มองคกรหรอธรกจอยางนอยพนทละ 1 แหง ทยอมรบแนวคดและปฏบตการผานเกณฑชวด และสามารถเผยแพรแนวคดตอไปได 2. ไดขอสรป แนวคดและทฤษฏ เกณฑชวด และองคกรน ารอง ในเรอง ความรบผดชอบตอเดกและครอบครว ของ องคกร ธรกจ(Corporate child and family responsibility: CCFR) ท ผ า นความเหนของภาคประชาชน ภาคเดกและเยาวชน ภาคธรกจ ภาครฐในพนท ความเหนใน social media และความเหนองคกรนโยบาย

Page 29: ยุทธศาสตร์ พ.ศ. 2562 - 2565 - Mahidol University...ย ทธศาสตร 1 สรางงานว จ ย นว ตกรรมท สอดคลองก

29

ลกษณะกจกรรม กลางทาง วตถประสงค ตวชวดกจกรรม/โครงการ กจกรรม 1. ออกแบบการจดพนททางกายภาพในองคกร ออกแบบเนอหาในการสอสารเรยนร หรอถายทอดใน

เรอง การเตรยมพอแมมอใหม/ มมนมแม/ Book Start/ หองสมดของเลน/ การตรวจคดกรองพฒนาการของลก / หองดแลเดกขององคกร (nursery)/ พนทครอบครว (Family co-space) / ครอบครว กบ งานCSR/ เพอนใจวยรน (วยรน) / คลงสมอง (ผสงอาย)

2. จดการฝกอบรมองคกร 3. ก าหนดเกณฑชวด และจดการใหมการตรวจรบรองแบบกลยาณมตร 4. จดใหมเวท ความเหนของภาคประชาชน ภาคเดกและเยาวชน ภาคธรกจ ภาครฐในพนท ความเหน

ใน social media และความเหนองคกรนโยบาย 5. เผยแพรสาธารณะ

Page 30: ยุทธศาสตร์ พ.ศ. 2562 - 2565 - Mahidol University...ย ทธศาสตร 1 สรางงานว จ ย นว ตกรรมท สอดคลองก

30

แผนงานท 4 ปกปองสมองเดกจากการเตบโตทางเศรษฐกจและเทคโนโลยทไมยงยน (Child’s Brain Protection from Unsustainable Economic and Technology Growth ) “ปกปองสมองเดก ฐานแหงการพฒนาทยงยน”

หมายถงโครงการทใหความส าคญกบการปกปองผลเสยตอสมองและการพฒนา การเรยนรของเดกจากการพฒนาเศรษฐกจ เทคโนโลย ความเปนเมอง อตสาหกรรม และการคาเสร โดยเฉพาะสวนทมเมดเงนมลคาทางเศรษฐกจสง ในสวนทใหผลลพธกบเปนการท าลายสมองและพฒนาการของเดก และอาจสงผลกระทบทางสขภาพจนเปนผใหญ (adverse health outcomes in childhood and across the life course) ซงเปนกระบวนการเตบโตทไมยงยน ประกอบดวย ผลตอสมองจากความเหลอมล าสงคมและภาวะคนจนเมอง พษจากสงแวดลอม-ผลตภณฑ-บหรและสารเสพตด ผลตอสมองเดกจากเทคโนโนโลยออนไลน และ สมองบาดเจบจากอบตเหต

แผนงานวจย

งานวจยสมองเดกกบโลกไซเบอร (child’s cyberspace) สมองและพฤตกรรมไดรบผล 5 ดานไดแก จากการใชในเวลนานเกนไป เนอหาไมเหมาะสม ถกลอลวงรงแก พฤตกรรมเปลยนในทางลอลวงรงแกผอน ถกลอลวงทางการคาหรอการพนน ( content-time consuming- conduct-cyberbully-commercial) และชน าใหผไดประโยชนจากการประกอบกจการโทรคมนาคมและหนวยงานรฐทเกยวของตองลงทนกบการพฒนา safe cyberspace for children ส าหรบเดกทอายต ากวา 13 ป เพอความเปนธรรมในการพฒนา และลดการเอารดเอาเปรยบเดกทางการคารวมทงจากการไดประโยชนทางเทคโนโลยของผใหญ

