ธนพร สิงห์ทอง การปฏิรูประบบ ...¸˜นพร.pdf · 2017-11-27 · ธนพร สิงห์ทอง ปีที่ 3 ฉบับที่

ธนพร สงหทอง

ปท 3 ฉบบท 2 กรกฎาคม – ธนวาคม พ.ศ. 2558

Vol.3 No.2 July – December 2015

คณะรฐศาสตร มหาวทยาลยรามค าแหง

ศนยนวตกรรมการจดการภาครฐและภาคเอกชน

การปฏรประบบราชการของไทย : กรณศกษากรงเทพมหานคร

3


วารสารนวตกรรมการจดการภาครฐและภาคเอกชน ปท 3 ฉบบท 2 ก.ค. – ธ.ค. 2558

การปฏรประบบราชการของไทย : กรณศกษากรงเทพมหานคร THAI BUREAUCRACY REFORM : CASE STUDY BANGKOK

METROPOLITAN

ธนพร สงหทอง

บทคดยอ การวจยครงน มวตถประสงคคอ (1) เพอศกษาการปฏรประบบราชการของกรงเทพมหานครในชวงป พ.ศ. 2528 - 2558 (2) เพอศกษาปญหาและอปสรรคทน ามาซงการปฏรประบบราชการของกรงเทพมหานครโดยเนนการศกษาขอมลเชงคณภาพเปนหลก ไดแก (1) วธการเกบรวบรวมขอมลโดยใชวธการวจยเอกสาร (documentary research) (2) การสมภาษณเชงลก (in-depth-interview) โดยคดเลอกกลมตวอยางหรอผใหขอมลหลก (key informants) แบบเจาะจง ประกอบดวย ผบรหารกรงเทพมหานคร ซงเปนผบรหารระดบเขต จ านวน 2 คน นกการเมองทองถน จ านวน 2 คน และเจาหนาททเกยวของทงในระดบส านกและระดบเขตของกรงเทพมหานคร จ านวน 3 คน การวจยนท าการศกษาในป พ.ศ. 2558 โดยม หมอมราชวงศสขมพนธ บรพตร ด ารงต าแหนงผวาราชการกรงเทพมหานคร และวเคราะหขอมลโดยใชการวเคราะหเชงพรรณนา ผลการศกษาพบวาแนวทางการปฏรประบบราชการของกรงเทพมหานคร ไดแก (1) การจดท ารางพระราชบญญตระเบยบบรหารราชการกรงเทพมหานคร พ.ศ. ...... (ฉบบประชาชน) ซงประกอบไปดวย การจดโครงสรางระเบยบบรหารราชการกรงเทพมหานคร การจดตงสภาพลเมองกรงเทพมหานครและสภานครบาล และการมสวนรวมของพลเมองกรงเทพมหานคร (2) จดท ารางพระราชบญญตระเบยบบรหารราชการกรงเทพมหานคร พ.ศ. ...... (ฉบบกรงเทพมหานคร) ซงจะเปนการแกไขปรบปรงกฎหมายในสวนตาง ๆ ใหมความสมบรณมากยงขน สวนปญหาและอปสรรคทน ามาซงการปฏรประบบราชการของกรงเทพมหานคร ไดแก (1) ปญหาการจดโครงสรางตามระเบยบบรหารราชการกรงเทพมหานครตามพระราชบญญตระเบยบบรหารราชการกรงเทพมหานคร พ.ศ. 2528 สงผลใหเกดอปสรรคตางๆมากมายตอการบรหารงานท าใหสงผลกระทบตอพนทของกรงเทพมหานคร ทไมสามารถพฒนาหรอแกไขปญหาตางๆ ไดอยางยงยนและมประสทธภาพ (2) ปญหาการจดโครงสรางระเบยบบรหารราชการกรงเทพมหานครตามพระราชบญญตระเบยบบรหารราชการกรงเทพมหานคร พ.ศ. 2528 กบรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พทธศกราช 2550

