ข้อเสนอโครงการ 7... · Web viewยานยนต 1 ค น ประกอบด วยช นส วน 20,000-30,000 ช น ซ งโดยท วไปแม

โครงการศกษาผลกระทบและการกำาหนดทาทไทยตอการจดตงเขตการคาเสรเอเชยตะวนออก

อตสาหกรรมยานยนตและชนสวนยานยนต

1.สภาพทวไปของอตสาหกรรม

กลมอตสาหกรรมยานยนตและชนสวนยานยนต ประกอบดวยอตสาหกรรมตนนำา ซงไดแก อตสาหกรรมเหลก อตสาหกรรมพลาสตก อตสาหกรรมยาง อตสาหกรรมเครองจกรกล อตสาหกรรมอเลกทรอนกส อตสาหกรรมผลตชนสวนยานยนต และอตสาหกรรมปลายนำาคอ อตสาหกรรมประกอบยานยนตซงแบงยอยเปน การประกอบรถจกรยานยนต การประกอบรถยนตนงสวนบคคล และการประกอบยานยนตเพอการพาณชย อยางไรกตาม ในสวนของอตสาหกรรมตนนำาทจะพจารณาในทน ในสวนของอตสาหกรรมเกยวเนองและสนบสนนของแตละประเทศนน จะมงกลาวถงอตสาหกรรมชนสวนยานยนต อตสาหกรรมเหลกและอตสาหกรรมยางเปนหลก

รปท 1 แผนภาพคลสเตอรของอตสาหกรรมยานยนตและชนสวนยานยนต

ศนยบรการวชาการแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย อตสาหกรรมยานยนตและชนสวนยานยนต - 1

อตสาหกรรมตนนำา

อตสาหกรรมปลายนำา


อตสาหกรรมยานยนตเปนอตสาหกรรมทตองการการลงทนมลคาสง และใชแรงงานจำานวนมาก โดยคาใชจายสวนใหญในการผลตรถยนตนน แบงเปนคาใชจายดงน

คาแรง แมวาการผลตยานยนตจะใชเครองจกรและเทคโนโลยชนสง แตธรกจยงมความจำาเปนตองจางวศวกรออกแบบยานยนตและวศวกรผลตยานยนตอย

คาวตถดบ การผลตยานยนตมคาใชจายดานวตถดบสง โดยคาใชจายสวนใหญ เปนคาใชจายสำาหรบ เหลกกลา อลมเนยม dash board เบาะนง ยางรถยนต เปนตน โดยบรษทผผลตรถยนตจะจดซอวตถดบและชนสวนเหลานจากผผลตอะไหลและวตถดบรายอนๆ

ศนยบรการวชาการแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลยอตสาหกรรมยานยนตและชนสวนยานยนต - 2

ผประกอบรถยนตนงสวน

บคคล

ผประกอบรถเพอการพาณชย

ผผลตชนสวนลำาดบหนง ( 1st tier)เชน เครองยนต เบรค ลอรถยนต ระบบอเลกทรอนกส เปนตน

ผผลตชนสวนลำาดบสองและรองลงมา (2nd tier & lower tiers)

ผลตภณฑเครองจกรกลและโลหะการ พลาสตก ยาง เหลก

ผประกอบรถจกรยานยนต


คาโฆษณา เนองจากธรกจยานยนตเปนธรกจทมการแขงขนสง มการผลตยานยนตในรปแบบทแตกตางเพอสนองความตองการของลกคาทแตกตางกนไป และเพอเปนการรกษาฐานลกคาใหมากทสด ผผลตยานยนตจงมคาใชจายมหาศาลในการทำาการวจยการตลาดและการทำาโฆษณา

นอกจากผผลตยานยนตแลว อตสาหกรรมยานยนตยงมหนวยงานสำาคญอกกลมหนง คอผผลตชนสวนยานยนต โดยมผผลตชนสวนทสำาคญดงน

Original Equipment Manufacturers (OEMs) - โดยปกตแลว ผผลตยานยนตรายใหญจะทำาการผลตชนสวนยานยนตเองเพยงเลกนอย แตจะไมผลตชนสวนทกๆ ชนซงเปนสวนประกอบของยานยนต ดงนน จงมผผลตอกกลมหนงททำาการผลตชนสวนยานยนตตางๆ เชน เบาะ ประต เพอประกอบเปนรถใหมโดยเฉพาะ

การผลตและจดจำาหนายชนสวนทดแทน - ชนสวนประกอบรถยนตเพอทดแทนชนสวนทชำารด

Rubber Fabrication – ชนสวนทใชยางเปนสวนประกอบ เชนยางรถยนต เขมขดนรภย และอนๆ

โดยการผลตชนสวนยานยนตจำาแนกตามระดบโครงสรางการผลตและลำาดบไดดงน

ผผลตชนสวนลำาดบ 1 (First Tier) เปนผผลตชนสวนประเภทอปกรณปอนโรงงานประกอบรถยนตและรถจกรยานยนตโดยตรง ซงบรษทจะตองมความสามารถทางเทคโนโลยในการผลตชนสวนใหไดมาตรฐานตามทผประกอบรถยนตและประกอบจกรยานยนตกำาหนด



ผผลตชนสวนลำาดบ 2 (Second Tier) เปนผผลตชนสวนยอยหรอจดหาวตถดบเพอปอนผผลตชนสวนลำาดบ 1

ผผลตชนสวนลำาดบ 3 (Third Tier) เปนผผลตหรอจดหาวตถดบปอนผผลตชนสวนลำาดบ 1 หรอ 2

ยานยนต 1 คน ประกอบดวยชนสวน 20,000-30,000 ชน ซงโดยทวไปแมบรษทขนาดใหญกไมสามารถผลตทกชนสวนไดดวยตนเอง การแบงงานกนทำาและการจางผลตจงเปนรปแบบปกตทเกดขน ชนสวนยานยนตรวมถงวสดอปกรณหลกทใชในการประกอบยานยนตแบงไดเปน 3 กลมหลกคอ ชนสวนทเปนเหลก (Cast Iron Engine Parts) เชน cylinder blocks ชนสวนทเปนเหลกกลา เชน Chassis Frames Wheel Parts และชนสวนทเปนโลหะพเศษ โดยเหลกและเหลกกลาซงเปนวตถกบทสำาคญในการผลตชนสวนยานยนตคอ เหลกทมรปทรงแบน เชน เหลกแผนรดรอน เหลกแผนรดเยน และเหลกแผนเคลอบ เปนตน และในสวนของยางลอรถยนตซงเปนชนสวนทสำาคญอกสวนหนงของยานยนตนน แบงเปน 2 กลมคอ ยางททำาจากยางธรรมชาต และยางสงเคราะห ซงหากเปนกรณหลงจะมความเกยวของเชอมโยงตอไปกบอตสาหกรรมปโตรเคมดวย

อตสาหกรรมชนสวนยานยนตและเครองประดบตกแตงยนตมแนวโนมเตบโตสงกวาอตสาหกรรมยานยนต เนองจากปจจบนผใชรถยนตมแนวโนมทจะตกแตงรถยนตของตนมากขน และเนองจากยานยนตตางๆ มราคาสง ผบรโภคจงหนมาใหความสนใจกบการตกแตงซอมแซมรถยนตใชแลวมากกวาซอรถใหม

ปจจยทมผลตอความตองการในอตสาหกรรมรถยนต ขนอยกบรสนยมของผบรโภคเปนสำาคญ แมวารายไดจากการขายรถยนตใหแกบรษทจำากดและบรษทเชารถจะมมลคาสง แตแหลงรายไดทสำาคญทสดมาจากการขายใหแกผบรโภคทวไป

สำาหรบผผลตชนสวนยานยนตนน สงสำาคญทมผลตอยอดขาย คอ อายการใชงานของรถยนตทใชชนสวนนนๆ เนองจากอะไหลรถยนตเปน



สนคาทใชรวมกบรถยนต (Complement Product) เมอรถยนตมอายการใชงานมาก จะยงมความจำาเปนตองเปลยนอะไหลทดแทนชนสวนทเสอมอายการใชงานไป อยางไรกตาม พฒนาการดานเทคโนโลยทำาใหอายการใชงานของอะไหลรถยนตยนยาวขน สงผลใหอปสงคอะไหลรถยนตเพอการทดแทนมนอยลง

ตลาดรถยนตยโรป มผผลตสำาคญทเรยกวา Big Three ประกอบดวย

General Motors - ผลตรถยนตภายใตเครองหมายการคา Chevrolet, Pontiac, Oldsmobile, Buick, และ Cadillac.

Daimler Chrysler - ผลตรถยนตภายใตเครองหมายการคา Chrysler, Mercedes, Jeep, และ Dodge.

Ford Motor Co. - ผลตรถยนตภายใตเครองหมายการคา Ford, Lincoln, Volvo, และ Jaguar.

ในสวนของผผลตเอเชยนน ประเทศญปนและเกาหลใต เปนผผลตทสำาคญในตลาดโลก โดยมบรษทผลตรถยนต เชน Toyota Honda Nissan Isuzu Mazda และ Hyundai เปนตน

2. สรปภาพรวมของอตสาหกรรมในกลมอาเซยนและประเทศ +3

2.1 ความสมพนธระหวางประเทศในอาเซยนและประเทศ+3 ในอตสาหกรรมยานยนต

เมอพจารณาในมตของความสมพนธทางการคาระหวางกลมประเทศอาเซยน และประเทศกลม +3 จะพบวา การคาสนคาในอตสาหกรรมยานยนตระหวางกลมประเทศอาเซยนและประเทศ+3 นน มมลคาการคา



เฉลยกวา 7,600 ลานเหรยญสหรฐฯ ตอป โดยประเทศอาเซยนเปนผทไดขาดดลการคาในสนคานมาโดยตลอดระยะเวลา 5 ปทผานมา (ระหวางป 2542-2546) และการขาดดลดงกลาวมแนวโนมขยายตวอยางตอเนอง โดยกวารอยละ 85 ของมลคาการคาสนคายานยนตเปนการคาระหวางอาเซยนกบประเทศญปน และประเทศในกลมอาเซยนทมการคา (ทงการนำาเขาและสงออก) สนคาเกยวกบยานยนตกบประเทศ +3 ดวยระดบมลคาการคาทสง ไดแก สงคโปร ไทย มาเลเซย อนโดนเซย และฟลปปนสตามลำาดบ

รปท 2การคายานยนตระหวางกลมประเทศอาเซยนและประเทศ +3

-8,000.00-6,000.00-4,000.00-2,000.00

0.002,000.004,000.006,000.008,000.00

10,000.00

2542 2543 2544 2545 2546

ป

มล

คา(ลานเ

หรยญ

สหรฐฯ)

