บลั๊ฟ

ส.บ.ม.ย.ห.

ไมกันหมา

ปอด

ชนะบายพอเพียง

ดิ๊สเครดิต

เหลือเลือก

กระจอกขาว คาราวาน

บงเบง

หนอมแนม

ชวด เซเล็บ

ลมบจอย

ราคา 100 บาท

พจนานุกรมคำใหม เลม ๑ ฉบับราชบัณ

ฑิตยสถาน พิมพครั้งที่ ๒

พจนานุกรมคำใหม เลม ๑

พจนานุกรมคำใหม

เลม ๑

พจนานุกรมคำใหม

เลม ๑ฉบับราชบัณฑิตยสถาน

พิมพครั้งที่ ๒

_10-0749(00).indd 12 8/19/10 6:45:13 AM

พจนานุกรมคำใหม่ เล่ม ๑

ฉบับราชบัณฑิตยสถาน

(พิมพ์ครั้งที่ ๒)

_10-0749(00).indd 1 8/19/10 6:45:10 AM

ราชบัณฑิตยสถานจัดพิมพ์

พิมพ์ครั้งที่ ๑ พ.ศ.๒๕๕๐ จำนวน ๑๐,๐๐๐เล่ม

พิมพ์ครั้งที่ ๒ พ.ศ.๒๕๕๓ จำนวน ๓,๐๐๐เล่ม

ราชบัณฑิตยสถาน

สนามเสือป่าเขตดุสิตกรุงเทพฯ๑๐๓๐๐

โทรศัพท์๐๒๓๕๖๐๔๖๖-๗๐โทรสาร๐๒๓๕๖๐๔๘๕

www.royin.go.th

e-mail:ripub@royin.go.th

ข้อมูลทางบรรณานุกรมของสำนักหอสมุดแห่งชาติ

ราชบัณฑิตยสถาน.

พจนานุกรมคำใหม่เล่ม๑ฉบับราชบัณฑิตยสถาน(พิมพ์ครั้งที่๒).--

กรุงเทพฯ:ธนาเพรส,๒๕๕๓.

๒๐๐หน้า.

๑.ภาษาไทย-พจนานุกรม.I.ชื่อเรื่อง.

๔๙๕.๙๑๓

ISBN978-616-7073-12-5

ราคาเล่มละ ๑๐๐ บาท

พิมพ์ที่:บริษัทธนาเพรสจำกัด

๔๘/๒๖-๓๑ซ.จุฬา๗ถ.บรรทัดทองแขวงวังใหม่

เขตปทุมวันกรุงเทพฯ๑๐๓๓๐

โทรศัพท์๐๒๒๑๕๗๒๒๐โทรสาร๐๒๒๑๔๐๐๓๘

_10-0749(00).indd 2 8/19/10 6:45:12 AM

3 ( )

คำนำ

พิมพ์ครั้งที่ ๒

พจนานุกรมคำใหม่เป็นพจนานุกรมที่รวบรวมคำที่เกิดใหม่และคำที่ เปลี่ยนแปลงการใช้หรือเปลี่ยนแปลงความหมายแตกต่างไปจากที่ได้เก็บไว้ในพจนานุกรมฉบับราชบัณฑิตยสถานพ.ศ.๒๕๔๒โดยมีความหมายของคำตัวอย่างการใช้คำ และที่มาของคำด้วย พจนานุกรมคำใหม่ เล่ม ๑ นี้ เป็นผลงานของคณะกรรมการจัดทำพจนานุกรมภาษาไทยปัจจุบัน จัดพิมพ์ครั้งแรกเมื่อเดือนสงิหาคมพ.ศ.๒๕๕๐จำนวนพมิพ์๑๐,๐๐๐เลม่เมือ่วางจำหนา่ยปรากฏวา่มผีูส้นใจเป็นจำนวนมากคณะกรรมการฯจึงได้จัดพิมพ์ซ้ำเป็นครั้งที่๒โดยแก้ไขข้อบกพร่องปรับรูปแบบและตัวอักษรให้อ่านง่ายขึ้น

ราชบัณฑิตยสถานหวังเป็นอย่างยิ่งว่า พจนานุกรมคำใหม่ เล่ม ๑ นี้ จะเป็นประโยชน์ต่อการศึกษาการเกิดและการเปลี่ยนแปลงของคำที่ใช้ในสังคมไทยตลอดจนการศึกษาเรื่องที่มาของคำในภายภาคหน้า.

(ศาสตราจารย์ดร.ปัญญาบริสุทธิ์) นายกราชบัณฑิตยสถาน

ราชบัณฑิตยสถานมิถุนายน๒๕๕๓

_10-0749(00).indd 3 8/19/10 6:45:12 AM

(4 ( )

พจนานุกรมคำใหม่เป็นพจนานุกรมที่เก็บรวบรวมคำและสำนวนที่เกิดขึ้นใหม่คำที่ยังไม่ได้เก็บไว้ในพจนานุกรมฉบับราชบัณฑิตยสถานพ.ศ.๒๕๔๒รวมทั้งคำที่มีอยู่ในพจนานุกรมฉบับราชบัณฑิตยสถานพ.ศ.๒๕๔๒ซึ่งมีการเปลี่ยนแปลงวิธีใช้ ความหมายขยายไปหรือเปลี่ยนความหมายไปจากเดิม และคำที่พจนานุกรมเก็บไว้แล้วแต่ขาดตัวอย่างการใช้ ซึ่งทำให้เข้าใจความหมายไม่ชัดเจนพอ ก็ได้เพิ่มตัวอย่างให้เห็นวิธีการใช้พจนานุกรมฉบับนี้มีขอบเขตและการดำเนินงานดังนี้

๑. ขอบเขตของคำและสำนวนที่มีอยู่ในพจนานุกรมคำใหม่ ๑.๑. คำทีเ่กดิขึน้ใหมใ่นสงัคมไทยเนือ่งจากสงัคมมกีารเปลีย่นแปลงเกดิสิ่งใหม่ๆและมีปรากฏการณ์ใหม่เกิดขึ้นเช่น

รากแก้ว น. คนที่เป็นรากฐานสำคัญของประเทศ เช่น รัฐบาลมีนโยบาย ปลดหนีใ้หก้ลุม่รากแกว้.(ใชแ้ทนคำวา่รากหญา้ตัง้แต่พ.ศ.๒๕๔๙).รากหญ้า น.ประชาชนสว่นใหญข่องประเทศซึง่มกัมฐีานะยากจนและดอ้ยโอกาส ทางสังคมเช่นข้าวของแพงขึ้นทุกวันๆแบบนี้รากหญ้ามีแต่ตาย กับตาย.(แปลจากอ.grassroot).สปา น.สถานที่ที่คนเข้าไปอาบน้ำแร่หรือน้ำสมุนไพรเพ่ือสุขภาพมักมี การนวดและการบำบดัเพือ่ความงามดว้ยเชน่ฉนัชอบไปสปาเพราะ ติดใจกลิ่นหอมของสมุนไพรไทยที่เขาใช้พอกหน้าและนวดตัว. (อ.spa).

๑.๒ คำและสำนวนท่ีเก็บไว้แล้วในพจนานุกรมฉบับราชบัณฑิตยสถานพ.ศ.๒๕๔๒ ๑.๒.๑ คำและสำนวนท่ีเก็บไว้แล้วในพจนานุกรม แต่มีความหมายขยายหรือเปลี่ยนแปลงไปเช่นยกเครื่อง ๑.ก.ซอ่มใหญเ่ครือ่งยนตข์องรถยนตห์รอืเรอืยนตเ์ปน็ตน้(พจน.) เช่นรถคันนี้ชักจะเสียบ่อยๆคงต้องยกเครื่องเสียที. ๒.ก.ปรบัปรงุขนานใหญเ่พือ่ใหท้ำงานไดม้ปีระสทิธภิาพยิง่ขึน้เชน่ ที่ทำงานมีปัญหามากหัวหน้าจึงสั่งให้ยกเครื่องใหม่. ๓.ก.ผ่าตัดหรือตกแต่งอวัยวะบางส่วนเพื่อให้เป็นหนุ่มเป็นสาวขึ้น เช่นได้ข่าวว่าสาวไฮโซคนนั้นไปยกเครื่องมาสวยพริ้งเชียว.

คำชี้แจงในการจัดทำพจนานุกรมคำใหม่

_10-0749(00).indd 4 8/19/10 6:45:12 AM

5 ( )

๑.๒.๒ คำและสำนวนท่ีเก็บไว้แล้วในพจนานุกรมแต่ขาดตัวอย่างการใช้เช่น

ขึ้นหิ้ง ก.เกบ็ไวโ้ดยไมไ่ดใ้ชป้ระโยชน์(พจน.)เชน่ทีน่ีม่งีานวจิยัขึน้หิง้เยอะ. เมียหลวงเขาเอาไว้ขึ้นหิ้ง.

สุดขีด ว.เตม็ที,่มากทีส่ดุ,(พจน.)เชน่ตอนรถยางระเบดิฉนักลวัสดุขดีเลย.

