28

พระสงฆท าวตร

การประชมของพระสงฆ

อบตเหตทางรถยนต

ตวอยางสอประกอบการสอน

29

กลมท.................................................. สมาชกของกลม 1. .............................................................................. 2. .............................................................................. 3. .............................................................................. 4. .............................................................................. 5. .............................................................................. 6. ..............................................................................

ล าดบท

รายการประเมน คณภาพผลงาน

4 3 2 1

1 การวเคราะหลกษณะของสงคมชมพทวป และคตความเชอ ทางศาสนาสมยกอนพระพทธเจา

2 การวเคราะหพระพทธศาสนาทมทฤษฎ และวธการทเปนสากล

3 การวเคราะหพระพทธศาสนาทมขอปฏบตทยดทางสายกลาง

4 การวเคราะหพระพทธศาสนาทเนนพฒนาศรทธาและปญญา ทถกตอง

รวม

ลงชอ..............................................................................ผประเมน ......................./.........................../........................

แบบประเมนสมดสะสมความร เรอง ประวตและความส าคญของพระพทธศาสนา

เกณฑการใหคะแนน ดมาก = 4 ด = 3 พอใช = 2 ปรบปรง = 1

เกณฑการตดสนคณภาพ

ชวงคะแนน ระดบคณภาพ 14-16 11-13 8-10 5-7

ดมาก ด

พอใช ปรบปรง

30

พระพทธศาสนามทฤษฎทเปนสากล และมขอปฏบตทยดทางสายกลาง

ค าชแจง ตอบค าถามทก าหนดตอไปน

พระพทธศาสนามทฤษฎทเปนสากลอยางไร

พระพทธศาสนามขอปฏบตทยดทางสายกลางอยางไร

ใบงานท 2.1

31

พระพทธศาสนามหลกการและวธการซงเปนทยอมรบวามความถกตอง และ

สามารถพสจนได ทฤษฎอนเปนสากลทพระพทธศาสนาเนนอยเสมอ คอ อรยสจ 4

ไดแก

1. สอนวาชวตและโลกมปญหา

2. สอนวาปญหามสาเหต

3. สอนวามนษยสามารถแกไขปญหาไดดวยตนเอง

4. สอนวาการแกปญหาตองใชปญญาและความพากเพยร

ขอปฏบตทยดทางสายกลางของพระพทธศาสนาทเรยกวา มชฌมาปฏปทา หรออรยมรรคมองค 8 คอ เหนชอบ ด ารชอบ เจรจาชอบ กระท าชอบ เลยงชพชอบ พยายามชอบ ระลกชอบ และจตตงมนชอบ

พระพทธศาสนามทฤษฎทเปนสากล และมขอปฏบตทยดทางสายกลาง

ค าชแจง ตอบค าถามทก าหนดตอไปน

พระพทธศาสนามทฤษฎทเปนสากลอยางไร

ใบงานท 2.1

พระพทธศาสนามขอปฏบตทยดทางสายกลางอยางไร

32

ประชาธปไตยในพระพทธศาสนา

ค าชแจง อานกรณตวอยางทยกมาให แลวอธบายวาเปนลกษณะประชาธปไตยในพระพทธศาสนาหรอไม

เพราะเหตใด

หลวงพโหนงบอกหลวงพเทงวาวนนตนจะไมลงอโบสถท าสงฆกรรม เพราะเพลยจากการเดนบณฑบาตในตอนเชา

ทประชมคณะสงฆวดดอนศรสะอาด มมตเปน เอกฉนทใหหลวงพอทองไดรบผากฐน ในงานทอดกฐนประจ าป 2552

พระภกษสงฆทมสทธเขารวมประชมในการเตรยมงานประจ าปของวด จะตองเปนพระทมพรรษาเกนกวา 10 ปเทานน พระทบวชใหมหรอมพรรษานอยไมมสทธเขาประชมในครงน

เมอเกดความเหนแตกเปนสองฝายในคณะสงฆ จะมการตดสนโดยถอเอาเสยงขางมากเปนขอยต ทเรยกวา “ เยภยยสกา ”

พระภกษสงฆมความเทาเทยมกนและตองเคารพกนตามล าดบอาวโส คอ ถอตามล าดบการอปสมบทกอนหลงและไมถอวามาจากชนชนใด

