การเมองอเมรกา

1. ววฒนาการทางการเมอง ( Political Evolution) ประเทศสหรฐอเมรกาเปนประเทศทมเอกลกษณของความสำา

เสรจ ในการอยรวมกนของคนหลากหลายเชอชาต แตสหรฐอเมรกากสามารถผสมผสานจดเดนของความหลากหลายเขาดวยกน เปนทยอมรบความกาวหนาทางทหาร วทยาศาสตร และเทคโนโลย มากทสด และมระบบเศรษฐกจทมนคง

- สหรฐอเมรกาเคยเปนอาณานคมของประเทศสหราชอาณาจกร และไดทำาการประกาศเอกราชเมอวนท 4 ก.ค. 1776 และไดพฒนาจากระบบสมาพนธรฐ (Confederation) มาเปนระบบสหพนธรฐ (Federation) และประกาศตนเปนสาธารณรฐ (Democracy) และเปนตนแบบ “การแบงแยกอำานาจ” (Separation of Power) โดยใชรฐธรรมนญตงแตป 1787 ไดรบการปรบปรงและใชมาจนถงปจจบนในขณะท สหราชอาณาจกรใชการปกครองประชาธปไตยแบบ “การควบอำานาจ ” (Fusion of Power)

2.การปฏวตในสหรฐอเมรกาในยคเรมตนลกษณะโครงสรางทางการเมองของ

สหรฐอเมรกา มสวนคลายคลงกบ สหราชอาณาจกร เนองจากเคยเปนเมองขนของสหราชอาณาจกรมากอน

แตกอใหเกดปญหาความขดแยงกนระหวางสภานตบญญตของสหรฐอเมรกา และผวาการ อาณานคมอำานาจของผวาการอาณานคมมมากกวาฝายบรหาร แตในทางปฏบตอำานาจทางการเมองของผวาการอาณานคมมกจะถกจำากดตามเงอนไข ทสภาบญญตของสหรฐอเมรกาไดกำาหนดขน เชน อำานาจในการแตงตงเจาหนาท

ฝายบรหารของสหราชอาณาจกรตองการใชอำานาจของตนอยางเตมท และไมยอมใหโอกาสในการพฒนาความเปนผนำาทางการเมองของสหรฐอเมรกา มสาระสำาคญทสรปไดคอ

2.1 การเมองการปกครองในสหรฐอเมรกาในฐานะอาณานคม

ค.ศ. 1607 สหราชอาณาจกร ไดสงคนทไมมงานทำา มาตง

อาณานคมใหมตามชายฝงมหาสมทรแอตแลนตค เนองจาก 1. ความรสกชาตนยม ตองการขยายอำานาจไปยงถนแดน

โพนทะเล2. ความยากจนในสหราชอาณาจกรและคนไมมงานทำา3. เกดความวนวายในสหราชอาณาจกรในวงการศาสนาและ

การเมองพวกโปรแทสแทนส มความคดเหนขดแยงกบรฐบาล และพวก

พวรแทน (Puritan) ปลงพระชนมเจาอรลท 1 และหนมาอยทรฐ มลรฐเวอรจเนย และบรเวณนวองแลนด (New England) บรเวณตอนบนของสหรฐอเมรกาในปจจบน

แนวความคดของพวกพวรแทนในมลรฐนวองแลนด เปนวฒนธรรมทาง การเมองของสหรฐอเมรกา จนถงปจจบน

1. ระบบสงคมของสหราชอาณาจกรในศตวรรษท 17 มลกษณะแบง ชนวรรณะมทดนขนาดใหญเพอการเกษตรและศาสนาทมนคง

2. หลกคำาสงสอนของจอหน คาลวน ( John Calvin) 3. สภาวะแวดลอมของนวองแลนด

2.2 สถาบนการเมองและสถาบนทางสงคมของชาวอาณานคม อาณานคมของสหราชอาณาจกรแบงได 3 กลม

1. กลมทขนอยกบพระมหากษตรย 2. กลมทขนอยกบขนนาง 3. กลมทปกครองตนเอง

แตละอาณานคมมการปกครองทคลายคลงกน คอ1. ขาหลวงหรอผวาการอาณานคมไดรบการแตงตงจากพระ

มหากษตรย ยก เวนรฐโรคไอรแลนดและรฐคอนแนคตกนทประชาชนเลอกเอง

2. ผบรหารไดรบการแตงตงจากผวาการรฐ ยกเวนรฐโรคไอรแลนด, คอนแนคตกน และแมสซาวเซททประชาชนเลอกเอง

2

3. อาณานคมจะมการเลอกตงสภานตบญญตโดยตรงจาก

ประชาชน 4. ผพพากษาไดรบการแตงตงจากพระมหากษตรย ยกเวน

มลรฐคอนแนคตกน และโรคไอรแลนด เกดประเดนขดแยงทสำาคญนำาไปสการปฏวตจนถงขนประกาศ

อสระภาพ จากสหราชอาณาจกร คอ การเกบภาษจากอาณานคมทไมมตวแทนของตนอยในรฐสภาสหราชอาณาจกร (Taxation without Representative) เรมรวมการปะทะทเมองบอสตนในป 1770 และในป 1775 เกดสงครามระหวางสหราชอาณาจกรกบอาณานคม และเปนผลใหประกาศอสระภาพในวนท 4 ก.ค. 1776

3. แนวความคดทางการเมองของสหรฐอเมรกาหลอหลอมจากประสบการณอนหลากหลายของผนำา

ทางการเมอง มาจากประสบการณทางประวตศาสตรและลกษณะ

ภมประเทศแนวคดหลก 2 ประการ คอ1. ชาตใหม สงคมใหม มงเนนใหชวตความเปนอยของ

ประชาชนดขน2. กฎเกณฑใหมเรองตางประเทศ การปกปองสทธและ

เสรภาพระหวางประเทศ มาจากแนวคดการเมองเดมของยโรป

3.1 ความคดอนเปนพนฐานของระบบการเมองของสหรฐอเมรกา

มาจากพวกพวรเทนทอพยพมาอยทนวองแลนดแนวคดจากบรรพบรษ เชน จอหน อดมส , โธมส เจฟ

เพอรสน และอเลกซานเดอร แฮมลตน 3.2 ระบบสหพนธรฐ

เปนระบบทสรางความสมพนธในการใชอำานาจรฐบาลกลาง และรฐบาลมลรฐ

3

การประสานความสมพนธระหวางรฐทยากจนกบมลรฐ

ทมนคง เปนการแสดงการปฏรปการเมอง เพราะรฐบาลกลาง

ไมสามารถตอบสนองความตองการของประชาชนไดรฐบาลกลางเปนผกำาหนดนโยบายทางดานการเงน,

การทหาร และการตางประเทศรฐบาลมลรฐกำาหนดนโยบายทางสงคม และเศรษฐกจ

ไดดวยตนเอง เชน การศกษา , การคมนาคม และสวสดการตางๆ4. รฐธรรมนญแหงสหรฐอเมรกา

ประกอบดวยแนวคด 2 แนวทาง คอ4.1การแกไขรฐธรรมนญ มหลายขนตอนและตองไดรบเสยง

สนบสนนจำานวนมาก4.2 ความแพรหลายของรฐธรรมนญเปนแบบทงาย ใชกน

แพรหลายมผลบงคบใชโดยม การรบรองจาดสภานตบญญต

2. รฐธรรมนญ (The Constitution)ประเทศสหรฐอเมรกา ไดกำาหนดใหรฐธรรมนญเปนกฎหมายสงสด

ของประเทศกอให เกดความเจรญทางดานการเมอง เศรษฐกจ และสงคม

เปนรฐธรรมนญทเปนลายลกษณอกษรทเกาแกทสดในโลก เรมตนจากประกาศอสระภาพของ Thomas Jellerson

และอทธพลจากนกปรชญา จอหน ลอก (John Lock)บทบญญตของสมาพนธรฐ เกดขนหลงจากประกาศ

อสรภาพ และไดมการแกไข เมอเกด จลาจลเซส “ ” (The shays’ Rebellion) ในเดอน ก.ค. 1786

ในป 1987 ตวแทนจากมลรฐตางๆ ไดรวมตวรางรฐธรรมนญฉบบแรก และไดยอมรบแผนการเวอรจเนย (Virginia Plan) เสนอโดย เอดมนต แรนดอลฟ (Edmund Randolph) โดยมวตถประสงคใหเพมอำานาจรฐบาลกลาง ระบใหรฐปกปองเสรภาพและความเปนอยของประชาชน

4

นอกจากนนยงมแผนการนวเจอรซ (New Jersey Plan)

เสนอโดยวลเลยม ปเตอรสน (William Peterson) กอใหเกดความคดเหนทแตกตางจากแผนการเวอรจเนย

ไดมการตกลงประนประนอมในเรองสำาคญ “ Connecticut Promise” และไดรบความเหนชอบในวนท 8 ก.ย. 1787 และบงคบใชเมอมการลงสตยาบนจาก 9 มลรฐ ใน 13 มลรฐ