๑.๓ คำสแลงสำนวนวลีที่มีความหมายเฉพาะได้แก่คำหรือสำนวนที่มีความหมายใหม่คำวัยรุ่นและคำภาษาปากซึ่งมีที่มาจากที่ต่างๆตลอดจนคำที่ยืมมาจากภาษาต่างประเทศเช่น

ปิดกันให้แซ่ด ก.รูก้นัทัว่ไปถงึความลบัทีค่วรจะปดิเชน่เขาปดิกนัใหแ้ซด่วา่สมชาย มีเมียน้อย.ชิวชิว ว.สบายๆ งา่ยๆ ,ธรรมดา,เชน่ตอนเยน็วนัเสารจ์ะมลีกูคา้มานัง่กนิ อาหารนัง่ดืม่ชวิชวิกนัทีร่า้น.วนัหยดุนีเ้ราไปถา่ยรปูแบบชวิชวิกนั ดีกว่า.(อ.chill,chillout).กวนโอ๊ย ก.ชวนใหห้มัน่ไส้เชน่ไอห้มอนีท่า่ทางกวนโอย๊จรงิๆ .หลานฉนัชอบ เอาปัญหากวนโอ๊ยมาถาม.(โอ๊ยมาจากจ.ว่ารองเท้า).แค็ตว้อล์ก น.เวทยีาวๆ มกัยกพืน้ระดบัสายตาสำหรบัใหน้ายแบบหรอืนางแบบ เดินแสดงแบบเสื้อผ้า หรือเครื่องประดับเป็นต้น เช่น เดินแบบ ครัง้แรกพอเทา้แตะแคต็วอ้ลก์ฉนักป็ระหมา่ไปหมด.(อ.catwalk). ๑.๔ คำเกบ็ตกจากพจนานกุรมฉบบัราชบณัฑติยสถานพ.ศ.๒๕๔๒เชน่กงโก้กงกก ว. เกะกะไม่เรียบร้อย เช่น มายืนกงโก้กงกกทำอะไรอยู่ตรงนี้ นั่งลงเลยซิ.กฎบัตรกฎหมาย น.กระบวนกฎหมาย, เชิงกฎหมาย, เช่นคนธรรมดาอย่างเราจะ รู้กฎบัตรกฎหมายได้อย่างไร.ผลไม้ น.ผลของต้นไม้ที่กินเป็นของหวานหรือปรุงเป็นของหวานได้เช่น ผลไม้ไทยมีให้เลือกกินได้ตลอดทั้งปี.เชือดไก่ให้ลิงดูก.ลงโทษคนหนึ่งเป็นตัวอย่าง เพื่อให้คนอื่นหวาดกลัวและไม่กล้า ทำผิดแบบเดียวกันเช่นเจ้าของบริษัทไล่หัวหน้าคนงานที่นัดหยุด งานออกเพราะต้องการเชือดไก่ให้ลิงดู แล้วก็ได้ผลเพราะคนงาน รีบกลับเข้าทำงานทันที.

_10-0749(00).indd 5 8/19/10 6:45:12 AM

(6 ( )

๒. การเรียงลำดับคำและการเก็บคำมีวิธีดังนี้ ๒.๑ เรียงคำตามลำดับตัวอักษรก–ฮตามหลักของพจนานุกรมฉบับราชบัณฑิตยสถานพ.ศ.๒๕๔๒ ๒.๒ คำที่พูดออกเสียงหรือสะกดได้หลายแบบเก็บไว้ด้วยกันเช่นคิกขุ, คิกขุอาโนเนะ ๑. ก. ทำเป็นเด็กใสซื่อบริสุทธิ์น่าเอ็นดู เช่น แก่แล้วยังชอบ ทำตัวคิกขุอาโนเนะอีก.คมม.อาโนเนะความหมายที่๑. ๒. ก.มีลักษณะสีสันลวดลายรูปแบบที่เหมาะกับเด็กๆ เช่น กระเป๋าใบนี้คิกขุน่ารักจัง.คมม.อาโนเนะความหมายที่๒.เด็กโข่ง, เด็กโค่ง น. เด็กที่มีอายุมากกว่าและมักจะตัวโตกว่าเด็กคนอื่นในรุ่น เดียวกันเช่นเขาเริ่มเรียนช้าเลยเป็นเด็กโค่งในชั้น.หลงจ้งเก๋าเจ้ง, ก.เบ็ดเสร็จแล้วขาดทุนย่อยยับเช่นต่อของต่ำกว่าราคาทุนหลงจ๊งเก๋าเจ๊ง มากหลายเทา่อยา่งนี้มนักห็ลงจง๊เกา๋เจง๊กนัพอด.ี(จ.หลงจง้วา่ ทั้งหมด,เก๋าเจ้งว่าชาติหมา).

๒.๓ คำที่มีความหมายเหมือนกัน เก็บแยกไว้ตามลำดับตัวอักษรของคำนั้น ๆ และที่ท้ายบทนิยามหรือหลังตัวอย่างจะมีอักษรย่อว่า คมม. ซึ่งย่อมาจาก“ความหมายเหมือนกัน”เช่นเด็กปั้น น. คนที่ถูกฝึกหรือได้รับการอุปถัมภ์จากผู้ใหญ่ที่มีอำนาจหรือมีชื่อเสียง เช่นนางเอกละครเรื่องนี้เป็นเด็กปั้นของค่ายละครยักษ์ใหญ่. คมม. เด็กสร้าง.เด็กสร้าง น. คนที่ถูกฝึกหรือได้รับการอุปถัมภ์จากผู้ใหญ่ที่มีอำนาจหรือมีชื่อเสียง เชน่เขาเปน็เดก็สรา้งของผูก้ำกบัชือ่ดงัจงึมงีานแสดงตลอด.คมม.เดก็ปัน้.

๒.๔ คำประสมหรอืคำ๒คำทีป่ระกอบกนัคำแรกเปน็คำเดยีวกบัแมค่ำหรอืคำตัง้และมคีวามหมายเกีย่วเนือ่งกบัคำตัง้จะเกบ็เปน็ลกูคำของคำตัง้นัน้ๆ โดยจะเรียงตามลำดับอักษรเช่น

เปิด ๑. ก.ทำให้เครื่องยนต์กลไกทำงาน (พจน.) เช่น เปิดคอมพิวเตอร์. เปิดวิทยุ. ๒. ก.ทำให้สิ่งใดสิ่งหนึ่งเริ่มทำงาน เช่น เปิดไฟล์บันทึกข้อมูล. เปิด เพลง.เปิดแผ่น. เปิดตัว ก.แนะนำใหเ้ปน็ทีรู่จ้กัครัง้แรกเชน่เปดิตวัสนิคา้. เปดิตวันางเอกใหม.่ เปิดทาง ก.เปิดโอกาส เช่นพรรคพวกเปิดทางให้เราพบผู้มีอำนาจ การค้า

_10-0749(00).indd 6 8/19/10 6:45:12 AM

7 ( )

ของเราเลยไปได้คล่อง. เปิดบ้าน ก.จัดงานให้คนภายนอกเข้ามารู้จักและเยี่ยมชมกิจการ เช่น ราชบัณฑิตยสถานจัดงานเปิดบ้านเพื่อให้ประชาชนเข้าใจการทำงาน ของราชบัณฑิตยสถานมากขึ้น.(แปลมาจากอ.openhouse). เปิดฟลอร์ ๑.ก. เต้นรำเป็นคู่แรก เช่น ลำดับต่อไป ขอเชิญเจ้าบ่าวเจ้าสาว เปิดฟลอร์. ๒.ก. เปิดโอกาสให้ผู้ฟังได้แสดงความคิดเห็นหรือซักถาม เช่น ชว่งทา้ยของการอภปิรายในวนันีจ้ะเปดิฟลอร์ใหผู้เ้ขา้รว่มประชมุ แสดงความคิดเห็น. (ฟลอร์มาจากอ.floor).

๒.๕คำที่มีรูปและเสียงเหมือนกัน แต่มีความหมายแตกต่างกัน หรือเป็นคำท่ีมีท่ีมาแตกต่างกันจะแยกเป็นคำต้ังคนละคำกันโดยใส่หมายเลขกำกับเช่นคิว ๑ ๑.น.ลูกบาศก์เมตรเช่นน้ำ๕คิวคือน้ำ๕ลูกบาศก์เมตร. ๒.น.ลูกบาศก์ฟุตเช่นไม้๑๒คิวคือไม้๑๒ลูกบาศก์ฟุต. (ตัดมาจากอ.cubic).คิว ๒ ๑.น.แถวตามลำดบักอ่นหลงัเชน่เขา้คิว.ตอ่ควิ.แทรกคิว.(พจน.) ๒.น.ช่วงเวลาตามลำดับก่อนหลัง เช่น ช่วงนี้ยุ่งมาก ถ้าจะมาพบ ตอ้งโทรมาขอควิกอ่น.ผูจ้ดัการดาราจดัควิการถา่ยละครใหด้ารา ได้ลงตัว. ๓.น.สถานที่ที่พาหนะรับส่งผู้โดยสารออกตามลำดับ เช่น ที่นี่ เป็นคิวรถไปต่างจังหวัด. (อ.queue).คิว ๓ น.ไม้ยาวสำหรับใช้เล่นบิลเลียดหรือสะนุกเก้อร์ เช่น เขาเป็นนัก บิลเลียดคิวทอง.คมม.ไม้คิว.(อ.cue).

