62
ตอนที่ 3 การจัดทาแผนการเรียนรู ้หรือแผนการสอน บทที่ 13 การจัดทาแผนการเรียนรู ้หรือแผนการสอน ความหมายของแผนการสอน แผนการสอน คือ การนาวิชาหรือกลุ่มประสบการณ์ที่ต้องทาการสอน ตลอดภาคเรียนมาสร้าง เป็นแผนการจัดกิจกรรมการเรียนการสอน การใช้สื่อ อุปกรณ์การสอน การวัดและการประเมินผล สาหรับ เนื ้อหาสาระและจุดประสงค์การเรียนการสอนย่อยๆ ให้สอดคล้องกับวัตถุประสงค์หรือจุดเน้นของหลักสูตร สภาพผู้เรียน ความพร้อมของโรงเรียนในด้านวัสดุอุปกรณ์ และตรงกับชีวิตจริงในท้องถิ่น ซึ ่งถ้ากล่าวอีกนัย หนึ ่ง แผนการสอนคือ การเตรียมการสอนเป็นลายลักษณ์อักษรไว้ล่วงหน้า หรือ คือการบันทึกการสอน ตามปกตินั่นเอง (กรมวิชาการ. 2545: 3) นิคม ชมภูหลง (2545: 180) ให้ความหมายของแผนการสอนว่า แผนการสอน หมายถึง แผนการหรือโครงการที่จัดทาเป็นลายลักษณ์อักษร เพื่อใช้ในการปฏิบัติการสอนในรายวิชาใดวิชาหนึ ่ง เป็น การเตรียมการสอนอย่างมีระบบและเป็นเครื่องมือช่วยให้ครูพัฒนาการจัดการเรียนการสอนไปสู่จุดประสงค์ และจุดมุ่งหมายของหลักสูตรได้อย่างมีประสิทธิภาพ ภพ เลาหไพฑูรย์ (2540: 357) ให้ความหมายของแผนการสอนว่าแผนการสอน หมายถึงลาดับ ขั ้นตอนและกิจกรรมทั ้งหมดของผู ้สอนและผู้เรียน ที่ผู้สอนกาหนดไว้เป็นแนวทางในการจัดสถานการณ์ให้ ผู้เรียนเปลี่ยนพฤติกรรมไปตามวัตถุประสงค์ วัฒนาพร ระงับทุกข์ (2542: 1) ให้ความหมายของแผนการสอนว่าแผนการสอน หมายถึง แผนการหรือโครงการที่จัดทาเป็นลายลักษณ์อักษร เพื่อใช้ในการปฏิบัติการสอนในรายวิชาใดวิชาหนึ ่ง เป็น การเตรียมการสอนอย่างมีระบบและเป็นเครื่องมือที่ช่วยให้ครูพัฒนาการจัดการเรียนการสอนไปสูจุดประสงค์การเรียนรู้ และจุดหมายของหลักสูตรได้อย่างมีประสิทธิภาพ สานักงานคณะกรรมการการศึกษาแห่งชาติ (2543: 133) ให้ความหมายของแผนการสอนว่า หมายถึง การวางแผนจัดกิจกรรมการเรียนการสอนเพื่อเป็นแนวดาเนินการจัดกิจกรรมการเรียนการสอนแตละครั ้งโดยกาหนดสาระสาคัญ จุดประสงค์ เนื ้อหา กิจกรรมการเรียนการสอนสื่อ ตลอดจนการวัดผลและ การประเมินผล สถาบันพัฒนาความก้าวหน้า (2545: 69) ได้ให้ความหมายของแผนการจัดการเรียนรู้ว่าเป็น แผนงานหรือโครงการที่ครูผู้สอนได้เตรียมการจัดการเรียนรู้ไว้ล่วงหน้าเป็นลายลักษณ์อักษร เพื่อใช้

ตอนที่3 การจัดทาแผนการเรียนรู้ ...ข น ตอนและก จกรรมท งหมดของผ ส อนและผ

  • Upload
    others

  • View
    4

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: ตอนที่3 การจัดทาแผนการเรียนรู้ ...ข น ตอนและก จกรรมท งหมดของผ ส อนและผ

ตอนท 3 การจดท าแผนการเรยนรหรอแผนการสอน

บทท 13 การจดท าแผนการเรยนรหรอแผนการสอน

ความหมายของแผนการสอน แผนการสอน คอ การน าวชาหรอกลมประสบการณทตองท าการสอน ตลอดภาคเรยนมาสราง

เปนแผนการจดกจกรรมการเรยนการสอน การใชสอ อปกรณการสอน การวดและการประเมนผล ส าหรบเนอหาสาระและจดประสงคการเรยนการสอนยอยๆ ใหสอดคลองกบวตถประสงคหรอจดเนนของหลกสตร สภาพผเรยน ความพรอมของโรงเรยนในดานวสดอปกรณ และตรงกบชวตจรงในทองถน ซงถากลาวอกนยหนง แผนการสอนคอ การเตรยมการสอนเปนลายลกษณอกษรไวลวงหนา หรอ คอการบนทกการสอนตามปกตนนเอง (กรมวชาการ. 2545: 3)

นคม ชมภหลง (2545: 180) ใหความหมายของแผนการสอนวา แผนการสอน หมายถง แผนการหรอโครงการทจดท าเปนลายลกษณอกษร เพอใชในการปฏบตการสอนในรายวชาใดวชาหนง เปนการเตรยมการสอนอยางมระบบและเปนเครองมอชวยใหครพฒนาการจดการเรยนการสอนไปสจดประสงคและจดมงหมายของหลกสตรไดอยางมประสทธภาพ

ภพ เลาหไพฑรย (2540: 357) ใหความหมายของแผนการสอนวาแผนการสอน หมายถงล าดบขนตอนและกจกรรมทงหมดของผสอนและผเรยน ทผสอนก าหนดไวเปนแนวทางในการจดสถานการณใหผเรยนเปลยนพฤตกรรมไปตามวตถประสงค

วฒนาพร ระงบทกข (2542: 1) ใหความหมายของแผนการสอนวาแผนการสอน หมายถง แผนการหรอโครงการทจดท าเปนลายลกษณอกษร เพอใชในการปฏบตการสอนในรายวชาใดวชาหนง เปนการเตรยมการสอนอยางมระบบและเปนเครองมอทชวยใหครพฒนาการจดการเรยนการสอนไปสจดประสงคการเรยนร และจดหมายของหลกสตรไดอยางมประสทธภาพ

ส านกงานคณะกรรมการการศกษาแหงชาต (2543: 133) ใหความหมายของแผนการสอนวา หมายถง การวางแผนจดกจกรรมการเรยนการสอนเพอเปนแนวด าเนนการจดกจกรรมการเรยนการสอนแตละครงโดยก าหนดสาระส าคญ จดประสงค เนอหา กจกรรมการเรยนการสอนสอ ตลอดจนการวดผลและการประเมนผล

สถาบนพฒนาความกาวหนา (2545: 69) ไดใหความหมายของแผนการจดการเรยนรวาเปนแผนงานหรอโครงการทครผสอนไดเตรยมการจดการเรยนรไวลวงหนาเปนลายลกษณอกษร เพอใช

Page 2: ตอนที่3 การจัดทาแผนการเรียนรู้ ...ข น ตอนและก จกรรมท งหมดของผ ส อนและผ

198 คอมพวเตอรในการสอนระดบประถมศกษา

ปฏบตการเรยนรในรายวชาใดวชาหนงอยางเปนระบบระเบยบ โดยใชเปนเครองมอส าหรบจดการเรยนรเพอน าผเรยนไปสจดประสงคการเรยนรและจดหมายของหลกสตรอยางมประสทธภาพ

กรมวชาการ (2545: 73) ไดใหความหมายของแผนการจดการเรยนร คอผลของการเตรยมการวางแผนการจดการเรยนการสอนอยางเปนระบบโดยน าสาระและมาตรฐานการเรยนร ค าอธบายรายวชา และกระบวนการเรยนร โดยเขยนเปนแผนการจดการเรยนรใหเปนไปตามศกยภาพของผเรยน

แผนการสอนกบแปลนบานของสถาปนก

ถาจะเปรยบเทยบวชาชพครกบวชาชพชนสงอนๆ เชน สถาปนก แผนการสอนของครกคลาย

กบแบบแปลนบานทสถาปนกเขยนขน เพอใชเปนแนวทางในการปลกสรางบาน บานทสรางตามแบบ

แปลนซงไดออกแบบวางแผนไวกอนลวงหนา ยอมดกวาบานทไมมแบบแปลน ซงอาจจะผดเพยน ไม

เปนไปอยางทตองการ ท าใหสนเปลองทรพยากรและคาใชจาย

การสรางบานตองมการวางแผนเขยนแบบแปลน เพอใหไดบานอยางทตองการ ดงนนการ

สรางคน (หรอการสอนคน) ซงยากกวาการสรางบาน เพราะคนเปนสงมชวตจตใจ จงมความจ าเปนอยาง

ยงทครจะตองจดท าแผนการสอน เพอสรางสรรคใหนกเรยนเปนคนด มความรอยางทหลกสตรตองการ

แผนการสอนกบแผนทของนกเดนทาง

แผนการสอนของครเปรยบไดกบแผนทของนกเดนทาง โดยมหลกสตรเปนเขมทศ นก

เดนทางทดจะตองใชแผนทและเขมทศน าทาง เพอเดนไปสเปาหมายโดยไมหลงทาง แผนการสอนทดชวย

ใหครปฏบตการสอนไดอยางมประสทธภาพ ท าใหนกเรยนบรรลผลตามจดมงหมายของหลกสตร เพราะ

แผนการสอนเปนแนวทางในการสอนของครทไดมการเตรยมไวกอนลวงหนา

สรป แผนการสอนคอ การวางแผนการจดกจกรรมเปนลายลกษณอกษรไวลวงหนาอยาง

ละเอยด เพอเปนแนวทางในการจดกจกรรมการเรยนการสอน ซงมเนอหา กจกรรมการเรยนการสอน สอ

การสอน และวธวดผลประเมนผลทชดเจน

ความส าคญของแผนการจดการเรยนร การวางแผนการสอน เปนงานส าคญของครผสอน การสอนจะประสบผลส าเรจดวยดหรอไมมากนอยเพยงใด ขนอยกบการวางแผนการสอนเปนส าคญประการหนง ถาผสอนมการวางแผนการสอนทดกเทากบบรรลจดหมายปลายทางไปแลวครงหนง การวางแผนการสอนจงมความส าคญหลายประการ ดงน

Page 3: ตอนที่3 การจัดทาแผนการเรียนรู้ ...ข น ตอนและก จกรรมท งหมดของผ ส อนและผ

บทท 13 การจดท าแผนการเรยนร 199

1. ท าใหผสอนสอนดวยความมนใจเมอเกดความมนใจในการสอนยอมจะสอนดวยความแคลวคลอง เปนไปตามล าดบขนตอนอยางราบรน ไมตดขด เพราะไดเตรยมการทกอยางไวพรอมแลว การสอนกจะด าเนนไปสจดมงหมายปลายทางอยางสมบรณ 2. ท าใหเปนการสอนทมคณคาคมกบเวลาทผานไป เพราะผสอนสอนอยางมแผน มเปาหมาย และมทศทางในการสอน มใชสอนอยางเลอนลอย ผเรยนกจะไดรบความร ความคด เกดเจตคต เกดทกษะ และเกดประสบการณใหมตามทผสอนวางแผนไว ท าใหเปนการเรยนการสอนทมคณคา 3. ท าใหเปนการสอนทตรงตามหลกสตร ทงนเพราะในการวางแผนการสอน ผสอนตองศกษาหลกสตรทงดานจดประสงคการสอนเนอหาสาระทจะสอนการจดกจกรรมการเรยนการสอน การใชสอการสอน และการวดผลประเมนผล แลวจดท าออกมาเปนแผนการสอน เมอผสอนสอนตามแผนการสอน กยอมท าใหเปนการสอนทตรงตามจดหมายและทศทางของหลกสตร 4. ท าใหการสอนบรรลผลอยางมประสทธภาพดกวาการสอนทไมมการวางแผนเนองจากในการวางแผนการสอนผสอนตองวางแผนอยางรอบคอบในทกองคประกอบของการสอน รวมทงการจดเวลา สถานท และสงอ านวยความสะดวกตาง ๆ ซงจะเอออ านวยใหเกดการเรยนรไดโดยสะดวกและงายดายขน ดงนน เมอมการวางแผนการสอนทรอบคอบและปฏบตตามแผนการสอนทวางไว ผลของการสอนยอมส าเรจไดดกวาการไมไดวางแผนการสอน 5. ท าใหผสอนมเอกสารเตอนความจ า สามารถน ามาใชเปนแนวทางในการสอนตอไป ท าใหไมเกดความซ าซอนและเปนแนวทางในการทบทวนหรอการออกขอทดสอบเพอวดผลประเมนผเรยนได นอกจากนท าใหผสอนมเอกสารไวใหแนวทางแกผทเขาสอนแทนในกรณจ าเปน เมอผสอนไมสามารถเขาสอนเองได ผเรยนจะไดรบความรและประสบการณทตอเนองกน 6. ท าใหผเรยนเกดเจตคตทดตอผสอนและตอวชาทเรยน ทงนเพราะผสอน สอนดวยความพรอม เปนความพรอมทงทางดานจตใจ และความพรอมทางดานวตถ ความพรอมทางดานจตใจคอความมนใจในการสอน เพราะผสอนไดเตรยมการสอนมาอยางรอบคอบ สวนความพรอมทางดานวตถคอ การทผสอนไดเตรยมเอกสารหรอสอการสอนไวอยางพรอมเพยง เมอผสอนเกดความพรอมในการสอน ยอมสอนดวยความกระจางแจง ท าใหผเรยนเกดความเขาใจอยางชดเจนในบทเรยน อนสงผลใหผเรยนเกดเจตคตทดตอผสอนและตอวชาทเรยน ความส าคญของแผนการสอนตอวชาชพคร

1. แผนการสอนเปนหลกฐานทแสดงถงการเปนครแบบมออาชพ มการเตรยมการลวงหนา

แผนการสอนของครสะทอนใหเหนถงการใชเทคนคการสอน สอนวตกรรม และจตวทยาการเรยนรของ

เดก มาผสมผสานกน หรอประยกตใชใหเหมาะสมกบสภาพของนกเรยนทตนเองสอนอย

Page 4: ตอนที่3 การจัดทาแผนการเรียนรู้ ...ข น ตอนและก จกรรมท งหมดของผ ส อนและผ

200 คอมพวเตอรในการสอนระดบประถมศกษา

2. แผนการสอนชวยสงเสรมใหครไดศกษาคนควาหาความรเกยวกบหลกสตร เทคนคการ

สอน สอ นวตกรรม และวธการวดและประเมนผล เพอพฒนาวชาชพของตนเอง

3. แผนการสอนท าใหครผสอนและครทจะปฏบตการสอนแทนสามารถปฏบตการสอนได

อยางมนใจ และมประสทธภาพ

4. แผนการสอนเปนหลกฐานทแสดงขอมลดานการเรยนการสอน การวดและประเมนผล ท

จะน าไปใชประโยชนในการจดการเรยนการสอนในครงตอไป

5. แผนการสอนเปนหลกฐานทแสดงถงความเชยวชาญในวชาชพคร ซงสามารถน าไปเสนอ

เปนผลงานทางวชาการ เพอประกอบการพจารณาความดความชอบประจ าป เพอขอเลอนต าแหนง หรอ

ระดบใหสงขน และเพอใชประกอบการขอใบอนญาตประกอวชาชพคร

ลกษณะทดของแผนการจดการเรยนร สมนก ภททยธน (2546: 5) ไดกลาวถงลกษณะทดของแผนตองมขนตอน ดงน 1. เนอหาตองเขยนเปนรายคาบ หรอรายชวโมงตารางสอน โดยเขยนใหสอดคลองกบชอเรอง

ใหอยในโครงการสอน และเขยนเฉพาะเนอหาสาระส าคญพอสงเขป (ไมควรบนทกแผนการสอนอยางละเอยดมาก ๆ เพราะจะท าใหเกดความเบอหนาย)

2. ความคดรวบยอด (Concept) หรอหลกการส าคญ ตองเขยนใหตรงกบเนอหาทจะสอนสวนนถอวาเปนหวใจของเรองครตองท าความเขาใจในเนอหาทจะสอนจนสามารถเขยนความคดรวบยอดไดอยางมคณภาพ

3. จดประสงคเชงพฤตกรรม ตองเขยนใหสอดคลอง กลมกลนกบความคดรวบยอด มใชเขยนตามอ าเภอใจไมใชเขยนสอดคลองเฉพาะเนอหาทจะสอนเทานนเพราะจะไดเฉพาะพฤตกรรมทเกยวกบความรความจ า สมองหรอการพฒนาของนกเรยนจะไมไดรบการพฒนาเทาทควร

4. กจกรรมการเรยนการสอน โดยยดเทคนคการสอนตางๆ ทจะชวยใหนกเรยนเกดการเรยนร 5. สอทใชควรเลอกใหสอดคลองกบเนอหา สอดงกลาวตองชวยใหนกเรยนเกดความเขาใจใน

หลกการไดงาย 6. วดผลโดยค านงถงเนอหา ความคดรวบยอด จดประสงคเชงพฤตกรรมและชวงทท าการ

วด (กอนเรยน ระหวางเรยน หลงเรยน) เพอตรวจสอบวาการสอนของครบรรลจดมงหมายทตงไวหรอไม

Page 5: ตอนที่3 การจัดทาแผนการเรียนรู้ ...ข น ตอนและก จกรรมท งหมดของผ ส อนและผ

บทท 13 การจดท าแผนการเรยนร 201

ลกษณะการวางแผนการสอน การวางแผนการสอนท าใหผสอนไดทราบวาจะตองสอนอะไร สอนอยางไร สอนเมอใด ใช

