เอกสารประกอบการสอนportal5.udru.ac.th/ebook/pdf/upload/17qJ8JiSQy872S31N8y8.pdf · ง สารบัญ (ต่อ) หน้า แผนบริหารการสอนประจ

เอกสารประกอบการสอน

วชาวทยาศาสตรเพอคณภาพชวต

Science for Quality of Life

วรวฒน ทพจอย

กศ.ม. (การมธยมศกษา)

ส านกวชาศกษาทวไป

มหาวทยาลยราชภฏอดรธาน

2557

ก ค ำน ำ

ค ำน ำ

เอกสำรประกอบกำรสอนนจดท ำขนเพอใชประกอบกำรเรยนกำรสอนรำยวชำวทยำศำสตรเพอคณภำพชวต รหสวชำ GE 40002 กลมวชำคณตศำสตร วทยำศำสตร และเทคโนโลย ตำมหลกสตรวชำศกษำทวไป มหำวทยำลยรำชภฏอดรธำน ในเอกสำรประกอบกำรสอนนไดแบงเนอหำออกเปน 5 บท ครอบคลมองคควำมร ดำนวทยำศำสตร เทคโนโลย และคณภำพชวต เชน สขภำพสวนบคคล สมรรถภำพทำงกำย พลงงำนกบชวต เทคโนโลยชวยกำรเจรญพนธ ฯลฯ ซงเปนเนอหำททนสมยสอดคลองกบสภำพสงคมในปจจบน ท ำใหผเรยนรเทำทนกำรเปลยนแปลงของวทยำศำสตรและเทคโนโลย สำมำรถน ำองคควำมรไปประยกตใชไดอยำงมเหตผล สรำงสรรค และมคณธรรม เพอประโยชนตอกำรพฒนำคณภำพชวตใหสมบรณพรอมทงดำนรำงกำย จตใจ และสตปญญำ สำมำรถปรบตวเขำกบโลกปจจบนและอนำคตทจะเกดขนไดอยำงกลมกลนและมควำมสข

วรวฒน ทพจอย

2 มนำคม 2557

ค สารบญ

สารบญ

หนา

ค าน า ก

สารบญ ค

สารบญภาพ ฌ

สารบญตาราง ฒ

สารบญแผนผง ด

แผนบรหารการสอนประจ าวชา ถ

แผนบรหารการสอนประจ าบทท 1 1

บทท 1 วทยาศาสตรและเทคโนโลยกบคณภาพชวต 3

1. วทยาศาสตรและเทคโนโลย 3

1.1 ความหมายของวทยาศาสตร 3

1.2 ความหมายของเทคโนโลย 6

1.3 ความสมพนธของวทยาศาสตรและเทคโนโลย 6

2. ธรรมชาตของวทยาศาสตร 7

2.1 สาขาของวทยาศาสตร 7

2.2 ความรทางวทยาศาสตร 9

2.3 กระบวนการทางวทยาศาสตร 16

3. คณภาพชวต 36

3.1 ความหมายของคณภาพชวต 36

3.2 องคประกอบของคณภาพชวต 36

3.3 ความส าคญของคณภาพชวต 37

3.4 การพฒนาคณภาพชวต 38

4. พฒนาการของวทยาศาสตรและเทคโนโลยจากอดต-ปจจบน 39

5. ความส าคญของวทยาศาสตรและเทคโนโลยทมตอคณภาพชวต 41

6. ผลกระทบของวทยาศาสตรและเทคโนโลยทมตอคณภาพชวต 43

7. สรปประจ าบทท 1 45

8. แบบฝกหดทายบทท 1 47

9. เอกสารอางอง 51

ง

สารบญ (ตอ)

หนา


บทท 2 สขภาพสวนบคคลและชมชน 57

1. สขภาพสวนบคคล 57

1.1 ความหมายของสขภาพ 57

1.2 ปจจยทมอทธตอสขภาพ 58

1.3 การเสรมสรางสขภาพสวนบคคล 60

1.4 อาหาร 61

1.5 ยา 72

1.6 ยาเสพตด 78

1.7 โรคตดตอ 84

1.8 ความฉลาดทางอารมณ 93

2. สขภาพชมชน 98

2.1 ความหมายของสขภาพชมชน 98

2.2 ปญหาสขภาพชมชน 98

2.3 ปจจยทท าใหชมชนมสขภาพด 99

2.4 การเสรมสรางสขภาพชมชน 99

2.5 บคคลทเกยวของกบการเสรมสรางสขภาพชมชน 100

3. สขบญญตแหงชาต 103





บทท 3 การเสรมสรางสมรรถภาพทางกายและนนทนาการ 117

1. สมรรถภาพทางกาย 117

1.1 ความหมายของสมรรถภาพทางกาย 117

1.2 องคประกอบของสมรรถภาพทางกาย 118

1.3 ความส าคญของสมรรถภาพทางกาย 120

จ


หนา

บทท 3

1.4 การเสรมสรางสมรรถภาพทางกาย 120

1.5 การทดสอบสมรรถภาพทางกาย 121

1.6 แบบทดสอบสมรรถภาพทางกาย 122

2. การออกก าลงกาย 128

2.1 ความหมายของการออกก าลงกาย 128

2.2 ประเภทของการออกก าลงกาย 129

2.3 ขนตอนการออกก าลงกาย 133

2.4 ประโยชนของการออกก าลงกาย 133

2.5 โทษของการขาดการออกก าลงกาย 134

2.6 ขอหามในการออกก าลงกาย 136

2.7 รปรางของมนษย 137

2.8 ชพจรกบการออกก าลงกาย 138

2.9 การหาอตราการเตนของชพจรทเปนเปาหมาย 139

3. นนทนาการ 142

3.1 ความหมายของนนทนาการ 142

3.2 ลกษณะของนนทนาการ 142

3.3 ประเภทของนนทนาการ 143

3.4 ประโยชนของการนนทนาการ 144

3.5 ความส าคญของนนทนาการ 145




ฉ


หนา


บทท 4 พลงงานกบชวต 157

1. พลงงาน 157

1.1 ความหมายของพลงงาน 157 1.2 รปของพลงงาน 158

1.3 ประโยชนและความส าคญของพลงงาน 162 2. แหลงของพลงงาน 163

2.1 แหลงพลงงานทใชแลวหมดไปหรอพลงงานสนเปลอง 163 2.2 แหลงพลงงานทใชแลวไมหมดหรอพลงงานหมนเวยน 180

3. สถานการณการใชพลงงานของประเทศไทย 196

4. ผลกระทบจากพฤตกรรมการบรโภคพลงงาน 198

5. การประหยดพลงงาน 199





บทท 5 ความกาวหนาของวทยาศาสตรและเทคโนโลยทมตอคณภาพชวต 211

1. นาโนเทคโนโลย 211

1.1 ความหมายของนาโนเทคโนโลย 211 1.2 เทคโนโลยการผลตในระดบนาโน 212 1.3 การประยกตใชนาโนเทคโนโลย 213

2. เทคโนโลยชวภาพ 216

2.1 ความหมายของเทคโนโลยชวภาพ 216

2.2 ประโยชนของเทคโนโลยชวภาพ 217

2.3 ความกาวหนาและผลของเทคโนโลยชวภาพ 218 3. เทคโนโลยชวยการเจรญพนธ 233

3.1 การท าเดกหลอดแกว 234

ช


หนา

บทท 5

3.2 การท าอคซ 235

3.3 การท ากฟท 235

3.4 การท าซฟท 236

4. เทคโนโลยการรกษาและฟนฟดวยเซลลตนก าเนด 237

5. บทบาทของวทยาศาสตรและเทคโนโลยตอคณภาพชวต 240

6. บทบาทของวทยาศาสตรและเทคโนโลยในเศรษฐกจพอเพยง 242

7. พฒนาการความกาวหนาของวทยาศาสตรและเทคโนโลยไทย 245 8. สรปประจ าบทท 5 251



บรรณานกรม 261

ซ

ฌ

สารบญภาพ

ภาพท หนา

1-1 ตวอยางขอเทจจรงทางวทยาศาสตร 9

1-2 เซอร อเลกซานเดอร เฟลมมง และหลยส ปาสเตอร 12

1-3 เสนสมมาตรของรป 2 มต 24

1-4 ระนาบสมมาตรของรป 3 มต 24

1-5 เซอร ไอแซก นวตน 34

1-6 โทมส อลวา เอดสนสน 35

1-7 ตวอยางผลกระทบของวทยาศาสตรและเทคโนโลยทมตอสงมชวต 43

2-1 ผปวยโรคธาลสซเมย 58

2-2 “ยง” สงแวดลอมทางชวภาพทมอทธพลตอสขภาพสวนบคคล 59

2-3 ตวอยางปฏกรยาการเกดน าตาลโมเลกลค 64

2-4 แหลงของน าตาลโมเลกลคจากพชชนดตางๆ 65

2-5 สวนประกอบของฮโมโกลบนในเซลลเมดเลอดแดง 67

2-6 ธงโภชนาการ 71

2-7 ดอกและใบซงโคนาและดอกฝน 73

2-8 ขอความทพบบนเอกสารก ากบยา “ประเภทยาสามญประจ าบาน” 74

2-9 ขอความทพบบนกลองใสยา “ประเภทยาอนตราย” 75

2-10 ใบกระทอม 79 2-11 แอลเอสด 80 2-12 กญชา 80

2-13 เฮโรอน 80

2-14 ผลจากการตดยาเสพตด 82

2-15 การจบกมยาเสพตด 83

2-16 รปรางของไวรส 85

2-17 รปรางของแบคทเรย 85

2-18 รกเกตเซย และไรออน 86

2-19 เชอพลาสโมเดยมในเซลลเมดเลอดแดง 86

2-20 หนอนพยาธตวกลม 86

ญ

สารบญภาพ (ตอ)


2-21 ผปวยโรคซฟลส 91

2-22 ผปวยโรคแอนแทรกซ 91

2-23 การมสวนรวมในการรณรงคก าจดแหลงเพาะพนธลกน ายงลาย 102

3-1 เครองวดความหนาของผวหนง 119

3-2 การทดสอบความแขงแรงของกลามเนอดวยเครองวดแรงบบมอ

และเครองวดก าลงหลงและขา 123

3-3 การทดสอบความอดทนของกลามเนอโดยงอแขนหอยตว และลก-นง 30 วนาท 123 3-4 การทดสอบความออนตวโดยนงงอตวไปขางหนาและยนกมตว 124

3-5 เครองวดความจปอดและวธการวด 124

3-6 การทดสอบความอดทนของระบบหายใจและระบบไหลเวยนโลหต

ดวยวธกาวขน-ลง 3 นาท 125

3-7 การวดรอบเอวและสะโพกเพอค านวณคา WHR 126

3-8 ตวอยางการออกก าลงกายแบบเกรงกลามเนอโดยไมเคลอนไหวอวยวะ 129

3-9 ตวอยางการออกก าลงกายเเบบเกรงกลามเนอพรอมกบมการเคลอนไหว

ของขอตอ 130

3-10 ตวอยางการออกก าลงกายโดยการตอสแรงตานทานดวยความเรวคงท 131

3-11 ตวอยางการออกก าลงกายแบบใชออกซเจน 132

3-12 การแบงรปรางของมนษย 137

3-13 ต าแหนงของรางกายทนยมจบชพจร 138

4-1 พลงงานศกยของน าในเขอนและพลงงานจลนของลกบอล 159

4-2 รปแบบของพลงงานทมนษยน ามาใชประโยชน 160

4-3 การเปลยนรปของพลงงานโดยอาศยกระบวนการ/อปกรณตางๆ 161

4-4 การก าเนดปโตรเลยม น ามนดบ และกาซธรรมชาต 164

4-5 แทนขดเจาะน ามนดบ 165

4-6 หอกลนและผลตภณฑทไดจากการกลนน ามนดบ 166

4-7 การขนสงกาซธรรมชาต 167

4-8 องคประกอบของกาซธรรมชาต 168

ฎ



4-9 น าแขงแหงและการใชประโยชน 169

4-10 กระบวนการเกดถานหน 170

4-11 โรงไฟฟาแมเมาะ และเหมองถานหน 172 4-12 น ามนทสกดจากหนน ามน และแหลงทรายน ามนในประเทศแคนาดา 174

4-13 มลพษจากการเผาไหมเชอเพลงจากซากดกด าบรรพ 175

4-14 ตวอยางผลกระทบจากภาวะโลกรอน 176

4-15 การเกาะของคารบอนมอนอกไซดกบฮโมโกลบน 177

4-16 ซลเฟอรไดออกไซด, ไนตรกออกไซด สารมลพษทกอใหเกดฝนกรด 179

4-17 เขอนภมพลแหลงผลตไฟฟาทส าคญของประเทศไทย 181

4-18 ปฏกรยาฟวชนบนดวงอาทตย 182 4-19 เครองท าน ารอนจากแสงอาทตย 182

4-20 การตดตงเซลลแสงอาทตยและโรงไฟฟาพลงงานแสงอาทตยทใหญทสด

ในประเทศไทย “โซลารฟารมโคราช 1” 183 4-21 หลกการท างานของเซลลแสงอาทตย 183

4-22 กระบวนการเกดลม 184

4-23 สวนประกอบของกงหนลมผลตกระแสไฟฟา 185

4-24 ทงกงหนลมในรฐเทกซส 185

4-25 กงหนลมสถานพลงงานทดแทนแหลมพรมหมเทพ จงหวดภเกต 186 4-26 กงหนลมโครงการสาธตการผลตไฟฟาจากพลงงานลม อ าเภอหวไทร จงหวดนครศรธรรมราช 186

4-27 เชอเพลงจากชวมวลในรปแบบตางๆ 187

4-28 ถงหมกกาซชวภาพชนดแคปซล 189

4-29 การผลตและใชประโยชนจากกาซชวภาพในระดบครวเรอน 190

4-30 พลงงานความรอนใตพภพในลกษณะตางๆ 191

4-31 โรงไฟฟาพลงงานความรอนใตพภพ 192

4-32 การผลตไฟฟาจากความรอนใตพภพ 192

4-33 อนภาคทปลอยมาจากธาตกมมนตรงส 193

ฏ



4-34 ปฏกรยานวเคลยรฟชชน 193

4-35 ธาตยเรเนยม 194

4-36 โรงไฟฟาจากปฏกรยานวเคลยร 194

4-37 เครองปฏกรณนวเคลยรแบบน าเดอด 195

5-1 ขนาดสเกลระดบนาโนเมอเทยบกบสงตางๆ 211

5-2 เทคโนโลยการผลตในระดบนาโน 212

5-3 นายดอน ไอเกลอร และจดเรยงธาตซนอนเปนอกษร IBM 213

5-4 ทอนาโนคารบอนวสดทมความยดหยนและแขงแรงสง 214

5-5 เซอรเจยน นาโนบอท หนยนตนาโนก าลงน ากอนเลอด ออกจากเสนเลอดทอดตน 214

5-6 ความยดหยนและการลดพลงงานจลนจากกระสนของทอนาโนคารบอน 215

5-7 การโคลนนงแครอท 219

5-8 การเพาะเลยงตนออนของพชในอาหารสงเคราะห 220

5-9 การโคลนนงกบโดยใชเซลลตนแบบจากล าไสเลกของลกออด 220

5-10 การโคลนนงแกะโดยวธการถายโอนนวเคลยส 221

5-11 ดร.เอยน วลมต และดอลล 221

5-12 สนขเรองแสงรปป 221

5-13 โคขาวล าพนโคลนนง และพญาควายปลกโคลนนง 222

5-14 การท าพชจเอมโอ 223

5-15 การผลตฮอรโมนอนซลนจากแบคทเรย 224

5-16 การเปรยบเทยบปลามาลายเรองแสงกบปลามาลายปกต 224

5-17 ดอไลออน (Dolion) สตวจเอมโอทมทงลกษณะของสนขและสงโต

อยในตวเดยวกน 225

5-18 โครงสรางโมเลกลของดเอนเอ 227

5-19 ผลการเปรยบเทยบดเอนเอของผตองสงสยกบคราบเลอดของฆาตกร 228

5-20 การน าสงยาเขาสเซลลดวยเครองนาโนแชนเนล อเลกโทรโพเรชน (Nanochannel electroporation) 230

ฐ



5-21 โครงสรางเปนรพรนของโฟมโลหะ 231

5-22 วสดนาโนไฟเบอรทรงกลม และวสดโพลเมอร 3 มต ทมรพรน 232 5-23 ขนตอนการท าเดกหลอดแกว 234

5-24 การฉดอสจเขาในเซลลไข 235

5-25 วธการและรอยแผลทเกดจากการท ากฟท 236

5-26 เปรยบเทยบตวออนระยะไซโกต และบลาสโตซสต 236

5-27 ทมาของสเตมเซลล 238

5-28 ตวอยางการน าสเตมเซลลมาใชกบระบบตางๆ 239 5-29 ความสมพนธของวทยาศาสตรและเทคโนโลยกบคณภาพชวต เศรษฐกจ และสงแวดลอม 240

5-30 แนวคดเศรษฐกจพอเพยง 3 หวง 2 เงอนไข 243

5-31 ตวอยางการน าแนวคดเศรษฐกจพอเพยงมาใชในดานวทยาศาสตรและเทคโนโลย 244

ฑ

ฒ

สารบญตาราง

ตารางท หนา

1-1 การจ าแนกสงตางๆ ตามเกณฑทก าหนด 23

1-2 การสงเกตความชดเจนขอปลองของล าตนและลกษณะใบของพชชนดตางๆ 31

2-1 แรธาต แหลงอาหาร หนาทและความส าคญ และอาการเมอขาดแรธาตชนดตางๆ 67

2-2 วตามน แหลงอาหาร หนาทและความส าคญ และอาการเมอขาดวตามนชนดตางๆ 69

2-3 โรคตดตออนตรายและอาการส าคญ 88

3-1 สตรค านวณน าหนกมาตรฐานส าหรบคนไทย 126

3-2 การแปลผลคาดชนมวลกาย 127

4-1 สมบตของถานหนชนดตางๆ 171

4-2 การใชพลงงานขนสดทายจ าแนกตามชนดพลงงาน 197

4-3 การใชพลงงานขนสดทายจ าแนกตามสาขาเศรษฐกจ 198

5-1 อตราคาบรการในการรกษาภาวะมบตรยากของสถานบรการของรฐและเอกชน 237

ณ

ด

สารบญแผนผง

แผนผงท หนา

1-1 ความหมายของวทยาศาสตร 5

1-2 ความสมพนธของหลกการ มโนมต และขอเทจจรง 11

1-3 ขนตอนการแสวงหาความรตามวธการทางวทยาศาสตร 20

1-4 รปแบบการจดกระท าและสอความหมายของขอมล 25

1-5 ความสมพนธระหวางการสงเกตกบการลงความเหนจากขอมล 26

1-6 องคประกอบของเจตคต 33

1-7 ตวอยางแนวทางในการพฒนาคณภาพชวต 39

2-1 การเปลยนแปลงสารอาหารประเภทใหพลงงานในรางกาย 66

2-2 บทบาทความรบผดชอบของบคคลทเกยวของกบการเสรมสรางสขภาพชมชน 101

ถ Error! No text of specified style in document.

แผนบรหารการสอนประจ าวชา

รายวชา วทยาศาสตรเพอคณภาพชวต

Science for Quality of Life

รหสวชา GE40002

จ านวนหนวยกต 2(1-2-3)

ค าอธบายรายวชา

ศกษา วเคราะหธรรมชาตของวทยาศาสตร กระบวนการเรยนรทางวทยาศาสตร

การแกปญหาโดยใชวธการทางวทยาศาสตร ทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร เจตคตทางวทยาศาสตร มจตวทยาศาสตร น าความรทางวทยาศาสตรและเทคโนโลยมาใช และสรางเสรมสขภาวะแบบองครวม เพอเปนการพฒนาคณภาพชวตใหด ารงอยอยางเปนสข

วตถประสงค เพอใหผเรยนมความสามารถดงตอไปน

1. มความรความเขาในธรรมชาตของวทยาศาสตรและเทคโนโลย 2. น าความรดานวทยาศาสตรและเทคโนโลยมาประยกตใชในการพฒนาคณภาพชวตได 3. บอกแนวทางในการเสรมสรางสขภาพทดทงสวนบคคลและชมชนได

4. บอกประโยชนและความส าคญของสมรรถภาพทางกาย การออกก าลงกาย และนนทนาการได

5. บอกคณคาและความส าคญของพลงงานในรปแบบตางๆ ทมตอตนเอง สงคม และประเทศชาตได

6. มความรความเขาใจเกยวกบผลของความเจรญกาวหนาของวทยาศาสตรและเทคโนโลยทมตอคณภาพชวต

เนอหา

บทท 1 วทยาศาสตรและเทคโนโลยกบคณภาพชวต 9 ชวโมง

1. วทยาศาสตรและเทคโนโลย 2. ธรรมชาตของวทยาศาสตร

3. คณภาพชวต

4. พฒนาการของวทยาศาสตรและเทคโนโลยจากอดต-ปจจบน

5. ความส าคญของวทยาศาสตรและเทคโนโลยทมตอคณภาพชวต

ท

6. ผลกระทบของวทยาศาสตรและเทคโนโลยทมตอคณภาพชวต

7. สรป

แบบฝกหด

เอกสารอางอง

บทท 2 สขภาพสวนบคคลและชมชน 9 ชวโมง

1. สขภาพสวนบคคล

2. สขภาพชมชน

3. สขบญญตแหงชาต

4. สรป



บทท 3 การเสรมสรางสมรรถภาพทางกายและนนทนาการ 6 ชวโมง

1. สมรรถภาพทางกาย

2. การออกก าลงกาย

3. นนทนาการ

4. สรป



บทท 4 พลงงานกบชวต 12 ชวโมง

1. พลงงาน

2. แหลงของพลงงาน

3. สถานการณการใชพลงงานในประเทศไทย

4. ผลกระทบจากพฤตกรรมการบรโภคพลงงาน

5. การประหยดพลงงาน

6. สรป



ธ

บทท 5 ความกาวหนาทางวทยาศาสตรและเทคโนโลยทมตอคณภาพชวต 12 ชวโมง

1. นาโนเทคโนโลย 2. เทคโนโลยชวภาพ

3. เทคโนโลยชวยการเจรญพนธ

4. เทคโนโลยการรกษาและฟนฟดวยเซลลตนก าเนด

5. บทบาทของวทยาศาสตรและเทคโนโลยตอคณภาพชวต

6. บทบาทของวทยาศาสตรและเทคโนโลยในเศรษฐกจพอเพยง

7. พฒนาการความกาวหนาของวทยาศาสตรและเทคโนโลยไทย

8. สรป



กจกรรมการเรยนการสอน

1. การบรรยายเนอหาประกอบสอตางๆ เชน Power point วดทศน ฯลฯ

2. อภปรายในชนเรยน ศกษาคนควาดวยตนเอง

3. สนทนา ถาม-ตอบ

4. กจกรรมประกอบหนวยการเรยนตามทไดรบมอบหมาย

สอการเรยนการสอน

1. เอกสารประกอบการสอนรายวชาวทยาศาสตรเพอคณภาพชวต (GE 40002)

2. แบบฝกหด

3. ใบงาน

4. หนงสอ ต ารา หรอเอกสารอนๆ ทเกยวของ

น

การวดผล

1. ระหวางภาค 60 คะแนน

1.1 ความสนใจและพฤตกรรมในชนเรยน 10 คะแนน

1.2 กจกรรม/งานทไดรบมอบหมาย 10 คะแนน

1.3 การทดสอบระหวางเรยน 20 คะแนน

1.4 แบบฝกหด 5 คะแนน 1.5 สอบกลางภาค 15 คะแนน

2. สอบปลายภาค 40 คะแนน

การประเมนผล

คะแนนระหวาง 80-100 ไดระดบ A คะแนนระหวาง 75-79 ไดระดบ B+ คะแนนระหวาง 70-74 ไดระดบ B คะแนนระหวาง 65-69 ไดระดบ C+ คะแนนระหวาง 60-64 ไดระดบ C คะแนนระหวาง 55-59 ไดระดบ D+ คะแนนระหวาง 50-54 ไดระดบ D คะแนนระหวาง 0-49 ไดระดบ F

แผนบรหารการสอนประจ าบทท 1

วทยาศาสตรและเทคโนโลยกบคณภาพชวต

หวขอเนอหาประจ าบท

เนอหาสาระในบทนประกอบดวย

1. วทยาศาสตรและเทคโนโลย 2. ธรรมชาตของวทยาศาสตร

3. คณภาพชวต




วตถประสงคเชงพฤตกรรม

หลงไดศกษาบทเรยนนแลว นกศกษาสามารถ 1. บอกความหมายของค าวา วทยาศาสตร เทคโนโลย และคณภาพชวตได

2. จ าแนกประเภทของความรทางวทยาศาสตรได

3. อธบายกระบวนการทางวทยาศาสตรได

4. บอกพฒนาการของวทยาศาสตรและเทคโนโลยจากอดต-ปจจบนได

5. บอกความส าคญและผลกระทบของวทยาศาสตรและเทคโนโลยทมตอคณภาพชวตได

วธการสอนและกจกรรมการเรยนการสอน

1. วธการสอน

1.1 บรรยาย

1.2 อภปราย

1.3 พดถามตอบ

2. กจกรรมการเรยนการสอน

2.1 ผสอนบรรยายประกอบเอกสารการสอนในหวขอตางๆ 2.2 อภปรายรวมกนระหวางผสอนกบนกศกษา

2.3 ใชค าถามดวยวาจาระหวางผสอนกบนกศกษา

2.4 ใหนกศกษาท าแบบฝกหด

2 วทยาศาสตรและเทคโนโลยกบคณภาพชวต


1. เอกสารประกอบการสอน “วทยาศาสตรและเทคโนโลยกบคณภาพชวต”

2. การน าเสนอดวย Microsoft PowerPoint

3. ต ารา หนงสอเกยวกบวทยาศาสตรและเทคโนโลย 4. แบบฝกหด

5. ใบงาน

การวดผลและการประเมนผล

1. การวดผล

1.1 พฤตกรรมของผเรยน

1.2 การซกถาม-ตอบตอบค าถาม

1.3 การอภปรายรวมกน

1.4 รายงานของใบงาน

1.5 การตอบค าถามจากแบบฝกหดทายบท

2. การประเมนผล

2.1 เขาเรยนตรงเวลาและสงงานทนตามก าหนด

2.2. ตอบค าถามไดถกตอง

2.3 มการอภปรายแสดงความคดเหน

2.4 ท าใบงานถกตองสมบรณ

2.5 ท าแบบฝกหดถกตองไมนอยกวารอยละ 80


บทท 1

วทยาศาสตรและเทคโนโลยกบคณภาพชวต

วทยาศาสตรมบทบาทส าคญยงในสงคมโลกปจจบนและอนาคตเพราะวทยาศาสตรเกยวของกบชวตทกชวตทงในการด ารงชวตประจ าวน และในงานอาชพตางๆ วทยาศาสตรท าใหคนไดพฒนาวธคด ทงความคดเปนเหตเปนผล คดสรางสรรค คดวเคราะหวจารณ มทกษะทส าคญในการคนควาหาความร มความสามารถในการแกปญหาอยางเปนระบบ ชวยใหสามารถตดสนใจโดยใชขอมลหลากหลายและตรวจสอบได วทยาศาสตรเปนวฒนธรรมของโลกสมยใหมซงเปนสงคมแหงความร (Knowledge based society ) ดงน น ทกคนจงจ าเปนตองไดรบการพฒนาใหรวทยาศาสตร (Scientific literacy for all) เพอทจะมความรความเขาใจโลกธรรมชาตและเทคโนโลยทมนษยสรางสรรคขน ความรวทยาศาสตรไมเพยงแตน ามาใชในการพฒนาคณภาพชวตของตน แตยงชวยท าใหคนมความร ความเขาใจทถกตองเกยวกบการใช ประโยชน การดแลรกษา ตลอดจนการพฒนาชมชน สงแวดลอม และทรพยากรธรรมชาตอยางสมดลและย งยน นอกจากน ความรทางวทยาศาสตรยงชวยเพมขดความสามารถในการพฒนาเศรษฐกจ ใหสามารถแขงขนกบนานาประเทศ และด าเนนชวตอยรวมกนในสงคมโลกไดอยางมความสข

1. วทยาศาสตรและเทคโนโลย 1.1 ความหมายของวทยาศาสตร

ค าวา วทยาศาสตร ตรงกบค าภาษาองกฤษวา Science ซงมาจากศพทภาษาลาตนวาScientia หมายถง ความรทวไปซงเปนความหมายทกวางมากทใชในอดต (สนนท บราณรมย, นพพร แกวมาก, สระบร ไชยมงคล, มาลน อทธเสน, และอมพาพรรณ พงศผลาดสย, 2542: 2)

เนองจากในอดตยงไมมการคนพบความรมากมายเหมอนในปจจบน ดงนน วทยาศาสตรจงมความหมายในลกษณะทครอบคลมความรทงหมดของมนษยตอมาเมอมนษยมการคนพบความรมากขนและไดพสจนความรตางๆ สงใดเปนจรงจะไดรบการยอมรบสวนสงใดไมจรงกจะถกปฏเสธท าใหความหมายของค าวาวทยาศาสตรเปลยนแปลงไปความหมายของ ค าวา วทยาศาสตรในปจจบนมบคคลและหนวยงานตางๆไดใหความหมายไวหลากหลาย เชน

ราชบณฑตยสถาน (2542: 1075) ไดใหความหมายวา วทยาศาสตร หมายถง ความรทไดโดยการสงเกต และคนควาจากปรากฏการณธรรมชาตแลวจดเขาเปนระเบยบ


ภพ เลาหไพบลย (2540: 2) ไดใหความหมายวา วทยาศาสตร หมายถง วชาทสบคนหาความจรงเกยวกบธรรมชาต โดยใชกระบวนการแสวงหาความรทางวทยาศาสตร วธการทางวทยาศาสตร และเจตคตทางวทยาศาสตร เพอใหไดมาซงความรทางวทยาศาสตรทเปนทยอมรบโดยทวไป สนนท บราณรมย และคณะ (2542: 2-3) ไดใหความหมายวา วทยาศาสตร หมายถง ความรทแสดงหรอพสจนไดวาถกตอง เปนความจรง ซงความรดงกลาวไดมาจากการศกษาปรากฏการณธรรมชาต หรอจากการทดลอง โดยเรมตนจากการสงเกต การตงสมมตฐาน การทดลองอยางมแบบแผน แลวจงสรปเปนทฤษฏหรอกฎขน แลวน าแลวน าทฤษฏหรอกฎทไดไปใชศกษาหาความรตอไปเรอยๆ

สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย (2553: 4) ไดใหความหมายวาวทยาศาสตร หมายถง ความรของโลกธรรมชาตหรอความรในสงทเกดขนหรอทมอยในธรรมชาตซงสามารถอธบายไดดวยหลกฐานและความเปนเหตและผลทางวทยาศาสตร นอกจากน วทยาศาสตรยงหมายถงวธการและขนตอนในการคนหาความรหรอทเรยกวากระบวนการหาความรซงเปนกระบวนการทนกวทยาศาสตรใชเพอใหไดมาซงความรนนเอง

จากทกลาวมาสรปไดวา วทยาศาสตร หมายถง ความรทไดมาจากการศกษาปรากฏการณธรรมชาต ซงสามารถแสดงหรอพสจนไดวาถกตอง และเปนความจรงโดยใชกระบวนการแสวงหาความรทางวทยาศาสตร แลวจดความรนนเขาเปนระเบยบเปนหมวดหม ซงจากการนยามดงกลาว เมอพจารณาจะพบวาในความหมายของวทยาศาสตรนนมองคประกอบหลก 3 สวน คอ

1. ความรทางวทยาศาสตร เปนความรทไดจากธรรมชาตโดยวธการแสวงหาความรทางวทยาศาสตร แบงไดเปน 6 ประเภท ไดแก ขอเทจจรง มโนมต สมมตฐาน หลกการ กฎ และทฤษฏ 2. กระบวนการทางวทยาศาสตร เปนกระบวนการทท าใหนกวทยาศาสตรสามารถคนหาความรตางๆ จากธรรมชาตไดอยางมระบบ และมประสทธภาพ ซงประกอบดวยวธการทางวทยาศาสตร (Scientific method) ทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร (Scientific skill) และเจตคตทางวทยาศาสตร (Scientific attitude) 3. สาขาของวทยาศาสตร เปนการจดแบงความรทางวทยาศาสตรทมลกษณะเรองราวทเหมอนกนเขาอยในกลมเดยวกนใหเปนหมวดหม มระบบระเบยบเพองายตอการคนหา เปรยบไดกบถาเราจะคนหาหนงสอสกเลมในหองสมดขนาดใหญทวางหนงสอไมเปนระเบยบเราคงเสยเวลาในการคนหาหนงสอเปนเวลานานและอาจหาหนงสอทตองการไมเจอเพราะไมรวาหนงสอถกเกบ


ไวทใดจงตองตรวจหาหนงสอในหองสมดทละเลม ซงแตกตางจากการหาหนงสอเลมเดยวกนนทจดไวในหองสมดทมการจดระบบไวเปนอยางดสามารถคนหาไดงาย ดงนน การจดความรทางวทยาศาสตรทมอยอยางมากมายใหเปนระบบจงมความส าคญเปนอยางยง ความหมายของวทยาศาสตร อาจเขยนแสดงไดดงแผนผงท 1-1

แผนผงท 1-1 ความหมายของวทยาศาสตร

การคนพบสงใหมๆ ในปรากฏการณธรรมชาตของนกวทยาศาสตร มกเรมจากค าถามหลกอย 3 ค าถาม คอ

1. ค าถาม What “อะไร” เปนค าถามทนกวทยาศาสตรไดขอมลจากการสงเกตสภาพจรงของวตถหรอปรากฏการณนนๆ และมการบนทกไวอยางถกตองเพอน ามาวเคราะห สงเคราะหใหเปนความรตอไป

2. ค าถาม Why “ท าไม” เปนค าถามทนกวทยาศาสตรใชอธบายเหตผลของการเกด ของปรากฏการณใดๆ วาท าไมเปนเชนนน

3. ค าถาม How “อยางไร” เปนค าถามทใชถามการล าดบเหตการณทเกดกอน-หลง แลวหาความสมพนธระหวางตวแปรตางๆ และหาสมมตฐานในการตอบปญหาเพอคนควาหาค าตอบทจะออกมาเปนความรวทยาศาสตรตอไป

วทยาศาสตร

กระบวนการ ทางวทยาศาสตร

ความร

ทางวทยาศาสตร

วธการ ทางวทยาศาสตร

ทกษะกระบวนการ ทางวทยาศาสตร

เจตคต ทางวทยาศาสตร


1.2 ความหมายของเทคโนโลย

ค าวา เทคโนโลย ตรงกบค าภาษาองกฤษวา Technology ซงมาจากภาษากรกวา Technologia หมายถง การกระท าอยางมระบบ แตความหมายของค าวาเทคโนโลยในปจจบน หมายถง ความรทางเทคนคหรอกระบวน การผลต การสราง หรอการกระท าสงตางๆ เพอใหเกดประโยชนแกสงคม เศรษฐกจ การเมอง และอนๆ (สนนท บราณรมย และคณะ , 2542: 2-3)

จะสงเกตไดวาลกษณะของเทคโนโลยจะมงเนนไปทกระบวนการหรอการกระท าเปนหลก ในปจจบนมบคคลและหนวยงานตางๆ ไดใหความหมายไวหลากหลาย เชน

ราชบณฑตยสถาน (2542: 538) ไดใหความหมายวา เทคโนโลย หมายถง วทยาการ ทน าเอาความรทางวทยาศาสตรมาใชใหเกดประโยชนในทางปฏบตและอตสาหกรรม ศภลกษณ วฒนาวทวส, เตมศกด เศรษฐวชราวนช, ทพยวลย สจนทร, ฐตกร ศรสขเจรญพร, อมรรตน วระสมฤทธ, และทพยวมล กตตวราพล (2542: 21) ไดใหความหมายวา เทคโนโลย หมายถง กระบวนการน าความรทางวทยาศาสตรความรในสาขาอนๆ และวธการตลอดจนความช านาญมาผสมผสานเขาดวยกนเพอประยกตใชทรพยากรธรรมชาตในการผลตและจ าหนายใหตอเนองตลอดทงกระบวนการเพอใหเกดประสทธภาพสงสดตามวตถประสงค

ศร ดวงพร (2542: 7) ไดใหความหมายวา เทคโนโลย หมายถง การน าความรทางวทยาศาสตรซงเปนกฎ หลกการ หรอทฤษฎของวทยาศาสตรไปประยกตใชใหเกดประโยชนในชวตของมนษยเพอประโยชนของการใชงาน การผลตสนคา การใหบรการตางๆ ซงเปนการประหยดทนแรงลดทนการผลต ลดเวลาและมประสทธภาพสงสด ไพฑรย ชมแวงวาป (2549: 5) ไดใหความหมายวา เทคโนโลย หมายถง การน าความรทไดจากการคนควาตางๆ มาประยกตใชตามความตองการของมนษยเพอแกปญหาทเกดขนและชวยอ านวยความสะดวกในการด ารงชวต

รชนก ทมชาต (2551: 46) ไดใหความหมายวา เทคโนโลย หมายถง การน าเอาความรทางวทยาศาสตรมาประยกตใชในการปฏบตจรงในชวตประจ าวน

จากทกลาวมาสรปไดวา เทคโนโลย หมายถง กระบวนการหรอวธการทน าเอาความรทางวทยาศาสตรและศาสตรสาขาอนๆ มาผสมผสานประยกตหรอใชงานเพอใหเกดประโยชน ตอมนษย

1.3 ความสมพนธของวทยาศาสตรและเทคโนโลย จากความหมายของค าวา วทยาศาสตร และความหมายของค าวา เทคโนโลย ทกลาวมาขางตนจะเหนไดวา วทยาศาสตรเปนความรทน าไปใชอธบายไดวาท าไมจงเปนอยางนน เชน ท าไมเมอโลหะไดรบความรอนจงขยายตว สวนเทคโนโลยนนเปนวธการน าความรไปใชประโยชน


เชน น าความรเกยวกบการขยายตวของโลหะไปสรางทางรถไฟ เปนตน ดงนน วทยาศาสตรและเทคโนโลยจงมความสมพนธกนกลาวคอ เมอมนษยมความกระตอรอรน สนใจเสาะแสวงหาความรและพสจนความจรงทเกดขนจนกระทงไดเปนหลกการ กฎ หรอทฤษฏ ซงเปนความรวทยาศาสตรแลว มนษยกจะใชความรวทยาศาสตรนนมาประยกตในการใชประโยชนตางๆ

ในยคแรกๆ นนวทยาศาสตรมกเปนการคนพบโดยบงเอญจากการสงเกตและการพสจนปรากฏการณทวๆไปทไมมความซบซอน จากนนจงน าความรทไดไปประยกตใชจนไดเครองมออ านวยความสะดวกอยางงายๆ ซงในการทจะพฒนาเทคโนโลยตางๆ นนจ าเปนตองอาศยความรพนฐานทางวทยาศาสตรทดและถกตอง อยางไรกด ในการพฒนาความรทางวทยาศาสตร การพสจนคนควาหาค าตอบเพอใหไดความรทละเอยดและซบซอนซงเปนความรในชนสงขนไปนนจ าเปนตองใชเครองมอหรอใชเทคโนโลยทสงขน สามารถใชประโยชนไดมากขนหรอตรวจวดละเอยดถกตองแมนย าขน ดงนน จงเหนไดวาวทยาศาสตรและเทคโนโลยมความสมพนธในทาง เออประโยชนใหกนและกนและมกมการพฒนาควบคไปดวยกนเสมอ จากกระบวนการดงกลาว ท าใหความรทางวทยาศาสตรไมใชความรทแนนอนตายตวแตเปนความรทเปลยนแปลงแกไขได ถามเทคโนโลยหรอเครองมอใหมๆ ทดกวาเดมกสามารถพสจนความรใหมตอไปไดเรอยๆ

2. ธรรมชาตของวทยาศาสตร

วทยาศาสตรเปนความรทเกดจากสตปญญาและความพยายามของมนษยในการศกษา เพอท าความเขาใจในสงตางๆ ทเกดขน การท าความเขาใจวาวทยาศาสตรคออะไร พฒนาขนมาไดอยางไร เปนสงส าคญทผเรยนตองเขาใจธรรมชาตของวทยาศาสตรเสยกอน ซงธรรมชาตของวทยาศาสตรถอเปนลกษณะเฉพาะตวของวทยาศาสตรทท าใหวทยาศาสตรแตกตางจากศาสตรอนๆ ในเอกสารแตละเลมไดแบงองคประกอบของธรรมชาตของวทยาศาสตรไวแตกตางกนขนอยกบมมมองของบคลน นๆ อยางไรกตาม ในเอกสารนไดแบงองคประกอบของธรรมชาตของวทยาศาสตรไวดงน

2.1 สาขาของวทยาศาสตร

วทยาศาสตร เปนความรทไดจากการศกษาปรากฏการณตางๆ ทเกดขนในธรรมชาต ซงความรตางๆ เหลานมอยอยางมากมาย ดงนน เพอความเปนระเบยบจงตองมการจดความรตางๆ ออกเปนหมวดหมตามแตละสาขา เชน ถาเปนความรเกยวกบสงมชวตจ าพวกพชหรอพรรณไมตางๆ จดอยในสาขาพฤกษาศาสตร สวนเรองทเกยวกบสงมชวตขนาดเลก เชน สตวเซลลเดยวหรอเชอจลนทรย จดอยในสาขาจลชววทยา เปนตน ดงนน นกวทยาศาสตรจงแบงวทยาศาสตรออกเปน 2 สาขา ตามจดประสงคของการแสวงหาความร ดงน


1. วทยาศาสตรบรสทธ (Pure science) หรอวทยาศาสตรธรรมชาต (Natural science) คอ ความรทางวทยาศาสตรทบรรยายถงความเปนไปของปรากฏการณตางๆ ในธรรมชาต อนประกอบไปดวย ขอเทจจรง หลกการ ทฤษฏ กฎ และสตรตางๆ เปนความรพนฐานของนกวทยาศาสตรซงไดมาเพอสนองความตองการอยากร อยากเหน โดยไมค านงถงประโยชนของการน าไปใช วทยาศาสตรบรสทธแบงออกเปนกลมยอยได 3 กลม ไดแก 1.1 วทยาศาสตรกายภาพ (Physical science) เปนวทยาศาสตรทวาดวยเรองราวตางๆ ของสงไมมชวต เชน เคม ฟสกส คณตศาสตร ดาราศาสตร รวมถงอตนยมวทยา ธรณวทยา เปนตน 1.2 วทยาศาสตรชวภาพ (Biological science) เปนวทยาศาสตรทวาดวยเรองราวตางๆ ของสงมชวต เชน สตววทยา พฤกษศาสตร จลชววทยา นเวศวทยา เปนตน

1.3 วทยาศาสตรสงคม (Social science) เปนวทยาศาสตรทศกษาหาความรเพอจดระบบใหมนษยมการด ารงชวตอยดวยกนอยางมแบบแผนเพอความสงบสขของสงคม เชน จตวทยา การศกษา รฐศาสตร เศรษฐศาสตร เปนตน

2. วทยาศาสตรประยกต (Applied science) คอ วทยาศาสตรทวาดวยเรองราวตางๆ ทมงประโยชนในทางปฏบตยงกวาทฤษฎ ดงนน วทยาศาสตรประยกตจงเปนวทยาศาสตรทน าเอาความรจากวทยาศาสตรบรสทธมาประยกตเพอใหเกดประโยชนตอสงคม สนองความตองการของมนษยในดานตางๆ เชน การแพทย การเกษตร การอตสาหกรรม ท าใหเกดวทยาศาสตรสาขาใหม เชน แพทยศาสตร สตวแพทยศาสตร เกษตรศาสตร วศวกรรมศาสตร และโภชนาการ เปนตน หากเราพจารณาในสาขาวชาแพทยศาสตร ซงเปนวทยาศาสตรประยกตสาขาหนง จะพบวาเปนการผสมผสานความรจากสาขาวชาวทยาศาสตรบรสทธหลายสาขาประกอบกนเพอประโยชนในการรกษาโรคโดยไมไดใชความรในวทยาศาสตรบรสทธสาขานนทงหมด ยกตวอยางเชน ความรดานชววทยาใชเฉพาะทเกยวกบเรองการท างานของอวยวะ และระบบตางๆ ของรางกาย ความรดานฟสกสใชในสวนทเปนเรองเกยวกบโครงสรางของรางกาย และการเคลอนไหว ใชความรดานเคม เชน คณสมบตของสารเคมตางๆ ทสามารถน ามาท ายารกษาโรค ดานจลชววทยาไดแก ความรทเกยวของกบเชอจลนทรยและเชอโรคตางๆ เปนตน จะเหนไดวา สาขาวชา แพทยศาสตรนนเปนการน าเอาความรบางสวนทเกยวของกบการท างานของรางกายมนษย และ การบ าบด รกษาโรคภยไขเจบจากสาขาวชาวทยาศาสตรบรสทธหลายๆ แขนงมาประยกตรวมกนเพอประโยชนทางดานใดดานหนงเทานน


2.2 ความรทางวทยาศาสตร (Type of scientific knowledge)

ความรทางวทยาศาสตร เปนองคความรเกยวกบธรรมชาตทไดมาจากการใชกระบวนการหรอวธการทางวทยาศาสตรเขาไปศกษาคนควาและไดรบการตรวจสอบยนยนแลววาเปนความจรงดวยวธการทางวทยาศาสตร แบงออกเปน 6 ประเภท ไดแก ขอเทจจรง มโนมต หลกการ สมมตฐาน กฎ และทฤษฎ

1. ขอเทจจรง (Fact) เปนความรพนฐานเบองตนทางวทยาศาสตรทเกดจากการสงเกตปรากฏการณธรรมชาตและสงตางๆโดยตรงโดยใชประสาทสมผสทงหา ไดแก ตา ห จมก ลน และผวกาย หรอจากการตรวจวดโดยวธการอยางงายๆ โดยผลทไดจากการสงเกตและการวดตองเหมอนเดมไมวาจะกระท ากครงกตาม และเปนขอมลทเปนจรงเสมอไมเปลยนแปลงตามกาลเวลาขอเทจจรงมลกษณะเปนขอความเดยวๆ ทตรงไปตรงมา ตวอยางขอเทจจรง เชน

- สนขม 4 ขา - มะนาวมรสเปรยว

- น าไหลจากทสงไปสทต า

- ดวงอาทตยขนทศตะวนออก

- น าเดอดทอณหภม 100 องศาเซลเซยส ทระดบน าทะเล

สนขม 4 ขา ดวงอาทตยขนทศตะวนออก

ภาพท 1-1 ตวอยางขอเทจจรงทางวทยาศาสตร

(ทมา: http://image.dogilike.com/shareimg/contentimg/2013/meaw/Breeds/Beagle/1.jpg

และ http://www.myfirstbrain.com/thaidata/image.asp?ID=491941)

http://www.myfirstbrain.com/thaidata/image.asp?ID=491941


2. มโนมต (Concept) บางคนใชค าวา ความคดรวบยอด มโนทศน มโนภาพ หรอ สงกป ซงเปนค าทมความหมายเดยวกน มโนมต หมายถง ความคดความเขาใจของบคคลเกยวกบวตถหรอปรากฏการณตางๆ ซงแตละคนจะมมโนมตเกยวกบวตถหรอปรากฏการณอยางใดอยางหนงแตกตางกน การทบคคลหนงบคคลใดสงเกตวตถหรอปรากฏการณตางๆ และเกดการรบร บคคลนนจะน าการรบรนมาสมพนธกบประสบการณเดมของเขา ท าใหเกดมโนมตซงเปนความเขาใจเกยวกบวตถหรอปรากฏการณนนและท าใหเขามความรขน (ภพ เลาหไพบลย , 2540: 3) ซงมโนมตเปนความคดความเขาใจของแตละบคคล แตละบคคลยอมมมโนมตเกยวกบสงใดสงหนงหรอปรากฏการณอยางใดอยางหนงแตกตางกนขนกบความรเดม ประสบการณทมอย และวฒภาวะของบคคลนนๆ เชน การเกดแผนดนไหว บางคนอาจบอกวาเปนการกระท าของเทพยดา และ สงศกดสทธ บางคนบอกวาเกดจากการพลกตวของปลาอานนททแบกโลกไว บางคนบอกวาเกด จากการปลดปลอยพลงงานของเปลอกโลกท าใหพนดนเกดสนสะเทอน เปนตน หรอหากใหอธบายลกษณะของตนมะพราว ส าหรบเดกอาจอธบายวาเปนตนไมชนดหนงล าตนสงยาว ไม มกงกานสาขา ใบเปนแฉกๆ ผลกลมๆ ส าหรบนกวทยาศาสตรอาจบอกวามะพราวเปนพชใบเลยง-

เดยว มระบบรากแบบรากฝอย ล าตนเปนขอปลองเหนชดเจน จดอยในวงศปาลม มชอวทยาศาสตรวา Cocos nucifera Linn. เปนตน มโนมตอาจเกดจากการน าขอเทจจรงหรอความรจากประสบการณอนๆ หลายๆ อยางมาประกอบกนแลวสรางเปนความเขาใจของตนเอง ยกตวอยางเชน ผลทเรยนมสเขยว มหนามแหลม มกลนฉน สามารถแบงออกไดเปนพๆ สงเหลานไดจากการสงเกตขอเทจจรงยอยทพบวา ผลทเรยนมสเขยว ผลทเรยนมหนามแหลม และผลทเรยนมกลนฉน ซงมโนมตเกยวกบทเรยนน เปนการน าคณสมบตทเหมอนกนของทเรยนมาใชอธบายลกษณะของผลทเรยน และใชในการจ าแนกทเรยนออกจากผลไมชนดอน

ตวอยางของมโนมต เชน

- กลวยเปนพชใบเลยงเดยว

- เมฆคอน าทอยในสถานะกาซ

- หวใจเปนอวยวะทส าคญทสด

- ความรอนท าใหรางกายอบอน

- ลมเกดจากการเคลอนทของอากาศ

- ปลาตายเพราะขาดกาซออกซเจน (O2)


3. หลกการ (Principle) เปนความรทางวทยาศาสตรประเภทหนงทเปนความจรงทเกดจากการน ามโนมตทสมพนธกนหลายๆ ขอเทจจรงมาผสมผสานเขาดวยกน สามารถใชเปนหลกทใชในการอางองได โดยสามารถทดสอบไดและไดผลเหมอนเดม มความเปนปรนย และเปนทเขาใจตรงกนไมวาจะทดสอบกครง ดวยเหตนหลกการจงมลกษณะแตกตางจากมโนมตตรงทหลกการเปนสงททกคนเขาใจตรงกนสามารถใชอางองได มความเปนปรนย และเปนทเขาใจตรงกน แตมโนมตเกยวกบสงเดยวกนของแตละคนอาจไมเหมอนกนทงนขนกบประสบการณของแตละบคคล ความสมพนธระหวางขอเทจจรง มโนมต และหลกการ อาจเขยนแสดงไดดงแผนผงท 1-2

แผนผงท 1-2 ความสมพนธของหลกการ มโนมต และขอเทจจรง

(ทมา: เพยร ซายขวญ, 2536: 11)

ตวอยางของหลกการ เชน “เมอแสงเดนทางผานตวกลางตางชนดกนจะเกดการหกเห” ซงหลกการนไดมาจากกลมมโนมตทมความสมพนธคอ

- แสงจะหกเหเมอเดนทางผานน าไปสกระจก

- แสงจะหกเหเมอเดนทางผานกระจกไปสอากาศ - แสงจะหกเหเมอเดนทางผานอากาศไปสน า

“โลหะเมอไดรบความรอนจะขยายตว” ซงหลกการนไดมาจากกลมมโนมตทมความสมพนธคอ

- เหลกเมอไดรบความรอนจะขยายตว

- ทองแดงเมอไดรบความรอนจะขยายตว

- อะลมเนยมเมอไดรบความรอนจะขยายตว

หลกการ

มโนมต

มโนมต

ขอเทจจรง





4. สมมตฐาน (Hypothesis) เปนค าอธบายหรอค าตอบทต งไวลวงหนาเพอเปนแนวทางในการทดสอบหรอหรอหาขอมลตอไป เนองจากปญหาทางวทยาศาสตรหลายปญหาอาจตอบไมไดตรงๆ ทเดยว นกวทยาศาสตรมกจะตองตงค าอธบายหรอค าตอบของปญหาไวลวงหนาวาเปนเพราะสาเหตนนหรอสาเหตน เมอตงค าตอบไวลวงหนาแลวกจะมการทดสอบวาค าอธบายหรอค าตอบทตงไวนนเปนจรงหรอไม ถาทดสอบพบวาเปนจรงค าอธบายหรอค าตอบนนกเปนทยอมรบสามารถน าไปใชเปนขอสรปตอไป แตถาทดสอบแลวพบวาไมจรงกตองยกเลกแลวตงค าถามใหมเพอทดสอบกนตอไป ในทางวทยาศาสตรสมมตฐานจงมความจ าเปนและมความส าคญมากเพราะสมมตฐานจะเปนสงทชวยชแนะแนวทางวาจะคนหาขอมลอะไรและจะท าการทดลองไดอยางไร ถาปราศจากสมมตฐานแลวการคนหาความรวทยาศาสตรจะไมเกดขน ตวอยางเชน ยาเพนนซลน (Penicillin) ซงเปนยาปฏชวนะใชส าหรบรกษาโรคตางๆ คงไมเกดขน ถาหาก เซอร อเลกซานเดอร เฟลมมง (Sir Alexander Fleming) ไมตงสมมตฐานวา “สารเคมทผลตโดยเชอรา Penicillium notatum มฤทธตานและท าลายแบคทเรยได” และจากทหลยส ปาสเตอร (Louis Pasteur) ตงสมมตฐานวา “ผลทไดจากการหมกจะเปนเชนไรขนอยกบชนดของ จลนทรยทมปรากฏอยในระหวางกรรมวธการหมก”

ท าใหแกปญหาใหกบผผลตเหลาองนทประสบปญหาเนองจากเหลาองนทผลตไดมรสเปรยวแทนทจะมรสหวาน เปนตน

ภาพท 1-2 เซอร อเลกซานเดอร เฟลมมง และหลยส ปาสเตอร (ทมา: http://www.abpischools.org.uk/page/modules/infectiousdiseases_

timeline/timeline6.cfm?coSiteNavigation_allTopic=1

และ http://www.sciencelogs.com/Louis_Pasteur/Louis%20Pasteur%20Biography.jpg)

http://www.abpischools.org.uk/page/modules/infectiousdiseases_


สมมตฐานถอเปนความรทางวทยาศาสตรทยงไมสามารถน าไปใชอางองหรอพยากรณไดเพราะยงไมไดผานการทดสอบยนยนวาเปนความจรง ดงนน สถานภาพของสมมตฐานจงเปนเพยงหลกการวทยาศาสตรชวคราวทยกรางขนเพอรอการทดสอบตอไป (เพยร ซายขวญ, 2536: 18) ตวอยางของสมมตฐาน เชน

- ถาเพมปรมาณปยใหกบพชมากเกนไปจะท าใหพชเฉาตาย

- แสงสแดงมอทธพลตอการเจรญเตบโตของพชมากกวาแสงสน าเงน

- สารสกดจากผลสะเดาจะสามารถก าจดแมลงไดผลดกวาสารสกดจากใบสะเดา

5. กฎ (Law) เปนความรทางวทยาศาสตรประเภทหนงมลกษณะคลายกบหลกการคอ ตองไดรบการพสจนแลววาถกตอง ทดสอบแลวไดผลตรงกนทกครง มลกษณะทเปนจรงเสมอ แตกฎเปนหลกการทมกจะเนนในเรองของความสมพนธระหวางเหตและผล ซงอาจเขยนสมการแทนได เชน กฎของบอยส (Boyle's Law) ซงกลาววา “ปรมาตรของกาซจะเปนสดสวนผกผนกบความดน ถาอณหภมคงท” สามารถเขยนสมการได คอ V

p

1

กฎมกจะเปนหลกการหรอขอความจรงทางวทยาศาสตรทไดรบการพสจนมาเปนเวลายาวนานในระดบหนงจนมหลกฐานสนบสนนมากเพยงพอ ไมมหลกฐานอนทคดคานจนกระทงขอความนนเปนทยอมรบวาถกตองสมบรณ ขอความนนกจะเปลยนจากหลกการหรอทฤษฎกลายเปนกฎ

อยางไรกตาม แมกฎจะถกตงมาจากขอความทไดรบการยอมรบมานานกตาม แตในยคตอมาเมอความรทางวทยาศาสตรเจรญขนซงอาจท าใหมความรใหมๆ เกดขน และขดแยงกบกฎเดมๆ และหากพสจนไดวาความรใหมนนมความถกตอง กฎนนกตองถกยกเลกไป เชน กฎทรงมวล

(Law of Conservation of Mass) ซงกลาววา “ในปฏกรยาเคมสสารไมสามารถถกสรางหรอถกท าลายได” แปลความไดวาในปฏกรยาเคมมวลของสารกอนท าปฏกรยาจะเทากบมวลของสารหลงท าปฏกรยา เชน เมอเผาเมอรควรกออกไซด (HgO) จะไดปรอท (Hg) และกาซออกซเจน (O2) ดงสมการ 2HgO + พลงงาน 2 Hg + O2 ซงมวลของปรอท และกาซออกซเจนทไดหลงจากการปฏกรยาเคมจะมคาเทากบมวลของเมอรควรกออกไซด กฎขอนเปนกฎพนฐานทใชอยทวไปในการศกษาวทยาศาสตรเปนระยะเวลานาน แตหลงจากศกษาปฏกรยานวเคลยรจงพบวากฎนไมสามารถใชไดกบปฏกรยานวเคลยร ซงมวลของสารทไดจากปฏกรยานวเคลยรจะนอยกวามวลของสารกอนท าปฏกรยาโดยมวลทสญหายไปจะถกเปลยนไปเปนพลงงานจ านวนมหาศาล ตามทฤษฎสมพทธภาพพเศษทเสนอโดย อลเบรต ไอนสไตน (Albert Einstein) ซงไดกลาวถงมวลและพลงงานไววา มวลและพลงงานแปรเปลยนสภาพเขาหากนไดในภาวะทเหมาะสมตามสมการ


E = mc2 เมอ E เปนพลงงานมหนวยเปนจล, m เปนมวลมหนวยเปนกโลกรม, c เปนความเรวแสง

มคาเทากบ 3 108 เมตรตอวนาท จากการทพบวามวลและพลงงานสามารถเปลยนจากสภาพหนง

ไปยงอกสภาพหนงไดนน ขดกบกฎทรงมวลเดมทวามวลไมสามารถสรางใหมหรอท าใหสญหายได ซงตอมากฎทรงมวลนไดถกเปลยนเปนกฎทรงมวลและพลงงาน (Law of Conservation of Mass -

Energy) ซงกลาววา “ผลรวมระหวางมวลและพลงงานในจกรวาลเปนคาคงท” ซงหมายถงมวลและพลงงานเปนสงทไมสญหายและมอยเทาเดม แตสามารถเปลยนจากสภาพหนงไปอกสภาพหนงได

ถงแมวากฎจะเปนหลกการทมความสมพนธระหวางเหตกบผลและเขยนเปนสมการแทนได แตกฎไมสามารถอธบายใหเขาใจไดวาท าไมความสมพนธระหวางเหตกบผลจงเปนเชนนน สงทสามารถอธบายความสมพนธภายในตวกฎไดกคอทฤษฎซงจะกลาวถงตอไป

ตวอยางของกฎ เชน

- ถาไมมแรงภายนอกมากระท าตอวตถหรอแรงลพธทมากระท ามคาเปนศนย วตถจะไมเปลยนสภาพการเคลอนท

- เมออณหภมของตวน าคงทอตราสวนระหวางความตางศกยไฟฟาทปลายทงสองของตวน าตอการไหลของกระแสไฟฟาในตวน าจะคงทและเทากบความตานทานของตวน านน ซงสามารถเขยนสมการไดดงน

R = I

V หรอ V = IR

เมอก าหนดให

I แทน กระแสไฟฟา

V แทน ความตางศกย

R แทน ความตานทาน

6. ทฤษฎ (Theories) เปนความเหนลกษณะทคดคาดเอาตามหลกวชาการเพอเสรมเหตผล และรากฐานใหแกปรากฏการณหรอขอมลในภาคปฏบต ซงเกดขนมาอยางมระเบยบ ดงนน ทฤษฎจงเปนความรทางวทยาศาสตรประเภทหนงมลกษณะเปนขอความทใชในการอธบายขอเทจจรง หลกการ และกฎตางๆ หรอกลาวไดวา ทฤษฎเปนขอความทใชอธบายปรากฏการณทงหลายนนเอง


ในการแสวงหาความจรงของนกวทยาศาสตรนน นกวทยาศาสตรใชการสงเกต การคาดคะเน การสรปรวมขอมล ซงท าใหเกดความรวทยาศาสตรตางๆ ตงแตขอเทจจรง หลกการ สมมตฐาน และกฎ แตการจะรแตเพยงวาขอเทจจรงหรอหลกการเกยวกบสงใดสงหนงเปนอยางไร เทานนยงไมพอ นกวทยาศาสตรจะตองสามารถอธบายขอเทจจรง หรอหลกการนนไดดวยวาท าไมจงเปนเชนนน ดงนน นกวทยาศาสตรจงพยายามสรางแบบจ าลอง (Model) ขน และเขยนค าอธบายกวางๆ เกยวกบสงนน โดยทคดวาแบบจ าลองทสรางขนจะใชอธบายขอเทจจรงยอยในขอบเขตทเกยวของนนได และสามารถท านายปรากฏการณทยงไมเคยพบในขอบเขตของแบบจ าลองนนได เราเรยกแบบจ าลองทสรางขนนวาทฤษฎ (มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช, 2542: 30) ความสมพนธระหวางทฤษฎกบกฎ กฎนนอธบายโดยใชความสมพนธระหวางเหตกบผลเปนหลก คอ บอกไดแตเพยงวาผลทปรากฏใหเหนนมสาเหตอะไรหรอเหตกบผลสมพนธกนอยางไร แตไมสามารถอธบายไดวาท าไมจงเปนเชนนน สวนทฤษฎนนสามารถอธบายความ สมพนธในกฎได เชน “ถาเอาขวแมเหลกทเหมอนกนมาวางใกลกนมนจะผลกกนแตถาขวตางกนมนจะดดกน” นคอความสมพนธทอยในรปของกฎ ถาจะถามวาท าไมขวแมเหลกเหมอนกนจงผลกกน การอธบายความสมพนธนตองใชทฤษฎโมเลกลแมเหลกมาอธบายจงจะเขาใจ (เพยร ซายขวญ,

2536: 15) ซงทฤษฎโมเลกลของแมเหลก อธบายวา “สารแมเหลกทกชนดจะมโมเลกลซงมอ านาจแมเหลกอย แตละโมเลกลจะประกอบดวยขวเหนอและใต หากโมเลกลแมเหลกเหลานเรยงตวกนอยางเปนระเบยบขวเหนอจะชไปทางปลายหนงของแทงแมเหลกสวนทางข วใตจะชไปอกปลายดานดานหนงจงเกดมขวอสระทปลายทงสองขาง” นอกจากนยงมทฤษฎอนๆ เชน - ทฤษฎจลนของแกส กลาววา 1) แกสประกอบดวยอนภาคจ านวนมากทมขนาดเลกมากจนถอไดวาอนภาคของแกสไมมปรมาตรเมอเทยบกบขนาดภาชนะทบรรจ

2) โมเลกลของแกสอยหางกนมากท าใหแรงดงดดและแรงผลกระหวางโมเลกลนอยมากจนถอไดวาไมมแรงกระท าตอกน

3) โมเลกลของแกสเคลอนทอยางรวดเรวในแนวเสนตรงเปนอสระดวยอตราเรวคงทและไมเปนระเบยบจนกระทงชนกบโมเลกลอนๆ หรอชนกบผนงภาชนะจงจะเปลยนทศทางและอตราเรว

4) โมเลกลของแกสทชนกนเองหรอชนกบผนงภาชนะจะเกดการถายโอนพลงงานใหแกกนได แตพลงงานรวมของระบบคงท


5) ณ อณหภมเดยวกน โมเลกลของแกสแตละโมเลกลเคลอนทดวยอตราเรว ไมเทากน แตจะมพลงงานจลนเฉลยเทากนโดยทพลงงานจลนเฉลยของแกสจะแปรผนตรงกบอณหภมเคลวน

- ทฤษฎอะตอมของดอลตน (Dalton) กลาววา 1) สสารทกชนดประกอบดวยอนภาคทเลกทสดเรยกวา อะตอม ซงไมสามารถแบงแยกตอไปไดอก

2) อะตอมไมสามารถสรางขนใหมหรอท าใหสญหายไปได

3) อะตอมของธาตชนดเดยวกนยอมเหมอนกน กลาวคอมสมบตเหมอนกนทงทางกายภาพและทางเคม

4) อะตอมของธาตชนดเดยวกนยอมมมวลหรอน าหนกเทากน

5) สารประกอบเกดจากการรวมตวทางเคมระหวางอะตอมของธาตตางชนดกน ดวยอตราสวนของจ านวนอะตอมเปนเลขลงตวนอยๆ

6) อะตอมของธาตสองชนดขนไปอาจรวมกนเปนสารประกอบดวยอตราสวนทมากกวาหนงอยางเพอเกดสารประกอบมากกวา 1 ชนด

ทฤษฎถอเปนความคดของนกวทยาศาสตรซงอาจจะถกหรอผดกไดและสามารถเปลยนแปลงไดเมอไดรบขอเทจจรงเพมขน เชน ทฤษฎอะตอมของดอลตน ขอท 1) ไมสามารถใชอธบายไดในปจจบน เนองจากอะตอมไมใชสงทเลกทสดเพราะประกอบดวยอนภาคโปรตอนนวตรอน และอเลกตรอน สวนขอท 3) และ 4) กไมสามารถใชอธบายได เนองจากอะตอมของธาตชนดเดยวกนมคณสมบตทางกายภาพไมเหมอนกนเพราะมมวลไมเทากน เปนตน สวนกฏถอเปนหลกการอยางหนงทมกจะเนนในเรองความสมพนธระหวางเหตกบผล สามารถทดสอบกครงกไดผลเหมอนเดมทกครงแตถามผลการทดลองใดทขดแยงกบกฎกฎนนจะถกลบลางไป ดงนน กฎและทฤษฎจงเปนความรคนละชนด และกฏจะไมสามารถเปลยนไปเปนทฤษฎได

2.3 กระบวนการทางวทยาศาสตร (Scientific process)

กระบวนการทางวทยาศาสตร เปนกระบวนการทท าใหนกวทยาศาสตรสามารถคนหาความรจากธรรมชาตไดอยางมระบบและมประสทธภาพ ซงประกอบดวย

1. วธการทางวทยาศาสตร (Scientific method) จากการศกษาวธท างานของนกวทยาศาสตรทใชในการคนหาความเปนจรงจากธรรมชาตจากอดตจนถงปจจบน พบวา การท างานของนกวทยาศาสตรนนไดมการพฒนาสบตอกนมาจนมวธการท างานทมระบบ ระเบยบ มแบบแผนและขนตอนทเปนลกษณะเฉพาะจนไดชอวาเปนวธการของวทยาศาสตร ซงวธการของวทยาศาสตรนเปนองคประกอบทส าคญอยางหนงทท าใหการศกษาคนควาทางวทยาศาสตร ประสบ


ผลส าเรจและเจรญกาวหนามาอยางรวดเรวดงในปจจบน จนบคคลตางๆ ในสาขาอนๆ ไดมองเหนความเหมาะสม และประโยชนของวธการของวทยาศาสตรวา สามารถน าไปใชกบกระบวนการศกษาคนควา และสะสมความรของทกสาขาวชา ดงนน วธการทางวทยาศาสตรจงไมไดเปนวธการของนกวทยาศาสตรเทานน แตเปนวธการแสวงหาความรทวไปทใชในการแสวงหาความร อยางมระเบยบแบบแผน (มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช, 2542: 41) ซงสามารถน าไปประยกตใชกบศาสตรสาขาอนไดอยางไมจ ากด

วธการทางวทยาศาสตรทนกวทยาศาสตรน ามาใชในการคดแกปญหาตางๆ นนเปนวธคดและวธด าเนนงานทางวทยาศาสตร หากศกษาในเรองวธการทางวทยาศาสตรจากต าราหลายเลม จะพบวาต าราตางๆ เหลานมการก าหนดจ านวนขนตอนไวไมเทากน บางต าราแบงเปนสาม บางกสหรอหา หรอบางต ารามหกขนตอน อยางไรกตาม หากศกษาในรายละเอยดจะพบวาวธการทางวทยาศาสตรทอยในต าราแตละเลมมแนวทางเดยวกน เพยงแตมการเรยกชอขนตอนทแตกตางกนหรอลดขนตอนตางๆ ใหนอยลงซงการจะแบงอยางไรนนมไดมการเจาะจงตายตวลงไป แตส าหรบในทนไดพจารณา และแบงวธการทางวทยาศาสตรทใชในการแสวงหาความรทางวทยาศาสตรไว

5 ขนตอน ดงน

1.1 ขนก าหนดปญหา (State problem) ในขนแรกนนจดเรมตนของปญหามกเรมมาจากการสงเกต การสงเกตอาจจะเรมจากสงแวดลอมรอบตวเรา สงทสงเกตอาจเปนปรากฏการณตามธรรมชาต อาจเปนสงทมอยปกตหรอการเปลยนแปลงใดๆ กได การสงเกตจงเปนสงทส าคญทน าไปสขอเทจจรงบางประการและมสวนใหเกดปญหา การสงเกตจงควรสงเกตอยางรอบครอบ ละเอยดถถวน ดงนน การสงเกตจงมความส าคญซงนกวทยาศาสตรบางทานไดแยกออกเปนขนตอนทหนงในวธการทางวทยาศาสตร แตในทนนบเปนขนตอนหนงในขนของการก าหนดปญหาเทานน เนองจากวธการทางวทยาศาสตรเกดขนเมอมการตงปญหา ซงการสงเกตเปนเพยงจดเรมแตยงไมไดมกระบวนการทน าไปสกระบวนการคนหาความรทางวทยาศาสตร

การตงปญหาเปนการระบปญหาและก าหนดขอบเขตของปญหา ปญหาจะตองระบลงไปใหแนชด โดยทวไปแลววธการตงปญหามกนยมตงในรปของค าถาม ปญหา คอ สงทตองการค าตอบ ซงมกจะถามดวย อะไร (What) ท าไม (Why) และอยางไร (How) ค าถามทขนตนดวย “อะไร” และ “ท าไม” เปนการถามหาสาเหต หรอ ความสมพนธของสวนทเปนเหตกบสวนทเปนผล มค าอธบาย สวนค าถามทถาม “อยางไร” เปนการถามหาค าตอบในเชงอธบายทฤษฏ ดงนน การตงปญหาทดจะท าใหผต งปญหาเกดความเขาใจและมองเหนลทางของการคนหาค าตอบเพอแกปญหาทตงขน


ตวอยางการก าหนดปญหา เชน สงเกตวาตนหญาใตตนไมใหญ หรอตนหญาทอยใตหลงคามกจะไมงอกงาม สวนตนหญาในบรเวณใกลเคยงกนทไดรบแสงเจรญงอกงามด จงตงปญหาวา “แสงแดดมสวนเกยวของกบการเจรญงอกงามของตนหญาหรอไม” 1.2 ขนการตงสมมตฐาน (Hypothesis)เปนขนทตองหาค าตอบทนาจะเปนไปไดของปญหาหรอคาดหวงไววาค าตอบนาจะออกมาในลกษณะใด โดยอาศยขอมลทไดจากการสงเกตและจากปรากฏการณ การศกษาเอกสารหรอชนงานวจย ส าหรบปญหาหนงๆ อาจตงสมมตฐานไดหลายสมมตฐานแตจะมทถกตองเพยงแคสมมตฐานเดยวซงนกวทยาศาสตรกไมทราบวาสมมตฐานไหนถก หรอสมมตฐานไหนผดจงตองท าการทดลองเพอทดสอบสมมตฐานทตงไว ดงนนในปญหาหนงๆ ถามหลายสมมตฐาน ควรจดเรยงล าดบสมมตฐานทคาดวาจะถกไวอนดบตนๆ แลวท าการทดสอบสมมตฐานแรกเสยกอน ถาผลการทดลองไมสนบสนนกจะไดเลอกสมมตฐานอนตอไปและควรจะเปนอยางนเรอยๆ การตงสมมตฐานควรมลกษณะดงน

1) เขาใจงาย มกนยมขนตนดวยค าวา “ถา....ดงนน....” 2) แนะแนวทางทจะตรวจสอบได

3) อธบายปญหาตางๆ ไดอยางชดเจน 4) ตรวจสอบไดโดยการรวบรวมขอมล

5) สอดคลองและอยในขอบเขตของขอเทจจรงและสมพนธกบปญหาทตงไว

การตงสมมตฐานถอเปนขนตอนทส าคญของการท างานตามกระบวนการทางวทยาศาสตรอกขนตอนหนง ดงนน ผศกษาจะตองเขาใจปญหาทจะศกษาใหถองแทจนทราบวาตนตองการศกษาอะไรจงจะสามารถตงสมมตฐานไดเหมาสมและด าเนนการทดสอบไดอยางถกตอง

ตวอยางการตงสมมตฐาน เชน

- ถาแสงแดดมสวนเกยวของกบการเจรญงอกงามของตนไม ดงนน ตนไมบรเวณทไดรบแสงแดดจะเจรญงอกงามกวาบรเวณทไมไดรบแสงแดด

- ถาราเพนนซลเลยม (Penicillium) ยบย งการเจรญของแบคทเรย (Bacteria)

ดงนน แบคทเรยจะไมเจรญเมอมราเพนนซลเลยมขนรวมอยดวย

1.3 ขนตรวจสอบสมมตฐาน (Testing hypothesis) เปนขนตอนของการรวบรวมขอมลเพอตรวจสอบวาสมมตฐานทตงไวถกหรอผดโดยมหลกฐานยนยน อาจท าไดโดยการสงเกตหรอท าการทดลองกได ซงการสงเกตเปนการรวบรวมขอเทจจรงทเกดจากปรากฏการณธรรมชาต สวนการทดลองเปนกระบวนการลงมอปฏบตเพอท าการคนหาขอมลและตรวจสอบดวาสมมตฐานใดเปนค าตอบทถกตองทสด


เนองจากการตงสมมตฐานเปนการคาดคะเนค าตอบจากสงทยงไมเคยเกดขน ดงนน ในขนตอนการตรวจสอบสมมตฐานหรอท าการทดลองนผท าการทดลองตองเรมตงแตการออกแบบการทดลองโดยก าหนดขนตอนการทดลองวาจะท าอยางไร เลอกวสดอปกรณอะไรมาใช มสงใดบางทตองควบคมใหเหมอนกน จากนนจงด าเนนการทดลองตามขนตอนทออกแบบไว และมการบนทกขอมลทไดจากการสงเกตหรอการทดลองแลวน าขอมลทไดมาจดกระท าขอมล และสอความหมายซงตองมการออกแบบการบนทกขอมลใหอานเขาใจงาย อาจจะบนทกในรปตาราง กราฟ แผนภม หรอแผนภาพ

1.4 ขนวเคราะหขอมล (Data analysis) เปนขนตอนทน าเอาขอมลทไดจากการสงเกต การคนควา การทดลอง การรวบรวมขอมลหรอขอเทจจรง มาท าการวเคราะหผล อธบายความหมายของขอเทจจรง แลวน าไปเปรยบเทยบกบสมมตฐานทตงไววาสอดคลองกบสมมตฐานขอใด

1.5 ขนลงขอสรป (Conclusion) เปนขนสรปผลทไดจากการทดลอง การคนควารวบรวมขอมลทไดจากการสงเกตวาสมมตฐานขอใดถกตอง การลงขอสรปอาจเปนการยอมรบหรอปฏเสธสมมตฐาน ถาหากสมมตฐานใดทถกปฏเสธหรอยกเลกไปกใหเรมตนตงสมมตฐานใหม ถายอมรบสมมตฐานนนแลวจงน าไปสรางเปนหลกการ กฎ หรอทฤษฎ ทจะใชส าหรบเปนแนวทางในการอธบายปรากฏการณนน แลวน าความรใหมทไดไปใชในการปรบปรงชวตความเปนอยของมนษยใหดขน เชน สรปผลไดวาแสงแดดมสวนเกยวของกบการเจรญงอกงามของตนไมและสามารถน าผลสรปในเรองนไปใชในการปลกพชนนคอเมอจะปลกพชควรปลกในบรเวณทแสงแดดสองถงจงจะท าใหพชเจรญงอกงามไดด


ขนตอนการแสวงหาความรตามวธการทางวทยาศาสตร อาจเขยนแสดงได ดงแผนผงท 1-3

แผนผงท 1-3 ขนตอนการแสวงหาความรตามวธการทางวทยาศาสตร

2. ทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร (Science process skills)

ทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร หมายถง ความสามารถ ความช านาญในการคด การคนควา แกปญหา เพอแสวงหาความรทางวทยาศาสตร ทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร เปนกระบวนการทางปญญา (Intellectual skills) ซงเปนการท างานของสมองและไมใชทกษะทเกดขนจากการลงมอท าปฏบตการตางๆ

สมาคมอเมรกนเพอความกาวหนาทางวทยาศาสตร (American Association for

the Advancement of Science-AAAS) (ภพ เลาหไพบลย, 2540: 15-29 และสถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย, 2550: 1-16) ไดก าหนดทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรไว 13

ทกษะประกอบดวยทกษะขนพนฐาน (Basic science process skills) 8 ทกษะและทกษะขนผสม หรอบรณาการ (Integrated science process skills) 5 ทกษะ รวม 13 ทกษะ ดงน

ก าหนดปญหา

ตงสมมตฐาน

ตรวจสอบสมมตฐาน

วเคราะหขอมล

ลงขอสรป

ความรใหม

สอดคลองกบสมมตฐานทตงไว

ไมสอดคลองกบสมมตฐานทตงไว


2.1 ทกษะการสงเกต (Observation) หมายถง ความสามารถในการใชประสาทสมผสอยางใดอยางหนงหรอหลายอยางรวมกน ไดแก ห ตา จมก ลน และผวกาย เขาไปสมผสโดยตรงกบวตถหรอเหตการณโดยมจดประสงคทจะหาขอมลซงเปนรายละเอยดของสงนนๆ โดยไมใสความคดเหนของผสงเกตลงไป ขอมลทไดจากการสงเกตจดเปนขอมลทมความส าคญมากเพราะเปนขอมลความรขนพนฐานทจะน าไปพฒนาเปนความรชนสงตอไป อยางไรกด ขอมลทไดจากการสงเกตทเปนขอมลทางวทยาศาสตรจะมความละเอยดและมประโยชนเพยงใดขนอยกบประสบการณ และความช านาญของผสงเกตเปนหลกดวย ขอมลทไดจากการสงเกตม 3 ประเภท คอ 1. ขอมลเชงคณภาพ เปนขอมลทเกยวกบลกษณะและคณสมบตของสงทสงเกต เชน รปราง กลน รส เสยง การสมผส ซงเปนลกษณะหรอคณสมบตทยงไมระบออกมาเปนตวเลขแสดงปรมาณพรอมหนวยวดมาตรฐาน ตวอยางเชน เมอใชตาดลกอมมรปรางเปนรปสเหลยม เปนรปไข หรอกลมมน มสแดง สเขยว หรอสเหลอง เมอใชหฟงไดยนเสยงลกอมกระทบกน หรอเสยงกระทบพน เมอใชมอสมผสรสกเรยบ หรอหยาบ แขง หรอนม เมอใชจมกดมมกลนสม หรอกลนกาแฟ เมอใชลนชมมรสหวานหรอเปรยว เปนตน

2. ขอมลเชงปรมาณ เปนขอมลทบอกรายละเอยดเปนตวเลข เชน จ านวน ขนาด มวล อณหภม เปนตน อาจบอกโดยการกะประมาณและบอกหนวยมาตรฐานไว ตวอยางเชน ลกอมมขนาดยาวประมาณ 1.5 เซนตเมตร หนกประมาณ 1.5 กรม จ านวน 12 เมด เปนตน

3. ขอมลเกยวกบการเปลยนแปลง เปนขอมลทไดจากการสงเกตการปฏสมพนธของสงนนกบสงอน ตวอยางเชน เมอใสลกอมในแกวทมน าบรรจอยทอณหภมหอง ลกอมนนจะมขนาดเลกลงเรอยๆ และในทสดจะละลายหายไปในเวลา 10 นาท

ในการสงเกตวตถหรอปรากฏการณแตละครงนน ผสงเกตตองพยายามสงเกตตามวตถประสงคทตงไว ควรสงเกตอยางละเอยดถถวนหลายๆครง ควรใชประสาทสมผสมากกวา หนงอยางและควรใหมากทสดเทาทจะท าไดโดยไมตองใชประสบการณหรอความคดเหนสวนตว

2.2 ทกษะการวด (Measurement) หมายถง ความสามารถในการใชเครองมอวดหาปรมาณของสงตางๆ ไดอยางถกตอง เหมาะสม และความสามารถในการอานคาทไดจากการวดไดถกตองรวดเรว ใกลเคยงกบความจรง พรอมทงมหนวยก ากบเสมอ

ในการวดปรมาณตางๆ จะตองก าหนดคาของปรมาณนนๆ คาหนงไวส าหรบเปรยบเทยบกบปรมาณทตองการวด จงจะทราบไดวาปรมาณทตองการวดนนมคามากนอยเพยงไร คาทไดก าหนดไวนเรยกวา หนวยมาตรฐาน (Standard units) เชน เมอเราตองการวดความยาว เราได


ก าหนดมาตรฐานความยาว 1 เมตรขนไว ถาสงทตองการวดยาวเปน 10 เทา ของมาตรฐานความยาว 1 เมตร กเรยกวา สงทเราตองการวดยาว 10 เมตร เปนตน

2.3 ทกษะการค านวณ (Using numbers) เปนความสามารถในการบวก ลบ คณ หาร รวมถงการจดกระท ากบตวเลข ทแสดงคาปรมาณของสงใดสงหนง ซงไดจากการสงเกต การวด การทดลองโดยตรง

ทกษะการค านวณแตกตางจากทกษะอนๆ ตรงทสวนใหญสอนและเรยนกนในวชาคณตศาสตรแลวน ามาใชในวชาวทยาศาสตร ซงความรทางคณตศาสตรทน ามาใชในวชาวทยาศาสตรมอยอยางมากมายตงแต บวก ลบ คณ หาร การแทนคาตวเลขไปยงสตรตางๆ ไปจนถงคณตศาสตรชนสง เชน การหาอนพนธ และการอนทเกรต (Integration) เปนตน ผท ม ทกษะการค านวณจะเปนผ ท สามารถจดกระท ากบตว เลขได ด เชน รวาหากน าของ 2 สงมารวมกนตองใชทกษะการบวก หากหกออกใชทกษะการลบ หากทราบความกวาง ความยาวของวตถกจะสามารถหาพนทของสงนนๆ ดวยการคณ และหากทราบความสงเพมขนจะสามารถหาปรมาตรของวตถไดจากสตร กวาง × ยาว × สง เปนตน หรอหากมวตถวงกลม หากทราบเสนผาศนยกลางกจะสามารถค านวณหาความยาวของเสนรอบวงไดจากสตร 2R

หรอค านวณหาพนทของวงกลมได จากสตร R2

2.4 ทกษะการจ าแนกประเภท (Classification) หมายถง ความสามารถในการจดจ าแนกหรอเรยงล าดบวตถหรอสงทอยในปรากฏการณตางๆ ออกเปนหมวดหมโดยมเกณฑในการจดจ าแนก เกณฑดงกลาวอาจใชความเหมอน ความแตกตาง หรอความสมพนธอยางใดอยางหนง กไดโดยจดสงทมคณสมบตบางประการรวมกนใหอยในกลมเดยวกน การจดจ าแนกวตถหรอสงใดๆ ออกเปนหมวดหมนน เรมตนดวยการตงเกณฑขนมาอยางหนงแลวใชเกณฑนนแบงวตถออกเปนกลมยอยๆ โดยทวไปแลวมกเลอกเกณฑทท าใหวตถแบงออกเปน 2 กลมหลกๆ กอน แลวจงคอยเลอกเกณฑอนแบงกลมหลกนนออกเปนกลมยอยไปอก


ตารางท 1-1 การจ าแนกสงตางๆ ตามเกณฑทก าหนด

พวกท 1 พวกท 2

ลง สงโต

ชาง หมาปา

กระตาย จระเข

เตา เสอ

จากตารางท 1-1 สามารถจ าแนกสตวออกเปน 2 พวก โดยใชเกณฑการกนอาหาร คอ พวกท 1 กนพชเปนอาหาร ไดแก ลง ชาง กระตาย และเตา พวกท 2 กนเนอเปนอาหาร ไดแก สงโต หมาปา จระเข และเสอ

การจ าแนกสงตางๆ ออกเปนหมวดหมนไมไดใชเฉพาะวงการวทยาศาสตรเทานน วชาการสาขาอนๆ และในชวตประจ าวนกไดมการจดจ าแนกประเภทอยเปนประจ า เชน การจ าแนกรานขายของออกเปน รานขายของช า รานขายยา รานขายเสอผา ฯลฯ ในซปเปอรมารเกตใหญๆ กตองแยกสนคาออกเปนหลายแผนก หองสมดกใชประโยชนของการจดจ าแนกประเภทอยางมาก โดยจดแบงหนงสอออกเปนหมวดหมตางๆ เพอความสะดวกในการคนหาและหยบใช และยงมวตถหรอสงของมากเทาไหรกยงมความจ าเปนในการจดจ าแนกวตถมากขนเทานน

2.5 ทกษะการหาความสมพนธระหวางสเปสกบสเปส และสเปสกบเวลา (Space/Space Relationship and Space Time Relationship)

สเปส (Space) หมายถง ลกษณะเกยวกบระยะทาง ขนาด ความกวาง ความยาว ความหนา รปราง ต าแหนงทอย การเคลอนท เปนตน สเปสของวตถ หมายถง ทวางทวตถนนครอบครองอยซงจะมรปรางลกษณะเชนเดยวกบวตถ ม 3 มต คอ ความกวาง ความยาว ความสง ดงนน ทกษะการหาความสมพนธทเกยวกบสเปส หมายถง ความสามารถหรอความช านาญในการหาความสมพนธระหวางรป 2 มต และรป 3 มต รวมไปถงความสามารถในการระบรปทรง ขนาด ต าแหนง ทศทางการเคลอนทของวตถทเวลาตางๆ ดวย ความสมพนธเกยว กบสเปส ม 2 ประเภท ดงน

1. ความสมพนธระหวางสเปสกบสเปสของวตถ ไดแก ความสมพนธระหวางรป 2 มตและรปทรง 3 มต บคคลทมทกษะความสมพนธระหวางสเปสกบสเปสของวตถจะตอง มความสามารถในการกระท าสงตอไปนได


1.1) วาดรป 3 มต โดยไมมความช านาญมากอน เชน วาดรป 3 มต ของแกวน า ดนสอ สมด เปนตน 1.2) ระบจ านวนเสนทแบงรป 2 มต ออกเปน 2 สวนทเหมอนกนได เรยกวา เสนสมมาตร (Symmetrical line) 1.3) ระบจ านวนระนาบทแบงรป 3 มต ออกเปน 2 สวนทเหมอนกนได เรยกวา ระนาบสมมาตร (Plane of symmetry)

ภาพท 1-3 เสนสมมาตรของรป 2 มต

(ทมา: http://www.numeracy-bank.net/images/shapes_geometry/symmetry2d.jpg)

ภาพท 1-4 ระนาบสมมาตรของรป 3 มต

(ทมา: http://www.transtutors.com/userfiles/image/ATUL/Crystallography%20Figure%201.JPG)

1.4) บอกความสมพนธระหวาง 2 มตกบ 3 มต ประกอบดวย - ระบรปทรง 3 มต ทเหนจากการหมนรป 2 มต ได

- เมอเหนเงารป 2 มต ของวตถแลวสามารถบอกรปทรง 3 มต ของวตถตนก าเนดเงานนได

- เมอเหนวตถรปทรง 3 มต สามารถบอกเงา 2 มต ทจะเกดขนได

- บอกรปของรอยตด 2 มต ทเกดขนจากตดวตถรปทรง 3 มตออกเปน 2 สวนได

1.5) บอกสงทอยหนากระจกเงากบรปปรากฏในกระจกเงาวาเปน ซาย-ขวา ของกนและกนอยางไร

http://www.transtutors.com/userfiles/image/ATUL/Crystallography%20Figure%201.JPG


2. ความสมพนธระหวางสเปสกบเวลา ไดแก ความสมพนธระหวางการเปลยนต าแหนงของวตถกบเวลา ประกอบดวย การหาต าแหนง ระยะทาง ความเรว และทศทางการเคลอนทของวตถ ในการหาสงดงกลาวจะตองเทยบกบสงอางอง ดงนน เมอสงอางองเปลยนไปต าแหนงระยะทาง ความเรว และทศทางของวตถกจะเปลยนไปดวย เชน ขณะนงรถโดยสารเรามองเหนผโดยสารทนงอยบนรถคนเดยวกนอยนง ทงนเพราะรถโดยสาร ตวเรา และผโดยสารอนเคลอนทดวยความเรวเทากน แตคนทยนอยบนถนนจะเหนทงรถโดยสาร ตวเรา และผโดยสารอนเคลอนทเพราะเขาใชตวเขาหรอถนนหรออาคารบานเรอนเปนสงอางอง

ความสมพนธของสเปสกบเวลาจะชวยใหเราไมถกรถชนตอนขามถนน เนองจากเราสามารถก าหนดต าแหนงของตวเราและต าแหนงของรถเมอเวลาเปลยนไปได นอกจากน ยงน ามาใชบอกเวลาเลาไดโดยใชลกษณะสเปส เชน การบอกเวลาโดยดจากเงาของเสาธง การทจะบอกเวลาไดตองทราบวา เงานนทอดไปในทางตรงขามกบตนก าเนดแสงเสมอ และตองทราบทศตะวนออกวาอยดานใดเพอทจะประมาณวาเมอดวงอาทตยอย ณ ต าแหนงนน ควรจะเปนเวลาเทาใด 2.6 ทกษะการจดกระท า และสอความหมายของขอมล (Organizing data and

Communication) หมายถง ความสามารถในการน าขอมลทไดจากการสงเกต การวด หรอแหลงอนๆ ทมขอมลดบอยแลวมาจดกระท าใหม โดยอาศยวธการตางๆ เชน เรยงล าดบ หาความถ หาคาเฉลย เปนตน จากนนจงน าขอมลทผานการจดกระท ามาแลวน ามาเสนอหรอแสดงใหบคคลอนเขาใจโดยอาจน าเสนอในรปแบบตางๆ เชน ตาราง แผนภาพ แผนภม เปนตน

แผนผงท 1-4 รปแบบการจดกระท าและสอความหมายของขอมล

(ทมา: ดดแปลงจาก เพยร ซายขวญ, 2536: 67)

ขอมลดบ

การจดกระท า

- เรยงล าดบ

- หาความถ - ค านวณใหม - แยกประเภท

ฯลฯ

การสอความหมายของขอมล

- ตาราง

- กราฟ

- วงจร

- แผนภม

ฯลฯ


2.7 ทกษะการลงความเหนจากขอมล (Inferring) หมายถง ความสามารถในการอธบายความหมายและขอบเขตของขอมลทมอยอยางมเหตผลโดยอาศยความร หรอประสบการณเดมเขาชวย ขอมลทมอยอาจไดมาจากการสงเกต การวด หรอการทดลอง ค าอธบายนนเปนสงทไดจากความร หรอประสบการณเดมของผสงเกตทพยายามโยงบางสวนของความร หรอประสบการณใหมาสมพนธกบขอมลทตนเองมอย ตวอยางเชน

เมอขณะนงอยในหองฝนก าลงตก และมแสงสวางจาจากหนาตาง จากนนกไดยนเสยงดงตามมาในเวลาไมนาน ผสงเกตอาจลงความคดเหนวามฟาผาเกดขนไมไกลนกโดยอาศยประสบการณเดมเกยวกบฟาแลบ และฟารอง แตจากขอมลเดยวกนนทหารทอยระหวางการออกรบอาจลงความเหนจากขอมลวาอาจมระเบดตกไมไกลนก ดงนน ผสงเกตแตละคนอาจลงความคดเหนจากขอมลผลการสงเกตสงเดยวกนตางกนเพราะมประสบการณ และความรเดมทตางกน จะเหนไดวาขอมลจากการสงเกตชดหนงๆ อาจมการลงความคดเหนหรอค าอธบายหลายอยาง

แผนผงท 1-5 ความสมพนธระหวางการสงเกตกบการลงความเหนจากขอมล

(ทมา: เพยร ซายขวญ, 2536: 68)

อยางไรกตาม การลงความคดเหนน นจะตองเปนไปอยางสมเหตสมผลกบปรากฏการณทเกดขนหรอขอมลทสงเกตได สวนการทจะตดสนใจวาขอมลใดถกตอง หรอสมเหตสมผลทสดกจะตองมการตรวจสอบหาหลกฐานหรอขอมลอนมาประกอบ

2.8 ทกษะการพยากรณ (Prediction) หมายถง ความสามารถในการท านาย หรอคาดคะเนสงทจะเกดขนลวงหนาโดยอาศยการสงเกตสงทเกดขนซ าๆ หรอความรทเปนหลกการ กฎ หรอทฤษฎในเรองนนๆ มาชวยในการท านาย เชน ประสบการณเดมทผานมาเราเหนเมฆสด าคล าลอยต าตอมาฝนจะตก หากวนนเราเหนเมฆสด าคล าลอยต าอกจะพยากรณไดวาวนนฝนตองตก

+ ความรเดมและประสบการณเดม หรอเพมเตมความคดเหนสวนตว

ขอมลทไดจากการสงเกต

การลงความเหนจากขอมล


การพยากรณมประโยชนมากในทางวทยาศาสตร เนองจากโดยทวไปเราไมสามารถท าการทดลองไดทกเงอนไขตามทตองการอาจเปนเพราะมขอมลจ ากดหรอเพราะเหตผลบางประการในทางปฏบตอาจท าการทดลองไดเฉพาะบางเงอนไขเทานน การทดลองทไดจงใหขอมลเพยงบางสวน ดงนน จงตองอาศยผลทไดจากการทดลองเพอใชในการท านายใหใกลเคยงกบสงทตองการอยางมเหตผล

การพยากรณ ม 2 ประเภท ดงน

1. การพยากรณภายในขอบเขตของขอมล คอ การคาดคะเนค าตอบ หรอ คาของขอมลทอยภายในขอบเขตของขอมลทสงเกตได วดได

2. การพยากรณภายนอกขอบเขตของขอมล คอ การคาดคะเนค าตอบ หรอ คาของขอมลทมากกวาหรอนอยกวาขอบเขตของขอมลทสงเกตได วดได

2.9 ทกษะการตงสมมตฐาน (Formulating hypothesis) หมายถง ความสามารถในการคดค าตอบลวงหนากอนจะท าการทดลอง นกวทยาศาสตรสามารถตงปญหาและสมมตฐานโดยอาศยขอเทจจรง ดงน น การต งปญหาและสมมตฐานจงตองสมพนธกนและสมพนธกบขอเทจจรงดวย การตงสมมตฐานนอกจากจะพจารณารปแบบและเนอความของประโยคทตงแลว สงทตองพจารณาตอไปอก คอ สมมตฐานนนตงขนเพอทดสอบอะไร หรอเพอหาค าตอบของปญหาใด ชวยชแนะการออกแบบการทดลองดวยหรอไมและเราสามารถจะท าการทดสอบไดหรอไม ค าถามเหลานจะชวยตรวจสอบการตงสมมตฐานของเราใหมคณคาดยงขน (เตมศกด เศรษฐวชราวนช,

2539: 117) ดงนน สมมตฐานทดตองแสดงความสมพนธระหวางตวแปรไวอยางชดเจน เขาใจงาย และเปนแนวทางเพอน าไปสการทดลอง

เมอท าการทดลองหรอตรวจสอบสมมตฐานหากขอมลทไดตรงกบสมมตฐานใดกแสดงวาสมมตฐานนนเปนจรงและน าไปใชได แตหากขอมลขดแยงกบสมมตฐาน สมมตฐานนนกจะถกยกเลกไป แตถาขอมลสนบสนนเพยงบางสวนสมมตฐานนนกจะถกปรบปรงแกไขแลวน าไปทดลองครงตอๆ ไป

2.10 ทกษะการก าหนดและควบคมตวแปร (Identifying and Controlling

variables) ในการทดลองทางวทยาศาสตรผทดลองจะตองควบคมปจจยทมผลตอการทดลอง ปจจยทมผลตอการทดลอง เรยกวา ตวแปร (Variable) เพอใหผลการทดลองไมคลาดเคลอน ตวแปรในการทดลองทางวทยาศาสตร แบงออกเปน 3 ชนด คอ

1. ตวแปรตน หรอ ตวแปรอสระ (Independent variable) คอ ตวแปรทมการจดกระท าเพอใชหาเหตทท าใหเกดผลตางๆ หรอสงทเราตองการทดลองดวาเปนสาเหตทกอใหเกดผลเชนนนจรงหรอไม เปนตวแปรทเราก าหนดขนมาทไมอยในการควบคมของตวแปรใดๆ


2. ตวแปรตาม (Dependent variable) คอ ตวแปรทเปนผลสบเนองมาจาก ตวแปรตนหรอตวแปรอสระ ซงไมมความเปนอสระหากตวแปรตนเปลยนแปลงไปตวแปรตามกจะเปลยนแปลงตามไปดวย

3. ตวแปรควบคม (Control variable) คอ ตวแปรอนๆ ทอยนอกเหนอจาก ตวแปรตนทสงผลกระทบตอผลการทดลอง จงตองควบคมใหคงทตลอดการทดลองเพอไมให ผลการทดลองเกดการคลาดเคลอน

ดงน น ทกษะการก าหนดและควบคมตวแปร หมายถง ความสามารถในการจ าแนกและบงชวาในการศกษาเรองใดเรองหนงปจจยใดเปนตวแปรตน ตวแปรตาม และตวแปรควบคม เชน หากตองการศกษาวา “แสงแดดมผลตอการเจรญเตบโตของพชหรอไม” จะมตวแปร ทเกยวของ ดงน

ตวแปรตน ไดแก แสงแดด ตวแปรตาม ไดแก การเจรญเตบโตของพช

ตวแปรควบคม ไดแก กระถาง ดน น า ปย ตนไม 2.11 ทกษะการก าหนดนยามเชงปฏบตการ (Defining operation) เปนความ สามารถในการก าหนดความหมายและขอบเขตของค า หรอตวแปรตางๆ ใหเขาใจตรงกน และสามารถสงเกตไดและวดได การก าหนดค านยามเชงปฏบตการ เปนการก าหนดความหมายของค าขนมาเปนพเศษในเชงปฏบตทใชเฉพาะในการทดลองเรองใดเรองหนงเพอใหผปฏบตการทดลองหรอผ เ กยวของในการทดลองน นเขาใจตรงกน เชน สมมตวามผ ต งสมมตฐานวา “พชสามารถเจรญเตบโตไดดในดนรวนมากกวาดนเหนยว” ดงนน กอนทจะท าการทดลอง ผทดลองจ าเปนตองก าหนดเกณฑในการสงเกตเปนนยามเชงปฏบตการกอนวา “การเจรญเตบโตของพช” ในการทดลองนวดไดจากอะไร เพราะค าๆ เดยวนสามารถวดไดหลายอยาง เชน วดจากการทพชมความสงเพมขนกได มจ านวนใบมากขนกได หรอมขนาดล าตนใหญขนกได ซงในการทดลองหากพจารณา การเปลยนแปลงทเกดขนทงหมดจะท าใหเกดความสบสน ดงนน จงควรก าหนดเปนนยามเชงปฏบตการวาในการทดลองวาการเจรญเตบโตของพชหมายความวาอยางไรใหเขาใจตรงกนจะไดไมสบสน


2.12 ทกษะการทดลอง (Experimenting) เปนกระบวนการเพอหาค าตอบหรอทดสอบสมมตฐานทตงไวในการทดลอง ประกอบดวยกจกรรม 3 ขนตอน ดงน

1. การออกแบบการทดลอง หมายถง การวางแผนกอนการทดลองจรงเพอก าหนดวธด าเนนการทดลอง การออกแบบการทดลองจะตองสอดคลองกบสมมตฐานทตงไว และครอบคลมถงการก าหนดและควบคมตวแปรและวสดอปกรณทตองใชในการทดลอง

2. การปฏบตการทดลอง หมายถง การลงมอปฏบตการทดลองจรงตามขนตอน ทไดมการวางแผนไวอยางถกตองเหมาะสม

3. การบนทกผลการทดลอง หมายถง การจดบนทกขอมลทไดจากการทดลอง ซงอาจเปนผลของการสงเกต การวด และอนๆ ไดอยางถกตอง

ตวอยางของทกษะการทดลองจากสมมตฐาน “ปรมาณของน าตาลทรายทละลายในน าจะมากขนเมอน ามอณหภมสงขน” อาจออกแบบการทดลองไดดงน

วสดทใชในการทดลอง

(1) น าสะอาด จ านวน 50 มลลลตร

(2) น าตาลทราย จ านวน 1 กโลกรม

อปกรณทใชในการทดลอง

(1) บกเกอรทนไฟขนาด 100 มลลลตร จ านวน 1 ใบ

(2) ตะเกยงแอลกอฮอลพรอมขาตง จ านวน 1 ชด

(3) แทงแกวคนสาร จ านวน 1 อน

(4) เทอรโมมเตอร จ านวน 1 อน

(5) ตาชง จ านวน 1 อน

วธการทดลอง

(1) เตมน าสะอาด จ านวน 50 มลลลตร ลงในบกเกอรทนไฟขนาด 100

มลลลตร

(2) จดไฟตะเกยงแอลกอฮอล (3) ตมน า โดยน าบกเกอรทใสน าสะอาดไปวางบนขาต งของตะเกยงแอลกอฮอลทจดไฟ

(4) คอยๆ เทน าตาลทไดชงหาน าหนกไวแลวลงในบกเกอรทมน าอย ใชแทงแกว คนสารโดยคนใหไปในทศทางเดยวอยตลอดเวลา

(5) จมเทอรโมมเตอรลงในสารละลาย คอยสงเกตการละลายของน าตาลทรายทอณหภม 30, 40, 50, 60, 70, และ 80 องศาเซลเซยส


(6) บนทกปรมาณของน าตาลทรายทสามารถละลายไดหมดทอณหภมดงกลาว

ตารางบนทกผลการทดลอง

อณหภม (องศาเซลเซยส)

ปรมาณน าตาลทรายทละลาย

(กรม) 30 ................... 40 ................... 50 ................... 60 ................... 70 ................... 80 ...................