1. หลกการรฐธรรมนญเพอใหรฐบาลนำาไปบรหารประเทศจากกฎหมายรฐธรรมนญจะนำาไปสกฎหมายอน และเปนโมฆะ

ถาขดตอกฎหมายรฐธรรมนญเปนกฎเกณฑทมความเสมอภาค

1.1 หลกการแบงแยกอำานาจ (The separation of Power)

กลววาอำานาจจะอยทคนๆ เดยว แบงอำานาจออกเปน 3 สวน คอ ฝายนตบญญต , ฝาย

บรหาร และ ฝายตลาการ แยกการทำางานออกเปนฝายๆ และไมกาวกายกน

เปนแนวความคดมาจากนกปรชญาการเมองชาวฝรงเศส ชอ มองเตสกเออ (Buron de Montesguieu ) เพราะจะทำาใหการเมองขาดเสถยรภาพ ถาอำานาจนตบญญต และอำานาจบรหารอยทคน ๆ เดยว

จดประสงคทสำาคญ1. เนนทเรองโครงสราง (Structure Feature) เพอปองกน

การรวมอำานาจ2. จดสรรอำานาจ แตละฝาย (Allocation & Powers) แบง

ออกเปน 3 ฝาย คอ ฝายนตบญญต เปนอำานาจของสภาคองเกรส (Congress)

ประกอบดวยสภาสง (Senate ) และสภาผแทนราษฎร (House of representatives)

5

สภาสง ดำารงตำาแหนง 6 ป, เลอกตงใหม 1 ใน 3

ของทก ๆ 2 ป สภาผแทนราษฎร ดำารงตำาแหนง 4 ป , เลอกตงใหม 1

ใน 2 ทก 2 ป ฝายบรหาร เปนอำานาจบรหารของประธานาธบด และ

ประธานาธบด คอผทไดรบเลอกจากเสยงขางมาก มระยะเวลาในการดำารงตำาแหนง 4 ป

ประธานาธบดอาจถกถอดถอน ( Impeachment) หากมความผด คอ การ ทรยศ การกระทำาความผดทางอาญา และการรบสนบน

ฝายตลาการ ใหผพพากษาอยในตำาแหนงตราบเทาทมความประพฤตด

ประธานาธบด เสนอแตงตงผพพากษา โดยรบความเหนชอบจากสภาสง

แผนภาพท 1 แสดงหลกการแบงแยกอำานาจ

6

รฐธรรมนญแหงสหรฐอเมรกา( U.S. Constitution

อำานาจนตบญญต

อำานาจตลาการ อำานาจบรหาร

1.2 หลกการถวงดลอำานาจ ( Checks and balances)

ให 3 ฝายเปนอสระตอกนให 3 ฝายมความสมพนธตอกนทำาเปนการยบยง และสนบสนนในกจกรรมของอกฝายหนงไดฝายนตบญญตถวงดลฝายบรหารโดยการฟองรอง, ไตสวนใน

การกระทำาผดอาญาหรอ แนะนำา และยนยอมแตงตงขาราชการผใหญ และอำานาจในการควบคมคาใชจาย

ฝายบรหารถวงดลฝายนตบญญต เสนอมาตรการแกไขโดยใหฝายนตบญญตออกกฎหมายบงคบใช หรออำานาจยบยงการรางกฎหมาย (Veto Power Ours Bills)

ฝายบรหารถวงดลฝายตลาการอำานาจในการอภยโทษผกระทำาผด หรอเสนอแตงตงผพพากษา

แผนภาพท 2 แสดงหลกการถวงดลอำานาจ

7

สภาผแทนราษฎร

วาระ 4 ป

สภาสงสดวาระ 6 ป

ผพพากษาวาระ

ตลอดชพ

ประธานาธบด และรองประธานาธบด

ประชาชนผมสทธออกเสยงเลอกตง (Voter )

ประธานาธบด

การพจารณาของศาล

อำานาจเหนอการยบยงการ

ถอดถอนออกจากการแตงตงผ

พพากษาการยบยง

ในการแกไขเปลยนแปลงรฐธรรมนญจะตองสอดคลองกบสภาแวดลอมทเปลยนแปลงไปดวย ในการแกไขเปลยนแปลงนจงมกระบวนการแกไข 2 ขนตอน คอ ประการแรก ในเรองการดความรฐธรรมนญ ซงรฐธรรมนญบางมาตราทไมคอยชดเจนและเขาใจยาก จะมการตความเพอเปนบรรทดฐานในการปฏบตตอไป ซงการตความนทำาไดหลายวธเชน การบญญตกฎหมายของสภาครองเกรส การตความโดยศาลยตธรรม โดยวธปฏบตของฝายบรหาร และโดยขนบธรรมเนยมประเพณและวธปฏบตตดตอกนมานาน ประการทสอง ทำาไดโดยการแกไขเพมเตมรฐธรรมนญ ซงม 2 ลกษณะ การแกไขทเปนทางการ (Formal Amendment) จะตองมการเสนอเรองเขาสสภาครองเกรส และจะตองไดรบความเหนชอบจากสภาครองเกรสดวย สวนการแกไขรฐธรรมนญแบบไมเปนทางการ (Informal Amendment) ซงทำาไดโดยการบญญตกฎหมาย การบรหารการปกครอง คำาพพากษาตลาการ ขนบธรรมเนยม และมตมหาชน การแกไขรฐธรรมนญจงเปนการปรบเปลยนโครงสรางของรฐธรรมนญ เพอใหเหมาะสมกบสถานการณและความเปนจรงในทางปฏบต

รฐธรรมนญแหงสหรฐอเมรกาจงนบไดวาเปนรฐธรรมนญทดประเทศหนงในโลก ซงประเทศอน ๆ ทกำาลงพฒนาทางการเมองควรทจะศกษาเพอนำาใชใหเกดประโยชนแกประเทศ และประชาชนของตน

3. ระบบสหพนธรฐ ( Federalism)

8

ศาล การถอดถอนออกจากตำาแหนง การใหความเหนชอบตอผทประธานาธบด

เสนอแตงตง

สภาคลองเกรส

การพจารณาของศาล

เปนระบบทปกครองโดยรฐบาล 2 ระดบ คอ รฐบาลกลาง

และรฐบาลมลรฐ การใชอำานาจนนรฐบาล ทงสองระดบมอำานาจทเปนอสระตอกน

แตละองคการทรบผดชอบ หากปฏบตตามรฐธรรมนญ ไมจำาเปนตองไดรบความเหนชอบขององคการอน

แตในความมอสระ กมการรวมมอกนเพอความเปนเอกภาพของประเทศ

แผนภาพท 3 แสดงหลกการถวงดลอำานาจ ระบบสหพนธรฐ ระบบรฐเดยว (Federal System) (Unitary System)

รฐบาลแหงชาตหรอรฐบาลกลาง (National Government)

หนวยยอยตางๆของรฐบาล (Smaller units of Government)ตารางท 1 แสดงการเปรยบเทยบการใชอำานาจระหวางรฐบาลกลางและ รฐบาลมลรฐ

รฐบาลกลาง อำานาจทใชรวมกน รฐบาลมลรฐ1. กำาหนดอตราภาษและเกบภาษ

กำาหนดมาตรการการคาภายในรฐ

เกบภาษ

2. กยมเงน มสทธกยม จดตงรฐบาลทองถน

3. ออกกฎระเบยบขอ มอำานาจในการจดตง จดระบบคมครอง

9

หนาทบางอยางเหมอนกน

ใชอำานาจรวมกน(Shared Power)

อำานาจไดมาจากรฐบาลกลาง(Power Hows Form

the National Government)

บงคบสำาหรบการพาณชยระหวาง มลรฐและกบตางประเทศ

ศาล สขภาพความปลอดภยสวสดการสงคมและศลธรรมของประชาชน

4. ออกเงนตรา กำาหนดคา กำาหนดมาตรฐาน การชงตวงวด และกำาหนดการลงโทษฐานการปลอมแปลง

มอำานาจในการบงคบใชกฎหมาย

ใหสตยาบนในการแกไขรฐธรรมนญ

5. วางกฎในการแปลสญชาตใหเปนแบบแผนเดยวกน

มอำานาจในการเวนคนทดนเพอสาธารณประโยชน

จดการเลอกตง

6. บญญตกฎหมายวาดวยการลมละลายใหเปนอยางเดยวกนทวประเทศ

มอำานาจในการใชจายงบประมาณเพอสวสดการสงคม

กำาหนดคณสมบตของผมสทธออกเสยงเลอกตง (เวนแตในกรณทรฐธรรมนญบญญตหามไว )

