สมรรถนะของผู บริหารสถานศึกษาที่ส งผลต อการบริหาร โดยใช ...icmsit.ssru.ac.th/icmsit/fmsicmsit1/images/2016/icmsit2016-26.pdf ·

ICMSIT 2016: International Conference on Management Science, Innovation, and Technology 2016 Faculty of Management Science, Suan Sunandha Rajabhat University (http://www.icmsit.ssru.ac.th)

298

สมรรถนะของผบรหารสถานศกษาทสงผลตอการบรหาร

โดยใชโรงเรยนเปนฐานการพฒนาทองถนของโรงเรยน

ในสงกดองคการบรหารสวนจงหวดชลบร

School Administrators' Competencies Affecting School Based Management for Local Development

(SBMLD) of School Under the ChonburiProvincial Administration Organization

พมพพร ธวะโต26

1 ธระดา ภญโญ27

2

บทคดยอ

การวจยครงนมวตถประสงคเพอศกษาสมรรถนะของผบรหารสถานศกษาทสงผลตอการบรหารโดยใช

โรงเรยนเปนฐานการพฒนาทองถน ประชากรทใช คอ ผบรหารและคร โดยใชแบบสอบถามเกบขอมลดวยการสม

ตวอยาง แบบแบงชนภม จานวน 190 ชด วเคราะ หและประมวลผลดวยโปรแกรมสาเรจรปทางสถต สถตทใชวเคราะห

ขอมล ไดแก จานวน รอยละ คาเฉลยสวนเบยงเบนมาตรฐาน การวเคราะหถดถอยพหคณแบบขนตอน ผลการวจย

พบวา การบรหารโดยใชโรงเรยนเปนฐานการพฒนาทองถนโดยภาพรวมอยในระดบมาก ลาดบแรก ดานคณะกรรมการ

สถานศกษา ขนพนฐาน ดานการจดการศกษาในระบบดานการจดการศกษานอกระบบ และดานการจดการศกษาตาม

อธยาศย ตามลาดบและสมรรถนะของผบรหารสถานศกษา ไดแก สมรรถนะประจาผบรหาร สมรรถนะประจาสายงาน

และสมรรถนะหลกสงผลตอการบรหารโดยใชโรงเรยนเปนฐานการพฒนาทองถนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01

โดยมอานาจในการอธบายสมรรถนะของผบรหารสถานศกษารอยละ 62.0 มความคลาดเคลอนมาตรฐานในการ

พยากรณ เทากบ ± .3472

คาสาคญ: สมรรถนะผบรหารสถานศกษา / การบรหารโดยใชโรงเรยนเปนฐานในการพฒนาทองถน

1นางสาวพมพพร ธวะโต นกศกษาปรญญาโท สาขาวชาการบรหารการศกษา มหาวทยาลยราชภฏสวนสนนทา

โทรศพท 086–9506335, e-mail: [email protected] 2รองศาสตราจารยธระดา ภญโญ คณะวทยาศาสตรและเทคโนโลย มหาวทยาลยราชภฏสวนสนนทา

โทรศพท 086 – 774 5266, e-mail: [email protected]


299

ABSTRACT

This research aims to study the performance of school administrators that affect.

Administration by the school as a base to develop local population. Administrators and teachers.

Questionnaires were used to collect data with a stratified random sample of 190 sets. Analyzed and

processed with statistical software. The statistics used for data analysis were percentage. The average

standard deviation and stepwise multiple regression analysis. The results showed that the

performance of the most school administrators with an overview of the core competencies and

performance management are in the high level. The administration of the school as a base for local

development level is in the high level for many aspect. In a first is the Committee of basic

education. The second is education management. And the third is leisure. The performance of school

administrators, including the performance of the executive, the performance of the full time job and

core competencies. These affect the administration that using the school as a base for local

development. The level of statistical significance is 0.01 and the power to explain the performance

of school administrators is 62.0 percent. And the standard error of prediction is ± .3472 .

Keyword: Performance of school administrators / School Based Management for Local Development

บทนา

รฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทยพทธศกราช 2550 มาตรา 289 ไดบญญตใหองคกรปกครองสวนทองถน

มสทธทจะจดการศกษาอบรม และการฝกอาชพตามความเหมาะสมและตามความตองการภายในทองถนนน และเขา

ไปมสวนรวมในการจดการศกษาอบรมของรฐ โดยคานงถงความสอดคลองกบมาตรฐานและระบบการจดการศกษา

ของชาต และคานงถงการบารงศลปะ จารตประเพณ ภมปญญาทองถน และวฒนธรรมอนดงามของทองถน ประกอบ

กบพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 มาตรา 41 และมาตรา 15 ใหสทธแกสถานศกษาในการจดการศกษา

ทงการศกษาในระบบ การศกษานอกระบบ และการศกษาตามอธยาศย อกทงโรงเรยนในสงกดองคกรปกครอง สวน

ทองถนมความพรอมทางดานทรพยากรสาหรบใชในการจดการศกษาในระดบชมชนและทองถน

จากความสาคญดงกลาว องคการบรหารสวนจงหวดชลบร ซงเปนองคกรปกครองสวนทองถนมหนาทในการ

จดการศกษาตลอดชวตใหกบเดก เยาวชน ประชาชนในทองถนทงการจดการศกษาในระบบ การจดการศกษานอก

ระบบ และการจดการศกษาตามอธยาศย จาเปนตองบรหารจดการศกษาใหสอดคลองกบความตองการ ความจาเปน

ของทองถน ใหมคณภาพ และมาตรฐานในการบรหารจดการโรงเรยนโดยยดหลกการกระจายอานาจ หลกการม

สวนรวม หลกการ คนอานาจการจดการศกษาใหประชาชน หลกการบรหารตนเอง และหลกการตรวจสอบและ

ถวงดล โดยนาหลกการพนฐานของการบรหารโดยใชโรงเรยนเปนฐานมาปรบประยกตใชเปนยทธศาสตรในการพฒนา

