มาตรา 267 และมาตรา 182 (7)* Problems of …มาตรา 91 มาตรา 182 วรรคหน ง(7) และวรรคสาม และมาตรา

49สหศาสตรศรปทม ชลบร ปท1ฉบบท3กมภาพนธ2554-พฤษภาคม2554ISSN2228-8007

บทคดยอ อำนาจหนาทหนงทอยในขอบเขตอำนาจของศาลรฐธรรมนญคอ การวนจฉยคณสมบต

ของผดำรงตำแหนงรฐมนตร เนองจากตองคำพพากษาใหความเปนรฐมนตรสนสดลงเฉพาะตว

ตามมาตรา 267 อนเนองจากกระทำการอนตองหามตามมาตรา 182 (7) ซงคดนศาล

รฐธรรมนญไดมคำวนจฉยท 12-13/2551 ประเดนปญหาหลกของคำวนจฉยคดนคอ การ

ตความหมายของถอยคำซงศาลรฐธรรมนญไดนำพจนานกรมซงไมใชกฎหมายมาใชเปน

เครองมอชวยในการตความคำวา“ลกจาง”คำจำกดความหรอคำนยามของคำวา“ลกจาง”นน

โดยปกตในการพจารณาคดของศาลกตองตความตามคำนยามหรอความหมายของคำทกฎหมาย

บญญตไว

ปญหาการตความของศาลรฐธรรมนญ: ศกษากรณ สถานภาพของลกจาง ตามรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พทธศกราช 2550

มาตรา 267 และมาตรา 182 (7)* Problems of interpretation of constitution court: Case study of employee status under the constitution of the kingdom of Thailand

of 2007 section 267 and section 182 (7)

จาสบตำรวจ เอกภพ อปมาก** Ekaphob Upamark, Pol.Sgt.Maj.

*วทยานพนธนตศาสตรมหาบณฑตมหาวทยาลยศรปทมวทยาเขตชลบรปการศกษา2552

**นกศกษาบณฑตวทยาลยมหาวทยาลยศรปทมวทยาเขตชลบร

50 สหศาสตรศรปทม ชลบร ปท1ฉบบท3กมภาพนธ2554-พฤษภาคม2554ISSN2228-8007

จากการวจยพบวาหลกเกณฑในทางกฎหมายทใชเปนเกณฑในการตความรฐธรรมนญนน

จะตองคนหาจากตวรฐธรรมนญและนำมาประยกตใชใหสอดคลองกบหลกเกณฑการตความ

กฎหมาย อกทงกระบวนการในการทำคำวนจฉยจะตองกำหนดวธพจารณาของศาลรฐธรรมนญ

ใหชดเจน เพอเปนบรรทดฐานหรอเปนแนวทางในการปฏบต อนจะทำใหคำวนจฉยเปนไปตาม

เจตนารมณของรฐธรรมนญอยางแทจรง

จากกรณปญหาทพบจงเหนสมควรใหมการแกไขเพมเตมรฐธรรมนญดวยการขยาย

บทบญญตของรฐธรรมนญใหชดเจนขน รวมทงการปรบโครงสราง องคประกอบและ

กระบวนการในการสรรหาตลาการศาลรฐธรรมนญ และควรใหประชาชนหรอบคคลภายนอก

เขามามสวนรวมตรวจสอบการปฏบตงานของศาลรฐธรรมนญ โดยเฉพาะคำพพากษาสวนตน

ขององคคณะควรไดรบการตรวจสอบจากสาธารณชน เพอใหเกดการยอมรบจากประชาชนโดย

ทวไป

คำสำคญ:ศาลรฐธรรมนญ,ลกจาง

ABSTRACT

One of the authority in the scope of authority of Constitution Court is to decide the

qualificationofpersonstobeinthepositionofminister;duetoreceivingthejudgmentofthe

fact that suchminister’s status comes to an end personally under Section 267, due to the

prohibitedactionunderSection182(7).Inthiscase,ConstitutionCourthasthedecisionNo.

12-13/2551, themain topicof thiscasedecision is the interpretationofwording;Constitution

Court uses thedictionarywhich is not lawdictionary as the tool for interpreting theword “

employee”. Thedefinition or definedmeaningof “employee” normally in considering casesof

courtsof law,there is interpretationaccordingtothedefinitionormeaningofthewordsthat

thelawstipulates.

Thisresearchfoundthatthelegalcriteriausedforbeingthebasisininterpretationofthe

Constitution, should be found in the Constitution and should be applied to comply with the

criteria in interpretation of law, and the process of preparing the decision should be to

determinetheproceduresforconsiderationofConstitutionCourtclearly,inordertobethenorm

orguidelinesforpracticaloperation,tomakethedecisiontoactuallycomplywiththeintention

oftheConstitution.


From the problems found, it is appropriate to amend the constitution by extending the

provisionsoftheconstitutiontobeclearer,aswellasadjustingofstructures,componentsand

processesforsearchingoftheConstitutionCourtJudgeanditshouldpermitpeopleoroutsiders

toparticipateincheckingtheworkoftheConstitutionCourt,especiallythepersonaljudgment

ofthegroupshouldbecheckedfromthepublictocreateacceptancefromgeneralpeople.

Keywords:constitutioncourt.employee.

