ขอมลจากการประชม Value Stream Mapping : รศ. นพ. กตต ลมอภชาต

Lean Concept : Application & Simulation In Healthcare 3 – 4 ตลาคม 2554

คณะกรรมการ LEAN โรงพยาบาลสงขลานครนทร

คณสภาณ นาควเชยร

Ref : Lean Hospital ; Mark Graban

แพทยหญง พชรจรา เจยรณชานนท

Value Stream Mapping

• Womack & Jones

Value Stream : สายธารคณคา

= ชดกจกรรมเจาะจงทงหมดทจ าเปนในการน า ผลตภณฑ หรอบรการหนงๆ ผานหนาทการ จดการทส าคญทง 3 สวนของธรกจใดๆกตาม ไดแก - งานการแกปญหา - งานการจดการขอมล - งานแปลงสภาพทางกายภาพ

Value Stream Mapping • Value Stream Mapping : VSM

= เครองมอทจะชวยใหผน าองคกรเหนภาพรวมขาม ขอบเขตของแผนก/หนวยงานยอย

- คลายแผนผงกระบวนการทใชในการจดการคณภาพ โดยรวม (Total Quality Management: TQM) และแนวทางของ Six Sigma

- บนทกขนตอนตางๆในกระบวนการ กจกรรมทเกดขน

+ เวลาทใชในแตละขนตอน

+ เวลารอคอยระหวางขนตอน

(เวลาทมากทสดในระบบจากมมมองของลกคา)

ความสญเปลา

Value Stream Mapping

• กระบวนการดงกลาวจะไดมาจาก

* การไดเดนลงไปด หรอตดตามกระบวนการจรงท เกดขน ไมใชการนงเขยนในหองประชม เพราะจะ เปนการ ท “เราคดวา” กระบวนการเปนอยางไร

* ตองเปนการเกบขอมลจรง สงเกตกระบวนการจรง

ไมใชของจรง

ใหแนใจวาไดผงสถานะปจจบนทสะทอนการท างานของสงตางๆ ในปจจบน

Value Stream Mapping VSM 1. เขยนขนตอนทงหมดตามล าดบ จากเรมตน จน เสรจสน

2. ในแตละขนตอนรวมกนวเคราะหวาขนตอนใดเปน waste, value

added หรอ necessary non value-added

3. วเคราะหสาเหตของ waste โดยใช 5 Why ผงกางปลา (Fish Bone

Diagram) , Root cause cause analysis

4. คนหาแนวทางหรอวธแกไขเพอลดหรอก าจด waste

5. สรางขนตอนขนมาใหม โดยลดความสญเปลา เพมคณคา

6. ด าเนนการตามวธใหม แลวเกบขอมล/ผลทเกดขน ท าการวเคราะห

7. กลบไปเรมขนตอนแรกใหม เพอพฒนาปรบปรงใหดยงขนไปอก

PDCA-Plane Do Check Act

ขนตอนท 1 การเขยนขนตอนปจจบน Current Value Stream

หรอ Current State Map หรอ As-Is State

แยกแยะ แตละข นตอน แลวเขยนตอเนองกน ใหครบถวน

จดเรมตน งานเสรจสงใหลกคา / ผรบบรการ

เหนความเปนจรงของการด าเนนงานในปจจบน ซงหลาย ๆ กรณจะ

เหนไดทนทวาไมเปนไปตามทควรจะเปน ท าไมถงท าแบบน ?

พบวาข นตอนใดทตองรอนาน หรอเปนคอขวด (Bottle neck)

ข นตอนใดทตองรบปรบปรง

ข นตอนใดทซ าซอน ยงยากโดยไมจ าเปน

ข นตอนใดทไมมประสทธภาพ

ประโยชนของการเขยนสภาพปจจบน

ขนตอนท 2 ระบ (จบเวลา วดระยะทาง) ทใชในแตละขนตอน รวมทงชวงทตองรอ อยาง

ครบถวน (ในชวงแรกอาจจะประมาณเวลาทใชกอน)

จดเรมตน

เวลา......................................................... นาท

ระยะทาง....................................................เมตร

รวมเวลาทตองใชทงหมด รวมเวลา หรอระยะทาง รวมทงการรอ Waiting

ในกรณทตองการลดระยะทาง ลดคาใชจาย ลดวสด ก วดหรอระบส งทลดตามตองการ

ขนตอนท 3 รวมกนพจารณาวา ขนตอนใดเปน waste หรอ non value

แตจ าเปนหรอขนตอนใดสรางคณคา Value

จดเรมตน งานเสรจสงใหลกคา

= value = waste = necessary non value

เปนความสญเปลา แกไขไดงายสด

แกไขไดยากกวา

แกไขไดยากทสด

ขนตอนท 4 ค านวณหาประสทธภาพของกระบวนการทงหมดในโครงการน รวม

เปน value ทงหมด หารดวย เวลาทงหมดของกระบวนการตงแต

เรมตนจนเสรจสน คอ value + waste + non value แตจ าเปน

ประสทธภาพ = Value / เวลาทงหมด (cycle time)

ขนตอนท 5 Future (Lean) State Map To-Be state

หลงวเคราะห หาสาเหต และลดหรอรวมขนตอน

เสนอแนวการด าเนนการแบบใหม

ด าเนนการ เกบขอมลจรง ตามวธการใหม เพอดผลลพธทเกดขนจรง

ค านวณประสทธภาพใหม

ตองเกบขอมลอยางละเอยดทก ๆ ขนตอนหรอไม เกบกราย หรอ กรอบ ?