ทองถนใหสอดคลองกบบรบทและภารกจของโรงเรยนในสงกดองคกรปกครองสวนทองถน ซงจะเปนการสรางรากฐาน

และความเขมแขงใหแกสถานศกษา สามารถบรหารจดการศกษาไดอยางมคณภาพไดมาตรฐาน และสามารถพฒนาได

อยางตอเนองอยางแทจรง ทงน ผบรหารสถานศกษาจะตองใชความร ความสามารถ ทกษะ และคณลกษณะทเปนท

นาเชอถอศรทธา ในการสงเสรม สนบสนน ผลกดน กระตนและจดการใหครรบผดชอบงาน โดยใชความสามารถอยาง


300

โดเดนกวาผอน เรยกวา “สมรรถนะ” ดงนน ผบรหารสถานศกษาจงจาเปนตองพฒนาสมรรถนะหลก สมรรถนะประจา

ผบรหาร และสมรรถนะประจาสายงาน ใหดทสด เพอนาพาสถานศกษาไปสความสาเรจในระดบทสงขน

การบรหารโดยใชโรงเรยนเปนฐานในการพฒนาทองถน (SBMLD) ถอเปนนวตกรรมการทางการศกษา

ทเกดจากการกาหนดรปแบบการศกษาทเกดจากการผสมผสานระหวางการศกษาในระบบ การศกษานอกระบบ และ

การศกษาตามอธยาศย โดยการมสวนรวมของคณะกรรมการสถานศกษาและผมสวนเกยวของตอการจดการศกษา

โดยการกาหนดวสยทศน ยทธศาสตร และเปาหมายในการจดการศกษา เพอใหสามารถพฒนาคณภาพชวตของ

ประชาชน เยาวชนในทองถนไดอยางตอเนองตลอดชวต และมงสความเปนเลศตามอจฉรยภาพของแตละบคคล ซงกรม

สงเสรม การปกครองทองถนไดนามาใชเปนนโยบายในการยกระดบการศกษาและกาหนดใหองคกรปกครองสวน

ทองถน ใชโรงเรยนในสงกดเปนฐานในการพฒนาทองถนดวยการจดการศกษาตลอดชวตใหเดกเยาวชนและประชาชน

ในทองถนไดเรยนรตลอดชวต ทงการศกษาในระบบ การศกษานอกระบบ และการศกษาตามอธยาศย โดยมงหวง

ผลลพธ ใหประชาชนในทองถนเปนคนด มอาชพสจรต สามารถดารงชวตอยในทองถนไดอยางมความสข

ผวจยจงไดศกษาสมรรถนะของผบรหารสถานศกษาทสงผลตอการบรหารโดยใชโรงเรยนเปนฐานในการพฒนาทองถน

(SBMLD) ของโรงเรยนในสงกดองคการบรหารสวนจงหวดชลบร เพอนาขอมลทไดรบไปปรบใชในการพฒนาสมรรถนะ

ของผบรหารสถานศกษาใหสามารถบรหารจดการสถานศกษาไดอยางมประสทธภาพ และทาใหผมสวนเกยวของทก

ฝายไดรบประโยชนเตมทอยางแทจรง อกทงเพอนาไปใชเปนประโยชนตอการจดการศกษาของทองถนสนองตอบ

นโยบายการจดการศกษาของกรมสงเสรมการปกครองทองถนไดอยางมประสทธภาพตอไป

วตถประสงคของการวจย

1. เพอศกษาระดบการบรหารโดยใชโรงเรยนเปนฐานการพฒนาทองถน (SBMLD) ของโรงเรยนสงกด

องคการบรหารสวนจงหวดชลบร

2. เพอศกษาระดบสมรรถนะของผบรหารสถานศกษาของโรงเรยนสงกดองคการบรหารสวนจงหวดชลบร

3. เพอศกษาสมรรถนะของผบรหารสถานศกษาทสงผลตอการบรหารโดยใชโรงเรยนเปนฐานการพฒนา

ทองถน (SBMLD) ของโรงเรยนสงกดองคการบรหารสวนจงหวดชลบร

สมมตฐานของการวจย

สมรรถนะของผบรหารสถานศกษาสงผลตอการบรหารโดยใชโรงเรยนเปนฐานการพฒนาทองถน (SBMLD)

ของโรงเรยนสงกดองคการบรหารสวนจงหวดชลบร

การทบทวนวรรณกรรม

ในการวจยเรองสมรรถนะของผบรหารสถานศกษาทสงผลตอการบรหารโดยใชโรงเรยนเปนฐานในการพฒนา

ทองถน (SBMLD) ของโรงเรยนในสงกดองคการบรหารสวนจงหวดชลบร ผวจยไดศกษาเอกสาร ทเกยวกบ แนวคด

ทฤษฎ และงานวจยทเกยวของ เพอนามาเปนแนวทาง ในการศกษาวจย ซงสามารถสรปสาระสาคญ ดงตอไปน


301

1. แนวคดและทฤษฎเกยวกบสมรรถนะของผบรหารสถานศกษา

- แนวคดของ สเปนเซอร และสเปนเซอร (Spencer and Spencer อางถงใน พนจ แสนวง, 2555,

หนา 19) กลาววา สมรรถนะเปนคณลกษณะพนฐานทมอยภายในตวบคคล ซงประกอบดวย แรงจงใจ (motive)

อปนสย (trait) อตมโนทศน (self-concept) ความร (knowledge) และทกษะ (skill) โดยมความสมพนธกนในเชง

เหตผล (causal relationship) ทาใหบคคลสามารถปฏบตงานตามหนาทไดอยางมประสทธภาพและสงกวาเปาหมายท

กาหนดไว

- แนวคดของโบยาซส (Boyatzis, 1999 อางถงใน นชรา รตนศรประภา, 2555, หนา 28) กลาววา

สมรรถนะเปนกลมของคณลกษณะเชงพฤตกรรมทจาเปนตองมในการปฏบตงานในตาแหนงหนงๆ เพอใหการ

ปฏบตงานในหนาทรบผดชอบประสบความสาเรจ ซงกลมของคณลกษณะเชงพฤตกรรมเหลานเปนผลรวมของการจงใจ