ความนำ

รฐธรรมนญเปนกฎหมายสงสดของประเทศ โดยเปนกฎหมายแมบทของกฎหมายทงปวง

นอกจากนแลวยงเปนกฎหมายทกำหนดโครงสรางอำนาจหนาทองคกรของรฐ ตลอดจนกำหนด

ความสมพนธระหวางอำนาจหนาทขององคกรตางๆ

ในอดตกอนพ.ศ.2489นนไมมกฎหมายกำหนดไวอยางชดเจนวากรณทบทบญญตของ

กฎหมายใด ขดหรอแยงตอรฐธรรมนญจะใหองคกรใดทำหนาทวนจฉยชขาดวากฎหมายนนขด

หรอแยงตอรฐธรรมนญหรอไมจนกระทงพ.ศ.2488ไดมการตรา“พระราชบญญตอาชญากร

สงคราม พ.ศ. 2488” ขนเพอลงโทษผทกระทำความผดตามทกฎหมายนถอวาเปนอาชญากร

สงครามไมวาการกระทำนนจะไดกระทำไปกอนหรอหลงจากทกฎหมายฉบบนบงคบใชกตามจง

เปนประเดนขดแยงขนมาวาฝายนตบญญตเปนผตรากฎหมายขนเอง สวนฝายบรหารกไมม

อำนาจตความวากฎหมายใดขดหรอแยงตอรฐธรรมนญ

เพอยตขอขดแยงในประเดนปญหาดงกลาวระหวางฝายนตบญญตและฝายตลาการ

รฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พทธศกราช 2489 จงไดกำหนดใหจดตงองคกรขนใหม

เรยกวา“คณะตลาการรฐธรรมนญ”เพอทำหนาทวนจฉยชขาดความชอบธรรมดวยรฐธรรมนญ

ของกฎหมาย เปนตนมา เมอมการประกาศใชรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พทธศกราช

2540จงมการเปลยนแปลงรปแบบองคกรใหมจาก “คณะตลาการรฐธรรมนญ”มาเปนองคกร

ในรปแบบศาลทใชอำนาจตลาการเรยกวา “ศาลรฐธรรมนญ” ซงไดมการวนจฉยคดตาง ๆ ผล

ของการวนจฉยคดของศาลรฐธรรมนญซงถอเปนทสด มผลผกพนฝายนตบญญต ฝายบรหาร

ฝายตลาการไมสามารถยนอทธรณหรอดำเนนการใดๆไดอกดงนนผลการวนจฉยคดนกการเมอง

หลายกรณของศาลรฐธรรมนญ จงไดรบการตดตามและตรวจสอบอยางใกลชดจากสาธารณชน

และสอมวลชน แมกระบวนการการไดมาของตลาการศาลรฐธรรมนญจะเปนไปตามท

รฐธรรมนญกำหนดไวทกประการกตาม ปญหาทกอใหเกดการยอมรบในคำวนจฉยของศาล

รฐธรรมนญกคอ กระบวนการวธพจารณาของศาลรฐธรรมนญ แตกตางจากกระบวนวธ

พจารณาของกระบวนการยตธรรมและยงไมเคยปรากฏในระบบการเมองไทยมากอน


ดงนนการใชหลกเกณฑในการวนจฉยคดตาง ๆ จงตองใชนตวธในทางกฎหมายมหาชน

มาวนจฉยตความกฎหมาย รวมถงการทำความเขาใจถงเจตนารมณของกฎหมายรฐธรรมนญ

ในชวงระยะเวลา 3 ปกวาทผานมา สงคมไทยไดมวาทกรรมคำวา ตลาการภวฒนขน โดย

วาทกรรมนถกเสนอขนในสงคมไทย โดยมงหมายจะใหประชาชนเขาใจวาตลาการภวฒน

หมายถง กรณองคกรตลาการเขามาแกไขปญหาความขดแยงทางการเมองรวมถงการขจด

ปญหาการทจรตของนกการเมอง ซงเปนการบดเบอนความหมายทแทจรงของ Judicialization

หรอJudicialActivismในภาษาองกฤษทใชอยในปจจบนนซงหมายถงการควบคมตรวจสอบ

ความชอบดวยรฐธรรมนญของกฎหมายหรอการกระทำของรฐบาล โดยมวตถประสงคเพอ

คมครองสทธเสรภาพของประชาชน แตมมมองของสงคมในบางสวนกลบมองเหนไปในทาง

ตรงกนขามวา ตลาการภวฒนในสงคมไทยไดถกนำเสนอขน เพอสรางความชอบธรรมทจะใช

อำนาจตลาการในการใชและตความ “กฎหมาย” เพอตดตอนอำนาจทางการเมองทอย

ตรงกนขามกบอกฝายหนง โดยเนอหาหรอขอความทปรากฏในคำพพากษา มขอความในเชง

วากลาว ตำหน อบรมสงสอน ฯลฯ ไปดวย ซงผดปกตวสยลกษณะของคำพพากษา ทควร

มงจะวนจฉยเฉพาะปญหาขอกฎหมายทเปนประเดนขอพพาทเทานน

การพยายามทจะใสความคดเหนสวนตวของผพพากษาใหปรากฏในคำพพากษาไมวา

แรงจงใจจะดเพยงใดกตาม ลวนแลวแตมใชสาระสำคญของคำพพากษาแตประการใด คำพพากษา

ทดตองประกอบดวยขอเทจจรงทฟงเปนทยตและหลกกฎหมายทถกตองชดเจนและอธบายได

คำพพากษาของศาลมใชเปนชองทางสำหรบการอบรมสงสอนจรยธรรมวาอะไรควรอะไรไมควร

หรอวากลาวตำหนตเตยนผหนงผใด หนาทของผพพากษาคอการตดสนประเดนขอกฎหมาย

(legal issues) และการตดสนของผพพากษาตองเปนไปตามรฐธรรมนญและกฎหมาย หาใช

อางองหลกศลธรรมจรรยาไม(ประสทธปวาวฒนพานช,ออนไลน,2551)