ดลการคาการนำาเขาการสงออก

ทมา: www.aseansec.org

เมอพจารณาจากมมมองของอาเซยน การสงออกในรอบ 5 ปทผานมา (2542-2546) ไปยงประเทศ +3 มมลคาเฉลยกวา 980 ลานเหรยญสหรฐฯ โดยการสงออกไปยงญปนคดเปนรอยละ 77 ของการสงออกไปยงประเทศ +3 ทงหมด และแนวโนมการสงออกไปยงญปนมการขยายตวอยางตอเนอง ขณะทการสงออกไปยงจนมแนวโนมลดลง สวนกรณของเกาหล สถตการสงออกมความผนผวนขนลง นอกจากน เมอ


http://www.aseansec.org/


พจารณาเปนรายประเทศภายในภมภาค พบวาไทยเปนประเทศทสงออกสนคายานยนตถง 1 ใน 3 ของสนคายานยนตทสงออกจากภมภาคอาเซยนไปยงประเทศ +3 รองลงมาคอ สงคโปร และฟลปปนสตามลำาดบ

ตารางท 1 การสงออก การนำาเขา และมลคาการคายานยนต ของอาเซยน

จำาแนกตามประเทศ+3หนวย: ลานเหรยญสหรฐฯ, %

จน ญปน เกาหลใตมลคา สดสวน มลคา สดสวน มลคา สดสวน

ก า ร ส งออก

155.35 15.83 752.45 76.69 73.32 7.47

ก า ร น ำาเขา

235.69 3.54 5,746.63

86.30 676.72 10.16

ม ล ค าการคา

391.05 5.12 6,499.08

85.06 750.04 9.82

ทมา: คำานวณจากขอมล www.aseansec.org


ฟลปปนส21.08%

สงคโปร29.26%

อนโดนเซย9.82% มาเลเซย

4.98%

บรไน0.00%

พมา0.02%

กมพชา0.15%

ไทย34.69%


อาเซยนมมลคาการนำาเขายานยนตจากประเทศ +3 กวา 6,600 เหรยญสหรฐฯ ตอปในรอบ 5 ปทผานมา (2542-2546) โดยกวารอยละ 85 เปนการนำาเขาจากประเทศญปน และการนำาเขายานยนตทงจากญปน จน และเกาหลใตมแนวโนมขยายตวอยางตอเนอง นอกจากน เมอพจารณาเปนรายประเทศในภมภาคอาเซยน พบวา ประเทศทมมลคาการนำาเขาจากประเทศ +3 คดเปนสดสวนมากทสด คอประมาณ 1 ใน 4 ของมลคานำาเขาทงหมดของภมภาคอาเซยนคอ สงคโปร รองลงมาคอไทย มาเลเซยและอนโดนเซยตามลำาดบ

รปท 3

สดสวนการสงออกยานยนตของอาเซยนไปยงประเทศ+3



ทมา: คำานวณจากขอมลของ www.aseansec.org


อนโดนเซย16.98%

มาเลเซย20.83%

ฟลปปนส10.31%

สงคโปร25.34%

ไทย22.83%

พมา1.86%

บรไน1.31%

กมพชา0.53%


รปท 4สดสวนการนำาเขายานยนตของอาเซยนจากประเทศ +3

ทมา: คำานวณจากขอมลของ www.aseansec.org

หากพจารณาจากสดสวนการสงออก การนำาเขา และมลคาการคาระหวางอาเซยนกบญปน จะเหนวา ญปนเปนประเทศทมบทบาทตอการคาสนคายานยนตระหวางอาเซยนและประเทศ +3 อยางมาก โดยความสมพนธระหวางทงสองฝายอยในรปของอาเซยน โดยเฉพาะอยางยง อาเซยน 4 คอ อนโดนเซย มาเลเซย ฟลปปนสและไทย เปนฐานการผลตทสำาคญ ขณะทสงคโปรนน แมสถตจะบงชวามมลคาการนำาเขาและสงออกสนคายานยนตจากญปนสง แตเมอพจารณาทรพยากรภายในประเทศ รวมถงลกษณะเฉพาะของสงคโปรทเปนทาเรอทสำาคญแหงหนง ความสมพนธระหวางญปนกบสงคโปรจงอยในรปของทางผานสนคาไปยงประเทศอนๆ มากกวาจะเปนฐานการผลตดงเชนในกรณของอาเซยน 4 นอกจากน สบเนองจากการขยายตวทางเศรษฐกจของจนในชวงหลายปทผานมา สงผลใหญปนยายฐานการผลตเขาสจน จนจงเปนฐานการผลตทสำาคญอกแหงหนงของผประกอบยานยนตญปน ขณะทในสวนของเกาหลใตกมบทบาททคลายคลงกบญปน แตบทบาทดงกลาวไมชดเจนเทากบญปน


http://www.aseansec.org/


กลาวโดยภาพรวมคอ ประเทศทมศกยภาพหรอมบทบาทอยางเปนรปธรรมชดเจนในอตสาหกรรมยานยนตไดแก ไทย มาเลเซย อนโดนเซย ฟลปปนส เวยดนาม จน ญปน และเกาหลใต โดยในกลมน ประเทศญปน และเกาหลใต ซงประกอบดวยผประกอบการยานยนตรายใหญ มบทบาทสำาคญในการขยายการลงทนเขาสประเทศในภมภาคอาเซยนทกลาวถงแลวขางตน รวมทงจน ซงการขยายการลงทนเขาสอาเซยนในลกษณะดงกลาว สงผลดตอทง 2 ฝาย กลาวคอ ในสวนของญปนและเกาหลใตเอง การขยายการลงทนหรอการยายฐานการผลตดงกลาวสงผลใหผประกอบการสามารถใชประโยชนจากทรพยากรทแตละประเทศมอยเพอรกษาขดความสามารถในการแขงขนของตนในเวทการคาโลกได ขณะทในสวนของประเทศผรบการลงทนเองกไดประโยชนในแงของการรบถายทอดเทคโนโลยและการสรางรากฐานการพฒนาอตสาหกรรมยานยนตของประเทศ1

เมอพจารณาในภาพรวมของอตสาหกรรมนน ประเทศในภมภาคอาเซยนและประเทศ+3 มความสมพนธทางการคาในอตสาหกรรมยานยนตในลกษณะพงพงและเสรมซงกนและกนมากกวาจะแขงขนกนโดยตรง โดยญปนและเกาหลใตพงพงประเทศอนๆ ทเหลอในฐานะแหลงผลตวตถดบหรอชนสวนตางๆ ซงกมกแตกตางกนไปตามความชำานาญและทกษะของผประกอบการในแตละประเทศ อยางไรกตาม เมอพจารณาจากมมมองดงกลาว แมการแขงขนดานการคาจะไมปรากฏชดเจน แตประเทศในภมภาคอาเซยนและจนยงคงตองแขงขนกนในแงของการดงดดการลงทนจากญปนและเกาหลใต

และหากพจารณาจากดานของศกยภาพการแขงขนโดยคำานงถงปจจยตางๆ โดยเฉพาะศกยภาพของอตสาหกรรมเกยวเนองและสนบสนน วตถดบทใช และการสนบสนนจากภาครฐ พบวา ปจจบนไทยม

1 ในความเปนจรง ประเทศเหลานถอเปนผรบการลงทนจากประเทศสหรฐอเมรกา และยโรปซงถอเปนผผลตยานยนตทสำาคญของโลกดวย เพยงแตจะมไดกลาวถง

เพราะอยนอกเหนอขอบเขตของการศกษาในครงน



ปจจยในทงสามสวนทสนบสนนการพฒนาอตสาหกรรมยานยนตและชนสวนยานยนต เนองจาก คณภาพของวตถดบและชนสวนเปนทยอมรบวามคณภาพสงกวาเมอเปรยบเทยบกบประเทศอนในภมภาคอาเซยนหรอแมแตกรณของจน ขณะเดยวกนภาครฐกใหการสนบสนนอยางจรงจง นอกจากน แรงงานในอตสาหกรรมยานยนตและชนสวนเองกมความรความสามารถทไดรบการถายทอดมาอยางยาวนานจากผประกอบการญปนทเขามาลงทนในไทย อยางไรกตาม ไทยยงคงมจดดอยจากการทนโยบายรฐมไดสงเสรมการพฒนาอตสาหกรรมในลกษณะของกลมอตสาหกรรม โดยภาครฐของไทยใหความคมครองอตสาหกรรมเหลกซงเปนอตสาหกรรมตนนำาทสำาคญของอตสาหกรรมยานยนต ทำาใหผประกอบการในอตสาหกรรมยานยนตมตนทนการผลตทสง นอกจากน ไทยยงมจดดอยในดานของทกษะดานการออกแบบของแรงงานซงเปนอปสรรคตอการพฒนาไปสการผลตชนสวนยานยนตหรอยานยนตทมมลคาเพมสงขน



2.2 สรปภาพรวมการวเคราะหอตสาหกรรมยานยนตและชนสวนยานยนต

ประเทศทมศกยภาพใน

อตสาหกรรมศกยภาพในการแขงขน ปจจยดานอปสงค

ความสำาคญตอมลคาการคาของประเทศ

อนโดนเซย อตสาหกรรมเกยวเนองและอตสาหกรรมสนบสนน เชน อตสาหกรรมเหลก และอตสาหกรรมโลหะการตางๆ ยงไมสามารถผลตวตถดบทมคณภาพด ทำาใหเปนอปสรรคตอการพฒนาอตสาหกรรมยานยนตของประเทศ

อยางไรกตาม ในสวนของอตสาหกรรมยาง ถอวาอนโดนเซยมขอไดเปรยบ

ความตองการยานยนตในป 2546 มกวา 354,000 คน หรอขยายตวรอยละ 12

ชาวอนโดนเซยมความนยมในการใชรถยนตเพอการพาณชยมากกวารถยนตนงสวนบคคล เหนไดจากการทกวารอยละ 80 ของยอดขายรถยนตเปนการขายรถยนตเพอการพาณชย ทงนเนองจากมความเหมาะสมตอการใชงานในทองถน