งานวจยสงแวดลอมกบสมองเดกในยคหนา (Environment and brain of the next generation) : สงแวดลอมเปนพษตอสมองและพฒนาการของเดก ขบเคลอนนโยบายเชงพนทในการเฝาระวงและการจดการของชมชนในดานสขภาพและพฒนาการของเดกทเกดจากปญหาดานสงแวดลอมเปนพษตอสมองของเดก โดยเฉพาะอยางยง ในเรอง สารตะกวสารพษและสารจากอตสาหกรรมและเหมองแรอนๆทพบบอย จากสารเคมทางการเกษตรโดยเฉพาะกลมยาฆาแมลง ยาก าจดวชชพช จากการใชผลตภณฑไดแกกลมพลาสตไซเซอร จากบหร สารเสพตด

งานวจยสมองกบความยากจน ในประเทศไทย ป 2558 รฐไดมการจดตง “โครงการอดหนนเงนเพอเลยงดเดกแรกเกด” เพอชวยเหลอครอบครวทยากจนโดยใหเงนอดหนนจ านวน 400 บาทตอคน และตอมาเพมเปน 600 บาท โดยเปนการใหเงนแบบไมมเงอนไข (non-conditional cash transfer) โครงการไดสงเงนชวยเหลอเขาสครอบครวโดยตรง (cash transfer) โดยยงไมมการเชอมโยงขอมลสเครอขายดานตางๆเพอชวยเหลอเดกในภาวะความยากจนแบบบรณาการ ทงทความยากจนในเดกเปน

Page 31: ยุทธศาสตร์ พ.ศ. 2562 - 2565 - Mahidol University...ย ทธศาสตร 1 สรางงานว จ ย นว ตกรรมท สอดคลองก

31

ความขาดแคลนในหลายมต (multidimensional deprivation) ซงน าไปสความเสยงทางสขภาพในหลายดาน

งานวจยอบตเหตกบสมองเดก และสาเหตอนๆ

ระบบขอมลเพอการพฒนาเดกและครอบครว ประกอบดวย o ระบบขอมลคมครองเดกทองถน o ตว ช วดของ สขภาวะและการพฒนาเ ดก เพ อการพฒนา ทย ง ยน ( sustainable child

development index: SCDI) เพอใชในการตดตามการพฒนาเดกและครอบครว ประเมน เปรยบเทยบ ทงสถานการณ แนวโนม ความส าเรจของการด าเนนนโยบายตางๆ ทเกยวของกบเดกและครอบครว ทครอบคลมทงปจจยการพฒนาศกยภาพและการคมครองทง 4 กลมวย เปนตวชวดทงในเชงสงคม สงแวดลอม และ biomarker

o การพเคราะหการตายในเดก (child death deliberation: CDD) การวเคราะหจดออนของครอบครว ชมชน และสงคมตอการตายในเดก (child death review)

แผนงานพนท พนทหลกไดแก จงหวดนครปฐม กทม สมทรสาคร สมทรปราการ / พนทรอง พนททมคา gross provincial per capita สง

ลกษณะกจกรรม กลางทาง วตถประสงค ตวชวดกจกรรม/โครงการ - ไ ด แน วทางการท า ง านร วมกบภา ค ใน ด านสงแวดลอมในเดกเพอ ก าหนดแนวทางประเมนผลกระทบของสงแวดลอมจากการพฒนาเมองตอสขภาพเดก (CHIA) - ไดแนวทางการท างานรวมกบหนวยงานภาคในดานสงแวดลอมในเดก ในเรองการแกไขปญหาสารโลหะหนก สารไดออกซน สารทาเลต มลภาวะทางอากาศ จากการพฒนาเมอง - ไดแนวทางการท างานรวมกบหนวยงานภาคในดานสงแวดลอมในเดก ในเรองการแกไขปญหาสมองและพฤตกรรมไดรบผล 5 ดานไดแก จากการใชในเวลนานเกนไป เนอหาไมเหมาะสม ถกลอลวงรงแก