กรณทศาลรฐธรรมนญตงประเดนพจารณาตามคำรองของนายเรองไกร ลกจวฒนะ

สมาชกวฒสภา และคณะรวม 29 คน เพอขอใหศาลรฐธรรมนญวนจฉยวาความเปนรฐมนตร

(นายสมคร สนทรเวช) สนสดลงตามรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทยพทธศกราช 2550

มาตรา 91 มาตรา 182 วรรคหนง (7) และวรรคสาม และมาตรา 267 และประธาน

กรรมการการเลอกตง(กกต.)สงคำรองใหศาลรฐธรรมนญวนจฉยชขาดวาความเปนรฐมนตร

ของนายกรฐมนตรสนสดลงตามรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย มาตรา 91 มาตรา 182

วรรคหนง(7)และมาตรา267

มประเดนทศาลรฐธรรมนญตองพจารณาวา นายสมคร สนทรเวช เปนลกจางของบรษท

เฟชมเดยจำกดหรอไมทำใหตองวนจฉยคำวา“ลกจาง”เปนหลกวามนยอยางไรตามมาตรา

267 อนสงผลใหความเปนรฐมนตรของนายสมครสนสดลงเฉพาะตวตามมาตรา 182


วรรคหนง (7) ตามรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พทธศกราช 2550 และการทศาล

รฐธรรมนญวนจฉยตความคำวาการเปนพธกรของนายสมครสนทรเวชเปนการดำรงตำแหนง

ลกจางซงตองหามตามมาตรา267ของรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทยพทธศกราช2550

ถอเปนการตความทเกนขอบเขตของกฎหมาย เปนการบงคบใชกฎหมายของศาลรฐธรรมนญท

พยายามตความอยางกวาง ไมตความตามลายลกษณอกษรอยางเครงครด และไมไดมงเนนถง

เจตนารมณของรฐธรรมนญอยางแทจรง ศาลรฐธรรมนญควรตความอยางจำกดเพราะเปนการ

ตความทมผลเปนโทษตอผไดรบผลแหงการตความ และการตความนนตองตความตามความ

เขาใจของวญญชนทวไปตามหลกกฎหมายแพงฯ กฎหมายแรงงานฯ และประมวลรษฎากร

การทศาลรฐธรรมนญนำเอาพจนานกรมฉบบราชบณฑตยสถานมาใชในการตความ ทำใหม

คำถามยอนกลบมาวา การตความดงกลาวจะถกตองตรงตามหลกการตความกฎหมายหรอไม

และไดมการวเคราะหถงเจตนารมณของกฎหมายอยางไร

แนวคดของศาลรฐธรรมนญในการตความรฐธรรมนญคดน อยบนพนฐานความคดทวา

“รฐธรรมนญเปนเอกเทศจากตวบทกฎหมายใด” ศาลรฐธรรมนญอาจมองวา การตความ

กฎหมายรฐธรรมนญตองไมอางองกบกฎหมายอนดวยเหตผลทวา

1.กฎหมายอนมเจตนารมณทผดแผกแตกตางกนไปกบรฐธรรมนญ

2.กฎหมายอนเปนกฎหมายทมลำดบศกดตำกวารฐธรรมนญ

3.กฎหมายอนมเจตนารมณเพอปองกนการกระทำทเปนการขดกนแหงผลประโยชนท

แตกตางจากรฐธรรมนญ

ซงเปนวธคดและตความกฎหมายทไมนาจะถกตอง แตเปนการตความกฎหมายทขดกบ

หลกความเปนเอกภาพของระบบกฎหมาย กลาวคอไมวากฎหมายทศาลจะทำการตความนนจะ

เปนกฎหมายเอกชนหรอกฎหมายมหาชน ซงขอเทจจรงจะเปนระบบทแตกตางกนและแยกออก

จากกนอยางเหนไดชดแตกมไดหมายความวากฎหมายทงสองประเภทนจะดำรงอยไดอยางเปน

เอกเทศโดยไมมความเชอมโยงกนเลย จากแนวคดของศาลรฐธรรมนญในการตความคดน เมอ

มองในทางกลบกนจะเหนวาตลาการศาลรฐธรรมนญไดใชพจนานกรมเปนเครองมอชวยในการ

ตความรฐธรรมนญ ศาลรฐธรรมนญจะอธบายไดหรอไมวาลำพงเพยงพจนานกรมทถกใชในการ

ตความรฐธรรมนญ มความเกยวของเชอมโยงกบรฐธรรมนญมากเสยจนกระทงสามารถใชใน

การคนหาเจตนารมณของตวรฐธรรมนญไดอยางไร อกทงการกลาวอางถงลำดบศกดของ

กฎหมาย (hierarchy of law)ทมการจดลำดบกฎหมายใหกฎหมายรฐธรรมนญเปนกฎหมาย

สงสดของประเทศ เพอเปนเหตผลในการตดการรบพจารณากฎหมายอนใดเพอชวยในการ

ตความกฎหมายกลาวคอ ระบบลำดบศกดของกฎหมายโดยทวไปมจดประสงคหลกเกยวกบ

การตราบงคบใชตวบทกฎหมายและการตรวจสอบความชอบของกฎหมาย(judicialreview)


วาขดกบรฐธรรมนญหรอกฎหมายทมลำดบศกดสงกวา หรอไม มไดเกยวของกบการตความ

ของกฎหมายตามทศาลรฐธรรมนญไดกลาวไวในคำวนจฉยแมแตนอยเลย ศาลรฐธรรมนญใน

คดนกำลงสรางหลกการใหมอนแปลกประหลาดในการตความรฐธรรมนญ

นายสมคร สนทรเวช เปนเจาหนาทของรฐดำรงตำแหนงทางการเมองในฐานะนายก

รฐมนตรจงอยในบงคบของรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทยพทธศกราช 2550 มาตรา 267