7. ตงททำาการไปรษณยและสรางถนนหนทางเพอการตดตอสอสาร

อำานาจในการจดตงธนาคารหรอองคการรวมมอทางการคารปแบบอน

แกไขเปลยนแปลงรฐธรรมนญและรปแบบรฐบาลมลรฐ

ตารางท 2 แสดงการเปรยบเทยบการใชอำานาจระหวางรฐบาลกลางและ รฐบาลมลรฐ

ขอด ขอเสย1. ทำาใหมความหลากหลายและ 1. ทำาใหยากทจะรกษาความเปน

10

กระจายอำานาจอยางกวางขวาง จงเปนระบบทตางถวงดลอำานาจกนเองในแตละมลรฐ ยากตอการรวมตวเปนเสยงขางมาก เพอบงคบเสยงขางนอย

อนหนงอนเดยวกนของชาตไวใหมนคง

2. รฐบาลทองถนจะสามารถแกไขปญหาทองถนไดดกวา เพราะเปนระบบทมความใกลชดตอประชาชนในทองถนโดยตรง

2. รฐบาลทองถนอาจจะกดกนหรอปดกนนโยบายของรฐบาลกลางได

3. เปนระบบทกระตนใหประชาชนมสวนรวมทางการเมองไดมากกวา

3. อาจไมใหความเสมอภาคทางเศรษฐกจและมการกดกนทางเชอชาตจากบางมลรฐได

4. เพอปองกนสทธสวนบคคลจาการรวมอำานาจของรฐบาลกลาง

4. การรกษากฎหมายและความยตธรรมไมสมำาเสมอและไมเสมอภาค

5. เปดโอกาสใหมการทดลองและคดคนใหมๆ ในแตละมลรฐ ซงเกดผลเสยหายจากการทดลองจะอยในวงจำากด

5. หนวยทเลกกวาอาจจะขาดแคลนผเชยวชาญและงบประมาณ

6. เหมาะสำาหรบประเทศใหญๆ ซงมประชากรมาก

6. อาจจะสงเสรมความโดดเดนของทองถน โดยผลประโยชนพเศษได

การพฒนาการของระบบสหพนธรฐพบวาระบบสหพนธรฐของสหรฐอเมรกามไดเปนรปแบบหยดน ง ม

การเปลยนแปลง ซงมผลมาจากสถานการณ และปจจยเร องสงแวดลอมแบบแบงแยก

11

- มการกำาหนดขอบเขตความสมพนธทเหมาะสมระหวางรฐบาล

กลาง และรฐบาลของมลรฐตางๆ- รฐบาลกลางมวตถประสงคในบางเรอง- มอำานาจอธปไตยภายในขอบเขตของตน- ความสมพนธเปนแบบ "ความกดดน" ไมใช "ความรวมมอ"

สถานการณและปจจยททำาใหเกดการเปลยนแปลง- เกดความขดแยงระหวางมลรฐ เปนเรองภาษาระหวางมลรฐ

ทางตอนเหนอและตอนใต- การตความของศาลสง ใหรฐบาลกลางมบทบาท ขอบเขต

กวางขน- การเปลยนแปลงทศนคต เมอสภาพแวดลอมเปลยนไป ม

ความสำานกความเปนชาตมากขน และความเจรญเตบโตของเมองตางๆ- ภาวะเศรษฐกจตกตำาทวโลก ในสมยของประธานาธบด แฟ

รงกลน ด กสเวลท ประกาศใชนโยบาย New deal เพอแกปญหาแบบรวมมอกน ( Cooperative Federalism )

- เกดขนในชวงศตวรรษท 20- ปฏเสธแนวคดในเรองขอบเขต- หนวยงานระดบมลรฐ และระดบชาต ทำาหนาทของรฐบาล

รวมกนมากขน- ชาตและมลรฐมอำานาจรวมกนเปนปกตธรรมดา- อำานาจไมไดรวมศนยอยทระดบใดระดบหนง

4. สถาบนนตบญญต ( The Congress)ประเทศสหรฐอเมรกาปกครองดวยระบบประชาธปไตย

แบบแบงแยกอำานาจ(Separation of power) และบางครงเรยกวา ระบบ

ประธานาธบด (Presidential system)ตางจากประเทศอนเดยทมประธานาธบดเปนแบบประมข

แตมรปแบบการควบอำานาจ (Fusion of power)

12

สหรฐอเมรกาไมมสถาบนพระมหากษตรย จงใหประธานาธบด

เปนทงประมขและผนำาฝายบรหารสถาบนนตบญญตแหงชาตเรยกวา คองเกรส มบทบาทใน

การบญญตกฎหมาย , กระบวนการงบประมาณ และกระบวนการถอดถอนขาราชการออกจากตำาแหนง

จดประสงคของรฐธรรมนญทบญญตเกยวกบสภาคองเกรสใหมอำานาจในการดำาเนนการใด ๆ ทกประการเพอดำารงไวซงความสงบสข การคมครองเสรภาพของประชานชน และสงเสรมความเปนอยทดของประชาชน

4.1 อำานาจของสภาครองเกรส- เปนอำานาจทเกยวของกบการบญญตกฎหมาย มการแบงอำานาจไวดงน

4.1.1 อำานาจนตบญญต(Legislative power)มการบญญต กฎหมายในเรองสำาคญ ไดแก

การกำาหนดอตราและการจดเกบภาษ การกยมเงน กำาหนดกฎหมายและระเบยบสำาหรบการพาณชย ระหวา

มลรฐและตางประเทศ การจดทะเบยนแสดงสทธในสงประดษฐและลขสทธ

4.1.2 อำานาจเกยวกบการเลอกตง (Electoral power) ไดแก

อำานาจในการนบคะแนนเสยงเลอกประธานาธบดและ รองประธานาธบด

ในกรณทไมมผสมครผแทนราษฎรจะเปนผเลอกประธานาธบด

4.1.3 อำานาจเกยวกบกฎหมายรฐธรรมนญ (Constitution Power)

มอำานาจในแกไขรฐธรรมนญ โดยสามารถใชคะแนนเสยงอยาง นอย 2 ใน 3 ของทงสองสภา

13

4.1.4 อำานาจเกยวกบบรหารและการปกครอง (Executive

and Administration Power) มบทบาทในการควบคมฝายบรหารหลายประการดวยกน เชน

การบญญตกฎหมายหรอยอมรบมตทเกยวของกบฝายบรหาร

มอำานาจจดตงกระทรวง ทบวง กรม และกำาหนดวธการปฏบตงาน

สภาสงมอำานาจเกยวกบฝายบรหาร คอ รองรบการแตงตง ขาราชการและ อำานาจในการใหหรอไมใหสตยาบนตอสนธสญญา ทประธานาธบดกระทำาตอรฐบาลตางประเทศ

4.1.5 อำานาจตลาการ ( Judicial power) เปนอำานาจในการพจารณา และการตดสนคดถอดถอนฝายบรหาร (Impeachment)

4.1.6 อำานาจเกยวกบการสอบสวน ( Investigator power) เปนอำานาจทมไดบญญตไวในรฐธรรมนญ แตเกดจากการ ความ เพอการรบขาวสารขอมลทถกตอง นำามาชวยในการ ตดสนใจ

4.1.7 อำานาจดานการเงน การคลงประเทศ ( Monetary and Fiscal Power อำานาจในการจดเกบภาษและใชจายเงน

การดำาเนนงานของสภาคองเกรสแบงออกเปน 2 สภา และคณะกรรมาธการ

1. สภาผแทนราษฎร (House of Representative) หรอเรยกวาสภาลาง ประกอบดวยสมาชกทมาจากการเลอกตง และดำารงอยในตำาแหนงคราวละ 4 ป และมการ เลอกตงทก ๆ 2 ป

2. สภาสง( Senate) หรอเรยกอกอยางวาวฒสภา ไดรบการเลอกจากประชาชนจากมลรฐเพอเปนตวแทนดำารงตำาแหนง 6 ป และการเลอกสมาชก 1 ใน 3 ทกๆ 2 ป

ทง 2 สภาทำางานอยางมอสระตอกน และมฐานะเทาเทยมกน และมอำานาจ เปนของตวเอง ( Unique Power ) แตในขณะเดยวกนตองมความเกยวของกน ไมมกฎหมายใดมผลบงคบใชมาไมไดรบความเหนชอบของทงสองสภา

14

คณะกรรมาธการ- เนองจากสภาสงและสภาลางมหนาทรบผดชอบกฎหมายของชาตท

มจำานวนมากมายจงตองอาศยการทำางานในรปแบบของคณะกรรมาธการ

- สภาวะทำางานในลกษณะแสดงผลงาน ในขณะทการปฏบตงานเปนหนาทของ

คณะกรรมาธการ ประกอบดวย 1. คณะกรรมาการสามญ (Standing Committee) หากไมมคณะกรรมาการสามญ สภาคองเกรสไมสามารถประชมได2. คณะกรรมการพเศษ ( Special or Select

Committee ) ตงขนมาเพอการสอบสวนพเศษ หรอ ศกษาและรายงานกลบไปยงสภา

5 สถาบนบรหาร (The Presidency ) เปนศนยรวมการบรหารประเทศ มประธานาธบด เปนประมขของประเทศและเปนผนำาฝายบรหาร