ใบงานท 2.2

33

ประชาธปไตยในพระพทธศาสนา

ค าชแจง อานกรณตวอยางทยกมาให แลวอธบายวาเปนลกษณะประชาธปไตยในพระพทธศาสนาหรอไม

เพราะเหตใด

หลวงพโหนงบอกหลวงพเทงวาวนนตนจะไมลงอโบสถท าสงฆกรรม เพราะเพลยจากการเดนบณฑบาตในตอนเชา

ทประชมคณะสงฆวดดอนศรสะอาด มมตเปน เอกฉนทใหหลวงพอทองไดรบผากฐน ในงานทอดกฐนประจ าป 2552

พระภกษสงฆทมสทธเขารวมประชมในการเตรยมงานประจ าปของวด จะตองเปนพระทมพรรษาเกนกวา 10 ปเทานน พระทบวชใหมหรอมพรรษานอยไมมสทธเขาประชมในครงน

เมอเกดความเหนแตกเปนสองฝายในคณะสงฆ จะมการตดสนโดยถอเอาเสยงขางมากเปนขอยต ทเรยกวา “ เยภยยสกา ”

พระภกษสงฆมความเทาเทยมกนและตองเคารพกนตามล าดบอาวโส คอ ถอตามล าดบการอปสมบทกอนหลงและไมถอวามาจากชนชนใด

ไมถอวาเปนประชาธปไตย เพราะการลง

อโบสถท าสงฆกรรมถอเปนกจกรรมทพระสงฆ ทกรปจะตองถอเปนเรองส าคญ

ถอเปนประชาธปไตย

ถอเปนประชาธปไตย

ไมถอวาเปนประชาธปไตย เพราะพระภกษ

ทกรปมสทธเขารวมประชม และมสทธเสรภาพในการแสดงความคดเหนทงทเหนดวยและคดคาน

ถอเปนประชาธปไตย

ใบงานท 2.2

34

การคดตามนยแหงพระพทธศาสนาและการคดแบบวทยาศาสตร

ตอนท 1

ค าชแจง เปรยบเทยบและอธบายหลกการของพระพทธศาสนากบหลกวทยาศาสตร

พระพทธศาสนา วทยาศาสตร

ดานความเชอ

ดานความร

ดานความแตกตาง

ใบงานท 2.3

35

ตอนท 2 ค าชแจง ตอบค าถามตามประเดนทก าหนด

นกเรยนคดวา การคดตามนยแหงพระพทธศาสนา (ดวยวธคดแบบโยนโสมนสการ ) สามารถน ามาใชใหเกดประโยชนในชวตประจ าวนของนกเรยนไดอยางไรบาง

36

การคดตามนยแหงพระพทธศาสนาและการคดแบบวทยาศาสตร ตอนท 1

ค าชแจง เปรยบเทยบและอธบายหลกการของพระพทธศาสนากบหลกวทยาศาสตร

พระพทธศาสนา วทยาศาสตร

ดานความเชอ

พระพทธศาสนามหลกการดานความเชอ ดงปรากฏอยใน กาลามสตร ซงพระพทธ-เจาทรงสอนไมใหเชออยางงมงายไร เหตผล

วทยาศาสตรจะเชอเรองใดจะตองมการพสจนความจรงโดยใชการทดลองและทกอยางจะตองด าเนนไปอยางมกฎเกณฑและมเหตผลเปนตวตดสนใจโดยอาศยปญญาในการพจารณา

ดานความร

พระพทธเจาทรงเรมคดจากประสบการณ ทไดเหน คอ ความเจบ ความแก และ ความตาย ซงลวนแตทกข พระองคทรงทดลองโดยอาศยประสบ-การณของพระองค จนในทสดพระองคกทรงสามารถคนพบหลกความจรงอน เปนหนทางทจะหลดพนจากความทกข

วทยาศาสตรยอมรบความรจากประสบ- การณ ซงมการพสจนโดยผานตา ห จมก ลน กาย และใจ

ดานความแตกตาง

พระพทธศาสนาเนนการแสวงหาความจรงภายใน คอ ความจรงดานจตใจทมงใหมนษยสามารถพฒนาจตใจของตนให หลดพนจากกเลสไดอยางสนเชง

วทยาศาสตรมงเนนการแสวงหาความจรงภายนอกดานวตถเปนส าคญ

ใบงานท 2.3

37

ตอนท 2 ค าชแจง ตอบค าถามตามประเดนทก าหนด

(หมายเหต พจารณาตามค าตอบของนกเรยน โดยใหอยในดลยพนจของครผสอน)

