สารชวโมเลกล(Biochemistry)

1

2

สารชวโมเลกล

สารชวโมเลกลเปนสารท สงมชวตใชในการด ารงชวต ชวยใหรางกายเจรญเตบโต ใหพลงงานในการท ากจกรรมตาง ๆ ชวยใหรางกายแขงแรง และชวยถายทอดลกษณะทางพนธกรรม

อาหารทรบประทานเขาไปมสารอาหาร 6 ประเภทคอ ไขมน คารโบไฮเดรต โปรตน แรธาต วตามน และน า ซงแรธาต วตามนและน าไมใชสารชวโมเลกลเนองจากเปนสารอนนทรย สารชวโมเลกลท กลาวไปทง 4 ประเภททกลาวไปนมโครงสราง สมบต การเกดปฏกรยา อยางไร…?

3

โปรตนเปนสารประเภทพอลเพปไทดทมโครงสรางของโมเลกลทซบซอน มธาตประกอบหลกซงประกอบดวย คารบอน ไฮโดรเจน ออกซเจน และไนโตรเจน

1. โปรตน (Proteins)

4

ในสงมชวตทกชนดจะมหนวยเลกทสด เรยกวา เซลล

นวเคลยสและเยอหมเซลลประกอบดวย โปรตนและไขมน

ไซโทพลาซม เปนของเหลวทอยภายในเซลลประกอบดวย โปรตน ไขมน และคารโบไฮเดรต

โปรตนเปนสารทพบมากทสดในสงม ชวตมากกวาครงหนงของน าหนกแหง (dry weight) ของเซลลทวไป

5

องคประกอบทางเคมของโปรตน (Proteins)

หนวยทเลกทสดของโปรตนเรยกวา กรดอะมโน โดยกรดอะมโนเหลานเชอมตอกนดวยพนธะทเรยกวาเพปไทด (peptide)

กรดอะมโนคอ โมเลกลจะมหมอะมโน (--NH2) ซงเปนเบส และหมคารบอกซลก (--COOH) ซงเปนกรด

กรดอะมโน

6

กรดอะมโนสามารถเกดปฏกรยารวมตว เชอมตอกนไดดวยพนธะเพปไทด (peptide)

ซงเปนพนธะโควาเลนต

7

ไดเพปไทด (dipeptides) เกดจากกรดอะมโน 2 ตวมาเชอมตอกน

ไตรเพปไทด (tripeptides) เกดจากกรดอะมโน 3 ตวมาเชอมตอกน

8

โปรตน (proteins) เกดจากกรดอะมโนมากกวา 50 ตวมาเชอมตอกน

พอลเพปไทด (polypeptides) เกดจากกรดอะมโนไมเกน 50 ตวมาเชอมตอกน

9

โปรตนนบหมนชนดในรางกายประกอบดวยกรดอะมโน 20 ชนดเปนโครงสรางพนฐานกรดอะมโนบางชนดรางกายสงเคราะหขนเองได บางชนดรางกายสงเคราะหขนเองไมไดเรยกกรดอะมโนทสงเคราะหขนเองไมไดนวา กรดอะมโนจ าเปน

10

amino acids structure

11

กรดอะมโนแตละชนดจะมองคประกอบพนฐานทเหมอนกนคอ หมคารบอกซลก และ หมเอมนซงหมอะมโนเหลานสามารถแบงหนาทออกเปน 4 ชนดหลกไดแก hydrophobic polar acidic และ basic

ท าใหหมอะมโนแตละชนดมสมบตแตกตางกนไดแกลกษณะความมขว คณสมบตการแตกตว ความสามารถในการเกดพนธะไฮโดรเจนและคณสมบตเฉพาะตวของสาร

12

การเรยกชอโปรตน

เรยกชอตามล าดบของกรดอะมโนโดยเรยกชอกรดอะมโนล าดบแรกดวยการลงทายดวย –yl ตามดวยชอกรดอะมโนตวสดทาย

13

โครงสรางของโปรตน

โครงสรางปฐมภม (Primary structure)

เปนโครงสรางทแสดงการจดล าดบ ชนด และ จ านวนโมเลกลของกรดอะมโนในสายพอลเมอรโซยาว ซงโปรตนแตละชนดจะมล าดบของชนดและจ านวนโมเลกลของกรดอะมโนทแนนอน

