ทางดานของภมศาสตรสามารถแบงชนดของแผนท ได 3 ชนด ไดแก

ภมศาสตร

1. แผนทมาตราสวนขนาดใหญ คอ ใหญกวา 1:75,000 เชน หมบาน ต าบล

2. แผนทมาตราสวนขนาดกลาง คอ แผนท ทมมาตราสวนตงแต

1:250,000 เปนพนทอ าเภอ จงหวด 3. แผนทมาตราสวนขนาดเลก คอ แผนท ทมาตราสวนเลกกวา

1:1,000,000 แผนทประเทศ, แผนททวป

ประเภทของแผนท

1. แผนทแสดงลกษณะของภมประเทศ แสดงต าแหนงทตงของ ภเขา แมน า และสถานทส าคญ มนษยเปนผสรางขน 2. แผนทแสดงลกษณะ ภมอากาศ แสดงเขตอากาศของพนท แสดงเปนลกษณะทศทางลม อณหภม ความกดอากาศ ปรมาณน าฝน 3. แผนทแสดงการทองเทยว แสดงเสนทางทส าคญ มงเนนสถานททองเทยวทส าคญ นอกจากนยงปรากฏสถานทพก ปมน ามน รานอาหาร 4. แผนทรฐกจ แสดงถงพนทเขตการปกครอง เขตจงหวด ภมภาค

องคประกอบของแผนท

1. ขอบระวาง การหาพกดกรดหรอคาพกดทางภมศาสตร 2. ละตจด - นอน นบจาก 0 องศาเหนอไปทางเหนอและทางใต 90 องศา สวนเสนละตจดทางซกโลกใต มคาเทากบองศาใต 3. ลองจจด - ต ง ลากจากขวโลกเหนอไปยงขวโลกใต วดตามระนาบแนวตงของเสนศนยสตร “เสนเมรเดยน” เสนนลากผานทเมองกรนช ประเทศสหราชอาณาจกร

1. ลกโลก จ าลองรปทรงของโลกในภาพรวมทแสดงทรวดทรงทงพนดนและพนน า

เครองมอทางภมศาสตร

2. เขมทศ ใชในการหาต าแหนงทตงของบนแผนทและต าแหนงของสถานทบนผวโลก เขมทศจะชไปยงทศเหนอและทศใตเสมอ สามารถใช

ประโยชนดานการเดนเรอ เครองบน การเดนส ารวจทรพยากรและสงแวดลอม

4. ภาพถายดาวเทยม ขอมลทไดสามารถน าไปใชในดานการพยากรณอากาศ การพฒนาแหลงทรพยากรปาไม อณหภม เสนทางการคมนาคมขนสง

3. ภาพถายทางอากาศ ไดจากการถายภาพโดยอากาศยาน บอลลน ภาพถายทางอากาศจงเหมาะกบงานภาครฐ กจการดานการทหาร ใชพนทเพอการพฒนาและสรางความมนคงใหกบประเทศ

เครองมอทางภมศาสตร

5. เครองมอวดลกษณะอากาศ 5.1 เทอรมอมเตอร ใชส าหรบวดอณหภม

5.2 บารอมเตอร ใชส าหรบวดความกดดนอากาศ

5.3 แอโรเวน ใชส าหรบวดทศทางลมละความเรวลม

เครองมอทางภมศาสตร

6. กลองสามมต ใชคกบรปถายทางอากาศ แสดงใหเหนความเปนมตตงแตแนวเทอกเขา เนนเขา ทราบไดใกลเคยงพนทจรง