เวลาเทาใด ใชอะไรประกอบการสอนบาง และวดผลประเมนผลอยางไร ดงนนในการวางแผนการสอนเพอใหไดทราบขอมลดงกลาว จงตองจดท าเปน 2 ขนตอน ไดแก

ขนตอนท1.จดท าเปนก าหนดการสอน ขนตอนท2. จดท าเปนแผนการสอน

ในขนแรกผสอนตองจดท าก าหนดการสอนกอน โดยวเคราะหเนอหาสาระจากค าอธบายรายวชา เมอจดท าก าหนดการสอนแลว จงน าก าหนดการสอนมาเปนแนวทางการจดท าแผนการสอน ดงนนผสอนจงควรไดทราบลกษณะของก าหนดการสอน และแผนการสอนซงมดงน ก าหนดการสอน ก าหนดการสอนเปนเอกสารส าคญทครทกคนจะตองใชเปนหลกในการวางแผนการสอน จดเปนการวางแผนการสอนระยะยาวตลอดภาคเรยน หรอตลอดปการศกษาโดยไมมรายละเอยดมากนก ความหมายของก าหนดการสอน ก าหนดการสอน คอ แผนงานการสอนหรอโครงการสอน ทจดท าขนจากหลกสตรและคมอคร หรอแนวการสอนของกรมวชาการ โดยก าหนดเนอหาสาระส าคญ จ านวนคาบ เวลาและสปดาหทสอนไวตลอดภาคเรยน หรอตลอดปการศกษาท าใหผสอนไดทราบวาตลอดภาคเรยนนน ในแตละสปดาหจะตองสอนเนอหาใดบาง จดกจกรรมขอใดและในเวลากคาบ ความส าคญของก าหนดการสอน ก าหนดการสอนเปนการวางแผนระยะยาว ซงจ าเปนตองจดท าใหเสรจกอนเรมเปดภาคเรยนหรอปการศกษาใหม เพราะก าหนดการสอนมความส าคญ ดงตอไปน 1. เปนแนวทางในการท าแผนการสอนของคร กลาวคอ การจดท าแผนการสอนจ าเปนตองดก าหนดการสอนเปนหลก ทงนเพราะก าหนดการสอนจะบงใหทราบวา ในแตละวนของสปดาหจะตองสอนเนอหาใด กจกรรมขอใด ผสอนกจะท าแผนการสอนของเนอหาทจะสอนในแตละวนแตละวนแตละวชาไดถกตองตรงกนกบก าหนดการสอน 2. ท าใหครไดเหนแผนงานการสอนระยะยาว ไดทราบเนอหาทจะตองสอนตลอดภาคเรยนนนเปนประโยชนตอการเตรยมตวและการวางแผนท างานตลอดภาคเรยนหรอตลอดปการศกษา 3. เปนประโยชนตอฝายวชาการและฝายบรหารของโรงเรยนในการวางแผนงานบรหารดาน วชาการของโรงเรยน เชน การวางแผนจดท าตารางสอน จดครเขาสอน จดเตรยมเอกสาร จดเตรยมวนสอบกลางภาค สอบปลายภาค จดเตรยมสอการสอน เตรยมหองสมด เตรยมหองเรยน เตรยมการใชอาคารสถานทตาง ๆ เปนตน

Page 6: ตอนที่3 การจัดทาแผนการเรียนรู้ ...ข น ตอนและก จกรรมท งหมดของผ ส อนและผ

202 คอมพวเตอรในการสอนระดบประถมศกษา

รปแบบของก าหนดการสอน โดยทวไป ก าหนดการสอนจะเขยนในรปแบบของตารางประกอบดวยสปดาหทสอน เนอหาในแตละสปดาห และจ านวนคาบเวลา นอกจากนอาจมรปแบบอนทมรายละเอยดมากกวาน ขนอยกบนโยบายของโรงเรยน อยางไรกตาม รปแบบดงตวอยางทน าเสนอเปนรปแบบทนยมใช แผนการสอน เมอผสอนท าก าหนดการสอนเสรจแลว กจะน ามาเปนก าหนดการเขยนแผนการสอน โดยเขยนรายละเอยดของการจดกจกรรมการเรยนการสอนในแตละสปดาหใหชดเจนขนเพอน าไปใชจรง

ประโยชนของแผนการสอน 1. ท าใหเกดการวางแผนวธสอนวธเรยนทมความหมายยงขน เพราะเปนการจดท าอยางมหลกการทถกตอง 2. ชวยใหครมคมอการสอนทท าดวยตนเอง ท าใหเกดความสะดวกในการจดการเรยนการสอน ท าใหสอนไดครบถวนตรงตามหลกสตร และสอนไดทนเวลา 3.เปนผลงานวชาการทสามารถเผยแพรเปนตวอยางได 4. ชวยใหความสะดวกแกครผมาสอนแทนในกรณทผสอนไมสามารถเขาสอนได ถาครไดท าแผนการสอนและใชแผนการสอนทจดท าขน เพอน าไปใชสอนในคราวตอไป แผนการสอนดงกลาวจะเกดประโยชนดงน (ส านกงานคณะกรรมการการประถมศกษาแหงชาต. 2544: 134)

1. ครรวตถประสงคของการสอน 2. ครจดกจกรรมการเรยนการสอนดวยความมนใจ 3. ครจดกจกรรมการเรยนการสอนไดเหมาะสมกบวยของผเรยน 4. ครจดกจกรรมการเรยนการสอนไดอยางมคณภาพ 5. ถาครประจ าชนไมไดสอน ครทมาท าการสอนแทนสามารถสอนแทนไดตามจดประสงคท

ก าหนด

การวางแผนการจดการเรยนร การวางแผนการจดการเรยนร หมายถง การตความหมายของหลกสตร และการก าหนด

รายละเอยดของหลกสตรทจะตองน ามาจดการเรยนการสอน ใหแกผเรยน ผลจากการวางแผนจะไดคมอทใชเปนแนวทาง เรยกวาก าหนดการสอน ประกอบดวยกจกรรม ดงน (ส านกงานคณะกรรมการการประถมศกษาแหงชาต. 2544: 2 – 7)

Page 7: ตอนที่3 การจัดทาแผนการเรียนรู้ ...ข น ตอนและก จกรรมท งหมดของผ ส อนและผ

บทท 13 การจดท าแผนการเรยนร 203

1. ศกษาวเคราะหหลกสตร ไดแก หลกการ จดหมาย โครงสราง เวลาเรยนแนวด าเนนการในการจดกจกรรมการเรยนการสอนใหตอบสนองจดประสงคการเรยนร และจดมงหมายของหลกสตร การวดและการประเมนการเรยน ค าอธบายในแตละกลมประสบการณ ซงระบเนอหาทตองใหนกเรยนไดเรยน ตามล าดบขนตอนกระบวนการทตองใหนกเรยนไดฝกปฏบต และจดประสงคการเรยนรทตองการใหเกดการเรยนร

2. ศกษาความสอดคลองสมพนธกนกบองคประกอบแตละสวนของหลกสตร 3. ล าดบความคดรวบยอดทจดใหนกเรยนแตละระดบชนไดเรยนรกอนหลง โดยพจารณา

ขอบขายเนอหา และกจกรรมทก าหนดไวในค าอธบายรายวชา 4. ก าหนดผลทตองการใหเกดกบนกเรยน เมอไดเรยนรความคดรวบยอดแตละเรองแลว 5. ก าหนดกจกรรมการเรยนการสอนตามล าดบขนตอนทก าหนดไวในค าอธบายรายวชา หรอ

อาจพจารณาจากกจกรรมทเหมาสมกบเนอหาสาระ 6. ก าหนดเวลาเรยนใหเหมาะสมกบขอบขายเนอหาสาระหรอความคดรวบยอด จดประสงค

การเรยนรและกจกรรมทก าหนดไว 7. รวบรวมรายละเอยดตามกจกรรมขอ 1 – 6 จดท าเปนเอกสารทเรยกวาก าหนดการสอนหรอ

แนวการจดกจกรรมการเรยนการสอน ใชเปนแนวทางในการเตรยมแผนการสอนตอไป

การเตรยมการสอนและการปฏบตการสอน การเตรยมการสอนเรมดวยการจดท าแผนการสอน ซงเปนผลมาจากการวางแผน มาสรางเปน

แผนการสอนยอยๆ องคประกอบทส าคญของแผนการสอน ควรมดงน (ส าล รกสทธ และคณะ.2541: 7) 1. สาระส าคญ 2. จดประสงคการเรยนร 3. เนอหา 4. กจกรรมการเรยนการสอน 5. สอการเรยนการสอน 6. การวดและประเมนผลการเรยน

องคประกอบของแผนการสอน องคประกอบของแผนการสอนเกดขนจากความพยายามตอบค าถามดงตอไปน 1. สอนอะไร (หนวย หวเรอง ความคดรวบยอด หรอสาระส าคญ)

2. เพอจดประสงคอะไร (จดประสงคเชงพฤตกรรม)

Page 8: ตอนที่3 การจัดทาแผนการเรียนรู้ ...ข น ตอนและก จกรรมท งหมดของผ ส อนและผ

204 คอมพวเตอรในการสอนระดบประถมศกษา

3. ดวยสาระอะไร (โครงรางเนอหา) 4. ใชวธการใด (กจกรรมการเรยนการสอน) 5. ใชเครองมออะไร (สอการเรยนการสอน) 6. ทราบไดอยางไรวาประสบความส าเรจหรอไม (วดผลประเมนผล)

เพอตอบค าถามดงกลาวจงก าหนดใหแผนการสอนมองคประกอบดงน 1. วชา หนวยทสอนและสาระส าคญ (ความคดรวบยอดของเรอง)

2. จดประสงคเชงพฤตกรรม 3. เนอหา 4. กจกรรมการเรยนการสอน 5.สอการเรยนการสอน 6. วดผลประเมนผล

องคประกอบหลกของ แผนการสอน และแผนการจดการเรยนร 1. จดประสงคการเรยนร (Objective)

คอ สงทตองการใหเกดขนกบผเรยน 1.1 พทธพสย (Cognitive) คอ จดประสงคทเนนความสามารถทางสมอง (Head) ความรใน

เนอหา และ ทฤษฎ 1.2 ทกษะพสย (Skill) คอ จดประสงคทเนนความสามารถทางปฏบต (Hand) 1.3 จตพสย (Affective) คอ จดประสงคทเนนคณธรรม และจตใจ (Heart)

2. การเรยนการสอน (Learning) คอ กระบวนการทจะท าใหบรรลจดประสงคการเรยนร

2.1 สาระการเรยนร 2.2 เนอหาวชา 2.3 กจกรรมการเรยนการสอน 2.4 สอการเรยนการสอน

เชน การอภปราย การสาธต การสบคน การท าโครงงาน การวจย และทดลองปฏบต เปนตน

Page 9: ตอนที่3 การจัดทาแผนการเรียนรู้ ...ข น ตอนและก จกรรมท งหมดของผ ส อนและผ

บทท 13 การจดท าแผนการเรยนร 205

3. การวด และประเมนผล (Evaluation) คอ การตรวจสอบวาผเรยนมพฤตกรรม หรอลกษณะพงประสงค ตามจดประสงคการ

เรยนรมากนอยเพยงใด องคประกอบ ในการเขยนแผนการสอน หรอเอกสารประกอบการสอน

1. มาตรฐานการเรยนร 2. สาระส าคญ 3. จดประสงคการเรยนร 4. จดประสงคปลายทาง 5. จดประสงคน าทาง 6. เนอหาสาระ 7. สออปกรณการเรยนการสอน 8. ล าดบกจกรรมการเรยนการสอน 9. กจกรรมการเรยนร 10. การวด และประเมนผล 11. กจกรรมเสนอแนะ 12. บนทกผลหลงการ ดงน

- ปญหาอปสรรค - แนวทางแกไข - ขอเสนอแนะ

13. ชอผสอน

รายละเอยดแผนการเรยนร แผนการเรยนร (Lesson Plan) ประกอบดวย 9 หวขอ โดยการบรณาการของหนวยศกษานเทศก

(ส าล รกสทธ และคณะ. 2541: 136 – 137) 1. สาระส าคญ (Concept) เปนความคดรวบยอดหรอหลกการของเรองหนงทตองการใหเกดกบ

นกเรยน เมอเรยนตามแผนกาสอนแลว 2. จดประสงคการเรยนร (Learning Objective) เปนการก าหนดจดประสงคทตองการใหเกดกบ

ผเรยน เมอเรยนจบตามแผนการสอนแลว 3. เนอหา (Content) เปนเนอหาทจดกจกรรมและตองการใหนกเรยนเกดการเรยนร

Page 10: ตอนที่3 การจัดทาแผนการเรียนรู้ ...ข น ตอนและก จกรรมท งหมดของผ ส อนและผ

206 คอมพวเตอรในการสอนระดบประถมศกษา

4. กจกรรมการเรยนการสอน (Instructional Activities) เปนการสอนขนตอนหรอกระบวนการจดกจกรรมการเรยนการสอน ซงน าไปสจดประสงคทก าหนด

5. สอและอปกรณ (Instructional Media) เปนสอ และอปกรณทใชในกจกรรมการเรยนการสอน ทก าหนดไวในแผนการสอน

6. การวดผลและประเมนผล (Measurement and Evaluation) เปนการก าหนดขนตอนหรอวธการวดและประเมนผล วานกเรยนบรรลจดประสงคตามทระบไวในกจกรรมการเรยนการสอน แยกเปนกอนสอน ระหวางสอน และหลงสอน

7. กจกรรมเสนอแนะ เปนกจกรรมทบนทกการตรวจแผนการสอน 8. ขอเสนอแนะของผบงคบบญชา เปนการบนทกตรวจแผนการสอนเพอเสนอแนะหลงจากได

ตรวจสอบความถกตอง การก าหนดรายละเอยดในหวขอตางๆ ในแผนการสอน 9. บนทกการสอน เปนการบนทกของผสอน หลงจากน าแผนการสอนไปใชแลวเพอเปนการ

ปรบปรงและใชในคราวตอไป ม 3 หวขอ คอ 9.1 ผลการเรยน เปนการบนทกผลการเรยนดานสขภาพและปรมาณทง 3 ดาน คอดานพทธ

พสย จตพสย และทกษะพสย ซงก าหนดในขนกจกรรมการเรยนการสอนและการประเมน 9.2 ปญหาและอปสรรค เปนการบนทก ปญหาและอปสรรคทเกดขนในขณะสอน กอน

สอน และหลงท าการสอน 9.3 ขอเสนอแนะ / แนวทางแกไข เปนการบนทกขอเสนอแนะเพอแกไขปรบปรงการเรยน

การสอน ใหเกดการเรยนร บรรลจดประสงคของบทเรยนทหลกสตรก าหนด

วธการเขยนจดประสงคการเรยนร

การเขยนจดประสงคการเรยนรทด ตองเขยนใหครอบคลมทง 3 พสย หรอ 3 H คอ

1. พทธพสย คอ จดประสงคการเรยนรทเนนความสามารถทางสมอง (Head) หรอในดาน

ความรเชงทฤษฎ ซงสามารถแบงออกเปน 6 ระดบ จากงายไปหายาก ดงน

1.1 ขนความรความจ า คอ สามารถจ าสงทเรยนไปแลวได เชน จ าความหมายของค า

ตางๆทเรยนไปแลวได ตวอยาง ค าวา “ขน” แปลวา หวเราะ หรออาการรองของไก เปนตน

1.2 ขนความเขาใจ คอ สามารถเขาใจสงทเรยนไปแลว เชน เขาใจความหมายของค าวา

“ขน” เมออยในประโยคตางๆ เชน

“ไกขน” หมายถง อาการโกงคอรองของไก

“เขาพดนาขน” หมายถง นาหวเราะ

Page 11: ตอนที่3 การจัดทาแผนการเรียนรู้ ...ข น ตอนและก จกรรมท งหมดของผ ส อนและผ

บทท 13 การจดท าแผนการเรยนร 207

1.3 ขนน าไปใช คอ สามารถน าความรไปใชแกปญหาตางๆ เชน สามารเลอกใชค าวา

“ขน” ในประโยคตางๆไดอยางถกตอง

1.4 ขนวเคราะห คอ สามารถแยกแยะรายละเอยดของสงตางๆได เชน วเคราะหผลด –

ผลเสย จดเดน – จดดอย ความเหมอน – ความแตกตาง หรอความสมพนธในเชงเหตผล เปนตน

1.5 ขนสงเคราะห คอ สามารถคดสรางสรรคสงใหมได เชน ใหค ามา 5 ค า สามาร

น ามาแตงเปนเรองราวได

1.6 ขนประเมนคา คอ สามารถตดสนใจเลอกอยางใดอยางหนงไดอยางมเหตผล

2. ทกษะพสย คอ จดประสงคการเรยนรทเนนความสามารถในการลงมอปฏบต (Hand)

เชน การสาธต การทดลอง การปฏบตจรง และการแกปญหาตางๆ เปนตน

3. จตพสย คอ จดประสงคการเรยนรทเนนความรสกนกคดทดภายในใจตอสงใดสงหนง

(Heart) หรอคณธรรมในตวผเรยน

สวนการเขยนจดประสงคน าทาง จะน าจดประสงคปลายทางทง 3 พสยมาแตกเปนขอยอยๆ

แลวเขยนในเชงพฤตกรรม ซงนกเรยนสามารถแสดงออกใหผอนรได ท าใหสะดวกตอการวดผล เชน

นกเรยนสามารถบอก อธบาย บรรยาย วเคราะห ปฏบต ในสงทเรยนไปแลวได

Page 12: ตอนที่3 การจัดทาแผนการเรียนรู้ ...ข น ตอนและก จกรรมท งหมดของผ ส อนและผ

208 คอมพวเตอรในการสอนระดบประถมศกษา

จดประสงคการเรยนร

การเขยนจดประสงคปลายทาง การเขยนจดประสงคน าทาง

ดานพทธพสย (Head)

- เพอใหนกเรยนมความร ความเขาใจเกยวกบ………………………………………

- บอกชอ/ความหมาย/ประโยชนของ………ได - อธบายขนตอนของ……………………….ได - บรรยายลกษณะของ……………………..ได - วเคราะหผลด-ผลเสยของ…………………ได - อภปรายเกยวกบ…………………………..ได

ฯลฯ

ดานทกษะพสย

- เพอใหนกเรยนสามารถปฏบตเกยวกบ……………………………………….

