บทท 4

ผลการศกษาวจย ในการดาเนนการวจยเรองการพฒนาประสทธภาพการผลตสนคาเกษตรแปรรปของอาเภอบางคนท จงหวดสมทรสงคราม โดยใชเชอเพลงทดแทน ตามขนตอนการดาเนนงานทกาหนดไว ไดขอมลทนามาวเคราะหและนาเสนอเปนลาดบตามวตถประสงคของการวจยดงตอไปน

1. ศกยภาพของวตถดบเหลอใชในอาเภอบางคนท จงหวดสมทรสงคราม 2. รปแบบการนาวตถดบเหลอใชในอาเภอบางคนท จงหวดสมทรสงคราม มาใชเปน

เชอเพลงทดแทนเพอการผลตสนคาเกษตรแปรรป 3. ประสทธภาพการผลตสนคาเกษตรแปรรปโดยใชเชอเพลงทดแทน เปรยบเทยบกบ

เชอเพลงเดมทใชในการผลตในการผลตสนคาเกษตรแปรรป 4. การเผยแพรผลการวจยและสอบถามความคดเหนของผผลตสนคาเกษตรแปรรป

เกยวกบการใชเชอเพลงทดแทนในการผลต ศกยภาพของวตถดบเหลอใชในอาเภอบางคนท จงหวดสมทรสงคราม

ศกยภาพของวตถดบเหลอใชในอาเภอบางคนท จงหวดสมทรสงคราม ไดแกการ

พจารณาถงศกยภาพดานปรมาณและศกยภาพดานคณภาพของวตถดบเหลอใชทงในสภาพปจจบนและภาพรวมของวตถดบเหลอใช รวมทงศกษาการกระจายตวของแหลงวตถดบ จากการสงเกต วดปรมาณจรง ประกอบการสอบถามจากชมชน กลมผใหขอมลไดแก บคคลทมบานเรอนและผประกอบการอยในเขตตาบลจอมปลวก อาเภอบางคนท จงหวดสมทรสงคราม

ผลการศกษาขอมลพบวา ตาบลจอมปลวก อาเภอบางคนท จงหวดสมทรสงคราม มสภาพทวไปเปนสวนมะพราว นอกจากนมการปลกพชชนดตาง ๆ หลากหลายเพอประโยชนดานการประกอบอาหารและประดบตกแตงบานเรอน มการเลยงสตวตามปกตของคนไทยทมบานเรอนเปนบานสวน นนคอเลยงสตวประเภทสนข แมว เปด และไก ปรมาณไมมาก มการกระจายตวของบานเรอนหางกนตามขนาดพนทสวนทแตละบานมคอตงแต 1-10 ไร และมกจะสรางบานตดถนนในหมบาน การจราจรสะดวกมถนนปนซเมนตขนาด 4-6 เมตร เขาถงเกอบทกครวเรอน

การประกอบอาชพของประชาชนในเขตตาบลจอมปลวก อาเภอบางคนท จงหวดสมทรสงครามสวนมากเปนวสาหกจชมชน ทาการผลตอยในบานเรอนของตนเอง ไดแก การ

47

ทาอาหารแปรรปจากผลตภณฑทางการเกษตรในชมชน ไมวาจะเปนมะพราว และผลไมชนด ตาง ๆ มการทาหตถกรรมจากกะลามะพราว และทาผาใยบว เปนตน

1. ศกยภาพดานปรมาณของวตถดบเหลอใชในอาเภอบางคนท จงหวด

สมทรสงคราม ศกยภาพดานปรมาณของวตถดบเหลอใชไดแก ชนด ปรมาณ และการกระจายตว

ของแหลงวตถดบเหลอใชหรอชวมวล ผลการศกษาพบวาชมชนตาบลจอมปลวก อาเภอบางคนท จงหวดสมทรสงครามมวตถดบเหลอใชทเปนชวมวลประเภทตาง ๆ ดงน

1.1 วตถดบเหลอใชจากการผลต วสาหกจชมชนในตาบลจอมปลวก อาเภอบางคนท จงหวดสมทรสงครามมจานวน 5 กลมผผลตไดแก กลมผผลตนาตาลมะพราวแปรรป กลมสตรผาใยบว กลมหตถกรรมกะลามะพราว ผผลตทองมวน และผลไมฉาบ ซงพบวาสวนมากเปนผผลตผลตภณฑอาหารแปรรปทงอาหารทไดจากมะพราวไดแกนาตาลและทองมวน และผลไมฉาบ ผลการศกษาพบวา ไมพบวตถดบเหลอใชทเปนสารชวมวลจากการผลตนาตาลมะพราว การผลตผาใยบว หตถกรรมกะลามะพราว และจากการผลตทองมวน พบวตถดบเหลอใชจากการทาผลไมฉาบไดแกเปลอกกลวยทไดรบการจดการโดยการนาไปทานาหมกชวภาพ นอกจากนในชมชนมการขายมะพราวแก โดยการปอกเปลอกออกขาย จงมกาบมะพราวและกะลามะพราว ซงกาบมะพราวและกะลามะพราวนมผรบซอทงหมดจงไมสรางปญหาใหกบชมชน วตถดบเหลอใชจากการเกษตร ไดแกขยะจากตนมะพราวในสวนมะพราว ไดแก ใบมะพราว ลกมะพราว และสวนประกอบอน ๆ ของมะพราว ทมปรมาณมากและมอยางตอเนอง มการเกบมาใชเปนเชอเพลงเพอการผลตนาตาลมะพราวบางแตไมมาก (ภาพท 4.1 (1)) และมเพยงรายเดยวทจดเกบใบมะพราวแหงขายเปนมด มดละ 3.50 บาท (ประมาณ 10 ทาง/ใบ) (ภาพท 4.1 (2)) พบวาสวนมากทงใหกระจายอยในสวนไมไดรบการจดเกบมาใชประโยชน (ภาพท 4.1 (3))

48

(1) เชอเพลงเพอการผลตนาตาลมะพราว

(2) เกบเพอจาหนาย

ภาพท 4.1 รปแบบการจดการวตถดบเหลอใชจากสวนมะพราว

49

(3) ทงเปนขยะไมใชประโยชน

ภาพท 4.1 (ตอ)

1.2 วตถดบเหลอใชจากปาไม ดวยสภาพตาบลจอมปลวก อาเภอบางคนท จงหวดสมทรสงครามมสภาพเปนสวนมะพราว จงพบตนไมขนาดเลกและหญาทขนเองตามธรรมชาตกระจายตวอยในสวนมะพราว และตลอดสองขางทางของถนนของหมบาน (ภาพท 4.2) ไมไดรบความสนใจและไมมเจตนาในการใชประโยชน ยกเวนการใชเปนเชอเพลงสาหรบการทานาตาลมะพราวบางในบางกรณ

ภาพท 4.2 ตนไมและวชพช วตถดบเหลอใชจากปาไม

50

ภาพท 4.2 (ตอ)

1.3 วตถดบเหลอใชจากสตว เนองจากชมชนในเขตตาบลจอมปลวก อาเภอ บางคนท จงหวดสมทรสงครามมการเลยงสตวไมมากและมการเลยงแบบปลอยในพนทสวนทมปรมาณมาก ดงแสดงตามภาพท 4.3 ไมพบโรงงานฆาสตวในเขตพนท ดงนนจงไมพบขยะชวมวลทเปนวตถดบเหลอใชจากสตว หรอกรณทมกมปรมาณไมมากและนาไปใชในการทาปยหมก

ภาพท 4.3 สภาพการเลยงสตวของชมชน

51

ภาพท 4.3 (ตอ)