14

โครงสรางทตยภม (secondary structure)

เปนโครงสรางทขดหรอมวนตวของโครงสรางปฐมภม ถาเกดจากการสรางพนธะไฮโดรเจนระหวาง C=O

ของกรดอะมโนหนงกบ N-H ของกรดอะมโนถดไปอก 4 หนวยในสายพอลเพปไทดเดยวกนจะเกดโครง สรางบดเปนเกลยวเรยกวา เกลยวแอลฟา ถาเกดพนธะไฮโดรเจนระหวางสายพอลเพปไทดทอยคกน จะเกดโครงสรางแบบแผน เรยกวา แผนพลทบตา

15

โครงสรางตตยภม (tertiary structure)

ประกอบดวยโครงสรางทตยภมหลายสวนรวมกน โปรตนแตละชนดมลกษณะจ าเพาะขนอยกบล าดบของกรดอะมโนในสายพอลเพปไทด ท าใหเกดโครงสรางทเหมาะสมในการท าหนาทตาง ๆ

16

โครงสรางจตรภม (quaternary structure)

เกดจากการรวมตวของหนวยยอยชนดเดยวกนหรอตางชนดกนของโครงสรางตตยภมโดยอาจรวมกนเปนลกษณะเปนกอนกลม เชน ฮโมโกลบนหรอเปนมดเสนใย เชน คอลลาเจน

17

การทดสอบพนธะเพปไทด

การทดสอบพนธะเพปไทดดวยสารละลายเจอจาง CuSO4 ในสารละลายเบส เรยกวาปฏกรยา ไบยเรตซงจะใหผลกบสารทประกอบดวยพนธะเพปไทดตงแต 2 พนธะขนไป เปนปฏกรยาทใชทดสอบสารประเภทโปรตนไดทกชนด รวมถงผลตภณฑทเกดจากการไฮโดรไลซโปรตนทยงเปนโมเลกลขนาดใหญ ซงใหผลการทดสอบเปน สน าเงนมวง

ผลการทดสอบโปรตนกบไบยเรต ไดสารสมวง

จงออกแบบการทดลองเพอทดสอบสารประเภทโปรตนโดยใชวธ ไบยเรต (Biuret assay)

18

ปฏกรยากบนนไฮดรน (Ninhydrin reaction)

Ninhydrin เปนสารไมมสท าปฏกรยากบสารกลมอะมโนไดสารเปนสมวง

สารทน ามาทดสอบดวยวธน amino acid, protein, amine

19

กลไกการเกดปฏกรยากบนนไฮดรน (Ninhydrin reaction)

สมวง

20

amino acid

Proline Hydroxyproline

21

กลไกการเกดปฏกรยากบนนไฮดรนกบอะมโนกลม proline

สเหลองสมนนไฮดรน proline

22

ชนดและหนาทของโปรตน

โปรตนเสนใย (fiber protein)

เกดจากสายพอลเพปไทดหลายเสนเรยงขนานกน และพนรอบกนเองคลายเสนเชอก ละลายน าไดนอยสวนใหญท าหนาท เปนโปรตนโครงสราง เพราะมความแขงแรงและยดหยนสง คอลลาเจนในเนอเยอเกยวพน เคราตนในผม ขน เลบ

23

โปรตนกอนกลม(globular protein)

เกดจากสายพอลเพปไทดมวนขดพนกนเปนกอนกลมละลายน าไดด สวนใหญท าหนาทเกยวกบเมทาบอลซมตางๆ ทเกดขนภายในเซลลเชน เอนไซม ฮอรโมนอนซลน ฮโมโกลบน โกลบลนในพลาสมา

24

ชนด หนาท และแหลงทพบของโปรตน

ชนดของโปรตน หนาท ตวอยางแหลงทพบ

โปรตนตวเรงปฏกรยา(Enzyme)

เรงปฏกรยาในเซลลสง มชวต เอนไซม เชน อะไมเลสในน าลาย

โปรตนโครงสราง ใหความแขงแรงและชวยคงรปรางโครงสรางตางๆ คอลลาเจน ซงพบในกระดก เอน เนอเยอ เกยวพน เคราตน พบในผม ขน เลบ กบสตว ผวหนง