อตสาหกรรมยานยนตคดเปนสดสวนรอยละ 1.14 ของมลคาการสงออกทงหมดของประเทศ






จากการเปนผผลตและสงออกยางธรรมชาตซงเปนวตถดบสำาคญของยางยานยนต

ประสบปญหาชนสวนปลอมซงมสวนบนทอนการพฒนาอตสาหกรรมชนสวนยานยนตของประเทศ

คาจางแรงงานมราคาถก แตทกษะของผประกอบการยงอยทการประกอบยานยนตเปนหลก

หากพจารณาจากเฉพาะอตราภาษนำาเขา พบวา

รอยละ 65 เปนยานยนตทมขนาดเครองยนตระหวาง 1,500-3,000 ซซ

ในสวนของรถจกรยานยนต กวารอยละ 80 มขนาดเครองยนตตำากวา 110 ซซ






รฐบาลอนโดนเซยใหความคมครองอตสาหกรรมรถจกรยานยนตดวยการกำาหนดอตราภาษในระดบสงคอ รอยละ 60 ขณะทในสวนของรถยนตมการปรบลดอตราภาษทำาใหอตราภาษสงสดลดลงจากรอยละ 200 เปนรอยละ 80

หากพจารณาเฉพาะอตราภาษนำาเขา พบวา รฐบาลอนโดนเซยกำาหนดอตราภาษนำาเขาชนสวนไวในระดบทตำากวาชนสวนยานยนต






ประกอบเสรจ แสดงใหเหนวามงสงเสรมอตสาหกรรมประกอบยานยนตภายในประเทศ

อยางไรกตาม รฐบาลมการขนอตราภาษการคาทเกบจากการขายรถยนตภายในประเทศ โดยในรถทมเครองยนต 1,500-3,000 ซซ อตราภาษเพมขนจากรอยละ 15 เปนรอยละ 20-40 ตามขนาดเครองยนต และสำาหรบรถเครองยนต 4,000 ซซ รถ






ต อตราภาษปรบเพมขนจาก รอยละ 50 เปนรอยละ 75

มาเลเซย มาเลเซยมการนำาเขาเหลกเพอผลตผลตภณฑเหลกตอบสนองความตองการใชภายในประเทศ

อตสาหกรรมเครองจกรกลของมาเลเซยประกอบไปดวยผประกอบการขนาดเลกทมระดบความสามารถทางเทคโนโลยไมสงมากนกเชนเดยวกบกรณของไทย

มาเลเซยมขอไดเปรยบจากการมวตถดบทสำาคญของ

ในป 2546 มาเลเซยมความตองการยานยนตทงสนกวา 434,000 คน หรอขยายตวรอยละ 9.7







การผลตยางยานยนตคอยางธรรมชาตภายในประเทศ แตหากพจารณาในแงของระดบเทคโนโลยการผลตยางยานยนต มาเลเซยถอวายงดอยกวาไทย เพราะสามารถผลตไดแตยางผาใบขณะทไทยผลตไดทงยางเรเดยลและยางผาใบ

รฐบาลมาเลเซยมบทบาทแทรกแซงการพฒนาอตสาหกรรมยานยนตของประเทศอยางมาก เชน ราคาขายรถยนตในมาเลเซยจะ






ถกกำากบดแลโดยกระทรวงอตสาหกรรมและการคาระหวางประเทศของมาเลเซย และการทภาครฐมนโยบายสรางยานยนตของชาตโดยกำาหนดมาตรการเพอใหความคมครองเปนพเศษ เปนตน

นโยบายชาตนยมโดยการใหสทธพเศษรวมทงสทธในดานการประกอบธรกจและการเปนเจาของกจการดานยานยนตแกผประกอบการเชอสายมาเลเซยเปนลำาดบ






แรก ฟลปปนส มผประกอบยานยนตทงสน

14 ราย และผผลตชนสวนยานยนต 256 ราย โดยผประกอบการญปนและเกาหลใตเปนผครองตลาด

ผประกอบยานยนตมการใชศนยบรการหลงการขายรวมกน

อตสาหกรรมเกยวเนองและสนบสนนมปญหามาตรฐาน คณภาพของงานโลหะของเครองจกรกลและโลหะการ ขณะทในอตสาหกรรมเหลก

สดสวนความตองการใชรถยนตสวนบคคลตอรถยนตเชงพาณชยคอ รอยละ 55:45







และอตสาหกรรมยาง ความสามารถในการผลตยงดอยกวาเมอเปรยบเทยบกบประเทศอนในอาเซยนคอ มาเลเซย อนโดนเซย และไทย

การผลตมงเนนการผลตเพอตอบสนองความตองการภายในประเทศเปนหลก

ภาครฐใชโครงสรางภาษในการสงเสรมการประกอบยานยนตในประเทศ โดยกำาหนดอตราภาษนำาเขาชน






สวนสำาเรจรปไวตำากวายานยนตสำาเรจรป

ภาครฐจำากดจำานวนผประกอบการใน อตสาหกรรมยานยนต

ไทย มผประกอบรถยนต 16 ราย ผประกอบรถจกรยานยนต 5 ราย ผประกอบรถยนตดดแปลง 3 ราย และมผผลตชนสวนยานยนต 1,709 ราย โดยในจำานวนนเปนผผลตชนสวนลำาดบท 1 จำานวน 709 ราย

กอนวกฤตเศรษฐกจในป 2540 การผลตยานยนตเปนไปเพอตอบสนองความตองการภายในประเทศเปนหลก อยางไรกตาม การหดตวของตลาดยานยนตภายในประเทศอนเนองมาจากวกฤตเศรษฐกจกระตนใหผประกอบการมงเนนการ







ผผลตชนสวนยานยนตและผผลตยานยนตมการกระจกตวทางภมศาสตร ทำาใหตนทนธรกรรมและตนทนการขนสงตำา

ชนสวนยานยนตทผลตไดในไทยมหลายประเภท เชน ชนสวนเครองยนต ชนสวนอปกรณไฟฟา ชนสวนระบบขบเคลอนและถายทอดกำาลง เปนตน โดยชนสวนตางๆ มกผลตโดยบรษททถอหนใหญโดยนกลงทนชาวญปน

สงออกมากขน ความตองการยานยนต

ภายในประเทศในชวง 10 ปทผานมา เทากบ กวา 400,000 คนตอป โดยเกอบรอยละ 70 เปนรถยนตเพอการพาณชย และรอยละ 30 เปนรถยนตนงสวนบคคล

และหากพจารณาเปนรายชนดของรถยนต พบวากวาครงหนงเปนรถกระบะขนาด 1 ตน ทงน เนองจากรถประเภทดงกลาวสามารถใช






ผประกอบยานยนตญปนซงครองสวนแบงตลาดมากทสดในไทย ใชกลยทธการแขงขนเชนเดยวกบทใชกบประเทศอน คอ การจดหาวตถดบนนจะมการกำาหนดผผลตชนสวนทจะปอนใหกบตนเปนการเฉพาะ ซงมกเปนผผลตจากประเทศเดยวกนทเขามาลงทนในไทยตามผประกอบยานยนต และมการนำานโยบายการแสวงหาวตถดบและชนสวนระหวางประเทศ (Global

งานไดอยางเอนกประสงค และอตราภาษสรรพสามตตำาสงผลใหราคาทผบรโภคตองจายไมสงมากนก

การสงออกรถยนตสำาเรจรป เครองยนต และชนสวนรวมเปนมลคาเฉลยระหวางป 2539-2547 กวา 8 หมนลานบาทตอป และมอตราการขยายตวเฉลยรอยละ 64 ตอป

กรณของรถจกรยานยนต ไทยมมลคาการสงออกเฉลยระหวางป 2539-






Sourcing) มาใช กลยทธดงกลาวของผผลต

ยานยนตญปนสงผลใหผผลตชนสวนยานยนตของไทย ไมเพยงตองแขงกนภายในประเทศ แตยงตองแขงขนกบผผลตชนสวนในประเทศอนๆ ดวย

อยางไรกตาม ระหวางผผลตชนสวนยานยนตและผประกอบยานยนตยงมความสมพนธในแงของการเกอกลระหวางกน โดยผประกอบยานยนตมการให

2547 กวา 1.3 หมนลานบาทตอป และมอตราการขยายตวของมลคาสงออกเฉลยรอยละ 22 ตอป






ความชวยเหลอทางเทคนค และสงผเชยวชาญเขาไปใหคำาแนะนำาและแกปญหาดานวศวกรรมแกผผลตชนสวนของตน

ผประกอบการในอตสาหกรรมเครองจกรกลและโลหะการ เชน การหลอ (Die Casting) การตขนรปโลหะ (Forging) และการขนรปโลหะ (Presswork) มศกยภาพทางเทคโนโลย (Technological Capability) ทสงกวาโดย






เปรยบเทยบกบประเทศในกลมอาเซยน แตในสวนของอตสาหกรรมเหลก ไทยพงพงการนำาเขาเหลกแผนซงเปนวตถดบทสำาคญของการผลตยานยนตจากตางประเทศ โดยเฉพาะจากญปน

ในสวนของอตสาหกรรมเกยวเนองและสนบสนนอกประเภทคอ อตสาหกรรมยางนน หากพจารณาเฉพาะกำาลงการผลตถอวาไทยมกำาลงการผลตดอยกวา






มาเลเซยและเกาหลใตคอเพยง 13,200 ตนตอป

ทรพยากรบคคลในอตสาหกรรมมการสงสมความรและรบถายทอดเทคโนโลยจากผประกอบการตางชาตทเขามาลงทน โดยเฉพาะอยางยงจากผประกอบการญปนในรปของความตกลงวาดวยความชวยเหลอดานเทคนค(Technical Assistance Agreement) ซงเปนความ ตกลงระหวางผผลต






ชนสวนยานยนตและผประกอบยานยนตของญปน

อยางไรกตาม ผผลตชนสวนยานยนตไทยยงไมมศกยภาพดานการออกแบบชนสวน

นอกจากน ภาษายงเปนอปสรรคอกประการหนงของการรบถายทอดเทคโนโลยของผประกอบการและทรพยากรบคคลในอตสาหกรรมยานยนตของไทย

การสงเสรมการลงทนของ






ไทย ไมมมาตรการทกำาหนดใหมการถายทอดเทคโนโลยอยางจรงจง

ประเทศไทยถอเปนประเทศทมอตราภาษนำาเขายานยนตสงทสดในอาเซยน โดยอตราภาษนำาเขารถยนตนงสวนบคคลแบบ Completely Built Up (CBU) และรถยนตเอนกประสงคเพมขนจากรอยละ 42 และ 68 เปนรอยละ 80 ขณะทอตราภาษสำาหรบชนสวนอยระหวางรอยละ 10-30






นอกจากน ไทยยงมการเกบภาษสรรพสามตกบสนคายานยนตโดยใชขนาดเครองยนตเปนฐานในการคำานวณภาษ ซงอตราภาษทเรยกเกบสำาหรบรถยนตนงสวนบคคลอยระหวางรอยละ 0-30 ขณะทอตราสำาหรบรถบรรทกเทากบรอยละ 3