อปนสย ทกษะ ประเดนของภาพลกษณของตน หรอของสงคม หรอองคความร

- แนวคดของ รชารด (Richard อางถงใน นภสวรรณ เกยรตวฒกาญจน , 2554, หนา 19) กลาววา

สมรรถนะเปนกลมของความสามารถทมอยในตวบคคล ซงกาหนดพฤตกรรมของบคคลเพอใหบรรลถงความตองการ

ของงานภายใต ปจจยสภาพแวดลอมขององคกร และทาใหบคคลมงมน ไปสผลลพธทตองการ ภาพลกษณของบคคล

บทบาททางสงคม หรอองคความร ซงมผลตอประสทธภาพและการใชสมรรถนะของบคคลเปนฐานในการบรหาร

จดการทรพยากรบคคลตอการทางานทใชสมรรถนะโดยภาพรวมของบคคลและบคคลอน เพอใชสมรรถนะใหเกด

ประโยชนตอองคกรและสรางเปนวฒนธรรมขององคกร

- ทฤษฎโมเดลภเขานาแขง (Iceberg Model) กลาววา การอธบายความแตกตางระหวางบคคล

เปรยบเทยบไดกบภเขานาแขง (Iceberg Model) วาองคความรและทกษะตางๆ ทบคคลมอย สามารถมองเหนได

สวนใหญทมองเหนไดยาก คอ แรงจงใจ อปนสย ภาพลกษณภายใน และบทบาททแสดงออกตอสงคม และสวนท

พฒนาไดยาก คอ พฤตกรรมในการทางานของบคคล

2. แนวคดและทฤษฎเกยวกบการบรหารโดยใชโรงเรยนเปนฐานในการพฒนาทองถน

- แนวความคดพนฐานการบรหารโดยใชโรงเรยนเปนฐานในการพฒนาทองถน (school based

management for local development: SBMLD) ของกรมสงเสรมการปกครองทองถน (2558, หนา 3) กลาววา

“การจดการศกษาตองนาไปสการเปนคนด มอาชพสจรต เพอใหสามารถดารงชวตอยในสงคมไดอยางมความสข”

ทงสงคมไทย และสงคมโลก ไมใชเปนการจดการศกษาไปเพอมงเนนใหผเรยนทกคนมความเปนเลศทางวชาการแต

เพยงอยางเดยวเพราะโดยธรรมชาตแลว มนษยแตคนจะมศกยภาพหรออจฉรยภาพทแตกตางกน

- ทฤษฎ POSDCORB ของ Lather Gulicks กลาววา วธการเปนขนตอนในการทางานใหงานเสรจ

อยางถกตองมประสทธภาพและเชอถอได คอ การวางแผน (plan) การจดองคการ (organizing) การบรหารงานบคคล

(staffing) การวนจฉยสงการ (directing) การประสานงาน (co – ordinating) การเสนอรายงาน (reporting) และ

การจดทางบประมาณ (budgeting)

- ทฤษฎวงลอมเดมมงหรอวงลอม PDCA กลาววา วธการ ทเปนขนตอนของการทางานใหงานเสรจ

ไดอยางถกตองอยางมประสทธภาพและเชอถอได ประกอบดวย การวางแผน (plan) การนาไปสการปฏบต (do)

การตรวจสอบผลการปฏบตงาน (check) และการปฏบตแกไขปญหาทาใหงานไมบรรลเปาหมายตามแผนทไดวางไว

(act) ซงการหมนวงลอมเดมมง (PDCA) อยางตอเนองจงเปนสงสาคญทจะทาใหการบรหารบรรลเปาหมายทตงๆ ไว

อยาง มประสทธภาพ

3. งานวจยทเกยวของ

- งานวจยของ กรกมล เพมผล (2554) พบวา การบรหารโดยใชโรงเรยนเปนฐานของโรงเรยนเทศบาล

อยในระดบมาก เมอพจารณารายดาน พบวา การกระจายอานาจ การมสวนรวม การบรหารตนเอง การตรวจสอบและ


302

ถวงดล อยในระดบมาก การบรการโดยใชโรงเรยนเปนฐานทสงผลตอประสทธภาพการบรหารงานวชาการของครใน

โรงเรยนเทศบาลทงในดานการพฒนาหลกสตร การจดการเรยนร สอการเรยนการสอน การวดและประเมนผล และ

การประกนคณภาพของครในโรงเรยนเทศบาล อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 คดเปนรอยละ 72.20

- เชดศกด สวางแวว (2554) พบวา สมรรถนะของผบรหารสถานศกษาดานการบรการทด ดานการ

ทางานเปนทม ดานการมงผลสมฤทธ และดานการพฒนาตนเองรวมกนสงผลตอการปฏบตงานดานวชาการของคร

ในสถานศกษาขนพนฐาน สงกดสานกงานเขตพนทการศกษาเพชรบร เขต 1 มประสทธภาพในการทานายคดเปนรอย

ละ 8.20 ซงสมรรถนะของผบรหารสถานศกษาดานการทางานเปนทม และดานการมงผลสมฤทธสงผลตอการ

ปฏบตงาน ดานวชาการของครในการพฒนาหลกสตรสถานศกษามากกวาดานอนๆ ซงถอวาเปนงานหลกของ

สถานศกษา

กรอบแนวคดการวจย

การศกษาวจยสมรรถนะของผบรหารสถานศกษาทสงผลตอการบรหารโดยใชโรงเรยนเปนฐานในการพฒนา

ทองถน (SBMLD) ของโรงเรยนในสงกดองคการบรหารสวนจงหวดชลบร

ตวแปรอสระ ตวแปรตาม

ระเบยบวธการวจย

การวจยครงนเปนการวจยเชงสารวจ โดยประชากรทใชในการวจย คอ ผบรหารสถานศกษาและครในสงกด

องคกรปกครองสวนจงหวดชลบร จานวน 293 คน ซงทาการคานวณหาขนาดของกลมตวอยาง ดวยการใชตาราง