1.4 วตถดบเหลอใชจากชมชน จากสภาพการกระจายตวของบานเรอน และมการจดการขยะของชมชน โดยมรถขยะทดาเนนการโดยองคการบรหารสวนตาบล มาจดเกบขยะครวเรอนสปดาหละ 2-3 ครง ผลการศกษาจงไมพบการกองเกบ และไมพบการแพรกระจายของขยะชมชน โดยเฉพาะเศษอาหาร รวมไปถงขยะประเภทถงพลาสตก ภาชนะบรรจอาหารทเปนพลาสตก แกว หรอโลหะ นอกจากนบางครวเรอนมการนาขยะประเภทสารชวมวลทเปนวตถดบเหลอใชจากการประกอบอาหารทงจากครวเรอนและการแปรรปอาหารเพอการผลต นามาทานาหมกชวภาพไวใช ดงนนวตถดบเหลอใชจากชมชนทเปนสารชวมวลจงไดรบการจดการเพอการกาจดทงและนามาใชประโยชน โดยไมสรางปญหาตอชมชน (ภาพท 4.4)

52

ภาพท 4.4 การจดการวตถดบเหลอใชจากบานเรอนในชมชน

จากผลการศกษาชนด ปรมาณ และการกระจายตวของแหลงวตถดบเหลอใชหรอ ชวมวลจากชมชนตาบลจอมปลวก อาเภอบางคนท จงหวดสมทรสงครามดงกลาวขางตน ผวจยจงศกษาศกยภาพของวตถดบเหลอใชจากการเกษตร ไดแกการทาสวนมะพราว เมอพจารณาในภาพรวมพบวาในป พ.ศ. 2553 ประเทศไทยมพนทปลกมะพราว 1.45 ลานไร ในป พ.ศ. 2555 มพนทปลกมะพราว 1.33 ลานไร มเกษตรกรปลกมะพราวจานวน 332,000 ครวเรอน ผลผลตรวม 1.101 ลานตน ผลผลตมะพราวเฉลย 750 กโลกรมตอไร ผลผลตมะพราวลดลงอยางตอเนอง ทงนเนองจากพนทกวารอยละ 50 มสภาพเปนสวนเกา ตนมะพราวมอายมาก แมลงศตรมะพราวระบาด เชน แมลงดาหนาม หนอนหวดา เปนตน ขาดการบารงรกษา ทาใหไดผลผลตตอไรตา และทาใหผลผลตมะพราวของประเทศลดนอยลงอยางตอเนอง

ตาบลจอมปลวก อาเภอบางคนท จงหวดสมทรสงครามมเนอทประมาณ 6 ตารางกโลเมตรหรอประมาณ 3,750 ไร มพนทสาหรบการปลกมะพราวคดเปนรอยละ 75 หรอคดเปน 2,812.5 ไร ดวยเหตผลทมะพราวมประโยชนทหลากหลายไดนามวาเปน “ตนไมแหงชวต” เนองจากทกสวนของมะพราวสามารถนาไปใชงานได และมวสดเหลอใชจากการเกษตรทสามารถนามาใชประโยชนได ซงจาแนกวตถดบเหลอใชจากสวนมะพราวไดดงน

1) ใบมะพราวแหง ใบของมะพราวเปนใบประกอบ มสเขยว ออกอยตามลาตน ประกอบดวยกานทาง หรอทางมะพราว (rechis) มขนาดใหญและยาว เฉพาะสวนโคนใบชาวบานตาบลอมปลวกเรยก “หวตะโหงก” บนกานทางมใบยอย (leaflet) ประมาณ 200-250 ใบ ขนาดกวางประมาณ 2-5 เซนตเมตร ยาว 50-100 เซนตเมตร ใบทอยสวนโคนของทางและตอนปลายทางจะสนมากคอประมาณ 30 เซนตเมตร สวนใบทตดอยกลางทางอาจยาวมากถง 100 เซนตเมตร ทางมะพราวทอยบนยอดมะพราว ตดเรยงเวยนรอบตนเหมอนกบเกลยวของ

53

ตะปควง ซงมทงเกลยวเวยนซายและเวยนขวา แตละทางตดเวยนรอบตนหางกนเปนมม 137-140 องศา ในระยะเวลาหนงปมะพราวจะสรางใบประมาณ 12-14 ใบ ตนมะพราวทออกผลจะมทางบนตน 30-35 ทาง จานวนทางบนตนมะพราวไมแนนอนขนอยกบความแขงแรงของตน สงแวดลอมทปลก ปยทใชและฤดกาล ตนมะพราวทแขงแรงปลกในดนด ปยด จะมทางบนตนมาก เฉลยประมาณ 12 ทาง และสามารถอยบนตนไดนาน 2.5-3 ป สวนมะพราวทเรมปลกยงไมออกผล ทางจะมอายนอย และจานวนทางทผลตตอปกนอยกวา ใบมะพราวมคาอตราสวนระหวางของเหลอใชและผลผลต (residue-to-product ratio, RPR) 0.33

ภาพท 4.5 ใบมะพราวแหง

54

2) ผลมะพราวแหง หรอทชาวบานตาบลจอมปลวกเรยก “ลกกะตม” ผลมะพราวมเปลอก 3 ชนคอเปลอกชนนอก (exocarp) เปนเสนใยทเหนยวและแขง เมอแกอาจมสเขยว แดง เหลองหรอนาตาล เปลอกชนกลาง (mesocarp) มลกษณะเปนเสนใย มความหนาพอประมาณรวมเรยกเปลอกชนนอกและชนกลางของผลมะพราวเมอแกะออกแลววา “กาบมะพราว” ดงแสดงตามภาพท 4.8 สวนเปลอกชนใน (endocarp) มลกษณะแขงหรอทเรยกกนวา “กะลา” (shell) (ภาพท 4.9) สวนในลกมะพราวจะมเมลด (seed of kernel) ซงกคอเนอมะพราว ภายในเมลดเปนชอกลวงขณะผลออนจะมนาอยเตม ผลแกนามะพราวจะแหงไปบางสวน สาหรบผลมะพราวแหงทพบในชมชนตาบลจอมปลวก อาเภอบางคนท จงหวดสมทรสงคราม มสองลกษณะคอ ผลมะพราวทรวงหลนจากตน เปนผลทยงคงมนาและเนอมะพราวทเนาเสยอยภายใน และผลมะพราวทถกตดเจาะชองเพอนานามะพราวไปรบประทาน (ภาพท 4.6)

ภาพท 4.6 ผลมะพราวแหง

55

กอนทจะไดผล มะพราวจะออกดอก ซงดอกของมะพราวเปนชอ เรยกชอดอกหรอจน มทงดอกตวผและดอกตวเมยอยในชอเดยวกน ดอกมกลบดอก 6 กลบ สครมหรอสเหลองนวล ชอดอกจะออกบนลาตนบรเวณโคนทางทอยในซอกมมใบ มะพราวทออกดอกแลว ทโคนทางจะมตาดอกอยทกโคนทาง เมอตาดอกเจรญเตบโตเปนจนแลว จะโผลออกมาจากโคนทาง เมอออกมาใหม ๆ มกาบหมจนหรอชอดอกไว มองดคลายใบหอก มปลายแหลม เมอจนโตเตมทจะแตกออกตามแนวยาวจากปลายมาหาโคนทาใหเหนชอดอกอยภายใน ซงประกอบดวยกานชอดอก อยบรเวณโคนและตงแตตอนกลางถงปลายชอมแขนงแยกออกเปนระแง ทโคนของระแงแตละอนมดอกตวเมย 1-10 ดอก แตอาจพบจนมะพราวบางจนไมมดอกตวเมยเลย