- สาธตเกยวกบ……………………………..ได - ปฏบตเกยวกบ…………………………….ได - ทดลองเกยวกบ……………………………ได - แกปญหาเกยวกบ………………………….ได

ฯลฯ

ดานจตพสย (Heart)

- เพอใหนกเรยนตระหนกในคณคา/ความส าคญของ…………………..หรอเพอใหนกเรยนมเจตคตทดตอ…………………………………

- บรรยายประโยชนของ…………………….ได - บรรยายคณคา/ความส าคญของ……………ได - ปฏบตตนเกยวกบ……………………….…..ดวยความเตมใจ - ปฏบตตนเกยวกบ……………………….…..ดวยความรบผดชอบสม าเสมอ

ฯลฯ

จะเหนไดวา การเขยนจดประสงคปลายทาง จะขนตนดวยค าวา “เพอใหนกเรยน…” แลวตอ

ดวยค าทแสดงถงลกษณะพสยทง 3 พสย คอ ความรความเขาใจ การปฏบต ตระหนกในคณคา/ความส าคญ

หรอ ม เจตคตทด

Page 13: ตอนที่3 การจัดทาแผนการเรียนรู้ ...ข น ตอนและก จกรรมท งหมดของผ ส อนและผ

บทท 13 การจดท าแผนการเรยนร 209

สวนการเขยนจดประสงคน าทาง จะขนตนดวยค าทเปนพฤตกรรมบงช เชน บอก อธบาย

บรรยาย สาธต ทดลอง แลวลงทายดวยค าวา “ได”

การเขยนจดประสงคการเรยนรในแผนการสอน

จดประสงคการเรยนร ม 2 แบบ คอ จดประสงคปลายทางและจดประสงคน าทาง

จดประสงคปลายทางเปนจดประสงคใหญ เขยนอยในเอกสารหลกสตร ซงเปนจดประสงคปลายทางท

ตองการใหเกดขนกบผเรยนหลงจากสนสดการเรยนการสอนในเรองหรอวชานนแลว

สวนจดประสงคน าทาง เปนจดประสงคยอยทตองการใหเกดขนกบผเรยนในขณะทครท า

การสอน มกเขยนในเชงพฤตกรรมจงเรยกวา “จดประสงคเชงพฤตกรรม” ซงนยมเขยนในแผนการสอน ใน

แผนการสอนจะเขยนจดประสงคปลายทางหรอไมกได แตตองมจดประสงคน าทางหรอจดประสงคเชง

พฤตกรรมปรากฏในแผนการสอนทกแผน

ท าไมตองเขยนจดประสงคน าทางเปนเชงพฤตกรรม

การเขยนจดประสงคการเรยนร (จดประสงคน าทาง) ในแผนการสอนใหเปนเชงพฤตกรรม

เพราะเหตผล 2 ประการ คอ

1. ความร (Head) ทกษะ (Hand) เจตคต (Heart) หรอ 3 H เปนสงทอยภายในตวผเรยน ถา

ผเรยนไมแสดงออกเปนพฤตกรรมใหเหน ผสอนไมทราบวา ผเรยนรจรงหรอไม ถารแลวตองสามารถแสดง

พฤตกรรมใหเหน เชน อธบายได ท าใหดได เปนตน ดงนน การเขยนจดประสงคเชงพฤตกรรมทสมบรณ

ตองมองคประกอบ 3 สวน คอ

1.1 มพฤตกรรมทผเรยนแสดงออก

1.2 มสถานการณหรอเงอนไขเวลา

1.3 มเกณฑหรอตวบงช

ตวอยางเชน นกเรยนเขยนค าศพทภาษาองกฤษคอมพวเตอรตามค าบอกของครไดถกตอง

จ านวน 10 ค า จาก 15 ค า ภายในเวลา 20 นาท

พฤตกรรม คอ การเขยนค าศพทภาษาองกฤษคอมพวเตอร

Page 14: ตอนที่3 การจัดทาแผนการเรียนรู้ ...ข น ตอนและก จกรรมท งหมดของผ ส อนและผ

210 คอมพวเตอรในการสอนระดบประถมศกษา

สถานการณหรอเงอนไขเวลา คอ การเขยนค าศพทภาษาองกฤษคอมพวเตอรตามค าบอก

ของคร ภายในเวลา 20 นาท

เกณฑหรอตวบงช คอ เขยนค าศพทภาษาองกฤษคอมพวเตอรถกตอง จ านวน 10 ค า จากค า

ทงหมดทครบอก 15 ค า

การเขยนจดประสงคเชงพฤตกรรมทสมบรณดงทยกตวอยาง มความยงยากตอครในการเขยน

จดประสงค และยงยากตอการปฏบตจรงในเวลาสอน ผเขยนจงแนะน าใหเขยนเฉพะพฤตกรรมทผเรยนตอง

แสดงออกเพยงอยางเดยว

2. การเขยนจดประสงคเชงพฤตกรรม ท าใหงายตอการวดและประเมนผล เพอตรวจสอบวา

ผเรยนบรรลตามจดประสงคทตงไวหรอไม และท าใหครสามารถเลอกใชเครองมอในการวดและประเมนผล

ไดสอดคลองกบพฤตกรรมตางๆทผเรยนแสดงออก

การใชค าเพอเขยนจดประสงคเชงพฤตกรรม ทง 3 พสย

1. การใชค าเพอเขยนจดประสงคเชงพฤตกรรมดานพทธพสย (Head)

จดประสงคเชงพฤตกรรมดานพทธพสย (Head) เนนการพฒนาความสามารถทางสมอง เปน

เรองของความรความเขาใจในทฤษฎลกษณะของพฤตกรรมทสะทอนใหครรวา ผเรยนมความรความเขาใจ

คอ ค าวา “บอก” และ “อธบาย” ซงสองค านมความหมายตางกน ดงน

ค าวา “บอก” คอ การพดสนๆ ไมยดยาว เชน บอกชอ หรอบอกความหมาย

สวนค าวา “อธบาย” คอ การพดโดยละเอยดอยางเปนขนตอน เชน อธบายขนตอนของการ

ประกอบคอมพวเตอร

ตวอยางจดประสงคเชงพฤตกรรมดานพทธพสย (Head) เรอง “คอมพวเตอร”

- บอกความหมายของ “คอมพวเตอร” ได

- อธบายขนตอนการใชคอมพวเตอรทถกวธได

2. การใชค าเพอเขยนจดประสงคเชงพฤตกรรมดานทกษะพสย (Hand)

จดประสงคเชงพฤตกรรมดานทกษะพสย (Hand) เปนการพฒนาผเรยนใหสามารถปฏบต

ได ลกษณะของพฤตกรรมทสะทอนใหครรวา ผเรยนปฏบตได คอ ค าวา “สาธต” และ “ปฏบต” ซง 2 ค านม

ความหมายตางกนดงน

Page 15: ตอนที่3 การจัดทาแผนการเรียนรู้ ...ข น ตอนและก จกรรมท งหมดของผ ส อนและผ

บทท 13 การจดท าแผนการเรยนร 211

ค าวา “สาธต” คอ การท าในสถานการณจ าลอง

สวนค าวา “ปฏบต” คอ การท าในสถานการณจรง

ตวอยางจดประสงคเชงพฤตกรรมดานทกษะพสย (Hand) เรอง “คอมพวเตอร”

- สาธตการใชคอมพวเตอรทถกวธได

- ใชคอมพวเตอรอยางถกวธได

3. การใชค าเพอเขยนจดประสงคเชงพฤตกรรมดานจตพสย (Heart)

จดประสงคเชงพฤตกรรมดานจตพสย (Heart) เนนการพฒนาจตใจใหผเรยนมความรสกทด

ตอสงใดสงหนงทไดเรยน ลกษณะของพฤตกรรมทสะทอนใหครรวาผเรยนมความรสกทดตอสงทเรยน คอ

ค าวา “บรรยาย” ซงหมายถง การบอกขอเทจจรงโดยละเอยด ผสมผสานกบความรสกทมอยในใจ

ตวอยางจดประสงคเชงพฤตกรรมดานจตพสย (Heart) เรอง “คอมพวเตอร”

บรรยายคณคา (ประโยชน) ของการใชคอมพวเตอรทถกวธได

สรปการใชค าเพอเขยนจดประสงคเชงพฤตกรรม เรอง “คอมพวเตอร”

1. ดานพทธพสย (Head)

1.1 บอกความหมายของ “คอมพวเตอร” ได

1.2 อธบายขนตอนการใชคอมพวเตอรทถกวธได

2. ดานทกษะพสย (Hand)

2.1 สาธตการใชคอมพวเตอรทถกวธได

2.2 ใชคอมพวเตอรอยางถกวธได

3. ดานจตพสย (Heart)

บรรยายคณคา (ประโยชน) ของการใชคอมพวเตอรทถกวธได

การเขยนจดประสงคเชงพฤตกรรมตองเขยนใหครอบคลมทง 3 พสยหรอไม

การการเขยนจดประสงคเชงพฤตกรรมในแผนการสอน สามารถเขยนใหครอบคลมทง 3 พสย

แสดงวาเปนการสอนทสมบรณ เพราะไดพฒนาผเรยนไดครบทง 3 พสย แตไมใชกฎเกณฑทตายตว ขนอย

กบเนอหาในบทเรยนและกจกรรมการเรยนการสอนของคร เชน

Page 16: ตอนที่3 การจัดทาแผนการเรียนรู้ ...ข น ตอนและก จกรรมท งหมดของผ ส อนและผ

212 คอมพวเตอรในการสอนระดบประถมศกษา

ในแผนการสอนครงท 1 เปนการสอนภาคทฤษฎ ยงไมไดใหผเรยนฝกปฏบต แผนการสอนใน

ครงน จะมเฉพาะจดประสงคเชงพฤตกรรมดานพทธพสยเพยงเดยว

ตอมา ในแผนการสอนครงท 2 เปนการสอนภาคปฏบต เนนใหผเรยนลงมอท า แผนการ

สอนในครงน ไมจ าเปนตองมจดประสงคเชงพฤตกรรมดานพทธพสย เพราะไดสอนภาคทฤษฎไปแลวใน

การสอนครงท 1 จะมเฉพาะจดประสงคเชงพฤตกรรมดานทกษะพสยและจตพสยเทานน

การเขยนจดประสงคเชงพฤตกรรมตองเขยนเรยงตามล าดบพสยหรอไม

การเขยนจดประสงคเชงพฤตกรรม ถาสามารถเรยงตามล าดบ คอ 1.พทธพสย 2.ทกษะพสย

และ 3.จตพสย ไดจะดมาก ท าใหสะดวกแกการตรวจสอบวา แผนการสอนนนมจดประสงคทครอบคลมทง

3 พสย หรอไม แตไมใชกฎเกณฑตายตวเสมอไป

การเขยนจดประสงคเชงพฤตกรรมตองสอดคลองกบเนอหา

การเขยนจดประสงคการเรยนรทถกตอง ตองสอดคลองสมพนธกบเนอหาวชา และ

องคประกอบอนๆ ในแผนการสอน ตวอยางเชน

การเขยนจดประสงคเชงพฤตกรรมตองสอดคลองกบเนอหา

เนอหาวชา จดประสงคเชงพฤตกรรม

1.ความหมายของ “คอมพวเตอร” 1.บอกความหมายของ “คอมพวเตอร” ได

2.ขนตอนการใชคอมพวเตอรทถกวธ 2.อธบายขนตอนการใชคอมพวเตอรทถกวธได

ขอควรสงเกต การเขยนจดประสงคเชงพฤตกรรมจะขนตนดวย “ค ากรยา” เชน บอก อธบาย

บรรยาย แลวลงทายดวยค าวา “ได” สวนการเขยนเนอหา จะขนตนดวย “ค านาม” เชน ความหมาย ขนตอน

ประโยชน

Page 17: ตอนที่3 การจัดทาแผนการเรียนรู้ ...ข น ตอนและก จกรรมท งหมดของผ ส อนและผ

บทท 13 การจดท าแผนการเรยนร 213

สรปวธการเขยนจดประสงคเชงพฤตกรรม

1. เขยนใหครอบคลมทง 3 พสย คอ พทธพสย ทกษะพสย และจตพสย หรอ 3H คอ Head

Hand Heart

2. เขยนใหสอดคลองสมพนธกบเนอหาวชา ถามเนอหาวชาเรองใดตองมจดประสงคเชง

พฤตกรรมทเกยวของตรงกบเนอหาวชานน

3. เขยนขนตนดวย “ค ากรยา” ลงทายดวยค าวา “ได”

การเขยนเนอหาในแผนการสอน

เนอหา (Lesson Content) คอ รายละเอยดของความรเรองใดเรองหนง ทใหนกเรยนไดศกษา

เพอใหบรรลตามจดประสงคการเรยนร

การสรางเนอหาวชาไดจากการศกษาคนควาจากเอกสาร หนงสอ หรอแหลงความรตางๆ

เนอหาวชาทดตองมความถกตอง ทนสมย เปนปจจบน เปนปจจบน มความยากงายเหมาะสมกบวย หรอ

ระดบชนของผเรยน

การเขยนเนอหาในแผนการสอน เขยนได 2 แบบ คอ

1. เขยนเฉพาะหวขอเรองทจะสอน ไมเขยนรายละเอยดของหวขอเรองนน การเขยนเนอหาจะ

ขนตนดวย “ค านาม” และเขยนเรยงตามล าดบ 1,2,3,... เชน

เนอหาวชา เรอง “คอมพวเตอร”

1. ความหมายและหนาทของคอมพวเตอร

2. การใชคอมพวเตอรทถกวธ

3. ประโยชนของการใชคอมพวเตอร

2. เขยนหวขอเรองทจะสอน โดยมเนอหายอของหวขอเรองนนพอสงเขป สวนรายละเอยดของ

เนอหาท งหมด ใหจดท าเปนใบความร น าไปไวในสวนทอยทายแผนการสอน หรอจะน าสวนทเปน

เนอหาวชาของทกแผนการสอนแยกไวอกเลมหนงตางหาก เปนเอกสารประกอบการสอน

Page 18: ตอนที่3 การจัดทาแผนการเรียนรู้ ...ข น ตอนและก จกรรมท งหมดของผ ส อนและผ

214 คอมพวเตอรในการสอนระดบประถมศกษา

การเขยนกจกรรมการเรยนการสอนในแผนการสอน

กจกรรมการเรยนการสอน (Learning Activity) คอ สภาพการเรยนรทครจดใหแกผเรยน

เพอใหผเรยนบรรลจดประสงคการเรยนรตามหลกสตร กจกรรมการเรยนการสอนทดตองสอดคลองกบ

จดประสงคการเรยนร เนอหาวชา สภาพแวดลอมในโรงเรยนและในชวตจรง เปนตน

กจกรรมการเรยนรทดวธหนง คอ กจกรรมการเรยนรทเนนผเรยนเปนศนยกลาง (Child

Center) ซงควรน ามาใสไวในแผนการสอน

ณฐวฒ กจรงรอง และคณะ ( 2554 : 59 - 70 ) ไดอธบายการเขยนรายละเอยดในองคประกอบ

ของแผนการจดการเรยนรไวดงน

การเขยนสวนหวเรอง

สวนหวเรอง เปนสวนแรกของแผนการจดการเรยนร เปนสวนทบอกรายละเอยดเบองตนของ

แผนการจดการเรยนร มแนวทางการเขยนดงตอไปน

1. ระบล าดบทของแผนการจดการเรยนร

2. ระบกลมสาระการเรยนร

3. ระบระดบชนทสอน

4. ระบหวขอเรอง

5. ระบเวลาทใชในการเรยนร

6. ระบวนท เดอน ป และชวงเวลาในการจดการเรยนร

ตวอยางการเขยนสวนหวเรอง

แผนการจดการเรยนรท 1

กลมสาระการเรยนร…………….ภาษาไทย…….. ชน…… ประถมศกษาปท 4……….