สาเรจรปของ เครซและมอแกน (Krejcie and Morgan, 1970, หนา 608) ทระดบความเชอมน 95% ไดกลมตวอยาง

จานวน 190 คน โดยการสมตวอยางดวยวธการสมแบบแบงชนภม (Stratified random sampling) กาหนดชนภม

เปนสถานศกษา (ดงตาราง 1)

ตาราง 1 จานวนประชากรและกลมตวอยาง จาแนกตามสถานศกษา

สถานศกษา

ประชากร (คน) กลมตวอยาง (คน)

ผบรหาร

สถานศกษา คร

ผบรหาร

สถานศกษา คร

โรงเรยนชมชนวดหนองคอ 5 54 4 36

โรงเรยนทาขามพทยาคม 3 19 2 12

โรงเรยนบานเขาซก (เบญจศรราษฎรวทยาคาร) 2 14 1 9

โรงเรยนบานคลองมอไทร (สวางไสวราษฎรบารง) 2 10 1 7

การบรหารโดยใชโรงเรยนเปนฐานการพฒนา

ทองถน (SBMLD)

- ดานคณะกรรมการสถานศกษาขนพนฐาน

- ดานการจดการศกษาในระบบ

- ดานการจดการศกษานอกระบบ

- ดานการจดการศกษาตามอธยาศย

สมรรถนะของผบรหารสถานศกษา

- สมรรถนะหลก

- สมรรถนะประจาผบรหาร

- สมรรถนะประจาสายงาน


303

โรงเรยนบานหนองใหญ (ครราษฎรอปถมภ) 2 14 1 9

โรงเรยนพลตาหลวงวทยา 4 29 3 19

โรงเรยนวดเขาเชงเทยนเทพาราม 2 19 1 12

โรงเรยนวดยคคลราษฎรสามคค 1 6 1 4

โรงเรยนสวนปาเขาชะอางค 3 33 2 21

โรงเรยนหวถนนวทยา 3 33 2 21

โรงเรยนอนบาลเมองใหมชลบร 5 30 2 20

รวม 32 261 20 170

รวมทงสน 293 190

โดยมตวแปรทใชในการวจย ไดแก ตวแปรอสระ คอ สมรรถนะของผบรหารสถานศกษา ประกอบดวย

สมรรถนะหลก สมรรถนะประจาผบรหาร และสมรรถนะประจาสายงาน และตวแปรตาม คอ การบรหารโดยใช

โรงเรยนเปนฐานการพฒนาทองถน (SBMLD) ในองคประกอบ 4 ดาน ไดแก ดานคณะกรรมการสถานศกษาขนพนฐาน

ดานการจดการศกษาในระบบ ดานการจดการศกษานอกระบบ และดานการจดการศกษาตามอธยาศย

เครองมอทใชในการวจย ไดแก แบบสอบถาม โดยแบงออกเปน 3 ตอน ดงน

ตอนท 1 ลกษณะทางประชากรศาสตร ไดแก เพศ ระดบการศกษาสงสด ตาแหนงงานปจจบนในสถานศกษา

ประสบการณการทางานในตาแหนงปจจบน เปนแบบสอบถามชนดตรวจสอบรายการ จานวน 4 ขอ

ตอนท 2 สมรรถนะของผบรหารสถานศกษา โรงเรยนในสงกดองคการบรหารสวนจงหวดชลบร

เปนแบบสอบถามชนดมาตราสวนประมาณคาตามแบบลเครท (Likert’s scale) 5 ระดบ จานวน 15 ขอ

ตอนท 3 การบรหารโดยใชโรงเรยนเปนฐานการพฒนาทองถน (SBMLD) โรงเรยนในสงกดองคการบรหาร

สวนจงหวดชลบร เปนแบบสอบถามชนดมาตราสวนประมาณคาตามแบบลเครท (Likert’s scale) 5 ระดบ จานวน 20

ขอ

การตรวจสอบคณภาพเครองมอทใชในการวจย ไดแก การตรวจสอบความเทยงตรงตามเนอหา (content

validity) จากผเชยวชาญ จานวน 3 ทาน และการตรวจสอบคาความเชอมน (reliability) โดยทดสอบ (try-out) กบ

กลมลกษณะใกลเคยงกบกลมตวอยาง จานวน 30 คน ไดคาความเชอมนเทากบ 0.9777

การวเคราะหขอมลโดยใชโปรแกรมสาเรจรปและแบงการวเคราะห ดงน

1. การวเคราะหขอมลลกษณะทางประชากรศาสตรของกลมตวอยาง โดยคานวณหาคาความถ (Frequency)

และรอยละ (Percentage)

2. การวเคราะหสมรรถนะของผบรหารสถานศกษา และการบรหารโดยใชโรงเรยนเปนฐานการพฒนาทองถน

(SBMLD) โดยใชคาเฉลย (x�) และสวนเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.)

3. วเคราะหสมรรถนะของผบรหารสถานศกษาทสงผลตอการบรหารโดยใชโรงเรยนเปนฐานการพฒนา

ทองถน (SBMLD) โดยใชการวเคราะหถดถอยพหคณแบบขนตอน (Stepwise Multiple Regression Analysis)

ผลการดาเนนงาน

1. ผบรหารสถานศกษาและครในสงกดองคกรปกครองสวนจงหวดชลบร สวนใหญเปน เพศหญง สาเรจ

การศกษาระดบปรญญาตร ตาแหนงคร มประสบการณการทางาน ระหวาง 6 – 10 ป (ดงตาราง 2)