ดอกตวผเรมบานเมอกาบหมจนเปดออก โดยดอกตวผทอยบรเวณยอดของจนเรมบานกอน แตละดอกจะบานอยประมาณ 1 วน กรวงหลนไป ระยะเวลาระยะเวลาตงแตดอกตวผดอกแรกบานถงดอกสดทายโรยใชเวลาประมาณ 20-24 วน หลงจากดอกตวผ โรยหมดแลว 1-4 วน ดอกตวเมยจงเรมบาน ระยะเวลาบานนาน 1-2 วน ดงนนสาหรบวตถดบเหลอใชทอยในชนดของลกมะพราวแหงทตกหลนบรเวณโคนตนจงรวมสวนตาง ๆ ของชอดอกไวดวย ไดแก กาบหมจน จน ระแง และใยมะพราว (ภาพท 4.7) ซงชอดอกทแหงรวงหลน ชาวบานตาบลจอมปลวกเรยว “ขงขาง” สวนใยมะพราวเรยก “กากกะลก”

ภาพท 4.7 จนมะพราว

3) กาบมะพราว ไดแกเปลอกชนนอกและชนกลางของผลมะพราวทไดจากการแกะผลมะพราวทแกไดทแลวออกเพอจาหนายและนาไปประกอบอาหาร โดยเฉพาะการนาไปคนทา

56

นากะทเพอทาทองมวน เปลอกมะพราวจงเปนเศษวตถดบเหลอใชอกชนดหนงทมคาอตราสวนระหวางของเหลอใชและผลผลต (residue-to-product ratio, RPR) 0.33

ภาพท 4.8 กาบมะพราว

4) กะลามะพราว ไดแกเปลอกชนในของผลมะพราว เปนวตถดบเหลอใชจากการนาเนอมะพราวดานในไปใชประกอบอาหาร กะลามะพราวมคาอตราสวนระหวางของเหลอใชและผลผลต (residue-to-product ratio, RPR) 0.15

ภาพท 4.9 กะลามะพราว

57

2. ศกยภาพดานคณภาพของวตถดบเหลอใชในอาเภอบางคนท จงหวดสมทรสงคราม

การศกษาศกยภาพดานคณภาพของวตถดบเหลอใชจากการเกษตรในเขตตาบลจอมปลวก อาเภอบางคนท จงหวดสมทรสงคราม โดยการทดลองหาขนาดของชวมวล ความชนของชวมวล สงเจอปนในชวมวล ปรมาณขเถาของชวมวล และคาความรอนของเชอเพลงชวมวล มผลการวจยแสดงตามตารางท 4.1 ตารางท 4.1 ศกยภาพดานคณภาพของวตถดบเหลอใชในตาบลจอมปลวก อาเภอบางคนท

จงหวดสมทรสงคราม ใบมะพราว ลกมะพราวแหง กาบมะพราว กะลามะพราวขนาด (กรม) 3,000 464 560.6 99.47 ความชน (รอยละ) 3.23 31.2 38.11 4.9 สงเจอปน ไมม เศษหญา เศษดน เศษดน ปรมาณขเถา (รอยละ) 3.44 1.9 2.41 1.58 คาความรอน (เมกกะจลตอกโลกรม) 15.60 16.00 16.23 17.93

จากตารางท 4.1 แสดงใหเหนวาขนาดตอหนวยโดยวดเปนนาหนกของวตถดบเหลอ

ใชพบวา ใบมะพราว มนาหนกตอหนวยมากทสด (3,000 กรม) รองลงมาคอกาบมะพราว (560.6 กรม) ทมนาหนกใกลเคยงกบลกมะพราวแหง (464 กรม) สวนกะลามะพราวมนาหนกตอหนวยตาทสด (99.47 กรม) หากพจารณาทความชนพบวากาบมะพราวมความชนสงทสด (รอยละ 38.11) ใกลเคยงกบความชนของลกมะพราวแหง (รอยละ 31.2) สวนกะลามะพราว และใบมะพราวมความชนตาทสด (รอยละ 4.9 และ 3.23 ตามลาดบ)

หากพจารณาสงเจอปนในวตถดบเหลอใชพบวามปรมาณนอยมาก จะพบเฉพาะวตถดบทถกทงไวนานทาใหมเศษดนและเศษหญามาเกาะตดทผว สาหรบปรมาณขเถาพบวา ใบมะพราวมปรมาณขเถาสงทสด (รอยละ 3.44) รองลงมาคอ กาบมะพราว (รอยละ 2.41) ลกมะพราวแหง (รอยละ 1.9) และกะลามะพราวมขเถานอยทสด (รอยละ 1.58)

คาความรอนของวตถดบเหลอใชพบวาวตถดบทงสชนดมคาความรอนใกลเคยงกนคอระหวาง 15.60-17.93 เมกกะจลตอกโลกรม โดยกะลามะพราวใหคาความรอนสงทสด (17.93 เมกกะจลตอกโลกรม) รองลงมาคอกาบมะพราว (คาความรอน 16.23 เมกกะจลตอกโลกรม) ลกมะพราวแหง (คาความรอน 16.00 เมกกะจลตอกโลกรม) และนอยทสดคอใบมะพราว (คาความรอน 15.60 เมกกะจลตอกโลกรม)

58

รปแบบการนาวตถดบเหลอใชในอาเภอบางคนท จงหวดสมทรสงคราม มาใชเปนเชอเพลงทดแทนเพอการผลตสนคาเกษตรแปรรป

การทดลองหารปแบบการนาวตถดบเหลอใชในตาบลจอมปลวก อาเภอบางคนท

จงหวดสมทรสงคราม มาใชเปนเชอเพลงผลตสนคาเกษตรแปรรป โดยศกษาวธการทเหมาะสมในการแปรรปวตถดบเหลอใชในทองถนใหมลกษณะเหมาะสมในการใชเปนเชอเพลงทดแทนเชอเพลงเดมทสอดคลองกบสภาพการผลตเดม ผลการศกษาสภาพการผลตสนคาเกษตรแปรรปในเขตตาบลจอมปลวก อาเภอบางคนท จงหวดสมทรสงครามมดงตอไปน

1. การผลตนาตาลมะพราว

การผลตนาตาลมะพราวแปรรปในอดตและปจจบนไดใชไมฟนเปนเชอเพลงหลก นอกจากเชอเพลงสาหรบการทานาตาลมะพราวจะมาจากเศษเหลอใชของมะพราวแลว ยงมไมฟนซงถอวาเปนแหลงพลงงานดงเดมและเปนแหลงพลงงานสาคญในบานเรอนของประเทศไทยและอกหลายประเทศ นอกจากไมฟนทเปนเชอเพลงชวมวลเดมนนอาจใชแกสชวภาพในการผลตได แตทงนวตถดบเหลอใชทเหมาะสมสาหรบการนามาผลตแกสชวภาพของพนทยงมไมเพยงพอ ประกอบกบการผลตแกสชวภาพจาเปนตองใชกระบวนการหมกและการบรรจถงทมคาใชจายของตนทนเพมมากขน ดงนนในงานวจยครงนจงไมหารปแบบการนาวตถดบเหลอใชในอาเภอ บางคนท จงหวดสมทรสงคราม มาใชเปนเชอเพลงผลตสนคาเกษตรแปรรป ประเภทนาตาลมะพราว (1) ไมฟน (2) แกสหงตม