โปรตนขนสง ขนสงสารไปสสวนตางๆ ฮโมโกลบนในเซลลเมดเลอดแดง พาออกซเจนไปสเนอเยอตาง ๆ

โปรตนสะสม สะสมธาตตางๆ เฟอรทน สะสมธาตเหลกในตบ มาม และไขกระดก

โปรตนปองกน ปองกนหรอก าจดสงแปลกปลอมทเขาในเซลล แอนตบอด

โปรตนฮอรโมน ท าหนาทแตกตางกนตามชนดของฮอรโมน เชน ควบคมการเจรญเตบโตของรางกาย

โกรทฮอรโมน อนซลน กลคากอนสรางทตบออน

ตวพษ โปรตนทเปนพษตอรางกาย พษง พษคอตบ พษอหวาตกโรค

25

เอนไซม (Enzyme)

โปรตนทมลกษณะกอนกลมท าหนาทเรงปฏกรยาการเปลยนแปลงของสารอาหารตาง ๆ ในรางกาย และมความจ าเพาะตอปฏกรยา

สารตงตนทเรยกวา สบสเตรต จบกบโมเลกลของเอนไซมดวยการตอกบผวของเอนไซมในสวนทเรยกวา บรเวณเรง (Active site) ซงเปนบรเวณทมความจ าเพาะและสามารถตอกนไดพอดกบ สบสเตรทเพยงชนดเดยวเทานน จงเปรยบไดกบแมกญแจกบลกกญแจ

E + S → ES → E + P

เอนไซม สารประกอบเชงซอนสบสเตรด ผลตภณฑเอนไซม

26

27

ปจจยทมผลตอการท างานของเอนไซม

1) อณภมเอนไซมจะท างานไดดจะตองอยในอณหภมทเหมาะสม

2) pH เปนปจจยหนงทมผลตอการท างานของเอนไซมทท าหนาทเรงปฏกรยา หาก pH ไมเหมาะสมจะท าใหเอนไซมท าหนาทไมเตมท3) ความเขมขนของเอนไซม หากเพมความเขมขนจะชวยเรงปฏกรยาใหเกดเรวขน4) ปรมาณสารตงตน มผลตออตราการเกดปฏกรยาของเอนไซม เมอเพม สบสเตรตอตราการเกดปฏกรยาจะเพมขน

การแปลงสภาพโปรตน

แรงยดเหนยวในโครงสรางสามมตของโปรตนถกท าลาย จะท าใหโครงสรางของโปรตนเปลยนแปลงไปโดยการคลายตวออกและไมสามารถท าหนาททางชวภาพได เรยกวา การแปลงสภาพโปรตน ซงปจจยทท าใหโปรตนเกดเปลยนสภาพไดแก ความรอน pH

28

ภาวะการขาดโปรตน สงเกตไดจาก

1.การเจรญเตบโตและพฒนาการชา

2.ผวหนงทเปนแผลจะหายชากวาปกต

3.เลบฉกขาดงาย ซดเซยว

4.ระบบภมคมกนออนแอ ท าใหตดเชอไดงาย

5.ผมมเมดสจาง ท าใหผมหงอกกอนวย หลดรวงงาย และแหงแตกปลาย

6.สมองท างานชากวาปกต

29

ท าหนาทเปนสารสะสมพลงงาน คารโบไฮเดรตไดแก กลโคส (glucose) ซงมสตรโมเลกลเปน C6H12O6

ซงสามารถเขยนเปน C6(H2O)6 ไดเชนกน จากสตรหลงจะเหนไดวาสตรของกลโคสเหมอนกบคารบอนถกไฮเดรต (ลอมรอบดวยโมเลกลของน า) จงเรยกวา คารโบไฮเดรต

2. คารโบไฮเดรต (Carbohydrate)

เปนแหลงพลงงานอนดบแรก สะสมในรปของแปงและไกลโคเจนท าหนาท เปนองคประกอบของเซลลตางๆ เชน เยอหมเซลล เซลลเนอเยอ ผนงเซลล

30

คารโบไฮเดรตเปนสารประกอบประเภทแอลดไฮด (aldehyde) หรอ คโตน (ketone) ทมหมไฮดรอกซหลายหมซงเราสามารถจ าแนกคารโบไฮเดรตสามจ าพวกใหญ ๆ ตามจ านวนหนวยของน าตาลไดดงน