304

ตาราง 2 จานวน และรอยละ ลกษณะทางประชากรศาสตร

ลกษณะทางประชากรศาสตร จานวน (n=190) รอยละ

1 . เพศ

ชาย

หญง

52

138

27.4

72.6

2 . ระดบการศกษาสงสด

ปรญญาตร

ปรญญาโท

ปรญญาเอก

134

55

1

70.5

29.0

0.5

3 . ตาแหนงงานปจจบนในสถานศกษา

ผอานวยการสถานศกษา

รองผอานวยการสถานศกษา

คร

ครผชวย

4

16

114

56

2.1

8.4

60.0

29.5

4 . ประสบการณการทางานในตาแหนงปจจบน

ไมเกน 5 ป

6 – 10 ป

11 – 15 ป

16 – 20 ป

21 – 25 ป

26 ปขนไป

59

63

7

8

13

40

31.0

33.2

3.7

4.2

6.8

21.1

2. สมรรถนะของผบรหารสถานศกษาโรงเรยนในสงกดองคการบรหารสวนจงหวดชลบร โดยภาพรวม

อยในระดบมากทสด ลาดบแรก สมรรถนะหลก รองลงมา สมรรถนะประจาผบรหาร และสมรรถนะประจาสายงาน

ตามลาดบ (ตาราง 3)

ตาราง 3 คาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐานสมรรถนะของผบรหารสถานศกษาโรงเรยนในสงกดองคการบรหาร

สวนจงหวดชลบร

สมรรถนะของผบรหารสถานศกษาฯ ระดบความคดเหน

𝒙𝒙� S.D. แปลผล

สมรรถนะหลก 4.35 .533 มากทสด

สมรรถนะประจาผบรหาร 4.30 .613 มากทสด

สมรรถนะประจาสายงาน 4.20 .637 มาก

ภาพรวม (สมรรถนะของผบรหารสถานศกษาฯ) 4.28 .533 มากทสด

3. การบรหารโดยใชโรงเรยนเปนฐานการพฒนาทองถน (SBMLD) โรงเรยนในสงกดองคการบรหารสวน

จงหวดชลบร โดยภาพรวม อยในระดบมาก ลาดบแรก ดานคณะกรรมการสถานศกษาขนพนฐาน รองลงมา ดานการ

จดการศกษาในระบบ ดานการจดการศกษานอกระบบ และดานการจดการศกษาตามอธยาศย ตามลาดบ (ดงตาราง 4)


305

ตาราง 4 คาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐานการบรหารโดยใชโรงเรยนเปนฐานการพฒนาทองถน (SBMLD)

โรงเรยนในสงกดองคการบรหารสวนจงหวดชลบร

การปฏบตของสถานศกษาในการบรหารโดยใชโรงเรยนเปนฐานการพฒนาทองถน (SBMLD)ฯ ระดบการปฏบต

𝒙𝒙� S.D. แปลผล

ดานคณะกรรมการสถานศกษาขนพนฐาน 4.26 .556 มากทสด

ดานการจดการศกษาในระบบ 4.22 .634 มากทสด

ดานการจดการศกษานอกระบบ 4.15 .633 มาก

ดานการจดการศกษาตามอธยาศย 4.12 .703 มาก

ภาพรวม (การปฏบตของสถานศกษาฯ) 4.19 .5 59 มาก

4. คาสมประสทธสหสมพนธระหวางสมรรถนะทกสมรรถนะของผบรหารสถานศกษาทสงผลตอการบรหาร

โดยใชโรงเรยนเปนฐานการพฒนาทองถน (SBMLD) โรงเรยนในสงกดองคการบรหารสวนจงหวดชลบร พบวา ม

ความสมพนธกนไมเกน .80 (Stevens, 1996) ทาใหตวแปรอสระทกตวในงานวจยน ไมเกดความสมพนธเชงพห

ระหวางปจจย (Multicolinearity) จงสามารถใชตวแปรอสระทกตวในการวเคราะหถดถอยพหคณแบบขนตอน

(Stepwise multiple Regression Analysis) ไดซงเปนการนาตวแปรเขาไปพยากรณในตวแบบ (model) ทละตว (ดง

ตาราง 5)

ตาราง 5 คาสมประสทธสหสมพนธระหวางสมรรถนะของผบรหารสถานศกษาทสงผลตอการบรหารโดย ใช

โรงเรยนเปนฐานการพฒนาทองถน (SBMLD)

สมรรถนะของ

ผบรหารสถานศกษา สมรรถนะหลก

สมรรถนะ

ประจาผบรหาร

สมรรถนะ

ประจาสายงาน

1 . สมรรถนะหลก 1

2. สมรรถนะประจาผบรหาร .727** 1

3. สมรรถนะประจาสายงาน .639** .749** 1

** มนยสาคญทางสถตทระดบ 0.01

5. ตวแบบสมรรถนะของผบรหารสถานศกษาสงผลตอการบรหารโดยใชโรงเรยนเปนฐานการพฒนาทองถน

(SBMLD) โรงเรยนในสงกดองคการบรหารสวนจงหวดชลบร คอ การบรหารโดยใชโรงเรยนเปนฐานการพฒนาทองถน

(SBMLD) โรงเรยนในสงกดองคการบรหารสวนจงหวดชลบร = (.456*สมรรถนะประจาผบรหาร) + (.223*สมรรถนะ

ประจาสายงาน) + (.186*สมรรถนะหลก) โดยสามารถอธบายถงสมรรถนะของผบรหารสถานศกษาสงผลตอการบรหาร

โดยใชโรงเรยนเปนฐานการพฒนาทองถน (SBMLD) โรงเรยนในสงกดองคการบรหารสวนจงหวดชลบร ไดรอยละ 62.0

โดยมความคลาดเคลอนมาตรฐานในการพยากรณ เทากบ ± .3472 (ดงตาราง 6)

ตาราง 6 การวเคราะหตวแบบสมรรถนะของผบรหารสถานศกษา โรงเรยนในสงกดองคการบรหารสวนจงหวด

ชลบร


306

สมรรถนะของผบรหารสถานศกษา Model ท 1 Model ท 2 Model ท 3

คาคงท - - -

สมรรถนะประจาผบรหาร .758

)15.910**(

.561

(8.085**)

.456

(5.832**)

สมรรถนะประจาสายงาน .262

(3.780**)

.223

(3.192**)

สมรรถนะหลก .186

(2.758**)