นกศกษาปรญญาโท คณะรฐศาสตร มหาวทยาลยรามค าแหง

4



พบวาโครงสรางของการบรหารราชการกรงเทพมหานครในปจจบนไมสามารถเอออ านวยหรอตอบสนองเจตนารมณของรฐธรรมนญอยางแทจรง เนองจากโครงสรางของกรงเทพมหานครเปนการจดโครงสรางการปกครองทองถนในระดบเดยว เสมอนหนงมการรวมศนยอ านาจไวทฝายบรหารโดยมผวาราชการกรงเทพมหานครท าหนาทในการขบเคลอนนโยบายตางๆลงสพนทของกรงเทพมหานคร ซงนโยบายตางๆ นนมไดมประชาชนหรอภาคประชาชนเขาไปมสวนคดหรอเสนอแนะแตอยางใด (3) ปญหาความสมพนธเกยวกบอ านาจหนาทของส านกงานเขต สภาเขตกบประชาชนในพนทตามพระราชบญญตระเบยบบรหารราชการกรงเทพมหานคร พ.ศ. 2528 พบวาการทพนทเขตเปนพนททมความใกลชดกบประชาชนมากทสด ไมสามารถตอบสนองความตองการของประชาชนไดอยางมประสทธภาพ หรอรบรความตองการหรอรบทราบปญหาตางๆของประชาชนในเขตพนท อาจจะเปนเพราะวาสาเหตทวา ผอ านวยการเขตท าหนาทเปนผบงคบบญชาขาราชการกรงเทพมหานครมฐานะเปนขาราชการกรงเทพมหานคร ไมมการหมดวาระเหมอนกบสมาชกสภาเขต จงไมใหความสนใจในการแกไขปญหาตางๆทเกดขนในเขตเทาทควร (4) ปญหาการบรหารงานของผวาราชการกรงเทพมหานครไมตอบสนองความตองการของประชาชน พบวาการบรหารกรงเทพมหานครรวบรวมอ านาจการบรหารท งหมดไวทผ วาราชการกรงเทพมหานคร ท าใหผ วาราชการกรงเทพมหานครตองรบภาระการบรหารงานทก ๆ เรองไวทตนเอง และยงมการคดร เรมนโยบายตาง ๆ ตลอดเวลาซงบางนโยบายอาจจะไมตรงกบความตองการของประชาชนและยงเปนการเพมภาระหนาทใหกบขาราชการดวย จงท าใหการปฏบตหนาทในงานประจ าของขาราชการนนมประสทธภาพลดนอยลงไป ค าส าคญ : การปฏรป, ระบบราชการ