บญญตไววานายกรฐมนตรและรฐมนตรจะดำรงตำแหนงใดในหางหนสวนบรษทหรอองคกรใด

ทดำเนนธรกจโดยมงหาผลกำไรหรอรายไดมาแบงปนกนหรอเปนลกจางบคคลใดกมไดดวย

ความเปนนายกรฐมนตรหรอรฐมนตร เปนผซงดำรงตำแหนงสำคญทางการเมอง เปนผม

อำนาจหนาทตองมความรบผดชอบสงและยงตองสรางความเชอถอศรทธา (trust) ใหเปนทนา

ไววางใจและเปนแบบอยางของคนทวไป เพราะฉะนนจรยธรรมและความประพฤตจงตองถก

ประเมนดวยมาตรฐานสงกวาวญญชนทวไปตามบทบาทหนาทของบคคลนนเปนสำคญ ไดมการ

นำเอาหลกทฤษฎวาดวยความนาเชอถอ(trusttest)มาปรบใชในคดของนายสมครเพอตรวจ

สอบวาในสถานการณของนายสมครนนเปนการกระทำทเปนการขดกนแหงผลประโยชนโดยแท

หรอไม เหนไดอยางชดเจนวา คำวนจฉยของศาลรฐธรรมนญในคดของนายสมคร สนทรเวช

เกดความไมชดเจนและมขอโตแยงเกดขน

หลกการตความถอยคำทางกฎหมาย (legal terminology) นนตองคำนงถงหลกความ

เปน “เอกภาพของระบบกฎหมาย” ดวยในประเดนน อาจารยหยด แสงอทย กลาววา

“กฎหมายตาง ๆ ไมสามารถบญญตขอความทใชในกฎหมายนนไดทงหมดสนจำเปนตองอาศย

ขอความทกฎหมายอนบญญตไวบาง ตวอยางเชน คำวา “ภมลำเนา” ถาเราจะเปดดพระราช-

บญญตวาดวยการขดกนแหงกฎหมายจะเหนวาไมมบทบญญตวา คำวา “ภมลำเนา” มความ

หมายวาอยางไร โดยอาศยหลกทวา กฎหมายฉบบหนงยอมจะตองอาศยขอความทกฎหมาย

ฉบบอน ๆ บญญตไวบางหรออกนยหนง โดยอาศยหลกทวา กฎหมายตาง ๆ อาจเขามา

เกยวของซงกนและกน จงตองถอวา คำวา “ภมลำเนา” มความหมายเชนเดยวกบทประมวล

กฎหมายแพงและพาณชยบญญตไว ทงนถอวาพระราชบญญตวาดวยการขดกนแหงกฎหมาย

ไดเขามาเกยวของกบประมวลกฎหมายแพงและพาณชยในเรองน” (หยด แสงอทย, 2527,

หนา53)

ดงนนกรณศาลรฐธรรมนญตความวาการจดรายการชมไปบนไปของอดตนายกรฐมนตร

สมคร สนทรเวช นนเขาขายเปน “ลกจาง” โดยศาลรฐธรรมนญไดเปดพจนานกรมเพอหา

ความหมาย ของคำวา “ลกจาง” วามความหมายวาอยางไรโดยศาลรฐธรรมนญเหนวาคำวา

“ลกจาง” ตามรฐธรรมนญมาตรา 267มความหมายกวางกวาคำนยามของกฎหมายหรอการ

แปลตามความหมายทวไปโดยศาลรฐธรรมนญไดเปดดพจนานกรมฉบบราชบณฑตยสถาน


พ.ศ.2542ในความหมายของ“ลกจาง”วาหมายถงผรบจางทำการงานผซงตกลงทำงานให

นายจางโดยไดรบคาจางไมวาจะเรยกชออยางไร โดยมไดคำนงถงวาจะมการทำสญญาจางเปน

ลายลกษณอกษรหรอไม หรอไดรบคาตอบแทนเปนคาจางหรอคาตอบแทนเปนทรพยสน

อยางอน หากไดมการตกลงรบจางกนทำงานแลวยอมมความหมายของคำวา “ลกจาง” ตาม

รฐธรรมนญมาตรา267ทงสน

ซงการนำพจนานกรมมาคนหาความหมายของคำวาลกจางดงกลาว มประเดนทนาสงเกต

บางประการดงน

ประการทหนง คอ การทำรายการของอดตนายกรฐมนตร มลกษณะเปนลกจางตาม

สญญาจางแรงงานตามประมวลกฎหมายแพงและพาณชยหรอไม การจะวนจฉยวาอดตนายกฯ

มสถานะเปนลกจางหรอไม มใชเพยงแคเปดพจนานกรมเพอหาความหมายของคำวาลกจาง แต

ศาลรฐธรรมนญตองพเคราะหลกษณะหรอองคประกอบของสญญาจางแรงงานดวย ลกษณะ

สำคญของสญญาจางแรงงานนนมหลายประการเชน เปนสญญาเฉพาะตว เปนสญญาตาง

ตอบแทนเปนสญญาไมมแบบเปนสญญาทนายจางมอำนาจบงคบบญชาเหนอลกจาง

ประการทสอง แมประมวลกฎหมายแพงและพาณชยวาดวยจางแรงงานมาตรา 575 จะ

ไมมบทนยามศพทหรอคำอธบายวา ลกจางคออะไรกตาม แตกฎหมายแรงงานอยางอนกมบท

นยามศพทในเรองลกจางวาคออะไร เชน ในพระราชบญญตคมครองแรงงาน2541มาตรา4

บญญตวาลกจางหมายถง“ผซงตกลงทำงานใหนายจางโดยรบคาจางไมวาจะเรยกชออยางไร”