เครองมอทางภมศาสตร

5.4 ไฮโกรมเตอร ใชส าหรบวดน าฝน

5.5 ไซโครมเตอร ใชส าหรบวดความชนของอากาศ

ปจจยทท าใหเกดฤดกาล มดงน 1. วนวสนตวษวต ชวงวนท 21 มนาคม เปนวนทแสงอาทตยตงฉากกบเสนศนยสตร มเวลากลางวนและเวลากลางคน 12 ชวโมง 2. วนอตตรายนหรอครษมายน ชวงเวลาวนท 21 มถนายน ซกโลกเหนอกลางวนยาวนานกวากลางคน สวนซกโลกใต กลางวนสนกวากลางคน จงปรากฏดวงอาทตยตอนเวลาเทยงคน 3. วนศารทวษวต ชวงวนท 21 กนยายน มเวลากลางวน และกลางคน 12 ชวโมงเทากน 4. วนทกษณายนหรอเหมายน ชวงวนท 22 ธนวาคม ในชวงเวลาดงกลาว สงผลใหซกโลกเหนอเกดฤดหนาว และซกโลกใตเกดฤดรอน

ฤดกาล

ในประเทศไทยเราสามารถแบงประเภทของปาออกไดเปน 2 ประเภทไดแก

1.ปาผลดใบ

2.ปาไมผลดใบ

ทรพยากรปาไมในประเทศไทย

ภาพจากเวบไซตส านกหอพรรณไม http://www.dnp.go.th/botany/

ภาพจากhttps://www.pinterest.com/pin/574420127441970767/

ปาผลดใบ

ปาผลดใบ เปนปาไมทผลดใบตามฤดกาล (seasonal) ตนไมในปาประเภทนจะผลดใบรวงลงสพนดน และเตรยมผลใบออนขนมาใหมเมอถงตนฤดฝนหรอเมอปามความชมชนพบทวไปทกภาคทมชวงฤดแลงยาวนานชดเจน ระหวาง 4 –7 เดอน ยกเวนภาคใต และภาคตะวนออก ปาผลดใบขนทวไปบนทราบเชงเขาและบนภเขาสงทไมเกนระดบ 1,000 เมตร (ยกเวนปาเตงรง-สนเขา)

ภาพประกอบ : condesign /https://pixabay.com

ปาผลดใบจ าแนกออกเปน 3 ชนด ดงน

1.ปาเบญจพรรณหรอปาผลดใบผสม

ลกษณะทวไปเปนปาโปรง พนทปาไมไมรกทบ มไมไผชนดตางๆ ขนอยมาก มอยทวไปตามภาคตางๆ ทเปนทราบ หรอตามเนนเขา พนธไมจะผลดใบในฤดแลง พบในภาคเหนอ ภาคกลาง และภาคอสาน ครอบคลมต าลงไปจนถงจงหวดประจวบครขนธตอนบน มระดบความสงตงแต 50 เมตร ถง 800 เมตร

ภาพประกอบ : rotten77 / https://pixabay.com

พบขนสลบกบปาเบญจพรรณ ลกษณะเปนปาโปรง มตนไมขนาดเลก และขนาดกลาง ไมเดนอนเปนไมดชนประกอบดวยไมในวงศยาง ฤดแลงจะผลดใบ และมไฟปาเปนประจ า มปรากฏตงแตจงหวดเพชรบรข นไปจนถงเหนอสดในจงหวดเชยงราย ปาชนดนเปนสงคมพชเดนในทางภาคตะวนออกเฉยงเหนอ ตงแตระดบความสงจากระดบน าทะเล 50-1,000 เมตร

2.ปาแดง ปาแพะ หรอปาเตงรง

ภาพประกอบ : anthark / https://pixabay.com

เกดจากการท าลายสภาพปาไมทอดมสมบรณ ดนมความเสอมโทรม มฤทธเปนกรด ตนไมไมสามารถเจรญเตบโตได จงมหญาตางๆ เขาไปแทนท แพรกระจายทวประเทศในบรเวณทปาถกท าลายและเกดไฟปาเปนประจ าทกป

3.ปาหญา

ภาพประกอบ : wolk9 / https://pixabay.com

ปาไมผลดใบ

ลกษณะของปาดงดบทวไป มกเปนปาทบ ประกอบดวยพนธไมมากมายหลายรอยชนด ตนไมชนบนซงสวนใหญเปนไมตระกลยาง (Dipterocarpaceae) มกมล าตนสงตงแต 30 ถง 50 เมตร และมขนาดใหญมาก , ขนาดกลางและตนไมขนาดเลก ซงสามารถขนอยใตรมเงาของตนไมใหญได รวมทงตนไมในตระกลปาลม (Palmaceae) พนปามกรกทบ และประกอบดวยไมพม ไมลมลก ระก า หวาย ไมไผตางๆ