ลกษณะของโครงสรางภาษของไทยดงกลาวมความคลายคลงกบประเทศอนในภมภาคอาเซยน คอ ใหความ






คมครองการประกอบยานยนต อยางไรกตาม การกำาหนดโครงสรางในลกษณะน หากขาดการกำาหนดแนวทางการถายทอดเทคโนโลยทด กอาจกอประโยชนกบอตสาหกรรมยานยนตของประเทศนอย

สาธารณรฐสงคมนยมเวยดนาม

อตสาหกรรมยานยนตในเวยดนามอยในขนเรมตนของการพฒนา ทำาใหประสทธภาพการผลตและทกษะตางๆ ยงลาหลง

เนองจากการผลตยานยนตของเวยดนามยงเปนการผลตเพอตอบสนองความตองการภายในประเทศเปนหลก ดงนนการพจารณา

N.A






ประเทศในภมภาคอาเซยนดวยกน เชน มาเลเซย ไทย อนโดนเซยและฟลปปนส

ปจจบน อตสาหกรรมยานยนตของเวยดนามมผประกอบการ 8 ราย ไดแก MVC, Mitsubishi, Daewoo, Daimler Benz, Isuzu, Hino, Daihatsu และ Toyota

บรษทเหลานทำาการประกอบยานยนตขนาดใหญ และยานยนตเพอการใชงานในธรกจหรอราชการมากกวายานยนตขนาดเลก หรอ

อปสงคจงมงไปทอปสงคภายในประเทศเปนหลก โดยจากการศกษาพบวา ความตองการรถยนตของเวยดนามมประมาณ 19,000 คนตอป ซงถอวายงมขนาดคอนขางเลก






ยานยนตสำาหรบบคคลทวไป เนองจากระบบถนนในเวยดนามยงไมมความพรอม และประชาชนทวไปไมมรายไดเพยงพอ

อตสาหกรรมเกยวเนองและสนบสนน ทงอตสาหกรรมเหลก อตสาหกรรมเครองจกรกลและโลหะการ และอตสาหกรรมยาง ยงพฒนาทงในเชงปรมาณและเชงคณภาพไดไมทดเทยมประเทศอนในอาเซยน

ศกยภาพทางเทคโนโลยยง






อยในระดบตำา อยางไรกตาม เวยดนามม

ขอไดเปรยบในเรองของคาจางแรงงาน

ภาครฐมนโยบายสงเสรมการพฒนาอตสาหกรรมรถยนตอยางจรงจง โดยปจจบนมงสงเสรมการใชชนสวนภายในประเทศ ดวยการอาศยโครงสรางภาษมลคาเพมและภาษการบรโภคพเศษเปนเครองมอจงใจ

สาธารณรฐประชาชนจน

แมวาจนจะสามารถผลตยานยนตภายใตตราสนคา

การผลตเปนไปเพอสนองความตองการภายใน

อตสาหกรรมยานยนตคดเปนสดสวนรอยละ 6.13






ของตนเองและจำาหนายในราคาทตำากวายานยนตของตางชาตทเขาไปลงทน อตสาหกรรมยานยนตของจนกยงถอวาถกครอบครองโดยชาวตางชาต กลาวคอ กวารอยละ 90 ของยานยนตทผลตและขายในจนเปนตราตางชาต โดย Volkswagen ครองสวนแบงตลาดมากทสดคอ รอยละ 25.2 รองลงมาคอ General Motors ดวยสวนแบงตลาด รอยละ 10

ประเทศทมแนวโนมขยายตวอยางตอเนอง อนเปนผลมาจากรายไดของประชากรทเพมขนตามอตราการขยายตวทางเศรษฐกจ เปนหลก

การสงออกยานยนตของจนยงไมมสดสวนสำาคญในตลาดโลก แตผผลตรถยนตและชนสวน OEMs มแผนทจะเพมการลงทนในประเทศจน และใชจนเปนฐานการผลตเพอการสงออกในอนาคต

ของมลคาการสงออกทงหมดของประเทศ






ขณะทยานยนตของจน เชน Red Flag ทผลตโดย FAW ตรา Geely and Chery มสวนแบงตลาดนอยกวารอยละ 10

อตสาหกรรมชนสวนรถยนตในจน ประกอบดวยผผลตทงขนาดใหญและขนาดกลางกวา 2,000 รายแยกกนดำาเนนธรกจโดยไมมการรวมกลม

ผประกอบการสำาคญ คอ Wanxiang Group เปนบรษทเอกชนในจน เปนผ

เมอพจารณาจากทงขนาดตลาดภายในประเทศจนเอง และตลาดสงออก นาจะสงผลใหผผลตยานยนตขามชาตสามารถไดรบประโยชนจากการประหยดจากขนาดมาก ซงยงชวยดงดดการลงทนสจน และทำาใหในมมมองน จนจะเปนคแขงดานการดงดดการลงทนจากตางประเทศของอาเซยน






ขายชนสวนยานยนตรายใหญทสดในประเทศ โดยมการขายผลตภณฑใหแก General Motors, Ford, Volkswagen และทำาสญญาเปนพนธมตรทางธรกจกบ BOSCH และ Visteon รวมถงเขาถอหนในบรษทชนสวนยานยนตตางๆ ทงในและนอกประเทศ โดยมนโยบายรวมกจการกบบรษทผผลตชนสวนรถยนตตางประเทศเพอปดชองวางทางเทคโนโลย การตลาด และ






เครองหมายการคา กระนน กลยทธ Global

Sourcing กยงถกนำามาใชอยางกวางขวาง สงผลใหจนถอวาอยในสถานะของฐานการผลตเชนเดยวกบประเทศในกลมอาเซยน จงถอเปนคแขงดานการดงดดการลงทนและคแขงในอตสาหกรรมนกบอาเซยนในระดบหนง

กลยทธทนำามาใชแตกตางกนตามประเภทของยานยนต โดยในกรณของ






รถยนตนงสวนบคคล กลยทธการแขงขนจะไมใชราคาเปนหลกแตจะแขงขนกนโดยความหลากหลายของรปแบบรถหรอความพยายามทำาใหสนคามความแตกตางจากตราสนคาอนดวยวธการตางๆ (Product Differentiation) ขณะทสำาหรบรถบรรทกและรถตขนาดเลกจะแขงขนกนดวยราคาเปนหลก

จากขอมลโครงสรางและกลยทธการแขงขนขางตน






จะเหนวา อตสาหกรรมยานยนตของจนมลกษณะของตลาดผขายนอยราย แตการทผประกอบการมไดรวมมอกนเชงกลยทธ และปรากฏพฤตกรรมการแขงขนทงทใชและไมใชราคา ทำาใหผประกอบการรายใหญของตลาดมไดมอำานาจเหนอตลาดมากนก

การผลตยานยนตในจนนนมสดสวนการผลตยานยนตโดยสาร รอยละ 30 รถโดยสาร รอยละ 36 และรถ






เพอการคมนาคมขนสง รอยละ 34

รฐบาลจนสงเสรมการพฒนาอตสาหกรรมยานยนตในลกษณะของกลมอตสาหกรรม กลาวคอ ใหการสงเสรมตงแตอตสาหกรรมเหลกซงเปนอตสาหกรรมตนนำาทสำาคญของอตสาหกรรมยานยนต อตสาหกรรมเครองจกรกล อตสาหกรรมผลตชนสวนและอตสาหกรรมประกอบรถยนต ซงถอเปนจดแขง






ในแงของอตสาหกรรมเกยวเนองและสนบสนนอตสาหกรรมยานยนตจน

แตขอดอยในสวนของอตสาหกรรมเกยวเนองและสนบสนนของจน คอ อตสาหกรรมเหลานมกพงพงการนำาเขาทงในกรณของเหลกเพอนำามาเปนวตถดบในอตสาหกรรมเหลกซงเปนอตสาหกรรมตนนำาของอตสาหกรรมยานยนต และในสวนของอตสาหกรรมยางยานยนต






ซงจนตองพงพงวตถดบนำาเขายางธรรมชาตนำาเขาจาก ไทย ญปนและมาเลเซยเปนหลก ขณะทยางสงเคราะหนำาเขาจากญปน ไทย สหรฐอเมรกาและเกาหลใตเปนหลก นอกจากน การผลตยานยนตในจนนน เทคโนโลยการผลตยางเรเดยลอยในมอของผประกอบการชาวตางชาต

มมาตรการสงเสรมการลงทนทมขอกำาหนดเกยวกบการถายทอดเทคโนโลยท






ชดเจน การคมครองทรพยสนทาง

ปญญายงไมเขมแขงพอ ทำาใหบางครงมการลอกเลยนแบบสนคายานยนตเชนกรณรถจกรยานยนตของญปนซงจนลอกเลยนแบบและนำาไปขายในอาเซยน

ญปน อตสาหกรรมยานยนตของญปนประกอบดวยผประกอบการรายใหญไดแก Toyota, Nissan, Honda และ Mitsubishi โดยผประกอบทงสรายม

ญปนสงออกยานยนตทวโลกกวา 4 ลานคนตอป โดยตลาดทใหญทสดไดแก สหรฐอเมรกา ยโรป และเอเชยตามลำาดบ ขณะทการ







สดสวนยอดการผลตยานยนต (ไมรวมรถจกรยานยนต) คดเปนรอยละ 70 ของปรมาณการผลตทงหมดในแตละป

ผประกอบการในอตสาหกรรมยานยนตของญปนเปนผมบทบาทสำาคญตอการขบเคลอนอตสาหกรรมยานยนตของภมภาคผานการขยายการลงทน ทงในกจการทเกยวกบประกอบยานยนตและการผลตชนสวน

สงออกยานยนตมายงอาเซยน 10 คดเปนสดสวนรอยละ 6 ของปรมาณการสงออกทวโลก และคดเปนประมาณรอยละ 60 ของปรมาณการสงออกมายงเอเชย

สวนการสงออกไปยงประเทศจนและเกาหลใตคดเปนสดสวนรอยละ 2 ของปรมาณการสงออกทวโลกหรอคดเปนประมาณ 1 ใน 5 ของปรมาณการสงออกมายงเอเชย






ผประกอบการในอตสาหกรรมยานยนตใชวธยายฐานการผลตไปยงประเทศตางๆเพอใชประโยชนจากวตถดบราคาถกในประเทศนนๆ เพอลดตนทนการผลตโดยรวมของธรกจและรกษาขดความสามารถในการแขงขนของตน