นกเรยนคดวา การคดตามนยแหงพระพทธศาสนา (ดวยวธคดแบบโยนโสมนสการ )สามารถน ามาใชใหเกดประโยชนในชวตประจ าวนของนกเรยนไดอยางไรบาง

การคดตามนยแหงพระพทธศาสนา หรอวธคดแบบโยนโสมนสการ ซงเปนวธคด อยางถกวธ มระเบยบ และลกซง ถอเปนขนตอนส าคญในการสรางปญญาทบรสทธ เปนอสระ ท าใหเราสามารถชวยเหลอตนเองได โดยวธคดแบบโยนโสมนสการนนมอยหลายรปแบบ ซงสามารถน ามาใชในการแกไขปญหาในชวตประจ าวนของเราไดหลากหลายสถานการณ เชน เวลาทเราตองการจะซอโทรศพทมอถอ หรอสงของอนๆ เรากสามารถน าวธคดแบบคณคาแท คณคาเทยมมาใช โดยใหนกถงประโยชนทแทจรงของสงของนนๆ เพอจะไดรจกเสพ รจกใช สงทงหลายเพอคณคาทแทจรง หร อเมอเราประสบปญหาจนเกดความทกขใจ กสามารถน าวธคดแบบอรยสจ (วธคด แบบแกปญหา) มาใชในการคดตามเหตและผล โดยสบสาวจากผลไปหาเหตปจจย แลวแกไข ทตนเหต กจะสามารถท าใหเรารเหตแหงปญหาทสรางความทกขใจใหแกเราได จนน าไปสการ หาหนทางแกไขทถกตองและเหมาะสม เปนตน

38

พระพทธศาสนา

ค าชแจง อานกรณตวอยางทก าหนดให แลวแสดงความคดเหนตามประเดนทก าหนด

1. สาเหตแหงความทกขของนายเกษม คออะไร

นายเกษม เปนอดตผบรหารทประสบความส าเรจทงในชวตและธรกจของเขา แตวนหนงเมอเกดพษเศรษฐกจครงใหญ ท าใหนายเกษมกลายเปนบคคลลมละลาย จากวนนนนายเกษมกเปลยนไปทงดมเหลา สบบหร และหมกมนอยแตในความทกขของตนเอง จนกระทงนายเกษมไดพบกบพระรปหนงโดยบงเอญ และเขาไดระบายความทกขในใจทงหมดใหกบพระรปนนไดฟง ซงพระรปนนจงไดใหขอคดกบนายเกษมวา ธรรมดาของโลก ยอมมสขและทกขเวยนมาไมรจบ ไมมสงใดทจรงยงยน การทเราจะมสตเตรยมพรอมรบกบเรองราวตางๆ นน จ าเปนตองรจกฝกหดอบรมตนเองทงกาย วาจา และใจ รวมทงมสมาธและปญญาในการเขาใจปญหาและสามารถด าเนนชวตไดอยางมนคง และในทายทสดกใหแสวงหาหนทางแหงอสรภาพทแทจรงในทางพระพทธศาสนา ซงถอเปนความสขทแทจรง โดยนายเกษมกรบไปปฏบตตามดวยความคาดหวงวาสงนจะชวยน าเขาใหพนจากความทกขทประสบอย

ใบงานท 2.4

39

2. ค าสอนของพระทใหแกนายเกษมนน สอดคลองกบหลกการฝกอบรม และการพงตนเองในทาง พระพทธศาสนาอยางไร 3. นกเรยนคดวา ศาสตรแหงการศกษาในพระพทธศาสนานน สามารถน ามาประยกตใชในกรณของ นายเกษมไดอยางไรบาง 4. ถานกเรยนเปนนายเกษม นกเรยนจะมวธแกไขปญหาทเกดขนอยางไร ใหตนเองพนจากความทกข ทเปนอยตามหลกพระพทธศาสนาทวาดวยเหตปจจยและวธการแกไขปญหา

40

พระพทธศาสนา

ค าชแจง อานกรณตวอยางทก าหนดให แลวแสดงความคดเหนตามประเดนทก าหนด 1. สาเหตแหงความทกขของนายเกษม คออะไร สาเหตความทกขของนายเกษม มาจากการทนายเกษมประสบปญหาจากพษเศรษฐกจครงใหญ จนท าใหนายเกษมกลายเปนบคคลลมละลาย