- ไดขอสรป แนวทางการประเมนผลกระทบของสงแวดลอมจากการพฒนาเมองตอสขภาพเดก ( Child Health Impact Assessment) ท ผ า นความเหนของภาคประชาชน ภาคเดกและเยาวชน ภาคธรกจ ภาครฐในพนท ความเหนใน social media และความเหนองคกรนโยบาย - ไดขอสรปแนวทางการแกไขปญหาสารโลหะหนก สารไดออกซน สารทาเลต มลภาวะทางอากาศ ทมผลตอสขภาพเดก จากการพฒนาเมอง ทผานความเหนของภาคประชาชน ภาคเดกและเยาวชน ภาคธรกจ ภาครฐในพนท ความเหนใน social media และความเหนองคกรนโยบาย

Page 32: ยุทธศาสตร์ พ.ศ. 2562 - 2565 - Mahidol University...ย ทธศาสตร 1 สรางงานว จ ย นว ตกรรมท สอดคลองก

32

ลกษณะกจกรรม กลางทาง วตถประสงค ตวชวดกจกรรม/โครงการ พฤตกรรมเปลยนในทางลอลวงรงแกผอน ถกลอลวงท า ง ก า ร ค า ห ร อ ก า ร พ น น ( content- time consuming- conduct-cyberbully-commercial)

- ไ ด ข อ ส ร ป แ น ว ท า ง safe cyberspace for children ส าหรบเดกทอายต ากวา 13 ป ทผานความเหนของภาคประชาชน ภาคเดกและเยาวชน ภาคธรกจ ภาครฐในพนท ความเหนใน social media และความเหนองคกรนโยบาย และชน าใหผไดประโยชนจากการประกอบกจการโทรคมนาคมและหนวยงานรฐทเกยวของตองลงทนกบการพฒนา

กจกรรม 1. จดประชมภาคเครอขายในเรอง ผลกระทบของสงแวดลอมจากการพฒนาเมองตอสขภาพเดก

ทบทวนองคความร สารโลหะหนก สารไดออกซน สารทาเลต มลภาวะทางอากาศ และ การใช internet cyberspace อนๆ ทมผลตอสขภาพและการพฒนาของเดก

2. ประเมนสงแวดลอม ผลตภณฑ อาหาร ในบาน โรงเรยน สถานพฒนาเดกปฐมวย ตอสารโลหะหนก สารไดออกซน สารทาเลต มลภาวะทางอากาศใน 4 จงหวด กรงเทพฯ นครปฐม สมทรสาคร สมทรปราการ

3. ประเมนผลการใช internet และ cyberspace อนๆ ของเดก ในบาน โรงเรยน สถานพฒนาเดกปฐมวย ใน 4 จงหวด กรงเทพฯ นครปฐม สมทรสาคร สมทรปราการ

4. ประเมน Biomarkers ในเดก แรกเกดถงอาย 12 ป ตอสารโลหะหนก สารไดออกซน สารทาเลต มลภาวะทางอากาศใน 4 จงหวด กรงเทพฯ นครปฐม สมทรสาคร สมทรปราการ

5. จดท ารายงาน สถานการณ สงแวดลอมเปนพษตอสมองและพฒนาการของเดกใน 4 จงหวด กรงเทพฯ นครปฐม สมทรสาคร สมทรปราการ เพอรายงานขอเทจจรงแกสาธารณะ

6. จดท ารายงาน สถานการณ การใช internet และ cyberspace ตอพฒนาการของเดกใน 4 จงหวด กรงเทพฯ นครปฐม สมทรสาคร สมทรปราการ เพอรายงานขอเทจจรงแกสาธารณะ

7. ขบเคลอนนโยบายดานสงแวดลอม และ เทคโนโลย เปนพษตอสมองและพฒนาการของเดก เมอผลแสดงถงความจ าเปน