อยางไรกตาม ญปนมกจะขยายการลงทนเฉพาะในสวนของกจกรรมทมมลคาเพมตำา ขณะทกจกรรมทม

รถยนตนงสวนบคคล (Passenger Car) ทมการสงออกมายงประเทศในภมภาคอาเซยนสวนใหญจะเปนรถขนาดเลก คอมขนาดเครองยนตระหวาง 661 - 2,000 ซซ ขณะทรถยนตนงสวนบคคลทสงออกไปยงจนจะเปนขนาดมาตรฐาน คอเครองยนตตงแต 2,001 ซซ ขนไป ขณะทในสวนของรถบรรทก ทงอาเซยนและจนมความตองการรถบรรทกขนาด






มลคาเพมสงหรอถอเปนปจจยสำาคญของการแขงขน เชน การออกแบบ หรอการผลตชนสวนเครองยนต จะดำาเนนการดวยตนเองภายในบรษทในญปน

นอกจากน การดำาเนนกลยทธการแขงขนตางๆ ซงหมายรวมถง การยายฐานการผลตดงกลาวขางตน มการคำานงถงคแขงขนทสำาคญในเวทการคาโลก เชน สหรฐอเมรกา และยโรป

มาตรฐานมากทสด โดยตลาดทสำาคญทสดของรถบรรทกญปนในเอเชยคอ ไทย อนโดนเซย และมาเลเซย

อาเซยนถอเปนตลาดหลกของรถ จกรยานยนตของญปนในภมภาคเอเชย โดยการสงออกมายงอาเซยน 10 คดเปนสดสวนรอยละ 8.40 ของปรมาณการสงออกจกรยานยนตทวโลก หรอคดเปนสดสวนรอยละ 76 ของปรมาณการสงออก






ดวย ญปนมอตสาหกรรมตนนำา

คออตสาหกรรมเหลกรองรบการพฒนาอตสาหกรรมยานยนต ทำาใหหลายประเทศทญปนยายฐานการผลตเขาไปตองพงพงเหลกนำาเขาจากญปน

ในสวนของอตสาหกรรมยางนน ญปนมการผลตและสงออกยางสงเคราะห ขณะทยางธรรมชาตถอเปนขอดอยโดยเปรยบเทยบของอตสาหกรรมเกยวเนองและ

รถจกรยานยนตของญปนมายงเอเชย

สวนการสงจกรยานยนตมายงจนและเกาหลใตคดเปนสดสวนรอยละ 0.07 ของปรมาณการสงออกจกรยานยนตทวโลกของญปนและคดเปนสดสวนรอยละ 0.78 ของปรมาณการสงออกมายงภมภาคเอเชย






อตสาหกรรมสนบสนนของญปน

อตสาหกรรมยานยนตญปนใหความสำาคญกบผเชยวชาญเฉพาะดานเปนอยางสง วศวกรทมประสบการณทำางานจะไดรบคาตอบแทนสงเทยบเทาหรอมากกวาผบรหารองคกร จงเปนสงจงใจในการพฒนาทกษะของพนกงาน แตกตางจากประเทศไทย ซงวศวกรทมประสบการณจะประสบ






ปญหาดานความกาวหนาทางวชาชพ และตองผนตวไปทำางานบรหาร

สาธารณรฐเกาหล

ตลาดยานยนตของเกาหลถอวามลกษณะเปนตลาดผขายนอยราย โดยผประกอบการรายใหญ 2 รายในตลาดคอ Hyundai และ Kia ครองสวนแบงตลาดภายในประเทศรวมกนรอยละ 70 และหลงจากเกดวกฤตเศรษฐกจและปญหาดานการเงนในเครอบรษท ซงกอใหเกดการควบรวม

ความตองการยานยนตของเกาหลใตในป 2546 เทากบ 1.32 ลานคน แตในป 2547 ความตองการลดลงมาอยท 1.09 ลานคน







กจการและการจบมอเปนพนธมตรทางธรกจ ผประกอบการในอตสาหกรรมกมการกำาหนดกลยทธรวมกน

สวนผผลตชนสวนสามารถแบงออกไดเปน 2 ประเภท คอ ผผลตชนสวนลำาดบท 1 ซงเปนบรษทยอยในเครอของบรษทผประกอบยานยนต และผผลตชนสวนอสระ โดยผผลตชนสวนในทงสองสวนมจำานวนทงสน 1,100 บรษท โดยรอยละ






95 ของบรษทเหลานเปนบรษทขนาดกลางและยอม และมเพยง 32 บรษททมการจางแรงงานมากกวา 1,000 คน

อตสาหกรรมยานยนตของเกาหลพงพงชนสวนนำาเขาจากญปนมากเปนอนดบหนงดวยสดสวนรอยละ 49 ของมลคาการนำาเขาชนสวนทงหมดในแตละป รองลงมาไดแก อเมรกา ดวยสดสวนรอยละ 21 และเยอรมน รอยละ 11






เกาหลใตมการดำาเนนกลยทธทคลายคลงกบญปนคอมการยายฐานการผลตเพอใชประโยชนจากวตถดบทมราคารถกในประเทศตางๆ ซงจะสงผลตอการลดตนทนการผลตและการรกษาขดความสามารถในการแขงขนของผประกอบการ

เกาหลใตมอตสาหกรรมเหลกทพฒนาในระดบหนงและเหลกทผลตไดกมความสามารถในการแขงขนดาน






ราคาเมอเปรยบเทยบกบเหลกของประเทศอนๆ เชน ญปน

ในสวนของอตสาหกรรมยาง เกาหลใตมกำาลงการผลตยางยานยนต 66,000 ตนตอป ซงถอวาคอนขางสงเมอเปรยบเทยบกบ 13,200 ตนในกรณของไทย แตกระนนกำาลงการผลตดงกลาวยงตำากวามาเลเซยซงมกำาลงการผลตทงสนกวา 89,000 ตน แตจดเดนของเกาหลใตคอ






สามารถผลตไดทงยางเรเดยลและยางผาใบ ขณะทมาเลเซยสามารถผลตไดเฉพาะยางผาใบ

รฐบาลสงเสรมใหผผลตยานยนตเกาหลใตรวมทนกบบรษทตางชาต



3. การวเคราะหเปรยบเทยบความสามารถในการแขงขนในอตสาหกรรมยานยนตและชนสวนยานยนต

3.1 การวเคราะหเชงเปรยบเทยบระหวางประเทศทเปนผมบทบาทสำาคญในอตสาหกรรมยานยนตและชนสวนยานยนต โดยแบบจำาลอง Diamond Model

สำาหรบในสวนนของรายงานนน คณะทปรกษาจะไดกลาวถงบทสรปตามกรอบของแบบจำาลอง Diamond Model โดยสะทอนใหเหนถงผลสรปจากการศกษาในแตละมตของแบบจำาลอง เพอเปนขอมลพนฐานในการประเมนความสามารถในการแขงขนของประเทศตางๆ ในกลมอาเซยนและประเทศ +3 ตลอดจนใชเปนขอมลพนฐานในการกำาหนดทาทในการเจรจาตอรองทางการคาตามกรอบขอตกลงเขตการคาเสรตอไป

3.1.1 ปจจยดานวตถดบ: แรงงาน เทคโนโลยจากขอเทจจรงทวา ความสมพนธระหวางผประกอบการใน

อตสาหกรรมยานยนตในประเทศอาเซยนและประเทศ+3 มลกษณะเปน Core-Periphery Relationship หรอความสมพนธแบบโครงขาย โดยญปนมบทบาทเปนแกนของโครงขาย ทำาใหเทคโนโลยการผลตทมความสลบซบซอนและถอเปนกญแจสำาคญของความสามารถในการแขงขนของอตสาหกรรม เชน เทคโนโลยดานการออกแบบ เทคโนโลยเครองยนต กระจกตวอยในประเทศญปน ขณะทประเทศอนๆ ทเปนฐานการผลตจะรบถายทอดเทคโนโลยการผลตในสวนทไมซบซอน เชน การประกอบชนสวนยานยนต เปนตน

สวนแรงงานนน แรงงานสวนใหญในประเทศทเปนฐานการผลตจะมทกษะทางวศวกรรมในระดบหนง แตมกขาดแคลนทกษะขนสง เชน การออกแบบ การบรหารจดการ และการทำาตลาด และโดยสวนใหญผประกอบการในอตสาหกรรมยานยนตของประเทศทเปนฐานการผลต ไมวาจะเปนอาเซยนหรอจน มกตองพงพงความชวยเหลอทางเทคนค



จากญปน นอกจากน ในกรณของประเทศไทยนน สงทเปนปญหาอกประการหนงคอระบบการศกษาของไทยเองทไมเออหรอมการเรยนการสอนททำาใหบคลากรมทกษะความรความสามารถไมตรงกบความตองการของอตสาหกรรม

3.1.2 ปจจยดานอปสงครปแบบความตองการใชยานยนตชนดตางๆ มความแตก

ตางกนไปในแตละประเทศ โดยในกรณของไทย และอนโดนเซยมความคลายคลงกนทปรมาณความตองการรถเพอการพาณชยมสดสวนประมาณ 3 ใน 4 ของปรมาณความตองการยานยนตทงหมดของประเทศ ขณะทในกรณของฟลปปนส ความตองการรถเพอการพาณชยมสดสวนใกลเคยงกบรถยนตนงสวนบคคล

3.1.3 กลยทธธรกจ โครงสรางและการแขงขนในทกประเทศททำาการศกษาจะพบวา ตลาดยานยนตม

ลกษณะของผประกอบการนอยราย และสวนแบงตลาดมกกระจกตวอยในผประกอบยานยนตรายใหญ ซงเปนผประกอบยานยนตระดบโลก และหากพจารณาในภาพรวมทงหมด พบวาผประกอบการในอตสาหกรรมยานยนตของประเทศตางๆ เหลานมความสมพนธเกยวโยงกนในลกษณะของหวงโซอปทานระหวางประเทศ โดยมผประกอบยานยนตทเปนบรรษทขามชาตจากญปน สหรฐอเมรกา ยโรป และสาธารณรฐเกาหล (ฮนได)เปนศนยกลางของการขบเคลอนอตสาหกรรมนในภมภาค

โดยกลยทธสำาคญทบรรษทผผลตยานยนตขามชาตเหลานนยมนำามาใชคอ กลยทธการจดหาวตถดบและชนสวนจากทวโลก (Global Sourcing) การสรางระบบเครอขายการผลตเฉพาะของตนขนในลกษณะของการสรางความสมพนธหรอสรางพนธมตรกบผผลตวตถดบหรอชนสวนเพอปอนใหกบสายการผลตของตนโดยเฉพาะ หรอ