ภาพประกอบ : sarangib / https://pixabay.com

ปาไมผลดจ าแนกออกไดดงน

มอยทวไปในทกภาคของประเทศ และพบมากทสดแถบชายฝงภาคตะวนออก เชน ระยอง จนทบร และทภาคใต กระจดกระจาย ตามความสงตงแต 0 - 100 เมตรจากระดบน าทะเล ลกษณะทวไปมกเปนปารกทบ ตนไมสวนใหญเปนวงศยาง ไมตะเคยน กะบาก อบเชย จ าปาปา สวนทเปนพชชนลางจะเปนพวกปาลม ไผ ระก า หวาย บกขอน เฟรน มอส กลวยไมปา และ เถาวลยชนดตางๆ ปาดบชน (Tropical Rain Forest) ปาดบชน (Tropical Rain Forest)

1.ปาดบชน(Tropical Rain Forest)

ภาพประกอบ : Public DomainPictures / https://pixabay.com

2.ปาดบแลง (Dry Evergreen Forest)

มอยทวไปตามภาคตาง ๆ ของประเทศ ตามทราบเรยบหรอตามหบเขา มความสงจากระดบน าทะเลประมาณ 500 เมตร และมปรมาณน าฝนระหวาง 1,000-1,500 ม.ม. พนธไมทส าคญ เชน ยางแดง มะคาโมง เปนตน พนทปาชนลางจะไมหนาแนนและคอนขางโลงเตยน

ภาพประกอบจาก http://www.bloggang.com/viewdiary.php?id=nepenthes-trong&month=01-2009&date=30&group=4&gblog=9

เปนปาทอยสงจากระดบน าทะเล ตงแต 1,000 เมตรขนไป สวนใหญอยบนเทอกเขาสงทางภาคเหนอ และบางแหงในภาคกลางและภาคตะวนออกเฉยงเหนอ พชทส าคญไดแกไมวงศกอ เชน กอสเสยด กอตาหมนอย อบเชย สวนไมพนลางเปนพวกเฟรน กลวยไมดน มอสสตาง ๆ ปาชนดนมกอยบรเวณตนน าล าธาร

3.ปาดบเขา (Hill Evergreen Forest)

ภาพประกอบจาก : Unsplash / https://pixabay.com

มกระจายอยเปนหยอม ๆ ตามภาคเหนอ และทภาคตะวนออกเฉยงเหนอทจงหวดเลย ศรสะเกษ สรนทร และอบลราชธาน มอยตามทเขาและทราบบางแหงทมระดบสงจากน าทะเลตงแต 200 เมตรขนไป ปาสนมกขนในทดนไมอดมสมบรณ เชน สนเขาทคอนขางแหงแลง ประเทศไทยมสนเขาเพยง 2 ชนดเทานน คอสนสองใบและสนสามใบ และพวกกอตาง ๆ ขนปะปนอย พชชนลางมพวกหญาตาง ๆ

4.ปาสน (Coniferous Forest)

ภาพประกอบจาก : jnielson / https://pixabay.com

โดยอาจจะเปนพนทลมทมการทบถมของซากพชและอนทรยวตถทไมสลายตว และมน าทวมขงหรอชนแฉะตลอดป สวนจงหวดทพบเลกนอย ไดแก สราษฎรธาน ตรง กระบ สตล ระยอง จนทบร เชยงใหม (อ.พราว) พนทสวนใหญถกบกรกท าลายคงเหลอเปนพนทกวางใหญในจงหวดนราธวาสเทานน คอ พรโตะแดง ซงยงคงเปนปาพรสมบรณ และพรบาเจาะ ซงเปนพรเสอมสภาพแลว

5.ปาพร (Swamp Forest, Peat Swamp Forest)

