พระสาวก...ผ จ ดพ มพ : คณะศ ษยาน ศ ษย พระสาวก โดยหลวงตาพระมหาบ ว ญาณส มป

โดยหลวงตาพระมหาบว ญาณสมปนโน

พระสาวก

ISBN : 978-974-7531-99-2

พมพครงท ๑ : มนาคม ๒๕๕๕

จำนวนทพมพ : ๒,๐๐๐ เลม

ผจดพมพ : คณะศษยานศษย

พระสาวก โดยหลวงตาพระมหาบว ญาณสมปนโน

พมพท : บรษท ศลปสยามบรรจภณฑและการพมพ จำกด ๖๑ ถนนเลยบคลองภาษเจรญฝงเหนอ ซอยเพชรเกษม ๖๙ แขวงหนองแขม เขตหนองแขม กรงเทพมหานคร ๑๐๑๖๐

โทรศพท ๐๒-๔๔๔-๓๓๕๑-๙ โทรสาร ๐๒-๔๔๔-๐๐๗๘ E-mail: [email protected]

คำนำ

“...สาวกทงหลายและทานผปฏบตดปฏบตชอบไดธรรมเขามาครองใจเปนธรรมทสงางาม นคอธรรมของทานทปฏบตตามแนวทางของศาสดาททรงสงสอนไวถกตอง และปฏบตกถกตอง ผลปรากฏสวางกระจางแจงขนมา ไมมกาลสถานทเวลำเวลา เปน อกาลโก ตลอดไป ครงพระพทธเจาศาสดาองคเอก จากนนมากเปนสาวกผทรงธรรมสวางกระจางแจง ตอจากนนมากเปนผปฏบตดปฏบตชอบ มาเรอยๆ จนกระทงทกวนน ธรรมนยงใหผลแกผปฏบตอยโดยชอบธรรม ไมมคำวาลำเอยง ไมมคำวาครวาลาสมย ใครปฏบตตาม กเปนธรรมลวนๆ ขนมาภายในจตใจ แตผปฏบตตามสวนมากมนมกจะมแตกเลสเปนเจาอำนาจบาตรหลวงครอบงำไวเสย อรรถธรรมทจะปรากฏแกการปฏบตจงมนอยมากทเดยว ทตอกนมาพอถายทอดมาไดบาง ไมมากกม นกคอ.. พดใหเตมสดเตมสวน ตามความสตยความจรง มวงกรรมฐานททานตงใจปฏบตจรงๆ อยตามปาตามเขา สนใจในการปฏบต...”

วนท ๑ กรกฎาคม พทธศกราช ๒๕๕๑

คณะศษยานศษยไดพรอมใจกนจดทำหนงสอเลมนขน เพอนอมบชาพระวสทธคณองคหลวงตาพระมหาบว ญาณสมปนโน ทมเมตตานำธรรมอนวสทธอนเปนคำสงสอนขององคสมเดจพระสมมาสมพทธเจา ทองคหลวงตาไดถอปฏบตเปนแบบอยางและทรงธรรมนนอยางเตมใจ แลวมาแนะนำสงสอนแกสานศษยเรอยมาอยางไมเหนแกความยากลำบาก จนกระทงวาระสดทาย หากมความผดพลาด บกพรอง หรอประมาทพลาดพลงอนเกดจากความไมรอบคอบ ดวยกายกรรม วจกรรม มโนกรรม ประการใดกด ดวยเจตนาหรอไมเจตนากด คณะผจดทำกราบขอขมาโทษตอองคหลวงตา มา ณ โอกาสนดวย ดวยอนสงสอนเกดจากการจดทำหนงสอเลมน ขอโสตถผลในธรรม จงมแกศษยานศษยทกทานดวยเทอญ

คณะศษยานศษย

พระสาวก ๑

นกบวช ๒

ความมงหมายของนกบวช ๕

ทางเดนของนกบวช ๕

อปณณกปฏปทา ๖

สมถธรรม วปสสนาธรรม ๘

ผลแหงการภาวนา ๓๐

พยานของธรรมสมยปจจบน ๓๓

สายธารแหงธรรม ๓๕

•หลวงปสงห ขนตยาคโม ๓๘

•หลวงปดลย อตโล ๔๐

•หลวงปออน ญาณสร ๔๒

•หลวงปชอบ ฐานสโม ๔๔

•หลวงปหลย จนทสาโร ๔๖

สารบญ

•หลวงปขาว อนาลโย ๔๘

•หลวงปฝน อาจาโร ๕๐

•หลวงปพรหม จรปญโญ ๕๒

•หลวงปเกง อธมตตโก ๕๔

•หลวงปหลา ขนตธโร ๕๕

•หลวงปแหวน สจณโณ ๕๖

•หลวงปกงมา จรปญโญ ๕๘

•ทานพอล ธมมธโร ๖๐

•หลวงปตอ อจลธมโม ๖๒

•หลวงปสาม อกญจโน ๖๔

•หลวงปคำด ปภาโส ๖๖

•หลวงปสม พทธาจาโร ๖๘

•หลวงปมหาบญม สรธโร ๗๐

•หลวงตาพระมหาบว ญาณสมปนโน ๗๒

•หลวงปเขยน ฐตสโล ๗๘

•หลวงปบญจนทร กมโล ๗๙

•หลวงปเจยะ จนโท ๘๐

•หลวงปบว สรปณโณ ๘๑

•หลวงปจนทรโสม กตตกาโร ๘๒

•หลวงพอพธ ฐานโย ๘๓

•พระอาจารยจวน กลเชฎโฐ ๘๔

•หลวงปหลา เขมปตโต ๘๕

•หลวงปศร มหาวโร ๘๖

•หลวงปผาง จตตคตโต ๘๘

•พระอาจารยเสถยร สมาจาโร ๘๙

สปฏปนโน (มหานกาย) ๙๑

•หลวงปทองรตน กนตสโล ๙๒

•หลวงปม ญาณมน ๙๓

•หลวงปกนร จนทโย ๙๔

•หลวงปบดดา ถาวโร ๙๕

•หลวงพอชา สภทโท ๙๖

•หลวงพอใช สชโว ๑๐๒

•หลวงปทา จารธมโม ๑๐๔

•หลวงพอสงวาลย เขมโก ๑๐๕

อกาลกธรรม ๑๐๖

พระธรรมเทศนาโดย หลวงตาพระมหาบว ญาณสมปนโน

เอาใหหนกนะ เรองการชำระจตใจ ๑๐๙

วนท ๓๐ ตลาคม พทธศกราช ๒๕๔๓

"...ผมเหนพระปฏบตเรา

ผมชนใจจรงๆ ผมพดจรงๆ นะ

เวลานทจะเปนเกาะเปนดอน

แทบจะไมมเหลอแลวนะ

เกาะดอนกเลกเขาๆ

ผปฏบตหวงอรรถหวงธรรมมนอยลงๆ

ผทำลายศาสนานมมากขนๆ

ไมวาพระ ไมวาฆราวาส ทำลายไดดวยกน

กเลสอยทหวใจนนคอภย

สามารถทจะทำลายไดทงนนแหละ

ทนเวลาเหนพระตงใจปฏบตผมชนอกชนใจนะ..."

วนท ๒๐ สงหาคม พทธศกราช ๒๕๕๓

“...อยางศาสนากคอพทธศาสนา

ทเปนศาสนาทแทจรง

ถกตองแมนยำ

แลวการปฏบตกเหนผลอยางนนจรงๆ

อยางวา พระอรหนตเดยวนทกวนน

วาพระอรหนตขาดไปจากพทธศาสนาเหรอ

ไมขาด มอยทวๆ ไปจากทานผปฏบตดปฏบตชอบ...”


1


พระสาวก สาวกแปลวาผฟง ผไดยนไดฟง ผศกษา แปลแลวนะ ทวาสาวกๆ คอผมาศกษาอบรมจากพระพทธเจาจนสำเรจ

เปนขนๆ ขนไป ตงแตพระกลยาณปถชน พระโสดา พระสกทาคา พระอนาคา พระอรหนต ไดรบการอบรมแลวเลอนชนขนไปๆ

เพราะฉะนนจงวาไมอบรมไมได ตองไดอบรม

วนท ๔ มนาคม พทธศกราช ๒๕๕๒


2

นกบวช

คำวา บวช แปลวาเวนในกจทควรเวน ปฏบตในสงทควร

ปฏบตดำเนน เราเปนนกบวชจงตองอาศยหลกธรรมหลกวนย

เปนเครองดำเนน เพราะเปนสงทควรดำเนนสำหรบนกบวชเรา

เฉพาะอยางยงพระวนย ทนเมอดำเนนตามหลกธรรมหลกวนย

หลกวนยน เปนกฎเพอปราบกเลสประเภทหยาบๆ ซงจะ

แสดงออกมาอยางผาดโผนใหโลกเหนไดอยางชดเจน ใหอยใน

กรอบแหงพระวนย ซงเปนกฎขอบงคบสำหรบปราบกเลส

ประเภทหยาบทางกายวาจา มใจเปนผเกยวของอยดวย ธรรมนน

เปนเครองปราบปรามกเลสภายในจตใจลวนๆ

พดถงเรองการบวช ในสมยปจจบนนรสกวาจะบวชกน

เปนพธ การบวชทานบวชกเพอตดกาม กามคอความใครทงหลาย

ออกหมด เรมเบอหนายมาตงแตเปนฆราวาสแลวกม มาเบอหนาย

ทหลงกม ไมไดตงใจจะบวชจรงจงนกกม แตเมอไดฟงอรรถ

ฟงธรรมเพราะอปนสยซงมอยภายในจตใจแลวเปนเครองยอมรบ

เปนสงทยอมรบ แลวประพฤตปฏบตตามจนไดสำเรจมรรคผล

นพพานกมอยไมนอย


3

สรปความแลวทานบวช ในครงนนทานบวชเพอจะละ หรอบวชดวยความเบอหนายจรงๆ ปฏบตเพอความหลดพนจรงๆ

กบมาสมยปจจบนนกลายเปนเรองบวชพอเปนพธไปเสยละมาก แลวเลยเหมอนกบวาบวชมาสงสมกเลส บวชมาสงสมกาม กามแปลวา

ความใคร มนใครยงไงบางเราพจารณาซ ไมใชวากามอยางประเภทประเพณของหญงของชายนนโดยถายเดยว คำวากามนน ทงวตถ

ทงบคคลเปนความใครไดทงนน

เชน เงนทองขาวของสมบตตางๆ ยศถาบรรดาศกดนเปนเหตใหเกดความรกความใครไดทงนน สมณศกดตงเปนนนตงเปนน

แลวอยากเปนนนแลวอยากเปนน อยากจนจะเปนบาไปกม แลวพระเปนไปอยางนนเปนพระทบวชเพอความพนทกขทไหน นอกจาก

บวชเพอความสงสมกเลสใหโลกเขาทเรศสงสาร หรอทเรศทรงจนปลงใจไมตก ใหเกดความอดหนาระอาใจเบอหนายตอพระประเภทนน

ประเภททบวชเพอกามๆ เทานนเปนประโยชนอะไร เอาพจารณาใหด เราไมไดอตรเปนความจรงอยางนตามหลกธรรมชาต

ทเหนกนอยรกนอย

ถาหากบวชแบบพระพทธเจาแบบสาวกแลว ธรรมะอนยอดเยยมทจะเปนเครองประดบเปนสรมงคลในจตใจนน

จะหนพนจากปฏปทาไปไดเหรอ ปฏปทาคอการปฏบตเปนของสำคญมากทเดยว พวกเราทงหลายใหฟงใหถงใจ เราบวช

มาแกกเลส ความใครทกประเภทเปนเรองของกเลสทงนน ใหเหนวาเปนภยตอจตใจเสมอแลวตอสกนแกไขกน คำวาพระน

กเตมภมแลวแหละ พระกแปลวาประเสรฐ

วนท ๑๓ มถนายน พทธศกราช ๒๕๒๒


4


5

ความมงหมายของการบวช

สำหรบ นกบวช เราจะไปคดอะไรยดเยอถงภพนนภพน ซงผดกบเพศของนกบวช ซงเปนเพศเพอความพนทกข

นมากมาย ความเพยรเวลาจะเดดกเลสตวไหนจะขาด ในวนนเดอนนปนเปนความตองการทงนนๆ นนถงถกตอง ใหจตมแต

หำหนกบกเลสอยางเดยว เพอความสนไปๆ แหงเชอทจะพาใหเกดนโดยลำดบลำดา นทางของนกบวช เจตนาของนกบวช

ความมงหมายของนกบวชควรจะเปนอยางนน เพราะทานเคยเปนมาแลวอยางนน เอาจนกระทงไมมอะไรเหลอภายในใจเลย

วนท ๘ กรกฎาคม พทธศกราช ๒๕๓๓

ทางเดนของนกบวช

ทานกลาวไววา สล ปรภาวโต สมาธ มหปผโล โหต มหานสโส สมาธทศลอบรมแลวยอมมผลมาก กหมายถงวามศลเปน

ภาคพนสำหรบผมศลคอนกบวชเรา ใหระมดระวงรกษาศลอยาใหดางพรอยและทะลจตใจกมความชมเยนไมเปนนวรณคดระแคะ

ระคายระเวยงระวงตน วาเปนความเสยหายในเงอนใดเงอนหนงของจต จตกมความอบอนแลวพจารณาทางสมาธ เมอจตไมเกด

นวรณมากนกางแลวกเขาสความสงบไดเรว

สมาธ ปรภาวตา ปญญา มหปผลา โหต มหานสสา ปญญาอนสมาธเปนเครองสนบสนนแลวยอมมพลงสามารถทจะ

พจารณาสงตางๆ ซงเคยปกปดกำบงอยภายในจตใจนใหกระจางแจงไปไดโดยลำดบ ปญญา ปรภาวต จตต สมมเทว อาสเวห วมจจต

จตทปญญาไดซกฟอกกำจดสงทเปนภยทงหลายคอกเลสนนแล ออกหมดแลวยอมพนจากทกขไดโดยชอบ

วนท ๒๐ ธนวาคม พทธศกราช ๒๕๒๒


6

อปณณกปฏปทา

พระพทธเจาสอนสตวโลกอานดแลวซงมาก การหลบการนอนกะเวลำเวลาใหนอน กมแตการเดนจงกรมนงสมาธภาวนา

เสยดวยนะ ไมไดมไปทำงานนนงานนยงนนยงน งานใน อปณณกปฏปทา การปฏบตไมผด ตรงแนวตอมรรคผลนพพานให

ปฏบตอยางน ทานสอนไว อานละเอยดลออเพราะอานดวยความตงใจ ซงใจนะ ไมมอะไรจะขดใจในคำสอนของพระพทธเจา

นอมรบๆ เลย เรากบนตายไปตามนนละ อปณณกปฏปทา เรยกวาการปฏบตไมผด ตรงแนวตอมรรคผลนพพาน ใหปฏบตอยางน

สอนการหลบการนอน ใหตนเปนเวลำเวลา ไมซำๆ ซากๆ อดอาดเนอยนาย นนละทานสอนพระ ลกศษยลกหาของทาน

สอนอยางนน นอนกกำหนดเวลานอน เชนปฐมยามทำความเพยร พอมชฌมยามใหพกผอน ปจฉมยามใหลก มสามยาม ยามละสชวโมง

ถงสทม พกกพกได จากนนกไปถงตสามหรออะไรกใหลก ลกแลวลงเดนจงกรม ถามนงวงลงเดนจงกรม นงสมาธภาวนา ทานไมได

บอกใหไปแทะกระดาษนนแทะหนงสอน แทะหวกเลสอยในนซ

ดใหละเอยดลออซ ดธรรมพระพทธเจาจะซงมากทเดยว สอนละเอยดลออมากตามกเลส แมเชนนนกไมทนมน เวลาจะนอน

ใหนอนตะแคงขางขวาทานสอน แตไมไดปรบอาบตนะนเปนธรรมสอน ถาเปนวนยปรบอาบต แตนทานสอนเปนธรรม สอนวธนอน

นอนตะแคงขางขวา เวลาจะหลบกกำหนดวาจะตนตามเวลา กำหนดเอาไว พอตนแลวกลก ถานงภาวนามนงวงใหลงเดนจงกรม

ถาเดนจงกรมแลวมนไมงวงละ ถานงงวง ทานสอนอยางนนละ นดเอาละเอยดลออมากพระพทธเจาสอนสตวโลก

สชวโมงปฐมยามประกอบความเพยรถงสทมพกนอน ตสองนอนสชวโมงใหตน ตนแลวถามนจะงวงใหลงเดนจงกรม ทานสอน

ภาวนาเพอมรรคผลนพพาน แลวกลางวนหากจะหลบบางกได ทานวาอยางนนนะ จะพกหลบบางถามนเพยบตอนประกอบความเพยร

กลางคนมนเหนดเหนอยเมอยลาจะพกบางกได ใหปดประตมดชด อยาใหใครเหนอากปกรยาของการนอนเรา นน ทานสอนขนาดนนนะ

พระพทธเจา เหมอนราชสหนอนเหมอนเสอนอน ระวงตลอด เสอหรอราชสหนอนมสตระมดระวงตว ตนเนอตนตวตลอด


7

นละตามหลกทานสอนพระนะ ใหกำหนดไวพอถงเวลาแลวจะตน ไมใชนอนแบบจมไปเลย พอตนแลวกลก ถาจะงวงกลงเดน

จงกรม บอกละเอยดลออ เรองสตเปนสำคญ ไมใหพลงเผลอสต เลนเลอเผลอสตไมด ใหมสตตลอดฟงซ นละผจะฆากเลสใหมสต

ตลอด เรองสตใหระวงอยเสมอ ไมใหเลนเลอเผลอสตแบบสตว ยงไมตายกนอนคอยเขยงอยแลวใชไมได นนละทานสอนพระ สอน

ละเอยดลออมากนะ คอนอนกใหกำหนดเวลานอนเวลาตน แลวออกเดนจงกรม นงมนจะงวงใหออกลงเดนจงกรม กลางวนหากจะพก

บางกได ทานวาอยางนน กลางวนหากจะพกบางกไดใหปดใหมดชด อยาใหใครตอใครมามองเหนเวลาหลบนอน นนทานระมดระวง

ขนาดนน อากปกรยาของการนอนไมใหใครเหน

นละธรรมททานสอน อปณณกปฏปทา การปฏบตไมผด แปลแลววาอยางนน ใหปฏบตอยางน มความตนเนอตนตวอยเสมอ

สอนผจะฆากเลสใหพนจากกเลสตณหาทงหลายสอนอยางน ใหปฏบตอยางน ไมใหนอนใจ การขบการฉนใหฉนแตนอย ไมใหฉนมาก

มนอดอาดเนอยนายขเกยจนอนไมตน ฉนแตนอยพอยงอตภาพใหเปนไป นละนำเอามาสอน วธทานสอนพระทานสอนอยางนน

วนท ๔ ธนวาคม พทธศกราช ๒๕๕๑


8

สมถธรรม วปสสนาธรรม

ปฏปทาเครองดำเนน ทพอแมครบาอาจารยมนพาดำเนนมา

ไมวาทางดานธรรมดานวนย เปนความถกตองดงามทกสงทกอยาง

เทาทไดไปอยกบทานและสงเกตเตมสตกำลงความสามารถของตน

เรอยมา จนกระทงวาระสดทายททานจากไป เปนสงทใหดดดม

ทงหลกธรรมหลกวนยททานพาดำเนนไมใหผดเพยนไปไดเลย

เฉพาะอยางยงพระวนยทานรกษาอยางเขมงวดกวดขน

ไมปรากฏวาทานไดลวงเกนพระวนยขอใดเลย นบแตอาบตทกกฏ

ขนไปจนกระทงถงสดของพระวนย ทานเกบหอมรอมรบเอาไวหมด

สมกบทานเคารพพระพทธเจาศาสดาองคเอกอยางแทจรง

สวนธรรมทานกดำเนนดวยความถกตองดงาม

การฝกอบรมบรรดาลกศษยทานไมไดถอเปนแบบเดยว

ในบรรดาธรรมะทจะนำมาสงสอนบรรดาลกศษยนน ยอมมหลายแง

หลายกระทง เชนเดยวกนกบททานแสดงไวในกรรมฐาน ๔๐

นนคอทานไมผกมดหรอไมผกขาด ไมบงคบบญชาใหกำหนด

เฉพาะธรรมบทใดกตามททานดำเนนมาแลว และใหเพอนฝง

ดำเนนตามแบบของทานโดยถายเดยวเทานนไมปรากฏ


9

ทานแสดงเปนกลางๆ ในบรรดาธรรมทงหลาย เชน

สมถธรรมทอยในหองกรรมฐาน ๔๐ ทานกแสดงเปนกลางๆ ไป

แลวกมอบใหเปนไปตามอธยาศยของผบำเพญจะนำธรรมบทใด

เขาไปบรกรรมภาวนากได เมอธรรมบทนนเหนวาเหมาะสมกบ

จรตนสยของตนแลวไดผลขนมาในเวลาภาวนาดวยความตงใจ

จรงจง ทานกใหพงยดธรรมบทนนไวเปนหลกเปนเกณฑ

นกพระพทธเจาเปนผทรงบญญตไวเสยเองในอารมณแหง

สมถะ ดงกรรมฐาน ๔๐ หอง เปนหลกเปนเกณฑแหงธรรมทงหลาย

ททานแสดงไววาทานไมไดผกขาด ทานไมไดแสดงลงในจดเดยว

บทเดยว ทงๆ ทพระพทธเจากทรงพระญาณหยงทราบในสตว

ทงหลายเตมพระทยอยแลว แตพระองคมไดทรงใหเปนไปตามนน

เพราะเรองของอนาคตหรอการอยของผปฏบตทงหลายนน ไมใชอย

ในทแหงเดยว พอทจะบอกจะแนะหรอจะบงคบบญชาใหเปน

ไปตามพระโอวาทของพระพทธเจาททรงหยงทราบแลวในนสย

ของบคคลผนนๆ โดยถายเดยว ทานจงวางลงไวเปนศนยกลาง

เชน กสณ ๑๐ อสภะ ๑๐ อนสสต ๑๐ เปนตน ใครชอบใน

ธรรมบทใดกใหยดธรรมบทนนเปนหลกใจ แลวภาวนาอยางเอา

จรงเอาจงกบธรรมบทนน

ทนเมอจตเขาสความสงบไดแลว การทจะเปลยนแปลงอารมณของสมถะใหเปนไปในแงตางๆ ทเกยวกบดานปญญานน