R2 .574 .604 .620

S.E. .3656 .3533 .3472

F 253.135** 142.662** 101.002**

p-value of F .000 .000 .00 0

**มนยสาคญทางสถตทระดบ .01

สรปผลการวจยและอภปราย

การวจยในครงน ผวจยไดนาเอาประเดนสาคญมาใชในการอภปรายผล ดงน

1. สมรรถนะของผบรหารสถานศกษาโรงเรยนในสงกดองคการบรหารสวนจงหวดชลบร โดยภาพรวม

สมรรถนะหลก และสมรรถนะประจาผบรหาร อยในระดบมากทสด แสดงใหเหนวา ผบรหารสถานศกษามความตงใจ/

ขยนหมนเพยรปฏบตงานตามมาตรฐานทองคกรกาหนด ประพฤตปฏบตตนถกตองเหมาะสม ตามหลกคณธรรม

จรยธรรม เขาใจขอจากดขององคกร ใหบรการดวยอธยาศยไมตรอนด มการสงเสรมแผนการพฒนาทรพยากรบคคลใน

หนวยงานของตนอยางเปนระบบ เปนผนาในการปรบเปลยนขององคกร ผลกดนวสยทศน กาหนดกลยทธ/แผนการ

ดาเนนการอยางเปนรปธรรม และสนบสนนใหมการเรยนร/แลกเปลยนความรในงานทมหนาทรบผดชอบเชอมโยงกน

สอดคลองกบแนวคดของ พงษศกด บญพรม (2555, หนา 29) กลาววา สมรรถนะหลก (Core competency) เปน

คณลกษณะททกคนในองคการจาเปนตองม เพอใหสามารถปฏบตหนาทไดบรรลเปาหมายขององคการ และสมรรถนะ

ตามสายงาน (Functional competency) เปนคณลกษณะทปฏบตในตาแหนงตางๆ เพอใหงานสาเรจและไดผลลพธ

ตามทตองการ สอดคลองกบทฤษฎโมเดลภเขานาแขง (Iceberg Model) กลาววา วาองคความรและทกษะตางๆ ท

บคคลมอย สามารถมองเหนได สวนใหญทมองเหนไดยาก คอ แรงจงใจ อปนสย ภาพลกษณภายใน และบทบาทท

แสดงออกตอสงคม และสวนทพฒนาไดยาก คอ พฤตกรรมในการทางานของบคคล ขดแยงกบงานวจยของ ประสทธ

ชมศร (2555) พบวา สมรรถนะทเออตอการปฏบตงานของผบรหารสถานศกษา สงกดสานกงานเขตพนทการศกษา

ประถมศกษาสราษฎรธาน เขต 2 แบงออกเปน 2 ประเภท จานวน 8 ดาน ดงน 1) สมรรถนะหลก ประกอบดวย การ

มงผลสมฤทธ การบรการทด การพฒนาตนเอง และการทางานเปนทม 2) สมรรถนะประจาสายงาน ประกอบดวย การ

วเคราะห สงเคราะหและการวจย การสอสารและจงใจ การพฒนาศกยภาพบคลากร และการมวสยทศน ซงผบรหาร

สถานศกษา สงกดสานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาสราษฎรธาน เขต 2 มสมรรถนะทเออตอการปฏบตงาน

โดยภาพรวมและรายดาน อยในระดบมาก ขดแยงกบงานวจยของ พเยาว สดรก (2553) พบวา สมรรถนะหลกของ

ผบรหารสถานศกษา สงกดสานกงานเขตพนทการศกษาปทมธาน โดยภาพรวมและรายดานอยในระดบมาก ขดแยงกบ

งานวจยของ เชดศกด สวางแวว (2554) พบวา สมรรถนะของผบรหารสถานศกษาขนพนฐาน สงกดสานกงานเขตพนท

การศกษาเพชรบร เขต 1 โดยภาพรวมและรายดานอยในระดบมาก และขดแยงกบงานวจยของ กมลพชร หนแกว

(2555) พบวา สมรรถนะหลกของผบรหารสถานศกษาเอกชน สงกดสานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาปทมธาน


307

เขต 2 โดยภาพรวมอยในระดบมาก ดานทมคาเฉลยลาดบสงสด-ตาสด ไดแก ดานการบรการทด ดานการทางานเปน

ทม ดานมงผลสมฤทธ และดานการพฒนาตนเอง

2. การบรหารโดยใชโรงเรยนเปนฐานการพฒนาทองถน (SBMLD) โรงเรยนในสงกดองคการบรหารสวน

จงหวดชลบร โดยภาพรวม ดานคณะกรรมการสถานศกษาขนพนฐาน และดานการจดการศกษาในระบบ อยในระดบ

มากทสด แสดงใหเหนวา สถานศกษามการแตงตงคณะกรรมการสถานศกษาขนพนฐานใหเปนปจจบน เปดโอกาสให

คณะกรรมการสถานศกษาขนพนฐานมสวนรวมในกจกรรมตางๆ ตามโครงการในแผนปฏบตการประจาปการศกษาของ

โรงเรยน จดอบรมใหความรเรองบทบาทหนาทแกคณะกรรมการสถานศกษาขนพนฐาน จดกจกรรม/โครงการ

สงเสรมการเรยนร ทสนองตอความตองการของผเรยน จดกจกรรมการเรยนการสอนดวยวธการทหลากหลาย และ

มการสารวจความตองการของนกเรยนในการจดทารายวชาเพมเตม/กจกรรมพฒนาผเรยน มแหลงเรยนรทมความ

เหมาะสมตอการจดการเรยน การสอน สอดคลองกบแนวความคดพนฐานการบรหารโดยใชโรงเรยนเปนฐานในการ

พฒนาทองถน (SBMLD) ของกรมสงเสรมการปกครองทองถน (2558, หนา 3) กลาววา “การจดการศกษาตองนาไปส

การเปนคนด มอาชพสจรต เพอใหสามารถดารงชวตอยในสงคมไดอยางมความสข” สอดคลองกบทฤษฎ

POSDCORB ของ Lather Gulicks (1973 อางถงใน กรกมล เพมผล, 2554, หนา 73) กลาววา วธการเปนขนตอนใน

การทางานใหงานเสรจอยางถกตองมประสทธภาพและเชอถอได คอ การวางแผน (Plan) การจดองคการ (Organizing)