ขอมลพนฐานกอนท าโครงการ (Pre lean , As is state)

ไมจ าเปนตองเกบอยางละเอยดหรอขอมลจ านวนมาก ไมควร

เสยเวลา

หลงท าโครงการ Lean ควรเกบขอมล ใหละเอยดและถกตอง

มากขน เพอการตดตามความกาวหนาและประสทธภาพของ

กระบวนการใหถกตอง โดยเฉพาะในการท าคร งตอ ๆ ไป

(Continuous improvement – Kaizen)

Value Stream Mapping End to End Patient Flow

Register OPD/ER Admit Discharge

1. OPD Ward

2. Ward OR Ward

3. OPD Lab Lab Report Doctor

Value Stream Mapping

1. Service Flow 2. Material Flow 3. Information Flow

การรายงานเปรยบเทยบ Pre-Post Lean

กจกรรม Pre-Lean Post-Lean ผลทได

ขนตอน 12 ขนตอน 7 ขนตอน 5 ขนตอน

(41.7%)

ระยะเวลา 72 นาท

(66 - 85 นาท)

52 นาท

(49 - 54 นาท)

20 นาท

(27.7%)

% ประสทธภาพ 61.1% 86.5% 25.4%

Future State หมายถง การก าหนดเปาหมาย รปแบบ หรอขนตอนการบรการทดทสดใน

อนาคตตามความฝน หรอในอดมคต เชน ประชาชนมาท าบตรประชาชนใชเวลาไมเกน 15 นาท

การรบรองบคคลและเรองราวตางๆใชเวลาไมเกน 30 นาท

การแจงเกด แจงตาย ใชเวลาไมเกน 15 นาท

ทาทายใหมงสเปาหมาย คนหาชองวาง (Gap analysis) เพอหาวธการปรบปรงใหดเรอย ๆ ตลอดเวลา จนไดผลตามตองการ

การขออนญาตปลกสราง รอถอนอาคาร ไมเกน 2 ชวโมง

การออกแบบ ประมาณราคาในการกอสรางของหนวยงานกทม. ไมเกน 30 วน

การประเมนผลงานทางวชาการใชเวลาในการด าเนนการ ไมเกน 2 เดอน

Future State หมายถง การก าหนดเปาหมาย รปแบบ หรอขนตอนการบรการทดทสดใน

อนาคตตามความฝน หรอในอดมคต เชน ผปวยเมอตรวจเสรจ รอรบยาไมเกน 5 นาท

ผปวยทมาตามก าหนดเวลานด จะไดพบแพทยทนท หรอไมเกน 15 นาท

ความผดพลาดตาง ๆ เชน อตราแผลกดทบ อตราการตดเชอหลงใสสายสวนตาง ๆ

อตราการใหยาผดหรอจายยาผดเปน 0

ทาทายใหมงสเปาหมาย คนหาชองวาง (Gap analysis) เพอหาวธการปรบปรงใหดเรอย ๆ ตลอดเวลา จนไดผลตามตองการ

งานพสด – คลงพสด จะไมมของขาดเลย จะรอเปลไมเกน 5 นาท ในกรณทขอดวน

Current Value Stream

Ideal Value Stream

•LEAN 1 •LEAN 2 •LEAN 3….

นอกจากลดเวลารอคอย ลด Waste หรอลด Cycle time หรอระยะทางการเดน

ลดพนทท างาน / เพมพนทใชสอย

ลดคาใชจาย

ลดอปกรณ ลดเครองมอ

ลดคนท างาน

ลดความผดพลาด เพมความปลอดภยของผปวย

ยงอาจหมายถง :

ผลทเกดจาก Lean P Q C D S M E E

P roductivity เพมประสทธผล ปรมาณงาน

Q uality เพมคณภาพ

C ost ลดคาใชจาย

D elivery สงมอบไดรวดเรว

S afety ปลอดภยมากขน ไมเพมความเสยง

M orale ขวญก าลงใจของบคลากรเพมข น

E nvironment สภาพแวดลอมในการท างานดข น

สะอาด เปนไปตามหลกการศาสตร

(Ergonomic) ลดการใชไฟฟา น า

ลดภาวะโลกรอน (Global Warming)

E thics มคณธรรม จรรยาบรรณเพมข น