เรอง…………การเขยนเรยงความ………………. เวลา…………..1…………...ชวโมง

วนท….1…..เดอน…มถนายน…พ.ศ…2554……. เวลา……8.30 - 9.30……………..น

Page 19: ตอนที่3 การจัดทาแผนการเรียนรู้ ...ข น ตอนและก จกรรมท งหมดของผ ส อนและผ

บทท 13 การจดท าแผนการเรยนร 215

การเขยนสาระส าคญ

สาระส าคญ คอ ขอความทเขยนเพอระบใหเหนแกน หรอเหนขอสรปทตองการใหเกดขนกบ

ผเรยนหลงจากการเรยนรเรองใดเรองหนง ทงดานเนอหา ความรดาน หรอดานเจตคต ซงขนอยกบลกษณะ

เหมาะของเรองทน ามาเสนอ

สาระส าคญ เปนค าทใชในความหมายเดยวกบสงกป ความคดรวบยอด มโนทศน และมโนคต

ขนอยกบหนวยงานหรอความนยมใชมแนวการเขยนดงตอไปน

1. เขยนในลกษณะของการสรปเนอหาความร ทกษะ หรอเจตคตทเปนเปาหมายดวยภาษาท

รดกมและชดเจน

2. เขยนในลกษณะความเรยงหรอเขยนเปนขอในกรณทการจดการเรยนรครงนมมากกวา 1

สาระส าคญ

3. การจดการเรยนรในระดบชนตนๆ ควรมสาระส าคญเดยวในการเรยนรครงหนง

ตวอยางการเขยนสาระส าคญ

สาระส าคญในทางเนอหาความร :

รากของพชม 3 ชนด ไดแกรากแกว รากฝอย และรากแขนง

สาระส าคญในเชงทกษะกระบวนการ :

การใชกระบวนการเขยนไดแก การเตรยมการเขยน การยกรางขอเขยน

และการเขยนใหสมบรณ ท าใหไดขอเขยนทมความถกตองเหมาะสม

สาระส าคญในเชงเจตคต :

ความขยนหมนเพยรเปนทางทน ามาสความส าเรจ

การเขยนจดประสงค

จดประสงคหรอวตถประสงค คอ ขอความทระบดานเนอหา ความรดานทกษะหรอดานเจตคต

ทตองการใหเกดขนกบผเรยน หลงจากทไดเรยนรเรองใดเรองหนง การเขยนจดประสงคในแผนการจดการ

เรยนรมวธการเขยนหลายลกษณะ แตโดยทวไปนยมเขยนในลกษณะของจดประสงคเชงพฤตกรรม หรอใน

ลกษณะของจดประสงคน าทางและจดประสงคปลายทาง ซงมรายละเอยดดงตอไปน

Page 20: ตอนที่3 การจัดทาแผนการเรียนรู้ ...ข น ตอนและก จกรรมท งหมดของผ ส อนและผ

216 คอมพวเตอรในการสอนระดบประถมศกษา

1. จดประสงคเชงพฤตกรรม

จดประสงคเชงพฤตกรรม คอ จดประสงคทบงชพฤตกรรมทผเรยนสามารถแสดงออก

หลงจากทได: เรยนรตามแผนการจดการเรยนรทครก าหนดไว พฤตกรรมดงกลาวตองเปนพฤตกรรมท

สงเกตเหนไดชดเจน จดประสงคเชงพฤตกรรมทสมบรณควรจะประกอบดวยสวนส าคญ 3 สวน ไดแก

สถานการณหรอเงอนไขทครต งขน พฤตกรรมของผ เรยนทคาดหวงใหแสดงออก และเกณฑบงช

ความสามารถของนกเรยนทจะแสดงพฤตกรรม

1.1 สถานการณทครตงขน มกจะใชค าวา: หลงจากท…………………. เมอ

ก าหนด……………………….. เมอน า……………………... เมอ………………………………..

1.2 พฤตกรรมของนกเรยนทครคาดหวงใหแสดงออกมา มกใชค าวา: อธบาย, บรรยาย,

บอก, เขยน, วาด, ช, ค านวณ, ตอบ, ทอง, ยกตวอยาง, สาธต

- ค าทไมควรน ามาใช: ร, เขาใจ, ซาบซง, ตระหนก, จนตนาการ

1.3 เกณฑของระดบความสามารถของพฤตกรรมทนกเรยนแสดงออก มกจะใชค าวา:ได

ถกตอง, ไดทกขอ, ได 8 ขอ ใน 10 ขอ, อยางนอย 5 ชอ, ภายใน 10 นาท

ตวอยางจดประสงคเชงพฤตกรรม

จดประสงคเชงพฤตกรรม :

เมอก าหนดโจทยปญหาเกยวกบการคณจ านวน ทสมบรณ 10 ขอ ผเรยนสามารถหาค าตอบ

ไดอยางนอย 5 ขอ

หลงจากฟงนทานเรองกระตายตนตมแลวผเรยนสามารถสรปขอคดไดถกตอง

หมายเหต : หมายถง ขอความทเปนสถานการณหรอเงอนไข

หมายถง ขอความทเปนพฤตกรรมทคาดหวง

หมายถง ขอความทเปนเกณฑ

อยางไรกด ในการเขยนจดประสงคเชงพฤตกรรมหากเกดขอจ ากดท าใหไมสามารถเขยนได

ครบทง 3สวน ใหยดพฤตกรรมทคาดหวงไวเปนหกในการเขยน ดงตวอยาง

: ผเรยนบอกความหมายของยาเสพตดได

Page 21: ตอนที่3 การจัดทาแผนการเรียนรู้ ...ข น ตอนและก จกรรมท งหมดของผ ส อนและผ

บทท 13 การจดท าแผนการเรยนร 217

: ผเรยนจ าแนกประเภทของไมดอกและไมประดบได

2. จดประสงคปลายทางและจดประสงคน าทาง

จดประสงคปลายทาง คอ ขอความทระบถงสงทเปนเปาหมายส าคญทตองการใหเกดขนกบ

ผเรยนหลงจากทไดเรยนร หรอแตละเรอง ลกษณะของจดประสงคปลายทางจะเปนจดประสงคปลายทางจะ

เปนจดประสงคทไมเฉพาะเจาะจงถงรายละเอยดของพฤตกรรมทผเรยนแสดงออก

จดประสงคน าทาง คอ จดประสงคทยอยทแตกออกจากจดประสงคปลายทางเพอแสดงใหเหน

พฤตกรรมทคาดหวงใหเกดขนกบผเรยน เมอผเรยนแสดงพฤตกรรมไดตามทก าหนดไวกจะบรรลเปาหมาย

ของจดประสงคปลายทาง จดประสงคน าทางนยมเขยนในรปแบบของจดประสงคเชงพฤตกรรม

ตวอยางการเขยนจดประสงคปลายทางและจดประสงคน าทาง

กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร ชนประถมศกษาปท 3

เรอง อวยวะภายนอก

จดประสงคปลายทาง

นกเรยนมความรความเขาใจเกยวกบอวยวะภายนอก

จดประสงคน าทาง

1. นกเรยนบอกชออวยวะภายนอก

2. นกเรยนบอกต าแหนงของอวยวะไดถก

3. นกเรยนบอกต าแหนงหนาทอวยวะภายนอกได

4. นกเรยนบอกวธดแลรกษาอวยวะภายนอกได

กลมสาระการเรยนรภาษาไทย ชนประถมศกษาปท 4

เรอง การเขยนจดหมายถงญาตผใหญ

จดประสงคปลายทาง

นกเรยนมความรความเขาใจและสามารถเขยนจดหมายถงญาตผใหญ

Page 22: ตอนที่3 การจัดทาแผนการเรียนรู้ ...ข น ตอนและก จกรรมท งหมดของผ ส อนและผ

218 คอมพวเตอรในการสอนระดบประถมศกษา

จดประสงคน าทาง

1. นกเรยนบอกรปแบบของการเขยนจดหมายถงญาตผใหญได

2. นกเรยนบอกค าขนตนและค าลงทายจดหมายถงญาตผใหญได

3. นกเรยนเขยนจดหมายถงญาตผใหญไดตามรปแบบ

4. นกเรยนเรยบเรยงถอยค าเพอสอความหมายไดชดเจน

5. นกเรยนเขยนสะกดค าไดถกตอง

แนวการเขยนจดประสงค

1. เขยนใหสมพนธกบสาระส าคญ

2. เขยนใหครอบคลมทงดานพทธพสย ดานจตพสย และดานทกษะพสย

ดานพทธพสย เปนจดประสงคทเกยวของกบความร ความเขาใจ การน าไปใช การวเคราะห

การสงเคราะหและการประเมน หรอตดสนคณคาของสงตางๆ

ดานจตพสย เปนจดประสงคทเกยวกบ อารมณ ความรสก การเหนคณคา ยอมรบ

หรอไมยอมรบสงใดสงใดสงหนง

ดานทกษะพสย เปนจดประสงคทเกยวกบความคลองแคลวในการปฏบตโดยใชอวยวะตางๆ

ของรางกาย

3. เขยนใหเหนถงรายละเอยดทสามารถวดและสงเกตได

4. เขยนดวยภาษาทรดกม ชดเจน สอความไดด

5. หากมจดประสงคขอเดยวไมตองใสล าดบเลขหวขอ

การเขยนเนอหา

เนอหา เปนองคประกอบทท าใหผสอนเหนภาพของสงทตองสอนโดยรวม อาจประกอบดวย

ทฤษฎหลกการ วธการ ขนตอน หรอแนวปฏบต การระบเนอหาในแผนการจดการเรยนรมแนวการเขยน

ดงตอไปน

1. เขยนใหสอดคลองกบสาระและจดประสงค

2. ก าหนดเนอหาของการจดการเรยนรแตละครงใหเหมาะสมกบระยะเวลา วย และ

ความสามารถของผเรยน

Page 23: ตอนที่3 การจัดทาแผนการเรียนรู้ ...ข น ตอนและก จกรรมท งหมดของผ ส อนและผ

บทท 13 การจดท าแผนการเรยนร 219

3. เขยนเนอหาแบบยอโดยสรป เปนหวขอหรอเปนประเดน หากมเนอหามากใหท าเปนใบ

ความรระบไวในภาคผนวกทายแผนการจดการเรยนร

4. เขยนเนอหาทจะใหผเรยนรเรยนรไวตามล าดบ หากแบงเปนหวขอยอยได ควรแบงเพอความ

ชดเจน

ตวอยางการเขยนเนอหา

เนอหา เนอหาทสรปยอ

ขาว คอ เรองราวหรอเหตการณทเกยวกบบคคลหรอ

สงคม

ขาว สามารถจ าแนกเปนหลายประเภทตามหวขอ

ตอไปน

1.ขาวการเมอง เปนขาวทเกยวกบรฐบาลหรอ

นกการเมอง

2.ขาวเศรษฐกจ เกยวกบธรกจและการลงทน และ

ความเปนอยโดยรวมของประชาชน

3.ขาวตางประเทศ เปนเรองทเกดภายนอกประเทศทก

ชนด

4.ขาวการศกษา เปนเรองเกยวกบการพฒนา

การศกษา

5.ขาวกฬา คอ เรองราวของกฬาทกชนดทเกด

ขนทงในประเทศและตางประเทศ

6.ขาวการเกษตร เปนขาวทเกยวกบเทคโนโลย

หรอการพฒนาการเกษตรทกชนด

7.ขาวในพระราชส านก คอ ขาวเกยวกบ พระราชกรณย

กจของในหลวงและพระราชน หรอพระบรมวงศานวงศ

8.ขาวทวไป เปนเหตการณทเกดขนทวไป เชน อบตเหต

หรอเพลงไหม อาชญากรรม เปนตน

ขาว คอ เรองราว หรอเหตการณทเกยวกบ

บคคลหรอสงคม

ขาว สามารถจ าแนกไดเปนหลายประเภท

ไดแก ขาวการเมอง ขาวเศรษฐกจ ขาวการเมอง

ขาวการศกษา ขาวกฬา ขาวการเกษตร ขาวใน

พระราชส านก และขาวทวไป

Page 24: ตอนที่3 การจัดทาแผนการเรียนรู้ ...ข น ตอนและก จกรรมท งหมดของผ ส อนและผ

220 คอมพวเตอรในการสอนระดบประถมศกษา

การเขยนกจกรรมการเรยนร

กจกรรมการเรยนร คอ สภาพการทครออกแบบเพอน าเสนอเนอหา วธการ หรอการปฏบตให

ผเรยนเกดการเรยนร มแนวทางการเขยนดงตอไปน

1. เขยนใหสอดคลองกบจดประสงคการเรยนรและเนอหา วธการหรอการปฏบต

2. เขยนเปนขอตามล าดบขนตอน การจดการเรยนร หรอเขยนโดยแบงเปนขน ไดแกขนน าเขา

สบทเรยน ขนด าเนนการสอน และขนสรปบทเรยน โดยเขยนเปนขอเรยงตามขนตอนของการจดการเรยน

การเรยนรใน แตละขน หากขนใดมกจกรรมเดยวไมตองใสเลขล าดบหวขอ

3. เขยนโดยระบใหรวากจกรรมการเรยนรแตละขนใครเปนผมบทบาท ผเรยน ผสอน หรอ ทง

ผสอนและผเรยนรวมกนกระท าเปนตน

4. ไมควรบรายละเอยดของค าพดทงค าพดของผสอนและผเรยน

อยางไรกตาม การเขยนกจกรรมการเรยนรควรค านงถงผเรยนเปนส าคญทงนรองศาสตราจารย

ดร.ทศนา แขมมณ ไดเสนอแบบการประเมนการจดกจกรรมการเรยนรทเนนผเรยนเปนศนยกลาง ซงคณะ

ผเขยนไดดดแปลงปรบปรงแบบประเมนใหมความเหมาะสมและสะดวกในการน าไปใช

Page 25: ตอนที่3 การจัดทาแผนการเรียนรู้ ...ข น ตอนและก จกรรมท งหมดของผ ส อนและผ

บทท 13 การจดท าแผนการเรยนร 221

แบบประเมนกจกรรมการเรยนรทเนนผเรยนเปนส าคญ

กลมสาระการเรยนร………………………………………………….เรอง…………………………………..

ค าชแจง ใหพจารณาแผนการจดการเรยนรแลวใหคะแนนความคดเหน ดงน

ก. ให 1 คะแนน ถาแนใจวาแผนการจดการเรยนรนมลกษณะตามรายการทประเมนจรง

ข. ให 0 คะแนน ถาไมแนใจวาแผนการจดการเรยนรนมลกษณะตามรายการทประเมน

ค. ให -1 คะแนน ถาแนใจวาแผนการจดการเรยนรนไมมลกษณะตามรายการทประเมน

ขอ รายการประเมน คะแนน 1 มการแจงจดประสงคหรอบอกคณคาของบทเรยน ……………. 2 มการทบทวนความรเดมและน าเขาสบทเรยน ……………. 3 กจกรรมเรยงล าดบจากงายไปยาก ……………. 4 มกจกรรมทเนนการแลกเปลยนประสบการณ ความร ทกษะ หรอทศนคต

ระหวางกนและกน ……………. 5 มกจกรรมและสอหลากหลาย ……………. 6 ใชกจกรรมการเรยนรทเนนกระบวนการหรอเทคนควธทใหผเรยน

สามารถสรปความรไดดวยตนเอง ……………. 7 มการเสรมแรงและจงใจในการเรยน ……………. 8 ผเรยนมโอกาสไดแสดงบทบาทในกจกรรมอยางทวถง ……………. 9 ผเรยนไดอานศกษาคนควา กระท า ฝกปฏบตหรอแกไขปญหา

อยางใดอยางหนงอยางใดอยางหนง ไมนอยกวารอยละ 60 ของเวลาทงหมด ในแผน ………….

10 ผเรยนไดฝกความแมนย าหรอเสนอแนะผอน หรอวางแผนปฏบตจรง ……………. รวม …………….

ผประเมน………………………………………………….

Page 26: ตอนที่3 การจัดทาแผนการเรียนรู้ ...ข น ตอนและก จกรรมท งหมดของผ ส อนและผ

222 คอมพวเตอรในการสอนระดบประถมศกษา

วธการวเคราะหและแปลผลกจกรรมการเรยนรทเนนผเรยนเปนส าคญ

1. รวมคะแนนในบรรทดสดทายของขวาสดของตาราง

2. น าคะแนนรวมมาค านวณหาคะแนนรอย

คะแนนรวม X 100

จ านวนขอในแบบประเมน

3. แปลผลจากคารอยละทค านวณได ดงน

คารอยละ ความหมาย

จดกจกรรมการเรยนการสอนท เนนผเรยนเปนส าคญ

ต ากวา 60 อยในระดบตองปรบปรง

60-69 อยในระดบใชได

70-79 อยในระดบด

80-100 อยในระดบดเยยม

การเขยนสอการเรยนร

สอการเรยนร คอ สงทเปนตวกลางทชวยใหผเรยนเกดการเรยนรไดอยางมประสทธภาพ มแนว

การปฏบตดงน

1. ระบสอใหสอดคลองกบกจกรรมการเรยนร

2. ระบเฉพาะสอทตองใชจรงในการจดการเรยนร

3. ระบชนดและรายละเอยดของสอการเรยนร เชน รปภาพยงลาย แผนภมเพลงคณธรรม ส

ประการแถบบนทกภาพและเสยง เรองชวตในบาน

4. กรณทเปนสอทใชเพอการท ากจกรรมเปนรายกลมหรอรายบคคลใหระบจ านวนชนตอกลม

หรอตอรายบคคล

5. ไมควรระบสงทมอยแลวอยางถาวรในหองเรยนวาเปนสอการเรยนร เชน กระดานด า

ดนสอ ปากกา เปนตน

Page 27: ตอนที่3 การจัดทาแผนการเรียนรู้ ...ข น ตอนและก จกรรมท งหมดของผ ส อนและผ

บทท 13 การจดท าแผนการเรยนร 223

การเขยนวธวดและประเมนผลการเรยนร

การวดและประเมนผลการเรยนร เปนการกระท าเพอตรวจสอบวา ผเรยนเกดการเรยนรตาม

จดประสงค เชน การสงเกต การสมภาษณ การสอบถาม การตรวจผลงาน การทดสอบ เปนตน สวนการ

ประเมนผลเปนการก าหนดคาหรอตดสนสงทวด เชน ผาน-ไมผาน, ด-ปานกลาง-ออน หรอก าหนดคาเปน

ระดบ 4 3 2 1 0 เปนตน มแนวทางการเขยนดงน

1. ระบการวดและประเมนผลการเรยนรใหสอดคลองกบวตถประสงค

2. ระบการวดและประเมนผลการเรยนรวาจะใชวธอยางไร

3. ระบเนอหาทตองการวดและประเมนผล

ตวอยางการเขยนวธการวดและประเมนผล

สงเกตความสนใจในการเรยน

สงเกตการออกเสยงค าควบกล า

สอบถามวธการดแลรกษาเครองมอการเกษตร

ตรวจแบบฝกหดเรองการบวก

ตรวจการเขยนบรรยายภาพ

หมายเหต: หมายถง วธการวด

หมายถง เนอหาทตองการวด

Page 28: ตอนที่3 การจัดทาแผนการเรียนรู้ ...ข น ตอนและก จกรรมท งหมดของผ ส อนและผ

224 คอมพวเตอรในการสอนระดบประถมศกษา

รปแบบของแผนการเรยนร

ส าล รกสทธ และคณะ (2541 : 136 – 137) ไดเสนอรปแบบแผนการเรยนรดงตวอยาง

ตวอยางรปแบบแผนการเรยนร

หนวยการสอนท……………………………………………………………………………….........