เรยกวา “Keiretsu” ขน ซงโดยปกตเมอผผลตยายฐานการประกอบยานยนตของตนไปยงประเทศใด กมกชกจงใหผผลตชนสวนหรอวตถดบในเครอขายของตนไปลงทนในประเทศดงกลาวดวย ดงเชนทไดกลาวถงในหลายประเทศในภมภาคอาเซยนซงเปนฐานการผลตทสำาคญแหลงหนงของญปน กลยทธดงกลาวทำาใหผผลตยานยนตขามชาตเหลาน สามารถเกบรกษาความรเกยวกบเทคโนโลยการผลตชนสวนทสำาคญซงอาจสงผลตอความสามารถในการแขงขนของตนไวภายในเครอขาย โดยไมไดถายทอดสผผลตชนสวนหรอวตถดบในประเทศทเขาไปลงทน ซงสงผลใหบางครงผผลตชนสวนและยานยนตในประเทศเหลาน ไมสามารถพฒนาระดบเทคโนโลยใหสงขนเพอเพมมลคาเพมของสวนผลตในประเทศของตนได นอกจากน ญปนยงเปนผพฒนากระบวนการผลตในระบบ Kaizen ซงเปนรปแบบการพฒนาผลตภณฑและลดตนทนรวมกนทงองคกร และยงมระบบการจดการสนคาคงคลงดวยระบบ “Just-In-Time” ทมประสทธภาพ สงผลใหมความไดเปรยบผประกอบการทวโลกในการลดตนทนในการผลต

3.1.4 อตสาหกรรมทเกยวเนองและสนบสนนประเทศในภมภาคอาเซยนทมศกยภาพในอตสาหกรรมยาน

ยนตมกมจดดอยในดานของอตสาหกรรมเหลก ซงถอเปนวตถดบทสำาคญของการผลตอตสาหกรรมยานยนต เนองจากไมมทรพยากรแรเหลกเปนของตนเองหรอผลตผลตภณฑเหลกขนกลางและขนปลายทไมมคณภาพมาตรฐานเพยงพอสำาหรบเปนวตถดบในการผลตยานยนต ทำาใหตองพงพงการนำาเขาเปนหลก ซงแตกตางจากกรณของประเทศ+3 ซงสามารถผลตเหลกขนกลางและขนปลายเพอตอบสนองทงความตองการภายในประเทศและเพอการสงออก โดยเฉพาะญปนและเกาหลใต ถอเปนผสงออกเหลกทสำาคญของโลก

ดานอตสาหกรรมเครองจกรกลและโลหะการ เชน การตขนรปโลหะ การหลอ และการขนรปโลหะ พบวาในจำานวนประเทศทม



ศกยภาพในอตสาหกรรมและมการศกษาในครงน ไทยถอวามคณภาพมาตรฐานในการผลตทสงกวาประเทศอนในกลมอาเซยนและจนโดยเปรยบเทยบ ซงถอเปนขอไดเปรยบของไทยประการหนงในการดงดดการลงทนเพอยายฐานการผลตในอตสาหกรรมยานยนต กระนน ดวยความสนบสนนจากนโยบายภาครฐ สงผลใหมาเลเซย และจน มพฒนาการของศกยภาพดานโลหะการเพมขนเปนลำาดบ

สวนกรณของอตสาหกรรมยางซงเปนอตสาหกรรมสนบสนนทสำาคญอกอตสาหกรรมหนงนน จากการศกษาพบวา ประเทศในภมภาคอาเซยนคอ ไทย มาเลเซย และอนโดนเซย ถอวามขอไดเปรยบในดานของวตถดบในการผลตยางยานยนต โดยมภมประเทศทเหมาะกบการเพาะปลกยาง และเปนผผลตยางธรรมชาตรายใหญของโลก นอกจากน ในสวนของมาเลเซยและอนโดนเซยยงมแหลงนำามนดบซงเปนวตถดบขนพนฐานในการผลตยางสงเคราะหอกดวย ขณะทในสวนของประเทศ+3 แมวาจะไมมภมประเทศทเหมาะกบการปลกยางหรอไมมแหลงนำามนดบเปนของตนเอง ทำาใหตองพงพงวตถดบนำาเขาเพอผลตยางยานยนต แตทงสามประเทศกมอตสาหกรรมยางยานยนตขนาดใหญ

เมอพจารณาในแงของระดบความสามารถทางเทคโนโลยการผลตยางยานยนต มาเลเซยเปนประเทศทมความสามารถในการผลตเฉพาะยางผาใบ ขณะทประเทศไทย อนโดนเซย เกาหลใต ญปน และจน มความสามารถในการผลตไดทงยางเรเดยลและยางผาใบ กระนน สงทคลายคลงกนของประเทศตางๆ เหลานคอ ผประกอบการทมความสามารถผลตยางเรเดยลมกเปนผประกอบการชาวตางชาตทเขามาลงทน ขณะทผประกอบการทองถนของประเทศนนๆ มกจะผลตไดเฉพาะยางผาใบ เนองจากผประกอบการเหลานมกมขนาดกลางและขนาดเลก ซงเปนอปสรรคสำาคญตอการขยายการลงทน ซงหมายรวมถงการลงทนพฒนาเทคโนโลยเพอกาวไปสการเปนผผลตยางเรเดยล

3.1.5 นโยบายและมาตรการของรฐ



ดานมาตรการภาษนน ประเทศสวนใหญในมการลดภาษลงมาอยในระดบทตำาระดบหนง ทงนเนองมาจากความตกลงในเวทเจรจาการคาตางๆ เชน องคการการคาโลก ความตกลงเขตการคาเสรอาเซยน (AFTA-Asean Free Trade Area) ยกเวนในกรณของมาเลเซยทยงมไดดำาเนนการตามพนธะความตกลงทใหไวกบประเทศสมาชกอาเซยน อยางไรกตาม รปแบบโครงสรางภาษยงมความแตกตางกนในแตละประเทศ ซงสงผลตอการพฒนาอตสาหกรรมยานยนตในประเทศนนๆ ได เชน ในกรณของไทย โครงสรางภาษมความโนมเอยงทจะใหความคมครองกบอตสาหกรรมตนนำาของอตสาหกรรมยานยนตคอ อตสาหกรรมเหลก ขณะทในกรณของจน ดวยนโยบายการพฒนาอตสาหกรรมในลกษณะของกลมอตสาหกรรม ทำาใหภาครฐกำาหนดโครงสรางภาษทใหความคมครองทงกลมอตสาหกรรม ซงกอใหเกดผลดทงในแงการลดความขดแยงระหวางผประกอบการในกลมอตสาหกรรมเดยวกน และในแงของการพฒนาขดความสามารถในการแขงขน หรอในกรณของเวยดนามทอาศยการเพมภาษการบรโภคพเศษทเกบจากยานยนตทผลตจากชนสวน Completely Knock Down (CKD) เพอใหบรรลเปาหมายการสงเสรมการใชชนสวนภายในประเทศ อนโดนเซยกกำาหนดอตราภาษสำาหรบชนสวนยานยนตและสวนประกอบอนๆ ไวตำากวาอตราภาษสำาหรบชนสวน Completely Knock Down สำาหรบรถยนตนงสวนบคคล ทงนเพอกระตนการใชชนสวนภายในประเทศ เปนตน

ดานมาตรการอนๆ ทมใชภาษ พบวาภาครฐของประเทศตางๆ สามารถมบทบาทตอการพฒนาอตสาหกรรมยานยนตผานการกำาหนดนโยบายการพฒนาอตสาหกรรมของประเทศ ซงในแตละประเทศกมการกำาหนดนโยบายในรปแบบเฉพาะของตนเอง เชน มาเลเซยกำาหนดนโยบายการพฒนาอตสาหกรรมยานยนต โดยนำาแนวทางชาตนยมมาผสมผสาน คอใหสทธพเศษแกผประกอบการชาวมาเลเซยกอน ซงถอวาเปนการใชการเมองนำาเศรษฐกจ อนอาจนำาไปสการสรางรมเงาคมครอง



ผประกอบการทไมมประสทธภาพการผลต และเปนผลเสยตอการพฒนาอตสาหกรรมได ขณะทในกรณของประเทศอนคอนขางใหความเทาเทยมกนในการประกอบธรกจ และการลงทนระหวางผประกอบการทองถนและผประกอบการตางชาต

นโยบายอกสวนหนงทภาครฐกำาหนดและมผลตอการพฒนาอตสาหกรรมยานยนตคอ นโยบายเกยวกบการสงเสรมการลงทน รวมถงมาตรการทเกยวของกบการถายทอดเทคโนโลยจากผประกอบการชาวตางชาต เพราะถอเปนประโยชนหลกของการดงดดการลงทน หรอการเปนฐานการผลตของอตสาหกรรม อนจะทำาใหเกดการสงสมความร ทกษะและเทคโนโลยทเพยงพอตอการพฒนาและสรางมลคาเพมแกอตสาหกรรมยานยนตของตนเองในอนาคต ซงในสวนนนน ภาครฐของจนมแนวโนมดำาเนนการไดด อนเนองมาจากการทจนมอำานาจตอรองกบผประกอบการตางชาตจากขนาดของตลาดทใหญและนาดงดดใจในสายตาของนกลงทนชาวตางชาต ทำาใหจนสามารถกำาหนดเงอนไขการลงทนของชาวตางชาตใหเออตอการถายทอดเทคโนโลยสผประกอบการทองถนได ขณะทในสวนของไทย ภาครฐยงมบทบาทตอการถายทอดเทคโนโลยระหวางผประกอบการตางชาตกบผประกอบการทองถนนอยมาก โดยในชวงหลายปทผานมา การถายทอดเทคโนโลยดงกลาวเกดจากความรเรมระหวางเอกชนเปนสวนใหญ นอกจากน ภาครฐเองยงไมมเครองมอหรอระบบในการวดผลสมฤทธหรอประโยชนทไดรบจากการสงเสรมการลงทนอยางจรงจง เหลานลวนมผลตอศกยภาพการแขงขนของผประกอบการในอตสาหกรรมยานยนตของประเทศเหลานทงสน



3.2 การวเคราะหเชงเปรยบเทยบระหวางประเทศทเปนผมบทบาทสำาคญในอตสาหกรรมยานยนตและชนสวนยานยนต โดยแบบจำาลอง GTAP Model