เปนอกแงหนงๆ สำหรบทจะตงใจใหเปนหลกเปนเกณฑในเบองตนน ตองมธรรมเปนหลกเปนเกณฑทเรยกวาสมถธรรม ธรรมเพอ

ความสงบของใจ เพราะปกตใจจะหาความสงบไมได ตองมธรรมเปนเครองยดเครองเกาะ เชน พทโธๆ หรอธมโม หรอสงโฆ

บทใดกตาม แตสวนมากมกจะถกในอานาปานสต คอกำหนดลมหายใจเขาออก นมสวนถกมากกวาบรรดาบทธรรมทงหลาย

กยดธรรมบทนนไวเปนหลกเกณฑ จนกระทงจตไดความสงบเยนใจกลายเปนสมาธขนมา

คำวาเปนสมาธกคอ จตแนนหนามนคง จนถงกบความรเดนอยตลอดเวลา ถาเชนนนแลวคำบรกรรมนนกเรมจะหมดความ

จำเปนเขาไป โดยทเจาตวกทราบเองเพราะมจดความรเดน แลวกยดเอาจดนนเปนทเกาะ เชนเดยวกบเราอาศยคำบรกรรมเปนทเกาะ

ในเบองตนนนแล เมอจตไดรบความสงบแลวยอมละเอยด เราจะบรกรรมหรอไมบรกรรมความรกเดนอยในจดเดยวนน คำบรกรรมก

กลมกลนเปนอนเดยวกนกบความรนนเสย นนละทวาหมดความจำเปนไปหมดดวยความเขาใจในตวเอง นในภาคสมถะทานกสอนไว

อยางกวางขวางโดยยกกรรมฐาน ๔๐ หองไวเปนหลกเกณฑเลย

สวนปญญานนทานกเรมอธบายดงทเคยไดแสดงใหบรรดาทานผฟงทงหลายไดทราบเรอยมานนแล มอสภะอสภง อนจจ

ทกข อนตตา เปนพนฐานแหงการดำเนนงานทางดานวปสสนา ใครจะเหมาะสมในทางใดการพจารณา แตหลกใหญของผเรมดำเนน

ทางดานปญญาน มกจะดำเนนทางดานอสภะอสภงนเปนสวนมาก เพราะอนนเปนสงสำคญมากทเกยวกบราคะตณหา ททำใหกำเรบ

อยตลอดเวลาภายในจตใจเผลอไมได จงตองไดใชนเปนเครองเยยวยารกษา ตอไปกกลายเปนเครองปราบปรามกนขนมา

เมอจตมความชำนชำนาญพอประมาณในเรองอสภะอสภงแลว จะคอยคลองตว เหนไดชดในอสภะทงหลาย แลวกเปนสงท

ลบลางกนกบความทวาสภะ คอความสวยงาม ไปเปนลำดบลำดา เมออสภะไดเดนชดเขาไปเทาไร คำวาสภะจะออนตวลงๆ ถงกบไม

ปรากฏเลย ผวภายนอกจะสดสวยงดงามขนาดไหนกตาม แตความหยงทราบของปญญาทมความชำนชำนาญในตวเองแลวนน

จะหยงเขาไปสภายในตลอดทวถงอยางรวดเรว ไมไดเปนอยางทเราฝกอสภะอสภงในเบองตน ซงลมลกคลกคลานจบผดจบถก บางทก

ลมเหลวไป นเปนขนเรมแรก

แตเมอไดพจารณาหลายครงหลายหน กคองานของจตงานของปญญานนแล เราจะไปนบเวลำเวลานบเทยว กำหนดกฎเกณฑ

กเทยวกหนอยางนนไมถกตองเลย ตองทำงานอยเชนนน เอานนเปนอารมณของใจเลย การพจารณาแยกแยะสวนตางๆ ของรางกาย

เพราะธรรมชาตแหงความจรงของสงเหลานเปนอสภะอสภงอยแลว ไมใชเรามาดดมาแปลงแตงใหเปนอยางนนใหเปนอยางน

เราดดแปลงจตใจของเราซงมความเหนผด เพราะยาพษคอกเลสทฝงจมอยภายใน ดวยสภะสภงคอความสำคญวาสวยวางาม

นนแลเปนสำคญ เพราะฉะนนจงตองดดตองแปลงตองชะตองลางอนน เพอใหเขาสความจรงคอตวอสภะ อนเปนหลกธรรมชาตของ

มนทวสรรพางครางกายของเราน จงตองไดทำงานอยตลอดเวลา

ใหความรนหยงเขาไปถงอาการตางๆ อยเสมอ เพราะอาการแตละอาการไมใชอาการแหงความสวยงาม เปนอาการแหงความ

ไมสวยไมงาม ตามหลกธรรมชาตของมนเปนอยางนน ทงภายในภายนอกหมดสรรพางครางกายของเราน ไมมขอยกเวนเลยวาเปน

สงทสวยงามแมนดหนง นเปนหลกธรรมชาตแหงรางกายทเปนสมบตของเราเปนเชนนน แตจตมนเสกสรรปนยอขนมาดวยอำนาจแหง

ยาพษดงทกลาวแลวน พลกตาลปตรใหเปนอยางอนไปเสย ทงๆ ทไมใชความจรงมนกเสกสรรปนยอไปใหเราลมเราหลง


12

เพราะฉะนนการทจะพจารณาใหรตามความเปนจรง จงตองไดดดไดแกไดไขสงทจอมปลอมน ใหเขาสหลกความจรงคอหลก

อสภะอสภง จงตองไดทองเทยวตามสรรพางครางกายทงภายนอกภายในดตลอดทวถง หรอจะดในอาการใดกตามทเปนความถนดกบ

อธยาศยของตนในขณะนนกตาม ใหพจารณาแตเฉพาะสงนน แลวกจะคอยซมซาบไปสอาการทงหลายซงเปนลกษณะเดยวกนหมด

ไมมอะไรขดแยงกน

เอา ถาพดถงเรองวาอสภะอนนอสภะอนนนเปนยงไง ซมซาบไปไหน ทวสกลกายมแตกองอสภะอสภงทงนน แลวก

ทกข อนจจ อนตตา กเปนไปในเกลยวเดยวกนนนเอง ไมไดไปแยกไปแยะทไหนละ นการพจารณาทางดานปญญา จงถอเอาความ

ถนดของเจาของเปนเกณฑอก เชนเดยวกนกบคำบรกรรมทเราฝกหดเพอความเปนสมาธของจตในเบองตน เมอพจารณาทางดาน

ปญญาแลว เราจะจบจดไหนเปนเครองพจารณา เราจะจอจตตรงจดไหน ใชความใครครวญพนจพจารณาในจดไหนกอน ซงเปน

เหมอนกบเราจอไฟเขาสเชอไฟ มนจะคอยลกลามไปเอง

ขอใหสตบงคบอยกบงานของจตททำ อยาใหเผลอไผลไปไหน เพราะจตเมอยงไมเคยเหนผลกบทางดานปญญามกจะเถลไถล

แมจตเปนสมาธอยแลวมความสงบอมตวในอารมณ กมกจะเถลไถลเขาสความสงบ ใหไปทอนไมคอยไปแหละ แตมกเขาสความสงบ

เพราะเหนวาการพจารณาทางดานปญญานเปนความยากความลำบาก ไมอยากทกขยากลำบาก กกลายเปนความขเกยจขครานไป

ดวยการอยในสมาธ ไมตองทำงานโดยกรยาอาการของจตใดๆ ทงสนไปเสย นละจตมกเถลไถลอยางน

แตถาจตไมมสมาธ ไมมความสงบบางเลยนน จะพาใหพจารณาแลวไปใหญ คำวาปญญามแตชอในเบองตน ทเราจะจอเขาไป

วาใหเปนปญญาแลวจะกลายเปนสญญาอารมณไป เลยเปนเรองของสมทยฉดลากไปไดทงวนทงคน เพลนไปเปนโลกเปนสงสาร

ไปหมด นผปฏบตเทานนทจะทราบเหตผลตนปลายของจต เกยวกบเรองสมถะ เรองวปสสนา เรองสญญาไดเปนอยางด

เพยงเราเรยนมาเฉยๆ นนเปนไปไดยาก เพราะความคาดความหมายไมใชความจรงทเปนเหมอนกบตวเองของผปฏบต

เราเรยนมาอยางไรเรากจำไปไดอยางนน แลวกคาดไปหมายไป ถกไมถกกหมายกนไปอยางนน ไมวาทานวาเราเหมอนกนหมด จงถอ

เอาความจรงไมได ถอเอาความแนนอนไมได แลวกเชอตวเองไมได


13

เมอไดพจารณาทางดานปญญาโดยภาคปฏบตดงทกลาวน กดงทวานเอง คอกำหนดลงในจดใด ใหสตเปนเครองควบคมจตใจใหทำงานกบอาการนนๆ โดยทางปญญา เชน อสภะ เอา พจารณาหรอจะทองเทยวหมดทงสกลกาย เบองบนเบองลางดานขวางสถานกลาง เรยกวาเทยวกรรมฐานในรางกายนกไมผด เทยวใหเพลนอยในน ดไปตามอสภะอสภง เหมอนกบวาเหยยบยางกาวเดนไปบนกองอสภะอสภง ทมอยเตมรางกายของเรานแล เรยกวาเทยวกรรมฐาน จตปญญากาวเดนไปตามอสภะอสภง เอา สมมตวาพจารณาไปทางไหน กกาวเดนไปตามอสภะในทางนน ของอวยวะสวนตางๆ ในรางกายอนน จะไปทางหนงไปทางเนอ เอา ไปทางแขงขาอวยวะสวนไหน กมแตอสภะเตมตว เพราะฉะนนถงวากาวเดนเหยยบไปตรงนน ไปบนกองอสภะอสภงนน คำวาเหยยบไปคอปญญา จตรไปปญญาสอดสองไป สตควบคมไปกบอาการนนๆ นเรยกวาเทยวกรรมฐานบนกองอสภะ คอปาชาผดบของเราเอง ใหดอยางนการพจารณากรรมฐาน ถาเราอยากจะเทยวอยางนกเทยวได นเปดโลงใหเหนทกสงทกอยางในการพจารณา เพอความสะดวกตามจรตนสยของแตละราย ทจะกาวเดนปญญาดวยวธใด เดนอยางนกได หรอจะพจารณาเปนบางสวนแหงรางกาย เพอความถนดชดเจนกบสวนนน อยางนกไดไมผด สำคญทความถนดใจนนละเปนของสำคญมาก


14

จากนนจะแยกไป อวยวะใดสวนใดกเหมอนกนหมด

กเปนทลงใจไดวาแมพจารณาสวนเดยวเทานกพอแลวในความร

ทงหลาย กบอาการตางๆ ของรางกายน ไมมอะไรผดแปลกกนเลย

ถาพดถงวาอสภะกอสภะหมดทงตว นบแตชนหรอสวนทเรากำลง

พจารณาอยน จนกระทงถงอวยวะทกสวนของรางกายนกเปน

อสภะทงมวล หาความสะอาดสวยงามทไหนไมมเลย มแตความ

สกปรกโสมม เราอยดวยความสกปรก เปนอยดวยความสกปรก

ในตวของเรานคอตวอสภะ

มหนงทพอดไดบางหมหอเอาไว จะเรยกวาพอพรางตาน

กไมผด พอเปดอนนออกไปแลว จะเยมดวยปพโพโลหตนำเนา

นำหนองเตมไปหมด ตงแตเนอแตเอนแตกระดกเขาไปภายใน

ลกเขาไปเทาไรยงเหนไดอยางชดเจนภายในจตใจของตวเอง นจะ

ไมเรยกวาเราอยดวยสงเหลานอยางไร แลวในขณะเดยวกนเราก

หลงสงเหลานตลอดมาจนกกปกกลปนบไมถวนไดเลย นการ

พจารณาอสภะอสภงใหพจารณาอยางน

ทนจะแยกเปน เรอง ทกข เปน อนจจ อนตตา กแยกอย

ในน ทกข เปนยงไง อวยวะสวนไหนเสรมเราใหมความสข

นอกจากบบหรอกดเราใหเปนทกขลำบาก กระเทอนถงใจๆ อย

ตลอดเวลา นอกจากเปนทกขในสวนรางกายนแลว ยงเปนเครอง

ซมซาบเขาไปสจตใจ กระเทอนจตใจของเราใหเปนทกขอก เรยกวา

เปนทกขสองชนภายในตวของเรา


15

อนจจ แปรหรอไมแปร เรากรอย ทกอาการของรางกาย ทกอาการของจตทแสดงออก มแตเรองกฎของ อนจจ เดนตามกฎ อนจจ อกเหมอนกน เชนเดยวกบเราเดนกรรมฐานในรางกายนเอง เพราะ อนจจ กเตมอยในสวนเดยวกน เดนไปดวยกน ทกข อนตตา กเหมอนกน ทกชนทกสวนในรางกายของเราน มอะไรทจะควรยดควรถอเปนเราเปนของเราไมมตงแตไหนแตไรมา ตงแตวนอบตขนมาจนกระทงบดนกไมปรากฏวาอนใดเปน อตตา คอตวตนของเราโดยแท จนกระทงวนตายมนกเปนของมนอยเชนน แตกเลสมนดอมนดานมนฉดมนลากเราสมกบเรานกโงมาก ถากเลสเสกสรรปนยอออกมาในเรองใดกรยาอาการใดจะเชอทนทๆ โดยไมรสกตวเลย แตถาเรองอรรถเรองธรรมแลวกตองไดฝกไดปรอกน หรอไดทรมานกนดดกนอยางหนก ไมเชนนนกไปไมได นละใหพากนจำเอาไวการพจารณารางกาย นคอทางดานปญญาเปนเชนน ทแรกพจารณาอยางน ครนตอไปจตมความซมซาบดวยอสภะอสภงประจกษใจ แลวจะมความเพลนในการพจารณา เรองอสภะกเพลน เรองความแปรสภาพกจะเพลน เรอง อนตตา มองไปไหนกมแตเราไปหลงเปนบากบเขาเฉยๆ เขาไมไดมอะไร เราหากไปหลงเสกสรรปนยอแลวกยดกแบกกหามเอาวาเปนเราเปนของเรา นนเมอปญญาหยงทราบเขาไปเทาไรแลว กจะละอายตวเองไปโดยลำดบลำดา แลวยอมพระพทธเจาไปโดยลำดบเชนเดยวกน นการพจารณาทางดานปญญา นทานวาสมถธรรม-วปสสนาธรรม สมถะกในวงกรรมฐาน ๔๐ อนใดทเหมาะสมกบจรตนสยของเรา ใหตงหนาตงตาประพฤตปฏบตนำธรรมบทนนเขามากำกบใจ ไมวาจะเดนจะเหนจะอยอรยาบถใด ความรกบสตนกบคำบรกรรมใหตดกนแนบสนทอยตลอดเวลา นนแลชอวาความเพยรในทางสมถะใหดำเนนอยางนน จนกระทงจตมความสงบเยน เมอเยนครงนแลว สงบครงนแลว ครงตอไปกอยาไปยดมาเปนอารมณวา ครงทแลวมาเราทำอยางนนๆ แลว อยากใหเปนอยางนนๆ อยาตงความอยากไปสอดต คอ อตตารมณ จะเปนการผดจากหลกปจจบนทเคยไดรบความสงบมาแลว สงบเพราะหลกปจจบนตางหาก ไดแกคำบรกรรมกบจตตดแนบกนดวยความมสตควบคมอยเทานน นหลกเกณฑของการภาวนาเพอความสงบใจ การพจารณาเมอถงจตมความสงบไดพอประมาณแลว เมอหยดจากการภาวนาเพอความสงบนนกพจารณาทางดานปญญา เปนคนละวาระ ไมใชวาระเดยวกน เวลาพจารณาทางดานปญญากใหเปนการพจารณาทางดานปญญาจรงๆ ไมตองหวงสมาธ ในขณะทเพอความเปนสมาธเพอความสงบใจกไมตองหวงปญญา ใหทำงานคนละเวลาไมใหกาวกายกน ไมใหเปนหวง หวงหนาหวงหลง ไมใหจตเปนสญญาอารมณแลวจะทำอะไรไมคอยไดเหตไดผล ไมเปนชนเปนอน สดทายกโลเล นการพจารณา


16

นเราพดถงเรองพอแมครอาจารยทานพาดำเนนมา สมถธรรมกดงทกลาวมาน ทานไมแยกไมแยะไปทไหน วางไวเปนกลางๆ

โดยยกธรรม ๔๐ หองนออกมาชแจงแสดงใหบรรดาผฟงทงหลายไดฟงทวถงกน แลวแตทานผใดจะถกกบจรตนสยในธรรมบทใด

แลวยดนำไปปฏบตตอจตใจของตนดวยธรรมบทนนๆ ถาพดถงเรองวปสสนาทานกใหพจารณาดงทวามาน พจารณาอยางน ซงเปน

ความทถกตองดงามราบรนไปโดยสมำเสมอไมผด

ถาพดถงเรองพระวนยทานกพาปฏบตดำเนน ไมมคำวาหลดวาตกหลดไมหลดมอไปดวยเจตนาอยางนไมปรากฏ ทานเกบเลก

ผสมนอยไปหมด พระวนยกคอพระโอวาทของพระพทธเจา พระธรรมกคอพระโอวาทเปนทางเพอความพนทกขโดยถายเดยว

เปนสายทางเพอความแคลวคลาดปลอดภยหมด ไมใชสายทางทจะทำเราใหลมจมฉบหายไปไหน เพราะการเคารพและปฏบตตาม

หลกธรรมหลกวนย เพราะฉะนนเราจงอยาตนไปไหน กเลสฉดลากไปไหนมนจะวงนะรวดเรวทสดเรองกเลส เรองพระวนยขอใดตอไป

กเหนวาไมสำคญๆ สดทายไมมอะไรสำคญเลย ธรรมกไมสำคญ วนยกไมสำคญ จะสำคญแตความเหนความรความตองการของเรา

อยางเดยว นนแลคอตวกเลสเขาทำงานอยางเตมทแลว คนนนหมดหวงไมมทางกาวเดนไดเลยทงๆ ทสำคญตนวาวเศษวโสเลศเลอ

อะไรกสำคญไป เปนเรองของกเลสพาสำคญทงนน สดทายกควานำเหลว หาหลกหาเกณฑไมได

เพราะฉะนนขอใหทานทงหลายไดยดหลกทเคยดำเนน และเคยไดแสดงใหฟง อนเปนแนวทางของพอแมครจารยดำเนนมา

ซงไมมทางผดจากหลกธรรมหลกวนย เปนความกลมกลนถกตองกนไปทงนน ไมมคำทจะไดตำหนตเตยนทานวาพาดำเนนผดอยางใดเลย

เทาทไดสงเกตทานตลอดมาจนกระทงวาระสดทายททานจากไป จงเปนปฏปทาทนอนใจไดไวใจได นอกจากเราไมไวใจเราเทานนละ

เรายงไมไวใจเราตรงไหนจดไหนขอใด ใหเนนหนกใหสนใจ ใหแกไขใหดดแปลง ใหฝกใหทรมานตนในจดนนเพอความแนใจ

ตายใจไปโดยลำดบ นเปนของสำคญมาก หากไมทำอยางนแลวจะไมไดหลกไดเกณฑเลย จะไปศกษาอบรมกบครกบอาจารยใดกตาม

กรอยกพนองคกสกแตวาไป ไมไดหลกไดเกณฑ เพราะเราไมไดตงใจประพฤตปฏบต เราไมเปนหลกเปนเกณฑในตวของเรา เราไมม

ความเขมงวดกวดขนในตวของเราจงไมไดเรองไดราว ไปหาอาจารยองคนกเหลวไหล ไปหาอาจารยองคนนกเหลวไหล เลยมแตความ

เหลวไหลไปหมด ไปหาอาจารยองคใดกเหลวไหล เพราะตวของเราเองเปนตวเหลวไหล ไปทไหนจะเปนความศกดสทธวเศษไดหลกได

เกณฑเปนไปไมได ถาเราเปนผเหลวไหลแลว ตองตงหลกตงเกณฑไวทตวของเรานเปนของสำคญมาก


17

เรองธรรมของพระพทธเจานเปนสงทตายใจไดแลว ถาใครไดเกาะไมปลอยวางแลว ผนนเปนทอบอน อบอนอยภายในจตใจ

ของเรา รในใจของเราอยางชดเจน ยงกวาเรารสงทงหลายทเคยผานมาแลว ทางตา ห จมก ลน กาย ใจ ความชดเจนในธรรมทงหลาย

ดวยภาคปฏบตนชดเจนมากกวานน ชดเจนจนเกดความสลดสงเวชเหนประจกษ ใครไมเหนกตามทานมอบไวกบผปฏบตทเรยกวา

สนทฏโก เปนผเหนเอง กเพราะผใดเปนผปฏบตนนเองเปนผจะเหนเอง ผไมปฏบตจะเหนจะรไมได อยางททานพดวา ปจจตต

เวทตพโพ วญญห กเหมอนกนกบ สนทฏโก นแล คอมอบใหผปฏบตเทานนจะเปนผรผเหนประจกษกบตวของเราเอง