หนวยยอยท……………………………………………………………………………………........

เรอง……………………………………………………….....………เวลา…………………….คาบ

1. สาระส าคญ

……………………………………………………………………………………………………...

2. จดประสงค

2.1 จดประสงคปลายทาง

…………………………………………………………………………………………………….....

2.2 จดประสงคน าทาง

……………………………………………………………………………………………………......

3. เนอหา

…………………………………………………………………………………………………………

4. กจกรรม

…………………………………………………………………………………………………………

5. สอการเรยนการสอน

…………………………………………………………………………………………………………

6. การวดผลและประเมนผล

……………………………………………………………………………………………………........

7. กจกรรมเสนอแนะเพมเตม หรอภาคผนวก

……………………………………………………………………………………………………........

เศวต ไชยโสภาพ (2545 : 42) ไดศกษาคนควาการแบงรปแบบของแผนการเรยนรออกเปน 3

แบบ ดงน

Page 29: ตอนที่3 การจัดทาแผนการเรียนรู้ ...ข น ตอนและก จกรรมท งหมดของผ ส อนและผ

บทท 13 การจดท าแผนการเรยนร 225

1. แบบบรรยาย เปนแบบฟอรมทคณะกรรมการขาราชการคร เสนอแนะไวดงตวอยาง

แผนการเรยนรท 1

เรอง………………………………………………………………….………………เวลา……….คาบ

วชา………………………………………………..ชน……………...............ภาคเรยนท…………….

สอนวนท………….เดอน…………………พ.ศ………….ชอผสอน…………………………………

1. สาระส าคญ

…………………………………………………………………………………………………………

2. เนอหา

…………………………………………………………………………………………………………

3. จดประสงคการเรยนร

…………………………………………………………………………………………………………

3.1 จดประสงคปลายทาง

................………………………………………………………………………………………………

3.2 จดประสงคน าทาง (กระบวนการ

……………………………………………………………………….................………......................

4. กจกรรมการเรยนการสอน

…………………………………………………………………………………………………………

5. สอการเรยนการสอน

…………………………………………………………………………………………………………

6. การวดผลและประเมนผล

6.1 วธการวดและประเมนผล

…………………………………………………………………………………………………………

6.2 เกณฑการวดและประเมนผล

…………………………………………………………………………………………………………

6.3 เครองมอวดและประเมนผล

…………………………………………………………………………………………………………

Page 30: ตอนที่3 การจัดทาแผนการเรียนรู้ ...ข น ตอนและก จกรรมท งหมดของผ ส อนและผ

226 คอมพวเตอรในการสอนระดบประถมศกษา

7. กจกรรมเสนอแนะ (ถาม)

…………………………………………………………………………………………………………

8. ขอเสนอแนะของหวหนาสถานศกษา หรอผทไดรบมอบหมาย

(ตรวจสอบ / นเทศ / เสนอแนะ / รบรอง)

…………………………………………………………………………………….……………………

…………………………………………………………………………………….……………………

ลงชอ……………………………………………….

(…………………………...……………….)

ต าแหนง…………………………………………...

วนท………เดอน…………..พ.ศ…….

บนทกหลงสอน

1. ผลการสอน

…………………………………………………………………………………………………………

2. ปญหา / อปสรรค

…………………………………………………………………………………………………………

3. ขอเสนอแนะ / แนวทางแกไข

…………………………………………………………………………………………………………

ลงชอ………………………………………..

(………………………………………)

ต าแหนง…………………………………….

วนท……….เดอน……………พ.ศ…….

Page 31: ตอนที่3 การจัดทาแผนการเรียนรู้ ...ข น ตอนและก จกรรมท งหมดของผ ส อนและผ

บทท 13 การจดท าแผนการเรยนร 227

2. แผนการเรยนรแบบตาราง ตวอยาง เชน

แผนการเรยนรท……

เรอง………………………………………………………….....…..……………..เวลา…………..คาบ

วชา……………………………………………..ชน………….......…………….ภาคเรยนท…………..

สอนวนท…………..เดอน………………………….พ.ศ…………ชอผสอน……….......…………….

สาระส าคญ จดประสงค

ปลายทาง/น าทาง

เนอหา กจกรรม

การเรยน

สอ / อปกรณ การวดผล

กจกรรมเสนอแนะ…………………………………………………………………………………..…

………………………………………………………………………………………………...…….…

………………………………………………………………………………………………...……….

Page 32: ตอนที่3 การจัดทาแผนการเรียนรู้ ...ข น ตอนและก จกรรมท งหมดของผ ส อนและผ

228 คอมพวเตอรในการสอนระดบประถมศกษา

3. แผนการเรยนรแบบกงตาราง ดงตวอยาง

แผนการเรยนรท…..

เรอง……………………………………………...............…………………เวลา……………….คาบ

วชา……………………………………...………..ชน…………..........………..ภาคเรยนท…………

สอนวนท……..เดอน………......……..พ.ศ………..ชอผสอน………………........………………….

สาระส าคญ………………………............……………………………………………………………

เนอหา………………………………............…………………………………………………………

จดประสงคปลายทาง…………………………………………………………………………............

จดประสงคน าทาง กจกรรมการเรยนการสอน สอการเรยนการสอน การวดผล / ประเมนผล

กจกรรมเสนอแนะ………………………………………………………………………………….......

………………………………………………………………………………….......………………….……

………………………………………………………….......…………………………………….…………

………………………………….......……………………………………………………….

Page 33: ตอนที่3 การจัดทาแผนการเรียนรู้ ...ข น ตอนและก จกรรมท งหมดของผ ส อนและผ

บทท 13 การจดท าแผนการเรยนร 229

รปแบบของแผนการสอนทง 3 แบบ ไดแก แบบไมใชตาราง แบบตาราง และแบบกงตาราง

สามารถยดหยนเรอง การแบงชองและเรยกชอ ดงน

1. หวเรอง

2. จ านวนคาบ / ชวโมงของแตละหวขอ

3. สาระส าคญโดยสรป

4. จดประสงคการเรยนร (กระบวนการทใช)

5. กจกรรมการเรยนการสอน

6. การใชสอ/อปกรณการเรยนการสอน

7. การวดผลประเมนผล

ขนตอนการเขยนแผนการจดการเรยนร

การเขยนแผนการจดการเรยนรคอ การวางแผนจดกจกรรมการเรยนการสอนลวงหนาคลายกบ

บนทกการสอนทฝกท าในวชาคร โดยมวตถประสงคใหครผสอนไดออกแบบและเตรยมการสอนลวงหนา

ใหเหนรายละเอยดของกจกรรมการเรยนการสอนของแตละหวขอยอยของเนอหาวชาหรอส าหรบการสอน

แตละครง ซงจะตางจากเอกสารแนวการสอนตรงทแผนการเรยนรมกจกรรมทเปนรปธรรมเฉพาะเจาะจงวา

แบงยอยตามเนอหายอยๆ หรอจดประสงคยอยๆ ไดมากกวาลกษณะแสดงลกษณะการสอนทจดสรรแลวให

ตรงกบสภาพแวดลอม ปญหาความตองการและปจจยอ านวยความสะดวกของโรงเรยน คร นกเรยน

ผปกครอง และชมชนทงนเพอเปนการจดเตรยมการสอน โครงการเขยนเปนลายลกษณอกษรตามโครงสราง

ของรปแบบแผนการเรยนร ซงประกอบดวย สาระส าคญ จดประสงคการเรยนร เนอหา กจกรรมการเรยน

การสอน สอการเรยนการสอน การวดและประเมนผล

การเขยนแผนการสอนหรอแผนการเรยนร ส านกงานคณะกรรมการการประถมศกษาแหงชาต

ไดเสนอแนะไววา ควรใหเปนระบบ ซงเรมจากศกษาหลกสตร เอกสารทเกยวของสภาพแวดลอม และตว

ผเรยนจงด าเนนการเขยนแผนการเรยนรไปใชประกอบการสอน เมอเสรจจากการน าแผนการเรยนรไปใช

ประกอบการสอนแลว ควรสรปผลการใชและน าขอมลทไดไปใชในการพฒนาแผนการเรยนรตอไป ตาม

แผนการเรยนรเชงระบบ (รจร ภสาระ. 2545: 147)

Page 34: ตอนที่3 การจัดทาแผนการเรียนรู้ ...ข น ตอนและก จกรรมท งหมดของผ ส อนและผ

230 คอมพวเตอรในการสอนระดบประถมศกษา

แนวทางการตรวจสอบคณภาพของแผนการจดการเรยนร

แผนการเรยนรทเขยนเสรจแลว ผเขยนควรตรวจสอบยอนกลบไปดอกครงวาแผนทเขยนขน

นนยงมขอใดทยงบกพรอง ควรปรบปรง โดยมหลกการ ดงน (สวทย มลค า และอรทยมลค า. 2545: 108-

116)

1. จดประสงคการเรยนการสอน

จดประสงคทดนนจะตองมคณสมบต 3 ประการ

1.1 ความครอบคลม หมายถง ความครอบคลมมวลพฤตกรรม 3 ดาน คอ ดานความร ความ

เขาใจ ทกษะ เจตคต เพราะทง 3 ดานเปนองคประกอบเพอการเปลยนแปลงพฤตกรรมอนเปนจดหมายสงสด

ของการศกษา อยางไรกตามในแผนการเรยนร หรอบนทกการสอนหนงๆ อาจไมจ าเปนครบองคประกอบ 3

ดานนเสมอไป ทงนขนอยกบเวลา เนอหา และวยของผเรยน

1.2 ความชดเจน หมายถง จดประสงคนนมความเปนพฤตกรรมมากพอทจะตรวจสอบวามการ

บรรลแลวหรอไม เชน ถาเขยนเพอให “ร” กบเพอให “ตอบได” ค าวา “ร”เปนความคดรวบยอดมากกวา

พฤตกรรม ถอวาไมชดเจน แตค าวา “ตอบ” มลกษณะเปนพฤตกรรมมากขนโดยผเรยนอาจจะพดตอบ หรอ

เขยนตอบกได

1.3 ความเหมาะสม หมายถง จดประสงคนนไมสงหรอต าเกนไป ทงนเมอค านงถง เวลา เนอหา

และวยของผเรยน

2. เนอหาสาระ

เนอหาในแผนการเรยนร หรอบนทกการสอนทดนน จะตองมคณสมบต 3 ประการคอ ความ

ถกตอง ความครอบคลม และความชดเจน ดงน

2.1 ความถกตอง หมายถง เนอหาสาระตรงกบหลกวชา โดยท งนอาจยดตามคมอ

วทยาศาสตร ชวงชนท 3

2.2 ความครอบคลม หมายถง ปรมาณเนอหาตามหวขอนนมมากพอทจะกอใหเกดความคด

รวบยอดไดหรอไม

2.3 ความชดเจน หมายถง การทเนอหามแบบแผนของการน าเสนอสาระทไมสบสนเขาใจ

งาย

Page 35: ตอนที่3 การจัดทาแผนการเรียนรู้ ...ข น ตอนและก จกรรมท งหมดของผ ส อนและผ

บทท 13 การจดท าแผนการเรยนร 231

3. กจกรรมการเรยนการสอน (เนนผเรยน)

กจกรรมการเรยนการสอนทดจะตองมคณสมบตนาสนใจความเหมาะสมและความรเรม ดงน

3.1 ความนาสนใจ หมายถง กจกรรมทน ามาใชชวนใหนาตดตามไมเบอหนาย

3.2 ความเหมาะสม หมายถง กจกรรมทน ามาใชจะตองท าใหเกดการเรยนรตาม

จดประสงคไดจรง

3.3 ความคดรเรม หมายถง การทน าเอากจกรรมใหมๆ ททาทายมาสอดแทรกชวยใหเกด

การเรยนร

4. สอการเรยนการสอน

สอการเรยนการสอนทดจะตองมคณสมบตของความนาสนใจ ความประหยดและการชวยให

เกดการเรยนรไดเรว ดงน

4.1 ความนาสนใจ หมายถง สอนนชวยใหนาตดตาม ไมนาเบอ ชวยใหเกดการเรยนรไดเรว

หมายถง สอนนจะตองใชไดผลในการท าใหผเรยนรไดจรง และตรงกบเนอหาทใชเรยน

4.2 ความประหยด หมายถง สอทใชนนราคาแพง อยในระดบสถานศกษารบผดชอบได

5. การวดและประเมนผล

การวดและประเมนผลทระบไวในแผนการเรยนรทดควรมคณสมบตของความเทยงตรง ความ

เชอถอได และความสามารถประยกตได ดงน

5.1 ความเทยงตรงหมายถง เครองมอ วธการทใชในการวดผลของแตละแผนนนๆ ตอง

สอดคลองและตรงตามจดประสงคทระบไวในแผนการเรยนรน นๆ และรวมท งตรงตามเนอหาทใช

ประกอบการสอน

5.2 ความเชอถอได หมายถง เครองมอ วธการทใชในการวดผลของแตละแผนนนๆ ตอง

สอดคลอง และตรงตามจดประสงคทระบไวในแผนการเรยนรนนๆ และรวมท งตรงตามเนอหาทใช

ประกอบการสอน

5.3 ความสามารถประยกตได หมายถง การทประเมนทระบไวสามารถประเมนไดจรงมใช

แตระบไวเฉย ๆ

Page 36: ตอนที่3 การจัดทาแผนการเรียนรู้ ...ข น ตอนและก จกรรมท งหมดของผ ส อนและผ

232 คอมพวเตอรในการสอนระดบประถมศกษา

6. ความสอดคลองขององคประกอบตางๆ ของแผนการเรยนร

ความสอดคลองของแผนการเรยนร ใหพจารณาความสอดคลองของเรองจดประสงคการเรยน

การสอน เนอหาสาระกจกรรมการเรยนการสอน สอการเรยนการสอน ประเมนผลตลอดทงแผนนนๆ

แนวทางการประเมนแผนการเรยนรดวยตนเอง

หลงจากครผสอนวทยาศาสตรไดเขยนแผนการเรยนรเสรจเรยบรอยแลวควรมการตรวจสอบ

แผนการเรยนร และประเมนแผนการเรยนรดวยตนเอง เพอเปนแนวทางใหครผเขยนแผนการเรยนรน าผล

การประเมนไปปรบปรงแผนการเรยนรตามแนวทางการตรวจสอบคณภาพของแผนการเรยนรเพอใหได

แผนการเรยนรมคณภาพ อนสงผลถงประสทธภาพการสอนจากการใชแผนการเรยนรนน ๆ (สถาบน

สงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย. 2546: 98-101)

ตวอยาง แบบประเมนแผนการจดการเรยนรดวยตนเอง

ค าชแจง

1.ใหทานประเมนแผนการเรยนรทเขยนขนมาโดยตวทานเองวาในรายการประเมนอยในระดบ

ใด โดยท าเครองหมาย / ลงในชองทก าหนดให และการใหน าหนกของคะแนนตามความหมาย ดงน

5 หมายถง ดมาก

4 หมายถง ด

3 หมายถง พอใช

2 หมายถง ปรบปรง

1 หมายถง ใชไมได

การแปลผลของการประเมนผล แผนการเรยนร

80 – 100 อยในระดบดมาก

60 – 79 อยในระดบด

40 - 59 อยในระดบพอใช

20 - 39 อยในระดบปรบปรง

ต ากวา 20 อยในระดบใชไมได

Page 37: ตอนที่3 การจัดทาแผนการเรียนรู้ ...ข น ตอนและก จกรรมท งหมดของผ ส อนและผ

บทท 13 การจดท าแผนการเรยนร 233

ตาราง แบบประเมนแผนการจดการเรยนรดวยตนเอง

รายการประเมน ระดบ หมาย

เหต ดมาก ด พอใช ปรบปรง ใชไมได

1. จดประสงคการเรยนร

-ความครอบคลมและชดเจน

-ความเหมาะสม

2. เนอหาสาระ

-ความถกตองและชดเจน

-ความครอบคลม

3. กจกรรมการเรยนการสอน

-ความนาสนใจ

-ความเหมาะสม

-ความรเรม

4. สอการเรยนการสอน

-ความนาสนใจ ชวยใหเกดการเรยนรไดเรว

-ความประหยด

5. ตรงกบเนอหา

6. การประเมนผล

-ความเทยงตรง

-ความเชอถอได

-ความสามารถประยกตได

7. ความสอดคลอง

-จดประสงคกบกจกรรมการเรยนการสอน

-เนอหากจกรรมการเรยนการสอน

-กจกรรมการเรยนการสอนกบสอการเรยน

การสอน

Page 38: ตอนที่3 การจัดทาแผนการเรียนรู้ ...ข น ตอนและก จกรรมท งหมดของผ ส อนและผ

234 คอมพวเตอรในการสอนระดบประถมศกษา

รายการประเมน ระดบ หมาย

เหต ดมาก ด พอใช ปรบปรง ใชไมได

-จดประสงคการเรยนร กบการวดและ

ประเมนผล

-เนอหากบการวดและประเมนผล

รวม

แนวทางการรวบรวมและสรปรายงานผลการใชแผนการจดการเรยนรการรวบรวมแผน

การเรยนรเปนรปเลม

แผนการเรยนรทใชประกอบการสอนตลอดปการศกษานน เมอสนปการศกษาแลวควรจดเกบ

รวบรวมแผนการจดการเรยนรไวเปนรปเลมเพอประโยชนในการพฒนาแผนการทมทมประสทธภาพตอไป

ซงการรวบรวมแผนการจดการเรยนรเปนรปเลมนน ควรประกอบดวยดงน

สวนท 1 ค าอธบายรายวชา และผลการวเคราะหหลกสตร โดยจ าแนกใหเหนไดวาแยกแยะ

จดประสงค เนอหา และเวลาทใชสอนแตละเนอหาอยางไร

สวนท 2 ตารางสอนของครผท าการสอน

สวนท 3 แผนการเรยนร หรอบนทกการสอนทงหมด

สวนท 4 ภาคผนวก ประกอบดวยเอกสารหรอสอตาง ๆ ทใชประกอบการสอนแตละครง

การจดท ารายงานผลการใชแผนการจดการเรยนร

เมอสนปการศกษา ครผสอนควรมการสรปผลการสอนของตนเอง โดยสรปผลการสอนในรป

ของเอกสาน “รายงานผลการใชแผนการเรยนร” เพอทจะเปนแนวทางการปรบปรงและพฒนาการเรยนการ

สอนของตนเองไดอยางเปนระบบ ในเอกสารการรายงานผลการเรยนรควรประกอบดวย

ตอนท 1 เกรนน า จะประกอบดวย หลกสตร ค าอธบายรายวชา จดหมาย หลกการสอน แนว

การน าหลกสตรไปใชกบผเรยน

Page 39: ตอนที่3 การจัดทาแผนการเรียนรู้ ...ข น ตอนและก จกรรมท งหมดของผ ส อนและผ

บทท 13 การจดท าแผนการเรยนร 235

ตอนท 2 หลกสตรกลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร ชวงชนท 3 (ม.1-ม.3) โครงสราง เนอหา