ผลการวเคราะหเชงปรมาณโดยอาศยแบบจำาลอง GTAP Model สำาหรบอตสาหกรรมยานยนตนน จะเหนวา หากมการจดตงเขตการคาเสรอาเซยน+3 และยกเลกมาตรการกดกนในอตสาหกรรมยานยนตและชนสวน จะสงผลให อตราการขยายตวทางเศรษฐกจ (GDP) ของทง 13 ประเทศเพมขน รอยละ 0.09 โดยประเทศในกลม+3 จะไดรบประโยชนในแงการเพมขนของอตราการขยายตวทางเศรษฐกจมากกวาอาเซยน ขณะเดยวกน การยกเลกมาตรการกดกนดงกลาวยงสงผลใหระดบราคาในภาพรวม 13 ประเทศเพมขน รอยละ 0.06 โดยประเทศในกลม+3 จะมอตราการเปลยนแปลงของระดบราคามากกวา

นอกจากน การลดมาตรการกดกนในอตสาหกรรมยานยนตและชนสวนยานยนต ยงจะสงผลใหการนำาเขามอตราการขยายตวรอยละ 1.77 และการสงออกโดยรวมจะมอตราการขยายตวเทากบ รอยละ 17 โดยอาเซยนจะมอตราการขยายตวของมลคาการสงออกมากกวากลมประเทศ+3 การคาระหวางประเทศทขยายตวขนสงผลใหดลการคาโดยรวมของยานยนตและชนสวนภายในภมภาคอาเซยนและประเทศ+3 จะเพมขน เกอบ 15,000 ลานเหรยญสหรฐฯ โดยดลการคาทเพมขนสวนใหญจะอยทประเทศญปนและเกาหลใต ซงสอดรบกบผลการวเคราะหเชงคณภาพทระบวา ทงสองประเทศเปนผสงออกยานยนตทสำาคญของภมภาคน โดยอาศยกลยทธการสรางเครอขายการผลตภายในภมภาคเพอลดตนทนการผลตและเสรมสรางความสามารถในการแขงขนของตน ขอมลดงกลาวยงสะทอนถงประสทธผลของ กลยทธการสรางเครอขายการผลตของประเทศเหลานในภมภาคอกดวย สวนประเทศในอาเซยนนน ไทย กบ ฟลปปนสเปนสองประเทศทดลการคาจะเพมขน ขณะทมาเลเซยกบอนโดนเซยซงเปนอกสองประเทศทมบทบาทใน



อตสาหกรรมยานยนตนน การลดมาตรการกดกนจะสงผลใหดลการคาขาดดล

ในดานของผลผลตอตสาหกรรม พบวา หากมการยกเลกมาตรการกดกนในอตสาหกรรมยานยนตและชนสวน จะทำาใหผลผลตอตสาหกรรมขยายตวกวารอยละ 6 ในภาพรวม โดยอาเซยนจะมการขยายตวของผลผลตมากกวาประเทศ+3 โดยประเทศทมอตราการขยายตวสงทสดไดแก ฟลปปนส สงคโปร และเกาหลใต

หากพจารณาจากมมมองของผบรโภคนน การยกเลกมาตรการกดกนในอตสาหกรรมยานยนตและชนสวนยานยนต ทำาใหรายไดครวเรอนโดยเฉลยเพมขนรอยละ 0.1 โดยประเทศในกลม+3 จะมอตราการเพมขนของรายไดครวเรอนมากกวาอาเซยน ซงเปนลกษณะเดยวกนกบการเปลยนแปลงการบรโภคภาคเอกชน



ตารางท 2การวเคราะหผลการลดมาตรการกดกนเชงปรมาณเปรยบเทยบใน

ภาพรวม

รวม ประเทศ+3 อาเซยนNon-Clust

erCluster

Non-Clust

erCluster

Non-Clust

er

Cluster

การเปลยนแปลงของ GDP 0.09 0.12 0.12 0.19 0.06 0.0

5การเปลยนแปลงของระดบราคา 0.06

0.080.09

0.140.03 0.0

2การเปลยนแปลงมลคาการนำาเขา (

%)1.77 1.59 1.62 1.90 1.93 1.2

8

การเปลยนแปลงมลคาการสงออก (

%)17.00 14.7

7 8.50 9.23 25.50 20.31

การเปลยนแปลงดลการคา (ลานเหรยญสหรฐฯ)

14,986.44

18,393.3

614,797.48

18,803.5

6188.9

6

-41

0.20

การเปลยนแปลงผลผลต

อตสาหกรรม (%)6.01 4.43 2.75 2.83 9.27 6.0

3

การเปลยนแปลงราคาตลาดของ

สนคา (%)0.06 0.08 0.09 0.14 0.02 0.0

2

การเปลยนแปลงรายไดครวเรอน

(%)0.10 0.13 0.13 0.20 0.06 0.0

6



การเปลยนแปลงการบรโภคภาค

เอกชน (%)0.03 0.05 0.03 0.06 0.03 0.0

4

Non-Cluster : ผลเมอพจารณายกเลกภาษอตสาหกรรมยานยนตและชนสวนเพยงอยางเดยวCluster : ผลเมอพจารณายกเลกภาษทงในอตสาหกรรมยาน

ยนตและชนสวน และอตสาหกรรมเหลกซงเปนอตสาหกรรมตนนำาทสำาคญ

ทมา : จากการคำานวณโดยอาศยแบบจำาลอง GTAP Model



ตารางท 3ผลการวเคราะหเชงปรมาณกรณยกเลกมาตรการกดกนใน

อตสาหกรรมยานยนตและชนสวนยานยนตจำาแนกตามรายประเทศ

อนโดนเซย

มาเลเซย

ฟลปปนส

สงคโปร

ไทยเวยดนาม

อาเซยนอนๆ

จน ญปนเกาหลใต

การเปลยนแปลงของ GDP

(%)

0.03 0.03 0.21 0.05 0.09 0.00 0.01 0.01 0.18 0.18

การเปลยนแปลง

ของระดบราคา (%)

0.02 0.01 0.13 0.02 0.04 0.00 0.00 0.01 0.16 0.12

การเปลยนแปลงมลคาการนำา

เขา (%)

1.27 1.30 7.98 0.98 1.95 0.01 0.04 0.31 1.00 3.54

การเปลยนแปลงมลคาการสง

ออก (%)

32.17 11.65

64.64

36.05

15.93 7.12 10.9

510.3

4 6.53 8.62


ดลการคา (ลานเหรยญ

สหรฐฯ)

-12.61

-18.7

3116.

23-

39.28

205.48

-48.5

6

-13.5

7

-65.6

6

12,309.8

92,553.25


ผลผลตอตสาหกรรม

(%)

2.51 3.08 23.92

30.90 3.01 1.38 0.05 0.84 2.95 4.46

การเปลยนแปลงราคาตลาด

0.02 0.01 0.06 0.02 0.03 0.00 0.00 0.01 0.16 0.11





ฟลปปนส

สงคโปร




ของสนคา (%)การ

เปลยนแปลงรายไดครวเรอน (%)

0.04 0.03 0.23 0.05 0.10 0.00 0.01 0.01 0.18 0.19

การเปลยนแปลงการบรโภค

ภาคเอกชน (%)

0.01 0.03 0.10 0.03 0.06 0.00 0.00 0.00 0.02 0.07


หากพจารณาจากมมมองของกลมอตสาหกรรมหรอคลสเตอร โดยพจารณาอตสาหกรรมเหลกกบอตสาหกรรมยานยนตและชนสวนยานยนตเปนกลมอตสาหกรรมเดยวกน และพจารณายกเลกมาตรการกดกนในทงสองสวนพบวา จะสงผลให อตราการขยายตวทางเศรษฐกจ (GDP) ของทง 13 ประเทศเพมขน รอยละ 0.12 และเมอพจารณาเปรยบเทยบกบกรณลดมาตรการกดกนเฉพาะอตสาหกรรมยานยนตและชนสวนยานยนต พบวา การลดมาตรการกดกนทงกลมอตสาหกรรมจะสงผลใหประเทศ+3 ไดรบประโยชนในแงการเพมขนของอตราการขยายตวทางเศรษฐกจมากกวากรณทไมไดพจารณาเปนกลมอตสาหกรรม ขณะทอาเซยนไดรบประโยชนลดลง หากลดมาตรการกดกนทงกลมอตสาหกรรม

นอกจากน การยกเลกมาตรการกดกนดงกลาวยงสงผลใหดลการคาโดยรวมเพมขนมากกวากรณยกเลกมาตรการกดกนในอตสาหกรรมยานยนตและชนสวนยานยนตเพยงอยางเดยว แตกระนน ในกรณน จะมเพยงกลมประเทศ+3 ทมดลการคาเพมขน ขณะทกลม



อาเซยนโดยรวมจะมดลการคาลดลง และทกประเทศในกลม ยกเวน ไทยและฟลปปนส ลวนมดลการคาเปลยนแปลงลดลง ซงสวนหนงนาจะเปนผลมาจากการทประเทศในกลมอาเซยนพงพงเหลกนำาเขาโดยเฉพาะจากญปนมากดงปรากฏผลการวเคราะหในสวนของการวเคราะหเชงคณภาพโดยแบบจำาลอง Diamond Model



ตารางท 4ผลการวเคราะหเชงปรมาณกรณยกเลกภาษอตสาหกรรมยานยนต

และชนสวนยานยนต และอตสาหกรรมเหลก จำาแนกตามรายประเทศ



ฟลปปนส

สงคโปร




การเปลยนแปลงของ GDP

(%)

0.05 0.03 0.13 0.05 0.10 0.00 0.01 0.02 0.27 0.28


ของระดบราคา (%)

0.03 0.01 0.05 0.02 0.05 0.00 0.01 0.01 0.23 0.17

การเปลยนแปลงมลคาการนำา

เขา (%)

1.01 0.78 4.03 1.18 1.93 0.01 0.04 0.17 1.56 3.96

การเปลยนแปลงมลคาการสง

ออก (%)

20.78 8.72 56.38

25.86

15.89 5.63 8.94 8.24 8.20 11.2

4


ดลการคา (ลานเหรยญ

สหรฐฯ)

-75.14

-144.

1333.9

3-

109.12

57.49

-136.

51

-36.7

3

-636.