การบรหารงานบคคล (Staffing) การวนจฉยสงการ (Directing) การประสานงาน (Co–ordinating) การเสนอ

รายงาน (Reporting) และการจดทางบประมาณ (Budgeting) ขดแยงกบงานวจยของ มานช ถาอาย (2554) พบวา

การประเมนการบรหารโดยใชโรงเรยนเปนฐานในการพฒนาทองถน ดานคณะกรรมการสถานศกษาขนพนฐาน ดาน

การจดการศกษา ในระบบ ดานการจดการศกษานอกระบบ และดานการจดการศกษาตามอธยาศย มผลการประเมน

การบรหารโดยใชโรงเรยนเปนฐาน ในการพฒนาทองถนโรงเรยนบานแมงอนขเหลก องคการบรหารสวนจงหวด

เชยงใหม โดยภาพรวมมการปฏบตระดบมาก

3. สมรรถนะของผบรหารสถานศกษาทสงผลตอการบรหารโดยใชโรงเรยนเปนฐานการพฒนาทองถน

(SBMLD) โรงเรยนในสงกดองคการบรหารสวนจงหวดชลบร ประกอบไปดวย สมรรถนะประจาผบรหาร สมรรถนะ

ประจาสายงาน และสมรรถนะหลก แสดงใหเหนวา การบรหารโดยใชโรงเรยนเปนฐานการพฒนาทองถน (SBMLD)

ของโรงเรยนสงกดองคการบรหารสวนจงหวดชลบร ใหเกดประสทธภาพสงสดไดนน ผบรหารสถานศกษาจะตองม

คณลกษณะเชงพฤตกรรมทกาหนดเปนคณลกษณะรวมของผบรหารสถานศกษา ประกอบดวย สมรรถนะหลก

สมรรถนะประจาผบรหาร และสมรรถนะประจาสายงาน สอดคลองกบแนวคดทฤษฎการจงใจของมาสโลว กลาววา

องคการทจะบรรลความสาเรจ ตามเปาหมายไดนนขนอยกบความรวมมอรวมใจของผปฏบตงาน โดยใหความรวมมอใน

การทางานเปนอยางดนน จะบงเกดไดเมอผบรหารขององคการมความเขาใจความตองการของมนษย และเลอกใช

วธการจงใจ เพอใหผปฏบตงานเกดความมนใจ ตงใจทางาน การเขาใจความตองการของมนษยนบเปนจดแรกทจะ

นาไปสความเขาใจพฤตกรรมของคนในองคการ และแนวคดของโบยาซส (Boyatzis, 1999 อางถงใน นชรา รตนศร

ประภา, 2555, หนา 28) กลาววา สมรรถนะเปนกลมของคณลกษณะเชงพฤตกรรมทจาเปนตองมในการปฏบตงานใน

ตาแหนงหนงๆ เพอใหการปฏบตงานในหนาทรบผดชอบประสบความสาเรจ ซงกลมของคณลกษณะเชงพฤตกรรม

เหลานเปนผลรวมของ การจงใจ อปนสย ทกษะ ประเดนของภาพลกษณของตน หรอของสงคม หรอองคความร

สอดคลองงานวจยของ นชนรา รตนศระประภา (2555) พบวา สมรรถนะของผบรหารทสงผลตอคณลกษณะโรงเรยน

มาตรฐานสากล สงกดสานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน โดยภาพรวมสมรรถนะหลกของผบรหารโรงเรยน

มาตรฐานสากล สมรรถนะประจาสายงานของผบรหารโรงเรยนมาตรฐานสากล 4 สมรรถนะยอยในสมรรถนะหลกของ

ผบรหารโรงเรยนมาตรฐานสากล และ 5 สมรรถนะยอยในสมรรถนะประจาสายงานของผบรหารโรงเรยน

มาตรฐานสากล สงกดสานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน อยในระดบมาก และงานวจยของ เชดศกด สวาง


308

แวว (2554) พบวา สมรรถนะของผบรหารสถานศกษาดานการบรการทด ดานการทางานเปนทม ดานการมงผลสมฤทธ

และดานการพฒนาตนเองรวมกนสงผลตอการปฏบตงานดานวชาการ ของครในสถานศกษาขนพนฐาน สงกด

สานกงานเขตพนทการศกษาเพชรบร เขต 1 มประสทธภาพในการทานาย คดเปนรอยละ 8.20 ซงสมรรถนะ

ของผบรหารสถานศกษาดานการทางานเปนทม และดานการมงผลสมฤทธสงผลตอ การปฏบตงานดานวชาการ

ของครในการพฒนาหลกสตรสถานศกษามากกวาดานอนๆ ซงถอวาเปนงานหลกของสถานศกษา

ขอเสนอแนะ

1. ขอเสนอแนะทไดจากการนาผลการวจยไปใช

1.1 จากผลการวจย พบวา สมรรถนะประจาสายงานของผบรหารสถานศกษาโรงเรยนในสงกด

องคการบรหารสวนจงหวดชลบร มเขาใจประชาชน พนทระบบการเมองทองถนในเชงลกและรอบดาน อยในระดบมาก

จงควรใหความสาคญเกยวกบการพฒนาองคความรของผบรหารสถานศกษาใหมความรความเขาใจในบรบทของพนท

ใหสงขน

1.2 จากผลการวจย พบวา การปฏบตงานของสถานศกษาในการบรหารโดยใชโรงเรยนเปนฐาน

การพฒนาทองถน (SBMLD) โรงเรยนในสงกดองคการบรหารสวนจงหวดชลบร ดานการจดการศกษานอกระบบ

และดานการจดการศกษาตามอธยาศย อยในระดบมาก จงควรใหความสาคญเกยวกบการสารวจความตองการ

ฝกอบรม (training needs) ของเดก/เยาวชน/ประชาชนในทองถน และความตองการแหลงเรยนรของเดก/ยาวชน/

ประชาชนในทองถน เพอใหสอดคลองกบแนวทางการปฏบตตามหลกเกณฑการบรหารโดยใชโรงเรยนเปนฐานการ