กลาวโดยสรปแลว ทกษะการทดลอง หมายถง ความสามารถในการออกแบบการทดลองเพอตรวจสอบสมมตฐานทตงไว โดยเรมจากการวางแผนขนตอนการทดลองใหสอดคลองกบสมมตฐานทตองการตรวจสอบ สามารถเลอกใชอปกรณไดอยางถกตอง บนทกขอมลทไดไวอยางครบถวนเปนระเบยบ ตลอดจนสามารถแกไขปญหาทอาจเกดขนระหวางการทดลองไดอยางถกตองและเหมาะสม 2.13 ทกษะการตความหมายขอมลและการลงขอสรป (Interpreting data and

Conclusion) ความสามารถในการบอกหรอสอความหมายของขอมลทไดจดกระท าและอยในรปทใชในการสอความหมายแลว ซงอาจอยในรปตาราง กราฟ แผนภมหรอรปตางๆ รวมถงความ สามารถในการบอกความหมายขอมลเชงสถตและสามารถลงขอสรปดวย โดยการน าเอาความหมายของขอมลทไดทงหมดสรปใหเหนความสมพนธของขอมลทเกยวของกบตวแปรทตองการศกษาภายในขอบเขตของการทดลองนนๆ ตวอยางดงตารางท 1-2


ตารางท 1-2 การสงเกตความชดเจนขอปลองของล าตนและลกษณะใบของพชชนดตางๆ

ชนดของพช ความชดเจนของขอ-ปลอง ลกษณะเสนใบ

เหนชด ไมชด ไมเหนเลย

ออย ขนาน

ไผ ขนาน

ชบา รางแห

พทรา รางแห

มะพราว ขนาน

มะมวง รางแห

จากขอมลในตารางท 1-2 จะเหนความสมพนธของการสงเกตความชดเจน ขอปลองของล าตนกบลกษณะใบของพช กลาวคอ พชทสงเกตเหนขอปลองของล าตนชดเจนจะมลกษณะเสนใบแบบขนาน เชน ออย, ไผ, มะพราว สวนพชทสงเกตเหนขอปลองของล าตน ไมชดเจนหรอไมเหน จะมลกษณะเสนใบแบบรางแห เชน ชบา, พทรา, มะมวง ท าใหสรปจากขอมลไดวา “พชทสงเกตเหนขอปลองของล าตนชดเจนจะมเสนใบแบบขนาน สวนพชทสงเกตเหน ขอปลองของล าตนไมชดเจนหรอไมเหนจะมเสนใบแบบรางแห”

3. เจตคตทางวทยาศาสตร (Scientific attitudes)

ค าวา เจตคต ตรงกบค าภาษาองกฤษวา Attitude ซงมาจากศพทภาษาลาตนวา Aptus หมายถง โนมเอยงและเหมาะสม ซงไดมผใหความหมายของค าๆ น ไวหลากหลาย เชน

กด (Good, 1973: 217) ไดใหความหมายของ เจตคต หมายถง ความพรอมทจะแสดออกในลกษณะหนงตอสถานการณบางอยาง บคคล หรอสงใดๆ เชน รก เกลยด กลว หรอความไมพอใจมากนอยเพยงใดตอสงนน

พวงรตน ทวรตน (2540: 106) ไดใหความหมายของ เจตคต หมายถง ความรสกของบคคลตางๆ อนเปนผลเนองมาจากการเรยนร ประสบการณ เปนตวกระตนใหบคคลแสดงพฤตกรรมตอสงตางๆ ไปในทศทางใดทศหนงซงอาจเปนไปทางสนบสนนหรอตอตานกได

สรางค โควตระกล (2548: 246) ไดใหความหมายของ เจตคต หมายถง อชฌาสยหรอความโนมเอยงทมอทธพลตอพฤตกรรมสนองตอบตอสงแวดลอมหรอสงเรา ซงอาจเปนไปได


ทงคน วตถ สงของ หรอความคด และอาจเปนไปไดท งทางบวกและทางลบคอถามเจตคตในทางบวกกมกจะเผชญกบสงนน ถามเจตคตในทางลบกจะหลกเลยง

ชชพ ออนโคกสง (2550: 69) ไดใหความหมายของ เจตคต หมายถง ความรสกทคอนขางถาวรตอสงเรา (สงของ เหตการณ สถานการณ ประสบการณ ฯลฯ) ทเรารจกและเขาใจแลวมแนวโนมใหเรามพฤตกรรมทสอดคลองกบความรสกนน

จากทกลาวมาสรปไดวา เจตคต หมายถง ความรสกของบคคลทเกดจากประสบการณหรอการเรยนรทพรอมจะแสดงพฤตกรรมตอบสนองตอสงตางๆ หรอสถานการณตางๆ ในทางใดทางหนงซงอาจจะสนบสนนหรอตอตานกได

3.1 องคประกอบของเจตคต 1. ความคด (Cognitive component) เมอบคคลไดพบกบสงตางๆ จะท าใหเกดความคดเหนและการรบรตอสงเหลานน หลงจากรบรจะท าใหเกดแนวคดวาสงน นหรอสถานการณนนคออะไร มลกษณะอยางไร ถกหรอผด สนใจหรอไมสนใจ ชอบหรอไมชอบ เชน บคคลทศกษาวทยาศาสตรจะทราบวาวทยาศาสตรเปนการศกษาความจรงเกยวกบธรรมชาตและเปนเรองของเหตผลทมการพสจนได เปนตน

2. ความรสก (Affective component) เกดจากอารมณของบคคลทมผล สบเนองมาจากแนวความคดตอสงตางๆ ถาบคคลมความคดทดตอสงใดกจะแสดงออกในรปของความชอบหรอไมชอบ ความพอใจหรอความไมพอใจตอสงตางๆ เชน บางคนอาจมความรสกเกยวกบวทยาศาสตรในลกษณะทไมชอบเพราะเหนเปนเรองนาเบอ เตมไปดวยสตรและสมการตางๆ นาปวดหว ในขณะทบางคนอาจชอบวทยาศาสตรเพราะเหนวาเปนการคนควาความจรง มการพสจนการทดลองและมการผจญภยเพอคนหาสงใหมๆ ซงการทจะชอบหรอไมขนอยกบวาบคคลนนมความคดเกยวกบวทยาศาสตรเปนเชนไร มองเรองของวทยาศาสตรในแงมมใด เปนตน

3. พฤตกรรม (Behavioral component) เมอบคคลมความคด ความรสก ผลทเกดขนตามมาคอการตอบสนองตอสงนนๆ ซงอาจเปนลกษณะของการยอมรบ ไมยอมรบ ปฏเสธสนบสนนหรอคดคานเหลาน เชน คนทชอบวทยาศาสตรจะสนใจในเรองเกยวกบวทยาศาสตร ตดตามอานหนงสอ วารสารตางๆ หรอดสารคดทางวทยาศาสตร ในขณะทคนไมชอบกอาจไมสนใจหรออาจเกดการตอตาน เชน ขณะทก าลงดโทรทศนเมอเปดไปพบรายการทเกยวกบสารคด กอาจเปลยนชองไปดละครแทน เปนตน


แผนผงท 1-6 องคประกอบของเจตคต

(ทมา: ดดแปลงจาก Rosenberg and Others, 1960: 3; อางถงใน สภาพร ปนทอง, 2554: 96)

ส าหรบค าวา เจตคตทางวทยาศาสตร เปนศพทบญญตทแปลเทยบมาจาก ค าวา Scientific Attitude หมายถง ความรสกของบคคลตอวทยาศาสตรซงเปนผลมาจากการเรยนรวทยาศาสตรโดยผานกจกรรมทหลากหลาย (สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย (2546: 149) ซงความรสกดงกลาวสะทอนถงคณลกษณะของนกวทยาศาสตรทด ประกอบดวย มความอยากรอยากเหน เปนคนมเหตผล มความซอสตย มความเพยรพยายาม และมความใจกวาง

3.2 คณลกษณะของบคคลทมเจตคตทางวทยาศาสตร เจตคตทางวทยาศาสตรถอเปนองคประกอบหนงทท าใหการด าเนนงานเกยวกบวทยาศาสตรประสบผลส าเรจ ดงนน บคคลทมเจตคตทางวทยาศาสตรยอมมคณลกษณะทส าคญดงน

1. มความอยากรอยากเหน นกวทยาศาสตรตองเปนผมความอยากรอยากเหนเกยวกบปรากฏการณธรรมชาตเพอแสวงหาค าตอบทมเหตผลในขอปญหาตางๆ และจะมความยนดมากทจะไดคนพบความรใหม อกทงมความกระตอรอรนทจะคนควาและพสจนเรองราวตางๆ ใหเหนจรงโดยทวไปความรทางวทยาศาสตรนนสวนใหญหรอเกอบทงหมดจะเกดขนจากความ ชางสงเกตปรากฏการณตางๆ ทเกดขนในธรรมชาตและเกดความสงสยอยากรอยากเหนจนน ามา ซงการคนควาหาค าตอบ

ความคด

ความรสก

พฤตกรรม

แนวคดตอสถานการณ หรอสงตางๆ ทเกดจาก

การรบร

อารมณบคคล

ทเปนผลมาจากความคด

การแสดงออกเพอตอบสนองความคด ความรสก

สถานการณ

หรอสงตางๆ เจตคต


ภาพท 1-5 เซอร ไอแซก นวตน

(ทมา: http://www.crystalinks.com/newton.jpg)

2. เปนคนมเหตผล นกวทยาศาสตรจะตองเปนคนทยอมรบและเชอในความส าคญของเหตผล แสวงหาหลกฐานและขอมลจากการสงเกตหรอการทดลองเพอสนบสนนหรอคนคดหาค าอธบาย มหลกฐานขอมลอยางเพยงพอเสมอกอนทจะสรปผลและยอมรบในค าอธบายเมอมหลกฐานหรอขอมลมาสนบสนนอยางเพยงพอสามารถตรวจสอบความถกตองสมเหตสมผลของแนวคดตางๆ กบแหลงขอมลทเชอถอได

3. มความซอสตย นกวทยาศาสตรตองเปนผ มความซอสตย บนทกผล หรอขอมลตามความเปนจรงอยางตรงไปตรงมาดวยความละเอยดถกตอง ผอนสามารถตรวจสอบภายหลงได เหนคณคาของการเสนอขอมลตามความเปนจรง ไมน าเอาความเชอสวนตว สภาพทางสงคม เศรษฐกจ และการเมองเขามาเกยวของ

4. มความเพยรพยายาม นกวทยาศาสตรตองเปนผมความเพยรพยายาม ไมทอถอยเมอมอปสรรค หรอมความลมเหลวในการท าการทดลอง มความตงใจแนวแนตอการเสาะแสวงหาความร เมอไดค าตอบทไมถกตองกจะไดทราบวาวธการเดมใชไมไดตองหาแนวทางในการแกปญหาใหมและความลมเหลวทเกดขนนนกถอวาเปนขอมลทตองบนทกไว บอยครงการพสจนหรอการทดลองทางวทยาศาสตรไมไดส าเรจไดโดยงาย แตตองอาศยวธการทยากล าบากในการไดมาซงขอมล ระยะเวลาทยาวนานในการสงเกตผล ตลอดจนตองท าการทดลองหลายๆ ครงเพอใหไดขอพสจนทถกตองเปนจรง

ในอดต ลกแอปเปลหลนจากตนลงสพนดนเปนเวลานานมาแลว แตกไมมใครเคยสงสยและไมเหนวามนเปนปญหาจนกระทงเซอรไอแซก นวตน (Sir Isaac Newton) ไดสงสยและตงค าถามทชาญฉลาดวา “ท าไมลกแอปเปลและลกผลไมอนๆ จงรวงลงสพนดน ท าไมไมลอยออกไปนอกโลก” ค าถามนไดกอใหเกดแรงบนดาลใจในการคนหาค าตอบและน าไปสการคนพบ กฎของแรงโนมถวง ซงสรางชอเสยงใหแก เซอรไอแซก นวตน เปนอยางมากและกฎดงกลาวสามารถน าไปประยกตใชประโยชนไดอยางมากมายในปจจบน


ภาพท 1-6 โทมส อลวา เอดสน

(ทมา: http://upload.wikimedia.org/wikipedia

/commons/9/9d/Thomas_Edison2.jpg)

5. มความใจกวาง นกวทยาศาสตรตองเปนผทมใจกวาง ยอมรบความคดเหนของผอน ยอมรบวายงมความคดและมความรอนๆ อกมากมายทตนยงไมร รบฟงค าวพากษวจารณ ขอโตแยงหรอขอคดเหนทมเหตผลของผอนโดยไมยดมนในความคดของตนฝายเดยว ยอมรบการเปลยนแปลงยอมพจารณาขอมลหรอความคดทยงสรปแนนอนไมไดและพรอมทจะหาขอมลเพมเตมและเตมใจทจะเผยแพรความรและความคดใหกบบคคลอน

จากทกลาวมาจะเหนไดวา เจตคตทางวทยาศาสตรเปนสงจ าเปนส าหรบนกวทยาศาสตร แมบคคลทวไปหากเปนผมเจตคตทางวทยาศาสตรกจะเปนประโยชนตอการท างาน และการด าเนนชวตอยางยง อยางไรกตาม ในกระบวนการแสวงหาความรทางวทยาศาสตรนอกจากตองอาศยขนตอนวธการทางวทยาศาสตรและทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรแลว เจตคตทางวทยาศาสตรเปนสวนประกอบทส าคญในการทจะเปนตวชวยเหลอและผลกดนใหเกดความ กาวหนาทางวทยาศาสตรตอไป

โทมส อลวา เอดสน (Thomas Alva

Edison) เปนตวอยางหนงของนกวทยาศาสตรทมความเพยงพยายาม เขาเรมประดษฐสงของเมอเขามอายเพยง 10 ขวบ สามารถสรางเค รองบนทก เ สยงไดท งๆ ท เขา เ ปนคน หหนวกและท างานอยางขยนขนแขง คนควา ไมหยดหยอนจนมเวลานอนเพยง 4-5 ชวโมงเทาน น เขาไดรบการยกยองให เ ปนนกประดษฐและนกวทยาศาสตรทยงใหญคนหนงท งๆ ทเขาไมไดเรยนหนงสอมากนก แตสามารถจะศกษาหาความรไดจากนอกโรงเรยนและคนควาทดลองดวยตนเองจนมชอเสยงโดงดง นอกจากน ยงประดษฐคดคนหลอดไฟฟา ซงขณะทประดษฐหลอดไฟตองท าการทดลองหลายหมนครงจงจะส าเรจ ถาเปนบคคลทวไปคงจะลมเลกการทดลอง ไปแลว

http://upload.wikimedia.org/wikipedia


3. คณภาพชวต 3.1 ความหมายของคณภาพชวต

ค าวา คณภาพชวต ตรงกบค าภาษาองกฤษวา Quality of life ซงมบคคล และ หนวยงานตางๆ ไดใหความหมายไวหลากหลาย เชน

ศภลกษณ วฒนาวทวส และคณะ (2542: 25) ไดใหความหมายของ คณภาพชวต หมายถง สภาวะความพรอมขอบคคลทงดานรางกาย จตใจ และดานอนๆ เชน อาหาร ทอยอาศย รายไดและจ านวนบตร เปนตน ทมความเหมาะสมเพยงพอทจะด ารงชวตอยในสงคมอยางมความสข

สนนท บราณรมย และคณะ (2542: 11) ไดใหความหมายของ คณภาพชวต หมายถง การด ารงชวตในระดบทเหมาะสมของมนษยตามสภาพความจ าเปนพนฐานในสงคม ซงสนองตอสงทตองการทางรางกาย ทางจตใจ ทางอารมณ ทางสงคม และทางความคดอยางเพยงพอ จนกอให เกดความมสขภาพกายและสขภาพจตด

ส านกวชาการและมาตรฐานการศกษา (2551: 54) ไดใหความหมายของ คณภาพชวต หมายถง ความรบรหรอเขาใจของปจเจกบคคลทมตาอสถานภาพชวตของตนเองภายใตบรบทของระบบวฒนธรรมและคานยมทเขาใชชวตอย และมความเชอมโยงกบจมมงหมาย ความคดหวง มาตรฐาน รวมทงความกงวลสนใจทเขามตอสงตางๆ อมรรกษ สวนชผล (2554: 69) ไดใหความหมายของ คณภาพชวต หมายถง ความสข หรอความพงพอใจในชวตของตนอนเกดจากการไดรบการตอบสนองความตองการ ตามความจ าเปนพนฐานทงทางดานรางกาย ทางดานจตใจ และทางดานสงคม

จากทกลาวมาสรปไดวา คณภาพชวต หมายถง สภาพความเปนอยทดทไดรบการตอบสนองความตองการทงทางดานรางกาย จตใจ สงคม และสงแวดลอม อนสงผลตอความ พงพอใจและรสกปลอดภยในการด ารงชวต

3.2 องคประกอบของคณภาพชวต

องคประกอบของคณภาพชวตทสงผลใหมนษยมความเปนอยทดสามารถแบงออกเปนดานตางๆ ไดดงน

1. ดานรางกาย คอ การรบรสภาพทางดานรางกายของบคคลซงมผลตอชวตประจ าวน

ไดแก การรบรสภาพความสมบรณแขงแรงของรางกาย การรบรถงความรสกสขสบาย ไมมความเจบปวด การรบรถงความสามารถทจะจดการกบความเจบปวดทางรางกาย การรกษาทางการ แพทย การรบรถงพละก าลงในการด าเนนชวตประจ าวน การพกผอนนอนหลบ การปฏบตกจวตรประจ าวน การท างาน ซงการรบรเหลานจะมผลตอการด าเนนชวตประจ าวน


2. ดานจตใจ คอ การรบรสภาพทางจตใจของตนเอง ไดแก การรบรความรสกทางบวกทบคคลมตอตนเอง การรบรภาพลกษณของตนเอง ความรสกภาคภมใจในตนเอง ความมนใจในตนเอง การรบรถงความคด ความจ า สมาธ การตดสนใจ ความสามารถในการจดการกบความเศรา

ความกงวล การรบรถงความเชอดานจตวญญาณ ศาสนา เปนตน 3. ดานความสมพนธทางสงคม คอ การรบรดานความสมพนธของตนเองกบบคคลอน

การรบรถงการทไดรบความชวยเหลอจากบคคลอนในสงคม การไดรบรวาตนไดเปนผใหความชวยเหลอบคคลอนในสงคม รวมทงการรบรในเรองทางเพศหรอการมเพศสมพนธ

4. ดานสงแวดลอม คอ การรบรเกยวกบสงแวดลอมมผลตอการด าเนนชวต เชน การรบรวาตนมชวตอยอยางอสระ ไมถกกกขง มความปลอดภยและมนคงในชวต การรบรวาไดอยในสงแวดลอมทางกายรปด การคมนาคมสะดวก มแหลงประโยชนทางดานการเงน สถานบรการสขภาพ บรการทางสงคม การรบรวาตนมโอกาสทจะไดรบขาวสาร มกจกรรมนนทนาการ และกจกรรมในเวลาวาง เปนตน

3.3 ความส าคญของคณภาพชวต

คณภาพชวตมความส าคญทงตอบคคลและสงคม คณภาพชวตเปนสงทมนษยก าหนดขนและขวนขวายใหไดมาดวยตวของมนษยเอง นอกจากนนยงเปนเกณฑ หรอมาตรฐานทจะท าใหมนษยไดมการพฒนาตนเองไปสเปาหมายทพงปรารถนา บคคลและครอบครวทมคณภาพชวตทดยอมมเปาหมายในการด าเนนชวตใหดขนในทกๆ ดานอยตลอดเวลา เชน ดานการศกษา อาชพ รายได สขภาพอนามย คณธรรม จรยธรรม เปนตน ในลกษณะเชนนเขายอมจะมความสามารถในการปรบปรงทงตนเอง สงคม และสงแวดลอมใหเกดคณคา หรอประโยชนสงสด ปญหาตางๆ ในสงคมกจะลดลงหรอหมดไปได เชน ปญหาครอบครว ปญหาเศรษฐกจ ปญหาอาชญากรรม ปญหาสงแวดลอม ฯลฯ สวนประเทศทมประชากรไมมคณภาพชวตจะประสบกบปญหาความลาชา หรอความลมเหลวในการพฒนาประเทศ ซงจะเปนปญหาตอเสถยรภาพความมนคงและความปลอดภยของประเทศดวย ดงนน ประเทศทงหลายจงใชความพยายามกนอยางเตมทในการทจะปรบปรงพฒนาประชากรทดอยคณภาพใหมคณภาพชวตทสงขนจนถงระดบมาตรฐานทสงคมตองการ ทงนเพอชวยใหบคคลและสงคมเกดความเจรญ กาวหนา มความสขสมบรณ และเกดความมนคงปลอดภยไปพรอมๆ กน (นศารตน ศลปะเดชา, 2540: 65-67)

3.4 การพฒนาคณภาพชวต

การพฒนาคณภาพชวตเปนกระบวนการวางแผนและกระท าเพอใหบคคลไดรบการตอบสนองทงทางดานรางกาย จตใจ สงคม และสงแวดลอม เพอใหสามารถด ารงชวตไดอยางมความสข ดงน น หากมปญหาเรองใดเรองหนงเกยวกบคณภาพชวตจงตองใชความพยายาม


สงกระตน และเวลานานพอสมควรจงจะสามารถพฒนาคณภาพชวตใหดขนได ซง ศภลกษณ วฒนาวทวส และคณะ (2542: 25-26) ไดเสนอแนวทางในการแกปญหาไวดงน

1. ตองทราบปญหา โดยทราบปญหาและเขาใจปญหาของตนเองวาสงทตองการจะท าหรอพฒนานนคออะไร เพอจะไดท าการคนหาสาเหตทแทจรงของปญหาโดยคนหาแนวทางหรอวธการทจะใชแกปญหาดวยความรวดเรวอยางมประสทธภาพ การทราบปญหาจะชวยใหสามารถก าหนดแนวทางและเปาหมายทจะพฒนาคณภาพชวตใหชดเจนได

2. สรางความมนใจ โดยใหความเชอวาปญหาทจะพฒนานนสามารถกระท าใหส าเรจไดหรอบรรลเปาหมายได ท งนอาจมสงจงใจโดยการกระตนดวยวธการใหก าลงใจหรอรางวล ในขนตอนนจ าเปนตองศกษาความปญหาทจะพฒนานนมอปสรรคอะไรบางแลวพยายามหลกเลยงหรอก าจดอปสรรคนนใหหมดไปกจะท าใหมความมนใจวาสามารถพฒนาปญหาดงกลาวใหบรรลเปาหมายได

3. ก าหนดเปาหมาย กอนทจะลงมอกระท าสงใดๆ จ าเปนจะตองมการวางแผน และก าหนดเปาหมายเอาไว ส าหรบเปาหมายทก าหนดนนอยางก าหนดใหสงเกนไปจนอาจไมมความเปนไปไดในการปฏบตการพฒนาคณภาพชวต

4. ลงมอท า ในขนตอนนอาจตองมการเตรยมความพรอมในเรองตางๆ เชน เครองมอ อปกรณตางๆ ทจะเปนและวธการทจะน ามาใชในปญหาทตองการจะพฒนา ในขนตอนนกท าไปตามแผนทวางไวแลวเลอกวธการทเหมาะสมมาใชในปญหาทตองการจะพฒนาเพอใหบรรลเปาหมายทก าหนดเอาไว

5. พยายามท าตอ เนองจากพฤตกรรมหรอสงใดทคนเคยท าอยเปนประจ าจนกลายเปนนสย หากมความเหนวาเปนสงไมด ไมเหมาะ สมควรทจะตองพฒนาปญหาเรองนเพอคณภาพชวตจะไดดขน กจ าเปนตองใชวธการทเหมาะสมมาเปลยนแปลงนสยเดมใหเปนนสยใหมทยงไมมความคนเคยจงตองอาศยเวลา ความพยายาม และสงกระตน เชน ก าลงใจ หากกลบไปปฏบตเหมอนเดมอยางเกาครงแลวครงเลาเนองจากเกดความทอถอยกอาจจะท าใหไมสามารถพฒนาคณภาพชวตในเรองนนๆ ได

6. ประเมนแลวแกไข ในกรณทลงมอท าแลวไมสามารถบรรลเปาหมายทก าหนดไวไดอาจจะเปนเพราะวาไดก าหนดเปาหมายเอาไวจนสงเกนไปไมอาจปฏบตได ทงนเพราะมปจจยตางๆ ไมเอออ านวย เชน อาชพ สขภาพ สภาพครอบครว เปนตน จงจ าเปนตองก าหนดปาหมายเสยใหมใหเปนเปาหมายทเปนไปได หากยงไมบรรลเปาหมายอกกตองแกไขเปลยนแปลงอกโดยอาจจะเปนการคดแบยดหยนใหมทางท าใหบรรลเปาหมายใหจงได


แผนผงท 1-7 ตวอยางแนวทางในการพฒนาคณภาพชวต

(ทมา: ดดแปลงจาก ศภลกษณ วฒนาวทวส และคณะ, 2542: 27)


ภพ เลาหไพบลย (2540: 33-35) กลาววา มนษยไดพฒนาวทยาศาสตรและเทคโนโลย ใหกาวหนาไปอยางไมหยดย ง โดยไดพฒนาความรทางวทยาศาสตรควบคไปกบเทคโนโลยเพออ านวยประโยชนในการด ารงชวตของมนษย และใหความสะดวกสบายในสงคม ความกาวหนาของวทยาศาสตรและเทคโนโลยเรมมาตงแตสมยดกด าบรรพกอนประวตศาสตร มนษยรจกใชเครองมอหนเปนครงแรก ตอมาสมยหนเกาไดรจกการใชไฟ กอไฟใหความอบอน รจกใชหนมาท าเปนเครองมอเปนขวาน สว สวาน เปนตน ในสมยหนใหม มนษยเรมรจกเพาะปลก เลยงสตวไวเปนอาหาร เรมเขาใจปรากฏการณธรรมชาตท าใหรจกพชพรรณธญญาหาร รจกการชลประทานชวยเพมผลผลต รจกการท าหตถกรรม ไดแกเครองปนดนเผา การปนดายทอผา รจกประดษฐเรอและเกวยน ท าใหการคมนาคมของมนษยมความสะดวกและมประสทธภาพดขน ดงน น วทยาศาสตรและเทคโนโลยในสมยกอนประวตศาสตรจงเปนการเกยวของกบการดนรนเพอความอยรอดของมนษย มากกวาทจะเปนความรทางวชาการ

ตอมาในสมยประวตศาสตรความเจรญกาวหนาทางวทยาศาสตรและเทคโนโลยยงคงด าเนนควบคไปกบศลปศาสตรแขนงอนๆ เชน การพฒนาของการถลงโลหะ มนษยสามารถท าใหเตามอณหภมสงขนจนสามารถใชถลงสนแรและโลหะอนๆ มพฒนาการของเครองผอนแรง อารย-

ธรรมของวทยาศาสตรและเทคโนโลยแขนงตางๆ ทเกดขนในสวนตางๆ ของโลก ตางคนตางคด ตางคนตางท าจนกระทงเมอการคมนาคมสะดวกขน มการตดตอไปมาคาขายจงเกดการถายทอดความรและเทคโนโลยสกน ตวอยางเชน เทคโนโลยในจนทเจรญรงเรองมากและมสงประดษฐ ทส าคญ ไดแก เขมทศ แมเหลก ดนปน เครองพมพหนงสอ เปนตน สวนวทยาการในอนเดยนน

ปญหาทจะพฒนา นสย ความคด หรอความรสก

- เลอกสบบหร

เปาหมายทก าหนดไว

- มเงนเหลอมากขน

- รางกายแขงแรง

- ครอบครวมความสข

วธการ

- การใหก าลงใจจากครอบครว

- ขจดอปสรรค ทขดขวาง


รงเรองมากในทางเภสชวทยา จตวทยา และระบบความคด ซงวทยาศาสตรและเทคโนโลยจากแหลงตางๆ ของโลกเหลานมการพฒนาและถายทอดสกนเรอยมา

การเปลยนแปลงขนานใหญในวงการวทยาศาสตรและเทคโนโลย เกดขนในสมยครสตศตวรรษท 18 เปนวทยาศาสตรและเทคโนโลยในสมยปฏวตอตสาหกรรม ปจจยส าคญอนหนง ไดแก ความกาวหนาทางวทยาการในแขนงตางๆ ทางวทยาศาสตรในชวงศตวรรษท 16-18

ซงมการแกไขเปลยนแปลงความเชอถอ แนวความคด ปรชญาวทยาศาสตรโบราณ นบต งแต ฟรานซส เบคอน (Francis Bacon) ผโจมตวธการหาความรแบบอนมาน กาลเลโอ (Galileo) ผสรางกลองโทรทศน และเผยแพรค าสอนระบบศนยสรยะ เซอร ไอแซก นวตน (Sir Isaac Newton) ผสรางกฏแรงโนมถวง โรเบรต บอยล (Robert Boyle), ลาววซเอ และดาลตน (Lavoisier and

Dalton) ผใหก าเนดวชาเคมสมยใหมทแยกตวออกจากการเลนแรแปรธาต มการพฒนาทางดานเทคโนโลยก าลงเรมตงแตเครองจกรไอน าของนวโคแมน ซงตอมาเจมส วตต ไดปรบปรงจนถง ขนใชงานไดทางดานก าลงไฟฟา ไมเคล ฟาราเดย (Michael Faraday) ไดคนพบความสมพนธระหวางแมเหลกและไฟฟา ในป ค.ศ. 1831 ตอมาชาวฝรงเศสชอเรอนวร (Renoir) ไดน าหลกการไปสรางอปกรณใหก าลงในอตสาหกรรมตางๆ เปนเครองยนตสนดาปภายในเปนผลส าเรจในป ค.ศ.

1859 และปรบปรงใหดขนโดยชาวเยอรมนชอ ออตโต (Otto) ในป ค.ศ. 1878 และในป ค.ศ. 1892

รดอลฟ ดเซล (Rudolf Diesel) กพฒนาเครองยนตดเซลไดส าเรจ

เมออตสาหกรรมตางๆ เจรญขนอยางรวดเรว ในขณะเดยวกนกกอใหเกดปญหาสงคม มคนอพยพมารวมกนท างานในเมองอตสาหกรรม เกดความแออด ชนชนกรรมกรถกกดขจนเกดการตอสระหวางชนชน นายทนเรมมอ านาจและบทบาททางการเมองมากขน ประเทศมหาอ านาจไดแสวงหาอาณานคมเพมขนเพอเปนแหลงทรพยากรหรอเปนความกาวหนาทางวทยาศาสตรและเทคโนโลยทเปนผลส าเรจไดเปลยนความเชอเกาๆเกยวกบโลกเปนอยางมาก นบตงแต กาลเลโอ มาจนถงชารล ดารวน (Charles Darwin) ผต งทฤษฏววฒนาการท าใหมนษยหนมาด าเนนชวตดวยตนเองมากขน

ความกาวหนาทางวทยาศาสตรและเทคโนโลยในบางชวงเวลาไดมการทมเทสตปญญา และทรพยากรเพอพฒนาอาวธยทโธปกรณ ในสงครามโลกทง 2 ครง ประเทศมหาอ านาจตางๆ ไดรวบรวม นกวทยาศาสตรชนน าเขาท างานดวยกนเพอพฒนาเครองบนรบใหมความเรว และสมรรถนะสง ระเบดชนดตางๆ แกสพษ และระเบดปรมาณ ผลของสงครามท าใหเกดการกระตนเตอนนกวทยาศาสตรและนกประดษฐคดคนใหเพมความรบผดชอบและระมดระวงในผลงานของตน บคคลหลายฝายไดเรยกรองใหตอตานการท าสงครามดวยวทยาศาสตรและเทคโนโลย แตประเทศมหาอ านาจกยงคงเรงสรางอาวธรายแรง ซงท าใหมอ านาจในการท าลายลางมากขน เชน


สารพษตางๆ ในการท าอาวธทางเคมและอาวธเชอโรค ระเบดไฮโดรเจน (Hydrogen) และระเบดนวตรอน (neutron) เปนตน ในปจจบนชวตความเปนอยของมนษย ตองพงพาอาศยความกาวหนาทางวทยาศาสตรและเทคโนโลย ซงเขาไปพวพนกบทกชวตในสงคม ไมวาในดานอาหาร เครองนงหม การกอสรางทอยอาศย สขภาพ อนามย และดานอนๆ เปนตนวา การตดตอโทรคมนาคม การสอสาร ดาวเทยม เทคโนโลยชวภาพ ความรทางดานพนธวศวกรรมศาสตร คอมพวเตอร เหลานท าใหมนษยมความเปนอยทสะดวกสบายและมความปลอดภยมากยงขน แตในขณะเดยวกนความกาวหนาทางวทยาศาสตรและเทคโนโลยกสงผลเสยตอมนษยเชนกน เปนตนวา การใชยาฆาศตรพชเปนการท าลายระบบนเวศท าใหพนดนมสารเคม พชจงไดรบสารเคมทท าอนตรายแกคนทรบประทานพชนนรวมถงการใชอาวธทนสมยและปญหาจรยธรรมในเรองของการท าแทง


วทยาศาสตรและเทคโนโลยเปนปจจยหนงทมความส าคญตอการพฒนาคณภาพชวต ดวยเหตผลทวาวทยาศาสตรเปนองคความรทจะน าไปใชสรางเทคโนโลยหรอใชเพอใหเกดประโยชนในดานอนๆ เพอการด ารงชวตของมนษยจะไดมคณรปดขน ทงน วทยาศาสตรและเทคโนโลยชวยพฒนาคณภาพชวตของมนษยในลกษณะตางๆ ไดมากมายซงสามารถสรปไดดงน 1. ชวยใหมความสามารถในสงคม มนษยตางกเปนสวนหนงของสงคมบคคลทอยในสงคมยอมเปนองคประกอบส าคญทจ าท าใหสงคมดขนหรอเลวลงได เปนทแนนอนวาบคคลทมความรทางวทยาศาสตรยอมจะมความสามารถดกวาบคคลทไมรวทยาศาสตร เมอคดโดยสวนรวมแลวสงคมทมความสามารถทางวทยาศาสตรยอมดกวาสงคมทต าตอยในดานวทยาศาสตร ในปจจบนมประเทศทมความสามารถทางวทยาศาสตรมาก เชน สหรฐอเมรกา องกฤษ ญปน เปนตน ประเทศเหลานจงมฐานะเปนผน าโลกเพราะสามารถใชเทคโนโลยในการผลตสงของไดมากมายท าใหประชาชนมรายไดและมาตรฐานในการครองชพสง

2. ชวยแนะแนวอาชพ บคคลทเรยนวทยาศาสตรอาจมความพอใจและสนใจทจะศกษาเพมเตมอยเรอยๆ เมอเรยนวชาวทยาศาสตรสาขาใดสาขาหนงและมความถนดในสาขานนๆ จะเลอกเรยนเปนอาชพของตนเองได แตเดมมนษยสวนใหญมอาชพเกษตรกรรม แตเมอวทยาศาสตรและเทคโนโลย เจ รญกาวหนามากขนจงมอตสาหกรรมเกดขนตามมา เชน วชาแมเหลกไฟฟาท าใหเกดอตสาหกรรมและอาชพเกยวกบไฟฟามากขน อาท มโรงงานผลตเครองใชไฟฟา โรงงานผลตกระแสไฟฟา โรงงานผลตหลอดไฟฟา ชางไฟฟาตางๆ ตลอดจน พอคาขายอปกรณไฟฟา


3. ชวยใหเกดความเจรญทางรางกายและจตใจ ความเจรญทางรางกายสวนมากเกยวกบสขภาพ อนามย อาหาร การกนและการอย การเรยนวทยาศาสตรทสงเสรมใหผเรยนไดเรยนรทงทฤษฎและปฏบตจะชวยใหผเรยนมพฤตกรรมการปฏบตตนในการสงเสรมดแลสขภาพรางกายใหดขนและถกสขลกษณะ เมอรางกายแขงแรงสมบรณจตใจกจะเจรญตามไปดวย 4. ชวยใหเปนผบรโภคทมความสามารถ นนคอสามารถตดสนใจโดยอาศยหลกวชาความรวาเราควรใชสนคาชนดใดถงจะด จะทน และราคาถก ไมตกเปนเหยอของค าโฆษณาใดๆ และไมใชจายสรยสราย บางคนนยมใชของแพงประดบเกยรต เชน ใชโทรศพทมอถอราคาแพงๆ ใชรถยนตยหอหรๆ ซงความจรงแลวความดหรอมเกยรตของคนไมไดอยทสงของเครองใช หากแตอยทความดของตวผนน ไมควรทจะหลงเขาใจผด 5. ชวยใหรจกใชเวลาวาง การใชเวลาวางใหเปนประโยชนนนท าไดหลายวธดวยกน การใชเวลาวางในทางวทยาศาสตรกเปนวธทดวธหนงซงเราอาจใชเวลาวางในการศกษาคนควาในงานดานวทยาศาสตรหรอคดประดษฐสงของเครองใชตางๆ ทเปนประโยชนในชวตประจ าวน เมอท าไดดกอาจยดเปนอาชพสงขายยงสถานทตางๆ นอกจากท าใหมรายไดเพมขนแลวยงชวยพฒนาบานเมองใหดขนอกดวย

6. ชวยใหเกดปรชญาในการด ารงชวต การด ารงชวตอยางเลอนลอยโดยปราศจากเครองน าทางหรอปรชญาแหงชวตนนเปรยบไดกบขอนไมทลอยในมหาสมทร ลอยไปตามกระแสลมกระแสน าปราศจากทศทาง ดงนน เราทกคนควรด ารงชวตอยอยางมแนวทาง เชน เราตงใจจะด ารงชวตโดยยดถอเอาศล 5 เพยงเทานกพดไดวาเราตางจากขอนไมแลว การรวทยาศาสตรจะท าใหไดรบปรชญาไปใชในการด ารงชวต เชน เจตคตทางวทยาศาสตรหรอวธการทางวทยาศาสตร จะท าใหเปนคนมเหตผล ไมดวนตดสนใจอะไรงายๆ ไมเชอโชคลาง สงผลใหเปนคนทเชอถอได รจกวธท างานทด มความซอสตยสจรต ซอตรงตอหลกวชา สงผลท าใหบานเมองนาอยเพราะคนในสงคมมคณธรรม จรยธรรม ด ารงชวตอยบนทางทถกตอง

7. ชวยใหปลอดภย ในสมยทโลกมความเจรญกาวหนาทางวทยาศาสตรและเทคโนโลย อบตเหตมกเกดขนบอยๆ ท าใหมนษยไดรบอนตรายเปนจ านวนมากโดยไมจ าเปน คนทวงหรอเดนตดหนารถทก าลงแลนอาจไดรบอนตรายเพราะฝากชวตไวกบเบรกหามลอของรถนน ดวยเหตน การรถงเหตและผลในเรองความปลอดภยตางๆ จะท าใหแตละคนไดระมดระวงอนตรายตางๆ ทจะเกดขน เชน หากขบรถเรวมากจะเสยงตอการเกดอบตเหตไดงายเพราะหามลอไมทน อบตเหตทงหลายมเหตผลเปนไปตามหลกของวทยาศาสตรทงสน การรวทยาศาสตรทมากพอจะท าใหทราบถงสาเหตของอบตเหตตางๆ รวมทงวธการทจะปองกนอบตเหตนนดวย


8. ชวยแกปญหาตางๆ ในการด ารงชวตของมนษยยอมมปญหาอยมากมาย เชน ปญหาดานสาธารณสข การคมนาคม การสอสาร การรวทยาศาสตรจะท าใหทราบสาเหตทมาของปญหาและด าเนนการแกไขไดอยางมระบบ


แมวาการพฒนาวทยาศาสตรและเทคโนโลยจะเอออ านวยในดานชวตความเปนอยทสะดวกสบายและอายยนนานขน หากการน าวทยาศาสตรและเทคโนโลยมาใชโดยมไดพจารณาอยางสขมรอบคอบและกวางไกลแลวยอมเกดผลเสยตอสภาพแวดลอมและสมดลทางธรรมชาตอยางมหนต เนองจากมนษยพยายามคนควาศกษาวจยเพอทจะน าเทคนควทยาการใหมๆ มาพฒนาประเทศใหเจรญกาวหนาเพอการเพมผลผลตเพอพฒนาคณภาพชวต และความเปนอยใหดขน

แตมนษยมไดตระหนกถงผลกระทบจากการพฒนาและการใชเทคโนโลยเหลานนจงเกดการท าลายธรรมชาตจนกลายเปนปญหามลพษทางสงแวดลอมได เชน การพฒนาและการใชเทคโนโลยทางดานอตสาหกรรม มการน าสารบางชนดทเปนอนตรายตอมนษยมาใชในการผลต เชน สารกมมนตรงส (Radioactive decay) ปรอท (Hg) แคดเมยม (Cd) เปนเหตใหสารเหลานตกคางอยในดน แหลงน า และบรรยากาศ กลายเปนปญหามลพษขน โรงงานอตสาหกรรมทจดตงขนมกขาดมาตรการในการปองกนสงแวดลอมเปนพษ หรอไมยอมลงทนสรางระบบก าจดของเสย ตรงกนขามมกระบายถายของเสยและสงปฏกลลงสแหลงรองรบทงดน น า และอากาศ จนเกดเปนความสกปรกและพษภยขน

ภาพท 1-7 ตวอยางผลกระทบของวทยาศาสตรและเทคโนโลยทมตอสงมชวต

(ทมา: http://www.cbsnews.com/news/china-air-pollution-season-kicks-off-with-a-cough-and-a-

wheeze-as-coal-plants-turn-on-for-the-winter/

และ http://www.thepollutionfacts.com/2013/02/water-pollution-facts.html)

http://www.cbsnews.com/news/china-air-pollution-season-kicks-off-with-a-cough-and-a-wheeze-as-coal-plants-turn-on-for-the-winter/%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20และ



http://www.thepollutionfacts.com/2013/02/water-pollution-facts.html


การพฒนาและการใชเทคโนโลยทางดานการเกษตรกเชนเดยวกน ในปจจบนมการใชปยเคมและสารก าจดศตรพชกนอยางแพรหลาย เพอเพมผลผลตทางการเกษตรใหสงขน แตการใชปยและสารเคมดงกลาว ยงขาดเทคนควธทเหมาะสม เกษตรกรผใชไมรจกควบคมและใชในปรมาณทพอดเปนเหตใหสารเคมตกคางอยในดนและถกชะลางลงสแหลงน า ท าใหระดบความเขมขนของสารพษในธรรมชาตสงมาก ซงเปนอนตรายตอหวงโซอาหารและมผลกระทบมาถงมนษยทเปนผบรโภคดวย

จากความส าคญและผลกระทบของวทยาศาสตรและเทคโนโลยทมตอคณภาพชวตสามารถกลาวไดวาวทยาศาสตรและเทคโนโลยอาจสนองตอบตอมนษยไดทงในทางบวกและทางลบ สนองความตองการพนฐานเพอการด ารงชพ สนองความอยากทจะมงคง มสงอปโภค บรโภคตางๆ สนองความอยากรอยากเหน อยากทจะเขาใจมนษย คดคนเรองสสารและพลงงาน ขยายขอบเขตความสมพนธของมนษย สนองตอความตองการดานความมนคงปลอดภย ดานความสขสบายในชวตตางๆ วทยาศาสตรและเทคโนโลยชวยใหมอาวธตางๆ มนษยกอาจใชอาวธท าลายลางกนได วทยาศาสตรและเทคโนโลยควรเปนสงทด เปนกลาง แลวแตจะใชในทางสรางสรรคหรอท าลาย มนษยจงเปนผทมความส าคญในการทจะพจารณาไตรตรองวาจะใชไปในทางใด ดงนน จงมความจ าเปนทจะตองมการจดระเบยบหรอจดองคกรสงคมใหดเพอใหสามารถใชผลตผลของวทยาศาสตรและเทคโนโลยไดผลดและเหมาะสม


สรปประจ าบทท 1

วทยาศาสตรเปนความรเกยวกบสงตางๆในธรรมชาตซงสามารถแสดงหรอพสจนไดวาถกตองและเปนความจรงโดยใชกระบวนการแสวงหาความร แลวจดความรนนเขาเปนหมวดหมความรทางวทยาศาสตรจ าแนกเปน 6 ประเภทไดแกขอเทจจรง เปนความรพนฐานทเกดจากการสงเกตปรากฏการณธรรมชาตมโนมตเปนความรความเขาใจเกยวกบวตถหรอปรากฏการณตางๆหลกการเปนความรทมาจากกลมของมโมตทเปนจรง สามารถทดสอบไดและไดผลลพธเหมอนเดมสมมตฐาน เปนค าตอบทตงไวลวงหนาเพอเปนแนวทางในการทดสอบหรอหรอหาขอมลกฎเปนหลกการทมความสมพนธระหวางเหตกบผลทฤษฎ เปนค าอธบายทยดตามหลกวชาการเพอเสรมเหตผลและรากฐานใหแกปรากฏการณหรอขอมลในภาคปฏบต

การไดมาซงความรทางวทยาศาสตรนนตองมการด าเนนการอยางมขนตอนและเปนระบบโดยใชวธการทางวทยาศาสตรในการเชอมโยงความสมพนธของความรทางวทยาศาสตรเขาดวยกนประกอบดวย 5 ขนตอนคอการระบปญหาการตงสมมตฐานการรวบรวมขอมล การวเคราะหขอมลและการสรปผล ใชทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรซงเปนความสามารถ ความช านาญในการคด การคนควา แกปญหา ประกอบดวย 13 ทกษะไดแกการสงเกตการวดการค านวณ การจ าแนกประเภทการหาคาความสมพนธระหวางสเปสกบสเปสและสเปสกบเวลาการจดกระท า และสอความหมายของขอมล การลงความเหนจากขอมล การพยากรณการตงสมมตฐานการก าหนดและควบคมตวแปรการก าหนดนยามเชงปฏบตการการทดลองและการตความหมายและลงขอสรปและใชเจตคตทางวทยาศาสตรซงเปนคณลกษณะนสยของบคคลทจะกอใหเกดประโยชนในการแสวงหาความรทางวทยาศาสตรประกอบดวย 5 คณลกษณะ ไดแกมความอยากรอยากเหน เปนคนมเหตผล มความซอสตยมความเพยรพยายาม และมความใจกวาง

เมอมนษยน าความรทางวทยาศาสตรและศาสตรอนๆ มาผสมผสานและประยกตใชท าใหเกด เทคโนโลย ซงสามารถน ามาพฒนาคณภาพชวตของมนษยใหดขนได คณภาพชวต ถอเปนสภาพความเปนอยทดทไดรบการตอบสนองความตองการทางดานรางกายจตใจสงคม และสงแวดลอมอนสงผลตอความพงพอใจและรสกปลอดภยในการด ารงชวต อยางไรกตาม แมวาวทยาศาสตรและเทคโนโลยจะชวยพฒนาคณภาพชวตของมนษยใหดขน แตการน าวทยาศาสตรและเทคโนโลยมาใชโดยมไดพจารณาอยางสขมรอบคอบและกวางไกลแลวยอมเกดผลเสยตอสภาพแวดลอมและสมดลทางธรรมชาตอยางมหาศาล เชน สารพษตกคางในดน น าเสย ควนพษจากการเผาไหม เปนตน ดงนน มนษยควรตระหนกถงผลของวทยาศาสตรและเทคโนโลย และใชวทยาศาสตรและเทคโนโลยนนใหเกดประโยชนและคมคาใหมากทสด



แบบฝกหดทายบทท 1

ตอนท 1 จงตอบค าถามตอนใหถกตอง

1. จงบอกความหมายของค าวา “วทยาศาสตร” “เทคโนโลย” และ “คณภาพชวต”

2. จงบอกความแตกตางระหวางจดประสงคของการแสวงหาความรของวทยาศาสตรบรสทธ และวทยาศาสตรประยกต

3. จากแผนภมดานบน จงอธบายความสมพนธหระหวางความรทางวทยาศาสตร ทรพยากร ธรรมชาต และเทคโนโลย มาใหถกตอง

4. “น าตาลจะละลายในน ารอนไดดกวาในน าเยน” จากขอความดงกลาว จงระบตวแปรตน ตวแปรตาม และตวแปรควบคมใหถกตอง

5. “มานะใชยากนยงชนดหนงก าจดยงในบาน โดยฉดทกๆ สปดาห สปดาหละครง พบวา ในระยะแรกสามารถฆายงไดแทบทกตว แตหลงจากใชไปหลายๆ ครง ตดตอกนยากนยงดงกลาวมฤทธฆายงไดนอยลงทกทจนในทสดไมมผลฆายงไดเลยท าใหยงเพมจ านวนขน เขาจงมความคดขนมาวายากนยงอาจเสอมสภาพ ดงนน เขาจงน ายากนยงทผลตขนมาใหมๆ มาใช แตพบวายากนยงทน ามาใชใหมกยงมฤทธในการฆายงไดนอยมากเหมอนเดม” จากสถานการณดงกลาว จงระบสาเหตของปญหา ก าหนดสมมตฐาน และออกแบบการทดลอง เพอตรวจสอบสมมตฐานทนกศกษาก าหนด

6. จากรปดานลาง รปใดมเสนสมมาตรมากทสด

7. จงก าหนดนยามเชงปฏบตการของค าวา “การเจรญเตบโต” ทจะสามารถชวยใหสงเกตและทดลองไดตรงกน

เทคโนโลย ความรวทยาศาสตร ทรพยากรธรรมชาต +


8. จงยกตวอยางขอมลทไดจาการสงเกตดวยประสาทสมผสพรอมระบชนดของขอมลทไดจากการสงเกต

ประสาทสมผส ขอมลการสงเกต ประเภทขอมล

ตา

ห

จมก

ลน

ผวกาย

9. “อเลกซานเดอร เฟลมมง (Alexander Fleming) ไดพยายามหาวธการฆาเชอโรคชนดนใหได เขาพยายามคนหาสารสกดจากสงตางๆ ในรางกาย เชน น ามก น าตา เลบ เสนผม และผวหนงมาทดลอง แตสารทสกดไดดงกลาวมกมผลกระทบตอรางกาย ในชวงนนเฟลมมงขาดแคลนเครองมออนทนสมย คน และเวลา ดงนน เขาจงพยายามเสาะแสวงหาหาเงนทนในการทดลอง แตกไมประสบความส าเรจเพราะไมมผใดใหความสนใจเลย แตการทดลองหาวธฆาเชอโรคของ เฟลมมงไมไดหยดแตเพยงเทาน เขาไดท าการคนหาวธอนทงายกวานเพอคนหาวธฆาเชอโรคตอไป เฟลมมงไดซออปกรณชนดใหมส าหรบเพาะเชอแบคทเรยโดยมลกษณะเปนจานแกวใส กนตน มฝาปดเพอปองกนสงแปลกปลอม แลวน าไปเกบไวในททมอณหภม 37 องศาเซลเซยส ใหกบผ ชวยของเขาดแล อยมาวนหนงผ ชวยของเขาลมปดฝาจานอกทงยงตงทงไวบนโตะใกลกบหนาตางหองทดลองอกดวย ปรากฏวามเชอราสเทาเขยวมลกษณะคลายกบราทขนบนขนมปงอย เตมไปหมด

เฟลมมงโกรธผ ชวยของเขามาก แตกไมไดทงจานทดลองอนนและไดท าการทดสอบอกครงหนงอยางละเอยด และพบวาเชอราชนดนกนเชอแบคทเรย เขาไดเรมเพาะเชอราชนดนในจานเพาะเชอ เมอเพาะเชอราไดจ านวนมากพอ เฟลมมงไดน าเชอแบคทเรย 6 ชนด ใสลงในจานแลวน าเชอราใสลงไปปรากฏวา เชอราสามารถฆาเชอแบคทเรยไดถง 4 ชนด เขาไดน าเชอราชนดนมาสกดเปนยา ชอวา เพนนซลลน (Penicillin)” จากสถานการณดงกลาว อเลกซานเดอร เฟลมมง มเจตคตทางวทยาศาสตรขอใดบาง (ระบคณลกษณะ และยกตวอยางประกอบ) 10. วทยาศาสตรและเทคโนโลยมผลตอคณภาพชวตของนกศกษาอยางไร


แบบฝกหดทายบทท 1 (ตอ)

ตอนท 2 จงระบวาขอความทก าหนดใหเปนความรทางวทยาศาสตรประเภทใด

……… 1. มะนาวมรสเปรยว

……… 2. กาซออกซเจนชวยในการลกไหม ……… 3. คลนเปนผลจากการเปลยนแปลงสนามไฟฟา และการเปลยนแปลงสนามแมเหลกในท

วางหรอในอวกาศ

……… 4. ถาเพมประมาณปยใหกบพชมากเกนไปจะท าใหพชเฉาตาย

……… 5. ลมเกดจากการเคลอนทของอากาศ

……… 6. โลหะเมอไดรบความรอนจะขยายตว

……… 7. แรงดงดดของโลกจะแปรผกผนกบระยะทางก าลงสองระหวางวตถทงสองและแปรผนตรงกบผลคณระหวางมวลวตถทงสอง

……… 8. สารสกดจากผลสะเดาจะสามารถก าจดแมลงไดผลดกวาสารสกดจากใบสะเดา

……… 9. เมอแสงเดนทางผานตวกลางตางชนดกนจะเกดการหกเห

……… 10. V p

1




ชชพ ออนโคกสง. (2550). จตวทยศพท. กรงเทพฯ: ภาควชาการแนะแนวและจตวทยาการศกษา มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. เตมศกด เศรษฐวชราวนช. (2539). วทยาศาสตรเพอคณภาพชวต. กรงเทพฯ: เธรดเวฟ เอดดเคชน. ท าไมสนขตองดมกลนไปทกท. (Online). สบคนเมอ 26 พฤศจกายน 2556

จาก http://image.dogilike.com/shareimg/contentimg/2013/meaw/Breeds/Beagle/1.jpg

นศารตน ศลปะเดช. (2540). ประชากรกบการพฒนาคณภาพชวต. กรงเทพฯ: พศษฐการพมพ.

พวงรตน ทวรตน. (2540). วธการวจยทางพฤตกรรมศาสตรและสงคมศาสตร. พมพครงท 7.

กรงเทพฯ: ส านกทดสอบทางการศกษาและจตวทยา มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. เพยร ซายขวญ. (2536). วทยาศาสตรกบสงคม. หนวยศกษานเทศก กรมการฝกหดคร: จดพมพตาม

โครงการแปลเอกสารต าราทางวชาการ และขอมลพนฐานเพอการพฒนา.

ไพฑรย ชมแวงวาป. (2549). ชวตกบวทยาศาสตรและเทคโนโลย. บรรมย: คณะวทยาศาสตร มหาวทยาลยราชภฏบรรมย.

ภพ เลาหไพบลย. (2540). แนวการสอนวทยาศาสตรระดบอดมศกษา. พมพครงท 2. กรงเทพฯ:

ไทยวฒนาพานช.

มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช. (2542). เอกสารการสอนชดวชาวทยาศาสตร 3 หนวยท 1-9.

พมพครงท 4. กรงเทพฯ: มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช. รชนก ทมชาต. (2551). การศกษาความตระหนกถงผลกระทบของวทยาศาสตรและเทคโนโลยทม ตอปญหาสงแวดลอมของนกเรยนระดบชนมธยมศกษาปท 3 ในจงหวดสมทรสาครโดย

ใชแบบจ าลองความสมพนธโครงสรางเชงเสน: การวเคราะหกลมพห. ปรญญานพนธ กศ.ม. (การวดผลการศกษา). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ราชบณฑตยสถาน. (2542). พจนานกรมฉบบราชบณฑตยสถาน พ.ศ. 2542. กรงเทพ:

นานมบคส พบลเคชนส.

ศร ดวงพร. (2542). วทยาศาสตรเพอพฒนาคณภาพชวต.โครงการต าราวชาการราชภฏเฉลมพระ

เกยรตเนองในวโรกาสพระบาทสมเดจพระเจาอยหวทรงเจรญพระชนมพรรษา 6 รอบ.

อดรธาน: คณะวทยาศาสตรและเทคโนโลย สถาบนราชภฏอดรธาน.


เอกสารอางอง (ตอ)

ศภลกษณ วฒนาวทวส, เตมศกด เศรษฐวชราวนช, ทพยวลย สจนทร, ฐตกร ศรสขเจรญพร,

อมรรตน วระสมฤทธ, และทพยวมล กตตวราพล. (2542). วทยาศาสตรเพอคณภาพชวต.

กรงเทพฯ: เธรดเวฟ เอดดเคชน.

สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย. (2546). คมอการวดผลประเมนผล

วทยาศาสตร. กรงเทพฯ: สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย. . (2550). การอบรมครดวยระบบทางไกลสาระการเรยนรวทยาศาสตร ระดบมธยมศกษา

ตอนตน. กรงเทพฯ: โองคการคาครสภา. . (2553). วทยาศาสตรเลม 2. กรงเทพฯ: โรงพมพ สกสค. ลาดพราว.

ส านกวชาการและมาตรฐานการศกษา. (2551). ตวชวดและสาระแกนกลาง กลมสาระการเรยนร

สขศกษาและพลศกษา ตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551.

กรงเทพฯ: โรงพมพชมนมสหกรณการเกษตรแหงประเทศไทย จ ากด.

สสนวทยาศาสตร. (Online). สบคนเมอ 6 พฤษภาคม 2556 จาก http://www.myfirstbrain.com/

thaidata/image.asp?ID=491941

สนนท บราณรมย, นพพร แกวมาก, สระบร ไชยมงคล, มาลน อทธเสน, และอมพาพรรณ พงศผลาดสย. (2542). วทยาศาสตรเพอคณภาพชวต. โครงการพฒนาสอการศกษา

เพอสงเสรมการเรยนรดวยตนเองของนกศกษา. กรงเทพฯ: เธรดเวฟ เอดดเคชน.

สภาพร ปนทอง. (2554). การเปรยบเทยบความสามารถในการแกปญหาคณตศาสตร เรอง อสมการ และเจตคตตอการเรยนวชาคณตศาสตร ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ทไดรบการ

สอนโดยใชรปแบบ SSCS และการสอนโดยใชเทคนค KWDL.ปรญญานพนธ กศ.ม. (การมธยมศกษา). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. สรางค โควตระกล. (2548). จตวทยาการศกษา. พมพครงท 6. กรงเทพฯ: ส านกพมพแหง

จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

อมรรกษ สวนชผล. (2554). การพฒนากระบวนการเรยนรดวยการน าตนเอง เรอง การพฒนา

คณภาพชวต ส าหรบนกศกษาการศกษานอกโรงเรยนหลกสตรประกาศนยบตรวชาชพ.

ปรญญานพนธ กศ.ด. (การศกษาผใหญ). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.

http://www.myfirstbrain.com/%20thaidata/image.asp?ID=491941

http://www.myfirstbrain.com/%20thaidata/image.asp?ID=491941



Alexander Fleming and the discovery of penicillin. (Online). สบคนเมอ 18 พฤษภาคม 2556

จาก http://www.abpischools.org.uk/page/modules/infectiousdiseases_


China air pollution season kicks off with a cough and a wheeze as coal plants turn on for the

winter. (Online). สบคนเมอ 21 พฤศจกายน 2556 จาก http://www.cbsnews.com/news/

china-air-pollution-season-kicks-off-with-a-cough-and-a-wheeze-as-coal-plants-turn-

on-for-the-winter/

Crystallography. (Online). สบคนเมอ 6 พฤษภาคม 2556 จาก http://www.transtutors.com/

userfiles/image/ATUL/Crystallography%20Figure%201.JPG

Good, C.T., (1973). Dictionary of Education. (3rdedition). New Yoke: Teacher College Press.

Isaac Newton. (Online). สบคนเมอ 8 กรกฎาคม 2556 จาก http://www.crystalinks.com/newton.

jpg

Louis Pasteur Biography. (Online). สบคนเมอ 18 พฤษภาคม 2556

จาก http://www.sciencelogs.com/Louis_Pasteur/Louis%20Pasteur%20Biography.jpg

Symmetry in two-dimensional objects. (Online). สบคนเมอ 6 พฤษภาคม 2556

จาก http://www.numeracy-bank.net/images/shapes_geometry/symmetry2d.jpg

Thomas Edison. (Online). สบคนเมอ 8 กรกฎาคม 2556 จาก http://upload.wikimedia.org/

wikipedia/commons/9/9d/Thomas_Edison2.jpg

Water Pollution Facts. (Online). สบคนเมอ 2 มถนายน 2556

จาก http://www.thepollutionfacts.com/2013/02/water-pollution-facts.html


http://www.cbsnews.com/news/%20china-air-pollution-season-kicks-off-with-a-cough-and-a-wheeze-

http://www.cbsnews.com/news/%20china-air-pollution-season-kicks-off-with-a-cough-and-a-wheeze-

http://www.transtutors.com/%20userfiles/image/ATUL/Crystallography%20Figure%201.JPG

http://www.transtutors.com/%20userfiles/image/ATUL/Crystallography%20Figure%201.JPG

http://www.crystalinks.com/newton.%20jpg

http://www.crystalinks.com/newton.%20jpg

http://www.sciencelogs.com/Louis_Pasteur/Louis%20Pasteur%20Biography.jpg

http://www.numeracy-bank.net/images/shapes_geometry/symmetry2d.jpg

http://upload.wikimedia.org/%20wikipedia

http://upload.wikimedia.org/%20wikipedia




สขภาพสวนบคคลและชมชน





3. สขบญตแหงชาต


หลงไดศกษาบทเรยนนแลว นกศกษาสามารถ 1. บอกความหมายของค าวาสขภาพสวนบคคลและและสขภาพชมชนได

2. บอกแนวทางการเสรมสรางสขภาพสวนบคคลและชมชนได

3. อธบายความสมพนธระหวางสขภาพสวนบคคลและชมชนได

4. บอกประโยชนและความส าคญของอาหารประเภทตางๆ ได

5. บอกผลทเกดจากการขาดสารอาหารประเภทตางๆ ได

6. จ าแนกประเภทและหลกการใชยาได 7. จ าแนกประเภทของยาเสพตดได

8. บอกความหมายและจ าแนกประเภทของโรคตดตอได

9. อธบายรายละเอยดของโรคตดตอบางโรคได

10. บอกประโยชนและวธการพฒนาความฉลาดทางอารมณได

11. บอกแนวปฏบตของการมสขภาพดตามสขบญญตแหงชาตได






56 สขภาพสวนบคคลและชมชน






1. เอกสารประกอบการสอน “สขภาพสวนบคคลและชมชน”


3. ต ารา หนงสอเกยวกบวทยาศาสตรและเทคโนโลย 4. วดทศนประกอบการสอน


6. ใบงาน










2.2 ตอบค าถามไดถกตอง





บทท 2

สขภาพสวนบคคลและชมชน

การพฒนาประเทศชาตใหมขดความสามารถในการแขงขนกบนานาประเทศไดน น คณภาพชวตทดของประชาชนถอเปนปจจยหนงทชวยเสรมสรางใหการพฒนาดงกลาวประสบผลส าเรจ ดงนน การสงเสรมใหประชาชนมภาวะสขภาพทดจงเปนมาตราการหนงทจะชวยยกระดบคณภาพชวตของประชาชนในชาตใหดขนได เนองจากสขภาพทสมบรณและแขงแรงจะน ามา ซงศกยภาพตางๆ ทงในดานสตปญญาและความคดสรางสรรคอนกอใหเกดองคความรใหมๆ เพอใชประโยชนในการพฒนาประเทศใหเจรญรงเรองอนน ามาซงความกนดอยดของประชาชนในชาต ในทางตรงขามหากประชาชนมสขภาพทไมด เจบปวยบอยครงยอมท าใหการใชชวตประจ าวนเปนไปดวยความยากล าบาก กจการงานตางๆ ไมสามารถด าเนนไปไดอยางตอเนอง สนเปลองคาใชจายในการรกษาพยาบาล แมวาในปจจบนจะมหลกประกนสขภาพถวนหนาใหบคคลไดเขาถงบรการทางการแพทยและสาธารณสขอยางเทาเทยมกนกตาม แตนนกหมายความวาภาระทภาครฐตองแบกรบคาใชจายกเพมมากขนดวยเชนกน ดงนน การมความรความเขาใจเกยวกบสขภาพจะท าใหมคณภาพชวตทดสามารถด ารงชวตอยในสงคมไดอยางปกตสข


1.1 ความหมายของสขภาพ

สขภาพเปนทรพยากรทมคณคาทท าใหบคคลสามารถด ารงชวตอยไดอยางมความสข สขภาพตรงกบค าในภาษาองกฤษวา Health ซงองคการอนามยโลก (WHO: World Health

Organization) ไดใหความหมายของค าวา สขภาพ แตดงเดมวา การปราศจากโรคหรอความเจบปวย อยางไรกตามนยามของค าวาสขภาพมความหมายมากกวานน กลาวคอ สขภาพเปนภาวะทสมบรณของรางกาย จตใจ และสงคม รวมทงไมมความเจบปวยหรอออนแอทางสขภาพ (องคการอนามยโลก, 2556: 3) นอกจากน ยงมบคคลและหนวยงานตางๆ ใหความหมายของค าวา สขภาพ ไวอยางหลากหลาย เชน ศภลกษณ วฒนาวทวส และคณะ (2542: 86) ไดใหความหมายวา สขภาพ หมายถงภาวะการด ารงชวตทสขสมบรณทงรางกาย จตใจ และสงคม ทตงอยบนพนฐานของคณธรรม และการใชสตปญญา


พระราชบญญตสขภาพแหงชาต พ.ศ. 2550 (2550: 1) ไดใหความหมายวา สขภาพ หมายถง ภาวะของมนษยทสมบรณทงทางกาย ทางจต ทางปญญา และทางสงคม เชอมโยงกนเปนองครวมอยางสมดล

ส านกวชาการและมาตรฐานการศกษา (2551: 60) ไดใหความหมายวา สขภาพ หมายถง สขภาวะทสมบรณและเชอมโยงกนเปนองครวมอยางสมดลทงมตทางจตวญญาณ (มโนธรรม) ทางสงคม ทางกาย และทางจตใจ ซงมไดหมายถงเฉพาะความไมพการและไมมโรคเทานน

จากทกลาวมาสรปไดวา สขภาพ หมายถง ภาวะความสมบรณของรางกายโดยปราศจากโรคและทพพลภาพ มสขภาพจตทด สามารถปรบตวใหอย รวมกบผอนไดอย าง มความสข ดงนน สขภาพสวนบคคล หมายถง ความสมบรณของรางกายและจตใจของบคคล ในการด ารงชวตอยในสงคมไดอยางปกตสข โดยปราศจากการเจบปวยหรอออนแอทางสขภาพ หรออาจกลาวไดวา สขภาพสวนบคคลเปนเรองทกลาวถงสขภาพของแตละคนวาควรจะดแลรกษา สงเสรม และปองกนโรคอยางไร จงจะเกดความสมบรณแขงแรงของรางกายและจตใจ 1.2 ปจจยทมอทธตอสขภาพ

สขภาพเปนเรองทเกยวของกบบคคล สงคม และสงแวดลอม การทบคคลจะมสขภาพดหรอไม มไดขนอยกบปจจยใดปจจยหนงเพยงอยางเดยว แตเปนผลรวมจากองคประกอบหลายๆ ปจจยเขาดวยกน ดงนน ปจจยทมอทธพลตอสขภาพสามารถแบงเปนองคประกอบตางๆ ไดดงน

1. องคประกอบดานปจเจกบคคล ประกอบดวย

1.1 พนธกรรม เปนปจจยภายในตวบคคลทส าคญตอการเกดโรคหรอความผดปกตทไมสามารถหลกเลยงไดซงไดรบถายทอดมาจากบรรพบรษสลกหลาน เชน โรคธาลสซเมย

(Thalassemia) โรคฮโมฟเลย (Hemophilia) โรคเบาหวาน เปนตน

ภาพท 2-1 ผปวยโรคธาลสซเมย (ทมา: http://o.quizlet.com/QzVV

s4EcaHrn5XiwQOpe1g_m.jpg)

1.2 เชอชาต เปนปจจยหนงทสมพนธกบสขภาพ ท าใหมโอกาสหรอแนวโนมตอการเกดโรคบางชนดไดงาย

เชน คนนโกรมความตานทานตอโรคไขเหลอง และโรค ไขมาลาเรย (Malaria) ไดดกวาคนผวขาวหรอคนจนตานทานตอโรคซฟลส (Syphilis) ไดดกวาคนชาตอน เปนตน 1.3 เพศ เปนปจจยหนงทสมพนธกบการเกดโรค โรคทมกพบไดบอยในเพศหญง เชน โรคมะเรงเตานม โรคกระดกผ สวนโรคทมกพบไดบอยในเพศชาย เชน

โรคนวในถงน าด โรคปอดบวม เปนตน

http://o.quizlet.com/QzVV


1.4 อายและพฒนาการในวยตางๆ โรคทเกดในแตละกลมอายนนจะมความ แตกตางกน เชน โรคอสกอใส โรคหด โรคอจจาระรวง พบในวยเดกมากกวาวยผใหญ โรคหวใจ โรคหลอดเลอด พบในวยกลางคนมากกวาคนหนมสาว สวนในวยสงอายพบวามความเสอมของความสามารถตอการรบรสงแวดลอม เชน สายตา ห ความจ า และอาจจะพบภาวะซมเศราได

1.5 ความร การทบคคลมความรเรองการเลอกแบบแผนการปฏบตเพอดแลสขภาพอนามย ท าใหสามารถเลอกวธการปฏบตตนในการดแลรกษาสขภาพเพอใหเกดความสมบรณแขงแรงของรางกาย และมความสามารถในการแกไขปญหาอปสรรคทท าใหเกดความเครยดในชวตไดมากกวาบคคลทไมมความร ตลอดจนมศกยภาพในการปฏบตหนาทการงานใหประสบผลส าเรจตามเวลาทก าหนด

2. องคประกอบดานสงแวดลอม ประกอบดวย

2.1 สงแวดลอมทางกายภาพ เปนสงแวดลอมทเกยวกบสงไมมชวต ไดแก ทอยอาศย สถานทท างาน รวมถงความรอน แสง เสยง ความสนสะเทอน และรงสตางๆ เปนตน

ภาพท 2-2 “ยง” สงแวดลอมทางชวภาพ

ทมอทธพลตอสขภาพสวนบคคล

(ทมา: http://cameronwebb.files.

wordpress.com/2013/01/aedes_aegypti

_doggett.jpg)

2.4 สงแวดลอมทางสงคม เปนสงแวดลอมทเกยวกบมาตรฐานการด ารงชวตของบคคลทเปนโครงสรางของสงคม เชน การศกษา เศรษฐกจ ขนบธรรมเนยม วฒนธรรม ประเพณ

ศาสนา เปนตน

2.2 สงแวดลอมทางชวภาพ เปนสงแวดลอมเกยวกบสงมชวต เชน พช สตว ไวรส เชอจลนทรย สงเหลานลวนเปนสงเราทมอทธผลตอสขภาพอนามยของบคคลเปนอยางมาก เชน โรคตางๆ ทมสตวเปนพาหะน าโรค อาท โรคไขเลอดออก โรคไขหวดนก โรคฉหน เปนตน

2.3 สงแวดลอมทางเคม เปนสงแวดลอม ทเกยวของกบสารเคมในรปแบบตางๆ เชน สารตะกว

สารหน ฝ น ควน กาซคารบอนมอนนอกไซด ซงสารเหลานหากบคคลสมผสไมวาจะดวยการสดดม

บรโภค หรอมการดดซมผานผวหนง ยอมท าใหบคคลมอาการตางๆ อนเกดจากพษของสารเคมเหลานน เชน ระคายเคอง แสบตา หายใจล าบาก เปนตน

http://cameronwebb.files/


3. องคประกอบดานคณภาพการบรการสขภาพ การสงเสรมคณภาพชวตทดของบคคลจ าเปน ตองมการพฒนาแบบองครวมโดยบรณาการการพฒนาปจจยตางๆ ทมความสมพนธ และมผลกระทบตอภาวะสขภาพรวมกบระบบบรการสาธารณสข โดยมงเนนใหคนมความรในการสงเสรมสขภาพ การปองกนโรค การดแลตนเองและครอบครวควบคไปกบการพฒนาดานจตใจ

คณภาพการบรการสขภาพเปนการจดบรการสาธารณสขในรปแบบตางๆ เพอแกไขปญหา และความตองการของประชาชนในเรองสขภาพอนามยเพอยกระดบสขภาพอนามยของคนในชาตใหอยบนรากฐานของการมสขภาพอนามยทดโดยทงภาครฐและเอกชนมหนาทรวมกนในการจดบรการสขภาพใหประชาชนไดอยางทวถง อยางไรกตาม ในภาพแหงความจรงกคอบรการสาธารณสขยงไมเพยงพอตอความตองการของประชาชน เนองจากจ านวนของบคลากรสาธารณสขมจ ากดตลอดจนเครองมอทางการแพทยทมคณภาพกมจ ากดเฉพาะสถานบรการขนาดใหญท าใหบรการไดไมทวถง และประชาชนสวนหนงโดยเฉพาะผดอยโอกาสยงไมสามารถเขาถงระบบการบรการสขภาพทมคณภาพท าใหการแกไขปญหาสขภาพของประชาชนยงไมครอบคลมทกพนท ดงนน ระบบบรการและคณภาพการบรการสขภาพจงเปนอกปจจยหนงทมความส าคญตอการพฒนา

แกไขปญหาสขภาพสวนบคคลและชมชนไดเปนอยางด

จะเหนไดวาองคประกอบทง 3 ประการ ทเปนปจจยอนกอใหเกดผลกระทบหรออทธพลตอสขภาพสวนบคคลนนมความเชอมโยงกนอยางแยกไมออก นอกจากน องคประกอบดงกลาวยงมการเปลยนแปลงอยตลอดเวลา ดงนน ภาครฐจ าเปนจะตองใหความสนใจและเฝาระวงอยางใกลชดในการคาดการณแนวโนมการเปลยนแปลงเพอทจะปรบกรอบแนวทางในการดแลสขภาพของประชาชนไทยใหมสขภาพดขน

1.3 การเสรมสรางสขภาพสวนบคคล

การเสรมสรางสขภาพสวนบคคลเปนการเพมขดความสามารถในการควบคมดแลสขภาพและพฒนาสขภาพของตนเองใหดขน การมสขภาพทดจะท าใหการประกอบกจกรรมและภารกจตางๆ ในชวตประจ าวนเกดประสทธภาพอยางสงสด ดงนน หลกในการเสรมสรางสขภาพสวนบคคลจงมชอเรยกวา หลก 9 อ. ซงมรายละเอยดดงน

1. อบตเหต หมายถง การฝกพฤตกรรมส านกในความปลอดภยเพอปองกนอบตเหตตางๆ เชน อบตเหตภายในบาน อบตเหตจากการจราจร หรออบตเหตจากการท างาน เปนตน

2. อบายมข หมายถง การหลกเลยงสงเสพตดใหโทษ เชน เหลา บหร ยาบา รวมถง การไมส าสอนทางเพศ และไมเกยวของกบการพนนทกชนด


3. อากาศ หมายถง การใหบคคลอยในทมอากาศบรสทธ ถายเทสะดวก ใกลชดกบธรรมชาต พยายามหลกเลยงบรเวณทมฝ นละอองและมลพษตางๆ เชน ควนบหร ควนรถยนต เปนตน

4. อารมณ หมายถง การฝกฝนจตใจใหสามารถผอนคลายความเครยด ลดความวตกกงวล ตลอดจนอยในสงคมไดอยางมความสข เชน ลดการโตแยงกบบคคลอน รจกรบฟง ใหอภย

ใหการชวยเหลอ เปนตน

5. ออกก าลงกาย หมายถง การเคลอนไหวอวยวะทกสวนของรางกาย ซงจะท าใหสขภาพแขงแรง ปราศจากโรคภยตางๆ เชน โรคหวด โรคภมแพ โรคความดนโลหตสง โรคอวน เปนตน

6. อาหาร หมายถง การบรโภคอาหารใหครบ 5 หม ดวยปรมาณและสดสวนทเหมาะสมกบความตองการของรางกายแตละวย หลกเลยงการรบประทานรมควน ปงยาง หรอทอดจนไหมเกรยม อาหารทมรสจด มปรมาณไขมนมาก เพอผลดตอสขภาพ อกชวยลดอตราเสยงตอ การเกดโรคตางๆ เชน มะเรง ไขมนอดตนในเสนเลอด เปนตน 7. อรยาบถ หมายถง การรกษาอรยาบถในการเดน นง นอน หรอขณะท างาน ดวยทาทางทถกตองเหมาะสม เชน ขณะท างานใหนงหลงตรง หยบของบนทสงไมควรเออม หรอเอยวตวหรอเขยงปลายเทา ควรใชอปกรณชวยใหหยบถง เชน เกาอ เพอปองกนอาการปวดเอว ปวดหลง ปวดตามขอตางๆ

8. อนามย หมายถง การดแลรกษาความสะอาดรางกาย ทอยอาศย หรอสงแวดลอมอนๆ รวมทงรจกวธการปองกนโรค เชน โรคตดตอทางเพศสมพนธ โรคตดตอทางอาหารและน าดม

เปนตน 9. โอสถ หมายถง การไดรบวคซนปองกนโรคตางๆ และใชยาไดอยางถกตองตามหลกการใชยา ไมควรซอยามารบประทานเองอยางผดๆ

เมอพจารณาถงแนวทางในการเสรมสรางสขภาพจะพบวาปจจยหรอองคประกอบ ทเกยวกบสขภาพของบคคลมมากมาย ในเอกสารเลมนจะกลาวถงเฉพาะปจจยทส าคญบางประการ ไดแก อาหาร ยา สารเสพตด โรคตดตอ และความฉลาดทางอารมณ ดงรายละเอยดตอไปน 1.4 อาหาร

พระราชบญญตอาหาร พ.ศ. 2522 ไดใหความหมายของค าวา อาหาร หมายถง ของกนหรอเครองค าจนชวต ไดแก วตถทกชนดทคนกน ดม อม หรอน าเขาสรางกาย ไมวาดวยวธใดๆ

หรอในรปลกษณะใดๆ แตไมรวมถงยา วตถออกฤทธตอจตและประสาทหรอยาเสพตดใหโทษตาม


กฎหมาย และวตถทมงหมายส าหรบใชหรอใชเปนสวนผสมในการผลตอาหารรวมถงวตถเจอปนอาหาร ส และเครองปรงแตงรส (ส านกงานคณะกรรมการอาหารและยา, 2554: 1)

1.4.1 อาหาร 5 หม

อาหารมความจ าเปนตอการเจรญเตบโตของรางกาย เนองจากเปนวตถดบใน การสรางเซลลและเนอเยอ ซอมแซมสวนทสกหรอ นอกจากน อาหารยงเปนแหลงของพลงงานส าหรบปฏกรยาเคมตางๆ ในรางกาย ซงสามารถแบงไดเปน 5 หม ดงน

1. เนอสตว ไข นม และถว อาหารหมนสวนใหญจะใหสารอาหารประเภทโปรตน และอาจมวตามนและแรธาตตางๆ ดวย โปรตนเปนสารอาหารทรางกายใชสงเคราะหเปนกลามเนอ ผวหนง เลบ ตา ฯลฯ นอกจากน เนอเยอตางๆ เอนไซม ตลอดจนฮอรโมนทมในรางกายสวนใหญมกจะประกอบขนจากโปรตนแทบท งสน ดงน น โปรตนจงมความส าคญตอการเจรญเตบโต เปนองคประกอบของเซลล ชวยซอมแซมอวยวะสวนทสกหรอใหเปนปกต แหลงอาหารทใหโปรตนมทงในพชและสตว โปรตนทไดจากสตว ไดแก เนอสตวตางๆ ไข น านม และผลตภณฑจากนม สวนโปรตนจากพช ไดแก เมลดธญพชตางๆ เชน ถว ขาวสาล ขาวโพด เปนตน

2. ขาว แปง เผอก มน และน าตาล อาหารในหมนถอเปนอาหารหลกของคนไทยทส าคญนนคอ ขาว นอกจากขาวแลวยงรวมถงแปงและผลตภณฑจากแปง เชน กวยเตยว และ ยงรวมเผอก มนตางๆ และน าตาลทไดจากออย มะพราว หรอตนตาลอกดวย เมอรบประทานอาหารหมนรางกายจะไดรบสารอาหารประเภทคารโบไฮเดรต ซงมหนาทส าคญคอใหพลงงานและความรอนแกรางกาย ชวยใหการเผาผลาญไขมนด าเนนไปไดอยางสมบรณ ชวยสงวนการใชโปรตน ในรางกาย ชวยใหการท างานของล าไสดขน และเปนสวนประกอบทส าคญของสารเคมในรางกาย

3. ไขมนและน ามน อาหารหมนจะใหสารอาหารประเภทไขมนมาก ไขมนเปนสารอาหารทใหพลงงานสงโดยรางกายจะเกบสะสมไขมนในบรเวณใตผวหนงและรอบอวยวะภายในตางๆ เพอเปนแหลงพลงงานไวใชยามตองการ ไขมนยงท าหนาทเปนฉนวนปองกนการสญเสยความรอนออกจากรางกายจงชวยใหรางกายเกดความอบอน ชวยละลายวตามนบางชนดและ

ใหกรดไขมนทจ าเปนตอรางกาย แหลงอาหารทใหไขมน ไดแก น ามนจากสตว เชน น ามนหม น ามนจากพช เชน น ามนมะพราว น ามนดอกค าฝอย น ามนจากเมลดทานตะวน และถวตางๆ

เปนตน

4. พชผกตางๆ ใหสารอาหารประเภทวตามนและแรธาตหลายชนดทชวยปองกนโรค และชวยใหอวยวะตางๆท างานไดตามปกตเชนผกทมสเขยวสเหลองหรอสสม อาท แครอท ฟกทอง จะมสารประกอบพวกแคโรทน (Carotene) ซงสามารถเปลยนเปนวตามนเอไดนอกจากน พช ผกตางๆ ยงใหสารอาหารประเภทโปรตน เชน ถว ขาวโพด และคารโบไฮเดรต เชน


ออย มน อกดวย อยางไรกตาม คณคาของอาหารจากพชผกตางๆ ยอมขนอยกบการเตรยมอาหารดงนน การตมหรอเคยวอาหารพวกพชผกนานๆยอมท าใหสญเสยคณคาทางอาหารเปนอยางมากโดยเฉพาะวตามนบางชนดทจะสลายเมอไดรบความรอน เชน วตามนซ นอกจากน พชผกตางๆ ยงใหกากอาหารหรอใยอาหารซงมประโยชนท าใหระบบขบถายของรางกายท างานไดอยางเปนปกต

5. ผลไม อาหารหมนจะใหสารอาหารประเภทวตามนแรธาต คารโบไฮเดรต (จากแปงและน าตาล) เชนเดยวกบพชผกตางๆ จงถอเปนอาหารปองกนโรคเชน โรคลกปดลกเปด เกดจากการขาดวตามนซ ซงพบในผลไมจ าพวก สมฝรงมะขามโรคเกยวกบสายตาบางชนด เกดจากการขาดวตามนเอ ซงพบในผลไมทมสเหลอง เชน มะมวงสกมะละกอสกเปนตน