5.1 บทบาทและหนาทของประธานาธบด5.1.1 ในฐานะประมขของรฐ ( The president as the

chief of state ) มความคลายคลงกบตำาแหนงพระมหากษตรยของสหราชอาณาจกร เปนศนยรวมทางจตใจ ความเปนอนหนงอนเดยวกนของชาต

5.1.2 ในฐานะผนำาฝายนตบญญต ( The president as the chief of legislator ) โดยการเสนอขอแนะนำาเกยวกบมาตรการในการปฏบตใหสภาคองเกรสทราบ

ยบยงการรางกฎหมาย ( Vote Every order ) 5.1.3 ในฐานะผบงคบบญชาทหารสงสด ( The president

as the commanders in chief ) เปนการแสดงใหเหนวารฐธรรมนญมความประสงคใหพลเรอนมอำานาจสงสดในการควบคมสงการเหนอการปฏบตการของฝายทหาร

15

5.1.4 ในฐานะผนำาฝายบรหาร ( The president as

Chief Executive ) เปนผกำาหนดนโยบายตางประเทศและขาราชการทอำานาจสงสด

5.1.5 ในฐานะผนำาทางฑต ( The president as Chief Diplomat ) ไดแกอำานาจในการแตงตงเอกอครราชฑต ทตานฑต และขาราชการของรฐ 5.1.6 ในฐานะผนำาพรรคทประธานาธบดสงกด ( The president as Chief Party ) 5.1.7 ในฐานะผพทกษความสงบภายใน ( The president as protector of Peace )

5.1.8 ในฐานะกระบอกเสยงของประชาชนชาวอเมรกน ( The president as voice of people )

5.1.9 ในฐานะผพทกษผลประโยชนทางเศรษฐกจของมลชล ( The president as of prosperity )

คณสมบตของผทมสทธจะเปนประธานาธบด1. ตองเปนบคคลทถอกำาเนดเปนชาวอเมรกน2. มอาย 35 ปขนไป3. อยในอเมรกาตดตอกนอยางนอย 14 ป

6 สถาบนตลาการ (The Judiciary )- อำานาจตลาการมลกษณะเปนสากลดงน- เปนอำานาจในการตดสนชขาด คอ ศาล- ศาลจะดำาเนนบทบาทในกรณทมการฟองรองเทานน

ทมาของอำานาจตลาการของสหรฐอเมรกาพจารณาได 3 ลกษณะ คอ1. อำานาจภายใตบทบญญตของรฐธรรมนญ ไดแกอำานาจกำาหนด

วาระ ของการดำารงตำาแหนงของผพพากษา และขอบเขตหนาทในการดำาเนนงานของศาล

2. อำานาจทมไดบญญตภายใตรฐธรรมนญ ไดแก อำานาจในการชขาดขอโตแยงในทางกฏหมายของฝายนตบญญตและฝายบรหาร

3. อำานาจอนๆ ซงเปนอำานาจทสภาคองเกรสไดบญญตกฎหมายกำาหนดใหการออกกฎหมายศาลเพอคมครองสทธของประชาชน

16

โครงสรางของศาลถกแบงออกเปน 2 ระดบ

1. ศาลของรฐบาลกลาง ( Federal Courts ) ไดแก ศาลอทธรณ ศาลสงสด ศาลอทธรณทหาร ศาลภาษ และศาลตลาการ

2. ศาลมลรฐ (State Courts ) ศาลมโนสาเร ศาลชนตำา ศาลอทธรณ และศาลสงศาลของรฐบาลกลางมระดบเหนอกวาศาลมลรฐ ในกรณทเกดความขดแยง

อำานาจในการคดเลอกผพพากษาของรฐบาลกลาง เปนอำานาจของประธานาธบด ในการเสนอชอและตองไดรบการรบรองจากสภาสง สำาหรบการคดเลอกผพพากษามลรฐ จะไดจากการแตงตงเลอกตง และวธมสซร

กลมผลประโยชน (Interest Group)การรวมตวกนเปนกลมผลประโยชนของกลมชนชาวอเมรกาเปนการ

แสดงออกถงการมสวนรวมทางการเมองของประชาชนอกรปแบบหนง ซงมบทบาทสำาคญอยางยงตอการพฒนาระบอบประชาธปไตย โดยเฉพาะทางการเมองในการผลกดนนโยบายและการตดสนใจของรฐบาล เพอเออป ร ะ โ ย ช น ต อ ก ล ม ข อ ง ต น แ ล ะ ป ร ะ ช า ช น โ ด ย ส ว น ร ว มการรวมกลมของกลมผลประโยชนมลกษณะและหลกการทสำาคญ ไดแก

1. ความหมายและลกษณะของกลมผลประโยชน “กลมผลประโยชน คอ กลมของบคคลทมารวมตวกน โดยม“

แนวคดและทศนะคตรวมกนในเรองราวตางๆ มจดมงหมายเพอปกปองผลประโยชนของกลมและมอทธพลตอการกำาหนดนโยบายของรฐบาล

กลมอทธพล (Pressure Group) มลกษณะแตกตางจากกลมผลประโยชนคอ

กลมอทธพล กลมผลประโยชน- มงเนนการเคลอนไหวเรยกรองเพอผลประโยชนของสวนรวมเปนหลก เชน องคกรนกศกษาท

เรยกรองผลประโยชนของสงคมและสวนรวมแตเปาหมายหลกจะมงเคลอนไหวเพอเรยกรองและ

17

รวมกนเรยกรองความเปนธรรมหรอเสรภาพของประชาชน

ปกปองผลประโยชนของกลมตน อาท กลมการคา สหภาพแรงงาน สมาคมวชาชพ

กลมผลประโยชนพยายามทจะดำาเนนการเพอใหบรรลวตถประสงคของตนโดยวธการตาง ๆ กน เชน การเรยกรองโดยการสไตรค หรอใชวธอนโดยผานทางการเมอง กลมผลประโยชนลกษณะนแตกตางจากกลมผลประโยชนทมาจากพรรคการเมอง ซงกลมผลประโยชนทมาจากพรรคการเมองจะมเปาหมายดำาเนนการคอ มกจกรรมทเกยวกบการเมองอยางเดยว นอกจากนวธการหลกทกลมผลประโยชนและกลมพรรคการเมองใชเพอใหบรรลเปาหมายกตางกนคอ

- พรรคการเมอง แสวงหาตำาแหนงทางการเมองโดยการหาตวแทนเพอเขารบตำาแหนง

- กลมผลประโยชน พยายามสรางอทธพลตอเจาหนาทของรฐทดำารงตำาแหนงอย

2. หนาทของกลมผลประโยชนกลมผลประโยชนอาจมหนาทหลายอยาง แลวแตจดประสงคของสมาชก

ของกลมนนๆ ไดแก2.1 หนาทในการกำาหนดลกษณะเฉพาะของสมาชก กลมจะจดหาผล

ประโยชนมากมายเพอสมาชก ซงสมาชกจะเขารวมกลมโดยจายคาสมาชกและเขารวมกจกรรมของกลมเพอแสดงลกษณะเฉพาะของกลม เชน กลมทางวฒนธรรมตางๆ กลมวชาชพตางๆ

2.2 หนาททางเศรษฐกจ กลมมหนาททำาใหผลประโยชนทางเศรษฐกจนนเจรญงอกงามทงของกลมและสมาชกรายบคคล หรอสถาบน หรออาจจะทำาดวยวธอนๆ เพอปองกนผลประโยชนของแตละบคคลใหดำารงอย

2.3 หนาทในการกำาหนดแนวความคด กลมผลประโยชนมหนาทหลกในการเรยกรองโดยยดหลกแนวความคดของแตละบคคลในแตละเรอง ซงอาจเรยกวาอดมการณทคลายกน หรอมจดประสงคเดยวกน เชน การรณรงคเพอเสรภาพ การอนรกษสงแวดลอม

18

2.4 หนาทใหขอมล ขอเทจจรง และขาวสารแกสมาชก กลมจะจดหา

ขาวสารหรอขอมลสำาคญทเปนประโยชนแกสมาชก โดยมการแลกเปลยนขาวสารขอมลกนภายในกลมสมาชก

2.5 หนาทซงมเปาหมายเฉพาะในแตละภารกจ หนาทนเปนหนาททหวงผลประโยชน หรอผลตอบแทนในดานอนทมใชทางเศรษฐกจ เชน กลมตอตานสงคราม เปาหมายตอตานการเขารวมสงครามเวยดนาม กลม RLT เปาหมายตอตานการทำาแทง

ประชาชนอาจเขารวมกบกลมดวยเหตผลหลายอยาง เชน เหตผลทางเศรษฐกจ เหตผลทางอดมการณ แตแนวทางจะเนนไปทเปาหมายทเปนเครองมอในการดำาเนนการเปนสวนสำาคญ และมกจะเขาไปเกยวของกบหลกกฎหมาย หรอการตดสนใจของรฐบาล