๓. การสะกดคำ ๓.๑คำที่ยืมจากภาษาต่างประเทศเขียนตามเสียงที่คนไทยส่วนใหญ่ออกเช่นกุนซือ น.ทีป่รกึษาเชน่พรรคนีม้กีนุซอืเกง่ๆ หลายคน.ใครนะเปน็กนุซอื ให้นายกยุบสภา.(จ.กุงซือว่าที่ปรึกษา).เหรตติ้ง น.อัตราความนิยมที่บุคคลหรือรายการวิทยุโทรทัศน์ได้รับจาก

_10-0749(00).indd 7 8/19/10 6:45:13 AM

(8 ( )

ประชาชนจากการสำรวจและสรุปผลในรูปสถิติ เช่นละครที่โปรโหมต ขา่วชูส้าววา่พระเอกเปน็แฟนจรงิๆ กบันางเอกหรอืนางเอกเปน็มอืทีส่าม มักโกยเหรตติ้งได้อย่างไม่น่าเชื่อ.(อ.rating). ๓.๒คำที่ยืมมาจากภาษาต่างประเทศซึ่งเขียนตามหลักการทับศัพท์ของราชบณัฑติยสถานจนเปน็ทีแ่พรห่ลายและคนรูจ้กัโดยทัว่ไปแลว้จะเกบ็ไวท้ัง้คำทีเ่ขยีนตามหลักการทับศัพท์และตามเสียงที่คนไทยส่วนใหญ่ออกเสียงคำนั้นๆเช่น

แฝ็กซ์ ๑.น.เครือ่งทีส่ง่หรอืรบัเอกสารดว้ยอปุกรณท์ีใ่ชค้ลืน่แมเ่หลก็ไฟฟา้ พ่วงกับสายโทรศัพท์ โดยกดหมายเลขโทรศัพท์ของผู้รับปลาย ทางเชน่ตอนนีบ้า้นเรามแีฝก็ซแ์ลว้จะสง่เอกสารอะไรกส็ง่มาได.้ คมม.โทรสาร,แฟกซ์. ๒.น. เอกสารที่ส่งหรือรับด้วยเครื่องตามข้อ ๑ เช่น วันนี้ได้รับ แฝ็กซ์สัญญาซื้อขายบ้านแล้ว.คมม.โทรสาร,แฟกซ์. ๓. ก. ส่งเอกสารด้วยเครื่องตามข้อ ๑ เช่น ช่วยแฝ็กซ์จดหมาย ฉบับนี้ไปให้ลูกค้าด้วย.คมม.แฟกซ์. (อ.fax).แฟกซ์ ๑.น. เครื่องที่ส่งหรือรับเอกสารด้วยอุปกรณ์ที่ใช้คลื่นแม่เหล็ก ไฟฟ้าพ่วงกับสายโทรศัพท์ โดยกดหมายเลขโทรศัพท์ของผู้รับ ปลายทางเชน่ตอนนีบ้า้นเรามีแฟกซแ์ลว้จะสง่เอกสารอะไรก็ ส่งมาได้.คมม.โทรสาร,แฝ็กซ์. ๒.น.เอกสารทีส่ง่หรอืรบัดว้ยเครือ่งตามขอ้๑เชน่วนันีไ้ดร้บัแฟกซ ์ สัญญาซื้อขายบ้านแล้ว.คมม.โทรสาร,แฝ็กซ์. ๓. ก. ส่งเอกสารด้วยเครื่องตามข้อ ๑ เช่น ช่วยแฟกซ ์จดหมาย ฉบับนี้ไปให้ลูกค้าด้วย.คมม.แฝ็กซ์. (อ.fax).

๔. ความหมาย ๔.๑ การนิยามคำที่มีความหมายหลายนัย โดยปรกติจะให้นิยามที่เป็นความหมายเดมิไวก้อ่นและถา้คำนัน้เกบ็ไวแ้ลว้ในพจนานกุรมฉบบัราชบณัฑติยสถานพ.ศ. ๒๕๔๒ จะเก็บความหมายที่ให้ไว้ในพจนานุกรมเป็นความหมายในลำดับต้นโดยวงเล็บท้ายบทนิยามไว้ว่า“(พจน.)”ส่วนความหมายที่ขยายออกไปจะให้ไว้เป็นลำดับต่อๆมาโดยแยกเป็นข้อๆเช่น

_10-0749(00).indd 8 8/19/10 6:45:13 AM

9 ( )

กระเดือก ๑.ก. กลืนอย่างลำบาก (พจน.) เช่น ข้าวแข็งอย่างนี้กระเดือก ไม่ลงเลย. ๒.ก. ว่ายน้ำไปอย่างลำบาก เช่น เขาหมดแรงแต่ก็กระเดือกไป จนถึงฝั่ง. ๓.ก. มีความสัมพันธ์เชิงชู้สาว เช่น แม่คนนี้ขี้เหร่มาก จะให้จีบ มาเป็นแฟนเห็นท่าจะกระเดือกไม่ลง.

๔.๒ การนิยามคำที่มีหน้าที่ทางไวยากรณ์หลายอย่าง จะเรียงลำดับนิยามที่มีหน้าที่ทางไวยากรณ์ที่ใช้มากที่สุดไว้ในลำดับแรกและใส่หมายเลขกำกับไว้ทุกนิยามเช่นจี๊ด ๑.ก.รู้สึกพอใจอย่างยิ่งเช่นพอได้ยินเพลงนี้ทีไรก็จี๊ดทุกที. ๒.ว.จดั,ยิง่,(ใชก้บัรสเปรีย้ว)(พจน.)เชน่แกงสม้ถว้ยนีเ้ปรีย้วจีด๊. ๓.ว. เกิดความรู้สึกขึ้นทันทีและรุนแรง เช่นฟังเธอบ่นทีไร ฉัน ปวดหวัจีด๊ทกุท.ีเมือ่วานตอนทีเ่ขามาตอ่วา่ในเรือ่งทีฉ่นัไมไ่ดท้ำ ฉันโกรธจี๊ดขึ้นมาเลย.

๕. ตัวอย่างการใช้คำ คำที่มีหลายความหมายและมีบริบทการใช้ได้หลายอย่าง จะยกตัวอย่างแสดงวิธีใช้คำนั้นให้มากที่สุดเช่นเอ๊สเอ็มเอ๊ส ๑.น.ขอ้ความสัน้ๆ ทีส่ง่ทางโทรศพัทม์อืถอืเชน่เขาสง่เอส๊เอม็เอส๊ ไปหาเธอทุกวัน. ๒.น.ระบบสง่ขอ้ความสัน้ๆ ทีส่ง่ทางโทรศพัทม์อืถอืเชน่โทรศพัท ์ รุ่นนี้มีเอ๊สเอ็มเอ๊สภาษาไทยด้วย. ๓.ก. ส่งข้อความสั้นๆทางโทรศัพท์มือถือ เช่นหากท่านผู้ชมมี ความเห็นเพิ่มเติมก็เอ๊สเอ็มเอ๊สมาคุยกับทางรายการได้. (อ.SMSย่อมาจากshortmessageservice).

๖. ที่มาของคำ ๖.๑ ภาษาซึง่เปน็ทีม่าของคำไดบ้อกไวท้า้ยคำนัน้ๆ โดยเขยีนไวใ้นวงเลบ็เป็นอักษรย่อเช่นติ๊ด, ติ๊สต์ น. ผู้มีอารมณ์และจินตนาการทางศิลปะ มักมีความคิด บุคลิก การแตง่กายเปน็ตน้แปลกจากคนทัว่ไปเชน่ฟงัเขาพดูและดจูากชดุ ที่เขาใส่แล้วคงจะเป็นพวกติ๊ด.(ตัดมาจากอ.artist).

_10-0749(00).indd 9 8/19/10 6:45:13 AM

ตึ๊ง ก. จำนำกับโรงรับจำนำ เช่น ถ้าสิ้นเดือนนี้ยังหาเงินไม่พอจ่าย ค่าเทอมลูกคงต้องเอาสร้อยไปตึ๊ง.(จ.ตึงว่าจำนอง,จำนำ).

๖.๒ คำที่มีหลายความหมาย ถ้าทุกความหมายมีที่มาจากคำเดียวกันจะให้ที่มาของคำไว้ที่บรรทัดต่อจากนิยามสุดท้ายเช่นบิ๊ก ๑.น.นายใหญ่,เจ้านาย,เช่นบิ๊กการบินไทย. ๒.น.ผู้มีอำนาจและมีอิทธิพล, คนใหญ่คนโต, คำนำหน้าชื่อเล่น ผูม้อีทิธพิลอยา่งบิก๊จิว๋บิก๊จอ๊ดเชน่เขาเปน็นายทหารระดบับิก๊ ใครๆก็เกรงใจ.งานเมื่อคืนมีแต่พวกบิ๊กทั้งนั้น. ๓. ก.มีขนาดใหญ่และสำคัญ เช่นบริษัทของเขาบิ๊กสุดในวงการ ภาพยนตร์. (อ.big). ๖.๓ คำที่ยืมมาจากภาษาต่างประเทศและภาษาต่างประเทศนั้นยืมมาจากภาษาอื่นอีกทอดหนึ่งจะบอกที่มาเฉพาะภาษาที่ภาษาไทยยืมมาโดยตรงเช่นกูรู น.ผู้เชี่ยวชาญ,ผู้รู้,เช่นเขาเป็นกูรูด้านเสริมสวย.(อ.guru).