18

นถาเรายดทงหลกธรรมหลกวนยไวอยางแนนหนามนคง แลวเราจะมความอบอน ถาพดถงเรองความอบอนกอบอนภายในใจของเรา ถาวาเยนกเยนไมมอะไรเทยบไดแลว นคอความเปนผฝากเปนฝากตายกบหลกธรรมหลกวนย เปนผไดรบความรมเยนเปนสขอยในปจจบนจตปจจบนธรรม ซงมอยกบใจของเราดวงเดยวน อยทไหนกเยน เราอยาฟงเฟอเหอเหม เราเคยเปนมาอยางไร โลกนเคยเปนมาอยางใดบางพจารณาซ คำวามดคำวาสวาง หรอมดกบแจงนเปนมาเทาไร เรานบไดไหมวากกปกกลปทเคยมดเคยแจง เคยสวางมาอยางนๆ เรอยมาจนกระทงปจจบนน และยงจะมคำวามดวาสวางไปนไมมสนสดยตลงได หาจดทหมายไมไดเลย กมแตมดกบแจง เราหวงเอาอะไรกบมดกบแจงน ตวผมดตวธรรมชาตทมดหรอแจงเองนน เขาไมมความหมาย เขาไมมความรสกตว ของเขาเลย ดนฟาอากาศกเหมอนกน เยนรอนออนแขงเขาไมมความรสกตวของเขาเลย ตนไมภเขาทกสงทกอยางทมอยในโลกอนนไมเคยปรากฏวาเขามความ รสกในตวของเขาเลย แตจตของเราเปนตวร แตมนรดวยความจอมปลอม จงไปรวาสงนนเปนนนสงนเปนน สงนนสวยสงนงาม สงนนด สงนนไมด อนนนรอนอนนหนาว อนนนเยนอนนมดอนนแจง วากนไป วาไมหยดไมถอย วาอยในหวใจของเราคนเดยว ทำงานอยคนเดยว โดยทสงเหลานนไมมารบทราบจากความรผบาอนนเลย เอาฟงใหดนะ ความรนมนเหมอนบาไมเหมอนอะไรละ


19

เอา ปฏบตเขาไปคำนจะกงวานในหวใจของทานทงหลาย เมอรเขาไปชดเขาไปๆ แลวจะไมมาตำหนตวเอง จะไปตำหนทไหน โอโห บามาตงแตเมอไรจตดวงนนะ สงเหลานเขาเปนอยางนนๆ มา แลวเราทำไมถงมาหลงเอานกเอาหนา ตากม หกม ไมใชคนตาบอด หหนวก จงตองหลงตองลมในสงเหลาน นหกด ตากด แตมนหลงอยทงตาดหด ทงจตกไมใชจตคนเปนบาแลว มนกยงหลงไดขนาดนจะใหวายงไงถาไมเรยกวาเลยบาไป นนมนเหนโทษของเจาของดวยการพจารณาโดยนำธรรมะเขาไปเปนเครองสองทาง มสตธรรมปญญาธรรมเปนสำคญในการดำเนน จะตองรตองเหนอยางทวานทงนน แลวจะไปตนเตนอะไร เมอสงใดเคยมอยยงไงกมอยอยางนน สงทเคยเกดยงไงดบยงไงเขากเปนของเขาอยอยางนน ตามหลก อนจจ ทานกพดไวแลว ทานวา ทกข บบทไหน รอนเขาไมทราบวาเขารอนแตเรานเปนผรอน เราเปนผทกข หนาวเขากไมรวา เขาหนาว อากาศทวาหนาวๆ จนกระทงถงนำกลายเปนนำแขงไป นำแขงกไมทราบตวเองวาเยนประการใด ผททราบกคอผทสมผส ไดแกตวของเราเองไปสมผสกวาเยน ตวของเราไปสมผสกคอใจของเรานนแลเปนผรบทราบ มผนเทานนเปนผไปตำหนตชมวา สงนนดสงนไมด สงนนเยนสงนรอน สงนนแขงสงนออน ทวโลกดนแดนมาสมผสสมพนธกบผรนแหงเดยว ซงเปดโรงงานไวแลวตงแตวนเกดมาจนกระทงวนตายกไมมวนปดงาน กคอใจของเรา

ทำงานนนเอง


20

โรงงานอนๆ เขาเปดไดปดได เปดเวลาเทานน ปดเวลา

เทาน แตโรงงานคอการทำงานของใจ ดวยความคดความปรง

ดวยความสำคญมนหมายน ตงแตวนเกดมาจนกระทงวนตายไมม

วนสงบงบเงยบใหไดอยผาสกสบายดวย คำวาปดโรงงาน ไดแกปด

กรยาของใจใหอยดวยความสงบเยนใจปกต ไมเคยม แลวสงเหลาน

มไดสำหรบผปฏบตธรรม จงตองไดนำเรองเขามาเทยบเคยงกน

ถามตงแตเปนบาอยดวยกนหมดทงโลกดนแดนนแลว ใครจะสอน

ใครได ฟงซ บอดกบอดดวยกน หนวกกหนวกดวยกน ไมมผตาดหด

ถาวาโงกโงดวยกนไมมผฉลาดเลย อยางนใครจะมาสอนใครได

ผหดตาดยงม ผมความเฉลยวฉลาดแหลมคมครอบโลกธาต

ยงม จงตองไดนำโลกธาตมาสอนพวกเรา ไดแกพระพทธเจาเปน

พระองคแรก พระสงฆสาวกทงหลายเปนลำดบลำดามา

ทานเหลาน เปนผไดสมผสสมพนธสงเหลาน รแลวเหนแลว

สดทายกกลายเปนหนลบปญญาของทานใหคมกลาขนโดยลำดบ

เพราะความสมผสสมพนธกบสงทงหลายเหลาน จนกลายเปน

ความบรสทธขนมา ทำไมทานจะไมเหนไมรนอยางชดเจน แลว

ทำไมทานจะนำมาสอนพวกเราโงๆ นไมไดละ

ถาหากวาเปนอยางพวกเรานจะเอาอะไรไปสอนกน แต

เราเองกยงไมรทจะแกไขยงไง และไมรวาสงเหลานเปนพษ ถารวา

สงเหลานเปนพษจะตดพนไปอะไรนกหนา ตาเหนรปกตดพนแลว


21

รปอะไรกไมเคยไดคดไดพจารณาตดพนแลวๆ เสยงกตดพนแลว ไมวาเสยงดเสยงชวตดทงนนๆ รปดรปชวตดทงนน เราอยาเขาใจวา

จะไปตดตงแตรปดรปชวไมตดเลย รปดกอยากด รปไมด-ลงคนงอยเปลยเสยแขงเสยขาเดนผานมาน ตาจองเขาไปยงกวาตาแมว ฟงซ

มนอยากดทำไมของอยางนน แนะ มนกตดถงเรยกวาอยากด หกอยากฟง เสยงดเสยงดาเสยงแชงเสยงอะไรกอยากฟง เสยงขบลำ

ทำเพลงกอยากฟง เสยงอะไรกอยากฟง ทกสงทกอยางเมอเขามาสมผสสมพนธกบตวหลงคอใจ ซงทางเดนของมนออกทางตา ห

จมก ลน กาย แลวอยากไปหมด ไมมความอมพอเลย กคอใจดวงโงๆ นเอง มนหวโหยบรรจความหวไวเตมเอยดในหวใจ หาชองออก

ไมไดเลย มแตอดเขาแนนเขาๆ

ถาไมไดธรรมเขาไปเปด ธรรมเขาไประเบดใหมนแตกกระจดกระจายออกไปแลว ความอยากอนนกกปกกลปกตองเปนอยางน

อยตลอดไป จงเรยกวา วฏฏะๆ หมนอยอยางนตลอด เพราะกเลสนนเองพาจตใหเปนวฏฏะไมใชอะไรนะ เราอยาเขาใจวาดนฟา

อากาศดงทกลาวมาแลวนเปนวฏฏะ ไมไดเปน เขาเปนเขาตามหลกธรรมชาตของเขา เราหากไปสมผสสมพนธดวยวฏจตของเรานแลว

กหลงสงนนหลงสงน แลวกวานทกขเขามาหาตนเอง ตนลมตนอารมณของตวเอง ตนเงาของตวเอง อาการของจตทออกไปกเหมอน

กบเงา กตนเงาตวเอง ๒ ชน ๓ ชน ตนเงาในสภาวธรรมทงหลายทจตไปสมผสนนแลวยงไมแลว มาตนสญญาอารมณของตวเองนอก

ตนไปตนมาอยอยางนตลอดเวลาตงแตเมอไรเคยอมเคยพอไหม

นละเรองโลกเปนเชนน ถาพจารณาดวยทางปญญาแลวทำไมจะไมรเรองของเขา เมอรตามหลกความจรงแลวกตองปลอย

เขามาๆ ดงทเคยอธบายใหฟงแลวไมรกครงกหน นปญญา สงเหลานนเลยกลายเปนหนลบปญญาไดโดยลำดบลำดา ลบเขามาๆ

หมนเขามา มความคลองแคลวแกลวกลาเฉลยวฉลาดแหลมคมเขามาโดยลำดบ ตงแตขนหยาบถงขนละเอยด ละเอยดสด นนฟงซ

เมอเตมทแลวปลอยไดหมดโดยประการทงปวง ซงตงแตเกดมาเรากไมเคยไดปลอยและไมวากปใดกลปใดจตดวงนทอง เทยวมากกป

กกลปไมเคยไดปลอย เพราะยงไมร ตองแบกตองหาม เมอรแลวใครจะทนแบกไวไดละ กรวาฟนวาไฟ รวาอสรพษแลวกอดไวทำไม

ถาไมอยากตาย กตองสลดปดทงทนท นละทานเรยกวายาพษ เราไมรแลวกเพลน เมอรแลวกตองเปนอยางนน นคอเรองของปญญา

ทกลาวใหฟงน ทอธบายใหฟงนคอเรองของปญญา


22

ตงแตเรมแรกกขนนกอน ขนในเรองอสภะอสภง เอารางกายเจาของเปนทตง เหมอนวาเปนเชอไฟ จอไฟคอสตปญญาเขาตรงนกอน

แลวกจะคอยกระจายออกไปๆ กระจายออกไปทวโลกดนแดน เหนไมเหนกตามเถอะ เรองความจรงนมกระเทอนกนไปหมด

ทวดนแดนนนเอง ทำไมจตซงเปนนกรทำไมจะไมร สงทหลงไมเคยเหนกยงหลงได เมอพจารณาทางดานปญญา ไมเคยเหนกตามมนก

ทราบไดตามหลกความจรงแลวถอยตวเขามาๆ นเรองของปญญา

เมอสรปความลงแลว ทกลาวมาเหลานเราตนอะไรฟงซ สงเหลานนเขาไมมอะไรแตเราไปตนเขาไปตดเขา เราไมอายเราบางเหรอ

เราเปนนกปฏบตเปนลกศษยตถาคตทำไมถงโงเงาเตาตนเอานกหนา เหนอะไรตดนนพนอยตลอดเวลาไมมวนลมหลมตาเลย มแตวน

หลบตาเดน หลบตานอน หลบตากาวไปกาวมา หลบตานง หลบตาตลอดเวลา หาความลมตาดวยสตปญญาบางไมมเลย สมแลวเหรอ

สมเหตสมผลแลวหรอกบคำวาลกศษยตถาคต และสมเหตสมผลแลวหรอวาเราเปนนกปฏบต ปฏบตยงไง ปจจบนนปฏบตยงไง

ดเจาของดหวใจเจาของซ มนปฏบตยงไงถงไมรไมเหนสงซงเปนความจรงทงหลาย มอยตลอดเวลา ทงภายนอกภายในมอยตลอดเวลา

ความรอนนกรตลอดเวลา ทำไมไมรในจดทควรจะร ในจดทควรจะละบาง ถาจตมปญญาตองรตองละได ไอนมนกรไปแบบ

กเลสลากไปๆ รอะไรกรเปนเรองของกเลสไปหมด ใหกเลสพาร ใหกเลสพาหลง ใหกเลสพารกพาชง ใหกเลสพาตดพาพนไปเสยหมด

กไมมเวลาปลอยตวไดละซ ถาไมมปญญาเขาแทรกเลยแลวหาทางออกไมไดนะ วฏฏะๆ จะหมนอยอยางนตลอดไป

มใครทจะพดใหแมนยำยงกวาพระพทธเจา เอกนามก หนงไมมสองคออะไร กคอพระพทธเจานนเอง ถาวากเลสกไมมใคร

เปนคแขง ตรสพระวาจาออกมาคำใดกเปนสวากขาตธรรม คอตรสไวชอบทงนน ถกตองแมนยำไมมอะไรคลาดเคลอนจากหลกความจรง

นนเลย แนะฟงซ เปนยงไงฉลาดขนาดไหนพระพทธเจา แลวพวกเราทำไมถงไดโงเอานกเอาหนา ไมมทางคดทางอานบางเลย

วนหนงคนหนงอยไปกนไปนอนไปไมมเวลาลมหลมตาเลยทำยงไง พจารณาซ เราตนหาอะไร มอะไรทพอจะใหไดดบไดด ไดความ

วเศษวโสเลศเลอจากสงทงหลายเหลาน กตดมาเทาไรแลวเลศเลอไหม คนตดเลศเลอไหม คำวา สตตๆ แปลวาผตดผของนนเอง

เลศเลอไหม ผพนแลวจากความตดของตางหากเปนผเลศเลอดงพระพทธเจา


23

สงเหลานเปนหนลบปญญาทงนน เมอถงขนทจะพจารณาใหเปนปญญาแลวเปนไดหมดเลย หากเปนเองโดยหลกธรรมชาต

ดงทเคยพดแลวทแรกกตองพากาวเดนเสยกอน ถไถไปกอน บงคบบญชาไปกอน เพราะปญญายงไมเหนผลของตวเอง ยงไมเหนผล

กยงไมสนใจ เมอไดเหนผลปรากฏขนไปโดยลำดบแลวความสนใจมมาเอง ความขยนหมนเพยร ความอตสาหพยายามไมตองบอก

หมนตวๆๆ ไปเลย แลวสงเหลานจะเปนหนลบปญญาไดทงนนทเดยว นละการปฏบตธรรม

ธรรมะสดๆ รอนๆ ใหรใหเหนอยตลอดเวลา และรอยตลอดเวลาเสยดวยในสงทกลาวมาเหลาน หายไปไหนพอทจะพจารณา

ไมทน ควาไมถก รป เสยง กลน รส เครองสมผส สภาวธรรมทงหลายรอบอยในตวของเราตงแตสกลกายนออกไป ทจะใหจตเปน

ผสมผสสมพนธและจตเปนผรบทราบทงนน จนกระทงทวโลกดนแดน รอยตลอดเวลา มอยตลอดเวลา ทำไมจะพจารณากนไมได

ถาไมใชใจนมนครเอาเสยเหลอเกน มนลาสมยเสยเหลอเกน มนมดมนบอดเสยเหลอเกน ใหกเลสปดหปดตาไวเสยจนกระทงหาทาง

แยบออกไมไดเลยจะเปนยงไง ถาอยางนนแลวกไมมความหวงนะ

พระพทธเจาสอนไวหมดแลว สงเหลานมอยกบเราทำไมพจารณาไมเหน นนะสำคญ มนเปนยงไง จตของเรามนอยยงไง

ทกวนๆ นมนนาจะไดเหน สงททำใหเพลดใหเพลนใหลมเนอลมตวอยตลอดเวลา กคอสงทเคยทำใหเพลดใหเพลนใหลมเนอลมตวมา

แลวทงนนนนะ ไมใชเปนของใหม เปนของเกามาแลวทงนน มาปจจบนนมนกตดกเพลนอยตลอดเวลางมงามๆ อยอยางนน เพราะสง

เหลานมนชกมนจงมนลากมนเขนไปหาทเปนฟนเปนไฟ เรากรอนอยตลอดเวลา ไมมเวลาทจตจะมชองทางใหสตปญญาพากาวเดน

เบกสงเหลานออกไปใหกวางขวางเหนหลกความจรงเขาเปนลำดบลำดา จนกระทงถงเอาใหพงลงไปหมดทกสงทกอยางภายในหวใจ

ของเรา อะไรเกยวของกตามพงลงหมดๆ ดวยปญญา นนมนไมเหนมน นซมนนาทเรศเอาเหลอเกนผปฏบต


25

เปนยงไงเรองศาสนาดเอาซ ทกวนนศาสนาเจรญหรอศาสนาเสอม ดตงแตขางนอกเขามาขางใน ดกระจดกระจายออกไปหมด

ทวโลกดนแดน เปนยงไงในวงชาวพทธของเราพจารณาซ มนนาทเรศเอามากมายนะ ดนกน แมแตพระแตเณรเรากไมพนทจะเปน

อยางนนได ไมวาทานวาเราเปนเหมอนกนจะวายงไง แตความจรงมกตองนำมาพด ไมไดพดตำหนตเตยนผหนงผใดโดยเฉพาะ แตพด

ตามหลกความจรงวามนเปนอยางนน แลวเราจะแกไขตวของเราไดยงไงพจารณาซ ไมแกแลวไปไมไดนะ

ยงมดมดปดตาเขามา สงทจะเปนฟนเปนไฟมนคบมนคลานมนเหมอนไฟลามทง ไมเพยงคบเพยงคลานนะ เพราะเราเปดชอง

เปดทางใหมน มนกเหมอนไฟลามทง ลามเขามาไหมหวใจของเรานจะไปไหมทไหน นำดบไฟไมม สตปญญาความพากความเพยรไมม

เอาอะไรดบกนกบไฟราคะตณหา ความโลภ ความโกรธ ความหลง ซงเปนเรองของฟนของไฟทงนน มนเผาอยทหวใจไมไปเผาทไหน

แหละ ถาไมมธรรมเปนเครองแกไขดดแปลงกนแลว ยงไงกไมพนความเปนอยอยางนและยงกวานแหละ นละศาสนาเสอมดเอา ดท

หวใจเราน

พยายามซ ทำจตใหมความสงบ หยดพกเครองบางชวขณะกพกไมได เครองอนนมนดดมนดนมนหมนเปนวฏฏะๆ คอความหมน

อยตลอดเวลาภายในหวใจของเรานหาเวลาสงบไมได ถาจตสงบบาง นนละพกเครอง ผอนเครอง อยางนอยผอนเครองลงไป

ไมใหหมนแรง ใหหมนเบาๆ เหมอนอยางพดลม หมนพอเบาๆ จากนนกสงบแนวลงไปหยดกก นนมไดในวงปฏบตของพทธศาสนาน

ไมสงสย แตไมมผทจะทำใหเปนอยางนนนซ มนจงไมเหนความสขในการดบเครองในการผอนเครอง คอหวใจเรามนทำงาน ใหมน

พกเครองบางซ จะไดเหนคณคาของการพกเครองเปนยงไง คอความสงบ ทานเรยกวาสมถะความสงบใจ


26

เมอใจไดสงบ ไดพกเครอง ทำเครองใหเบาลง ผอนเครอง

ใหเบาลงและถงพกเครองแลวผลเปนยงไงนน เยนสบายทสด

เพราะฉะนนทานผมจตเปนสมาธแลวจงตดสมาธดงทกลาวมา

แลวนนแล เพราะสบายพอเขาสจดนนแลวแนวเลย จตไมทำงาน

อะไรทงนนรอยโดยเฉพาะ เปนความรทละเอยดแนบแนนทสด

กคออปปนาสมาธ ชอวาอปปนาสมาธ เอา เขาเมอไรได ใหเหน

ประจกษเจาของซถงพดได เราเรยนกเรยนมา เรยนมาดวยความจำ

ความจำจะใหเหนชดเจนเหมอนความจรงเหนไดยงไง ไมเหน

เพราะฉะนนทานถงบอกวาปรยตเรยนแลวใหปฏบต นน ปฏบต

คอการกาวเดนกตองเหนความจรง

ทนจตสงบลงไปแลวเปนยงไง แนวอยนนไมทำการทำงาน

ตา ห จมก ลน กาย ไมทำงาน คอทางเดนของจต กรยาของจต

ไมออก อนนนกสะดวกสบายอกแบบหนง จตกแนวตวเอง สงบแนว

นอกจากความสงบแลวยงเปนความสขความสบายรนเรงบนเทง

อยในนน ถาจะวารนเรงบนเทง แตบนเทงในธรรมทงหลาย

ในความสงบ ไมใชบนเทงในความดดดน บนเทงมความสขความ

สบายในความสงบ นนเรยกวาจตพกเครอง


27

ทนออกจากการพก เครองแลวทำงาน ทนทำงานกทำงานทางดานปญญาไปเสย ไมใชกเลสมนมาควาเอาไปทำงานเสย

ทงวนทงคน จนกระทงนอนหลบไปกละเมอเพราะเครองดบไมเปน ตดขนแลวดบไมเปนกคอพวกเราๆ ทานๆ นเอง พอตนนอน

ไมทราบมนคดตงแตเมอไรแลว เราไมรวามนคดขณะไหน พอตนนอนขนมามนคดอยแลว นละมนเปดเครองจนกระทงหลบ ถาไมไดหลบ

แลวตายนะมนษยเรา ไมมเวลาพกเครองไดเลยละ ขนธพกไมได-ตาย

อนนยงมดอยบาง พอมเครองรงเอาไวไดแกการหลบ พอไดพกเครองบาง เพราะพกทางสมาธไมเปน พกทางสมาธไมไดและ

ไมรเรองสมาธเปนยงไงดวย แมแตผทรเรองของสมาธดวยการเรยนมาจำมากยงทำไมไดทำไมเปนจะวายงไง ทำใหเปนบางซ

ตามพระพทธเจาทรงสอน ถาดำเนนตามหลกพระพทธเจาแลวจะไปไหน

ปรยต เอา เรยนมา เรยนรวธการแลวเอาทำลงไป ทำไมจะสงบไมได จตนมนเหนออำนาจของธรรมไดหรอ บงคบลงไปดวยสต

ใหอยกสงบได เมอสงบแลวเหนผล เหนผลแลวพอใจทจะตองทำใหมากยงกวานนเขาไป แลวกแนวแนลงไปเรอยๆ นละทนจนกลาย

เปนจตพกเครอง เอา พอถอนออกจากพกเครองแลวเปดเครอง เอา พอถอนออกจากพกเครองแลวเปดเครอง เปดทางดานปญญา