3. องคประกอบทสำาคญตอการดำาเนนงานของกลมผลประโยชนองคประกอบทสำาคญทชวยใหกลมประสบความสำาเรจประกอบดวย

3.1 เงนทน กลมทมเงนมากจะประสบความสำาเรจสง เพราะเงนจะชวยให

สามารถจดหาสอทจะชวยประชาสมพนธ ชวยในการหาผเชยวชาญมาชวยในการประชาสมพนธ และวางแผนการทำางานอยางมประสทธภาพ

กลมทมเงนทนมากจะไมเนนใหสมาชกออกมาใหการสนบสนน จะชอบใชวธตวตอตว จางนกลอบบทมความเชยวชาญเขาไปผลกดนนโยบายตางๆ สวนกลมทมเงนทนนอย จะใชวธทเรยกวา นำาสประชาชน หรอ นำา“ ” “สทองถนน เพอเรยกรองความสนใจจากประชาชน”

3.2 สมาชกภาพกลมทมสมาชกภาพมากจะมความสะดวกและไดเปรยบ คอ

1. มฐานเสยงสนบสนนขอเรยกรอง2. มผเขาไปตดตอฝายรฐบาลไดมากกวา3. ไดเปรยบดานการลงคะแนน การระดมทน และการ

จดผประสานงาน3.3 ความนยมและการยอมรบนบถอ เพอสะดวกในการทำางาน ทำาให

การทำางานมอปสรรคนอย

19

3.4 ความเปนผนำา กลมทผนำามความรอบรและมความสามารถสง

จะประสบความสำาเรจสง โดยผนำาตองมความเขาใจและตดตามความเคลอนไหวของกลมอนๆ ดวย และตองแสวงหาโอกาสทจะชวยใหกลมไดรบผลประโยชนอยเสมอ

4. บทบาทของรฐบาลสหรฐอเมรกาทมตอกลมผลประโยชนมทงดานบวกและดานลบ คอ มทงททำาใหการดำาเนนงานของกลมผล

ประโยชนสะดวกขน และอกดาน คอ สรางความยงยากใหกลมผลประโยชน ซงมลกษณะสำาคญ 3 ประการคอ

1. ระบบสหพนธรฐ ซงกำาหนดโครงสรางของรฐบาลโดยการแบงแยกอำานาจ เปนระดบชาต ระดบมลรฐ ระดบทองถน ซงแตละระดบมบทบาททสำาคญตอการกำาหนดนโยบายสาธารณะ ซงกลมผลประโยชนสามารถเขาประสานงานกบฝายใดกไดทเหนวาจะชวยใหนโยบายของกลมผานความเหนชอบ

2. การแบงแยกอำานาจ แบงเปน 3 ฝาย คอ ฝายนตบญญต ฝายบรหาร ฝายตลาการ แตละฝายมบทบาทในการกำาหนดนโยบายสาธารณะ ซงกลมผลประโยชนสามารถเขาประสานงานกบฝายใดกไดทเหนวาจะชวยใหนโยบายของกลมผานความเหนชอบ

3. การตรวจสอบและการถวงดลอำานาจ เปนการจดระบบอำานาจของรฐใหแตละฝายสามารถเขามามสวนรวมในการตดตามการดำาเนนงานของฝายหรอหนวยงานอนๆ ได เพอใหอำานาจทางการเมองสมดล ซงเปนประโยชนตอกลมผลประโยชนทจะเขาไปผลกดนนโยบายทตองการไดงายขน โดยผานทางฝายทมบทบาทในซงกลมผลประโยชน สามารถเขาประสานงานกบฝายยใดกไดทเหนวาจะชวยใหนโยบายของกลมผานความเหนชอบ

ประเภทของกลมผลประโยชน1. กลมผลประโยชนในสหรฐอเมรกา ไดแก

1.1 กลมเรยกรองความเทาเทยมกนของสทธสตร ซงความเคลอนไหวจะเกยวของกบกฎหมายหยาราง หรอกลมทเรยกรองสทธของพวกรกรวมเพศ โดยเรยกรองใหเลกตอตานกดกนพวกตน

1.2 กลมเคลอนไหวเกยวกบการทำาแทง

20

1.3 กลมรณรงคเพอการรกษาและปองกนสภาพแวดลอม1.4 กลมอนรกษนยม

2. คณลกษณะเฉพาะของกลม2.1 องคการแรงงาน เปนองคกรทผใชแรงงานรวมกนกอตง เปนก

ลมผลประโยชนขนาดใหญ มอำานาจตอรองสง2.2 องคการธรกจ เปนกลมผลประโยชนทมวตถประสงคในทาง

ธรกจ เพอปองกนผลประโยชนทางธรกจของตน2.3 องคการเกษตร เปนองคกรทพยายามผลกดนใหรฐบาลประกน

ราคาทเปนธรรมแกเกษตรกร2.4 กลมอนรกษสงแวดลอม2.5 กลมเรยกรองความเสมอภาค2.6 กลมพทกษผลประโยชนสาธารณะ2.7 สมาคมวชาชพ

3. คณะกรรมการปฏบตการทางการเมอง (Political Action Committee –PACs)

เปนองคกรทมมงเนนการปฏบตใหปรากฏเปนจรง คอจะเนนการปฏบตใหบรรลวตถประสงคทางกรเมองทตองการโดยเรว และเปนแหลงระดมเงนทนขนาดใหญในการรณรงคทางการเมองในระดบมลรฐ4. กลมผลประโยชนระดบทองถน จะมบทบาทสำาคญมากกวากลมผล

ประโยชนในระดบมลรฐหรอระดบประเทศ ประเภทของกลมผลประโยชนระดบทองถนจำาแนกไดคอ

1. สมาคม กอตงเพอบรการชมชน มากกวาจะเปนองคการเพอแสวงหาผลประโยชน

2. กลมผเสยภาษ เปนองคกรทจดตงขนเพอเรยกรองใหมอตราภาษทตำาลง

3. กลมอนรกษสงแวดลอม จะอยตรงขามกบกลมทตองการความเจรญทางดานคาและการพฒนาชวตความเปนอยทดขน

4. กลมเพอนบาน เปนการรวมกลมของคนในชมชนเดยวกนเพอตอตานโครงการทจะเปลยนพนทในเขตทตนอยอาศยเปนแหลงธรกจและมปญหาอนตามมา

21

ความสำาคญและประโยชนของกลมผลประโยชนตอการเมองอเมรกาในอเมรกากลมการเมองจะมความสำาคญในหลายๆ ดาน ไดแก

1. เปนแหลงรวบรวมขอมลและความคดเหนจากประชาชนในทางการเมอง

2. การเปนตวแทนในการเรยกรอง โดยกลมผลประโยชนจะเปนตวแทนในการเรยกรอง ไมวาจะเปนการสนบสนนหรอการคดคานนโยบายทมผลตอสงคมสวนรวม

3. การเปนตวกลางในการตดตอสอสารระหวางประชาชนกบรฐบาล โดยกลมผลประโยชนจะเปนผประสานประโยชนใหกบฝายตางๆ และแลกเปลยนขอมลกบฝายรฐบาล

4. การตรวจสอบการดำาเนนงานของกลมผลประโยชนอนและของรฐบาล เพอใหกลมตางๆ และรฐบาลทำางานดวยความระมดระวง

ประโยชนของกลมผลประโยชนตอสงคมพหนยม1. ชวยประสานประโยชนระหวางประชาชนกบรฐบาล2. ชวยเพมโอกาสใหกบปจเจกบคคล คอ ชวยใหความตองการของ

ปจเจกบคคลมโอกาสประสบความสำาเรจมากขนจากการมกลม เพราะกลมเปนจดทจะประสานความรวมมอของผทคาดหวงเรองเดยวกน

3. ชวยลดความขดแยง คอ ประชาชนจะเขาเปนสมาชกหลายกลม ทำาใหสมาชกเหลานพยายามทจะหาทางประสานผลประโยชนและลดความขดแยงระหวางกลมทตนเปนสมาชกอยผลประโยชนของกลม มาฮด ไดอธบายวา ผลประโยชนของกลมทมวตถประสงคเฉพาะของกลม ทเปนประโยชน รปธรรม และนามธรรมไว คอ

ประโยชนรปธรรม ประโยชนนามธรรมผลประโยชนทางเศรษฐกจ กลมผลประโยชนหลายกลมจดตงเพอจดหาผลประโยชน ความมงคงรำารวยใหกบสมาชก เชน กลมธรกจการคา กลม

ผลประโยชนทเปนทางการ โดยจะเรยกรองเรองสถานภาพสวนบคคลและการยอมรบของสงคม และความพงพอใจสวนบคคล