๗. เครื่องหมายต่าง ๆ ๗.๑ เครื่องหมายจุลภาค(,) ๗.๑.๑ ใช้คั่นแม่คำที่ตั้งไว้ด้วยกันเช่นเทหน้าตัก, ก.ทุม่ใชเ้งนิทัง้หมดทีม่อียูก่บัตวัในขณะนัน้เชน่ เขาเทหมดหนา้ตกั เทหมดหน้าตักเพื่อพิสูจน์ความจริงใจว่าเขาเต็มใจช่วยเหลือเธอจริง ๆ. คมม. ทุ่มหมดหน้าตัก.(สำนวนนี้มาจากการพนัน). ๗.๑.๒ใช้คั่นบทนิยามของคำที่มีหลายความหมายซึ่งคล้ายๆกันหรือทำนองเดียวกันเช่นกุ๊ย น. คนไม่สุภาพไร้มารยาท, คนต่ำช้า, เช่นหมอนั่นมันกุ๊ยชัด ๆ. (จ.กุ้ยว่าผี,คนเลว).

๗.๑.๓ ใช้คั่นหลังบทนิยามสุดท้ายก่อนหน้าตัวอย่างที่ยกมาประกอบเพื่อแสดงว่าตัวอย่างที่ยกมาประกอบนั้นเป็นตัวอย่างของบทนิยามทุกบทที่อยู่ข้างหน้าเช่น

ของสูง น.สิง่ศกัดิส์ทิธิ,์สิง่ทีเ่คารพบชูา,เชน่พระเจา้เปน็ของสงูอยา่เทีย่ว เอามาพูดเล่นๆ.

(10 ( )

_10-0749(00).indd 10 8/19/10 6:45:13 AM

๗.๑.๔ใช้คั่นบทนิยามสุดท้ายก่อนข้อความที่เป็นรายละเอียดเพิ่มเติมของคำตั้งเช่นนังกอ น.กะเทย,เพศทีส่าม,ผูช้ายทีม่จีติใจและจรติเปน็หญงิอาจแตง่กาย แบบผูช้ายทัว่ไปหรอืแตง่กายแบบผูห้ญงิกไ็ด,้(เปน็คำทีเ่พศทีส่าม ใช้เรียกเพศที่สามด้วยกัน)เช่นเห็นหล่อๆเก๊กๆอย่างนั้นที่จริง ก็เป็นนังกออย่างพวกเรานี่แหละ. ๗.๑.๕ ใชค้ัน่ระหวา่งคำในวงเลบ็ทา้ยบทนยิามบอกทีม่าของคำเชน่เทียวไล้เทียวข่ือ ก.ไปหรอืมาบอ่ยๆ ,ไปหรอืมาเปน็ประจำ,เชน่เขาเทยีวไลเ้ทยีวขือ่ อยู่หลายหนกว่าจะได้งานนี.้(ไล้จ.ว่ามา,ขื่อจ.ว่าไป). ๗.๑.๖ ใช้คั่นคำที่มีความหมายเหมือนกัน(คมม.)เช่นชิบ ว.มากอย่างยิ่งเช่นบ้านหลังนี้แพงชิบ.คมม.ฉิบ,ฉิบหาย. ๗.๒ เครื่องหมายมหัพภาค(.) ใช้เมื่อจบการนิยามจบตัวอย่างหลังอักษรย่อหรือจบคำเช่นกดจุด ก.ใชน้ิว้กดตามตำแหนง่หรอืจดุตา่งๆ บนรา่งกายเพือ่บำบดัโรคหรอื เพื่อทำให้ผ่อนคลายเป็นต้น เช่น เขาปวดหลังมาหลายวัน พอให้ หมอจีนกดจุดเข้าหน่อยก็หาย.ทำทาง ก. สร้างความสัมพันธ์ไว้ก่อนเพื่อเป็นช่องทางให้ดำเนินงานได้ สะดวกในภายหนา้เชน่เรามแีผนจะทำงานใหญ่ตอนนีต้อ้งทำทาง กับผู้ใหญ่เอาไว้ก่อน.ฟันธง ก. พูดให้ชัดเจน, ตัดสินด้วยความเชื่อมั่น, เช่น เรื่องนี้ฟันธง มาเลยว่าจะเอาอย่างไร.หมอดฟูันธงว่าดาราคู่นี้จะต้องเลิกกัน.ชนะบาย ก.ชนะการแข่งขันโดยไม่ต้องแข่งขัน.คมม.ได้บาย.(บายมาจาก อ.bye).

๘. อักษรย่อที่ใช้ในพจนานุกรมเล่มนี้ ๘.๑ อักษรย่อในวงเล็บท้ายบทนิยามบอกที่มาของคำ กล. = เกาหลี จ. = จีน ญ. = ญี่ปุ่น อ. = อังกฤษ พจน. = พจนานุกรม

11 ( )

_10-0749(00).indd 11 8/19/10 6:45:13 AM

๘.๒ อักษรย่อหน้าบทนิยามบอกชนิดของคำตามหลักไวยากรณ์ ก. = กริยา น. = นาม ว. = วิเศษณ์ (หมายถึง ๑. คำที่ขยายคำกริยา ๒.คำกริยาที่ขยายคำกริยาด้วยกัน) ส. = สรรพนาม

----------------------------------

(12 ( )

_10-0749(00).indd 12 8/19/10 6:45:13 AM

คณะกรรมการจัดทำพจนานุกรมภาษาไทยปัจจุบัน

ประกอบด้วยผู้มีนามต่อไปนี้

๑. ศ.ดร.กาญจนานาคสกุล ประธานกรรมการ

๒. ศ.ดร.อุดมวโรตม์สิกขดิตถ์ กรรมการ

๓. นางสุจิตรากลิ่นเกษร กรรมการ

๔. รศ.ดร.นววรรณพันธุเมธา กรรมการ

๕. ผศ.ดุษฎีพรชำนิโรคศานต์ กรรมการ

๖. ศ.ดร.อมราประสิทธิ์รัฐสินธ์ุ กรรมการ

๗. ดร.อนันต์เหล่าเลิศวรกุล กรรมการ

๘. ผศ.ดร.ม.ล.จรัลวิไลจรูญโรจน์ กรรมการ

ผู้เชี่ยวชาญเฉพาะคราวประชุม

๙. ผู้อำนวยการกองศิลปกรรมหรือผู้แทน กรรมการ

๑๐.ดร.ชลธิชาสุดมุข กรรมการและเลขานุการ

๑๑.นางสาววรรณทนาปิติเขตร กรรมการและผู้ช่วยเลขานุการ

13 ( )

_10-0749(00).indd 13 8/19/10 6:45:13 AM

ก ๑

ข ๒๐

ค ๒๙

ฆ ๓๗

ง ๓๘

จ ๓๙

ฉ ๕๐

ช ๕๒

ซ ๕๙

ฎ ๖๖

ฐ ๖๖

ด ๖๖

ต ๗๕

ถ ๘๓

ท ๘๕

ธ ๙๐

น ๙๑

(14 ( )

สารบัญ

บ ๙๖

ป ๑๐๕

ผ ๑๑๑

ฝ ๑๑๓

พ ๑๑๔

ฟ ๑๑๘

ภ ๑๒๔

ม ๑๒๔

ย ๑๓๕

ร ๑๓๘

ล ๑๔๔

ว ๑๔๘

ศ ๑๕๒

ส ๑๕๒

ห ๑๖๑

อ ๑๗๐

ฮ ๑๘๔

_10-0749(00).indd 14 8/19/10 6:45:14 AM

1

พจนานุกรมคำใหม่ เล่ม ๑ ฉบับราชบัณฑิตยสถาน •

อักษร กก๊ง ก.งง,เมา,เชน่วนันีเ้ขาทำอะไรผดิ ๆ พลาด ๆ ไปหมด สงสยัจะกง๊. (จ.).

ก่งก๊ง ก.มึนๆงงๆเช่น เมื่อคืนนอนดึก เช้านี้ตื่นขึ้นมาเลยก่งก๊ง. (จ.).

กงโก้กงกก ว.เกะกะไม่เรียบร้อยเช่น มายืนกงโก้กงกกทำอะไรอยู่ตรงนี้ นั่งลงเสียซิ.

กฎบัตรกฎหมาย น.กระบวนกฎหมาย,เชิงกฎหมาย,เช่นคนธรรมดาอย่างเรา จะรู้กฎบัตรกฎหมายได้อย่างไร.

กฐินทัวร์ น.การทอดกฐินที่จัดการท่องเที่ยวร่วมไปด้วย เช่น เขาจัด กฐินทัวร์ทุกปี ผู้ที่ไปร่วมทำบุญก็ได้เที่ยวสนุกด้วย.

กดจุด ก.ใชน้ิว้กดตามตำแหนง่หรอืจดุตา่งๆ บนรา่งกายเพือ่บำบดัโรค หรือเพื่อทำให้ผ่อนคลายเป็นต้นเช่นเขาปวดหลังมาหลายวัน พอให้หมอจีนกดจุดเข้าหน่อยก็หาย.

กทม. ๑.น.กรุงเทพมหานคร. ๒.น.ศาลาว่าการกรุงเทพมหานคร.

ก้นครัว ว.ไม่ได้ออกหน้าออกตา(พจน.),ไม่ได้เปิดหูเปิดตา,เช่นแม่ หวงเธอมาก เกบ็ไวเ้ปน็สาวกน้ครวั ไมใ่หไ้ปงานไหนกบัใครเลย.

ก้นร้อน ก.นั่งอยู่ที่ใดได้ไม่นาน เช่น แม่คนนี้ก้นร้อน นั่งที่ไหนไม่ได้ นานหรอก.