ภาพท 4.10 เชอเพลงทใชในการผลตนาตาลมะพราวแปรรป

59

2. การผลตทองมวน การผลตทองมวนในปจจบนใชพลงงานไฟฟาสาหรบการผลตทดแทนการใชถานไม

จากในอดต ซงพบวาการเปลยนแปลงเชอเพลงทใชตองเปลยนเครองมอทงหมดทใชเพอการผลตทองมวน (ภาพท 4.11) การใชเชอเพลงมาทดแทนพลงงานไฟฟาจงตองพจารณาถงสภาพการผลตทเปนอยในปจจบน เนองจากแบบพมพทจาหนายเปนแบบพมพสาเรจรปเพอการผลตทองมวนจากไฟฟาเทานน (ภาพท 4.11 (2)) การใชเชอเพลงทดแทนประเภทถานไมดงเชนในอดตจาเปนตองมแบบพมพและเตาสาหรบผลตทองมวน ดงนนในงานวจยครงนจงทดลองแปรรปวตถดบเหลอใชในอาเภอบางคนท จงหวดสมทรสงครามเปนถานชวมวล มาใชเปนเชอเพลงผลตสนคาเกษตรแปรรป ประเภททองมวน เพอใหมลกษณะเหมาะสมในการใชเปนเชอเพลงทดแทนเชอเพลงเดมและสภาพการผลตเดม (1) ถานไม (2) ไฟฟา

ภาพท 4.11 เชอเพลงทใชในผลตทองมวน

3. การผลตผลไมฉาบ การผลตผลไมฉาบในปจจบนใชพลงงานจากแกสหงตมสาหรบการผลตทดแทนการ

ใชถานไมจากในอดต แตทงนไมวาจะเปลยนแปลงพลงงานเชนไร กยงคงใชเครองมอ อปกรณเดมเพอการผลตผลไมฉาบไดทงสน (ภาพท 4.12) ดงนนในงานวจยครงนจงทดลองแปรรปวตถดบเหลอใชในอาเภอบางคนท จงหวดสมทรสงครามเปนถานชวมวล มาใชเปนเชอเพลงผลต

60

สนคาเกษตรแปรรป ประเภทผลไมฉาบ เพอใหมลกษณะเหมาะสมในการใชเปนเชอเพลงทดแทนเชอเพลงเดมและสภาพการผลตเดม

(1) ถานไม (2) แกสหงตม

ภาพท 4.12 เชอเพลงทใชในผลตผลไมฉาบ

จากการศกษาสภาพการผลตสนคาเกษตรแปรรปในเขตตาบลจอมปลวก อาเภอบางคนท จงหวดสมทรสงคราม ดงกลาวขางตน จงเลอกวธการแปรรปวตถดบเหลอใชในทองถนใหมลกษณะเหมาะสมในการใชเปนเชอเพลงทดแทนเชอเพลงเดมทสอดคลองกบสภาพการผลตเดม โดยการแปรรปวตถดบเหลอใชในอาเภอบางคนท จงหวดสมทรสงครามเปนถานชวมวล ดงมรายละเอยดของวธการแปรรปดงตอไปน

1. เตรยมวตถดบเหลอใช เปนการเตรยมวตถดบเหลอใชจากสวนมะพราว ไดแกใบมะพราว ลกมะพราว และกาบมะพราว นามาปรบขนาดใหเหมาะสมกบเตาทจะใชเผาถาน โดยปกตจะตองตดใบมะพราวใหมขนาดสนลง อาจผาลกมะพราวแหงเพอนานามะพราวทอยภายในออก เปนตน (ภาพท 4.13)

61

ภาพท 4.13 เตรยมวตถดบเหลอใชจากสวนมะพราว

2. เผาวตถดบเหลอใชใหเปนถาน นาวตถดบเหลอใชจากสวนมะพราวทเตรยมไวบรรจลงในเตาเผาถาน ซงเตาเผาถานทนยมใชไดแก ถงโลหะทปดฝาดานบน และเจาะชองดานลางใหเกดการเผาไหมเปนถานได แตไมเกดการลกไหมจนเปนขเถา การบรรจวตถดบเหลอใชสามารถอดใหแนนเพอใหไดมวลมากทสด ปดถงใหแนนไมใหอากาศเขา แลวจงจดไฟใหเกดการเผาไหมอยภายในถงโลหะ ใชเวลาประมาณ 10-24 ชวโมง ตามปรมาณวตถดบเหลอใช (ภาพท 4.14)

(1) นาวตถดบเหลอใชจากสวนมะพราวใสในถง

ภาพท 4.14 เผาวตถดบเหลอใชใหเปนถาน

62

(2) ปดถงใหสนทและเรมจดไฟ

(3) ถานทไดจากการเผา

ภาพท 4.14 (ตอ)

3. บดและกรองถาน เมอไดถานจากการเผาไหมแลว ใหบดยอยถานเพอลดขนาด หากปรมาณถานไมมากอาจใชมอขยถานใหแตกตว แตถามปรมาณมากอาจนาใสกระสอบพลาสตกแลวทบเพอลดขนาดถานใหเปนผง หรอใชการตา ใชตะแกรงกรองหรอมงลวดกรองผงถาน สาหรบถานทไมผานตะแกรงกรองใหรวบรวมนาไปบดอกครง (ภาพท 4.15)

63

ภาพท 4.15 บดและกรองถาน

4. ผสมผงถานกบแปงเปยก ผงถานทผานตะแกรงกรองใหนามาผสมกบแปงเปยกเพอเปนตวชวยยดเกาะ (binder) ขณะขนรป (ภาพท 4.16)

ภาพท 4.16 ผสมผงถานกบแปงเปยก

64

5. อดขนรป การอดขนรปผลถานทผสมแปงเปยกแลว อาจใชการอดขนรปถานดวยมอ หรอใชเครองอด ควรชงนาหนกสวนผสมในการอดขนรปแตละครงเพอใหไดถานชวมวลทมคณภาพสมาเสมอ (ภาพท 4.17)

(1) (2) (3) (4)

ภาพท 4.17 การอดขนรปถานชวมวล

65

6. ผงแดดรอนจด 2 วนใหถานชวมวลแหงสนทกอนนาไปใชงานหรอบรรจถงจาหนาย (ภาพท 4.18)

ภาพท 4.18 ถานชวมวลพรอมใชงาน ประสทธภาพการผลตสนคาเกษตรแปรรปโดยใชเชอเพลงทดแทน เปรยบเทยบกบเชอเพลงเดมทใชในการผลตในการผลตสนคาเกษตรแปรรป

การทดลองใชเชอเพลงทดแทนกบกลมตวอยางของการวจยคอผผลตสนคาเกษตรแปร

รปในเขตตาบลจอมปลวก อาเภอบางคนท จงหวดสมทรสงคราม จานวน 3 ชนดไดแกนาตาลมะพราว ทองมวนสมนไพร และผลไมแปรรป ผลการทดลองหาประสทธภาพการผลตสนคาเกษตรแปรรปทใชเชอเพลงเดม หรอสภาพเดมทเปนอย และใชเชอเพลงทดแทนจากการวจย มขอคนพบดงน

การทดลองหาประสทธภาพการผลตของสนคาเกษตรแปรรปโดยใชเชอเพลงเดมหรอเชอเพลงตามทใชอย และเชอเพลงชวมวลหรอเชอเพลงทดแทน โดยในการทดลองการใชเชอเพลงทงสองชนดมการควบคมปรมาณการผลตดวยจานวนวตถดบทเทากน ใชบคคลผผลตคนเดยวกน สงผลใหไดปรมาณผลผลต (สนคา) เทากน หรอหากพจารณาจากสตรการหาประสทธภาพการผลตทไดจากการหาคารอยละของมลคาของผลผลต (Output) หารดวยปจจยการผลต (Input)