5



1. บทน า 1.1 ความเปนมาและความส าคญของปญหา กรงเทพมหานครเปนอกหนวยงานหนงทอยภายใตระบบราชการของไทย กรงเทพมหานครเปนองคกรปกครองสวนทองถนทมฐานะเปนเมองหลวงของประเทศ ซงหมายถงพนททมคนจ านวนมากอาศยอย และเปนเมองทมการขยายตวอยางรวดเรว เปนศนยกลางในการพฒนาสงตาง ๆ เพอม งส ความเปนมหานคร เปนศนยกลางทางเศรษฐกจของประเทศ จ งตองมการพฒนากรงเทพมหานครใหเปนศนยกลางแหงการคมนาคม การทองเทยว สวนในดานสงคมกรงเทพมหานครเปนศนยกลางของการศกษา และเมอมประชากรอาศยอยเปนจ านวนมาก การใหบรการดานสาธารณปโภคตาง ๆ เปนปญหาตามมาพรอมกบความเจรญเหลานน หนวยงานราชการเปนหนวยงานทใหบรการประชาชนตงแตเกดจนตาย จงเปนธรรมดาทประชาชนจะตงความหวงกบการใหบรการของหนวยงานราชการวาจะตองมความรวดเรว สะดวก ไมมขนตอนทซบซอนและสามารถใหบรการและรองรบการขยายตวอยางรวดเรวของเมองหลวงแหงนได ซงจะเหนไดวากรงเทพมหานครเปนอกหนวยงานหนงในระบบราชการทมความส าคญตอการพฒนาประเทศ ขณะนกรงเทพมหานครกประสบปญหาเชนเดยวกบหนวยงานราชการของไทยโดยทวไป คอ เปนองคการทมโครงสรางขนาดใหญ ไมมการปรบปรงใหสอดคลองกบสภาวะแวดลอมทเปลยนแปลงตลอดเวลา จงเกดความลาหลง ไมมการพฒนาใหควบคไปกบภาคเอกชนและประเทศตาง ๆ ในโลก เปนผลใหระบบราชการขาดประสทธภาพและประสทธผลไมสามารถปรบปรงเปลยนแปลงองคการได ตามความตองการ อกทงปญหาหลกของหนวยงานราชการคอ โครงสรางทไมเหมาะสมกบภารกจ กลาวคอหนวยงานราชการมรปแบบโครงสรางเหมอนกน แมวาภารกจทปฏบตจะแตกตางกน ลกษณะโครงสรางแบบสตรส าเรจนท าใหกฎ ระเบยบ และระบบการบรหารจดการขาดความยดหยนการท างานจงเปนไปอยางไรประสทธภาพและประสทธผล อกสาเหตหนงของความสลบซบซอนของโครงสรางภาครฐ คอ การขยายบทบาทอ านาจอยางขาดการวางแผนทรอบคอบ และขาดการประสานงานระหวางหนวยงานตาง ๆ จงเกดความซ าซอนในหนาทระหวางหนวยงานของรฐและความไมชดเจนในหนาทในหลายกรณ หนวยงานราชการไดรวบรวมงานยงตองมการปรบปรงแกไขมาเพอพฒนาโครงสราง กฎระเบยบตาง ๆ รวมทงระบบการบรหารจดการ ดานงานบคคล ดานงบประมาณ และดานพสด เพอเพมประสทธภาพและประสทธผล ตลอดจนการไดรบความเชอถอศรทธาจากประชาชน ซงการเปลยนแปลงราชการใหเกดสภาพดงกลาวจ าเปนตองพฒนาใหราชการมความสามารถในการมองเชงกลยทธมากยงขน โดยสรางกลไก ความรวมมอระหวางราชการกบภาคอน ๆ ของสงคมในการพฒนาประเทศ การเปลยนแปลงจากการเนน การควบคมปจจยการผลตและกฎ ระเบยบ มาเปนการใหความส าคญกบผลลพธของงาน และการปรบโครงสรางราชการใหมความ

6



หลากหลายเหมาะสมกบงานแตละประเภท ในขณะเดยวกนสามารถเคลอนไปในทศทางเดยวกนทงระบบ ทศทางดงกลาว นบวาเปนสงทายทายส าหรบขาราชการในการปรบปรงราชการหรอการปฏรประบบราชการ (ทพาวด เมฆสวรรค, 2541, หนา 33-34) 1.2 วตถประสงคของการวจย

1. เพอศกษาการปฏรประบบราชการของกรงเทพมหานครในชวงป พ.ศ. 2528 – 2558 2. เพอศกษาปญหาและอปสรรคทน ามาซงการปฏรประบบราชการของกรงเทพมหานคร 3. เพอเปนขอมลใหกบกรงเทพมหานครในการปฏรประบบราชการใหมประสทธภาพ

มากยงขน 1.3 ขอบเขตของการวจย 1. ขอบเขตดานเนอหา การศกษาวจยครงนเปนการศกษาเกยวกบการปฏรประบบ

ราชการของไทย โดยใชกรงเทพมหานครเปนกรณศกษา ดงนน การศกษาครงนจงเปนการศกษาถงการปฏรประบบราชการของกรงเทพมหานคร รวมถงปญหาและอปสรรคทน ามาซงการปฏรประบบราชการของกรงเทพมหานครในชวงป พ.ศ. 2528 – 2558

2. ขอบเขตดานประชากรและกลมตวอยาง เนองดวยการศกษาวจยครงนเปนการศกษาวจยเชงคณภาพโดยใชกรณศกษา (Case study method) โดยมกรงเทพมหานครเปนกรณศกษา