1.4.2 สารอาหาร

ในอาหารมสารเคมทจ าเปนตอรางกาย ประกอบดวย คารโบไฮเดรต ไขมน

โปรตน วตามน แรธาต และน า (Miller and Levine, 2010: 869) เรยกสารเคมเหลานวา สารอาหาร (Nutrients) ซงสามารถแบงไดเปน 6 ประเภท ดงน

1. โปรตน (Protein) เปนสารอาหารทใหพลงงานประกอบดวยกรดอะมโน (Amino acid) หลายๆ ชนดมาเรยงตอกน กรดอะมโนแตละโมเลกลประกอบดวยธาตหลก ไดแก คารบอน (C) ไฮโดรเจน (H) ออกซเจน (O) และไนโตรเจน (N) บางชนดยงมก ามะถน (S) หรอฟอสฟอรส (P) เปนสวนประกอบอยดวย โดยโปรตน 1 กรม จะใหพลงงาน 4 กโลแคลอร โปรตนสามารถแบงไดเปน 3 ประเภท ตามคณคาทางโภชนาการ ดงน 1.1 โปรตนชนดสมบรณ (Complete protein) หรอโปรตนทมคณภาพด หมายถง โปรตนทมชนดและปรมาณกรดอะมโนจ าเปนครบถวนตามทรางกายตองการ เมอบรโภคโปรตนชนดนในปรมาณทเพยงพอตอความตองการของรางกายทกวนจะท าใหรางกายเจรญเตบโต มความตานทานโรค มน าหนกตวทเปนปกตเหมาะสมกบสวนสง โปรตนประเภทนมอยในอาหาร

ประเภทเนอสตวและผลตภณฑจากสตว เชน ไข นม เนยแขง เปนตน

1.2 โปรตนชนดกงสมบรณ (Partially complete protein) หมายถง โปรตน ทประกอบดวยกรดอะมโนจ าเปนในปรมาณเพยงพอตอการด ารงชวต แตไมเพยงพอส าหรบการเจรญเตบโตและซอมแซมสวนทสกหรอของรางกาย เชน โปรตนจากพช ผก และถวตางๆ ยกเวน ถวเหลอง และลกนท (Nut)

1.3 โปรตนชนดไมสมบรณ (Incomplete protein) หมายถง โปรตนทขาดกรดอะมโนทจ าเปนตอรางกายหลายชนด ท าใหไมมผลตอเจรญเตบโตและซอมแซมสวนทสกหรอ


ไดเลย และไมมผลชวยใหรางกายด ารงชวตอยได เชน เจลาตน (Gelatine) ในเสนเอนของสตว เซอน (Zein) ในขาวโพด เปนตน

ในเอกสารบางเลมอาจจดโปรตนชนดไมสมบรณและชนดกงสมบรณรวมไวอยในพวกเดยวกน เรยกวา “โปรตนไมสมบรณ หรอโปรตนคณภาพตา”

2. คารโบไฮเดรต (Carbohydrate) เปนสารอาหารหลกทใหพลงงานแกรางกายโดยคารโบไฮเดรต 1 กรม จะใหพลงงาน 4 กโลแคลอร คารโบไฮเดรตเปนสารอนทรยเชนเดยวกบโปรตนและไขมน มธาตคารบอน โฮโดรเจน และออกซเจน เปนองคประกอบ สามารถจ าแนกตามสมบตทางกายภาพและทางเคมไดเปน 2 ประเภท ดงน 2.1 คารโบไฮเดรตประเภทน าตาล เปนคารโบไฮเดรตทมรสหวาน สามารถละลายน าได ประกอบดวย

2.1.1 น าตาลโมเลกลเดยวหรอโมโนแซกคารไรด (Monosaccharide)

เปนคารโบไฮเดรตทมขนาดเลกทสดทรางกายไมสามารถยอยไดอก เชน กลโคส (Glucose) ฟรกโทส (Fructose) กาแลกโทส (Galactose) เปนตน

กลโคสเปนน าตาลโมเลกลเดยวทมอยในธรรมชาตมากทสด จดเปนแหลงพลงงานทส าคญของสงมชวต พบมากในองน น าผง ผกและผลไมทวไป สวนฟรกโทส พบมาก ในน าผ ง (น าผ งมน าตาลฟรกโทสเปนองคประกอบถง 40%) ผลไมทรสหวาน เชน มะมวงสก สวนกาแลกโทสพบเปนองคประกอบของน าตาลแลกโทส (Lactose) ทอยในน านม 2.1.2 น าตาลโมเลกลคหรอไดแซกคารไรด (Disaccharide) จดเปนคารโบไฮเดรตทประกอบดวยน าตาลโมเลกลเดยว 2 โมเลกล มาเชอมตอกน เชน ซโครส (Sucrose)

หรอน าตาลทราย ประกอบดวยกลโคสและฟรกโทส แลกโทส (Lactose) ประกอบดวยกลโคสและกาแลกโทส มอลโทส (Maltose) ประกอบดวยกลโคส 2 โมเลกล เปนตน

ภาพท 2-3 ตวอยางปฏกรยาการเกดน าตาลโมเลกลค (ทมา: http://bio1151.nicerweb.com/Locked/media/ch05/05_05Maltose.jpg)

กลโคส กลโคส มอลโทส


ในชวตประจ าวนเราสามารถพบน าตาลซโครสไดในพชจ าพวกออย หวบท (Beet root) หรอผลไมทมรสหวานเกอบทกชนด สวนมอลโทสพบไดในขาวมอลต (Malt) เมลดขาวทก าลงงอก และแลกโทสพบไดในน านมและในปสสาวะหญงมครรภ

ภาพท 2-4 แหลงของน าตาลโมเลกลคจากพชชนดตางๆ

(ทมา: http://blogs.food24.com/ninaskitchen/files/2012/07/Beetroot0001.jpg

http://www.brewshop.co.nz/media/catalog/product/cache/1/image/9df78eab33525d08d6e5fb8d27

136e95/a/c/acidulated-malt-grain_1_1.jpg

และ http://www.oknation.net/blog/home/blog_data/375/6375/images/TEWN1/3.jpg)

2.2 คารโบไฮเดรตทไมใชน าตาล เปนคารโบไฮเดรตทไมมรสหวาน เกดจากโมเลกลของน าตาลโมเลกลเดยวจ านวนมากๆ มาเชอมตอหรอรวมกนเปนโมเลกลทมขนาดใหญขน จงเรยกคารโบโฮเดรตประเภทนวา พอลแซกคารไรด (Polysaccharide) เชน แปง เซลลโลส ไกลโคเจน เปนตน 3. ไขมน (Lipid) เปนสารอาหารทใหพลงงานมากทสด โดยไขมน 1 กรม จะใหพลงงาน 9 กโลแคลอร ไขมนประกอบดวยธาตคารบอน ไฮโดรเจน และออกซเจน หากเปนของแขง ทอณหภมหอง เรยกวา ไข (Wax) หากเปนของเหลวทอณหภมหอง เรยกวา น ามน (Oil) ไขมนทพบในอาหารสวนใหญจะเปนไขมนเชงเดยว เรยกวา ไตรกลเซอไรด (Triglycerides) ซงประกอบดวย กรดไขมน 3 โมเลกลจบอยกบกลเซอรอล หากมปรมาณสงในเลอดจะท าใหเสนเลอดแดงแขงตว ถาเกดทหวใจจะท าใหเปนโรคหวใจขาดเลอด ถาเกดทสมองอาจท าใหเปนอมพาตหรอท าใหเกดอาการขางเคยงไดแก ปวดทอง ตบโต มามโต และระบบประสาทท างานผดปกต

http://www.brewshop.co.nz/media/catalog/product/cache/1/image/9df78eab33525d08d6e5fb8d27136e95/a/c/acidulated-malt-grain_1_1.jpg

http://www.brewshop.co.nz/media/catalog/product/cache/1/image/9df78eab33525d08d6e5fb8d27136e95/a/c/acidulated-malt-grain_1_1.jpg

http://www.oknation.net/blog/home/blog_data/375/6375/images/TEWN1/3.jpg

http://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%AD%E0%B8%B1%E0%B8%A1%E0%B8%9E%E0%B8%B2%E0%B8%95


จากทกลาวมาจะเหนไดวา ไขมนเปนสารอาหารทใหพลงงานสงกวาคารโบไฮเดรตและโปรตนกวาเทาตว การบรโภคอาหารทมพลงงานมากเกนไปจะท ารางกายเกบสะสมพลงงานดงกลาวในรปของไขมนในรางกาย ท าใหเกดโรคอวนและเสยงตอการเกดโรคอนๆ อกหลายโรค เชน โรคหวใจ ความดนโลหตสง นอกจากน คารโบไฮเดรตและโปรตนทเหลอจากทรางกายน ามาใชในชวตประจ าวนกจะถกเปลยนและเกบสะสมในรปของไขมนไดเชนกน

อยางไรกตาม การลดความอวนโดยการงดบรโภคไขมนอยางเดดขาดจะท าใหรางกายขาดกรดไขมนทจ าเปนตอกระบวนการด ารงชวต และขาดวตามนบางชนดทละลายในไขมนท าใหเกดโรคตางๆ เชน โรคลกปดลกเปด เนองจากขาดวตามนซ

แผนผงท 2-1 การเปลยนแปลงสารอาหารประเภทใหพลงงานในรางกาย

(ทมา: กรมพฒนาการแพทยแผนไทยและการแพทยทางเลอก, 2550: 6)

4. แรธาต (Mineral) เปนสารอาหารทไมใหพลงงานรางกายจงตองการในปรมาณทนอยเมอเปรยบเทยบกบโปรตน ไขมน และคารโบไฮเดรต แตกไมสามารถขาดได เนองจากแรธาตเปนสวนประกอบของสารหลายชนดทมความส าคญตอการท าหนาทของเซลลและอวยวะตางๆ ตลอดจนเปนองคประกอบของเนอเยอในรางกาย เชน แคลเซยมและฟอสฟอรสเปนองคประกอบของกระดกและฟน ธาตเหลกเปนองคประกอบของฮโมโกลบน (Hemoglobin)

ในเซลลเมดเลอดแดง เปนตน

น า คารโบไฮเดรต โปรตน ไขมน วตามน แรธาต

สารอาหาร

กรดไขมน กรดไขมน กรดไขมน

ไขมนสะสมในรางกาย


ภาพท 2-5 สวนประกอบของฮโมโกลบนในเซลลเมดเลอดแดง

(ทมา: http://www.thaibdlab.com/info/images/stories/cbc_img_8.jpg)

แรธาตทรางกายตองการในแตละวนมหลายชนด แตละชนดจะมหนาทและความส าคญแตกตางกน ดงตารางท 2-1

ตารางท 2-1 แรธาต แหลงอาหาร หนาทและความส าคญ และอาการเมอขาดแรธาตชนดตางๆ

แรธาต แหลงอาหาร หนาทและความส าคญ ผลของการขาด

แคลเซยม

(Ca)

ปลาไสตน ปลาตวเลกๆ กงแหง เนยแขง นมสด ไขผก

- เปนสวนประกอบของกระดกและฟน

- ชวยในการแขงตวของเลอด - ชวยในการท างานของกลามเนอ

และระบบประสาท

- โรคกระดกออนกระดกเปราะและหกงาย

- ฟนผ

- เลอดแขงตวชา

ก ามะถน

(S)

เนอสตว ไขนม ถว กะหล าปล

- จ าเปนตอการสรางโปรตนในรางกาย

- ก าจดสารพษในรางกาย

- การสรางโปรตนผดปกต

- สารพษตกคาง

ฟอสฟอรส

(P)

กง ปลาไสตน ไข นมสด นมถวเหลอง ผกใบเขยว

- เปนสวนประกอบของกระดกและฟน

- ชวยสรางเซลลสมองและประสาท

- เปนองคประกอบของดเอนเอ (DNA)

- มอาการคลายกบขาดแคลเซยม เชน กระดกออน

- ออนเพลย

เมดเลอดแดง ฮโมโกลบน ธาตเหลกในฮโมโกลบน

ธาตเหลก

http://www.thaibdlab.com/info/images/stories/cbc_img_8.jpg


ตารางท 2-1 (ตอ)

แรธาต แหลงอาหาร หนาทและความส าคญ ผลของการขาด

โพแทสเซยม

(K)

เนอสตว นม กลวย ผกใบเขยนว สม ถว ขาว เหด ไข

- ควบคมระดบของเหลวในเซลล

- ชวยในการหดตวของกลาม

- การท างานของระบบประสาท

- การท างานของกลามเนอและระบบประสาทผดปกต

- เบออาหาร ซมเศรา

เหลก

(Fe)

ตบ เนอสตว ไขแดง มะเขอ ผกใบเขยว งาด า

- เปนสวนประกอบของฮโมโกลบนในเมดเลอดแดง

- เปนสวนประกอบของเอนไซมบางชนด

- โรคโลหตจาง

- ออนเพลย - เหนอยงาย

ไอโอดน

(I) เกลอแกง นม ไข อาหารทะเลทกชนด

- ปองกนโรคคอพอก

- ชวยในการเจรญเตบโต

- เปนสวนประกอบของฮอรโมนไทรอกซน (Thyroxin)

- โรคคอพอก

- ในเดกจะท าให แคระแกรน

สตปญญาเสอม

โซเดยม

(Na)

น าปลา เกลอแกง ไข นม เนย

- ควบคมปรมาณน าในเซลล ใหคงท

- ควบคมการท างานของกลามเนอและระบบประสาท

- เบออาหาร เปนตะครว ชก หมดสต

- คลนไส ความดนต า

แมกนเซยม

(Mg)

ร าขาว ผกใบเขยว ถว นม งา อาหารทะเล

- ควบคมการท างานของกลามเนอและระบบประสาท

- ควบคมการสรางโปรตน

- เปนสวนประกอบของเลอด และกระดก


- ความดนโลหตสง

- เกดอาการชกกระตกไดงาย

สงกะส

(Zn)

เครองในสตว เนอสตว หอยตางๆ

- เปนสวนประกอบของฮอรโมนอนซลน (Insulin) และเอนไซม (Enzyme) บางชนด

- รางกายเจรญเตบโตไมเตมท

- เกดดอกเลบ

(ทมา: พทธนนท ศรมวง, 2554: 255-287; และปรชา สวรรณพนจ และนงลกษณ สวรรณพนจ ,

2538: 85-88)


5. วตามน (Vitamin) เปนสารอาหารทไมใหพลงงานเชนเดยวกบแรธาต ดงนน รางกายจงตองการในปรมาณนอยแตกขาดไมไดเชนเดยวกน วตามนมความส าคญตอการท างานของระบบตางๆ ในรางกายโดยจะท างานรวมกบเอนไซมในปฏกรยาตางๆ ภายในเซลล ดงนน หากขาดวตามนจะสงผลท าใหรางกายผดปกตและเกดโรคตางๆ ได เชน โรคตาฟางกลางคน (Night

blindness) จากการขาดวตามนเอ เปนตน วตามนแบงออกเปน 2 ประเภท คอ 1. วตามนทละลายในน า ไดแก วตามนบตางๆ และวตามนซ 2. วตามนทละลายในไขมน ไดแก วตามนเอ ด อ และวตามนเค วตามนแตละชนดมหนาทและความส าคญแตกตางกน หากขาดหรอไดรบไมเพยงพอจะสงผลตอรางกายในลกษณะตางๆ ดงตารางท 2-2

ตารางท 2-2 วตามน แหลงอาหาร หนาทและความส าคญ และอาการเมอขาดวตามนชนดตางๆ

วตามน แหลงอาหาร หนาทและความส าคญ ผลของการขาด

วตามนเอ

(A)

เครองในสตว นม เนย ไขแดง ผกผลไมสเขยวและเหลอง

- ชวยในการเจรญเตบโต

- บ ารงสายตา

- บ ารงผวพรรณ

- เดกไมเจรญเตบโต

- มองไมเหนในทสลว

- ผวหนงหยาบกราน

วตามนด

(D)

นม เนย ไข ตบ น ามนตบปลา หรอคอเลสเตอรอล ใตผวหนงเมอไดรบแสงแดด

- ชวยเพมอตราการดดซมแคลเซยมและฟอสฟอรส

ทล าไสเลก

- โรคกระดกออน ฟนผงาย

- รางกายเจรญเตบโตชา

- ภมคมกนลดลง

วตามนอ

(E)

น ามนจากพช

ผกใบเขยว เมลดพช - ท าใหเมดเลอดแดงแขงแรง

- ควบคมการท างานของระบบ สบพนธ

- ชวยสรางเอนไซม


- หญงมครรภอาจท าใหแทงได ผชายอาจเปนหมน

วตามนเค

(K)

ตบ ไขแดง น ามน ถวเหลอง ผกใบเขยว

- สรางสารทจ าเปนในการแขงตวของเลอด

- เลอดแขงตวชากวาปกต


ตารางท 2-2 (ตอ)

วตามน แหลงอาหาร หนาทและความส าคญ ผลของการขาด

วตามนบ 1

(B1)

ขาวซอมมอ ถว ไขแดง เนอสตว ตบ

- บ ารงระบบประสาทและการท างานของหวใจ

- โรคเหนบชา

- เบออาหาร



(B2)

ไข นม ผก ยสต ถวเหลอง

- ชวยใหการเจรญเตบโตเปนไปอยางปกต

- บ ารงผวหนง ลน และตา

- โรคปากนกกระจอก

- รมฝปากแหง

- ตาสแสงไมได - ลนอกเสบ


(B3)

เนอสตว ตบ ถว ขาวกลอง ยสต

- ชวยในการท างานของระบบประสาท กระเพาะอาหาร และล าไส

- บ ารงผวหนง และลน

- ผวหนงหยาบแหง มสด า ลนบวม

- ระบบยอยอาหารท างานผดปกต


(B6)

เนอสตว ตบ ผก ถว ขาวซอมมอ

- บ ารงผวหนงและระบบประสาท

- ชวยในการท างานของระบบยอยอาหาร

- ประสาทเสอม บวม คนตามผวหนง

- การท างานของกลามเนอผดปกต


(B12)

ไข เนยแขง ตบ เนอสตว

- ชวยในการสรางเมดเลอดแดงทไขกระดก

- ชวยในการท างานของระบบประสาท


- ประสาทเสอม

วตามนซ

(C)

ผลไมและผกตางๆ เชน มะขามปอม สม ฝรง มะเขอเทศ มะนาว

- ชวยใหผนงหลอดเลอดฝอยเหนยวและแขงแรง

- รกษาสขภาพของเหงอก และฟน

- เสรมสรางภมคมกน

- โรคลกปดลกเปด (เลอดออกตามไรฟน)

- หลอดเลอดฝอยเปราะ แตกงาย

- เปนหวดงาย

(ทมา: พทธนนท ศรมวง, 2554: 192-248; และปรชา สวรรณพนจ และนงลกษณ สวรรณพนจ ,

2538: 91-95)


6. น า เปนสารอาหารทเปนสวนประกอบของเซลลทกเซลลในรางกาย ชวยในการน าของเสยออกจากรางกาย ควบคมอณหภมของรางกายใหคงท รางกายไดรบน าโดยการดมน าและจากอาหาร น าจดเปนสารอาหารทไมใหพลงงานเชนเดยวกบแรธาตและวตามน ในรางกายคนเรามน าเปนองคประกอบอยประมาณรอยละ 60-70 ของน าหนกตว หากในแตละวนรางกายไดรบน าไมเพยงพออาจสงผลใหมอาการปวดศรษะ หงดหงดงาย ออนเพลย ปากแหง ผวแหง ปสสาวะมสเขม ดงนน เราจงควรดมน าอยางนอยวนละ 8-10 แกว หรอประมาณ 2 ลตรตอวน เพอใหกลไกในรางกายท างานไดอยางมประสทธภาพ

1.4.3 การเลอกบรโภคอาหาร

ในแตละวนรางกายตองการอาหารแตละหมในปรมาณสดสวนทแตกตางกน นกโภชนาการจากกองโภชนาการ กรมอนามย และหนวยงานทเกยวของจงเสนอแนวคดการก าหนดการเลอกบรโภคอาหารใหครบตามสดสวนโดยมฐานมาจากขอปฏบตการบรโรคอาหารเพอสขภาพทดของคนไทยในรปแบบของ ธงโภชนาการ (Nutrition Flag) ธงโภชนาการจะบอกถงปรมาณ สดสวน และความหลากหลายของอาหารท คนไทยอายต งแต 6 ปขนไปควรรบประทานใน 1 วน โดยแบงอาหารออกเปน 4 ชน 6 กลม ตามสดสวนทควรรบประทาน ดงภาพท 2-6

ภาพท 2-6 ธงโภชนาการ

(ทมา: กรมพฒนาการแพทยแผนไทยและการแพทยทางเลอก, 2550: 7;

และพทธนนท ศรมวง, 2554: 31)

ชนท 1 กลมขาวแปง

บรโภคปรมาณมากทสดเพราะเปนแหลงพลงงาน ควรบรโภคขาวทขดสนอย เชน ขาวกลอง

ชนท 2 กลมพช ผก และผลไม

บรโภคปรมาณรองลงมา เพอใหไดวตามน แรธาต และใยอาหาร

ชนท 3 กลมเนอสตว ถว นม

บรโภคปรมาณพอเหมาะเพอใหไดโปรตนคณภาพด ไขมน ธาตเหลก และแคลเซยม

ชนท 4 กลมน ามน น าตาล เกลอ บรโภคแตนอยเทาทจ าเปน


จากภาพท 2-6 จะเหนไดวา สดสวนของอาหารทควรบรโภคแสดงโดยใชขนาดของพนทธงโภชนาการ พนทมากแสดงวาควรบรโภคอาหารกลมนนในปรมาณมาก พนทนอยแสดงวาควรบรโภคอาหารกลมนนในปรมาณนอย โดยแตละกลมควรบรโภคอยางหลากหลาย ไมซ าจ าเจ เพอใหไดสารอาหารตางๆ ครบถวนตามทรางกายตองการและเปนการหลกเลยงการสะสมสารพษจากการปนเปอนในอาหารชนดใดชนดหนงทบรโภคเปนประจ า

อาหารเปนสงจ าเปนส าหรบทกคน ทกเพศ ทกวย ตงแตเกดจนกระทงตาย การรบประทานอาหารทถกสขลกษณะและครบทง 5 หม จะท าใหรางกายไดรบสารอาหารทเพยงพอกบความตองการ หากไดรบสารอาหารมากหรอนอยเกนไปอาจเกดภาวะโภชนาการเกนหรอภาวะขาดสารอาหารได ดงนน การเลอกรบประทานอาหารทมประโยชนจงมความส าคญอยางยงทจะชวยเสรมสรางสขภาพรางกายใหแขงแรง มอายทยนยาว อกทงยงชวยปองกนโรคตางๆ ทอาจเกดขนไดอกดวย

1.5 ยา

ยาเปนวตถทมนษยน ามาใชในการรกษาโรคหรอบรรเทาอาการเจบปวยทเกดขนกบรางกายและจตใจ ยาทกชนดมทงคณและโทษควบคกน หากใชอยางถกวธกจะเปนประโยชนตอ การรกษา แตถาใชในทางทผดหรอใชไมถกวธกอาจท าใหเกดอนตรายถงแกชวตไดเชนเดยวกน ดงนน ผใชยาจงควรเรยนรเรองยาและใชยาอยางถกวธเพอชวยลดอตราเสยงทเกดจากการใชยา เชน การดอยา การแพยา การตดยา เปนตน 1.5.1 ความหมายของยา

พระราชบญญตยา พ.ศ. 2510 แกไขเพมเตมโดยพระราชบญญตยา ฉบบท 3 พ.ศ. 2522 ไดใหความหมายของค าวา ยา หมายถง 1. วตถทรบรองไวในต ารายาทรฐมนตรประกาศ

2. วตถทมงหมายใชในการวนจฉย บ าบด บรรเทา รกษา หรอปองกนโรค หรอความเจบปวยของมนษยหรอสตว

3. วตถทเปนเภสชเคมภณฑ หรอเภสชเคมภณฑกงส าเรจรป หรอ

4. วตถทมงหมายส าหรบใหเกดผลแกสขภาพ โครงสราง หรอการกระท าหนาทใดๆ ของรางกายมนษยหรอสตว

ซงวตถในขอ 1-4 ไมหมายความรวมถง

1. วตถทมงหมายส าหรบใชในการเกษตรหรอการอตสาหกรรมตามทรฐมนตรประกาศ


2. วตถทมงหมายส าหรบใชในหองวทยาศาสตรส าหรบการวจย การวเคราะห หรอการชณสตรโรคซงมไดกระท าโดยตรงตอรางกายมนษย

3. วตถทมงหมายส าหรบใชเปนอาหารส าหรบมนษย เครองกฬา เครองมอ เครองใชในการสงเสรมสขภาพ เครองส าอาง หรอเครองมอและสวนประกอบของเครองมอทใชในการประกอบโรคศลปะหรอวชาชพเวชกรรม (พระราชบญญตยา พ.ศ. 2510, 2510: 1-2)

จากทกลาวมาสรปไดวา ยา หมายถง วตถทมผลตอสขภาพของมนษยหรอสตว ทไมใชอาหาร โดยมจดมงหมายส าคญเพอใชในการวนจฉย บ าบด บรรเทา รกษา หรอปองกนโรคจากความเจบปวยตางๆ 1.5.2 แหลงก าเนดยา

ยาทใชในชวตประจ าวนไมวาจะเปน ยาสามญประจ าบาน ยาบรรจเสรจ หรอยาสมนไพรกตาม ยาเหลานลวนมแหลงก าเนดมาจากธรรมชาตหรอมาจากการสงเคราะหทางเคมแทบทงสน 1. แหลงก าเนดยาจากธรรมชาต ไดแก พวกสมนไพร ซงไดมาจากสงตางๆ ดงน

1.1 จากพช ไดแก ยาทไดจากสวนตางๆ ของพชโดยตรง เชน ราก ใบ ดอก ผล เปลอก หรอเมลด น ามาท ายาโดยไมเปลยนแปลงรป เรยกวา เครองยาสมนไพร เชน ฟาทะลายโจร ใชเปนยาแกไข มะเกลอ ใชเปนยาถายพยาธ ถาสกดสารเคมทมในพชออกมาท าใหบรสทธ เรยกวา สารสกดบรสทธ เชน ยาควนน (Quinine) ใชรกษาโรคไขมาลาเรย (Malaria) สกดไดจากตนซงโคนา (Cinchona) ยาฉดระงบปวด เชน มอรฟน (Morphine) เพทดน (Pethidine) ซงสกดมาจากฝน เปนตน

ภาพท 2-7 ดอกและใบซงโคนา และดอกของฝน

(ทมา: http://someinterestingfacts.net/wp-content/uploads/2013/02/Cinchona.jpg

และ http://www.unodc.org/images/afghanistan//DSC00107.JPG)

http://someinterestingfacts.net/wp-content/uploads/2013/02/Cinchona.jpg

http://www.unodc.org/images/afghanistan/DSC00107.JPG


1.2 จากสตว ไดแก ยาทไดจากอวยวะตางๆ ของสตว เชน อนซลนจากตบออนของหมและวว แคลเซยมจากกระดกปลาทนา เปนตน

1.3 จากแรธาต ไดแก ยาทไดจากแรธาตทเกดขนเองตามธรรมชาต เชน ทงเจอรไอโอดนเปนยาฆาเชอทมสวนผสมของธาตไอโอดน ดนขาวเปนสวนผสมของยารกษาโรคกระเพาะและล าไส เปนตน 2. จากการสงเคราะหทางเคม เนองจากตวยาชนดตางๆ ทอยในธรรมชาตอาจมไมเพยงพอกบความตองการของผปวย ดงนน จงสามารถน าสารสกดบรสทธมาสงเคราะหตอดวยวธทางเคมเพอใหไดยาทมคณสมบตตามตองการ หรอน าสารตงตนทเหมาะสมมาท าปฏกรยาทางเคมกนเพอใหเกดสารใหมทตองการ เชน ยาลดไข ยาลดกรด เปนตน 1.5.3 ประเภทของยา ส านกคณะกรรมการอาหารและยา ไดจ าแนกยาออกเปนประเภทตางๆ (สนนท บราณรมย และคณะ, 2542: 85) ไดดงน

1. ยาสามญประจ าบาน เปนยาทมอนตรายนอยทสด เหมาะส าหรบเลอกใชเปนตวแรกเมอมอาการเจบปวย ยาเหลานมขายทวไปในทองตลาดโดยไมตองมใบอนญาตขาย การสงเกตยาเหลานคอทขางขวดหรอกลองใสยาจะมค าวา ยาสามญประจ าบาน ก ากบอยเสมอ

ภาพท 2-8 ขอความทพบบนเอกสารก ากบยา “ประเภทยาสามญประจาบาน”

ยาสามญประจ าบาน


ภาพท 2-9 ขอความทพบบนกลองใสยา “ประเภทยาอนตราย”

3. ยาควบคมพเศษ เปนยาทมอนตรายสง แพทยจะจายใหกบผปวยเฉพาะเมอ มความจ าเปนเทานน หากมยาอนทมพษหรอโทษนอยกวาใชทดแทนไดแพทยจะไมตดสนใจใชยาประเภทน ยาเหลานจงจ าหนายไดตอเมอมใบสงแพทยเปนหลกฐานเทานน การสงเกตยาเหลาน คอทขางขวดหรอกลองใสยาจะมค าวา ยาควบคมพเศษ ก ากบอย 4. ยาบรรจเสรจ เปนยาแผนปจจบนทผลตแลวบรรจอยในภาชนะปดผนก มฉลากแจงชอยา ปรมาณตวยาส าคญ วธใช ตลอดจนวนทผลตและวนหมดอายของยา 5. ยาเสพตดใหโทษ เปนยาทผใชอาจเกดการเสพตดได กฎหมายจงตองควบคมการซอขายยาประเภทนอยางเครงครด แพทยทตองการใชจะตองขออนญาตซอจากส านกงาน คณะกรรมการอาหารและยา กระทรวงสาธารณสข เทานน 6. วตถทออกฤทธตอจตและประสาท เปนยาทมผลตอระบบประสาท และอาจกอใหเกดการเสพตดได กฎหมายจงตองควบคมการซอขายยาประเภทนอยางเครงครดเชนเดยวกบยาเสพตดใหโทษ 1.5.4 หลกการใชยา

ปจจบนพบวามการใชยาไมถกตองซงผลทตามมากคอการรกษาไมไดผล เกดอาการแพยาหรอเกดพษตอเนองจากการใชยาเกนขนาด เพอปองกนไมใหเกดอนตรายจงควรใชยาใหถกหลกการใชยา ดงน

1. ใชยาใหถกขนาน คอ ใชยาใหตรงกบโรคทเปน ซงจะเลอกใชยาชนดในการรกษานนควรจะใหแพทยหรอเภสชกรผรเปนผจดยาให ไมควรซอยาหรอใชยาตามค าบอกเลาของคนอนหรอหลงเชอค าโฆษณาเพราะหากใชยาไมถกกบโรคแลว อาจท าใหไดรบอนตรายจากยานนหรอไมไดผลในการรกษาและอาจเกดโรคอนแทรกซอนได

2. ยาอนตราย เปนยาสวนใหญทใชในการรกษาโรคแผนปจจบนทขางขวดหรอกลองใสยาจะม ค าวา ยาอนตราย ก ากบอย ยาประเภทนอาจกอใหเกดโทษแกรางกายไดหากใชไมถกตองจงควรใชภายใตค าแนะน าของแพทยหรอเภสชกรเทานน

ยาอนตราย

ยาใชเฉพาะท

ยาใชภายนอกหามรบประทาน


2. ใชยาใหถกกบคน คอ ตองดใหละเอยดกอนใชยาวายาแตละชนดใชกบใคร เพศใด และอายเทาใด เนองจากยาชนดเดยวกนอาจมฤทธทท าใหเกดผลในการรกษาผปวยแตละรายไมเหมอนกน และผปวยแตละรายมการตอบสนองตอยาแตกตางกนดวย เชน ในเดกอวยวะตางๆ ในรางกายยงเจรญเตบโตไมเตมท เมอไดรบยาเดกจะตอบสนองตอยาเรวกวาผใหญ หรอในสตร มครรภยงตองระวงเรองการใชยาเปนพเศษ เนองจากยาบางชนดสามารถสงผานจากแมไปสทารกในครรภไดอาจมผลท าใหเดกทคลอดออกมามความผดปกตหรอพการได เชน ยาไดแลนตน(Dilantin) เพอควบคมหรอรกษาอาการชกในผปวย เปนตน 3. ใชยาใหถกขนาด คอ จ านวนยาทน าเขาสรางกายเพอใหเกดผลในการรกษาดทสดตองไมมากหรอนอยเกนไป หากมากเกนไปอาจเปนอตรายตอผปวยได ดงนน ขนาดของยาในเดกยอมแตกตางไปจากขนาดของยาในผใหญ เชน ยาพาราเซตามอล (Paracetamol) ชนดเมด ขนาด 500 มลลกรม ผใหญ ควรรบประทานครงละ 1-2 เมด เดกอาย 7-12 ป รบประทานครงละครง-1 เมด เปนตน 4. ใชยาใหถกเวลา คอ การใชยาจะตองตรงตามเวลาทก าหนดเพอใหปรมาณยาในกระแสเลอดมมากพอในการรกษาโรคโดยไมเปนพษหรอนอยเกนไปจนไมสามารถรกษาโรคได

หลกการใชยาใหถกเวลามดงน

4.1 ยากอนอาหาร ตองรบประทานกอนอาหารอยางนอยครง-1 ชวโมงเพอใหยาถกดดซมเขาสกระแสเลอดไดด ถาลมรบประทานยาในชวงดงกลาวใหรบประทานเมออาหารมอนนผานไปแลวอยางนอย 2 ชวโมง

4.2 ยาหลงอาหาร โดยทวไปจะใหรบประทานหลงอาหารทนทหรอหลงอาหาร 15 นาท เพอใหยาถกดดซมเขาสกระแสเลอดพรอมกบอาหารทล าไสเลก การรบประทานยาหลงอาหารตอนทองวางจะท าใหกระเพาะอาหารระคายเคองจนเกดอาการคลนไสอาเจยนได

4.3 ยากอนนอนใหรบประทานหลงจากอาหารมอเยนเสรจแลวประมาณ 3-4 ชวโมง 4.4 ยาทใหรบประทานเมอมอาการ เชน ยาแกปวดลดไข เมอรบประทานไปแลว 1 ครง การรบประทานครงตอไปจะตองหางจากครงแรกอยางนอย 4 ชวโมง

5. ใชยาใหถกวธ คอ การน ายาเขาสรางกายมหลายวธ เชน การกน ฉด หรอการสดดม ซงจะใชวธใดขนอยกบคณสมบตของของยานน สภาวะรางกายของผปวย และบรเวณทตองการใหยานนไปออกฤทธ ดงนน กอนใชยาอานฉลากใหดเสยกอนเพอใหเกดประโยชนในการรกษาและปองกนอนตรายทเกดตามมาภายหลงจากการใชยา


1.5.5 อนตรายจากการใชยา

การใชยาตองรวายานนมฤทธอยางไร ใชขนาดเทาไหร มผลขางเคยงหรอไม ดงนน จงควรเลอกใชเฉพาะเวลาจ าเปน ไมใชพร าเพอ เพอปองกนอนตรายทอาจเกดขนจากการใชยาจากสาเหตดงตอไปน

1. จากการใชยาเกนขนาด อนตรายเชนนมกเกดกบเดกๆ ทกนยาเขาไปมากโดยรเทาไมถงการณ เชน รบประทานยาพาราเซตามอลขนาดมากๆ อาจท าลายตบ เกดภาวะตบวายเฉยบพลนถงตายได หรอรบประทานยานอนหลบมากเกนขนาดกอาจท าใหหมดสตจนถงขนเสยชวตได

2. จากผลขางเคยงของยา แมวายาแตละชนดจะมฤทธจ าเพาะในการรกษาโรคหรออาการของโรค แตในยาตวเดยวกนกมกจะมฤทธอนๆ รวมดวย จงท าใหเกดผลแทรกซอนหรอ

ผลทไมใชผลการรกษาทเกดขนเนองจากการใชยา เชน ยาแอสไพรน (Aspirin) ท าใหระคายเคอง ตอกระเพาะ (กดกระเพาะ) ยาแกแพลดน ามกคอรเฟน (Chlorpheniramine) มผลท าใหเกดอาการ งวงนอน ยาเตตราไซคลน (Tetracyclin) ผลทมตอเดกเลกและทารกในครรภมารดา เปนตน

3. จากการแพยา คอความผดปกตของรางกายทมตอยาทใชไมวาจะดวยการกน ฉด ทา หยอด หรอสดดม ความผดปกตทเกดขนนไมไดเกดกบทกคน แตเกดขนกบบางคนทมระบบภมคมกนของรางกายไวตอยามากกวาปกต คลายกบคนทแพก ง ป ถว เกสรดอกไม ซงเปนสงท คนทวไปจะไมแพกนจะมเพยงบางคนเทานนทแพ ซงอาการแพทเกดขนจากอาหารหรอเกสรดอกไมนคลายกบอาการแพยาไมวาจะเปนผนแดงทผวหนง ปากบวม ตาบวม หลอดลมตบหายใจไมออก แนนหนาอก หรอระบบการสรางเมดเลอดในรางกายผดปกต การแพยาไมขนกบขนาดของยาทไดรบ ดงน น เ มอเกดอาการแพยาถาเปนเลกนอยใหหยดยาทนท ถาเปนมากใหรบสงโรงพยาบาล และหากตองการใชยาใดๆ ในคราวตอไปควรสงเกตดวามยาตวทเคยแพอยดวยหรอไม 4. จากการใชยาหลายชนดพรอมกน ตองค านงถงปฏกรยาระหวางกนของยาดวย ยาบางชนดออกฤทธเสรมกนท าใหมผลเหมอนการใชยาเกนขนาด เชน รบประทานยาแกแพพรอมกบยานอนหลบจะท าใหหลบนานมากขน หรอรบประทานยาฆาเชอรารวมกบยาแกแพ จะท าให หวใจเตนผดจงหวะหรอหยดเตนเปนอนตรายได นอกจากฤทธของยาจะเสรมกนแลวยาบางชนดยงออกฤทธหกลางหรอตานกนท าใหขนาดของยาไมเพยงพอในการรกษาอาการหรอรกษาโรคได เชน ยาเตตราไซคลนถารบประทานพรอมกบยาเมดคมก าเนดจะท าใหการคมก าเนดไมไดผล เปนตน 5. จากการดอยา เปนสภาวะทรางกายตอบสนองตอฤทธของยาลดลงท าใหตองเพมขนาดยามากขน เปนสาเหตใหการใชยาชนดนนรกษาโรคไมไดผล จ าเปนตองเปลยนยาใหมทมฤทธแรงขนไปกวาเดม เชน การดอยาปฏชวนะของแบคทเรยเนองจากเกดการเปลยนแปลงทาง


พนธกรรม ซงมาจากสาเหตตางๆ อาท การรบประทานยาไมสม าเสมไมตดตอกน เมออาการทเปนดขนจะหยดรบประทานยาไปเอง ไมรบประทานใหหมดตามจ านวนทไดรบมาจากโรงพยาบาลหรอรานขายยา เปนตน

6. จากการใชยาตดตอกนเปนเวลานาน ยาบางชนดเมอใชตดตอกนเปนเวลานาน อาจสะสมท าใหมพษตอระบบตางๆ ของรางกาย เชน ยานอนหลบ ยาลดความดนโลหตสง หรอบางชนดเมอใชเปนเวลานานจนรางกายเกดความเคยชน หากหยดใชยาทนทจะเกดอาการผดปกตของรางกาย เชน ยาพวกสเตยรอยด (Steroid)

จะเหนไดวา ยาเปนปจจยส าคญอยางหนงในการรกษาหรอบรรเทาความเจบปวยของมนษยหรอแมกระทงสตวกตาม แตทกสงในโลกยอมมทงคณและโทษอยในตวเอง ดงนน การใชยาทกครงจะตองมความรความเขาใจในการใชยาชนดนนๆ เสยกอนเพอเกดประโยชนสงสดและมโทษตอรางกายนอยทสด

1.6 ยาเสพตด

สถานการณในปจจบนพบวามการแพรระบาดของยาเสพตดอยางกวางขวาง และรนแรงมากขน กอใหเกดความสญเสยกบประเทศชาตหลายดานทงดานก าลงคน ดานเศรษฐกจ ดานสงคม และดานการเมอง การปกครอง การสงเสรมใหบคคลมความตระหนกถงผลกระทบจาก ยาเสพตด ตลอดจนสรางความรความเขาใจทถกตองจะชวยลดสถานการณการแพรระบาดของ ยาเสพตดได

1.6.1 ความหมายของยาเสพตด

พระราชบญญตยาเสพตดใหโทษ พ.ศ. 2522 ไดใหความหมายของ ยาเสพตด หมายถง สารเคมหรอวตถชนดใดๆ ซงเมอเสพเขาสรางกาย ไมวาจะโดยรบประทาน ดม สบ ฉด หรอดวยประการใดๆ แลว ท าใหเกดผลตอรางกายและจตใจในลกษณะส าคญ เชน ตองเพมขนาดการเสพเรอยๆ มอาการถอนยาเมอขาดยา มความตองการเสพทงรางกายและจตใจอยางรนแรงอยตลอดเวลาและสขภาพโดยทวไปจะทรดโทรมลง กบใหรวมตลอดถงพชหรอสวนของพชทเปนหรอใหผลผลตเปนยาเสพตดใหโทษหรออาจใชผลตเปนยาเสพตดใหโทษและสารเคมทใชในการผลตยาเสพตดใหโทษดงกลาวดวย ท งน ตามทรฐมนตรประกาศในราชกจจานเบกษา แตไมหมายความถงยาสามญประจ าบาน บางต ารบตามกฎหมายวาดวยยาทมยาเสพตดใหโทษผสมอย(พระราชบญญตยาเสพตดใหโทษ พ.ศ. 2522, 2522: 2) นอกจากนยงม ยงมหนวยงานตางๆ ทเกยวของกบยาเสพตดไดใหความหมายของยาเสพตดไวอยางหลากหลาย เชน องคการอนามยโลก (ส านกงานคณะกรรมการปองกนและปราบปรามยาเสพตด,

Online) ไดใหความหมายของ ยาเสพตด หมายถง สงทเสพเขาไปแลวจะเกดความตองการทง


ทางรางกายและจดใจตอไปโดยไมสามารถหยดเสพไดและจะตองการในปรมาณเพมขนเรอยๆ จนในทสดท าใหเกดโรคภยไขเจบตอรางกายและจตใจขน ส านกงานคณะกรรมการปองกนและปราบปรามยาเสพตด (2553: 1) ไดใหความหมายของ ยาเสพตด หมายถง ยาหรอสารเคมหรอวตถชนดใดๆ เมอเสพเขาสรางกายแลวไมวาจะโดยการกน ดม สบ ฉด หรอวธใดกตาม ท าใหเกดผลตอรางกายและจตใจ ดงน

1. มความตองการเสพเสมอๆ โดยแสดงออกทงทางรางกายและจตใจ

2. ตองเพมปรมาณของยาเสพตดทเสพมากขน

3. มอาการอยากหรอหวยาเมอขาดยา

4. สขภาพทวไปทรดโทรม

จากทกลาวมาสรปไดวา ยาเสพตด หมายถง สารหรอวตถทน าเขาสรางกายโดย วธดม สบ ฉด หรอวธใดกตาม แลวมผลตอรางกายและจตใจในลกษณะตางๆ เชน ตองการเพมขนเรอยๆ มความตองการอยเสมอ ท าใหรางกายทรดโทรม เปนตน 1.6.2 ประเภทของยาเสพตด

ปจจบนยาเสพตดมอยหลายประเภท การแบงประเภทของยาเสพตดจะท าใหลงโทษผกระท าผดไดถกตองตามทกฏหมายก าหนด นอกจากน ยงท าใหทราบแหลงก าเนด และรปแบบการออกฤทธตอระบบประสาทสวนกลาง ดงรายละเอยดตอไปน

1. แบงตามแหลงก าเนด สามารถแบงไดเปน 2 ประเภท ไดแก

1.1 ยาเสพตดธรรมชาต คอ ยาเสพตดทผลตมาจากพช เชน ฝน กระทอม กญชา เปนตน 1.2 ยาเสพตดสงเคราะห คอ ยาเสพตดทผลตขนดวยกรรมวธทางเคม เชน เฮโรอน (Heroin) แอมเฟตามน (Amphetamine) โคเดอน (Codeine) เปนตน

2. แบงตามการออกฤทธตอระบบประสาทสวนกลาง สามารถแบงไดเปน 4ประเภท (ส านกงานปองกนและปราบปรามยาเสพตด, 2553: 1) ไดแก

2.1 ประเภทกระตนประสาท ไดแก ใบกระทอม ยาบา เมทแอมเฟตามน (Methamphetamine) โคคาอน (Cocaine) เอกซตาซ (Ecstasy) โดยการออกฤทธจะท าให ตนตว พดมาก ไม งวงนอน ผ เสพจะมอาการหงดหงด กระวนกระวาย จตสบสน หวาดระแวงคลมคลง หรอมอาการทางประสาท รมฝปากแหง แตเมอหมดฤทธแลวจะหมดแรง เกดอาการตวสน ตงเครยดถงกบหมดสตอาจถงขนเสยชวตได

ภาพท 2-10 ใบกระทอม (ทมา: http://news.sanook.com/1208051/)

http://news/


ภาพท 2-11 แอลเอสด (LSD) (ทมา: http://img.emol.com/2013/05/10

/lsd2_ 112947.jpg)

ภาพท 2-12 กญชา

(ทมา: http://www.matichon.co.th/news_

detail.php?newsid=1355385506)

ภาพท 2-13 เฮโรอน

(ทมา: http://www.recoverycorps.org/images

/drugs/heroin.jpg)

2.2 ประเภทกดประสาท ไดแก ฝน มอรฟน (Morphine) ยาระงบประสาท เฮโรอน ยานอนหลบ ยากลอมประสาท เครองดมมนเมาทกชนด รวมทงสารระเหยประเภทกาว เปนตน โดยการออกฤทธจะท าใหมนงง งวงซมและหมดแรง หายใจชาลง เชน ทนเนอร (Thinner) แลกเกอร (Lacquer) จนถงข นหยดหายใจได พบวา ผ เสพม ร างกาย ซบซด ผอมเหลอง ออนเพลย ฟงซาน บางครงอาจท าในสงทคนปกตไมกลาท า เชน ท ารายตนเองหรอผ อน เปนตน

2.3 ประเภทหลอนประสาท ไดแก แอลเอสด (LSD: Lysergic acid diethylamide)

เหดขควาย กญชา คตามน (Ketamine) เปนตน โดยการออกฤทธจะท าใหเหนภาพผดปกต รสสมผสแปรปรวน มปฏกรยาผดไปจากความจรง พบวา ผเสพจะมอาการประสาทหลอนทางตา จมก และลน เชน ฝนเฟอง หแววไดยนเสยงประหลาด หรอเหนแสงสและภาพหลอน ควบคมตวเองไมได ในทสดมกปวยเปนโรคจต

2.4 ประเภทออกฤทธผสมผสาน ไดแก กญชา ถาเสพจ านวนนอยจะออกฤทธกดประสาทอยชวระยะหนง ท าใหผเสพมอาการคลายเมาเหลาอยางออนๆ เซองซม และงวงนอน เมอเสพเพมเขาไปมากจะกลายเปนฤทธหลอนประสาท เกดอาการเหนภาพลวงตา หแวว หรอมอาการหวาดระแวง ความคดสบสน ควบคมตวเองไมได และปวยเปนโรคจตในทสด

http://img.emol.com/2013/05/10%20/lsd2_%20112947.jpg

http://img.emol.com/2013/05/10%20/lsd2_%20112947.jpg

http://www.matichon.co.th/news_%20%0ddetail.php?newsid=1355385506

http://www.matichon.co.th/news_%20%0ddetail.php?newsid=1355385506

http://www.recoverycorps.org/images


3. แบงตามพระราชบญญตยาเสพตดใหโทษ พ.ศ. 2522 สามารถแบงไดเปน 5 ประเภท ไดแก

3.1 ประเภท 1 ยาเสพตดใหโทษชนดรายแรง เชน เฮโรอน เมทแอมเฟตามน แอมเฟตามน แอลเอสด เอกซตาซ เปนตน

3.2 ประเภท 2 ยาเสพตดใหโทษทวไปสามารถน ามาใชเพอประโยชนทางการแพทยไดแตตองใชภายใตการควบคมของแพทยและใชเฉพาะกรณทจ าเปนเทานน เชน มอรฟน โคเดอน ฝน โคคาอน (Cocaine) และเมทาโดน (Methadone)

3.3 ประเภท 3 ยาเสพตดใหโทษทมลกษณะเปนตนต ารบยาและมยาเสพตดใหโทษในประเภท 2 ผสมอยดวย มประโยชนทางการแพทย การน าไปใชเพอจดประสงคอน หรอเพอเสพตด ไดแก ยาแกไอทมตวยาโคเดอน ยาแกทองเสยทมฝนผสมอยดวย ยาฉดระงบปวดตางๆ เชน มอรฟน เพทดน ซงสกดมาจากฝน

3.4 ประเภท 4 สารเคมทใชในการผลตยาเสพตดใหโทษประเภท 1 หรอประเภท 2 เชน แอซตคแอนไฮไดรด (Acetic Anhydride) แอซตลคลอไรด (Acetyl Chloride) ซงใชในการเปลยนมอรฟนเปนเฮโรอน ซโดอเฟดรน (Pseudoephedrine) สามารถใชในการผลตยาบาได

3.5 ประเภท 5 ยาเสพตดใหโทษทมไดเขาอยในประเภท 1 ถงประเภท 4 เชน ทกสวนของพชกญชา ทกสวนของพชกระทอม เหดขควาย เปนตน

1.6.3 สาเหตการตดสารเสพตด

ปญหายาเสพตดเปนปญหาทสลบซบซอน มปจจยเสยงหลายอยางซงเกยวโยงประกอบกนจ าแนกไดดงน

1. ปจจยดานตวบคคล

1.1 ความยากร อยากเหน อยากลอง

1.2 มทศนคตทผด เชน รกสนก มองเหนเปนเรองโลดโผน คดวาโกเก คดวาเพมความสามารถทางเพศ

1.3 ความคกคะนอง แสดงความเกงกลาของตนเองใหเพอนฝงยอมรบ

1.4 ขาดความรทถกตองเกยวกบโทษภยของยาเสพตด ไมรจกวธปฏเสธ ไมรจกวธแกปญหาในชวต

1.5 มความวตก กงวล เครยด ผดหวงในชวต ครอบครว หรอผดหวงในสงคมจงไปใชยาเสพตดเพอประชดตนเองหรอคนอนๆ

1.6 ความเจบปวยทเกดจากการบาดเจบรนแรง เปนแผลเรอรง หรอโรคประจ าตวบางอยางทท าใหตองทกขทรมานจงใชยาเสพตดเพอระงบอาการเจบปวดดงกลาว


2. ปจจยดานสงแวดลอม

2.1 มเพอนหรอบคคลทรจกทใชยาเสพตด

2.2 อยในสภาพแวดลอมหรอชมชนทสามารถหาซอยาเสพตดไดงาย 2.3 ปญหาความเปนอย เชน วางงาน ยากจน มหนสนมาก คาใชจายสง แตรายไดนอย ซงไมสามารถแกปญหาตางๆเหลานได

2.4 มปญหาในครอบครว เชน พอมาแยกทางกน พอแมยงเกยวกบยาเสพตด

2.5 มเวลาวางมากแตไมมชองทางใชใหเกดประโยชนจงใชในการมวสม และชกจงกนไปในทางอบายมขตางๆ

1.6.4 ปญหาจากการตดยาเสพตด

ปญหาทเกดจากการเสพสารเสพตดมผลกระทบในดานตางๆ ดงน

ภาพท 2-14 ผลจากการตดยาเสพตด

(ทมา: http://www. sopon.ac.th/sopon/

sema_web/secondary_m2/Health

Education_m2/unit10_habit-forming

Drug /5u10_p4.html

และ http://sgpt.thai-aip.net/subjects/

microscopy/images/dau20.jpg)

1. ดานสขภาพผเสพ สารเสพตดจะมฤทธท าใหสขภาพผเสพเสอมโทรมอยางรวดเรวเพราะระบบตางๆ ในรางกายไดรบพษจากสารเสพตดชนดนนๆ ท าใหเกดภาวะภมตานทานต า เกดอาการเจบปวยดวยโรคตางๆไดงาย เชน โรคตดเชอ โรคผวหนง โรคทางเดนอาหาร หรอแมกระทงท าใหตดเชอเอดสจากการใชสารเสพตดดวยวธฉด หรอเกดอบตเหตไดงาย เนองจากการควบคมระบบประสาทบกพรอง ท าใหเหมอลอย ไมมสมาธ

2. ดานครอบครว ผตดสารเสพตดจะขาดความรบผดชอบตอครอบครว ท างานไมไดเนองจากไมไดรบความไววางใจ หรอสญเสยสมรรถภาพในการท างาน และยงเปนการสรางภาระแกครอบครว ถกสงคมรงเกยจ ท าใหเสยชอเสยง และอาจจะเกดปญหาครอบครวแตกแยก

3. ดานเศรษฐกจและสงคม ในประเทศไทยปญหาการระบาดของสารเสพตด ก าลงลกลาม และเปนอนตรายอยางยงโดยเฉพาะในกลมของนกเรยน นกศกษา

พบวามการใชสารเสพตดมากขน ชวงอายทตดยาสวนใหญอยระหวาง 16-20 ป ซงเปนวยทจะตองเปนก าลงทส าคญของประเทศชาตในอนาคต

http://sgpt.thai-aip.net/subjects/


4. ดานการเมอง สารเสพตดเปนอนตรายตอความมนคงของประเทศชาตเพราะประเทศชาตจะกาวหนา มนคง กตองขนอยกบคณภาพของประชากรเปนส าคญ การเสพสารเสพตดจงถอเปนบอนท าลายประเทศชาต และยงอาจจะกอใหเกดปญหาความเขาใจผดทางดานการเมองได

เนองจากมการลกลอบคาสารเสพตดขามชาต

1.6.5 การปองกนการตดยาเสพตด

แมวาปญหายาเสพตดจะเปนสงทอยรอบตวเรา แตกมทางเลอกหรอแนวปฏบต ทจะท าใหตนเองหางไกลจากยาเสพตดไดดงน

1. ศกษาหาความร เพอใหรเทาทนโทษพษภยของยาเสพตด

2. ไมทดลองใชยาเสพตดทกชนดและปฏเสธเมอถกชกชวน

3. ระมดระวงเรองการใชยา เพราะยาบางชนดอาจท าใหเสพตดได

4. ใชเวลาวางใหเปนประโยชน

5. เลอกคบเพอนด ทชกชวนกนไปในทางสรางสรรค 6. เมอมปญหาชวต ควรหาหนทางแกไขทไมของเกยวกบยาเสพตดหากแกไขไมไดควรปรกษาผใหญ

7. สรางความรก ความอบอนดระหวางสมาชกในครอบครว

8. รและปฏบตตามบทบาทหนาทของตนเอง

9. ดแลสมาชกในครอบครวไมใหของเกยวกบยาเสพตด

10. ใหก าลงใจและหาทางแกไขหากพบวาสมาชกในครอบครวตดยาเสพตด

ภาพท 2-15 การจบกมยาเสพตด

(ทมา http://m.news.thaipbs.or.th

/sites/default/files/imagecache/top

_picture/news22052013/171135

-imagejpeg-251295.jpg)

11. เ มอทราบแหลงเสพ แหลงคา หรอผลต ยาเสพตด ควรแจงใหเจาหนาทหรอหนวยงานทเกยวของทราบทนท เชน ส านกงานคณะกรรมการปองกนและปราบปรามยาเสพตด (ป.ป.ส.) โทรศพท 02-2459414 หรอ 02-2470901-19 ตอ 258 โทรสาร 02-2468526 ศนยรบแจงขาวยาเสพตด ส านกงานต ารวจแหงชาต โทรศพท 1688 หรอสถานต ารวจในทองท

จะเหนไดวายาเสพตดเปนปญหาส าคญทสงผลกระทบตอบคคล ครอบครว ชมชน ตลอดจนประเทศชาต ดงนน จงเปนหนาทของทกคนทตองชวยกนในการเฝาระวงปองกน ตลอดจนแจงเบาะแสเกยวกบยาเสพตดใหเจาหนาทหรอหนวงานทเกยวของรบทราบ

http://m.news.thaipbs.or.th/


1.7 โรคตดตอ

โรค ตรงกบค าในภาษาองกฤษวา Disease หมายถง ความเจบปวยหรอภาวะทท าใหเกดการเปลยนแปลงหรอขดขวางการท างานตามปกตของรางกายสวนใดสวนหนง อวยวะใดอวยวะหนงหรอระบบใดระบบหนงจนปรากฏอาการหรออาการแสดงตอสงทท าใหเกดโรคนน สามารถจ าแนกตามปจจยทท าใหเกดโรคไดเปน 2 ประเภท คอ โรคตดตอ (Communicable

Disease) และโรคไมตดตอ (Non-Communicable Disease) แตในเอกสารเลมนจะกลาวถงเฉพาะโรคตดตอเทานน เนองจากเปนโรคทมการแพรกระจายไปอยางรวดเรวสชมชนจนอาจกลายเปน โรคระบาด (Epidemic) ทสงผลกระทบรนแรงตอคณภาพชวตของคนในชมชนได

1.7.1 ความหมายของโรคตดตอ

พระราชบญญตโรคตดตอ พ.ศ. 2523 ไดใหความหมายของ โรคตดตอ หมายถง โรคซงรฐมนตรประกาศตามมาตร 5 ใหเปนโรคตดตอ และใหหมายรวมถงโรคซงรฐมนตรหรอผวาราชการจงหวดประกาศตามมาตรา 6 วรรคสอง ใหเปนโรคตดตอดวย (พระราชบญญตโรคตดตอ พ.ศ. 2523, 2523: 1) ถาจะขยายความ โรคตดตอ หมายถง โรคทเกดขนกบคนหรอสตวโดยเกดจากเชอโรคทเปนสงมชวตหรอพษของเชอโรคชนดใดชนดหนง เชน ไวรส แบคทเรย โพรโตซว หรอปรสต เมอเกดขนแลวสามารถถายทอดจากคน สตว หรอแมลงทเปนโรคไปสคนปกตได ทงทางตรงหรอทางออม ทางตรง เปนการแพรกระจายของเชอจากแหลงแพรเชอสคน หรอสตวโดยไมตองผานสอหรอพาหะน าไป เชน การสมผสโดยตรงจากผตดเชอ โดยละอองน ามก น าลายจากการไอ จาม การพด หรอการมเพศสมพนธ เปนตน ทางออม เปนการตดตอโดยผานพาหะหรอสอน าโรค เชน สงทเปอนเชอโรค อาท ของเลน ของใช เสอผา เครองมอทางการแพทย น า นม อาหาร และอนๆ สตวพาหะพวกแมลงโดยเชอโรคจะตดตามตว ปก ขา ปาก หรอกนเขาไป แลวถายออกมาปนเปอนลงบนภาชนะ อาหาร หรอบาดแผล หรอโดยทางอากาศ ซงเปนพาหะทส าคญของการตดตอโรคทางเดนหายใจจากการสมผสกบละอองตางๆ ทเกดจากการไอ จาม สารเคม หรอฝ นตางๆ ทลอยอยในอากาศทปนเปอนเชอโรคตางๆ เปนตน 1.7.2 เชอโรคทเปนสาเหตของโรคตดตอ

1. ไวรส (virus) เปนสงมชวตทมขนาดเลกมาก (เอกสารบางเลมจดไวรสวาเปนอนภาคสงมชวต เนองจากไมมเยอหมเซลลเปนของตวเอง ไมมเมตาบอลซมเมออยนอกเซลลของสงมชวตอน (Host) แตจะแสดงคณสมบตสงมชวตกตอเมออยในสงมชวตอน) มขนาดระหวาง 30-

300 มลลไมครอน อาจมรปรางแตกตางกน เชน รปหลายเหลยม (Icosahedral) อาท ไวรสทท าใหเกดโรคโปลโอ (Polio) รปรางทรงกลม (Spherical) ) อาท ไวรสทท าใหเกดโรคเอดส (AIDS) และรปรางแบบซบซอน (Complex) อาท ไวรสทอยในแบคทเรย (Bacteriophage) เปนตน


ภาพท 2-16 รปรางของไวรส

(ทมา: http://3dciencia.com/blog/wp-content/uploads/2011/06/adenovirus-adenoviridae-

nonenveloped-ichosaedric-capsid-icosahedral-nucleocapsid-double-stranded-linear-DNA-

genome.jpg, http://www.redorbit.com/media/uploads/2013/11/virus1-617x416.jpg

http://www.e-nox.net/images/technical/phage_3.jpg)

2. แบคทเรย (Bacteria) เปนสงมชวตเซลลเดยวขนาดเลกทนวเคลยสไมม เยอหม (Prokaryote) ซงจะแตกตางจากพชและสตวทวไป มขนาดความยาว 2-10 ไมครอน กวาง 0.2-2.0 ไมครอน อาจมรปรางแตกตางกน เชน รปทรงกลม (Sphere) อาท แบคทเรยทท าใหเกด โรคหนองใน รปเกลยว (Spiral) อาท แบคทเรยทท าใหเกดโรคฉหน และรปรางแบบทอน (Rod)

อาท แบคทเรยทท าใหเกดโรควณโรค เปนตน

รป 2-17 รปรางของแบคทเรย

(ทมา: http://www.rentokil.com/blog/wp-content/uploads/2010/03/cocci1-new-copy-1024x781.jpg

http://previewcf.turbosquid.com/Preview/2014/05/24__15_25_11/11.jpg 880c872d-3fb7-41e3-

ad63-7c272a672b70Larger.jpg

และ http://www.anselm.edu/homepage/jpitocch/genbi101/16_03bBacilli-L%20copy.jpg)

รปหลายเหลยม (

รปรางซบซอน (

รปรางกลม รปรางเปนเกลยว รปรางทอน

รปทรงกลม

http://3dciencia.com/blog/wp-content/uploads/2011/06/adenovirus-adenoviridae-nonenveloped-ichosaedric-capsid-icosahedral-nucleocapsid-double-stranded-linear-DNA-genome.jpg



http://www.redorbit.com/media/uploads/2013/11/virus1-617x416.jpg

http://previewcf.turbosquid.com/Preview/2014/05/24__15_25_11/11.jpg%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20880c872d-3fb7-41e3-ad63-7c272a672b70Larger.jpg

http://previewcf.turbosquid.com/Preview/2014/05/24__15_25_11/11.jpg%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20880c872d-3fb7-41e3-ad63-7c272a672b70Larger.jpg

http://www.anselm.edu/homepage/jpitocch/genbi101/16_03bBacilli-L%20copy.jpg


ภาพท 2-18 รกเกตเซย และไรออน (ทมา: http://www.visualphotos.com /photo/ 1x7241329/rickettsia_rickettsii_A4637A.jpg

และ http://chiggernation .com /wp-content/uploads

/2013/07/Chigger1.jpg

ภาพท 2-19 เชอพลาสโมเดยมในเซลลเมดเลอดแดง

(ทมา: http://www.phsource.us/PH/HELM/PH_Images

_Parasites/Plasmodium.jpg

ภาพท 2-20 หนอนพยาธตวกลม (ทมา: จาก https://www.tumblr.com/search/trichinosis)

3. รกเกตเซย (Rickettsia) เปนสงมชวตทมสภาพกงแบคทเรย กงไวรส คอมรปรางไดหลายแบบเหมอนแบคทเรย แตตองอาศยการเจรญเตบโตในเซลลสงมชวตอน เชน ไรออน (Chigger) มขนาดความยาว 0.8-2.0 ไมครอน กวาง 0 .3-0 .6

ไมครอน ตวอยางโรคตดตอทเกดจากรก เกต เซย เ ชน ไขรากสาดใหญ เปนตน

4. โพรโตซว (Protozoa) เปนสงมชวตขนาดเลกทเซลลยงไมรวมกนเปนเนอเยอด ารงชวตไดท งแบบอสระและแบบปรสต (Parasite) แตทท าใหเกดโรคตดตอสวนใหญจะเปนโพรโตซวทด ารงชวตแบบปรสต เ ชน พลาสโมเ ดยม (Plasmodium) ท าใหเกดโรคไขจบสนหรอมาลาเรย (Malaria) อะมบา (Amoeba) ท าใหเกดโรคบดอะมบา

5 . ห น อ น พ ย า ธ ต า ง ๆ(Helminths) เปนสงมชวตหลายเซลลทมองเหนไดดวยตาเปลา ด ารงชวตแบบปรสต อาศยและหากนอยตามสวนตางๆ ของรางกายคนและสตว เชน บรเวณล าไส กลามเนอ ปอด ตบ หรอกระเพาะอาหาร ตวอยาง โรคทเกดจากหนอนพยาธ เชน โรคเทาชาง โรคทรคโนซส (Trichinosis) เกดจากหนอนพยาธตวกลม เปนตน

http://www.phsource.us/PH/HELM/PH_Images

https://www.tumblr.com/search/trichinosis


1.7.3 โรคตดตอตามประกาศของกระทรวงสาธารณสข

โรคตดตอตามประกาศของกระทรวงสาธารณสข เมอวนท 13 สงหาคม พ.ศ. 2557 เรอง โรคตดตอและอาการส าคญ มจ านวน 50 โรค (ประกาศกระทรวงสาธารณสข เรอง เพมเตมชอโรคตดตอและอาการส าคญ, 2557: 1) ดงน

1. อหวาตกโรค 26. สครพไทฟส (Scrub typhus)

2. กาฬโรค 27. มรนไทฟส (Murine typhus)

3. ไขทรพษ 28. วณโรค

4. ไขเหลอง 29. โรคเรอน

5. ไขกาฬหลงแอน 30. ไขมาลาเรย (Malaria)

6. คอตบ 31. แอนแทรกซ (Anthrax)

7. ไอกรน 32. โรคทรคโนซส (Trichinosis)

8. โรคบาดทะยก 33. โรคคดทะราด

9. โปลโอ (Poliomyelitis) 34. โรคเลปโตสไปโรซส (Leptospirosis)

10. ไขหด 35. ซฟลส (Syphilis)

11. ไขหดเยอรมน 36. หนองใน

12. โรคคางทม 37. หนองในเทยม

13. ไขสกใส 38. กามโรคของตอมและทอน าเหลอง

14. ไขหวดใหญ 39. แผลรมออน

15. ไขสมองอกเสบ 40. แผลกามโรคเรอรงทขาหนบ

16. ไขเลอดออก 41. โรคเรมทอวยวะเพศ

17. โรคพษสนขบา 42. โรคหดหงอนไก

18. โรคตบอกเสบ 43. โรคไขกลบซ า

19. โรคตาแดงจากไวรส 44. โรคอจจาระรวง

20. อาหารเปนพษ 45. โรคเทาชาง

21. โรคบดแบซลลาร (Bacillary) 46. โรคเอดส (AIDS)

22. โรคบดอะมบา (Amoeba) 47. โรคอมพาตกลามเนอออนปวกเปยกอยาง

เฉยบพลนในเดก

23. ไขรากสาดนอย 48. โรคทางเดนหายใจเฉยบพลนรนแรง

24. ไขรากสาดเทยม 49. ไขปวดขอยงลาย

25. ไขรากสาดใหญ 50. โรคตดเชอไวรสอโบลา (Ebola)


1.7.4 โรคตดตออตรายตามประกาศของกระทรวงสาธารณสข

โรคตดตออนตราตามประกาศของกระทรวงสาธารณสข เมอวนท 13 สงหาคม พ.ศ. 2557 เรอง เพมเตมชอโรคตดตออนตราย มจ านวน 6 โรค ไดแก อหวาตกโรค กาฬโรค ไขทรพษ ไขเหลอง โรคทางเดนหายใจเฉยบพลนรนแรง และโรคตดเชอไวรสอโบลา ซงมอาการส าคญ ดงตารางท 2-3

ตารางท 2-3 โรคตดตออนตรายและอาการส าคญ

ล าดบ ชอโรคตดตออนตราย อาการส าคญ

1. อหวาตกโรค มอาการถายเหลวเปนน าอยางมาก อาเจยน ตาโหล ผวหนงเหยวยน ปสสาวะนอยหรอไมปสสาวะ ถาไมไดรบการรกษาผปวยจะถงแกกรรมไดอยางรวดเรว

2. กาฬโรค มอาการบวมและเจบของตอมน าเหลอง โลหตเปนพษ เลอดออกใตผวหนงเปนจ าๆ ไขสง กระสบกระสาย เดนผดปกต ออนเพลย เพอ และหมดสต จนถงชอคได กาฬโรคแบงออกเปน 3 แบบ คอ แบบตอมน าเหลองบวม แบบโลหตเปนพษ และแบบปอดอกเสบ

3. ไขทรพษ

อาการของโรคจะมไขสง ปวดตามตว ปวดศรษะ ปวดหลง ออนเพลย อาจมอาการปวดทองรวมดวย ระยะกอนทจะมผนขน จะมอาการคลายไขหวดใหญ หลงจากไขสงแลวจะปรากฏผนขน ตอมาจะกลายเปนตม ตมใส ตมหนอง และตกสะเกด ซงจะกนเวลานานประมาณ 3-4 สปดาห โดยผนจะปรากฏทบรเวณใบหนา และแขน ขา มากกวาบรเวณล าตว โดยเฉพาะทไดรบการเสยดสบอยๆ แผลทตกสะเกด เมอหายแลวอาจใหเกดผลเปนรอยบม และยงอาจท าใหเกดความพการจนถงตาบอดได

4. ไขเหลอง

อาการไขสงทนท นานประมาณ 5-7 วน ปวดศรษะ ปวดหลง ออนเพลย คลนไส อาเจยน อาจจะมเลอดก าเดา เลอดออกในปาก อาเจยน และถายเปนเลอด ในระยะแรกของโรคอาจมอาการตวเหลอง ตาเหลองปานกลาง ตอมามอาการมากขน และอาจถงแกกรรมได


ตาราง 2-3 (ตอ)

ล าดบ ชอโรคตดตออนตราย อาการส าคญ

5. โรคทางเดนหายใจเฉยบพลนรนแรง

อาการเรมแรกเหมอนไขหวดใหญ ซงจะมไขสง (มากกวา 38

องศาเซลเซยส) ออนเพลย ปวด เจบ กลามเนอ ปวดศรษะ และหนาวสน แตในชวงแรกอาจจะยงไมมไข ตอมามอาการผดปกตของระบบทางเดนหายใจอยางหนงหรอมากกวา ไดแก ไอแหงๆ หายใจเรว หายใจล าบาก ปอดอกเสบ หรอมอาการรนแรงจนหายใจไมได สวนใหญจะมอาการอจจาระรวงเปนน าปรมาณมากแตไมมมกหรอเลอดปนดวย และมประวตอยางใดอยางหนงหรอมากกวา ไดแก ประวตเดนทางไปเขตตดโรค หรอ มประวตสมผสใกลชดกบผปวยทไดรบการวนจฉยวาปวยดวยโรคทางเดนหายใจเฉยบพลนรนแรง

6. โรคตดเชอไวรสอโบลา มอาการไข ออนเพลย ปวดกลามเนอ ปวดศรษะ และเจบคอ ตามดวยอาการอาเจยน ทองเสย และมผนขน ในรายทมอาการรนแรงจะพบวา มตบวายหรอไตวาย ในบางรายจะมเลอดออกทงในอวยวะภายในและภายนอก จนกระทงเสยชวตในทสดสวนใหญมกมประวตสมผสกบผปวยหรอสตวปวยหรอตายดวยโรคตดเชอไวรสอโบลา

(ทมา: ประกาศกระทรวงสาธารณสข เรอง เพมเตมชอโรคตดตออนตราย, 2557: 1)

1.7.5 โรคตดตอตามประกาศของกระทรวงสาธารณสข

โรคตดตอทตองแจงความตามประกาศของกระทรวงสาธารณสข เมอวนท 13 สงหาคม พ.ศ. 2557 เรอง เพมเตมชอโรคตดตอทตองแจงความ มจ านวน 21 โรค (ประกาศกระทรวงสาธารณสข เรอง เพมเตมชอโรคตดตอทตองแจงความ, 2557: 1) ดงน

1. อหวาตกโรค 6. คอตบ

2. กาฬโรค 7. โรคบาดทะยกในเดกแรกเกด

3. ไขทรพษ 8. โปลโอ

4. ไขเหลอง 9. ไขหวดใหญ

5. ไขกาฬหลงแอน 10. ไขสมองอกเสบ


11. โรคพษสนขบา 17. โรคอมพาตกลามเนอออนปวกเปยกอยาง 12. ไขรากสาดใหญ เฉยบพลนในเดก

13. วณโรค 18. โรคทางเดนหายใจเฉยบพลนรนแรง

14. แอนแทรกซ 19. ไขปวดขอยงลาย

15. โรคทรคโนซส 20. ไขเลอดออก

16. โรคคดทะราด 21. โรคตดเชอไวรสอโบลา 1.7.6 กลมของโรคตดตอ

เนองจากโรคตดตอเปนโรคทสามารถถายทอดจากคน สตว หรอแมลงทเปนโรคไปสคนปกตไดทงทางตรงหรอทางออม จงสามารถแบงกลมโรคตดตอตามวธการถายทอดดงน

1. โรคตดตอจากอาหารและน า เปนโรคตดตอซงเกดจากผปวยรบประทานอาหารหรอน าทมเชอทเปนสาเหตของโรคตดตอเขามาในรางกาย สามารถแบงออกเปน 4 กลมยอยไดแก 1.1 กลมโรคอจจาระรวง เชน อหวาตกโรค อาหารเปนพษ โรคบดอะมบา ไขรากสาดนอย เปนตน 1.2 กลมโรคตบอกเสบจากเชอไวรส เชน ไวรสตบอกเสบชนดเอ บ ซ ด และอ (Hepatitis A, B, C, D and E Virus) ซงสวนใหญจะมไวรสตบอกเสบชนดเอและอทสามารถตดตอไดทางอาหารและน าดม (พวงทอง ไกรพบลย, 2553: 1-2)

1.3 กลมโรคไขไขสนหลงอกเสบ เชน โรคโปลโอ โรคอมพาตกลามเนอออนปวกเปยกอยางเฉยบพลนในเดก เปนตน

1.4 กลมโรคหนอนพยาธ เชน โรคทรคโนซส เปนตน 2. โรคตดตอทางเดนหายใจ เปนโรคตดตอทเกดขนเนองมาจากไดรบเชอโรคเขาสรางกายโดยการหายใจ แตอาการและสภาพจะเกดกบอวยวะในระบบทางเดนหายใจหรอระบบใดกได สามารถแบงออกเปน 2 กลมยอย ไดแก 2.1 โรคตดตอจากการหายใจแบบเฉยบพลน เชน ทางเดนหายใจเฉยบพลนรนแรง หรอซารส (SARS) ไขหวดใหญ คอตบ เปนตน

2.2 โรคตดตอทางเดนหายใจแบบเรอรง เชน ไอกรน วณโรคปอด เปนตน

3. โรคตดตอจากการสมผส เปนโรคตดตอทเกดขนจากการสมผสคน สตว หรอแมลงทเปนโรคหรอเสยงตอโรค สามารถแบงออกเปน 4 กลมยอย ไดแก

3.1 กลมโรคตดตอจากการสมผสสงขบหลงจากระบบทางเดนหายใจ ไมวาจะเปนน ามก น าลาย เสมหะ หรอจากการไอ การจาม เชน วณโรคปอด ไอกรน โรคเรอน เปนตน


3.2 กลมโรคตดตอจากการสมผสทางผวหนง เชน ซฟลส ไขสกใส เปนตน

ภาพท 2-21 ผปวยโรคซฟลส

(ทมา: http://archderm.jamanetwork.com/article.aspx?articleid=419897)

3.3 กลมโรคตดตอจากการสมผสดวยการมเพศสมพนธ เชน หดหงอนไก

หนองใน แผลรมออน เปนตน

3.4 กลมโรคตดตอจากการสมผสแบบอนๆ เชน หนองในทตาของทารก โรคเอดสในทารก ซงเกดจากการตดเชอผานรกจากแมสลก

4. โรคตดตอทน าโดยสตวและแมลง เปนโรคตดตอทมสตวและแมลงเปนพาหะน าโรคมาสคน ซง พาหะ ตามพระราชบญญตโรคตดตอ พ.ศ. 2523 หมายถง คนหรอสตวซงไมมอาการของโรคตดตอปรากฏแตรางกายมเชอโรคนนซงอาจตดตอถงผอนได สามารถแบงออกเปน 2 กลมยอย ไดแก

ภาพท 2-22 ผปวยโรคแอนแทรกซ (ทมา: http://www.pediatricsconsultantlive.com

/photoclinic/complicated-cutaneous-anthrax)

4.1 กลมโรคตดตอทน าโดยสตว

4.1.2 กลมโรคทเกดจากเ ชอแบคท เ รย เ ชน แอนแทรกซ มสตวเลยงลกดวยนม อาท กระบอ โค แพะ เปนพาหะ โรคเลปโตสไป-

โรซส มหน เปนพาหะ 4.1.2 ก ลมโรคทเกดจากเ ชอไว รส เ ชน โรคพษ สนขบา มสตวเ ลยงลกดวยนม อาท สนข แมว เปนพาหะ

http://www.pediatricsconsultantlive.com/


4.2 โรคตดตอทน าโดยแมลง 4.2.1 กลมโรคทเกดจากเชอไวรส เชน โรคไขเหลอง มยงบานและยงปา (พบในทวปอเมรกา) เปนพาหะ ไขเลอดออก มยงลาย เปนพาหะ 4.2.2 กลมโรคทเกดจากเชอรกเกทเซย เชน สครพไทฟส มไรออน เปนพาะ มรนไทฟส มตวหมด เปนพาหะ 4.2.3 กลมโรคทเกดจากเชอแบคทเรย ไดแก กาฬโรค มหมดหน เปนพาหะ โรคไขกลบซ า มเหบ เปนพาหะ 4.2.4 กลมโรคทเกดจากเชอโพรโตซว ไดแก ไขมาลาเรย มยงกนปลองเปนพาหะน าโรค

4.2.5 กลมโรคทเกดจากหนอนพยาธ เชน โรคเทาชาง มยงเสอ ยงร าคาญและยงลายบางชนด เปนพาหะ 1.7.7 หลกในการปองกนและควบคมโรคตดตอ

การปองกนและควบคมโรคตดตอสามารถกระท ากระท าไดหลายวธ ดงน

1. ใหการศกษาและค าแนะน าเกยวกบโรคตดตอแกประชาชนเพอใหทราบถงอนตราย การแพรระบาดหรอการตดตอ การรกษา รวมถงวธปองกนทถกตอง

2. รบว คซนปองกนโรคตดตอตามทกระทรวงสาธารณสขก าหนดอยางสม าเสมอ เชน วคซนปองกนโรคหด คางทม หดเยอรมน เปนตน

3. ควรรกษาสขอนามยสวนบคคล เชน ลางมอใหสะอาดกอนปรงหรอรบประทานอาหารและหลงจากถายอจจาระปสสาวะหรอจบตองของสกปรก 4. รบประทานอาหารทปรงสก สะอาด ไมมแมลงวนตอม 5. รกษารางกายใหแขงแรงอยเสมอ เชน พกผอนอยางเพยงพอ การงดเสพสงของมนเมาและสารเสพตด ออกก าลงกายอยางเหมาะสม รบประทานอาหารทมประโยชนและสะอาด

6. รกษาความสะอาดของสงของเครองใช เสอผา เครองนงหม ควรซกลางน าออกผงแดดเพอก าจดแหลงเพาะพนธสตวหรอทเปนพาหะของโรคตดตอ

7. หลกเลยงการเดนทางไปยงพนททมการระบาดของโรคตดตอ หรอสมผสผปวยในระยะแพรเชอของโรคตดตอ

8. ไมควรบวนน าลายและเสมหะลงบนพน เวลาไอหรอจามควรใชผาเชดหนาปดปากปดจมก


9. เมอเปนโรคตดตอชนดไมรายแรง เชน ไขหวด ทอนซลอกเสบ หด ไขสกใส จะตองรบไปพบแพทยเพอรกษาเสยแตเนนๆ เพอปองกนโรคแทรกซอน

10. เมอมโรคตดตอรายแรงระบาด เชน อหวาตกโรค ไขทรพษ ควรรบแจงตอเจาหนาทสาธารณสขในแหลงทมการระบาดของโรคตดตอ จะเหนไดวา การปองกนและควบคมโรคตดตอไมใชเปนหนาทของคนใดคนหนงแตเปนหนาทของทกคน ดงน น การเฝาระวงไมใหมการระบาดของโรคตดตอจงถอเปนมาตราการเบองตนในการเสรมสรางความแขมแขงของชมชนอนน าไปสการมคณภาพชวตทดในอนาคต

1.8 ความฉลาดทางอารมณ

การทบคคลสามารถใช ชว ตรวมกบผ อ นอย างได มความสข นอกจากตองมสขภาพกายทสมบรณแขงแรงปราศจากโรคภยไขเจบแลว สขภาพจตถอเปนอกปจจยหนงทชวยสงเสรมใหบคคลสามารถปรบตวใหเขากบสงคมและสงแวดลอมไดอยางมความสข รจกใชปญญาและเหตผลในการควบคมอารมณและแกไขปญหาทเกดขนไดอยางชาญฉลาด หากบคคลใด มพฤตกรรมดงกลาวจะถอวาบคคลน นเปนผ ท มความสมบรณพรอมท งรางกายและจตใจ ซงหมายความวาเปนผทมสขภาพดนนเอง

1.8.1 ความหมายของความฉลาดทางอารมณ

ค าวา ความฉลาดทางอารมณ ตรงกบค าในภาษาองกฤษว า Emotional

Quotient ใชค ายอวา E.Q. หรอ อคว หมายถง ความสามารถทางอารมณทจะชวยใหการด าเนนชวตเปนไปอยางสรางสรรคและมความสข (กรมสขภาพจต, 2543: 1) นอกจากน ยงมบคลตางๆ ไดใหความหมายของค าวา ความฉลาดทางอารมณ ไวอยางหลากหลาย เชน

โกลแมน (Goleman, 1998; อางองจาก ทศพร ประเสรฐสข , 2542: 21) ไดใหความหมายของ ความฉลาดทางอารมณ หมายถง ความสามารถในการตระหนกถงความรสกของตนเองและความรสกของผอน จนสามารถบรหารหรอจดการกบอารมณของตนเองเพอเปนแรงจงใจในการสรางสมพนธภาพกบผอนไดอยางประสบความส าเรจ

ทศพร ประเสรฐสข (2542: 21) ไดใหความหมายของ ความฉลาดทางอารมณ หมายถง ความสามารถลกษณะหนงของบคคลทจะตระหนกถงความรสก ความคด และอารมณของตนเองและของผอน สามารถควบคมอารมณและแรงกระตนภายในตลอดจนสามารถรอคอยการตอบสนองความตองการของตนไดอยางเหมาะสมถกกาละเทศะ สามารถใหก าลงใจตนเองในการทจะเผชญกบอปสรรคและขอขดแยงตางๆ ไดอยางไมคบของใจ รจกขจดความเครยดทจะขดขวางความคดรเรมสรางสรรคอนมคาของตนเองได สามารถชน าความคดและการกระท าของตนในการ


ท างานรวมกบผอนทงในฐานะผน าหรอผตามไดอยางมความสขจนประสบความส าเรจในการเรยน ความส าเรจในอาชพ ตลอดจนความส าเรจในชวต อจฉราภรณ สขารมณ (2542: 1) ไดใหความหมายของ ความฉลาดทางอารมณ หมายถง ความสามารถในการเขาใจความรสกของตนเองและผอน รจดเดนจดดอยของตนเอง รจกควบคม จดการ และแสดงออกทางอารมณ รจกใชชวตอยางเหมาะสม สามารถทจะตรวจสอบอารมณและความรสกของตนเองและผอนได จากทกลาวมาสรปไดวา ความฉลาดทางอารมณ หมายถง ความสามารถในการควบคมจดการ และแสดงออกทางอารมณของตนเองไดอยางเหมาะสม ตลอดจนสามารถรบร เขาใจอารมณความรสกของผอน ท าใหการด าเนนชวตเปนไปอยางมประสทธภาพและอยรวมกบผอนไดอยางมความสข 1.8.2 องคประกอบของความฉลาดทางอารมณ

จากความหมายของความฉลาดทางอารมณทกลาวขางตน ท าใหสามารถจ าแนกองคประกอบของความฉลาดทางอารมณไดดงน 1. การรจกอารมณในตนเอง เปนความสามารถในการรบรและเขาใจอารมณ ความรสกของตนเองทเกดขนและสามารถแสดงออกทางอารมณไดอยางเหมาะสมในสถานการณตางๆ

2. การจดการกบอารมณ เปนความสามารถใจการควบคมความวตกกงวล ความโกรธ ความเศราหมองและเขาใจถงผลของความลมเหลวทท าใหขาดทกษะทางอารมณ บคคลทมความฉลาดทางอารมณสงจะสามารถเอาชนะปญหาตาง ๆ และแกไขตนเหตทท าใหเกดอารมณทไมปกตได

3. การมแรงจงใจในตนเอง เปนความสามารถในการใชอารมณใหเปนแรงจงใจในการกระท าสงตางๆ ใหบรรลเปาหมายหรอเปาประสงคทตงไวทเรยกวา แรงจงใจฝสมฤทธ (Achievement motive) แรงจงใจในตนเองถอเปนสงส าคญทท าใหบคคลมความสนใจสงตางๆ และแสดงออกในทางความคดไดอยางสรางสรรค

4. การรจกสงเกตความรสกของคนอน เปนความสามารถทจะเขาใจความรสกของผอน มความเหนอกเหนใจกน เอาใจเขามาใสใจเรา ท าใหเกดความสมพนธระหวางบคคลจนน ามาซงความไวเนอเชอใจกนซงกนและกน

5. ความสามารถในการจดการดานความสมพนธระหวางบคคล เปนความ สามารถและทกษะในการจดการกบอารมณของผอนในทางทเหมาะสมท าใหตนเปนทยอมรบของบคคลอนซงถอเปนทกษะทางสงคมอนน าไปสภาวะการเปนผน าในอนาคต


1.8.3 การวดความฉลาดทางอารมณ

การวดความฉลาดทางอารมณไมมแบบมาตรฐานทแนนอนเปนเพยงการประเมนเพอใหผวดมองเหนความพกพรองของความสามารถทางดานอารมณทตองพฒนาแกไข ซง กรมสขภาพจต (2543: 6) ไดพฒนาแบบประเมนความฉลาดทางอารมณ โดยประเมนจากความสามารถดานหลก 3 ดาน ไดแก ด เกง สข ซงแยกเปนดานยอยไดดงน

1. ดานด

1.1 ควบคมอารมณและความตองการของตนเอง

1.2 เหนใจผอน

1.3 รบผดชอบ

2. ดานเกง

2.1 รจกและมแรงจงใจในตนเอง

2.2 ตดสนใจและแกปญหา

2.3 มสมพนธภาพทดกบผอน

3. ดานเกง

3.1 ภมใจในตนเอง

3.2 พงพอใจในชวต

3.3 มสความสขสงบ

1.8.4 ประโยชนของความฉลาดทางอารมณ

ผทมความฉลาดทางอารมณทดจะเปนผทรจกใชความคดตออารมณของตนเองและผอนใหเกดประโยชนในทางสรางสรรคไดเปนอยางดท าใหผอนเปนสขและตนเองกเปนสขดวย (วระวฒน ปนนตามย, 2542: 25) ซงประโยชนของความฉลาดทางอารมณสามารถจ าแนกออกเปนดานตางๆ ไดดงน

1. ดานการท างาน นกจตวทยาพบวาคนทอารมณดจะมความเขาใจตนเอง และผอนไดงายตลอดจนมทกษะในการตดตอสรางสมพนธภาพกบผอน ขณะเดยวกนความฉลาดทางอารมณยงท าใหเปนคนมองโลกในแงดสามารถสรางก าลงใจใหตนเองในยามลมเหลว หรอมปญหาตางๆ

2. ดานความรกและครอบครว ครอบครวทจะอยรวมกนอยางมความสขตองอาศยความรก ความเขาใจ และยอมรบไดในขอบกพรองของผอน ความฉลาดทางอารมณจงมผลอยางมากตอความสงบสขภายในบาน หรอชวตค การเรยนร การใชชวตคไมมสตรส าเรจตายตว


การเรยนรธรรมชาตและความตองการของแตละฝายจงเปนเรองส าคญยงเพอจะไดเขาใจคนทเรารกไดดยงขน

3. ดานการศกษา ในสงคมปจจบนทเตมไปดวยสงย วย พบวาเดกจ านวนไมนอยทเผชญปญหาทางดานอารมณความรสกจนเสยโอกาสทางการศกษา เชน ปญหาสารเสพตด ปญหาตงครรภในวยเรยน ซงปญหาเหลานไมไดเกดจากความออนแอทางเชาวนปญญา แตมาจากความออนแอทางอารมณทไมสามารถรเทาทน และจดการกบอารมณความรสกของตนเองและผอนได

4. ดานตอตนเอง เปนทยอมรบกนในปจจบนวาจตใจมผลตอรางกาย และความเครยดคอบอเกดของโรคภยไขเจบหลายชนด เชน โรคแผลในกระเพาะอาหาร ความดนโลหตสง

ไมเกรน (Migraine) ไปจนถงโรครายเชนมะเรง เมอคนเกดความเครยดยอมมความวตกกงวล หดห

เศราซม ท าใหภมคมกนโรคในรางกายลดระดบลง ตดเชอหรอเจบปวยไดงาย ในทางตรงกนขาม คนทอารมณดยอมสงผลใหกอพฤตกรรมสขภาพทดท าใหมสขภาพแขงแรง

1.8.5 การพฒนาความฉลาดทางอารมณ

การมความฉลาดทางอารมณทดจะท าใหเราสามารถท างานหรออยรวมกบผอนไดอยางมความสข ซง กรมสขภาพจต (2543: 18-19) ไดเสนอเทคนคการพฒนาความฉลาดทางอารมณไวดงน

1. เขาใจและยอมรบกบธรรมชาตของอารมณ บคคลแตละคนมความรสกและอารมณพนฐานของตนเอง เชน ดใจ เสยใจ อจฉา ฯลฯ และมการแสดงออกทตางกรรมตางวาระกนไป แตละคนจะมอารมณและความรสกทผนแปรแตกตางกนไป ยากทจะน าความรสกด-ชวของตวเราเองไปตดสนได การตดสนความเหมาะสมขนอยกบสถานการณ เหตผล วย ปจจยทางสงคม และการก าหนดทางวฒนธรรม

2. รบฟง ท าความเขาใจและใหเกยรตผอน การยอมรบและเขาใจภาวะทบคคลแสดงออก เปนสงจ าเปนในการเสรมสรางความภาคภมใจตนเอง การรกษาหนา ความมนใจ การไววางใจซงกนและกน ซงจะมผลตอคณภาพและผลผลตทบคคลมสวนตอองคกร การปฏเสธทจะรบฟงหรอท าความเขาใจกบภาวะอารมณทแสดงออก เชน การเพกเฉย วพากษต าหน การเหนเปนเรองปกต การบนทองลอเลยนความรสกของบคคลเปนการท าลายระดบความมนใจในตนเอง ความคดสรางสรรค และเกยรตภมแหงตนของผอนและเปนการไมเคารพความเปนปจเจกบคคลอกดวย

3. การแกไขความขดแยง บางครงการใชเพยงเหตผลแตโดยล าพง ไมสามารถแกไขปญหาทางอารมณความรสกได ควรยอมรบความรสกโดยไมมเงอนไขใดๆ กอน แลวคอยมาพจารณาการแสดงออก ผมความฉลาดทางอารมณสงกวาจะไมใชวธการทบนทอนความรสกของ


คนอน แตความสามารถในการจดการกบอารมณไดด จะชวยทงความรสกของตวเองและชวยใหอกฝายสงบลงได การทบคคลแสดงภาวะอารมณออกในทางลบ เชน โกรธ เสยใจ เศราซม อาฆาต ไมใหอภย แสดงใหเหนวาความตองการทางอารมณยงไมไดรบการตอบสนอง ยงมความตงเครยดในจตใจ ผบรหาร เพอนรวมงานและผเกยวของควรท าความเขาใจภาวะอารมณของตน เพอเขาใจภาวะอารมณของผอน เปดโอกาสใหแตละคนไดแสดงอารมณ ความรสก รบฟงดวยความเขาใจ เหนใจและยอมรบภาวะอารมณทเกดขน ซงจะสงผลตอการยอมรบตนเองและเพมความมนคงทางจตใจ สงผลตอการพฒนาทางความคด การมมนษยสมพนธทด เพมขวญก าลงใจ ความรวมมอและการชวยเหลอซงกนและกนในการปฏบตงาน