พฒนาทองถน (SBMLD)

2. ขอเสนอแนะสาหรบการวจยครงตอไป

1.1 ควรศกษาเพอหาแนวทางการปฏบตทเปนเลศในการดาเนนงานการบรหาร โดยใชโรงเรยนเปน

ฐานการพฒนาทองถน (SBMLD)

1.2 ควรศกษาศกษาเปรยบเทยบคณลกษณะการบรหารโดยใชโรงเรยนเปนฐาน การพฒนาทองถน

(SBMLD) โรงเรยนในสงกด เมองพทยา/เทศบาลนคร/เทศบาลเมอง/ เทศบาลตาบล/องคการบรหารสวนตาบล

เอกสารอางอง

กมลพชร หนแกว. (2555). สมรรถนะหลกของผบรหารสถานศกษากบการบรหารงานวชาการของสถานศกษา

เอกชนสงกดสานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาปทมธาน เขต 2.

ปรญญาศกษาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาเทคโนโลยการบรหารการศกษา

มหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลธญบร.

กรกมล เพมผล. (2554). การบรหารโดยใชโรงเรยนเปนฐานทสงผลตอประสทธภาพการบรหารงานวชาการ ของ

ครในโรงเรยนเทศบาล สงกดองคกรปกครองสวนทองถน จงหวดปทมธาน. ปรญญาศกษาศาสตร

มหาบณฑต สาขาวชาเทคโนโลยการบรหารการศกษา มหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลธญบร.

กรมสงเสรมการปกครองทองถน. (2558). คมอประเมนการบรหารโดยใชโรงเรยนเปนฐานในการพฒนาทองถน

ประจาปงบประมาณ 2558. สบเมอ เมษายน 6, 2559, จาก http://www.dla.go.th/servlet/

TemplateOrganizeServlet?_mode=ebook

เชดศกด สวางแวว. (2554). สมรรถนะของผบรหารสถานศกษาทสงผลตอการปฏบตงานดานวชาการของคร

ในสถานศกษาขนพนฐาน สงกดสานกงานเขตพนทการศกษาเพชรบร เขต 1.

ปรญญาครศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการบรหารการศกษา มหาวทยาลยราชภฎเพชรบร.

http://www.dla.go.th/servlet/


309

นภสวรรณ เกยรตวฒกาญจน. (2554). สมรรถนะทพงประสงคของเลขานการผบรหารระดบสงมหาวทยาลยมหดล

วทยาเขตกาญจนบร. ปรญญาศกษาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาบรหารการศกษา มหาวทยาลยศลปากร.

นชนรา รตนศระประภา. (2555). สมรรถนะของผบรหารทสงผลตอคณลกษณะโรงเรยนมาตรฐานสากล สงกด

สานกงานคณะกรรมการศกษาขนพนฐาน. ผลงานทางวชาการของทนอดหนนการวจย

สาขาวชาการบรหารการศกษา ภาควชาการบรหารการศกษาเฉลมพระเกยรตพระบาทสมเดจพระเจาอยหวฯ

เจรญพระชนมพรรษา 7 รอบ ประจาปงบประมาณ.

ประสทธ ชมศร. (2555). การประเมนสมรรถนะทเออตอการปฏบตงานของผบรหารสถานศกษาขนพนฐาน

สานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาสราษฎรธาน เขต 2.

สานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาสราษฎรธาน เขต 2

สานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน กระทรวงศกษาธการ.

พงษศกด บญพรม. (2555). การพฒนาหลกสตรฝกอบรมสมรรถนะการปฏบตงานของผบรหารสถานศกษา ระดบ

ประถมศกษา สงกดสานกงาน คณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน. ปรญญาครศาสตรดษฎบณฑต

สาขาวชาการบรหารการศกษา มหาวทยาลยราชภฎวไลยลงกรณ.

พเยาว สดรก. (2553). ศกษาสมรรถนะหลกของผบรหารสถานศกษาทสงผลตอการเปนองคกรแหงการเรยนรของ

โรงเรยน สงกดสานกงานเขตพนทการศกษาปทมธาน เขต 1. ปรญญาศกษาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชา

เทคโนโลยการบรหารการศกษา มหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลธญบร.

มานช ถาอาย. (2554). การบรหารโดยใชโรงเรยนเปนฐานในการพฒนาทองถน โรงเรยนบานแมงอนขเหลก

องคการบรหารสวนจงหวดขลบร. ผลงานทางวชาการเพอขอมวทยฐานะ ผอานวยการชานาญการพเศษ,

โรงเรยนบานแมงอนขเหลก สงกดองคการบรหารสวนจงหวดเชยงใหม.

รงอรณ รงรองรตน. (2556). ปจจยทมอทธพลตอสมรรถนะผบรหารสถานศกษาการศกษาขนพนฐาน

กรงเทพมหานครและปรมณฑล. ปรญญาการศกษาปรชญาดษฎบณฑต

สาขาวชาการพฒนาทรพยากรมนษย มหาวทยาลยรามคาแหง.

สวรรณ พณตานนท.(2554). การบรหารโดยใชโรงเรยนเปนฐานในการพฒนาทองถน.

กรงเทพมหานคร: เอดดมเดยพบลชชง.

Cheng, Y.C. School Effectiveness and School-Based Management: A Mechanism for

Development. London: The Falmer Press, 1996.

Krejcie, Robert V. and Morgan, Daryle W. (1970). Determinining Sample Size for Research

Activities. Educational and Psychological Measurement. v. 30, 607-610. สบเมอ เมษายน 1,

2559,จาก http://www.ipernity.com/blog/248956/429637

Steven, J. (1996). Applied multivariate statistics for the social sciences (3rd ed.).

New jersey: Lawrence Erlbaum.

Documents

สมรรถนะของผู บริหารสถานศึกษาที่ส งผลต อการบริหาร โดยใช ...icmsit.ssru.ac.th/icmsit/fmsicmsit1/images/2016/icmsit2016-26.pdf ·