ประชากร เนองจากการศกษาครงนมงเนนการศกษาถงปญหาและอปสรรคทน ามาซง การปฏรปของระบบราชการกรงเทพมหานคร รวมถงการปฏรประบบราชการกรงเทพมหานคร ดงนน ประชากรทใชในการศกษาตองมความเกยวของกบการบรหารราชการของกรงเทพมหานคร ไมวาจะเปนผก าหนดนโยบายหรอผปฏบตตามนโยบาย

กลมตวอยางในการศกษา ประกอบดวย ผก าหนดนโยบาย ไดแก นกการเมองทองถน จ านวน 2 คน ผปฏบตตามนโนบาย ไดแก ผบรหารกรงเทพมหานครซงเปนผบรหารระดบเขต จ านวน 2 คน ขาราชการทงในระดบส านกและระดบเขตของกรงเทพมหานคร จ านวน 3 คน รวมทงหมด 7 คน

3. ชวงระยะเวลาทใชในการศกษา ตงแตเดอน ตลาคม 2557 – เดอนตลาคม 2558 โดยผวจยเนนศกษาการปฏรประบบราชการของกรงเทพมหานคร รวมถงปญหาและอปสรรคทน ามาซงการปฏรประบบราชการกรงเทพมหานคร

7



2. วธด าเนนการวจย ในการด าเนนการศกษาวจยเรองการปฏรประบบราชการของไทย : กรณศกษา

กรงเทพมหานคร นน โดยภาพรวมของการก าหนดระเบยบวธการวจยหรอกระบวนวธการวจย (methodology) ทน ามาใชในการวจยครงนผวจยไดก าหนดระเบยบวธการวจยหรอกระบวนวธการวจย (methodology) เปนการวจยเชงคณภาพ (qualitative research) ประกอบไปดวย

2.1) การวจยเชงเอกสาร (documentary research) ผวจยไดด าเนนการวจยตามระเบยบวธการวจย (methodology)โดยวธการวจยเชงคณภาพ (qualitative research) การศกษาและวเคราะหขอมลจากเอกสาร (documentary research) โดยศกษากรอบแนวความคด ทฤษฎและวรรณกรรมทเกยวของกบปญหาและอปสรรคทน ามาซงการปฏรประบบราชการ และวธด าเนนการปฏรประบบราชการของกรงเทพมหานคร ไดแก 1) ความรทวไปเกยวกบระบบราชการ 2) การบรหารราชการสวนทองถน 3) การบรหารราชการของกรงเทพมหานคร 4) การปฏรประบบราชการ 5) การปฏรประบบราชการในตางประเทศ 6) ทฤษฏระบบราชการ 7) ทฤษฎการบรหาร 8) ทฤษฎการจดการภาครฐแนวใหมและการออกแบบองคการสมยใหม 9) แนวคดเกยวกบประสทธภาพ 10) แนวคดการบรหารกจการบานเมองทด และ 11) งานวจยทเกยวของ

2.2) การสมภาษณเจาะลก (in-depth interview) โดยมการออกแบบโครงสรางของขอค าถามทสามารถน าไปใชในการสมภาษณแบบกงโครงสราง หรอการสมภาษณแบบชน า (guided interview) ซงเปนกระบวนวธการวจย (methodology) ทมความยดหยนและเปดกวางหรอมการน าค าส าคญ (keywords) มาใชประกอบในการชน าค าสมภาษณ กลาวคอ มการรางขอค าถามทมลกษณะปลายเปดทมค าส าคญพรอมกบลกษณะของขอค าถามทมความยดหยนและพรอมทจะมการปรบเปลยนถอยค าของขอค าถามใหมความสอดคลองกบผมสวนรวมในการวจยหรอผใหสมภาษณแตละคนในแตละสถานการณทมเหตการณ หรอมสภาพแวดลอมทเปลยนแปลงไป เพอใหผตอบแบบสมภาษณตอบขอค าถามไดหลากหลาย โดยประชากรกลมตวอยางส าหรบการสมภาษณแบบเจาะลก แบงเปน 2 กลม ดงน

1) กลมตวอยาง : ผก าหนดนโยบาย ไดแก นกการเมองทองถน จ านวน 2 คน 2) กลมตวอยาง : ผปฏบตตามนโยบาย ไดแก ผบรหารกรงเทพมหานครซงเปน