จดหมาย ค าอธบายรายวชา จดประสงคการเรยนร ขอบขายเนอหาทใชประกอบการสอนกจกรรมการเรยน

การสอน สอการเรยนการสอน เครองมอวดผลอนๆ

ตอนท 3 ผลการสอน เปนสงทไดจากการใชแผนการเรยนรทผลการสอนอาจจะเปนผลสมฤทธ

ทางการเรยนท งภาคความร ภาคปฏบต ความสามารถทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรเจตคตทาง

วทยาศาสตร หรอความสามารถทางวทยาศาสตรในสมรรถภาพอน ๆ ระหวางเรยน ปลายภาค หรอปลายป

เปนของผเรยนเปนรายบคคล รายหองเรยน หรอรายชนเรยน เปนตน

ตอนท 4 สรปผลการเรยน อภปรายผล และขอเสนอแนะการจดท าแผนการเรยนร การใช

แผนการเรยนร

แผนการสอนทดควรยดหลกการเขยน ดงน ภาษาเขาใจงาย และสามารถสอไดตรงกนไมวา

ใครใชสอนกเขาใจตรงกน

ชยยงค พรหมวงศ (2537 : 201 – 208) ไดใหทศนะวา การเขยนแผนทดนน ควรเขยน

ครอบคลมเนอหา และตองไมเขยนพฤตกรรมของครลงในแผนการสอน พงระลกเสมอวานกเรยนเปนผ

แสดง ครเปนเพยงผแนะน า แบบเรยนหรอแผนใดๆ มใชคมภรหรอกฎหมายทครตองปฏบตตามไปเสยหมด

จะตองน าไปพจารณาถงความเหมาะสม ปรบใชใหเหมาะสมแกบคคล โอกาสและสถานท จงนบวาเปนครท

มประสทธภาพอยางแทจรง

การท าแผนการสอน ไมวาจะเปนลกษณะและรปแบบใด จะตองค านงถงสงตอไปนเปนส าคญ

1. จดประสงคการเรยนรตองชดเจน

2. กจกรรมควรน าไปสผลการเรยนตามจดประสงคไดจรง

3. ระบพฤตกรรมนกเรยนและพฤตกรรมครผสอนอยางชดเจน ในการอ านวยความสะดวกแก

นกเรยนใหเกดการเรยนร

4. สอการเรยนการสอนจะตองมคณคา มความหลากหลาย ทงของจรง ภาพ แผนภม เอกสาร

ใบความร

5. วธการวดผลควรชดเจนตามจดประสงคการเรยนร

Page 40: ตอนที่3 การจัดทาแผนการเรียนรู้ ...ข น ตอนและก จกรรมท งหมดของผ ส อนและผ

236 คอมพวเตอรในการสอนระดบประถมศกษา

แผนการสอนทมคณภาพ จะแสดงถงการเตรยมความพรอมของครในการพฒนาอาชพอกดวย

สงส าคญควรเรมลงมอศกษาและท าแผนการสอนตลอดทงน าไปใชแลวบนทกผลลงดวยจงจะเกดประโยชน

ตอตวนกเรยนอยางสงสด

แนวการเขยนแผนการสอน

สงทครควรรกอนจดท าแผนการจดการเรยนร

การเขยนแผนการสอนเปนภาระส าหรบครผสอนท าใหครไมอยากเขยนแผนการสอน แต

ส าหรบหลกสตร 51 มแนวทางใหครจดท าหนวยการเรยนเปนหนวยหลายๆคาบ อนโลมใหครท าแผนการ

สอนเปนหนวยได แตส าหรบครผสอนทจะท าผลงานทางวชาการเพอขอก าหนดต าแหนงหรอเลอนต าแหนง

ใหสงขน การท าแผนเปนหนวยใหญๆนนคงไมได ดงนนครลองมาศกษาแนวการเขยนแผนการสอนหรอ

การเขยนแผนการจดการเรยนรกอนลงมอเขยนแผนจรง

แนวการจดท าแผนการจดการเรยนร

1. ความหมายและกระบวนการจดการเรยนร

1.1 แผนการจดการเรยนร หมายถง แผนการสอนนนเอง แผนการจดการเรยนรทด ควร

มกจกรรมการเรยนรทใหผเรยนไดปฏบตจรงเหมาะสมกบความสามารถ ความถนดและความสนใจของ

ผเรยน ใหผเรยนไดคนพบค าตอบหรอการกระท าดวยตนเอง ใหผเรยนรบรและน ากระบวนการไปใชจรงใน

ชวตประจ าวน รวมทง สงเสรมการใชวสดอปกรณทสามารถจดหาไดในทองถน โดยครคอยใหค าแนะน า

และดแลนกเรยน

1.2 กระบวนการจดการเรยนร ตามแนวทางปฏรปกระบวนการเรยนร

1) จดเนอหาและกจกรรมสอดคลองกบความสามารถ ความสนใจและความถนด

ของผเรยน

2) จดการเรยนรใหเกดทกเวลาทกสถานท ประสานกบผปกครอง บคคลในชมชน

เพอพฒนาผเรยน

3) ฝกทกษะกระบวนการคดวเคราะหและการแกปญหา

Page 41: ตอนที่3 การจัดทาแผนการเรียนรู้ ...ข น ตอนและก จกรรมท งหมดของผ ส อนและผ

บทท 13 การจดท าแผนการเรยนร 237

4) จดใหเรยนรจากประสบการณจรง ไดปฏบตจรง คดเปน ท าเปน รจกแกปญหา ใฝ

รใฝเรยนอยางตอเนอง

5) จดการเรยนรผสมผสานสาระความรดานตางๆรวมทงปลกฝง คณธรรม คานยม

อนพงประสงคแกผเรยน

6) จดบรรยากาศ สภาพแวดลอม สอ สงอ านวยความสะดวกตอการเรยนร รวมทงใช

การวจยใหเปนสวนหนงของกระบวนการเรยนร

2. สงทตองศกษากอนลงมอเขยนแผนการจดการเรยนร

2.1 ศกษาหลกสตรสถานศกษากลมสาระการเรยนรการงานอาชพและเทคโนโลย

2.2 ศกษามาตรฐานการเรยนร มาตรฐานการเรยนชวงชน

2.3 วเคราะหหลกสตร

2.4 ศกษาธรรมชาตของกลมสาระการงานอาชพและเทคโนโลย

2.5 ศกษาการวดผลและการประเมนผล

2.6 ศกษาแหลงเรยนรและสอ

2.7 ศกษาองคประกอบของแผนการจดการเรยนร

2.8 ศกษาเทคนควธการสอนทหลากหลาย

2.9 ออกแบบแผนการจดการเรยนร

2.10 จดท าแผนการจดการเรยนร

3. หลกในการจดท าแผนการจดการเรยนร

3.1 ควรรวาสอนเพออะไร

3.2 ใชวธการสอนอยางไร

3.3 สอนแลวผลเปนอยางไร

4. องคประกอบของแผนการจดการเรยนร

4.1 สาระส าคญ

4.2 จดประสงคการเรยนร

4.3 เนอหา/สาระการเรยนร

4.4 กจกรรมการเรยนร

Page 42: ตอนที่3 การจัดทาแผนการเรียนรู้ ...ข น ตอนและก จกรรมท งหมดของผ ส อนและผ

238 คอมพวเตอรในการสอนระดบประถมศกษา

4.5 การวดและประเมนผล(มเกณฑการวดผลทชดเจน)

4.6 สอและแหลงเรยนร

4.7 ความคดเหนของผบรหาร/ผนเทศ

4.8 บนทกผลหลงสอน

5. สวนประกอบของแผนการจดการเรยนรทสมบรณ

5.1 ปก

5.2 ใบรองปก

5.3 ค าน า

5.4 สารบญ

5.5 มาตรฐานการเรยนร

5.6 ตารางวเคราะหมาตรฐานการเรยนร

5.7 ตวชวดและสาระการเรยนรรายภาค/รายป

5.8 ค าอธบายรายวชา

5.9 หนวยการเรยนร

5.10 แผนการจดการเรยนร

5.11 สอ/นวตกรรม

5.12 บรรณานกรม

6. แนวทางการเขยนแผนการจดการเรยนร

6.1 สาระส าคญ

สาระส าคญ หมายถง ขอความทเปนแกนของเนอหาสาระ หลกการ ขอเทจจรง และ

แนวคดตางๆของเนอหาสาระของแผนการสอนนน

วธเขยน

1) เขยนอยางสรปกระชบ

2) ใชค าทมความหมายเจาะจงแนนอนเชน “เปน” “ประกอบ” “หมายถง” “คอ”

3) เปนการขยายชอเรอง

4) เขยนเปนความเรยงหรอเปนขอกได สวนใหญนยมเปนความเรยง

Page 43: ตอนที่3 การจัดทาแผนการเรียนรู้ ...ข น ตอนและก จกรรมท งหมดของผ ส อนและผ

บทท 13 การจดท าแผนการเรยนร 239

5) เรมดวยสงทจ าเปนและส าคญทสดของเนอหากอนแลวตามดวยรายละเอยดท

ส าคญเชน เขยนชอเรอง ตามดวย เปน/หมายถง/คอ แลวตามดวย ขอความขยายชอเรอง

6.2 จดประสงคการเรยนร

การเขยนจดประสงคการเรยนร เปนการบอกใหทราบวาเมอสนสดการสอนแลวผเรยนจะ

ท าอะไรไดบาง

วธเขยน

1) เขยนใหสอดคลองกบผลการเรยนทคาดหวงและมาตรฐานการเรยนรชวงชน

2) เขยนใหสงเกตไดวดได

3) การเขยนมองคประกอบ 3 สวน

สวนท1 เปนพฤตกรรม(ใชค ากรยา)

สวนท2 เงอนไขหรอสถานการณ

สวนท3 เกณฑ(ความสามารถขนต าในการบรรลจดประสงค)

6.3 เนอหาสาระ/สาระการเรยนร

1) เขยนใหมความถกตอง

2) เขยนใหสอดคลองกบจดประสงคการเรยนรขอตอขอ

3) เขยนเนอหาใหญเนอหายอยและมรายละเอยดของเนอหา

6.4 กจกรรมการเรยนร

1) กจกรรมทจดควรเปนกจกรรมการเรยนรทเนนผเรยนเปนส าคญ ยกตวอยาง เชน

กจกรรมการซกถาม คอการตงค าถามใหชวยกนตอบ อาจซกถามเปนกลม

หรอในชนเรยน เกยวกบเรองทเรยน หรอกจกรรมทปฏบต

กจกรรมการอภปราย หวขอการอภปรายอาจเปนขอความหรอเปนค าถามก

ได (สวนใหญนยมหวขอทเปนค าถาม) ผอภปรายแตละคนจะแสดงเหตผลหรออธบายเพอสนบสนน

หรอโตแยงหวขอทก าหนดโดยไมมการแบงฝาย และไมมการลงมต อาจจะเปนการอภปรายปากเปลาใน

กลมหรอในชนเรยนและอาจใหทกคนเขยนสรปผลการอภปราย

Page 44: ตอนที่3 การจัดทาแผนการเรียนรู้ ...ข น ตอนและก จกรรมท งหมดของผ ส อนและผ

240 คอมพวเตอรในการสอนระดบประถมศกษา

กจกรรมการแสดงความคดเหน คอการตงขอสงเกต หรอใหขอสรป ตาม

ความตดเหนหรอตามเหตผลของแตละบคคลโดยไมจ าเปนตองสนบสนนหรอคดคาน อาจแสดงความเหน

โดยพด หรอเขยน ถาเปนการเขยนจะมลกษณะท านองเดยวกบการตอบค าถามทตองการใหแสดงความเหน

หรอเหตผลประกอบค าตอบในค าถามประเภทใหตอบเสร

กจกรรมการคนหา คอการศกษาคนควาหาขอเทจจรง ขอมลสาระ

สนเทศ หรอทกษะกระบวนการ(การกระท าหลายการกระท า ซงกระท าตอเนองกนไปเปนชดเพอใหเกดผล

อยางหนง) ซงอาจท าโดยการรวบรวมหรอสบคนขอมลหลกฐานทางประวตศาสตรและสงคมวฒนธรรม

การบนทก วเคราะห สงเคราะห การทดลอง การตรวจสอบกฎหรอหลกการทางเศรษฐศาสตร การหา

ค าตอบในวชาคณตศาสตร การแกปญหาในชวตประจ าวน

2) เทคนคการเขยนกจกรรมการเรยนร

เขยนใหสอดคลองกบจดประสงคการเรยนรและสาระส าคญ

จดกจกรรมทหลากหลายเนนใหผเรยนไดปฏบตจรง เพอน าไปสการบรรล

จดประสงคการเรยนร

ใชกระบวนการเรยนทเหมาะสม

6.5 การวดผลและประเมนผล

1) เขยนไดสอดคลองกบจดประสงคการเรยนรขอตอขอ

2) มองคประกอบยอยครบถวน เชน

วธวด

เครองมอวด

เกณฑการวดทชดเจน

6.6 สอและแหลงเรยนร

1) สอเหมาะสม สอดคลองกบเนอหา/ สาระการเรยนร กจกรรมการเรยนการสอนและ

ผเรยน

2) เรยงล าดบใหสอดคลองกบกจกรรมการเรยนร

3) ระบสอ/แหลงเรยนรทชดเจน

Page 45: ตอนที่3 การจัดทาแผนการเรียนรู้ ...ข น ตอนและก จกรรมท งหมดของผ ส อนและผ

บทท 13 การจดท าแผนการเรยนร 241

6.7 การวดผลและประเมนผล

1) เขยนไดสอดคลองกบจดประสงคการเรยนรขอตอขอ

2) มองคประกอบยอยครบถวน เชน

วธวด

เครองมอวด

เกณฑการวด

6.8 บนทกผลหลงสอน

7. แผนการจดการเรยนรทมคณภาพ สงเกตไดดงน

7.1 มองคประกอบครบถวน

7.2 เขยนแตละองคประกอบไดถกตองชดเจน

7.3 องคประกอบของแผนมความสมพนธสอดคลองกน

7.4 น ากระบวนการสอนมาใชอยางเหมาะสม

7.5 เมอเสรจสนกระบวนการเรยนรแลวผเรยนเกดการเรยนรตามจดประสงคทก าหนด

7.6 บนทกผลหลงสอนไดชดเจน

หลกการเขยนแผนการจดการเรยนร

หลกการเขยนแผนการจดการเรยนรแบบ Backward Design

ตอนท 1 หลกการทวไปของ Backward Design

1.1 ความหมาย

Backward Design เปนการออกแบบการจดการเรยนรทยดเอาหลกฐานแสดงผลการเรยนรมา

เปนเกณฑในการบงบอกถงความส าเรจของการจดการเรยนร ในการออกแบบการจดการเรยนรแบบนผสอน

ตองเขยนแผนการจดการเรยนรทตอบค าถามหลกตามล าดบ 4 ค าถาม ไดแก

1. มเปาหมายในการจดการเรยนรดานความรความคด (K) ดานกระบวนการ (P) และดาน

คณธรรม จรยธรรมหรอคานยม (A) อยางไรบาง

Page 46: ตอนที่3 การจัดทาแผนการเรียนรู้ ...ข น ตอนและก จกรรมท งหมดของผ ส อนและผ

242 คอมพวเตอรในการสอนระดบประถมศกษา

2. ตองการไดหลกฐานทเปนชนงาน / ผลงานใดบาง ทแสดงวานกเรยนมคณลกษณะตาม

เปาหมายทไดระบไว

3. มการก าหนดระดบคณภาพ ส าหรบใชในการประเมนผลงาน/ชนงานอยางไรบาง

4. มการจดกจกรรมการเรยนรอยางไรบางทท าใหนกเรยนไดผลงาน/ชนงานทเปนหลกฐานวา

เกดการเรยนรตามเปาหมาย

1.2 สวนประกอบของแผนการจดการเรยนร

สวนประกอบของแผนการจดการเรยนรแบบ Backward Design คลายคลงกบแผนการจดการ

เรยนรทวไป เพยงแตมการเพมหวขอหลก 2 หวขอ ไดแก ผลงาน/ชนงานทเปนหลกฐานแสดงผลการเรยนร

และระดบคณภาพของผลงาน/ชนงาน จงกลาวไดวาองคประกอบของแผนการจดการเรยนรแบบ Backward

Design มดงตอไปน

1. ชอเรอง

2. เปาหมายการเรยนร

3. สาระส าคญ

4. ผลงานทแสดงผลการเรยนร

5. การประเมนผลงาน

6. กจกรรมการเรยนร

7. สอ/อปกรณ/แหลงเรยนร

8. สรปผลการเรยนร

ตอนท 2 การเขยนสวนประกอบของแผนการจดการเรยนร

2.1 การเขยนเปาหมาย

เปาหมายกคอจดประสงคสดทายหรอจดประสงคปลายทาง ซงม 3 ดาน ไดแก

2.1.1 ดานความรความคด มกใชพฤตกรรม บอก (ระบสงทจ าได) อธบาย (ระบสงทจ าไดและ

ขยายความหรอยกตวอยางประกอบได)