ก้นหนัก ก.นัง่อยูท่ีใ่ดทีห่นึง่ไดน้านๆ ไมล่กุหรอืขยบัเขยือ้นไปไหนงา่ยๆ เช่น แม่คนนี้ก้นหนัก ไปนั่งคุยอยู่บ้านเพื่อนตั้งแต่เช้ายัง ไม่ยอมกลับ.

กบไต๋ ๑.ก.ปกปดิไพต่วัสำคญัไวไ้มใ่หคู้แ่ขง่รู.้คมม.อบุไต๋ความหมาย ที่๑.

_10-0749(001-186).indd 1 7/25/10 3:21:28 AM

2

• พจนานุกรมคำใหม่ เล่ม ๑ ฉบับราชบัณฑิตยสถาน

๒.ก.ปกปิดกลเม็ด ทีเด็ด ความลับ หรือเจตนาไว้. คมม. อุบไต๋ความหมายที่๒.

(ไต๋จ.ว่าสิ่งที่อยู่ข้างใต้).

กร๊วก ว.ไร้แก่นสาร, ไม่มีส่วนดี, ในคำว่า ไอ้กร๊วกกรมกร๊วก เช่น ใครอนุญาตให้ไอ้กร๊วกนี่ เข้ามาห้องผม. สมัยหนึ่งกรม ประชาสัมพันธ์ถูกเรียกว่ากรมกร๊วก เพราะเสนอข่าวไม่เป็นกลาง.

กรวดในรองเท้า น.สิ่งที่ทำให้ปฏิบัติงานไม่สะดวก, อุปสรรคเล็กน้อยที่ทำให้ รำคาญใจ, เช่น นักการเมืองบางคนเห็นนักวิชาการเป็น กรวดในรองเท้า เพราะทำให้รำคาญ.

กระจอกข่าว น.นักข่าว เปรียบกับนกกระจอกตรงที่ว่องไว และส่งเสียง จ้อกแจ้กเหมือนคนช่างพูด ช่างซักถาม เช่น กระจอกข่าว ป้อนคำถามทายาทเจ้าพ่อวงการหนังสือพิมพ์เรื่องหัวใจว่าจะ มขีา่วดเีมือ่ไร.อาจใชร้ว่มกบัคำกระจบิเปน็กระจบิกระจอกขา่ว เช่นงานนี้มีกระจิบกระจอกข่าวมากันเต็ม.

กระจิบกระจอกข่าว ดู กระจอกข่าว.

กระจิบข่าว น.นักข่าวเช่น งานนี้มีพวกกระจิบข่าวมากันเยอะเลย.

กระจู๋ น.อวัยวะเพศชาย.คมม.จู๋,ไอ้จู๋.

กระเจี๊ยว น.อวยัวะเพศชาย.คมม.เจีย๊ว,ไอเ้จีย๊ว.(เจีย๊วมาจากจ.เจีย้ว ว่านก;อวัยวะเพศของเด็กชาย).

กระชากวัย ก.แต่งตัวหรือทำอย่างใดอย่างหนึ่งเพื่อให้ดูอ่อนกว่าวัยมาก เช่นคุณป้าแต่งตัวกระชากวัยอย่างกับสาววัยรุ่น.

กระดาน ๑.น.ไมซ้งุทีเ่ลือ่ยออกเปน็แผน่ๆ ;ลกัษณนามเรยีกการแขง่ขนั ที่เดินบนตากระดานซึ่งถึงที่สุดแล้ว เช่น ว่าเล่นหมากรุก ชนะ ๒ กระดาน; โดยปริยายหมายถึงสิ่งที่มีลักษณะอย่าง กระดาน.(พจน.)

_10-0749(001-186).indd 2 7/25/10 3:21:28 AM

3

พจนานุกรมคำใหม่ เล่ม ๑ ฉบับราชบัณฑิตยสถาน •

๒.ว.บาง,ผอม,ไม่มีเนื้อ,เช่นหุ่นกระดานอย่างนี้ยังจะมาใส่ ชุดว่ายน้ำโชว์อีก.กระดิกหู ๑.ก.ขยับใบหูแสดงอาการตั้งใจฟัง (ใช้กับสุนัข) เช่นพอมี เสียงอะไรแกรกกราก เจ้าตูบจะยืดคอกระดิกหูฟัง. ๒.ก.เขา้ใจด,ีรูเ้รือ่งด,ี(ใชก้บัการเรยีนรูภ้าษาตา่งประเทศมกั ใชใ้นความปฏเิสธ)เชน่ภาษาองักฤษฉนักระดกิหเูสยีทีไ่หน ถึงจะให้ไปทำงานบ้านฝรั่ง.

กระดี๊กระด๊า, ๑.ก.ระริกระรี้, ตื่นเต้นแสดงความสนใจเพศตรงข้าม, เช่น กะดี๊กะด๊า พอหนุ่มหล่อนักกีฬาโรงเรียนมาคุยด้วยหน่อย ยายนุชก็ กระดี๊กระด๊าไปทั้งวัน. คมม.ดี๊ด๊าความหมายที่๑. ๒.ก.แสดงท่าทางตื่นเต้นดีใจมากจนเกินพอดี เช่น แค่แว่ว ข่าวว่าจะได้โบนัสเพิ่มพิเศษทั้งแผนก ทุกคนก็กระดี๊กระด๊า กันยกใหญ่. พอรู้ว่าจะมีคนเลี้ยงไอติม เด็ก ๆ ก็กะดี๊กะด๊า กันใหญ่. คมม.ดี๊ด๊าความหมายที่๒.

กระดูก ก.ขี้เหนียวอย่างไม่ยอมให้อะไรแก่ใครง่าย ๆ เช่น เจ้านาย คนนี้กระดูกจริง ๆ ดินสอแท่งเดียวก็ไม่ยอมให้เบิก. กระดูกขัดมัน ๑.ก.ขีเ้หนยีวมากอยา่งไมย่อมใหอ้ะไรแกใ่ครงา่ยๆ เชน่แมค่า้ คนนี้กระดูกขัดมันเหลือเกิน เราซื้อเงาะแกตั้งสิบกิโลจะ เกินสักขีดก็ไม่ได้. ๒.ก.ให้คะแนนยาก เช่น อาจารย์คนนี้กระดูกขัดมันชะมัด ออกข้อสอบก็ยากแล้วยังขี้เหนียวคะแนนอีก.

กระดูกเหล็ก ๑.ก.แข็งแรง ไม่บาดเจ็บง่าย เช่นหมอนี่กระดูกเหล็ก ตก บันได ๑๐ ขั้นยังไม่เป็นอะไร. ๒.ก.ไมต่ายงา่ย ๆ เชน่เขาเปน็สารวตัรกระดกูเหลก็ ผา่นการ ต่อสู้กับผู้ร้ายมาโชกโชน.

กระเดือก ๑.ก.กลนือยา่งลำบาก(พจน.)เชน่ ขา้วแขง็อยา่งนี ้ กระเดอืก ไม่ลงเลย.

_10-0749(001-186).indd 3 7/25/10 3:21:29 AM

4

• พจนานุกรมคำใหม่ เล่ม ๑ ฉบับราชบัณฑิตยสถาน

๒.ก.ว่ายน้ำไปอย่างลำบาก เช่น เขาหมดแรงแต่ก็กระเดือก ไปจนถึงฝั่ง. ๓.ก.มีความสัมพันธ์เชิงชู้สาว เช่น แม่คนนี้ขี้เหร่มาก จะให้ จีบมาเป็นแฟน เห็นท่าจะกระเดือกไม่ลง.

กระทบไหล่ ก.พบปะหรือได้ไปร่วมในงานที่มีคนมีชื่อเสียง ดารา หรือ คนสำคัญร่วมอยู่ด้วย เช่น เราชอบไปงานกาชาดเพราะได้ไป กระทบไหล่ดาราด้วย.

กระเทือนซาง ก.กระทบความรู้สึก เช่นฉันว่าเขา แล้วมันไปกระเทือนซาง เธอหรือไง,(มักใช้ในความปฏิเสธ)เช่นลูกคนนี้ว่าเท่าไร ๆ ก็ ไม่กระเทือนซาง.

กระบอกเสียง น.ผู้เป็นปากเป็นเสียงแทน เช่น หนังสือพิมพ์ฉบับนี้ใครๆ ก็รู้ว่าเป็นกระบอกเสียงให้รัฐบาล.

กระบุง ๑.น.ภาชนะสานทึบรูปกลมสูงพ้ืนก้นเป็นส่ีเหล่ียม.(พจน.) ๒.น.ลักษณนามใช้เปรียบเทียบในความหมายว่า มาก เช่น เขาบ่นไม่รู้กี่กระบุง. คมม.กระบุงโกย.

กระบุงโกย น.ลักษณนามใช้เปรียบเทียบในความหมายว่า มาก เช่น เขาบ่นไม่รู้กี่กระบุงโกย. คมม.กระบุงความหมายที่๒.

กระปี๋ น.พนกังานหญงิทีเ่กบ็คา่โดยสารรถประจำทาง,เปน็คำคูก่บั กระเป๋าซึ่งหมายถึงพนักงานชาย.

กระเป๋าแห้ง ก.มีเงินน้อย เช่น วันนี้ฉันกระเป๋าแห้ง เธอเลี้ยงฉัน ก็แล้วกัน.