เปดเครองกคอทำงานทางดานปญญา เอา พจารณาลงไปใหเหนละเอยดลออลงไปๆ

ถงเวลาทจะพกเครอง เครองมนรอน เอา พกเขาสสมาธคอความสงบเสย พอเครองเยนแลวไดพกเครองแลว ออกทางดาน

ปญญา นคอปฏปทาทราบรนทานเรยกวา อปณณกปฏปทา การปฏบตไมผด คออยางนในทางภาคจตใจ ทางภาคจตตภาวนา

พจารณาอยางนน คอการกาวเดนออกดวยปญญาแลวเขาสความสงบเปนครงเปนคราว พกไปทำไปเรอย แลวกพก ทำไปเรอยพก

นทานมในปรยตของทานบอกไวแลว แตเราไมรเพราะเราไมทำ เมอไมทำกไมร


28

ธรรมทงหลายเหลานทานแสดงมาแลว จากความรความเหนของจอมปราชญทงนน แตเราอานไปแลวเปนกเลสไปหมด

เพราะไมสนใจ ความไมสนใจไมเปนกเลสจะเปนอะไร มนไมถงใจ ไมสนใจ จนตอเมอเราไดปฏบตแลวเวลามนปรากฏขนมากรทน

ออๆ แหละนน เมอปฏบตลงไปแลวมนร รแลวกยอมรบๆ จนกระทงถงวมตตหลดพน กไมพนเกยวกบเรองการเปดเครองดบเครอง

นเลย พกเครอง แนะ คอสมถธรรมเปนคเคยงกนไป เวลาปญญากาวเดนนนคอปญญาทำงาน นนละเรยกวาทำงาน เมอทำงานมาก

กเหนดเหนอยเมอยลา เหมอนกนกบธาตขนธของเราเหมอนกน แลวเขามาพกผอนหยอนใจของเราสความสงบ พอมกำลงแลวออก

กาวเดนเรอยๆ จนกระทงทะลปรโปรงไปหมด

แลวเปนยงไงโลกอนนเขามาอะไรกบเราไหม จตฟาดเสยจนทะลปรโปรง ปลอยไปเสยหมดโดยประการทงปวง แลวสงเหลาน

มามเยอใยกบเราไหมนอกจากเราเยอใยกบเขา เราจะเปนบาไปกบเขา ทนพอเราหายบาแลวเขาเปนยงไง เขาเปนยงไงเขากเปนของเขา

อยอยางนน นนซมนจงไดเหนเรองความผดถกชวดของตวเองมอยกบใจดวงเดยวนทงนน มนเทานนๆ ไมไดไปทอน เพราะตวนเปน

ตวร มนรไปหมด หลงไปหมด รไปตรงไหนหลงไปตรงนนไมใชรธรรมดา มนรดวยสงทพาใหหลงมนถงตองหลงไปหมด ถารดวยสงทพา

รแลวไมหลง พระพทธเจาหลงทไหน พระสาวกอรหตอรหนตทำยงไงใหหลงกไมหลงเมอถงขนรแลว เปนเชนเดยวกบกเลสเมอยงมอย

ในหวใจแลว ทำยงไงใหรกไมร เมอปดออกเสยจากหวใจเสยจนหมดไมมอะไรเหลอแลว มแตธรรมลวนๆ แลวใหหลงกไมหลง

มนกตรงกนขามนนเอง เอา ใหพากนพจารณาซผปฏบตทงหลาย

นศาสนาจะมแตชอแตนาม มแตตำรบตำรา เลยจะไมมอะไรเปนความศกดสทธวเศษในวงศาสนาในวงของชาวพทธเรา ในวง

ผปฏบตจะทำยงไง เอาอะไรโชวโลกไมได เขาทำงานอะไรเขากมผลออกมาโชวกน แมแตแมคาไปขายของเขากยงมกำไรเอามาโชวกน

วนนไดเทาไร แนะ ไปทำงานอะไรเขากมผลมาโชวกน เราเปนผนบถอพทธศาสนาเอาอะไรมาโชวไมเหนปรากฏเลย ดไมดตำหน

ศาสนาเสยดวยวาศาสนานหมดแลวมรรคผลนพพานไมม ไมเหนมอะไรจำเปน ศล ๕ กไมจำเปน ศล ๘ กไมจำเปน ศล ๒๒๗

ไมจำเปน สมาธภาวนาไมจำเปน ภาคปฏบตโดยประการทงปวงไมจำเปน กมตงแตเรยนเอาแตชอเหมอนนกขนทองเอามา ไดแลว

กมาคยโมกนเทานน มแตลมปากนนเหรอจำเปน กมเทานนแหละจำเปน


29

กเลสพาใหอวดมนกจำเปนละซ ถากเลสเขาแทรกทตรงไหนตองจำเปน เรยนมาเพยงจำไดเฉยๆ กถอวาเปนของจำเปน วาไดร

หลกนกปราชญไปเสยแลวทงๆ ทกเลสไมถลอกเลยน ดเอาตวนแหละตวผเรยนนใครเรยน ผมกเคยเรยนมาแลวนจะวายงไง ไมใชผม

ดถกเหยยดหยามทานผเรยนทงหลายนะ เราพดตามหลกความจรง มนเปนอยางนนจรงๆ ไมวาทานวาเราตองเปนดวยกน นอกจาก

ไมพดเฉยๆ นเรานำออกมาพดอยางเปดเผยใหรตามหลกความจรง กเลสเปดเผยมนไมไดเหรอ ตงแตมนเหยยบหวเรายงเหยยบได

เราเปดเรองของกเลสออกมาเพอคลคลายหรอเพอทำลายมนทำไมจะเปดไมได นน เอามาใหเหนอยางนนซผปฏบต

นศาสนาจะมแตชอเฉยๆ นะ ไมมอะไรออกโชวจะทำยงไง แลวผปฏบตนเปนของสำคญมาก ผทจะนำผลของศาสนาออกโชวได

ตงแตสมาธขนไปละ เอา สมาธขนใด ใครจะถาม-ถามมาวางนเลย นนจงเรยกวาออกโชวไดแลว มนประจกษเหมอนของอยในราน

เอา เปดออกไปด อยากไดอะไรดเอา เอา เขามา สนคาเหลานมอะไรบาง ตองการอะไรใหเลอกเอาเลย นนคำวาสมาธไมวาสมาธขนใด

พรอมหมดในหางรานอนน เอา กลาวถงเรองปญญา เปดออกมาใหเหนหมด ไมวาปญญาอยางหยาบ อยางกลาง หรออยางตำ

อยางกลาง อยางละเอยด ละเอยดสด มอยในหางรานน คอพทธะ ไดแกจตตวรๆ นทเกดขนมาจากภาคปฏบตนเตมไปหมด

เอา วมตตหลดพนหาทไหน หาในคมภรกเหนแตชอของวมตตหลดพน หาในใบลานหาในตำรบตำรากมแตชอของตำรบตำรา

ทมอยในตำรบตำรา ไมใชตวองคมรรคผลนพพาน ไมใชสมาธไมใชปญญา หาในหวใจของผปฏบตซ เมอผปฏบตไดเจอเขาตรงนแลว

จะไปหาทไหนอกทน นนแหละโชวไดเลย ไมโชวกบใครกโชวอยกบเจาของ สนทฏโก ปจจตต เวทตพโพ วญญห ประกาศกงวาล

อยในหวใจตลอดเวลา อกาลโก ฟงซ ธรรมเปน อกาลโก ความบรสทธกเปน อกาลโก มนกเหนไดชดซ นละศาสนาของพระพทธเจา

ขอใหปฏบตไปเถอะ โชวไดในหวใจเจาของจะไมโชวกบใครกตาม ไมมคำวาจะเนาจะเฟะจะลาสมยไมม เอยมอยตลอดเวลาดวย อกาลโก

เอาละพอ

วนท ๒๗ กมภาพนธ พทธศกราช ๒๕๓๒


30

ผลแหงการภาวนา

ธรรมทงหลายทมอยในโลกมาเปนเวลานานกตาม มใจ เทานนจะเปนผสมผสสมพนธรบทราบธรรมหนกเบามากนอย ถาใจไม

สามารถรบธรรมแลว ธรรมกไมมความหมายสำหรบบคคลคนนน เพราะฉะนนเราจงตองปฏบตตวของเราใหได สมผสสมพนธกบธรรม

หนกเบามากนอยเพยงไร ใหเราทราบตงแตหยาบถงขนละเอยด ทานกลาวไวแลววา สมณานญจ ทสสน เอตมมงคลมตตม

การเหนสมณะเปนมงคลอนสงสด

เหนสมณะหมายถงทไหน เราตองนอมเขามาสอนตวเราซ สมณะไดแก ความสงบ การเหนสมณะกหมายถงใจเราเหนความ

สงบของใจเรานนเอง สตปญญาของเราเหนความสงบของเรา ความสงบเยนใจของเรา สมณะท ๑ ไดแกพระโสดา สมณะท ๒

ไดแกพระสกทาคา สมณะท ๓ ไดแกพระอนาคา สมณะท ๔ ไดแกพระอรหตบคคล อยทไหนสมณะทง ๔ นถาไมอยในบคคล

ถาไมอยในผปฏบตจะอยทไหนไมมทอย การเหนสมณะถาไมเหนทใจไมมทเหนไมมทร รทใจ

วนท ๙ สงหาคม พทธศกราช ๒๕๒๓


31

นตถ เสยโยว ปาปโย ไดแกจตทบรสทธหลดพนเรยบรอยแลวนนเสมอกนหมด นอกนนมความเหลอมลำตำสงตางกน ภมของศาสดากรลกซงกวางขวางเตมภมของศาสดา สาวกแตละองคๆ กเปนตามนสยวาสนาของตนทสรางมามากนอย กวางแคบเปนลำดบลำดามา เพราะฉะนน ทานถงยกพระอรหนตขนเปน ๔ ประเภทดวยกน ประเภททหนง สกขวปสสโก การปฏบตอยางเรยบๆ ราบๆ ไปเรอยๆ สมำเสมอไปเรอย วปสสโกเกยวกบเรองวปสสนา สตปญญาตดตามฆากเลสเรยบไปเลย รอยางสงบสบาย ไมกระทบกระเทอนไมตนไมเตนเกยวกบเรองธาตเรองขนธมากนก ภมจากนนกระเทอนธาตขนธ กระเทอนจตใจเปนพกๆ การบำเพญ กเลสมหลายคลน ธรรมะตองมหลายคลนดวยกน รบกน ตอบรบกน ฟดกนบนเวท สำหรบสกขวปสสโก รสกทานจะไปอยางเรยบๆ แตเราเลงเอาตามศพทททานแปลออกมา แลวการปฏบตของเรามนกเขากนทกอยาง เพราะฉะนนเราจงไมสงสยทเทยบเคยงเหลาน สกขวปสสโก ผทรอยางสงบเรยบไปเลย ไดแกประเภทท ๑ เตวชโช บรรลแลวยงไดวชชา ๓ ปพเพนวาสานสสตญาณ ระลกชาตยอนหลงได จตปปาตญาณ อาสวกขยญาณ จากนนก ฉฬภญโญ ไดอภญญา ๖ นหมายถงกรณพเศษ เครองประดบทานเปนพเศษๆ ไป ลำดบท ๔ นเรยกวาสดยอดบารมของพระอรหนตทาน จตปฏสมภทปปตโต เรยกวาผแตกฉานมาก อตถปฏสมภทา ธมมปฏสมภทา นรตตปฏสมภทา ปฏภาณปฏสมภทา นแตกฉานหมด นเรยกวา จตปฏสมภทปปตโต อรหนตประเภทท ๔ เครองประดบของทานเรยกวาหยดยอยมากทเดยว นกคอเปนไปตามความปรารถนาของทาน เวลาทานปรารถนา เชน ความวมตตหลดพนตองการดวยกน แตมความปรารถนาปลกยอยในเครองประดบ เหมอนตนไม ตนลำของมนเปนตนไมชนดเดยวกนกตาม แตกงกานสาขาแตกแขนงไปจะตางกนๆ มลกษณะตางกนอยางนน อรหนต ๔ นเหมอนกน หลกของอรหนตนนกไดแก ผสนจากกเลสดวยกนเรยบรอยแลว นเสมอกนหมด เรยกวาตนลำ ทนกงกานสาขาทแตกออกไปกแตกไปเปน สกขวปสสโก เตวชโช ฉฬภญโญ จตปฏสมภทปปตโต ๔ ประเภท แยกสาขา คอกงกานของทานออกไปตามนสยวาสนาทผมความปรารถนาอยางไรๆ เปนเครองประดบความบรสทธ ทานกปรารถนามา เวลาสำเรจแลว กง กาน สาขา ดอก ใบ ซงเปนความปรารถนาปลกยอยกรวมๆ เปนกงเปนกานสวยงามตามนสยวาสนาของทานทไดทำความปรารถนามา นอรหนต ๔

วนท ๑๔ กนยายน พทธศกราช ๒๕๔๕


32

หลวงปเสาร กนตสโล หลวงปมน ภรทตโต


33

พยานของธรรมสมยปจจบน

พระอรหนตทสนกเลสหายากมาก สมยทกวนนจะมหรอไมมกไมร แตแนใจม หากไมมากเทานน มนสวนมากจะหาไดในปาในเขา

ในตลาดลาดเลกระดกหมกระดกววนไมม มตงแตสวนมากอยในปาในเขาทานภาวนาของทานๆ ในสมยปจจบนนกหลวงปมนอยในปา

ในเขา หลวงปเสารกเชนเดยวกน เปนอาจารยของพวกเราทงหลายเรยกวาปรมาจารยเปนอาจารยชนเยยมในสมยปจจบน ทานกอย

ในปาในเขาสำเรจอยในปาในเขา ออกมาเปนสรณะในปจจบนของพวกเรา กคอทานทงสองพระองคนละ ทานอาจารยเสาร

ทานอาจารยมนเปนพระอรหนตในสมยปจจบน

วนท ๒๑ กมภาพนธ พทธศกราช ๒๕๕๑

พระธาตหลวงปเสาร กนตสโล พระธาตหลวงปมน ภรทตโต


34

อฐทจะกลายเปนพระธาตไดนน คออฐของพระอรหนตเทานน ฟงแตวาเทานน ชขาดเลย เมอออกมาอยางน

กประกาศปางเลยชดเจน

วนท ๑๑ เมษายน พทธศกราช ๒๕๔๘


35

สายธารแหงธรรม

พระผทรงมรรคทรงผลสวนมากจะมอยทางภาคอสาน นเราพดเปนอรรถเปนธรรมตรงไปตรงมา เพราะครอาจารยไมขาด

เรมตนตงแตหลวงปเสาร-หลวงปมนเรอยมา จากนนลกศษยลกหาทไปศกษาอบรมกบทานสำเรจเปนเพชรนำหนงๆ ออกมามากนะ

ทางภาคอสานมมากทเดยว วนท ๖ กรกฎาคม พทธศกราช ๒๕๕๐

พระกรรมฐานรสกจะมากทางภาคอสานและมากเรอยมา เพราะรากแกวของกรรมฐานในสมยปจจบนกอยทภาคอสาน

เปนพนฐาน หลวงปเสาร หลวงปมน เปนรากฐานของกรรมฐานมานาน เพราะฉะนนบรรดาลกศษยลกหาทตองการอรรถธรรมจรง

จงตองหมนหาครหาอาจารยซงเปนทแนใจได แลวกไมพนหลวงปทงสององคน หลวงปเสาร หลวงปมน หลวงปเสารเปนรมโพธรมไทร

ทานไมคอยเทศน เงยบแตวาไมเทศน ถาจะเทศนกพดเพยงสองสามประโยคแลวหยดเลย สำหรบหลวงปมนการเทศนาวาการทกสง

ทกอยางอยนนหมดเลย ธรรมทกขนอยนนหมด ออกจาๆ เลย

จากนนมาบรรดาลกศษยลกหาทไปศกษากบทานทงสององคนมา กกลายเปนครเปนอาจารยของพระทงหลายตอมาเรอยๆ

ดงทเราเหน เชน อาจารยนน อาจารยน ออกจากเฉพาะอยางยงหลวงปมน ออกจากน เรยกวามอยทวประเทศไทยทกภาค บรรดาท

ไดรบจากครบาอาจารยททานศกษามาจากหลวงปมน ยกตวอยางเชน หลวงปฝน หลวงปขาว หลวงปคำด เหลานมแตออกจากน

ลวนๆ เลย นเราพดเพยงเอกเทศนะ ทนแตละองคๆ นลกศษยมากนอยเพยงไรมาศกษาอบรม แลวกแตกกระจายออกไป ซงกมอย

ทกภาคๆ เปนรนหลาน รนลกกคอลกศษยผใหญของทาน รนหลานกเปนลกศษยของลกศษยผใหญอกทนง แตกกระจายออกไป

ถงจะไมไดแบบฉบบของครของอาจารย กพอเปนรองเปนรอยบางกยงด เรยกวาฐานอนโลม ดกวาไมไดไปศกษาอบรมมา

วนท ๒๙ เมษายน พทธศกราช ๒๕๔๕


36

ผลงานของหลวงปมนมกวางขวางขนาดไหน บรรดาลกศษยลกหากระจายไปทวประเทศไทย ถามแลวมแต

สายหลวงปมนๆ ถงจะไมใชเปนขนลกของทาน กเปนขนหลานของทาน ขนลกของทาน หมายถงผทไดอยไดเหนไดยน

ไดฟงโอวาท จากทานอยางแทจรงนนเรยกวา ลกของทาน หลานของทานคอวา เมอครบาอาจารยเหลานไดสำเรจ

เปนผลเปนประโยชนแกตวแลว กแนะนำสงสอนลกศษยลกหาตอไป กลายเปนหลานเปนเหลนไปเรอยๆ แตกแขนง

ทวประเทศไทย

นคอผลงานของหลวงปมน

วนท ๑๓ พฤศจกายน พทธศกราช ๒๕๔๒


37

“...พระเปนผปฏบตดปฏบตชอบ

มแกวสารพดนกอยในหวใจ

กายวาจาของพระคอ

มศล มสมาธ มปญญา

มวชชา มวมตต

เตมอยในหวใจไปไหนไมอดอยาก

สงางามไปหมด

ไมมใครทจะสงางามกวา

พระผปฏบตดปฏบตชอบ

ถงพรอมดวยธรรมสมบต

มาเตมอยในหวใจ...”