1.มอนอแซกคาไรด (Monosaccharide) หรอน าตาลโมเลกลเดยว

น าตาลโมเลกลเดยวเปนหนวยน าตาลทเลกทสดประกอบดวยคารบอน 3 ถง 8 อะตอม

ในธรรมชาตเพนโทสทพบมากไดแก ไรโบสและไรบโรส และ เฮกโซสทพบมากไดแกกลโคส ฟรกโทส และกาแลกโทส

31

โครงสรางของน าตาลโมเลกลเดยวทพบมากในธรรมชาต

กลมของน าตาลทมหมอลดไฮดจะเรยกน าตาล อลโดส (Aldose) เชน ไรโบส กลโคส กาแลกโทสและกลมน าตาลทมหมฟงกชนเปนคโตนจะเรยกน าตาลกลมนวา คโตส (Ketose)

การก าหนดค าน าชอของน าตาลวาเปน D- หมายความวาอยางไร?

32

กลมน าตาลแอลโดส

33

กลมน าตาลคโตส

34

การเกดวงในน าตาล

ในธรรมชาตมอนอแซกคาไรดสวนใหญมโครงสรางทเปนวง เนองจากเปนโครงสรางทเสถยรกวาโครงสรางแบบโซเปด โดยการสรางโครงสรางแบบวงเกดจากการเกดปฏกรยาระหวาง –C=O กบ –OH ในโมเลกลเดยวกน

การเกดวงท าใหน าตาลมไอโซเมอรเพมอกสองรปคอ อลฟา (α) และ เบตา (β)ซงตางกนทต าแหนง OH และ H เมอเกดการปดวง วง –OH อยดานลางของวงจะเรยกวาโครงสรางแบบอลฟา และ –OH อยดานบนเรยกเบตา

35

36

37

ปฏกรยาของน าตาล

1.ปฏกรยา Oxidation ของ Monosacharide

Benedict’s หรอ Tollens’ reagents: Reducing sugar

Tollen’s reagent เปนสารละลายของไอออนเชงซอนของเงนและแอมโมเนยในเบส

Benedict’ s solution เปนไอออนเชงซอนของ Cu (II) citrate ในเบส

น าตาลรดวซ

น าตาลรดวซ

38

2.ปฏกรยา Reduction ของ Monosacharide

Aldose และ Ketose สามารถถกรดวซโดย NaBH4 เกดสารประกอบ

39

2. โอลโกแซกคาไรด (oligosaccharide)

โอลโกแซกคาไรด (oligosaccharide) น าตาลจ าพวกโอลโกแซกคาไรดประกอบดวยน าตาลโมเลกลเดยวประมาณ 2-15 หนวยสรางพนธะดวย พนธะไกลโคซดก พบมากทสดของน าตาลชนดนคอน าตาลไดแซกคาไรด ซงเกดจากน าตาลโมเลกลเดยวรวมตวกน 2 หนวยตอกน ไดแก ซโครส

การเกดพนธะไกโคซดก

40

น าตาลโมเลกลคทพบมากในธรรมชาต

กลโคส + กลโคส กลโคส + ฟรกโทส

กลโคส + กาแลกโทส

41

3. พอลแซกคาไรด (polysaccharide)

พอลแซกคาไรด (polysaccharide) เปนคารโบไฮเดรตโมเลกลใหญท ประกอบดวยมอนอแซกคาไรดหลายๆ โมเลกลเชอมตอกนพอลแซกคาไรดทส าคญตอสงมชวต ไดแก แปงเซลลโลส และไกลโคเจน

3.1 พอลแซกคาไรดสะสมซงท าหนาทสะสมอาหาร ไดแก แปงในพชและไกลโคเจนในสตว

แปง (starch) เปนสารโมเลกลใหญทประกอบดวยพอลแซกคาไรด 2 ชนดดวยกนคอ อะไมโลส ซงเปนพอลแซกคาไรดแบบโซตรงและอะไมโลเพกตนซงเปนพอลแซกคาไรดแบบโซกงโดย ทวไปแปงประกอบ ดวยอะไมโลสประมาณรอยละ 20 และอะไมโลเพกตนประมาณรอยละ 80 พชจะสะสมกลโคสในรปของแปง