นายเกษม เปนอดตผบรหารทประสบความส าเรจทงในชวตและธรกจของเขา แตวนหนงเมอเกดพษเศรษฐกจครงใหญ ท าใหนายเกษมกลายเปนบคคลลมละลาย จากวนนนนายเกษมกเปลยนไปทงดมเหลา สบบหร และหมกมนอยแตในความทกขของตนเอง จนกระทงนายเกษมไดพบกบพระรปหนงโดยบงเอญ และเขาไดระบายความทกขในใจทงหมดใหกบพระรปนนไดฟง ซงพระรปนนจงไดใหขอคดกบนายเกษมวา ธรรมดาของโลก ยอมมสขและทกขเวยนมาไมรจบ ไมมสงใดทจรงยงยน การทเราจะมสตเตรยมพรอม

รบกบเรองราวตางๆ นน จ าเปนตองรจกฝกหดอบรมตนเองทงกาย วาจา และใจ รวมทงมสมาธและปญญาในการเขาใจปญหาและสามารถด าเนนชวตไดอยางมนคง และในทายทสดกใหแสวงหาหนทางแหงอสรภาพทแทจรงในทางพระพทธศาสนา ซงถอเปนความสขทแทจรง โดยนายเกษมกรบไปปฏบตตามดวยความคาดหวงวาสงนจะชวยน าเขาใหพนจากความทกขทประสบอย

ใบงานท 2.4

41

2. ค าสอนของพระทเทศนใหแกนายเกษมนน สอดคลองกบหลกการฝกอบรม และการพงตนเองในทาง พระพทธศาสนาอยางไร ค าสอนของพระทเทศนใหแกนายเกษมนน สอดคลองกบหลกการฝกอบรมและการพงพาตนเองท ทเรยกวา สกขา ซงม 3 ขนตอน ไดแก 1) อธศลสกขา คอการฝกอบรมหรอการควบคมตนในเรองศล ไดแก การควบคมกายและใจจากความชว 2) อธจตตสกขา คอการอบรมในเรองจต หรอทเรยกวา สมาธ เปนการฝกฝนพฒนาจตใหดงามยงๆ ขนไป 3) อธปญญาสกขา เปนการฝกอบรมใน เรองปญญา ใหเกดความร ความเขาใจ ทงความรในทางวชาการซงเปนประโยชนในการด าเนนชวต และความรในระดบสง คอ ความเขาใจโลกและชวต มจตเปนอสระจากพนธะของกเลสทงหลาย 3. นกเรยนคดวา ศาสตรแหงการศกษาในพระพทธศาสนานน สามารถน ามาประยกตใชในกรณของ นายเกษมไดอยางไรบาง นายเกษมควรนอมน าเอาหลกทเรยกวา ไตรสกขา มาใชเพออบรมตนเองใหเปนผทสมบรณพรอม ไปดวยวชชาและจรณะ ซงหลกไตรสกขานนประกอบดวย 1) ศลสกขา เปนการศกษาในเรองศล อนเปนการอบรมกาย วาจา โดยปฏบตตามศลส าหรบคฤหสถ ไดแก ศล 5 และศล 8 2) จตตสกขา เปนการศกษาเพอพฒนาจตใจใหสงขน 3) ปญญาสกขา เปนการฝกอบรมทางปญญาอยางสง ท าใหเกดความรแจงสงทงหลายตามความเปนจรง ไมยดมนในสงทงหลาย หากนายเกษมปฏบตอบรมตนไดเชนนกจะชวยใหนายเกษมเขาใจและสามารถแกไขสงทตนเอง ก าลงเผชญอยไดอยางถงพรอมดวยสตและปญญา 4. ถานกเรยนเปนนายเกษม นกเรยนจะมวธแกไขปญหาทเกดขนอยางไร ใหตนเองพนจากความทกข ทเปนอย ตามหลกพระพทธศาสนาทวาดวยเหตปจจยและวธการแกไขปญหา การจะแกไขปญหาใดกตามจ าเปนทจะตองเขาใจและพจารณาใหถองแทกอนวา สรรพสงใดท เกดขนมานน ลวนมเหตปจจยและเสอมสลายไปเมอหมดเหตปจจยนนๆ ไมมสงใดเกดขนหรอดบ สลายไปโดยทไมมเหตปจจย ดงนนเมอเกดปญหาหรอความทกขขนกควรทจะพจารณาหาสาเหต อนเปนปจจยทท าใหเกดปญหา เพอทเราจะไดแกไขปญหาไดอยางตรงเปาหมายและถกตองทสด