วนท ๒๐ มนาคม พทธศกราช ๒๕๕๐

สายธรรมยต


38

หลวงปสงหไดทราบวาเปนพระธาตแลวนะ

กสมชอสมนามททานเปนอาจารยใหญอยทวดสาลวน

โคราช ทานเปนลกศษยเรยกวาตนปละ


หลวงปสงห ขนตยาคโม วดปาสาลวน จ.นครราชสมา


39

หลวงปคำ ยสกลปตโต วดปาศรจำปาชนบท จ.สกลนคร หลวงปพร สมโน วดปาประชานยม จ.สกลนคร


40

หลวงปดลย อตโล

ไปเหนพระเวลาทานมรณภาพ

แล วอ ฐ ท านกลายเปนพระธาต เปน

เพชรนำหนงวางนหรอ (ครบ มบางองค

หลวงตายงไมไดพด เขาเลยกราบเรยนมา

อยางหลวงปดลย ทสรนทร หลวงปบญ

ทสวางแดนดน) อฐกลายเปนพระธาตเหรอ

อนนกเปนลกศษยหลวงปมน หลวงปดลย

ทสรนทรเปนลกศษยหลวงปมนรนใหญ

วนท ๑ มนาคม พทธศกราช ๒๕๕๐

วดบรพาราม จ.สรนทร


41

หลวงปกม ทปธมโม วดปาดงค จ.สรนทร หลวงปคน ปสนโน วดบวรสงฆาราม จ.สรนทร


42

หลวงปออน ญาณสร

ทานอาจารยออนกใช เราพดถง

ประเภทเพชรนำหนงนะ นอกนนเรา

ไมคอยเกยวถงนกนะ ใครจะเปนอะไร

เรากไมคอยสนใจนก เราสนใจพดเฉพาะ

เพชรนำหนงๆ

วนท ๑๓ ธนวาคม พทธศกราช ๒๕๔๑

วดปานโครธาราม จ.อดรธาน


43

หลวงปอวาน เขมโก วดปานาคนมตต จ.สกลนคร

หลวงพอประสทธ ปญญมากโร วดปาหมใหม จ.เชยงใหม

หลวงปบญพน กตปญโญ วดผาเทพนมตร จ.สกลนคร


44

หลวงปชอบ ฐานสโม

ห ล ว ง ป ช อ บ น เ ป น พ ร ะ ท ม

คณธรรมส งส ง การประพฤตปฏบต

องคทานเปนความราบรนดงาม เปน

ความสงบรมเยน เยนตาเยนใจ แกผไดเหน

ไดยน ไดฟงตลอดมา เวลาทานมรณภาพ

ลงไปแลวกแสดงคณลกษณะแหงความด

และความด เลศใหพนองท งหลายได

ประจกษเปนพยานเรองพระพทธศาสนา

ส งผลใหผปฏบตต งแตตนจนอวสาน

สดยอดแหงธรรม คอทานมรณภาพ

จากไปแลว อฐของทานไดกลายเปน

พระธาตเปนลำดบลำดามาแลวเวลาน

การทอฐของคนทวไปจะกลายมา

เปนพระธาตนน เปนไปไมได ตามหลก

ตำราทานยนยนรบรองไวแลววา อฐทจะ

กลายเปนพระธาตได ตองเปนอฐของ

พระอรหนตผสนกเลสแลวเทานน

วนท ๑๐ มกราคม พทธศกราช ๒๕๔๗

วดปาสมมานสรณ จ.เลย


45

หลวงปจนทรเรยน คณวโร วดถำสหาย จ.อดรธาน

หลวงปหลย จนทสาโร

ทานอาจารยหลย ททานมรณภาพทาง

หวหนนนนะ นองคหนงยกใหเรองมกนอยทสด

คอทานอาจารยหลย บรรดาลกศษยของพอแม

ครจารยมน ทานอาจารยหลยเปนองคหนง เปนทหนง

ทเดยว มกนอย ไมเอาอะไรใครใหอะไรไมเอาทงนน

กระโถนของทานทานกควาเอากระปองกระแปง

หวไป ฟงวาไปถงพระราชวงนะ เอาอยางนซ

เราเปนพระไปไหนกตองเอาแบบพระไปซ แบบโลก

แบบสงสารเปนโลกเปนสงสาร แบบพระตองเปน

แบบพระ เขาทไหนตองเขาแบบพระ เราชมทาน

ยกใหเปนทหนงนะทานอาจารยหลย มกนอยทสด

พอทานมรณภาพแลวเหนไหมอฐของทานกลาย

เปนพระธาตเรยบรอย สมมกสมหมายเราชไว

แลววา องคนคอพระอรหนตองคหนง ทนพอทาน

มรณภาพ อฐของทานกลายเปนพระธาตประกาศปาง

ขนมาแลวชดเจน นละทางเดนของพระพทธเจา

ทานผนคอทานผพนทกขโดยสนเชง

วนท ๑๑ พฤศจกายน พทธศกราช ๒๕๔๘

วดถำผาบง จ.เลย

หลวงพอทวา อาภากโร วดปทมวนาราม กรงเทพมหานครฯ


48

หลวงปขาว อนาลโย

นนก เพชรนำหนงนะหลวงปขาว

ไดเคยฟดกนวาอยางนเลยละ ตางคนตาง

เตรยมใสกน ทราบมารำลอวาทานอาจารยขาว

เปนอยางนนๆ ทางนนกรำลอมาอกวา

มหาบวเปนอยางนนๆ ทนกอยากจะทราบ

เรองราวความจรง เอากนจรงๆ ไปกซดกนเลย

โอยรนเรงนะ ธรรมะตางเขาหากนอยางนนะ

รนเรง แลวทานกจรงของทานเดด ขาดสะบน

ไปเลยกเลส อยทนนๆ ทานบอกเลยนะ


วดถำกลองเพล จ.หนองบวลำภ


49

หลวงปจนทา ถาวโร วดปาเขานอย จ.พจตร หลวงปบญมา คมภรธมโม วดปาสหพนม จ.สกลนคร


50

หลวงปฝน อาจาโร

ทานอาจารยฝนทานเกงทางกระแสจต

ดพวกผพวกอะไร เหนเหมอนกนกบเราดคน

ทานเหน..ทานอาจารยฝน

พระพทธ เจ าท านกทรงแสดงไว ว า

ใหเปนไปตามอธยาศยของนสยแตละรายๆ

นสยไหนทเชยวชาญทางไหนกใหสบตอเรองราว

อะไรๆ รไดตามนน ถานสยไมออกไปเกยวกไม

ไปยง ทานวาอยางนน ทานเปดโอกาสใหตาม

นสย ไมมการบงคบ

วนท ๑๘ สงหาคม พทธศกราช ๒๕๕๑

วดปาอดมสมพร จ.สกลนคร


51

หลวงปสวจน สวโจ วดปาเขานอย จ.บรรมย หลวงพออทย สรธโร วดเขาใหญญาณสมปนโน จ.นครราชสมา


52

หลวงปพรหม จรปญโญ

เราตวเทาหนเราพดทตรงไหนผดทไหนวา

อยางนเลยเราไมไดคยนะ ยกตวอยางเชนหลวงปพรหม

ลกศษยทางกรงเทพแหละหลงไหลไป เรากไปกระซบวา

ใหพยายามเอาอฐของทานอาจารยองคนใหไดนะ

อฐของทานอาจารยองคนจะเปนพระธาตแนนอน

เราบอกอยางน พอเผาศพแลว โอย คณะกรรมการ

กชนอยในนนรกษาอฐ เขาไมถงเปดเลยไมได ครนตอมา

ไมนานนะทราบวาอฐของทานกลายเปนพระธาตแลว

นนเหนไหมละ ทานเคยพดใหฟงตงแตอยบานนามน

ทานอาจารยพรหม เวลาเงยบๆ วนไหนไมไดขนหา

พอแมครจารยมน กแอบไปหาทานคยกนสองตอสอง

ทกคนคยสนกสนาน ทานพดใหฟงทกแงทกมม

ในการปฏบตธรรมของทาน นทานกผานทเชยงใหม

ทานผานมานานแลวน กรไดอยางชดเจนละซ ทานเลา

ใหฟง ถงเรายงไมรอโหนอเหนอะไร ทางปรยตทาง

อะไรมนกเขากนไดๆ ลงใจทนท นอฐของทานกลาย

เปนพระธาต

วนท ๑๔ พฤษภาคม พทธศกราช ๒๕๔๕

วดประสทธธรรม จ.อดรธาน


53

หลวงปล ฐตธมโม วดเหวลก จ.สกลนคร หลวงปผาง ปรปณโณ วดประสทธธรรม จ.อดรธาน


54

หลวงปเกง อธมตตโก

เดดเดยวมากนะทานอาจารยเกง

นสยเดดเดยวมากทเดยว เดนตามหลก

ธรรมหลกวนย ทราบวาทานมรณภาพ

แลวอฐของทานกลายเปนพระธาต นก

ลกศษยของหลวงปมนเรา ลกศษยขน

ผใหญ ทานอาจารยเกง-ทานอาจารยสลา

นเปนอปชฌายมาแลวนะน เปนอปชฌาย

ฝายมหานกาย ยกทงวดญตตใหม เปน

ลกศษยหลวงปม น เรา อาจารยสลา

บานวาใหญ อากาศอำนวย ทานอาจารยเกง

บานสามผง ทานอาจารยเกงบวชแลว

ทานออกจากนแลวทานไปอยทางจงหวดชล

จงมวดกรรมฐานหลายแหงทางนน

วนท ๙ พฤษภาคม พทธศกราช ๒๕๕๑

วดโพธชย จ.นครพนม


55

หลวงปหลา ขนตธโร

ไปอย ในโนนทานอาจารยหลา

ทานอยกบชาวไรเขา ทานชอบปาเปน

ประจำ ไมออกมานอก เวลาทานพด

ธรรมะนาฟง ไปพกอยทนน เรากไปพก

อยลกๆ นน ครนกลางคนตองมานงฟง

ทานพดอะไรอก

วนท ๑๖ มนาคม พทธศกราช ๒๕๔๙

วดปาขนตยานสรณ จ.อดรธาน


56

หลวงปแหวน สจณโณ

เขาไปใสกบหลวงปแหวนนะนน นำทอย

ในถงของทานเปนนำทสะอาดทสดไมมใคร

ไปแตะเลย วนนนพระขดอพงถงใหญ เลย

ซดกนเลย อย ผ เฒาตวแดงหมด คอพลง

ของธรรม ขนทแรกกเขาปบจดนเลย คอการถามน

ถาไมรถามไมได ผตอบถาไมรตอบไมได เปน

ภาคปฏบตลวนๆ ไมมในคมภร เขาจดพบทานก

ใสผางมาเลยเราไมลม พอออกปบทานกผางมาเลย

ทนท ๑๐ นาทเราตงนาฬกาไว เรากหายสงสยแลว

ททานตอบมา ครงทสองนปบเขาไปอนใหญเลย

รวงรงใหญเลยครงทสอง พอครงทสองทานก

เปรยงเลย ซดเอาเสย ๔๕ นาท ไหลเลยนะ

ไมมหยด ตวแดง รวมเปน ๕๕ นาทสองพก โฮ

ทานพอใจมาก กธรรมของทานประเภทนไมเคย

ไดพดกบใคร เปดใหใครฟงเลย กมเราเปนพระ

ขดอไปพงถงเลยเทยว แตกกระจายซดกน โอย

ทานดใจมาก ตวแดง เสยงลนเลยเทยว

วนท ๒๖ มนาคม พทธศกราช ๒๕๕๐

วดดอยแมปง จ.เชยงใหม


57


58

หลวงปกงมา จรปญโญ

ท า น อ า จ า ร ย ก ง ม า ท า น บ อ ก ว า

ทานจำพรรษาอยทนน ๕ ปทวดทรายงาม

ทานไปสรางวดทนน วดทรายงามมพระมาบวช

เยอะนะ ตอนนนมทานอาจารยจนทรดวย

ทานอาจารยมหาทองสก ทานอาจารยกงมา

มแตพระองคสำคญดวยนะไปสรางวด ไปอยท

วดทรายงาม จากนนทานอาจารยกงมา ทานก

มาอยบานโคกนาสนวน สรางวดดอยฯ มแต

พระองคสำคญนะเหลานนะ

ท จนทย งไดครบาอาจารย เปนหลก

เปนเกณฑ ตงเนอตงตวทางดานจตใจไดเพราะ

ครอาจารยเหลาน มแตองคสำคญๆ เสยดวย

วนท ๑๗ พฤษภาคม พทธศกราช ๒๕๔๖

วดดอยธรรมเจดย จ.สกลนคร


59

หลวงปแบน ธนากโร วดดอยธรรมเจดย จ.สกลนคร


60

ทานพอล ธมมธโร

นำพทธมนตทานทำคนภายนอกไมรนะ

ภายในทานรกน อยางทานพอล พลงจต

ของทานแรงดทานทำกร พลงจตนมนวล พลงจต

ซาออกอยางนมนวลม อยางแรงม พลงจต

ตางกนนะ อยางทานพอลนเวลาทำนำพทธมนต

ทานใสปวะๆ นนพลงจตของทานพรอมนะ

พงๆ เลย ใครไมรเรองนะ เราไปนงดอย แต

ส วนมากท านม ก จะมองมาหา เร า เ สมอ

ทานคงจะเหนวาตองระวงตวนละ คงวางน

วนท ๒๕ มกราคม พทธศกราช ๒๕๕๐

วดอโศการาม จ.สมทรปราการ


61

ทานพอเฟอง โชตโก วดธรรมสถตย จ.ระยอง


62

หลวงปตอ อจลธมโม

หลวงปตอทานอยบานขา แตกอนทาน

ไปอยทางเชยงใหม ภาคเหนอ ไปอยนานกวาเพอน

ภาคเหนอขามไปถงพะมงพมาทไหนละ หลวงปตอ

เวลาทานมรณภาพไปแลวอฐของทานกลายเปน

พระธาตสวยงามมาก เราไดไปดแลวพระธาต

ทวดของทาน พอถวายเพลงเสรจเรยบรอยแลว

เราไปทหลง วาอฐของทานกลายเปนพระธาต

ไปดสวยงามมาก ทานเปนนสยตรงไปตรงมา

เปนธรรมลวนๆ ไปเลยไมไดแบงใหโลกนะ คอ

เปนนสยธรรมไปเรอยๆ จตของทานกเปนธรรมแลว

เวลาทานแสดงออกนจะเปนธรรม ธรรมคอตรง

ไปตรงมาๆ เรยกวาธรรม สวนโลกกมพลกนน

พลกนบางสำหรบโลก สวนหลวงปตอนไมม

มแตธรรมลวนๆ เรอยเลย

วนท ๖ ตลาคม พทธศกราช ๒๕๕๐

วดปาอรญญวเวก จ.นครพนม


63

หลวงพอบญจนทร จนทวโร วดถำผาผง จ.เชยงใหม

หลวงปบญเพง กปปโก วดปาวเวกธรรม จ.ขอนแกน

หลวงพอเปลยน ปญญาปทโป วดอรญญวเวก จ.เชยงใหม


64

หลวงปสาม อกญจโน

หลวงปสาม ทานบำเพญองคของ

ทานเปนพระทรมเยนเปนสข เทาทหลวงตา

เคยทราบนสยและเคยสนทสนมกบทาน

ตลอดมา รสกวาทานจะพดนอยมาก

แตกรยาแหงการกระทำของทานนนไป

แบบสขมลกๆ ตลอดมาเลย ทานไมคอย

แสดงออก นเวลาทานมรณภาพแลว กปด

ไมอย บรรดาประชาชนทศใดแดนใดกมา

เคารพกราบไหวบชาในคณธรรมของทาน

ทเคยปฏบตดมาแลวตงแตเวลายงมชวตอย

ถงทานลวงไปแลวความดกทำใหทาน

เปนสข

วนท ๓๑ มกราคม พทธศกราช ๒๕๔๔

วดปาไตรวเวก จ.สรนทร


66

หลวงปคำด ปภาโส

ผานไดนะทานอาจารยคำดผานได

คยกนถงทสดเลยละ ถงขนผานได ไมนาน

ทานกเสย กบเราสองตอสองเอากนเสยจน..