โดยพจารณาปจจยการผลตไดจากผลรวมของตนทนพลงงาน กบตนทนแรงงานและตนทนวตถดบ

หรอปจจยการผลต = ตนทนพลงงาน + ตนทนแรงงาน + ตนทนวตถดบ

66

เมอตนทนพลงงาน = ตนทนแหลงทรพยากร + ตนทนการปรบเปลยน ตนทนแหลงทรพยากร = (ตนทนอปทาน + ตนทนคาเสยโอกาส + คาใชจายทาง

สงแวดลอม) – ตนทนในการกาจดทง จากการคานวณตนทนทรพยากรพบวา 1. ตนทนอปทาน ไดแกตนทนของแหลงทรพยากร ซงในทนแหลงทรพยากรอยในพนท

การใชงาน เปนวสดเหลอใช ไมนามาสรางมลคา ดงนนจงไมมตนทนอปทาน 2. ตนทนคาเสยโอกาส สาหรบวตถดบเหลอใชจากสวนมะพราวไมสามารถนามาใชเปน

อาหารได และมมลคาเพยงเลกนอยเมอเทยบกบปรมาณทมอยางมาก จงไมคดตนทนคาเสยโอกาส

3. คาใชจายทางสงแวดลอม ไดแกผลกระทบตอสงแวดลอมในขนตอนการผลตถานชวมวลหรอถานอดแทน ซงพบวาการผลตถานอดแทงไมมคาใชจายทางสงแวดลอม หากจะพจารณาถงผลกระทบอาจเปนเพยงควนไฟ แตทงนการเผาถานชวมวลสามารถไดผลพลอยไดจากควนไฟและการเผาถานทมมลคานนคอนาสมควนไม

4. ตนทนการกาจดทง เนองจากการนาเศษวสดเหลอใชจากตนมะพราวมาทาถานชวมวลและใชเปนฟนไมมเศษวสดทเหลอทงจากกระบวนการผลต ดงนนจงไมมตนทนการกาจดทง

ดงนนตนทนแหลงทรพยากรสาหรบถานชวมวลและฟนจงเปนศนย เมอพจารณาตนทนการปรบเปลยนพบวา 1. การใชฟนเปนเชอเพลงไมมตนทนการปรบเปลยน 2. การแปรสภาพเศษวสดเหลอใชจากตนมะพราวเปนถานอดแทงตองใชเตาเผาถาน

(หรอถงเผาถาน) ทสามารถสรางเองจากถงโลหะขนาด 200 ลตร และการแปรสภาพจากถานผงเปนถานอดแทงตองใชตะแกรงกรอง หรอมงลวด แปงมน และเครองอดถาน ซงอาจเปนการอดขนรปดวยมอดวยทอนาพวซ จงมตนทนการปรบเปลยนเปนเงน 480 บาทโดยประมาณ ซงจาแนกรายการไดดงน

2.1 คาถงโลหะ 200 ลตรจานวน 1 ถง เปนเงน 300 บาท 2.2 คามงลวด หรอตะแกรงกรอง เปนเงน 50 บาท 2.3 แปงมน 1 กโลกรม เปนเงน 30 บาท 2.4 ทอพวซและภาชนะผสมผงถาน เปนเงน 100 บาท

ดงนนตนทนพลงงานของถานอดแทงหรอถานชวมวลทเทากบผลรวมของตนทนแหลงทรพยากรกบตนทนการปรบเปลยน จงเทากบ 480 บาท สวนตนทนพลงงานของฟนเทากบ 0 บาท และตนทนพลงงานของเชอเพลงแกสเทากบราคาแกสทใชเพอการผลตตอนาหนก

สาหรบการหาตนทนแรงงาน เนองจากเปนธรกจในครอบครวดงนนผประกอบการจะเปนผผลตเองทงการทานาตาลมะพราว ทองมวนสมนไพร และผลไมแปรรป ดงนนตนทนพลงงานจงเทากบ 0 บาท

67

ตนทนวตถดบ ไดแกราคาของวตถดบทใชเพอการผลตนาตาลมะพราว ทองมวนสมนไพร และผลไมแปรรป ซงวตถดบทใชทดลองหาประสทธภาพการผลตสนคาโดยใชเชอเพลงเดมและเชอเพลงทดแทนแสดงตามตารางท 4.2 ตารางท 4.2 ตนทนวตถดบของการผลตสนคาเกษตรแปรรปโดยใชเชอเพลงเดมและ

เชอเพลงทดแทน

รายการ ราคา ตนทนการผลตนาตาลมะพราว

1. นาตาลสด 50 ลตร * 5 บาท 250 2. ภาชนะบรรจ 30 3. นาตาลทราย 2 กโลกรม * 25 บาท 30

รวม 310 ตนทนการผลตทองมวนสมนไพร

1. แปงผสมเสรจ 1.5 กโลกรม * 150 บาท 225 2. ภาชนะบรรจ 30

รวม 255 ตนทนการผลตผลไมแปรรป (กลวยฉาบ)

1. กลวยดบ 2 กโลกรม * 40 บาท 80 2. นามนพช 2 ลตร * 40 บาท 80 3. นาตาลทราย 5 กโลกรม * 25 บาท 125 4. เนย 1 ถง 100 5. ภาชนะบรรจ 50

รวม 435 ผลการทดลองหาประสทธภาพการผลตสนคาเกษตรแปรรปทใชเชอเพลงเดมและ

เชอเพลงทดแทน แสดงผลการเปรยบเทยบตามตารางท 4.3–4.7

68

ตารางท 4.3 เปรยบเทยบประสทธภาพการผลตนาตาลมะพราวจากการใชฟนและแกส เปนเชอเพลง

ประเดนการศกษา ฟน แกส

ปจจยการผลต (Input) ตนทนพลงงาน (บาท) 0 396

(=18 กก. * 22 บาท) ตนทนวตถดบ (บาท) 310 310 รวมปจจยการผลต (บาท) 310 706 มลคาของผลผลต (Output) (บาท) 390

(=6.5 กก. * 60 บาท)390

(=6.5 กก. * 60 บาท)ประสทธภาพการผลต (%) 1.2580 0.5524

จากตารางท 4.3 พบวาจากการผลตนาตาลมะพราวทใชปรมาณนาตาลสดเทากนเมอเปรยบเทยบประสทธภาพการใชเชอเพลงระหวางการใชฟนเปนเชอเพลงทมประสทธภาพการผลตเทากบ 1.2580 ซงสงกวาการใชแกสเปนเชอเพลงทมประสทธภาพการผลตเทากบ 0.5524 ตารางท 4.4 เปรยบเทยบประสทธภาพการผลตทองมวนสมนไพรจากการใชถานอดแทง

และไฟฟาเปนเชอเพลง

ประเดนการศกษา ถานอดแทง ไฟฟา ปจจยการผลต (Input) ตนทนพลงงาน (บาท) 480 48 ตนทนวตถดบ (บาท) 225 225 รวมปจจยการผลต (บาท) 705 218 มลคาของผลผลต (Output) (บาท) 160

(=8 ถง * 20 บาท) 160

(=8 ถง * 20 บาท) ประสทธภาพการผลต (%) 0.2269 0.5860

จากตารางท 4.4 พบวาจากการผลตทองมวนสมนไพรทใชปรมาณวตถดบเพอการผลตเทากนเมอเปรยบเทยบประสทธภาพการใชเชอเพลงระหวางการใชถานอดแทงเปนเชอเพลงทมประสทธภาพการผลตเทากบ 0.2269 ซงตากวาการใชไฟฟาเปนเชอเพลงทมประสทธภาพการ