หรอในพระราชบญญตเงนทดแทน พ.ศ. 2537 มาตรา 5 บญญตวา ลกจาง หมายความวา

“ผซงตกลงทำงานใหนายจางโดยรบคาจางไมวาจะเรยกชออยางไร แตไมรวมถงลกจางซงทำงาน

เกยวกบงานบานอนมไดมการประกอบธรกจรวมอยดวย” หรอพระราชบญญตแรงงานสมพนธ

พ.ศ. 2518มาตรา5บญญตวา ลกจางหมายความวา “ผซงตกลงทำงานใหแกนายจางเพอ

รบคาจาง”

การทศาลรฐธรรมนญใหเหตผลวา กฎหมายแตละฉบบมเจตนารมณเปนของตนเอง

แตกตางกนไปแตละฉบบนนแมจะรบฟงไดกตาม แตการคนหาความหมายของลกจางทปรากฏ

ในกฎหมายแรงงานประกอบกบแนวคำพพากษาของศาลทมอยมากมาย รวมทงตำรากฎหมาย

แรงงานซงมผแตงหลายทาน เพอคนหาหลกหรอสาระสำคญของลกจางหรอสญญาจางแรงงาน

วามลกษณะอยางไรยอมดกวาเพยงแคเปดพจนานกรมอยางแนนอน

ประการทสาม ประเดนทศาลรฐธรรมนญควรอธบายหรอวเคราะห กคอความหมายของ

คำวา “คาจาง” วามความหมายแคบกวางเพยงใด โดยศกษาเปรยบเทยบจากกฎหมายทกลาว

มาขางตนซงไดมบทนยามความหมายของคำวา“คาจาง”ไวแลวเพอประกอบเปนแนว


ประการทส ประเดนทศาลรฐธรรมนญเหนวา ประมวลกฎหมายแพงพาณชยและ

กฎหมายแรงงานอน ๆ มศกดตำกวากฎหมายรฐธรรมนญนนจงไมอาจนำมาใชไดนน ขอนม

นำหนกนอยเพราะประมวลกฎหมายแพงพาณชยและกฎหมายแรงงานอน ๆ ยงมสถานะเปน

กฎหมายแตพจนานกรมนนกลบไมมสถานะเปน“กฎหมาย”แตประการใด

นอกจากน ประเดนนไมใชเปนประเดนเรอง “ลำดบชน” หรอ “ลำดบศกด” ของ

กฎหมาย(hierarchyoflaws)ลำดบชนหรอลำดบศกดของกฎหมายหมายถงกรณทกฎหมาย

ลำดบตำกวาจะมเนอหาหรอขอความขดกบกฎหมายในลำดบสงกวาไมได แตกรณน ประมวล

กฎหมายแพงวาดวยสญญาจางแรงงานกด กฎหมายแรงงานอน ๆ กไมมเนอหาขดหรอแยงกบ

มาตรา 267 แหงรฐธรรมนญ 2550 ดงนน การทศาลรฐธรรมนญยกเรองลำดบศกดของ

กฎหมายมาเปนเหตผลนนเหนวาเปนคนละประเดนมากกวา ซงความเหนของทานอาจารยหยด

แสงอทย ยงเคยไดตงเปนขอสงเกตอกวา เปนไปไมไดทกฎหมายฉบบหนงจะบญญตทกสง

ทกอยาง (หยด แสงอทย, 2542, หนา 171) ผรางกฎหมายไมสามารถทใหคำนยามหรอบท

นยามศพทไดทกคำ ถอยคำกฎหมายใดทกฎหมายนน ๆ ไมมการใหคำนยามศพทเปนการ

เฉพาะเจาะจงแลวผใชกฎหมายพงเทยบเคยงกบกฎหมายทวไปอยางประมวลกฎหมายแพงและ

พาณชย หรอประมวลกฎหมายอาญา หรอคนหาจากแนวคำพพากษาของศาลในเรองนน ๆ

ประกอบการตดสน ดงนนพงจะเหนวาศาลรฐธรรมนญควรจะตองตความคำวา “ลกจาง”

ใหสอดคลองกบกฎหมายแรงงานโดยเทยบเคยงจากกฎหมายแรงงานอนๆหรอแนวคำพพากษา

ของศาลและตำรากฎหมายแรงงาน เพอรกษาความเปนเอกภาพของระบบกฎหมายดวย มใช

พจารณาเพยงแตประเดนเรองลกจางเทานนการตความโดยอาศยพจนานกรมนนไมเพยงพอท

อธบายความหมายของลกจางไดเพราะคำวาลกจางนนเปนองคประกอบหนงของสญญาจางแรงงาน

แตศาลรฐธรรมนญเหนสมควรจะตองอธบายถงองคประกอบอนของสญญาจางแรงงานดวย

วตถประสงคของการวจย

1.เพอศกษาความเปนมาและความสำคญของปญหาเกยวกบการตความสถานภาพของ

ลกจาง

2.เพอศกษา ประวต แนวคด ทฤษฎ และหลกการของศาลรฐธรรมนญเกยวกบการ

ตความสถานภาพของลกจาง

3.เพอศกษาถงกฎหมายการตความของรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พทธศกราช

2550รวมทงกฎหมายอนทเกยวของ

4.เพอศกษาถงปญหาในการตความตามมาตรา 267 ของรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกร

ไทยพทธศกราช2550


5.เพอศกษาหาแนวทางแกไข ขอเสนอแนะในการตความสถานภาพของลกจางและการ

บงคบใชกฎหมายของศาลรฐธรรมนญ

วธดำเนนการวจย

เปนการศกษาวจยเอกสาร(documentaryresearch)งานวจยงานคนควาอสระสารนพนธ

วทยานพนธ และวเคราะหจากแหลงขอมลทเปนหนงสอ เอกสารบทความทางวชาการ ทาง

อนเทอรเนตและสงตพมพตางๆทเกยวของกบศาลรฐธรรมนญไทยรวมทงคำวนจฉยของศาล

รฐธรรมนญทงคำวนจฉยกลางและคำวนจฉยสวนบคคลของตลาการศาลรฐธรรมนญตลอดจน

เอกสารทเกยวของกบประเดนททำการศกษา

ผลการวจย

จากบทวเคราะหขางตนมไดมเจตนาทจะมงคดคานคำวนจฉยของศาลรฐธรรมนญ

แตอยางใด เพราะคำวนจฉยของศาลรฐธรรมนญนน เมอศาลมคำวนจฉยอยางเปนทางการแลว

ทกคนทกฝายในสวนทเกยวของตองปฏบตตามคำวนจฉยของศาลรฐธรรมนญ อนถอเปนทสด

ภายใตระบบนตรฐ หากแตดวยความเคารพตอคำวนจฉยของศาลรฐธรรมนญท 12-13/2551

ยอมมบคคลผไมเหนดวยกบเหตผลและวธการทศาลรฐธรรมนญไดนำมาใชเพอตความ

รฐธรรมนญอนนำไปสการทำคำวนจฉยในทายทสด โดยคำวนจฉยนหาไดเปนคำวนจฉยทด

เพยงพอทจะเปนบรรทดฐานสำหรบกรณ “การกระทำทเปนการขดกนแหงผลประโยชน”ตอไป

ในภายภาคหนาได เพราะเปนการวนจฉยคดทมไดเปนไปตามหลกสากลวาดวยการตความและ

การกระทำทเปนการขดกนแหงผลประโยชนทแทจรงอนสงผลเปนการจำกดสทธเสรภาพของ

บคคลเกนสมควรไป กลาวอกนยแทนทคำวนจฉยจะเปนการสรางและกำหนดมาตรฐานทาง

จรยธรรมของผดำรงตำแหนงทางการเมองหรอเจาหนาทของรฐใหดขน แตกลบกลายเปนการ

ทำลายระบบตางๆในองครวมใหหมดไป

ศาลรฐธรรมนญพงตองตระหนกวา คำวนจฉยของศาลเองมคณลกษณะทผดแผก

แตกตางไปจากคำพพากษาของศาลยตธรรมโดยทวไป กลาวคอ ในขณะทคำพพากษาของศาล

ยตธรรมมผลผกพนกบคความเทานน แตคำวนจฉยของศาลรฐธรรมนญมผลผกพนรฐสภา

คณะรฐมนตร องคกรอนของรฐและศาลเองดวยและถอเปนทสดเดดขาด ทงน เปนไปตาม

มาตรา216วรรค5อนสะทอนใหเหนวาคำวนจฉยของศาลรฐธรรมนญมลกษณะเปนการวาง

บรรทดฐานกำหนดกฎเกณฑใหรฐธรรมนญมลกษณะเปนรปธรรมทมผลผกพนทจะตองกระทำ

ตาม (binding) เสมอนหนงเปนกฎหมายเลยกวาได ดงนนศาลรฐธรรมนญไมเพยงแตเปน

องคกรหนงททำหนาทในการรกษาสถานะความเปนกฎหมายสงสดของรฐธรรมนญใหดำรง


คงอยและคมครองสทธเสรภาพของประชาชนมใหถกลวงละเมดแลว ศาลรฐธรรมนญยงเปน

องคกรทมบทบาทสำคญในการทำคำวนจฉยเพอวางบรรทดฐาน กลาวคอ หากเปนคำวนจฉยท

ยตธรรมถกตองเหมาะสมชดเจนและเปนไปบนหลกการของกฎหมายแลวจะสงผลใหโครงสราง

ของสงคมการเมอง ระบบกฎหมายมหาชน และประเทศชาตพฒนาไปใหมประสทธภาพเทยบเทา

กบนานาอารยประเทศได กลบกนหากคำวนจฉยนนเปนคำวนจฉยทไมถกตองเหมาะสมหรอ

ยตธรรมโครงสรางของสงคมการเมองระบบกฎหมายมหาชนและประเทศชาตกจะเสอมถอยลง

ซงในเบองตนนนมอาจแกไขใดๆไดเนองจากวาคำวนจฉยของศาลรฐธรรมนญถอเปนเดดขาด

มสามารถจะอทธรณฎกาใด ๆ อกทงในประเทศไทยกมไดมระบบการทำลายคำวนจฉยศาล

รฐธรรมนญเชนตางประเทศ เพราะฉะนน สงททำไดคอการรอจนกวาจะไดมคำวนจฉยใหม

มาทำการเปลยนแปลงแกไขหลกเกณฑทไดมการกำหนดไวในคำวนจฉยเดม

ศาลรฐธรรมนญอาจตองกลบมาพจารณาและตรกตรองในคำวนจฉยคดของนายสมครวา

มความผดพลาดมากเพยงใด โดยเฉพาะอยางยงหลกการของการตความรฐธรรมนญ ทงน

เนองจากคำวนจฉยของศาลรฐธรรมนญครงนถกวพากษวจารณ ไมไดรบการยอมรบในหม

ประชาชนและนกวชาการอยางกวางขวางซงหากศาลรฐธรรมนญมการตความทถกตอง ไมเลน

ถอยคำภาษาจนเกนไปและกลบมาคำนงถงเจตนารมณของรฐธรรมนญอนแทจรง ความสมเหต

สมผล และตระหนกถงความรสกนกคดของคนโดยทวไปแลว การตความอนนำไปสผลท