เอาภาคปฏบตจตตภาวนา ทางภาคปฏบต

ทานออกปฏบตกอนเรากจรงแตทางดาน

จตใจ รสกเราจะมหลกเกณฑมากกวาทาน

เราไดแนะทานเรอย แนะทาน ทานเลยถอเรา

เปนอาจารย ทานมหาบวนนเปนอาจารยของ

อาตมา ทานวาอยางนน เรากตกใจ ทำไมจง

วาอยางนน ขอใหพดอะไรถงใจเถอะทานวา

อยางนน เราไมทราบวาจะตอบทานวาอยางไร

ขอใหพดใหถงใจเถอะทานวา

วนท ๒๒ เมษายน พทธศกราช ๒๕๕๓

วดถำผาป จ.เลย


67

หลวงพอสทน สลธโน วดถำผาป จ.เลย

หลวงปทอน ญาณธโร วดศรอภยวน จ.เลย

หลวงพอแนน สภทโท วดซำขามถำยาว จ.ขอนแกน


68

หลวงปสม พทธาจาโร

เอ หลวงปสมกดวาจะอยทนนละมง

หลวงปสมนองคหนง รวม ๖ องคเทาทจำไดนะ

มแตเพชรนำหนงผดขนทเชยงใหม สถานทเชน

นนละเปนสถานทเพาะทานผเลศเลอ ในปา

ในเขาๆ ทานอยในปาในเขาทงนนแหละ กตรงกบ

พระโอวาทททรงสอนสดๆ รอนๆ จนกระทง

ทกวนน ถอเปนสำคญมากทเดยว รกขมล

เสนาสน พอบวชเสรจแลวอปชฌายตองสอน

ไมสอนไมได คอเดดขาด ใหอยตามรกขมลรมไม

ในปาในเขา ตามถำ เงอมผา ปาชาปารกชฏ

ทแจงลอมฟาง อนเปนสถานทเหมาะสมกบ

การบำเพญธรรม ปราศจากสงรบกวน จงอตสาห

พยายามอยและบำเพญในสถานท เชนนน

ตลอดชวตเถด นนฟงซของเลนเมอไร ตลอดชวต

วนท ๒๗ ตลาคม พทธศกราช ๒๕๔๙

วดถำผาปลอง จ.เชยงใหม


69

หลวงพอมหาทองอนทร กสลจตโต วดสนตธรรม จ.เชยงใหม


70

หลวงปมหาบญม สรธโร

นอฐของทานกลายเปนพระธาตนะ

อาจารยมหาบญมกลายเปนพระธาต อยท

มหาสารคาม เขาเรยกวงเลง คนกนมากกบเรานะ

เพราะทานเคยอยกบเราแลว จะเรยกตามหลก

ธรรมชาตอยางพระโปฐละกบเณรนนกไมผด

ทานถอเราเปนอยางนน ทานเคารพมาก

แตทานเปนอาวโส ทานเคารพในทางดาน

ธรรมะธมโม ทางพระวนยเราเคารพทาน

เพราะพระวนยมอาวโสภนเต ธรรมะไมม

ถอคณธรรมเปนสำคญ ทานนบถอมากทเดยว

ลงเตมทละ

วนท ๒๐ เมษายน พทธศกราช ๒๕๔๙

วดปาวงเลง จ.มหาสารคาม


71


72

หลวงตาพระมหาบว ญาณสมปนโน

บรรดาลกศษยท งหลาย ท ไปอบรมอยวดปา

บานตาดทวประเทศไทย ไมใชนอยๆ ถาพดตามความสตย

ความจรงแลวหลวงตาบวนมลกศษยฝายพระนมากทสด

วนท ๑๔ ธนวาคม พทธศกราช ๒๕๔๗

วดปาบานตาด จ.อดรธาน


73

พระอาจารยสงหทอง ธมมวโร วดปาแกวชมพล จ.สกลนคร

หลวงปบญม ปรปณโณ วดปานาคณ จ.อดรธาน

หลวงปเพยร วรโย วดปาหนองกอง จ.อดรธาน


74

หลวงปล กสลธโร วดภผาแดง จ.อดรธาน

หลวงปคำตน ฐตธมโม วดปาดานศรสำราญ จ.บงกาฬ

หลวงปฟก สนตธมโม วดพชยพฒนาราม จ.จนทบร


75

หลวปสอ พนธโล วดปาหนองแสง จ.ยโสธร

หลวงพออนหลา ฐตธมโม วดปาแกวชมพล จ.สกลนคร

หลวงพออนทรถวาย สนตสสโก วดปานาคำนอย จ.อดรธาน


76

พระอาจารยสดใจ ทนตมโน วดปาบานตาด จ.อดรธาน

พระอาจารยสชาต อภชาโต วดญาณสงวราราม จ.ชลบร

หลวงปปญญาวฑโฒ วดปาบานตาด จ.อดรธาน

พระอาจารยวนชย วจตโต วดปาภสงโฆ จ.อดรธาน


77

แมชแกว เสยงลำ สำนกชบานหวยทราย จ.มกดาหาร


78

หลวงปเขยน ฐตสโล

ทานเจาคณเขยนทานจะเอาแต

เทปเราฟงตลอด ฟงเทปเราตลอด พอตกคำ

มานเสยงออดๆๆอยองคเดยว อยางนน

เปนประจำนะ เรยกวาทานลงอยางลกๆ

ลบๆ เงยบๆ นกกลายเปนพระธาตนะ

อฐของทานกลายเปนพระธาต จตทานลง

แลวกเปนอยางนนละ มนลงทจตนะ จตน

สำคญมาก ถาจตไมลงอยางไรกไมด ถาจต

ลงแลวยอบเลย เปนอยางนน

วนท ๒๓ สงหาคม พทธศกราช ๒๕๕๓

วดรงสปาลวน จ.กาฬสนธ


79

หลวงปบญจนทร กมโล

ผมธรรมในใจตายเมอไรทานพรอมเสมอ

ทานไมเดอดรอนนะ ถาไมมธรรมในใจน แหม

เดอดรอนมาก สมบตเงนทองขาวของกอง

เทาภ เขากตาม มนเดอดรอนอยภายในใจ

สงเหลานนเขาไมมาเดอดรอนกบเรา เขาไมได

เปนเศรษฐเขาไมไดเปนความสข ความทกข

ในสมบตเหลานน คนตางหาก ถาวาเปนเศรษฐ

กเศรษฐคน ถารอบคอบกเปนเศรษฐ เศรษฐเงน

เศรษฐธรรม ถาไมรอบคอบ กจมไดคนอย

นตางหาก เพราะฉะนน พระทานจงไมเหน

มความจำเปนกบอะไร ตายแลวเผาเลย ไมเผา

ไมฝงก เอาเสอขาดพนแลวโยนลงเหวเลย

ทานไมเหนยงอะไร ทานไมหวงความไดความเสย

อะไรจากรางกายซ ง เปนของเนาเฟะๆ น

ทานเอาจตของทานทบำเพญมาแลว ตางหาก

นนละเศรษฐธรรม อยตรงนน ไมไดมาอยกบสรระ

ทำอะไรกทำลงไปซ

วนท ๒๐ มถนายน พทธศกราช ๒๕๓๘

วดสนตกาวาส จ.อดรธาน


80

หลวงปเจยะ จนโท

จตทานกภมสง สงเตมทละจต

อาจารยเจยะ เคยเลาภาวนาใหฟงตงแต

อยกบหลวงปมนดวยกน จตทานเปนมา

ตงแตตนนะ ออกบวชทแรกกเปนลกศษย

ทานอาจารยกงมา แลวกตดสอยหอยตาม

เขามาถงพอแมครจารยมน จากนนกพน

กนมาเลย จตทานด

วนท ๒ ตลาคม พทธศกราช ๒๕๕๐

วดปาภรทตตปฏปทาราม จ.ปทมธาน


81

หลวงปบว สรปณโณ

ต งแตน ต อ ไปเอาให เตม เหน ยววนน

เพราะมนจวนแลวน มนไปตดอยเทาน เหมอนวา

กระดาษบางๆ ปดนมนมองไมเหน กระดาษบางๆ

เทานนละไมไดภเขาทงลกปดนะ กระดาษบางๆ

ปดไวมองไมเหน เทานนแหละ พอเราเปดกระดาษ

บางๆ ออก เอา ภาวนา นนละทวาคานกฏหก

กำลงพจารณาไปถงจดทแกบอกเขาใจวาหมดแลว

เราเปดทางใหเทานนมนกลง นละทวาคานกฏหก

พอมาถงจดนนแลวผางลงเลย เหมอนคานกฏหก

พอจตทำงานอยางสนนหวนไหวหยดไปแลวน

ดอะไรกฏกยงดๆ อะไรกยงดๆ โอ นคานอวชชาหก

ทานวา ทานพดเองนะ วาคานอวชชาหกวา

วนท ๕ กรกฎาคม พทธศกราช ๒๕๕๐

วดปาหนองแซง จ.อดรธาน


82

หลวงปจนทรโสม กตตกาโร

ทานจนทรโสม ทานเปนพระปฏบตด

ปฏบตชอบ พระปฏบตดปฏบตชอบเหมอนกบ

ไดแกวสารพดนกบรรจภายในหวใจ ไปทไหน

เยนไปหมด ธรรมเยนทหวใจเทานน ไมม

อะไรจะเยนจะอศจรรยเทาธรรมกบใจกลมกลน

เปนอนเดยวกน ธรรมจงเปนของเลศเลอ

ทโลกทงหลายยอมกราบกนทงนน อยางอน

เขาไมยอมกราบงายๆ นะ โลกมนษยเรา

เฉพาะมนษยเราเปนโลกทฐมานะสงมากนะ

แตธรรมแลว โลกมนษยเรานกราบกอน

เพอนเลย

วนท ๒๐ มนาคม พทธศกราช ๒๕๕๐

วดปานาสดา จ.อดรธาน


83

หลวงพอพธ ฐานโย

เจาคณพธไมใชคนคบแคบตบตนอนต

ตระหนถ เหนยว เปนคนมเมตตา จตใจ

กวางขวาง การทำงานสงเคราะหโลกเตมกำลง

เหมอนกน เพราะฉะนนเราจงเชอเจาของเจดย

วาไมขาด วางนเลย สมบรณเปนลำดบลำดา

ไปเรอยๆ อนนขนกบเจาของเหมอนกน

ขนอยในเจาของๆ จนไดแหละ รากฐานอยนน

เช นอย า ง เจด ย เจ า คณพ ธก ข นอย ก บ

เจาคณพธ ถาหากวาตวแกนจดชดแลว

อะไรกจดชดไปตามๆ กน ถาแกนมรสมชาต

เปนเครองดงดด อะไรมนกดงดดเขามา

เรองบญเรองกรรมเปนอยางนนนะ เรองบญ

เรองกรรมเปนพนฐานสำคญมากในพทธ

ศาสนาเรา


วดปาสาลวน จ.นครราชสมา


84

พระอาจารยจวน กลเชฎโฐ

พระอรหนตม ๔ ประเภท ประเภท สกขวปสสโก

นหมายถงวา รอยางสงบเงยบไปเลยไมบอกขณะ

ทานสงหทองกมาเลาใหฟง ผลทกอยางกเปนทยอมรบ

กนแลว นอฐทานกกลายเปนพระธาตแลว ทานจวน

องคหนงทตกเครองบนตายคราวนน มอฐกลายเปน

พระธาต ๒ องค คอทานสงหทองกบทานจวน ทพระ

๕ องคตาย คอลงอฐกลายเปนพระธาตแลวกตตรา

ความสนกเลส หรอตตราพระอรหนตอยางเตมทละ

วนท ๒๙ ตลาคม พทธศกราช ๒๕๕๐

วดเจตยาครวหาร จ.บงกาฬ


85

หลวงปหลา เขมปตโต

ทานหลาภจอกอ กเคยอยหนองผอ

กบเรา พอหลวงปมนมรณภาพแลวก ตดสอย

หอยตามเราไปอยทหวยทราย เราจากหวยทราย

ไปจนฯ ทานกเลยอยทภจอกอเรอยมา นอฐ

ของทานกกลายเปนพระธาต หลายองคมยละ

พจารณาส

วนท ๑๔ ธนวาคม พทธศกราช ๒๕๔๔

วดภจอกอ จ.มกดาหาร


86

หลวงปศร มหาวโร

อาจา รย ศ ร ท าน เป นผ ม น ส ย

วาสนากวางขวาง ในบรรดาสาวกทงหลาย

ครงพทธกาลกมเปนคตตวอยางเรอยมา

จนปจจบนน ครบาอาจารยท งหลาย

มบรษทบรวารมากนอยตางกนๆ ขนอย

กบนสยวาสนา สงเหลานใครจะเสกสรร

ปนยอใหมใหเปนขนมาไมได มนตอง

เกยวโยงกบตนนสยวาสนากคอผ เปน

หวหนาบรษทบรวารทงหลาย อนนทานศร

ทานกเปนหวหนาบรษทบรวาร ทานอย

จงหวดรอยเอด ทานมบรษทบรวารมาก

ทงประชาชนญาตโยมและพระทงหลาย

ทตงเปนสำนกในบรรดาลกศษยของทาน

เปนรอยๆ สำนกมอยทกภาคๆ นกคอ

ลกศษยของทานทลงใจตอทาน ปฏบต

ตามทานเรอยมา

วนท ๑๙ สงหาคม พทธศกราช ๒๕๔๙

วดปากง จ.รอยเอด

หลวงปบญศร ญาณธมโม วดปานำคำนอย จ.ยโสธร

หลวงปสลา ขนตโก วดปาดงนางยอง จ.รอยเอด

หลวงปหวา จตตสลโล วดปาศรสมพร จ.นครพนม

หลวงปอนทร วฑฒสาโร วดปากง จ.รอยเอด

หลวงปสธน เมธโร วดปากง จ.รอยเอด


88

หลวงปผาง จตตคตโต

พดถงเรองพญานาค หลวงพอผาง

สำคญอยนะ กบพวกงพวกพญานาค นละ

อำนาจวาสนาของคน มฤทธาศกดานภาพ

ปจจบนนหลวงพอผางขอนแกน นนนะ

ทานบวชทหลงเรา ตอนทานไปเรากอย

ทนนวดนามน ททานศกษาปรารภกบ

หลวงปมน ทานกเทศนอยางเดดทเดยว

นนละทานไดธรรมะนนละมา ใสเปรยงๆ

ลงทานคงเลงดแลว เหมาะแลว ธรรมะ

จงไมมออนขอเลย เดดตลอดจนจบ ใส

เปรยงๆ เหมอนคนโกรธแคนกนมาได

หากปหากลป พอมากปร ใสกน เลย

วางนเถอะนะ นนละผเฒาไดอนนนมา

มาพจารณากไดคตตงแตนนมา เอาจน

ทะลไป นละองคนหลวงพอผาง

วนท ๒๒ เมษายน พทธศกราช ๒๕๔๖

วดอดมคงคาครเขต จ.ขอนแกน


89

พระอาจารยเสถยร สมาจาโร

นน องคหนงพระภาวนา ชอเสถยร ทาน

เปนคนอดรแลวทานไปภาวนาอยทางเขตตอพมา

เมองไทย-พมาเขตตอ นสำคญมากนะ ชอเสถยร

บานเดมทานอยอดร พาพอพาแมไปอยทางนน

มทสะดวกสบาย การทำมาหาเลยงชพกสะดวก

ทกอยางสงบสงดทงดานธรรมทงดานโลก ทานเลย

ชวนพอแมทานไป ทานเขาทาอยนะ แลวไดประโยชน

ทางนน ชอเสถยร นนอาจารยชา ทานบญม ทานอทย

ทานวนชย หลวงพอตน ทานปญญา นเพชรนำหนง

มหลายองคนะน ทานสำเรจเรยบรอยแลว ถาเปน

สมยครงพทธกาลเปนพระอรหนต ทกวนนเทวทต

มนขวางหขวางใจ วาอรหนตไมได เทวทต คอพระ

ททานจะรกนตองเปนนกภาวนาดวยกน ไดสนทนา

กนในวงภายในๆ รกนแตวาภายใน นอกนนไปทาน

เหมอนไมรไมช เพราะฉะนนวงกรรมฐานกนมอง

เหนกนรกนทนทๆ เพราะทราบจากใจ

วนท ๓๐ ตลาคม พทธศกราช ๒๕๕๒

วดวาชค จ.กาญจนบร

สายมหานกาย

วนท ๑๖ พฤษภาคม พทธศกราช ๒๕๔๔

"...สำนกไหนๆ (เรา) ไปๆ

พอแนะยงไงเรากแนะๆ

เพราะเราสงวนกรรมฐานมาก

คอกรรมฐานนละเราแนใจ

จะเปนผทรงมรรคทรงผล

แทนองคศาสดาและสาวก

ทงหลายเรอยมา

ดวยภาคปฏบตดปฏบตชอบ

เพราะฉะนนเราจงสงวนมาก..."


91

สปฏปนโน

เราบอกตรงๆ ธรรมยต-มหานกายเราไมม มแตสปฏปนโนเทานนเปนอนเดยวกนเลย เรองชอนนชอนตงแตไกเขากม

ไมเหนวเศษวโสอะไร ตงชอแดนสวรรคถาปฏบตเลวทรามดไมไดนะ ตงชอตงนามจงตงไวพอรจก เปนกฎเปนเกณฑวรรคนนวรรคนไป

เทานนเอง สายอาจารยชากบหลวงปมน นมนเปนอนเดยวกนมาดงเดม ตงแตหลวงปมนเปนอาจารยสอนอาจารยของอาจารยชา

อกทหนง อาจารยเหลานมาเปนอาจารยของอาจารยชา แมอาจารยชาเองกเคยไปหนองผอเหมอนกน ตอนทเราอยทนน ทานก

ไปพกอยนนหลายวน ไปศกษาอบรมอยกบพอแมครอาจารยมน

เราจงถอเปนอนเดยวกนหมด สายเดยวกนหมด เพราะเปนลกศษยหลวงปมนดวยกน คำวาธรรมยต-มหานกาย

ไมมสำหรบเราเอง แมแตพอแมครอาจารยมน ทานกไมมจะเหนไดมฝายธรรมยต-มหานกายซงเปนกรรมฐานดวยกนมอยน

กเพราะหลวงปมนไมใหญตตอาจารยของอาจารยชาเหลาน อาจารยมหลายองคนะ ฝายมหานกาย อาจารยทองรตน อาจารยกนร

อาจารยไหนตอไหนหลายองคนะ มาเคารพเลอมใสในปฏปทาของทาน แลวพรอมกนอยากมาขอญตต และเปนลกศษยของทาน

ทานบอกวา “ถาหากวาทานทงหลายญตตแลว ทานทงหลายมพวกมาก ผลประโยชนกจะไมขยายออกไป เพราะโลก

ถอสมมต” ทานวาอยางนนนะ

“ญตตเปนฝายธรรมยตแลว ฝายของทานกจะขาดผลประโยชนไป จงเปนการคบแคบผลประโยชนไมคอยมมาก” ทานจง

ออกสงวา “ไมตองญตต คำวาธรรมยต-มหานกายเปนชออนหนงตางหากสวน สปฏปนโน อชญาย สามจปฏปนโน นเปนพนฐาน

ของศาสดาองคเอก ทประทานไวใหพระสงฆปฏบตตวอยางน เหลานแลเปนเนอเปนหนงอนแทจรง ไมไดเปนอยกบธรรมยต-มหานกาย

เมอพวกทานทงหลายมาญตตแลว บรรดาคณะของทานกจะแยก ถอวานมาฝายน นนไปฝายนน ผลประโยชนไมคอยมมาก เมอเปน

เชนนนจงไมใหญตต เพราะผลประโยชนเสมอกนหมด ญตตแลวผลประโยชนจะขาดอกอนหนง ถาเมอไมญตตผลประโยชนจะเพมขน

“ทานเลงเหนผลประโยชนหาผลประโยชน”

วนท ๒๗ กนยายน พทธศกราช ๒๕๔๕


92

หลวงปทองรตน กนตสโล

ลกศษยของทานฝายมหานกาย

ไปศกษาอบรมกบทานนอยเมอไร เปน

ลกศษยๆ ไปศกษาอบรมกบทานมเยอะนะ

นบตงแต อาจารยทองรตน อาจารยกนร

เราจำไมได สำหรบทานบรรยายใหฟงหมดนะ

หลวงปมน กลกศษยของทานน ทานไมได

วาธรรมยตไมไดวามหานกายน ทานถอ

เปนลกศษยศากยบตรดวยกนทงนน ขอให

ปฏบตดปฏบตชอบเถดทานวางน

วนท ๕ เมษายน พทธศกราช ๒๕๔๔

วดปามณรตน จ.อบลราชธาน


93

หลวงปม ญาณมน

อาจารยมสงเนน นอฐของทาน

กลายเปนพระธาต โอย วนนนรสกทานดใจ

ทานแสดงอาการอยางชดเจนมาก กเราบก

เขาไปหาทานในเขา ทานอยในเขาทมวกเหลก

พอดเรามโอกาสไปทางนนเรากเลยบก

เขาไปหาทานเลยละ ไปทาน..โอย ทานมหา

ไปไดอยางไร ขนเลยละนะ ทานแสดง

อาการความดใจตนเตนนะ เมตตาหลาน

เราน เหมอนหลานทาน ทานแกกวาเรา

ทานเปนลกศษยหลวงปมนมานานนะ

อาจารยมสงเนน

วนท ๑๓ ธนวาคม พทธศกราช ๒๕๔๙

วดปาสงเนน จ.นครราชสมา


94

หลวงปกนร จนทโย

อาจารย ก น ร ท เ ป นอาจารย ของ

อาจารยชา มาศกษาอบรมกบทาน ทานกมา

ขอญตต ทานสงเองเลยไมตองญตต ทงสอง

นกายนสงคมยอมรบสมบรณแบบแลว ไมเปน

สคคาวรณ มคคาวรณ คอไมหามมรรคผล

นพพาน สงคมยอมรบแลวสมบรณแบบ ใหตง

หนาตงตาปฏบต ถามาญตตเสย โลกมนถอ

สมมต พอมาญตตปบนทานทงหลายมเพอน

ฝงมากมายมาเขาเงยบๆ พวกนนกขาดผล

ประโยชน เพราะฉะนนจงไมใหญตต ทานสง

เลย ทานพดเอง ไมใหญตต ลกศษยตถาคต

ทงมหานกายทงธรรมยต สงคมยอมรบกน

หมดแลวสมบรณแบบดวยความเปนพระดวย

กน และไมหามมรรคผลนพพาน มสทธทจะได

มรรคผลนพพานจากการปฏบตของตนทว

หนากน วนท ๒๘ ธนวาคม พทธศกราช ๒๕๔๘

วดกณตศลาวาส จ.นครพนม


95

หลวงปบดดา ถาวโร

หลวงพอบดดา อาย ๑๐๐ ปพอด

ผเฒากสำคญ อยถงรอยปนพอแลวละ เปนวา

หลวงพอบดดานเปนพระสำคญอยนะ ทางดาน

จตใจสำคญอย แตขางนอกพวกนนเอาไปถลง

หมดแหละ พวกผพวกเปรตนะ ทางภายนอก

ถกเขาถลงหมดแหละ กผ เฒาปลอยแลวน

วาอะไรกปลอยไปเลย พวกนนกสนกถลงแหละ

คนกนนะกบเรากด แตไมไดพดธมมะธมโมกน

โดยเฉพาะ แตพอเชอแนในใจแลว ผเฒานเปน

พระสำคญ ในสำนวนโวหารพดอะไรออกมา

มนกแปลกๆ อย มนแปลกมาจากใจนนละ

จะมาจากไหน ใจไมแปลกมนกไมแปลก ถาใจ

แปลกมนแปลกทงนนนะ กรยาแสดงออกมน

แปลกมนแปลกออกมาจากหวใจนะ ผ เฒา

สำคญอยองคหนง

เทศนอบรมฆราวาส ณ วดปาบานตาด

วดกลางชศรเจรญสข จ.สงหบร


96

หลวงพอชา สภทโท

“ . . .ผมสนทสนมกบอาจารยชา

มานาน ไดคยธรรมะทางดานภายในกนแลว

หายสงสย จงบอกไดตรงๆ วา อาจารยชาน

คอเพชรนำหนง ถาจะพดในสมยครง

พทธกาลทานวา พระอรหนตองคหนง

นนเอง...”

วนท ๒๗ ธนวาคม พทธศกราช ๒๕๔๑

วดหนองปาพง จ.อบลราชธาน


97

ทางวดหนองปาพงผมกไป ไปเทศนทอบลฯ ไปพกทวดหนองปาพง ทอนผมไมสนทใจ วดกรรมฐานอยทไหนบกเขาไปเลยละ ผมไปทไรผมกไปพกวดหนองปาพงทกทเลย ผมสบายใจ ผมเยนใจ มองดทกสงทกอยางของพระชนใจ นละความชนใจคอ พระผมธรรมแลวชนใจดวยกน จากนนไดโอกาสผมกไปนนทาง อ.เดชอดม (วดเขอนสรนธร) นนละพระวดหนองปาพงทานพาไป รแตวาวดนนเหมาะสมมากกเลยเผดยงพระบาง หากวาพอเปนไปไดพระทวดหนองปาพงเรากรสกวามหลายองคพอสมควร สถานทนกไมทำความเพยรใหดอยลงตางจากวดหนองปาพง เปนสถานทสงบสงดยงกวานนอก ควรจะมพระอยสบเนองกนไปเรอยๆ ผมวางนนะ


ธรรมดาโลกเราตองถอสมมต คณะนนคณะน เมอทานเหลานมาญตตเสยแลว บรรดาเพอนฝงทเปนสายเดยวกนกจะ

เขาหาลำบาก เพราะฉะนนจงไมใหญตต เพอจะเปดทางใหบรรดาเพอนฝงทงหลายเขามาแลวไดเปนประโยชนอนกวางขวาง

ทานวาอยางนน กเปนจรงๆ เหนไหม สายอาจารยชากวางขนาดไหน อาจารยชากเคยไปอยวดหนองผอดวยกนนนะ ตอนททานไป

ศกษาอบรมเรากอยทนน ถงคนกนมาตงแตโนนละกบอาจารยชานะ ทนทานกมา..อาจารยชา ทหนองปาพงเรากไป ไปเวลาไหน

เราไปพกหนองปาพง เราไมพกทอนนะ ไปทไรเราไปพกหนองปาพง วดอาจารยชานนแหละ เปนอยางนนตลอดมา

ทางอบลฯ ไปหมดแหละสายกรรมฐานอยทไหนๆ เราไปหมด จนกระทงถงเขอนสรนธรทไหนๆ วดปาเปนสายของหนองปาพง

เราไปพกหนองปาพงแลวกใหพระทวดหนองปาพงพาไป สำนกไหนๆ ไปๆ พอแนะยงไงเรากแนะๆ เพราะเราสงวนกรรมฐานมาก

คอกรรมฐานนละเราแนใจ จะเปนผทรงมรรคทรงผลแทนองคศาสดาและสาวกทงหลายเรอยมา ดวยภาคปฏบตดปฏบตชอบ เพราะฉะนน

เราจงสงวนมาก พระกรรมฐานอยทไหนนคอกองแหงธรรมจะอยทน ธรรมจะงอกเงยขนทน เพราะฉะนนเราถงไป ถาเปนกรรมฐาน

อยทไหน อยางไปทางกรงเทพกเหมอนกน อยทางดานตะวนออกทางเมองชลกเหมอนกน เราไปเรอยนะ พอไปถงกรงเทพแลว

เรากไปเขาฉลาก แลวกแถวนน เขาเขยวเขาอะไร

วนท ๑๖ พฤษภาคม พทธศกราช ๒๕๔๔


98

พระปฏบตดปฏบตชอบมมากนอยชมเยนไปตามลำดบลำดานะ ไมเหมอนพระโกโลโกโสขวางบานขวางเรอน ขวางชาตศาสนา ขวางหขวางโลก พระไปไหนมความยมแยมแจมใส ชนตาชนใจ กราบไหวบชาไมมวนจดจาง นคอธรรม พอเหนพระกเทากบเหนธรรม ไดยนเสยงพระกคอไดยนเสยงอรรถเสยงธรรม กราบไหวบชาพระ กคอกราบไหวธรรมน ระลกพระเมอไรกเทาระลกถงธรรมเมอนน นแหละพระกบธรรมกใกลชดตดพนอยดวยกน คอพระผปฏบตดปฏบตชอบ ไมนยมนกายใด อนนนเปนชอเปนนามใหกเลสหลอกลวงตมตน ใหแยกเปนฝกเปนฝายแตกราวกน พระของพระพทธเจาจรงๆ แลว ไมวานกายใดเปนศากยบตร ลกพระพทธเจาดวยกนทงนน มองเหนหนากนยมแยมแจมใสดวยอรรถดวยธรรม มความเคารพจรงใจตอกนทนทสนทสนมกนประหนงวาพอแมเดยวกน

วนท ๒๙ ธนวาคม พทธศกราช ๒๕๔๕

wmj website

Typewritten Text

ณ วดมาบจนทร


99

วนหนงผมไปเทศนทวดมาบจนทร ไปวดมาบจนทร ทานอะไรนะเปนสมภารอยทนน ตอนกลางวนไดไปพกอยทนน

ตอนบายกไปเทศนททาเรอ เทศนทวดมาบจนทรกเทศนเตมเหนยวเหมอนกน เหนเพอนฝงตงใจประพฤตปฏบต ธรรมะออกเอง

ไมตองบอกหรอก ถาไมตงใจปฏบตน โอโห ไขตธรรมนไขแลวไขอก ถามาแตกกระจดกระจายแลวแตกไปเลย ไมเปนอรรถเปนธรรม

ถาควรจะออกแลวไมตองบอก พงทนทเลย ธรรมออกในทสะอาด ทสกปรกธรรมไมออก สกปรกเทาไหรยงแลวกน