ภาพประกอบจาก : http://nikonprofessional.wikispaces.com/ลกษณะของปาพร

ปาชนดนจะขนอยตามชายฝงทะเลทมดนโคลนและน าทะเลทวมถง เชน ตามชายฝงตะวนตก ตงแตระนองถงสตลแถบอาวไทยตงแตสมทรสงครามถงตราด และจากประจวบครขนธลงไปถงนราธวาส ไมทส าคญเชน ไมโกงกางใบเลก โกงกางใบใหญ แสมล าพ โพทะเล เปนตน

6.ปาชายเลน (Mangrove Swamp Forest)

ภาพประกอบจาก : syoclo / https://pixabay.com

เปนปาทมอยตามชายฝงทะเลทเปนดนกรวด ทรายและโขดหนพนธไมจะตางจากททน าทวมถง ถาชายฝงเปนดนทรายกมสนทะเล พชชนลางกจะมพวกตนนก และพนธไมเลอยอน ๆ อกบางชนด ถาเปนกรวดหรอหน พนธไมทข นสวนใหญกเปนพวกกระทง หกวาง เปนตน

7ปาชายหาด (Beach Forest)

ภาพประกอบจาก : unsplash / https://pixabay.com

ปรากฏการณทเกดโดยดวงจนทร

1. สรยปราคา เกดขนในเวลากลางวน ดวงจนทรไปบดบงแสงอาทตยทสองมายงโลกท าใหบางพนทมเงามด

2. จนทรปราคา เกดในเวลาตอนกลางคน โลกไปบดบงแสงอาทตยทสองมายงดวงจนทร ท าใหดวงจนทรทปกตสวางเตมดวงคอยๆมดดบไป

1. ลมมรสมตะวนตกเฉยงใต พดมาจากมหาสมทรอนเดยเขาสประเทศไทย ชวงเดอนพฤษภาคม

2. ลมมรสมตะวนออกเฉยงเหนอ พดจากประเทศจนเขาสประเทศไทย ชวง

เดอนพฤศจกายน – กมภาพนธ ท าใหทกภาคของประเทศไทยมอากาศนาวเยน ยกเวนภาคใตทมฝน

3. พายหมน มอทธพลตอปรมาณน าฝนทเขามาไทย

ลกษณะภมอากาศและลม

1. แผนดนไหว เกดจากการสะสม ความเครยดอยางชาๆ จากปจจยภายนอก เชน การทดลองอาวธนวเคลยร การชนของอกกาบาต สวนปจจยภายในคอ การเคลอนทของแผนเปลอกโลก ทสงผลกระทบทงชวต และทรพยสน ของมนษยเปนอยางมาก

ภยพบตทางภมศาสตร

ขอควรปฏบตเมอเกดแผนดนไหว เมอเกดแผนดนไหว หากอยภายในตวอาคารหามใชลฟต ควรหลบอยใตโตะ แตหากอยภายนอกอาคาร ตองอยในทโลงแจง

ภาพประกอบจาก : Angelo_Giordano / https://pixabay.com

2. ภเขาไฟปะท เกดจากสาเหตการปะทขอองแมกมา แกส เถาถานใตเปลอกโลก กอนจะเกดการปะทนนจะมสญญาณบอก เชน แผนดนสนสะเทอน, มเสยงคลายฟารอง, มเถาถานพนออกมาจากปลองภเขาไฟ ในประเทศไทยพบในแถบ ภาคเหนอ ภาคกลาง ภาคตะวนออก ภาคตะวนตก และภาคตะวนออกเฉยงเหนอ

ผลกระทบจากภเขาไฟปะท 1. เกดมลภาวะทางอากาศ เนองจากมฝ น เถาถาน ปกคลมไปทวบรเวณ และใชเวลานานกอนจะตกลงมายงพนโลก 2. แรงสนสะเทอนอาจท าใหเกดคลนสนาม สรางความเสยหายตอตามพนทชายฝงทะเล