42

โมเลกลของอะไมโลสและการพนเกลยวของโมเลกล

43

โครงสรางโมเลกลของอะไมโลเพกตน

44

ไกลโคเจน (Glycogen) เปนพอลแซกคาไรดซงพบไดในตบและกลามเนอสตวไกลโคเจนมสตรโครงสรางคลาย อะไมโลเพกตน แตมกงมากกวาและสายโมเลกลสนกวาละลายน าไดนอย เกดจากกลโคสท ไดจากการยอยอาหารสรางพนธะตอกน ไกลโคเจนมความส าคญตอการรกษาระดบน าตาลในเลอดใหคงท

ทมา http://www.chm.bris.ac.uk/motm/glucose/glycogen.gif

ฮอรโมนอนซลน ท าหนาทอะไร?

45

3.2 พอลแซกคาไรดโครงสราง คอพอลแซกคาไรดทท าหนาทเปนโครงสรางของพชและสตว

เซลลโลส (cellulose) ประกอบดวยกลโคสจ านวนมากเชอมตอกนเปนพอลเมอรเชนเดยวกบ อะไมโลสแตลกษณะการเชอมตอของกลโคสตางกน พบในตนไมหรอล าตนพช ประมาณ 50%รางกายคนไมสามารถยอยสลายได แตในกระเพาะของวว ควาย มาและสตวกบจะมแบคทเรยทสามารถยอยสลายเซลลโลสใหเปนกลโคสได

46

ไคตน (chitin) พบมากในเปลอกนอกของสตวท ไมมกระดกสนหลง หรอผวทหอหมแมลง เชนกระดองป เปลอกกง ประกอบดวยอะเซตลกลโคซามน (N-acetyl-D-glucosamine)

47

ลพด(Lipid)

48

“ลพด เปน สารชวะโมเลกลทประกอบดวยธาตหลก 3 ชนด คอ C, H และ O ลพดทมสถานะเปนของแขงเชน ไขมน สวนลพดทมสถานะเปนของเหลว เชน น ามน ”

3.ลพด (Lipids)

ไขมน น ามน

ลพดมความส าคญตอสงมชวตในแงทเปนทงแหลงพลงงานของสวนประกอบเนอเยอ และฮอรโมน ลพดสวนใหญเปนสารประกอบของกรดไขมนกบกลเซอรอล

49

ไขมนและน ามน มหนาทดงน

1. ปองกนการสญเสยน าท าใหผวหนงชมชน

2. ปองกนการสญเสยความรอน ชวยใหรางกายอบอน

3. ปองกนการกระแทกตออวยวะภายใน

4. ชวยท าใหผมและเลบมสขภาพด

5. ชวยละลายวตามน A,

D, E และ K

50

ไตรเอซลกลเซอรอล(Triacylglycerols)

ไตรเอซลกลเซอรอล (Triacylglycerols) หรอไตรกลเซอไรด (Triglycerides) คอ น ามนและไขมนทไดจากพชและสตว

น ามน คอไตรเอซลกลเซอรอลทเปนของเหลวทอณหภมปกต ไดแกน ามนพช

ไขมน คอไตรเอซลกลเซอรอลทเปนของแขงทอณหภมปกต ไดแกไขมนสตว

ไตรกลเซอไรด (Triglycerides)

51

ไขมนและน ามนคอไตรกลเซอไรดซงเปนเอสเทอรทเกดจากปฏกรยาเอสเทอรฟเคชนระหวางกลเซอรอลกบกรดไขมน

ไขมนและน ามน

52

ไขมนสตวจะมไฮโดรคารบอนเปนพนธะเดยวเกอบทงหมด ท าใหโมเลกลสามารถอยใกลกนไดมาก แรงดงดดระหวางโมเลกลจงสง เปนผลใหจดหลอมเหลวของไขมนสงกวาน ามนพช

ไขมนสตว

53

น ามนพชจะมพนธะคมากกวาไขมนสตว และมโครงสรางแบบ cis-form ท าใหจดหลอมเหลวของน ามนต า เนองจากโครงสรางท าใหโมเลกลไมสามารถเขาใกลกนไดมากแรงดงดดระหวางโมเลกลจงต า