วนท ๓๑ ธนวาคม พทธศกราช ๒๕๔๓


100

หลวงพอเลยม ฐตธมโม วดหนองปาพง จ.อบลราชธาน หลวงพอบญช ฐตคโณ วดปาโพธญาณ จ.อบลราชธาน


101

พระอาจารยประสพไชย กนตสโล วดจตตภาวนาราม จ.ปทมธาน

พระอาจารยอนนต อกญจโน วดมาบจนทร จ.ระยอง

พระอาจารยอครเดช ถรจตโต วดบญญาวาส จ.ชลบร


102

หลวงพอใช สชโว

ท ไ ห น เ ป น ส ถ า น ท ป ฏ บ ต ด

ปฏบตชอบเราเขาหมด อยางทานใช

ทางเมองชลกบเราก เปนอนเดยวกน

กบวดปาบานตาด วดเขาเขยววดเหลาน

เปนอน เด ยวกบว ด เรา เรา ไปหมด

เขาฉลากน เรากไปไมรกครง ตงแตสมย

ทานอาจารยใชอยนนทานนมนตไปพก

เปนประจำ ทเขาฉลากเรากเคยไปพก

เปนสถานทสงบสงด อาจารยใชทานปฏบต

ดปฏบตชอบ คนกนมาตงแตทานอาย

พรรษายงนอยๆ นน

วนท ๗ มถนายน พทธศกราช ๒๕๕๐

วดปาลไลยวน จ.ชลบร


103

วดเขาฉลากกตงแต ๓๐ กวาปแลวนะผมเคยไปพกอยทวดเขาฉลาก

แมแตผมไปพกอยทโนนผมกมา ไปพกอยทพทยา หลกแขกหลกคน ตอนนน

หมอเขากำชบกำชาไมใหรบแขก โหย อยทนไมไดไมใหรบแขก ขโมยหนเลย

ไมใหใครทราบนะ ออกโนนออกนปบถงชลบร ถามหาสำนก เราไปพกอย

ในสวนลกๆ ขางทางทศใตวดชองลม เหมาะดนน ผมกเลยปลกศาลาเลก

หลงหนง เปนศาลากรรมฐาน เทคอนกรต ทกอยางแนนหนามนคงหมด กะวา

ประมาณสก ๕-๖ องคกเหนจะพอด ทำศาลาเลกหลงหนง แลวกปลกกฏขน

อก ๓ หลง ผมไปพกอยทนน นนกสบายด เปนเวลานาน ผมพกอยนนผมกไป

ทวดเขาฉลาก ผมไปอยเรอย กลางวนผมไปนอนอยวดเขาฉลาก

ตนเขา สบายๆ เยนๆ ผมมา



104

หลวงปทา จารธมโม

หลวงพอทาทานกบำเพญความดงามมา

ทานรสกวามความอบอนภายในจตใจของทาน

เรองตาย ตายดวยกน แตผหนงทำความดงาม

ตายกไปดวยความอบอน แตผสรางตงแตความ

ชวชาลามกใสตวเองตายแลวไฟเผาทงเปน แลวกไป

เผาในเมองผอก เรายงไปลบลางวาเมองผไมม

เวลาไปเจอเขาแลวมนสายไปเสยแลว สายไปแลว

จำเปนตองจมอยในนรกกกปกกลปกวาจะได

ฟนตวขนมา

วนท ๙ มถนายน พทธศกราช ๒๕๕๐

วดถำซบมด จ.นครราชสมา


105

หลวงพอสงวาลย เขมโก

หลวงพอสงวาลยเปนครบาอาจารย

องคสำคญมากทเดยว สนทกนมากกบเรา

ตายใจกนเลย นสยมนเขาสวนรวมเหมอนกน

การทำบญใหทานเพอสวนรวมๆ ทานม

นสยอยางนน เรากเปนนสยอนเดยวกน

รสกวาเขากนไดสนทนะหลวงพอสงวาลย

ดละวนน ไดมาเยยม พอตายลกยงอย

ให ส บทอดมรดกการประพฤตปฏบ ต

อธยาศยใจคอกวางขวางเหมอนพอนะ

พอคอหลวงพอสงวาลย เขาใจเหรอเทานนละ

เราสนทกนมากก บหลวงพ อส ง ว าลย

เพราะฉะนนมองเหนอยางน จงเปนเหมอน

ลกเหมอนหลานไปตามๆ กนหมดเลย

เปนเหมอนลกเหมอนหลานไปตามๆ กนหมด

เพราะตนใหญคอหลวงพอสงวาลยกบเรา

วนท ๘ มนาคม พทธศกราช ๒๕๕๒

วดทงสามคคธรรม จ.สพรรณบร


106

อกาลกธรรม

ชาตชนวรรณะใดกตาม หลกธรรมวนยพทธศาสนาของพระพทธเจาซงเปนศาสดาองคเอกถกตองแมนยำ แนะนำสงสอน

ใครนำไปปฏบตเรยบไปหมด อยางมาจากทไหนเอาคำสอนของพระพทธเจาครอบเขาไปแลวเรยบหมด เหมอนผาพบไว เปนอยางนน

ของด อะไรเรยราดสาดกระจายอยนของดคอธรรมเกบรอบเขามาเปนอนหนงอนเดยวกนเลย

อยางศาสนากคอพทธศาสนาทเปนศาสนาทแทจรง ถกตองแมนยำ แลวการปฏบตกเหนผลอยางนนจรงๆ อยางวา

พระอรหนตเดยวนทกวนน วาพระอรหนตขาดไปจากพทธศาสนาเหรอ ไมขาด มอยทวๆ ไปจากทานผปฏบตดปฏบตชอบ

ถาปฏบตเลวๆ ศาสนาใดกเถอะแหลกหมด ตงใจปฏบตดกคอแบบพทธศาสนาเปนแบบฉบบทเหมาะเจาะมากทสดเลยละ คอ

เราปฏบตไปพจารณาไปตามปฏปทาการดำเนนของพระพทธเจาและสาวกทงหลาย ทานพาการดำเนนมาอยางไร ถกตามรองรอย

แหงความเปนพระอรหนต เพราะอยางนนพระอรหนตจงไมสญจากโลกเมอมผปฏบตใหถกตองตามธรรมของพระพทธเจาอย

ไมมละ อกาลโก หมายความวาไมมกาลสถานท ขอใหปฏบตดปฏบตชอบเทานน คอปฏบตดปฏบตชอบตอคำสอนของทาน

นนละมรรคผลนพพานจะอยจดนน ไมอยทเราคาดเราหมายไววาเทานนปเทานเดอนมรรคผลนพพานจะหมดจะสน ไมม สนเดยวน

กไดถาไมมใครปฏบตตามคำสอนเพอมรรคผลนพพานแลวสนเดยวนกได ถายงมผปฏบตอย อกาลโก คอธรรมของพระพทธเจา

ไมมกาลสถานทเวลำเวลา มหมด สามารถทตกตวงเอามรรคผลนพพานไดดวยกนทงนนละ

วนท ๒๐ สงหาคม พทธศกราช ๒๕๕๓


107

ขอใหพระลกพระหลาน ตลอดประชาชน ลกหลานทงหลายจำเอาการพดทงนเราพดเอาเปนแบบฉบบไดเลย เพราะหลวงตา

ไมสงสยแลว สงเหลานถอดออกมาจากหวใจทงนน วธการดำเนนแบบไหนๆ ถอดออกมาจากการดำเนนของตวเอง จนกระทงรเหน

ประการใด ถอดออกมาหมด จนกระทงถงวมตตหลดพน จตมนผานไปกบอกวาผานไป หลดพนกบอกหลดพน เพอเปนแบบเปนฉบบ

แลวปลกจตปลกใจ เพอเปนกำลงใจของผบำเพญทงหลาย วามรรคผลนพพานไมไดอยตามดนฟาอากาศ ไมไดอยตามเวลำเวลา

เวลานนสนเวลานสด พระพทธเจานพพานอยเมองอนเดย เราอยเมองไทยนไมมหวงแลว นนมนคดไปอยางงนนะ

นมนไมใช อกาลโก มนเปน กาลโก คอเอากาลเอาเวลามาเหยยบมาบบบสไฟการบำเพญธรรม มนกเขากนไมได กเลสมน

ไมเหนมเวลำเวลา ความโลภเกดไดทกเวลา ความโกรธ ราคะตณหา เกดไดทกเวลา ทนการบำเพญธรรมเพอดบกเลสทงหลายเหลาน

ทำไมจงดบไมไดทกเวลา เพราะเปนของคเคยงกน ดบกนไดทงนน เราอยาไปกลาวถงเรองสมยนนสมยน อยาไปคด เปนเรองกเลส

หลอกลวงทงนน ใหบำเพญตวเอง กเลสจรงๆ เกดอยกบใจของเรา ไมไดเกดอยกบกาลนนสถานนนะ มนเกดอยกบใจ ใหแกตวเอง

ดวยอรรถดวยธรรมตลอดเวลา

วนท ๒๒ มกราคม พทธศกราช ๒๕๔๖

พระธรรมเทศนาโดย

หลวงตาพระมหาบว ญาณสมปนโน


109

เอาใหหนกนะ เรองการชำระจตใจ

อาจารยชากบเราสนทกนมานาน ทางดานจตใจไดคยกนแลวเปนทลงใจ อาจารยชาเปนพระเพชรนำหนง ลกศษยพอแม

ครจารยมนเหมอนกน ทานเคยไปรบการอบรมอยทวดหนองผอ ซงเรากอยนนเวลานน ทานเปนลกศษยทานอาจารยทองรตน คอ

ทานอาจารยทองรตน ทานอาจารยม จงหวดนครราชสมา นเปนลกศษยของหลวงปมนเรา ไปศกษาอบรม ทานอาจารยทองรตน

ทานอาจารยกนร ทานอาจารยม โคราช ไปอบรมศกษา เปนลกศษยของหลวงปมนเรา แลวอยากจะญตตเปนฝายธรรมยต

หลวงปมนทานบอกวา เรองชอนนไกมนกม ฟงทกคนนะ เปด ไก มนมทงนนละเรองชอเรองเสยง ไมถอเปนประมาณ

เอาหลกธรรมวนยเปนจตใจของพระ เปนเพศของพระ เปนเนอหนงของพระ มรรคผลนพพานไมไดกดกนสำหรบผปฏบตดปฏบตชอบ

หากวาทานทงหลายไดมาญตตเสย โลกเขาถอกน สมมตถอกน ทานทงหลายกจะไมมเพอนฝงทจะทำประโยชนใหแกโลกมาก ถาเมอ

ไดญตตมาเปนฝายธรรมยตเสย ธรรมดาโลกกจะถอเปนหมเปนคณะ เปนธรรมดาของโลกมาอยางนนดงเดม ผลประโยชนทจะได

จากการปฏบตเกยวกบฝายพระดวยกนกจะมนอย

ไมตองญตต ทานสงเลยนะ มคคาวรณ สคคาวรณไมม เพศกตงขนแลว ทางสงคมยอมรบกนทงธรรมยต มหานกาย นเปน

ความยอมรบทวหนากนแลวในสงคม สวนธรรมวนยกเปนทเปดทางใหแลวสำหรบผปฏบตดปฏบตชอบ ไมมคำวานกายนนนกายน

ขอใหเปนผปฏบตดปฏบตชอบเทานน เปนศากยบตรของพระพทธเจาไดเสมอหนากนหมด นหลวงปมนทานแสดง

ผมสงสารเพอนฝงของทานมจำนวนมาก ถาทานทงหลายญตตเสยแลวหมเพอนกจะเขากนไมตด ไมตองญตตแหละ

เพอกระจายผลประโยชนใหแกเพอนฝงมากมายกายกอง คำวาเพอนฝงไดแก ธรรมยต มหานกาย ทเขาตงชอกนอยางนน สำหรบ

หลวงตาบวเองใครจะวาบากตามไมมชอ ตงไวอยางนนโกๆ ไปอยางนนละ ธรรมยต มหานกาย ใครกตามถาปฏบตไมดแลวจะเปน

เทวดามาจากฟากไมเปนประโยชนอะไรแหละ ถาตงใจปฏบตดตามหลกธรรมวนยสมบรณแบบตามพระแลว มคคาวรณ สคคาวรณ ไมม

เปดทางโลงเพอมรรคผลนพพานดวยกนทงนน


110

อนนเราเองกดไมสนใจกบวานกายนนนกายน ขอใหปฏบตดปฏบตชอบเทานนเราเปนทพอใจ เขาไดสนททนทเลย จะเปน

นกายเดยวกน ชอเดยวกนกตาม ถาปฏบตไมดแลวไมเขาหนานะ ไมอยากมองดจนกระทงหนาจะวาอะไร ธรรมวนยเปนเครองบงคบ

หรอเปนเครองยนยนวาจะเขากนไดสนทหรอ ไมสนทเพราะอะไร ถาธรรมวนยการปฏบตเขากนไดแลว เปนศากยบตรเหมอนกนหมด

วนนผมกไดมาเยยมทานทงหลาย ผมไปทกแหงนนแหละทางไหนกไป หนองปาพงกไป เมอเรวๆ นกไป ไปอบลฯ กเขาไปแวะ

หนองปาพง ผมสนทสนมกบอาจารยชามานาน ไดคยธรรมะทางดานภายในกนแลวหายสงสย จงบอกไดตรงๆ วา อาจารยชา

นคอเพชรนำหนง ถาจะพดในสมยครงพทธกาลทานวา พระอรหนตองคหนงนนเอง แตทกวนนกเลสมนหนามนแนน พดเรองอรรถ

เรองธรรมเรองมรรคผลนพพานไมไดนะ กเลสมนรมต ธรรมะจะออกไมได

คราวนจะเปนคราวเปดโลก ชวยชาตของเรา ผมเองคอหลวงตาบว เปนผนำธรรมะพระพทธเจามาเปด ตปากกเลสให

แหลกเหลวหมดไมใหมเหลอ เพราะมนเหยยบยำทำลายศาสนาเรามานานแลว กนกางมรรคผลนพพานไมใหม ผปฏบตศลธรรมน

ไมมมรรคผลนพพานไมม ปฏบตจนตายกไมมมรรคผลนพพาน นกเลสมนปดไวขนาดนนนะ มนหนาขนาดไหน

ใครเปนเอกในโลกอนน คอพระพทธเจาเปนเอก ศาสนาออกมาจากทานผเปนเอก สวากขาตธรรมตรสไวชอบแลวทกอยาง

ไมมอะไรบกพรอง กเลสมนไดเหนมรรคผลนพพานมาจากทไหน มนถงมากลาหาญหนาดานหลอกลวงโลกจนกระทงวนนวา

บญไมม บาปไมม นรกไมม สวรรคไมม นพพานไมม นคอกเลสตวตาบอดหนาดานทสด มนกำลงปดหปดตาปดจตปดใจของชาวพทธ

เราใหวงไปตามมน มรรคผลนพพานกลายเปนขหมราขหมาแหงไปแลวเวลาน นเรานำมาเปด

เราปฏบตจรงๆ ตามหลกศาสนธรรม ตงแตการเรยนมาเราไมเคยไดตำหนตเตยนในศลของเราวาดางพรอยแมนดหนง

เปนทภาคภมใจในการศกษาเลาเรยน ศลเราสงวนรกษามากทสด ภาคภมใจ เวลาออกปฏบตจงไมมความเคลอบแคลงสงสยในศล

ของตนวาดางพรอย มความภาคภมใจเตมสดเตมสวนในศลของตน จากนนกกาวออกปฏบตตามหลกศาสนธรรมททานสอนไว

เฉพาะอยางยงคำวาปฏบตกไดแกจตตภาวนา ชำระจตใจตามแนวทางทพระพทธเจาทรงสงสอนไว ตงแตสมถธรรม วปสสนาธรรม

กาวขนไปจนกระทงวมตตธรรม ออกจากจตตภาวนาเปนสำคญมากอนดบหนง

นกไดออกปฏบตเตมกำลงความสามารถ คำวาสมาธทเรยนในตำรบตำรา เปนชอเปนเสยงเปนกระดาษนน เขามารวมอย

ในหวใจผปฏบตน สมาธไดปรากฏขนแลวในหวใจของเรา ไมสงสยแลววาสมาธเปนอยางไร แตเวลาเรยนอยนนสงสยตลอด วาสมาธเปน

ยงไงๆ สงสย เพราะเพยงความจำเฉยๆ ความจรงไมไดเขาถงใจ พอปฏบตทางดานจตตภาวนาเขาไป สมาธปรากฏขนทใจเปนความสงบเยน

จากนนเปนความอศจรรยในขนสมาธ ออ สมาธเปนอยางนเหรอ นนชดแลวไมตองไปถามใคร สมาธเปนอยางนเหรอ ขยายจากสมาธ

ออกไปยงกวางขวาง ยงลกซง จนกระทงเตมภมของสมาธ คำวาสมาธเตมภมนนเหมอนนำเตมแกว จะทำยงไงใหสงกวานนกไมสง

สมาธทเตมภมแลว ใหเลยนนไมเลย เรยกวาเตมภมสมาธ เหมอนนำเตมแกวในขนน นกไดเปนแลวภายในจตใจของตวเอง

ตดสมาธอยเปนเวลา ๕ ปไมอยากออก อยทไหนอยไดหมดสบายหมด อยในปาในเขาจะยนกดนงกดนอนกด จตนไมไดออก

ยงกบอะไรเลย เปนอารมณอนเดยว สมาธแนว จนกระทงถงวานพพานคออนนเอง มนตดสมาธแลว นตดสมาธอยเปนเวลา ๕ ป

จนกระทงพอแมครจารยทานเหนวามนจะตายแลวนะไอน มนจะหมขนเขยงในสมาธแลว ทานถามเรอยๆ เปนยงไงจตทานมหา

สงบดอยเหรอ สงบดอยเราวาอยางนเลย เพราะพดดวยความอาจหาญทรเจาของจรงๆ แลว ทานกถามเรอยทานกนงไปเรอย

แลวกถามเรอย พอหนกเขากวา เปนยงไงจตสงบดอยเหรอทานมหา


112

วนนจะเปดใหพนองทงหลายทราบนะ เรองธรรมของพระพทธเจาทกระจายอยในโลก แตโลกเหยยบยำทำลายอย

ไมไดมใครมอง วนนจะพดใหพนองทงหลายฟงในผลของตวเองทไดปฏบตมาอยางอาจหาญ ชาญชยไมสะทกสะทาน ในสามแดนโลกธาตน

เราไมเคยหวนกบอะไรทงนน เพราะเราไดรของจรงตามหลกพระพทธเจาแลวจงไมมหวนอะไร ของจรงมยงไงเราจะวาตามของจรงนน

นเราพดถงเรองสมาธเตมภม ตดสมาธอย ๕ ป แนวทงนน ไมมกระดกพลกแพลงไปทางไหนมนลำบาก จะใหคดทางดาน

ปญญาคดอานไตรตรองอยางนนอยางนมนไมอยากคด มนสความสงบแนวอยอนเดยวไมได กเลยตดสมาธนนเสยเปนเวลา ๕ ป

พอถงเวลาแลวก เปนยงไงทานมหาสงบดอยเหรอจตทานวาอยางนน กวาสงบดอย ทานจะนอนตาย ขนทนทเลย หอ ทานจะนอนตาย

ในสมาธนนเหรอ ทานรไหมวาสขในสมาธเทากบเนอตดฟนเทานน เนอตดฟนมความสขแคไหน เอามาเทยบกนกบสมาธของทาน

เอาละนะทน ขงขงตงตงเทยวนะ ทานรไหมวาสมาธทงแทงนนเปนสมทยทงแทง ทานรไหม ไอเรากขนทนทตอบทาน ถาวา

สมาธเปนสมทยแลวสมมาสมาธจะใหเดนทไหน เรากวาอยางนตอบทาน สมาธของพระพทธเจาไมไดเปนสมาธหมขนเขยงเหมอน

ดงสมาธของทานนนะ สมาธของทานเปนหมขนเขยง ไมสนใจกบเรองสตปญญาทจะถอดถอนกเลสเลย นคอสมาธขนเขยง นหรอเปน

สมมาสมาธทานวาอยางนน สมาธของพระพทธเจาไมไดเปนอยางน สมาธตองเปนสมาธ มสตปญญาครอบงำอยกบสมาธนน นสมาธ

หมขนเขยงไมสนใจตอทางดานปญญาเลย ทานยงไมรอยหรอนคอสมาธทเปนสมทย ทางนกลงทนท ออ เหนจะใชแลว ยอม ยอมในใจนะ

จากนนกออก เพราะสมาธเตมภมแลวจะออกทางดานปญญาเมอไรออกไดทงนน แตไมนำออกนนซ เหมอนกบเครองครวของ

เรานำมาวางไวๆ อนนนหม อนนปลา อนนเนอ อนนนผก อนนพรก กทงเกลอนไวอยางนนมนไมไดเปนแกงให เราไมไดจบมาผสม

เครองครวพรอมแลวกตาม แตจะใหสำเรจเปนแกงขนมาไมไดเมอไมจบมาผสมผเสกน นสมาธจะเกงขนาดไหนกตามกพรอมในความ