ภาพประกอบจาก : skeeze / https://pixabay.com

3. สนาม เกดจาก การสนสะเทอนของแผนเปลอกโลกทอยใตทองทะเล การทดลองอาวธ และการพงชนของอกกาบาต สนามทเกดจากการสนสะเทอนของแผนเปลอกโลกทอยใต ทองมหาสมทร นนเกดจากการสะทอนของพลงคลนเมอพดเขาสฝง ท าใหคลนสะทอนคลนขนาดใหญ

ขอควรปฎบตเมอเกดสนาม 1. สงเกตน าทชายฝงทะเล เมอลดระดบลงอยางรวดเรวควรรบขนจากฝง และอพยพไปอยทสง 2. ถาจอดเรอไวชายฝงใหขบเรอออกไปอยกลางทะเล 3. หลกเลยงการกอสรางรมชายฝงทมความเสยงในการสนาม

ภาพจาก : REUTERS/Mainichi Shimbun

4. อทกภย สาเหตมาจาก พายหมน หรอ หมะละลาย สรางเขอน ฝาย ท านบ กนน าไหลเขาสพนท ทมความเสยงในการเกดอทกภย

ภาพประกอบจาก : j_lloa / https://pixabay.com

ภยพบตทางภมศาสร

5.1 พายหมน เกดจากทะเล หรอ มหาสมทรในเขตรอน ไดแก พายดเปรสชน พายโซนรอน พายไตฝ น • พายทเกดจาก อาวเบงกอล ประเทศอนเดย เรยกวา “พายไซโคลน”

• พายทเกดจาก มหาสมทรแอตแลนตกเหนอ ทะเลแครบเบยน อาวเมกซโก

เรยกวา “เฮอรเคน”

• พายทเกดจาก ทะเลจนใต เรยกวา “ไตฝ น”

5. วาตภย เปนภยธรรมชาต ทเกดจากลมพาย มสาเหตจากปรากฏการณธรรมชาต ดงน

5.2 พายทอรนาโด ลมงวงเปนพายหมนภายใตของการกอตวของเมฆในแนวดงทมฐานของของเมฆในแนวต า พงขนไปสทองฟา

5.3 พายฤดรอน เกดขนในประเทศไทยบอยครง โดยมากจะเกดชวงเดอนมนาคมถงเดอนเมษายน เกดจากมวลอากาศทมความรอนอยางตอเนองหลายวน และมกระแสอากาศเยนจากความกดอากาศสงจากประเทศจนมาปะทะ ผลท าใหเกดฝาฟาคะนอง มพายแรง มลกเหบตก

ภาพประกอบจาก : skeeze / https://pixabay.com

6. ไฟปา เกดจากการกระท าทางธรรมชาต ตงแตอณหภมในอากาศ และกงไมเสยดส

กนจนเกดพลงงานความรอน อกปจจยหนงคอ การกระท าของมนษย เชน การเผาปาเพอหาอาหาร เผาพนททางการเกษตร

ภยพบตทางภมศาสตร

ภาพประกอบจาก : Ylvers / https://pixabay.com

องคกรสงแวดลอมโลก

1. กรนพช (Greenpeace) โดยมกจกรรมหลกคอผลกดนใหประเทศหรอหนวยงานทท าลายสงแวดลอมจนเปนเหตท าใหเกด ภาวะโลกรอน, คดคานการตดตอพนธกรรม และใหหยดการขยายและปดโรงงานไฟฟานวเคลยร เพอปองกนสงแวดลอม

2. มลนธคมครองสตวโลก (WWF) ด าเนนการดานการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและดานสงแวดลอมปาไม ทรพยากรน าจด ทรพยากรชายฝงทะเล พนธพชและพนธสตว