Page 33: ยุทธศาสตร์ พ.ศ. 2562 - 2565 - Mahidol University...ย ทธศาสตร 1 สรางงานว จ ย นว ตกรรมท สอดคลองก

33

แผนงานพนทระบบขอมล พฒนาระบบฐานขอมลเดกรายบคคล ระดบชมชนและทองถน ของ 4 จงหวด ไดแก กรงเทพฯ นครปฐม สมทรปราการ สมทรสาคร และสามารถน าไปใชขยายผลสจงหวดอนได

ลกษณะกจกรรม ตนทาง วตถประสงค ตวชวดกจกรรม/โครงการ 1 พฒนาระบบฐานขอมลเดกรายบคคล ระดบชมชนและทองถน ของ 4 จงหวด ไดแก กรงเทพฯ นครปฐม สมทรปราการ สมทรสาคร และสามารถน าไปใชขยายผลสจงหวดอนได 2 เพอพฒนาตวชวดการพฒนาและคมครองเดกทสอดคลองกบ ยทธศาสตรชาต 20 ป พ.ศ. 2560-2579 และวาระการพฒนาทยงยนของสงคมโลก ค.ศ. 2030 3.พฒนาระบบการวเคราะหการตายในเดกอายแรกเกดถง 12 ป หรอ ประถมศกษาปท 6 ในระดบชมชนและทองถน ของ 4 จงหวด ไดแก กรงเทพฯ นครปฐม สมทรสาคร สมทรปราการ และสามารถน าไปใชขยายผลสจงหวดอนได

1 ไดระบบขอมลเดกรายบคคลระดบชมชนและทองถน ทเขาถงรอยละ 80 ของเดกกลมเสยง ชวงอายแรกเกดถง 12 ป หรอ ประถมศกษาปท 6 ไดแก เดกยากจน เดกในครอบครวทมภาวะวกฤต เดกกลมเปราะบาง 2.ไดตวชวดการพฒนาและคมครองเดกทสอดคลองกบ ยทธศาสตรชาต 20 ป พ.ศ. 2560-2579 และวาระการพฒนาทยงยนของสงคมโลก ค.ศ. 2030 และสามารถใชในการขยายผลการใชไดทกจงหวด 3.รอยละ 90 ของเดกแรกเกดถงอาย12 ปทตายจากเหตภายนอก หรอการตายผดธรรมชาตวเคราะหการตาย และจดท ารายงานใหปรากฏ

กจกรรม 1. พฒนาระบบฐานขอมลเดกรายบคคล ระดบชมชนและทองถน เปนฐานขอมลเดกระดบบคคล โดย

เชอมโยงฐานขอมลระดบมหภาค ไดแก ฐานขอมลประชากรทะเบยนราษฎร ฐานขอมลโครงการเงนอดหนนทารกแรกเกด ฐานขอมลครวเรอนเขตรบผดชอบสขภาพของส านกงานหลกประกนสขภาพ ฐานขอมลการรายงานโรคของกระทรวงสาธารณสข ฐานขอมลแรงงานขามถน ฐานขอมลบคคลไรสญชาต ฐานขอมลคนพการ ฐานขอมลการคมครองและสงเคราะหเดก เขากบขอมลระดบจลภาคระดบชมชนทมอย และการส ารวจครวเรอนเพมเตม เชน ขอมลอปท. ขอมลของโรงพยาบาลสงเสรมสขภาพ ขอมลของสถานต ารวจระดบต าบล เปนตน

2. ส ารวจกลมเดกยากจน เดกในครอบครวทมภาวะวกฤต เดกกลมเปราะบางในระดบชมชนโดยผน าชมชน โดยใชเครองมอการส ารวจระดบความรนแรงความยากจนในเดก เครองมอการส ารวจระดบการเลยงดเดก เครองมอการส ารวจระดบสขภาวะในเดก และน าขอมลทไดเพมเตมในระบบฐานขอมลเดกรายบคคลระดบชมชน

Page 34: ยุทธศาสตร์ พ.ศ. 2562 - 2565 - Mahidol University...ย ทธศาสตร 1 สรางงานว จ ย นว ตกรรมท สอดคลองก