69

ผลตเทากบ 0.5860 แตเมอพจารณาตนทนพลงงานของการใชถานอดแทงเปนเชอเพลงหากเปนการผลตกรณทไมคดรวมคาถงโลหะสาหรบเผาถาน และคาอปกรณเพอการแปรสภาพถานไดแก ตะแกรงกรอง กะละมงผสมถาน และทอพวซอดถาน จะเหลอเพยงคาแปงมนสาหรบการผสมผงถานจานวน 1 กโลกรม เปนเงน 30 บาท ดงแสดงผลการเปรยบเทยบประสทธภาพการผลตทองมวนสมนไพรจากการใชถานอดแทงและไฟฟาเปนเชอเพลงกรณมอปกรณครบถวนตามตารางท 4.5 ตารางท 4.5 เปรยบเทยบประสทธภาพการผลตทองมวนสมนไพรจากการใชถานอดแทง

และไฟฟาเปนเชอเพลงกรณมอปกรณ

ประเดนการศกษา ถานอดแทง ไฟฟา ปจจยการผลต (Input) ตนทนพลงงาน (บาท) 30 48 ตนทนวตถดบ (บาท) 225 225 รวมปจจยการผลต (บาท) 225 218 มลคาของผลผลต (Output) (บาท) 160

(=8 ถง * 20 บาท) 160

(=8 ถง * 20 บาท) ประสทธภาพการผลต (%) 0.7111 0.5860

จากตารางท 4.5 พบวาการผลตทองมวนสมนไพรทใชปรมาณวตถดบเพอการผลตเทากนเมอเปรยบเทยบประสทธภาพการใชเชอเพลงระหวางการใชถานอดแทงเปนเชอเพลงกรณทมอปกรณการผลตถานครบถวนจะมประสทธภาพการผลตเทากบ 0.7111 ซงสงกวาการใชไฟฟาเปนเชอเพลงทมประสทธภาพการผลตเทากบ 0.5860

70

ตารางท 4.6 เปรยบเทยบประสทธภาพการผลตผลไมแปรรป (กลวยฉาบ) จากการใช ถานอดแทงและแกสเปนเชอเพลง

ประเดนการศกษา ถานอดแทง แกส

ปจจยการผลต (Input) ตนทนพลงงาน (บาท) 480 44

(=2 กก. * 22 บาท) ตนทนวตถดบ (บาท) 435 435 รวมปจจยการผลต (บาท) 915 479 มลคาของผลผลต (Output) (บาท) 80

(=4 ถง * 20 บาท) 80

(=4 ถง * 20 บาท) ประสทธภาพการผลต (%) 0.0874 0.1670

จากตารางท 4.6 พบวาจากการผลตผลไมแปรรป (กลวยฉาบ) ทใชปรมาณวตถดบเพอการผลตเทากนเมอเปรยบเทยบประสทธภาพการใชเชอเพลงระหวางการใชถานอดแทงเปนเชอเพลงทมประสทธภาพการผลตเทากบ 0.0874 ซงตากวาการใชแกสเปนเชอเพลงทมประสทธภาพการผลตเทากบ 0.1670 แตเมอพจารณาตนทนพลงงานของการใชถานอดแทงเปนเชอเพลงหากเปนการผลตกรณทไมคดรวมคาถงโลหะสาหรบเผาถาน และคาอปกรณเพอการแปรสภาพถานไดแก ตะแกรงกรอง กะละมงผสมถาน และทอพวซอดถาน จะเหลอเพยงคาแปงมนสาหรบการผสมผงถานจานวน 1 กโลกรม เปนเงน 30 บาท ดงแสดงผลการเปรยบเทยบประสทธภาพการผลตกลวยฉาบจากการใชถานอดแทงและไฟฟาเปนเชอเพลงกรณมอปกรณครบถวนตามตารางท 4.7

71

ตารางท 4.7 เปรยบเทยบประสทธภาพการผลตผลไมแปรรป (กลวยฉาบ) จากการใช ถานอดแทงและแกสเปนเชอเพลงกรณมอปกรณ

ประเดนการศกษา ถานอดแทง แกส

ปจจยการผลต (Input) ตนทนพลงงาน (บาท) 30 44

(=2 กก. * 22 บาท) ตนทนวตถดบ (บาท) 435 435 รวมปจจยการผลต (บาท) 465 479 มลคาของผลผลต (Output) (บาท) 80

(=4 ถง * 20 บาท) 80

(=4 ถง * 20 บาท) ประสทธภาพการผลต (%) 0.1720 0.1670

จากตารางท 4.7 พบวาการผลตผลไมแปรรป (กลวยฉาบ) ทใชปรมาณวตถดบเพอการผลตเทากนเมอเปรยบเทยบประสทธภาพการใชเชอเพลงระหวางการใชถานอดแทงเปนเชอเพลงกรณทมอปกรณการผลตถานครบถวนจะมประสทธภาพการผลตเทากบ 0.1720 ซงสงกวาการใชแกสเปนเชอเพลงทมประสทธภาพการผลตเทากบ 0.1670 การเผยแพรผลการวจยและสอบถามความคดเหนของผผลตสนคาเกษตรแปรรปเกยวกบการใชเชอเพลงทดแทนในการผลตสนคา

การเผยแพรผลการวจยโดยการจดอบรมปฏบตการเรองการใชเชอเพลงทดแทนเพอการผลตสนคาเกษตรแปรรป การจดทาเอกสารเผยแพรผลการวจย รวมทงการสอบถามความคดเหนของผผลตสนคาเกษตรแปรรปเกยวกบการใชเชอเพลงทดแทนในการผลตสนคาเกษตรแปรรปผลการวจยมดงตอไปน

1. การอบรมปฏบตการขยายผลใหกบผผลตสนคาเกษตรแปรรปของอาเภอบางคนท

จงหวดสมทรสงคราม เรองการใชเชอเพลงทดแทนเพอการผลตสนคาเกษตรแปรรป ภายหลงการดาเนนงานวจยไดมการเผยแพรผลการวจยโดยการจดอบรมปฏบตการ

เรองการใชเชอเพลงทดแทนเพอการผลตสนคาเกษตรแปรรป ใหกบผผลตสนคาเกษตรแปรรปและผสนใจ เมอวนท 21–22 มนาคม พ.ศ.2557 ทศนยการเรยนร วจย บรการวชาการ และถายทอดเทคโนโลยนวตกรรมสชมชน ของมหาวทยาลยราชภฏสวนสนนทา ตาบลจอมปลวก อาเภอบางคนท จงหวดสมทรสงคราม โดยมผประกอบการ ชมชน และผสนใจเขารวมจานวน 28 คน มกาหนดการดงน

72

กาหนดการโครงการบรการวชาการเรอง การใชเชอเพลงทดแทนเพอการผลตสนคาเกษตรแปรรป

ณ ศนยการเรยนร วจย บรการวชาการ และถายทอดเทคโนโลยนวตกรรมสชมชน ตาบลจอมปลวก อาเภอบางคนท จงหวดสมทรสงคราม

วนท 21 มนาคม 2557 08.00 – 09.00 น. ลงทะเบยน 09.00 – 12.00 น. อบรมเรอง “เชอเพลงทดแทนและการนามาใชประโยชน” ปฏบตการเรอง “การคนหาและวเคราะหเชอเพลงทดแทนในชมชน” 12.00 – 13.00 น. รบประทานอาหารกลางวน 13.00 – 16.00 น. อบรมเรอง “การใชเชอเพลงทดแทนเพอการผลตสนคา เกษตรแปรรป” 16.00 – 18.00 น. รบประทานอาหารเยน 18.00 – 21.00 น. ปฏบตการเตรยมเชอเพลงทดแทน วางแผนและเตรยมเชอเพลงเพอการผลตสนคา วนท 22 มนาคม 2557 08.00 – 09.00 น. ลงทะเบยน 09.00 – 12.00 น. อบรมและปฏบตการเรอง “การใชเชอเพลงทดแทนเพอการผลตสนคา เกษตรแปรรป” 12.00 – 13.00 น. รบประทานอาหารกลางวน 13.00 – 16.00 น. อบรมและปฏบตการเรอง “การใชเชอเพลงทดแทนเพอการผลตสนคา เกษตรแปรรป” 16.00 – 16.70 น. สรปผลการดาเนนงาน และเสวนาเรอง “ประโยชนและปญหา ของการใชเชอเพลงทดแทนเพอการผลตสนคาเกษตรแปรรป”