น ามนพช

54

กรดไขมนในธรรมชาต แบงออกเปน 2 ประเภท

55

สมบตทางเคมของไตรเอซลกลเซอรอล

1.ปฏกรยาไฮโดรลซส

เอนไซมทอยในระบบทางเดนอาหาร จะท าหนาทเปนตวเรงปฏกรยาท าใหเกดปฏกรยาไฮโดรลซส

ไตรกลเซอไรด (Triglycerides) กลเซอรอล กรดไขมน

56

2.ปฎกรยา Saponification

ไตรเอซลกลเซอรอลท าปฏกรยากบเบสแกเชนโซเดยมไฮดรอกไซด หรอโปแตสเซยมไฮดรอกไซด จะใหผลตผลเปนกลเซอรอลและเกลอของกรดไขมนซงคอ สบ

ไตรกลเซอไรด (Triglycerides) กลเซอรอล เกลอของกรดไขมน (สบ)

57

ประกอบดวยสวนทมขว (Hydrophilic) ซงเปนสวนทชอบน า คอ หม -COO- และสวนทไมมขวซงไมชอบน า (Hydrophobic) คอสวนของไฮโดรคารบอนโครงสรางเชนนเรยกวา Amphiphile

เกลอของกรดไขมน (สบ)

สวนประกอบของสบ

58

เมอละลายในน าจะรวมตวกน โดยหนสวนทชอบน าไวดานนอกและเกบสวนทไมชอบน าไวดานใน ท าใหเกดโครงสรางทเรยกวา micelle

โครงสรางแบบ micelle ท าใหสบสามารถละลายน าไดเพราะสบมสวนทมขวซงสามารถละลายน าได และสามารถช าระคราบไขมนทตดอยบนภาชนะหรอเสอผาได เพราะสบจะดงเอาไขมนเขามาละลายในสวนทไมมขวซงอยดานใน

การจบตวแบบ micelle ของสบ

59

การจดตวของโมเลกลสบเมอละลายน า

การก าจดคราบน ามนและสงสกปรกของสบ

60

3. ปฏกรยาของสบในน ากระดาง

น ากระดางเปนน าทประกอบดวย Fe2+ , Mg2+ และ Ca2+ ของ HCO-3, Cl- และ SO2-

4

ในกรณน ากระดางซงมไอออนของแคลเซยม แมกนเซยม หรอเหลกละลายอย ซงเกลอแคลเซยม เกลอแมกนเซยม และเกลอเหลกของกรดไขมนจะไมรวมตวเปน Micelle ในน าดงนนเมอใชสบในน ากระดางจงมกตกตะกอนเปนไคลสขาวทเรยกวา ไคลสบ

61

น ากระดางไดท าใหประสทธภาพการท าความสะอาดของสบจงลดลง จงไดมการสงเคราะหสารซกฟอกซงมสมบตเหมอนเชนสบแตดกวาสบคอ เมอท าปฏกรยากบ Ca2+ , Mg2+ ในน ากระดางกยงละลายน าได

เกลอโซเดยมของกรดอลคลเบนซลโฟนก

โครงสรางโมเลกลของผงซกฟอกประกอบไปดวย 2 สวนเชนเดยวกบสบ คอสวนทไมชอบ(หม R)

และสวนท ชอบน า คอสวนของหม -OSO-3Na+, -SO -3Na+ ซงเปนสวนทละลายน าได

เกลอโซเดยมอลคลซลเฟต

62

ผงซกฟอกทใชในปจจบน

63

4. การเกดการเหมนหน

วางน ามนหรอไขมนไวในทชนและอบอนในชวงระยะเวลาหนง จะท าใหเกดการเหมนหนขนเกดได 2 ปจจย

1) ปฏกรยาไฮโดรลซสของเอสเทอร เกดเนองจากแบคทเรยบางชนดในอากาศท าหนาทเปนเอนไซมตวเรงปฏกรยา ท าใหเกดกรดไขมนตาง ๆ ซงมกลนเหมน

2) ปฏกรยาออกซเดชนของพนธะค แลวท าใหเกดแอลดไฮด และกรดไขมนตางๆ ซงมกลนเหมน

64

น ามนพชเกดปฏกรยาออกซเดชนไดยากกวาไขมนสตว เพราะมสารพวกแอลฟา-tocopherol ซงเปนตวขดขวางการเกดปฏกรยาออกซเดชน (antioxidant) อยตามธรรมชาต น ามนพชทขายในทองตลาดบางชนดจะเตมสารกนหน เชน butylated hydroxytoluene (BHT) หรอ Butylated

hydroxyanisole (BHA)

butylated hydroxytoluene (BHT) Butylated hydroxyanisole (BHA)