4. ในกรณทบคคลแสดงภาวะอารมณทางลบในระดบทรนแรง เชน เดยวด เดยวราย คาดคะเนพฤตกรรมไมได หรอไมสามารถแสดงอารมณความรสกออกมาไดเลยพดมากเกนปกต เปลยนหวขอพดคยรวดเรว หงดหงดงาย มปฏกรยามากเกนไปตอเหตการณเลกๆ นอย ฯลฯ ผบรหารและเพอนรวมงานควรหามาตรการและทางบ าบดแกไข ในกรณของผทไมสามารถสอความรสกและภาวะอารมณกบผอนได ผบรหารอาจโยกยายไปท างานทไมเกยวของกบผคนมากนก ท าคนเดยวไดส าเรจ หากพนกงานทกลาแสดงออกและมมนษยสมพนธดมาเปนเพอนชวนพดคยกระตนใหเขาไดมโอกาสแสดงความรสก ความคดเหน โดยรสกวามคนยอมรบฟงตน

1.8.6 ความแตกตางระหวางความฉลาดทางอารมณและความฉลาดทางปญญา

ค าวา ความฉลาดทางปญญา ตรงกบค าในภาษาองกฤษวา Intelligence Quotient

ใชค ำยอวำ I.Q. หรอ ไอคว หมำยถง ควำมฉลำดทำงเชำวปญญำ กำรคด กำรใชเหตผล กำรค ำนวณ และกำรเชอมโยง สวนความฉลาดทางอารมณ เปนความสามารถในการรบรและเขาใจอารมณทงของตนเองและผอน ตลอดจนสามารถปรบหรอควบคมไดอยางเหมาะสมกบสภาพการณ ดงทกลาวรายละเอยดมาแลวขางตน

ซงความฉลาดทางอารมณและความฉลาดทางปญญาแตกตางกนท ความฉลาดทางปญญา หรอ ไอคว (I.Q) เปนศกยภาพทางสมองทตดตวมาแตก าเนดท าใหเปลยนแปลงแกไข ไดยาก และสามารถวดออกมาเปนตวเลขได สวนความฉลาดทางอารมณ หรอ อคว (E.Q.) ถงแมจะเปนศกยภาพทางสมองเมอนกนแตกสามารถปรบเปลยนเรยนรและพฒนาขนได แตไมสามารถวดออกเปนตวเลขได

จากทกลาวมาจะเหนไดวำ ความฉลาดทางอารมณเปนความสามารถอกสวนหนงของมนษยทเกยวของกบอารมณความรสก ซงควรไดรบการพฒนาหรอสงเสรมไปในทศทาง ทดขน เเตทงนความฉลาดทางอารมณควรไดรบการพฒนาควบคไปกบความฉลาดทางปญญา


เพอพฒนาประชากรของประเทศใหเปนคนเกง ด และมความสข ประสบความส าเรจในดานตางๆ สามารถน าความรและประสบการณทไดมาใชในการพฒนาประเทศชาตใหเจรญกาวหนาตอไปได


2.1 ความหมายของสขภาพชมชน

สขภาพสวนชมชน (Community Health) หมายถง ภาวะแหงการรวมเอาสขภาพของบคคลตางๆ ในชมชนเขาไวดวยกน เนองจากชมชน คอ กลมคนทอาศยอยในละแวกเดยวกน มการพงพาอาศยซงกนและกน และเกดกจกรรมในชมชนรวมกน ดงนน หากบคคลในชมชนมสขภาพดจะสงผลใหชมชนมสขภาพดตามไปดวย 2.2 ปญหาสขภาพชมชน

ปญหาสขภาพชมชนสามารถเกดขนไดหลากหลาย แตโดยสรปสามารถจ าแนกเปนกลมปญหาหลกๆ ไดดงน

1. กลมโรคตดตอ เปนโรคทมาจากเชอโรคซงอาจมาจากคนหรอสตวกได โดยเมอบคคลสมผสกบเชอนนในปรมาณทมากพอกจะเกดอาการแสดงของโรคนนขน เชน โรคเอดส ตบอกเสบ อจจาระรวง เปนตน 2. กลมโรคไมตดตอ เปนโรคทไมไดมสาเหตมาจากเชอโรคเหมอนกบโรคตดตอ แตเกดจากอทธพลของสงแวดลอมตางๆ กระท าตอรางกาย เชน สารเคม แสง ความรอน สงผลท าใหอวยวะในรางกายท างานผดปกตจนกอใหเกดโรคได เชน มะเรง ความดนโลหตสง เบาหวาน เปนตน 3. กลมปญหาทเกดจากการมพฤตกรรมเสยงตอสขภาพ ซงเปนผลมาจากการทบคคลมพฤตกรรมอนสงผลกระทบตอสขภาพของตนเอง เชน รบประทานอาหารสกๆ ดบๆ การดมสรา สบบหร หรอการใชสารเสพตด เปนตน 4. กล มปญหาทางสงคมท เกยวของกบสขภาพ เ ปนปญหาท เ กดมาจากการเปลยนแปลงทางสงคมทท าใหบคคลไมสามารถปรบตวไดซงกอใหเกดปญหาทมผลกระทบตอสขภาพตามมา เชน การใชความรนแรงแกเดกและสตร การตงครรภทไมพงประสงค

กลมปญหาทเกดขนเหลานจะกอใหเกดกระทบตอคนทอาศยอยในชมชนทงทางตรงและทางออม ดงนน การมความรความเขาใจเกยวกบปญหาทเกดขน เขาใจหลกการเสรมสรางสขภาพ ตลอดจนแนวทางในการปองกนโรคตางๆ จงเปนสงจ าเปนทคนในชมชนควรศกษาและ ท าความเขาใจเพอน าความรทไดไปใชแกปญทเกดขนไดอยางถกตองอนน ามาซงชมชนสขภาพดตอไป


2.3 ปจจยทท าใหชมชนมสขภาพด จากความหมายของสขภาพชมชนทกลาวขางตน นอกจากคนจะเปนปจจยหลกทมสวนท าใหชมชนมสขภาพดแลว สถานทและระบบสงคมยงถอเปนอกปจจยหนงทมสวนเกยวของท าใหชมชนมสขภาพดดวยเชนกน

1. คน เปนปจจยส าคญทสดเพราะคนกคอสมาชกของชมชน การทชมชนมสมาชกในชมชนทมสขภาพด ยอมจะสงผลใหชมชนมสขภาพดตามไปดวย 2. สถานท เปนปจจยทมความเกยวของกบสงแวดลอมในชมชน โดยชมชนทมสงแวดลอมดกจะท าใหสมาชกในชมชนมสขภาพด แตถาหากสมาชกในชมชนอยในสภาพแวดลอมทไมด มความเสอมโทรม แออด ซงเปนแหลงแพรพนธของเชอโรคตางๆ กจะสงผลใหสมาชกภายในชมชนเกดการเจบปวยไดงาย 3. ระบบสงคม เปนปจจยเสรมทเกยวของกบภาวะสขภาพของคนในชมชน เชน ระบบทางดานเศรษฐกจ ระบบทางดานการศกษา ระบบบรการสขภาพ เปนตน โดยชมชนทมระบบทางสงคมทดจะมสวนชวยใหการประกอบกจกรรมทางดานตางๆ เปนไปอยางราบรนและเหมาะสมกบคนในชมชน

จากปจจยทกลาวขางตน นบเปนองคประกอบรวมกนในการสงเสรมใหคนมสขภาพด หากขาดปจจยใดปจจยหนงอาจกอใหเกดผลกระทบตามมา เชน บคคลทมสขภาพดแตตองอยในสภาพแวดลอมทไมเหมาะสมกอาจกอใหเกดปญหาสขภาพตามมาได ดงจะพบไดจากกลมคนทอยในเขตเมองทมกประสบปญหาสขภาพหรอโรคเกยวกบระบบทางเดนหายใจ หรอแมแตอยในระบบสงคมทไมเอออ านวย ขาดการก ากบดแลทดกมผลตอสขภาพของคนในชมชนจนสงผลถงสขภาพของชมชนโดยรวมไดเชนกน

2.4 การเสรมสรางสขภาพชมชน

หากพจารณาถงปจจยทท าใหชมชนมสขภาพดอนประกอบดวยคน สถานท และระบบทางสงคม สามารถก าหนดแนวทางการเสรมสรางสขภาพชมชนไดดงน

1. เสรมสรางสขภาพสวนบคคล สขภาพชมชนจะเปนอยางไรลวนถกก าหนดขนจากสขภาพสวนบคคลของสมาชกทกคนในชมชน ดงนน แตละบคคลจงควรค านงอยเสมอวาภาวะสขภาพของตนและการสรางเสรมสขภาพของตนเองเปนหนาทและความรบผดชอบทจะตองท าเพอตนเองและสวนรวม

2. เสรมสรางสขภาพสงแวดลอม สงแวดลอมของชมชนทท าใหเกดสขภาพชมชนจ าเปนตองค าถงสงแวดลอมทงในดานปรมาณและคณภาพ เนองจากปญหาสงแวดลอมของชมชนม


สาเหตส าคญมาจากประชากร การขยายตวทางเศรษฐกจและความกาวหนาทางเทคโนโลย ดงนน การสรางเสรมสขภาพสงแวดลอมในชมชนจงเปนหนาทของทกคน

3. การบรการสาธารณสขททวถงและมคณภาพ การบรการสาธารณสขทงปองกนโรค การสงเสรมสขภาพ การรกษาโรค และการฟนฟสภาพ เปนบรการทจ าเปนส าหรบทกคนทงในภาวะสขภาพปกตและเจบไขไดปวย การจดบรการสาธารณสขใหประชาชนทกคนสามารถใชบรการไดอยางสะดวกตามความตองและไดรบบรการทมคณภาพจะเปนสงส าคญประการหนงทชวยท าใหชมชนมสขภาพด แตเนองจากขอจ ากดทางทรพยากรสาธารณสขและภาวะสงคมปจจบน รฐไมสามารถจดบรการไดกระจายอยางทวถงและมคณภาพดเทาทควร ประชาชนจงควรรบผดชอบสขภาพของตนเองใหดทสดเพอตนเองและสวนรวม

4. สรางระบบความสมพนธระหวางบคคลทเอออ านวย เปนทยอมรบกนวาระบบความสมพนธระหวางมนษยกบมนษย ไดแก ระบบการเมอง ระบบเศรษฐกจ ระบบการศกษา ระบบสงคม วฒนธรรม ฯลฯ ไดถกก าหนดขนเพอการอยรวมกนนน แตละระบบมความสมพนธเชอมโยงกนอยางแนนแฟนและมอทธพลตอสขภาพอยางยง การทจะท าใหชมชนมสขภาพ จ าเปนตองท าใหระบบตางๆ ทเกยวพนกบวธการด าเนนชวตประจ าวน เอออ านวยตอสขภาพ ดงนน บคคลในชมชนจงตองมสวนรวมก าหนดแนวทางการอยรวมกนทเอออ านวยตอสขภาพทงของตนเองแลสวนรวม

5. การมสวนรวมของประชาชนในการพฒนาสขภาพชมชน บคคลในฐานะสมาชกหนงของชมชน ควรมสวนรวมในการพฒนาชมชนในทกดานการพฒนาสขภาพเทาทสามารถจะท าไดตามความเหมาะสมของตน เชน การเสยสละแรงงาน ก าลงทรพย เสนอความคดเหน รวมสนบสนนใหก าลงใจในสงทถกตอง เผยแพรความรทางสขภาพ รวมพลงด าเนนกจกรรมดานการพฒนาสขภาพดวยจตส านกในความรบผดชอบตอสวนรวม หากสมาชกในชมชนทกคนรวมแรงรวมในกนพฒนาสขภาพยอมสงผลใหสขภาพของชมชนดขนได

การเสรมสรางสขภาพชมชนทกลาวขางตนถอเปนแนวทางทเนนการเสรมสรางสขภาพมากกวาการซอมแซมสขภาพ ซงเปนยทธศาสตรส าคญทท าใหคนในชมชนมสขภาพรางกาย จตใจ สงคมทสมบรณอนน ามาซงสขภาพชมชนทดได

2.5 บคคลทเกยวของกบการเสรมสรางสขภาพชมชน

การเสรมสรางสขภาพชมชนตองไดรบความรวมมอจากทกคนในชมชนเพอน าไปสการมสขภาพและคณภาพชวตทด ดงนน แตละบคคลจงมหนาทแตกตางกนไปตามสถานภาพของ แตละบคคล ดงแผนผงท 2-2


แผนผงท 2-2 บทบาทความรบผดชอบของบคคลทเกยวของกบการเสรมสรางสขภาพชมชน

(ทมา: ดดแปลงจาก พรสข หนนรนดร, ประภาเพญ สวรรณ, สรยพนธ วรพงศธร,

และอนนต มาลารตน, 2551: 24)

1. แกนน าชมชน ไดแก ก านน ผ ใหญบาน สมาชกองคการบรหารสวนต าบล อาสาสมครสาธารณสขประจ าหมบาน (อสม.) และแกนน าอนๆ จะตองวางนโยบาย คดแผนปฏบต และเปนหลกในการจดกจกรรมทเออประโยชนตอเสรมสรางสขภาพ เพอใหประชาชนในชมชนเกดความร ความตระหนก และน าไปปฏบตไดอยางถกตอง อกทง ยงตองมวสยทศนในเรองสขภาพและคณภาพชวตของประชาชนในชมชน ตลอดจนใหการสนบสนนทรพยากรตางๆ เปนแบบอยางทดในการเสรมสรางสขภาพและปองกนโรคทด เชน เปนแกนน าในการรณรงคก าจดลกน ายงลาย แกนน าในการออกก าลงเพอสขภาพ เปนตน

บทบาทความรบผดชอบในการเสรมสรางสขภาพ

ชมชน

หนวยงานระดบชาต

เสรมสรางพลงความ สามารถใหกบประชาชน ชม ชน แ ละ ใ หบ ร กา รสนบสนนหนวยงานระดบทองถน

ประชาชนในชมชน ปรบปรง และปกปองสขภาพของตนเอง ครอบครว และชมชน ใหความรวมมอ เขารวมโครงการตางๆ

หนวยงานระดบทองถน

ชน าชมชนใหเหนแนวทางและความส าคญ และชวยเหลอสนนสนน ดานวชาการตางๆ

หนวยงานอนๆ ทางสงคม พฒนา และปรบปรงหนวยงานของตนเอง ใหเปนแบบอยางทในการเสรมสรางสขภาพ

แกนน าชมชน

วางนโยบาย คดแผน ปฏบต สนบสนน และเปนแบบอยางทดในการเสรมสรางสขภาพ

บคคลาการดานการแพทย ในชมชน

คอยแนะน า สนบสนน ใ หค าป ร กษ า เ ก ย วกบ การเสรมสรางสขภาพ


ภาพท 2-23 การมสวนรวมในการรณรงคก าจด

แหลงเพาะพนธลกน ายงลาย (ทมา: http://www.sasuknamuen.net/wp-content/

uploads/13/2012/06/d7.jpg

3. หนวยงานระดบทองถน เชน โรงพยาบาลสงเสรมสขภาพต าบล องคการบรหารสวนต าบล (อบต.) ควรปรบเปลยนแนวคดสขภาพในเชงลบไปเปนบวกจากการเจบปวยไปเปนการมคณภาพชวตทด ในกรณทเปนหนวยงานสาธารณสข ควรปรบเปลยนรปแบบของการใหบรการจากการรกษาดแลการเจบปวยเปนการปรบปรงสขภาพ โดยตองมบทบาทในการชน าชมชนใหเหนแนวทางและความส าคญของการเสรมสรางสขภาพชมชนโดยชวยเหลอสนบสสนนดานวชาการ เชน วทยากร เอกสาร และสอเผยแพรความรตางๆ และในกรณทเปนหนวยงานบรหารสวนทองถนตองเปนองคกรหลกในการพฒนาสรางชมชนใหเปนชมชนทหนาอย เชน การจราจรทปลอดภย การก าจดสงปฏกล ก าจดยงลาย หรอการฝกอบรมในเรองตางๆ ทชมชนสนใจ เปนตน

4. หนวยงานระดบชาต ทมหนาทในการดแลสขภาพของชมชนนน มหลายหนวยงานทเกยวของ เชน กระทรวงพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย กระทรวงสาธารณสข เปนตน ซงหนวยงานในระดบนมบทบาทหนาทในการสรางวสยทศนรวมกนของหนวยงานในทกระดบและประชาชนทกคนใหมองเหนสขภาพในเชงบวก อกทงยงใหทกคนตระหนกวา สขภาพเปนปจจยส าคญตอการด ารงชวต การพฒนาสงคม และเศรษฐกจของชาตซงภาระกจของหนวยงานระดบนจะตองปรบเปลยนใหสอดคลองกบวสยทศนและตองใชกลยทธวธการทมประสทธภาพและกอใหเกดประสทธผล คอ การเสรมสรางพลงความสามารถของประชาชน ชมชน สามารถควบคม ปรบปรงสขภาพ และคณภาพชวตของตนเองได ดวยกลวธตางๆ และควรใหการสนบสนน

2. บคคลากรดานการแพทยและสาธารณสขภายในชมชน ควรทจะปรบเปลยนบทบาทจากทเคยเนนเฉพาะดานการรกษา มาเนนการเสรมสรางสขภาพและปองกนโรคใหมาก ขน ตลอดจนควรมความพรอมทจะแนะน า สนบสนน และใหค าปรกษา โดยรเรมแนะน ากจกรรมใหมๆ ในการกระตนใหเกดการเปลยนแปลงพฤตกรรมสขภาพของประชาชน ศกษาคนควาหาขอมลความรดานสขภาพทเหมาะสมกบชมชนมาเผยแพรใหประชาชนและแกนน าไดทราบอยางสม าเสมอ

http://www.sasuknamuen.net/wp-content/


หนวยงานระดบทองถนใหสามารถท างานดานการสนบสนน คอยชแนะชมชน และสถานประกอบการตางๆ ใหด าเนนการเสรมสรางสขภาพชมชนไดอยางทวถง

5. หนวยงานอนๆ ในสงคม เชน สถาบนการศกษา ผประกอบกการ สอสารมวลชน กควรมบทบาทหนาท หรอมสวนรวมในการเสรมสรางสขภาพชมชน เชน สถาบนการศกษาในชมชน ควรมการพฒนาปรบปรงหนวยงานของตนเองใหเปนองคกรดานสขภาพเพอใหนกเรยนนกศกษาไดรบแบบอยางทด เหนคณคางความส าคญของการมสขภาพด รจกควบคม และปรบปรงสขภาพของตนเอง หรอดานผประกอบการไมควรกระท าสงทเปนอนตรายตอชมชน เชน การปลอยน าเสยลงสชมชน เปนตน 6. ประชาชนในชมชน ควรเหนคณคาของการมสขภาพทด พยายามทจะปรบปรงปกปองสขภาพของตนเอง ครอบครว และสมาชกในชมชน โดยการใหความรวมมอเขารวมโครงการและกจกรรมดานตางๆ ทจดขนในชมชนของตนเอง

การมสวนรวมในการเสรมสรางสขภาพของชมชนเจาหนาทสขภาพจะมบทบาทส าคญอยางยงในการกระตนใหเกดกจกรรมความรวมมอซงจะเหนไดวากจกรรมตางๆ ทเกดขนไมไดมงมเนนเพยงแตแกปญหาทเกดขนเทานนหากเปนการพฒนาชมชนแบบองครวมโดยใชชมชนเปนฐานพฒนาและใหประชาชนเปนตวแปรในการรวมด าเนนงานใหบรรลเปาหมาย (พรสข หนนรนดร และคณะ, 2552: 25-27) ดงนน การมสวนของของประชาชนและเจาหนาทหรอแมกระทงหนวยงานทเกยวของตองด าเนนกจกรรมตางๆ อยางตอเนองเพอใหเกดสขภาพชมชนทย งยนสบไป

3. สขบญญตแหงชาต สขบญญตแหงชาต (National Health Disciplines) เปนขอก าหนดทเดกและเยาวชนตลอดจนประชาชนทวไปพงปฏบตอยางสม าเสมอจนเปนสขนสยเพอใหมสขภาพดทงรางกาย จตใจ และสงคม (ส านกวชาการและมาตรฐานการศกษา (2551: 60) ดงนน การสงเสรมสขบญญตแหงชาต จงเปนกลวธหนงในการสรางเสรมและปลกฝงพฤตกรรมสขภาพทพงประสงคเพอใหเยาวชนและประชาชนปฏบตอนน าไปสการมสขภาพทด ซงก าหนดไว 10 ประการ ดงน

1. ดแลรกษารางกายและของใชใหสะอาด

2. รกษาฟนใหแขงแรงและแปรงฟนทกวนอยางถกตอง

3. ลางมอใหสะอาดกอนกนอาหารและหลงขบถาย

4. กนอาหารสกสะอาดปราศจากอนตรายและหลกเลยงอาหารรสจดสฉดฉาด

5. งดบหร สรา สารเสพตด การพนน และการส าสอนทางเพศ


6. สรางความสมพนธภายในครอบครวใหอบอน

7. ปองกนอบตภยดวยการไมประมาท

8. ออกก าลงกายสม าเสมอและตรวจสขภาพประจ าป

9. ท าจตใจใหราเรงแจมใสอยเสมอ

10. มส านกตอสวนรวม รวมสรางสรรคสงคม

การปฏบตตามแนวของสขบญญตแหงชาตนอกจากจะมผลกบตวเราเองแลว การปลกฝงและสรางเสรมใหสมาชกในครอบครวมพฤตกรรมในการปองกนโรคและสงเสรมสขภาพทถกตองจนเปนสขนสยจะท าใหสมาชกในครอบครวเจบปวยนอยลงอยในสภาพแวดลอมทด มความอบอนในครอบครว มความปลอดภยในชวต ซงสงเหลานจะสงเสรมใหมสขภาพทสมบรณแขงแรง ทงรางกาย และจตใจ มชวตอยในสงคมอยางเปนสข อนจะน ามาซงการมคณภาพชวตทดของทกคนในครอบครวและประเทศชาต



สขภาพเปนภาวะความสมบรณแขงแรงของรางกายและจตใจ รวมถงการด ารงชวตอยในสงคมไดดวยด ปราศจากโรคภยไขเจบหรอทพพลภาพ จ าแนกไดเปน 2 ประเภท ไดแก สขภาพสวนบคคล คอ ภาวะคอภาวะความสมบรณของรางกาย จตใจ และการด ารงชวตอยในสงคมดวยดของแตละบคคล อนเปนผลมาจากปจจยดานปจเจกบคคล เชน พนธกรรม เชอชาต ดานสงแวดลอม และดานคณภาพการบรการสขภาพ นอกจากน ยงมปจยอนๆ ไดแก อาหาร เปนสงทบรโภคแลว เกดประโยชนสามารถน าไปใชเปนแหลงพลงงานและกระบวนการเกยวกบการด ารงชวตได ยา เปนสารหรอวตถทไดมาจากธรรมชาตหรอการสงเคราะหทมนษยน ามาใชในการรกษาหรอบรรเทาอาการเจบปวยทเกดขนกบรางกายและจตใจ ยาเสพตด เปนสงทมผลตอรางกายและจดใจของผเสพท าใหเกดโรคภยไขเจบตางๆ แตยาเสพตดบางชนดสามารถน ามาใชประโยชนทางการแพทยและบรรเทาอาการเจบปวยได เชน มอรฟน เพทดน โรคตดตอ เปนโรคทถายทอดจากคน สตว หรอแมลงทเปนโรคไปสคนปกต มสาเหตจากเชอโรคทเปนสงมชวต เชน ไวรส แบคทเรย หรอเกดจากพษของเชอโรคชนดใดชนดหนงท าใหผทไดรบเชอมอาการเจบปวย บางรายรนแรง ถงขนเสยชวตได ความฉลาดทางอารมณหรออคว (E.Q.) เปนความสามารถทางอารมณทจะชวยใหการด าเนนชวตเปนไปอยางสรางสรรคและมความสข บคคลทมอควสงจะรจกใชความคดตออารมณของตนเองและผอนใหเกดประโยชนในทางสรางสรรคไดเปนอยางด สงเหลานลวนเปนปจจยทมผลตอสขภาพสวนบคคลทงสน สขภาพชมชน คอ ภาวะแหงการรวมเอาสขภาพของบคคลตางๆ ในชมชนเขาไวดวยกนโดยมปจจยทสงเสรมใหชมชนมสขภาพด ไดแก คน สถานท และระบบสงคม ซงมความสมพนธเชอมโยงกนหากขาดปจจยใดปจจยหนงอาจกอใหเกดผลกระทบตอชมชนตามมา ดงนน การเสรมสรางสขภาพชมชนจงตองเนนทคน สถานท และระบบสงคม ภายใตสขบญญตแหงชาตเพอใหเดกและเยาวชนตลอดจนประชาชนทวไปมสขภาพดทงรางกาย จตใจ และสงคม สามารถด ารงชวตอยไดอยางมความสข




ตอนท 1 จงตอบค าถามตอไปนใหถกตอง

1. วตามนเอ มประโยชนและความส าคญตอรางกายอยาไร

2. อคว (E.Q) และ ไอคว (I.Q) เหมอนหรอแตกตางกนอยางไร

3. นกศกษามจะวธการเสรมสรางสขภาพสวนบคคลใหดขนไดอยางไรบาง

4. สขภาพสวนบคคลและสขภาพชมชนมความสมพนธกนหรอไม อยางไร

5. “คน สถานท และระบบสงคม” มความเกยวของกบสขภาพชมชนอยางไร

6. จงบอกความหมายของค าวา “สขภาพสวนบคคล” และ “สขภาพของชมชน” 7. หากนกศกษาเปนเภสชกรจะแนะน าผปวยเกยวกบหลกและวธการใชยาอยางไร

8. นกศกษาสามารถน าความรเรองความฉลาดทางอารมณหรออคว (E.Q) มาประยกตใช ในการเรยนไดอยางไร

9. การปฏบตตามหลกสขบญญตแหงชาตจะสงผลตอตวนกศกษาอยางไร

10. เพราะเหตใดสารซโดอเฟดรน (Pseudoephedrine) ในยาแกคดจมกจงถกจดไวในกลม

ของยาเสพตดตาม พ.ร.บ. ยาเสพตดใหโทษ พ.ศ. 2522

ตอนท 2 จงยกตวอยางโรคตดตอประเภทตางๆ ลงในตารางใหถกตอง

กลมของโรคตดตอ ตวอยางโรค (อยางนอย 4 โรค) โรคตดตอจากอาหารและน า

โรคตดตอทางเดนหายใจ

โรคตดตอจากการสมผส

โรคตดตอทน าโดยสตวและแมลง



ตอนท 3 จงเขยนเครองหมาย หนาขอความทเหนวาถกตอง และเขยนเครองหมาย

หนาขอความทผด ถาผดใหแกไขขอความใหถกตอง

………1. สขภาพ หมายถง ภาวะทรางกายไมมโรคทางกายเทานน

……………………………………………………………………………………….………………

………2. วตามนทละลายในน า ไดแก วตามน A D E และ K

……………………………………………………………………………………….………………

………3. โรคธาลสซเมยสามารถถายทอดทางพนธกรรมได

……………………………………………………………………………………….………………

………4. โรคตดเชอไวรสอโบลา เปนโรคตดตออนตราย แตไมใชโรคตดตอทตองแจงความ

……………………………………………………………………………………….………………

………5. หากขาดธาตเหลกจะท าใหเปนโรคเหนบชา

……………………………………………………………………………………….………………

………6. เหดขควาย กญชา ฝน เปนยาเสพตดทไดมาจากธรรมชาต ……………………………………………………………………………………….………………

………7. ในแตละวนควรบรโภคอาหารกลมขาวแปงมากทสด

……………………………………………………………………………………….………………

………8. ไขรากสาดใหญ เปนโรคตดตอทเกดจากการรบประทานอาหารและน าไมสะอาด ……………………………………………………………………………………….………………

………9. การซอยาอนตราย ตองมใบสงแพทยเปนหลกฐานมายนยนเทานน

……………………………………………………………………………………….………………

………10. ซโครสเปนน าตาลโมเลกลเลกทสด มรสหวาน และละลายน าได

……………………………………………………………………………………….………………



กรมพฒนาการแพทยแผนไทยและการแพทยทางเลอก. (2550). ต าราวชาการ อาหารเพอสขภาพ.

กรงเทพ: โรงพมพองคการสงเคราะหทหารผานศก. กรมสขภาพจต. (2543). คมอความฉลาดทางอารมณ. กรงเทพฯ: กระทรวงสาธารณสข. การเกดลมและประเภทของลม. (Online). สบคนเมอ 30 พฤศจกายน 2556 จาก http://krumax-

pk.blogspot.com/2009/12/blog-post_28.html

การประชมเครอขายตดตามการศกษาไทย ณ ดอยแมสลอง. (Online). สบคนเมอ 12 กรกฎาคม 2556 จาก http://www.oknation.net/blog/home/blog_data/375/6375/images/TEWN1/3.jpg

ทศพร ประเสรญสข. (2542). ความเฉลยวฉลาดทางอารมณกบการศกษา.

วารสารพฤตกรรมศาสตร. 5 (1), 19-35.

ทนเนอรหรอกาว (โทลอน: Toluene). (Online). สบคนเมอ13 มกราคม 2556 จาก http://sgpt.thai-

aip.net/subjects/microscopy/images/dau20.jpg

ประกาศกระทรวงสาธารณสข เรอง เพมเตมชอโรคตดตอทตองแจงความ. (2557, 13 สงหาคม). ราชกจจานเบกษา.เลม 131 ตอนพเศษ 154 ง หนา 1

ประกาศกระทรวงสาธารณสข เรอง เพมเตมชอโรคตดตอและอาการส าคญ. (2557, 13 สงหาคม).

ราชกจจานเบกษา.เลม 131 ตอนพเศษ 154 ง หนา 1

ประกาศกระทรวงสาธารณสข เรอง เพมเตมชอโรคตดตออนตราย. (2557, 13 สงหาคม).

ราชกจจานเบกษา. เลม 131 ตอนพเศษ 154 ง หนา 1

ปรชา สวรรณพนจ และนงลกษณ สวรรณพนจ. (2538). ชววทยา 1. พมพครงท 2. กรงเทพฯ:

จฬาลงกรณมหาวทยาลย. พรสข หนนรนดร, ประภาเพญ สวรรณ, สรยพนธ วรพงศธร, และอนนต มาลารตน. (2552).

สขศกษา. กรงเทพฯ: บรษท อกษรเจรญทศน จ ากด. พระราชบญญตยา พ.ศ. 2510 แกไขเพมเตมโดยพระราชบญญตยา ฉบบท 3 พ.ศ. 2522. (2510, 20

ตลาคม). ราชกจจานเบกษา.เลม 84 ตอนท 101 หนา 1-2

พระราชบญญตยาเสพตดใหโทษ พ.ศ. 2522. (2522, 27 เมษายน). ราชกจจานเบกษา. เลม 96

ตอนท 36 ก หนา 2

พระราชบญญตสขภาพแหงชาต พ.ศ. 2550. (2550, 19 มนาคม). ราชกจจานเบกษา. เลม 124


http://krumax-pk.blogspot/


http://www.oknation.net/blog/konklaifa/2009/03/20/entry-1






พระราชบญญตโรคตดตอ พ.ศ. 2523. (2523, 3 เมษายน). ราชกจจานเบกษา. เลม 97 ตอนท 52/ฉบบพเศษ หนา 1.

พวงทอง ไกรพบลย. (2553). โรคไวรสตบอกเสบในเดก [แผนพบ]. กรงเทพฯ:

มหาวทยาลยราชภฏสวนดสต. พทธนนท ศรมวง. (2554). โภชนศาสตร. พมพครงท 3. กรงเทพฯ: ศนยหนงสอ มหาวทยาลย

ราชภฏสวนดสต. มตชนออนไลน. (Online). ผบรหาร"อมสเตอรสดม"สดทน สงหาม"การสบกญชา"ในโรงเรยน

หลงนกเรยนแหเปน"สงหพควน"ออ. สบคนเมอ 13 มกราคม 2556

จาก http://www.matichon.co.th/news_detail.php?newsid=1355385506

เมดเลอดแดง (Red Blood Cell: RBC หรอ Erythrocyte). (Online). สบคนเมอ 12 กรกฎาคม 2556

จาก http://www.thaibdlab.com/info/images/stories/cbc_img_8.jpg

ยธ.เตรยมแถลงถอนใบกระทอมบญชยาเสพตด. (Online). สบคนเมอ 11 กนยายน2556

จาก http://news.sanook.com/1208051

วระวฒน ปนนตามย. (2542). เชาวนอารมณ (EQ): ดชนวดความสข และความส าเรจ ของชวต. พมพครงท 2. กรงเทพฯ: เอกซเปอรเนต.

ศภลกษณ วฒนาวทวส และคณะ. (2542). วทยาศาสตรเพอคณภาพชวต. กรงเทพฯ:

เธรดเวฟ เอดดเคชน.

สถานโทรทศนไทยพบเอส. (Online). ตร.จบ เครอขายยาเสพตดภาคเหนอ ยดยาบา 4 ลานเมด ยาไอซ60 กก.ยานนวมนทร. สบคนเมอ 22 พฤษภาคม 2556

จาก http://m.news.thaipbs.or.th/sites/default/files/imagecache/top_picture/news

22052013/171135-imagejpeg-251295.jpg

ส านกงานคณะกรรมการอาหารและยา. (2554). พระราชบญญตอาหาร พ.ศ. 2522 พรอมกฏกระทรวงและประกาศกระทรวงสาธารณสข (ฉบบปรบปรง ป 2554). นนทบร: ส านกงานคณะกรรมการอาหารและยา กระทรวงสาธารณสข.

ส านกงานปองกนและปราบปรามยาเสพตด. (2553). ความหมายของยาเสพตด [โปสเตอร]. กรงเทพฯ: ส านกพฒนาการปองกนและแกไขปญหายาเสพตด ส านกงานปองกนและ

ปราบปรามยาเสพตด.

http://www.matichon.co.th/news_detail.php?newsid=1355385506


http://news/




ส านกงานปองกนและปราบปรามยาเสพตด. (Online). ความหมายของยาเสพตดและสารเสพตด.

สบคนเมอ 23 เมษายน 2556 จาก http://nctc.oncb.go.th/new/images/stories/article

/year54/difinitionOfDrug.pdf




ส านกงานสาธารณสขอ าเภอนาหมน. (Online). รพ.สต.นาทะนง รณรงคท าลายแหลงเพาะพนธ

ยงลายในชมชน. สบคนเมอ 4 ธนวาคม 2556 จาก http://www.sasuknamuen.net/wp-

content/uploads/13/2012/06/d7.jpg

สขศกษา หนวยท 11 อยาร อยาลอง อยาเสพ. (Online). สบคนเมอ 13 มกราคม 2556

จาก http://www.sopon.ac.th/sopon/sema_web/secondary_m2/HealthEducation_m2

/unit10_habit-formingDrug /5u10_p4.html

สนนท บราณรมย และคณะ. (2542). วทยาศาสตรเพอคณภาพชวต. โครงการพฒนาสอการศกษา


องคการอนามยโลก. (2556). CBR Guidelines ขององคการอนามยโลก (ฉบบภาษาไทย). กรงเทพฯ: พรเมยม เอกซเพรส.

อจฉราภรณ สขารมณ. (2542). EQ กบการอบรมเลยงดเดก.วารสารพฤตกรรมศาสตร. 5 (1), 1-6.

Adenovirus icosahedral nucleocapsid structure. (Online). สบคนเมอ 18 พฤศจกายน 2556 จาก http:// 3dciencia.com/blog/wp-content/uploads/2011/06/adenovirus-adenoviridae-

nonenveloped-ichosaedric-capsid-icosahedral-nucleocapsid-double-stranded-linear-

DNA-genome.jpg,

Alertaronpor el hallazgo de nuevadroga de diseñoen Mendoza conocidacomo

"la bomba".(Online). สบคนเมอ 11กนยายน 2556 จาก http://img.emol.com /2013/05/10

/lsd2_112947.jpg

Bacilli-rod shaped. (Online). สบคนเมอ 18 พฤศจกายน 2556

จาก http://www.anselm.edu/homepage/jpitocch /genbi101/16_03bBacilli-L%20copy.jpg

http://nctc.oncb.go.th/new/images/stories/article

http://www.sasuknamuen.net/wp-

http://www.anselm.edu/homepage/%20%0djpitocch%20/genbi101/16_03bBacilli-L%20copy.jpg




Bacteriophage Illustration For Science Magazine’s Sci-Vis Competition. (Online). สบคนเมอ18 พฤศจกายน 2556 จาก http://www.e-nox.net/images/technical/phage_3.jpg

Cameron Webb. (Online). Mosquitoes, Beer & Australia Day. สบคนเมอ 25 มกราคม 2556 จาก http://cameronwebb.files.wordpress.com/2013/01/aedes_aegypti_doggett.jpg

Cinchona. (Online). สบคนเมอ 20 สงหาคม2556 จาก http://someinterestingfacts.net/wp-

content/uploads/2013/02/Cinchona.jpg

Coccus bacteria are sphere or ball shaped. (Online). สบคนเมอ 18 พฤศจกายน 2556

จาก http://www.rentokil.com/blog/wp-content/uploads/2010/03/cocci1-new-copy-

1024x781.jpg

Complicated Cutaneous Anthrax. (Online). สบคนเมอ 25 พฤศจกายน 2556

จาก http://www.pediatricsconsultantlive.com/photoclinic/complicated-cutaneous-anthrax

Dehydration reaction in the synthesis of maltose. (Online). สบคนเมอ 25 มกราคม 2556

จาก http://bio1151.nicerweb.com/Locked/media/ch05/05_05Maltose.jpg

Extensive Nodular Secondary Syphilis WithProzone Phenomenon. (Online).

สบคนเมอ 25 พฤศจกายน 2556 จาก http://archderm.jamanetwork.com/

article.aspx?articleid=419897

Four New Coronavirus Cases May Indicate The Potential For An Epidemi. (Online).

สบคนเมอ 18 พฤศจกายน 2556 จาก http://www.redorbit.com/media/uploads

/2013/11/virus1-617x416.jpg

Heroin Addiction Recovery & Heroin Treatment Centers. (Online).

สบคนเมอ 13 มกราคม 2556 จาก http://www.recoverycorps.org/images/drugs/heroin.jpg

Kellygrannan. (Online). Beta thalassemia major. สบคนเมอ 15 มกราคม 2556

จาก http://o.quizlet.com/QzVVs4EcaHrn5XiwQOpe1g_m.jpg

Learn more about chiggers. (Online). สบคนเมอ 25 พฤศจกายน 2556

จาก http://chiggernation .com/wp-content/uploads/2013/07/Chigger1.jpg

Life cycle. (Online). สบคนเมอ 25 พฤศจกายน 2556 จาก http://www.phsource.us/

PH/HELM/PH_Images_Parasites/Plasmodium.jpg

http://www.e-nox.net/images/technical/phage_3.jpg

http://cameronwebb.files.wordpress.com/2013/01/aedes_aegypti_doggett.jpg

http://someinterestingfacts.net/wp-content/%20%0duploads/2013/02/Cinchona.jpg



http://www.rentokil.com/blog/wp-content/uploads/2010/03/cocci1-new-copy-1024x781.jpg


http://archderm.jamanetwork.com/%20article.aspx?articleid=419897


http://www.redorbit.com/media/uploads%20/2013/11/virus1-617x416.jpg


http://www.recoverycorps.org/images/drugs/heroin.jpg

http://o.quizlet.com/QzVV

http://www.phsource.us/%20%20PH/HELM/PH_Images_

http://www.phsource.us/%20%20PH/HELM/PH_Images_

http://www.phsource.us/PH/HELM/PH_Images_%20%0d%09%20Parasites/Plasmodium.jpg



Malt-grain. (Online). สบคนเมอ 12 กรกฎาคม 2556 จาก http://www.brewshop.co.nz/malt-

caraamber.html

Michael Taylor. (Online). Spiral bacteria. สบคนเมอ 18 พฤศจกายน 2556

จาก http://www.turbosquid.com/3d-models/3d-spiral-bacteria/368811#

Miller, K.R., & Levine, J.S., (2010). Biology. United States of America: Pearson Education, Inc.

Ninatimm. (Online). Beetroot baked with feta, almonds and Sun-dried tomatoes.

สบคนเมอ 12 กรกฎาคม2556 จาก http://blogs.food24.com/ninaskitchen/files/2012/07/ Beetroot000.jpg

Opioid Peptides. (Online). สบคนเมอ 20 สงหาคม 2556 จาก http://www.unodc.org/

images/afghanistan//DSC00107.JPG

Rickettsia rickettsia. (Online). สบคนเมอ 25 พฤศจกายน 2556 จาก http://www.visualphotos.

com/photo/1x7241329/rickettsia_rickettsii_A4637A.jpg

Trichinosis. (Online). สบคนเมอ 30 พฤศจกายน 2556 จาก https://www.tumblr.com/

search/trichinosis

http://www.brewshop.co.nz/malt-caraamber.html


http://www.turbosquid.com/Search/Artists/Michael-Taylor

http://www.turbosquid.com/3d-models/3d-spiral-bacteria/368811

http://blogs.food24.com/members/ninatimm/

http://blogs.food24.com/ninaskitchen/2012/07/20/beetroot-baked-with-feta-almonds-and-sun-dried-tomatoes/

http://www.unodc.org/%20images/afghanistan

http://www.unodc.org/%20images/afghanistan

https://www.tumblr.com/


การเสรมสรางสมรรถภาพทางกายและนนทนาการ







หลงไดศกษาบทเรยนนแลว นกศกษาสามารถ 1. บอกความหมายของค าวา สมรรถภาพทางกาย การออกก าลงกาย และนนทนาการได

2. บอกองคประกอบ การเสรมสราง และการทดสอบสมรรถภาพทางกายได 3. ค านวณหาคาดชนมวลกาย สดสวนรอบเอวตอรอบสะโพก อตราการเตนสงสดของหวใจ และอตราการเตนของชพจรทเปนเปาหมาย

4. บอกประโยชนและความส าคขของการออกก าลงกาย และนนทนาการได

5. จ าแนกประเภทของการออกก าลงกายและนนทนาการได






1.4 ทาประกอบ


2.1 ผสอนบรรยายประกอบเอกสารการสอนในหวขอตางๆ

2.2 ใหนกศกษาท าทาประกอบในหวขอ “การเสรมสรางสมรรถภาพทางกาย” “ประเภทของการออกก าลงกาย” และ “ประเภทของนนทนาการ” 2.3 อภปรายรวมกนระหวางผสอนกบนกศกษา

116 การเสรมสรางสมรรถภาพทางกายและนนทนาการ




1. เอกสารประกอบการสอน “การเสรมสรางสมรรถภาพทางกายและนนทนาการ”


3. ต ารา หนงสอเกยวกบวทยาศาสตรการกฬา


5. ใบงาน






1.4 การแสดงทาประกอบ






2.4 แสดงทาประกอบไดถกตอง



บทท 3

การเสรมสรางสมรรถภาพทางกายและนนทนาการ

การด าเนนชวตประจ าวนของมนษยมสวนเกยวของกบกจกรรมตางๆ มากมายไมวาจะเปนการประกอบกจวตรประจ าวน การท างาน การเดนทาง หรอกจกรรมอนๆ เชน การยน กม นง เดน วง โหนรถเมย ยกของหนก ปนปาย กระโดดจากทสง ฯลฯ กจกรรมเหลานจะด าเนนไปไดดหรอไม สมรรถภาพทางกายทดถอเปนจ าเปนทจะชวยใหการประกอบกจกรรมดงกลาวเปนไปอยาง มประสทธภาพและประสทธผล ดงนน สมรรถภาพทางกายทดจงเปนสงทพงปรารถนาของมนษยทกคนในสงคมซงสามารถปรบปรง เสรมสราง และพฒนาใหคงสภาพอยไดโดยการเคลอนไหวรางกายในทวงทาตางๆ ตามรปแบบกจกรรมทเหมาะสมหรอทเรยกวาการออกก าลงกาย แตในปจจบนความกาวหนาทางวทยาศาสตรและเทคโนโลยท าใหมนษยพฒนาเทคโนโลยดานตางๆ เพอใชอ านวยความสะดวกในการด าเนนชวตประจ าวนขนมากมาย เชน ใชลฟตแทนการขนลงบนได ใชรถยนตแทนการขจกรยาน หรอคนหาขอมลทางคอมพวเตอรแทนการเดนทางไปหองสมด ท าใหมการเคลอนไหวของรางกายทนอยลงสงผลใหเกดการเสอมโทรมของอวยวะตางๆ และ มสมรรถภาพทางกายทลดลง ดงนน การมความรความเขาใจเกยวกบการเสรมสรางสมรรถภาพ ทางกายจะชวยใหมนษยมสภาพรางกายทสมบรณแขงแรง สามารถท ากจกรรมตางๆ ไดอยางมประสทธภาพ นอกจากน การประกอบกจกรรมนนทนาการตางๆ ซงเกยวกบการเคลอนไหวของรางกายยงชวยเสรมสรางสมรรถภาพทางกายของคนเราใหดขนไดอกดวย


1.1 ความหมายของสมรรถภาพทางกาย

เปนทยอมรบกนแลววาปจจยหนงในการด ารงชวตของมนษยคอสขภาพและความแขงแรงของอวยวะตางๆ ซงเปนมาตรฐานเบองตนของการประกอบกจกรรมตาง ในชวตประจ าวน บคคลทมความเจรขเตบโตสมสวนและมพฒนาการทางดานรางกายด บคคลนนกจะเปนผทมสมรรถภาพทางดานรางกายทดดวย ค าวา สมรรถภาพทางกาย ตรงกบค าภาษาองกฤษวา Physical

Fitness ซงมบคคลและหนวยงานตางๆ ไดใหความหมายไวหลากหลายเชน

พชต ภตจนทร (2547: 83) ไดใหความหมายของ สมรรถภาพทางกาย หมายถง ความสามารถทางรางกายของบคคลทสามารถประกอบกจกรรมตางๆ ไดเปนเวลานานๆ โดยไมมการหยดพก


ชาตชาย อสรมย (2547: 3) ไดใหความหมายของ สมรรถภาพทางกาย หมายถง ความสามารถของบคคลในการประกอบกจกรรมทางกายใดๆ ซงตองใชกลามเนอของรางกายเขาประกอบกจกรรมหรอการประกอบกจกรรมนนๆ อยางไดผลดมประสทธภาพในเวลาอนเหมาะสมกบลกษณะของกจกรรมและการเคลอนไหว

ส านกวชาการและมาตรฐานการศกษา (2551: 59) ไดใหความหมายของ สมรรถภาพทางกาย หมายถง ความสามารถของระบบตางๆ ของรางกายในการท างานอยางมประสทธภาพและประสทธผล บคคลทมสมรรถภาพทางกายดนนจะสามารถประกอบกจกรรมในชวตประจ าวนไดอยางกระฉบกระเฉงโดยไมเหนอยลาจนเกนไปและยงมพลงงานส ารองมากพอ ส าหรบกจกรรมนนทนาการหรอกจกรรมฉกเฉน

สวทย หวดแทน (2552: 10) ไดใหความหมายของ สมรรถภาพทางกาย หมายถง ความสามารถของรางกายในการปฏบตกจกรรมตางๆ อยางมประสทธภาพเปนระยะเวลานานโดยไมเหนดเหนอยงายและชวยปองกนโรคทมสาเหตมาจากการขาดการออกก าลงกาย

อทย สงวนพงศ (2555: 66) ไดใหความหมายของ สมรรถภาพทางกาย หมายถง ความสามารถในการท างานของระบบตางๆ ในรางกายมนษย ทท างานไดอยางมประสทธภาพ คนทมสมรรถภาพทางกายทดยอมสามารถประกอบกจกรรมในชวตประจ าวนไดอยางกระฉบกระเฉง ไมเมอยลาเกนไป และยงมพลงเพยงพอในการเขารวมกจกรรมอนๆ ไดอกดวย จากทกลาวมาสรปไดวา สมรรถภาพทางกาย หมายถง ความสามารถของรางกายในการท างานอยางมประสทธภาพโดยปราศจากความเมอยลา และมพลงงานเหลอไวใชในการประกอบกจกรรมอนๆ ไดอก

1.2 องคประกอบของสมรรถภาพทางกาย

การทบคคลจะทราบไดวาสมรรถภาพทางกายของตนดหรอไม ตองพจารณาทองคประกอบของสมรรถภาพทางกาย เชน ความอดทนของระบบไหลเวยนโลหต ความอดทน และความแขงแรงของกลามเนอ สวนประกอบของรางกาย ความคลองแคลววองไว การทรงตวทสมดล เปนตน องคประกอบของสมรรถภาพทางกายจะชวยใหรางกายท างานไดอยางมประสทธภาพตลอดจนปองกนโรคทมสาเหตจากภาวการณขาดการออกก าลงกายได ในเอกสารตางๆ มการจ าแนกองคประกอบของสมรรถภาพทางกายไวแตกตางกน แตในเอกสารนไดจ าแนกองคประกอบของสมรรถภาพทางกายเปน 5 องคประกอบ ไดแก 1. ความแขงแรงของกลามเนอ (Muscular strength) หมายถง ความสามารถสงสดทเกดจากหดตวของกลามเนอหนงครงเพอตานน าหนกโดยไมจ ากดเวลา เชน ความแขงแรงของ


กลามเนอแขนในการหดตวเพองอขอศอก เปนตน ความแขงแรงของกลามเนอสงเกตไดจากความใหขของมดกลามเนอหรอพนทหนาตดของกลามเนอ

2. ความอดทนของกลามเนอ (Muscular endurance) หมายถง ความสามารถของกลามเนอทสามารถท างานไดตดตอกนเปนเวลานานโดยไมเสอมประสทธภาพ ซงเปนการแสดงถงคณภาพของกลามเนอทสามารถตอตานสภาวะความเมอยลาหรอสามารถเคลอนระยะของการเมอยลาใหเกดขนชากวาปกต 3. ความออนตว (Flexibility) หมายถง ความสามารถในการเคลอนไหวใหไดมมของการเคลอนไหวอยางเตมทของขอตอแตละขอตอ วดไดเปนองศา ซงเปนความสามารถในการยดของกลามเนอ เอน และกลามเนอ เชน การนงเหยยดเทาแลวกมตวใชมอแตะปลายเทา เปนตน ความออนตวของกลามเนอมความส าคขตอสมรรถภาพทางกายเปนอยางมาก ถามความออนตว ไมพอการออกก าลงกายอาจเกดอนตรายได

4. ความอดทนของระบบไหลเวยนโลหตและการหายใจ (Cardio-Respiratory

endurance) หมายถง ความสามารถในการน าออกซเจนเขาสปอดแลวขนสงผานระบบไหลเวยนโลหตน าไปใชในการท างานของกลามเนอไดอยางมประสทธภาพสงสด สงผลใหรางกายสามารถปฏบตงานตดตอกนไดเปนเวลานานๆ

ภาพท 3-1 เครองวดความหนาของผวหนง

(ทมา: http://www.harpenden-skinfold.com

/images/hsk.jpg)

5. องคประกอบของรางกาย (Body

Composition) หมายถง สดสวนปรมาณไขมนในรางกายกบมวลทปราศจากไขมน ซงตามปกตแลวในรางกายมนษยประกอบดวย กลามเนอ กระดก ไขมน และสวนอนๆ แตปจจบนมหลกฐานยนยนไดวาไขมนสวนเกนทเกบไวในรางกายมความเกยวของกบสขภาพและสมรรถภาพทางกาย ดงน น การวดองคประกอบของรางกายจงตอง ว ดออกมา เ ปนค า เปอ ร เ ซนตไ ขมน ( %Fat)

ดวยเครองมอทางวทยาศาสตร เชน เครองวดความหนาของผวหนง (Skinfold Caliper) หรอวดออกมาในรปของคาดชนมวลกาย (BMI) ผทมสมรรถภาพทางกายดจะมเปอรเซนตไขมนในรางกายต า และคาดชนมวลกายอยในเกณฑทก าหนด

http://www.harpenden-skinfold.com/


1.3 ความส าคญของสมรรถภาพทางกาย

สมรรถภาพทางกายมความส าคขตอการปรบปรงคณภาพชวตและเปนสวนส าคขทท าใหมนษยสามารถปฏบตงานไดอยางมประสทธภาพ มความคลองแคลวในการประกอบกจกรรมตางๆ ในชวตประจ าวน กอใหเกดการพฒนาทงทางดานอารมณและจตใจ สามารถเผชขปขหาตางๆ ในชวตประจ าวนไดอยางมนคง ถาเปนผทอยในวยเรยนจะสามารถตรากตร าและมสมาธในการศกษาเลาเรยนไดดกวา เปนระยะเวลานานกวาท าใหไดรบผลการเรยนดกวาผทไมมสมรรถภาพทางกาย นอกจากน การมสมรรถภาพทางกายทดยงชวยปองกนโรคทมสาเหตจากภาวการณขาด การออกก าลงกายได เชน ลดอตราเสยงตอการเปนโรคหวไจ ชวยลดความดนโลหตสงในรางกาย ควบคมน าหนกหรอควบคมไขมนในรางกายใหอยในเกณฑทก าหนด เพมพนประสทธภาพของระบบตางๆ ในรางกาย ท าใหรปรางและสดสวนของรางกายดขน เปนตน สมรรถภาพรางกายถอเปนสภาพของรางกายทเกดขนไดกตอเมอมการเคลอนไหวรางกายหรออกก าลงกาย โดยสมรรถภาพทางกายนจดเปนสภาพของรางกายทเกดขนและหายได ดงนน การทจะรกษาสมรรถภาพทางกายใหคงสภาพอยเสมอมวธการเดยวคอตองออกก าลงกาย เปนประจ าอยางสม าเสมอ

1.4 การเสรมสรางสมรรถภาพทางกาย

การเสรมสรางสมรรถภาพของรางกายเปนการฝกหรอการออกก าลงกายในรปแบบตางๆ เพอเนนองคประกอบในแตละดานท าใหรางกายเกดการพฒนา ดงน

1. การฝกเพอพฒนาความแขงแรงของกลามเนอ 1.1 ดนพน

1.2 ลก-นงเรวภายใน 30 วนาท

1.3 วงเรวในระยะไมเกน 100 เมตร

1.4 ใชเครองมอไอโซไคเนตก เวท (Isokinetic weight)

1.5 ยกน าหนกโดยใชน าหนกมากจ านวนครงนอย

2. การฝกเพอการพฒนาความอดทนของกลามเนอ ระบบหายใจ และระบบไหลเวยนโลหต

2.1 วงระยะไกล (Distance run)

2.1.1 ระยะทาง 600 เมตร ทงชาย-หขงทอายต ากวา 12 ป

2.1.2 ระยะทาง 1000 เมตร ส าหรบชายอายตงแต 12 ปขนไป

2.1.3 ระยะทาง 800 เมตร ส าหรบหขงอายตงแต 12 ปขนไป


2.2 วงจอกกง คอการวงในระดบความเรวเทากนทกระยะความเรวประมาณ 10-12

กโลเมตรตอชวโมง เปนเวลา 10-25 นาท

2.3 เตนแอโรบก

2.4 วายน าระยะไกล

2.5 ยกน าหนกทใชน าหนกนอยจ านวนครงมาก

3. การฝกเพอพฒนาความออนตว

3.1 ยดกลามเนอในทาตางๆ 3.2 ท ากายบรหารทมการเคลอนทหรอหมนขอตอในรางกาย

4. การควบคมปรมาณไขมนในรางกายใหมปรมาณทเหมาะสม

4.1 ออกก าลงกายทรางกายใชพลงงานจากไขมนคอการออกก าลงกายเบาแตใชเวลานาน เชน วงจอกกง เตนแอโรบก เปนตน เพอขจดพลงงานทเหลอใหหมดไปในรางกาย แทนทจะเปลยนเปนไขมนสะสมในรางกาย

4.2 ควบคมการรบประทานอาหารใหไดรบไขมนพอด ไมมากจนเกนไป

1.5 การทดสอบสมรรถภาพทางกาย

การทดสอบสมรรถภาพของรางกาย เปนการตรวจสอบความสมบรณทางดานรางกายเพอเปนพนฐานในการปรบปรงและเสรมสรางความสมบรณแขงแรงใหกบสวนใดของรางกาย ท าใหทราบถงระดบความสามารถหรอสมรรถภาพทางกายในแตละดาน สามารถเลอกกจกรรมการออกก าลงกายและเรมตนการออกก าลงกายใหเหมาะกบตนเองได ซง ศภลกษณ วฒนาวทวส และคณะ (2542: 193) ไดกลาวถงขอควรปฏบตของผรบการทดสอบสมรรถภาพทางกายไวดงน

1. วนกอนทดสอบ

1.1 อาหารประจ าวนตองไมเปลยนแปลงใหผดไปจากเดม

1.2 งดออกก าลงกายอยางหนก อยางนอย 24 ชวโมง

1.3 หลกเลยงการใชความคดหนก

1.4 งดกนยาทมฤทธอยนาน

1.5 พกผอนใหเพยงพอ นอนหลบอยางนอย 8 ชวโมง

2. วนทมาทดสอบ

2.1 ควรรบประทางอาหารกอนอยางนอย 2-3 ชวโมง

2.2 หามกนยาหรอสงกระตน เชน กาแฟ ชา บหร ฯลฯ

2.3 เตรยมเครองแตงกายใหพรอม


3. ในระหวางการทดสอบ

3.1 ถารตววาไมสบายหรอมสงหนงสงใดมากระทบกระเทอนตอการทดสอบใหแจงเจาหนาท

3.2 อยาสงเสยงดงหรอหยอกลอเลนกน

3.3 ตงใจท าการทดสอบอยางเตมความสามารถ

1.6 แบบทดสอบสมรรถภาพทางกาย

การทดสอบสมรรถภาพทางกายมหลายรปแบบขนอยกบวตถประสงคของการทดสอบ โดยค านงถงความเหมาะสมของอาย เพศ เวลา สถานท เครองมอและอปกรณตางๆ รวมทงจ านวนผเขารบการทดสอบ การทดสอบสมรรถภาพรางกายจะท าใหทราบแนวทางในการพฒนาความสามารถของรางกายหรอสวนทบกพรองใหมประสทธภาพและสมบรณมากขน เปนแนวทางในการตดสนความสามารถของรางกายอนน าไปสการเลอกประเภทของการออกก าลงกายตางๆ ตลอดจนน าผลการทดสอบไปวเคราะหผลของการฝกซอมของนกกฬา ท าใหผฝกสอนปรบปรงกจกรรมการฝกซอมใหเหมาะสมกบนกกฬาไดอกดวย

การทดสอบสมรรถภาพทางกายมวธการทนยมใชกนโยทวไป ดงน

1. การตรวจสอบรางกายทวไป เปนการตรวจสอบวามโรคหรอมความบกพรองทางสขภาพทอาจสงผลใหไมสามารถท าการออกก าลงกายหรอทดสอบสมรรถภาพทางกายไดหรอไม 2. วดสดสวนของรางกาย (Anthropometry) หรอพจารณาดวาบคคลนนๆ มรปรางและสดสวนของรางกายเหมาะสมกบอาย เพศ วย หรอชนดกฬาทจะเลนหรอไม 3. ทดสอบสมรรถภาพทางกายโดยใชแบบทดสอบทหนวยงานหรอสถาบนตางๆ ไดสรางขน เชน แบบทดสอบสมรรถภาพทางกายของการกฬาแหงประเทศไทย แบบทดสอบสมรรถภาพทางกายเยาวชน (AAPPER) แบบทดสอบสมรรถภาพทางกายมาตรฐานระหวางประเทศ

(ICSPFT) แบบทดสอบสมรรถภาพทางกลไกล (JASA) เปนตน ซงสามารถสรปไดดงน

3.1 ทดสอบความแขงแรงของกลามเนอ

3.1.1 วดแรงบบมอ

3.1.2 วดแรงเหยยดขา

3.1.3 วดแรงเหยยดหลง 3.1.4 ยกน าหนก


ภาพท 3-2 การทดสอบความแขงแรงของกลามเนอดวยเครองวดแรงบบมอ และเครองวดก าลงหลงและขา

(ทมา: http://kwoodhambtg.weebly.com/uploads/3/0/6/9/30698363/3070404_orig.jpeg และ http://www.educationsupplies.co.uk/media/catalog/product/cache/4/ image/

9df78eab33525d08d6e5fb8d27136e95/7115031.jpg)

3.2 ทดสอบความอดทนของกลามเนอ

3.2.1 ดงขอราวเดยว

3.2.2 งอแขนหอยตว

3.2.3 ลก-นง 30 วนาท

3.2.4 ลกนง ดนพน นบจ านวนครงจนหมดแรง

ภาพท 3-3 การทดสอบความอดทนของกลามเนอโดยงอแขนหอยตว และลก-นง 30 วนาท

(ทมา: http://www.afemalemarine.com/BlogPhotos/2010/April/flexedarmhang.jpg

และ http://www.cadetcentre.com/main/jupgrade/images/stories/rtafa/rtafa_6_resize_resize.jpg)

http://kwoodhambtg.weebly.com/uploads/3/0/6/9/30698363/3070404_orig.jpeg%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20และ

http://kwoodhambtg.weebly.com/uploads/3/0/6/9/30698363/3070404_orig.jpeg%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20และ

http://www.afemalemarine.com/BlogPhotos/2010/April/flexedarmhang.jpg

http://www.cadetcentre.com/main/jupgrade/images/stories/rtafa/rtafa_6_resize_resize.jpg


3.3 ทดสอบความออนตว

3.3.1 นงงอตวไปขางหนา

3.3.2 ยนกมตว

ภาพท 3-4 การทดสอบความออนตวโดยนงงอตวไปขางหนาและยนกมตว

(ทมา: http://sport.mthai.com/wp-content/uploads/2013/03/elastic1-300x177.jpg

และ http://www.sahavicha.com/UserFiles/Image/toe.jpg)

3.4 ทดสอบความอดทนของ ระบบหายใจและระบบไหลเวยนโลหต

3.4.1 วดชพจรและความดนโลหต

3.4.2 วดความจปอด

3.4.3 วดสมรรถภาพการใชออกซเจน

3.4.4 วดปรมาตรหวใจโดยการเอกซเรย

3.4.5 วงหรอเดน 1 ไมล 3.4.6 กาวขน-ลง 3 นาท

ภาพท 3-5 เครองวดความจปอดและวธการวด

(ทมา: http://img.medicalexpo.com/images_me/photo-g/hand-held-spirometer-69880-97677.jpg

และ http://www.healthaidindia.com/images/spirometers-by-spirostar.jpg)

http://sport.mthai.com/wp-content/uploads/2013/03/elastic1-300x177.jpg

http://www.sahavicha.com/UserFiles/Image/toe.jpg

http://img.medicalexpo.com/images_me/photo-g/hand-held-spirometer-69880-97677.jpg


ภาพท 3-6 การทดสอบความอดทนของระบบหายใจและระบบไหลเวยนโลหต

ดวยวธกาวขน-ลง 3 นาท

(ทมา: http://hpe4.anamai.moph.go.th/hpe/images/hp/steptest3.jpg)

3.5 ทดสอบองคประกอบของรางกาย 3.5.1 วดเปอรเซนตไขมนผวหนง

3.5.2 การวดคาไขมนดวยเครองคอมพวเตอร

3.5.3 วดสดสวนรอบเอวตอรอบสะโพก (WHR: Waist to Hip Ratio) จากสตร

สดสวนรอบเอวตอรอบสะโพก = นว รอบสะโพก

นว รอบเอว

ตวอยางเชน จงหาสดสวนรอบเอวตอสะโพก ของนางบขสม ทมรอบเอว 32 นว และรอบสะโพก 38 นว

สดสวนรอบเอวตอรอบสะโพก = 38

32

ดงนน นางบขสมจะมสดสวนรอบเอวตอรอบสะโพก เทากบ 0.84

สดสวนรอบเอวตอรอบสะโพกทสงกวา 0.80 ในผหขงหรอ 1.0 ในผชาย หมายความวาบคคลๆ นน มความอวนแบบลกแอปเปลและจะมความเสยงตอการเกดโรคสงกวาบคคลอนๆ

http://hpe4.anamai.moph.go.th/hpe/images/hp/steptest3.jpg


ภาพท 3-7 การวดรอบเอวและสะโพกเพอค านวณคา WHR

(ทมา: http://www.sc.psu.ac.th/department/PHYSIO/service/fitness/WHR.htm)

3.5.4 วดน าหนกมาตรฐาน (Ideal Weight) จากสตร

ตารางท 3-1 สตรค านวณน าหนกมาตรฐานส าหรบคนไทย

ส าหรบผชาย ส าหรบผหญง

(0.67 ความสงเปนเซนตเมตร) - 52.61 (0.69 ความสงเปนเซนตเมตร) - 56.67

(ทมา: คณะวทยาศาสตรและเทคโนโลย มหาวทยาลยราชภฏสวนดสต, 2552: 112)

ตวอยางเชน จงหาน าหนกมาตรฐานของนายบขยน ทมความสง 162 เซนตเมตร น าหนกมาตรฐาน = (0.67 162) - 52.61 = 55.87

ดงนน นายบขยนจะมน าหนกมาตรฐาน เทากบ 55.87 กโลกรม

นอกจากน ยงมวธค านวณหาน าหนกมาตรฐานอยางงายอกสตรหนง ดงน

ส าหรบผชาย

น าหนกมาตรฐาน = สวนสง - 100

ส าหรบผหญง

น าหนกมาตรฐาน = สวนสง - 110

ตวอยางเชน จงหาน าหนกมาตรฐานของนายบขชวย ทมความสง 162 เซนตเมตร น าหนกมาตรฐาน = 162 - 100 = 62

ดงนน นายบขชวยจะมน าหนกมาตรฐาน เทากบ 62 กโลกรม

http://www.sc.psu.ac.th/department/PHYSIO/service/fitness/WHR.htm


จะเหนไดวาน าหนกมาตรฐานจะสมพนธกบความสงของบคคล หากน าหนกมาตรฐานทค านวณสงกวาน าหนกจรงในปจจบน แสดงวาบคคลนนมรางกายทอวนเกนไปโอกาสเสยงตอการเปนโรคเบาหวานโรคแรงดนเลอดสง โรคเกยวกบขอตางๆ ไดงายกวาบคคลอนๆ หรอหากน าหนกมาตรฐานทค านวณต ากวาน าหนกจรงในปจจบนนนอาจเปนการบงชถงสภาพความบกพรองของรางกายทเกดจากการขาดสารอาหารบางอยางได

3.5.5 วดคาดชนมวลกาย (BMI: Body Mass Index)

คาดชนมวลกาย = เมตร สวนสง

กโลกรม น าหนกตว2

ตารางท 3-2 การแปลผลคาดชนมวลกาย

คาดชนมวลกาย (BMI) แปลผล

นอยกวา 18.5 ผอมไป

18.5-22.9 ปกต

23.0-24.9 น าหนกเกน

25.0-29.9 อวนปานกลาง

มากกวา 30 อวนมาก

(ทมา: สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย, 2553: 23)

ตวอยางเชน จงหาคาดชนมวลกายของนายบขชอบ ทมความสง 162 เซนตเมตร และมน าหนก 48 กโลกรม คาดชนมวลกาย = 2(1.68)

48

= 2.82

48

= 17.02

ดงนน นายบขชอบจะมคาดชนมวลกาย เทากบ 17.02 เมอน าไปเทยบกบเกณฑแสดงวานายบขชอบ ผอมเกนไป


การวดคาดชนมวลกาย สามารถบงชถงระดบน าหนกมาตรฐานของบคคลไดหรอเปนการบอกลกษณะของบคคลนนวาจดอยในกลมคนอวนหรอผอม และน าไปเปนขอมลในการเสรมสรางสขภาพและสมรรถภาพทางกายไดอกดวย

จะเหนไดวา การออกก าลงกายชวยเสรมสรางสมรรถภาพทางกายสงผลใหรางกายสามารถประกอบกจกรรมตางๆในชวตประจ าวนดวยความกระฉบกระเฉง บคคลสามารถทดสอบสมรรถภาพทางกายไดหลายวธดงกลาวมาแลว อยางไรกตามบคคลจะมสขภาพทสมบรณยงตองประกอบไปดวยการมสขภาพจตดดวย ดงนน บคคลจงตองมการผอนคลายความเครยดดวยกจกรรมนนทนาการดงจะไดกลาวในรายละเอยดตอไป


2.1 ความหมายของการออกก าลงกาย

ค าวา การออกก าลงกาย ตรงกบค าภาษาองกฤษวา Exercise ซงมบคคลและหนวยงานตางๆ ไดใหความหมายไวหลากหลายเชน

กรมพลศกษา (2534: 84) ไดใหความหมายของ การออกก าลงกาย หมายถง การใชแรงกลามเนอและรางกายใหเคลอนไวเพอใหรางกายแขงแรง มสขภาพด โดยจะใชกจกรรมใดเปนสอ กได เชน กายบรหาร เดนเรว วงเหยาะ หรอการฝกกฬาทไมไดมงการแขงขน การกฬาแหงประเทศไทย (2544: 43) ไดใหความหมายของ การออกก าลงกาย หมายถง การกระท าใดๆ ทมการเคลอนไหวสวนตางๆ ของรางกายเพอสขภาพ เพอความสนกสนาน

และเพอสงคม โดยใชกจกรรมงายๆ เชน วง กระโดดเชอก การบรหารรางกาย การยกน าหนก แอโรบกดานซ วายน า ขจกรยาน เกม และการละเลนพนเมอง เปนตน

ธงชย เจรขทรพยมณ (2547: 4) ไดใหความหมายของ การออกก าลงกาย หมายถง การท างานของกลามเนอลาย โครงรางรวมถงระบบอวยวะตางๆ ของรางกายเพอใหเกดการเคลอนไหวตามความมงหมายและคงอยไดอยางมประสทธภาพ สหท ฟงเกยรต (2549: 42) ไดใหความหมายของ การออกก าลงกาย หมายถง กจกรรมทท าใหอวยวะทกสวนของรางกายไดเคลอนไหว

จากทกลาวมาสรปไดวา การออกก าลงกาย หมายถง การออกแรงหรอใชก าลงเพอใหสวนใดสวนหนงของรางกายเกดการเคลอนไหวโดยใชกจกรรมใดๆ เปนสอกได เชน กายบรหาร เดนเรว วงเหยาะ หรอการฝกกฬาทไมไดมงการแขงขน


2.2 ประเภทของการออกก าลงกาย

การออกก าลงกายในปจจบนมหลายประเภทจ าเปนอยางยงทผจะออกก าลงกายตอง มความรความเขาในเกยวกบการออกก าลงกายในแตและประเภทใหดเสยกอนเพอประโยชนในการ เลอกประเภทการออกก าลงกายไดถกตอง เนองจากการการออกก าลงกายผดนอกจากจะไมไดประโยชนยงอาจกอใหเกดโทษไดอกดวยการออกก าลงกายแบงออกเปน 5 ประเภท ไดแก

1. การออกก าลงกายแบบเกรงกลามเนอโดยไมเคลอนไหวอวยวะ ( Isometric

exercise) การออกก าลงกายประเภทนเรยกอกอยางหนงวา Static Exercise เปนการออกก าลงกายโดยวธการเกรงกลามเนอโดยทความยาวของกลามเนอคงทท าใหอวยวะสวนตางๆ ไมมการเคลอนไหว เชน การจบยดถอสงของ ยนผลกก าแพง ใชมอยนกระดกแกมและพยายามดนศรษะเอยงไปขางๆ เปนตน การออกก าลงกายแบบเกรงกลามเนอโดยไมเคลอนไหว ถาไดมการท าบอยๆ จะถอวาเปนการบรหารรางกายอยางหนงซงมผลตอความแขงแรงและขนาดของกลามเนอมดนนๆ แตจะไมเกดประโยชนตอระบบหวใจและหลอดเลอด นอกจากน การเกรงกลามเนอจะท าให ความดนเลอดสงขนซงจะเปนอนตรายตอผทเปนโรคหวใจหรอความดนโลหตสง ดงนน แพทย จงแนะน าใหผปวยทมความดนเลอดสงหรอโรคหวใจงดออกก าลงกายหรอการออกก าลงกายแบบ เกรงกลามเนอ (สนนท บราณรมย และคณะ, 2542: 148)

ภาพท 3-8 ตวอยางการออกก าลงกายแบบเกรงกลามเนอโดยไมเคลอนไหวอวยวะ

(ทมา: http://healthyliving.azcentral.com/motionless-exercises-16325.html,

http://www.webmd.com /fitness-exercise/isometric-exercise-hands-on-head

และ http://pluslifestyles.com/wp-content/uploads/2014/06/Jack-knife.jpg)

http://pluslifestyles.com/wp-content/uploads/2014/06/Jack-knife.jpg


อยางไรกตาม การออกก าลงประเภทนกมสวนไดเปรยบกวาประเภทอนทไมตองใชพนทในการออกก าลงกายมากและสามารถกระท าไดเกอบทกสถานท นอกจากน ยงเหมาะกบผทไมคอยมเวลาออกก าลงกาย ผทมปขหาเกยวกบขอตอ เชน ขออกเสบ ขอเสอม มการบาดเจบทขอ หรอหลงการผาตด เนองจากการออกก าลงกายประเภทนสามารถไมสามารถเคลอนไหวอวยวะบางสวนไดเตมทและไมเปนอนตรายตอขอตอ แตกมขอควรระวงคอตองไมเบงลมหายใจเขาและออกแรงโดยไมสดหายใจเขาเตมทแลวกลนไวเพราะจะท าใหแรงดนเลอดและอตราการเตนของหวใจสงขนมากอยางรวดเรว อนเปนการเพมความดนในทรวงอกและชองทอง ซงถาผปฏบตมความบกพรองของอวยวะทเกยวของกนอยแลวโดยทยงไมรต วอาจเกดอนตรายขนมาทนททนใดได เชน เสนเลอดในสมองแตกหวใจวาย ถงลมปอดแตกได

2. การออกก าลงกายแบบเกรงกลามเนอพรอมกบมการเคลอนไหวของขอตอ (Isotonic exercise) การออกก าลงกายประเภทนเรยกอกอยางหนงวา Dynamic exercise เปนการออกก าลงกายทเกดจากการหดตวของกลามเนอ (Lamb, 1984: 165) ชนดทความยาวของกลามเนอ มการเปลยนแปลงหรอการเกรงของกลามเนอเพอใหเกดการเคลอนไหวของขอตอในทางใดทางหนง เชน การดนพน การลกนง การยกน าหนก การออกก าลงกายประเภทนเปนการใหประโยชนกบกลามเนอเปนอยางดเนองจากสามารถสรางความแขงแรงใหกบกลามเนอมดนนๆ ไดโดยตรง แตพฒนาระบบหวใจและหลอดเลอดนอยมาก

ภาพท 3-9 ตวอยางการออกก าลงกายเเบบเกรงกลามเนอพรอมกบมการเคลอนไหวของขอตอ

(ทมา: http://2.bp.blogspot.com/-SB0bhnCmCSE/UGb_RupE4dI

/AAAAAAAAAaw/kNF_GRSwYO4/s1600/contractions.jpg

และ http://www.positivehealth.com/img/phfiles/Issue_218/Issue_218_Articles/5.3.jpg)

http://2.bp.blogspot.com/-SB0bhnCmCSE/UGb_RupE4dI%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20/AAAAAAAAAaw/kNF_

http://2.bp.blogspot.com/-SB0bhnCmCSE/UGb_RupE4dI%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20/AAAAAAAAAaw/kNF_

http://www.positivehealth.com/


3. การออกก าลงกายโดยการตอสแรงตานทานดวยความเรวคงท (Isokinetic exercise)

การออกก าลงกายประเภทนเปนการออกก าลงกายทตองใชอปกรณเครองมอตางๆ มาผสมกบการออกก าลงกายในประเภทท 2 โดยมการยกขนหรอยกลง การดงหรอปลอย การออกแรงดงเขาหาตวหรอดนออกจากตว ดวยความเรวคงทและแรงตานทเทากนทกมมของการเคลอนไหว การออกก าลงกายแบบนเปนการออกก าลงกายทตองลงทนเพราะอปกรณแตละชนดทจะใชปฏบตมราคาแพง

เชน เครองมอทเรยกวา ไซเบกซ ไดนาโมมเตอร (Cybex Dynamometer) ซงสามารถตงความเรวของการเคลอนไหวไดคงทตลอดมมของขอตอทเกยวกบการเคลอนไหว (Lamb, 1984: 165) ดงนน การออกก าลงกายประเภทนจงเหมาะส าหรบบคคลทมฐานะความเปนอยทด แตกยงมการออกก าลงกายประเภทอนๆ ทไมตองลงทนอกมากมายใหเลอกปฏบตไดตามความเหมาะสม

ภาพท 3-10 ตวอยางการออกก าลงกายโดยการตอสแรงตานทานดวยความเรวคงท

(ทมา: http://www.biodex.com/sites/default/files/imagecache/product_landing_large/850-

000_1_knee_extension_flexion_0.jpg และ http://cdn.arieldynamics.com/__resources_/photos/aces/Ariel-000448.jpg)

4. การออกก าลงกายแบบไมใชออกซเจน (Anaerobic exercise) เปนการออกก าลงกายทกลามเนอไมไดใชพลงงานจากการสนดาปสารอาหาร (คารโบไฮเดรตและไขมน) แตไดพลงงานมาจากสารกลมฟอสเฟตในกลามเนอและการแตกตวของไกลโคเจน (Hermansen, 1969: 38) หรอกลาวอกนยหนงวาในขณะทออกก าลงกายแทบไมตองหายใจเอาอากาศเขาสปอดเลย การออกก าลงกายประเภทน เชน การวงอยางเรวในระยะสน หรอการวงในกฬาบางอยาง อาท การวงเตมทเพอเขาไปรบลกเทนนสทขามตาขายมา การกระโดดสง กระโดดไกล ขวางจกร พงแหลน ทมน าหนก

http://www.biodex.com/sites/default/files/imagecache/product_landing_large/850-000_1_knee_extension_flexion_0.jpg

http://www.biodex.com/sites/default/files/imagecache/product_landing_large/850-000_1_knee_extension_flexion_0.jpg


เปนตน ถอเปนการออกก าลงกายทรนแรง (หนก) และรวดเรว ซงพลงงานทกลามเนอไดรบสงสดจากการออกก าลงกายแบบแอโรบกจะอยในชวงเวลา 1-3 นาท แรกของการออกก าลงกาย โดยใน 10 วนาทแรกของการออกก าลงกายนนจะไดรบพลงงานแอนแอโรบกถง 85% ภายในเวลา 1 นาท ไดรบ 65-70% แลวคอยๆ ลดลงเรอยๆ ตามเวลาของการออกก าลงกายทเพมขน (Astrand and Rodahl, 1970: 303) เนองจากเปนการออกก าลงกายแบบไมใชออกซเจน ดงนน ผลทเกดขนจากการออกก าลงกายประเภทนจะท าใหเกดกรดแลคตค (Lactic Acid) สะสมทกลามเนออนเปนสาเหตท าใหเกดอาการเมอยลา ความดนโลหตสงขน ชพจรจะไมเพมมากขน ชวยเสรมสรางความแขงแรงของกลามเนอมากกวาระบบหวใจและหลอดเลอด

ภาพท 3-11 ตวอยางการออกก าลงกาย

แบบใชออกซเจน

(ทมา: http://www.khonkaenmarathon.com

/forum/uploads/image/khonkaenview

/2008-01-27_232353__KKV9778.jpg

ในขณะทออกก าลงกายแบบใชออกซเจนหวใจจะเตนเรวขน อตราการเตนของหวใจจะอยทระดบ 60 - 70% ของอตราการเตนสงสดของหวใจเปนเวลานานกวา 20 นาท (ส านกวทยาศาสตรการกฬา, 2548: 8) ซงเปนผลดตอระบบหลอดเลอดและหวใจรวมถงการควบคมน าหนกตวดงทกลาวขางตน

5. การออกก าลงกายแบบใชออกซเจน

(Aerobic exercise) เปนการออกก าลงกายทรางกายตองใชออกซเจนจ านวนมากและตองท าตดตอกนเปนเวลาคอนขางนาน ท าใหเกดการเปลยนแปลงในรางกายโดยเฉพาะการท างานของระบบไหลเวยนโลหต หวใจ และการท างานของปอด การออกก าลงกายประเภทนรางกายจะน าออกซเจนไปใชในการสรางพลงงานโดยการสนดาปสารอาหาร (คารโบไฮเดรตและไขมน) ซงเปนแหลงพลงงานหลกของรางกายตามสดสวนของระดบความหนกของการออกก าลงกายและระยะเวลาทนานพอ สงผลใหรางกายมการเผาผลาขไขมนสวนเกนไดอยางมประสทธภาพ การออกก าลงกายประเภทนตองท าตดตอกนอยางนอย 20 นาท ขนไป เชน การวง การเตนแอโรบก วายน า ขจกรยาน เปนตน

http://www.khonkaenmarathon.com/


2.3 ขนตอนการออกก าลงกาย

การปฏบตตามขนตอนการออกก าลงกายทถกตองจะท าใหการออกก าลงกายมประสทธภาพและปลอดภย ซง มนตร สขทว (2540: 31) ไดแบงขนตอนการออกก าลงกายเปน 3 ขนตอนดงน

1. การเหยยดกลามเนออยกบท (Static Stretching) เชน การเหยยดขากมแตะเขาคางไวจนรสกตงบรเวณขอขาพบทงสอง ใชเวลา 5 นาท พยายามท าการยดเหยยดกลามเนอทกมด ทกขอตอโดยเรมจากกลามเนอมดส าคขๆ เชน ล าตว แขน ขา 2. การอบอนรางกาย (Warm-up) ใชเวลาอยางนอย 10 นาท โดยเรมเคลอนทชาๆ และเรวขนตามล าดบ เชน วงเหยาะๆ อยกบท กระโดดตบ แลวเรมวงเหยาะระยะทางสนๆ 3. การออกก าลงกาย (Exercise Activities) ส าหรบการออกก าลงกายเพอสขภาพควรใชเวลาอยางนอย 20 นาท และไมควรเกน 1 ชวโมง อาจจะใชการเลนกฬาเปนสอ เชน แบดมนตน เทนนส ฟตบอล ฯลฯ ซงควรเปนการออกก าลงกายแบแอโรบก

4. การลดสภาวะรางกาย (Cool – Dawn) เปนการท าใหรางกายคอยๆ ลดความหนกของการออกก าลงกายลงทละนอยตามล าดบภายหลงการออกก าลงกาย ควรใชเวลาการลดสภาวะอยางนอย 10 นาท รวมทงการยดเหยยดกลามเนออยกบทดวย

2.4 ประโยชนของการออกก าลงกาย

การออกก าลงกายถาปฏบตอยางถกตองและเหมาะสมจะมประโยชนทงทางตรงและทางออมทงชวยใหชวตยนยาวขนเนองจากกลามเนอหวใจแขงแรง สมรรถภาพปอดดขน ดงนน เราจงควรออกก าลงกายเปนประจ าและตอเนองอนจะกอใหเกดประโยชนตอรางกาย ดงน

1. การออกก าลงกายเปนประจ าจะชวยใหอวยวะในระบบตางๆ ของรางกายท างานประสานกนไดอยางมประสทธภาพอนสงผลใหรางกายสมบรณ แขงแรง อดทน มบคลกภาพทด

2. กลามเนอแขงแรง การออกก าลงกายจะท าใหการไหลเวยนเลอดไปเลยงเซลลทงรางกายไดดขน กลามเนอแขงแรงขน มพลงทสามารถท ากจกรรมตางๆไดดขน สงเกตไดจากคนทออกก าลงกายเปนประจ าจะมกลามเนอทแขงแรงเพราะอาหารทรบประทานเขาไปถกใชเปนพลงงานไมเหลอสะสมเปนไขมนใตผวหนง 3. กลามเนอหวใจแขงแรง เปนผลใหหวใจสบฉดเลอดไปเลยงสวนตางๆ ของรางกายขณะปฏบตกจกรรมการการออกก าลงกายไดดขน อกทงยงชวยใหหลอดเลอดด าน าเลอกกลบสหวใจไดดขนดวย


4. ทรวดทรงด การออกก าลงกายจะชวยใหทรวดทรงดขน สดสวนของรางกายจะเหมาะสมการออกก าลงกายสม าเสมอยงชวยควบคมน าหนกตวใหคงท ท าใหเกดความเชอมนในตวเองมผลตอสขภาพจตดวย

5. ชะลอความเสอมของอวยวะ ชวยใหมอายยนยาว การออกก าลงกายทเหมาะสมเปนประจ าจะชวยใหแกชา และอายยนยาว เพราะกระดกตางๆ แขงแรง กลามเนอแขงแรง อวยวะทก สวนของรางกายท าหนาทไดดขน

6. การเจรขเตบโต การออกก าลงกายเปนปจจยส าคขทมผลตอการเจรขเตบโต โดยเฉพาะในเดกทออกก าลงกายสม าเสมอ รางกายจะผลตฮอรโมนทเกยวกบการเจรขเตบโตอยางถกสวน จงกระตนใหอวยวะตางๆ เจรขขนพรอมกนไปทงขนาด รปราง และหนาทการท างาน เดกทออกก าลงกายอยางถกตองสม าเสมอจงมการเจรขเตบโตดกวาเดกทขาดการออกก าลงกาย

7. สมรรถภาพทางกายด การออกก าลงกายเปนกจกรรมทเสรมสมรรถภาพทางกายทกดาน เชน ความแขงแรงของกลามเนอ ความออนตว ความอดทน นอกจากน ยงสามารถชวยปองกนโรคตางๆโรคหลอดเลอดหวใจเสอมสมรรถภาพโรคความดนโลหตสง โรคเบาหวาน โรคอวน และโรคขอตอเสอมสภาพ

2.5 โทษของการขาดการออกก าลงกาย

การขาดการออกก าลงกายจะเกดโทษหรอผลเสยตอรางกายมากหรอนอยขนอยกบสภาพรางกายของแตละคนในแตละชวงของอายดงตอไปน

1. โทษของการขาดการออกก าลงกายในเดก วยเดกเปนวยทมการเจรขเตบโตทงดานขนาด รปราง และการท างานของอวยวะตางๆ การออกก าลงกายมอทธพลตอการเจรขเตบโต ดงกลาว หากขาดการออกก าลงกายจะเกดผลเสย ดงน

1.1 การเจรขเตบโตชา การออกก าลงกายจะชวยใหขนาดและความยาวของกระดกเจรขขน เนองจากมการเพมการสะสมแรธาตโดยเฉพาะแคลเซยมในกระดก เดกทขาดการออกก าลงกายกระดกจะเลกเปราะบางและขยายสวนความยาวไดไมเตมทเปนผลใหเตบโตชา แคระแกรน รปรางทรวดทรงไมสมสวน

1.2 สขภาพทวไปไมสมบรณ เดกทขาดการออกก าลงกายจะออนแอ ความ ตานทานโรคต า เจบปวยไดงาย หากเจบปวยและหายไดชา และมอาการแทรกซอนไดบอยๆ ซงปขหาสขภาพนจะสงผลถงการเจรขเตบโตและความพรอมในการศกษาดวย

1.3 สมฤทธผลทางการศกษาต า เนองจากผลขอ 1.1-1.2 จะท าใหเดกมปขหาสขภาพทงรางกายและจตใจซงจะท าใหไมพรอมทจะเรยน เจบปวยบอยๆ ท าใหผลการเรยนตกต า ดงนน การขาดการออกก าลงกายในวยเดกจะมผลตอการเรยนดวย


1.4 การเขาสงคม การออกก าลงกายโดยการเลนกฬาเปนหมคณะจะชวยใหเดกปรบตวเขากบเพอนๆ เกดความเชอมนในตนเอง และรจกแพชนะ ซงเปนธรรมชาตของการแขงขน ในเดกทไมไดเลนกฬามกเกบตว มเพอนนอย ขาดความเชอมนในตวเอง ขาดการฝกความอดทน เมอมปขหาอาจจะหนไปหาอบายมขหรอยาเสพตด ดงนน การฝกใหเดกออกก าลงกายเปนนสยตงแตวยเดกจะชวยใหมนสยของการออกก าลงกายไปจนผใหข จงเปนแนวทางในการปองกนการเกดปขหาสงคมได

2. โทษของการขาดการออกก าลงกายในวยหนมสาว วยหนมสาวสวนใหขมกจะค านงถงการออกก าลงกายเพอควบคมน าหนก ดงนน หนมสาวทน าหนกตวปกตจงไมคอยไดออกก าลงกาย หนมสาวทขาดการออกก าลงจ าแนกไดเปนสองพวก คอ พวกขาดการออกก าลงกายมาตงแตเดก และพวกทเคยออกก าลงกายเปนประจ ามากอนและมาหยดในวยหนมสาว

หนมสาวทขาดการออกก าลงกายมาตงแตวยเดก พวกนรปรางสดสวนของรางกายและสมรรถภาพทางกายจะผดปกตอยแลว ถาวยนขาดการออกก าลงกาย อวยวะตางๆ จะเกดการเสอมทงในดานรปราง หนาทการท างานในระบบตางๆ อาจแสดงอาการใหเหน เชน เหนอยหอบ ใจสนเมอออกแรงเลกนอยเพราะสมรรถภาพทางกายต า

หนมสาวทหยดการออกก าลงกายในวยหนมสาว ในกลมนการเจรขเตบโตจะไมมขอขดของ แตรปรางทรวดทรงอาจเปลยนแปลงไปเนองจากความแขงแรงของกลามเนอนอยลง และมการสะสมไขมนมากขน สมรรถภาพทางกายต าลงอยางรวดเรว มผลกระทบตอบคลกภาพ จตใจ ซงสงผลตอการศกษาหรอประกอบอาชพ

3. โทษของการขาดการออกก าลงกายในวยกลางคนและวยชรา การขาดการออกก าลงกายในวยกลางคนและวยชราจะเกดผลเสยตอสขภาพและสมรรถภาพทางกาย นอกจากนยงเปนสาเหตน าไปสการเกดโรคหลายโรค ดงน

3.1 โรคประสาทเสยดลยภาพ การขาดการออกก าลงกายท าใหเกดความสมพนธของระบบประสาทในการสงการควบคมการท างานของอวยวะภายในอยในสภาพไมสมดลท าใหเกดความผดปกตในการท างานของอวยวะภายใน ทเหนไดชดๆ คอ ระบบทางเดนอาหารจะมอาการทองอด อาหารไมยอย ทองผกเปนประจ า และมอาการของโรคทางประสาทอนๆ เชน มอสน ใจสน นอนไมหลบ เปนตน

3.2 โรคหลอดเลอดหวใจเสอมสภาพ เมออายมากขนการยดหยนของหลอดเลอดจะนอยลงเพราะมไขมน แคลเซยมไปพอกพนท าใหหลอดเลอดแคบลงและเกดการอดตนได อาการทเกดขนจะขนอยกบสภาพและต าแหนงของหลอดเลอดทถกอดตนอาจจะมอาการเจบหนาอกอยนานและหวใจหยดท างานได


3.3 โรคเบาหวาน การออกก าลงกายชวยใหการเผาผลาขอาหารใหเปนพลงงาน สามารถชวยลดระดบน าตาลในเลอดไดถงแมวาผออกก าลงกายเปนประจ าจะมโอกาสเปนโรคเบาหวานเขาอาจจะไมแสดงอาการของโรคเบาหวานเลย ตรงกนขามกบผทขาดการออกก าลงกายจะเปนโรคเบาหวานเรวกวาทควรจะเปนจงถอวาการขาดการออกก าลงกายเปนสาเหตน าอยางหนงของโรคเบาหวาน

3.4 โรคของขอตอและกระดก การขาดการออกก าลงกายท าใหขอตอตางๆ เสอมเรวโดยเฉพาะทเยอบและเอนหมขอตอซงมกจะมการอกเสบและมแคลเซยมมาเกาะท าใหตดขด เจบปวดเมอมการเคลอนไหว นอกจากนการเคลอนสลายแคลเซยมออกไปจากกระดกจะท าใหกระดกบาง เปราะ และแตกหกงาย

3.5 โรคอวน การขาดการออกก าลงกายท าใหการเผาผลาขอาหารเปนพลงงานนอยลง อาหารสวนเกนจงถกสะสมไวในสภาพของไขมน ในผชายหากเกน 15% และผหขงหากเกน 25% ของน าหนกตวจะถอวาเปนโรคอวน (ชศกด เวชแพศย และกนยา ปาละววธน, 2536: 248)

จะเหนไดวา การขาดการออกก าลงกายใหโทษตอคนทกวย ความรนแรงมากนอยจะตางกน ทงนขนอยกบความมากนอยของการขาดการออกก าลงกาย ระยะเวลา และสภาพรางกายของคนวยตางๆ ดงนน ควรเลอกการออกก าลงกายใหเหมาะสมกบสภาพรางกาย ผทยงไมไดจดเวลาส าหรบการออกก าลงกายประจ าวน ควรจดเวลาในการออกก าลงกายใหตวเองอยางนอยวนละ 30 นาท (สนนท บราณรมย และคณะ, 2542: 144) เพอสมรรถภาพทแขงแรงและคณภาพชวตทด