แปลกประหลาดกจะไมเกดขน อกทงกไมประสบกบภาวะความไมเชอถอตอองคกรตลาการ

ทงในระดบภายในประเทศและในระดบระหวางประเทศ ซงจะทำใหพฒนาการของกฎหมาย

มหาชนในประเทศไทยถกบนทอนและสงผลกระทบตอประเทศไทยทงระบบในระยะยาวตอไป

อกดวย

ขอเสนอแนะ

1. ปญหาเกยวกบการตความคำวาลกจาง ใหพจารณาดวามอะไรทเขาหลกเกณฑตาม

กฎหมายกำหนดบางเพราะการทำนตกรรมใดๆกตองอาศยตวบทกฎหมายเปนหลกหาใชไปด

ความหมายตามพจนานกรมแตอยางใดไมและโดยจรรยาบรรณของผพพากษาทปฏบตกนมานน

หากมขอกฎหมายใดไมชดเจน ไมสามารถเอาผดจำเลยไดกตองยกประโยชนใหกบจำเลยไป

การจะไปตความกฎหมายทกวางขวางผพพากษาสามารถทำไดเพยงแตวาการตความดงกลาว

ควรจะตความไดกวางเพยงใด ศาลตองยดหลกการวาจะตความอยางกวางไดตองเปนคณกบ

จำเลยไมใชมงตความอยางกวางเพอใหเปนโทษหรอเอาผดกบจำเลยการคนหาความหมายของ

คำวาลกจางศาลรฐธรรมนญควรเทยบเคยงจากกฎหมายแรงงานอนๆประกอบกบแนว

คำพพากษาของศาลทมอยมากมายรวมทงตำรากฎหมายแรงงานซงมผแตงหลายทาน เพอคนหา


หลกหรอสาระสำคญของลกจางหรอสญญาจางแรงงานวามลกษณะอยางไร ยอมดกวาเพยงเทา

ทเปดพจนานกรมอยางแนนอน

2. ปญหาเกยวกบการตความการขดกนแหงผลประโยชน หลกการตความกฎหมาย

ทวไปนนมหลกการวธตความอย2วธหลกๆคอการตความตามตวอกษรและการตความตาม

เจตนารมณหากเปนการตความรฐธรรมนญกจะมเพมอก2หลกคอการตความตามประวต

ความเปนมาและการตความตามระบบ ทงนการตความรฐธรรมนญโดยอาศยตวอกษรมขอ

จำกดอยางยง เพราะวารฐธรรมนญเปนการรางขนมาบนหลกพนฐาน ซงม 2 หลก คอ หลก

ประชาธปไตยและหลกนตรฐ เพราะฉะนนสงทเปนลายลกษณอกษรเปนเพยงการตกผลกของ

หลกการทอยเบองหลงของหลกการแตละหลกเทานน ดงนนจงไมสามารถทจะตความตาม

ถอยคำไดโดยลำพง ดวยเหตนจงจำเปนตองเขาใจถงความเปนมาและตองดเจตนารมณของ

กฎหมายซงตองเปนการดระบบดวย ฉะนนจงตองมหลก 2-3 หลกนกำกบการตความกบตว

อกษรอยตลอด มาตรา 267 อยในสวนทวาดวยการขดกนแหงผลประโยชน วตถประสงคของ

สวนนคอ ไมตองการใหผมาใชอำนาจบรหารใชอำนาจในตำแหนงหนาทของบานเมองนนมการ

ขดกนในเชงผลประโยชน ภายในกรอบของมาตราทอยในสวนตาง ๆ เหลาน เพราะฉะนน

เจตนารมณของมาตรา 267 คอ ไมตองการใหตำแหนงนายกรฐมนตรไปยอมตนอยภายใต

เอกชนทแสวงหากำไรนคอแนวคดของเรอง

3. ปญหาเกยวกบความเปนกลางของตลาการศาลรฐธรรมนญสมควรแกไขรฐธรรมนญ

ในสวนของการสรรหาตลาการศาลรฐธรรมนญมกระบวนการคดเลอกภายในทชดเจนบรสทธ

ยตธรรม เปดเผยปราศจากการแทรกแซงของฝายการเมองไมวาจะเปนฝายบรหารหรอฝาย

นตบญญต และเปดโอกาสใหตรวจสอบได โดยใหคณะกรรมการสรรหาตลาการศาลรฐธรรมนญ

นำรายชอเสนอตอวฒสภา เปดโอกาสใหผมรายชอไดแสดงวสยทศนและแนวคดในทางรฐธรรมนญ

และเปดโอกาสใหประชาชนทวไปไดรบทราบรายชอและรบฟงวสยทศนของแตละคนเพอให

ประชาชนไดมสวนรวมในการลงคะแนนเลอกกอนการลงมต เพอใหไดบคคลทมความเหมาะสม

กบตำเหนงตลาการศาลรฐธรรมนญ เขามาทำงานใหประเทศชาตดวยความขาวสะอาด เปนท

ยอมรบของประชาชนทวไป มความแนวแนในการทำงาน มความเปนกลางทางการเมอง ม

จดยนทมนคงในการคมครองปกปองผลประโยชนของประชาชนและประเทศชาตเปนสำคญ

และใหประชาชนมสวนรวมตรวจสอบการทำคำวนจฉยของศาลรฐธรรมนญ หรอเขามามสวน

รวมในการเฝาระวงดแลและตรวจสอบการทำงานของศาลรฐธรรมนญ

4. ปญหาเกยวกบเครองมอในการชวยการตความของศาลรฐธรรมนญ ควรมการใช

เครองมออน ๆ เพอชวยในการตความกฎหมายอยางมประสทธภาพ อาท รายงานการประชม

ของตวกฎหมายทมการโตแยง ตวรางกฎหมายทมการโตแยง บรบทแวดลอมของตวกฎหมาย