(หมายเหต พจารณาตามค าตอบของนกเรยน โดยใหอยในดลยพนจของครผสอน)

42

พระพทธศาสนามงประโยชนและสนตภาพแกบคคล สงคม และโลก

ค าชแจง หา ขาวเกยวกบการชวยเหลอเกอกลกนของคนในสงคมไทยหรอตางประเทศมาตดไวในกรอบ แลวตอบค าถามในประเดนทก าหนด

1. นกเรยนเลาเนอหาโดยสรปของขาว 2. จากขาวขางตน ตรงกบหลกธรรมขอใด ในสงคหวตถ 4 โดยอธบายและเชอมโยงเนอหาใหชดเจน 3. นกเรยนคดวา หากเราถงพรอมดวยหลกธรรมทางพระพทธศาสนา จะชวยใหสงคมและโลกของเรา มความสงบสขและเกดสนตภาพไดอยางไร

(ขาว)

ใบงานท 2.5

43

พระพทธศาสนามงประโยชนและสนตภาพแกบคคล สงคม และโลก

ค าชแจง หา ขาวเกยวกบการชวยเหลอเกอกลกนของคนในสงคมไทยหรอตางประเทศมาตดไวในกรอบ แลวตอบค าถามในประเดนทก าหนด 1. นกเรยนเลาเนอหาโดยสรปของขาว 2. จากขาวขางตน ตรงกบหลกธรรมขอใด ในสงคหวตถ 4 โดยอธบายและเชอมโยงเนอหาใหชดเจน 3. นกเรยนคดวา หากเราถงพรอมดวยหลกธรรมทางพระพทธศาสนา จะชวยใหสงคมและโลกของเรา มความสงบสขและเกดสนตภาพไดอยางไร

(หมายเหต พจารณาตามค าตอบของนกเรยน โดยใหอยในดลยพนจของครผสอน)

(ขาว)

ใบงานท 2.5

44

แบบประเมนการน าเสนอผลงาน

ล าดบท รายการประเมน คณภาพการปฏบต

4 3 2 1

1 น าเสนอเนอหาในผลงานไดถกตอง

2 การน าเสนอมความนาสนใจ

3 ความเหมาะสมกบเวลา

4 ความกลาแสดงออก

5 บคลกภาพ น าเสยงเหมาะสม

รวม

ลงชอ..............................................................................ผประเมน

......................./.........................../........................

เกณฑการใหคะแนน การปฏบตงานสมบรณชดเจน ให 4 คะแนน การปฏบตงานยงมขอบกพรองเลกนอย ให 3 คะแนน การปฏบตงานยงมขอบกพรองเปนสวนใหญ ให 2 คะแนน การปฏบตงานมขอบกพรองมาก ให 1 คะแนน

เกณฑการตดสนคณภาพ

ชวงคะแนน ระดบคณภาพ 17-20 13-16 9-12 5-8

ดมาก ด

พอใช ปรบปรง

45

แบบสงเกตพฤตกรรมการท างานกลม

ล าดบท

ชอ – สกล ของผรบการประเมน

ความรวมมอ การแสดง

ความคดเหน การรบฟงความคดเหน

การตงใจท างาน

การรวมปรบปรงผลงานกลม

รวม 20

คะแนน 4 3 2 1 4 3 2 1 4 3 2 1 4 3 2 1 4 3 2 1

ลงชอ...................................................ผประเมน

............../.................../................

เกณฑการตดสนคณภาพ

ชวงคะแนน ระดบคณภาพ 17 – 20 13 – 16 9 – 12 5 – 8

ดมาก ด

พอใช ปรบปรง

หมายเหต ครอาจใชวธการมอบหมายใหหวหนากลม เปนผประเมน หรอใหตวแทนกลมผลดกนประเมน หรอใหมการประเมนโดยเพอน โดยตวนกเรยนเอง ตามความเหมาะสมกได

เกณฑการใหคะแนน ดมาก = 4 ด = 3 พอใช = 2 ปรบปรง = 1