2.6 ขอหามในการออกก าลงกาย

การออกก าลงกายไมใชกจกรรมตองหามแตในภาวะทรางกายไมพรอม การออกก าลงกายจะท าใหเกดอนตรายขนได ดงนน ควรงดการออกก าลงกายในภาวะตางๆ ดงน

1. ขณะเจบปวยเปนไข หรอมการอกเสบ การบาดเจบของอวยวะสวนใดสวนหนงของรางกาย

2. หลงจากฟนไขใหมๆ หรอระยะพกฟนจากการเจบปวย

3. หลงจากรบประทานอาหารใหมๆ ควรใหเลย 4 ชวโมงไปแลว

4. ผปวยโรคหวใจ การออกก าลงกายควรไดรบค าแนะน าจากแพทย

5. ผทมโรคประจ าตว เชน ความดนโลหตสง เบาหวาน ฯลฯ หากจะออกก าลงกายตองปรกษาแพทยกอนเสมอและปฏบตตามค าแนะน าของแพทยอยางเครงครด

6. ขณะออกก าลงกาย ถารสกเหนอยมาก ใจสน หนามด หายใจขด เวยนศรษะ คลนไส ถามอาการอยางใดอยางหนงเกดขนตองหยดออกก าลงกายทนท นงพก หรอนอนราบจนหายเหนอย ควรใหแพทยไดตรวจรางกายเสยกอนทจะออกก าลงกายตอไป


2.7 รปรางของมนษย

รปรางของมนษยถอเปนสงทบอกถงสขภาพและสมรรถภาพทางกายของบคคล ซง วลเลยม เอช เซลดอล และคณะ (William H. Sheldon and other) (วรยา บขชย, 2529: 246) ไดแบงรปรางของมนษยออกเปน 3 ประเภท ไดแก

1. รปรางผอม (Ectomorph) มลกษณะดงน ผอม สะโอดสะอง แบบบาง กระดกเลก

มกลามเนอนอย ไหลเหยวแหง แขนขายาว ทองและสะโพกราบเรยบ ไหลแคบและไมมกลามเนอ การเลนกฬาหรอออกก าลงกาย ควรเปนกจกรรมทใชความคลองแคลววองไว เชน บาสเกตบอล วอลเลยบอล กระโดดสง กระโดดขามรว

2. รปรางปานกลาง (Mesomorph) มลกษณะดงน กลามเนอเปนมดๆ เหนไดชดเจน

กระดกมขนาดใหข และมกลามเนอปกคลมอยางหนาแนน ขา ล าตว และแขนแขงแรง มกลามเนอโดยตลอดแขนชวงลางหนา ขอมอ มอและนวมอแขงแรง สวนของล าตวกบทองใหข เอวคอด ไหลกวาง ล าตวตรง รปรางเหมาะส าหรบเลนกฬาและออกก าลงกายไดทกชนดจดอยในกลมผทมรปรางดทงหขงและชาย ถารจกการออกก าลงกายทเหมาะสม รปรางจะสวยงามไดงาย

3. รปรางอวน (Endomorph) มลกษณะดงน อวน ศรษะใหข คอหนาและสน อกกวางมไขมน แขนสน สวนของทองมากกวาหนาอก โครงรางไมมกลามเนอ หนาอกเจรขขนเนองจากการพอกพนของไขมน ผวหนงออนนมหรอเปนคนประเภทลงพง มไขมนตามแขนขา การเลนกฬาหรอการออกก าลงกายไมควรเปนประเภททตองใชความทนทานและความคลองแคลวสง เชน ทมน าหนก มวยปล า ยงธน

เอกโตมอรฟ (Ectomorph) มโซมอรฟ (Mesomorph) เอนมอรฟ (Endomorph)

ภาพท 3-12 การแบงรปรางของมนษย

(ทมา: http://www.profi-dieta.pl/WD/images/typ.jpg)

http://www.profi-dieta.pl/WD/images/typ.jpg


2.8 ชพจรกบการออกก าลงกาย

ชพจร (Pulse) หมายถง การหดตวและการขยายตวของหลอดเลอดแดงตามจงหวะของหวใจซงเกดจากหวใจบบตว (Systole) แลวสงแรงดนมายงผนงหลอดเลอดแดงใหขยายตว ดงนนต าแหนงทนยมจบชพจรจงอยบรเวณผวหนงทตรงกบเสนเลอดแดง เชน บรเวณขอมอดานในบรเวณใกลกบหวแมมอ บรเวณใตคอขางขากรรไกร บรเวณขมบ เปนตน ซงชพจรจะตรงกบการเตนของหวใจเสมอ

ภาพท 3-13 ต าแหนงของรางกายทนยมจบชพจร

(ทมา http://www.myfirstbrain.com/thaidata/image.asp?ID=542938)

ชพจรมความสมพนธเกยวของโดยตรงกบรางกาย การรจกจบชพจรจงชวยใหประเมนสภาพรางกายในขณะนนได เชน สภาพปกต ผชายโดยทวไปมอตราการเตนของชพจร 60-70 ครงตอนาท ผหขง 70-80 ครงตอนาท ถาในสภาพปกตดงกลาวเราพบวาตวเราเองมอตราการเตนของชพจรชาหรอเรวกวาทควรจะเปนหรอมการเตนไมสม าเสมอกอาจประเมนไดวามความผดปกตของรางกาย นอกจากนชพจรยงมประโยชนตอนกกฬาและผฝกสอนกฬาเพราะสามารถน ามาใชในการประเมนความสมบรณของรางกายและจดกจกรรมการฝกซอมทเหมาะสมได

ดงนน การออกก าลงกายและชพจรจงมความสมพนธกน เมอเรมออกก าลงกายความตองการเลอดของกลามเนอในสวนตางๆ ทเกยวของกบการออกก าลงกายจะเพมขน หวใจกจะท างานสบฉดเลอดมากขน ชพจรกเตนเรวขน แตการปรบตวจะคอยๆ เพมขนตามล าดบจะไมมการเปลยนแปลงการเตนของชพจรอยางมากมายทนททนใด ถาเปนการออกก าลงกายชนดไมหนกมาก และมการออกก าลงกายคงทสม าเสมอ อตราชพจรจะคอยๆ เพมขนเปนระยะในชวง 1-3 นาทแรก ซงเปนระยะปรบตวและจะคงทตอไปถาความหนกของการออกก าลงกายนนไมเปลยนแปลงเรยก


ระยะนวา ระยะคงท เมอหยดออกก าลงกาย ชพจรจะคอยๆ ลดลงจนสระยะอตราการเตนของชพจรปกตเรยกระยะนวา ระยะฟนตว การออกก าลงกายใดๆ กตามถาเพมความหนกขนไปเรอยๆ อตราการเตนของชพจรกจะเพมขนไปเรอยๆ ซงจะท าใหไมมระยะคงท ยงเพมหนกมากขนเทาใดอตราการเตนของชพจรกจะมากขนดวย ถาเพมมากขนจนรางกายรบไมไหวการออกก าลงกายกจะตองหยดลงเพราะรางกายไมสามารถท าตอไปได เรยกอตราการเตนของชพจร ณ จดนวา อตราการเตนสงสดของหวใจหรอชพจร (MHR: Maximum Heart Rate) ซงการออกก าลงกายลกษณะนถอวาเปนอนตรายตอรางกายอยางมาก

อตราการเตนสงสดของหวใจค านวณไดจากสตรดงน อตราการเตนสงสดของหวใจ = 220 – อาย

ตวอยางเชน จงหาอตราการเตนสงสดของหวใจของบคคลทมอาย 25 ป อตราการเตนสงสดของหวใจ = 220 – 25 = 195

ดงนน บคคลทมอาย 25 ป จะมอตราการเตนสงสดของหวใจ เทากบ 195 ครง/นาท

2.9 การหาอตราการเตนของชพจรทเปนเปาหมาย

ในการออกก าลงกายแตละครงจะตองก าหนดเปาหมายการท างานของหวใจหรอ ชพจรใหชดเจน เนองจากผทออกก าลงกายแตละคนมอาย เพศ และวย แตกตางกน จงตองก าหนดอตราการเตนของหวใจหรอชพจรทพอเหมาะส าหรบการออกก าลงกายของตนเอง เรยกวา อตราการเตนของชพจรทเปนเปาหมาย (THR: Target Heart Rate) เพอเปนตวบงชถงความหนก-เบาในการออกก าลงกายแตละครง

ส าหรบสตรหรอวธค านวณหาอตราการเตนของชพจรทเปนเปาหมายนน มผคดคนกนไวหลายแบบซงผลทไดลวนมตวเลขทใกลเคยงกน สวนมากจะตองหาอตราการเตนสงสดของหวใจ (MHR: Maximum Heart Rate) เสยกอน จากนนคอยมาค านวณหาอตราการเตนของชพจรทเปนเปาหมาย เชน สตรท 1 เปนสตรของสมาคมกฬาเวชศาสตรของสหรฐอเมรกา (American College of

Sport Medicine) (นวฒน บขสม, 2550: 1) ซงนยมใชกนอยในปจจบนโดยก าหนดอตราการเตนของชพจรทเปนเปาหมายไวเทากบ 65-80% ของอตราการเตนสงสดของหวใจ โดยท 65% เปนอตราการเตนของชพจรทเปนเปาหมายต าสด และ 80% เปนอตราการเตนของชพจรทเปนเปาหมายสงสด


ตวอยางเชน จงหาอตราการเตนของชพจรทเปนเปาหมายของนางสาวสดา อาย 20 ป

อตราการเตนสงสดของหวใจ = 220 - 20

= 200 ครง/นาท

65% ของอตราการเตนสงสดของหวใจ = 100

200 × 65


80% ของอตราการเตนสงสดของหวใจ = 100

200 × 80


ดงนน นางสาวสดา อาย 20 ป จะมอตราการเตนของชพจรทเปนเปาหมาย อยระหวาง 130-160 ครง/นาท หมายความวา นางสาวสดา จะตองออกก าลงใหหวใจเตนอยระหวาง 130-160

ครง/นาท จงจะมผลท าใหการออกก าลงนนพอด ไมมากไปและไมนอยไป และเกดประโยชนแกรางกาย

สตรท 2 เปนสตรของคารโวเนน (Karvonen Formula) ใชการหาอตราการเตนของ ชพจรทเปนเปาหมายตามระดบของสมรรถภาพหรอความฟตของอายของบคคลนน โดยก าหนดความหนกในการออกก าลงกายใหอยระหวาง 60-85% ของอตราการเตนของหวใจสงสด (สกขขา

พานชเจรขนาม, 2545: 10) ดงน

อตราการเตนของชพจรทเปนเปาหมาย = (อตราการเตนของชพจรสะสม × %ของความหนกท

ตองการ) + อตราการเตนของชพจรขณะพก

โดยทอตราการเตนของชพจรสะสม = อตราการเตนสงสดของหวใจ – อตราการเตนของชพจร

ขณะพก

ตวอยางเชน จงหาอตราการเตนของชพจรทเปนเปาหมายนายบขรอด อาย 60 ป

ทมอตราการเตนของชพจรขณะพก 80 ครง/นาท และตองการออกก าลงทความหนก 70 เปอรเซนต ของอตราการเตนสงสดของหวใจ

อตราการเตนสงสดของหวใจ = 220 - 60


อตราการเตนของชพจรสะสม = 160 - 80



อตราการเตนของชพจรทเปนเปาหมาย = (80 × 100

70) + 80


ดงนน นายบขรอด อาย 60 ป จะมอตราการเตนของชพจรทเปนเปาหมาย เทากบ 136

ครง/นาท หมายความวา นายบขรอดจะตองออกก าลงจนหวใจเตนเทากบ 136 ครง/นาท จงจะมผลท าใหการออกก าลงนนพอดและเกดประโยชนแกรางกาย

จากตวอยางสตรท 2 เปนสตรการหาอตราการเตนของชพจรทเปนเปาหมายทละเอยดขน โดยจะใหเหนไดวากรณทมคนอายเทากน ถามอตราการเตนชพจรขณะพกตางกนอตราการเตนชพจรทเปนเปาหมายกตางจากกนดวย

สตรท 3 เปนสตรของ ดร.พ.โอ. แอสเทรนด (Dr. P.O. Astrand) (ปยศกด เธยรธวช,

Online) ชาวสวเดนผมชอเสยงโดงดงในเรองสรรวทยาของการออกก าลงกาย โดยก าหนดอตราการเตนของชพจรทเปนเปาหมายไวดงน

อตราการเตนของชพจรทเปนเปาหมายต าสด = 170 - อาย

อตราการเตนของชพจรทเปนเปาหมายสงสด = 200 - อาย

ตวอยางเชน จงหาอตราการเตนของชพจรทเปนเปาหมายของนายบขมา อาย 25 ป อตราการเตนของชพจรทเปนเปาหมายต าสด = 170 - 25


อตราการเตนของชพจรทเปนเปาหมายสงสด = 200 - 25


ดงนน นายบขมา อาย 25 ป มอตราการเตนของชพจรทเปนเปาหมาย อยระหวาง 145-175 ครง/นาท หมายความวา นายบขมา จะตองออกก าลงจนหวใจเตนอยระหวาง 145-175

ครง/นาท จงจะมผลท าใหการออกก าลงนนพอด ไมมากไปและไมนอยไป และเกดประโยชนแกรางกาย

จากทกลาวมาแลว จะเหนไดวาการออกก าลงกายเปนกจกรรมทจ าเปนส าหรบทกคน ทกเพศ ทกวย การออกก าลงกายทพอดไมหนกหรอเบาเกนไปจะชวยเพมสมรรถภาพทางกายของบคคลใหเกดขนได ซงนอกจากจะสงผลดตอสขภาพสวนตวแลวยงสงผลตอสขภาพของชมชนและประเทศชาตอกดวย



3.1 ความหมายของนนทนาการ

ค าวา นนทนาการ เปนค าใหมทบขขตขนเพอใชแทนค าวา สนทนาการ ตงแต พ.ศ. 2519 ตรงกบค าภาษาองกฤษวา Recreation ซงมาจากค า Create แปลวา สรางขนหรอท าขนใหม บวกกบค าอปสรรค Re- เปน Recreate เมอเปนค านามกกลายเปน Recreation แปลวา การสรางใหมหรอท าใหเกดขนใหม หมายถง การท าใหรางกายสดชนแจมใสหลงจากเหนดเหนอยจากการท างาน ปจจบนไดมมบคคลและหนวยงานตางๆ ใหความหมายขอค าวา นนทนาการ ไวหลากหลายเชน

ศภลกษณ วฒนาวทวส และคณะ (2542: 201) ไดใหความหมายของ นนทนาการ หมายถง กจกรรมยามวางททกคนตองเขารวมดวยความสมครใจและกจกรรมนนจะกอใหเกดความพงพอใจตอผเขารวมในทนททนใด ทงนกจกรรมนนตองไมขดตอวฒนธรรมทดงามของสงคมนนๆ

ส านกวชาการและมาตรฐานการศกษา (2551: 52) ไดใหความหมายของ นนทนาการ หมายถง กจกรรมทบคคลไดเลอกท าหรอเขารวมดวยความสมครใจในเวลาวาง และผลทไดรบเปนความพงพอใจ ไมเปนภยตอสงคม

เสนห ใจเออย (2555: 13) ไดใหความหมายของ นนทนาการ หมายถง กจกรรมยามวางโดยทบคคลท าดวยความสมครใจ เกดความพอใจในการปฏบตกจกรรมนน อกทงยงชวยผอนคลายความตงเครยด ชวยพฒนาตนเอง พฒนาความสมพนธระหวางบคคล และทส าคขยงพฒนาบคคลใน 4 ดาน คอ รางกาย อารมณ สงคม และสตปขขา

จากทกลาวมาสรปไดวา นนทนาการ หมายถง กจกรรมทท าตามสมครใจในยามวางเพอใหเกดความสนกสนานเพลดเพลนและผอนคลายความตงเครยดโดยตองเปนกจกรรมทกอใหเกดความพงพอใจตอผเขารวมทนทและไมมรายไดเขามาเกยวของ 3.2 ลกษณะของนนทนาการ

จากความหมายของนนทนาการดงทกลาวมาพอจะท าใหทราบวานนทนาการเปนเรองของการกระท ารวมกนในกจกรรมตางๆ เพอใหเกดความสขความพงพอใจ การทจะพจารณาวาสงทกระท านนเปนนนทนาการหรอไม ควรมหลกการในการพจารณาดงน

1. เปนกจกรรมทมการกระท า กลาวคอ เปนการกระท าดวยการเคลอนไหวของอวยวะตางๆ ของรางกายหรอเปลยนแปลงอรยาบถทมปฏสมพนธตอสงแวดลอมซงมผลตอการเรยนร และประสบการณของชวต แตไมใชการนอนหลบเพราะไมไดท าอะไรปลอยใหวางเปลา กจกรรมตาง ๆ

มรปแบบลกษณะทแตกตางกนไป เชน การเลนกฬา งานศลปะ งานอดเรก เปนตน


2. กระท าในเวลาวาง ลกษณะของกจกรรมนนทนาการบคคลตองเขารวมในเวลาวางเทานน โดยเปนเวลาทบคคลเปนอสระจากการหาเลยงชพและเปนเวลาทเหลอจากการนอนและ การประกอบกจวตรประจ าวน เชน การเดนทาง การรบประทานอาหาร การเขาหองน า เปนตน

3. ท าดวยความสมครใจ การทจะเขารวมในกจกรรมนนทนาการของแตละคนนน

จะตองมความสมครใจ เตมใจ ยนด โดยทไมมการบงคบ เปนกจกรรมทเกดความสนใจดวยตวเอง

4. สงเสรมความสนกสนาน ผเขารวมกจกรรมจะไดรบความสนกสนานเพลดเพลนในทนท เกดความพงพอใจตอการเขารวมกจกรรมทงปจจบนและอนาคต ความสนกสนานจะชวยท าใหเกดความสขและคลายความเครยดไดด

5. เปนกจกรรมทสรางสรรค ซงมคณคาและประโยชนตอตนเองและสงคมโดยสวนรวม รวมทงไมเปนอบายมขหรอเหตแหงความเสอมเสยทงหลายและตองเปนสงทสงคมตองการและยอมรบได

6. สงเสรมความสขสดชนและการเปลยนแปลงในทางทด กจกรรมสวนใหขจะท าใหผเขารวมมความสดชน กระปรกระเปรา และพฒนาไปในสงทดงาม ไมหมกมนอยกบอบายมข

สามารถยดหยนตามความตองการทจะเกดประโยชน

7. ไมเปนกจกรรมส าหรบเลยงชพหรอเปนอาชพ เชน การเลนกฬาเพอความสนกสนานและเปนการออกก าลงกายโดยไมตองการเงนตอบแทนถอเปนกจกรรมนนทนาการ

3.3 ประเภทของนนทนาการ

กจกรรมนนทนาการมอยหลายประเภทซงคนเราควรเลอกใหเหมาะสมกบตนเอง อนจะกอใหเกดความพอใจ ความสนกสนาน และเกดประโยชนทสรางสรรคตอตนเองและสงคมอนจะน าไปสการมคณภาพชวตทด กจกรรมนนทนาการแบงเปนประเภทตางๆ ไดดงน

1. ศลปและหตถกรรม เปนงานประเภทสรางสรรคทท าดวยมอในเวลาวางและไมไดเปนอาชพ เชน การวาดภาพ แกะสลก จกสาน ประดษฐดอกไม การจกสาน เยบปกถกรอย เปนตน

2. การเตนร าและกจกรรมเขาจงหวะ เปนกจกรรมทใหความสนกสนานเพลดเพลนเชน ลลาศ ร าวง ฟอนร า และกจกรรมเขาจงหวะตางๆ 3. ดนตรและเพลง เปนกจกรรมสรางสรรคทใหความสข ความสนกสนาน เชน ฟงเพลง แตงเพลง รองเพลง เลนดนตร เปนตน 4. การเลนเกมและกฬาตางๆ เปนกจกรรมเพอการแสดงออกทมวธการเลน การแขงขนทมกฏ ระเบยบ และกตกา เชน หมากรก วายน า รวมทงการชมเกมและกฬาตางๆ ดวย

5. งานอดเรก เปนกจกรรมเสรมสรางความสรางสรรคใหความเพลดเพลน สามารถแบงไดเปน 3 ชนด ไดแก


5.1 งานเกบสะสม เชน สะสมแสตมป รปภาพ ภาพโบราณวตถ เหรยขทระลก ธนบตรเกาๆ เปนตน

5.2 งานท าประดษฐ เชน ดอกไมกระดาษ ทรองแกว เปนตน

5.3 งานกสกรรมในครวเรอน เชน การปลกผกสวนครว เลยงกลวยไม เลยงสตว เปนตน

6. นนทนาการกลางแจง เปนกจกรรมเพอการพกผอน การศกษา เพอสขภาพทงรางกาย อารมณ และจตใจ เชน การทองเทยว อยคายพกแรม ศกษาธรรมชาต เปนตน 7. ศลปะทางภาษา เปนกจกรรมทสงเสรมทกษะความรดานการอาน การพด และ การเขยนทกอใหเกดความคดสรางสรรคและสนกสนาน เชน การอานหนงสอ การเขยนบทความ การแตงค าประพนธ การอภปรายหรอการโตวาท การฟงวทย เปนตน

8. กจกรรมทางสงคม เปนกจกรรมทจดขนเปนครงคราวเพอประโยชนในทางสงคมและการพบปะสงสรรค รวมทงเพอความสนกสนาน และเปนการพกผอนหยอนใจไปในตวดวย เชน งานเลยงวนเกด งานเลยงครบรอบแตงงาน งานเลยงชมชนศษยเกา งานเลยงสมาคมหรอ สโมสรตางๆ 9. กจกรรมพเศษ เปนกจกรรมทจดขนเนองในโอกาสพเศษในวนส าคข เชน การเลนสงกรานต การแขงขนพนเมอง งานประจ าป งานเทศกาลปใหม และงานมหกรรมตางๆ เปนตน

10. อาสาสมคร เปนกจกรรมทสงเสรมคณธรรมจรยธรรม การใหและรบ การรวมมอของชมชน อนกอใหเกดความพอใจของบคคล เชน อาสาสมครจราจร อาสาสมครชวยงานโรงเรยน เปนตน 3.4 ประโยชนของการนนทนาการ

กจกรรมนนทนาการประเภทตางๆ ประพนธศร สเสารจ (2541: 7-9) ไดกลาวถงประโยชนทผเขารวมกจกรรมจะไดรบซงสรปไดดงน

1. รจกใชเวลาวางใหเกดประโยชน ในแตละวนเราจะมเวลาวางประมาณ 5 - 6 ชวโมง

ซงเวลาดงกลาวเราสามารถน าไปใชใหเกดประโยชนดวยการเขารวมกจกรรมนนทนาการได

2. ชวยสงเสรมสขภาพจต ในภาวะสงคมปจจบนคนมความเครยดมากขน สงเหลานเปนหนทางน าไปสโรคจต คนทประกอบกจกรรมนนทนาการท าใหมสขภาพด สดชนแจมใส

3. ชวยปองกน ลดปขหาอาชขากรรม และความประพฤตเกเรของเดก ปขหานมความส าคขมากซงสาเหตเกดจากการไมรจกใชเวลาวางในทางนนทนาการ


4. สงเสรมความเปนพลเมองด โดยการจดกจกรรมใหประชาชนรจกบ ารงรกษาสขภาพ รจกใชเวลาวางใหเปนประโยชน รกความยตธรรม รกหมคณะ ไมเหนแกตว ชวยเหลอสงคม มน าใจ เออเฟอเผอแผ เสยสละชวยเหลอกน

5. ชวยในการพกฟนคนปวย สรางเสรมสมรรถภาพทางกายและจตใจ

6. ชวยสรางความรกความอบอน และความเขาใจอนดภายในครอบครวโดย ใชกจกรรมนนทนาการซงจะเกดผลดตอตนเอง ครอบครว ชมชน สงคม และประเทศชาต

7. ชวยสงวนรกษาทรพยากรธรรมชาต ความสวยงามของสถานท ซงจดเพอนนทนาการโดยการปลกปา รวมมอจดกจกรรมอนรกษธรรมชาต นบเปนการสงวนทรพยากร ธรรมชาตทด

8. ชวยสรางสนทรยภาพในดานความงาม ดานคณธรรม และจรยธรรมใหกบประชาชนเปนการยกระดบจตใจของประชาชนใหเกดความรก ซาบซง และชนชมในความงดงามของศลปะทงหลาย เชน กจกรรมทางศลป ดนตร การทองเทยว เปนตน

9. สงเสรมใหเกดความสข ความพอใจ ผทจะเขารวมในกจกรรมนนทนาการยอมพอใจในกจกรรมนน ๆ ฉะนนผลทไดท าใหเขามความสข เปนผลใหครอบครวเกดความสข

10. ชวยผอนคลายความเครยดใหกบบคลากรภายในองคกร โดยการจดกจกรรมนนทนาการ เชน การจดแขงขนกฬา การจดงานเลยง การจดดนตร เปนตน

3.5 ความส าคญของนนทนาการ

นนทนาการเปนสงจ าเปนส าหรบมนษยในยคปจจบนอยางมาก ทงนเพราะความเจรขทางวทยาศาสตร เทคโนโลย วทยาการตาง ๆ โอกาสทคนจะใชแรงงานจงลดนอยลง ยงมเครองทนแรงกมเวลาวางมากขน จรนทร ธานรตน (2528: 59-64) ไดกลาวถงความส าคขของนนทนาการ ซงสรปไดดงตอไปน

1. ความส าคขส าหรบบคคล โดยบคคลแตละคนมสทธทจะใชเวลาวางของคนในการเขารวมในกจกรรมนนทนาการเพอประโยชนแกตนเอง

2. ความส าคขส าหรบครอบครว โดยมลฐานของกระสวนหรอแบบของกจกรรมนนทนาการทดยอมเกดตงแตเดก ดงนน บานซงมบดามารดาเปนผน านนทนาการคนแรกของเดกกจกรรมตางๆ ทบดามารดาท าเปนการฝกใหเดกมนสยหรอทศนคตทดในการใชเวลาไปในทางทเกดประโยชน ไมกอใหเกดปขหาเยาวชน ถาบคคลของครอบครวม สขภาพดมความมนคงประเทศชาตกเปนปกแผนมนคงตามไปดวย

3. ความส าคขส าหรบกลมหรอคณะ โดยกจกรรมนนทนาการเปนเครองมอเปนสอใหบคคลไดพบปะแลกเปลยนความคดเหนซงกนและกนอนจะท าประโยชนใหแกสงคม


4. ความส าคขส าหรบชมชน ชมชนทดควรจดใหมสถานทบรการทางนนทนาการเพอประชาชนนนๆ ไดพกผอนหยอนใจ ผอนคลายความเครยด ท าใหเขาเพลดเพลน มความสขความพอใจในชวต พรอมทจะดนรนเพอเผชขกบปขหาชวตประจ าวนตอไปอก

5. ความส าคขส าหรบประเทศชาต ชาตจะมนคงและพฒนาไปไดไมวาจะทงดานเศรษฐกจ การเมองและสงคม ยอมเปนผลสบเนองมาจากประชาชนมสขภาพด มสมรรถภาพทางกายและทางใจทด นนคอคนตองรจกใชเวลาพกผอนในทางนนทนาการ

6. ความส าคขส าหรบนานาประเทศ นนทนาการมบทบาทส าคขในการสงเสรมความเขาใจอนดระหวางประชาชาต โดยการเขารวมในกจกรรมนนทนาการท าใหเกดการแลกเปลยนความคด วฒนธรรม และวรรณกรรมพนเมอง สงผลใหลดความขดแยงในปขหาระหวางประเทศได

จะเหนไดวา นนทนาการมประโยชนและความส าคขตอมนษย เนองจากสามารถพฒนาความสมบรณแขงแรงของรางกายและจตใจท าใหสามารถน าพาตนเอง ครอบครว ชมชน และประเทศชาตไปสความเจรขกาวหนาไดอยางมความสข



สมรรถภาพทางกายเปนความสามารถของรางกายในการท างานไดอยางมประสทธภาพ ปราศจากความเมอยลา และมพลงงานเหลอไวประกอบกจกรรมอนๆ บคคลจะมสมรรถภาพทางกายดหรอไมสามารถพจารณาไดจากองคประกอบของสมรรถภาพทางกาย ไดแก ความแขงแรงของกลามเนอ ความอดทนของกลามเนอ ความออนตว ความอดทนของระบบไหลเวยนโลหตและหายใจ และองคประกอบของรางกาย ในแตละองคประกอบสามารถทดสอบไดดวยเครองมอหรอวธการทจ าเพาะตอองคประกอบนน เชน ความแขงแรงของกลามเนอแขน ทดสอบไดดวยเครองวดแรงบบมอ เปนตน หลงทดสอบหากพบวาสมรรถภาพทางกายยงไมดหรอตองการคงสภาพของสมรรถภาพทางกายนนไวใหเสรมสรางดวยการออกก าลงกาย

การออกก าลงกายเปนการเคลอนไหวของกลามเนอโดยใชกจกรรมใดๆ เปนสอกได แบงออกเปน 5 ประเภท ไดแก การออกก าลงกายแบบเกรงกลามเนอโดยไมเคลอนไหวอวยวะ การออกก าลงกายแบบเกรงกลามเนอพรอมกบมการเคลอนไหวของขอตอ การออกก าลงกายโดยการตอสแรงตานทานดวยความเรวคงท การออกก าลงกายแบบไมใชออกซเจน และการออกก าลงกายแบบใชออกซเจน การเลอกประเภทของการออกก าลงกายทเหมาะสมกบตนเองจะท าใหรางกายไดรบประโยชนจากการออกก าลงกายนนสงสด ลดอาการบาดเจบหรออนตรายทอาจเกดขนการออกก าลงกาย นอกจากน การทราบถงอตราการเตนของหวใจทเหมาะสมกบการออกก าลงกายทเรยกวา อตราการเตนของชพจรทเปนเปาหมาย ซงจะชวยใหบคคลทมอาย เพศ และวยตางกนเลอกประเภทหรอความหนก-เบาของการออกก าลงกายไดเหมาะกบตนเองมากยงขนดวย ทงนการปฏบตกจกรรมใดๆ ทเกดจากความพงพอใจและความสมครใจของบคคลยงสามารถเรยกกจกรรมเหลานนวานนทนาการไดอกดวย

นนทนาการถอเปนกจกรรมยามวางทบคคลเขารวมโดยความสมครใจและกอใหเกดความพงพอใจตอผเขารวมทนทโดยไมมรายไดเขามาเกยวของ ทงนกจกรรมนนตองไมขดตอวฒนธรรมทดงามของสงคมและประเทศชาต นนทนาการมจดมงหมายเพอตอบสนองความตองการของบคคล สรางความสนกสนานเพลดเลน สรางความสมพนธอนดตลอดจนสงเสรมลกษณะนสยของการเปนพลเมองทด แบงออกเปน 10 ประเภท ไดแก ศลปและหตถกรรม การเตนร าและกจกรรมเขาจงหวะ ดนตรและเพลง การเลนเกมและกฬาตางๆ งานอดเรก นนทนาการกลางแจง ศลปะทางภาษา กจกรรมทางสงคม กจกรรมพเศษ และอาสาสมคร




ตอนท 1 จงระบขอมลพนฐานของตนเอง แลวน าไปใชตอบค าถามขอ 1-4

วน เดอน ปเกด........................................................ อาย...................ป เพศ......................... สง................เซนตเมตร น าหนก................กโลกรม รอบเอว.............นว รอบสะโพก................นว

ชพจรขณะพก................ครง/นาท 1. จงค านวณหาน าหนกมาตรฐาน (2 สตร) 2. จงค านวณหาคาดชนมวลกาย (BMI) และสดสวนรอบเอวตอรอบสะโพก (WHR)

3. จากขอ 2 รปรางของนกศกษาเปนแบบใด และหากจะเลนกฬาควรเลอกกฬาประเภทใด

4. จงค านวณหาอตราการเตนสงสดของหวใจ

5. จงค านวณหาหาอตราการเตนของชพจรทเปนเปาหมาย (3 สตร)

ตอนท 2 จงจบคความสมพนธตอไปนใหถกตอง

องคประกอบของสมรรถภาพทางกาย

…………1. ความแขงแรงของกลามเนอ ก. กาวขน-ลง 3 นาท …………2. ความอดทนของกลามเนอ ข. วดเปอรเซนตไขมนผวหนง

…………3. ความออนตว ค. วดแรงบบมอ

…………4. ความอดทนของระบบหยใจและไหลเวยนโลหต ง. งอแขนหอยตว

…………5. องคประกอบของรางกาย จ. นงงอตวไปขางหนา

ประเภทของการออกก าลงกาย

…………1. Isometric exercise ก. การดนพน

…………2. Isotonic exercise ข. ยนผลกก าแพง

…………3. Isokinetic exercise ค. การวงเรว 60 เมตร …………4. Anaerobic exercise ง. วงมาราธอน

…………5. Aerobic exercise จ. การออกแรงตอสแรงตาน

ดวยความเรวคงท



ตอนท 3 จงเลอกกจกรรมตางๆ ทก าหนดเตมลงในชองวางใหถกตอง

…………1. ศลปะทางภาษา …………2. นนทนาการกลางแจง …………3. อาสาสมคร …………4. กจกรรมทางสงคม …………5. กจกรรมพเศษ …………6. การเลนเกมและกฬาตางๆ …………7. งานอดเรก …………8. การเตนร าและกจกรรมเขาจงหวะ …………9. ดนตรและเพลง …………10. ศลปะและหตถกรรม

ประดษฐดอกไม รองเพลง วายน า ลลาศ สะสมแสตมป อยคายลกเสอ การเขยนบทความ งานเลยงวนเกด งานสงกรานต อาสาสมครจราจร



กรมพลศกษา. (2534). แนวทางการพฒนาวทยาศาสตรการกฬาของประเทศไทย. กรงเทพฯ: โรงพมพกรมการศาสนา.

การกฬาแหงประเทศไทย. (2544). แผนพฒนากฬาแหงชาต ฉบบท 3 (2545-2549). กรงเทพฯ:

ไทยมตรการพมพ.

การทดสอบความยดหยนของเสนเอน. (Online). สบคนเมอ 25 สงหาคม 2556 จาก http://sport.mthai.com /wp-content/uploads/2013/03/elastic1-300x177.jpg

คณะวทยาศาสตรและเทคโนโลย มหาวทยาลยราชภฏสวนดสต. (2552). เอกสารประกอบการสอน

วทยาศาสตรในชวตประจ าวน. พมพครงท 5. กรงเทพฯ: มหาวทยาลยราชภฏสวนดสต.

เคลดลบดด...ทอยากบอกตอ. (Online). สบคนเมอ 25 สงหาคม 2556

จาก http://www.sahavicha.com/UserFiles/Image/toe.jpg

จรนทร ธานรตน. (2528). นนทนาการชมชน. กรงเทพฯ: โอเดยนสโตร.

ชาตชาย อสรมย. (2547). การสรางสมรรถภาพทางกาย. กรงเทพฯ: คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยรามค าแหง.

ชศกด เวชแพศย, และกนยา ปาละววธน. (2536). สรรวทยาของการออกก าลงกาย. พมพครงท 4.

กรงเทพฯ: ธรรกมลการพมพ.

เตมอมกบภาพ Action สวยๆ ของขอนแกนมาราธอนนานาชาต. (Online). สบคนเมอ 15 มกราคม

2557 จาก http://www.khonkaenmarathon.com/forum/uploads/image/ khonkaenview/ 2008-01-27_ 232353__KKV9778.jpg

ธงชย เจรขทรพยมณ. (2547). หลกวทยาศาสตรในการฝกกฬา. กรงเทพฯ: ภาควชาพลศกษา มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. นวฒน บขสม. (2550). การออกก าลงกายอยางปลอดภย. นครปฐม: กลมสาระการเรยนร สขศกษาและพลศกษา โรงเรยนมหดลวทยานสรณ (องคการมหาชน).

แนะน าการสอบพลศกษา. (Online). สบคนเมอ 25 สงหาคม 2556 จาก http://www.cadetcentre.com/main/jupgrade/images/stories/rtafa/rtafa_6_resize_ resize.jpg

ประพนธศร สเสารจ. (2541). นนทนาการส าหรบคร. กรงเทพฯ: ภาควชาหลกสตรและการสอน

คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.

http://www.sahavicha.com/HYPERLINK%20%22http:/www.sahavicha.com/%20UserFiles/Image/toe.jpg%22UserFilesHYPERLINK%20%22http:/www.sahavicha.com/%20UserFiles/Image/toe.jpg%22/Image/toe.jpg

http://www.khonkaenmarathon.com/forum/uploads/image/%20khonkaenview/%202008-01-27_%20232353__KKV9778.jpg

http://www.khonkaenmarathon.com/forum/uploads/image/%20khonkaenview/%202008-01-27_%20232353__KKV9778.jpg

http://www.cadetcentre.com/main/jupgrade/images/stories/rtafa/rtafa_



ปยศกด เธยรธวช. (Online). กฬาเพอสขภาพ. สบคนเมอ 12 มนาคม 2555 จาก http://flash-

mini.com/web/write.php?id=4460&fb=100007688680142&sub=กฬาเพอสขภาพ... ปยศกด เธยนธวช.

พชต ภตจนทร. (2547). วทยาศาสตรการกฬา. กรงเทพฯ: โอเดยนสโตร.

มนตร สขทว. (2540). การออกก าลงกายเพอสขภาพ. ม.ป.พ. วรยา บขชย. (2529). การทดสอบและวดผลทางพลศกษา. พมพครงท 2. กรงเทพฯ:


ศภลกษณ วฒนาวทวส, เตมศกด เศรษฐวชราวนช, ทพยวลย สจนทร, ฐตกร ศรสขเจรขพร,



สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย. (2553). วทยาศาสตร 2. กรงเทพฯ: โรงพมพ สกสค. ลาดพราว. สดสวนรอบเอวตอรอบสะโพก (waist to hip ratio, WHR). (Online). สบคนเมอ 5 กนยายน 2556 จาก http://www.sc.psu.ac.th/department/PHYSIO/service/fitness/WHR.htm

ส านกวทยาศาสตรการกฬา. (2548). ออกก าลงกายสไตลแอโรบกดานซ. กรงเทพฯ: โรงพมพ

องคการรบสงสนคาและพสดภณฑ (ร.ส.พ.).




สกขขา พานชเจรขนาม. (2545). แอโรบกดานซ คมอส าหรบครฝก. กรงเทพฯ: ภาควชาพลศกษา

คณะพลศกษา มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.

สนนท บราณรมย, นพพร แกวมาก, สระบร ไชยมงคล, มาลน อทธเสน, และอมพาพรรณ พงศผลาดสย. (2542). วทยาศาสตรเพอคณภาพชวต. โครงการพฒนาสอการศกษา


สวทย หวดแทน. (2552). การสรางเกณฑสมรรถภาพเพอสขภาพของนกเรยนชวงชนท 4 โรงเรยน

กรงเทพครสเตยนวทยาลย ปการศกษา 2551. ปรขขานพนธ กศ.ม. (พลศกษา). กรงเทพฯ:

บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.

http://flash-/




สหท ฟงเกยรต. (2549). การดแลสขภาพทบานตามเจตนารมณ. กรงเทพฯ: ดไซร. เสนห ใจเออย. (2555). การใชเวลาวางในการประกอบกจกรรมนนทนาการของนกเรยน

ชนมธยมศกษาตอนปลาย โรงเรยนในเขตบางรก กรงเทพมหานคร. ปรขขานพนธ กศ.ม. (การจดการนนทนาการ). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.

อทย สงวนพงศ. (2555). สขศกษา. กรงเทพฯ: บรษท พฒนาคณภาพวชาการ (พว.) จ ากด. Ariel Computerized Exercise Machine. (Online). สบคนเมอ 15 มกราคม 2557 จาก http://cdn.ariel dynamics.com/__resources_/photos/aces/Ariel-000448.jpg

Astrand, P.O., & Rodahl, K. (1970). Textbook of Work Physiology. New York: McGraw-Hill

Book Company.

Back and Leg Dynamometers. (Online). สบคนเมอ 23 สงหาคม 2556

จาก http://www.education supplies.co.uk/media/catalog/product/cache/4/image/ 9df78eab33525d08d6e5fb8d27136e95/7115031.jpg

Flexed-arm hang up for review. (Online). สบคนเมอ 25 สงหาคม 2556 จาก http://www.afemale marine.com/BlogPhotos/2010/April/flexedarmhang.jpg

Hand-held spirometer. (Online). สบคนเมอ 5 กนยายน 2556 จาก http://img.medicalexpo.com /images_ me/photo-g/hand-held-spirometer-69880-97677.jpg

Harpenden Skinfold Caliper. (Online). สบคนเมอ 20 สงหาคม 2556 จาก http://www.harpenden-skinfold.com/images/hsk.jpg

Heart rate. (Online). สบคนเมอ 15 มกราคม 2557 จาก http://www.myfirstbrain.com/


Hermansen, L. (1969). Anaerobic Energy Release. Medicine and Science in Sports.1 (1): 32-38

High Load, Rep Eccentrics. (Online). สบคนเมอ 15 มกราคม 2557 จาก http://2.bp.blogspot.com/-SB0bhnCmCSE/UGb_RupE4dI/AAAAAAAAAaw/kNF_

GRSwYO4/s1600/contractions.jpg

Informacje o sylwetce. (Online). สบคนเมอ 15 มกราคม 2557 จาก http://www.profi-dieta.pl/

WD/images/typ.jpg

http://www.harpenden-skinfold.com/images/hsk.jpg

http://www.myfirstbrain.com/

http://2.bp.blogspot.com/-SB0bhnCmCSE/UGb_RupE4dI/HYPERLINK%20%22http:/2.bp.blogspot.com/-SB0bhnCmCSE/UGb_RupE4dI%20/AAAAAAAAAaw/kNF_%22AAAAAAAAAawHYPERLINK%20%22http:/2.bp.blogspot.com/-SB0bhnCmCSE/UGb_RupE4dI%20/AAAAAAAAAaw/kNF_%22/kNF_

http://www.profi-dieta.pl/%20%20%20WD/images/typ.jpg




Isometric Exercise: Hands on Head. (Online). สบคนเมอ 10 กนยายน 2556

จาก http://www.webmd.com /fitness-exercise/isometric-exercise-hands-on-head

Isometric strengthening. (Online). สบคนเมอ 15 มกราคม 2557 จาก http://www.positivehealth.com/ img/phfiles/Issue_218/Issue_218_Articles/5.3.jpg

Jack Knife. (Online). สบคนเมอ 10 กนยายน 2556 จาก http://pluslifestyles.com/wp-content/ uploads/ 2014/06/Jack-knife.jpg

Lamb, D.R., (1984). Physiology of exercise. New York: Macmillan Publishing Company.

Muscular strength-grip dynamometer. (Online). สบคนเมอ 20 สงหาคม 2556 จาก http://kwoodhambtg. weebly.com/uploads/3/0/6/9/30698363/3070404_orig.jpeg

Spirometers by Spirostar. (Online). สบคนเมอ 5 กนยายน 2556 จาก http://www.healthaidindia.com/images/spirometers-by-spirostar.jpg

System 4 Pro™. (Online). สบคนเมอ 15 มกราคม 2558 จาก http://www.biodex.com/

sites/default/ files/imagecache/product_landing_large/850-000_1_knee_extension_

flexion_0.jpg

Tang, K., & Media, D. (Online). What Are Motionless Exercises?. สบคนเมอ 10 กนยายน 2556 จาก http://healthyliving.azcentral.com/motionless-exercises-16325.html

YMCA 3 minutes step test (การทดสอบดวยการกาวขนลง). (Online). สบคนเมอ 5 กนยายน 2556 จาก http://hpe4.anamai.moph.go.th/hpe/images/hp/steptest3.jpg

http://www.webmd/


http://pluslifestyles.com/wp-content/%20%20%20uploads/%202014/06/Jack-knife.jpg


http://www.healthaidindia.com/images/spirometers-by-spirostar.jpg

http://www.biodex.com/%20%20sites/default/%20files/imagecache/product_landing_large/850-000_1_knee_extension_%20flexion_0.jpg





พลงงานกบชวต





3. สถานการณการใชพลงงานในประเทศไทย




หลงไดศกษาบทเรยนนแลว นกศกษาสามารถ 1. บอกความหมายของค าวา พลงงานได

2. บอกประโยชนและความส าคญของพลงงานได

3. จ าแนกประเภทของแหลงพลงงานได

4. บอกทมาและความส าคญตลอดจนผลกระทบจากการใชพลงงานสนเปลองได

5. บอกทมาและความส าคญตลอดจนขอจ ากดจากการใชพลงงานหมนเวยนได

6. บอกผลกระทบของวทยาศาสตรและเทคโนโลยทมตอคณภาพชวตได 7. อธบายสถานการณการใชพลงงานของประเทศไทยได

8. บอกวธการประหยดพลงงานได






156 พลงงานกบชวต






1. เอกสารประกอบการสอน “พลงงานกบชวต”




6. ใบงาน















บทท 4

พลงงานกบชวต

การด าเนนชวตของมนษยนบแตดกด าบรรพจ าเปนตองพงพาพลงงานโดยมนษยรจกน าเอาพลงงานรอบตวมาเปนประโยชนในการด ารงชวต ววฒนาการการใชพลงงานของมนษยกาวหนาควบคไปกบการพฒนาความรความเขาใจทางดานวทยาศาสตรและเทคโนโลย ท าใหมนษยเรมพฒนาสงของเครองใช วสด อปกรณตางๆ เพอชวยใหชวตมความสขสบายมากยงขน พรอมทง น าพลงงานหลากหลายรปแบบมาใชในการสรางความเจรญใหกบโลก ไมวาจะเปนพลงงานไฟฟา ความรอน แสงสวาง หรอพลงงานจากซากดกด าบรรพ ฯลฯ ดงนน พลงงานถอเปนจดเรมตนของววฒนาการมากมายในประวตศาสตรของมวลมนษยชาต แตปจจบนมการใชพลงงานของมนษยไดสรางผลกระทบมากมายตอสงแวดลอม ระบบนเวศ และวฏจกรของสงมชวต โดยเฉพาะพลงงานสนเปลองซงถอเปนพลงงานหลกทมนษยใชกนอยในปจจบน แมวาภาครฐจะสนบสนนใหมการใชพลงงานรปแบบอนมาทดแทนพลงงานสนเปลองกตาม แตกยงไมสามารถพฒนาใหมศกยภาพเทยบเทาหรอทดแทนพลงงานสนเปลองไดอยางพอเพยง ดงนน มนษยจ าเปนตองใชพลงงานอยาง มสตและรคณคาเพอลดผลกระทบทจะเกดขน ตลอดจนรวมกนอนรกษเพอใหมพลงงานส ารอง ไวใชอยางเพยงพอในการขบเคลอนและพฒนาเศรษฐกจของประเทศชาตในอนาคต


1.1 ความหมายของพลงงาน

พลงงาน (Energy) เปนค าไทยทเกดจากการน าค า 2 ค ามาผสมกน คอ พลง และงาน โดยพระราชบญญตการสงเสรมการอนรกษพลงงาน พ.ศ. 2535 ไดใหความหมายของ พลงงาน ความสามารถในการท างานซงมอยในตวของสงทใหพลงงานได ไดแก พลงงานหมนเวยน และพลงงานสนเปลอง และใหหมายความถงสงทอาจใหงานได เชน เชอเพลง ความรอน และไฟฟา เปนตน โดยพลงงานหมนเวยนหมายความรวมถงพลงงานทไดจากไม ฟน แกลบ กากออย ชวมวล น า แสงอาทตย ความรอนใตพภพ ลม และคลน เปนตน และพลงงานสนเปลองหมายความรวมถงพลงงานทไดจากถานหน หนน ามน ทรายน ามน น ามนดบ น ามนเชอเพลง กาซธรรมชาต และนวเคลยร เปนตน (พระราชบญญตการสงเสรมการอนรกษพลงงาน พ.ศ. 2535, 2535: 1) นอกจากนยงมบคคลและหนวยงานตางๆ ใหความหมายของ พลงงาน ไวอกหลากหลาย เชน


สนทร บญญาธการ, วรสณฑ บรณากาญจน, สวชา เบญจพร, พรรณจรา ทศาวภาค, และณฐกานต เกษประทม (2545: 27) ไดใหความหมายของ พลงงาน หมายถง พลงของสงตางๆ ทน ามาท าใหเกดงาน ไดแก น ามน ไฟฟา ถาน แสงอาทตย ลม และน า เปนตน

ส านกงานคณะกรรมการนโยบายพลงงานแหงชาต (2544: 6) ไดใหความหมายของ พลงงาน หมายถง พลงงานตางๆ ทน ามาใชใหเกดงาน พลงงานจงไมใชมาจากเพยงแคน ามนทใชเตมใหรถวงได แตหมายถงพลงงานหลายอยาง เชน ไฟฟา น ามน ถานหน และยงรวมไปถงสงอนๆทท าใหเกดงานไดอก เชน ลม (เอามาหมนกงหนวดน าเขานา หรอเอามาปนไฟ) หรอแสงอาทตย (เอามาตมน าใหรอน หรอเอามาผลตพลงงานไฟฟาโดยตรง) เปนตน

ศร ดวงพร (2542: 85) ไดใหความหมายของ พลงงาน หมายถง ความสามารถในการท างานซงเปนผลมาจากการกระท าของแรงเปนเหตใหวตถเกดการเคลอนท

จากทกลาวมาสรปไดวา พลงงาน หมายถง ความสามารถทจะท างานได ค าวา งาน ในทน หมายถง การกระท าของแรงซงท าใหวตถเคลอนทไปในแนวของแรง สงใดกตามทท าใหวตถเปลยนเปลยนต าแหนงหรอเคลอนทไปจากเดมสงนนยอมมพลงงานอยภายใน

1.2 รปของพลงงาน

พลงงานเปนรากฐานทส าคญในการด าเนนกจกรรมตางๆ ของมนษย กจกรรมตางๆ ทกๆ ขนตอนจ าเปนตองเกยวของกบพลงงานแทบทงสนไมวาจะเปนการน าพลงงานทมอยในธรรมชาตมาใชใหเกดประโยชนในรปตางๆ โดยตรงหรอการผลตพลงงานโดยการเปลยนรปจากพลงงานรปหนงไปเปนอกรปหนงกตาม พลงงานทมนษยน ามาใชประโยชนมอยหลายรปแบบ เชน พลงงานความรอน พลงงานแสง พลงงานเสยง พลงงานกล พลงงานไฟฟา พลงงานเคม เปนตน ซงรปแบบของพลงงานในเอกสารตางๆ ไดจ าแนกไวแตกตางกน อยางไรกตามในเอกสารนไดจ าแนกรปแบบของพลงงานเปน 6 แบบ ไดแก

1. พลงงานแสง (Solar energy) เปนพลงงานทท าใหอนภาคเคลอนทในลกษณะของคลนแมเหลก ไฟฟา หนงสอบางเลมไดจดพลงงานแสงเปนพลงงานแมเหลกไฟฟาเพราะชวงของแสงจดเปนคลนแมเหลกไฟฟาชนดหนง

2. พลงงานกล (Mechanical energy) เปนพลงงานทเกยวของกบการเคลอนทโดยตรงของวตถโดยทวไปแบงออกเปน 2 ประเภท ไดแก 2.1 พลงงานศกย (Potential energy) เปนพลงงานทสะสมอยในวตถและพรอมทจะท างาน เชน น านงทเกบอยในเขอน

2.2 พลงงานจลน (Kinetic energy) เปนพลงงานทอยในวตถทก าลงเคลอนท เชน ลกบอลทกลง น าทไหลออกจากเขอน


ภาพท 4-1 พลงงานศกยของน าในเขอน และพลงงานจลนของลกบอล

(ทมา: http://www.touristlink.com/india/srisailam-dam/overview.html

และ http://www.myreadyweb.com/storage_cache/images/5/24360/cache

/image /999/9995bf2f642730deef4740ee68bd871c/2dc8d34a9908ec954e5471a24cc4a61c.jpg)

3. พลงงานเคม (Chemical energy) เปนพลงงานทแฝงอยในพนธะระหวางอะตอมในโมเลกลของสารเคมท เรยกวา พนธะเคม (Chemical bond) โดยท าหนาทยดอะตอมตางๆ ภายในโมเลกล แรงยดระหวางโมเลกลจะมผลตอการจดเรยงตวของอะตอม และโมเลกลของสารเคม เมอพนธะแตกสลายพลงงานสะสมจะถกปลอยออกมาในรปของความรอน และแสงสวาง เชน พลงงานในกองฟน พลงงานในอาหาร เปนตน

4. พลงงานความรอน (Heat energy) เปนพลงงานทท าใหอนภาคของสสารเกดการ สนสะเทอน (ในกรณซงเปนของแขง) หรอมการเคลอนทเรวมากขน (ในกรณซงเปนของเหลวหรอกาซ) อนจะท าใหเกดผลทตามมา เชน การเปลยนสถานะ เปนตน

5. พลงงานไฟฟา (Electrical energy) เปนพลงงานท เกดจากการเคลอนทของอเลกตรอน (Electron) หรอประจไฟฟาผานเครองก าเนดไฟฟา เชน ไดนาโม (Dynamo) เซลลสรยะ (Solar cell) เปนตน

6. พลงงานนวเคลยร (Nuclear energy) เปนพลงงานทถกปลอยออกมาจากธาตกมมนตรงส (Radioactive element) ทมอยในธรรมชาตหรอทเกดในเตาปฏกรณปรมาณ หรอระเบดปรมาณ

พลงงานจลน

พลงงานศกย

http://www.touristlink.com/india/srisailam-dam/overview.html


ภาพท 4-2 รปแบบของพลงงานทมนษยน ามาใชประโยชน (ทมา: http://anushasabanayagam-sph3u.blogspot.com/2010/12/energy.html)

การทมนษยสามารถน าเอาพลงงานมาใชใหเปนประโยชนไดอยางมากมายเพราะเขาใจกฎความเปนไปของพลงงานจนสามารถควบคมพลงงานไดนนเอง ซงธรรมชาตพนฐานของพลงงานคอ พลงงานไมอาจสญหายแตสามารถเปลยนจากรปหนงไปเปนอกรปหนง หรอไหลจากททมพลงงานสงไปสททมพลงงานต าได” (มลนธโลกสเขยว, 2537: 12; และ Miller and Spoolman,

2012: 364) ซงเปนกฎขอแรกของพลงงาน นอกจากน พลงงานยงไมสามารถสรางขนใหมไดไมวาเครองจกรกล น ามนเชอเพลง หรอสารอนทรยทดเหมอนเปนตนก าเนดทสามารถใหพลงงานไดนนอนทจรงเปนเพยงการเปลยนพลงงานจากรปหนงไปยงอกรปหนง เชน กงไมทตดไฟจะเปลยน

พลงงานความรอน

พลงงานกล

พลงงานแสงอาทตย

พลงงานนวเคลยร

พลงงานเคม

พลงงานไฟฟา

http://anushasabanayagam-sph3u.blogspot.com/2010/12/energy.html


พลงงานเคมทสะสมในโมเลกลเปนพลงงานความรอน ไมไดใหก าเนดพลงงานขนมาใหมแตอยางใด หรอการเผาไหมของน ามนเชอเพลงเปนการเปลยนแปลงพลงงานเคมทสะสมอยในน ามนใหเปนพลงงานความรอน แลวเปลยนความรอนเปนพลงงานกลในการเคลอนทของรถยนต นอกจากน วตถทไดรบความรอนจนมอณหภมสงสามารถถายเทพลงงานความรอนไปยงอากาศทอยรอบๆ ท าใหอณหภมของวตถลดลง (เยนลง) แตพลงงานความรอนกมไดสญหายไปเพยงแตแพรกระจายไปในอากาศเทานน

ภาพท 4-3 การเปลยนรปของพลงงานโดยอาศยกระบวนการ/อปกรณตางๆ

(ทมา: Wright, 2005: 63)

หมน

ความรอน

พลงงานเคม พลงงานความรอน พลงงานกล พลงงานไฟฟา

กงหนไอน า เครองก าเนดไฟฟา

พลงงานไฟฟา พลงงานกล

น า

ไอน าแรงดนสง

มอเตอร


วตถสด า

แสง

พลงงานไฟฟา พลงงานแสง + พลงงานความรอน

- +


1.3 ประโยชนและความส าคญของพลงงาน

พลงงานเปนปจจยทมความส าคญ และมบทบาทตอความตองการขนพนฐานของสงมชวตตลอดจนการเปลยนแปลงทเกดขนบนโลกในดานตางๆ อยางมากมาย สงมชวตจะด ารงอยไดตองอาศยพลงงานเพอใหเกดกระบวนการและปฏกรยาตางๆ สงมชวตไดประโยชนจากพลงงานในรปแบบตางๆ มากมายหลายแบบ เชน พลงงานความรอนจากดวงอาทตยท าใหเกดความอบอน พลงงานแสงจากดวงอาทตยถกใชในการสงเคราะหดวยแสงของพช และเปนจดเรมตนของพลงงานในสงมชวตซงเปนสงทส าคญในกระบวนการด ารงชวตโดยพลงงานเหลานถกใชในกจกรรมตางๆ เชน การหายใจ การเคลอนไหวอวยวะตางๆ ของรางกาย นอกจากพลงงานจะถกใชเพอการด ารงชวตแลว มนษยยงเรยนรวธทใชพลงงานเพออ านวยความสะดวกตาง เชน ใชในการขบเคลอนเครองยนต ใชในการผลตกระแสไฟฟา ในปจจบนพลงงานยงถกใชเปนเครองมอในการแสวงหาอ านาจของกลมคนบางกลมหรอบางประเทศ สงเกตไดจากกลมประเทศผสงออกน ามนรายใหญหรอกลมโอเปค (OPEC: Organization of Petroleum

Exporting Countries) กลมประเทศเหลานเมอรวมตวกนจะมอ านาจการตอรองในเวทระดบโลกไดสง หรอแมแตพลงงานจากปฏกรยานวเคลยรทปลดปลอยพลงงานมหาศาลยงถกน ามาผลตเปนอาวธสงครามเพอใชในการแสวงหาอ านาจ

ในยคปจจบนทโลกมการแขงขนสงความตองการใชพลงงานเพอตอบสนองการเตบโตทางเศรษฐกจและสงคมของประเทศมอตราเพมขนทกป อนเปนภาระแกประเทศในการลงทนเพอจดหาพลงงานทงในประเทศ และนอกประเทศไวใชตามความตองการทเพมขนในขณะทความตองการใชพลงงานเพมขนนน แหลงพลงงานจากธรรมชาตทมนษยใชอยในปจจบนกลบมปรมาณลดลงและมแนวโนมทจะหมดไป ถาหากโลกมการใชพลงงานในระดบทเปนอยโดยไมมการคนพบแหลงพลงงานแหลงใหมเพมเตม ซงนบตงแตป 2540 เปนตนไป คาดวาโลกจะมแหลงส ารองน ามนใชไปไดอกเพยง 42 ป และกาซธรรมชาตจะใชไดอกประมาณ 64 ป ดงนน จงเปนสงจ าเปนอยางยงทมนษยจะตองเรยนร อนรกษและใชพลงงานอยางมคณคาตลอดจนจดหาพลงงานทดแทนส าหรบการด ารงชวตในอนาคต



การทมนษยสามารถน าพลงงานรปแบบตางๆ มาใชประโยชน มนษยตองท าการคนหาท ทเกบพลงงานเหลานไว เรยกวา แหลงของพลงงาน เชน อาหารเกบพลงงานไวในรปของพลงงานเคม น าทอยนงเกบพลงงานไวในรปพลงงานศกย เปนตน โดยทวไปแหลงพลงงานสามารถจ าแนกประเภทได 2 ประเภท คอ แหลงพลงงานทใชแลวหมดไป และแหลงพลงงานทใชแลวไมหมด

2.1 แหลงพลงงานทใชแลวหมดไปหรอพลงงานสนเปลอง (Non-renewable energy)

เปนแหลงพลงงานทเกดขนเองตามธรรมชาตโดยการทบถมกนของซากพชซากสตว ทจมอยใตพนดนเปนเวลานานหลายพนลานปดวยแรงอดของเปลอกโลกและความรอนใตผวโลก ท าใหซากพชซากสตวเปลยนสภาพไปเปนสารเชอเพลงทมลกษณะเปนทงของแขง ของเหลว และกาซ (วรนช แจงสวาง, 2553: 7) จงเรยกอกอยางหนงวา พลงงานจากซากดกด าบรรพ (Fossil fuel) เชน ถานหน หนน ามน น ามนดบ กาซธรรมชาต เปนตน เมอน ามาใชแลวจะหมดสนไปอยางรวดเรวไมสามารถเกดขนไดในชวงชวตของมนษยตองใชเวลานานจงจะสามารถเกดขนอกเนองจากกระบวนการเปลยนแปลงทเกดขนกบตะกอนของซากพชซากสตวทสะสมตวกนตองใชเวลานานหลายลานปกวาจะกลายมาเปนแหลงพลงงานได

2.1.1 แหลงพลงงานจากปโตรเลยม (Petroleum)

ค าวา ปโตรเลยม มรากศพทมาจากภาษาละตน 2 ค า คอ เพทรา (Petra)

ทแปลวา หน และค าวา โอเลยม (Oleum) แปลวา น ามน รวมความแลว ปโตรเลยมจงหมายถงน ามนทไดมาจากหนโดยไหลซมออกมาเองในรปของของเหลวหรอกาซ นยามโดยทวไป ปโตรเลยม หมายถง สารไฮโดรคารบอน (CH) ทเกดขนเองตามธรรมชาต มธาต 2 ชนดเปนองคประกอบหลก คอ คารบอน (C) และไฮโดรเจน (H) โดยอาจมธาตอโลหะชนดอน ในทางวทยาศาสตรรกนดวาพช และสตวรวมทงคนประกอบดวยเซลลเลกๆ มากมาย เซลลเหลานประกอบดวยธาตไฮโดรเจน และธาตคารบอนเปนหลก เมอซากพช ซากสตวทบถม และเปลยนรปเปนน ามนดบ หรอกาซธรรมชาต จงมองคประกอบของสารไฮโดรคารบอน (คอ ธาตไฮโดรเจนรวมกบธาตคารบอน) เปนสวนใหญ และไฮโดรคารบอนนแหละเมอน าไปเผาจะใหพลงงานออกมาแบบเดยวกบทเผาฟน เพยงแตน ามนใหความรอนมากกวาฟน นอกจากน ยงมองคประกอบสอดแทรกอนๆ บาง เชน ก ามะถน เปนตน

ปจจบนนกธรณวทยามความเชอวาปโตรเลยมมตนก าเนดมาจากสารประกอบอนทรยทงของพช และสตว ทสะสมตวปะปนกบตะกอนชนดตางๆ เมอสงมชวตตายลงกจะถกทบถมดวยโคลน กรวด และทราย จ านวนมหาศาล ซงกรวด ทราย และโคลน จะทบถมซากพช และสตวสลบทบซอนกนเปนชนๆ อยตลอดเวลาหลายพนลานป ท าใหตะกอนสะสมตวทบถมฝงจมลงในแองตะกอนและเกดการเปลยนแปลงภายใตอทธพลของความรอนจากภายในโลก และความ


กดดนทเพมขนท าใหสวนสารประกอบอนทรยประเภททระเหย หรอละลายน าไดงายถกขบออกไปจากหนตะกอนคงเหลอไวแตสารประกอบไฮโดรคารบอนทจะเปลยนไปเปน น ามนดบ หรอกาซธรรมชาตซงขนอยกบประเภทของอนทรยสารนนๆ น ามนดบ และกาซธรรมชาต ซงมความเบาจะเคลอนยายไปกกเกบอยในชนหนเนอพรน จากนนคอยๆ สะสมตวอยระหวางชนหนทหนาแนน ซงไมสามารถซมผานไปได วธการส ารวจแหลงปโตรเลยมอาศยการสะทอนกลบของคลนไหวสะเทอน

ภาพท 4-4 การก าเนดปโตรเลยม น ามนดบ และกาซธรรมชาต

(ทมา: สอวดทศนบรษท ปตท. ส ารวจและผลตปโตรเลยม จ ากด (มหาชน))

ปโตรเลยมเปนสารทเกดขนตามธรรมชาตเปนไดทงของแขง ของเหลว และกาซ หรอทง 3 สถานะ ปะปนกนขนอยกบองคประกอบรวมถงความรอนและความดนของสภาพ แวดลอมในการเกดและการกกเกบปโตรเลยม ถาจ าแนกประเภทของปโตรเลยมสามารถจ าแนกไดเปน 3 ประเภท ไดแก น ามนดบ (Crude oil) กาซธรรมชาต (Natural gas) และกาซธรรมชาตเหลว (Condensate) โดยปกตน ามนดบและกาซธรรมชาตมกจะเกดรวมกนในแหลงปโตรเลยม

ซากพชซากสตว

ถกทบถมเปนชนหน

ไดรบความรอนความดนสง

ส ารวจหาปโตรเลยม

ไดน ามน/กาซธรรมชาต

อนทรยสารแปรสภาพ


1) น ามนดบ น ามนดบคอปโตรเลยมทอยในสถานะของเหลว ประกอบดวยสารไฮโดรคารบอนชนดระเหยงายเปนหลก ทเหลอจะเปนสารจ าพวกก ามะถน ไนโตรเจน และสารประกอบออกไซดอนๆ ปนอย น ามนดบจะมลกษณะเปนของเหลวสด าๆ ทเกดจากซากพช ซากสตวทบถมทตายทบถมกนเปนเวลาหลายลานป น ามนดบสวนใหญคนพบจากชนหนทอยลก ลงไปจากพนโลกราวพนเมตร ชนหนเหลานมกมโครงสรางเปนรพรนและภายในรพรนเหลานเอง ทน ามนดบขงตวอยภายใน

ภาพท 4-5 แทนขดเจาะน ามนดบ

(ทมา: https://sites.google.com/a/bumail.net/myportfolio/neuxha-wicha-ge112/week-12 และ http://upic.me/i/dp/1po14.jpg)

นกโบราณคดเชอวาชนเผาบาบโลเนยน (Babylonian) เปนชนเผาแรกทมการใชน ามนเปนเชอเพลงแทนไม นบตงแตมการปฏวตอตสาหกรรม มความนยมใชเปนเชอเพลงใหแสงสวาง และใชเปนน ามนหลอลนส าหรบเครองยนตตางๆ กนอยางแพรหลาย จงมการแสวงหาแหลงน ามนกนอยางจรงจง หลมน ามนหลมแรกทขดเจาะ คอ หลมของพนเอกเอดวน เดรก

(Edwin Drake) ทมลรฐเพนซลวาเนย เมอป พ.ศ. 2402 ผลส าเรจของการเจาะหลมน ามนนน าไปสการเจาะหลมตอๆ ไป และการแสวงหาแหลงใหมๆ ในทอนๆ ถอเปนการเรมตนธรกจน ามนในเชงพาณชยของโลกนบตงแตนนเปนตนมา น ามนดบ และกาซธรรมชาตทไดจากหลมผลตจะถกน าผานเขาสกระบวนการตางๆ เพอแยกเอาน า กาซคารบอนไดออกไซด และสารปนเปอนอนๆ ออกจากน ามนดบและกาซธรรมชาตนน เชน แยกเอาน ามนดบออกจากกาซธรรมชาต หรอแยกน าน าออก เปนตน จากนนจงเปนการกลนน ามนดบใหเปนผลตภณฑตางๆ เชน น ามนเบนซน น ามนดเซล โดยใชวธการกลนล าดบสวน (Fractional distillation)

https://sites.google.com/a/bumail.net/myportfolio/neuxha-wicha-ge112/week-12


ภาพท 4-6 หอกลนและผลตภณฑทไดจากการกลนน ามนดบ

(ทมา: http://www.bonitempo.fr/administrateur/fichiers/realization

และ http://share.psu.ac.th/blog/sci-discus/30308)

การกลนล าดบสวน ใชหลกการน าน ามนดบมากลนในหอกลนบรรยากาศ

นนคอสารประกอบไฮโดรคารบอนชนดตางๆ ทรวมอยในน ามนดบ ถกแยกตวออกเปนน ามนส าเรจรปตางๆ ทมชวงจดเดอดตางกนจะมระดบการกลนทอณหภมแตกตางกนโดยน ามนจะถกสงผานเขาไปในเตาเผาและมความรอนกลายเปนไอลอยขนไปแลวควบแนนเปนของเหลวตามอณหภมของจดเดอดของน ามน สารประกอบไฮโดรคารบอนทมชวงจดเดอดต ากวาจะระเหยตวออกมากอนพวกทมจดเดอดสงกวา ชนยอดสดซงอณหภมต าสดจะเปนแกส รองลงไปจะเปนเบนซน น ามนเครองบน น ามนดเซล น ามนหลอลน และยางมะตอย ตามล าดบ

ปจจบนประเทศไทยไทยมแหลงน ามนดบกระจายอยในแหลงตางๆ ทงบนบกและในทะเล แหลงบนบก ไดแก แหลงวเชยรบร จงหวดเพชรบรณ แหลงสรกต จงหวดพษณโลก และในทะเล ไดแก แหลงทานตะวน จงหวดปตตาน แหลงนางนวล จงหวดชมพร เปนตน


น ามนดบ

กาซเชอเพลง

น ามนเบนซน

แนฟทา

น ามนเครองบน

น ามนดเซล

น ามนเชอเพลง

น ามนหลอลน

ยางมะตอย


2) กาซธรรมชาต ก าซธรรมชา ตห รอปโตร เ ลยม ท มสภาพ เปนแกส มสารประกอบไฮโดรคารบอนเปนองคประกอบเปนสวนใหญเชนเดยวกบน ามนดบ เพราะเกดจากการสะสมและทบถมกนของซากพชซากสตว สะสมเปนเวลานานเชนเดยวกบน ามนดบ กาซธรรมชาตประกอบดวยกาซหลายอยางคอ มเทน อเทน โพรเพน บวเทนฯลฯ แตโดยทวไปจะประกอบดวยกาซมเทนเปนสวนใหญ คอ รอยละ 70 ขนไป กาซธรรมชาตทประกอบดวยมเทนและอเทนเกอบทงหมด เรยกวา กาซแหง (Dry gas) แตถากาซธรรมชาตใดมพวกโพรเพน บวเทน และพวกไฮโดรคารบอนเหลว หรอกาซโซลนธรรมชาต เชน เพนเทน เฮกเทน ฯลฯ ปนอยในอตราทคอนขางสง เรยกกาซธรรมชาตนวา กาซชน (Wet gas) กาซพวกนเปนสารไฮโดรคารบอนทงสน เมอจะน ามาใชตองแยกกาซออกจากกนเสยกอนจงจะใชประโยชนไดเตมท นอกจากสารไฮโดรคารบอนแลวกาซธรรมชาตยงอาจประกอบดวยกาซอนๆ เชน กาซคารบอนไดออกไซด ไฮโดรเจนซลไฟด ไนโตรเจน และน า เปนตน สารประกอบเหลานสามารถแยกออกจากกนไดโดยน ามาผานกระบวนการแยกทโรงแยกกาซธรรมชาต

ภาพท 4-7 การขนสงกาซธรรมชาต

(ทมา: มลนธโลกสเขยว, 2537: 33)

ปจจบนประเทศไทยมโรงแยกกาซธรรมชาตอย 2 แหงดวยกน คอ โรงแยกกาซธรรมชาตของการปโตรเลยมแหงประเทศไทย ต าบลมาบตาพด อ าเภอเมอง จงหวดระยอง และโรงแยกกาซธรรมชาตของการปโตรเลยมแหงประเทศไทย ต าบลทองเนยน อ าเภอขนอม จงหวดนครศรธรรมราช โดยกาซทไดแตละชนดสามารถน าไปใชประโยชนตอเนองไดอกมากมาย เราสามารถใชประโยชนจากกาซธรรมชาตไดใน 2 ลกษณะใหญๆ คอ

(1) ใชเปนเชอเพลง เราสามารถใชกาซธรรมชาตไดโดย ตรง ดวย ก ารใช เ ป น เ ช อ เพ ล งส าห รบผ ล ตกระแสไฟฟา หรอใชในโรงงานอตสาหกรรม เชน อตสาหกรรมเซรามค อตสาหกรรมสขภณฑ เปนตน

https://sites.google.com/a/bumail.net/myportfolio/neuxha-wicha-ge112/week-12


(2) น าไปผานกระบวนการแยกในโรงแยกกาซธรรมชาตเพราะในกาซธรรมชาตมสารประกอบทเปนประโยชนอยมากมาย เมอน ามาผานกระบวนการแยกทโรงแยกกาซแลวกจะไดผลตภณฑตางๆ มาใชประโยชนได ดงน

(2.1) กาซมเทน (C1) ใชเปนเชอเพลงส าหรบผลตกระแสไฟฟาในโรงงานอตสาหกรรม และน าไปอดใสถงดวยความดนสง เรยกวา กาซธรรมชาตอด สามารถใชเปนเชอเพลงในรถยนตรจกกนในชอวา กาซธรรมชาตส าหรบยานยนต (NGV: Natural gas for

vehicles)

(2.2) กาซอเทน (C2) ใชเปนวตถดบในอตสาหกรรมปโตรเคมขนตน สามารถน าไปใชผลตเมดพลาสตก เสนใยพลาสตกชนดตางๆ เพอน าไปใชแปรรปตอไป

ภาพท 4-8 องคประกอบของกาซธรรมชาต

(ทมา: ชย ปายางหลวง, 2551: 21)

ส าหรบในประเทศไทยกาซหงตมสวนใหญไดจากโรงแยกกาซธรรมชาต โดยใชอตราสวนผสมของโพรเพน และบวเทน ประมาณ 70:30 ซงจะใหคาความรอนทสงท าใหผใชประหยดเวลาและคาเชอเพลง

2.3) กาซโพรเพน (C3) และกาซบวเทน (C4) กาซโพรเพนใชเปนวตถดบในอตสาหกรรม ปโตรเคมข นตนไดเ ชน เดยวกน และหากน าเอากาซโพรเพนกบกาซบ ว เ ท น ม า ผ ส ม กน อด ใ ส ถง เ ป น ก า ซปโตรเลยมเหลว (LPG: Liquefied petroleum

gas) หรอท เ รยกวา กาซหงตม สามารถน าไปใช เ ปนเ ชอ เพลงในครว เ รอนเปนเ ชอ เพลงส าหรบรถยนต และใชในการ เชอมโลหะได รวมทงยงน าไปใชในโรงงานอ ต ส า ห ก ร ร ม บ า ง ป ร ะ เ ภ ท ไ ด อ ก ด ว ย กาซปโตรเลยมเหลวประกอบดวยโพรเพนและบวเทนในอตราสวนเทาใดกได หรออาจจะเปนโพรเพนบรสทธ 100% หรอ บวเทนบรสทธ 100% กได


(2.4) ไฮโดรคารบอนเหลว (Heavier hydrocarbon) อยในสถานะทเปนของเหลวทอณหภม และความดนบรรยากาศปกต เมอผลตขนมาถงปากบอบนแทนผลตสามารถแยกจากไฮโดรคารบอนทมสถานะเปนกาซบนแทนผลต เรยกวา คอนเดนเสท (Condensate)

สามารถล าเลยงขนสงโดยทางเรอหรอทางทอ เขาสกระบวนการกลนเปนน ามนส าเรจรปตอไป

(2.5) กาซโซลนธรรมชาต แมวาจะมการแยกคอนเดนเสทออกเมอท าการผลตขนมาถงปากบอบนแทนผลตแลว แตยงคงมไฮโดรคารบอนเหลวบางสวนหลดไปกบไฮโดรคารบอนทมสถานเปนกาซ เมอผานกระบวนการแยกจากโรงแยกกาซธรรมชาตแลว ไฮโดรคารบอนเหลวนกจะถกแยกออก เรยกวา กาซโซลนธรรมชาต (NGL: Natural gasoline)

และสงเขาไปยงโงกลนน ามน เปนสวนผสมของน ามนส าเรจรปไดเชนเดยวกบคอนเดนเสทและ ยงเปนตวท าละลายซงน าไปใชในอตสาหกรรมบางประเภทไดเชนกน

(2.6) กาซคารบอนไดออกไซด เมอผานกระบวนการแยกแลวจะถกน าไปท าใหอยในสภาพของแขง เรยกวา น าแขงแหง (Dry ice) น าไปใชในอตสาหกรรมถนอมอาหาร อตสาหกรรมน าอดลม และเบยร ใชในการถนอมอาหารระหวางการขนสง น าไปเปนวตถดบส าคญในการท าฝนเทยม และน าไปใชสรางควนในอตสาหกรรมบน เทง เชน การแสดงคอนเสรต หรอการถายท าภาพยนตร

ภาพท 4-9 น าแขงแหงและการใชประโยชน

(ทมา: http://www.carbonicsystemsinc.com/images/Dry%20ice1.jpg

และ http://www.skyblazer.co.za/images/effects/C026.jpg)


3) กาซธรรมชาตเหลว

กาซธรรมชาตเหลว (LNG: Liquefied Natural Gas) คอกาซธรรมชาตทผานกระบวนการคดแยกเอาสวนประกอบอนๆ เชน ฮเลยม น า ไฮโดรคารบอนหนก เปนตน จากนน จงน าไปผานกระบวนการท าใหเปนของเหลวโดยท าใหอณหภมลดลงเหลอประมาณ -160 องศาเซลเซยส ซงจะมปรมาตรเหลอประมาณ 1/600 เทาของปรมาตรกาซเดม ซงเหมาะสมทจะขนสงไปใชในสถานทๆ ทอสงกาซธรรมชาตยงไปไมถง ดงนน ในการเกบรกษาหรอการขนสงจ าเปนทจะตองใชถงชนดพเศษทถกออกแบบมาเพอรกษาอณหภมใหคงสถานะในรปของเหลวได

2.1.2 แหลงพลงงานจากถานหน (Coal)

ถานหนเปนหนตะกอนชนดหนงทเปนแรเชอเพลงทสามารถตดไฟได มสน าตาลออนจนถงสด า เกดจากการทบถมของซากพชตามธรรมชาตเปนเวลานานหลายรอยลานป

เมอไดรบความรอนและความดนรวมทงการกระท าของจลนทรยท าใหซากพชเหลานนเกดการเปลยนแปลงเปนชนของถานหนตางๆ

ภาพท 4-10 กระบวนการเกดถานหน

(ทมา: http://www.grantowngrammar.highland.sch.uk/subjects/Peak%20Oil%20web%20site

/images/coal-formation.jpg)

ประมาณ 300 ลานป โลกปกคลมดวยตนไมใหญจ านวนมาก เมอตนไมตายลงจะกลายเปนพต

พตอยระหวางชนหนตะกอนแปรสภาพเปนลกไนต

ไดรบความรอนกลายเปนซบบทมนสและบทมนส

กลายเปนแอนทราไซต

http://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%AB%E0%B8%B4%E0%B8%99%E0%B8%95%E0%B8%B0%E0%B8%81%E0%B8%AD%E0%B8%99

http://www.grantowngrammar.highland.sch.uk/subjects/Peak%20Oil%20web%20site


ถานหนแบงออกเปน 5 ชนด ตามองคประกอบและคาพลงงานความรอน ไดแก 1) พต (Peat) เปนขนแรกในกระบวนการเกดถานหนในระดบต าสด ประกอบ ดวยซากพชซงบางสวนไดสลายตวไปแลว 2) ลกไนต (Lignite) เปนถานหนทใหคาความรอนต า มซากพชหลงเหลออยเลกนอย มความชนสงรอยละ 30-70 โดยมคาความจพลงงาน ประมาณ 17,000 กโลจลตอกโลกรม เมอน ามาใชจะมขเถามาก ส าหรบประเทศไทยพบถานหนชนดนมาก

3) ซบบทมนส (Sub-Bituminous) มลกษณะสด าคลายขผง มปรมาณความชนประมาณ 10% เปนถานหนทมคาความจพลงงานประมาณ 24,900 กโลจลตอกโลกรม เมอถกอากาศนานๆ จะรวน ขเถาทเหลอจากการเผาไหมจะไมจบตวเปนกอน เปนเชอเพลงทมคณภาพเหมาะสมในการผลตกระแสไฟฟา

4) บทมนส (Bituminous) เปนถานหนเนอแนน แขง สด าสนท เปนมนวาว มความชนรอยละ 1.5-7 มคาความจพลงงานประมาณ 30,450 กโลจลตอกโลกรม ใชเปนถานหนเพอการถลงโลหะได

5) แอนทราไซต (Anthracite) เปนถานหนทมคณภาพดทสด และหายากทสด

มปรมาณคารบอนสงทสด รอยละ 92-93 มสด า มลกษณะด าเปนเงามนวาวมาก มรอยแตกเวาแบบกนหอย ตดไฟยาก เมอตดไฟแลวเผาไหมใหคาความจพลงงานสง ประมาณ 32,870 กโลจลตอกโลกรม ไมคอยมขเถาหรอความชน ใหเปลวไฟสน าเงน มควนนอยมาก หรอเกอบไมมเลย

ตารางท 4-1 สมบตของถานหนชนดตางๆ

ชนดถานหน คาความรอน คาความชน ปรมาณขเถา ปรมาณก ามะถน

แอนทราไซด สง ต า ต า ต า

บทมนส สง ต า ต า ต า

ซบบทมนส ปานกลาง-สง ปานกลาง ปานกลาง ต า-สง

ลกไนต ต า-ปานกลาง สง สง ต า-สง

พต ต า สง สง สง

(ทมา: ส านกงานคณะกรรมการนโยบายแหงชาต, 2544: 19)

ปจจบนถานหนถกน ามาใชในการผลตกระแสไฟฟาและใชในโรงงานอตสาหกรรมซงหลงจากเกดวกฤตการณน ามนในป พ.ศ. 2516 ประเทศตางๆ จงหนมาใชถานหน


กนเพมมากขน ผผลตและใชถานหนรายใหญของโลกคอสหรฐอเมรกา จน รสเซย โปแลนด เยอรมณ อนเดย และสหราชอาณาจกร โดยมสดสวนรวมกนถง 3 ใน 4 ของปรมาณการผลตและการใชของโลก นอกจากน ถานหนยงถกน าใชประโยชนในดานอนๆ เชน การท าถานสงเคราะห

(Activated carbon) ซงเปนสารดดกลนใชในเครองกรองน า และเครองใชตางๆ การท าคารบอน ไฟเบอร (Carbon fiber) ซงเปนวสดทมความแขงแกรง แตมน าหนกเบา เชน ท าอปกรณกฬา ไดแก ดามไมกอลฟ ไมแบดมนตน เปนตน อยางไรกตามแมถานหนจะเปนเชอเพลงทมปรมาณส ารองมากพอสมควร แตการใชถานหนคณภาพต ากกอใหเกดมลพษตอสงแวดลอมอยางมากโดยเฉพาะกาซซลเฟอรไดออกไซด คารบอนไดออกไซด และฝ นละอองตางๆ ซงกาซเหลานจะท าใหเกดปรากฏการณเรอนกระจก (Green House Effect) ท าใหอณหภมของโลกสงขน สวนกาซซลเฟอรไดออกไซดและไนโตรเจนไดออกไซด เมอรวมเขากบออกซเจนและน าหรอละอองน าในอากาศจะเกดเปนกรดซลฟวรกและกรดไนตรกท าใหเกดเปนฝนกรดได

ส าหรบประเทศไทยถานหนไดถกน ามาใชประโยชนในการผลตกระแสไฟฟา เชน โรงงานไฟฟาแมเมาะ จงหวดล าปาง ซงถานหนทพบสวนใหญในประเทศไทยเปนถานหนประเภทลกไนต โดยมกระจายอยตามแหลงตางๆ ทวไปเทศ 72 แหลง แตทน ามาใชสวนใหญอยในบรเวณภาคเหนอ ภาคใต และภาคตะวนออกเฉยงเหนอ (วรนช แจงสวาง, 2553: 7) แหลงบรเวณภาคเหนอ ไดแก เมองแมเมาะ เหมองแมตาน เหมองล เหมองแมเทพ จงหวดล าปาง เหมองแมแจม เหมองบวหลวง จงหวดเชยงใหม แหลงบรเวณภาคใต ไดแก เหมองหนองหญาปลอง จงหวดเพชรบร เหมองกระบ จงหวดกระบ เหมองกนตง จงหวดตรง แหลงบรเวณภาคตะวนออกเฉยงเหนอ ไดแก เหมองนากลาง จงหวดอดรธาน เปนตน

ภาพท 4-11 โรงไฟฟาแมเมาะ และเหมองถานหน http://www.posttoday.com/media/content/2013/02/24/32DE1DFFAD2F44849374AAF1ADCD06

63.jpg และ http://www.oknation.net/blog/print.php?id=640676)

http://www.posttoday.com/media/content/2013/02/24/32DE1DFFAD2F44849374AAF1ADCD0663.jpg

http://www.posttoday.com/media/content/2013/02/24/32DE1DFFAD2F44849374AAF1ADCD0663.jpg

http://www.oknation.net/blog/print.php?id=640676


2.1.3 แหลงพลงงานจากหนน ามน (Oil shale)

หนน ามนเปนหนดนดานทมเนอละเอยด เกดจากการทบทมของสารอนทรยอยในททเคยเปนแองน าขนาดใหญ หรอทะเลสาบ สะสมรวมกบเศษหน ดนทรายตางๆ และถกอดแนน ภายใตผวโลกเปนเวลาหลายลานป มลกษณะเปนสน าตาลหรอสน าตาลไหม ถาจดไฟกจะตดไฟบางทอาจเรยกวา หนตดไฟ มสวนประกอบของสารอนทรยท เรยกวา คโรเจน (Kerogen) กบสวนของสารอนนทรยทจบอยรอบๆ สวนใหญจะเปนพวกควอตซ คารบอเนต และแคลไซด ซงเมอถกท าใหรอนดวยวธใดวธหนง ประมาณ 500 องศาเซลเซยส คโรเจนจะสลายตวและใหน ามนกบกาซไฮโดรคารบอนออกมา ซงสามารถน าไปกลนเปนผลตภณฑน ามนหลายประเภทเชนเดยวกบการกลนน ามนดบ

การส ารวจหนน ามนในประเทศเรมมาตงแตป พ.ศ. 2478 โดยเรมส ารวจแหลงหนน ามนทอ าเภอแมสอด จงหวดตาก ซงเปนแหลงหนน ามนทใหญทสดในปจจบน นอกจากน ยงมแหลงถานหนทมชนหนน ามนเกดรวมอกดวยหลายแหงโดยเฉพาะทางภาคเหนอ ไดแก แองล จงหวดล าพน แองแมแจม จงหวดเชยงใหม แองปาย จงหวดแมฮองสอน แองแจหม แองแมตบ จงหวดล าปาง เปนตน ซงปจจบนการน าหนน ามนมาใชประโยชนมตนทนทคอนขางสงจงยงไมเปนทนยมมากนก

ส าหรบการใชประโยชนจากหนน ามนสามารถน ามาเปนเชอเพลงโดยตรง คอ การน าหนน ามนมาบดเปนผงแลวพนเขาไปในเตาทไดรบการออกแบบโดยเฉพาะ เมอพนเขาไปแลวจะเกดการเผาไหมโดยตรง พลงงานความรอนทไดรบจากการเผาไหมนสามารถน าไปผลตกระแสไฟฟาไดหรอการน าหนน ามนมาสกดเพอใหไดน ามนหนออกมาและน าไปใชประโยชนได สวนกากทเหลอจากการน าหนน ามนมาบดและเผาไหมสามารถน ามาพฒนาเปนผลตภณฑวสดกอสราง เชน ผสมปนซเมนต หรออฐกอสราง เปนตน สวนในดานการผลตไฟฟานนการไฟฟาฝายผลตฯ โดยความรวมมอของกรมทรพยากรธรณ ก าลงศกษาความเหมาะสม และความเปนไปไดในการน าหนน ามนมาใชเปนเชอเพลงในการผลตไฟฟา เพอเปนแหลงพลงงานทดแทนอกรปแบบหนงภายหลงจากการเกดวกฤตการณน ามนเมอป 2516 เปนตนมา


ภพท 4-12 น ามนทสกดจากหนน ามน และแหลงทรายน ามนในประเทศแคนาดา (ทมา: Miller and Spoolman, 2012: 371-372)

2.1.4 ทรายน ามน (Tar sand)

ทรายน ามนเปนทรายทประกอบดวยสารประกอบไฮโดรคารบอนและอนทรยสารอนๆ รวมกนอยในลกษณะน ามนหนก (Heavy oil) ทแทรกอยระหวางเมดทรายและท าหนาทเชอมและประสานเมดทรายใหเปนเนอเดยวกน นอกจากน ยงมสวนประกอบของอนนทรยสารเจอปนอย เชน วาเนเดยม เหลก ทองแดง ทรายน ามนเกดจากน ามนบางสวนของโลกไหลเขาไปในชนของหนทรายทอยใกลเคยง ซงเราสามารถสกดน ามนออกจากทรายน ามนได เรยกวา น ามนทราย (Tar oil) มลกษณะหนดคลายยางมะตอย แหลงทรายน ามนขนาดใหญของโลกอยทเมองอลเบอรตา (Alberta) ประเทศแคนาดา (Canada) ซงคาดวาจะมน ามนประมาณ 900,000 ลานบารเรล และทอยรฐยทาห (Utah)

ประเทศสหรฐอเมรกา (United States of America) คาดวาจะมน ามนประมาณ 27,000 ลานบารเรล สวนประเทศไทยส ารวจพบทอ าเภอฝาง จงหวดเชยงใหม แตยงไมไดน าขนมาใช

2.1.5 มลพษจากการใชเชอเพลงจากซากดกด าบรรพ

ถงแมวาแหลงพลงงานทใชแลวหมดไปจะเปนแหลงพลงงานหลกทมการน ามาใชอยางแพรหลาย แตการเผาไหมแหลงเชอเพลงโดยเฉพาะอยางยงน ามนและถานหน เปนสาเหตส าคญของปญหาสงแวดลอมทโลกก าลงเผชญอยในปจจบน ไมวาปญหาฝนกรด ปญหาหมอกควนพษตามแหลงอตสาหกรรม และเมองใหญๆ ทสงผลกระทบตอสขภาพ และชวตความเปนอยของประชากรในพนทเหลานนอยางมาก หรอปญหาโลกรอนซงก าลงกอใหเกดความผนผวนของลมฟาอากาศอยางหนกในขณะน


มลพษจากการใชเชอเพลงหรอพลงงานของมนษย องคการอนามยโลก (WHO:

World Health Organization) รายงานวาสวนใหญเกดจากการเผาไหมเชอเพลงจากซากดกด าบรรพ (Miller and Spoolman, 2012: 458) ซงเรมมมากขนนบตงแตการปฏวตอตสาหกรรมในยโรปเมอศตวรรษ ท 18 เปนตนมา การเผาไหมเชอเพลงไมวาเพอใหความอบอนแกบานเรอนหรอเพอเปนพลงงานแกเครองจกรกตามสงทเกดขนจากการเผาไหมพรอมกบพลงงานกคอ แกสชนดตางๆ เชน คารบอนไดออกไซด คารบอนมอนอกไซด ซลเฟอรไดออกไซด เขมา หรอ เถาถาน ฯลฯ กาซและเขมาในรปของฝ นละออง เหลานเองคอมลพษทเปนอนตรายตอสงแวดลอม และสขภาพของมนษย พช และสตว

ภาพท 4-13 มลพษจากการเผาไหมเชอเพลงจากซากดกด าบรรพ

(ทมา: Miller and Spoolman, 2012: 376 และ http://greenscape1413.files.wordpress.com/2011)

1) กาซคารบอนไดออกไซด (CO2: Carbondioxide)

ก าซ จาก ก าร เผาไ หม เ ช อ เพ ล ง ท ไ ด รบความส นใ จกน มาก ไ ดแ ก คารบอนไดออกไซด ซงเกดขนทกครงทมการเผาไหม มนษยไดท าการเผาไหมเชอเพลงตางๆ เปนจ านวนมากไมวาจะเปนถานหน ถานไม ฟน น ามน แกสธรรมชาต มาเปนเวลานบรอยๆ ป ปจจบนจงมแกสคารบอนไดออกไซดสะสมอยในอากาศเปนจ านวนมากเกนกวาสมดลทธรรมชาตจะก าจดหรอดดซบเอาไวไดทน กาซคารบอนไดออกไซดเปนกาซทมความส าคญตอพชโดยพชน าไปใชในกระบวนการสงเคราะหดวยแสง นอกจากน ยงมคณสมบตดดซบความรอนไดดซงคณสมบตนเองไดกอปญหาขนแกภมอากาศและสงแวดลอมของโลก กลาวกนวาเฉพาะการเผาไหมเชอเพลงซากดกด าบรรพของประชากรโลกปจจบนกท าใหมแกสคารบอนไดออกไซดขนสอากาศมากถงปละ 20,000 ลานตน ซงการเผาไหมเชอเพลงในชวงรอยกวาปมานไดท าใหมกาซคารบอนไดออกไซดสะสมในบรรยากาศเพมขนถงรอยละ 25 ท าใหอณหภมเฉลยของโลกเพมสงขนถง 0.5 องศา

http://greenscape1413.files.wordpress.com/2011


เซลเซยส ซงหากยงมกจกรรมเผาไหมเชนในปจจบนตอไปอณหภมของโลกจะเพมขนอกระหวาง 0.7 ถง 3 องศาเซลเซยส ในเวลา 50 ปขางหนา ซงจะสงผลกระทบตอภมอากาศและสงแวดลอมอยางมากมาย