กระเป๋าอู๋สตางค์บ๊อ น.กระเป๋าเงินที่ไม่มีสตางค์ เช่นทำเป็นรวย จริง ๆ แล้ว กระเป๋าอู๋ สตางค์บ๊อน่ะซิ. (อู๋มาจากจ.ว่ามี,บ๊อมาจาก จ.ว่าไม่).กระโปรงบานขาสั้น น.เดก็ในวยัเรยีนชัน้มธัยมเชน่ คอนเสริต์เปดิอลับัม้นกัรอ้ง

_10-0749(001-186).indd 4 7/25/10 3:21:29 AM

5

พจนานุกรมคำใหม่ เล่ม ๑ ฉบับราชบัณฑิตยสถาน •

ขวัญใจวัยรุ่นเม่ือวานน้ี มีแต่พวกกระโปรงบานขาส้ันเต็ม ไปหมด.

กระแส น.ความนิยมเรื่องใดเรื่องหนึ่งในช่วงเวลาหนึ่ง เช่น ดารา

มักทำธุรกิจตามกระแส.

กระแสข่าว น.ข่าวที่ได้ฟังมา เช่น ตามกระแสข่าวเขาว่าเสธ. จะได้ขึ้น เป็น ผบ. นะ. กระแสสังคม น.ความคิดเห็นของคนส่วนใหญ่ในสังคมที่มีอิทธิพลต่อการ ดำเนินการเรื่องใดเรื่องหนึ่ง เช่นกระแสสังคมกดดันตำรวจ ไม่ให้ดำเนินคดีกับเด็กที่ทำผิดกฎหมาย.

กระหึ่ม ๑.ว.เสียงดังหึ่มอย่างน่ากลัว, เสียงก้องกังวาน, เช่น พายุ พัดกระหึ่ม. เสียงดนตรีดังกระหึ่ม. (พจน.) ๒.ก.โด่งดัง, รู้กันไปทั่ว, เช่นนักร้องคนนี้มีชื่อเสียงกระหึ่ม. เรื่องคอร์รัปชั่นตอนนี้กำลังกระหึ่มไปทั่ว.

กราวรูด ว.ตลอดทั้งหมด, ไม่เว้น, เช่น ไม่มีใครรับว่าเอาตุ๊กแกไปใส่ ลิ้นชักโต๊ะครู เลยถูกตกีราวรูด. กรี๊ดสลบ ก.ตื่นเต้นและชื่นชมมาก เช่น พอเห็นดาราคนโปรดเธอก็ กรี๊ดสลบ.

กรึ๊บ ๑.ก.ดื่มเหล้าเช่น เลิกงานแล้วขอไปกรึ๊บสักหน่อย. ๒.น.เสียงเกิดจากการกลืนเหล้าอย่างรวดเร็ว. ๓.น.ลักษณนามเรียกการดื่มเหล้าอึกหนึ่ง ๆ อย่างรวดเร็ว เช่นพอเขาไดเ้หลา้สกักรึบ๊สองกรึบ๊กอ็ารมณด์.ี เขาดืม่เหลา้ วันละ ๒ กรึ๊บก่อนกินข้าว.

กรุยทาง ก.ขจัดอุปสรรคไว้ก่อนเพื่อที่จะเข้าไปดำเนินการได้สะดวก เช่นผมไปกรุยทางไว้ให้แล้วนะ คุณไปเดินเรื่องต่อได้เลย.

กลไก ๑.น.ตัวจักรต่าง ๆ, โดยปริยายหมายความว่า บุคคลผู้เป็น

_10-0749(001-186).indd 5 7/25/10 3:21:30 AM

6

• พจนานุกรมคำใหม่ เล่ม ๑ ฉบับราชบัณฑิตยสถาน

เจ้าหน้าท่ีปฏิบัติงานในระดับต่างๆ ,ระบบหรือองค์การท่ีบุคคล ผู้เป็นเจ้าหน้าท่ีในระดับต่างๆ ปฏิบัติงานร่วมกันดุจเคร่ืองจักร, ระบบทีจ่ะใหง้านสำเรจ็ตามประสงค,์เชน่กลไกการปกครอง. (แปลจากอ.mechanism).(พจน.) ๒.น.กระบวนการต่อเนื่องที่ก่อให้เกิดปฏิกิริยา เช่น กลไก การย่อยอาหาร. กลไกของการสร้างอาหารของพืชโดยการ สังเคราะห์ด้วยแสง.(แปลจากอ.mechanism).(พจน.) ๓.น.หน่วยงานหรือองค์กรที่ปฏิบัติงานให้ เช่น รัฐสภามี หน้าที่เป็นกลไกตรวจสอบฝ่ายบริหาร.

กล้วย ก.ง่ายมากเช่น เรื่องนี้กล้วยมากสำหรับผม. กล้วยๆ ว.ง่ายมากเช่นของกล้วย ๆ อย่างนี้ไม่ต้องมาถามผม.

กลับบ้านเก่า ก.ตาย เช่น เมื่ออาทิตย์ที่แล้วเขายังมาทำบุญที่วัด วันนี้ กลับบ้านเก่าไปเสียแล้ว. กลับลำ ก.เปลี่ยนความคิดเช่น เมื่อวานเขาให้สัมภาษณ์ว่าจะไม่ยอม ให้มีวันหยุดชดเชย วันนีก้ลับลำอนุญาตให้มีตามเดิมแล้ว.

กลางทะเล ก.ไม่เข้าท่า, ไม่มีจุดหมาย, ไม่เป็นไปตามประสงค์, เช่นแม่ คนนี้หึงกลางทะเล ไม่ดูตาม้าตาเรือ เอะอะก็ขอหึงไว้ก่อน.

กลืนน้ำลายตัวเอง ก.พูดไว้อย่างหนึ่งแล้วกลับพูดแย้งคำที่พูดไว้เดิม เช่น เขา บอกว่าจะลงโทษคนที่ทุจริต พอลูกน้องตนเองทุจริตกลับ กลืนน้ำลายตัวเองออกมาปกป้องลูกน้อง.

กลืนเลือด ก.กล้ำกลืนความเจ็บแค้นอย่างแสนสาหัส เช่น แม้จะแค้น หัวหน้าพวกเขาก็ยอมกลืนเลือด เพราะยังต้องพึ่งพาหัวหน้า คนนี้อยู่.

ก๊วน ๑.น.กลุ่มคนที่สนิทสนมและร่วมทำกิจกรรมเดียวกันเป็น ประจำ เช่น เขาสนิทกับรัฐมนตรีคนนี้ เพราะเล่นกอล์ฟ ก๊วนเดียวกัน.

_10-0749(001-186).indd 6 7/25/10 3:21:30 AM

7

พจนานุกรมคำใหม่ เล่ม ๑ ฉบับราชบัณฑิตยสถาน •

๒.น.กลุ่มคนที่มักก่อความวุ่นวาย เช่น ก๊วนมอเตอร์ไซค์ซิ่ง. ก๊วนกวนเมือง.

กวนตีน ก.ชวนให้หมั่นไส้จนอยากทำร้าย (เป็นคำไม่สุภาพ) เช่น ไอ้หมอนี่หน้าตากวนตีนจริง ๆ.

กวนบาทา ก.ชวนให้หมั่นไส้จนอยากทำร้าย เช่น เขาพูดจากวนบาทา มาก.เป็นคำพูดเลี่ยงของคำกวนตีน.

กวนโอ๊ย ก.ชวนใหห้มัน่ไส้เชน่ไอห้มอนีท่า่ทางกวนโอย๊จรงิ ๆ . หลานฉนั ชอบเอาปัญหากวนโอ๊ยมาถาม. (โอ๊ยมาจากจ.ว่ารองเท้า).

ก๋วยเตี๋ยวถังแตก น.ชื่อก๋วยเตี๋ยวชนิดหนึ่งมีแต่เส้นผัดกับผักราคาถูก. (ก๋วยเตี๋ยวมาจากจ.ว่าก๋วยเตี๊ยว=ขนมเส้น).

ก๊อก ๑.น.เครื่องเปิดปิดน้ำจากท่อหรือภาชนะ (พจน.) เช่นก๊อก ในห้องน้ำเสีย ต้องตามช่างมาซ่อม. (อ.cock). ๒.น.กลยุทธ์,วิธีการ,เทคนิค,เช่น มีกี่ก๊อกกี่ก๊อกก็ใส่มาให้ หมดนะ จะได้ชนะอีกฝ่ายหนึ่ง. เกมแรกเราพลาดไปหน่อย เกมนี้ต้องใช้ก๊อก ๒ มาสู้.

กอดเก้าอี้ ก.ยึดตำแหน่ง, ไม่ยอมละตำแหน่ง, เช่น ไม่ว่างานของเขาจะ ล้มเหลวและก่อให้เกิดความเสียหายเพียงใด เขาก็กอดเก้าอี้ แน่น ไม่ยอมลาออก.

ก๊อป ก.ลอกเลียนแบบ เช่น เขาแต่งตัวเดิ้นมากยังกับก๊อปมาจาก แม็กกาซีน.(ตัดมาจากอ.copy). ก๊อปปี้ ๑.น.กระดาษที่ใช้สำหรับทำสำเนา.(พจน.) ๒.น.ลักษณนามเรียกสำเนาหนังสือ เช่น ก๊อปปี้หนึ่ง. สำเนา ๒ ก๊อปปี้.(พจน.) ๓.ก.ลอกเลยีนแบบเชน่กระเปา๋พวกนีก้อ๊ปปีข้องแบรนดเ์นม ทั้งนั้น. พูดสั้นๆว่าก๊อป. (อ.copy).