เปนสมาธ แตไมสามารถทจะเปนปญญาวมตตหลดพนไปได

พอทานวาอยางนนแลวกออกละทนนะ จตกเรมออกไหว

ตวทานชแจงถงเรองปญญา ปญญาตางหากนะแกกเลส สมาธ

เปนแตเพยงวาตกเลสใหสงบตวเขามา เพอจะกาวเดนทางดาน

ปญญาไดสะดวก โดยไมมอารมณอนใดมากอกวน เนองจาก

สมาธครอบไวแลว ฟงซทานพดนะ พอออกทางดานปญญาน

หมนตวทนทเลย พจารณาเรองธาตเรองขนธ เรองอสภะอสภง

ภายในรางกายนกระจางแจงๆ ขนมา เหนเหตเหนผลเหนโทษ

เหนภยในรางกาย ซงแตกอนไมเคยเหน

เกสา โลมา นขา ทนตา ตโจ เรยนมาตงแตวนบวช

กไมสนใจ มแตเสกสรรปนยอผม ขน เลบ ฟน หนง เนอ เอน

กระดก นวาเปนของสวยของงามเปนของจรงถาวร เปนหญง

เปนชาย เปนของนารกนายนดไปหมด ทนพอปญญาไดเขาส

เกสา โลมา นขา ทนตา ตโจ ซงเปนภเขาภเราอนหนกทสดนแลว

แตกกระจายออกไป แตกออกจากคำวาเปนสตวเปนบคคลเปน

หญงเปนชาย แตกจากคำวาเปนความสวยความงาม จนกระทง

กระจายออกไปเปน อนจจ ทกข อนตตา สตปญญาหยงเขาไป

ทราบเขาไป ฆากเลสไปโดยลำดบๆ ออ อยางนเหรอทานฆา

กเลส ทานฆาอยางนเหรอ ประจกษเขาๆ

กระจายออกทางดานปญญาเกยวกบสวนรางกายน อนนหนกมาก สตกด ปญญากด ความเพยรกด กาวเขาสภเขาภเรา คอ เกสา โลมา นขา ทนตา ตโจ นภเขาทงลกไมไดหนกยงกวาน เขาทำลายไดแตกกระจาย แตภเขาภเราในเกสา โลมา นไมมใครทำลาย นอกจากสงเสรมใหมนยงกวาเทวบตรเทวดาไปเสยอกเทานน พอสตปญญาหยงเขาตรงนแตกกระจดกระจายพงทลายลงไป ขาดสะบนลงไปเสรจแลว จตดดผงขนอกขนหนง นเหนโทษแหงภเขาภเขา ปลอยวางภเขาภเราไปแลวจตดดผงขนเลย เพราะฉะนนพระอนาคามทานผละกามกเลสไดแลว จงไมกลบมาเกดอก เพราะตวนเองเปนตวกดถวงทหนาแนนมนคงทสด หนกทสด สตวทงหลายชอบทสด ความทกขความทรมานอยกบตรงนทสด สตปญญาไดพงทลายขาดสะบนเขาไปเหนประจกษใจ จตดดผงขนจากขนน พอออกจากขนนแลวความกดถวงทงหลายทางดานจตใจอนเปนความทกขความ ทรมานมากนอย หายหนาไปเกอบจะวาไมมเหลอ จากนนจตกหมนขนเปนหลกธรรมชาต นเรยกวาละขนกามกเลสไดแลวดวยปญญาของตวเองโดยไมตองไปถามใคร พดแลวสาธ แมพระพทธเจาประทบอยขางหนานกไมทลถามพระองค เพราะเปนของอนเดยวกน รอยางเดยวกน เหนอยางเดยวกน สนทฏโก ความรเองเหนเองอยางเดยวกน ถามกนหาอะไรประจกษ จากนนจตกดดขนเลย ดดขนๆ ถาพดถงขนภมกวาพระอนาคามไดระดบแลว พระอนาคามนเปนขนทหมนตวเองไปอตโนมต เรยกวา ภาวนามยปญญา เปนปญญาเปนสตทหมนตวเองโดยอตโนมต ไมตองมการบงคบบญชาในเรองความพากความเพยร ตองไดรงเอาไว ไมอยางนนสตปญญานทำงานเลยเถด เพราะเหนโทษแหงวฏจกรกเหนอยางถงใจ คอเหนโทษของกเลสเหนอยางถงใจ เหนโทษแหงความหลดพนจากทกขเหนอยางถงใจ ความถงใจทงสองประเภทนเขาสดวงใจดวงเดยวจงมกำลงมาก ทจะถอนตวออกจากทกข โดยไมมคำวาเปนวาตาย ฟดกนเตมเหนยวเลย นละธรรมของพระพทธเจาประกาศกงวานอยทหวใจของผปฏบตตามศาสนธรรมททรงสอนไว ไมครไมลาสมย เปนมชฌมาตลอดเวลา นสตปญญาขนนกาวแลว ทนเบกกวางๆ ออกเรอยๆ เรองกเลสตณหาวฏจกรวฏวนหมนภายในดวงใจน เหมอนกบวา มนหดยนเขามาๆ ทางเบกกวางทจะหลดพนจากทกขเบกกวางออกๆ สตปญญาหมนตวเปนธรรมจกร นเรยกวาธรรมทำงาน ธรรมมกำลง ยอมหมนตวกลบเหมอนกนกบกเลสทมนมกำลง หมนหวใจของสตวเปนวฏจกรไปตามๆ กนหมด ไมวากรยาใดของกเลสทมนแสดงตวออกมา มนทำงานเพอวฏจกรของมนทงนนๆ ทนเมอสตปญญาอนเปนฝายธรรมมกำลงแลวหมนกลบ ทนหมนกลบโดยอตโนมตเหมอนกเลสมนหมนอยในหวใจสตวโลกเปน อตโนมตของตวเองนนแล


115

พอถงขนสตปญญาขนนแลวเปนหมนกลบๆ ตลอดเวลา ไมวายนวาเดนวานงวานอนเวนแตหลบอยางเดยวเทานน นอกจากนนสตปญญาขนนจะฆากเลสตลอดเวลาโดยอตโนมต หมนตวๆ กเลสขนหยาบหมนหนก เรยกวาปญญาขนผาดโผนโจนทะยาน เหมอนวาฟาดนถลม ปญญาขนหยาบกบกเลสขนหยาบๆ ฟดกน พอจากนนแลวสตปญญากคอยเบาไปๆ เพราะกเลสเบาลงๆ สตปญญา กคอยเบาไปตามๆ กน หมนไปตามๆ กน เปนนำซบนำซมๆ กเลสซมซาบไปไหนสตปญญาขนอตโนมตกาวเขาสมหาสตมหาปญญาแลวซมซาบ ไปตามๆ กนเลย เหมอนไฟไดเชอ เอา ละเอยดขนาดไหน สตปญญานละเอยดตามกนไปๆ โดยอตโนมตจนไหมหมด คำวาเชอไฟไดแกกเลสสวนหยาบ สวนกลาง สวนละเอยด ไฟจะแสดงเปลวตามเชอไฟทหยาบ กลาง ละเอยดเปนลำดบ พอเชอไฟไดแกกเลสมความละเอยดลออลงมากจนถงขนาดซมซาบ สตปญญาขนพอๆ กนขนปราบกนกซมซาบไปตามๆ กน เผาไหมเปนลำดบลำดาเหมอนไฟไดเชอ จนกระทงขาดสะบนลงไปหมดไมมอะไรเหลอภายในจตใจ จตใจไดดดขนจากนนเหมอนฟาดนถลม เหนประจกษอยางนนซ ปฏบตธรรมพระพทธเจา ธรรมเปนธรรมทองอาจกลาหาญชาญชย ออกมาจากผสนกเลส เหนอกเลสทกประเภทแลวกลวกเลสหาอะไร มนลบลางวาบญไมม บาปไมม นรกไมม สวรรคไมม จาอยในหวใจนจะไปถกกเลสหลอกลวงไดยงไง กมตงแตจะฟาดหวกเลสแหลกแลวประกาศใหพนองทงหลายไดทราบวา บญม บาปม นรกม สวรรคม พรหมโลกม นพพานม ประจกษอยตลอดเวลาตงกปตงกลปมาแลว แลวยงจะมอยตอไปอกในสงเหลาน ไมมการลบลางได ไมมสงใดลบลางได กเลสจะลบลางวาสงเหลานไมมกตาม กเปนลมปากทมาหลอกลวงสตวโลกใหลมจมไปตามมนเทานน พนองทงหลายทเปนชาวพทธดวยกนอยาหลงกลมนนะ

พระพทธเจาเปนศาสดาองคเอก แตกเลสมนไมไดเอกนะ เอกตงแตหลอกคนเทานนแหละ ใหตางคนตางปฏบต พอจตถงขน

ขาดสะบนลงไป กเลสอวชชาหมนอยในหวใจดวงเดยวเปนจดรวมของกเลสทงหลาย มหาสตมหาปญญากฟาดเขาไปนนขาดสะบนลง

จากหวใจ ประหนงวาฟาดนถลม ขณะทจตไดหลดออกไปจากวฏจตวฏจกรขาดสะบนออกไปเปนววฏฏจต เปนนพพานสดๆ ขนมา

ภายในจตใจแลว เหมอนฟาดนถลมเลย ความอศจรรยทไมเคยคดเคยคาดเคยหมายไดปรากฏขนแลวในขณะทกเลสทง ปวงไดสนซาก

ลงไปจากหวใจแลว

ใจนเปนใจดวงอนขนมาทงๆ ทเปนใจดวงเกา ใจดวงเกาคอกเลสครอบเอาไวมดตอ แลวถงสวางมากสวางตามขนตามภมยงไม

ไดสวางเตมดวงเมอกเลสยงม อย พอกเลสพงลงไปหมดแลวสวางเตมดวง อาโลโก อทปาท สวางโรอยทงกลางวนกลางคน

พระพทธเจาสอนพระเบญจวคคยทงหา เบญจวคคยทงหากใครบางทจะศกษาปฏบตตาม กคอพวกเรานละปฏบต ตองเอาใหจรงจง น

ละกเลสขาดสะบนลงจากใจ ใจดวงทกเลสขาดสะบนลงไปแลวเปนใจดวงใหมขนมา เปนใจทอศจรรยเลยคาดเลยหมาย แมตวเองก

อศจรรยในตวเอง นำตารวง นนฟงซ

ไมไดนอนเลยตลอดรง เกดความอศจรรยในธรรมของพระพทธเจา ทปรากฏขนในหวใจของเราอยางเตมดวง สวางจาครอบ

โลกธาต โนนฟงซ พอกเลสตวเดยวทมนปดบงกระจายออกเทานน จตนไดแสดงฤทธเดชของตวเองแหงความบรสทธเตมตวของจต

สวางจาไปหมด ไมถาม นรกถามอะไร สวรรค นพพาน ถามหาอะไร ประจกษอยในหวใจนหมดแลว ใครจะเชอไมเชอกตาม

เราเปนผรอยเหนอย เราจะไปเชอใครผเขาไมรไมเหน

นละพระพทธเจาตรสรเพยงพระองคเดยวเทานน สงสอนโลกไดสามแดนโลกธาต เหนไหม จรงหรอไมจรง อาจหาญหรอ

ไมอาจหาญ แนหรอไมแนพระพทธเจาตรสรธรรม ฆากเลสขาดสะบนลงจากหวใจ สอนสตวโลกไดสามแดนโลกธาต แลวมใครสามารถ

กเลสตวไหนสามารถสอนโลกใหเปนอรรถเปนธรรมไดสามแดนโลกธาต มแตมนกลอมโลกธาตทงหมดนนแหละ นละเปนขาศก

ของธรรม ไดแกกเลส มนบบอยหวใจของพวกเราทงหลายเวลาน

เวลาเปดออกแลว กเลสสนซากไมมอะไรเหลอแลว ตงแตขณะกเลสสนซากลงไปทกขแมเมดหนเมดทรายทจะมาผานหวใจ

เพราะกเลสสรางขนมา ไมปรากฏเลย มแตความบรสทธพทโธ ธรรมพอแลวลวนๆ ภายในหวใจ ตงแตบดนนตลอดมาจนกระทงบดน

เปนเวลาเทาไร นเราประกาศความจรงทออกจากหวใจของเราอยางไมสะทกสะทานกบโลกธาตใด ในสามแดนโลกธาตน เพราะเราได

รจรงเหนจรงอยางประจกษในหวใจของเราแลว แมพระพทธเจาประทบอยขางหนาเรากไมทลถามทานในสงเหลาน เพราะทรงแสดงไว

แลวทกอยางใหเรารเราเหน ใหปฏบตตามนนๆ จะรเหน เปน สนทฏโกๆ รเองเหนเองขนมา เราจะไปทลถามทานทำไม


117

ประกาศปางขนภายในจตใจแลว ทกขแมเมดหนเมดทรายไมเคยปรากฏ ตงแตขณะทกเลสตวสรางทกขขนมานนขาดสะบนลง

ไปจากจตใจ มแตบรมสข เรยกวานพพานพอภายในหวใจตลอดมาจนกระทงถงปานน เราเคยไดประกาศใหพนองชาวไทยทงหลาย

ของเราไดทราบ ในปนเปนปทเราเปดหวอก ในการปฏบตมาผลไดรบมากนอยเราไมเคยเปดแตกอน สอนไปตามธรรมดา ควรสอน

หนกหนก ควรสอนเบาเบา ควรสอนถงฟาดนถลมสำหรบผตองการมรรคผลอนสงสด เรากสอนอยางเตมเหนยว เรยกวาฟาดนถลม

เอาใหหลดใหพนไปไดในขณะนนเลยทเดยว

ถาเปนสถานทตางๆ กตามแตกำลงของผทจะรบอรรถธรรมมากนอยเพยงไร ถาไปสถานทหหนวกตาบอดเสยจรงๆ เหมอนไมม

เรากเปนคนหหนวกตาบอดไปดวย เพราะสอนไปแลวเขากไมรเรอง สอนไปหาอะไร กเดนไปนงไปนอนไป ตามหมกฟงไปอยางนน

ผานไปๆ เพราะสอนมนไมรบประโยชน พวกนพวกปทปรมะ มด หหนวกตาบอดหมด ใจบอดหมด ไมมทางทจะรบอรรถรบธรรมได

สอนไปทำไม เปนคนไขกเหมอนคนไข ไอ.ซ.ย. เขาไปไมไดสนใจกบหมอไมไดสนใจกบยาเลย มแตลมหายใจจะขาดไปโดยถายเดยว

คนประเภทนเหลออยแตลมหายใจ เปนเศษมนษย สรางบาปสรางกรรมมากๆ นทงๆ ทมนเชอกเลสอยางฝงใจวานรกไมม

ตวนแหละตวทจะจมอยางฝงมดๆ เหมอนกน ผทเชอกเลสวานรกไมม สวรรคไมม นพพานไมม บาปไมม บญไมม นคอตวเรยกวา

ชางรบเหมาใหญในกองทกขทงหลาย จะรวมอยทผนทงหมด คำวามหรอไมมมนเปนลมปาก เปนความสำคญของกเลสหลอกตางหาก

ความจรงไมไดขนอยกบใคร

นรกมมากกปกกลปแลว ฟงซ กกปกกลปนานสกเทาไร แลวยงจะมอยอยางนตลอดเวลา ใครจะไปลบลางนรกได แมแต

พระพทธเจาตรสรมากพระองค ไมเหนพระองคใดวาไดลบลางนรกได สวรรคได ไมม มแตตรสสอนโลกตามความมอยของสงเหลาน

เพราะลบลางมนไมได ใหรวานเปนภย อนนนเปนคณ นรกเปนภย นรกขมนนๆ เปนภยขนาดนนๆ บาปเปนภยอยางนนๆ สอนบญ

วาเปนคณอยางนๆ แนะสตวทงหลายใหไปทางบญทางทถกทดสดๆ รอนๆ แนะใหแยกตวออกจากความชวชาลามกทงหลาย จะไม

ไดไปตกนรกแบบสดๆ รอนๆ เชนเดยวกน นละศาสนาของพระพทธเจาสดๆ รอน ๆ อยางนแล


118

เราอยาใหกเลสมนหลอกนะเราเปนชาวพทธ ปนจงไดเปดใหพนองทงหลายฟง เราคอขาดแทนพระพทธเจาเลยเรองวา บาปม

บญม นรกม สวรรคม พรหมโลก นพพานม เราไมสะทกสะทาน คอเราจะขาดใหขาดไป แตเราจะปฏเสธคำเหลานวาไมมเราปฏเสธไมลง

มนประจกษอยทหวใจ แมพระพทธเจาประทบอยขางหนากไมทลถาม เพราะเปนของอนเดยวกน รเหนอยางเดยวกน ถามทานทำไม

หลกใหญอยตรงน

เพราะฉะนนจงกลาพด ในปนเปนปเปดหวอกใหพนองทงหลายไดทราบ เราไมเคยเปด ธรรมประเภทนเรารมาตงแตป ๒๔๙๓ ฟงใหด วนท ๑๕ พฤษภาคม เวลา ๕ ทม ๒๔๙๓ อยบนวดดอยธรรมเจดย จงหวดสกลนคร หลงวดดอยฯ บนภเขา เวลา ๕ ทมพอด ไดควำกเลสออกจากหวใจเหมอนหนงวาฟาดนถลม ในวนนนจนกระทงบดนเปนเวลา ๔๘–๔๙ ปนแลว เราไมเคยพดทไหนวาเราไดรอยางนเหนอยางน แตปนเปนปทเราจะนำชาตบานเมอง จงเปดปมหลงออกมาใหพนองทงหลายไดทราบ จะเชอหรอไมเชอมนเปนเรองกรรมของสตวตางหาก เราทพดออกไปกด ไมพดออกไปกดในธรรมประเภทน เราไมมไดมเสยกบธรรมเหลาน เพราะเปนธรรมชาตทคงเสนคงวาหนาแนน จะพดหรอไมพดไมมปญหา นอกจากแยกไปพดใหเปนประโยชนแกโลก แตโลกทมนหนาแนนมนจะเอานไปเปนไฟเผาไหมตวดวยความไมเชอกได อนนนเปนกรรมของสตวชวยไมได ผทจะควรชวยไดกเชอกทำตามหลกธรรม เพราะนเปนธรรมพระพทธเจาโดยแท วาบาป บญ นรก สวรรค ม ธรรมพระพทธเจาแท วามรรคผลนพพานทศาสดาสอนไวเพอสาวกทงหลายตรสรมรรคผลนพพานมาเปน ลำดบ จนกระทงบดนกเปนศาสนาของพระพทธเจาแท ททรงสอนไวแท ไมมใครมาสอนอยางพระพทธเจา เราปฏบตตามนน รตามนน เหนตามนนแลวใครจะมาลบลางเราได มนกตองเปนตามนน จงเปนศาสดาองคเอก คงเสนคงวาหนาแนนได ถาสงเหลานไมมความจรงแลว ศาสดากไมมความจรง ศาสนากปลอม ธรรมทงหลายปลอมหมด จรงแตกเลสอยางเดยวเผาหวใจโลกตลอดเวลา วนนไดพดใหทานทงหลายฟงซงเปนนกปฏบต ผมพอใจ เหนทานผปฏบตมงตอมรรคผลนพพาน เอาใหหนกนะเรองการชำระจตใจ จตตภาวนาเปนสำคญมาก อยายงกบสงภายนอก เปนเรองหลอกลวงตมตนทงนน เปนเรองของกเลสเขาตตลาด ธรรมตตลาดบางซ สมาธธรรม ปญญาธรรม วรยธรรม แลวตอจากนนกเปนมรรคผลนพพานธรรมขนมาภายในจตใจของเรา เพราะความพากเพยรของเรา อนนเอาใหหนกแนนนะ ใหรจรงเหนจรง


119

ธรรมพระพทธเจาเปนของจรงมาตลอด ขอใหปฏบตตามนเถอะ จะเหนรจรงเหนจรงตามทาน ไมมอะไรมาเปนอปสรรคกดขวางไดนอกจากกเลสอยางเดยว ปดหวกเลสออกไป เหยยบหวกเลสออกไป เอาใหเหนมรรคผลนพพานประจกษใจ สมชอวา เราบวชมาในพทธศาสนา เพอสมบตอนลนคาคอมรรคผลนพพาน งานของพระไมมอนอนใด มแตงานเดนจงกรม นงสมาธภาวนา ชำระกเลสภายในจตใจนโดยถายเดยวเทานน

งานอนเหลานนเปนงานของโลกของสงสาร ถาหากวาเราหลงเพลนกบมนกเปนงานของกเลส ยงนนยงน สรางนนสรางนยงไปหมด

ไมสรางหวใจ ไมชำระจตใจเจาของ ไปสรางแตภายนอก หาเกาแตทไมคน เหมอนหมาขเรอน หมาขเรอนมนยงเกาทคน เรานเกาดะๆ

ไมเลอกวาทคนไมคน สหมาขเรอนหรอเกงกวาหมาขเรอนกได หมาขเรอนแตกกระจายหนไปหมด สพระเกาดะไมได พระเกาดะ

หาเรองเกานนเกาน ยงนนยงน ไมไดสนใจกบตว ยงมนอยภายในหวใจนเลยวามนคออะไร นตวยง ใหแกเขาไปตรงน

มนฟงซานมากเทาไร เอาสตธรรม ปญญาธรรม วรยธรรม ฟาดเขาไปเอาใหมนหงาย เวลานมแตมนเอาเราหงายนะ พอจะ

มองดจตนถกมนตหนาผากหงายๆ เขาภาวนาไมได รำคาญ ขเกยจขคราน ฟงซานวนวาย นคอกเลสตแลว เอาสตปญญาจอเขาไปๆ หงาย

คราวนซดคราวใหม หงายคราวนซดเขาไป สดทายฟาดกเลสจมลงได นละความเพยร พระพทธเจาจงสอนเรองความพากความเพยร

สตเปนสำคญมากนะอยาใหเผลอ อยทไหนใหมสตดจตใจเจาของ มนเคลอนไหวไปมาทางไหนบาง นนคอเรองของกเลส

เคลอนตวทงนนแหละ ใหดตวน เมอดตวนชดเขาไปแลวกจะเหนทแกทไข มนจะสงบตวลงไป ทนปญญาตแหลกแตกกระจายไปไดเลย

นเปนธรรม

วนนไดฝากธรรมกบทานทงหลาย ใหพากนไปประพฤตปฏบต ผมภมใจในพระเราทยงมผมงตออรรถตอธรรม กเทากบ

มงตอมรรคผลนพพาน มงตอศาสดาองคเอก ตามเสดจพระพทธเจาดวยความพากเพยรของเรา นถกตองแลวเหมาะสมแลว ตอไปน

จะไมมนะศาสนา มแตรปพระรปเณร มแตรปวดรปวาเทานน ธรรมจะไมมในวดในวาในพระในเณร จะมแตสวมแตถานแตมตรแตคถ

เตมวดเตมวาเตมพระเตมเณร เรองศล สมาธ ปญญา ความพากความเพยรทชำระกเลสนจะไมมในหวใจพระกรยาของพระนะ

ใหพากนระมดระวงตอนนใหมาก


120

เวลานกองทพกเลสมนเปนคลนใหญยงกวามหาสมทร

ทะเลหลวง ไปทไหนกเลสเขาไปตตลาดแลวๆ สวมรอยแลวๆ

เราไมทราบวากเลสสวมรอยเรา เพราะเราโงกวามน เมอไดรทกสง

ทกอยางแลวมนจะออกแงไหนรหมด เรองของกเลสมนจะออก

แงใดมมใดรหมดๆ ไมงนฆามนไมได พระพทธเจา พระอรหนต

ทานฆาหมด รไดหมดถงฆาไดหมด พวกเรานโงไดหมด ใหกเลส

เหยยบไดทงนนไมวาพระวาเณร มนไมไดกลวหวโลนโกนควนะ

กเลส กลวแตสตธรรม ปญญาธรรม ความพากความเพยรเทานน

วนนพดธรรมะใหทานทงหลายฟงพอหอมปากหอมคอ

พดไปพดมาเหนอยแลวนะ

เอาละพอ

วนท ๒๗ ธนวาคม พทธศกราช ๒๕๔๑

wmj website

Typewritten Text

ณ วดมาบจนทร

wmj website

Typewritten Text

wmj website

Typewritten Text

wmj website

Typewritten Text

Documents

พระสาวก...ผ จ ดพ มพ : คณะศ ษยาน ศ ษย พระสาวก โดยหลวงตาพระมหาบ ว ญาณส มป