2. ความคดเหนของผผลตสนคาเกษตรแปรรปเกยวกบการใชเชอเพลงทดแทนในการผลตสนคาเกษตรแปรรป อาเภอบางคนท จงหวดสมทรสงคราม

ผลการสอบถามความคดเหนและความพอใจเกยวกบการใชเชอเพลงทดแทนในการผลตสนคาเกษตรแปรรป อาเภอบางคนท จงหวดสมทรสงคราม แสดงไดตามตารางท 4.8–4 .10

73

ตารางท 4.8 ความถ รอยละและคาเฉลยของสถานะในการผลต

สถานะในการผลต จานวน รอยละ ประเภทสนคาทผลต นาตาลมะพราว 5 35.71 ผลไมแปรรป 2 14.29 อน ๆ 7 50.00 รวม 14 100.00 เชอเพลงทใชเพอการผลต ไฟฟา 2 14.29 แกส 6 42.85 ไมฟน 4 28.57 ไมใชเชอเพลง 2 14.29 รวม 14 100.00

สถานะในการผลต คาใชจาย (บาท/เดอน)

ประเภทสนคา ทผลต

คาใชจายสาหรบคาเชอเพลงเพอการผลต สงทสด 10,500 นาตาลมะพราว ตาทสด 0 นาตาลมะพราว คาเฉลย 2,690.00 คาจางแรงงานทใชเพอการผลตสนคา สงทสด 27,000 งานกะลามะพราว ตาทสด 6,000 นาตาลมะพราว คาเฉลย 12,900.00 ราคาวตถดบเพอการผลตสนคา สงทสด (บาท/เดอน) 50,000 งานกะลามะพราว ตาทสด (บาท/เดอน) 67 เกษตรกรปลกผลไม คาเฉลย (บาท/เดอน) 10,883

จากตารางท 4.8 พบวาผผลตทอยในอาเภอบางคนท จงหวดสมทรสงครามทตอบ

แบบสอบถามทงสนจานวน 14 ราย ทเปนผผลตนาตาลมะพราวจานวน 5 ราย (35.71) ผผลตผลไมแปรรปไดแกผผลตกลวยฉาบและผผลตกลวยทอดกรอบรวมจานวน 2 ราย (รอยละ 14.29) ทเหลออก 7 ราย (รอยละ 50) เปนประเภทอน ๆ จานวนประเภทละ 1 ราย ไดแก นาเหด ขาวเกรยบปลาท นาสมมะพราวหลอเยน งานกะลามะพราว เผาถาน เกษตรกรปลกผลไม (มะปราง) และรบจางทวไป

74

เมอพจารณาเชอเพลงทใชเพอการผลตพบวาผผลตใชแกสเปนเชอเพลงมากทสดจานวน 6 ราย (รอยละ 42.85) รองลงมาไดแกใชไมฟนเปนเชอเพลงจานวน 4 ราย (รอยละ 28.57) และนอยทสดคอใชไฟฟาเปนเชอเพลงจานวน 2 ราย (รอยละ 14.29) สวนผตอบทไมใชเชอเพลงเพอการผลตไดแกเกษตรกรปลกผลไม (มะปราง) และรบจางทวไป โดยมการใชจายใชจายสาหรบคาเชอเพลงในการผลตสงทสดคอ 10,500 บาทตอเดอนไดแกผผลตนาตาลมะพราว ในขณะเดยวกนผผลตนาตาลมะพราวบางรายกไมมคาใชจายสาหรบคาเชอเพลง โดยผประกอบการทงหมดมคาใชจายสาหรบคาเชอเพลงเพอการผลตเฉลยเดอนละ 2,690 บาท

การผลตสนคาของผผลต 4 ราย พบวาผประกอบการมการจางแรงงานโดยคาจางแรงงานทสงทสดคอการผลตงานกะลามะพราวมคาจางแรงงานเดอนละ 27,000 บาท และตาทสดทมการจางแรงงานเพอการผลตคอการผลตนาตาลมะพราวมคาจางแรงงานเดอนละ 6,000 บาท โดยมคาจางแรงงานทใชเพอการผลตสนคาเฉลยตอเดอนเปนเงน 12,900 บาท

ดานราคาวตถดบเพอการผลตสนคาของผผลต 8 ราย พบวาคาใชจายเพอการจดซอวตถดบในการผลตสนคาของการผลตงานกะลามะพราวสงทสดคอเดอนละ 50,000 บาท และตาทสดคอราคาวตถดบเพอการปลกผลไมคอเดอนละ 67 บาท โดยมคาวตถดบเพอการผลตสนคาเฉลยตอเดอนเปนเงน 10,883 บาท

ตารางท 4.9 ความถและรอยละของความคดเหนเกยวกบของเหลอใชและเชอเพลงชวมวล

ประเดนความคดเหน ความถ รอยละ โอกาสทจะเปลยนมาใชเชอเพลงชวมวลทดแทนเชอเพลงเดม

ไมเปลยน/เปลยนไมได 12 85.71 คดวาเปลยนได 2 14.29 ยงไมแนใจ 0 0.00 รวม 14 100.00 ประโยชนทเกดจากการใชเชอเพลงชวมวลแทนเชอเพลงเดม

ลดคาใชจายดานเชอเพลง 11 78.57 ลดปรมาณขยะชมชน 2 14.29 รกษาสภาพแวดลอม 1 7.14 รวม 14 100.00

75

ตารางท 4.9 (ตอ)

ประเดนความคดเหน ความถ รอยละ ปญหาสาคญทสดททาใหไมใชเชอเพลงชวมวล ขาดความรความเขาใจ 11 78.57 ขาดระบบการจดการขยะของชมชน 0 0.00 ขาดงบประมาณเพอการแปรรปขยะชมชน 1 7.14 ไมมนใจในคณภาพของเชอเพลงชวมวล 2 14.29 รวม 14 100.00

จากตารางท 4.9 พบวาผผลตทอยในอาเภอบางคนท จงหวดสมทรสงครามทตอบ

แบบสอบถามทงสนจานวน 14 ราย มความคดเหนวาการเปลยนมาใชเชอเพลงชวมวลทดแทนเชอเพลงเดมนนไมสามารถเปลยนไดหรอไมเปลยนจานวน 12 ราย (รอยละ 85.71) รองลงมาอกจานวน 2 ราย (รอยละ 14.29) คดวาสามารถเปลยนมาใชเชอเพลงชวมวลทดแทนเชอเพลงเดมไดแกแกสและไฟฟาได

ความคดเหนเกยวกบประโยชนของการใชเชอเพลงชวมวลทดแทนเชอเพลงเดมมผผลตจานวน 11 ราย (รอยละ 78.57) เหนวาชวยลดคาใชจายดานเชอเพลง อกจานวน 2 ราย (รอยละ 14.29) มความคดเหนวาการใชเชอเพลงชวมวลแทนเชอเพลงเดมชวยลดปรมาณขยะในชมชน และอก 1 ราย (รอยละ 7.14) เหนวาชวยรกษาสภาพแวดลอม โดยปญหาสาคญทสดททาใหผผลตไมใชเชอเพลงชวมวลคอการขาดความรความเขาใจ (จานวน 11 รายหรอรอยละ 78.57) รองลงมาคอไมมนในคณภาพของเชอเพลงชวมวล (จานวน 2 รายหรอรอยละ 14.29) และอกจานวน 1 ราย (รอยละ 7.14) เหนวาปญหาสาคญคอขาดงบประมาณเพอการแปรรปขยะในชมชน