65

Lipid อน ๆ

เอสเทอรของกรดไขมนกบแอลกอฮอลทมจ านวนคารบอนสง พบตามผวหนงของสตวเปนตวเคลอบใบไมและผลไม

ขผงหรอไข

กรดปาลมตก แอลกอฮอล ขผงหรอไข

66

เปนเอสเทอรของกลเซอรอลกบกรดไขมน 2 กลม สวนกลมท 3 เปนกรดฟอสฟอรก

ฟอสโฟลพด

Diacylglycerol phosphate

กรดฟอสฟอรก

67

เยอหมเซลล ประกอบดวยฟอสโฟลพดและโปรตน โดยโมเลกลจะอยในสภาพ 2 ชน (bilayer) โมเลกลจะจดเปน 2 แถว หนดานไฮโดรโฟบกเขาดานใน และดานไฮโดรฟลลกออกดานนอก ชนเยอหมเซลลนจะเปนทางผานของอาหาร ของเสย ฮอรโมน คารโบไฮเดรต กรดอะมโนตลอดจนไอออนตางๆ เชนโพแทสเซยมไอออน โซเดยมไอออน

การจดเรยงตวของลปดเปนผนงเซลลสองชน

68

สเตอรอยด คอสารประกอบทมน าหนกโมเลกลสง โครงสรางของโมเลกลจะตองประกอบดวย สเตอรอยดนวเคลยส

สเตอรอยด

โครงสรางหลกของสเตอรอยด

ลพดทเยอเซลลชนดสเตอรอยดเปนลพดโครงสรางทเปนวงแหวไฮโดรคารบอน 4 วง ซงเปนวงคารบอน 6 อะตอมสามวงและวงคารบอน 5 อะตอมอกหนงวง

69

ตวอยางสารประเภทสเตอรอยด

คอเลสเตอรอล

เปนของแขงสขาว พบในสงมชวตทกชนด ยกเวนแบคทเรยโดยในสตวพบเปนสวนประกอบในเยอ หมเซลลและเปนสารตงตน ในการสรางน าด ฮอรโมน วตามน ในคนพบเปนสวนประกอบส าคญของระบบประสาทสวนกลาง

โครงสรางของคอเลสเตอรอล

70

ฮอรโมนเพศ

(1) ฮอรโมนเพศชาย ฮอรโมนเพศชายทส าคญ คอ testosterone

(2) ฮอรโมนเพศหญง ฮอรโมนเพศหญงทส าคญ คอ estradiol

(3) ฮอรโมนทเกยวกบการตงครรภ ฮอรโมนทส าคญ คอ progesterone

testosterone estradiol progesterone

71

แบบฝกหดทายบท

1) สาร A และ B และ C เปนกรดไขมน บรรจอยในขวดสารเคมโดยขวดทบรรจสาร A มสญลกษณขางขวดคอ A 20:0 สวนขวดทบรรจสาร B มสญลกษณขางขวดคอ B 18:1, -8 และขวดC มสญลกษณขางขวดคอ C 22:4 Δ4, 7, 10, 13 จงเขยนสตรโครงสรางของกรดไขมนทง 3 ชนด

3) กรดไขมนอมตวและไมอมตวแตกตางกนอยางไร และแตละชนดมขอดขอเสยอะไรบาง

4) จงอธบายกลไกของรางกายในการยอยแปงใหเปนน าตาลโมเลกลเดยว พรอมกบวาดรปประกอบดวย

2) ถาไขมนชนดหนงมองคประกอบเปนกรดปาลมโตเลอก (C15H29COOH) เมอตมไขมนชนดนกบโพแทสเซยมไฮดรอกไซด สารประกอบทไดจะมสตรอยางไร

5) จงเขยนโครงสรางของโปรตนทเกดจาก5.1 Valine+Lysine 5.2 Aspartic acid+Glycine

5.3 Glutamic acid+Serine 5.4 Alanine+Cysteine+Valine

6) จงบอกมอนอแซกคาไรดทเกดจากการไฮโดรไลซสสารตอไปน6.1 ซโครส 6.2 ไกลโคเจน6.3 แปง 6.4 อะไมโลส