96

15,972.1

93,468.34


ผลผลตอตสาหกรรม

(%)

2.58 2.47 13.66

18.83 3.31 1.30 0.05 0.45 2.94 5.11

การเปลยนแปลงราคาตลาด

0.03 0.01 0.03 0.02 0.04 0.00 0.01 0.01 0.24 0.17



ของสนคา (%)

การเปลยนแปลงรายไดครวเรอน (%)

0.05 0.04 0.15 0.06 0.12 0.00 0.01 0.02 0.27 0.29

การเปลยนแปลงการบรโภค

ภาคเอกชน (%)

0.02 0.03 0.09 0.04 0.07 0.00 0.00 0.01 0.04 0.12


จากมมมองของไทยนน การยกเลกมาตรการกดกนเฉพาะยานยนตและชนสวน และการยกเลกมาตรการกดกนทงในสวนของเหลก ยานยนตและชนสวนยานยนต มผลตออตราการเปลยนแปลงของมลคาการนำาเขาและสงออกไมแตกตางกนมากนก โดยในทงสองกรณลวนสงผลใหมลคาการนำาเขา และมลคาการสงออกมอตราการขยายตวเปนบวกทงสน นอกจากน การยกเลกมาตรการกดกนในทงสองกรณ ลวนสงผลใหดลการคาของไทยเพมขน แตการยกเลกมาตรการกดกนของอตสาหกรรมยานยนตและชนสวนยานยนตเพยงอยางเดยวจะสงผลใหดลการคาของไทยมการขยายตวมากกวากรณยกเลกมาตรการกดกนในทงสองสวน ซงอาจมสาเหตมาจากการทไทยยงพงพงเหลกนำาเขาจากตางประเทศ โดยเฉพาะจากญปนมาก การยกเลกภาษในสวนของเหลกดวย อาจสงผลใหมลคาการนำาเขาขยายตวอยางมาก



3.3 การวเคราะหจดแขง จดออน โอกาส และอปสรรค ของอตสาหกรรมยานยนตและชนสวนยานยนตของไทย

ดงทกลาวแลววาความสมพนธของผประกอบการในอตสาหกรรมยานยนตของประเทศในกลมอาเซยนและประเทศ+3 มลกษณะทญปนและเกาหลใตมบทบาทเปนศนยกลาง คอเปนผลงทนทพยายามสรางเครอขายการผลตของตนโดยการยายฐานการผลตเขาสประเทศในอาเซยนและจน จากมมมองน เมอทำาการวเคราะหถงจดแขงและจดออนของอตสาหกรรมยานยนตของไทย จงวเคราะหเปรยบเทยบกบประเทศอนในอาเซยนและจน ซงถอวาอยในฐานะทางเลอกของฐานการผลตสำาหรบนกลงทนชาวญปนและเกาหลใต (และในความเปนจรงรวมถงนกลงทนซงเปนผผลตยานยนตรายใหญของโลกอยางยโรปและสหรฐอเมรกาดวย) เชนเดยวกน หรอกลาวไดวาอยในฐานะคแขงขนในการดงดดการลงทน โดยจากขอมลททำาการศกษา ในกรณของอตสาหกรรมยานยนตนน การวเคราะหจดแขง จดออน โอกาสและอปสรรค (SWOT Analysis) โดยพจารณาจากประเทศไทยเปนศนยกลาง ปรากฏผลดงน

3.3.1 จดแขง 1. อตสาหกรรมดานโลหะการ เชน การตขนรปโลหะ การหลอ และการขน

รปโลหะ มคณภาพมาตรฐานในการผลตทสงกวาประเทศอนในกลมโดยเปรยบเทยบ

2. ไทยมความสามารถในการผลตยางธรรมชาตซงเปนวตถดบในการผลตยางยานยนต เหนไดจากการเปนผผลตและสงออกยางธรรมชาตรายใหญของโลก

3. แมวาไทยจะมกำาลงการผลตยางยานยนตนอยกวามาเลเซย แตไทยยงมความไดเปรยบในแงของเทคโนโลยการผลตยางยานยนต กลาวคอ ผประกอบการในไทยสามารถผลตไดทงยางผาใบและยางเรเดยล



ขณะทมาเลเซยสามารถผลตไดเฉพาะยางผาใบ อยางไรกตาม มขอสงเกตคอ ผผลตยางเรเดยลในไทยจะเปนผผลตยางระดบโลกทเขามาตงฐานการผลตในไทย ขณะทผประกอบการทเปนคนไทยเองยงคงมความสามารถในการผลตเฉพาะยางผาใบ ดงนน ขอไดเปรยบเชงเทคโนโลยนถอวาเปนขอไดเปรยบทมความออนไหว เพราะขนกบกลยทธการเลอกฐานการผลตของผผลตยางยานยนตทเปนบรรษทขามชาต ซงภาครฐควรแสวงหาแนวทางในการจดการ ทงเพอใหไทยยงคงเปนทางเลอกลำาดบแรกในจำานวนประเทศทมศกยภาพเปนฐานการผลต หรอเพอใหเกดการถายทอดเทคโนโลยสผประกอบการไทย

4. ทรพยากรบคคลในอตสาหกรรมชนสวนและยานยนตเองมการเรยนรและสงสมทกษะ ความชำานาญดานการผลตมาอยางยาวนานจากการรบถายทอดเทคโนโลยจากผประกอบการตางชาต โดยเฉพาะผประกอบการญปน

5. ผผลตชนสวนยานยนตและยานยนตในไทยมการกระจกตวกนทางภมศาสตร ซงเปนลกษณะของการรวมกลมอตสาหกรรม (Cluster) โดยธรรมชาต อนเปนผลดในแงของการลดตนทนธรกรรมในการตดตอสอสารหรอแมแตการวางแผนกลยทธรวมกน รวมถงลดตนทนการขนสงระหวางกนดวย

6. ภาครฐมไดมขอจำากดเรองการแขงขนภายในอตสาหกรรมชนสวนยานยนตและอตสาหกรรมยานยนต ซงตางจากกรณของประเทศทเปนคแขงดานการดงดดการลงทน เชน มาเลเซย และฟลปปนส

3.3.2 จดออน 1. ภาครฐของไทยใหความคมครองอตสาหกรรมเหลกซงเปน

อตสาหกรรมตนนำาทสำาคญของอตสาหกรรมชนสวนยานยนตและอตสาหกรรมยานยนต ทำาใหผประกอบการมตนทนการผลตทสงขน และอาจกระทบตอความสามารถในการแขงขน



2. ไทยพงพงการนำาเขาเหลกจากญปน โดยมการกลาววาคณภาพของเหลกทผลตในประเทศไมไดมาตรฐานตรงกบมาตรฐานซงผปะกอบยานยนตตองการ

3. ทรพยากรบคคลยงขาดทกษะดานภาษาตางประเทศซงทำาใหเปนอปสรรคประการหนงตอการรบถายทอดเทคโนโลยจากตางชาต

4. ทรพยากรบคคลในอตสาหกรรมชนสวนยานยนตยงขาดความรและทกษะดานการออกแบบ

5. ผประกอบการในอตสาหกรรมชนสวนยานยนตเปนผประกอบการขนาดกลางและขนาดยอมจงไมมศกยภาพในการลงทนดานการวจยและพฒนา รวมถงการลงทนสรางโครงสรางพนฐานทเออตอการพฒนาทกษะการผลตขนสง เชน ศนยทดสอบคณภาพของผลตภณฑ เปนตน

6. นโยบายการสงเสรมการลงทนของไทยไมมขอกำาหนดอยางชดเจนเกยวกบการถายทอดเทคโนโลย ทำาใหทผานมาการถายทอดเทคโนโลยเกดขนจากความตกลงระหวางภาคเอกชนคอผประกอบการไทยกบผประกอบการตางชาตเอง ลกษณะดงกลาวอาจทำาใหผประกอบการไทยไมไดรบประโยชนจากการลงทนโดยตรงจากตางประเทศมากดงทคาดไว

7. ตลาดภายในประเทศของไทยมขนาดเลกเมอเทยบกบประเทศจน ซงอาจสงผลใหความนาดงดดในการลงทนของไทยดดอยลง จากการทผประกอบการชาวตางชาตไมสามารถแสวงหาประโยชนจากการประหยดจากขนาดไดอยางเตมท



3.3.3 โอกาส 1. การคมครองทรพยสนทางปญญาในจนยงไมมความเขมแขง ทำาให

เกดการลอกเลยนแบบสนคายานยนต เชน ในกรณของรถจกรยานยนตของญปน ทำาใหนกลงทนชาวตางชาตอาจมองวาเปนจดดอยของการเขามาลงทนในจน

2. กฎเกณฑ และระเบยบปฏบตทซบซอนของจนอาจลดทอนความนาสนใจในการลงทนในจน แตปจจยนถอเปนปจจยในระยะสน เพราะภาครฐจนมแนวโนมพฒนากฎระเบยบตางๆ ใหเปนสากลเพอใหสอดคลองกบกฎเกณฑขององคการการคาโลก

3. มาเลเซยมนโยบายชาตนยมและใหสทธพเศษในการประกอบธรกจกบประชากรเชอสายมาเลเซยเปนลำาดบตน ซงรวมถงการประกอบธรกจเกยวกบชนสวนยานยนตและยานยนตดวย

4. ภาครฐของประเทศในภมภาคอาเซยนอน มมาตรการบางประการในการควบคมการแขงขนในอตสาหกรรมยานยนต เชน ฟลปปนสจำากดจำานวนผประกอบการในอตสาหกรรม มาเลเซยกำากบดแลราคาขายยานยนต เปนตน

5. อตสาหกรรมเกยวเนองและสนบสนนในประเทศกลมอาเซยนอนๆ เชน อตสาหกรรมโลหะการ ยงมคณภาพ มาตรฐานการผลตทดอยกวาประเทศไทย

6. ผประกอบการญปนและเกาหลยงคงมนโยบายทชดเจนในการขยายฐานการผลตสตางประเทศเพอรกษาความสามารถในการแขงขนของตนในตลาดโลก

3.3.4 อปสรรค



1. นโยบายสงเสรมการลงทนของจนมขอกำาหนดดานการถายทอดเทคโนโลยทชดเจน ซงจะสงผลใหในอนาคตอนใกล จนจะสามารถพฒนาศกยภาพทางเทคโนโลยของตนขนไดอยางรวดเรว

2. จนเปนประเทศทมประชากรมาก ประกอบกบการขยายตวทางเศรษฐกจอยางตอเนอง ทำาใหรายไดของประชากรมแนวโนมสงขน อนจะทำาใหความตองการยานยนตซงถอเปนสนคาฟมเฟอยเพมสงขนดวย ซงอาจสงผลใหจนมความนาดงดดใจในดานของการลงทนมากกวา

3. ภาครฐของจน สงเสรมการพฒนาอตสาหกรรมในลกษณะกลมอตสาหกรรม (Cluster) จงมไดใหความคมครองอตสาหกรรมเหลก ซงสรางขอไดเปรยบดานตนทนแกผประกอบการในอตสาหกรรมชนสวนยานยนตและยานยนตของจน

4. คาจางแรงงานในบางประเทศมราคาถกกวา เชน เวยดนาม


Documents

ข้อเสนอโครงการ 7... · Web viewยานยนต 1 ค น ประกอบด วยช นส วน 20,000-30,000 ช น ซ งโดยท วไปแม