การทอณหภมเฉลยของโลกเพมสงขนนถงแมจะเปนการสงขนเพยงเลกนอยกอาจสงผลกระทบอยางรนแรงได การเปลยนแปลงอณหภมเฉลยของโลกซงเกดขนในปจจบน ท าใหความแตกตางระหวางอณหภมทบรเวณเสนศนยสตรกบบรเวณขวโลกลดนอยลง เกดความ ผนผวนขนในภมอากาศของโลก เชน แนวปะทะระหวางอากาศรอนกบเยนของลมเปลยนไปอยางมาก เกดภาวะความกดอากาศต ามากขนสงผลใหมลมมรสมพดแรง เกดลมพายชนดตางๆ เชน พายโซนรอน ไตฝ น และทอรนาโด ขนบอยๆ สรางความเสยหายแกชวตและทรพยสนเปนอยางมาก

ภาพท 4-14 ตวอยางผลกระทบจากภาวะโลกรอน

(ทมา: Thompson and Turk, 2007: 430 และ http://guardianlv.com/2013/04/global-warming)

นอกจากน นกวทยาศาสตรยงเกรงกนวาหากภาวะโลกรอนเพมมากขน อณหภมเฉลยทสงมากจะท าใหน าในทะเล และมหาสมทร ขยายตวเพมปรมาณท าใหเกาะบางแหงจมหายไป เมองทอยใกลชาย ทะเลหรอมระดบพนทต า เชน กรงเทพฯ จะประสบปญหาน าทวมมากขน ซงหากอณหภมของโลกยงสงขนตอไปอกกจะท าใหน าแขงมบรเวณขวโลกละลายเปนผลใหระดบน าทะเลทวโลกเพมสงขน

การทมกาซคารบอนไดออกไซดในบรรยากาศเพมมากขนจากการเผาไหมเชอเพลงนมผลดานดอยบาง คอ คารบอนไดออกไซดจะตกคางอยในอากาศเพยงประมาณครงหนงเทานน เนองจากสวนหนงถกดดซบโดยน าในมหาสมทร และพชน า น าไปใชในการสงเคราะหแสง อกสวนหนงถกดดซบจากพชบนบก และปาใหญบนพนโลก ซงคารบอนไดออกไซดทเพมขนนจะไปชวยเรงอตราการสงเคราะหดวยแสงของพชทงในน าและบนบกท าใหพชสรางสารอนทรย หรอ

http://guardianlv.com/2013/04/global-warming


เนอเยอมากขนท าใหพชเจรญเตบโตมขนาดใหญโต และชวยยบย งไมใหมแกสคารบอนไดออกไซดมากเกนไป แตสงทอาจท าใหผลดเชนนลดนอยลงอยางนาเสยดายกคอ การทมนษยไดท าลายพชบก และพชทะเลไปอยางมากมายดวยการตดไมท าลายปา ปลอยมลพษ และกากของเสย ลงสทะเล ท าใหปาไมและแหลงน าเสอมโทรมสงผลใหประสทธภาพในการดดซบกาซคารบอนไดออกไซด กลดนอยลงดวย

2) กาซคารบอนมอนอกไซด (CO: Carbonmonoxide)

กาซคารบอนมอนอกไซดเปนกาซพษ ไมมส ไมมรส และไมมกลน เกดจากการเผาไหมเชอเพลงแบบไมสมบรณดวยเหตหลายประการ เชน ออกซเจนมไมเพยงพอ หรออปกรณการเผาไหมไมเหมาะสม ท าใหออกซเจนเขาผสมกบคารบอนเพยง 1 อะตอม เกดเปนกาซคารบอนมอนอกไซด ทมสตรทางเคมวา CO คารบอนมอนอกไซดเปนกาซทเปนอนตรายตอสงมชวตทกชนดโดยเฉพาะเมอคนรบเขาไปกบลมหายใจจะซมเขาสระบบไหลเวยนโลหตอยางรวดเรว แลวเกาะตวกบสารฮโมโกลบนทเมดเลอดแดงอยางแขงแรง ดงนน คารบอนมอนอกไซด มความไวในการเกาะกบฮโมโกลบนมากกวาออกซเจนถง 200-250 เทา (ศวพนธ ชอนทร, 2556:

44) เมอเกาะแลวกไมหลดออกงาย ท าใหฮโมโกลบนไมอาจท าหนาทขนถายออกซเจนไปเลยงเซลลได เมอเซลลของรางกายโดยเฉพาะเซลลสมองขาดออกซเจนแมเพยงเลกนอย กจะมอาการวงเวยน มนงง หากมอยในอากาศลานสวนจะท าใหผทหายใจเขาไปถงกบหมดสตภายในหนงชวโมง และอาจถงแกความตายภายในไมกชวโมง

ภาพท 4-15 การเกาะของคารบอนมอนอกไซดกบฮโมโกลบน

(ทมา: http://uvahealth.com/services/plastic-surgery/conditions-treatments/11982)

ฮโมโกลบนขนสงออกซเจน และคารบอนไดออกไซด

ฮโมโกลบน เมดเลอดแดง

คารบอนมอนอกไซด

เกาะกบฮโมโกลบน อยางหนาแนน

ออกซเจน และคารบอนไดออกไซด ไมสามารถเกาะได

http://uvahealth.com/services/plastic-surgery


3) กาซซลเฟอรไดออกไซด (SO2: Sulphurdioxide)

กาซซลเฟอรไดออกไซดหรอออกไซดของซลเฟอร มก ามะถนเจอปนอยประมาณ 3-7 เปอรเซนตโดยเฉลย เมอมการเผาไหมเชอเพลงทมก ามะถนเปนสวนประกอบ เชน ถานหน ก ามะถนจะรวมตวกบออกซเจนกลายเปนก ามะถนออกไซดระเหยออกมาสบรรยากาศท าใหอากาศเปนพษ ซลเฟอรไดออกไซดเปนกาซทไมมส ไมตดไฟ มกลนฉน หากเราอยในททมกาซชนดนจะรสกแสบจมก เมอหายใจเขาไปจะท าใหเยอบทางเดนหายใจอกเสบ หลอดลมหดแคบท าใหอากาศระบายเขาออกไดนอยลงเปนอาการทเกดมากแกผทเปนโรคหอบหดหรอโรคปอดอยแลว

ซลเฟอรไดออกไซดทลองลอยอยในอากาศ เมอถกแสงแดดจะกลายเปนซลเฟอรไตรออกไซด (SO3) ไดงาย เมอรวมตวกบละอองน าจะกลายเปนกรดก ามะถนหรอ กรดซลฟรค ตกลงมากบฝนท าใหน าฝนมฤทธเปนกรด เรยกวา ฝนกรด ซงเปนอนตรายตอสงแวดลอมมากคอท าใหสงกอสรางทท าดวยหน ปน และโลหะสกกรอน ตนไมตาย และแหลงน ามความเปนกรดสงจนสตวน าไมอาจอาศยอยได ในเมองใหญทมการจราจรหนาแนน และการผลตทางอตสาหกรรมทมการเผาไหมเชอเพลง หรอมการใชเครองยนตประเภทสนดาปภายในจะมปญหาอากาศเสยเนองจากกาซซลเฟอรไดออกไซดอยเสมอ

4) ไฮโดรคารบอน (Hydrocarbon)

ไฮโดรคารบอน เปนสารอนทรยท เ กดจากการเผาไหมของเชอเพลงโดยเฉพาะในไอเสยรถยนตมไฮโดรคารบอนเปนองคประกอบสวนใหญ เนองจากการเผาไหมท ไมสมบรณ ไฮโดรคารบอนเปนสารประกอบของคารบอนกบไฮโดรเจนมอยมากมาย เชน อเทน (C2H6) เอทลน (C2H4) อะเซทลน (C2H2) และโปรพลน (C2H8) อนตรายโดยตรงของไฮโดรคารบอนมไมมากนก แตมนอาจท าปฏกรยารวมตวกบไนโตรเจนออกไซด และโอโซนท าใหเกดเปนหมอกควนพษ (Smog) ซงเปนอนตรายตอคน สตว และพชเปนอยางยง

5) กาซไนโตรเจนออกไซด (NOX: Nitrogenoxide) กาซไนโตรเจนออกไซดหรอออกไซดของไนโตรเจน เปนแกสพษทเกดจากการเผาไหมเชอเพลงประเภทถานหนหรอน ามนทอณหภมสง ออกไซดของไนโตรเจน ไดแก ไนตรสออกไซด (N2O) ไนตรกออกไซด (NO) ไนโตรเจนไดออกไซด (N2O) ไนโตรเจนไตรออกไซด (N2O3) และไนโตรเจนเพนตอกไซด (N2O5) เปนตน พบวา กาซไนตรกออกไซด และไนโตรเจนไดออกไซด เปนมลพษทางอากาศทส าคญกวาออกไซดของไนโตรเจนอนๆ เนองจาก ไนตรกออกไซดเปนกาซทไมมส ไมมกลน หากท าปฏกรยากบออกซเจนจะเปลยนเปนกาซไนโตรเจนไดออกไซด สวนกาซไนโตรเจนไดออกไซดทมสภาพเปนกาซทอณหภมหอง เปนกาซ สน าตาลแดง มกลนฉนคลายคลอรน ละลายน าไดด เมอกาซไนโตรเจนไดออกไซดท าปฏกรยากบ


ละอองน าในอากาศท าใหเกดเปนกรดไนตรก (HNO3) ซงเปนสารทท าใหเกดฝนกรด (ธนยา เกาศล,

2554: 15) ออกไซดของไนโตรเจนทกชนดถอไดวามพษรายแรงมาก หากทดลองกบสตวจ าพวกแมว หนหรอกระตายโดยใหหายใจเอาอากาศทมออกไซดของไนโตรเจนมากกวา 100 สวนในอากาศลานสวนเขาไป สตวเหลานนจะตายเนองจากอาการปอดบวม และคนเราทหายใจเอาแกสชนดนเขาไปกจะท าใหเยอบหลอดลมและปอดอกเสบ หากหายใจเขาไปมากๆ กจะถงแกความตายเชนเดยวกน นอกจากน ออกไซดของไนโตรเจนจะท าใหพชเตบโตชาลงอกดวย อยางไรกตาม ในอากาศทวไปยงไมมแกสชนดนมากจนเปนอนตรายตอมนษย นอกจากในบรเวณทมการเผาไหมเชอเพลงมาก เชน ในถนนบรเวณทมจราจรคบคงรถยนตจ านวนมากอาจพนแกสชนดนออกมาจนเกดอนตรายขนไดโดยท าใหเกดอาการระคายเคองแกระบบทางเดนหายใจ เมอหายใจเขาไปตดตอกนนานๆ กจะเกดอนตรายมากขน

ภาพท 4-16 ซลเฟอรไดออกไซด (SO2), ไนตรกออกไซด (NO) สารมลพษทกอใหเกดฝนกรด

(ทมา: Brennan and Withgott, 2005: 344)

ไนตรกออกไซด (NO)

ซลเฟอรไดออกไซด (SO2)

น า, ออกซเจน

กรดซลฟรก (H2SO4

กรดไนตรก (HSO3)


2.2 แหลงพลงงานทใชแลวไมหมดหรอพลงงานหมนเวยน (Renewable energy)

เปนแหลงพลงงานทไดมาจากธรรมชาตทมอยอยางไมจ ากดและใชแลวไมหมดไป สามารถหมนเวยนน ากลบมาใชใหมหรอสรางทดแทนไดในชวงเวลาสนๆ เชน น า แสงอาทตย ลม ความรอนในใตพภพ ชวมวลทไดจากการเกษตรและกสกรรม (เชน ฟน แกลบ ชานออย และ มลสตว) รวมพลงงานจากนวเคลยร เมอพจารณาการน าพลงงานจากแหลงพลงงานตางๆ มาใชในปจจบนพบวา แหลงพลงงานหลกทมนษยใชกนอยในทกวนนเปนแหลงพลงงานสนเปลอง ซงถอเปนแหลงพลงงานทมอยอยางจ ากดหากขดหรอน ามาใชไมเพยงพอตอความตองการใชพลงงาน แหลงพลงงานนกจะหมดไปภายในระยะเวลาไมถง 40 ป จงตองมการพฒนาเสาะหาแหลงพลงงานอนๆ มาทดแทนเพอใหมพลงงานเพยงพอตอความตองการใชพลงงานของมนษย เชน แสงอาทตย น า ชวมวล ความรอนใตพภพ เปนตน ดงนน แหลงพลงงานหมนเวยนจงมชออกอยางหนงวา แหลงพลงงานทดแทน 2.2.1 พลงงานจากน า

น าเปนทรพยากรหมนเวยนทมความส าคญยงในการด ารงชวตของมนษย และเปนแหลงก าเนดพลงงานทส าคญของมนษยอกดวย น าจากทะเล มหาสมทร หรอแหลงน าอนๆ เมอไดรบความรอนจากดวงอาทตยจะระเหยกลายเปนไอน าลอยขนสบรรยากาศ เมอไดรบความเยน จะควบแนนเปนละอองน าเลกๆ รวมกนเปนเมฆแลวตกลงมาเปนฝนสพนโลก หมนเวยนตอเนองกนตลอดเวลา เรยกวา วฏจกรของน า (Water cycle) มนษยสามารถน าพลงงานน ามาใชประโยชนในการผลตกระแสไฟฟาโดยการสรางเขอนกกเกบน าแลวปลอยน ามาใชในการหมนกงหนเพอผลตกระแสไฟฟา ซงเปนการเปลยนพลงงานศกยของน าทอยในเขอนใหเปนพลงงานไฟฟานนเอง ภายหลงจากทน าน ามาใชในการผลตกระแสไฟฟาแลวยงคงสามารถน าน าไปใชประโยชนในดานอนๆ ได เชน น าไปใชในการบรโภค การเกษตร และการคมนาคม เปนตน

พลงงานจากน าถอเปนพลงทสะอาดเพราะไมสรางมลพษตอสงแวดลอม และเปนพลงงานหมนเวยนชนดหนงทมการใชกนอยางแพรหลาย คดเปนรอยละ 89.50 ของพลงงานหมนเวยนทใชในการผลตกระแสไฟฟาทวโลก อยางไรกตาม การสรางเขอนแมจะสามารถน าพลงงานมาใชไดโดยไมกอใหเกดมลพษตอสงแวดลอม แตขอเสยจากการสรางเขอนนนตองสญเสยทรพยากรปาไมเปนจ านวนมหาศาลท าใหระบบนเวศเสยความสมดล สตวปาตองอพยพหนน าทวม นอกจากน ยงอาจกอใหเกดการขดแยงกบประชาชนทไดรบผลกระทบจากการสรางเขอน ซงอาจลกลามกลายเปนปญหาสงคมทรนแรงได


ภาพท 4-17 เขอนภมพลแหลงผลตไฟฟาทส าคญของประเทศไทย

(ทมา: http://www.paevjtour.com/wp-content/uploads/2011/08/700PICTURE05.jpg และ Wright, 2005: 328)

2.2.2 พลงงานจากแสงอาทตย

ดวงอาทตยจดไดวาเปนแหลงก าเนดพลงงานทส าคญยง ท าใหเกดพลงงานหมนเวยนของพลงงานอนๆ อกมากมาย เชน พลงงานชวมวล พลงงานลม พลงงานน าจากแหลงธรรมชาต เปนตน นอกจากนยงเปนตนก าเนดของพลงงานจากเชอเพลงจากซากดกด าบรรพอกดวย ดวงอาทตย ถอเปนดาวฤกษขนาดใหญอยใกลโลกมากทสดในบรรดาดาวฤกษทงมวลถกหอหม ดวยกาซ ซงกาซทเปนองคประกอบมากทสดคอโฮโดรเจน (H2) กาซไฮโดรเจนนเองทเปนสาเหตแหงความรอนมากมายมหาศาลอนหมายถงเปนแหลงพลงงานของระบบสรยะ กาซไฮโดรเจนทเกดปฏกรยาทางนวเคลยรม 2 ชนด คอ ดวเทอเรยม (Deuterium) และทรเทยม (Tritium) โดยเกด ปฏกรยารวมตวไดนวเคลยสของธาตฮเลยม (He) เรยกวา ปฏกรยาฟวชน (Fusion reaction) โดยทมวลรวมของฮเลยมนอยกวามวลตงตนของไฮโดรเจนทมารวมกนซงขนาดของพลงงานทปลอยออกมาเปนไปตามทฤษฎของไอนสไตน คอ E = mc

2 ซงเปนพลงงานทเปลยนมาจากมวลสารจะอยในรปคลนแมเหลกไฟฟา (Electromagnetic radiation) ทเรยกกนวา รงสจากดวงอาทตย (Solar

radiation)

น า

เขอน

เครองก าเนดไฟฟา

กงหน

http://www.paevjtour.com/wp-content/uploads/2011/08/700PICTURE05.jpg%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20และ

http://www.paevjtour.com/wp-content/uploads/2011/08/700PICTURE05.jpg%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20และ

http://etap.com/renewable-energy/photovoltaic


ภาพท 4-18 ปฏกรยาฟวชนบนดวงอาทตย

(ทมา: Miller and Spoolman, 2012: 43 และ 47)

ภาพท 4-19 เครองท าน ารอนจากแสงอาทตย (ทมา: http://www.4shared.com/all-images/eo

VKmyNc/_online.html?locale=vi)

2. ใชประโยชนในรปของพลงงานไฟฟา เปนการเปลยนพลงงานแสงอาทตยใหอยในรปของพลงงานไฟฟาดวยอปกรณอเลกทรอนกสท เรยกวา เซลลแสงอาทตย (Solar cell) ซงเปนสงประดษฐทผลตจากสารกงตวน าทสามารถเปลยนพลงงานแสงอาทตย (หรอแสงจากหลอดไฟ) ใหเปนพลงงานไฟฟาไดโดยตรง

เนองจากประเทศไทยเปนประเทศทตงอยใกลเสนศนยสตรจงไดรบแสงอาทตยคอนขางสง คาความเขมแสงอาทตยรวมเฉลยของประเทศมประมาณ 4.7 กโลวตตชวโมงตอตารางเมตรตอวน หากเราสามารถใชพลงงานแสงอาทตยทสาดสองลงมาของพนททงประเทศเพยงหนงในรอยสวนของพนททงหมด เราจะไดรบพลงงานเทยบเทากบการใชน ามนดบประมาณ 7,000,000 ตนตอป

ป จ จ บน ก า ร น า พ ล ง ง า น จ า กแสงอาทตยมาใชประโยชนยงคงมขอจ ากด เ น อ งจ าก ค วา มไ ม แ น นอ นขอ งส ภา พภมศาสตรทมผลตออตราการตกกระทบของรงสจากดวงอาทตย อยางไรกตาม ถามนษย

สามารถน าพลงงานแสงอาทตยทตกกระทบบนโลกมาใชประโยชนไดอย า ง เตม ทพลงงานแสงอาทตยจะเปนพลงงานหลกของโลกได การประยกตน าพลงงานแสงอาทตยมาใชไปโยชนสามารถแบงไดเปน 2 รปแบบ คอ

1. ใชประโยชนในรปของความรอน เปนการเปลยนพลงงานแสงอาทตยใหอยในรปของพลงงานความรอนโดยใชอปกรณรบแสงดดพลงงานความรอนจากแสงอาทตย เชน การอบแหง การท าน ารอน เปนตน

ดวเทอเรยม

นวตรอน โปรตอน

ทรเทยม นวตรอน

ฮเลยม

พลงงาน

http://www.4shared.com/all-images/eo


ภาพท 4-20 การตดตงเซลลแสงอาทตย และโรงไฟฟาพลงงานแสงอาทตยทใหญทสด

ในประเทศไทย “โซลารฟารมโคราช 1” (ทมา: http://www.wisegeek.org/what-is-a-solar-cell.htm

และ http://www.thailandindustry.com/news/view.php?id=17603&section=28)

ภาพท 4-21 หลกการท างานของเซลลแสงอาทตย

(ทมา: http://etap.com/renewable-energy/photovoltaic)

เซลลแสงอาทตยจดวาเ ปนแหลงพลงงานทดแทน ชนดหนงทสะอาดและไมสรางม ล ภ า ว ะ ใ ด ๆ ข ณ ะ ใ ช ง า น เพยงตดตงเซลลแสงอาทตยไวกลางแดดกสามารถใชงานไดทนท โดยโครงสรางของเซลลแสงอาทตยท นยมใชกนมากทสด ไดแก รอยตอพเอน (P-N

junction) ของสารกงตวน า ซงวสดกงตวน าทราคาถกทสดและมมากทสดในโลก ไดแก ซ ลคอน (Si) ซ งถ ลงไดจาก แรควอตไซต หรอทราย

แสงอาทตย

กระแสไฟฟา

สารกงตวน าชนดพ

สารกงตวน าชนดเอน

รอยตอพเอน การไหลของโฮล

โฟตอน

การไหลของอเลกตรอน

http://www.wisegeek.org/what-is-a-solar-cell.htm%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20และ

http://www.wisegeek.org/what-is-a-solar-cell.htm%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20และ



เมอมแสงอาทตยตกกระทบเซลลแสงอาทตยจะเกดการสรางพาหะน าไฟฟาทมประจลบและประจบวกขน ไดแก อเลกตรอน (Electron) และโฮล (Hole) โครงสรางรอยตอพเอนจะท าหนาทสรางสนามไฟฟาภายในเซลลเพอแยกพาหะไฟฟาชนดอเลกตรอนใหไหลไปทขวลบ และท าใหพาหะน าไฟฟาชนดโฮลไหลไปทข วบวก ดวยเหตนท าใหเกดแรงดนไฟฟาแบบกระแสตรง (Direct current) ทขวทงสอง เมอเราตอเซลลแสงอาทตยเขากบเครองไฟฟา (เชน หลอดแสงสวาง มอเตอร ฯลฯ) กจะมกระแสไฟฟาไหลในวงจร

2.2.3 พลงงานลม

พลงงานลมเปนพลงงานรปแบบหนงทมตนก าเนดมาจากแสงอาทตย เกดจากการเคลอนทของมวลอากาศ เนองจากผวโลกแตละสวนไดรบความรอนจากดวงอาทตยไมเทากน จงเปนเหตใหอากาศทมอณหภมสงเกดการลอยตวสงขนและอากาศทมอณหภมต ากวาจงไหลเขามาแทนท

ภาพท 4-22 กระบวนการเกดลม

(ทมา: http://3.bp.blogspot.com/_pFCDcfpZduI/SzjSM2up3vI/AAAAAAAAAFU/xnJ8nK-

QExk/s1600-h/s4-121-1.jpg)

ปจจบนเราสามารถใชพลงงานลมมาใชประโยชนในการผลตกระแสไฟฟาผานอปกรณทเรยกวา กงหนลม (Wind turbine) พลงงานจลนจากการเคลอนทของมวลอากาศจะไปหมนใบพดซงมเพลาขบเคลอนตอเขากบเครองก าเนดไฟฟาทตดต งอยบนหอคอย (Tower) สงประมาณ 40-100 เมตร ท าใหกงหนลมสามารถผลตกระแสไฟฟาได (Miller and Spoolman,

2012: 44) ซงปรมาณไฟฟาทผลตไดจะขนอยกบความเรวของลม ความยาวของใบพด และความสงของหอคอย

อากาศอณหภมสงลอยตวสงขน

อากาศอณหภมต ากวาไหลมาแทนท


ภาพท 4-23 สวนประกอบของกงหนลมผลตกระแสไฟฟา


ภาพท 4-24 ทงกงหนลมในรฐเทกซส (ทมา: Wright, 2005: 388)

ส าหรบประเทศไทย แมวาศกยภาพลมจะมความเรวไมสงมากนกแตกสามารถใชผลตไฟฟาได โดยการไฟฟาฝายผลตแหงประเทศไทย การไฟฟาสวนภ มภาค และสถาบนการศกษาภายในประเทศไดรวมมอท าการศกษาวจยและพฒนาน าพลงงานลมมาใชในการผลตกระแสไฟฟาต งแตป พ.ศ. 2533 เปนตนมา ซงไดตดต งกงหนลมเพอสาธตการผลตกระแสไฟฟา จ านวน 7 ชด มก าลงผลตรวมประมาณ 192 กโลวตต ทสถานพลงงานทดแทนแหลมพรหมเทพ จงหวดภเกต และอกหลายพนทของประเทศไทย เชน อทยานแหงชาตภกระดง จงหวดเลย อทยานแหงชาต ตะรเตา จงหวดสตล เปนตน

โดยทวไปการน าพลงงานลมมาใชผลตกระแสไฟฟาควรท าในพนททมความเรวลมเหมาะสม ในชวง 4-10 เมตรตอวนาทขนไป ดงนน ประเทศทสามารถน าพลงงานลมมาใชประโยชนในการผลตก ร ะ แ ส ไ ฟ ฟ า ต อ ง อ ย ใ น พ น ท ท ม ศ ก ย ภ า พ ข อ งพลงงานลมสง เชน รฐเทกซส ประเทศสหรฐอเมรกา จดเปนพนททมทงกงหนลม (Wind farm) มากทสดในโลก ก าลงการผลตกระแสไฟฟาสงถง 278 เมกะวตต (Wright, 2005: 388)

ชดหองเครอง

ใบพด

หอคอย

หองทดรอบก าลง เครองก าเนดไฟฟา


ภาพท 4-25 กงหนลมสถานพลงงาน ทดแทนแหลมพรมหมเทพ จงหวดภเกต (ทมา: http://www.oknation.net/blog)

ภาพท 4-26 กงหนลมโครงการสาธตการ ผลตไฟฟาจากพลงงานลม อ าเภอหวไทร

จงหวดนครศรธรรมราช

(ทมา: http://www.greenpeace.org/seasia/th/

news/blog1/blog/35167/)

เนองจากความตองการในการใชพลงงานไฟฟาเพมมากขน ประกอบกบภาครฐมนโยบายผลกดนใหมการใชพลงงานทดแทนเพมขนอยางตอเนอง ในป พ.ศ. 2549 กรมพฒนาพลงงานทดแทนและอนรกษพลงงาน จงไดด าเนนการศกษาพลงงานลมและจดท าแผนทศกยภาพพลงงานลมในประเทศไทยเพอพจารณาหาแหลงลมทมศกยภาพสามารถผลตพลงงานไฟฟาเพอเพมสดสวนในการใชพลงงานทดแทนของประเทศใหสงขน จากผลการส ารวจพบวา พนทชายฝงทะเลภาคใตฝงอาวไทย ตงแตจงหวดนครศรธรรมราช จงหวดสงขลา และจงหวดปตตาน เปนพนททมศกยภาพพลงงานลมทสามารถตดต งกงหนลมเพอผลตกระแสไฟฟา เนองจากมความเรวลมเฉลยสงถง 6.4 เมตรตอวนาท (บนยอดเขา) จงด าเนนการตดตงกงหนลมผลตกระแสไฟฟา ขน อกแหงห นงภายใต ชอ

โครงการสาธตการผลตไฟฟาจากพลงงานลม อ าเภอหวไทร จงหวดนครศรธรรมราช โดยตดตงกงหนลม 2 ขนาด ไดแก ขนาด 250 กโลวตต และขนาด 1.5 เมกะวตต จดเปนกงหนลมทใหญทสดในประเทศไทย โดยตดตงแลวเสรจและเรมจ าหนายไฟฟาใหกบการไฟฟาสวนภมภาคต งแตวนท 15

ธนวาคม พ.ศ. 2551 เปนตนมา

ทงน จากขอมลรายงานพลงงานทดแทนของไทย พ.ศ. 2556 ของกรมพฒนาทดแทนและอนรกษพลงงานยงพบอกวา พลงงานลมเปนถอ เปนพลงงานทดแทนทมภาครฐและเอกชนสนใจลงทนมากทสด คดเปนรอยละ 45.6 ของการลงทนดานพลงงานหมนเวยนทงหมดของประเทศไทย (กรมพฒนาทดแทนและอนรกษพลงงาน, 2556: 4)

http://www.oknation.net/blog/home

http://www.greenpeace.org/seasia/th/%20news/blog1/blog/35167/)

http://www.greenpeace.org/seasia/th/%20news/blog1/blog/35167/)


ปจจบน นอกจากเราจะน าพลงงานกลจากการหมนของกงหนลมมาใชในการผลตกระแสไฟฟาแลว ยงสามารถน าไปประยกตใชในในกจกรรมตางๆ เชน สบน าเพอการเกษตร การประปา ท านาเกลอ ตลอดจนใชระบายอากาศออกจากอาคาร บานเรอน เปนตน แตการใชประโยชนจากพลงงานลมมกประสบปญหาเกยวกบความไมแนนอนของกระแสลม เนองจากความเนองจากความเรวและทศทางของลมมกเปลยนไปตามฤดกาลและปรากฏการณธรรมชาต นอกจากน ยงประสบปญหาเกยวกบเสยงรบกวนจากการหมนของกงหนลมดวยความเรว รบกวนการรบสงสญญาณคลนแมเหลกไฟฟาหากวสดทใชท าใบพดของกงหนลมเปนโลหะ รบกวนตอการบนและสญญาณเรดารหากอยใกลสนามบน (วรนช แจงสวาง, 2553: 118) ดงนน การน าพลงงานลมมาใชประโยชนจงตองอาศยความรความเขาใจธรรมชาตและการประดษฐคดคนมากพอสมควรจงจะประสบความส าเรจอยางย งยนในอนาคต

2.2.4 พลงงานจากชวมวล

ชวมวล (Biomass) คอ วสดหรอสารอนทรยทเปนแหลงกกเกบพลงงานจากธรรมชาตและสามารถน ามาใชผลตพลงงานได สารอนทรยเหลานไดมาจากพชและสตวตางๆ เชน ไมฟน แกลบ ชานออย มลสตว วสดเหลอใชทางการเกษตร เปนตน ดงนน พลงงานชวมวล จงเปนพลงงานทไดมาจากอนทรยสารตางๆ ทเปนองคประกอบของสงมชวต ซงอาจจะอยในรปของของแขง ของเหลว หรอกาซ เรยกวา เชอเพลงชวภาพ (Biofuel)

ภาพท 4-27 เชอเพลงจากชวมวลในรปแบบตางๆ

พลงงานชวมวลถอเปนพลงงานหมนเวยนชนดหนงทไดมาจากแสงอาทตยทางออม เนองจากมพนฐานมาจากกระบวนการสงเคราะหดวยแสง โดยพชจะเปลยนพลงงานแสงอาทตยใหเปนพลงงานสะสมในรปของสารอนทรยทเปนประโยชนตอการเจรญเตบโตของพชดวยกระบวนดงกลาว เมอคนหรอสตวกนพชเปนอาหารกจะไดสารอนทรยท เปนประ โย ช น ตอ ร า งก าย ดงน น เ ม อ เ ร าน าสารอนทรยดงกลาวมาผานกระบวนการท เหมาะสมกจะสามารถเปลยนเปนพลงงานทเปนประโยชนได

ชวมวล


เชอเพลงชวภาพแบงออกเปน 3 รปแบบ ไดแก

1) ของแขง ไดแก ไมฟน ขเลอย ฟางขาว ซงขาวโพด ชานออย มลสตว ถาน เปลอกพช อาท แกลบขาว ถวลสง เปนตน ไมฟนเปนพลงงานชวภาพชนดแรกทมนษยน ามาใชประโยชนโดยตรงในการหงตมอาหารใหแสงสวางและสรางความอบอน นอกจากน ยงสามารถน าพลงงานความรอนจากการเผาเชอเพลงดงกลาวมาใชผลตกระแสไฟฟาไดอกดวย ซงไมทมความชนต าจะใหคาพลงงานความรอนดกวาไมทมความชนสง

2) ของเหลว พลงงานจากเชอเพลงชวมวลทอยในรปของของเหลว แบงไดเปน 3 ประเภท ไดแก 2.1) แอลกอฮอล (Alcohol) เปนสารอนทรยทมสถานะเปนของเหลว ระเหยงาย แอลกอฮอลทน ามาใชเปนเชอเพลงชวภาพม 2 ชนด คอ เอทานอล (Ethanol) (แอลกอฮอลรบประทานได) ไดมาจากกระบวนการหมกพชจ าพวกแปงและน าตาล และเมทานอล

(Methanol) (แอลกอฮอลรบประทานไมได) เปนผลพลอยไดจากกระบวนการกลนทางปโตรเคม เอทานอลถอเปนพลงงานทไดรบความสนใจในปจจบนเนองจากน ามาเปนเชอเพลงแทนน ามนส าหรบรถยนตทใชเครองยนตเบนซนและดเซลได การน าเอทานอลมาใชเปนเชอเพลงสามารถท าได 3 รปแบบ

2.1.1) ใชเปนเชอเพลงโดยตรง ทดแทนน ามนเบนซนและน ามนดเซลทงนเครองยนตของรถยนตตองไดรบการออกแบบมาเปนพเศษใหสามารถตานนานการกดกรอนได เนองจากเอทานอลสามารถกดกรอนโลหะ ยาง และพลาสตกบางชนดทใชเปนชนสวนของเครองยนตและอปกรณ

2.1.2) น าไปผสมกบน ามนเบนซนหรอน ามนดเซลในสดสวนตางๆ ตามการเลอกใชของแตละประเทศ ซงหากผสมกบน ามนดเซลในสดสวนรอยละ 14 โดยปรมาตร เรยกวา น ามนดโซฮอล (Diesohol) หากผสมกบน ามนเบนซนในสดสวนรอยละ 10 โดยปรมาตร เรยกวา น ามนแกสโซฮอล (Gasohol) แตถาผสมในสดสวนทแตกตางไปจากรอยละ 10 โดยปรมาตร เชน ผสมในสดสวนรอยละ 20 เรยกวา น ามนอ 20 (E20) หรอ สดสวนรอยละ 85 เรยกวา น ามนอแปดสบหา (E85) เปนตน

2.1.3) ใชเปนสารเพมคาออกเทน (Octane) ในน ามนเบนซน เนองจาก เอทานอลมคาออกเทนสง โดยคาออกเทนของน ามนเบนซนจะบอกถงคณภาพในการตานทาน การนอก (Knock) หรอความสามารถของน ามนเบนซนทจะเผาไหมโดยปราศจากการนอกในเครองยนตนนเอง


2.2) ไบโอดเซล (Biodiesel) ไดแก น ามนจากพชและสตว โดยน ามาผานกระบวนการเตมแอลกอฮอลและตวเรงปฏกรยาลงไปภายใตสภาวะการเกดปฏกรยาทเหมาะสม เพอเปลยนไขมนใหกลายเปนเอทลเอสเตอรหรอเมทลเอสเตอร (ไบโอดเซล) ปจจบนการใชไบโอ-

ดเซลบรสทธ (B100) ในประเทศไทยยงไมเปนทนยมเนองจากตองดดแปลงเครองยนตเสยกอน แตหากน าไปผสมกบน ามนดเซลในสดสวนตางๆ จะมชอเรยกแตกตางกนไป เชน ผสมในสดสวนรอยละ 5 โดยปรมาตร เรยกวา น ามนไบโอดเซลบหา (B5) หรอผสมในสดสวนรอยละ 20

โดยปรมาตร เรยกวา น ามนไบโอดเซลบยสบ (B20) เปนตน 2.3) น ามนจากขยะ เปนน ามนซงมคณสมบตทางเคมและกายภาพคลายกบน ามนปโตรเลยม ซงสามารถสกดจากขยะชวมวลมาใชงานได

3) กาซชวภาพ (Biogas) สวนใหญเปนกาซมเทนทไดจากการหมกมลสตวหรอของเสยจากโรงเลยงสตว เชน สกร โค กระบอ โดยรวบรวมของเสยเหลานใสในถงหมกทมเชอ จลนทรยอยในสภาวะทไมมออกซเจน (Anaerobic) โดยจลนทรยจะยอยสลายสารอนทรยใน ของเสยแลวปลอยกาซมเทนออกมา ซงสามารถน าไปใชเปนเชอในการประกอบอาหารและกระบวนการอนๆ ทตองใชความรอนได

ภาพท 4-28 ถงหมกกาซชวภาพชนดแคปซล (ทมา: http://www.4shared.com/all-images/eo

VKmyNc/_online.html?locale=vi)

จะเหนไดวาเชอเพลงชวภาพ ซงเปนเชอเพลงทไดจากชวมวลนนมรปแบบการ ใชประโยชนทหลากหลาย และไดรบความนยมเปนอยางมาก เนองจากเปนพลงงานทมราคาถกเมอเปรยบเทยบกบการใชน ามน อกทงประเทศไทยเปนประเทศเกษตรกรรม ท าใหมผลผลตทางการเกษตรเปนจ านวนมากจงสงผลใหตนทนในการผลตเชอเพลงจาก ชวมวลมราคาไมสงมากนก

http://www.4shared.com/all-images/eo%20VKmyNc/_online.html?locale=vi

http://www.4shared.com/all-images/eo%20VKmyNc/_online.html?locale=vi


การใชเชอเพลงจากชวมวลยงสามารถชวยรกษาสภาพแวดลอมไดเนองจากการใชพลงงานจากชวมวลจะไมกอใหเกดกาซทเปนพษตอสงมชวตปญหาภาวะโลกปญหาภาวะโลกรอน การใชเชอเพลงจากซากดกด าบรรพยงปลดปลอยสารทเปนพษอนๆ เชน คารบอนมอนอกไซด (CO) ฝ นละอองขนาดเลก และไอระเหยของสารประกอบอนทรยชนดตางๆ ออกมานอย ท าให แตละประเทศมการศกษาเกยวกบพลงงานจากชวมวลกนมากขนเพอน ามาใชผลตเปนพลงงานทดแทนเชอเพลงจากซากดกด าบรรพ ไดแก น ามน ถานหน กาซธรรมชาต เปนตน

ภาพท 4-29 การผลตและใชประโยชนจากกาซชวภาพในระดบครวเรอน

(ทมา: https://fbcdn-sphotos-d-a.akamaihd.net/hphotos-ak-ash4/998036_575360752505945

_1243196523_n.jpg)

นอกจากน ภายหลงจากการแปรรปชวมวลเปนพลงงานแลวสวนทเหลอยงสามารถน าไปท าปยใหกบพชไดเนองจากยงคงมแรธาตตางๆ อยางสมบรณ เชน โพแทสเซยม (K)

และฟอสฟอรส (P) ดงนน พลงงานจากชวมวลจดเปนพลงงานสเขยวทมสวนส าคญในการลดการปลดปลอยกาซเรอนกระจกไดและชวยใหเศรษฐกจของโลกมความสมดลมากยงขน เนองจากสงผลใหราคาพชผลทางการเกษตรสงขนและสามารถแขงขนกบราคาน ามนทสงขนไดท าใหประเทศเกษตรกรรมลดการพงพาเชอเพลงจากซากดกด าบรรพจากประเทศผผลตน ามนได การน าชวมวล มาใชประโยชนโดยไปผสมหรอใชรวมกบน ามนจะสามารถลดการใชพลงงานจากน ามน อกทงยงสามารถน าไปใชในบานเรอนหรอภาคเกษตรกรรมได เชน ใชกบเครองยนตในฟารม ใชในการ

https://fbcdn-sphotos-d-a.akamaihd.net/hphotos-ak-ash4/998036_575360752505945


ปมน า การใหแสงสวางและความรอน นอกจากน ยงน าไปใชในอตสาหกรรมขนาดใหญเพอใหความรอนไดอกดวย การน าไปใชในอตสาหกรรมขนาดใหญถอเปนการพฒนาทย งยนใหกบหลายๆ

ดาน เชน สงแวดลอม สงคม และเศรษฐกจ รวมทงการสรางคณภาพชวตทดใหกบมนษยและสงมชวตอนๆ (ส านกหอสมดและศนยสารสนเทศวทยาศาสตรและเทคโนโลย, 2553: 2-3)

ปจจบนการใชประโยชนจากพลงงานชวมวลในประเทศไทยมปรมาณทเพมขนโดยเฉพาะเชอเพลงกลมแอลกอฮอล และไบโอดเซล มปรมาณการใชเพมขนกวาปกอนถงรอยละ 19.6 ของการใชพลงงานทดแทนทงหมด (กรมพฒนาทดแทนและอนรกษพลงงาน, 2556: 2) และคาดวาจะมปรมาณเพมสงขนเรอยๆ เนองจากจากสถานการณราคาน ามนดบในตลาดโลกทเพมสงขน อยางรวดเรวท าภาครฐมมาตรการและนโยบายทสนบสนนใหมการใชพลงงานทดแทนเพมขนอยางตอเนอง อยางไรกตาม การใชประโยชนจากชวมวลยงคงตองค านงถงปรมาณของ ชวมวลทผลตไดภายในประเทศ เนองจากจะแปรผนและขนอยกบปรมาณผลผลตทางการเกษตรของประเทศโดยมปจจยเรองของสภาพภมอากาศมาเปนตวก าหนด นอกจากน ยงมชวมวลอกหลาย

ประเภททมการใชอยในวงจ ากดหรอบางประเภทยงไมไดมการน าไปใชอยางเปนรปธรรม เชน ยอดและใบออย ฟางขาว ทะลายปาลมเปลา ทางใบและกานปาลม เปนตน จงจ าเปนอยางยงทตองคนควาหาวธการทจะน าชวมวลเหลานมาใชประโยชนใหมากขน

2.2.5 พลงงานจากความรอนใตพภพ

ภาพท 4-30 พลงงานความรอนใตพภพในลกษณะตางๆ

(ทมา: http://www.energysavingmedia.com/news/images/

detail/c5b7b324.png)

พลงงานความรอนใตพภพ เปนพลงงานความรอนทถกกกเกบอยภายใตผวโลกในธรรมชาตการเคลอนตวของเปลอกโลกท าใหเกดรอยแตกแยกและน าบางสวนไหลซมลงไปใตผวโลก สะสมตว และรบความรอนจากชนหนทมความรอนสงกลายเปนน ารอนและไอน าทมความรอนและแรงดนสงพยายามแทรกตวขนมาตามรอยแตกแยกของช นหนข น ม า บ น ผ ว โ ล ก ซ ง อ า จ จ ะ เ ป นลกษณะของน าพ รอน ไอน า รอน โคลนเดอดหรอกาซกได

http://www.energysavingmedia.com/news


พลงงานความรอนใตพภพจงเปนพลงงานหมนเวยนชนดหนงเนองจากความรอนทน ามาใชจะไมมวนหมดสนตราบใดทใจกลางของโลกยงมความรอนอย การน าพลงงานความรอนใตพภพมาใชสามารถกระท าไดโดยตรง เชน น าน ารอนสงผานทอเพอน ามาใชในอาคารบานเรอน หรอน าไอน าซงมแรงดนสงไปหมนกงหนเพอขบเคลอนเครองก าเนดไฟฟาเพอผลตกระแสไฟฟาสงไปยงบานเรอนหรออาคารตางๆ นอกจากน ยงสามารถน าน ารอนหลงจากกระบวนการผลตกระแสไฟฟาซงมอณหภมประมาณ 70 องศาเซลเซยส น าไปประยกตใชในการอบแหงพชผลทางการเกษตร เปนพลงงานส าหรบหองเยนและเครองปรบอากาศ อกทงยงสามารถน าไปใชเพอการท ากายภาพบ าบดไดอกดวย

ภาพท 4-31 โรงไฟฟาพลงงานความรอนใตพภพ (ทมา: http://www.student.chula.ac.th/~56370490/

page6.html)

ภาพท 4-32 การผลตไฟฟาจากความรอนใตพภพ (ทมา: http://www.oknation.net/blog/home/blog

_data/479/24479/images/Dry.gif)

พ ล ง ง า น ค ว า ม ร อ น ใ ตพ ภ พ เปนพลงงานทอยในความสนใจของมนษยทจะน ามาใชงานเนองจากไมกอมลพษหรอปลอยกาซเรอนกระจกออกมา ในปจจบน มหลายประเทศพยายามน าเอาพลงงาน ชนดนไปใชงาน เชน สหรฐอเมรกา เมกซโก อตาล ญปน นวซแลนด และไอซแลนด ส าหรบประเทศไทยไดมการน าพลงงานความรอนใตพภพมาใชผลตกระแสไฟฟา เชน โรงไฟฟาพลงความรอนใตพภพฝาง จงหวดเชยงใหม และโรงไฟฟาพลงงานความรอน จงหวดกระบ เปนตน อยางไร กตาม การน าพลงงานความรอนใตพภพมาใชอาจมผลกระทบเชนเดยวกบการใชพลงงานชนดอนๆ เชน ถาน าจากแหลงพลงงานความรอนใตพภพมปรมาณแรธาตอยในระดบสง เมอน าน ามาใชแลวระบายลงในแหลงน าธรรมชาตอาจสงผลตอสงมชวตในแหลงน า ตลอดจนการอปโภค และบรโภคของมนษยได


ไอน าเดอด

น าเยน

ชดควบแนน

กงหน เครองก าเนดไฟฟา

http://www.student.chula.ac.th/~56370490/

http://www.oknation.net/blog/home/blog


2.2.6 พลงงานจากปฏกรยานวเคลยร

ภาพท 4-33 อนภาคทปลอยมาจากธาตกมมนตรงส (ทมา: Miller and Spoolman, 2012: 43)

รปแบบของปฏกรยานวเคลยรมอย 2 ประเภท ไดแก ปฏกรยานวเคลยรจากการแตกตว และปฏกรยานวเคลยรจากการรวมตว

ภาพท 4-34 ปฏกรยานวเคลยรฟชชน (ทมา: http://wiki.stjohn.ac.th/groups/poly_

science6/wiki/5bb48/_9_.html)

ธาตยเรเนยมทมอยในธรรมชาตสวนใหญ (เกนกวา รอยละ 90) เปนยเรเนยม-

238 (U-238) แตยเรเนยม-238 นแตกตวยาก ยเรเนยมทแตกตวไดดและมปรมาณส ารองในเปลอกโลกมากพอ คอ ยเรเนยม-235 (U-235) แตอยางไรกตาม ยเรเนยมท งหมดมปรมาณไมมากนก สวนธาตทแตกตวไดและมมากเปนอนดบสอง คอ ทอเรยม ซงมอยประมาณ 1 ลานตน การแตกตวของธาตดงกลาวในเตาปฏกรณจะมมวลสวนหนงสญหายไป มวลสวนนเองทท าใหเกดพลงงานตามทฤษฎของไอสไตน โดยถาใช U-235 เปนเชอเพลงประมาณ 1 กโลกรม พลงงานทเกดขนจะเทากบ

พ ล ง ง า น น ว เ ค ล ย ร เ ป นพลงงานรปแบบหนงทไดจากปฏกรยานวเคลยร พลงงานนวเคลยรจะถกปลอยออกมาในลกษณะพลงงานจลนของอนภาคตางๆ เชน อนภาคแอลฟา () อนภาคบตา () นวตรอน (neutron) รงสแกมมา (Gamma Ray) หรอรงสเอกซ

(X-ray) เปนตน

1) ปฏกรยานวเคลยรจากการแตกตว (Nuclear fission) โลกของเราประกอบดวยธาตตางๆ มากมาย ซงมน าหนกแตกตางกนไปตามปรมาณของโปรตอนและนวตรอนทประกอบอยในธาตน นๆ ธาตทหนกมากๆ มกจะแตกตวไดเองหรอแตกตวออกโดยการยงดวยเครองมอ ธาตพวกน เชน ยเรเนยม (U) พลโตเนยม (Pu) และทอเรยม (Th) และเมอธาตเหลานแตกตวจะปลดปลอยพลงงานออกมามหาศาล ซงเรยกวาปฏกรยานวเคลยรจากการแตกตวหรอปฏกรยานวเคลยรฟชชน

นวเคลยสเลกลง

นวตรอน

นวตรอน จากปฏกรยา

ธาตกมมนตรงส

อนภาคบตา

อนภาคแอลฟา

รงสแกมมา

ยเรเนยม

http://wiki.stjohn.ac.th/groups/poly_


การเผา ถานหนประมาณ 2,000 ตน พลงงานทผลตจากเตาปฏกรณปรมาณมกเปนพลงงานในรปของความรอน ซงจ าเปนตองมตวกลางทผานเขาไปรบความรอนออกมาใชงาน เชน ใชในการผลตไอน า ปจจบนมเทคโนโลยหลายแนวทางทจะดงพลงงานดงกลาวออกมาใช

ภาพท 4-35 ธาตยเรเนยม

(ทมา: http://periodic.lanl.gov/images/uranium.jpg และ http://www.hobart.k12.in.us/ksms/PeriodicTable/uranium.jpg)

2) ปฏกรยานวเคลยรจากการรวมตว (Nuclear fusion) เปนปฏกรยานวเคลยรอกแบบหนงไดจากการรวมตวของนวเคลยสของธาตเองตงแต 2 นวเคลยสขนไป เกดเปนนวเคลยสของธาตชนดใหมพรอมกบมพลงงานจ านวนมหาศาลปลอยออกมาเรยกกระบวนการนวา ปฏกรยานวเคลยรฟวชน ตวอยางทเชอกนวาเกดจากปฏกรยาน ไดแก การเกดพลงงานของไฮโดรเจนรวมตวกนกลายเปนอะตอมของฮเลยมดงเชนทเกดบนดวงอาทตยทกลาวมาแลวขางตน

ภาพท 4-36 โรงไฟฟาจากปฏกรยานวเคลยร

(ทมา: Miller and Spoolman, 2012: 380)

เราสามารน าพลงงานจากปฏ ก รยานวเคลยรฟชชนมาใชประโยชนในการผลตกระแสไฟฟาได โดยอาศยหลกการเกดปฏกรยานวเคลยรในแทง U-235 ทอยภายในแกนของเตาปฏกรณ ซงจะกอใหเกดพลงงานความรอนสงจากปฏกรยาแตกตวในอตราทพอเหมาะโดยใชแทงแกรไฟตวางลงไปอยระหวางแทงยเรเนยมซงจะท าใหปฏกรยาแตกตวชาลง และหากวางแทงแกรไฟตไวเลยกจะเปนการหยดการแตกตวของยเรเนยม

http://periodic.lanl.gov/images/uranium.jpg%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20และ



ขณะยเรเนยมเกดปฏกรยาแตกตวและปลอยพลงงานความรอนสงออกมานน กจะมสารตวน าเอาความรอนดงกลาวอาจจะเปนน าหรอแกส ผานทอไปยงหมอน าท าใหน าเดอดกลายเปนไอ และมทอผานไอน าไปหมนหมนกงหน (Turbine) เพอผลตกระแสไฟฟาไอน า เมอหมนกงหนแลวจะผานลงมายงหอกลนทมทอน าหลอเยนท าใหไอน ากลายเปนน าเยนไหลกลบไปยงหอทมทอน าความรอนมาจากแกนของเตาปฏกรณท าใหกลายเปนน าเดอดกลายเปนไอหมนเวยนไปยงกงหนอก

ภาพท 4-37 เครองปฏกรณนวเคลยรแบบน าเดอด

(ทมา: http://mariepierrot.free.fr/lycee/actualite.php5)

ปจจบน มหลายประเทศทน าปฏกรยานวเคลยรฟชชนมาใชประโยชนในการผลตกระแสไฟฟาได เชน จน ญปน สหรฐอเมรกา เปนตน ส าหรบประเทศไทย เมอป พ.ศ. 2519

รฐบาลไดอนมตใหการไฟฟาฝายผลตแหงประเทศไทย (กฟผ.) กอสรางโรงไฟฟานวเคลยร ขนาด 600 เมกะวตต ทอาวไผ อ าเภอศรราชา จงหวดชลบร แตไดมการคดคานจากประชาชนท าใหรฐบาลตดสนใจลมเลกโครงการไปในทสด ตอมาคณะกรรมการนโยบายพลงงานแหงชาตไดบรรจแผนพฒนาก าลงผลตไฟฟาโดยโรงไฟฟานวเคลยรทก าหนดใหมโรงไฟฟาในป พ.ศ. 2563-2564 โดยพจารณาเทคโนโลยผลตไฟฟาดวยระบบน าภายใตความดนเตาปฏกรณแบบน าเดอด รวมก าลงผลต 4,000 เมกะวตต หรอจะเทากบปรมาณโรงไฟฟานวเคลยร 4 โรง ระยะเวลาการกอสรางตอโรงอยทประมาณ 6-7 ป

อาคารคมเครองปฏกรณ

เครองก าเนดไฟฟา

เครองควบแนน

เตาปฏกรณ

แทงควบคม

กงหน


เนองจากเครองปฏกรณนวเคลยรสามารถผลตพลงงานออกมาไดอยางมหาศาลโดยใชเชอเพลง U-235 เพยงเลกนอย คอ ยเรเนยมเพยง 1 กโลกรม สามารถใหพลงงานไดมากเทากบถานหนถง 2,000 ตน มผลกระทบตอสงแวดลอมนอยเนองจากไมมเสยงดง ไมมเขมา ควน หรอกาซตางๆ ทจะท าใหอากาศเสย ไมมกาซทจะท าใหเกดฝนกรดและภาวะเรอนกระจก พลงงานชนดนจงนาจะเหมาะสมส าหรบอนาคตซงจ านวนประชากรจะทวขนอยางมากมายลนเหลอ และความตองการพลงงานเพมมากขนอยางมหาศาล ในขณะทแหลงพลงงานซากดกด าบรรพลดลงไปเรอยๆ หากมนษยสามารถเอาชนะปญหาอบตเหตโรงงานระเบด กมมนตรงสรวไหล และการก าจดกากนวเคลยรไดอยางมประสทธภาพ หรอสามารถสรางเครองปฏกรณนวเคลยรรวมตวขนได สงเหลานคอเงอนไขส าหรบความกาวหนาของพลงงานชนดนในอนาคต หากปญหาเหลานยงด ารงอยการสรางโรงไฟฟาปฏกรณนวเคลยร หรอการตดตงเครองปฏกรณนวเคลยรในยานพาหนะใดๆ ยอมจะตองถกมหาชนตอตานอยางไมมทางหลกเลยง

3. สถานการณการใชพลงงานของประเทศไทย

ประเทศไทยมการใชพลงงานขนสดทายในป 2556 มปรมาณ 75,214 พนตนเทยบเทาน ามนดบ เพมขนจากปกอนรอยละ 2.6 และคดเปนมลคาการใชพลงงานรวม 1,793 พนลานบาท โดยมการใชพลงงานเชงพาณชยในสดสวนรอยละ 81.4 ของการใชพลงงานขนสดทายทงหมด (พลงงานทถกแปรรปและจดสงมายงจดทจะมการใชประโยชนขนสดทาย เชน น ามนเบนซนทปม เปนตน) สวนทเหลอเปนการใชพลงงานหมนเวยนรอยละ 7.9 และพลงงานหมนเวยนดงเดม (ฟน ถาน แกลบ และวสดเหลอใชทางการเกษตร) รอยละ 10.7

ทงน การใชพลงงานเชงพาณชย มปรมาณ 61,236 พนตนเทยบเทาน ามนดบ เพมขนจากปกอนรอยละ 1.5 ประกอบดวย น ามนส าเรจรป 35,948 พนตนเทยบเทาน ามนดบ เพมขนรอยละ 3.1

ไฟฟา 14,002 พนตนเทยบเทาน ามนดบ เพมขนรอยละ 1.6 ถานหน/ลกไนต 5,947 พนตนเทยบเทาน ามนดบ ลดลงรอยละ 9.6 และกาซธรรมชาต 5,339 พนตนเทยบเทาน ามนดบ เพมขนรอยละ 4.8

ส าหรบพลงงานหมนเวยน 5,902 พนตนเทยบเทาน ามนดบ เพมขนจากปกอนรอยละ 4.7 และพลงงานหมนเวยนดงเดม 8,076 พนตนเทยบเทาน ามนดบ เพมขนจากปกอนรอยละ 10.0

อยางไรกตาม น ามนส าเรจรปยงคงมการใชในสดสวนทสงกวาพลงงานชนดอน รอยละ 47.8 ของการใชพลงงานขนสดทายทงหมด ซงมการใชไฟฟา พลงงานเวยนดงเดม ถานหน/ลกไนต พลงงานหมนเวยน และกาซธรรมชาต รอยละ 18.5, 10.7, 7.9, 7.9 และ 7.1 ตามล าดบ


ตารางท 4-2 การใชพลงงานขนสดทายจ าแนกตามชนดพลงงาน

การใชพลงงานขนสดทาย

จ าแนกตามชนดพลงงาน

ปรมาณ

(พนตนเทยบเทาน ามนดบ) อตราการเปลยนแปลง

(รอยละ) 2554 2555 2556 2555 2556

การใชพลงงานขนสดทาย (รวม) 79,562 73,316 75,214 3.9 2.6

พลงงานเชงพาณชย

- น ามนส าเรจรป

- ไฟฟา

- ถานหน/ลกไนต

- กาซธรรมชาต

57,424

33,078

12,671

7,190

4,485

60,340

34,881

13,784

6,582

5,094

61,236

35,948

14,002

5,947

5,339

5.1

5.5

8.8

8.5

13.6

1.5

3.1

1.6

9.6

4.8

พลงงานหมนเวยน 4,556 5,635 5,902 23.7 4.7

พลงงานหมนเวยนดงเดม 8,582 7,341 8,076 14.5 10.0

(ทมา: กรมพฒนาพลงงานทดแทนและอนรกษพลงงาน, 2556: 1)

สวนการใชพลงงานขนสดทายในแตละสาขาเศรษฐกจ พบวา โดยรวมมการใชพลงงานเพมขนประกอบดวย การใชพลงงานในสาขาเกษตรกรรม 3,906 พนตนเทยบเทาน ามนดบ เพมขนจากปกอน รอยละ 3.1 สาขาอตสาหกรรม 27,193 พนตนเทยบเทาน ามนดบ เพมขนรอยละ 1.1

สาขาบานอยอาศย 11,367 พนตนเทยบเทาน ามนดบ เพมขนรอยละ 10.3 สาขาธรกจการคา 5,805

พนตนเทยบเทาน ามนดบ ลดลงรอยละ 4.5 และสาขาขนสง 26,943 พนตนเทยบเทาน ามนดบ

เพมขนรอยละ 2.7 ทงน เปนการใชในอตสาหกรรมมากทสด คดเปนรอยละ 36.2 รองลงมาเปนการใชในการขนสง สาขาบานอยอาศย สาขาธรกจการคา และสาขาเกษตรกรรม รอยละ 35.8, 15.1, 7.7

และ 5.2 ตามล าดบ


ตารางท 4-3 การใชพลงงานขนสดทายจ าแนกตามสาขาเศรษฐกจ

การใชพลงงานขนสดทาย

จ าแนกตามสาขาเศรษฐกจ

ปรมาณ

(พนตนเทยบเทาน ามนดบ) อตราการเปลยนแปลง

(รอยละ) 2554 2555 2556 2555 2556

1. สาขาเกษตรกรรม 3,686 3,790 3,906 2.8 3.1

2. สาขาอตสาหกรรม 24,845 26,910 27,193 8.3 1.1

3. สาขาบานอยอาศย 11,040 10,305 11,367 0.4 10.3

4. สาขาธรกจการคา 5,511 6,081 5,805 3.8 4.5

5. สาขาขนสง 25,480 26,230 26,943 2.9 2.7

รวม 70,562 73,316 75,214 3.9 2.6

(ทมา: กรมพฒนาพลงงานทดแทนและอนรกษพลงงาน, 2556: 1)


การใชวสดพลงงานของมนษย เชน น ามนเชอเพลง ถานหน และแกสธรรมชาต เปนสาเหตส าคญของการปลดปลอยแกสพษชนดตางๆ สสภาพแวดลอม ปรมาณการใชวสดพลงงานดงกลาวไดเพมมากขนตามจ านวนประชากรและการบรโภคของประชากร ซงท าใหเกดผลกระทบในวงกวางตอสงมชวตจ านวนมากดวยการขาดความรและความเขาใจในขอบเขต และสมรรถนะการรองรบการถายเทของเสยของธรรมชาต ท าใหมนษยไมสามารถก าหนดขอบเขตทเหมาะสมของการบรโภคและการท ากจกรรมทจะไมเกนก าลงทธรรมชาตจะสามารถฟนคนสภาพกลบมาไดอก กอใหเกดอนตรายตอการด ารงชวตของมนษยและสงมชวตในระบบนเวศจ านวนมาก

พฤตกรรมการบรโภคพลงงานของมนษยสมยใหมมลกษณะทกอใหเกดความสญเสยพลงงานเกนความจ าเปนอยางมาก เชน การเลอกใชเครองใชไฟฟาทมขนาดใหญ หรอเลกเกนไป ไมสอดคลองกบความจ าเปนทตองใช เชน ตเยน โทรทศน เครองปรบอากาศ เครองเปาผม เตารด หมอหงขาว ฯลฯ ตเยนทมระบบละลายน าแขงอตโนมตจะเปนตเยนทใชก าลงไฟฟามากกวาตเยนชนดทมปมส าหรบกดละลายน าแขง การเสยบปลกเครองไฟฟาทงไวหลงจากใชเสรจแลว เชน เครองรบโทรทศนจะใชไฟฟา 2.5-8 วตต ตลอดเวลาทมสญญาณไฟสแดงบนเครองรบทพรอมจะรบสญญาณจากเครองบงคบระยะไกล


การตดต งเครองปรบอากาศในสถานททมชองใหความเยนรวไหลออกขางนอกได การรวไหลนจะท าใหเครองท างานเพมและสนเปลองพลงงานมากขน และถาหากวาในสถานททใชเครองปรบอากาศนนมกจกรรมทท าใหเกดความรอน เชน การประกอบอาหาร อนอาหาร หรอการใชไฟแสงสวางชนดหลอดไส ซงมประสทธภาพต าในหองปรบอากาศ ซงทกๆ วตตของก าลงไฟฟาทใชส าหรบหลอดแสงสวางนจะท าใหสนเปลองก าลงไฟ ส าหรบเครองปรบอากาศ 1.3 วตต เพอท าใหอณหภมของหลอดไฟชนดนลดลง การสญเปลาของพลงงานทเกดขนบอยมากคอการเปดเครองใชไฟฟาทงไวโดยไมมการใชประโยชน เชน เครองรบโทรทศน วทย เครองเสยง เครองปรบอากาศ หลอดไฟแสงสวาง เปนตน เมอมการใชพลงงานมากดงกลาวกยงผลใหเกดการถายเทและปลดปลอยของเสยออกสสภาพแวดลอมมากขนท าใหสภาพแวดลอมเสอมโทรมลงใชประโยชนไดนอยลง ซงกจะยงท าใหผบรโภคจ าตองใชพลงงานเพมมากขนอกเพอปองกนอนตรายจากสภาพแวดลอมทเสอมโทรมลง เชน การจราจรทคบคงและมการใชยานพาหนะคมนาคมขนสงมากขนกไดกอใหเกดภาวะมลพษทางอากาศมากขนท าใหผคนทสญจรไปมาบนทองถนน หรอผทอยอาศยใกลบรเวณดงกลาวจ าเปนตองตดเครองปรบอากาศเพมขน

พฤตกรรมการบรโภคพลงงานอยางไมเหมาะสมอกประการหนงคอการจดการพนทใชสอยในอาคารอยางไมเหมาะสมโดยเฉพาะอยางยงอาคารทเปนศนยการคา เชน การจดใหศนยอาหารหรอหางสรรพสนคาไปอยชนทสงๆ แตกลบจดแผนกสนคาทมผหาซอนอยไวชนลางสดหรอการจดสถานทจอดรถของพนกงานไวใกลตวอาคารมากกวาสถานทจอดรถส าหรบลกคา และผมาตดตอ ท าใหผมาตดตอตองขบรถวนเปนระยะทางยาวนานกวาจะจอดรถได กอใหเกดการสญเสยพลงงานโดยไมจ าเปน เปนตน


ไมมใครบอกไดหรอยงไมมการก าหนดมาตรฐานใหเปนทยอมรบกนทวไปออกมาวา การใชพลงงานแคไหนเพยงใดทถอวาประหยดและเปนการใชพลงงานอยางย งยน แตเราสามารถกระท าในรปของขอตกลง กฎหมาย ระเบยบขอบงคบ มาตรการ แนวทาง วธการด าเนนชวตและ การท างาน สดทายคอการสรางคานยมและจรยธรรมในเรองของการประหยดพลงงาน การใชพลงงานอยางรคณคา มประสทธภาพ ไมเปนการท าลายสมดลของธรรมชาตและใหชวยกนแสวงหา หรอหนไปใชพลงงานททดแทนใหมใหไดมากขนโดยมแนวทางในทางปฏบตทเปนจรงทจะสามารถบรรลเปาประสงคทวางเอาไว ไดแก


1. การใชพลงงานอยางรคณคา การใชพลงงานในทกขนตอนและกจกรรมการบรโภคจะตองควบคมใหมการใชอยางเตมประสทธภาพและเกดประโยชนสงสด โดยเรมดวยการลดการสญเสยในทกขนตอน มการตรวจตราดแลการใชพลงงานอยางตอเนอง เพมความระมดระวงในการใช ไมปลอยใหมการสนเปลองพลงงานโดยไมมการใชประโยชน มการตรวจสอบการรวไหลเพอการปองกนและลดการสญเสย และมการก าหนดแผนการใชอยางเหมาะสมในดานการใชพลงงานในกจกรรมตางๆ โดยเฉพาะการใชพลงงานในครวเรอนและส านกงานใหค านงถงการใชประโยชนในดานตางๆ จากธรรมชาตใหมากทสด เชน การปลกตนไมรอบอาคารดานทศตะวนตก หรอดานทไดรบแสงแดดมาก การตดตงบานประต และหนาตางใหสามารถเปดรบแสงสวาง ซงการเพมคณคาการใชพลงงานในสวนนจะตองเรมตนต งแตการวางแผนการกอสรางและใชอาคารจากการออกแบบใหเหมาะสมและสอดคลองกบสภาพพนททจะมการกอสรางอาคาร

2. การพงพาการใชพลงงานททดแทนใหมได เชน การใชพลงงานจากชวภาพเปนวสดพลงงานในการหงตมแทนการใชแกสธรรมชาต และแกสปโตรเลยมเหลว การเลอกใชอปกรณการหงตมหรอเตาทมประสทธภาพพลงงานสงกเปนอกทางหนงทจะชวยลดปรมาณการใชพลงงานทงถาน และฟนในการหงตมไดดวย โดยทอตราการใชพลงงานททดแทนใหมไดนนจะตองอยในระดบทไมเกนขดอตราการทดแทนใหมตามธรรมชาตของตนไม

3. การเพมประสทธภาพการใชพลงงาน ปจจบนนไดมการคนควาวจยตรวจสอบ และพฒนาเทคโนโลยการประหยดพลงงานชนดตางๆ ขนมากมายหลายชนด และไดผลตเปนสนคาวางจ าหนายในประเทศไทยแลว นบแตอปกรณแสงสวางทเปนหลอดไฟชนดตางๆ ทใชก าลงไฟฟาต าแตใหก าลงสองสวางมากกวาหรอเทาเทยมกบหลอดไฟชนดมไส นอกจากนยงมอายการใชงานยาวนานกวาหลอดชนดอนรวมทงไมท าใหเกดความรอนในขณะทมการใชงานซงสามารถชวยลดการสนเปลองพลงงานส าหรบเครองปรบอากาศดวย ส าหรบเครองปรบอากาศชนดประหยดพลงงานและมประสทธภาพสงกมจ าหนายแลวท าใหสนเปลองพลงงานนอยกวาเดม ตเยนประหยดพลงงานซงใชไฟฟาเพยงรอยละ 30 ถง 35 ของตเยนโดยทวไปกไดมการผลตและจ าหนายแลว จากตวอยางทกลาวถงนจะเหนไดวาเทคโนโลยการประหยดพลงงานส าหรบการบรโภคในแตละดานไดมวางจ าหนายเปนทางเลอกซอและเลอกใชดวยจตส านกทถกตองทางดานพลงงานจะท าใหผบรโภคเสยคาใชจาย พลงงานลดลง และลดการพงพาการใชพลงงานลง นอกจากนยงเปนการแสดงความรบผดชอบตอปญหาการลดนอยลงของแหลงพลงงานและความเสอมโทรมของสภาพแวดลอมทพงมอกดวย



พลงงานเปนปจจยทมความส าคญตอการด ารงชวตของมนษย พลงงานทมนษยใชแบง ไดเปน 2 รปแบบ ไดแก พลงงานหมนเวยน เปนพลงงานทเกดขนตามธรรมชาตและมอยอยาง ไมจ ากดและใชแลวไมหมดไป เชน พลงงานทไดจากแสงอาทตย ลม ความรอนใตพภพ ชวมวล รวมไปถงพลงงานจากปฏกรยานวเคลยร และพลงงานสนเปลองซงเปนพลงงานทมอยอยางจ ากด หากขดหรอน ามาใชไมเพยงพอตอความตองการใชพลงงาน พลงงานสนเปลองกจะหมดไปภายในระยะเวลาไมถง 40 ป เชน ถานหน หนน ามน น ามนดบ กาซธรรมชาต แตอยางไรกตามมนษย กยงคงตองพงพาพลงงานสนเปลองตอไปเพราะมนษยยงไมสามารถพฒนาพลงงานหมนเวยนให มศกยภาพเพยงพอทจะเขามาทดแทนหรอแทนทพลงงานสนเปลองไดอยางพอเพยงในขณะเดยวกนการใชพลงงานสนเปลองกไดสรางผลกระทบตอสงแวดลอมและการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศของโลกอยางมหาศาล เชน ภาวะโลกรอน ฝนกรด ปจจบนสถานการณการใชพลงงานของประเทศไทยยงคงเพมขนอยางตอเนองโดยเฉพาะน ามนส าเรจรป ในขณะเดยวกนรฐบาลกไดมนโยบายสงเสรมใหมการใชพลงงานทดแทนในประเทศเพมมากขนรวมทงเพมประสทธภาพการใชพลงงาน ท าใหสดสวนของการใชพลงงานหมนเวยนเพมขนเชนกน อยางไรกตาม คนไทยทกคนกยงคงตองรวมกนด าเนนการอนรกษพลงงานและใชพลงงานทมอยอยางจ ากดและรคณคาเพอใหมพลงงานเพยงพอตอความตองการใชในอนาคตอยางย งยน




ตอนท 1 จงตอบค าถามตอนใหถกตอง

1. จงอธบายความหมายของค าวา “พลงงาน” พรอมทงยกตวอยางประกอบ

2. พลงงานมความส าคญพนฐานตอสงมชวต ถาไมมพลงงานชวตจะเปนอยางไร

3. จงยกตวอยางแหลงพลงงานทใชแลวหมดไปกบแหลงพลงงานทใชไมหมด

4. จงยกตวอยางสารมลพษและบอกโทษของสารดงกลาวทเกดจากการเผาไหมเชอเพลงประเภทฟอสซล (Fossil)

5. การอนรกษพลงงานคออะไร เหตใดจงตองมการอนรกษพลงงาน

6. พลงงานจากแหลงใดมความส าคญตอชวตมนษยมากทสด เพราะเหตใด

7. นกศกษามความคดเหนอยางไรหากมการสรางโรงงานไฟฟานวเคลยรในประเทศไทย

ตอนท 2 จงเลอกค าตางๆทก าหนดเตมลงในชองวางใหถกตอง

……….1. เปนแหลงพลงงานทใชในโรงงานไฟฟานวเคลยร

……….2. เปนแหลงพลงงานทท าใหเกดการหมนเวยนของแหลงหลงงานอนๆ

……….3. เปนแหลงเชอเพลงทส าคญบนดวงอาทตย

……….4. ไดจากการเปลยนไขมนใหกลายเปนเอทลเอสเตอรหรอเมทลเอสเตอร

……….5. เปนแหลงพลงงานทสามารถท าใหมพลงงานศกยสง เมอกกเกบไวในทสงเพอเตรยมการ

ส าหรบผลตกระแสไฟฟา

……….6. สามารถจบตวกบฮโมโกลบนในเมดเลอดแดงไดด ……….7. จลนทรยทไมใชออกซเจนยอยสลายซากพชซากสงมชวต ……….8. ไดจากการหมกพชจ าพวกแปงและน าตาล

……….9. มคณสมบตในการดกจบความรอน

……….10. เปนของแขงทเกดจาการทบทมของซากพชเปนเวลากวารอยลานป

เมทานอล คารบอนไดออกไซด อเทน เอทานอล ไฮโดรเจน ดวงอาทตย ยเรเนยม น า ถานหน ไบโอดเซล คารบอนมอนนอกไซด กาซชวภาพ




กรมพฒนาพลงงานทดแทนและอนรกษพลงงาน. (2556). รายงานพลงงานทดแทนของประเทศ

ไทย. กรงเทพฯ: กระทรวงพลงงาน.

. (2556). สถตพลงงานของไทย 2556 (เบองตน). กรงเทพฯ: กระทรวงพลงงาน.

การกลนล าดบสวน (Fractional distillation). (Online). สบคนเมอ 10 สงหาคม 2556

จาก http://share.psu.ac.th/blog/sci-discus/30308

การเกดลมและประเภทของลม. (Online). สบคนเมอ 30 พฤศจกายน 2556

จาก http://krumax-pk.blogspot.com/2009/12/blog-post_28.html

เครองท าน ารอนจากพลงงานแสงอาทตย. (Online). สบคนเมอ 12 กนยายน 2556

จาก http://www.4shared.com/all-images/eoVKmyNc/_online.html?locale=vi

จรยา เสนพงศ. (Online). ลมแรง แรงตานถานหน. สบคนเมอ 22 ธนวาคม 2556 จาก http://www.greenpeace.org/seasia/th/news/blog1/blog/35167/ ชย ปายางหลวง. (2551). ฉลาดประหยดเลอกใชพลงงานทดแทน. นนทบร: อทยานความร. ณฐกานต แสงงาม. (Online). มลพษทางอากาศ. สบคนเมอ 1 กมภาพนธ 2557

จาก http://greenscape1413.files.wordpress.com/2011

ตะวนตก...ทแหลมพรหมเทพ. (Online). สบคนเมอ 22 ธนวาคม 2556 จาก http://www.oknation.net/blog/maruko/2008/10/25/entry-1

แทนขดเจาะน ามนขวโลกเหนอ. (Online). สบคนเมอ 10 สงหาคม 2556

จาก http://upic.me/i/dp/1po14.jpg

ไทยแลนดอนดสตรดอทคอม. (Online). ซอโอ เอสพซจ เผยยทธศาสตรสการเปนผน าดาน

โซลารฟารม.สบคนเมอ 12 กนยายน 2556 จาก http://www.thailandindustry.com/

news/view.php?id= 17603&section=28

ธนยา เกาศล. (2554). มลพษทางอากาศและการควบคม. สงขลา: หนวยเทคโนโลย การศกษา คณะวศวกรรมศาสตร มหาวทยาลยสงขลานครนทร. นพวรรณ มองขนทด. (Online). พลงงานความรอนใตพภพ. สบคนเมอ 25 ธนวาคม 2556 จาก http://www.student.chula.ac.th/~56370490/page6.html

บรษท ปตท. ส ารวจและผลตปโตรเลยม จ ากด (มหาชน). มนษยกบพลงงาน. วดทศน . กรงเทพฯ: บรษท ปตท. ส ารวจและผลตปโตรเลยม จ ากด (มหาชน).

http://share.psu.ac.th/blog/sci-discus/30308

http://www.4shared.com/all-images/eoVKmyNc/_online.html?locale=vi

http://www.greenpeace.org/seasia/th/news/blog1/blog/35167/

http://www.oknation.net/blog/maruko/2008/10/25/entry-1

http://www.oknation.net/blog

http://upic.me/i/dp/1po14.jpg

http://www.thailandindustry.com/%20news/view.php?id=%20%2017603&section=28

http://www.thailandindustry.com/%20news/view.php?id=%20%2017603&section=28

http://www.student.chula.ac.th/~56370490/page6.html



บอหมกกาซชวภาพ. (Online). สบคนเมอ 12 กนยายน 2556 จาก http://www.4shared.com

/all-images/eoVKmyNc/_online.html?locale=vi

พระราชบญญตการสงเสรมการอนรกษพลงงาน พทธศกราช 2535. (2535, 23 มนาคม). ราชกจจานเบกษา. เลม 109 ตอนท 33 ก. หนา 1

พลงงานจากกาซธรรมชาต. (Online). สบคนเมอ 8 สงหาคม 2556 จาก https://sites.google.com/a

/bumail.net/myportfolio/neuxha-wicha-ge112/week-12

แพวเจทวร. (Online). ประวตเขอนภมพล. สบคนเมอ 1 สบคนเมอ 10 สงหาคม 2556 จาก http://www.paevjtour.com/wp-content/uploads/2011/08/700PICTURE05.jpg

โพสตทเดย. (Online). โรงไฟฟาแมเมาะเดนเครองเตมทรบมอฤดรอน. สบคนเมอ 15 สงหาคม

2556 จาก http://www.posttoday.com/media/ content /2013/02/24/32DE1DFFAD2F 44849374AAF1 ADCD0663.jpg

มหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลศรวชย. (Online). คลนกเทคโนโลย มทร.ศรวชย สะทอนภาพ

ความส าเรจของกาซชวภาพจากมลสตว ทดแทนกาซหงตมในครวเรอนในพนท อบต.ร าแดง อ.สงหนคร จ.สงขลา. สบคนเมอ 25 ธนวาคม 2556 จาก https://fbcdnsphotos-d-a.akamaihd.net/hphotos-ak-ash4/998036_575360752505945

_1243196523_n.jpg

มลนธโลกสเขยว. (2537). แรธาตและพลงงาน. กรงเทพฯ: อมรนทร พรนตง แอนดพบลชชง. วรนช แจงสวาง. (2553). พลงงานหมนเวยน. พมพครงท 2. กรงเทพฯ: จฬาลงกรณมหาวทยาลย. ศร ดวงพร. (2542). วทยาศาสตรเพอพฒนาคณภาพชวต. โครงการต าราวชาการราชภฏเฉลมพระ



ศวพนธ ชอนทร. (2556). มลพษทางอากาศ. กรงเทพฯ: จฬาลงกรณมหาวทยาลย. ส านกงานคณะกรรมการนโยบายพลงงานแหงชาต. (2544). พลงงานเพอความเขาใจ ใชอยาง

รคา พฒนาสความยงยน. พมพครงท 3. กรงเทพฯ: โรงพมพครสภาลาดพราว. ส านกหอสมดและศนยสารสนเทศวทยาศาสตรและเทคโนโลย. (2553). พลงงานจากชวมวล. กรงเทพฯ: กรมวทยาศาสตรบรการ กระทรวงวทยาศาสตรและเทคโนโลย.

https://fbcdnsphotos-d-a.akamaihd.net/hphotos-ak-ash4/998036_575360752505945



สนทร บญญาธการ, วรสณฑ บรณากาญจน, สวชา เบญจพร, พรรณจรา ทศาวภาค, และณฐกานตเกษประทม. (2545). พลงงานใกลตว. กรงเทพฯ: เฟสท ออฟเซท (1993) จ ากด.

Black Gold เสนทางแหงความมงคง บนความผาสขของคนไทย. (Online). สบคนเมอ 15 สงหาคม

2556 จาก http://www.oknation.net/blog/print.php?id=640676

Brennan, S., & Withgott, J., (2005). Environment. United States of America: Pearson

Education, Inc.

CO2 Jets. (Online). สบคนเมอ 15 สงหาคม 2556 จาก http://www.skyblazer.co.za/images/effects/

C026.jpg

Dry ice. (Online). สบคนเมอ 15 สงหาคม 2556 จาก http://www.carbonicsystemsinc.com/

images/Dry%20ice1.jpg

Energy. (Online). สบคนเมอ 8 สงหาคม 2556 จาก http://anushasabanayagam-sph3u. blogspot.com/2010/12/energy.html

Energy Saving. (Online). จนรวมมอไอซแลนดพฒนาเทคโนโลยพลงงานความรอนใตพภพ.

สบคนเมอ 25 ธนวาคม 2556 จาก http://www.energysavingmedia.com/news/images/

detail/c5b7b324.png

Formation of coal. (Online). สบคนเมอ 15 สงหาคม 2556 จาก http://www.grantowngrammar.

highland.sch.uk/subjects/Peak%20Oil%20web%20site /images/coal-formation.jpg

Global Warming a Hoax. (Online). สบคนเมอ 12 กนยายน 2556 จาก http://guardianlv.com/2013/04/global- warming

Industrie pétrolière et chimique. (Online). สบคนเมอ 10 สงหาคม 2556 จาก http://www.bonitempo.fr /administrateur/fichiers/realization

Khamgon, P., (Online). พลงงานนวเคลยร. สบคนเมอ 25 ธนวาคม 2556 จาก http://wiki.stjohn.ac.th/groups/poly_science6/wiki/5bb48/_9_.html

Miller, G.T., & Spoolman, S.E., (2012). Living in the Environment. (17thedition). Canada:

Nelson Education, Ltd.

http://www.oknation.net/blog/chief-dan/2010/09/15/entry-1


http://www.skyblazer.co.za/images/effects/

http://www.carbonicsystemsinc.com/


http://guardianlv.com/2013/04/%09%20global-%20warming


http://www.bonitempo.fr/

http://wiki.stjohn.ac.th/groups/poly_science6/search/?q=pkhamgon&fields=lastModifiedAuthor

http://wiki.stjohn.ac.th/groups/poly_science6/wiki/5bb48/_9_.html



Nucleus Medical Media. (Online). What makes Carbon monoxide a significant toxic

substance?. สบคนเมอ 12 กนยายน 2556 จาก http://uvahealth.com/services/plastic-

surgery/conditions-treatments/11982

Periodic Table of Elements: LANL. (Online). สบคนเมอ 22 ธนวาคม 2556

จาก http://periodic.lanl.gov/images/uranium.jpg

Photovoltaic Array Fundamentals. (Online). สบคนเมอ 22 ธนวาคม 2556

จาก http://etap.com/renewable-energy/photovoltaic

Pierrot, M. (Online). Les OGM, l'étude "coup de poing" de Gilles-Eric Seralini... méfiance?.

สบคนเมอ 25 ธนวาคม 2556 จาก http://mariepierrot.free.fr/lycee/actualite.php5

Srisailam Dam. (Online). สบคนเมอ 8 สงหาคม 2556 จาก http://www.touristlink.com

/india/srisailam-dam/overview.html

The chance Thailand 2012 open trials. (Online). สบคนเมอ 8 สงหาคม 2556 จาก http://www.myreadyweb.com/ storage_cache/images/5/24360/cache /image

/999/9995bf2f642730deef4740 ee68bd871 c/2dc8d34a 9908ec95

4e5471a24cc4a61c.jpg

Thompson, G.R., & Turk. J., (2007). Earth Science and the Environment. (4thedition). Canada:

Thomson Brooks/Cole.