ผบรหารระดบเขต จ านวน 2 คน ขาราชการทงในระดบส านกและระดบเขตของกรงเทพมหานคร จ านวน 3 คน

การตรวจสอบคณภาพของเครองมอโดยขอมลสามเสา (triangulation) น าขอมลทไดจาก การสมภาษณและขอมลจากการทบทวนวรรณกรรม งานวจยทเกยวของมาวเคราะห เปรยบเทยบขอมล ดานเวลา สถานท บคคล วาเนอหามความแตกตางกนหรอไม ถาผใหสมภาษณเปลยนไปขอมลทไดเปลยนไปหรอไม ถาขอมลมความเหมอนกนหรอใกลเคยงกนหมายความวาเปนขอมลทเชอถอได

8



3. ผลการวจย โดยมงศกษาการปฏรประบบราชการของกรงเทพมหานคร และศกษาปญหาและอปสรรคทน ามาซงการปฏรประบบราชการของกรงเทพมหานคร แลวน ามารวบรวมเพอวเคราะห เนอหา และความนาเชอถอโดยมลกษณะการน ามาวเคราะหและน าเสนอเปน 2 สวน คอ (1) เปนการแสดงเนอหาและการน าผลทไดจากการศกษา เพอน ามาเปนขอมลพนฐานในการท าความเขาใจและวเคราะหขอมล (2) น าเสนอและวเคราะหขอมลทไดจากการสมภาษณแบบเจาะลกใชประกอบรวมกบขอมลสวนอน ๆ เพอน าผลการวเคราะหทไดมาเปนขอสรปและอภปรายผลตอไป โดยล าดบหวขอของการน าเสนอดงตอไปน 1. การแสดงเนอหาและผลทไดจากการศกษา

1. โครงสรางการบรหารราชการของกรงเทพมหานคร รวมถงสาเหตและปญหาซงน ามาซงการปฏรประบบราชการของกรงเทพมหานคร

1.1 ปญหาการจดโครงสรางระเบยบบรหารราชการกรงเทพมหานครตามพระราชบญญตระเบยบบรหารราชการกรงเทพมหานคร พ.ศ. 2528 ระเบยบบรหารราชการกรงเทพมหานคร ตามพระราชบญญตระเบยบบรหารราชการกรงเทพมหานคร พ.ศ. 2528 สงผลใหเกดอปสรรคตาง ๆ มากมายตอการบรหารงานท าใหสงผลกระทบตอพนทของกรงเทพมหานคร ทไมสามารถพฒนาหรอแกไขปญหาตางๆ ไดอยางยงยนและมประสทธภาพ ดงน

1.1.1 ปญหาการจดโครงสรางระเบยบบรหารกรงเทพมหานครตามพระราชบญญตระเบยบบรหารราชการกรงเทพมหานคร พ.ศ. 2528 กบรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พทธศกราช 2550 พบวาโครงสรางของการบรหารราชการกรงเทพมหานครในปจจบนไมสามารถเอออ านวยหรอตอบสนองเจตนารมณของรฐธรรมนญอยางแทจรง เนองจากโครงสรางของกรงเทพมหานครเปนการจดโครงสรางการปกครองทองถนในระดบเดยวเสมอนหนงมการรวมศนยอ านาจไวทฝายบรหาร โดยมผวาราชการกรงเทพมหานครท าหนาทในการขบเคลอนนโยบายตาง ๆ ลงสพนทของกรงเทพมหานคร ซงนโยบายตาง ๆ นนมไดมประชาชนเขาไปมสวนรวมหรอเสนอแนะแตอยางใด โดยขอเสยของการรวมศนยอ านาจท าใหการด าเนนนโยบายหรอการตดสนใจในการด าเนนกจการอยางใดอยางหนง อาจจะเปนเรองทเรงดวนหรอมความจ าเปนอยางมากทตองมการแกไข ตองรอการสงการจากผวาราชการกรงเทพมหานครแตเพยงผเดยว การบรหารราชการกรงเทพมหานคร จงเปนไปอยางลาชาหรอไมไดผลเทาทควร กเพราะเหตทวา แมวากฎหมายจะก าหนดใหกรงเทพมหานครอยในโครงสรางการบรหารราชการในรปแบบของการกระจายอ านาจ แตเปนเพยงการก าหนดตามกฎหมายเทานน การบรหารราชการกรงเทพมหานครยงคงอยในรปแบบของ การรวมศนยอ านาจของผวาราชการกรงเทพมหานครสาเหตทเปนเชนน กอาจจะเพราะวาผวาราชการ