22

สหภาพแรงงาน เปาหมายในเรองคาจาง สวสดการ ภาษ

และมาฮด ไดอธบายถงผลประโยชนทมวตถประสงคตอคนสวนรวมทเปนประโยชนรปธรรม และนามธรรมไว คอประโยชนรปธรรม ประโยชนนามธรรมผลประโยชนดานนโยบาย มงเนนการกำาหนดนโยบาย หรอการบญญตกฎหมายเพอการอยด กนด และการสงบเรยบรอยทางสงคม เชน การตอตานการสบบหร การควบคมอาวธ การทำาแทงเสร

ผลประโยชนเฉพาะเจาะจง เปนการเรยกรองเกยวกบประโยชนตอสงคมสวนรวม เชน การจดการมลพษทางนำา ทางอากาศ

บทบาทและกลยทธในการกดดนทางการเมองของกลมผลประโยชน วธการทกลมผลประโยชนใชในการแทรกแซง เพอใหบรรลวตถประสงคทตงไว คอ

1. การเขารวมรณรงคในสงคม โดยการเขามสวนรวมทำาประโยชนเพอสงคม

2. การลอบบ คอการทนกลอบบเขาไปตดตอกบฝายรฐบาล โดยการเขาไปเสนอขอเรยกรองกลม หรอใหคำาแนะนำา และขอมลขาวสารทเปนประโยชน เพอขอความรวมมอจากฝายรฐบาลใหออกเสยงสนบสนนเกยวกบเรองการกำาหนดนโยบายทกลมตนตองการ

2.1 การลอบบโดยตรง โดยการใหนกลอบบเขาไปตดตอกบสมาขกสภานตบญญตโดยตรง

2.2 การลอบบทางออม โดยนกลอบบจะทำางานผานตวกลางคอ นกการเมอง ใหนกการเมองเปนผวงเตนชวยเจรจากบสมาชกสภานตบญญตแทน

2.3 การลอบบจการประชาชนโดยการรณรงคใหเขยนจดหมายเสนอขอเรยกรองและการประทวงซงวธการลอบบจากประชาชน มกจะใชรวมกบการลอบบโดยตรง

23

2.4 การรณรงคใหขอมลขาวสาร เปนการแจงขอมลตางๆ ให

สาธารณะชนทราบเพอจงใจหรอใหสนบสนนกลมตน ซงการใชประชาสมพนธ การพบปะ การแจกใบปลว การโฆษณา การสนบสนน การวจย การเสนอขอมลสถต

2.5 การรวมมอระหวางกลม ใชในบางโอกาส3. การตดสนบน4. การใหเงนสนบสนน ในทางกฎหมายกลมผลประโยชนสามารภ

บรจาคเงนเพอสนบสนนผทสมครรบเลอกตงโดยมไดเรยกรองขอผกมดใดๆ แตเปนการสรางความผกพนธใหเกอกลกนตอไป

5. การดำาเนนงานของคณะกรรมการการปฏบตงานทางการเมองการดำาเนนงานของกลมผลประโยชนทใชในการผลกดนขอเรยกรอง

ของตนการดำาเนนงานของกลมผลประโยชนทใชในการกดดนรฐบาล ขนกบ

วตถประสงค ความรวมใจของสมาชก สถานะทางการเงน ชอเสยงการยอมรบนบถอของกลม คณภาพของผนำา ความเกยวพนกบนกการเมองหรอกลมผลประโยชนกลมอน ยงภาครฐมความซบซอนทนสมยมากเพยงใด กลมตองใชกลยทธทตองอาศยความชำานาญมาก

1. การเขาแทรกแซงฝายนตบญญต โดยการแสวงหาสมาชกสภานตบญญตททสนบสนนนโยบายเกยวกบตนใหนกลอบบเขาไปตดตอ ใหนกลอบบเสนอขอเรยกรองหรอคำาแนะนำา

2. การเขาแทรกแซงฝายบรหาร ซงฝายนจะเปนฝายทยนขอเสนอนโยบายและแผนการใชจายเงนเขาสภา

3. การเขาแทรกแซงฝายตลาการ เนองจากฝายตลาการเปนฝายทวนจฉยใหเปนไปตามกฎหมายและตองคงไวซงความเปนกลาง การตดสนใจตางๆ ตองปราศจากความลำาเอยง กลมผลประโยชนจะเขาแทรกแซงในรปแบบทเรยกวา “Friend of the court” โดยการเขาผลกดนผานวารสารสงพมพทเปนเรองเกยวกบกฎหมาย ไมวาจะเขาแทรกแซงกลมใด ตางกมวตถประสงคเดยวกนคอ

1. ตองการมโอกาสเสนอความตองการของกลม

24

2. ตองการมสวนรวมในการกำาหนดนโยบายสาธารณะ3. ตองการรบรขาวสารของแตละกลม และตองการรวาใคร

เปนมตร เปนศตร และเปนกลาง4. ตองการใหสมาชกของฝายนนออกเสยงสนบสนน

นโยบายทตนเรยกรอง

วฒนธรรมทางการเมอง (Political Culture)วฒนธรรมทางการเมอง หมายถง แบบแผนพฤตกรรมของบคคลท

มตอระบบการเมองและองคประกอบตางๆ ทางการเมอง ซงเปนผลมาจากระบบความเชอ คานยม และทศนคตของบคคลทไดรบการปลกฝง อบรม และถายทอดสบตอกนมาในชวงระยะเวลาหนง

วฒนธรรมทางการเมองของสหรฐอเมรกาเปนรากฐานสำาคญประการหนงในการศกษาระบบการเมองและกระบวนการทางการเมองของสหรฐอเมรกา ซงมสวนชวยใหเกดความรความเขาใจในทศทางการเปลยนแปลงของกจกรรมทางการเมองในรปแบบตางๆ

ประเภทของวฒนธรรมทางการเมอง แบงเปน 3 ประเภท1.วฒนธรรมทางการเมองแบบคบแคบ (Parochial Political

Culture) เปนวฒรธรรมทางการเมองของบคคลทไมมความรความเขาใจทางการเมอง ไมรบรการปฏบตงานขององคกรทางการเมอง (แสดงถงการทประชาชนมสำานกทางการเมองนอยขาดการมสวนรวม) พบในสงคมทลาหลง

2.วฒนธรรทางการเมองแบบไพรฟา (Subjective Political Culture) เปนวฒนธรรมทางการเมองของบคคลทยอมรบอำานาจของรฐ แตไมสนใจเขารวมการเมอง มกปรากฏในสงคมทมพฒนาการกาวหนา

3.วฒนธรรมทางการเมองแบบมสวนรวม (Participative Political Culture) เปนวฒนธรรมทางการเมองของบคคลทสนใจการเมอง ในใจเขารวมทางการเมอง มกปรากฏในสงคมทมระดบการพฒนาทางการเมองสง

ในปจจบนวฒนธรรมทางการเมองมลกษณะผสมผสานม 3 ลกษณะคอ

25

1.วฒนธรรมทางการเมองมลกษณะแบบคบแคบผสมแบบไพรฟา

ประชาชนยอมรบอำานาจ รฐบาล แตไมสนใจเขารวมทางการเมอง2.วฒนธรรมทางการเมองแบบคบแคบผสมการมสวนรวม มก

ปรากฏในสงคมหลายเชอชาต3.วฒนธรรมทางการเมองแบบไพรฟาผสมการมสวนรวม เชน ใน

สงคมไทยความสำาคญของวฒนธรรมทางการเมอง

1. เปนปจจยสำาคญในการเสรมสรางความชอบธรรมทางการเมอง ใหกบระบบการเมองไมวาระบบการเมองนนจะมลกษณะเปนแบบเผดจการ หรอประชาธปไตย ซงจะทำาใหระบบการเมองนนๆ สามารถคงอยไดอยางราบรน

2. เปนปจจยสำาคญในการกระตนหรอรเรมใหมการเปลยนแปลงทางการเมองเกดขน เปนวฒนธรรมทางการเองของชนชนผนำาทเหนวาระบบการเมองของสงคมทตนอยลาหลง ตองเปลยนแปลง

กระบวนการหลอหลอมวฒนธรรมทางการเมองรากฐานทางการเมองของสหรฐอเมรกาทเกยวเนองกบวฒนธรรม

ทางการเมอง มความสมพนธกบปจจยหลายประการทชวยในการสงสมใหชาวอเมรกามความรสก ทศนคต คานยมตอระบบการเมองของประเทศโดยมปจจยทเกยวของ คอ ประวตศาสตร ภมศาสตร ชาตพนธ สงคมและเศรษฐกจ

เสรภาพ เปนปจจยหลกของการปกครองในระบอบประชาธปไตยและเปนพนฐานของการกอตงสหรฐอเมรกา ซงเสรภาพในทศนะของชาวอเมรกาสามารถจำาแนกได 3 ประการคอ

1. เสรภาพในดานโอกาสซงสมพนธกบความคดในเรองความเทาเทยมกน

2. เสรภาพในการกระทำาเหมอนผอน โดยเนนเสรภาพในการบรโภค3. เสรภาพในการตอตานรฐบาล ในกรณทประชาชนถกขมเหงความเสมอภาค หมายถงความเทาเทยมกนในโอกาสเปนสำาคญ โดน