Page 47: ตอนที่3 การจัดทาแผนการเรียนรู้ ...ข น ตอนและก จกรรมท งหมดของผ ส อนและผ

บทท 13 การจดท าแผนการเรยนร 243

2.1.2 ดานกระบวนการ เปนการน าเอาความรไปประยกตใช หรอการจดกระท าขอมลความรให

อยในรปทผอนเขาใจงาย หรอการใชความรในการตดสนใจเลอกหรอไมเลอก พฤตกรรมทเหมาะกบการ

น ามาใชไดแก เขยน concept mapping เขยน mind mapping สรปความรวางแผนการด าเนนงาน เขยน

บรรยายความ อานออกเสยง ออกแบบ เปนตน

2.1.3 ดานคณธรรมจรยธรรมและคานยม เปนความรสกนกคดรดรชว รวาควรท าหรอไมควร

ท า พรอมกบปฏบตในสงดๆตามความรสกนกคดนนๆ พฤตกรรมทเหมาะกบการน ามาใชไดแก แสดงความ

คดเหน แสดงความรสก เปนตน

หมายเหต แตละแผนการจดการเรยนรไมจ าเปนตองระบเปาหมายครบทง 3 ดาน ทงนขนอย

กบธรรมชาตของเนอหาวาเหมาะกบเกดการเรยนรดานใดบาง แตทมกขาดไมไดคอดานความรความคด

2.2 การเขยนสาระส าคญ

การเขยนสาระส าคญมการเขยนไดหลายแนวแตการเขยนทท าใหไดสาระส าคญสมบรณ

สามารถบงบอกถงเปาหมายการเรยนร หวขอเรองและแกนของเนอหาตองเขยนใหครบ 3 สวนคอ

1. หลกการ คอแกนของเนอหา

2. เนอหาสาระ คอชอหวขอเรองทใชสอน

3. คณลกษณะทพงประสงค คอสวนทเปนเปาหมาย

2.3 การก าหนดผลงานทแสดงผลการเรยนร

ผลงานทแสดงผลการเรยนรจะเปนผลงานประเภทใดและมกชนนน ขนอยกบเปาหมายการ

เรยนร เชน เปาหมายการเรยนร ผลงานทแสดงผลการเรยนร

ดานความรความคด

- อธบายหลกการสรางค าซอนได

ดานกระบวนการ

- เขยน concept mapping เรองการสรางค าซอนได

- ขอสรปหลกการสรางค าซอน

- concept mapping เรองการสรางค าซอน

Page 48: ตอนที่3 การจัดทาแผนการเรียนรู้ ...ข น ตอนและก จกรรมท งหมดของผ ส อนและผ

244 คอมพวเตอรในการสอนระดบประถมศกษา

หมายเหต ในทนควร เลอก Concept mapping เรองการสรางค าซอนเพยงผลงานเดยว เพราะ

concept mapping เปนผลงานทตองใชความสามารถทางสตปญญาสงกวาการเขยนขอสรป

นนคอ ถาดานความรและดานกระบวนการเปนเรองเดยวกนกควรเลอกดานกระบวนการเปน

ผลงานส าหรบดานคณธรรมจรยธรรมและคานยม เปนสงทยากตอการประเมนดานการปฏบตในระยะเวลา

อนสน เพราะตองคอยสงเกตพฤตกรรมทเปนนสย แตถาจะประเมนเพยงความรสกหรอเจคตกสามารถ

ประเมนจาก การแสดงความคดเหน วาเหนดวยหรอไม ควรท าหรอไมควรท าอยางไรจงเหมาะสม เพราะเหต

ใดจงคดเชนนน เปนตน

2.4 การก าหนดระดบคณภาพของผลงาน

ระดบคณภาพของผลงานควรก าหนดเปน 4 ระดบ โดยก าหนดจากระดบ 1 ไปหาระดบ 4

ตวอยาง เชน ระดบคณภาพของผลงานการคดลายมอ

ระดบ 1 เขยนพยญชนะตน สระ วรรณยกต ตวสะกด การนต ถกตอง

ระดบ 2 ม 1 และเขยนเสนไดตรงหรอโคงและมหวถกตอง

ระดบ 3 ม 2 และเขยนตวพยญชนะขนานกนอยางสวยงาม

ระดบ 4 ม 3 และเขยนตวเตมบรรทด

2.5 การเขยนกจกรรมการเรยนร

2.5.1 การเขยนค าถามทาทาย

ค าถามทาทายคอค าถามทกระตนใหหาความร/แนวทางปฏบตตามทก าหนดไวในเปาหมาย

เชน เปาหมายระบวาอธบายหลกการสรางค าซอนได ควรตงค าถามทาทายวาการสรางค าซอนมหลกการ

อยางไรบาง

2.5.2 การจดกจกรรมการเรยนร

หลกของการจดกจกรรมการเรยนรคอตองจดใหบรรลเปาหมายทกขอและเกดผลงานตามท

ก าหนดทกรายการ ดงนนจงตองยดเปาหมายเปนหลกในการจดกจกรรม ถามกจกรรมหลายชวโมงในแผน

เดยวกนควรแยกแยะใหชดเจนวาแตละชวโมงมการจดกจกรรมอยางไรบางและในการใชสอ/อปกรณ ตอง

Page 49: ตอนที่3 การจัดทาแผนการเรียนรู้ ...ข น ตอนและก จกรรมท งหมดของผ ส อนและผ

บทท 13 การจดท าแผนการเรยนร 245

ระบวาในการจดกจกรรมนนๆ ใชสอ/อปกรณใด นอกจากนควรมค าถามส าคญเพอกระตนใหหาค าตอบของ

ค าถามทาทาย

2.6 การก าหนดสอ/อปกรณ/แหลงเรยนร

ใหระบเฉพาะสงทกลาวถงในกจกรรมการเรยนรและตองระบใหชดเจน เชน ใบความร

เรอง............... ตวอยางหน ไดแก หนอคน หนตะกอน หนแปร นอกจากนตองเรยงตามล าดบการใช

2.7 การเขยนสรปผลการเรยนร

ใหเขยนดวยลายมอหลงจากเสรจสนการจดการเรยนร โดยบนทกวาดานความรความคดดาน

กระบวนการหรอดานคณธรรมจรยธรรมและคานยม มผลการเรยนรเปนทนาพอใจหรอไมเพยงใด มปญหา

หรอไมอยางไร ถามจะแกไขปญหาอยางไร

หลกในการเขยนแผนการสอน ของบรชย ศรมหาสาครไดอธบายวาหากจะเปรยบเทยบแลว

แผนการสอนกคลายกบแผนท ซงจะน าผเดนทางไปสจดหมายปลายทางทตองการ ดงนน การเขยน

แผนการสอนกคลายกบการเขยนแผนท ซงจะตองมรายละเอยดพอสมควร เพอท าใหผใชแผนทเดนไดถก

ทาง ไมเกดความสบสนหรอหลงทาง แผนการสอนทดจะตองตอบค าถามหลก 3 ขอนได

1. สอนเพออะไร

2. สอนอยางไร

3. สอนแลวไดผลตามทตองการหรอไม

นนคอ แผนการสอนทดตองมสวนประกอบอยางนอย 3 สวน คอ

1. จดประสงคการเรยนรทตองการใหเกดขนกบผเรยน (Objective) (สอนเพออะไร)

2. การเรยนการสอนทจะท าใหบรรลจดประสงคการเรยนรทตงไว (Learning) (สอนอยางไร)

3. การวดและประเมนผล เพอตรวจสอบวา ผเรยนบรรลจดประสงคการเรยนรทตงไวหรอไม

(Evaluation) (สอนแลวไดผลตามทตองการหรอไม)

ทง 3 สวนนเรยกชอยอวา “OLE: โอเล” ซงสามารถเขยนแผนภมแสดงความสมพนธของ OLE ได

ดงน

Page 50: ตอนที่3 การจัดทาแผนการเรียนรู้ ...ข น ตอนและก จกรรมท งหมดของผ ส อนและผ

246 คอมพวเตอรในการสอนระดบประถมศกษา

O

E L

จากแผนภมน OLE จะมความสมพนธเกยวเนองกนเปนลกโซหรอกระบวนการ กลาวคอ ม

จดประสงคการเรยนรเปนตวเรมตน มการเรยนการสอน ซงประกอบดวย สาระส าคญ เนอหาวชา

กจกรรมการเรยนการสอน เปนตวกลางทจะน าไปสการบรรลจดประสงคการเรยนรทก าหนดไว และ

สดทายมการวดและประเมนผลเปนตวสนสด เพอบงชถงความส าเรจวา บรรลจดประสงคการเรยนรทตงไว

หรอไม ดงนน การเขยนแผนการสอนจงมกระบวนการอย 3 ขนตอน คอ

ขนท 1 ก าหนดจดประสงคการเรยนร วาตองการใหผเรยนมความร ทกษะ และเจตคตอยางไร

ซงจดประสงคการเรยนร จะไดมาจากจดประสงคในหลกสตร และจดประสงคของแตละวชา

การเขยนจดประสงคการเรยนรทสมบรณนน จะตองเขยนใหครอบคลมทง 3 พสย และเขยน

ในเชงพฤตกรรมดงน

ดานพทธพสย คอ จดประสงคการเรยนรทเนนความสามารถทางสมอง (Head) หรอความ

รอบรในเนอหาวชาหรอในทฤษฎ เชน

1. เพอใหนกเรยนมความรเกยวกบฟนและการรกษาความสะอาดของฟน

จดประสงคเชงพฤตกรรมดานพทธพสย คอ

1.1 บอกความหมายของค าวาฟนได

จดประสงคการเรยนร

(Objective)

กจกรรมการเรยนการสอน

(Learning)

การประเมนผล

(Evaluation)

Page 51: ตอนที่3 การจัดทาแผนการเรียนรู้ ...ข น ตอนและก จกรรมท งหมดของผ ส อนและผ

บทท 13 การจดท าแผนการเรยนร 247

1.2 อธบายการแปรงฟนทถกวธได

1.3 บอกประโยชนของการดแลรกษาฟนใหสะอาดได

ดานทกษะพสย คอ จดประสงคการเรยนรทเนนการปฏบตทตองลงมอท า (Hand) เชน

2. เพอใหนกเรยนแปรงฟนอยางถกวธ

จดประสงคเชงพฤตกรรมดานทกษะพสย คอ

2.1 สาธตการแปรงฟนทถกวธกบหนฟนจ าลองได

2.2 แปรงฟนของตนเองอยางถกวธได

ดานจตพสย คอ จดประสงคการเรยนรทเนนคณธรรมหรอเจตคต หรอความรสกในจตใจ

(Heart) เชน

3. เพอใหนกเรยนตระหนกในความส าคญของการแปรงฟนทถกวธ

จดประสงคเชงพฤตกรรมดานจตพสย คอ

3.1 มความรบผดชอบแปรงฟนทกครงหลงรบประทานอาหาร

3.2 บรรยายคณคาความส าคญของการแปรงฟนทถกวธได

ขนท 2 ก าหนดกจกรรมการเรยนการสอนทจะท าใหจดประสงคการเรยนรบรรลผล เมอ

ก าหนดจดประสงคการเรยนรแลว ขนตอไปคอ ก าหนดสาระส าคญ เนอหาวชา กจกรรมการเรยนการ

สอน สอการเรยนการสอน ซงทงหมดนรวมเรยกวา “การจดการเรยนการสอน (Learning)” โดยจะตอง

คดวาการเรยนการสอนในแผนนนมจดเนนหรอสาระส าคญอะไร จะสอนเนอหาวชาอะไร จะใชกจกรรม

การเรยนการสอนแบบใด จงจะท าใหนกเรยนบรรลจดประสงคการเรยนรทตงไว ซงวธการสอนนนมหลาย

แบบ (เชน การอภปรายกลม การสาธต และการทดลองปฏบตจรง เปนตน) จะใชสอการเรยนการสอน

อะไรบาง เพอใหสอดคลองกบกจกรรมการเรยนการสอนทคดขน

ขนท 3 ก าหนดวธการวดและประเมนผลทสอดคลองกบจดประสงคการเรยนรทตงไว ใน

ขนตอนน แบงเปน 2 สวน คอ

1. การวดผล (Measurement) คอ การตรวจสอบวาผเรยนไดเปลยนพฤตกรรมดานความร

ทกษะ และเจตคต เปนไปตามจดประสงคการเรยนรทตงไวหรอไม โดยใชเครองมอตางๆมาตรวจสอบ

และการจะเลอกใชเครองมอวดผลแบบใดนน ขนอยกบจดประสงคการเรยนรในแผนการสอน ซงสรปเปน

ตารางดงน

Page 52: ตอนที่3 การจัดทาแผนการเรียนรู้ ...ข น ตอนและก จกรรมท งหมดของผ ส อนและผ

248 คอมพวเตอรในการสอนระดบประถมศกษา

ประเภทของเครองมอ

ประเภทของจดประสงค

พทธพสย ทกษะพสย จตพสย

ความรทฤษฎ

(Head)

การปฏบต

(Hand)

เจตคตความรสก

ในจตใจ

(Heart)

1.การสงเกตพฤตกรรม………………………..

2.การสมภาษณ…………………………….….

3.การใชแบบสอบถาม………………………...

4.การตรวจแบบฝกหด………………………...

5.การใชแบบทดสอบ…………………….…...

6.การประเมนดวยแฟมผลงานนกเรยน…….…

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

ผลทไดจากการวดผลจะเปนเชงปรมาณ เชน เปนคะนน หรอเปนคารอยละ ซงยงไมสามารถ

ตดสนไดวานกเรยนมคณภาพเปนอยางไร จนกวาจะมการประเมนผล

2. การประเมนผล (Evaluation) คอการตดสนวาผเรยนมคณภาพเปนอยางไร เมอน าคะแนน

ทไดจากการวดผลมาเปรยบเทยบกบเกณฑทตงไว เชน นกเรยนท าแบบทดสอบได 70 คะแนน จาก

คะแนนเตม 100 คะแนน โดยตงเกณฑไววา ไดคะแนนรอยละ 60 ขนไป ถอวาผานการทดสอบ

เพราะฉะนนนกเรยนคนนนจงผานการทดสอบ การประเมนผลจะออกมาในเชงคณภาพ เชน สอบผาน

หรอไมผาน หรอแบงเปนเกรด เชน 4,3,2,1.0 คอ ดมาก ด ดพอใช พอใช และตองแกไข เปนตน

ความส าคญของจดประสงคการเรยนร

ตามหลกการเขยนแผนการสอนแลว จดประสงคการเรยนรถอเปนจดเรมตนทส าคญทสด

เพราะสวนอนๆในแผนการสอน ไดแก เนอหาวชา กจกรรมการเรยนการสอน สอการเรยนการสอน

รวมทงการวดและประเมนผล ลวนตองเขยนใหสอดคลองกบจดประสงคการเรยนรทก าหนดไว ดงนนการ

เขยนจดประสงคการเรยนร จงเปนจดเรมตนทส าคญของการ

เขยนแผนการสอน

Page 53: ตอนที่3 การจัดทาแผนการเรียนรู้ ...ข น ตอนและก จกรรมท งหมดของผ ส อนและผ

บทท 13 การจดท าแผนการเรยนร 249

ความหมายของจดประสงคการเรยนร

จดประสงคการเรยนร คอ ผลทตองการใหเกดขนกบผเรยนในขณะทปฏบตการสอน หรอ

ภายหลงทเสรจสนการเรยนการสอนแลว จดประสงคการเรยนรในแผนการสอนม 2 ลกษณะ คอ

1. จดประสงคปลายทางหรอจดประสงคใหญ (Curriculum Objective) คอ ผลสดทายท

ตองการใหเกดขนกบนกเรยนเมอสนสดการเรยนการสอนในเรองนนแลว ถาจะเปรยบเทยบกบการเดนทาง

ดวยรถไฟจากกรงเทพฯไปเชยงใหม จดประสงคปลายทางคอจงหวดเชยงใหม ซงเปนจดสดทายทเรา

ตองการจะเดนทางไปถง

2. จดประสงคน าทางหรอจดประสงคยอย หรอจดประสงคเชงพฤตกรรม (Instructional

Objective) คอ ผลทตองการใหเกดขนขณะทปฏบตการสอน ถาจะเปรยบเทยบกบการเดนทางดวยรถไฟ

จากกรงเทพฯไปเชยงใหม สถานตามจงหวดตางๆทรถไฟแวะหยดพกเปนระยะๆคอ จดประสงคน าทาง

ซงท าใหรวาขณะนเดนทางมาถงไหนแลว อยใกลหรอไกลจากจดหมายปลายทางมากนอยเพยงใด

ดงนน จดประสงคปลายทางและจดประสงคน าทาง จงมความเกยวของสมพนธกนในฐานะท

จดประสงคปลายทางเปนจดประสงคใหญหรอจดประสงคหลก สวนจดประสงคน าทางเปนจดประสงคยอย

หรอจดประสงคเชงพฤตกรรม ตวอยางเชน

การวดและประเมนผล สอ กจกรรม เนอหา จดประสงคการเรยนร

Page 54: ตอนที่3 การจัดทาแผนการเรียนรู้ ...ข น ตอนและก จกรรมท งหมดของผ ส อนและผ

250 คอมพวเตอรในการสอนระดบประถมศกษา

จดประสงคการเรยนรเพอพฒนา 3 H

จดประสงคการเรยนรทตองการใหเกดขนกบผเรยน คอการพฒนาใหเปนมนษยทสมบรณทง

3 ดาน (หรอ 3 H) คอ Head, Hand, Heart

จดประสงค 3 H จดเนนของการพฒนาผเรยนในแตละดาน

1.Head (พทธพสย)