Uranium. (Online). สบคนเมอ 22 ธนวาคม 2556 จาก http://www.hobart.k12.in.us/ksms

/PeriodicTable/uranium.jpg

What is a Solar Cell?. (Online). สบคนเมอ 12 กนยายน 2556 จาก http://www.wisegeek.org

/what-is-a-solar-cell.htm

Wright, R.T., (2005). Environment Science. (9thedition). United States of America: Pearson

Education, Inc.

http://uvahealth.com/services/plastic-surgery/conditions-treatments/11982




http://mariepierrot.free.fr/lycee/actualite.php5


http://www.touristlink.com/

http://made-in-togo.com/produit/uranium-22

http://www.hobart.k12.in.us/ksms%20/PeriodicTable/uranium.jpg



ความกาวหนาทางวทยาศาสตรและเทคโนโลยทมตอคณภาพชวต



1. นาโนเทคโนโลย 2. เทคโนโลยชวภาพ



5. บทบาทของวทยาศาสตรและเทคโนโลยทมตอคณภาพชวต


7. พฒนาการความกาวหนาของวทยาศาสตรและเทคโนโลยไทย


หลงไดศกษาบทเรยนนแลว นกศกษาสามารถ 1. บอกประโยชนและความส าคญของนาโนเทคโนโลยได

2. อธบายขนตอนการผลตของเทคโนโลยชวภาพบางชนดได 3. อธบายผลของการใชเทคโนโลยชวภาพตอสงมชวตชนดตางๆ ได 4. บอกประเภทและความส าคญของเทคโนโลยชวยการเจรญพนธได

5. บอกประโยชนและความส าคญของเทคโนโลยการรกษาและฟนฟดวยเซลลตนก าเนดได

6. อธบายผลของวทยาศาสตรและเทคโนโลยทมตอคณภาพชวตได

7. อธบายบทบาทของวทยาศาสตรและเทคโนโลยในเศรษฐกจพอเพยงได

8. บอกพฒนาการความกาวหนาของวทยาศาสตรและเทคโนโลยไทยได






210 ความกาวหนาของวทยาศาสตรและเทคโนโลยทมตอคณภาพชวต






1. เอกสารประกอบการสอน “ความกาวหนาทางวทยาศาสตรและเทคโนโลยทมตอคณภาพชวต”




6. ใบงาน














211 ความกาวหนาทางวทยาศาสตรและเทคโนโลยทมตอคณภาพชวต

บทท 5 ความกาวหนาทางวทยาศาสตรและเทคโนโลยทมตอคณภาพชวต

ปจจบนความกาวหนาของวทยาศาสตรและเทคโนโลยมการพฒนาและเปลยนแปลงไปอยางรวดเรวซงมผลตอคณภาพชวตของมนษยเปนอยางมากโดยเฉพาะเทคโนโลยใหมๆ ทเกดขน ไมวาจะเปนนาโนเทคโนโลย เทคโนโลยการรกษาและฟนฟดวยเซลลตนก าเนด เทคโนโลยชวยการเจรญพนธ หรอแมกระทงเทคโนโลยชวภาพทมการดดแปลงพนธกรรมของสงมชวต ซง เทคโนโลย เหลานหากมนษยน ามาใชอยางถกวธจะน ามาซงประโยชนอยางมหาศาล แตขณะเดยวกนหากน ามาใชโดยไมค านงถงความเหมาะสมกจะเกดผลกระทบขนอยางมหนตเชนกน ดงนน มนษยตองมความรความเขาใจในการใชเทคโนโลยเพอประโยชนในการพฒนาตนเองและประเทศชาตสบไป

1. นาโนเทคโนโลย

1.1 ความหมายของนาโนเทคโนโลย ค าวา นาโน เปนค าทมรากศพทมาจากค าในภาษากรกวา Nanos แปลวา แคระหรอเลก แตในความหมายทางวทยาศาสตร หมายถง หนวยวดความยาวในระบบเมตรก 1 นาโนเมตร มขนาด 1 ในพนลานสวนของ 1 เมตร (10

-9เมตร) ซงนบวาเปนขนาดเลกมากจนไมสามารถมองเหนดวยตาเปลาหรอแมแตกลองจลทรรศนธรรมดา เวนแตเปนกลองจลทรรศนก าลงขยายสงหรอ กลองจลทรรศนชนดใหมทถกสรางเพอการศกษาและวจยดานนาโนเทคโนโลยโดยเฉพาะ

ภาพท 5-1 ขนาดสเกลระดบนาโนเมอเทยบกบสงตางๆ

(ทมา: http://cdn.emersonprocessxperts.com/wp-content/uploads/2014/01/Nanotechnology-

Relative-Scales.png)

อะตอม นาโนคารบอน

& DNA

แอนตบอด

เมดเลอดแดง

แบคทเรย

ไวรส

เสนผม

นาโนเมตร

10-9

เมตร

องสตรอม

10-10

เมตร

อะตอมก

10-11

เมตร

ไมโครเมตร

10-6

เมตร

มลลเมตร

10-3

เมตร

แสงทมองเหน

http://cdn.emersonprocessxperts.com/wp-content/uploads/2014/01/Nanotechnology-Relative-Scales.png

http://cdn.emersonprocessxperts.com/wp-content/uploads/2014/01/Nanotechnology-Relative-Scales.png


ดงนน นาโนเทคโนโลย (Nanotechnology) จงเปนวทยาศาสตรประยกตทวาดวยเรองเทคโนโลยทเกยวของกบการจดการ การสรางหรอสงเคราะหวสด อปกรณ เครองจกร ทมขนาดเลกในระดบนาโนเมตร (คณะวทยาศาสตรและเทคโนโลย มหาวทยาลยราชภฏสวนดสต , 2552: 191)

หรอในระดบอะตอมหรอโมเลกลท าใหอปกรณหรอวสดทงหลายทผลตไดมคณสมบตทางฟสกส เคม หรอชวภาพเปลยนแปลงไปจากเดมอนกอเกดประโยชนตอผ ใชสอยและเพมมลคาทางเศรษฐกจ หากจะกลาวไปแลวความหมายทงายตอความเขาใจมากทสดของนาโนเทคโนโลยนนคอเทคโนโลยขนาดจวนนเอง

1.2 เทคโนโลยการผลตในระดบนาโน นาโนเทคโนโลยมพนฐานอยบนการผลตในระดบอะตอมหรอโมเลกลทตองการ โดยน าอะตอมหรอโมเลกลดงกลาวมาวางหรอเรยงในต าแหนงทตองการดวยความแมนย า ดงนน สงทผลตขนมาจะมขนาดเลกหรอใหญกได เทคโนโลยการผลตในระดบนาโนม 2 รปแบบ ดงน

ภาพท 5-2 เทคโนโลยการผลตในระดบนาโน

(ทมา: http://www.gitam.edu/eresource/nano

/nanotechnology/role_of_bottomup_and_

topdown_a_files/image002.gif)

ลางขนบน

1. เทคโนโลยจากบนลงลาง (Top-down

technology) เปนเทคโนโลยการผลตสงตางๆ ในลกษณะสรางสงทมขนาดเลกระดบอะตอมหรอโมเลกลขนมาจากสงใหญ หรอการตดแบงวตถขนาดใหญใหมขนาดเลกลงจนถงระดบนาโนเมตร เชน การผลตทอนาโนคารบอน (Carbon

nanotube) ซง เปนวสดทน ากระแสไฟฟาไดเหมอนกบเปนโลหะ มความแขงแรงและเหนยวกวาเหลกกลา ประมาณ 100 เทา สามารถผลตไดโดยใหความรอนกบคารบอนบรสทธจนกระทงระเหยกลายเปนไอแลวปลอยใหควบแนนในสญญากาศหรอกาซเฉอยจะไดแผนคารบอนบรสทธ เมอน ามามวนเปนทอใหมขนาดเลกกวาเสนผมของมนษย ประมาณ 50,000 เทา จะไดทอนาโนคารบอนทสามารถน ามาประยกต ใชในเทคโนโลยตางๆ ไดอยางกวางขวาง เชน ใชเปนสายไฟขนาด จวในเค รองใช ไฟฟา ใช เ พมประสทธภาพการ เกบกกพล ง งานของ เซลลแสงอาทตย เปนตน

บนลงลาง

ขนาดใหญ

วสดนาโน

ผงขนาดเลก

อะตอม

โมเลกล

http://www.gitam.edu/eresource/nano%20/nanotechnology

http://www.gitam.edu/eresource/nano%20/nanotechnology


2. เทคโนโลยแบบลางขนบน (Bottom-up technology) เปนเทคโนโลยการผลตสงของขนาดใหญโดยการน าอะตอมหรอโมเลกลซงมขนาดเลกมาจดเรยงหรอประกอบเขาดวยกนเปนโครงสรางหรอรปแบบตามตองการ เชน นายดอน ไอเกลอร (Don Eigler) นกฟสกสของศนยวจยบรษท ไอบเอม (IBM) ใชเขมปลายแหลมของกลองจลทรรศนแบบสองกราดในอโมงค (STM:

Scanning Tunneling Microscope) ท าการเคลอนยายอะตอมของธาตซนอน (Xe) จ านวน 35 อะตอม มาวางเรยงกนลงบนแผนนกเกล (Ni) จนไดเปนปายชอบรษทไอบเอมขนาดเลกทสดในโลกคอ มขนาดเพยง 0.0000017 เมตร เปนตน

ภาพท 5-3 นายดอน ไอเกลอร (Don Eigler) และจดเรยงธาตซนอนเปนอกษร IBM

(ทมา: http://www.il.mahidol.ac.th/e-media/nano/Page/Unit1-6.html)

1.3 การประยกตใชนาโนเทคโนโลย

เมอพจารณาจากขนาดทเลกมากถง 1 ในพนลานสวน ท าใหสารหรอวสดในระดบ นาโนมพนทผวเพมขนและสามารถแทรกซมไปในพนทผวอนๆ ไดด (วรางคณา วารสนอยเจรญ,

2553: 77) ซงอาจแตกตางกนในสารหรอวสดนาโนแตละชนด ปจจบนจงสามารถน านาโนเทคโนโลยมาประยกตใชเพอประโยชนในดานตางๆ ดงน 1. ดานอาหาร การน านาโนเทคโนโลยมาใชดานอาหาร พบวา อนภาคนาโนบางชนด มผลในการตานเชอจลนทรย เชน อนภาคนาโนของเงน จงน ามาใชเปนสวนประกอบของพลาสตกหรอบรรจภณฑทใชส าหรบอาหาร สามารถชวยเพมอายการเกบรกษาผลตภณฑอาหารตางๆ เชน เนอสตว ขนมหวาน อาหารแชแขง รวมทงเครองดมตางๆ และยงใชก าจดกลนทไมพงประสงคไดอกดวย นอกจากน นาโนเทคโนโลยยงน ามาใชในการผลตภาชนะบรรจอาหารทมคณสมบตปองกนความรอนไดด มความเหนยว น าหนกเบา และยอยสลายไดงาย


3. ดานการแพทยและสาธารณสข นาโน เทคโนโลยท า ให วงการแพ ทยแล ะสาธารณสขเจรญกาวหนามาก มการสรางหนยนตนาโนจากโปรตนทสามารถตดตามความผดปกตของเซลล ใชหนยนตปองกน เ ช อ โร ค ร ก ษ า ไ ขมน อด ตนใ น เ ส น เ ล อ ด ตลอดจนท าลายเชอโรคหรอเซลลมะเรงไดโดยไมตองมการผาตด นอกจากน นาโนเทคโนโลยยงสามารถใชผลตยาขนาดเลกทชวยใหรกษาโรคไดเฉพาะจดทเปนโรคซงสามารถลดอาการขางเคยงทเกดจากการใชยา หรอใชในการปลกถายอวยวะใหกบผปวยทอวยวะเสยหายหรอขาดไปเพอใหผปวยนนด ารงชวตไดอยางปกตสข

4. ดานอเลกทรอนกส ในปจจบนจะพบวาคอมพวเตอรและอปกรณอเลกทรอนกส ไดถกยอขนาดใหเลกลงและมน าหนกเบาลงเรอยๆ แตอปกรณเหลานกลบสามารถท างานไดรวดเรวขน และมประสทธภาพสงขน เนองจากสามารถใชนาโนเทคโนโลยในการผลตทรานซสเตอร (Transistor) ซงเปนองคประกอบทเลกทสดของอปกรณอเลกทรอนกสให มขนาดเลกลงเพอท จะเพมจ านวนทรานซสเตอรทบรรจอยในแผงวงจรรวมใหมากขน ท าใหมนษยไดมโอกาสใชคอมพวเตอรทมขนาดเลกลง มน าหนกเบา พกพาสะดวก และสมรรถนะสงขน นอกจากน

2. ดานวสดศาสตร ลกษณะของวสดนาโนเปนไดท งโลหะ เซรามก พอลเมอร หรอวสดผสม ความสามารถในการจดเรยงอะตอมหรอโมเลกลของวสดไดอยางเทยงตรงโดยใชเครองมอหรอวธการททนสมยท าใหไดวสดทมคณสมบตดานตางๆ ในทางทดขน เชน ความแขงแรง การน าไฟฟา อายการใชงาน ความยดหยน หรอสมบตทางแมเหลก สงผลใหมนษยสามารถปรบปรงคณสมบตของวสดไดตามทตองการ เชน ท าใหวสดมศกยภาพเปนชนสวนทแขงแรง มอายการใชงานทนานกวาเดม เปนตน

ภาพท 5-4 ทอนาโนคารบอนวสดทม

ความยดหยนและแขงแรงสง

(ทมา: http://www.gaia3d.co.uk/3d-

models/3d-chemistry/carbon-nanotube/)

ภาพท 5-5 เซอรเจยน นาโนบอท (Surgeon

nanobot) หนยนตนาโนก าลงน ากอนเลอด ออกจากเสนเลอดทอดตน

(http://www.nanotech-now.com/

images/Art_Gallery/EV-36-large.jpg)

http://www.nanotech-now.com/


ยงสามารถผลตไบโอเซนเซอร (Biosensor) ทสามารถวดปรมาณสารตางๆ ในเลอดหรอปสสาวะไดอยางรวดเรวฉบไว รวมทงหนยนตจวทมขนาดเทากบเมดเลอดแดงในการรกษาโรค ท าลายไขมน ทอดตนในเสนเลอด หรอเซลลมะเรงในจดทเราตองการดงทกลาวมาแลวขางตน

5. ดานพลงงานและสงแวดลอม นาโนเทคโนโลยทมประสทธภาพจะสงผลตอความสามารถในการเกบสะสมและการผลตพลงงานของวสดตางๆ ปจจบนสามารถใชนาโนฟลมมาเปนสวนหนงในการผลตเซลลแสงอาทตย (Solar cell) ท าใหมประสทธภาพในการเปลยนพลงงานแสงเปนพลงงานไฟฟาไดดขน หรอน าทอนาโนคารบอนมาผลตเปนแบตเตอรรถยนตท าใหมอายการใชงานทยาวนานขนนบสบปนอกจากน นาโนเทคโนโลยยงสามารถใชตรวจและแกไขปญหาสงแวดลอม เชน ปรบปรงการควบคมการปลอยอากาศพษจากแหลงตางๆ พฒนากระบวนการผลตใหสามารถประหยดพลงงานและไมสงผลกระทบตอสงแวดลอม

6. ดานการทหาร นาโนเทคโนโลยมประโยชนทางดานการทหาร เชน ใชการผลตเสอเกราะกนกระสนทมคณสมบตพเศษคอมน าหนกเบา แขงแรง มความยดหยนสง สามารถดดกลนพลงงานจลนจากการเคลอนทของกระสนไดดท าใหลดแผลฟกช า อาการบาดเจบของอวยวะภายในและการเสยชวตได นอกจากน นาโนเทคโนโลยยงสามารถใชผลตชดทหารทมน าหนกเบา ไมเปอนเลนหรอโคลน มเซนเซอรตรวจวดสภาพรางกาย ตรวจสอบสารเคมและเชอโรค และสามารถปรบเปลยนสใหเขากบสงแวดลอมภายนอกได เชน เมออยในหมะจะเปนสขาว หากอยในปาจะเปน สเขยว เปนตน

ภาพท 5-6 ความยดหยนและการลดพลงงานจลนจากกระสนของทอนาโนคารบอน

(ทมา: http://images.iop.org/objects/phw/news/11/10/26/nano1.jpg)

ความเรว

กระสน

ทอนาโนคารบอน


7. ดานการเกษตร นาโนเทคโนโลยสามารถน ามาใชประโยชนในการเกษตรไดตงแตในแปลงการผลตไปจนถงผลผลตหลงการเกบเกยวหรอการพฒนาผลตภณฑ เชน ใชในการผลตดนอนทรยทเรยกวา สมารทซอย (Smart soil) ใชยดอายผกและผลไม เพมคณภาพเครองส าอางตางๆ ทผลตไดจากผลตภณฑเกษตร รวมทงผลตมงนาโนทมคณสมบตพเศษคอสามารถปลอยสารทมฤทธฆาแมลงออกมาไดโดยจะไมเปนอนตรายตอมนษย เมอมแมลงมาเกาะแมลงกจะตาย สามารถน ามาประยกตใชส าหรบปลกผกในโรงเรอนเพอใชในการก าจดแมลงศตรพชไดเปนอยางด

จะเหนไดวา นาโนเทคโนโลยเปนเทคโนโลยทมศกยภาพสงในการสรางหรอผลต สงตางๆ ซงไมสามารถท าไดดวยเทคโนโลยปกต อยางไรกตามสงทเราตองพงระลกไวกคอในการใชนาโนเทคโนโลยมความเปนไปไดทจะท าใหเกดทงการสรางสรรคและความเสยง ปญหาทส าคญคอจะลดความเสยงใหนอยทสดไดอยางไร สงนถอเปนสงทท าไดคอนขางยาก

2. เทคโนโลยชวภาพ

2.1 ความหมายของเทคโนโลยชวภาพ

ค าวา เทคโนโลยชวภาพ ตรงกบค าในภาษาองกฤษวา Biotechnology หมายถงเทคโนโลยทน าเอาความรดานตางๆ ของวทยาศาสตร เชน ชววทยา จลชววทยา พนธศาสตร มาประยกตใชกบสงมชวต ชนสวนของสงมชวต หรอผลผลตของสงมชวตไมวาจะเปนพช สตว หรอจลนทรยเพอเปนประโยชนตอการด ารงชวตของมนษย เทคโนโลยชวภาพมขอบเขตกวางขวาง

ครอบคลมตงแตเทคโนโลยส าหรบการเกษตรกรรม อตสาหกรรม การแพทย การผลตพลงงานไป

จนถงการรกษาสภาพแวดลอม รวมถงเทคโนโลยทใชในการแปรรปและเพมคณคาของสนคาตางๆ

ทมาจากสงมชวตหรอทใชหลกการของวทยาศาสตรทเกยวของกบสงมชวต สงเหลานลวนเปนเทคโนโลยชวภาพทงสน มนษยรจกเทคโนโลยชวภาพมาเนนนานหลายพนปสวนใหญจะน ามาใชประโยชนในแปรรปและถนอมอาหาร เทคโนโลยชวภาพทเกาแกทสดในประวตศาสตรของมนษยชาต ไดแก เทคโนโลยการหมก (Fermentation technology) ซงถอเปนเทคโนโลยชวภาพแบบดงเดมทไมตองใชความรทางดานวทยาศาสตรและเทคนควธการทางชววทยาขนสงมากนก เชน การน ายสตมาหมกกบธญพชหรอผลไมเพอใชท าเปนเบยรและไวน สวนเทคโนโลยชวภาพทตองใชความรทางดานวทยาศาสตรและเทคนควธการทางชววทยาขนสงเพอใหเกดการเปลยนแปลงในระดบเซลลหรอเนอเยอของสงมชวต เชน น าเทคนคทางพนธวศวกรรมมาใชในการปรบปรงสายพนธพช เรยกเทคโนโลยชวภาพลกษณะนวาเทคโนโลยชวภาพสมยใหม


2.2 ประโยชนของเทคโนโลยชวภาพ

เทคโนโลยชวภาพถอวามความส าคญมากตงแตอดตถงปจจบน เนองจากมบทบาท ตอการด ารงชวตของมนษยในลกษณะของการแกไขหรอปรบปรงความเปนอยใหดขน ตลอดจนประยกตใชเพอเพมผลผลตใหดขนและเพยงพอตอความตองการ ดงนน การใชประโยชนจากเทคโนโลยชวภาพสามารถจ าแนกเปนดานตางๆ ไดดงน

1. ดานการเกษตร การน าเทคโนโลยชวภาพมาใชดานการเกษตรมจดมงหมายเพอเพมผลผลตในรปแบบตางๆ เชน การปรบปรงพนธพชใหมความตานทานตอโรค แมลงหรอศตรพชอนๆ การคดคนวธการท าใหผลไมสกงอมชาลงเพอปองกนไมใหเกดการสญเสยผลผลตรวมทงปรบปรงพนธสตวใหมลกษณะดตามทตองการ เชน น าสตวพนธดจากตางประเทศซงออนแอไมสามารถทนตอสภาพอากาศของไทยมาผสมพนธกบพนธพนเมอง เพอใหไดลกผสมทมลกษณะดเหมอนกบพนธตางประเทศทแขงแรง ทนทานตอโรคและทนตอสภาพภมอากาศของเมองไทยได เปนตน 2. ดานอตสาหกรรมและอาหาร เราใชเทคโนโลยชวภาพในอตสาหกรรมหลายประเภทตงแตอตสาหกรรมผลตอาหารไปจนถงอตสาหกรรมผลตยารกษาโรค โดยเฉพาะการผลตอาหาร มการใชเทคโลยชวภาพเพอแปรรปจากผลผลตจากพชและสตว เชน นมเปรยว โยเกรต ซอว เตาเจยว ท าใหเรามอาหารทหลากหลายไวรบประทาน หรอใชเทคโนโลยชวภาพในการเพมปรมาณเนอสตว เชน สกร ปลา หอยตางๆ หรอลดปรมาณ คอเลสเตอรอล (Cholesterol) ในไขแดง เปนตน

3. ดานการแพทย เทคโนโลยชวภาพถกน ามาใชผลตโปรตนทใชเปนยาและวคซน เชน การผลตฮอรโมนอนซลนทใชรกษาโรคเบาหวาน การผลตโกรทฮอรโมนเพอเรงการเจรญเตบโตของคนแคระ การผลตวคซนปองกนโรคตบอกเสบบ การผลตโปรตนทใชรกษาโรคมะเรง นอกจากน ยงท าใหการรกษาเปนไปอยางมประสทธภาพและชวยลดขนตอนการผลต ไดเปนอยางมาก

4. ดานพลงงานและสงแวดลอม เราสามารถใชเทคโนโลยชวภาพในการผลตพลงงานเพอน ามาใชประโยชนได เชน น ามลสตวมาผลตเปนแกสชวภาพส าหรบใชในครวเรอนหรออตสาหกรรม น าพชทใหแปงและน าตาลมาผลตเปนเอทานอล ตลอดจนใชจลนทรยบางชนดบ าบด น าเสยจากชมชนหรอโรงงานอตสาหกรรมกอนปลอยลงสแหลงน าตามธรรมชาตหรอยอยสลายคราบน ามนทเกดจากอบตเหตระหวางการขนสงน ามนในทะเล

5. การประยกตใชในดานอนๆ เชน การพสจนบคคลทท าความผด การพสจนความเปนพอ-แม-ลกกน การตรวจสอบพนธสตวเศรษฐกจตางๆ โดยการตรวจวเคราะหลายพมพดเอนเอ (DNA fingerprint)


2.3 ความกาวหนาและผลของเทคโนโลยชวภาพ เมอวทยาศาสตรและเทคโนโลยเจรญกาวหนาของท าใหมนษยคดคนเทคนคหรอวธการใหมๆ ทสามารถน ามาใชประโยชนกบสงมชวตไดอยางหลากหลาย เชน การโคลนนง การตดแตงพนธกรรม การตรวจลายพมพดเอนเอ หรอผลตวสดชวภาพ เปนตน

1. การคดลอกพนธกรรมหรอการโคลนนง โคลนนง (Cloning) เปนกระบวนการสบพนธแบบไมอาศยเพศชนดหนง มนษยไดรจกการโคลนนงมาตงแตสมยโบราณแตเรยกชอวา การเพาะช าพช โดยค าวา โคลน มาจากค าในภาษากรกวา Klone แปลวา แขนง กง กาน ซงใชอธบายการแบงเซลลแบบไมอาศยเพศ ในพชและสตว ดงนน การโคลนนง จงหมายถงการผลตพชหรอสตวใหมลกษณะทางกายภาพ (Phenotype) และทางพนธกรรม (Genotype) เหมอนกนโดยไมใชเซลลสบพนธเพศผและเพศเมยมา

ผสมกน การโคลนนงจงเปนการท าสงมชวตใหเปนแฝดเหมอนกน คอ มเพศเหมอนกน สผวเหมอนกน หมเลอดเหมอนกน เปนตน ซงในทางธรรมชาตโดยเฉพาะในสตวเกดปรากฏการณการเกดแฝดขนไดนอยมาก บางรายงานกลาววาแฝดคสอง (Twin) มโอกาสเกดนอยกวารอยละ 1-5

และแฝดคสาม คส หรอมากกวา มรายงานการเกดนอยมาก

ปจจบนการโคลนนงทนยมน ามาใชขยายพนธพช ไดแก การเพาะเลยงเนอเยอ (Tissue culture) ซงประสบผลส าเรจอยางสงในการขยายพนธกลวยไม การโคลนนงพชจะใชเซลล อวยวะ เนอเนอ แมกระทงโพรโทพลาสตของพชมาเลยงในสารอาหารในสภาวะทเหมาะสม สวนตางๆ ของพชดงกลาวกจะสามารถเจรญเปนพชตนใหมทมลกษณะตรงตามพนธเดมทกประการ นอกจากน การตดกง ใบ ราก ไปปกช าดงทกลาวขางตนกจดเปนการโคลนนงดวยเชนกน การโคลนนงนยมท ากบพชเศรษฐกจ เชน ขาว กหลาบ คารเนชน แครอท หรอพชทมปญหาเรองของการขยายพนธหรอปญหาเรองโรค เชน ขง กลวยไม เปนตน

การโคลนนงพชมวธการและขนตอนดงน

1) น าชนสวนของพชมาเลยงในอาหารสงเคราะห ซงมน าตาล ฮอรโมน และ แรธาตทจ าเปนตอการเจรญเตบโตและการแบงเซลลของเนอเยอ

2) จดสภาพแวดลอมทใชเพาะเลยงเนอเยอใหเหมาะสม สะอาด และปลอดเชอจลนทรย

3) ควบคมอณหภมและความสวางใหเหมาะสมกบชนดของพช ซงอณหภม ทเหมาะสมอยระหวาง 23-28 องศาเซลเซยส ความสวาง 1,000-2,000 ลกซ 4) ตดแบงเนอเยออกเปนชนเพอเพมจ านวน หรอถาเจรญเปนตนกตองแยกไปเลยงในอาหารสงเคราะหใหมทกๆ 1 เดอน

http://www.thaibiotech.info/what-is-plant-tissue-culture.php


ตวอยางการโคลนนงหรอเพาะเลยงเนอเยอพชแสดงดงภาพท 5-7

ภาพท 5-7 การโคลนนงแครอท

(ทมา: ประดบ นาคแกว และดาวลย เสรมบญสข, 2551: 25)

จากภาพท 5-7 จะเหนไดวาตนพชสามารถเจรญและพฒนามาจากเซลลทไมใชเซลลสบพนธซงในรปเปนตนแครอททเจรญมาจากเซลลรากภายหลงการเพาะเลยงเนอเยอในอาหารสงเคราะห ท าใหไดตนพชทมลกษณทางพนธกรรมตรงตามสายพนธเดมคราวละมากๆ นอกจากน ตนพชทผลตไดจะปลอดจากโรคโดยเฉพาะโรคทมสาเหตจากเชอไวรส แบคทเรย หากตดเนอเยอทเจรญอยบรเวณปลายยอดของล าตนซงยงไมมทออาหารอนเปนทางเคลอนยายของเชอโรคดงกลาวมาท าการโคลนนง

อยางไรกตามเทคโนโลยลวนมขอจ ากด การโคลนนงพชตองลงทนในการจดตงหองปฏบตการคอนขางสง ขนตอนในการปฏบตการขยายพนธในพชบางกลมคอนขางยาก เชน พชสมนไพรทมยาง เนองจากยางอาจท าปฏกรยากบอาหารสงเคราะหทใชเลยงตนพชสมนไพรท าใหพชนนไมเจรญเตบโตไมดดสารอาหาร และอาจตายไดในทสด

รากของตนแครอท

เนอเยอตดขวางของราก

เนอเยอ

ชนเลกๆ

เพาะเลยงเนอเยอ ชนเลกๆในอาหารสงเคราะห

เซลลเรมแบงตว

เซลลตนออน

เพาะเลยงตนออนเลกๆ

ในอาหารสงเคราะห

ไดพชทโตเตมวยเมอปลกลงในดน


ภาพท 5-8 การเพาะเลยงตนออนของพชในอาหารสงเคราะห

(ทมา: http://flora.coa.gov.tw/graph/web_structure/50/50_02.JPG

http://flora.coa.gov.tw/graph/web_structure/50/50_03.jpg และ http://www.angelfire.com

/il/Toddshome/images/angelfirehibiscus.JPG)

ในขณะทมการศกษาการโคลนนงในพช กมการศกษาการโคลนนงในสตวดวยเชนกน เชน จอหน กวรดอน (John Gurdon) ไดท าการโคลนนงกบโดยน านวเคลยสจากล าไสเลกของลกออดมาใสแทนทนวเคลยสของเซลลไขในกบอกตวหนงซงผลทไดคอเซลลไขของกบพฒนาเปนเซลลลกออดทปกตและเจรญเตบโตเปนกบตวใหมทมลกษณะเหมอนกบตนแบบทน ามา โคลนนง ดงภาพท 5-9

ภาพท 5-9 การโคลนนงกบโดยใชเซลลตนแบบจากล าไสเลกของลกออด

(ทมา: Solomon; Berg; Martin & Villee, 1996: 376)

ตอมา ดร.เอยน วลมต (Dr.Ian Wilmut) ไดท าการโคลนนงแกะพนธสกอตทชเพศเมยชอวา ดอลล (Dolly) โดยใชวธการเดยวกนกบการโคลนนงกบ โดยน านวเคลยสของเซลลเตานมแกะทเปนตนแบบมาใสในเซลลไขของแกะอกตวหนง แลวน าเซลลไขทท าการโคลนนงแลวไปถายฝากตวออนในทองแมแกะอกตวหนง ดงภาพท 5-10

เซลลล าไสเลก

เคลอนยายนวเคลยสออก

แลวฉดเขาในเซลลไข

ลกออด ท าลาย

นวเคลยส

http://flora.coa.gov.tw/graph/web_structure/50/50_02.JPG

http://flora.coa.gov.tw/graph/web_structure/50/50_03.jpg

http://www.angelfire.com/


ภาพท 5-10 การโคลนนงแกะโดยวธการถายโอนนวเคลยส

(ทมา: Miller and Levine, 2010: 427)

ภาพท 5-11 ดร.เอยน วลมต และ ดอลล

(ทมา: http://www.bedfordresearch.org/events/2007/ian_

wilmut-sm.jpg และ http://content.answcdn.com/main

/content/img/getty/1/6/1797416.jpg)

ภาพท 5-12 สนขเรองแสงรปป (ทมา: http://www.zimmcomm.biz/images/misc/ruppy.jpg

และ http://www.nature.com/news/2009/091110/images/

news.2009.cloneddog.6-_a_.jpg

เคลอนยายนวเคลยสออก

นวเคลยส เซลลตนแบบ

เซลล

พรอมแบงตว

เอมบรโอ แกะอมทอง แกะโคลนนง

ดอลล ถอเปนสตวเลยงลกดวยนมทเกดจากการโคลนนงตวแรกของโลกและเปนตนแบบส าหรบการโคลนนงสตวอนๆ ในเวลาตอมา ดอลลสามารถสบพนธไดตามปกต และไดใหก า เนดลกตวแรกชอวา บอนน (Bonny) ปจจบน ดอลลไดเสยชวตแลวขณะทมอายเพยง 6 ป เนองจากประสบปญหาแกกอนวยและโรคปอด

ล า ส ด เ ม อ ป พ . ศ . 2550

นกวทยาศาสตรประเทศเกาหลใต ไดท าการโคลนนงสนขพนธบเกล (Beagle) จ านวน 4 ตว เรยกวา รปป (Ruppy) แปลเปนไทยวา สนขสแดงทบทม เปนสนขทสามารถเรองแสงสแดงออกมาไดโดยนกวทยาศาสตรไดน าโปรตนเรองแสงตดตอเขาไปในสนขเหลานต งแตยงคงเปนตวออนอยในหองปฏบตการ หลงจากน นจงน

เซลลไข

http://www.bedfordresearch.org/events/2007/ian_

http://content.answcdn.com/main

http://www.zimmcomm.biz/images/misc/ruppy.jpg%20%20%20%20และ

http://www.zimmcomm.biz/images/misc/ruppy.jpg%20%20%20%20และ

http://www.nature.com/news/2009/091110/images/%20news.2009.cloneddog.6-_a_.jpg

http://www.nature.com/news/2009/091110/images/%20news.2009.cloneddog.6-_a_.jpg


จงน าตวออนลกสนขดงกลาวไปฝากไวทแมของสนขจนกระทงคลอดออกมา ซงตามปกตแลวสนขจะไมมยนเรองแสงในรางกาย ผลการโคลนนงครงนท าใหเกดความคาดหวงวาในอนาคตอาจมการน ายนทเชอมโยงกบโรคภยไขเจบในมนษย เชน โรคพารคนสน (Parkinson's disease) ปลกถายเขาไปในสนขเพอท าการศกษาวจยกเปนได ส าหรบประเทศไทยไดท าการโคลนนงสตวส า เ รจเ มอป พ.ศ. 2543 โดยศาสตราจารย มณวรรณ กมลพฒนะ ผอ านวยการโครงการนวเคลยรเทคโนโลยเพอสงเสรมกจกรรมผสมเทยมโคนมและกระบอปลก คณะสตวแพทยศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย ไดน าเซลลใบหของโคแบรงกสเพศเมยมาเปนเซลลตนแบบ ท าใหเกดลกโคโคลนนงตวแรกของประเทศไทย มชอวา อง เปนลกโคสด า หลงจากนนพนฐานความรดานการโคลนนงของประเทศไทยกมการพฒนามาอยางตอเนอง จนปจจบนไดมสตวเกดจากการโคลนนงเกดขนมากมาย เชน เศวต โคขาวล าพนโคลนนง โคลนทอง ลกควายโคลนนงจากพญาควายปลก เปนตน

ภาพท 5-13 โคขาวล าพนโคลนนง และพญาควายปลกโคลนนง

(ทมา: http://www.manager.co.th/asp-bin/Image.aspx?ID=2246171

และ http://static.naewna.com/uploads/news/source/51528.jpg)

การโคลนนงสตวมประโยชนในการอนรกษพนธสตวทใกลสญพนธหรอสตวทหายากใหมจ านวนเพมขนคราวละมากๆ ในแงการทดลองทางวทยาศาสตรสามารถชวยลดจ านวนสตวทใชในการทดลองใหนอยลง เนองจากการโคลนนงจะไดสตวทมพนธกรรมและลกษณะทเหมอนกน ไมมการแปรผน ท าใหประหยดคาใชจาย ส าหรบทางการแพทยสามารถใชในการปลกถายทดแทนอวยวะของมนษย โดยใชภมคมกนตวเองมาเปนตนแบบท าใหไดอวยวะใหมทไมถกตอตานโดยภมคมกนซงสามารถลดความเสยงในการใชยาลดภมคมกนได อยางไรกตาม การโคลน-

นงท าใหสญเสยเปนเอกลกษณและความหลายหลายทางพนธกรรม เนองจากสตวจากการโคลนนง

http://www.thaibiotech.info/what-is-cell.php

http://www.thaibiotech.info/what-is-cell.php

http://www.thaibiotech.info/what-is-cloning.php

http://www.manager.co.th/asp-bin/Image.aspx?ID=2246171%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20และ

http://www.manager.co.th/asp-bin/Image.aspx?ID=2246171%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20และ


จะมลกษณะเหมอนกนไปหมดไมเปลยนแปลง ซงอาจสงผลตอววฒนาการและความอยรอดในการด ารงเผาพนธ นอกจากนยงมปญหาทางดานจรยธรรม เชน กรณการปลกถายทดแทนอวยวะของมนษยเพราะตองท าการโคลนนงคนทเหมอนกนออกมาแลวน าอวยวะของคนนนมาปลกถายแทนทอวยวะคนทเปนตนแบบ ซงท าใหคนทถกโคลนออกมามอวยวะไมครบ หรออาจมปญหาดานกฏหมายในการพสจนวาใครท าผดในทางคดเนองจากบคคลจะมดเอนเอเหมอนกน แมแตรปรางหนาตากยงเหมอนกนดวย 2. การตดแตงพนธกรรมหรอจเอมโอ (GMOs)

ภาพท 5-14 การท าพชจเอมโอ (GMOs)

(ทมา: http://stephanieanahilopez.blogspot.com

/2012/06/how-are-gmos-created.html)

จเอมโอ (GMOs) มาจากค าวา Genetically Modified Organisms หมายถง สงมชวตทไดรบการดดแปลงหรอตดแตงพนธกรรมโดยใชหลกของพนธว ศวกรรม ซงพบไดทงในพช สตว หรอจลนทรย ท าใหเกดสงมชวตสายพน ธ ใหม ท ม คณส มบตตาม ทตองการ พน ธ ว ศ ว ก ร ร ม เ ป น ก า รเปลยนแปลงสารพนธกรรมโดยการ ตดตอยน (Gene) ดวยกระบวนการทแตกตางจากการเป ลยนแปลงทางธรรมชาตโดยใชหลกการทวา ยนหรอ ดเอนเอ (DNA) ควบคมการสงเคราะหโปรตน เมอน ายนไปตดตอจะท าให การสงเคราะหโปรตนในเซลลเกดการเปลยนแปลง (ปรชา สวรรณพนจ และนงลกษณ สวรรณพนจ, 2540: 655) อนส งผลใหลกษณะของ สง ม ชวตเปลยนแปลงไปดวย ตวอยางการน าหลกพนธวศวกรรมมาใชท าพชจเอมโอ แสดงดงภาพท 5-14

ตด DNA ซงมยนทตองการ

เชอมตอเขากบ DNA

ของแบคทเรย DNA เกาะบนอนภาค

ของโลหะ

แบคทเรยน า DNA

ลกผสมเขาสเซลลพช

DNA ลกผสมเขาส

เซลลพชดวยปนยงยน (Gun gene) DNA ลกผสมไปเปน

สวนหนงของโครโมโซมพช

เกดการแบงเซลล

เซลลพชเจรญเตบโต เปนตนพชสายพนธใหม

เพาะเลยง ในอาหารสงเคราะห

http://www.thaibiotech.info/what-is-cloning.php

http://stephanieanahilopez.blogspot.com/


ส าหรบตวอยางการน าหลกของพนธวศวกรรมมาใชกบจลนทรย เชน การผลตฮอรโมนอนซลนจากแบคทเรย โดยตดดเอนเอทควบคมการผลตฮอรโมนอนซลนของมนษยออกมาเปนทอนๆ แลวใสเขาไปในดเอนเอพาหะ (DNA vector) หรอตวรบชนสวนดเอนเอทถกตดออกมา (ดเอนเอพาหะทนยมใชคอพลาสมด (Plasmid) ซงเปนดเอนเอของแบคทเรย มลกษณะเปนวงแหวนสายค) เกดเปนดเอนเอลกผสม (Recombinant DNA) แลวใสกลบคนใหกบแบคทเรยท าใหแบคทเรยดงกลาวสามารถผลตฮอรโมนอนซลนใหกบมนษยได ดงภาพท 5-15

ภาพท 5-15 การผลตฮอรโมนอนซลนจากแบคทเรย


ภาพท 5-16 การเปรยบเทยบปลามาลายเรองแสงกบปลามาลายปกต

(ทมา: http://findersfree.com/animals-pets/what-are-some-good-fish-for-a-beginner-newbie

และ http://www.manager.co.th/Science/ViewNews.aspx?NewsID=9470000056388)


ผลตฮอรโมน

อนซลน


พลาสมด

ดเอนเอ ควบคมการผลตฮอรโมนอนซลน

เซลลตบออน

ดเอนเอลกผสม

สวนตวอยางการท าสตวจเอมโอ เชน การตดแตงพนธกรรมปลามาลายใหเรองแสงได โดยน ายนควบคมการสรางโปรตนเรองแสงจากแมงกะพรน มาใสในดเอนเอของปลามาลาย ท าใหพนธกรรมของปลามาลาย เป ล ยนไปจาก เ ดม ทล าตว ส เหลองน า เ งนสลบกบลายมะกอกด า ไมเรองแสง กลบกลายเปนปลามาลายเรองแสง เชนเดยวกบแมงกะพรนทน ายนมาขางตน นอกจากน ยงมสตวจเอมโออนๆ อก เชน หนทสงเสยงรองเหมอนนก สตวทมท งลกษณะของสนขและสงโตอยในตวเดยวกน เรยกวา ดอไลออน (Dolion)

http://findersfree.com/animals-pets/what-are-some-good-fish-for-a-beginner-newbie


ภาพท 5-17 ดอไลออน (Dolion) สตวจเอมโอ

ทมทงลกษณะของสนขและสงโตอยในตวเดยวกน

(ทมา: http://listverse.com/2008/04/01/top-10-bizarre

-genetically-modified-organisms/)

ดานการแพทย ใชผลตวคซนหรอยาชนดตางๆ อาท วคซนปองกนโรคตบอกเสบ โรคเทาเปอยในสตว โรคกลวน า (ปรชา สวรรณพนจ และนงลกษณ สวรรณพนจ, 2540: 655) ดานอตสาหกรรม ชวยลดตนทนในการผลตและเพมประสทธภาพของวสด อาท ผลตฝายใหมเสนใยสฟาเพอลดคาใชจายในการยอมสผา การท าใหตนยคาลปตสมลกนน นอยลงในอตสาหกรรมกระดาษ ดานสงแวดลอม ชวยลดการใชสารเคมในการก าจดศตรพชและมลพษทจะปลอยสสงแวดลอม อาท ใชตนอนเดยมสตารททมยนของวชพชในการดดซบสารตะกว ผลตขาวโพดและถวเหลองทมฟอสฟอรสสงและไฟเททต าเพอลดปรมาณไฟเทททถกชะลางลงสแหลงน าพรอมกบมลสตวอนกอใหเกดมลพษทางน า เปนตน

อยางไรกตาม สงมชวตทไดรบการตดแตงพนธกรรมยงเปนทโตแยงและเปนทกงวลวาจะมผลตอสงมชวตอนๆ หรอไม เชน กงวลวายนหรอสารพนธกรรมทใชในการตดแตงพนธกรรมอาจท าใหเกดการแพรกระจายและถายทอดไปส สงมชว ตอนๆ และเปนภยตอสงแวดลอม อาท ย นทสรางความทนตอยาปฏชวนะหรอตานทานสารก าจดวชพช กงวลวาสารพษทผลตจากพชจเอมโออาจสงผลใหแมลงศตรพชดอตอสารชวภาพหรอมผลตอแมลงอนๆ ทมประโยชน กงวลวาการท าจเอมโอทเพมมากขนจะสงกระทบตอความหลากหลายทางชวภาพ

จะ เ หนไดว า จ เอมโอสามารถน ามาใชไดท งในพช สตว หรอจลนทรย สงผลใหมนษยมการใชประโยชนจาก จเอมโอในดานตางๆ เชน ดานการเกษตร ชวยเพมผลผลตทางการเกษตรใหมากขน คณภาพของผลผลตดขนและพฒนาสายพนธใหมลกษณะใหมททนทานตอโรคและแมลง อาท ฝายบท เ ปนฝายทไดรบยนควบคมการสรางโปรตนทเปนพษตอหนอนผเสอทเปนศตรท าลายสมอฝาย ซงยนนไดมาจากแบคทเรย บาซลลส ทรงเกนซส (Bacillus thuringiensis) (นนทนา สสข,

2555: 16) ดานพลงงาน ชวยปรบปรงพนธพชทผลตสารใหพลงงาน อาท พนธขาวโพดใหมแปงทสามารถผลตเอทานอลไดงายขน ดานการแพทย ใชใชผลตวคซนหรอยาชนดตางๆ อาท วคซน

http://listverse.com/2008/04/01/top-10-bizarre


ของสงมชวต กงวลวาผลตภณฑจเอมโออาจมความเสยงตอผบรโภค เนองจากมรายงานวาผบรโภคไดรบอนตรายจากการบรโภคสารแอล -ทรปโตเฟน (l-Tryptophan) ในอาหารเสรมทผลตจากพชจเอมโอจนกอใหเกดความพการและเสยชวต มรายงานวามนฝรงจเอมโอทสรางโปรตนเลคตน (Lectin) ท าใหหนทใชในการทดลองมภมคมกนทลดลง เนอเยอของอวยวะภายใน อาท ตบ ไต หวใจ และสมองท างานผดปกต มรายงานวาสารอาหารจากพชจเอมโออาจมคณคาทางโภชนาการไมเทยบเทาอาหารปกต อาท ถวเหลองจเอมจะมสารไอโซฟลาโวน (Isoflavone)

มากกวาถวเหลองธรรมดาเลกนอย ซงสารโอโซฟลาโวนนเปนกลมสารทมเอสโทรเจน (Estrogen)

รวมอยดวยจงมความตนตววาการเพมขนของฮอรโมนเอสโทรเจนอาจท าอนตรายตอผบรโภคโดยเฉพาะกลมเดกทารก เปนตน จากตวอยางความกงวลเกยวกบพชหรอผลตภณฑจเอมโอทกลาวขางตนอาจ มสาเหตเกยวเนองหรอปจจยแทรกซอนหลายประการ เชน กรณผลกระทบของสารพษทผลตจาก Bacillus thuringiensis ตอผเสอโมนารช (Monarch) ในรฐแคลฟอรเนย พบวา ผลของการทดลองยงไมปรากฏชดวามผลกระทบตอแมลงดงกลาวอยางมนยส าคญและยงไมสามารถพสจนแนชดวาการน ายนจาก Bacillus thuringiensis มาใชท าจเอมโอนนมผลกระทบอยางไรตอการขยายพนธพชในระยะยาว กรณหนกนมนฝรงจเอมโอทสรางโปรตนเลคตนแลวมภมคมกนลดลง พบวาการศกษาของนกวทยาศาสตรดงกลาวเปนการศกษาทไมสมบรณและไมถกตองตามหลกวทยาศาสตรแตกตองท าการทดลองตอไปเพ อพสจนวาเปนผลทเกดขนมาจากจเอมโอหรอสาเหตอน กรณผลกระทบของผลตภณฑจเอมโอทกอใหเกดสารภมแพ พบวาสารภมแพสามารถพบไดในอาหารประเภทสตวทะเล อาหารในพชตระกลถวและไข แตกรณการเกดภมแพตอถวสายพนธใหมนเกดขนจรงจงไดระงบการทดลองและหนวยงานของรฐไดหามไมใหมการจ าหนายถวเหลองสายพนธดงกลาว แตโดยทวไปแลวผลตภณฑจเอมโออนๆ จะไมมปญหาในท านองนเกดขน (พรทพย ชณสงคราม, Online; อางถงใน มลนธบณฑตสภาวทยาศาสตรและเทคโนโลยแหงประเทศไทย, 2543)

จะเหนไดวาจเอมโอ (GMOs) ไดน าเทคโนโลยดานพนธวศวกรรมมาใชในการผลตและปรบปรงพนธพช สตว หรอจลนทรย ใหมลกษณะตามทตองการและเกดประโยชนตอมนษยมาอยางตอเนอง ไมวาจะเปนประโยชนดานการแพทย การเกษตร หรอดานพลงงาน แตในขณะเดยวกนจเอ มโอกย งก อให เกดปญหาในเ รองความปลอดภยและผลกระทบตอสงแวดลอมรวมทงตวมนษยเอง ท าใหเกดกระแสตอตานจเอมโออยางตอเนองเพราะยงไมมหนวยงานใดยนยนวาอาหารหรอผลตภณฑจเอมโอทผลตไดมอนตรายหรอปลอดภย 100%


3. ลายพมพดเอนเอ (DNA fingerprint)

ลกษณะทปรากฏในสงมชวตเปนผลมาจากชนดของโปรตนทท าหนาททางชวภาพทหลากหลาย เนองจากโปรตนแตละชนดมล าดบการเรยงตวของกรดอะมโนแตกตางกน ซงถกก าหนดโดยล าดบการเรยงตวของเบสในดเอนเอ (DNA: Deoxyribonucleic acid) ล าดบของเบสจงเปนรหสทบรรจอยในดเอนเอซงสามารถถายทอดไปยงรนตอๆ ไปได ท าใหเรยกดเอนเอ วา สารพนธกรรม (รตนา สมพนธชต, 2548: 420) สงมชวตประเภทเดยวกนจะมรหสแบบเดยวกนและจะแตกตางกนในสงมชวตอนๆ

โมเลกลดเอนเอประกอบไปดวยสายพอลนวคลโอไทด (Polynucleotide) 2 สาย เรยงตวสลบทศทางกนและมสวนของเบสยดกนดวยพนธะไฮโดรเจน บดเปนเกลยวคลายบนไดเวยนขวา ดงภาพท 5-18

ภาพท 5-18 โครงสรางโมเลกลของดเอนเอ (DNA)

(ทมา: http://shayanation.files.wordpress.com/2014/03/dna.jpg

และ http://ghr.nlm.nih.gov/handbook/illustrations/dnastructure.jpg)

สารพนธกรรมทมอยทกเซลลทวรางกายซงจะแตกตางกนในแตละบคคล ยกเวนแฝดแททเกดจากไขใบเดยวกนและอสจตวเดยวกน ดงนน ดเอนเอของแตละคนจงมความจ าเพาะ ไมมการเปลยนแปลง เราจงสามารถน าความรดงกลาวมาใชในการตรวจเทยบล าดบเบสของดเอนเอได เรยกวา การตรวจลายพมพดเอนเอ (DNA fingerprint) ท าใหสามารถพสจนความสมพนธทางสายเลอดของบคคลเนองจากลกจะมล าดบเบสของดเอนเอจากพอและแมรวมกนหรอใชตรวจพสจนเพอระบยนยนตวบคคลในทางคด ตวอยางสงทจะน ามาตรวจลายพมพดเอนเอ เชน ชนเนอ คราบเลอด น าอสจ เสนผมหรอขน เปนตน

พอลนวคลโอไทด

คเบส

http://shayanation.files.wordpress.com/2014/03/dna.jpg

http://ghr.nlm.nih.gov/handbook/illustrations/dnastructure.jpg


หลกในการตรวจลายพมพดเอนเอมดงน

1. เกบตวอยางดเอนเอ หลกฐานหรอตวอยางทน ามาใชตรวจพสจนตองมดเอนเอทมคณภาพ ไมเสอมสลาย (ปจจยทจะท าใหดเอนเอเสอมสลาย คอ ระยะเวลา อณหภมสง ความชน เชอโรค สารเคม รงส เปนตน) 2. สกดแยกดเอนเอ สามารถสกดแยกไดจากหลกฐานหรอตวอยางทน ามาตรวจ ซงใชวธแตกตางกนขนอยกบชนดของตวอยาง

3. ตรวจลายพมพดเอนเอ หลกการคอ เลอกตดดเอนเอในสวนทแสดงเอกลกษณเฉพาะของบคคลโดยใชเอนไซมตดจ าเพาะ (Restriction enzyme) จากนนน าชนสวนของดเอนเอ ทถกตดมาวเคราะหตามขนาดดวยวธเจลอเลกโตรโฟรซส (Gel Electrophoresis)

4. แปลผลลายพมพดเอนเอ โดยอานผลจากลกษณะต าแหนงของแถบดเอนเอ หรอกราฟทได ดงภาพท 5-19

ภาพท 5-19 ผลการเปรยบเทยบดเอนเอของผตองสงสยกบคราบเลอดของฆาตกร

(ทมา: http://geneed.nlm.nih.gov/images/dna_fingerprinting_sm.jpg)

จากภาพท 5-19 จะเหนไดวาลายพมพดเอนของคราบเลอดตรงกบลายพมพดเอนเอ ของผตองสงสยคนท 2 นนหมายความวาผตองสงสยคนท 2 คอฆาตรกรทกระท าผดในทางคด ซงในปจจบนจะพบวาคดตางๆ ถกปดลงไดกเพราะผลจากการตรวจพสจนลายพมพดเอนเอนนเอง นอกจากน ยงสามารถน าลายพมพดเอนเอมาใชประโยชนในดานอนๆ เชน ตดตามการปลกถาย

คราบเลอด 1 2 3

ผตองสงสย


ไขกระดกเพอรกษาโรคบางอยาง อาท มะเรงเมดเลอดขาว ธาลสซเมย ใชตรวจสอบเอกลกษณทางพนธกรรมของพชและสตวเพอใชในการจดทะเบยนพนธพชและพนธสตว ใชพสจนความบรสทธของพนธแทเพอใชในการปรบปรงพนธ หรอใชตรวจสอบความหลากหลายทางพนธกรรมของประชากรเพอหาความสมพนธเชงววฒนาการ เปนตน

ปจจบนประเทศไทยมหนวยงานทมหองปฏบตการทตรวจลายพมพดเอนเอ เชน สถาบนนตเวช กองพสจนหลกฐาน สงกดส านกงานต ารวจแหงชาต โรงพยาบาลรามาธบด โรงพยาบาลศรราช และสถาบนนตวทยาศาสตรกระทรวงยตธรรม เปนตน

4. วสดชวภาพ

การเกดโรคและการบาดเจบเปนสาเหตส าคญของการน าไปสความเสยหาย หรอการเสอมสภาพของเนอเยอในรางกายซงจ าเปนทจะตองท าการรกษาเพอใหเกดการซอมแซม การทดแทนหรอการเกดขนใหมของเนอเยอได โดยวธการรกษาทมกจะน ามาใช ไดแก การปลกถาย

เนอเยอซงใหผลการรกษาทด แตมคาใชจายสง และอาจพบการตดเชอบรเวณทปลกถาย การปฏเสธ

สงปลกถาย รวมถงอาจมการขาดแคลนเนอเยอหรออวยวะส าหรบการปลกถาย (ณฐวฒ ชยยตต, 2556: 31) เปนตน

ดงนน วสดชวภาพ (Biomaterial) จงถกน ามาใชเปนสวนประกอบหรอฝงอยภายในรางกายของมนษยเพอใชทดแทนสวนตางๆ ในรางกายทเสยหายจากโรคภยไขเจบ อบตเหต หรอจากสาเหตอนๆ โดยคณสมบตของวสดชวภาพจะไมกอใหเกดสารพษ และสามารถอยรวมกบเนอเยอในรางกายได ดงน น วสดชวภาพจงไมใชยาแตเปนวสดทเกดขนตามธรรมชาตหรอ มสวนประกอบของวสดตางๆ เชน โลหะ (Metal) เซรามกส (Ceramic) โพลเมอร (Polymer) วสดผสม (Composite) ซงเปนวสดผสมระหวางวสด 2 ชนดขนไปหรอวสดกงตวน า (Semiconductor)

ซงสามารถน ามาใชเปนสวนประกอบของรางกายมนษยได

ปจจบนสามารถน าวสดชวภาพมาใชประโยชนในลกษณะตางๆ (ส านกงานปลดกระทรวงวทยาศาสตรและเทคโนโลย ประจ ากรงวอชงตน ด.ซ., 2554: 108-115) ซงสามารถสรปไดดงน

1. การน าสงยารกษาโรค (Drug delivery) เปนเทคโนโลย ทใชเพอเพมประสทธภาพในการรกษา ท าใหยารกษาโรคสามารถตรงไปสเปาหมายทตองการรกษาไดอยางถกตองและแมนย า ซงปจจบนวสดทมบทบาทส าคญในการน าสงยารกษาโรค ไดแก วสดนาโน

(Nano material) แตกยงสามารถใชเซลตางๆ ของสงมชวตในการสงยารกษาโรคไดเชนเดยวกน เชน

เซลลตนก าเนดจากสายสะดอท าใหแพทยสามารถสงสารเคมบ าบดไปยงเซลลมะเรงท าใหลดการเกดผลขางเคยงทจะเกดขนในผปวยไดด นอกจากน ยงสามารถผสมเซลลดงกลาวรวมกบเซลลอนๆ


อาท เซลลทสามารถกระตนใหเกดการสรางเซลลหวใจเพอทดแทนเซลลหวใจทตายและยงสามารถปองกนการเกดโรคหวใจวายไดอกดวย นอกจากน การน าสงยารกษาโรคยงสามารถใชเครองมอชนดพเศษทเรยวา นาโนแชนเนล อเลกโทรโพเรชน (NEP: Nanochannel Electroporation) ท าใหการน าสงยาหรอโมเลกลชวภาพสามารถเขาสเซลลสงมชวตมความแมนย าสง ซงเครองมอดงกลาวมขนาดเสนผาศนยกลางประมาณ 90 นาโนเมตร ยาวประมาณ 3 ไมโครเมตร สามารถน าสงยาหรอโมเลกลขนาดเลกเขาไปในเซลลไดโดยไมตองใชเขม แตกตางจากวสดชวภาพอนๆ ทตองใชเขมในการฉดยาหรอโมเลกลชวภาพเขาสเซลลโดยเครองดงกลาวจะประกอบดวยสายนาโนดเอนเอ (DNA

Nano) ทเปนเสนตรงส าหรบใชเปนชองทางผานทมขนาดใหญในระดบนาโนเมตรซงเคลอบดวยทองค า (Au) แลวใชกระแสไฟฟาในการผลกยาหรอโมเลกลชวภาพผานเขาไปในเซลลโดยไมท าใหเซลลเกดความเสยหายและมความแมนย าสง

ภาพท 5-20 การน าสงยาเขาสเซลลดวยเครองนาโนแชนเนล อเลกโทรโพเรชน (Nanochannel electroporation)

(ทมา: http://www.nature.com/nnano/journal/v6/n11/images_article/nnano.2011.164-f1.jpg)

2. ทนตกรรมรากเทยมและการอดฟน (Dental Implant & Filling) ทนตกรรมรากเทยม (Dental Implant) เปนเทคโนโลยทน าวสดชวภาพมาใชในการสรางฟนเพอทดแทนฟนทสญเสยไป ซงนกวจยจากมหาวทยาลยนอรทแคโรไลนาสเตต (North Carolina State University)

ไดท าการพฒนาวสดทเรยกวา สมารท โคทตง (Smart Coating) เพอท าใหการศลยกรรมรากเทยมมความใกลเคยงกบกระดกจรงมากยงขน อกทงเทคโนโลยดงกลาวยงชวยยบย งการตดเชอจากแบคทเรย เนองจากวสดเคลอบดงกลาวประกอบดวยอนภาคนาโนเงน (Silver Nanoparticle) ซงชวยปองกนการตดเชอเปนอยางด และชวยใหกระดกหรอเนอเยอสามารถเจรญไดในบรเวณทท าการ ฝงรากเทยม นอกจากน วสดเคลอบดงกลาวยงสามารถประยกตใชกบการผาตดหวเขาเทยม และสะโพกเทยมไดอกดวย

ยา/โมเลกล นาโนแชนเนล

เซลล

ยา/โมเลกล

เซลล

+ _


สวนการน าวสดชวภาพมาใชประโยชนในดานทนตกรรมรากเทยมและการอดฟนอกตวอยางหนงคอใชท าวสดส าหรบอดฟน วสดส าหรบอดฟนทใชกนอยในปจจบนท ามาจากวสดประเภทตางๆ เชน วสดผสม หรอพลาสตกสขาว แทนทวสดส าหรบการอดฟนในรปแบบเดมทใชสารอดฟนจากเงนทมสวนผสมของสารปรอทและอาจมผลตอสขภาพและสงแวดลอม ในสวนของพลาสตกสขาวทใชส าหรบอดฟนจะประกอบไปดวยสารเคมบางอยางทมผลท าใหวสดอดฟนเกดการแตกราวกอนก าหนด แตส าหรบวสดอดฟนชนดใหมจะใชสารประกอบจากกรดน าด (Bile acid) ทผลตจากตบท าใหมความแขงแรงและมอายการใชงานทยาวนาน เนองจากวสดดงกลาวจะอยในรปของเรซนไมใชอยในรปของแขง

3. กระดกเทยมและการซอมแซมกระดก (Bone Implant & Repair) โรคทมกท าความเสยหายใหกบกระดก เชน โรคขอเสอมอกเสบ (Osteoarthritis) ซงมสาเหตมาจากเนอเยอ ในบรเวณดงกลาวขาดเลอดไปหลอเลยงท าใหเกดความเสยหายและซอมแซมใหเจรญขนไดยาก อกทงการฉกขาดของเนอเยอทสะสมมาในชวงระยะเวลามากกวา 1 ป ท าใหเกดโรคขอเสอมอกเสบขนนกวจยในประเทศสหรฐอเมรกาไดท าการวจยและพฒนาวสดชวภาพทสามารถซอมแซมกระดกทเกดจากโรคดงกลาว โดยเฉพาะความเสยหายทเกดขนกบกระดกออนทหมขอตอ (Articular

Cartilage) ทท าหนาทหมและกนกระแทกทอาจเกดขนบรเวณปลายกระดกในขอตอ โดยใชวสดชวภาพในระบบการน าสงเซลลทตองการ (เสมอนระบบน ารอง) ไปยงขอตอเพอชวยซอมแซมเนอเยอทเกดความเสยหาย นอกจากน วสดชวภาพยงสามารถน ามาใชท ากระดกเทยมไดอก เชน โฟมโลหะ (Metal foam) ซงมความยดหยนใกลเคยงกบกระดกจรง มโครงสรางเปนรพรนท าใหมน าหนกเบา ดงนน เมอวสดดงกลาวไดรบแรงกด (Pressure) จะเปลยนรปไป และสามารถคนรปรางเดมไดเมอไมไดรบแรงกดแลว ท าใหสามารถท างานรวมกบกระดกไดโดยไมถกรางกายปฏเสธ (Bone rejection) นอกจากน พนผวทขรขระของโฟมโลหะยงชวยใหกระดกสามารถเจรญในวสดดงกลาวไดซงเปนการเสรมความแขงแรงของวสดไดอกทางหนง

ภาพท 5-21 โครงสรางเปนรพรนของโฟมโลหะ (ทมา: http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/ thumb/d/df/Image-Metal_Foam_in_Scanning_Electron

_Microscope,_magnification_10x_b.GIF/960px-Image

Metal_Foam_in_Scanning_Electron_Microscope,_mag

nification_10x_b.GIF)

http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/%20thumb/d/df/Image-Metal_Foam_in_Scanning_Electron%20_Microscope,_magnification_10x_b.GIF/960px-Image%20Metal_Foam_in_Scanning_Electron_Microscope,_magnification_10x_b.GIF






4. เทคโนโลยวศวกรรมเนอเยอ (Tissue Engineering) เปนอกหนงเทคโนโลยทนกวจยในประเทศตางๆ ใหความสนใจในการวจยและพฒนา เนองจากสามารถน าผลการวจยทไดไปใชในการรกษาและฟนฟสภาพของเนอเยอทเสยหาย ทงน วสดชวภาพทสามารถน ามาใชในการซอมแซมและฟนฟเนอเยอในปจจบน เชน เสนใย หรอไฟเบอร (Fiber) ซงออกแบบใหเปนวสด นาโนไฟเบอรทรงกลม (Nanofibrous hollow microspheres) เพอใชเปนพาหนะส าหรบขนสงเซลลทมความสามารถกระตนการซอมแซมของเนอเยอในบรเวณทมบาดแผล ทงน วสดดงกลาวสรางขนจากโพลเมอรทมโครงสรางรปดาวซงสามารถยอยสลายไดในธรรมชาต ดงนน หลงจากฉดวสด นาโนไฟเบอรทรงกลมเขาไปในบรเวณบาดแผล ผนงของวสดจะยอยสลายไปท าใหเซลลทอยในทรงกลมไปกระตนการซอมแซมเนอเยอทเสยหายได

นอกจากน ยงมการออกแบบวสดชวภาพทมลกษณะคลายคลงกบเนอเยอของมนษยเพอใชในการซอมแซมเนอเยอทเสยหาย เรยกวา วสดโพลเมอร 3 มตทมรพรน (Scaffold) ซงมคณสมบตเมอถกยดตวออกไปจะไมเกดเปนรอยยน จงสามารถน าไปประยกตใชกบเนอเยอในสวนตางๆ ของรางกายทเกดความเสยหายได เชน ผนงหวใจ หลอดเลอด และผวหนง โดยวสดดงกลาวผลตไดจากการฉายแสงบนสารละลายทประกอบดวยเซลลและโพลเมอร (Polyethylene

Glycol) ท าใหไดรปรางของวสดทแตกตางกน ทงน รปรางทแตกตางกนท าใหคณสมบตเชงกลแตกตางกนออกไปท าใหวสดดงกลาวไมเกดรอยยนเมอถกยดตว (Negative Poisson’s Ratio) ดงทกลาวขางตน และคณสมบตดงกลาวจะยงคงอยแมวาจะมเนอเยอตดเพยงชนเดยวหรอหลายชน กตาม

ไมวาจะ เปนการน าว ส ดชวภาพมาใชประโยชนในดานการน าสงยารกษาโรค ทนตกรรมรากเทยมและการอดฟน กระดกเทยมและการซอมแซมกระดก หรอเทคโนโลยวศวกรรมเ นอ เยอ ลวนแลวแต มจดประสงคเพอทดแทนเนอเยอหรออวยวะทตดเชอหรอเสยหายจากกรณตางๆ ท าใหวสดชวภาพถกน ามาใชกนอยางแพรหลายในตางประเทศ เชน สหรฐอเมรกา องกฤษ เยอรมน เปนตน

ภาพท 5-22 วสดนาโนไฟเบอรทรงกลม และวสด

โพลเมอร 3 มต ทมรพรน (ทมา: http://patentimages.storage.googleapis.com

/US20120308825A1/US20120308825A1-20121206-

D00016.png และ http://www.kurzweilai.net /images

/Polyethylene-Glycol1-259x194.jpg)

http://patentimages.storage.googleapis.com/


ส าหรบประเทศไทยไดมการน าวสดชวภาพมาใชประโยชนในงานทางดาน ชวการแพทยและเทคโนโลยวศวกรรมเนอเยอกนอยางแพรหลายเชนกน โดยน าไปปลกฝงในรางกายในรปแบบของไหมเยบแผล แผนกระดก ขอเทยม และลนหวใจ ซงวสดชวภาพทใช สวนใหญจะเปนวสดประเภท โฟมโลหะ (Metal foam) เซรามกส (Ceramics) พอลเมอรสงเคราะห

(Synthetic polymers) และพอลเมอรธรรมชาต (Natural polymer)


การมบตรเปนหนาทส าคญของครอบครวในการผลตสมาชกใหมเพอการด ารงเผาพนธของมนษย นอกจากน ยงท าใหครอบครวเกดความสมดลในการท าหนาทของสมาชกทมทงบดา

มารดาและบตร กอใหเกดความสขและความแขงแกรงของครอบครว อกทงท าใหครอบครวมพฒนาการเปนไปตามปกต ถาครอบครวไมมบตรหรอมบตรยากจะสงผลตอระบบครอบครวและ ท าใหบทบาทของสามภรรยาไมเปนไปตามความคาดหวงของสงคม ซงผลกระทบจะยอนกลบมามผลตอความสมพนธในครอบครวเปนวงจรตอไป การมบตรยาก (Infertility) หมายถง ภาวะทคสามภรรยามความสมพนธทางเพศปกตสม าเสมอโดยไมไดคมก าเนดเปนเวลาอยางนอย 1 ป แลวยงไมสามารถตงครรภได โดยเฉลยจะพบคสมรสทมบตรยากประมาณ 1 ใน 6 ของคสมรสทงหมด และคาดวามคสมรสทมบตรยากประมาณ 80 ลานคทวโลก (ภารด ชาญสมร และคณะ, 2556: 241)

ส าหรบประเทศไทยปญหาการมบตรยากของสตรวยเจรญพนธอายระหวาง 15-49 ป พบรอยละ 15 จากสถตผรบบรการปญหามบตรยากทโรงพยาบาลศรราช มแนวโนมสงขนจาก

4,000 ราย ในป 2545 เพมขนเปน 11,000 รายในป 2552 เกอบ 3 เทาในระยะ 7 ป และมแนวโนมสงขนเรอยๆ (จารวรรณ กาวหนาไกล, 2555: 6) โดยสาเหตของการมบตรยากเกดจาก ฝายชาย มการสรางเชออสจผดปกต ท าใหไมมเชออสจ จ านวนเชออสจนอย ไมสมบรณ รปรางผดปกต หรอมการเคลอนไหวนอยจนไมสามารถปฏสนธกบไขได การขนสงเชออสจผดปกต การอดตนของทอน าเชออสจ จากความพการมาแตก าเนด หรอปจจยอนๆ เชน ความเครยด โรคประจ าตว เปนตน

ฝายหญง มความผดปกตของการสรางไขหรอการตกไข ทอน าไขตบตน มดลกไมแขงแรงมเนองอก

มการอกเสบ ตบตน มโรคทท าใหมบตรยาก เชน โรคเนองอกมดลก เนองอกรงไข เยอบโพรงมดลกเจรญผดทหรอชอกโกแลตซสต (Chocolate cyst) ฮอรโมนไมปกต หรอปจจยอนๆ เชน การมเพศสมพนธหางเกนไป โรคประจ าตว เปนตน และสาเหตรวมกนจากฝายชายและฝายหญงรวมทงไมทราบสาเหต


เมอทราบสาเหตของการมบตรยากแพทยจะแกไขตามสาเหต เชน ถาไขไมตกจะใชยากระตนไขตก หรออสจไมแขงแรงจะใชฮอรโมนชวย ในรายทแกไขแลวหากยงไมสามารถตงครรภไดหรอไมสามารถแกไขสาเหตได เชน เปนหมนในฝายหญงหรอฝายชาย อสจมจ านวนนอย ทอน าไขตบตน หรอมโรคทใหมบตรยากแพทยจะใชเทคโนโลยชวยการเจรญพนธ (ART:

Assisted Reproductive Technology) เขามาชวยเพอใหสามารถมบตรได

เทคโนโลยชวยการเจรญพนธ ไดแก การท าเดกหลอดแกว (IVF) การท าอคซ (ICSI) การท ากฟท (GIFT) และการท าซฟท (ZIFT) ซงมรายละเอยดดงน

3.1 การท าเดกหลอดแกว

การท าเดกหลอดแกว (IVF: In Vitro Fertilization and Embryo Transfer) เปนการน าไขและอสจมาผสมกนใหเกดการปฏสนธนอกรางกายจนแบงเซลลเปนตวออน และท าการเลยงตวออนภายใตสภาวะแวดลอมทเหมาะสมในหองปฏบตการจนถงตวออนระยะบลาสโตซสต (Blastocyst) แลวจงใสกลบเขาสโพรงมดลกเพอใหเกดการตงครรภและเจรญคลอดออกมาเปนทารกตอไป การท าเดกหลอดแกวถอเปนวธการรกษาผมบตรยากทเกาแกและท ากนมากทสดความส าเรจในการตงครรภแตละครงมประมาณ รอยละ 20-50 แลวแตสภาพสาเหตและความส าเรจในการเลยงตวออน โดยแพทยจะเลอกท าเดกหลอดแกวใหในกรณทฝายชายมเชออสจไมแขงแรง

ฝายหญงมทอน าไขอดตนทง 2 ขาง มพงผดในองเชงกราน

ภาพท 5-23 ขนตอนการท าเดกหลอดแกว

(ทมา: http://ivfhongngoc.com/wp-content/uploads/2014/08/ivf1.jpg)

ไข อสจ

ฉดฮอรโมน

กระตนการตกไข

เกบไข

ไขกบอสจปฏสนธ

พฒนาการตวออน

ตวออน ทอพลาสตก

ขนาดเลก

เคลอนยายตวออน กลบสโพรงมดลก

http://ivfhongngoc.com/wp-content/uploads/2014/08/ivf1.jpg


3.2 การท าอคซ

การท าอกซ (ICSI: Intra Cytoplasmic Sperm Injection) เปนการคดเชออสจทแขงแรงสมบรณเพยงตวเดยวฉดเขาไปในไขโดยตรงแลวรอใหเกดการปฏสนธ ท าใหชวยเพมอตราการปฏสนธและโอกาสทจะมบตรไดมากขน วธนจงเหมาะส าหรบผมบตรยากอนมสาเหตจากตวอสจไมสามารถเขาปฏสนธกบไขไดดวยวธการเดกหลอดแกว ความส าเรจในการตงครรภแตละครงจะมประมาณรอยละ 25-30 โดยแพทยจะเลอกท าอกซในกรณทฝายชายมเชออสจผดปกตอยางมาก เชนเคลอนไหวไดนอย มปรมาณนอยกวาปกตมากๆ ฝายหญงมรงไขผดปกต ไมมการตกไข หรอเปลอกไขหนาเหนยว

ภาพท 5-24 การฉดอสจเขาในเซลลไข (ทมา: http://www.lookfordiagnosis.com

/mesh _info.php?term=Zygote+

Intrafallopian+Transfer&lang=1)

3.3 การท ากฟท

การท ากฟท (GIFT: Gamete Intrafallopian Transfer) เปนการเกบทงไขและอสจออกมานอกรางกาย จากนนน าไขทไดพรอมกบตวอสจใสกลบเขาไปในทอน าไขโดยการเจาะผานทางหนาทองเพอใหอสจและไขปฏสนธกนเองตามธรรมชาตในทอน าไข ดงนน การท ากฟทจงเปนวธทใกลเคยงธรรมชาตมากทสด โดยความส าเรจในการตงครรภแตละครงประมาณรอยละ 30-40

แพทยจะเลอกท ากฟทในกรณทฝายชายมเชออสจออนแอไมมากนก ฝายหญงตองมทอน าไขทปกตอยางนอย 1 ขาง มภาวะเยอบโพรงมดลกเจรญผดทและมพงผดมาก และคสมรสทไมทราบสาเหตของการมบตรยาก

การท าอกซ นอกจากจะใชแกปญหาภาวะการมบตรยากแลว ยงสามารถใชส าหรบการวนจฉยโรคทางพนธกรรมและเพศกอนการฝงตวของตวออนไดอกดวย เรยกวา การท าพจด (PGD: Pre-

implantation genetic diagnosis) กลาวคอ สามารถใชแยกเซลลของตวออนในระยะกอนการฝงตวไปตรวจหาลกษณะของยน ดเอนเอ โครโมโซม ไดโดยทไมท าใหเกดความพการหรอความผดปกตขนใน ตวออนทผานกระบวนการดงกลาว (จารวรรณ

กาวหนาไกล, 2555: 7) สวนขนตอนอนๆ กเหมอนกบการท าเดกหลอดแกว การท าดงกลาวตองท าผานเครองมอพเศษทประกอบดวยกลองจลทรรศนและเขมขนาดเลกมากเพอจบไขและฉดตวอสจเขาไปในไขดวยการเคลอนไหวทละเอยดออนและนมนวลมาก


ภาพท 5-25 วธการและรอยแผลทเกดจากการท ากฟท

(ทมา: http://www.procrear.com.pe/imagenes/tra_GIFT.jpg

และ http://peanuttam.files.wordpress.com/2010/03/dsc_0441.jpg)

3.4 การท าซฟท

การท าซฟท (ZIFT: Zygote Intrafollopain Transfer) เปนการเกบไขและอสจมาผสมกนใหเกดการปฏสนธนอกรางกายกอน แลวจงน าตวออนในระยะไซโกต (Zygote) ใสกลบเขาไปในทอน าไข เพอใหเซลลทปฏสนธแลวเคลอนไปยงโพรงมดลกเอง โดยเจาะหนาทองสองกลองเชนเดยวกบการท ากฟท (GIFT) ความส าเรจในการตงครรภแตละครงประมาณรอยละ 20-30 แพทยจะเลอกท าซฟทในกรณทฝายชาย มเชออสจนอยกวาปกต ฝายหญงททอน าไขไมตนแตท างาน ไมปกต มภาวะเยอบโพรงมดลกเจรญผดท และมพงผดมากและคสมรสทไมทราบสาเหตของการมบตรยาก

ภาพท 5-26 เปรยบเทยบตวออนระยะไซโกต (Zygote) และบลาสโตซสต (Blastocyst)

(ทมา: http://www.cpma.ch/tl_files/images/dev_zygote.jpg

และ http://www.advancedfertility.com/images/blastocystembryo.jpg)

รงไข

ทอน าไข

ใหไขและอสจ

ปฏสนธททอน าไข

http://peanuttam.files.wordpress.com/2010/03/dsc_0441.jpg

http://www.cpma.ch/tl_files/images/dev_zygote.jpg


จะเหนไดวาเทคโนโลยชวยการเจรญพนธแตละวธขางตน ตองอาศยความ รความสามารถในการผลตสง ดงนน การตรวจและรกษาการมบตรยากอาจตองเสยคาใชจายคอนขางแพงและใชเวลานาน ซงอตราความส าเรจจะมความแตกตางกนไปในแตละวธ แมแตเลอกใชวธเดยวกนความส าเรจในแตละคกแตกตางกนดวย ดงนน การใหค าปรกษากอนการตรวจและรกษาจงเปนสงส าคญส าหรบแพทยและพยาบาลทจะตองใหขอมลทอยบนพนฐานความจรงไมท าใหคสมรสคาดหวงสงเกนไปหรอหมดก าลงใจจนทอแทไมอยากรบการรกษาโดยตอเนอง

ขอมลดานอตราคาบรการในการรกษาการมบตรยากโดยใชเทคโนโลยชวยการเจรญพนธแตละวธแสดงดงตารางท 5-1

ตารางท 5-1 อตราคาบรการในการรกษาภาวะมบตรยากของสถานบรการของรฐและเอกชน

เทคโนโลยชวยการเจรญพนธ สถานบรการเอกชน สถานบรการของรฐ

เดกหลอดแกว (IVF) 70,000 – 200,000 60,000 – 100,000

อกซ (ICSI) 83,000 – 250,000 60,000 – 100,000

กฟท (GIFT) 80,000 – 100,000 20,000 – 50,000

ซฟท (ZIFT) 150,000 – 200,000 100,000 – 150,000

พจด (PGD) 300,000 – 400,000 120,000 – 250,000

(ทมา: ดดแปลงจาก จารวรรณ กาวหนาไกล, 2555: 15)


เซลลตนก าเนด หรอ สเตมเซลล (Stem cell) หรอ เซลลตนตอ หมายถง เซลลทมศกยภาพทจะพฒนาไปเปนเซลลอวยวะตางๆ ของรางกายได สามารถแบงตามแหลงก าเนดไดเปน 2 ประเภทดงน 1. สเตมเซลลผใหญ (Adult stem cell) หรอ (Somatic stem cell) เปนสเตมเซลลทมอยแลวในรางกายมนษยโดยแฝงอยในอวยวะและเนอเยอตางๆ เชน ในเลอด ไขกระดก หรอตบออน รวมทงสเตมเซลลทอยในรกและสายสะดอ

2. สเตมเซลลจากเอมบรโอ (Embryonic stem cell) เปนสเตมเซลลทไดจากการเพาะเลยงเอมบรโอหรอกลมเซลลทเปนตวออน ซงเอมบรโอทใชในการเพาะเลยงสเตมเซลลมทมาจาก 2 แหลงหลก คอ เอมบรโอทเหลอจากการท าเดกหลอดแกวกบเอมบรโอทไดจากการโคลนนง


นอกจากน อาจไดมาจากเซลลตวออนของมนษยหลงจากปฏสนธแลว 5-7 วน และยงไมมการฝงทมดลกเพอเจรญเปนทารกอกดวย ความแตกตางระหวางสเตมเซลลจากผใหญกบสเตมเซลลจากเอมบรโอ คอ สเตมเซลลของผใหญมพฒนาการไปตามเนอเยอตนก าเนด เชน สเตมเซลลจากสมองพฒนาไปเปนเซลลประสาทได แตไมอาจเปลยนเปนเซลลตบหรอเซลลกระดกได ในขณะทสเตมเซลลจากเอมบรโอสามารถพฒนาไปเปนเซลลชนดใดกได (ณฐยา บญภกด, 2550: 13)

ภาพท 5-27 ทมาของสเตมเซลล (Stem cell)

(ทมา: http://www.nature.com/nrg/journal/v7/n4/full/nrg1829.html)

เทคโนโลยการรกษาและฟนฟดวยเซลลตนก าเนด (Regenerative medicine) จดไดวาเปนเทคโนโลยทสมยใหมทน ามาใชในการซอมแซมอวยวะหรอเนอเยอทเสยหายหรอน ามาใชรกษาโรคโดยใชเซลลตนก าเนด หรอ สเตมเซลล (Stem cell) การรกษาโรคในปจจบนนยมใชสเตมเซลลจากไขกระดกซงสามารถเจาะดดน ามาใชไดโดยตรง เนองจากไขกระดกประกอบดวยเซลลหลายชนดอยรวมกน เซลลชนดทส าคญคอเซลลตนก าเนดเมดเลอด เมอน าไปปลกถายสามารถใชสรางระบบเลอดของผปวยขนมาใหมได สวนการน าสเตมเซลลจากไขกระดกมาใชอกวธหนงคอฉดยากระตนใหเซลลตนก าเนดเมดเลอดจากไขกระดกเขาสกระแสเลอด แลวน าเลอดนนมาแยกเกบเซลลตนก าเนดเมดเลอดอกทหนง นอกจากน สายสะดอยงถอเปนแหลงทพบเซลลตนก าเนดเมดเลอดทส าคญอกดวย การไดมาซงเซลลตนก าเนดเมดเลอดทง 3 วธ ปจจบนถอวาไดรบการยอมรบเปนอยางมากในการรกษาโรคเกยวกบการสรางเมดเลอดทไขกระดกลดลงหรอผดปกต เชน โรคไข-

กระดกฝอ โรคมะเรงเมดเลอดขาวทงชนดเฉยบพลนและเรอรง โรคธาลสซเมยทมอาการรนแรง

พฒนาเปน

เซลลตามเนอเยอตนก าเนด

พฒนาเปน

เซลลชนดใดกได

สเตมเซลล

จากเอมบรโอ


จากผใหญ

อสจ

ไข ไซโกต บลาสโตซสต แกสทรลา


โรคบกพรองทางภมคมกนตางๆ เปนตน โดยแพทยจะน าเซลลตนก าเนดเมดเลอดมาใหแกผปวยทางหลอดเลอดด าเพอใหเซลลตนก าเนดดงกลาวเคลอนเขาไปยงโพรงกระดกของผปวยและแบงตวสรางเมดเลอดขนมาใหมได

สวนสเตมเซลลจากแหลงอนๆ เชน ระบบประสาท เสนเลอด ผวหนง หรอกระจกตา ยงอยในระหวางการทดสอบประสทธภาพและความปลอดภยเนองจากยงมขอมลไมเพยงพอทจะน ามาใชรกษาโรคทวไปไดในขณะน (ส านกงานคณะกรรมการอาหารและยา, Online)

ภาพท 5-28 ตวอยางการน าสเตมเซลลมาใชกบระบบตางๆ (ทมา: http://pgank.wordpress.com/%E0%B9%80%E0%B8%8B%E0%B8%A5%E0%

B8%A5%E0%B9%8C%E0%B8%95%E0%B9%89%E0%B8%99%E0%B8%81%E0%B8%B3%

E0%B9%80%E0%B8%99%E0%B8%B4%E0%B8%94%E0%B8%88%E0%B8%B2%E0%B8%

81%E0%B8%95%E0%B8%B1%E0%B8%A7%E0%B8%AD%E0%B9%88/)

จะเหนไดวา การคนพบและพฒนาเทคโนโลยการรกษาและฟนฟดวยเซลล ตนก าเนดสามารถชวยใหการรกษาโรคตางๆ มความจ าเพาะและเปนไปไดมากยงขน ปจจบนมโรคทยากตอการรกษาหรอไมสามารถรกษาใหหายขาดได เชน โรคอมพาต โรคทเกดจากเซลลประสาทถกท าลาย โรคหวใจระยะรนแรง ดงนน หากการศกษาและวจยตลอดจนทดสอบประสทธภาพของสเตมเซลลกบโรคดงกลาวส าเรจจะสามารถลดอตราการเสยชวตของผปวยจากโรคตางๆตลอดจนพฒนาคณภาพชวตของผปวยใหดขนได

ไข

อสจ

บลาสโตซสต


ระบบหมนเวยนโลหต ระบบภมคมกน

ระบบประสาท

http://pgank.wordpress.com/%E0%B9%80%E0%B8%8B%E0%B8%A5%E0%25


5. บทบาทของวทยาศาสตรและเทคโนโลยทมตอคณภาพชวต

ปจจบนเปนทตระหนกและยอมรบกนโดยทวไปวาปจจยทมผลตอการพฒนาประเทศปจจยหนงคอความเจรญกาวหนาวทยาศาสตรและเทคโนโลย เนองจากเปนพนฐานของวทยาการสาขาตางๆ สงเสรมรากฐานทางเศรษฐกจใหเขมแขง เปนแหลงปญญาแกสงคม ตลอดจนจรรโลงรกษาสงแวดลอมใหอยคกบมนษยไดอยางย งยน

ภาพท 5-29 ความสมพนธของวทยาศาสตร

และเทคโนโลยกบคณภาพชวต เศรษฐกจ และสงแวดลอม

(ทมา: พนมไพร ไชยยงค, 2550; อางองจาก หอสมดและเทคโนโลยสารสนเทศ สถาบนการเรยนรเพอปวงชน, Online)

1. ดานการสรางสรรคและพฒนาคณภาพชวต

การสรางสรรคและพฒนาคณภาพชวต หมายถง การใชวทยาศาสตรและเทคโนโลย เพอท าใหคณภาพชวตของบคคล สงคม และประเทศชาตพฒนาดยงขน ไดแก

1.1 สงเสรมและพฒนาคณภาพชวตของบคคลโดยรวมใหกาวหนา กาวไกล และทนตอการเปลยนแปลงของโลกทก าลงเกดขน แมจะอยในโลกไรพรมแดนกมคณภาพชวตทดขนได

1.2 สรางสรรคและพฒนาประเทศในดานเศรษฐกจ สงคม การเมอง ตลอดจนสราง องคความรใหมๆ ทจะชวยใหเกดการเรยนรทสามารถพงพาตนเองและแกไขปญหาประเทศได

จากภาพท 5-29 จะเหนไดวาการพฒนาคณภาพชวต เศรษฐกจ และสงแวดลอม ตองอาศยพนฐานทางวทยาศาสตรและเทคโนโลยทแขงแกรงของประเทศเพอพฒนาคนในประเทศใหมคณภาพชวตทด คอ มความสข มครอบครวทอบอน มชมชนทเขมแขง มสนตสขในสงคม ดงน น การพฒนาคณภาพชวตจงไมไดหมายถงการใชเทคโนโลยททนสมยเทานน แตยงหมายรวมถงการรจกปรบปรงและพฒนาเทคโนโลยใหเหมาะสมกบสถานภาพการใชประโยชนท งในดานเศรษฐกจ การศกษา ขดความสามารถ และความพรอมของแตละบคคล

แตเนองจากวทยาศาสตรและเทคโนโลย มความกาวหนาและเปลยนแปลงอยตลอดเวลา จงสงผลตอการด าเนนชวตประจ าวนของมนษยทงในดานสรางสรรคและดานคกคามชวตความเปนอย (หอสมดและเทคโนโลยสารสนเทศ สถาบนการเรยนรเพอปวงชน, Online) ดงน

เศรษฐกจ

คณภาพชวต

สงแวดลอม

ว & ท


1.3 สรางมลคาเพมใหแกผผลต โดยวทยาศาสตรและเทคโนโลยชวยใหการดดแปลง การออกแบบ การสรางและพฒนาสนคาและบรการแบบใหมๆ ใหเกดขนอยางตอเนอง อนน ามาซงการสรางรายไดและยกระดบความเปนอยของคนในประเทศใหมคณภาพชวตทดขน

1.4 เปลยนรปแบบการศกษาจากการศกษาทเกดขนเฉพาะวยเดกและวยหนมสาวชวงกอนการท างานเปนการศกษาตลอดชวตเพอใหสามารถปรบตวเขากบสงคมทเปลยนแปลงท าใหเกดการเรยนรไดดวยตนเองอยางตอเนองทงจากระบบอนเตอรเนตและดาวเทยม 1.5 อตสาหกรรมการบรการสามารถใชเทคโนโลยสารสนเทศ และเทคโนโลยอนๆ เขาไปเชอมโยงกบการบรการเพอใหมบทบาทสงยงขนในการตอบสนองความตองการของสงคม เชน ธนาคาร สอสารมวลชน การรกษาพยาบาล การทองเทยวและโรงแรม เปนตน

1.6 การอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมพฒนาไปในทางทย งยนอนกอใหเกดความสมดลของธรรมชาต เชน การลดมลพษดวยการผลตทใชเทคโนโลยสะอาด ใชพลงงานแสงอาทตย พลงงานลม และการใชพลงงานทดแทน เปนตน

1.7 การสาธารณสขตอบสนองความตองการของบคคลและชมชนไดเปนอยางด ทงในดานการปองกนการสงเสรมสขภาพอนามยและวทยาการดวยเทคนคเละเครองมอททนสมยและมประสทธภาพสงสด

1.8 เกษตรกรลดการพงสารเคมและหนมาพงพาสารชวภาพและวธการทางธรรมชาตมากขน มเครองจกรและเครองทนแรงททนสมยเพอชวยลดความเสยหายระหวางการเกบเกยวและชวยยดระยะเวลาการเกบรกษาใหนานขน

2. ดานการคกคามและท าลายคณภาพชวต การคกคามและท าลายคณภาพชวต หมายถง การทวทยาศาสตรและเทคโนโลยมอทธพลท าใหคณภาพชวตถดถอยหรอถกท าลายอนเปนเหตท าใหคณภาพชวตของบคคล ชมชน และสงคม ลดลงหรอต าลง ไดแก 2.1 การพฒนาทางวทยาศาสตรและเทคโนโลย โดยไมค านงถงสงแวดลอมและคณภาพชวตไมวาจะเปนการท าลายสงแวดลอม การใชพลงงานอยางสนเปลอง การเผาไหมในอตสาหกรรม ลวนสงผลกระทบตอคณภาพชวตของบคคลและสงคมอยางยง เชน การใชยาฆาศตรพชเปนการท าลายระบบนเวศ ท าใหดนมสารเคมสะสมจนไมสามารถปรบตวสสภาวะปกตได พชไดรบสารเคมทเกนขนาดอนเปนอนตรายตอคนทรบประทาน เปนตน

2.2 การสญเสยวฒนธรรม ประเพณอนดงามของคนไทย เนองจากการพฒนาทรวดเรว ของระบบโทรคมนาคมและการเดนทางตดตอท าใหสงคมตางๆ ในโลกมการผสมผสานวถการ ด าเนนชวตกนมากขน เชน การแตงกาย ความประพฤต การบนเทงเรงรมย ท าใหเกดเปนลกษณะ


เปนสากลมากขนอนสงผลตอเอกลกษณและวฒนธรรมอนดงามของสงคมไทย ดงนน การใชเทคโนโลยควรค านงถงปญหานใหมากเปนพเศษ ไมควรใหวทยาศาสตรและเทคโนโลยมาคกคาม หรอบอนท าลายวฒนธรรมประเพณทดงามของคนไทย

2.3 การใชวทยาศาสตรและเทคโนโลย สรางความไดเปรยบในการแขงขนทงทางเศรษฐกจ สงคม การเมองและอนๆ ซงสงผลใหคณภาพชวตดานจตใจลดต าลงเพราะมงแต ผลประโยชนสวนตนมากกวาการมคณธรรมในการด าเนนชวต เชน การใชอาวธททนสมยท าลายลางมนษยดวยกนเอง การโจรกรรมขอมลในระบบอนเตอรเนต เปนตน

2.4 ความหมกมนกบเทคโนโลยเกนพอดท าใหคนเราเหนหางหรอถงกบแปลกแยก จากธรรมชาตหรอแมแตเพอนมนษยดวยกนเอง เชน เดกตดเลนเกมจนไมสนใจพอแมและเพอนๆ การท างานทใหความส าคญแกเทคโนโลยหรอเครองผอนแรงจนไมใสใจตอความรสกของผรวมงานท าใหความสมพนธและความผกพนระหวางมนษยดวยกนนอยลง เปนตน

2.5 การใชชวตทพงพาเทคโนโลยมากเกนความจ าเปนโดยมงหวงแตสงทอ านวยความสะดวกสบายท าใหสญเสยศกยภาพในการพงตนเองและเกดความเคยชน หลงใหลในความสข ความสะดวกสบายนน ท าใหตกเปนทาสของเทคโนโลยและตองการบรโภคเพมปรมาณขนเรอยๆ จะเหนไดวาวทยาศาสตรและเทคโนโลยมบทบาทชวยพฒนาคณภาพชวตของบคคลใหดขน อยางไรกตาม การใชเทคโนโลยทเกนความจ าเปนโดยไมค านงถงผลการทบทจะเกดขนยงกอใหเกดการเปลยนแปลงคณภาพชวตของบคคลใหลดลงเชนกน ดงน น การเรยนรทางวทยาศาสตรและเทคโนโลยควบคกบการพฒนาทางดานสงคมแบบบรณาการยอมสงผลใหคณภาพชวตของคนในสงคมนนๆ พฒนาไปในทางทดอยางย งยน


วทยาศาสตรและเทคโนโลยไมเพยงแตจะมความส าคญตอการสรางความสามารถในการแขงขนในระดบนานาชาตเทานน แตยงมความส าคญตอการท ามาหาเลยงชพและการใชชวตทไมฟมเฟอยดงเชนแนวทางเศรษฐกจพอเพยงตามพระราชด ารของพระบาทสมเดจพระเจาอยหวอกดวย

ปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงยดทางสายกลางเนนปจจยทมอยแลวในการผลตทพอเพยงกบความเปนอยตามอตภาพ ยดเหตผล และมการสรางภมคมกนจากผลกระทบทมาจากการเปลยนแปลงของภายนอกดวยเงอนไขของเศรษฐกจพอเพยงคอการมความรและคณธรรม รปท 5-30 ไดสรปปรชญาเศรษฐกจพอเพยงตามแนวของพระบาทสมเดจ ซงเรยกยอๆวาแนวคด สามหวง สองเงอนไข


ภาพท 5-30 แนวคดเศรษฐกจพอเพยง 3 หวง 2 เงอนไข

(ทมา: http://f.ptcdn.info/508/003/000/1364225950-eco-o.jpg)

ในประเทศทก าลงพฒนาทวโลกไดพบวาเปนแนวทางทด ตวอยางเชน การประดษฐเครองมองายๆส าหรบการเกษตรหรออตสาหกรรมขนาดเลก การใชเตาแบบประหยด การถนอมอาหารโดยการหมกดอง การดแลสขภาพของตนเองโดยใชวธการทไมยงยากและไมสนเปลอง ใชสมนไพรหรอการบ าบดโดยธรรมชาต เปนตน

ความส าคญของเงอนไขความรอกประการหนง คอการชวยสรางภมคมกนส าหรบการเปลยนแปลงของสงคมและสงแวดลอม ตวอยางเชน การทแหลงพลงงานจากฟนหรอถานหายากและกอใหเกดปญหามลพษมากขนทกวนท าใหตองหาความรใหมในการจดหาพลงงาน เชน จากกาซชวภาพ จากไบโอดเซล เปนตน การทสภาพอากาศและพนดนเปลยนแปลงไปท าใหตองปรบตว คนหาพนธพชททนแลง ทนเคม ทนน าทวม ฯลฯ มาทดแทนพนธเดม ซงตองใชวทยาศาสตรในการพฒนาพนธใหมเหลาน โดยพนธดงกลาวอาจจะแตกตางจากทพฒนาขนเพอการเพาะปลกแบบ เปนอตสาหกรรมโดยบรษทใหญๆ แตเปนพนธทออกแบบมาส าหรบใชกบเศรษฐกจพอเพยง

ปรชญาเศรษฐกจพอเพยง

พอประมาณ

สมดล/มนคง/ย งยน

มเหตผล มภมคมกน

ในตวทด

เงอนไขความร เงอนไขคณธรรม

ชวต/สงคม/เศรษฐกจ/สงแวดลอม

เงอนไขความรทตอง การเพอเศรษฐกจพอเพยงเปนเงอนไขส าคญซงวทยาศาสตรเ ข า ม า ม บ ท บ า ท ส า คญ ไ ด กลาวคอ วทยาศาสตรชวยให มการสราง การหา และการใชความรอยางเปนระบบ ซงท าใหชวยในการท ามาหาเลยงชพ แล ะ ก ารมว ถ ช ว ตตามแนวเศรษฐกจพอเพยงได ไมวาจะเปนการเพาะปลก เ ลยงสตว จดหาน า ดแลสขภาพ และดานอนๆ แนวคดเศรษฐกจพอเพยงย ง เ ข า กน ไ ด ด กบ แ น ว ท า งเทคโนโลยทเหมาะสมทชมชน

http://f.ptcdn.info/508/003/000/1364225950-eco-o.jpg


(ก) (ข) (ค)

ภาพท 5-31 ตวอยางการน าแนวคดเศรษฐกจพอเพยงมาใชในดานวทยาศาสตรและเทคโนโลย (ก) การหมกกาซชวภาพในระดบครวเรอน (ข) โรงงานไบโอดเซลตนแบบ

(ค) การผลตเอทานอลจากขาวโพด

(ทมา: http://api.ning.com/files/Afi*Ug7d7qwIiFnTeFho*bpvQcsHcWspaybsplGub Tuk1Sfn

UdVPFSnqpUJmaAHnutlMrAEoVRntJ3eiWqfPY2RWO9oLNcob/gas4aa.jpg

http://share.psu.ac.th/system/assets/media/files/000/003/984/original_DSCF3729.JPG?