เชอวาความเสมอภาคในโอกาสจะเปนตวเลอนฐานะทางเศรษฐกจและสงคม

26

ปฏบตการนยม หมายถง การใหความสนใจในเรองการปฏบต โดย

เนนประสทธภาพและประโยชนเฉพาะหนา คอ รจกทจะแกไขปญหาเฉพาะหนาไดดวยความสามารถของตนเพอทจะสามารถดำารงชวตอยได

ความเปนปจเจกชน คอเปนเรองของการเคารพในสทธเสรภาพของบคคล

ความเปนประชาธปไตย อเมรกาปกครองดวยระบอบประชาธปไตยโดยยดหลกสำาคญคอ อำานาจอธปไตยเปนของปวงชน บคคลมความเสมอภาค มสทธและหนาทและเสรภาพทางการเมอง ชาวอเมรกนจงมทศนะคตและความเชอสอดคลองกบหลกสำาคญการปกครองระบอบประชาธปไตย ดงปรากฏในคำาประกาศอสระภาพ ในป ค.ศ. 1776 ดงน

ความเสมอภาคทางการเมองการสนองความตองการของประชาชนเสรภาพของปจเจกชนรฐบาลตองมอำานาจหนาทจำากด เพอใหสามารถทำาหนาทของ

รฐบาลไดเทานน รฐบาลไมควรมอำานาจมากจนกระทบกระเทอนถงสทธหนาทของเมอง ซงกลไกใหญทจะทำาใหรฐบาลมอำานาจจำากดจงถกกำาหนดขนไดแก

1. หลกพนธรฐ ซงประกอบดวยรฐบาล 2 ระดบ คอ รฐบาลกลางและรฐบาลมลรฐ โดยรฐธรรมนญจะกำาหนดหนาทของแตละฝายไว

2. หลกการแบงแยกอำานาจอธปไตย3. หลกการตรวจสอบและถวงดลแหงอำานาจ4. หลกประกนสทธเสรภาพของประชาชน

อดมการณทางการเมองของอเมรกาอดมการณการเมอง หมายถง โครงสรางทางความคดของบคคล

หรอความเชอเกยวกบการเมอง คานยมทางการเมอง และบทบาททางการเมอง ระบบความคดรวมทงทศนะของประชาชนทมตอการทำางานของรฐบาล

อดมการณทางการเมองของอเมรกาในระยะเรมแรกของการกอตงประเทศ ซงประกอบดวยหลกการสำาคญ 3 ประการคอ

27

1. การยอมรบในสทธมนษยชน หมายถง การมสทธทเทาเทยมกน

และสทธทไมสามารถโอนใหแกกนได2. การมสวนรวมทางการเมอง หมายถง ประชาชนมสทธทจะเลอก

ผนำารฐบาล และนโยบายรฐบาลจะตองสะทอนใหเหนถงเจตนารมณของชมชน

3. การจำากดอำานาจของรฐบาล หมายถง สทธในการควบคมการกระทำาของรฐบาลและการเปลยนแปลงรปแบบของรฐบาลได

อดมการณของชาวอเมรกนอาจจำาแนกได 3 ประการคอ1. อดมการณแบบประชาธปไตย โดยยดหลกแนวความคดทวา

รฐบาลคอ การปกครองโดยคนจำานวนนอยทไดรบเลอกเขามาทำางานแทนคนสวนใหญ ประชาชนควรมสวนรวมในการตดสนใจของผปกครอง

2. อดมการณแบบพหนยม โดยมแนวความคดพนฐานทวาคณคาของประชาธปไตยจะตองมการแขงขนกนระหวางกลมผลประโยชน นโยบายสาธารณะจะตองมการประนประนอมและสามารถตอรองกนได

3. อดมการณแบบชนชนนยมอดมการณทางการเมองและนโยบายสาธารณะของอเมรกา

1. ลทธเสรนยม เนนการใชอำานาจของรฐเขาไปผลตสนคา และแกไขปญหาสงคม

2. ลทธอนรกษนยม เปนลทธทนยมรฐบาลทมอำานาจนอย ไมควรเขาไปยงเกยวกบปญหาตางๆ มากนก การแกไขควรเปนหนาทขององคการอนมากกวา

3. ลทธสงคมนยม หมายถง การเปนเจาของรวมกนในการผลต การแจกจายและการบรหาร

4. นโยบายสาธารณะ หมายถง กจกรรมซงกระทำาโดยรฐบาล และมสาระสำาคญเกยวของกบการแกไขปญหา หรอสถานการณตางๆ อยางเปนขนเปนตอน

การกำาหนดนโยบายสาธารณของอเมรกามขนตอนสำาคญ 7 ประการคอ

28

1. การกำาหนดปญหา โดยคนหาเงอนไขทเกดขนในสงคมทมผลก

ระทบตอประชาชน2. การกำาหนดภาวะการพจารณาปญหาทเกดขนโดยบคคลหรอ

สถาบน3. การกำาหนดนโยบาย เปนการแกปญหาทเกดขนโดยบคคลหรอ

สถาบนทรบผดชอบ4. การยอมรบนโยบาย5. การจดทำางบประมาณ ซงเปนการเปดโอกาสใหประธานาธบด

และสภาคองเกรสทบทวนนโยบายและแผนงานทจดทำาไปแลววามคณคาและประสทธภาพเพยงใด

6. การนำานโยบายไปปฏบต7. การประเมนผลนโยบาย เพอตรวจสอบวาสงทกระทำาลงไปนน

บรรลเปาหมายทกำาหนดไวหรอไมวฒนธรรมทางการเมองและการพฒนาทางการเมองของอเมรกาองคประกอบของการพฒนาทางการเมอง คอ1. ความเสมอภาค ประชาชนตองมความเสมอภาคในการมสวน

รวมทางการเมอง ความเสมอภาคในทางกฎหมาย อกทงความภาคทางเศรษฐกจและสงคม

2. ความสามารถของระบบการเมอง หมายถง ความสามารถทระบบการเมองจะตอบสนองความตองการของประชาชนทงในทางการเมอง เศรษฐกจ และสงคม

3. สมรรถนะของระบบการเมองจะตองมความสมพนธกบความเปนเหตเปนผลในการบรหารและการกำาหนดนโยบายสาธารณะ

4. การแบงโครงสรางทางการเมองใหมความแตกตาง และมความชำานาญเฉพาะในการปฏบตภาระกจ เพอตอบสนองความตองการของประชาชน

5. การเสรมสรางวฒนธรรมทางการเมองแบบมเหตมผล เพอการดำารงรกษาระบบการเมองทดใหมเสถยรภาพมนคง

29

6. ความเปนอสระของระบบยอย คอระบบการเมองมลกษณะการก

ระจายอำานาจความสำาคญของการพฒนาทางการเมอง

การพฒนาทางการเมองเปนการทำาใหเปาหมายของการเปลยนแปลงทางการเมองเดนชดยงขน เปนการชใหเหนวาอะไรเปนเปาหมายหรอจดมงหมายทพงประสงค ซงการพฒนาทางการเมองมความสำาคญอยางมากตอแนวทางและวธการเปลยนแปลงทางการเมอง โดยการเปรยบเทยบขอดขอเสยของแนวทางตางๆ และตองมความเหมาะสมกบสภาพของประเทศ นอกจากนการพฒนาทางการเมองยงมความสมพนธเกยวของกบการพฒนาดานสงคมและเศรษฐกจเปนอยางมาก เพราะการเมองจะมสวนชวยในการเจรญกาวหนาทางเศรษฐกจ

ปจจยสำาคญในการเปลยนแปลงวฒนธรรมทางการเมองจนนำาไปสการพฒนาทางการเมองของอเมรกาคอ

1. วฒนธรรมทางการเมองทเปดโอกาสใหบคคลมเสรภาพในดานตางๆ ความเสมอภาค ความเปนปจเจกชน และความเปนประชาธปไตย

2. วถชวตทมการอบรมหลอหลอมทางการเมองและการมสวนรวมทางการเมองของประชาชน

3. การมระบบพรรคการเมองทมนคง4. ประชาชนมความรความเขาใจในอดมการณทางการเมองอยางถก

ตอง5. ประชาชนมมาตรฐานการดำารงชวตทด และมความเจรญทาง

เทคโนโลยททนสมยระบบราชการ ( The Bureaucracy)1. ความนำา

ในการปกครองทกสงคมจำาเปนตองมการจดตงรฐบาลเพอทำาหนาทในการปกครอง ซงจะตองประกอบดวยการปฏบตงาน 2 ลกษณะทสำาคญ คอ งานของผนำาในการปกครอง และงานในการบรหารและจดการ เพอนำานโยบายของผนำาไปปฏบต ซงหมายถงบทบาทของขาราชการฝายการเมองและขาราชการประจำานนเอง