9



กรงเทพมหานคร ซงท าหนาทเปนผบรหารเกรงวาหากมการกระจายอ านาจลงไปสชมชนหรอทองถนหรอใหประชาชนเขามามสวนรวมในการด าเนนกจการแลว มความรสกวาอ านาจของตนเองหมดไป

หากพจารณาถงโครงสรางระเบยบบรหารราชการของกรงเทพมหานคร ตามพระราชบญญตระเบยบบรหารราชการกรงเทพมหานคร พ.ศ. 2528 ประกอบกบรฐธรรมนญกจะพบวา ไมมโครงสรางสวนใดเลยทเปดโอกาสใหประชาชนเขาไปมสวนรวมในการด าเนนกจการขององคกรปกครองสวนทองถน หากมการปรบปรงโครงสรางระเบยบบรหารราชการกรงเทพมหานครใหม โดยมงเนนใหโครงสรางระเบยบบรหารราชการกรงเทพมหานครสอดคลองและตรงตามเจตนารมณของรฐธรรมนญทตองการใหประชาชนเขาไปมสวนรวมในองคกรปกครองทองถนมากทสด กจะท าใหบรรลวตถประสงคตามทรฐธรรมนญไดวางหลกการไว

1.1.2 ปญหาความสมพนธเกยวกบอ านาจหนาทของส านกงานเขต สภาเขตกบประชาชนในพนทตามพระราชบญญตระเบยบบรหารราชการกรงเทพมหานคร พ.ศ. 2528 การท าหนาทของสภาเขตในปจจบนซงมทมาจากการเลอกตงของประชาชนและสมาชกสภาเขตกเปนบคคลในพนททลงรบสมครเลอกตง อาจจะสะทอนปญหาตาง ๆ ภายในเขตทตนเองรบผดชอบไดอยางทวถง แตเมอมการเสนอแนะปญหาตางๆ ตอผอ านวยการเขตไปแลว ผอ านวยการเขตอาจจะไมรบฟงปญหา หรออาจจะไมเขาใจถงสภาพปญหาทแทจรงเทาทควร หรอในกรณทสภาเขตเหนวาภายในเขตพนทบรหารของตนเองควรทจะจดท าโครงการหรอเสนอของบประมาณเพอใชด าเนนงานหรอสานตอนโยบายตางๆ ใหตอบสนองความตองการของประชาชนในเขตพนท เมอมการคดรเรมของสภาเขตโดยการเสนอสงตาง ๆ เหลานตอผอ านวยการเขตไปแลวอาจจะไมไดรบการพจารณา จากการวจยพบวาการทพนทเขตเปนพนททมความใกลชดกบประชาชนมากทสดไมสามารถตอบสนองความตองการของประชาชนไดอยางมประสทธภาพหรอรบรความตองการหรอรบทราบปญหาตางๆของประชาชนในเขตพนท อาจจะเปนเพราะวาสาเหตทวา ผอ านวยการเขตท าหนาทเปนผบงคบบญชาขาราชการกรงเทพมหานครมฐานะเปนขาราชการกรงเทพมหานคร ไมมการหมดวาระเหมอนกบสมาชก สภาเขต จงไมใหความสนใจในการแกไขปญหาตาง ๆ ทเกดขนในเขตเทาทควร

1.1.3 ปญหาการบรหารงานของผวาราชการกรงเทพมหานครไมตอบสนองความตองการของประชาชน การบรหารกรงเทพมหานครประกอบไปดวยสภากรงเทพมหานครและผวาราชการกรงเทพมหานคร การบรหารในสวนของเขตและสภาเขตประกอบดวยส านกงานเขตและสภาเขตจากการจดโครงสรางระเบยบบรหารราชการกรงเทพมหานคร ตามพระราชบญญตระเบยบบรหารราชการกรงเทพมหานคร พ.ศ. 2528 สงผลใหเกดอปสรรคตาง ๆ มากมายตอการบรหารงานท าใหสงผลกระทบตอพนทของกรงเทพมหานคร ทไมสามารถพฒนาหรอแกไขปญหาตาง ๆ ไดอยางยงยนและม