1. อนสญญาเวยนนา ลงนาม ณ กรงเวยนนา ประเทศออสเตรย รวมมอทางดานการวจยดานวทยาศาสตร ลดและยกเลกการใชสารซเอฟซ สารฮาลอน สารไฮโดรโบรโมฟลโอโรคารบอน และแมทลโบรโดร ทเปนเหตส าคญท าลายชนโอโซนของโลกสงผลใหเกดภาวะโลกรอน 2. อนสญญาวาดวยการคาระหวางประเทศ ซงชนดสตวปาและพชทใกลสญพนธหรออนสญญาไซเตส (CITES) มวตถประสงคเพอควบคมการคาสตวปา และพชทใกลสญพนธ 3. อนสญญาสหประชาชาตวาดวยการแลกเปลยนสภาพภมอากาศ (UNFCCC) เพอปกปองประเทศกลมอตสาหกรรมและประเทศทก าลงพฒนา ลดการปลอยแกสเรอนกระจก

กฎหมายระหวางประเทศดานทรพยากรธรรมชาต

4. พธสารเกยวโต เปนมาตรการทางกฎหมายทเปดใหประเทศตางๆ ทลงนามในสตยาบนในการลดการปลอยแกสเรอนกระจก โดยเรยกรองใหประเทศทพฒนาแลวลดปรมาณการปลอยแกสเรอนกระจก 6 ชนด ไดแก คารบอนไดออกไซด ไนไตรออกไซด ไฮโดรฟลออโรคารบอน เปอรฟลออโรคารบอน และซลเฟอรเฮกซาฟลออไรด 5. อนสญญาวาดวยความหลากหลายทางชวภาพ (BDC) เพอใหประเทศสมาชก

ถายทอดเทคโนโลยทเกยวของกบการแกไขปญหาสงแวดลอมและระบบนเวศของโลก

กฎหมายระหวางประเทศดานทรพยากรธรรมชาต

6. อนสญญาวาดวยการควบคมและเคลอนยายและการก าจดของเสยอนตรายขามแดนหรอออนสญญาบาซล เพอควบคมการขนสงสารเคมทเปนอนตรายขามพรมแดน และควบคมการก าจดกากของเสยอนตราย 7. อนสญญาวาดวยพนทชมน าหรออนสญญาแรมซาร เพอการจดการ อนรกษ และใชประโยชนจากพนทลมน าอยางมระบบยงยน

กฎหมายระหวางประเทศดานทรพยากรธรรมชาต

1. โครงการแกมลง เพอแกไขปญหาน าทวม เมอปรมาณน าทะเลต าลงจงคอยปลอยน าหลากออกไปสทะเลไป

2. กงหนชยพฒนา แกไขปญหาน าเนาเสย 3. ทฤษฎการแกลงดน แกไขปญหาดนเปรยวในพนทดวยวธการระบายน าททวมขงให

แหงและสบน าเขาสพนทใหเปยกสลบกนไป ใชป ยไนโตรเจนและฟอสเฟตท าใหดนมธาตอาหารดขน

4. หญาแฝก เพอปองกนการพงทลายของดนและกกเกบความชมชน 5. ฝนหลวง เปนโครงการบรรเทาความเดอดรอนจากการขาดแคลนน าของเกษตรกร

โครงการพระราชด ารกบการแกไขปญหาสงแวดลอม

เอล นโญ (EI Nino) เปน ปรากฏการณทเกดขนจากการทกระแสน าอนพดมาแทนทกระแสน าเยนใน บรเวณเสนศนยสตรของมหาสมทรแปซฟก ท าใหกระแสน าเยนดานลางไมสามารถหมนวนขนมาท ไดอณหภมผวน าทะเลจงสงขน ท าใหอากาศบรเวณดงกลาวลอยตวขนและกลนตวเปนเมฆฝน

เอล นโญ-ลานญา

ลานญา (LaNiña) คอ กระแสลมสนคาตะวนออก (Tradewind) ทพดไปทางทศตะวนออกมก าลงแรงท าใหระดบน าทะเลบรเวณทางซกตะวนตกของมหาสมทรแปซฟกสงกวาสภาวะปกต ลมคายกตวเหนอประเทศอนโดนเซยท าใหเกดฝนตกอยางหนก แตทบรเวณชายฝงประเทศเปรน าเยนใตมหาสมทรยกตวขนแทนทกระแสน าอนบรเวณชายฝงมหาสมทรแปซฟกทางซกตะวนออก

เอล นโญ-ลานญา