- ดานสมอง - ดานความร ความจ า - ดานทฤษฎ

สอนใหจ าได

2.Hand (ทกษะพสย) - ดานทกษะการปฏบต สอนท าได

3.Heart (จตพสย)

- ดานเจตคต (เกดความรสกทดตอสงทเรยน)

- ดานคณธรรมในจตใจ

สอนใหน าไปท า

จดประสงคการเรยนร

2.จดประสงคน าทาง 1.จดประสงคปลายทาง

2.1 บอกความหมายของค าวาฟนได เพอใหนกเรยนมความร

เกยวกบฟนและการรกษา

ความสะอาดของฟน

2.2 อธบายการแปรงฟนทถกวธได

2.3 บรรยายประโยชนของการดแล

รกษาฟนใหสะอาดได

Page 55: ตอนที่3 การจัดทาแผนการเรียนรู้ ...ข น ตอนและก จกรรมท งหมดของผ ส อนและผ

บทท 13 การจดท าแผนการเรยนร 251

แผนการจดการเรยนรแบบยอนกลบ Backward Design กลมสาระการเรยนร.......................................................รหสวชา............................ชน.................................... หนวยการเรยนรเรอง...................................................แผนการจดการเรยนรท................................................. เวลาเรยน................................................ชวโมง

วนท...................เดอน..................................................พ.ศ. ........................ มาตรฐานการเรยนร/ตวชวด ( Learning standards/indicators ) ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… เปาหมาย ( Goals/objectives ) ดานความร Knowledge ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ดานคณลกษณะ Attitude ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ดานทกษะ Process ……………………………………………………………………………………………………………… ความเขาใจทคงทน ( Enduring understanding ) ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………...... หลกฐานการเรยนร ( Learning assessment )

ชนงาน/วธการเรยนร เครองมอวดและประเมนผล เกณฑการวดและประเมนผล เนอหา/สาระ ( Contents ) ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… กจกรรมการเรยนร ( Learning activities )

Page 56: ตอนที่3 การจัดทาแผนการเรียนรู้ ...ข น ตอนและก จกรรมท งหมดของผ ส อนและผ

252 คอมพวเตอรในการสอนระดบประถมศกษา

สอการเรยนรและแหลงเรยนร ( Materials & Learning resources ) ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… บนทกผลหลงการจดการเรยนร ( Feed back ) ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ความคดเหนของผบรหารสถานศกษา ( Administrator’s opinion ) ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ภาคผนวก ( Appendix ) รายละเอยด ขอมลเกยวกบสอการเรยน แหลงเรยนร และเครองมอวดและประเมนผล

คร นกเรยน

Page 57: ตอนที่3 การจัดทาแผนการเรียนรู้ ...ข น ตอนและก จกรรมท งหมดของผ ส อนและผ

บทท 13 การจดท าแผนการเรยนร 253

การเขยนแผนการสอนทเนนทกษะกระบวนการ

เนองจากหลกสตรการศกษา ไดใหความส าคญกบการเรยนรทเนนทกษะกระบวนการมากกวา

การจดจ าเนอหาวชาหรอกลาวอกนยหนงคอ มงสอนวธการแสวงหาความร หรอวธการแกปญหามากกวา

การถายทอดเนอหาวชา ขอยกตวอยางเพอท าใหเกดความเขาใจโดยงาย ดวยค ากลาวของ เดล คารเนก ทวา

“การชวยเหลอชาวบานทดทสด มใชการน าปลาไปแจกพวกเขา แตควรสอนวธการจบปลาใหกบพวกเขา

เพราะถาใครกตามไดรบแจกปลา เขาจะมปลากนตลอดทงปหรอตลอดไป”

ในท านองเดยวกน ถานกเรยนไดรบการฝกทกษะกระบวนการแสวงหาความรหรอแกปญหา

เขาจะสามารถเรยนรหรอแกปญหา เขาจะสามารถเรยนรหรอแกปญหาตางๆทอยรอบตวไดดวยตนเองอยาง

ไมมวนสนสด เราเรยกวธการเรยนการสอนประเภทนวา “การเรยนการสอนทเนนทกษะกระบวนการ” หรอ

“การสอนทเนนการเรยนรวธเรยน” (Learning How to Learn)

หากวเคราะหจดเนนทส าคญของหลกสตรการศกษา จะพบวา เปนหลกสตรทมจดเนน 4

ประการ คอ

1. เนนทกษะกระบวนการตางๆมากกวาความสามารถในการจดจ าเนอหา หรอเนน Process

มากกวา Product

2. เนนสาระส าคญหรอความคดรวบยอด หรอบทสรปของเนอหามากกวารายละเอยดของ

เนอหาวชา หรอเนน Concept มากกวา Content

3. เนนการลงมอปฏบตจรงมากกวาการทองจ าหนงสอ หรอเนน Hand มากกวา Head

4. เนนใหนกเรยนไดเรยนรดวยตนเอง สรางองคความรเอง มากกวารอใหครบอกความรให

หรอเนน Child Center มากกวา Teacher Center

จดเนนทง 4 ประการน จะน าไปสการคดรปแบบวธการสอน หรอการจดกจกรรมการเรยนการ

สอนทตอบสนองความตองการของหลกสตร โดยการเขยนแผนการสอนทเนนทกษะกระบวนการ ซงจะ

กลาวถงตอไป

ทกษะกระบวนการ คอ อะไร

ทกษะกระบวนการ หมายถง ความสามารถหรอความช านาญในการแกปญหาตางๆ หรอท า

กจกรรมอยางใดอยางหนงอยางมขนตอน

Page 58: ตอนที่3 การจัดทาแผนการเรียนรู้ ...ข น ตอนและก จกรรมท งหมดของผ ส อนและผ

254 คอมพวเตอรในการสอนระดบประถมศกษา

ทกษะกระบวนการทตองการเนนในหลกสตรนนมมากมาย เชน ทกษะกระบวนการ 9 ขน

ทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร และทกษะกระบวนการกลม เปนตน การทจะเลอกใชทกษะ

กระบวนการใดนน ขนอยกบลกษณะของแตละสาระการเรยนร ซงจะแตกตางกนไป ในบทนจะกลาวถง

ทกษะกระบวนการ 9 ขน เนองจากเปนทกษะกระบวนการทสามารถประยกตใชไดกบทกสาระการเรยนร

ทกษะกระบวนการ 9 ขน

ทกษะกระบวนการเรยนร 9 ขน ของกรมวชาการ ความหมาย

1.ตระหนกในปญหาและความจ าเปนทจะตอง

แกปญหา

การกระตนใหผเรยนเกดความรสกวา มความ

จ าเปนอยางยงทจะตองแกปญหา หากปลอยทงไว

จะกอใหเกดผลเสยตอตนเองหรอผอน

2.คดวเคราะหวจารณ การใหผเรยนชวยกนวเคราะหหาสาเหตวา ปญหา

นนมสาเหตมาจากอะไร โดยใหบอกเปนขอๆ

สาเหตของปญหา

1. …………………………….

2. ……………………………

ฯลฯ

3.สรางทางเลอกอยางหลากหลาย การใหผเรยนชวยกนวางแผนหรอคดวธการ

แกปญหา ซงอาจจะมหลายวธ โดยก าหนดเปน

วธท 1 ……………………………

วธท 2 ……………………………

วธท 3 ……………………………

ฯลฯ

4.ประเมนและเลอกทางเลอก การใหผเรยนตดสนใจเลอกวธการแกปญหา ซงม

อยหลายวธวา วธการใดจะใหผลดทสด

Page 59: ตอนที่3 การจัดทาแผนการเรียนรู้ ...ข น ตอนและก จกรรมท งหมดของผ ส อนและผ

บทท 13 การจดท าแผนการเรยนร 255

ทกษะกระบวนการเรยนร 9 ขน ของกรมวชาการ ความหมาย

5.ก าหนดและล าดบขนตอนการปฏบต การใหผเรยนน าวธการแกปญหาทดทสดมาก าหนด

ขนตอนการปฏบตเปนขอๆ

ขนท 1 ………………………….

ขนท 2 ………………………….

ขนท 3 ………………………….

ฯลฯ

6.ปฏบตดวยความชนชม การใหผเรยนทดลองปฏบตตามขนตอนทก าหนด

ไว ดวยความเตมใจ โดยไมใชการขบงคบหรอ

ลงโทษ

7.ประเมนระหวางปฏบต การใหผเรยนตรวจสอบผลทเกดจากการปฏบตวา

บรรลวตถประสงคหรอท าใหปญหาหมดไป

หรอไม

8.ปรบปรงใหดขนอยเสมอ การใหผเรยนปรบปรงการปฏบตใหดยงขน หากม

การพบขอบกพรองตางๆ ใหหาแนวทางแกไข

เพมเตม

9.ประเมนผลรวมเพอใหเกดความภาคภมใจ การใหผเรยนตรวจสอบผลการปฏบตเปนครง

สดทาย หากพบวาปญหาตางๆ ไดหมดไปหรอ

บรรลวตถประสงคทตงไวแลว ควรจะภมใจท

สามารถแกปญหานนไดส าเรจ

กจกรรมการเรยนการสอนทเนนทกษะกระบวนการจะขามขนตอน หรอสลบขนตอนไดหรอไม

ค าถามท วา มความจ า เปนเพยงใดทตองเขยนกจกรรมในแผนการสอนทเนนทกษะ

กระบวนการ 9 ขน ใหเรยงล าดบกอนหลงทง 9 ขน หรอคดกจกรรมการเรยนการสอนใหสอดคลองกบ

ทกษะกระบวนการ 9 ขน ในทกๆขนตอน จะสลบขนตอน หรอขามขนตอนใดขนตอนหนงไดหรอไม

ค าตอบ คอ โดยหลกการแลว ควรคดกจกรรมการเรยนการสอนใหสอดคลองและเรยงล าดบตามขนตอนของ

Page 60: ตอนที่3 การจัดทาแผนการเรียนรู้ ...ข น ตอนและก จกรรมท งหมดของผ ส อนและผ

256 คอมพวเตอรในการสอนระดบประถมศกษา

กระบวนการ 9 ขอ ไมควรสลบขอ หรอขามขนตอนใดขนตอนหนง เพราะค าวา “กระบวนการ” หมายถง

การท างานอยางมระบบ เชนเดยวกนกบการขนบนได ซงตองกาวทละขน จากขนแรกจนถงขนสดทายซง

เปนทหมาย

อยางไรกตามเมอน าหลกการไปสการปฏบต กฎยอมมขอยกเวนไดบาง การจดกจกรรมการเรยน

การสอนทเนนทกษะกระบวนการ อาจจะขามขนตอน หรอสลบขนตอนกนไดบางเลกนอย แตโดยภาพรวม

แลว ควรจะคดกจกรรมใหเรยงล าดบตามทก าหนดไวใหมากทสดเทาทจะท าได ทงน เพอใหนกเรยนปฏบต

ตามขนตอนนนๆ จนกลายเปนทกษะ หรอความช านาญทเคยชนจนตดตวนกเรยน สามารถน าไปแกปญหา

ตางๆ ในชวตประจ าวนไดโดยอตโนมตนนเอง

สรป

แผนการสอน คอ การน าวชาหรอกลมประสบการณทตองท าการสอน ตลอดภาคเรยนมาสราง

เปนแผนการจดกจกรรมการเรยนการสอน การใชสอ อปกรณการสอน การวดและการประเมนผล ส าหรบ

เนอหาสาระและจดประสงคการเรยนการสอนยอยๆ ใหสอดคลองกบวตถประสงคหรอจดเนนของหลกสตร

สภาพผเรยน ความพรอมของโรงเรยนในดานวสดอปกรณ และตรงกบชวตจรงในทองถน ซงถากลาวอกนย

หนง แผนการสอนคอ การเตรยมการสอนเปนลายลกษณอกษรไวลวงหนา หรอ คอการบนทกการสอน

ตามปกตนนเอง

ความส าคญของแผนการจดการเรยนร

1. ท าใหผสอนสอนดวยความมนใจ 2. ท าใหเปนการสอนทมคณคาคมกบเวลาทผานไป 3. ท าใหเปนการสอนทตรงตาม 4. ท าใหการสอนบรรลผลอยางมประสทธภาพดกวาการสอนทไมมการวางแผน 5. ท าใหผสอนมเอกสารเตอนความจ า 6. ท าใหผเรยนเกดเจตคตทดตอผสอนและตอวชาทเรยน

Page 61: ตอนที่3 การจัดทาแผนการเรียนรู้ ...ข น ตอนและก จกรรมท งหมดของผ ส อนและผ

บทท 13 การจดท าแผนการเรยนร 257

ลกษณะทดของแผนการจดการเรยนร 1. เนอหาตองเขยนเปนรายคาบ หรอรายชวโมงตารางสอน 2. ความคดรวบยอด (Concept) หรอหลกการส าคญ ตองเขยนใหตรงกบเนอหาทจะสอน 3. จดประสงคเชงพฤตกรรม ตองเขยนใหสอดคลอง กลมกลนกบความคดรวบยอด 4. กจกรรมการเรยนการสอน โดยยดเทคนคการสอนตางๆ ทจะชวยใหนกเรยนเกดการเรยนร 5. สอทใชควรเลอกใหสอดคลองกบเนอหา 6. วดผลโดยค านงถงเนอหา ความคดรวบยอด จดประสงคเชงพฤตกรรม

ประโยชนของแผนการสอน 1. ท าใหเกดการวางแผนวธสอนวธเรยนทมความหมายยงขน 2. ชวยใหครมคมอการสอนทท าดวยตนเอง 3.เปนผลงานวชาการทสามารถเผยแพรเปนตวอยางได 4. ชวยใหความสะดวกแกครผมาสอนแทนในกรณทผสอนไมสามารถเขาสอนได

การเขยนกจกรรมการเรยนการสอนในแผนการสอน

กจกรรมการเรยนการสอน (Learning Activity) คอ สภาพการเรยนรทครจดใหแกผเรยน

เพอใหผเรยนบรรลจดประสงคการเรยนรตามหลกสตร กจกรรมการเรยนการสอนทดตองสอดคลองกบ

จดประสงคการเรยนร เนอหาวชา สภาพแวดลอมในโรงเรยนและในชวตจรง เปนตน

แนวทางการรวบรวมและสรปรายงานผลการใชแผนการจดการเรยนรการรวบรวมแผน

แผนการเรยนรทใชประกอบการสอนตลอดปการศกษานน เมอสนปการศกษาแลวควรจดเกบ

รวบรวมแผนการจดการเรยนรไวเปนรปเลมเพอประโยชนในการพฒนาแผนการทมทมประสทธภาพตอไป

ซงการรวบรวมแผนการจดการเรยนรเปนรปเลมนน ควรประกอบดวยดงน

สวนท 1 ค าอธบายรายวชา และผลการวเคราะหหลกสตร โดยจ าแนกใหเหนไดวาแยกแยะ

จดประสงค เนอหา และเวลาทใชสอนแตละเนอหาอยางไร

สวนท 2 ตารางสอนของครผท าการสอน

สวนท 3 แผนการเรยนร หรอบนทกการสอนทงหมด

สวนท 4 ภาคผนวก ประกอบดวยเอกสารหรอสอตาง ๆ ทใชประกอบการสอนแตละครง

Page 62: ตอนที่3 การจัดทาแผนการเรียนรู้ ...ข น ตอนและก จกรรมท งหมดของผ ส อนและผ

258 คอมพวเตอรในการสอนระดบประถมศกษา

ประเดนค าถาม

1. แผนการสอนหมายถงอะไร

2. ความหมายของก าหนดการสอนหมายถงอะไร

3. จดประสงคการเรยนรทเปนองคประกอบหลกของแผนการสอน และแผนการจดการเรยนร

จะตองเนนใหผเรยนเกดความสามารถดานใดบาง

4. จดประสงคปลายทางและจดประสงคน าทางมความแตกตางกนอยางไร

5. แนวทางในการเขยนกจกรรมการเรยนรมอะไรบาง

6. แนวทางในการเขยนวธวดและประเมนผลการเรยนรมอะไรบาง

7. สงทตองศกษากอนลงมอเขยนแผนการจดการเรยนรมอะไรบาง

8. สอการเรยนร คอ สงทเปนตวกลางทชวยใหผเรยนเกดการเรยนรไดอยางมประสทธภาพ ใน

การเขยนสอการเรยนรในแผนการสอน มแนวการเขยนอยางไร

9. ในการจดท าแผนการสอน ผสอนควรเลอกใชกจกรรมในลกษณะใดบางทเปนกจกรรมการ

เรยนรทเนนผเรยนเปนส าคญ

10. กจกรรมการเรยนการสอนทดจะตองมคณสมบตอะไรบาง