ฉบบนนๆเองกฎหมายอนๆทเกยวของหรอแมแตความเหนของผร(opinionjuris)ในเรอง

และตวบทกฎหมายตลอดจนควรคำนงถงประโยชนของสงคมนนๆเปนตน

5. ประเดนเสนอแนะเพมเตม

5.1 ควรมการตราพระราชบญญตหลกเกณฑวาดวยการตความรฐธรรมนญ

หรอกฎหมาย ประเทศไทยเปนประเทศทใชระบบกฎหมายลายลกษณอกษร (civil law) ควร

จะมการตราพระราชบญญตวาดวยหลกเกณฑการตความกฎหมายไวเพอใหการตความของ

ตลาการหรอองคกรตาง ๆ มหลกเกณฑในการตความทชดเจนแนนอน เปนไปในทางเดยวกน

ซงจะทำใหการตความของตลาการไมวาจะเปนศาลรฐธรรมนญศาลยตธรรมศาลปกครองหรอ

องคกรอนใดทมอำนาจตความกฎหมายหรอแมแตผทไมไดจบสาขานตศาสตรกสามารถทจะ

ตความรฐธรรมนญหรอกฎหมายไปในทศทางแนวเดยวกนได ทำใหการวนจฉยสวนบคคลหรอ

การลงมตของตลาการศาลรฐธรรมนญมคะแนนเปนเอกฉนท ทำใหไมเกดการเคลอบแคลง

สงสยวพากษวจารณของประชาชน ทำใหคำวนจฉยของศาลรฐธรรมนญเปนทยอมรบของ

ประชาชนและคงไวซงความศกดสทธแหงความเปนกฎหมายสงสด

จงเหนสมควรใหมการตราพระราชบญญตหลกเกณฑการตความรฐธรรมนญขน เพอให

การวเคราะหวนจฉยคดความของตลาการศาลรฐธรรมนญใหมความเหนตรงกนและเปนไปตาม

เจตนารมณของกฎหมายอนแทจรง

5.2 ควรมการแกไขเพมเตมรฐธรรมนญ การแกไขเพมเตมรฐธรรมนญทำได

ดวยการขยายบทบญญตของรฐธรรมนญเพอใหชดเจน คำวนจฉยหรอการวางบรรทดฐานนน

ในอนาคตถาสถานการณเปลยนแปลงไปหรอเปลยนตลาการศาลรฐธรรมนญชดใหม หรอมเหตผล

ทมากเพยงพอ กอาจเกดการกลบคำวนจฉยของศาลรฐธรรมนญ ดงทศาลรฐธรรมนญไดเคย

กลบคำวนจฉยมาแลวเชนศาลรฐธรรมนญมคำวนจฉยวาเทศบาลเปนองคกรตามรฐธรรมนญ

ตอมาไดกลบคำวนจฉยวา เทศบาลไมเปนองคกรตามรฐธรรมนญจงไมมสทธยนคำรองตอ

ศาลรฐธรรมนญได เมอเปนเชนนการวางบรรทดฐานจงมขอจำกด ดงนนการแกไขรฐธรรมนญ

จงเปนสงจำเปน เพอใหมความชดเจนและสามารถบงคบใชไดตามเจตนารมณของรฐธรรมนญ

ตอไป


บรรณานกรม

โกเมศขวญเมอง.(2550).ความเหนการตความรฐธรรมนญ(ออนไลน).เขาถงไดจาก:

http://www.parliament.go.th/news/news_detail.php?prid=3873[2552,

20พฤษภาคม].

ธานนทรกรยวเชยรและวชามหาคณ.(2539).การตความกฎหมาย(พมพครงท3).

กรงเทพฯ:คณะนตศาสตรจฬาลงกรณมหาวทยาลย.

ประสทธปวาวฒนพานช.(2551).ขอสงเกตเกยวกบการใหเหตผลทางกฎหมายและการตความ

ในคำพพากษาของศาล(ออนไลน).เขาถงไดจาก:http://www.pub-law.net/publaw/

View.asp?publawIDs=1280[2551,28กนยายน].

พจตรเกดจร.(2552).ปญหากฎหมายเกยวกบคณะกรรมการสรรหาและทมาของสมาชกวฒสภา

ตามรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พทธศกราช 2550.วทยานพนธนตศาสตรมหาบณฑต

สาขาวชากฎหมายมหาชน,บณฑตวทยาลยมหาวทยาลยศรปทมวทยาเขตชลบร.

วรเจตนภาครตน.(2551).การใชและการตความกฎหมายมหาชน(ออนไลน).เขาถงไดจาก:

http://sameskyboard.com/index.php?showtopic=7197[2551,17กนยายน].

หยดแสงอทย.(2527).คำอธบายกฎหมายระหวางประเทศแผนกคดบคคล.กรงเทพฯ:

สำนกพมพมหาวทยาลยธรรมศาสตร.

_______.(2542).ความรเบองตนเกยวกบกฎหมายทวไป.กรงเทพฯ:สำนกพมพมหาวทยาลย

ธรรมศาสตร.

West, JamesM., & Yoon, Dae – Kyu. (1992). The constitutional court of the

republic of Korea.Seoul:RepublicofKorea.

Youngs,Raymond.(1998).English, French and German comparative law.London:

Cavendish.

Documents

มาตรา 267 และมาตรา 182 (7)* Problems of …มาตรา 91 มาตรา 182 วรรคหน ง(7) และวรรคสาม และมาตรา