76

ตารางท 4.10 คาเฉลยและคาเบยงเบนมาตรฐานของความคดเหนเกยวกบของเหลอใชและ เชอเพลงชวมวล

ประเดนความคดเหน คาเฉลย คาเบยงเบนมาตรฐาน แปลคา

ดานขยะและของเหลอใชในชมชน 1. ขยะและของเหลอใชในชมชนของทานมมากนอยเพยงใด 2.36 1.08 นอย

2. มโอกาสมากนอยเพยงใดทจะนาขยะหรอของเหลอในชมชนของทานมาใชเปนเชอเพลงทเรยกวาเชอเพลงชวมวล

3.71 1.54 มาก

ดานเชอเพลงชวมวล 3. ทผานมามการเผยแพรความรและขาวสารเรองเชอเพลงชวมวลใหแกผประกอบการมากนอยเพยงใด 3.79 1.58 มาก

4. การนาเชอเพลงชวมวลมาใชงานมความยงยากมากนอยเพยงใด 2.07 1.69 นอย

5. เชอเพลงชวมวลชวยลดมลภาวะและรกษาสงแวดลอมมากนอยเพยงใด 4.21 0.89 มาก

6. การใชเชอเพลงชวมวลชวยเหลอประเทศชาตไดมากนอยเพยงใด 4.14 1.23 มาก

7. เชอเพลงชวมวลมความปลอดภยมากนอยเพยงใด 3.64 1.15 มาก 8. ราคาเชอเพลงชวมวลประหยดกวาเชอเพลงเดมมากนอยเพยงใด 3.79 1.12 มาก

9. เชอเพลงชวมวลสามารถนามาใชทดแทนเชอเพลงเดมไดมากนอยเพยงใด 3.71 1.38 มาก

10. การใชเชอเพลงชวมวลสงผลตอการเปลยนแปลงวธการผลตเดมมากนอยเพยงใด 3.14 1.56 ปานกลาง

ดานการผลตถานอดแทง 11. การทาถานอดแทงมความยงยากมากนอยเพยงใด 3.13 1.13 ปานกลาง 12. การทาถานอดแทงตองใชเครองมอมากนอยเพยงใด 3.38 1.30 ปานกลาง

13. เครองมอทาถานอดแทงมราคาแพงมากนอยเพยงใด 3.63 1.19 มาก

77

ตารางท 4.10 (ตอ)

ประเดนความคดเหน คาเฉลย คาเบยงเบนมาตรฐาน แปลคา

ดานการใชงานถานอดแทง 14. ถานอดแทงแตกปะทขณะตดไฟ 1.86 1.86 นอย 15. ถานอดแทงใหความรอนไดนาน 4.57 0.53 มากทสด 16. ถานอดแทงมควน 1.14 1.21 นอย 17. ถานอดแทงมกลนฉนขณะลกไหม 1.14 1.21 นอย 18. ถานอดแทงแขงแรงไมแตกหก 4.00 0.82 มาก

หมายเหต: คาเฉลย 0.00 – 0.50 หมายถง ไมม คาเฉลย 0.51 – 1.50 หมายถง นอยทสด คาเฉลย 1.51 – 2.50 หมายถง นอย คาเฉลย 2.51 – 3.50 หมายถง ปานกลาง คาเฉลย 3.51 – 4.50 หมายถง มาก คาเฉลย 4.51 – 5.00 หมายถง มากทสด

จากตารางท 4.10 พบวาผผลตทอยในอาเภอบางคนท จงหวดสมทรสงครามมความคดเหนเกยวกบของเหลอใชและเชอเพลงชวมวลดานขยะและของเหลอใชในชมชนวาขยะและของเหลอใชในชมชนมปรมาณนอย (คาเฉลย 2.36) แตทงนพบวามโอกาสมากทจะนาขยะหรอของเหลอในชมชนมาใชเปนเชอเพลงทเรยกวาเชอเพลงชวมวล (คาเฉลย 3.71)

ดานเชอเพลงชวมวลพบวาจากการสอบถามจานวน 8 ขอ ผตอบมความคดเหนอยในระดบมากจานวน 6 ขอไดแก เชอเพลงชวมวลชวยลดมลภาวะและรกษาสงแวดลอมมาก (คาเฉลย 4.21) การใชเชอเพลงชวมวลชวยเหลอประเทศชาตไดมาก (คาเฉลย 4.14) มการเผยแพรความรและขาวสารเรองเชอเพลงชวมวลใหแกผประกอบการมาก (คาเฉลย 3.79) ราคาเชอเพลงชวมวลประหยดกวาเชอเพลงเดมมาก (คาเฉลย 3.79) เชอเพลงชวมวลสามารถนามาใชทดแทนเชอเพลงเดมไดมาก (คาเฉลย 3.71) และเชอเพลงชวมวลมความปลอดภยมาก (คาเฉลย 3.64) สวนการใชเชอเพลงชวมวลสงผลตอการเปลยนแปลงวธการผลตเดมในระดบปานกลาง (คาเฉลย 3.14) และการนาเชอเพลงชวมวลมาใชงานมความยงยากนอย (คาเฉลย 2.07)

ดานการผลตถานอดแทงพบวาผผลตคดวาเครองมอทาถานอดแทงมราคาแพงอยในระดบมาก (คาเฉลย 3.63) รองลงมาไดแกการทาถานอดแทงตองใชเครองมอระดบปานกลาง (คาเฉลย 3.38) และการทาถานอดแทงมความยงยากระดบปานกลาง (คาเฉลย 3.13)

ดานการใชงานถานอดแทงพบวาผผลตมความคดเหนวาถานอดแทงใหความรอนไดนานในระดบมากทสด (คาเฉลย 4.57) รองลงมาคอถานอดแทงแขงแรงไมแตกหกอยในระดบ

78

มาก (คาเฉลย 4.00) สวนความคดเหนระดบนอยมจานวน 3 ขอไดแกถานอดแทงแตกปะทขณะตดไฟ (คาเฉลย 1.86) ถานอดแทงมควน (คาเฉลย 1.14) และถานอดแทงมกลนฉนขณะลกไหม (คาเฉลย 1.14)

3. เอกสารเผยแพรผลการวจย

เนองจากผวจยไดสรางเครองอดถานชวมวลไวใหกบศนยการเรยนร วจย บรการวชาการ และถายทอดเทคโนโลยนวตกรรมสชมชน ของมหาวทยาลยราชภฏสวนสนนทา ตาบลจอมปลวก อาเภอบางคนท จงหวดสมทรสงคราม เพออานวยประโยชนใหกบการผลตถานอดแทงใชงานในอนาคต รวมทงเปนอปกรณชวยในการถายทอดผลการวจยสการปฏบต (ภาพท 4.19) จงจดทาเอกสารเผยแพรผลการวจยทเปนองคความรจากการวจยและการใชงานเครองอดถาน เพอเปนเอกสารใหกบศนยการเรยนร วจย บรการวชาการ และถายทอดเทคโนโลยนวตกรรมสชมชน ของมหาวทยาลยราชภฏสวนสนนทา ทตาบลจอมปลวก อาเภอบางคนท จงหวดสมทรสงคราม

ภาพท 4.19 เครองอดถานชวมวล

79

ภาพท 4.20 แผนพบเผยแพรผลงานวจย

80