10



ประสทธภาพ สวนการบรหารกรงเทพมหานครรวมอ านาจการบรหารทงหมดไวทผวาราชการกรงเทพมหานคร ท าใหผวาราชการกรงเทพมหานครตองรบภาระการบรหารงานทก ๆ เรองไวทตนเอง และยงมการคดรเรมนโยบายตาง ๆ ตลอดเวลา ซงบางนโยบายอาจจะไมตรงกบความตองการของประชาชนและยงเปนการเพมภาระหนาทใหกบขาราชการดวย จงท าใหการปฏบตหนาทในงานประจ าของขาราชการมประสทธภาพลดนอยลงไป 2. การด าเนนการปฏรประบบราชการของกรงเทพมหานคร แนวทางและวธการปฏรประบบราชการกรงเทพมหานคร มดงน 2.1 จดท ารางพระราชบญญตระเบยบบรหารราชการกรงเทพมหานคร พ.ศ. ..... (ฉบบประชาชน) มงหวงใหเกดขนนน คอการมสวนรวมของประชาชนทกฎหมายใหก าหนดโครงสรางไวใหประชาชนเขาไปมสวนรวมอยางชดเจน มใชแตเปนเพยงกลไกเทานนรางพระราชบญญตระเบยบบรหารราชการกรงเทพมหานคร พ.ศ. ..... (ฉบบประชาชน) มแนวความคดในการปรบปรงโครงสรางระเบยบบรหารราชการกรงเทพมหานคร โดยมการแบงโครงสรางระเบยบบรหารราชการกรงเทพมหานคร ออกเปน 2 ระดบดวยกน โดยโครงสรางระดบบน ประกอบดวยสภากรงเทพมหานคร ผวาราชการกรงเทพมหานคร สภาพลเมองกรงเทพมหานคร ในสวนของโครงสรางระดบลาง ประกอบดวยสภานครบาล นายกนครบาล และสภาพลเมองนครบาล นอกจากนยงมบทบญญตเพมเตมในสวนทเกยวของกบการมสวนรวมของพลเมองกรงเทพมหานครทจะเขามามสวนรวมในการบรหารกจการของทองถนไดโดยตรง 2.2 จดท ารางพระราชบญญตระเบยบบรหารราชการกรงเทพมหานคร พ.ศ. ...... (ฉบบกรงเทพมหานคร) มงเนนทจะปรบปรงแกไขในสวนทเกยวของกบกลไกการท าหนาทตาง ๆ ของฝายบรหารใหมความสมบรณมากยงขน แตยงคงโครงสรางระเบยบบรหารราชการกรงเทพมหานครเอาไว ในสวนของรางพระราชบญญตระเบยบบรหารราชการกรงเทพมหานคร พ.ศ. …… ฉบบของคณะกรรมาธการการปกครองทองถนสภาผแทนราษฎร และฉบบประชาชน มแนวความคดในการแกไขโครงสรางระเบยบบรหารราชการกรงเทพมหานครเปนหลก โดยมงเนนการจดโครงสราง ออกเปน 2 ระดบดวยกน เพอใหการบรหารราชการเปนไปอยางคลองตวและสอดคลองกบหลกการกระจายอ านาจ ทมงหวงใหองคกรปกครองสวนทองถนถายโอนอ านาจตาง ๆ ใหประชาชนสามารถทจะเขามสวนรวมในการด าเนนกจการขององคกรปกครองสวนทองถนใหมาก 2. น าเสนอและวเคราะหขอมลทไดจากการสมภาษณแบบเจาะลก โดยแบงประเดนดงตอไปน 1. ความรทวไปเกยวกบระบบราชการของไทย สรปไดวา ระบบราชการในความคดเหนของกลมเปาหมายมลกษณะเปนระบบทมความชกชา อยอาย ไมกาวทนตอโลกยคโลกาภวตน ยงคงยดตดอยกบระบบเกา ๆ ทประชาชนตองมาขอรองใหขาราชการด าเนนการในดานตาง ๆ ท าใหการ