34

ลกษณะกจกรรม ตนทาง วตถประสงค ตวชวดกจกรรม/โครงการ

3. พฒนาตวชวด และ เปาหมายการพฒนาและคมครองเดกจากขอมลตางๆทไดในโครงการ 1 ถง 5 เพอใชในการตดตามการพฒนาเดกและครอบครว ประเมน เปรยบเทยบ ทงสถานการณ แนวโนม ความส าเรจของการด าเนนนโยบายตางๆ ทเกยวของกบเดกและครอบครว ทครอบคลมทงปจจยการพฒนาศกยภาพและการคมครองทง 2 กลมวย (ปฐมวย และ วยเรยน) เปนตวชวดทงในเชงสงคม สงแวดลอม และ Biomarker ทดสอบความเทยงตรง ความแมนย า และเปรยบเทยบตวชวดสากลแบบอนๆ

4. พฒนางานวเคราะหการตายในเดก (Child Death Review) โดยพฒนา - ระบบรายงานการตายของเดกในฐานขอมลเดกรายบคคล ระดบชมชนและทองถน โดยประสานกบ

เจาหนาททะเบยนระดบทองถน และจงหวด และหนวยงาน ดานสาธารณสข ในการเชอมโยงขอมลการตายของเดกสฐานขอมลเดกรายบคคลระดบชมชนและทองถน

- พฒนาระบบการเกบขอมลเพมเตมกรณการตายจากเหตภายนอก หรอการตายผดธรรมชาตในเดกแรกเกดถงอาย12 ป และระบบวเคราะหขอมลโดยทมงานสหวชาชพ ทมขอบญญตทองถนรองรบ โดยวเคราะหทง 3 ระดบไดแก ระดบพฤตกรรมบคคล (เดกและผดแลใกลชด) ระดบระบบนเวศนชมชน และระดบระบบนเวศนสงคม และจดท ารายงานยอนกลบสหนวยงานทเปนจดออนของการดแลคมครองเดกทมสวนรวมในการตายของเดกเพอน าไปสการปรบระเบยบวธการท างานหรอการดแลเดกเพอน าไปสการปองกนการตายซ าซากตอไป

- จดท ารายงานประจ าป และเชอมโยงรายงานประจ าปของทกชมชนและทองถนทมการขยายผลเพอน าสรายงานในระดบต าบล จงหวด และประเทศตอไป

Page 35: ยุทธศาสตร์ พ.ศ. 2562 - 2565 - Mahidol University...ย ทธศาสตร 1 สรางงานว จ ย นว ตกรรมท สอดคลองก