_10-0749(001-186).indd 7 7/25/10 3:21:31 AM

8

• พจนานุกรมคำใหม่ เล่ม ๑ ฉบับราชบัณฑิตยสถาน

กะซวก ๑.ก.แทง(พจน.),แทงอย่างแรง,เช่น ไปที่เปลี่ยว ๆ คนเดียว เดี๋ยวก็ถูกคนร้ายกะซวกไส้ทะลัก. ๒.ก.กินอย่างตะกรุมตะกรามด้วยความหิวโหย เช่น ขนมจีน เจ้านี้อร่อยมาก เลยกะซวกเสีย ๓ ชาม.

กะเทย น.ผู้ชายที่มีจิตใจและกิริยาอาการเป็นหญิง เช่น เห็นเป็น ผู้หญิงผมยาวสวย ที่แท้เป็นกะเทย พูดออกมาเสียงห้าวเชียว. ตอนเล็ก ๆ ก็เป็นเด็กชายน่ารัก ทำไมโตขึ้นจึงเป็นกะเทย

ไปไม่รู้.

กะเปิ๊บ ก.มีท่าทางกระโดกกระเดกไม่เรียบร้อย เช่น เวลาไปพบ อาจารย์ใหญ่ ระวังอย่าไปกะเปิ๊บเข้าล่ะ. กะเปิ๊บกะป๊าบ ๑.ก.พูดเสียงดังเอะอะและไม่ระมัดระวังวาจาหรือท่าทาง, มีกิริยาท่าทางกระโดกกระเดกไม่เรียบร้อย, (พจน.) เช่น งานนี้มีผู้ใหญ่มากันหลายคน ขอให้ระมัดระวัง อย่า ทำกะเปิ๊บกะป๊าบให้ขายหน้าล่ะ. ๒.ก.แต่งตัวรุงรังไม่เรียบร้อย (พจน.) เช่น เธอเป็นคนสวย แต่แต่งตัวกะเปิ๊บกะป๊าบ. กะรัต ๑.น.หน่วยมาตราชั่งเพชรพลอย ๑ กะรัต เท่ากับ ๒๐ เซนติกรัม หรือ ๓.๐๘๖๕ เกรน, ปริมาณของทองคำแท้ ที่ประสมอยู่กับธาตุอื่น โดยกำหนดทองคำและโลหะที่ ประสมกันนั้น รวมเป็น ๒๔ ส่วน เช่น ทองคำ ๑๔ กะรัต หมายความว่า มีเนื้อทองคำ ๑๔ ส่วน นอกนั้นอีก ๑๐ ส่วนเป็นธาตุอื่นประสม.(อ.carat,karat).(พจน.) ๒.น.ปี (มักใช้กับผู้หญิงที่อายุค่อนข้างมากแต่ยังดูสาวและ สวยอยู่)เช่น งานวันนั้นมีสาวสี่สิบกะรัตมากันหลายคน.

กะลาหัว ๑.น.ตัวเช่น จนแล้วยังไม่เจียมกะลาหัว. ๒.น.หัว เช่น บุญคุณของฉันคุ้มกะลาหัวแกอยู่ ให้สำนึก ไว้บ้าง.

_10-0749(001-186).indd 8 7/25/10 3:21:31 AM

9

พจนานุกรมคำใหม่ เล่ม ๑ ฉบับราชบัณฑิตยสถาน •

กะหร่อง,กะหร่องก่อง ๑.ว.ผอมเกรง็(พจน.)เชน่เมือ่ตอนเดก็ ๆ เธอผอมกะหรอ่ง เลย ไม่น่าเชื่อว่าโตขึ้นมาแล้วจะสวยขนาดนี้. ๒.ว.ลักษณะผอมอย่างคนขี้ โรค เช่น เด็กคนนั้นผอม กะหร่องก่อง เห็นซี่โครงขึ้นเป็นซี่ๆ. กะหร่องเทศ ว.ลักษณะผอมอย่างคนขี้โรค เช่น เธอผอมกะหร่องเทศ อย่างนี้ จะมาทำงานไหวหรือ.

กะโหลกกะลา ก.ไม่มีค่า เช่น ของเก่ากะโหลกกะลาพวกนี้ทิ้งให้หมด. แก่ก็ให้แก่อย่างมีคุณค่า ไม่ใช่แก่กะโหลกกะลา.

กั๊ก ก.กักไว้ส่วนหนึ่งเช่นเขาบอกเราเหมือนกันว่าจะแต่งงาน แต่ ยังกั๊กชื่อเจ้าสาวไว้. (จ.).

กัด ๑.ก.คอยหาเรื่องเช่น เขากัดฉันไม่เลิก.(พจน.) ๒.ก.ทะเลาะวิวาท(พจน.)เช่นสองคนนี้กัดกันอยู่เรื่อย. ๓.ก.พูดว่า, พูดเหน็บแนม, เช่นครูคนนี้สอนดีแต่ชอบกัด เด็กอยู่เรื่อย. กันท่า ก.แสดงกิริยาอาการขัดขวางไม่ให้ผู้อื่นกระทำการอย่างใด อย่างหนึ่งได้สะดวก (พจน.) เช่นคุยกับแฟนไม่สะดวกเลย แม่มานั่งกันท่าตลอด.

กับข้าวถุง น.กบัขา้วตา่งๆ ทีต่กัใสถ่งุขายใหผู้ซ้ือ้นำกลบัไปกนิทีบ่า้นหรอื ที่ทำงาน เช่นอยู่คนเดียวทำกับข้าวกินไม่คุ้ม สู้ซื้อกับข้าวถุง ไม่ได้. คมม.อาหารถุง.

กากี่นั้ง น.คนคุ้นเคย,คนกันเอง,เช่นเรากากี่นั้ง ไม่ใช่คนอื่น มีอะไร ก็ช่วยกันได้.(จ.). กางเกงชาวเขา น.กางเกงแบบชาวเขานุ่งเป็นกางเกงที่มีเป้ายานลงมาทำให้ ทรงกางเกงดูคล้ายรูปสี่ เหลี่ยมคางหมู เช่น ฉันชอบนุ่ง กางเกงชาวเขาเพราะสบายดี.

_10-0749(001-186).indd 9 7/25/10 3:21:32 AM

10

• พจนานุกรมคำใหม่ เล่ม ๑ ฉบับราชบัณฑิตยสถาน

กางเกงเล น.กางเกงแบบชาวประมง เป็นกางเกงที่ตัดแบบกางเกง ขาก๊วยหรือกางเกงแพรใช้ผ้าฝ้ายสีต่างๆ เช่นนักศึกษาสมัยนี้ ชอบนุ่งกางเกงเลเวลาทำกิจกรรมกัน.กางมุ้งรอ ก.รอนานมาก เช่น แข่งฟุตบอลเมื่อวานนี้ ผู้รักษาประตูทั้ง ๒ ฝ่ายกางมุ้งรอรับลูกจนเกือบหมดเวลาถึงได้มีการยิง ประตูกัน.

กาแฟเย็น น.กาแฟใสน่มนำ้ตาลและนำ้แขง็เชน่กาแฟเยน็เจา้นีห้วานมนั อร่อยมาก. การ์ด ๑.น.หมัดทั้งสองที่ยกขึ้นอยู่ระดับใบหน้า เพื่อป้องกันไม่ให้ คู่ต่อสู้ชกบริเวณใบหน้าได้ เช่นฝ่ายแดงพยายามตั้งการ์ด ไม่ให้อีกฝ่ายชกหน้าเอาได้. ๒.น.ผูท้ำหนา้ทีร่กัษาความปลอดภยัเชน่ตอ้งใหก้ารด์เคลยีร ์ คนออกไปก่อน พวกเราจึงจะผ่านประตูเข้าไปได้. ๓.น.ผู้ทำหน้าที่กันคู่ต่อสู้ในกีฬาบาสเก็ตบอล เช่น เขามี รูปร่างสูงใหญ่เลยถูกกำหนดให้เป็นการ์ดของทีม. (อ.guard).

ก๊าร์ด๑ ๑.น.บตัรเชญิในโอกาสตา่งๆ เชน่กา๊รด์แตง่งาน. กา๊รด์งานศพ. ๒.น.เครดิตก๊าร์ดเช่นร้านนี้รับก๊าร์ดไหม. ๓.น.คีย์ก๊าร์ดเช่นเวลาออกจากห้องอย่าลืมเอาก๊าร์ดมาด้วย เดี๋ยวกลับมาจะเปิดห้องไม่ได้. (อ.card). ก๊าร์ด๒,ก๊าร์ดรถ น.พนักงานตรวจตั๋วบนรถไฟ เช่น เก็บตั๋วไว้ให้ดี เดี๋ยวก๊าร์ด รถจะเดินมาตรวจ.(ก๊าร์ดมาจากอ.guard).

การเมืองธนกิจ น.การเมืองเพื่อผลประโยชน์ทางธุรกิจซึ่งทำให้เกิดคอร์รัปชั่น เช่น เมื่อนักธุรกิจเป็นนักการเมือง การบริหารงานจึงเป็น การเมืองธนกิจเพื่อเอื้อประโยชน์ให้ธุรกิจของตน.

_10-0749(001-186).indd 10 7/25/10 3:21:32 AM

11

พจนานุกรมคำใหม่ เล่ม ๑ ฉบับราชบัณฑิตยสถาน •

การันตี ก.รับรองว่าดี เช่น ขอการันตีว่ากับข้าวร้านนี้อร่อยทุกอย่าง. (อ.guaranty).