1306827003 และ http://www.promma.ac.th/main/chemistry/boonrawd_site/alcohol_use.htm)

ในเงอนไขของคณธรรม วทยาศาสตรเปนเครองมอทจะน ามาใชเปนประโยชนแกสงคม แตในขณะเดยวกนกไมตางกบเครองมออนๆ ทอาจกอใหเกดผลกระทบในทางทไมดได นอกจากน การน าวทยาศาสตรและเทคโนโลยมาใชยงอาจมผลขางเคยงทไมไดคาดไวกอน สงคมควรเปนผ ตดสนในการน าเอาวทยาศาสตรและเทคโนโลยมาใชโดยใหปราศจากความเสยงหรอมความเสยงในระดบทพอประมาณยอมรบได บคคลทส าคญในการชวยใหสงคมตดสนใจในทางทเหมาะสม คอตวนกวทยาศาสตรเอง ซงจะตองมคณธรรมและจรยธรรมในจตใจและจะตองเคารพจรรยาบรรณของวทยาศาสตร การเคารพจรรยาบรรณวทยาศาสตร หมายความวา นกวทยาศาสตรจะตองไมสรางผลงานเทจ ไมลอกเลยนงานผอน ไมละเมดศลธรรมอนด ฯลฯ รวมถงการดแลไมใหผลงานของตนสรางอนตรายหรอความเสยงทสงคมรบไมไดดวย ดงนน นกวทยาศาสตรจะตองหมนศกษาประเดนตางๆ ทกวางกวาเรองทางเทคนคของตววทยาศาสตรเองเทานน นกวทยาศาสตรตองพยายามเขาใจหรอนกถงผลกระทบทไมพงประสงคของวทยาศาสตร เชน การน าไปใชในการท าลายลาง ผลกระทบตอสงแวดลอมและสขภาพของมนษยรวมทงสงใหมๆ ทสงคมยงไมเขาใจดนก (ยงยทธ

ยทธวงศ, 2554: 87-121) เชน การตดแตงทางพนธกรรม หรอ จเอมโอ (GMOs) เซลลตนก าเนด

http://api.ning.com/files/Afi*Ug7d7qwIiFnTeFho*bpvQcsHcWspaybsplGub%20Tuk1Sfn%20UdVPFSnqpUJmaAHnutlMrAEoVRntJ3eiWqfPY2RWO9oLNcob/gas4aa.jpg

http://api.ning.com/files/Afi*Ug7d7qwIiFnTeFho*bpvQcsHcWspaybsplGub%20Tuk1Sfn%20UdVPFSnqpUJmaAHnutlMrAEoVRntJ3eiWqfPY2RWO9oLNcob/gas4aa.jpg

http://share.psu.ac.th/system/assets/media/files/000/003/984/original_DSCF3729.JPG?%201306827003

http://share.psu.ac.th/system/assets/media/files/000/003/984/original_DSCF3729.JPG?%201306827003


หรอสเตมเซลล (Stem cell) และการโคลนมนษย (Cloning) ซงจ าเปนตองใหขอมลและตดตามความเหนของสงคมอยางตอเนองและกวางขวาง

จะเหนไดวา การน าองคความรทางวทยาศาสตรและเทคโนโลยมาใชจ าเปนอยางยง ทตองยดตามแนวคดเศรษฐกจพอเพยง 3 หวง 2 เงอนไข เนองจากหากใชอยางไมรจกพอประมาณ ไมมเหตผล และไมเตรยมพรอมกบการเปลยนแปลงทจะเกดขนอาจจะท าใหเกดโทษตอมนษยและสงแวดลอมอยางมหนต ดงนน การใชวทยาศาสตรและเทคโนโลยอยางไมเอารดเอาเปรยบและ ไมสรางความเสยหายใหเกดขนแกผอนและสวนรวมจงเปนเรองททกคนควรปฏบตอยางตอเนอง ตลอดชวต

7. พฒนาการความกาวหนาของวทยาศาสตรและเทคโนโลยไทย ชวงประมาณรอยปทผานมา เปนชวงทมการเปดรบน าเอาวทยาการใหมๆ เขามาเพอน ามาใชในกจการตางๆ ไมวาในดานการแพทย การเกษตร การชาง หรอการทหารผทมบทบาทส าคญคอ เจานายและชนชนปกครองทไดมโอกาสไปรบการศกษาในตางประเทศหรอคนและองคกรตางประเทศทเขามาในประเทศมบทบาทในการน าวทยาการและระบบใหมเขามา ในการเปดรบวทยาการใหมนนมความขดแยงกบความเชอถอดงเดมของไทยอยในหลายจด เชน ระหวางการแพทยแผนใหมกบแผนเดมของไทย ซงกลาวโดยรวมแลวไดมอทธพลในการลดความเชอถอดงเดมลงในหลายกรณ จงเปนทนาเสยดายวาภมปญญาดงเดมซงมคณคาถกเพกเฉยละทง แตขอดประการใหญ คอ การทวทยาศาสตรและเทคโนโลยแผนใหมซงใชหลกของเหตผลไดตอกย าแนวทางของศาสนาพทธทมอยดงเดมแลวหากถกเบยดบงไปดวยความเชอในเรองโชคลาง ผสางเทวดา อนเปนอวชชามาโดยตลอด

นบไดวาวทยาศาสตรและเทคโนโลยไทยไดเรมมความเปนตวของตวเองในชวงประมาณหกทศวรรษทผานมา ซงจดไดวาเปนระยะทมการพฒนาจากการทเปนเพยงวชาพนฐานทเรยนจากต ารา หรอมการทดลองเพยงเพอแสดงหลกการทมผคนพบไวกอนแลว มาเปนวชาทมการศกษาวจยเพอใหไดความรใหมทเปนประโยชน ทงในแงของความเขาใจธรรมชาตและแงของการน าไปสการประยกตใช ในเกอบหกทศวรรษทผานมานน วทยาศาสตรไทยไดเปลยนจากการเปนเพยงสะพานน าไปสวชาชพของแพทย วศวกร เกษตรกร ทหาร มาเปนวชาทมความหมายในตวเอง การพฒนาวทยาศาสตรและเทคโนโลยทผานมา สวนมากเปนดานการใชประโยชนในดานตางๆ เชน ดานการเกษตร ดานอาหาร ดานวสด หลายอยางแมไมไดมสวนในการพฒนาขนเอง แตกสามารถรบเทคโนโลยมาผลตหรอใชในประเทศไดอยางด เชน การผลตฮารทดสก (Hard disk drive) อปกรณอเลกทรอนกสอนๆ เครองใชไฟฟาการพฒนาและใชพลงงานในรปแบบตางๆ เปนตน หากจะมอง


ความกาวหนาของวทยาศาสตรและเทคโนโลยไทยทผานมาเปนชวงๆ ชวงละทศวรรษ กจะเหนความกาวหนาเรองหลกๆ (ส านกงานพฒนาวทยาศาสตรและเทคโนโลยแหงชาต, 2543: 36-39 และยงยทธ ยทธวงศ, 2554: 102-108) ดงน

1. ทศวรรษ 1960 (พ.ศ. 2503-2512) เรยกวทยาศาสตรและเทคโนโลยในชวงดงกลาววา เรมบรรยากาศใหม โดยบรรยากาศวทยาศาสตรในชวงประมาณ พ.ศ. 2500 นน เปนบรรยากาศ ทสดใส สงคมทวโลกมความเชอมนวาวทยาศาสตรเปนกญแจส าคญน าไปสการพฒนา ในสหรฐอเมรกา ประธานาธบดเคนเนด (Kennedy) ประกาศเจตนารมณอยางแนวแนทจะสงคนไปลงดวงจนทร ทกแหงในโลกรวมทงประเทศไทยหลงใหลไปกบสนคาใหมๆ ทเปนผลผลตของวทยาศาสตร ตงแต ทวส และวทยทรานซสเตอร ไปจนถงพลาสตกและแอรตดรถยนตไมนาแปลกใจวาคนรนใหมในชวงนนหลายคนจะหนมาสนใจวทยาศาสตรชนดยดเปนอาชพ ประกอบกบบรรยากาศของประเทศไทยในขณะนนเปนบรรยากาศของการพฒนาโครงสรางในระดบพนฐาน จากการทไดมการจดตงสภาพฒนาเศรษฐกจ สภาการศกษา และสภาวจยแหงชาตขน ตอมากไดมการจดตงมหาวทยาลยใหมๆ ขนทเชยงใหม ขอนแกน และสงขลา มหาวทยาลยเฉพาะทาง เชน มหาวทยาลยแพทยศาสตร มหาวทยาลยเกษตรศาสตร กไดเพมความแขงแกรงและเรมขยายออกในวทยาการทกวางขน วทยาลยเทคนคบางแหงซงเดมอยในความดแลของกระทรวงศกษาธการ กไดขยายปรบขนเปนสถาบนอดมศกษาระดบสงขน เชน สถาบนเทคโนโลยพระจอมเกลาเจาคณทหารลาดกระบง เปนตน วทยาศาสตรไทยจงมชวงจงหวะทจะขยายรากฐานไดมากในชวงนน

ในดานของวทยาศาสตรทวไปกอนหนาน นไดมคณะวทยาศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย เปนสถาบนเดยวในระดบอดมศกษาซงไดวางรากฐานและผลตบคลากรอนมสวนส าคญในดานตางๆ จนถงปจจบน การกอตงคณะวทยาศาสตร มหาวทยาลยมหดล (ในตอนนนเรยกวา คณะวทยาศาสตรการแพทย มหาวทยาลยแพทยศาสตร) ใน พ.ศ. 2501 ท าใหเกดการ

เปลยนแปลงขนานใหญในดานการศกษาแพทยในตอนแรกและตอมาขยายผลมาดานวทยาศาสตรชวภาพและทวไป จดส าคญส าหรบวทยาศาสตรไทยกคอไดเปนจดรวมตวของนกศกษาทมศกยภาพสงทสดของประเทศ ซงหลายคนตดสนใจทจะเรยนวทยาศาสตรแทนทจะเรยนแพทยตามกระแสสงคม คนรนใหมกลมนไดมบทบาทส าคญในการพฒนาวทยาศาสตรไทยในชวงตอมา

2. ทศวรรษ 1970 (พ.ศ. 2513-2522) เรยกวทยาศาสตรและเทคโนโลยในชวงดงกลาววา เ รมยควจยและบณฑตศกษา ซงนกวทยาศาสตรรนใหมไดทยอยกลบมาจากการศกษาในตางประเทศ และพรอมกนนนกไดเรมน าการวจยซงเปนงานหลกของนกวทยาศาสตรทวโลก แตยงมไดมการท ากนมากอนมากนกในเมองไทยมาเปนสวนส าคญของอาชพของนกวทยาศาสตรไทยเปนครงแรก ปจจยทน าความส าเรจทส าคญประการหนง คอ โครงการความรวมมอของมลนธรอกก


เฟลเลอร (Rockefeller Foundation) ซงไดสงนกวทยาศาสตรสหรฐฯ จ านวนมาก มาพรอมกบความชวยเหลอดานอปกรณและทนวจยและทนบณฑตศกษาโดยเนนในดานวทยาศาสตรการแพทย

(ทมหาวทยาลยมหดล) เปนหลก แตมโครงการดานเกษตรศาสตร (มหาวทยาลยเกษตรศาสตร) และเศรษฐศาสตร (มหาวทยาลยธรรมศาสตร) อกดวย รฐบาลไทยไดจดสรรงบประมาณกอสรางและงบประมาณส าหรบเปนคาตอบแทนอาจารยทท างานวจย ยคของบณฑตศกษาไดเรมตนขนพรอมกนน บณฑตจากโครงการบณฑตศกษาเหลานไดเปนตวคณโดยเปนอาจารยในมหาวทยาลยใหมๆ

และเรมงานสอนงานวจยของตนเองขนในล าดบตอมาเมอมงานวจยเกดขนกมความตองการทจะตองมเวทแสดงผลงานวจยเหลานน จรงอยเวททส าคญทสดกคอวารสารนานาชาตทมการตรวจสอบมาตรฐาน แตกยงมความจ าเปนทตองมการพบปะแลกเปลยนผลงานและการตพมพผลงานในระดบมาตรฐาโดยองคกรทเปนกลาง สมาคมวทยาศาสตรแหงประเทศไทยฯ ซงไดมการจดตงขนทจฬาลงกรณมหาวทยาลยมากวายสบปแลวกอนหนานนไดมสวนส าคญในการสนองความตองการใหมนโดยการจดการประชมวทยาศาสตรและเทคโนโลยแหงประเทศไทย (วทท.)

และการออกวารสารวชาการทมมาตรฐาน การพฒนาเหลานแสดงถงการเรมฝงรากลกหรออาจเรยกวา การผลดอกออกผลของวทยาศาสตรไทยทไดมการฟมฟกมาแลวเปนเวลานาน

3. ทศวรรษ 1980 (พ.ศ. 2523-2532) เรยกวทยาศาสตรและเทคโนโลยในชวงดงกลาววา ระบบสนบสนนและเครอขายกอตว การขยายตวของวทยาศาสตรและเทคโนโลย และความส าคญทเพมขนส าหรบการพฒนาท าใหจ าเปนตองมระบบนโยบายและระบบสนบสนนทดขน นอกจากการเปนหนวยงานนโยบายแลว กระทรวงวทยาศาสตร เทคโนโลย และการพลงงาน ทไดจดตงขนเมอ

พ.ศ. 2522 ยงไดเปนแหลงก าเนดของระบบการสนบสนนการวจยวทยาศาสตรและเทคโนโลยทใหงบประมาณเหมาะสมกบความตองการจรงภายในประเทศเปนครงแรก โดยทกอนหนานนนกวจยทจรงจงจ าเปนตองพงพาเงนทนจากตางประเทศเปนหลก กระทรวงฯไดจดตงศนยพนธวศวกรรมและเทคโนโลยชวภาพแหงชาตขนในป พ.ศ. 2526 ระบบสนบสนนเชนนไดขยายตวออก

น าไปสการตงศนยเทคโนโลยโลหะและวสดแหงชาต และศนยเทคโนโลยอเลกทรอนกสและคอมพวเตอรแหงชาต ในป พ.ศ. 2529 พรอมกนนรฐบาลสหรฐอเมรกา (United of America)

โดยองคกรยเสด (USAID: United States Agency for International Development) ไดเรมโครงการวทยาศาสตรและเทคโนโลยเพอการพฒนาในป พ.ศ. 2526 โดยมเงนกและเงนใหเปลาส าหรบสนบสนนการพฒนาวทยาศาสตรและเทคโนโลยในสามสาขาหลก การสนบสนนเหลานท าใหเกดความตนตวในมหาวทยาลยและหนวยราชการเปนอยางมาก และแมภาคเอกชนกเรมหนมาใหความสนใจกบการพฒนาเทคโนโลยแมจะยงไมมากนกกตาม


งานวจยทไดด าเนนมาอยางตอเนองในหลายสถาบนไดสงผลเปนทยอมรบในวงการทงตางประเทศและในประเทศ ในป พ.ศ. 2526 (ครบรอบสองรอยปรตนโกสนทร) มลนธสงเสรมวทยาศาสตรและเทคโนโลยในพระบรมราชปถมภรวมกบสมาคมวทยาศาสตรฯไดจดใหมรางวล

นกวทยาศาสตรดเดน เพอเปนการยกยองผทมผลงานอนเปนทยอมรบนบถอดงกลาว นบเปนรางวลทส าคญทสดส าหรบนกวทยาศาสตรไทยทไดมการมอบใหทกปสบเนองมาจนปจจบน ตอมาไดมรางวล นกวจยดเดน จากสภาวจยแหงชาต ซงยกยองนกวจยในทกสาขาไมเพยงวทยาศาสตรเทานน

4. ทศวรรษ 1990 (พ.ศ. 2533-2542) เรยกวทยาศาสตรและเทคโนโลยในชวงดงกลาววา ยค “ฉนจงมาหาความหมาย” (ผใช) งานของศนยแหงชาตทงสามและโครงการไทย-สหรฐฯ

น าไปสการจดตงส านกงานพฒนาวทยาศาสตรและเทคโนโลยแหงชาต (สวทช.) ในป พ.ศ. 2534

เพอเปนหนวยงานสนบสนนและด าเนนการวจยและพฒนา ในปตอมากไดมการจดตงส านกงานกองทนสนบสนนการวจย (สกว.) ขนมาเปนหนวยงานของรฐทมความอสระคลายคลงกนเพอใหการสนบสนนการวจยทกสาขา เครอขายซงในทศวรรษกอนหนานเกดขนระหวางกลมมหาวทยาลยและหนวยราชการไดขยายออกเปน เครอขายไตรภาค อนประกอบดวยมหาวทยาลย หนวยราชการ

และภาคเอกชน โดยระบบสนบสนนใหมเนนการเชอมโยงระหวางผผลตและผใชผลงานวจย ระบบนสะทอนนโยบายและแนวความคดทวาวทยาศาสตรและเทคโนโลยของไทยไดผานยคทการวจยมบทบาทหลกในการสรางพนฐานทวไปไปสยคทการวจยและพฒนามจดหมายในเชงพฒนาดวย

กลาวคอ มบทบาทหลกในการปรบปรงผลผลต และบรการตางๆ ทมคณคาในเศรษฐกจและสงคม

นกวทยาศาสตรไทยหลายคนกไดพลกผนจากความเปนอาจารยเพยงอยางเดยวมาเปนผใหปรกษาแกอตสาหกรรมดวย โครงการวจยตางๆ นน แทนทจะเปนเพยงโครงการวจยทนกวทยาศาสตรคดขนเองตามแนวความสนใจและความถนดของตนเปนหลกกพฒนาเปนโครงการทนกวจยพยายามด าเนนขนจากความตองการและปญหาของภาคการผลตและการบรการของภาคเอกชนเปนหลก

นกวจยหลายคนในสถาบนวจยตางๆ ทมระบบงานทดเรมสามารถยดงานวจยเปนอาชพหลกไดภาคเอกชนซงเปนผใชวทยาศาสตรและเทคโนโลย กเรมตนตวและหนมาใหความสนใจกบการวจยและพฒนามากขนโดยบรษทใหญๆ เชน บรษทปนซเมนตไทย การปโตรเลยมแหงประเทศไทย

เรมจดตงหนวยวจยของตนเองขน รฐบาลไดใหการสนบสนนโดยอนญาตใหหกคาใชจายในการค านวณภาษไดมากกวาเกณฑปกต อยางไรกด ภาคเอกชนยงคงมการวจยและพฒนาไมมากนก และยงคงพงการน าเขาเครองจกรและเทคโนโลยเปนหลกอย ในขณะเดยวกนภาคประชาชนกมความตนตวดานการพฒนาและอนรกษภมปญญาไทยมากขนซงรวมถงเทคโนโลยพนบานและวทยาการตางๆ ทจะท าใหพงตนเองไดในระบบเศรษฐกจพอเพยง


5. ทศวรรษ 2000 (พ.ศ. 2543-2552) เรยกวทยาศาสตรและเทคโนโลยในชวงดงกลาววา วทยาศาสตรเพอนวตกรรมและเพมความสามารถในการแขงขน แมวทยาศาสตรและเทคโนโลยไทยจะไดกาวไปไกลพอสมควรเมอเทยบกบประเทศเพอนบาน แตเมอเทยบกบประเทศทพฒนาแลวกยงอยหางไกลกนอกมาก สภาวะทางเศรษฐกจททรดลงในระยะตนทศวรรษท าใหการพฒนาวทยาศาสตรและเทคโนโลยประสบความยากล าบากกวาทเคยมา แตการแขงขนเชงการคาระหวางประเทศทรนแรงขนยงท าใหตองขวนขวายมากขนเพอใหวทยาศาสตรและเทคโนโลยของไทยสามารถน าไปสนวตกรรมในการผลตและบรการเพอเพมความสามารถในการแขงขนใหดยงขน

ชวงเศรษฐกจกระเตองขนแลวในปจจบนนเปนชวงทส าคญทจะตองสรางความสามารถใหมขน

ในดานนโยบายและการจดการนน รฐบาลไดใหความส าคญเปนพเศษกบเทคโนโลยสารสนเทศถงกบจดตงกระทรวงใหมขนเพอดแลดานนโดยเฉพาะ รฐบาลไดแสดงเจตนารมณสนบสนนวทยาการใหมๆ เชน นาโนเทคโนโลย (Nanotechnology) เทคโนโลยดจตล (Digital technology)

และวทยาการจโนมกส (Genomics) และไดเนนบทบาทของเทคโนโลยเหลานในเศรษฐกจและสงคมยคใหม พรอมกนนไดมความพยายามในการจดระบบการสนบสนนการวจยทมบรณาการทมวทยาศาสตรและเทคโนโลยเปนสวนส าคญและไดมการจดตงระบบสนบสนนนวตกรรมซงเปนการน าวทยาศาสตรและเทคโนโลยมาใชท าสนคาและบรการใหมๆทสงคมตองการ

6. ทศวรรษ 2010 (พ.ศ. 2553-ปจจบน) เรยกวทยาศาสตรและเทคโนโลยในชวงดงกลาววา สประชาคมโลก ในทศวรรษนประเทศไทยก าลงกาวเขาสยคใหมทเปนการเขาสประชาคมโลกอยางเตมตวมากขน เรมจากการเขารวมในประชาคมอาเซยนอยางสมบรณแบบในป ค.ศ. 2015 (พ.ศ. 2558) ซงจะท าใหอาเซยนเปนตลาดและแหลงผลตเดยวรวมทงมการเคลอนยายประชากรไดอยางอสระมากขน พรอมกนน ประเทศไทยกจะตองสรางความสามารถในการผลตสนคาทมมลคาเพมมากกวาเพยงเปนวตถดบทสงออกตางประเทศ หากเปนสนคาอตสาหกรรมททงสงออกไดและเปนทตองการของตลาดภายในประเทศมากขนดวยและตองปรบปรงภาคบรการใหมความเขมแขงยงขน

ในการนประเทศไทยตองสรางความแขงแกรงดานวทยาศาสตรและเทคโนโลย และดานอนๆ เพอจะไดเขารวมในประชาคมอาเซยนไดอยางเปนผลดทงตอประเทศเองและตออาเซยนโดยรวม

มฉะนน อาจตองกลายเปนแหลงผลตบคลากรทจะอพยพไปท างานนอกประเทศ

ป ค.ศ. 2015 (พ.ศ. 2558) ยงมความส าคญในการเปนปทประชาคมโลกตงใหเปาหมาย การพฒนาสหสวรรษ (MDG: Millennium Development Goals) ไดบรรลผลในดานตางๆ รวมทงการสรางสขภาวะและสงแวดลอมทด การขจดความหวโหย ความยากจน และโรคระบาดทส าคญ

ซงประเทศไทยกจดเปนประเทศทมความกาวหนามากในการบรรลเปาหมายดงกลาวแตไมทกดานเสยทเดยว ภยคกคามทส าคญประการหนง คอ การเปลยนสภาพภมอากาศและความเสอมโทรมของ


สงแวดลอมซงสบเนองมาจากการพฒนาอยางไมย งยน เรงรบผลตสนคาและการบรการมากเกนไป

จนสงผลเสยในดานความย งยน ในดานความสามารถในการแขงขนในประชาคมโลกนนประเทศไทยยงอยในต าแหนงทต ามากดานวทยาศาสตร เทคโนโลย และการศกษา ทงทในดานอนๆ ถอวาท าไดด สงเหลานลวนแตทาทายใหสงคมไทยตองปรบปรงตนใหดยงขนแกไขจดออนดานวทยาศาสตรเทคโนโลยและการศกษาเพอจะท าใหเขาสประชาคมโลกไดอยางดยงขนตอไป

พฒนาการความกาวหนาของวทยาศาสตรและเทคโนโลยไทยทงหมดนแมจะเกดขนในทศทางทดโดยรวม แตกมอปสรรคอยมากและบางครงกถงกบชะงกงนจากความไมพรอมในดานตางๆ อาจกลาวไดวาแมในปจจบนกยงไมชดเจนนกวาประเทศไทยจะสามารถพฒนาวทยาศาสตรและเทคโนโลยของตนใหอยในสภาพทจะเปนปจจยสรางเศรษฐกจและสงคมไดอยางจรงจงไดเมอใด โดยเฉพาะในสภาวการณทมการเปลยนแปลงอยางรวดเรวทงในดานวทยาการเองและในดานระบบเศรษฐกจและสงคมของประเทศ อยางไรกตาม เรามความจ าเปนตองสรางความแขงแกรงนอยางหลกเลยงมไดและในการนเราควรเรยนจากประวตศาสตรควรเขาใจการเปลยนแปลงและความส าคญของวทยาการใหมๆ และควรพยายามพจารณาวาจะพฒนาหรอน าสวนใดมาใชในระบบเศรษฐกจและสงคมของเราเพอผลประโยชนทสงทสดและเลยงภยนตรายทอาจเกดขน ทงหมดน

หมายความวาเราจะตองมนโยบายวทยาศาสตรและเทคโนโลยทดและด าเนนงานตามนโยบายใหไดผลดทสด



ความกาวหนาทางวทยาศาสตรและเทคโนโลยไดสงผลตอคณภาพชวตของมนษยทงในดานสรางสรรคและภยคกคาม เนองจากมการน าความรทางวทยาศาสตรและศาสตรแขนงตางๆ มาประยกตใชเพอสรางเทคโนโลยเพออ านวยความสะดวกตอมนษยมากมาย เชน นาโนเทคโนโลย เปนเทคโนโลยขนาดเลกทน ามาประยกตใชในการสรางหรอผลตสงตางๆ โดยการจดเรยงตวในระดบอะตอมหรอโมเลกลของวสด ท าใหมสมบตเฉพาะทแตกตางไปจากเดม อาท น ามาจดเรยงโครงสรางของแกรไฟตใหมความแขงแรงและยดหยนเพมขน เรยกวา ทอนาโนคารบอน (Carbon

nanotube) เทคโนโลยชวภาพ เปนเทคโนโลยทน าเอาความรดานตางๆ ของวทยาศาสตร เชน ชววทยา จลชววทยา พนธศาสตร มาประยกตใชกบสงมชวต ชนสวนของสงมชวต หรอผลผลตของ

สงมชวตไมวาจะเปนพช สตว หรอจลนทรย ปจจบนมเทคโนโลยชวภาพสมยใหมทส าคญมากมาย อาท การโคลนนง (Cloning) จเอมโอ (GMOs) การตรวจลายพมพดเอนเอ (DNA fingerprint) และ

วสดชวภาพ (Biomaterial) เทคโนโลยชวยการเจรญพนธ เปนเทคโนโลยทน ามาใชในการแกปญหา

ภาวะมบตรยากของคสามภรรยาทไมสามารถมบตรไดตามวธปกต ซงมอยดวยกนหลายวธ อาท การท าเดกหลอดแกว (IVF) การท าอคซ (ICSI) การท ากฟท (GIFT) และการท าซฟท (ZIFT)

ตลอดจน เทคโนโลยการรกษาและฟนฟดวยเซลลตนก าเนด เปนเทคโนโลยทสามารถน ามาใชในการซอมแซมอวยวะหรอเนอเยอทเสยหายหรอน ามาใชรกษาโรคโดยใชสเตมเซลล (Stem cell) สามารถลดอตราการเสยชวตของผปวยจากโรคตางๆ ตลอดจนพฒนาคณภาพชวตของผปวยใหด ขนได ซงเทคโนโลยขางตนหากน ามาใชโดยไมมการควบคมหรอเกนพอดอาจสงผลกระทบรายแรงตอมนษยและสงมชวตอนๆ ในทางตรงขามกสามารถสรางคณประโยชนอยางมหาศาลตอมนษยไดเชนกน ดงนน การเขาใจบทบาทของวทยาศาสตรและเทคโนโลยทมตอคณภาพชวตจงเปนจ าเปนยงส าหรบมนษยใหสามารถด ารงชวตอยในสงคมไดอยางปกตสข ตลอดจนเพมขดความสามารถในการแขงขนทางดานเศรษฐกจและสงคมอนน ามาซงประโยชนสขของประเทศอยางย งยน ดงค ากลาวทวา “ผใดครองเทคโนโลย ผนนครองเศรษฐกจ ผใดครองเทคโนโลย ผนนครองอ ำนำจ”




ตอนท 1 จงตอบค าถามตอไปนใหถกตอง

1. นาโนเทคโนโลยคออะไร 2. นาโนเทคโนโลยมประโยชนและความส าคญในดานของวสดศาสตรอยางไร

3. ถานกศกษาตองการโคลนนงแมว จะมขนตอนด าเนนการอยางไร (ใหวาดรปแลวอธบายขนตอน)

4. ในอนาคตหากนกศกษาแตงงาน แลวไมสามารถมบตรไดดวยวธการปกตเนองจาก “ผนงของเซลลไขหนำและเหนยวจนอสจไมสำมำรถเจำะเขำไปได” นกศกษาจะเลอกใชเทคโนโลยชวยการเจรญพนธวธใดในการแกปญหาดงกลาว เพราะเหตใด

5. เทคโนโลยการรกษาและฟนฟดวยเซลลตนก าเนดมประโยชนและความส าคญอยางไร

6. วทยาศาสตรและเทคโนโลยมผลตอคณภาพชวตของนกศกษาอยางไร 7. ในหมบานของนกศกษา มการนอมน าปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาใชในดานวทยาศาสร

และเทคโนโลยอยางไร 8. วทยาศาสตรและเทคโนโลยในยค “สประชำคมโลก” จะสงผลตอคณภาพชวตของ

นกศกษาอยางไร

ตอนท 2 จงเขยนเครองหมาย หนาขอความทเหนวาถกตอง และเครองหมาย หนาขอความ ทผด ถาผดใหแกไขขอความนนใหถกตอง

…….…1. นาโนเทคโนโลยเปนวทยาการในการประกอบและผลตสงตางๆ ขนมาจากการจดเรยงอะตอม หรอโมเลกลเขาดวยกนในระดบนาโนเมตร

………………………………………………………………….……………………………………

…….…2. ซฟตเปนการปฏสนธภายนอกรางกายเพอใหไดตวออนระยะเอมบรโอ แลวจงใสกลบเขาไปในรางกายเพอใหฝงตวทมดลก

………………………………………………………………….……………………………………

…….…3. การโคลนนง และการท าอกซ เปนการเพมจ านวนสงมชวตโดยใชกระบวนการสบพนธแบบไมอาศยเพศ

……………………………………………………………………….………………………………



….……4. การใสยนเขาไปในแบคทเรยหรอยสตเพอใหผลตสารอนซลนเปนตวอยางหนงของการน าหลกพนธวศวกรรมมาใชประโยชน ……………………………………………….………………………………………………………

….……5. ลายพมพ DNA ของบคคลในครอบครวเดยวกนมความเหมอนกนทกประการ

………………………………………………….……………………………………………………

ตอนท 3 จงเตมค าลงในชองวางพรอมตอบค าถามใหถกตอง

1. จากรปเปนเทคโนโลยชวยการเจรญพนธไดวธใด

2. วธดงกลาวสามารถด าเนนการอยางไร

3. ถานกศกษาเปนแพทยจะเลอกใชวธดงกลาวในกรณใด




วทยาศาสตรในชวตประจ าวน. พมพครงท 5. กรงเทพฯ: มหาวทยาลยราชภฏสวนดสต. จารวรรณ กาวหนาไกล. (2555). การประยกตใชทฤษฎทางการพยาบาลครอบครวในการดแล

คสมรสทมบตรยาก. วารสารสมาคมพยาบาลฯสาขาภาคตะวนออกเฉยงเหนอ. 30 (3),

6-15.

ชดแกสชวภาพในครวเรอน. (Online). สบคนเมอ 30 มกราคม 2557 จาก http://api.ning.com/

files/Afi*Ug7d7qwIiFnTeFho*bpvQcsHcWspaybsplGub%20Tuk1Sfn%20UdV

PFSnqpUJmaAHnutlMrAEoVRntJ3eiWqfPY2RWO9oLNcob/gas4aa.jpg

เซลลตนก าเนดจากตวออน ESC. (Online). สบคนเมอ 30 มกราคม 2557

จาก https://pgank.wordpress.com/%E0%B9%80%E0%B8%8B%E0%B8%A5%

E0%B8%A5%E0%B9%8C%E0%B8%95%E0%B9%89%E0%B8%99%E0%B8%81%

E0%B8%B3%E0%B9%80%E0%B8%99%E0%B8%B4%E0%B8%94%E0%B8%88%

E0%B8%B2%E0%B8%81%E0%B8%95%E0%B8%B1%E0%B8%A7%E0%B8%AD%

E0%B9%88/

ณฐยา บญภกด. (2550). การวจยสเตมเซลลในมมมองสตรศกษา ใน ผหญงกบเทคโนโลยสรางลก. กรงเทพฯ: มลนธสรางความเขาใจเรองสขภาพผหญง (สคส.). ณฐวฒ ชยยตต. (2556). โครงเลยงเซลลและวสดชวภาพส าหรบวศวกรรมเนอเยอ. วารสาร Bio &

Nano. 39 (226), 31-33.

นอมเกลาฯ ถวาย ‘โคลนทอง’ ควายโคลนนงจากเซลลใบหตวแรกของโลก. (Online).

สบคนเมอ 25 มกราคม 2557 จาก http://static.naewna.com/uploads/news/ source/ 51528.jpg

นนทนา สสข. (2555). เทคโนโลยชวภาพ ใน เอกสารประกอบการสอนวชาวทยาศาสตรส าหรบ

เทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร. นนทบร: มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช. บญรอด วงษสวาท. (Online). สมบตและปฏกรยาของเอทานอลบางชนด. สบคนเมอ 30 มกราคม

2557 จาก http://www.promma.ac.th/main/chemistry/boonrawd_site/alcohol_use.htm

ประดบ นาคแกว และดาวลย เสรมบญสข. (2551). วทยาศาสตร 3. กรงเทพฯ: แมค.

http://api.ning.com/

https://pgank.wordpress.com/%E0%B9%80%E0%B8%8B%E0%B8%A5%25%20%0d%20%09E0%B8%25


http://static.naewna.com/uploads/news/



ประวตวทยาศาสตรระดบนาโน. (Online). สบคนเมอ 15 มกราคม 2557

จาก http://www.il.mahidol.ac.th/e-media/nano/Page/Unit1-6.html

ปรชญาเศรษฐกจพอเพยง. (Online). สบคนเมอ 30 มกราคม 2557

จาก http://f.ptcdn.info/508/003/000/1364225950-eco-o.jpg


จฬาลงกรณมหาวทยาลย. พรทพย ชณสงคราม. (Online). ระบบนเวศ: จเอมโอ...ผลกระทบตอสงแวดลอมและสายใยอาหาร.

สบคนเมอ 20 มถนายน 2556 จาก http://www.bu.ac.th/knowledgecenter/epaper

/july_dec2005/porntip.pdf.

ภารด ชาญสมร และคณะ. (2556). ภาวะมบตรยากและการรกษา ใน การใหบรการอนามย

การเจรญพนธ คมอส าหรบเจาหนาทสาธารณสข. พมพครงท 2. กรงเทพฯ: โรงพมพ

องคการสงเคราะหทหารผานศก.

ยงยทธ ยทธวงศ. (2554). การแสดงปาฐกถาพเศษ ปวย องภากรณ ครงท 12 เรอง วทยาศาสตรเพอ

อะไร. ปทมธาน: ส านกงานพฒนาวทยาศาสตรและเทคโนโลยแหงชาต (สวทช.). รวมพร นคม. (Online). รวมสนบสนนไบโอดเซลไดงายๆ ดวย น ามนพชใชแลว...ไมใชอก... สบคนเมอ 30 มกราคม2557 จาก http://share.psu.ac.th/system/assets/media/files/

000/003/984/original_DSCF3729.JPG? 1306827003

รตนา สมพนธชต. (2548). ชวเคม: โครงสรางและหนาทของสารชวโมกล. กรงเทพฯ: ภาควชาเคม คณะวทยาศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. วรางคณา วารสนอยเจรญ. (2553). การประยกตใชนาโนเทคโนโลยในโภชนเภสชภณฑ. วารสาร

คลนกอาหารและโภชนาการ (วคอภ). 4 (2), 77-82.

สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย. (2553). ชววทยา เลม 1. พมพครงท 4.

กรงเทพฯ: โรงพมพ สกสค. ลาดพราว. ส านกงานคณะกรรมการอาหารและยา. (Online). ชดความรเพอผบรโภคเกยวกบผลตภณฑ

เซลลตนก าเนดและผลตภณฑจากเซลลและเนอเยอ. สบคนเมอ 28 มถนายน 2556

จาก http://www.oryor.com/oryor_stemcell/stemcell-menu1-2-a1.html.

http://www.il.mahidol.ac.th/e-media/nano/Page/Unit1-6.html


http://share.psu.ac.th/system/assets/media/files/%20%20%20000/003/984/original_DSCF3729.JPG?%201306827003


http://www.oryor.com/oryor_stemcell/stemcell-menu1-2-a1.html



ส านกงานปลดกระทรวงวทยาศาสตรและเทคโนโลย ประจ ากรงวอชงตน ด.ซ. . (2554). รายงาน

การสบคนขอมลความกาวหนาและสถานภาพเทคโนโลยวสดเพอการพฒนาและการผลต

ในประเทศสหรฐอเมรกา. กรงเทพฯ: ส านกงานปลดกระทรวงวทยาศาสตรและเทคโนโลย. ส านกงานพฒนาวทยาศาสตรและเทคโนโลยแหงชาต. (2543). วทยาศาสตรและเทคโนโลยไทยจาก

อดตสอนาคต. กรงเทพฯ: ฝายนเทศสมพนธ ส านกงานพฒนาวทยาศาสตรและเทคโนโลย แหงชาต (สวทช.). หอสมดและเทคโนโลยสารสนเทศ สถาบนการเรยนรเพอปวงชน. (Online). การสรางความ

ตระหนกทางวทยาศาสตรและเทคโนโลย. สบคนเมอ 15 พฤษภาคม 2556

จาก http://www.life.ac.th/librapage/Digital%20Library/Library%20of%20LIFE/html

/Science_and_Technology_Awareness/The_role_of_science_and_technology.html

Anahi, S., (Online). How are GMO's made?. สบคนเมอ 26 มกราคม 2557

จาก http://stephanieanahilopez.blogspot.com/2012/06/how-are-gmos-created.html

Animals Top 10 Bizarre Genetically Modified Organisms. (Online). สบคนเมอ 27 มกราคม

2557 จาก http://listverse.com/2008/04/01/top-10-bizarre-genetically-modified-

organisms/

ASTV ผจดการออนไลน. (Online). เปดตว “เศวต” โคขาวล าพนโคลนนง ฝมอนกวจย มทส. สบคนเมอ 25 มกราคม 2557 จาก http://www.manager.co.th/asp-bin/Image.aspx?

ID=2246171

. (Online). ตงศนยเพาะ “ปลามาลาย” ใหญสดในสหรฐฯ บกวจยยนกอโรคในคน.

สบคนเมอ 26 มกราคม 2557 จาก http://www.manager.co.th/ Science/View

News.aspx?NewsID=9470000056388

Boukany, P.E., (Online). Nanochannel electroporation delivers precise amounts of

biomolecules into living cells. สบคนเมอ 28 มกราคม 2557

จาก http://www.nature.com/nnano/journal/v6/n11/images_article/nnano.2011.164-f1.jpg


Education, Inc.

http://www.blogger.com/profile/16974641154752541300

http://stephanieanahilopez.blogspot.com/2012/06/how-are-gmos-created.html

http://listverse.com/science-nature/animals/

http://listverse.com/2008/04/01/top-10-bizarre-genetically-modified-

http://www.manager.co.th/asp-bin/Image.aspx?%20%20%20ID=2246171

http://www.manager.co.th/asp-bin/Image.aspx?%20%20%20ID=2246171

http://www.manager.co.th/%20Science/View%20News.aspx?NewsID=9470000056388


http://www.nature.com/nnano/journal/v6/n11/images_article/nnano.2011.164-f1.jpg



Cahill, J., (Online). Process Engineering of Nanotechnology. สบคนเมอ 15 มกราคม 2557

จาก http://cdn. emersonprocessxperts.com/wp-content/uploads/2014/01/

Nanotechnology-Relative-Scales.png

Carbon Nanotube. (Online). สบคนเมอ 15 มกราคม 2557 จาก http://www.gaia3d.co.uk/3d-

models/3d-chemistry/carbon-nanotube/

Cindy. (Online). Genetic Breakthroughs in Dogs and Corn. สบคนเมอ 20 มกราคม

2557 จาก http://www.zimmcomm.biz/images/misc/ruppy.jpg

Cyranoski, D., (Online). The dog cloner. สบคนเมอ 20 มกราคม 2557

จาก http://www.nature.com/ news/2009/091110/images/news.2009.cloneddog.6- _a_.jpg

Découverte, G., (Online). Clonage : Keith Campbell, l'un des pères de la brebis Dolly est

mort. สบคนเมอ 18 มกราคม 2557 จาก http://content.answcdn.com/main/content/img/

getty/1/6/1797416.jpg

DNA Fingerprinting. (Online).สบคนเมอ 28 มกราคม2557 จาก http://geneed.nlm.nih.gov/

images/dna_fingerprinting_sm.jpg

Elastic nanotube. (Online). สบคนเมอ 17 มกราคม 2557 จาก http://images.iop.org/objects/

phw/ news/11/10/26/nano1.jpg

Gamete Intrafallopian Transfer. (Online). สบคนเมอ 29 มกราคม 2557

จาก http://www.procrear.com.pe/imagenes/tra_GIFT.jpg

Gardner, D., Schoolcraft, W., Wagley, L., Schlenker, T., Stevens, J., & Hesla J., (Online).

Culture and transfer of human blastocysts increases implantation rates and reduces

the need for multiple embryo transfers. สบคนเมอ 29 มกราคม 2557

จาก http://www.advancedfertility.com/images/blastocystembryo.jpg

GIFT – Gamete Intrafallopian Transfer. (Online). สบคนเมอ 29 มกราคม 2557

จาก http://peanuttam.files.wordpress.com/2010/03/dsc_0441.jpg

Hy vọng mới cho điều trị vô sinh nữ. (Online). สบคนเมอ 29 มกราคม 2557

จาก http://ivfhongngoc.com/wp-content/uploads/2014/08/ivf1.jpg

http://www.emersonprocessxperts.com/about-jim-cahill/

http://www.gaia3d.co.uk/3d-%20%20%20%20%20models/3d-chemistry/carbon-nanotube/


http://corncommentary.com/2009/04/29/genetic-breakthroughs-in-dogs-and-corn/

http://www.zimmcomm.biz/images/misc/ruppy.jpg

http://www.nature.com/%20news/2009/091110/images/news.2009.cloneddog.6-%20_a_.jpg

http://content.answcdn.com/main/content/img/

http://geneed.nlm.nih.gov/%20%20%20%20%20%20images/dna_fingerprinting_sm.jpg


http://images.iop.org/objects/

http://www.procrear.com.pe/imagenes/tra_GIFT.jpg

http://www.advancedfertility.com/images/blastocystembryo.jpg


http://ivfhongngoc.com/hy-vong-moi-cho-dieu-tri-vo-sinh-nu/





Nano-fibrous microspheres and methods for making the same. (Online). สบคนเมอ 28 มกราคม 2557 จาก http://patentimages.storage.googleapis.com /US20120308825A1/

US20120308825A1-20121206-D00016.png

New biomaterial closely mimics human tissue. (Online). สบคนเมอ 28 มกราคม 2557 จาก http://www.kurzweilai.net /images /Polyethylene-Glycol1-259x194.jpg

Plant Tissue Culture. (Online). สบคนเมอ 18 มกราคม 2557 จาก http://www.angelfire.com

/il/Toddshome/images/angelfirehibiscus.JPG

Role of Bottom-up and Top-Down approaches in Nano technology. (Online).

สบคนเมอ 15 มกราคม 2557 จาก http://www.gitam.edu/eresource/nano/nanotechnology/

role_of_bottomup_and_ topdown_a_files/image002.gif

Solomon, E.P., Berg, L.R., Martin, D.W., & Villee, C., (1996). Biology. (4thedition). United

States of America: Saunders College Publishing.

The Activated Egg 2007. (Online). สบคนเมอ 18 มกราคม 2557

จาก http://www.bedfordresearch.org/events /2007/ian_wilmut-sm.jpg

The-blanket. (Online). สบคนเมอ 18 มนาคม 2557 จาก http://shayanation.files.wordpress.com

/2014/03/dna.jpg

The structure of DNA. (Online). สบคนเมอ 26 มกราคม 2557 จาก http://ghr.nlm.nih.gov

/handbook/illustrations/dnastructure.jpg

Timothy P., Connor, O., & Crystal, R. G., (Online). Genetic medicines: treatment strategies for

hereditary disorders. สบคนเมอ 29 มกราคม 2557 จาก http://www.nature.com /nrg/

journal/v7/n4/full/nrg1829.html

Various types of Culture vessel for plant tissue culture. (Online). สบคนเมอ 18 มกราคม 2557

จาก http://flora.coa.gov.tw/graph/web_structure/50/50_02.JPG

Viktor, E., (Online). Surgeon nanobot. สบคนเมอ 15 มกราคม 2557 จาก http://www.nanotech-

now.com/images/Art_Gallery/EV-36-large.jpg

http://www.gitam.edu/eresource/nano/nanotechnology/

http://www.bedfordresearch.org/events%20/2007/ian_




What are some good pet fish for a newbie?. (Online). สบคนเมอ 26 มกราคม 2557

จาก http://findersfree.com/animals-pets/what-are-some-good-fish-for-a-beginner-newbie

Wikipedia. (Online). Metal foam. สบคนเมอ 28 มกราคม 2557 จาก http://upload.wikimedia.org

/wikipedia/commons/ thumb/d/df/Image-Metal_Foam_in_Scanning_Electron


Metal_Foam_in_Scanning_Electron_Microscope,_magnification_10x_b.GIF

Zygote identification. (Online). สบคนเมอ 29 มกราคม 2557 จาก http://www.cpma.ch/

tl_files/images/dev_zygote.jpg

Zygote Intrafallopian Transfer. (Online). สบคนเมอ 29 มกราคม 2557

จาก http://www.lookfordiagnosis.com/mesh_info.php?term=Zygote+Intrafallopian+

Transfer&lang=1



http://www.cpma.ch/%20tl_files/images/dev_zygote.jpg


http://www.lookfordiagnosis.com/mesh_info.php?term=Zygote+Intrafallopian+%20Transfer&lang=1


บรรณานกรม

กรมพลศกษา. (2534). แนวทางการพฒนาวทยาศาสตรการกฬาของประเทศไทย. กรงเทพฯ: โรงพมพกรมการศาสนา.

กรมพฒนาการแพทยแผนไทยและการแพทยทางเลอก. (2550). ต าราวชาการ อาหารเพอสขภาพ.

กรงเทพ: โรงพมพองคการสงเคราะหทหารผานศก. กรมพฒนาพลงงานทดแทนและอนรกษพลงงาน. (2556). รายงานพลงงานทดแทนของ

ประเทศไทย. กรงเทพฯ: กระทรวงพลงงาน.

. (2556). สถตพลงงานของไทย 2556 (เบองตน). กรงเทพฯ: กระทรวงพลงงาน.

กรมสขภาพจต. (2543). คมอความฉลาดทางอารมณ. กรงเทพฯ: กระทรวงสาธารณสข. การกลนล าดบสวน (Fractional distillation). (Online). สบคนเมอ 10 สงหาคม 2556

จาก http://share.psu.ac.th/blog/sci-discus/30308

การกฬาแหงประเทศไทย. (2544). แผนพฒนากฬาแหงชาต ฉบบท 3 (2545-2549). กรงเทพฯ:

ไทยมตรการพมพ.

การเกดลมและประเภทของลม. (Online). สบคนเมอ 30 พฤศจกายน 2556 จาก http://krumax-

pk.blogspot.com/2009/12/blog-post_28.html

การประชมเครอขายตดตามการศกษาไทย ณ ดอยแมสลอง. (Online). สบคนเมอ 12 กรกฎาคม 2556 จาก http://www.oknation.net/blog/home/blog_data/375/6375/images/TEWN1/3.jpg


วทยาศาสตรในชวตประจ าวน. พมพครงท 5. กรงเทพฯ: มหาวทยาลยราชภฏสวนดสต.

เครองท าน ารอนจากพลงงานแสงอาทตย. (Online). สบคนเมอ 12 กนยายน 2556

จาก http://www.4shared.com/all-images/eoVKmyNc/_online.html?locale=vi

จรนทร ธานรตน. (2528). นนทนาการชมชน. กรงเทพฯ: โอเดยนสโตร.

จรยา เสนพงศ. (Online). ลมแรง แรงตานถานหน. สบคนเมอ 22 ธนวาคม 2556 จาก http://www.greenpeace.org/seasia/th/news/blog1/blog/35167/ จารวรรณ กาวหนาไกล. (2555). การประยกตใชทฤษฎทางการพยาบาลครอบครวในการดแล

คสมรสทมบตรยาก. วารสารสมาคมพยาบาลฯสาขาภาคตะวนออกเฉยงเหนอ. 30 (3),

6-15.

ชย ปายางหลวง. (2551). ฉลาดประหยดเลอกใชพลงงานทดแทน. นนทบร: อทยานความร.

http://share.psu.ac.th/blog/sci-discus/30308



http://www.oknation.net/blog/konklaifa/2009/03/20/entry-1


http://www.4shared.com/all-images/eoVKmyNc/_online.html?locale=vi

http://www.greenpeace.org/seasia/th/news/blog1/blog/35167/

262 บรรณานกรม

บรรณานกรม (ตอ)

ชาตชาย อสรมย. (2547). การสรางสมรรถภาพทางกาย. กรงเทพฯ: คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลย

รามค าแหง. ชดแกสชวภาพในครวเรอน. (Online). สบคนเมอ 30 มกราคม 2557 จาก http://api.ning.com/

files/Afi*Ug7d7qwIiFnTeFho*bpvQcsHcWspaybsplGub%20Tuk1Sfn%20UdV

PFSnqpUJmaAHnutlMrAEoVRntJ3eiWqfPY2RWO9oLNcob/gas4aa.jpg

ชชพ ออนโคกสง. (2550). จตวทยศพท. กรงเทพฯ: ภาควชาการแนะแนวและจตวทยาการศกษา

มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ชศกด เวชแพศย และกนยา ปาละววธน. (2536). สรรวทยาของการออกก าลงกาย. พมพครงท 4.

กรงเทพฯ: ธรรกมลการพมพ.

เซลลตนก าเนดจากตวออน ESC. (Online). สบคนเมอ 30 มกราคม 2557

จาก https://pgank.wordpress.com/%E0%B9%80%E0%B8%8B%E0%B8%A5%

E0%B8%A5%E0%B9%8C%E0%B8%95%E0%B9%89%E0%B8%99%E0%B8%81%

E0%B8%B3%E0%B9%80%E0%B8%99%E0%B8%B4%E0%B8%94%E0%B8%88%

E0%B8%B2%E0%B8%81%E0%B8%95%E0%B8%B1%E0%B8%A7%E0%B8%AD%

E0%B9%88/

ณฐกานต แสงงาม. (Online). มลพษทางอากาศ. สบคนเมอ 1 กมภาพนธ 2557

จาก http://greenscape1413.files.wordpress.com/2011

ตะวนตก...ทแหลมพรหมเทพ. (Online). สบคนเมอ 22 ธนวาคม 2556 จาก http://www.oknation.net/blog/maruko/2008/10/25/entry-1

เตมศกด เศรษฐวชราวนช และคณะ. (2539). วทยาศาสตรเพอคณภาพชวต. กรงเทพฯ: เธรดเวฟ เอดดเคชน. ทศพร ประเสรญสข. (2542). ความเฉลยวฉลาดทางอารมณกบการศกษา. วารสารพฤตกรรม

ศาสตร. 5 (1), 19-35.

แทนขดเจาะน ามนขวโลกเหนอ. (Online). สบคนเมอ 10 สงหาคม 2556

จาก http://upic.me/i/dp/1po14.jpg

ไทยแลนดอนดสตรดอทคอม. (Online). ซอโอ เอสพซจ เผยยทธศาสตรสการเปนผน าดานโซลาร

ฟารม.สบคนเมอ 12 กนยายน 2556 จาก http://www.thailandindustry.com/news/

view.php?id= 17603&section=28

http://api.ning.com/



http://greenscape1413.files.wordpress.com/2011

http://www.oknation.net/blog/maruko/2008/10/25/entry-1

http://www.oknation.net/blog

http://upic.me/i/dp/1po14.jpg

http://www.thailandindustry.com/news/%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20view.php?id=%20%2017603&section=28

http://www.thailandindustry.com/news/%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20view.php?id=%20%2017603&section=28



ทนเนอรหรอกาว (โทลอน: Toluene). (Online). สบคนเมอ13 มกราคม 2556 จาก http://sgpt.thai-

aip.net/subjects/microscopy/images/dau20.jpg

ท าไมสนขตองดมกลนไปทกท. (Online). สบคนเมอ 26 พฤศจกายน 2556

จาก http://image.dogilike.com/shareimg/contentimg/2013/meaw/Breeds/Beagle/1.jpg

ธงชย เจรญทรพยมณ. (2547). หลกวทยาศาสตรในการฝกกฬา. กรงเทพฯ: ภาควชาพลศกษา

มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ธนยา เกาศล. (2554). มลพษทางอากาศและการควบคม. สงขลา: หนวยเทคโนโลยการศกษา คณะ

วศวกรรมศาสตร มหาวทยาลยสงขลานครนทร. ณฐยา บญภกด. (2550). การวจยสเตมเซลลในมมมองสตรศกษา ใน ผหญงกบเทคโนโลยสรางลก. กรงเทพฯ: มลนธสรางความเขาใจเรองสขภาพผหญง (สคส.). ณฐวฒ ชยยตต. (2556). โครงเลยงเซลลและวสดชวภาพส าหรบวศวกรรมเนอเยอ. วารสาร Bio &

Nano. 39 (226), 31-33.

นพวรรณ มองขนทด. (Online). พลงงานความรอนใตพภพ. สบคนเมอ 25 ธนวาคม 2556 จาก http://www.student.chula.ac.th/~56370490/page6.html

นอมเกลาฯ ถวาย ‘โคลนทอง’ ควายโคลนนงจากเซลลใบหตวแรกของโลก. (Online).

สบคนเมอ 25 มกราคม 2557 จาก http://static.naewna.com/uploads/news/ source/ 51528.jpg

นนทนา สสข. (2555). เทคโนโลยชวภาพ ใน เอกสารประกอบการสอนวชาวทยาศาสตรส าหรบ

เทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร. นนทบร: มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช. นวฒน บญสม. (2550). การออกก าลงกายอยางปลอดภย. นครปฐม: กลมสาระการเรยนร สขศกษาและพลศกษา โรงเรยนมหดลวทยานสรณ (องคการมหาชน).

นศารตน ศลปะเดช. (2540). ประชากรกบการพฒนาคณภาพชวต. กรงเทพฯ: พศษฐการพมพ.

บรษท ปตท. ส ารวจและผลตปโตรเลยม จ ากด (มหาชน). มนษยกบพลงงาน. วดทศน . กรงเทพฯ: บรษท ปตท. ส ารวจและผลตปโตรเลยม จ ากด (มหาชน). บอหมกกาซชวภาพ. (Online). สบคนเมอ 12 กนยายน 2556 จาก http://www.4shared.com

/all-images/eoVKmyNc/_online.html?locale=vi



http://www.student.chula.ac.th/~56370490/page6.html

http://static.naewna.com/uploads/news/



บญรอด วงษสวาท. (Online). สมบตและปฏกรยาของเอทานอลบางชนด. สบคนเมอ 30 มกราคม

2557 จาก http://www.promma.ac.th/main/chemistry/boonrawd_site/alcohol_use.htm

ประกาศกระทรวงสาธารณสข เรอง เพมเตมชอโรคตดตอทตองแจงความ. (2557, 13 สงหาคม).

ราชกจจานเบกษา. เลม 131 ตอนพเศษ 154 ง หนา 1.

ประกาศกระทรวงสาธารณสข เรอง เพมเตมชอโรคตดตอและอาการส าคญ. (2557, 13 สงหาคม).


ประกาศกระทรวงสาธารณสข เรอง เพมเตมชอโรคตดตออนตราย. (2557, 13 สงหาคม).


ประดบ นาคแกว และดาวลย เสรมบญสข. (2551).วทยาศาสตร 3. กรงเทพฯ: แมค. ประพนธศร สเสารจ. (2541). นนทนาการส าหรบคร. กรงเทพฯ: ภาควชาหลกสตรและการสอน

คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ประวตวทยาศาสตรระดบนาโน. (Online). สบคนเมอ 15 มกราคม 2557

จาก http://www.il.mahidol.ac.th/e-media/nano/Page/Unit1-6.html

ปรชญาเศรษฐกจพอเพยง. (Online). สบคนเมอ 30 มกราคม 2557

จาก http://f.ptcdn.info/508/003/000/1364225950-eco-o.jpg


จฬาลงกรณมหาวทยาลย. . (2540). ชววทยา 2. พมพครงท 2. กรงเทพฯ: จฬาลงกรณมหาวทยาลย. ปยศกด เธยรธวช. (Online). กฬาเพอสขภาพ. สบคนเมอ 12 มนาคม 2555 จาก http://flash-

mini.com/web/write.php?id=4460&fb=100007688680142&sub= กฬาเพอสขภาพ... ปยศกด เธยนธวช.

พรทพย ชณสงคราม. (Online). ระบบนเวศ: จเอมโอ...ผลกระทบตอสงแวดลอมและสายใยอาหาร.

สบคนเมอ 20 มถนายน 2556 จาก http://www.bu.ac.th/knowledgecenter/epaper

/july_dec2005/porntip.pdf.

พรสข หนนรนดร, ประภาเพญ สวรรณ, สรยพนธ วรพงศธร, และอนนต มาลารตน. (2552). สขศกษา. กรงเทพฯ: บรษท อกษรเจรญทศน จ ากด.

http://www.il.mahidol.ac.th/e-media/nano/Page/Unit1-6.html


http://flash-/



พระราชบญญตการสงเสรมการอนรกษพลงงาน พทธศกราช 2535. (2535, 23 มนาคม). ราชกจจานเบกษา. เลม 109 ตอนท 33 ก. หนา 1.

พระราชบญญตยา พ.ศ. 2510 แกไขเพมเตมโดยพระราชบญญตยา ฉบบท 3 พ.ศ. 2522 . (2510, 20

ตลาคม). ราชกจจานเบกษา. เลม 84 ตอนท 101 หนา 1-2.

พระราชบญญตยาเสพตดใหโทษ พ.ศ. 2522. (2522, 27 เมษายน). ราชกจจานเบกษา. เลม 96

ตอนท 36 ก หนา 2.

พระราชบญญตโรคตดตอ พ.ศ. 2523. (2523, 3 เมษายน). ราชกจจานเบกษา. เลม 97 ตอนท 52/ฉบบพเศษ หนา 1.

พระราชบญญตสขภาพแหงชาต พ.ศ. 2550. (2550, 19 มนาคม). ราชกจจานเบกษา. เลม 124


พลงงานจากกาซธรรมชาต. (Online). สบคนเมอ 8 สงหาคม 2556 จาก https://sites.google.com /a/bumail.net/myportfolio/neuxha-wicha-ge112/week-12

พวงทอง ไกรพบลย. (2553). โรคไวรสตบอกเสบในเดก [แผนพบ]. กรงเทพฯ:

มหาวทยาลยราชภฏสวนดสต. พวงรตน ทวรตน. (2540). วธการวจยทางพฤตกรรมศาสตรและสงคมศาสตร. พมพครงท 7.

กรงเทพฯ: ส านกทดสอบทางการศกษาและจตวทยา มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. พทธนนท ศรมวง. (2554). โภชนศาสตร. พมพครงท 3. กรงเทพฯ: ศนยหนงสอ มหาวทยาลย

ราชภฏสวนดสต. พชต ภตจนทร. (2547). วทยาศาสตรการกฬา. กรงเทพฯ: โอเดยนสโตร.

เพยร ซายขวญ. (2536). วทยาศาสตรกบสงคม. หนวยศกษานเทศก กรมการฝกหดคร: จดพมพตาม

โครงการแปลเอกสารต าราทางวชาการ และขอมลพนฐานเพอการพฒนา.

แพวเจทวร. (Online). ประวตเขอนภมพล. สบคนเมอ 1 สบคนเมอ 10 สงหาคม 2556 จาก http://www.paevjtour.com/wp-content/uploads/2011/08/700PICTURE05.jpg

โพสตทเดย. (Online). โรงไฟฟาแมเมาะเดนเครองเตมทรบมอฤดรอน. สบคนเมอ 15 สงหาคม

2556 จาก http://www.posttoday.com/media/ content /2013/02/24/32DE1DFFAD2F

44849374AAF1 ADCD0663.jpg

https://sites.google.com/



ไพฑรย ชมแวงวาป. (2549). ชวตกบวทยาศาสตรและเทคโนโลย. บรรมย: คณะวทยาศาสตร

มหาวทยาลยราชภฏบรรมย.

ภพ เลาหไพบลย. (2540). แนวการสอนวทยาศาสตรระดบอดมศกษา. พมพครงท 2. กรงเทพฯ:


ภารด ชาญสมร และคณะ. (2556). ภาวะมบตรยากและการรกษา ใน การใหบรการอนามย

การเจรญพนธ คมอส าหรบเจาหนาทสาธารณสข. พมพครงท 2. กรงเทพฯ: โรงพมพ

องคการสงเคราะหทหารผานศก.

มตชนออนไลน. (Online). ผบรหาร"อมสเตอรสดม"สดทน สงหาม"การสบกญชา"ในโรงเรยน

หลงนกเรยนแหเปน"สงหพควน"ออ. สบคนเมอ 13 มกราคม 2556

จาก http://www.matichon.co.th/news_detail.php?newsid=1355385506

มนตร สขทว. (2540). การออกก าลงกายเพอสขภาพ. ม.ป.พ. มหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลศรวชย. (Online). คลนกเทคโนโลย มทร.ศรวชย สะทอนภาพ

ความส าเรจของกาซชวภาพจากมลสตว ทดแทนกาซหงตมในครวเรอนในพนท อบต.ร าแดง อ.สงหนคร จ.สงขลา. สบคนเมอ 25 ธนวาคม 2556 จาก https://fbcdnsphotos-d-a.akamaihd.net/hphotos-ak-ash4/998036_575360752505945

_1243196523_n.jpg

มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช. (2542). เอกสารการสอนชดวชาวทยาศาสตร 3 หนวยท 1-9. พมพครงท 4. กรงเทพฯ: มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช. มลนธโลกสเขยว. (2537). แรธาตและพลงงาน. กรงเทพฯ: อมรนทร พรนตง แอนดพบลชชง. เมดเลอดแดง (Red Blood Cell: RBC หรอ Erythrocyte). (Online). สบคนเมอ 12 กรกฎาคม 2556

จาก http://www.thaibdlab.com/info/images/stories/cbc_img_8.jpg

ยงยทธ ยทธวงศ. (2554). การแสดงปาฐกถาพเศษ ปวย องภากรณ ครงท 12 เรอง วทยาศาสตรเพอ

อะไร. ปทมธาน: ส านกงานพฒนาวทยาศาสตรและเทคโนโลยแหงชาต (สวทช.). ยธ.เตรยมแถลงถอนใบกระทอมบญชยาเสพตด. (Online). สบคนเมอ 11 กนยายน2556

จาก http://news.sanook.com/1208051

http://www.matichon.co.th/news_detail.php?newsid=1355385506

https://fbcdnsphotos-d-a.akamaihd.net/hphotos-ak-ash4/998036_575360752505945


http://news/



รวมพร นคม. (Online). รวมสนบสนนไบโอดเซลไดงายๆ ดวย น ามนพชใชแลว...ไมใชอก... สบคนเมอ 30 มกราคม2557 จาก http://share.psu.ac.th/system/assets/media/files/

000/003/984/original_DSCF3729.JPG? 1306827003

รชนก ทมชาต. (2551). การศกษาความตระหนกถงผลกระทบของวทยาศาสตรและเทคโนโลยทม ตอปญหาสงแวดลอมของนกเรยนระดบชนมธยมศกษาปท 3 ในจงหวด สมทรสาคร โดย

ใชแบบจ าลองความสมพนธ โครงสรางเชงเสน: การวเคราะหกลมพห. ปรญญานพนธ กศ.ม. (การวดผลการศกษา). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. รตนา สมพนธชต. (2548). ชวเคม: โครงสรางและหนาทของสารชวโมกล. กรงเทพฯ: ภาควชาเคม คณะวทยาศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ราชบณฑตยสถาน. (2542). พจนานกรมฉบบราชบณฑตยสถาน พ.ศ. 2542. กรงเทพ: นานมบคส

พบลเคชนส.

วรนช แจงสวาง. (2553). พลงงานหมนเวยน. พมพครงท 2. กรงเทพฯ: จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

วรางคณา วารสนอยเจรญ. (2553). การประยกตใชนาโนเทคโนโลยในโภชนเภสชภณฑ. วารสาร

คลนกอาหารและโภชนาการ (วคอภ). 4 (2), 77-82.

วรยา บญชย. (2529). การทดสอบและวดผลทางพลศกษา. พมพครงท 2. กรงเทพฯ:


วระวฒน ปนนตามย. (2542). เชาวนอารมณ (EQ): ดชนวดความสข และความส าเรจของชวต.

พมพครงท 2. กรงเทพฯ: เอกซเปอรเนต. ศร ดวงพร. (2542). วทยาศาสตรเพอพฒนาคณภาพชวต. โครงการต าราวชาการราชภฏเฉลมพระ



ศวพนธ ชอนทร. (2556). มลพษทางอากาศ. กรงเทพฯ: จฬาลงกรณมหาวทยาลย. ศภลกษณ วฒนาวทวส, เตมศกด เศรษฐวชราวนช, ทพยวลย สจนทร, ฐตกร ศรสขเจรญพร,







สถานโทรทศนไทยพบเอส. (Online). ตร.จบ เครอขายยาเสพตดภาคเหนอ ยดยาบา 4 ลานเมด ยาไอซ60 กก.ยานนวมนทร. สบคนเมอ 22 พฤษภาคม 2556

จาก http://m.news.thaipbs.or.th/sites/default/files/imagecache/top_picture/news

22052013/171135-imagejpeg-251295.jpg

สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย. (2546). คมอการวดผลประเมนผล

วทยาศาสตร. กรงเทพฯ: สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย. . (2550). การอบรมครดวยระบบทางไกลสาระการเรยนรวทยาศาสตร ระดบมธยมศกษา

ตอนตน. กรงเทพฯ: โองคการคาครสภา. . (2553). ชววทยา เลม 1. พมพครงท 4. กรงเทพฯ: โรงพมพ สกสค. ลาดพราว. . (2553). วทยาศาสตร 2. กรงเทพฯ: โรงพมพ สกสค. ลาดพราว. สดสวนรอบเอวตอรอบสะโพก (waist to hip ratio, WHR). (Online). สบคนเมอ 5 กนยายน 2556 จาก http://www.sc.psu.ac.th/department/PHYSIO/service/fitness/WHR.htm

ส านกงานคณะกรรมการนโยบายพลงงานแหงชาต. (2544). พลงงานเพอความเขาใจ ใชอยางรคา พฒนาสความยงยน. พมพครงท 3. กรงเทพฯ: โรงพมพครสภาลาดพราว. ส านกงานคณะกรรมการอาหารและยา. (2554). พระราชบญญตอาหาร พ.ศ. 2522 พรอมกฏ

กระทรวงและประกาศกระทรวงสาธารณสข (ฉบบปรบปรง ป 2554). นนทบร: ส านกงานคณะกรรมการอาหารและยา กระทรวงสาธารณสข.

ส านกงานคณะกรรมการอาหารและยา. (Online). ชดความรเพอผบรโภคเกยวกบผลตภณฑ

เซลลตนก าเนดและผลตภณฑจากเซลลและเนอเยอ. สบคนเมอ 28 มถนายน 2556

จาก http://www.oryor.com/oryor_stemcell/stemcell-menu1-2-a1.html.

ส านกงานปลดกระทรวงวทยาศาสตรและเทคโนโลย ประจ ากรงวอชงตน ด.ซ. . (2554). รายงาน

การสบคนขอมลความกาวหนาและสถานภาพเทคโนโลยวสดเพอการพฒนาและการผลต

ในประเทศสหรฐอเมรกา. กรงเทพฯ: ส านกงานปลดกระทรวงวทยาศาสตรและเทคโนโลย. ส านกงานปองกนและปราบปรามยาเสพตด. (2553). ความหมายของยาเสพตด [โปสเตอร]. กรงเทพฯ: ส านกพฒนาการปองกนและแกไขปญหายาเสพตด ส านกงานปองกนและ

ปราบปรามยาเสพตด.



http://www.oryor.com/oryor_stemcell/stemcell-menu1-2-a1.html



ส านกงานปองกนและปราบปรามยาเสพตด. (Online). ความหมายของยาเสพตดและสารเสพตด.

สบคนเมอ 23 เมษายน 2556 จากhttp://nctc.oncb.go.th/new/images/stories/article

/year54/difinitionOfDrug.p ส านกงานพฒนาวทยาศาสตรและเทคโนโลยแหงชาต. (2543).

วทยาศาสตรและเทคโนโลยไทยจาก

อดตสอนาคต. กรงเทพฯ: ฝายนเทศสมพนธ ส านกงานพฒนาวทยาศาสตรและเทคโนโลย แหงชาต (สวทช.). ส านกงานสาธารณสขอ าเภอนาหมน. (Online). รพ.สต.นาทะนง รณรงคท าลายแหลงเพาะพนธ

ยงลายในชมชน. สบคนเมอ 4 ธนวาคม 2556 จาก http://www.sasuknamuen.net/wp-

content/uploads/13/2012/06/d7.jpg




ส านกวทยาศาสตรการกฬา. (2548). ออกก าลงกายสไตลแอโรบกดานซ. กรงเทพฯ: โรงพมพ

องคการรบสงสนคาและพสดภณฑ (ร.ส.พ.).

ส านกหอสมดและศนยสารสนเทศวทยาศาสตรและเทคโนโลย. (2553). พลงงานจากชวมวล. กรงเทพฯ: กรมวทยาศาสตรบรการ กระทรวงวทยาศาสตรและเทคโนโลย. สสนวทยาศาสตร. (Online). สบคนเมอ 6 พฤษภาคม 2556 จาก http://www.myfirstbrain.com/


สกญญา พานชเจรญนาม. (2545). แอโรบกดานซ คมอส าหรบครฝก. กรงเทพฯ: ภาควชาพลศกษา

คณะพลศกษา มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.

สขศกษา หนวยท 11 อยาร อยาลอง อยาเสพ. (Online). สบคนเมอ 13 มกราคม 2556

จาก http://www.sopon.ac.th/sopon/sema_web/secondary_m2/HealthEducation_m2

/unit10_habit-formingDrug /5u10_p4.html

สนทร บญญาธการ และคณะ. (2545). พลงงานใกลตว. กรงเทพฯ: เฟสท ออฟเซท (1993) จ ากด.

สนนท บราณรมย, นพพร แกวมาก, สระบร ไชยมงคล, มาลน อทธเสน, และอมพาพรรณ พงศผลาดสย. (2542). วทยาศาสตรเพอคณภาพชวต.โครงการพฒนาสอการศกษา


http://www.sasuknamuen.net/wp-

http://www.myfirstbrain.com/%20%20%20%20%20%20thaidata/image.asp?ID=491941

http://www.myfirstbrain.com/%20%20%20%20%20%20thaidata/image.asp?ID=491941



สภาพร ปนทอง. (2554). การเปรยบเทยบความสามารถในการแกปญหาคณตศาสตร เรอง อสมการ

และเจตคตตอการเรยนวชาคณตศาสตร ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ทไดรบการสอน

โดยใชรปแบบ SSCS และการสอนโดยใชเทคนค KWDL. ปรญญานพนธ กศ.ม. (การมธยมศกษา). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. สรางค โควตระกล. (2548). จตวทยาการศกษา. พมพครงท 6. กรงเทพฯ: ส านกพมพแหง

จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

สวทย หวดแทน. (2552). การสรางเกณฑสมรรถภาพเพอสขภาพของนกเรยนชวงชนท 4 โรงเรยน

กรงเทพครสเตยนวทยาลย ปการศกษา 2551. ปรญญานพนธ กศ.ม. (พลศกษา). กรงเทพฯ:

บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. สหท ฟงเกยรต. (2549). การดแลสขภาพทบานตามเจตนารมณ. กรงเทพฯ: ดไซร. เสนห ใจเออย. (2555). การใชเวลาวางในการประกอบกจกรรมนนทนาการของนกเรยน

ชนมธยมศกษาตอนปลาย โรงเรยนในเขตบางรก กรงเทพมหานคร. ปรญญานพนธ กศ.ม. (การจดการนนทนาการ). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.

หอสมดและเทคโนโลยสารสนเทศ สถาบนการเรยนรเพอปวงชน. (Online). การสรางความ

ตระหนกทางวทยาศาสตรและเทคโนโลย. สบคนเมอ 15 พฤษภาคม 2556

จากhttp://www.life.ac.th/librapage/Digital%20Library/Library%20of%20LIFE/html

/Science_and_Technology_Awareness/The_role_of_science_and_technology.html

องคการอนามยโลก. (2556). CBR Guidelines ขององคการอนามยโลก (ฉบบภาษาไทย).

กรงเทพฯ: พรเมยม เอกซเพรส. อมรรกษ สวนชผล. (2554). การพฒนากระบวนการเรยนรดวยการน าตนเอง เรอง การพฒนา

คณภาพชวต ส าหรบนกศกษาการศกษานอกโรงเรยนหลกสตรประกาศนยบตรวชาชพ.

ปรญญานพนธ กศ.ด. (การศกษาผใหญ). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. อจฉราภรณ สขารมณ. (2542). EQ กบการอบรมเลยงดเดก. วารสารพฤตกรรมศาสตร. 5 (1), 1-6.

อทย สงวนพงศ. (2555). สขศกษา. กรงเทพฯ: บรษท พฒนาคณภาพวชาการ (พว.) จ ากด



Adenovirus icosahedral nucleocapsid structure. (Online). สบคนเมอ 18 พฤศจกายน 2556 จาก http:// 3dciencia.com/blog/wp-content/uploads/2011/06/adenovirus-adenoviridae-

nonenveloped-ichosaedric-capsid-icosahedral-nucleocapsid-double-stranded-linear-

DNA-genome.jpg,

Alertaronpor el hallazgo de nuevadroga de diseñoen Mendoza conocidacomo

"la bomba".(Online). สบคนเมอ 11กนยายน 2556 จาก http://img.emol.com /2013/05/10

/lsd2_112947.jpg

Alexander Fleming and the discovery of penicillin. (Online). สบคนเมอ 18 พฤษภาคม 2556

จาก http://www.abpischools.org.uk/page/modules/infectiousdiseases_


Anahi, S., (Online). How are GMO's made?. สบคนเมอ 26 มกราคม 2557

จาก http://stephanieanahilopez.blogspot.com/2012/06/how-are-gmos-created.html

Animals Top 10 Bizarre Genetically Modified Organisms. (Online). สบคนเมอ 27 มกราคม

2557 จาก http://listverse.com/2008/04/01/top-10-bizarre-genetically-modified-

organisms/

Ariel Computerized Exercise Machine. (Online). สบคนเมอ 15 มกราคม 2557 จาก http://cdn.ariel dynamics.com/__resources_/photos/aces/Ariel-000448.jpg

Astrand, P.O., & Rodahl, K. (1970). Textbook of Work Physiology. New York: McGraw-Hill

Book Company.

ASTV ผจดการออนไลน. (Online). เปดตว “เศวต” โคขาวล าพนโคลนนง ฝมอนกวจย มทส. สบคนเมอ 25 มกราคม 2557 จาก http://www.manager.co.th/asp-bin/Image.aspx?

ID=2246171

. (Online). ตงศนยเพาะ “ปลามาลาย” ใหญสดในสหรฐฯ บกวจยยนกอโรคในคน.

สบคนเมอ 26 มกราคม 2557 จาก http://www.manager.co.th/ Science/View

News.aspx?NewsID=9470000056388

Bacilli-rod shaped. (Online). สบคนเมอ 18 พฤศจกายน 2556

จาก http://www.anselm.edu/homepage/jpitocch /genbi101/16_03bBacilli-L%20copy.jpg


http://www.blogger.com/profile/16974641154752541300

http://stephanieanahilopez.blogspot.com/2012/06/how-are-gmos-created.html

http://listverse.com/science-nature/animals/

http://listverse.com/2008/04/01/top-10-bizarre-genetically-modified-

http://www.manager.co.th/asp-bin/Image.aspx?%20%20%20ID=2246171%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20

http://www.manager.co.th/asp-bin/Image.aspx?%20%20%20ID=2246171%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20







Bacteriophage Illustration For Science Magazine’s Sci-Vis Competition. (Online). สบคนเมอ18 พฤศจกายน 2556 จาก http://www.e-nox.net/images/technical/phage_3.jpg

Back and Leg Dynamometers. (Online). สบคนเมอ 23 สงหาคม 2556

จาก http://www.education supplies.co.uk/media/catalog/product/cache/4/image/ 9df78eab33525d08d6e5fb8d27136e95/7115031.jpg

Black Gold เสนทางแหงความมงคง บนความผาสขของคนไทย. (Online). สบคนเมอ 15 สงหาคม2556 จาก http://www.oknation.net/blog/print.php?id=640676

Boukany, P.E., (Online). Nanochannel electroporation delivers precise amounts of

biomolecules into living cells. สบคนเมอ 28 มกราคม 2557

จาก http://www.nature.com/nnano/journal/v6/n11/images_article/nnano.2011.164-f1.jpg


Education, Inc.

Cahill, J., (Online). Process Engineering of Nanotechnology. สบคนเมอ 15 มกราคม 2557

จาก http://cdn. emersonprocessxperts.com/wp-content/uploads/2014/01/

Nanotechnology-Relative-Scales.png

Cameron Webb. (Online). Mosquitoes, Beer & Australia Day. สบคนเมอ 25 มกราคม 2556 จาก http://cameronwebb.files.wordpress.com/2013/01/aedes_aegypti_doggett.jpg

Carbon Nanotube. (Online). สบคนเมอ 15 มกราคม 2557 จาก http://www.gaia3d.co.uk/3d-

models/3d-chemistry/carbon-nanotube/

China air pollution season kicks off with a cough and a wheeze as coal plants turn on for the

winter. (Online). สบคนเมอ 21 พฤศจกายน 2556 จาก http://www.cbsnews.com/news/

china-air-pollution-season-kicks-off-with-a-cough-and-a-wheeze-as-coal-plants-turn-on-

for-the-winter/

Cinchona. (Online). สบคนเมอ 20 สงหาคม2556 จาก http://someinterestingfacts.net/wp-

content/uploads/2013/02/Cinchona.jpg

Cindy. (Online). Genetic Breakthroughs in Dogs and Corn. สบคนเมอ 20 มกราคม

2557 จาก http://www.zimmcomm.biz/images/misc/ruppy.jpg

http://www.e-nox.net/images/technical/phage_3.jpg

http://www.oknation.net/blog/chief-dan/2010/09/15/entry-1


http://www.nature.com/nnano/journal/v6/n11/images_article/nnano.2011.164-f1.jpg

http://www.emersonprocessxperts.com/about-jim-cahill/

http://cameronwebb.files.wordpress.com/2013/01/aedes_aegypti_doggett.jpg



http://www.cbsnews.com/news/%20%20%20china-air-pollution-season-kicks-off-with-a-cough-and-a-wheeze-

http://www.cbsnews.com/news/%20%20%20china-air-pollution-season-kicks-off-with-a-cough-and-a-wheeze-




http://corncommentary.com/2009/04/29/genetic-breakthroughs-in-dogs-and-corn/

http://www.zimmcomm.biz/images/misc/ruppy.jpg



Coccus bacteria are sphere or ball shaped. (Online). สบคนเมอ 18 พฤศจกายน 2556

จาก http://www.rentokil.com/blog/wp-content/uploads/2010/03/cocci1-new-copy-

1024x781.jpg

CO2 Jets. (Online). สบคนเมอ 15 สงหาคม 2556 จาก http://www.skyblazer.co.za/images/effects/

C026.jpg

Complicated Cutaneous Anthrax. (Online). สบคนเมอ 25 พฤศจกายน 2556

จาก http://www.pediatricsconsultantlive.com/photoclinic/complicated-cutaneous-anthrax

Crystallography. (Online). สบคนเมอ 6 พฤษภาคม 2556 จาก http://www.transtutors.com/

userfiles/image/ATUL/Crystallography%20Figure%201.JPG

Cyranoski, D., (Online). The dog cloner. สบคนเมอ 20 มกราคม 2557

จาก http://www.nature.com/ news/2009/091110/images/news.2009.cloneddog.6- _a_.jpg

Découverte, G., (Online). Clonage : Keith Campbell, l'un des pères de la brebis Dolly est

mort. สบคนเมอ 18 มกราคม 2557 จาก http://content.answcdn.com/main/content/img/

getty/1/6/1797416.jpg

Dehydration reaction in the synthesis of maltose. (Online). สบคนเมอ 25 มกราคม 2556

จาก http://bio1151.nicerweb.com/Locked/media/ch05/05_05Maltose.jpg

DNA Fingerprinting. (Online). สบคนเมอ 28 มกราคม2557 จาก http://geneed.nlm.nih.gov/

images/dna_fingerprinting_sm.jpg

Dry ice. (Online). สบคนเมอ 15 สงหาคม 2556 จาก http://www.carbonicsystemsinc.com/

images/Dry%20ice1.jpg

Elastic nanotube. (Online). สบคนเมอ 17 มกราคม 2557 จาก http://images.iop.org/objects/

phw/ news/11/10/26/nano1.jpg

Energy. (Online). สบคนเมอ 8 สงหาคม 2556 จาก http://anushasabanayagam-sph3u. blogspot.com/2010/12/energy.html

Energy Saving. (Online). จนรวมมอไอซแลนดพฒนาเทคโนโลยพลงงานความรอนใตพภพ.

สบคนเมอ 25 ธนวาคม 2556 จาก http://www.energysavingmedia.com/news/images/

detail/c5b7b324.png



http://www.skyblazer.co.za/images/effects/

http://www.transtutors.com/%20%20%20%20%20%20userfiles/image/ATUL/Crystallography%20Figure%201.JPG

http://www.transtutors.com/%20%20%20%20%20%20userfiles/image/ATUL/Crystallography%20Figure%201.JPG

http://www.nature.com/%20news/2009/091110/images/news.2009.cloneddog.6-%20_a_.jpg

http://content.answcdn.com/main/content/img/



http://www.carbonicsystemsinc.com/

http://images.iop.org/objects/




Extensive Nodular Secondary Syphilis WithProzone Phenomenon. (Online).

สบคนเมอ 25 พฤศจกายน 2556 จาก http://archderm.jamanetwork.com/

article.aspx?articleid=419897

Flexed-arm hang up for review. (Online). สบคนเมอ 25 สงหาคม 2556 จาก http://www.afemale marine.com/BlogPhotos/2010/April/flexedarmhang.jpg

Formation of coal. (Online). สบคนเมอ 15 สงหาคม 2556 จาก http://www.grantowngrammar.

highland.sch.uk/subjects/Peak%20Oil%20web%20site /images/coal-formation.jpg

Four New Coronavirus Cases May Indicate The Potential For An Epidemi. (Online).

สบคนเมอ 18 พฤศจกายน 2556 จาก http://www.redorbit.com/media/uploads

/2013/11/virus1-617x416.jpg

Gamete Intrafallopian Transfer. (Online). สบคนเมอ 29 มกราคม 2557

จาก http://www.procrear.com.pe/imagenes/tra_GIFT.jpg

Gardner, D., Schoolcraft, W., Wagley, L., Schlenker, T., Stevens, J., & Hesla J., (Online).

Culture and transfer of human blastocysts increases implantation rates and reduces

the need for multiple embryo transfers. สบคนเมอ 29 มกราคม 2557

จาก http://www.advancedfertility.com/images/blastocystembryo.jpg

GIFT – Gamete Intrafallopian Transfer. (Online). สบคนเมอ 29 มกราคม 2557

จาก http://peanuttam.files.wordpress.com/2010/03/dsc_0441.jpg

Global Warming a Hoax. (Online). สบคนเมอ 12 กนยายน 2556 จาก http://guardianlv.com/2013/04/global- warming

Good, C.T., (1973). Dictionary of Education. (3rdedition). New Yoke: Teacher College Press.

Hand-held spirometer. (Online). สบคนเมอ 5 กนยายน 2556 จาก http://img.medicalexpo.com /images_ me/photo-g/hand-held-spirometer-69880-97677.jpg

Harpenden Skinfold Caliper. (Online). สบคนเมอ 20 สงหาคม 2556 จาก http://www.harpenden-skinfold.com/images/hsk.jpg

Heart rate. (Online). สบคนเมอ 15 มกราคม 2557 จาก http://www.myfirstbrain.com/






http://www.procrear.com.pe/imagenes/tra_GIFT.jpg

http://www.advancedfertility.com/images/blastocystembryo.jpg




http://www.harpenden-skinfold.com/images/hsk.jpg

http://www.myfirstbrain.com/



Hermansen, L. (1969). Anaerobic Energy Release. Medicine and Science in Sports.1 (1): 32-38

Heroin Addiction Recovery & Heroin Treatment Centers. (Online).

สบคนเมอ 13 มกราคม 2556 จาก http://www.recoverycorps.org/images/drugs/heroin.jpg

High Load, Rep Eccentrics. (Online). สบคนเมอ 15 มกราคม 2557 จาก http://2.bp.blogspot.com/-SB0bhnCmCSE/UGb_RupE4dI/AAAAAAAAAaw/kNF_

GRSwYO4/s1600/contractions.jpg

Hy vọng mới cho điều trị vô sinh nữ. (Online). สบคนเมอ 29 มกราคม 2557

จาก http://ivfhongngoc.com/wp-content/uploads/2014/08/ivf1.jpg

Industrie pétrolière et chimique. (Online). สบคนเมอ 10 สงหาคม 2556

จาก http://www.bonitempo.fr/administrateur/fichiers/realization

Informacje o sylwetce. (Online). สบคนเมอ 15 มกราคม 2557 จาก http://www.profi-dieta.pl/

WD/images/typ.jpg

Isaac Newton. (Online). สบคนเมอ 8 กรกฎาคม 2556 จาก http://www.crystalinks.com/newton.

jpg

Isometric Exercise: Hands on Head. (Online). สบคนเมอ 10 กนยายน 2556

จาก http://www.webmd.com /fitness-exercise/isometric-exercise-hands-on-head

Isometric strengthening. (Online). สบคนเมอ 15 มกราคม 2557 จาก http://www.positivehealth.com/img/phfiles/Issue_218/Issue_218_Articles/5.3.jpg

Jack Knife. (Online). สบคนเมอ 10 กนยายน 2556 จาก http://pluslifestyles.com/wp-content/ uploads/ 2014/06/Jack-knife.jpg

Kellygrannan. (Online). Beta thalassemia major. สบคนเมอ 15 มกราคม 2556

จาก http://o.quizlet.com/QzVVs4EcaHrn5XiwQOpe1g_m.jpg

Khamgon, P., (Online). พลงงานนวเคลยร. สบคนเมอ 25 ธนวาคม 2556 จาก http://wiki.stjohn.ac.th/groups/poly_science6/wiki/5bb48/_9_.html

Lamb, D.R., (1984). Physiology of exercise. New York: Macmillan Publishing Company.

Learn more about chiggers. (Online). สบคนเมอ 25 พฤศจกายน 2556

จาก http://chiggernation .com/wp-content/uploads/2013/07/Chigger1.jpg

http://www.recoverycorps.org/images/drugs/heroin.jpg

http://2.bp.blogspot.com/-SB0bhnCmCSE/UGb_RupE4dI/AAAAAAAAAaw/kNF_

http://ivfhongngoc.com/hy-vong-moi-cho-dieu-tri-vo-sinh-nu/


http://www.bonitempo.fr/



http://www.crystalinks.com/newton.%20%20jpg

http://www.crystalinks.com/newton.%20%20jpg

http://www.webmd/




http://o.quizlet.com/QzVVs4EcaHrn5XiwQOpe1g_m.jpg

http://wiki.stjohn.ac.th/groups/poly_science6/search/?q=pkhamgon&fields=lastModifiedAuthor

http://wiki.stjohn.ac.th/groups/poly_science6/wiki/5bb48/_9_.html



Life cycle. (Online). สบคนเมอ 25 พฤศจกายน 2556 จาก http://www.phsource.us/

PH/HELM/PH_Images_Parasites/Plasmodium.jpg

Louis Pasteur Biography. (Online). สบคนเมอ 18 พฤษภาคม 2556

จาก http://www.sciencelogs.com/Louis_Pasteur/Louis%20Pasteur%20Biography.jpg

Malt-grain. (Online). สบคนเมอ 12 กรกฎาคม 2556 จาก http://www.brewshop.co.nz/malt-

caraamber.html

Michael Taylor. (Online). Spiral bacteria. สบคนเมอ 18 พฤศจกายน 2556

จาก http://www.turbosquid.com/3d-models/3d-spiral-bacteria/368811#

Miller, G.T., & Spoolman, S.E., (2012). Living in the Environment. (17thedition). Canada:

Nelson Education, Ltd.


Muscular strength-grip dynamometer. (Online). สบคนเมอ 20 สงหาคม 2556 จาก http://kwoodhambtg. weebly.com/uploads/3/0/6/9/30698363/3070404_orig.jpeg

Nano-fibrous microspheres and methods for making the same. (Online). สบคนเมอ 28 มกราคม 2557 จาก http://patentimages.storage.googleapis.com /US20120308825A1/

US20120308825A1-20121206-D00016.png

New biomaterial closely mimics human tissue. (Online). สบคนเมอ 28 มกราคม 2557 จาก http://www.kurzweilai.net /images /Polyethylene-Glycol1-259x194.jpg

Ninatimm. (Online). Beetroot baked with feta, almonds and Sun-dried tomatoes.

สบคนเมอ 12 กรกฎาคม2556 จาก http://blogs.food24.com/ninaskitchen/files/2012/07/ Beetroot000.jpg

Nucleus Medical Media. (Online). What makes Carbon monoxide a significant toxic

substance?. สบคนเมอ 12 กนยายน 2556 จาก http://uvahealth.com/services/plastic-

surgery/conditions-treatments/11982

Opioid Peptides. (Online). สบคนเมอ 20 สงหาคม 2556 จาก http://www.unodc.org/

images/afghanistan//DSC00107.JPG

http://www.phsource.us/%20%20%20PH/HELM/PH_Images_

http://www.phsource.us/%20%20%20PH/HELM/PH_Images_

http://www.phsource.us/PH/HELM/PH_Images_%20%0d%09%20Parasites/Plasmodium.jpg

http://www.sciencelogs.com/Louis_Pasteur/Louis%20Pasteur%20Biography.jpg



http://www.turbosquid.com/Search/Artists/Michael-Taylor

http://www.turbosquid.com/3d-models/3d-spiral-bacteria/368811

http://blogs.food24.com/members/ninatimm/

http://blogs.food24.com/ninaskitchen/2012/07/20/beetroot-baked-with-feta-almonds-and-sun-dried-tomatoes/



http://www.unodc.org/%20%20%20images/afghanistan

http://www.unodc.org/%20%20%20images/afghanistan



Periodic Table of Elements: LANL. (Online). สบคนเมอ 22 ธนวาคม 2556

จาก http://periodic.lanl.gov/images/uranium.jpg

Photovoltaic Array Fundamentals. (Online). สบคนเมอ 22 ธนวาคม 2556

จาก http://etap.com/renewable-energy/photovoltaic

Plant Tissue Culture. (Online). สบคนเมอ 18 มกราคม 2557 จาก http://www.angelfire.com

/il/Toddshome/images/angelfirehibiscus.JPG

Pierrot, M., (Online). Les OGM, l'étude "coup de poing" de Gilles-Eric Seralini... méfiance?.

สบคนเมอ 25 ธนวาคม 2556 จาก http://mariepierrot.free.fr/lycee/actualite.php5

Rickettsia rickettsia. (Online). สบคนเมอ 25 พฤศจกายน 2556 จาก http://www.visualphotos.com /photo/1x7241329/rickettsia_rickettsii_A4637A.jpg

Role of Bottom-up and Top-Down approaches in Nano technology. (Online).

สบคนเมอ 15 มกราคม 2557 จาก http://www.gitam.edu/eresource/nano/nanotechnology/

role_of_bottomup_and_ topdown_a_files/image002.gif

Solomon, E.P., Berg, L.R., Martin, D.W., & Villee, C., (1996). Biology. (4thedition). United

States of America: Saunders College Publishing.

Spirometers by Spirostar. (Online). สบคนเมอ 5 กนยายน 2556 จาก http://www.healthaidindia.com/images/spirometers-by-spirostar.jpg

Srisailam Dam. (Online). สบคนเมอ 8 สงหาคม 2556 จาก http://www.touristlink.com

/india/srisailam-dam/overview.html

Symmetry in two-dimensional objects. (Online). สบคนเมอ 6 พฤษภาคม 2556

จาก http://www.numeracy-bank.net/images/shapes_geometry/symmetry2d.jpg

System 4 Pro™. (Online). สบคนเมอ 15 มกราคม 2558 จาก http://www.biodex.com/

sites/default/ files/imagecache/product_landing_large/850-000_1_knee_extension_

flexion_0.jpg

Tang, K., & Media, D. (Online). What Are Motionless Exercises?. สบคนเมอ 10 กนยายน 2556 จาก http://healthyliving.azcentral.com/motionless-exercises-16325.html

The Activated Egg 2007. (Online). สบคนเมอ 18 มกราคม 2557

จาก http://www.bedfordresearch.org/events /2007/ian_wilmut-sm.jpg



http://mariepierrot.free.fr/lycee/actualite.php5

http://www.gitam.edu/eresource/nano/nanotechnology/

http://www.healthaidindia.com/images/spirometers-by-spirostar.jpg


http://www.touristlink.com/

http://www.numeracy-bank.net/images/shapes_geometry/symmetry2d.jpg




http://healthyliving.azcentral.com/motionless-exercises-16325.html

http://www.bedfordresearch.org/events%20%09/2007/ian_



The-blanket. (Online). สบคนเมอ 18 มนาคม 2557 จาก http://shayanation.files.wordpress.com

/2014/03/dna.jpg

The chance Thailand 2012 open trials. (Online). สบคนเมอ 8 สงหาคม 2556 จาก http://www.myreadyweb.com/ storage_cache/images/5/24360/cache /image

/999/9995bf2f642730deef4740 ee68bd871 c/2dc8d34a 9908ec95 4e5471a24cc4a61c.jpg

The structure of DNA. (Online). สบคนเมอ 26 มกราคม 2557 จาก http://ghr.nlm.nih.gov

/handbook/illustrations/dnastructure.jpg

Thomas Edison. (Online). สบคนเมอ 8 กรกฎาคม 2556 จาก http://upload.wikimedia.org/

wikipedia/commons/9/9d/Thomas_Edison2.jpg

Thompson, G.R., & Turk. J., (2007). Earth Science and the Environment. (4thedition). Canada:

Thomson Brooks/Cole.

Timothy P., Connor, O., & Crystal, R. G., (Online). Genetic medicines: treatment strategies for

hereditary disorders. สบคนเมอ 29 มกราคม 2557 จาก http://www.nature.com /nrg/

journal/v7/n4/full/nrg1829.html

Trichinosis. (Online). สบคนเมอ 30 พฤศจกายน 2556 จาก https://www.tumblr.com/

search/trichinosis

Uranium. (Online). สบคนเมอ 22 ธนวาคม 2556 จาก http://www.hobart.k12.in.us/ksms

/PeriodicTable/uranium.jpg

Various types of Culture vessel for plant tissue culture. (Online). สบคนเมอ 18 มกราคม 2557

จาก http://flora.coa.gov.tw/graph/web_structure/50/50_02.JPG

Viktor, E., (Online). Surgeon nanobot. สบคนเมอ 15 มกราคม 2557 จาก http://www.nanotech-

now.com/images/Art_Gallery/EV-36-large.jpg

Water Pollution Facts. (Online). สบคนเมอ 2 มถนายน 2556

จาก http://www.thepollutionfacts.com/2013/02/water-pollution-facts.html

What are some good pet fish for a newbie?. (Online). สบคนเมอ 26 มกราคม 2557

จาก http://findersfree.com/animals-pets/what-are-some-good-fish-for-a-beginner-newbie

What is a Solar Cell?. (Online). สบคนเมอ 12 กนยายน 2556 จาก http://www.wisegeek.org

/what-is-a-solar-cell.htm

http://upload.wikimedia.org/%20%20%20%20wikipedia/

http://upload.wikimedia.org/%20%20%20%20wikipedia/

https://www.tumblr.com/

http://made-in-togo.com/produit/uranium-22










Wikipedia. (Online). Metal foam. สบคนเมอ 28 มกราคม2557 จาก http://upload.wikimedia.org

/wikipedia/commons/ thumb/d/df/Image-Metal_Foam_in_Scanning_Electron


Metal_Foam_in_Scanning_Electron_Microscope,_magnification_10x_b.GIF

Wright, R.T., (2005). Environment Science. (9thedition). United States of America: Pearson

Education, Inc.

YMCA 3 minutes step test (การทดสอบดวยการกาวขนลง). (Online). สบคนเมอ 5 กนยายน 2556 จาก http://hpe4.anamai.moph.go.th/hpe/images/hp/steptest3.jpg

Zygote identification. (Online). สบคนเมอ 29 มกราคม 2557 จาก http://www.cpma.ch/

tl_files/images/dev_zygote.jpg

Zygote Intrafallopian Transfer. (Online). สบคนเมอ 29 มกราคม 2557

จาก http://www.lookfordiagnosis.com/mesh_info.php?term=Zygote+Intrafallopian+

Transfer&lang=1






Documents

เอกสารประกอบการสอนportal5.udru.ac.th/ebook/pdf/upload/17qJ8JiSQy872S31N8y8.pdf · ง สารบัญ (ต่อ) หน้า แผนบริหารการสอนประจ