30

ระบบราชการเปนระบบทถกสรางและพฒนามาจากนกคดคนสำาคญ

คอ Max Weber การบรหารประเทศเพอมงตอบสนองคำาสงของผปกครอง แตแนวโนมดงกลาวไดเปลยนแปลงไปตามระบอบการปกครองทถกพฒนาขน ทงนเพราะระบบราชการถอเปนเครองมอหรอกลไกทสำาคญในการบรหารและพฒนาประเทศ2. ความหมายของระบบราชการ

คอ หนวยงานทมหนาทรบผดชอบและดำาเนนการปฏบตหนาทตามนโยบายของรฐบาล กระจายอยในกระทรวง 14 กระทรวง 50 หนวยงานอสระ โดยมหนวยงานทใหญ 3 อนดบแรก ไดแก กองทพทง 4 เหลาทพ กระทรวงทหารผานศก และกรมไปรษณยกลาง หนวยงานสวนใหญปฏบตห น า ท แ ล ะ ร บ ผ ด ช อ บ โ ด ย ต ร ง ต อ ป ร ะ ธ า น า ธ บ ด 3. ลกษณะพนฐานและธรรมชาตของระบบราชการ

มลกษณะสำาคญหลายประการ ดงน (Weber, 1947)1.มหลกเกณฑกำาหนดแนนอน โดยอาศยกฏ ขอบงคบและ

กฎหมายในการบรหารคณสมบตของขาราชการ และอำานาจหนาทในการปฏบตงานยดถอตามตำาแหนงทดำารงอย

2.มหลกในการปกครองตามลำาดบขน (Hierarchy of Command)

3.กำาหนดกฏระเบยบการปฏบตงานจะตองมลกษณะทเปนทางการและเปนลายลกษณอกษร

4.การแบงงานอาศยหลกความชำานาญเฉพาะดาน (Specialization)

5.การปฏบตงานจะตองยดถอกฏระเบยบอยางเครงครด4.ววฒนาการของระบบการเมองสหรฐอเมรกา

อเมรกา เนนความสำาคญทระบบการเมองการปกครอง ใหความสำาคญในการบญญตรฐธรรมนญ แตระบบราชการไมมบทบาทสำาคญมากนก อกทงงานบรหารราชการสมยนนยงไมมความซบซอนและยงไมเกดปญหาในการบรหารงาน แตเมอประเทศมความเจรญเตบโตทางเศรษฐกจ ความตองการสาธารณะของประชาชนมากขน ทำาใหหนวยงานราชการโตขน ทำาใหตองการปฏรประบบราชการ เพอใหปรบปรงคณภาพบรการสาธารณะ

31

และปรบปรงความสมพนธระหวางรฐบาลกบประชาชน แตอปสรรคสำาคญในการปฏรประบบราชการ คอ ตวขาราชการเอง ทมกจะตอตานเพราะคดวาพวกตนเสยประโยชน5. บทบาทและหนาทของระบบราชการ

5.1 ในการบญญตกฎหมายและนโยบาย โดยการใหคำาแนะนำาหรอใหคำาปรกษา

5.2 ในการปฏบตตามกฏหรอนโยบาย5.3 การตความใหเปนไปตามกฎหมายหรอนโยบาย

6. การจดองคการของระบบราชการ อเมรกาแบงหนวยงานออกเปนดงน6.1 สำานกงานบรหารของประธานาธบด (Executive Office of

the President) เชน หนวยงานบรการทวไปของรฐบาลกลาง, องคการยานอวกาศและอวกาศแหงชาต เปนตน

6.2 กระทรวงหลกของรฐบาลสหพนธรฐ (Federal Executive Departments) เชน กระทรวง 1 4 กระทรวง , กระทรวงเกษตร, กระทรวงกลาโหม เปนตน

6.3 หนวยงานอสระ (Independent Regulatory Agencies) เชน คณะกรรมการควบคมการดแลการคาระหวางมลรฐของอเมรกา, คณะกรรมการอาหารและยา, ธนาคาร เปนตน

6.4 กจการวสาหกจ (Government Corporations) เชน โครงการพฒนาหบเขาเทนเนสซ, การรถไฟแหงชาต7. ความสมพนธของระบบราชการกบระบบการเมอง

7.1 ความสมพนธระหวางระบบราชการและสถาบนนตบญญต โดยรฐสภามอำานาจหนาทในการควบคมระบบราชการ เนองจากเปนผมอำานาจในการบญญตกฎหมายการจดตงหนวยราชการ

7.2 ความสมพนธระหวางระบบราชการและฝายตลาการ ศาลเปนผมอำานาจในการพจารณาคดความขดแยงเกยวกบอำานาจหนาทระหวางหนวยงานราชการ

32

7.3 ความสมพนธระหวางระบบราชการและฝายบรหาร ตาม

รฐธรรมนญ ประธานาธบดมอำานาจแตงตง ถอดถอน โยนยายขาราชการ และออกคำาสงตางๆ แกขาราชการฝายบรหาร

7.4 ความสมพนธระหวางระบบราชการและประชาชน ประชาชนอเมรกนมอำานาจในการควบคมการปฏบตงานของระบบราชการ ใหตอบสนองความตองการของประชาชนไดหลายประการ ไดแก

1.ปชช. สามารถควบคมการปฏบตงานของขาราชการโดยผานสภาผแทนราษฎร ทประชาชนเปนผเลอกตง

2.การควบคมอาศยอำานาจจากกฎหมาย 2 ฉบบทสำาคญ คอ2.1 กฎหมายทเรยกวา “Government is the

Sunshine Act” ซงกำาหนดวา หนวยงานราชการและกรรมการตางๆ จะตองฟงเสยงและความคดเหนของประชาชน และเปดโอกาสใหประชาชนมสวนรวมในการประชมตางๆ ทรฐบาลจดขน

2.2 กฎหมายทเรยกวา “The Freedom of Information” เปนกฎหมายทกำาหนดใหหนวยงานตางๆ ตองมการปฏบตงานทโปรงใส และเปดเผยขางสารขอมลมากขน8. ปญหาและทศทางในอนาคตของระบบราชการ แมวากำาเนดของระบบราชการเกดจากเจตนา เพอมงใหการบรหารของระบบราชการเปนไปอยางมประสทธภาพ แตยงมขอวพากษวจารณการทำางานของระบบราชการ คอ (Burns, etal, 1995:443)

1. ขลาดกลวไมกลาตดสนใจ2. ออนแอและมบรรยากาศการทำางานทเกยจคราน3. ขาดจตนาการในการบรหารงาน4. การปฏบตงานงมงามละลาชา5. ยดตดกบกฎระเบยบทเขมงวด6. ตอบสนองความคดใหมๆ ชา7. ขาราชการมกมนสยประจบสอพลอ8. ยดตดกบการใชอำานาจ9. หยงยะโสในการปฏบตงาน ชอบทำาตวอยเหนอประชาชน

33

จากปญหาดงกลาว ปจจบนไดมความพยายามมากมาย เพอปรบปรง

ระบบราชการของอเมรกาใหมประสทธภาพมากขน โดยมทศทางทควรจะเปนในอนาคตโดยสรปไดดงน

1.ระบบราชการควรมบทบาทหนาทเปนเสมอนพเลยงในการสนบสนนใหเกดกจการตางๆ ในสงคมมากกวาเปนผลงมอปฏบตในทกเรอง

2.ควรเปนระบบทมชมชนเปนเจาของและเปนระบบทมอบอำานาจใหประชาชนเปนผดำาเนนการ

3.การปฏบตงานควรจะมลกษณะของการแขงขนในการใหบรการสาธารณะระหวางกบเพอกระตนใหเกดความคดรเรมสรางสรรคและเกดประสทธภาพในการใหบรการ

4.การปฏบตงาน ควรเกดจากแรงงผลกดนจากภาระกจในการทำางานมากกวาเกดจากกฏระเบยบทพยายามสรางขน

5.ระบบราชการควรใหความสำาคญตอการปฏบตงานมากกวาขนตอนการทำางาน

6.ระบบราชการควรเนนระบบมงตอบสนองการเรยกรองของผรบบรการมากวาการตอบสนองตอความตองการของตวระบบราชการและขาราชการ

7.ระบบราชการควรมลกษณะการดำาเนนงานแบบรฐวสาหกจทมงการแสวงหารายไดมากกวาการใชจาย

8.ควรเปนระบบทมการเตรยมการลวงหนา เพอปองกนปญหาทอาจเกดขนในอนาคตมากกวาเปนผตอบรบปญหาทเกดขน

9.ระบบราชการควรเปนระบบทมการกระจายอำานาจจากสวนบนลงสระดบลาง โดยเนนใหขาราชการระดบ ปฏบตงานมสวนรวมในการตดสนใจและมลกษณะการทำางานเปนทม

10. จะเหนวาการปฏรปทมงเนนการลดบทบาทรฐบาลกลาง แตเพมบทบาทของรฐบาลมลรฐ และรฐบาลทองถนมากขน ซงตองอาศยการดำาเนนงานอยางจรงจง

34

35