กาลาดินเน่อร์,กาล่าดินเน่อร์ น.การรับประทานอาหารค่ำที่มีการแสดงพิเศษ ผู้ชมจ่าย ค่าอาหารและค่าชมแพงมากกว่าปรกติ เนื่องจากเป็นงานการ กุศลเช่นสมาคมฯ จัดกาล่าดินเน่อร์ขายบัตรเพื่อรวมเงินมา ขยายห้องสมุดให้โรงเรียน.(อ.galadinner).

กาล่าพรีเหมี่ยร์ น.รอบปฐมทัศน์ เช่น จะมีดาราดังมาร่วมงานในหนังรอบ กาล่าพรีเหมี่ยร์หลายคน.(อ.galapremier).

กาวใจ น.ผู้ประสานรอยร้าวให้ผู้ที่โกรธกันทะเลาะกันหรือกินแหนง แคลงใจกัน ได้กลับคืนดีกัน เช่น เขาเป็นกาวใจให้ ๒ คนนี้ คืนดีกัน.

กาวตราช้าง ๑.น.กาวใสชนิดที่ติดแน่นมาก แกะออกได้ยาก เช่น ไปซื้อ กาวตราช้างให้หน่อย ยี่ห้ออะไรก็ได้. ๒.น.ผู้ที่ไปติดพันแนบแน่น แกะไม่ออก เช่น ผู้หญิงคนนี้ กาวตราช้างดี ๆ นี่เอง เกาะลูกชายเราไม่ยอมปล่อยเลย.

กำปั้นทุบดิน น.ลักษณะการตอบที่ไม่ได้ให้ข้อมูลที่ผู้ถามต้องการรู้เช่นฉัน ถามว่า "ทำไมนาฬิกาไม่เดิน" เขาตอบแบบกำปั้นทุบดินว่า "เพราะมันตายน่ะซิ".

กิ๊ก ๑.น.เพื่อนสนิทต่างเพศซึ่งอาจจะมีความสัมพันธ์ฉันชู้สาว เช่นนายแอบไปมีกิ๊ก ระวังแฟนจับได้จะมีเรื่อง. ๒.ก.มีความสัมพันธ์ฉันชู้สาวเช่นเขากิ๊กอยู่กับดาราคนหนึ่ง และกับนักร้องอีกคนหนึ่ง.

กินไข่แดง ก.ทำลายความบรสิทุธิข์องผูห้ญงิเชน่พวกเธออยา่ไปหลงคารม เจ้าหนุ่มคนนั้นนะ เดี๋ยวก็ถูกหลอกกินไข่แดงหรอก. คมม. เจาะไข่แดง.

_10-0749(001-186).indd 11 7/25/10 3:21:33 AM

12

• พจนานุกรมคำใหม่ เล่ม ๑ ฉบับราชบัณฑิตยสถาน

กินคำโต ก.คอรร์ปัชัน่ในโครงการขนาดใหญ่จำนวนเงนิมากนบัพนัหรอื หมื่นล้าน เช่น โครงการสนามบินใหม่เป็นโครงการกินคำโต ของนักการเมืองหลายคน.

กินถั่วดำ ก.นิยมชายรักร่วมเพศ เช่น เห็นล่ำบึ้กมาดแมนอย่างนี้เถอะ ใคร ๆ กร็ูว้า่เขาเปน็พวกกนิถัว่ดำ.(คำวา่ถัว่ดำมาจากชือ่เลน่ของ ผู้ชายที่ถูกตำรวจจับเมื่อ พ.ศ. ๒๔๗๘ เนื่องจากมีพฤติกรรม ทางเพศกับเด็กชายจำนวนมากและให้เด็กชายเหล่านั้นค้า ประเวณี).

กินบ้านกินเมือง๑.ก.ฉ้อราษฎร์บังหลวง เช่น พวกกินบ้านกินเมืองนี่ต้อง จับเข้าคุกเข้าตะรางเสียให้หมด. ๒.ก.นอนตื่นสาย, ไม่ยอมลุกจากที่นอน, เช่น สายตะวัน โด่งแล้ว ยังนอนกินบ้านกินเมืองอยู่ได้.

กิน...ไม่ลง ก.ไมส่ามารถเอาชนะได้เชน่สองคนนีเ้กง่ดว้ยกนัทัง้คู ่แขง่กนั ทีไรกินกันไม่ลงสักที. คู่ต่อสู้โคตรเก่งเลย กินมันไม่ลงสักที.

กินรวบ ๑.น.สลากชนิดที่จำหน่ายแก่ผู้ถือเพื่อรับสิ่งของเป็นรางวัล ในการเส่ียงโชคโดยผู้จำหน่ายรวบเงินค่าสลากไว้ท้ังหมด. (พจน.) ๒.น.การพนันอย่างหนึ่ง มีเจ้ามือรับแทงตัวเลข ใช้ตัวเลข ท้าย๒ตัวหรือ ๓ตัวของรางวัลที่ ๑หรือรางวัลเลขท้าย ๒ ตัว หรือ ๓ ตัวของสลากกินแบ่งรัฐบาลเป็นตัวเลข ถูกรางวัล ถ้าผู้เล่นแทงถูก เจ้ามือจ่ายเงินให้มากกว่า จำนวนเงินที่แทงตามอัตราที่กำหนดไว้ หากไม่มีผู้ถูก รางวัล เจ้ามือเป็นผู้รวบกินเงินพนันทั้งหมดแต่ผู้เดียว เช่นเขาถูกกินรวบกินจนหมดตัว.คมม.สลากกินรวบ.

กินลูกตะกั่ว ก.ถูกยิง เช่น ไปขัดผลประโยชน์ของผู้มีอิทธิพลระวังจะ ได้กินลูกตะกั่ว. คมม.กินลูกปืน.

กินลูกปืน ก.ถูกยิง เช่น ไปขัดผลประโยชน์ของผู้มีอิทธิพลระวังจะ

_10-0749(001-186).indd 12 7/25/10 3:21:33 AM

13

พจนานุกรมคำใหม่ เล่ม ๑ ฉบับราชบัณฑิตยสถาน •

ได้กินลูกปืน. คมม.กินลูกตะกั่ว.

กินเล็กกินน้อยก.เบียดบังแม้แต่เงินหรือของเล็ก ๆ น้อย ๆ เช่น ถ้า เจ้าหน้าที่ในโครงการไม่กินเล็กกินน้อย โครงการนี้คงจะ ก้าวหน้าไปไกลแล้ว.

กิ๊บเก๋ ๑.ว.น่ารัก, เท่, เช่น ชุดของเธอกิ๊บเก๋น่าดู. (เก๋ มาจาก ฝ. coquet). ๒.ว.แปลกและน่าสนใจ เช่น เธอมีไอเดียกิ๊บเก๋ที่จะ น่าลองทำดู. คมม.กิ๊บเก๋ยูเรก้า.

ก๊ิบเก๋ยูเรก้าว.แปลกและน่าสนใจ เช่น ไอเดียของเธอกิ๊บเก๋ยูเรก้า

น่าดู . คมม. กิ๊บเก๋ ความหมายที่ ๒. (ยูเรก้า มาจาก อ.Eureka=คำอุทานแสดงความดีใจหมายถึงไชโยพบแล้ว).

กิมจิ ๑.น.ผักดองแบบเกาหลี เช่น อาหารเกาหลีต้องมีกิมจิเป็น เครื่องเคียง. ๒.น.เกาหลีเช่นนักเตะแดนกิมจิ. (กล.ว่าคิมชิ).

กึ๋น น.สติปัญญาที่เฉียบแหลม (นิยมใช้กับคำว่า มี, ไม่มี) เช่น หัวหน้าคนนี้ไม่มีกึ๋นเอาเลย.(จ.).

กุ้งแห้ง ๑.น.กุ้งทะเลที่ตากแห้ง,โดยปริยายหมายความว่าผอมมาก. (พจน.) ๒.ว.มหีนา้อกแหง้เชน่พวกสาวกุง้แหง้ชอบใสเ่สือ้ฟ ูๆ แบบนี ้ แหละ.

กุฏฐัง น.โรคติดต่อเรื้อรัง ทำให้ผิวหนังเป็นผื่น สีขาวหรือแดง นูนหนาไม่เจ็บไม่คันแห้งเหงื่อไม่ออกและขนร่วงอาจทำให้ นิว้มอืนิว้เทา้งอหรอืกดุได.้คมม.เรือ้น,ขีเ้รอืนความหมายที่๑, ขี้ทูด.

กุนซือ น.ที่ปรึกษาเช่นพรรคนี้มีกุนซือเก่ง ๆ หลายคน. ใครนะเป็น กุนซือให้นายกยุบสภา.(จ.กุงซือว่าที่ปรึกษา).

_10-0749(001-186).indd 13 7/25/10 3:21:34 AM

14

• พจนานุกรมคำใหม่ เล่ม ๑ ฉบับราชบัณฑิตยสถาน

กุ๊ย น.คนไมส่ภุาพไรม้ารยาท,คนตำ่ชา้,เชน่ หมอนัน่มนักุย๊ชดั ๆ . (จ.กุ้ยว่าผี,คนเลว).

กูรู น.ผู้เชี่ยวชาญ,ผู้รู้,เช่นเขาเป็นกูรูด้านเสริมสวย.(อ.guru).

เก ๑.ก.ท้าพนันด้วยการเสนอเงินเดิมพันสูงขึ้นเรื่อยๆ เช่นตานี้ ฉันเกหมดหน้าตัก ใครไม