35

แผนงานท 5 การสรางผน าการเปลยนแปลงกระบวนการพฒนาเดกและครอบครว (change agent) เพอพฒนาเดกใหเตบโตขนมาเปนผเปลยนแปลงสงคมสการพฒนาทยงยน (agent of change for society of sustainable development ) 5.1 สรางหลกสตรปรญญาโทใหมสาขา “นวตกรรมการพฒนาและคมครองเดก” เปนหลกสตรทสรางนวตกร นกออกแบบระบบ ผน าการเปลยนแปลงระบบหรอกระบวนการพฒนาเดกและครอบครว โดยมจดมงหมายเพอพฒนาเดกใหเตบโตขนมาเปนผเปลยนแปลงสงคมสการพฒนาทยงยน (agent of change for society of sustainable development ) หลกสตรตองเปนไปตามกระบวนการเรยนรตอเนองตลอดชวต โดยเพมเวลาการเรยนทางไกล ลดเวลาการเรยนในสถาบน เนนการฝกปฏบตงาน จบแตละรายวชาแลวใชประโยชนไดเลย เพมผเรยนรวมบคคลธรรมดาทสามารถเลอกเกบหนวยเครดต เพอการเรยนระยะยาว หรอ ไมเกบเครดต เนนงานวจยและวทยานพนธในเรองทเปนปญหาทส าคญในดานการพฒนาและคมครองเดกในพนทของผเรยน 5.2 การพฒนา ปรบเปลยน หลกสตรการผลตนกศกษาเดมทงหมดของสถาบนใหเปนกระบวนการ เรยนรตอเนองตลอดชวต และเปนไปตามกระบวนทศนการศกษาใหมเพอสงคมแหงการเรยนรในศตวรรษท21 โดยปรบเปลยนรายวชาน ารองในหลกสตรปรญญาโทสาขาพฒนาการมนษย: ปรบเปลยนรายวชาในหลกสตรป.โทเดม โดยเพมเวลาการเรยนทางไกล ลดเวลาการเรยนในสถาบน เนนการฝกปฏบตงาน จบแตละรายวชาแลวใชประโยชนไดเลย เพมผเรยนรวมบคคลธรรมดาทสามารถเลอกเกบหนวยเครดต เพอการเรยนระยะยาว หรอ ไมเกบเครดต เนนงานวจยและวทยานพนธในเรองทเปนปญหาทส าคญในดานการพฒนาและคมครองเดกในพนทของผเรยน 5.3 การมสวนรวมในการสอนนกศกษาระดบปรญญาตรในเรองการพฒนาเดกและครอบครวโดยพฒนาหลกสตรวชาเลอก ในหมวดวชาทวไป มมศท 101 การศกษาวชาทวไปเพอการพฒนามนษย เปนรายวชาทเนนความรและความเขาใจในจดมงหมายของวชาศกษาทวไป โดยบณฑตตองมคณสมบต 6 ประการ คอ การเปนมนษยทสมบรณ มความสมพนธทถกตองเหมาะสม รเทาทนกาละ รเทาทนเทศะ มศกยภาพในการรบรขอมลขาวสาร และมปญญาในการคด วเคราะห แยกสงดชวและมงประโยชนสวนรวมได เนองจากรายวชา มมศท 101 จะปรบโครงสรางโดยเพมรายวชาเลอก มมศท 1102 และ มมศท 1103 5.4 พฒนาหลกสตรปรญญาเอกสาขาพฒนาการมนษย และขบเคลอนใหชมชน หนวยงานเอกชน หนวยงานการศกษา และพฒนามนษย เหนความส าคญโดยเฉพาะส าหรบผบรหารระดบกลางและสง เนองจากมความสอดคลองกบยทธศาสตรท 1 ของยทธศาสตรชาต 20 ป

Page 36: ยุทธศาสตร์ พ.ศ. 2562 - 2565 - Mahidol University...ย ทธศาสตร 1 สรางงานว จ ย นว ตกรรมท สอดคลองก

36

5.5 พฒนาการบรการวชาการ/ ฝกอบรม แกเครอขาย เดก เยาวชน ครอบครว ผปฏบตงาน ผก าหนดนโยบายทกภาคสวน โดยมเนอหาทครอบคลมทงการพฒนาศกยภาพและการคมครองเดกและครอบครวใหอยรอดปลอดภย โดยครอบคลมการเปลยนแปลงตามสภาวะการณของสงคมโลก 7 ดานไดแก

การเรยนรในศตวรรษท 21 ทง ทกษะการคดวเคราะห ทกษะสงคม ทกษะความเปนมนษย

การเปลยนแปลงภาวะสขภาพ

ความเหลอมล าทางสงคมและความยากจน

การเปลยนแปลงเทคโนโลยและภาวะโลกดจตอล

การเปลยนแปลงสงแวดลอม

การเปลยนแปลงของครอบครว

สทธและการมสวนรวมของเดก

Page 37: ยุทธศาสตร์ พ.ศ. 2562 - 2565 - Mahidol University...ย ทธศาสตร 1 สรางงานว จ ย นว ตกรรมท สอดคลองก

37

สถาบนแหงชาตเพอการพฒนาเดกและครอบครว มหาวทยาลยมหดล

999 ถ.พทธมณฑลสาย 4 ต.ศาลายา อ.พทธมณฑล จ.นครปฐม 73170

โทร. 0-2441-0602-8 โทรสาร. 0-2441-0167