11



ประสานงานมขนตอนทยงยากซบซอน ไมมการกระจายอ านาจเทาทควร ไมมการพฒนาองคการไปในเชงสรางสรรค ขาราชการบางสวนยงคงมองเหนผลประโยชนสวนตนมากกวาประโยชนสวนรวม และยงมขาราชการบางสวนทเหนแกประโยชนสวนตนโดยไมค านงถงผลประโยชนของประเทศชาต ถงแมระบบราชการไทยจะมการปรบปรงและพฒนามาโดยตลอดอยางตอเนองเชนเดยวกบตางประเทศ แตสถานการณทางการเมองกเปนปจจยหนงทมความส าคญตอการพฒนาหรอปรบปรงระบบราชการไทยเชนกน เนองจากสถานการณทางการเมองทไมแนนอนสงผลตอเสถยรภาพและความมนคงของประเทศ ซงรฐบาลกเปนสวนหนงทสงผลโดยตรงตอการพฒนาระบบราชการไทยใหมความเจรญรงเรองเทยบเทากบการท างานของภาคเอกชนหรอรฐวสาหกจ และสามารถเทยบ เทานานาอารยประเทศได

2. ปญหาและอปสรรคซงน ามาซงการปฏรประบบราชการของกรงเทพมหานคร (1) ระบบราชการไทยยงยดตดกบระบบอาวโสมากเกนไป ท าใหขาราชการไมมความกระตอรอรนในการปฏบตราชการ (2) ระบบราชการยดตดกบระบบอปถมภมากเกนไป ท าใหขาราชการถกครอบง าโดยผมอทธพลในสงคมนน ๆ ไมวาจะเปนขาราชการระดบสง หรอนกการเมองทองถนกตาม (3) มการรวมอ านาจไวทศนยกลางมากเกนไป ถงแมในปจจบนจะมการโอนอ านาจบางสวน แตอ านาจการตดสนใจทควรเปนของราชการสวนทองถนกยงเปนของสวนกลางอยด (4) การปฏบตราชการอยางไมจรงจงและการไมเอาจรงในการด าเนนการตามนโยบายเพอหวงผลในการท างาน สวนใหญเปนการปฏบตตามนโยบายเพอสรางผลงานเทานน (5) การเปลยนแปลงทางการเมอง การมสวนรวมของประชาชนทเพมมากขน และการปรบเปลยนนโยบายของรฐบาล การเปลยนแปลงศนยอ านาจทางการเมอง สงผลกระทบคอนขางมากกบการปกครองสวนทองถน (6) การเปลยนแปลงทางเศรษฐกจของประเทศและของโลกทไมคงท เชน การผนผวนของราคาน ามน การกดดนทางธรกจเอกชนทมการแขงขนสง (7) การเปลยนแปลงทางดานสงคม ในปจจบนประชาชนตองการบรการขนพนฐานมากยงขน และประชาชนมความคาดหวงกบการใหบรการของภาคราชการวาควรมการพฒนาและทดเทยมเทากบภาคเอกชน และมการใหบรการสาธารณะมากยงขน และการดแลและรบผดชอบตอสงคมมากยงขน โดยขาราชการตองคดวาตนเองเปนผใหบรการ มใชประชาชนเปนผมาขอรองเพอรบบรการ (8) การเปลยนแปลงทางเทคโนโลย ความทนสมยและววฒนาการทพฒนาขนของโลกในยคปจจบน ไมวาจะเปนทางดานเครองมอการสอสาร หรอการประชาสมพนธตาง ๆ ในโลกยคไรสายเชนปจจบน ประชาชนมความคาดหวงวาทกสงจะจบไดดวยปลายนวเชนเดยวกบในโลกของอนเตอรเนต หรอ Local Network ตางๆ นน การใหบรการแบบรวดเรวและการใหบรการแบบ One Stop Service จงถอวามความส าคญมากตอการใหบรการประชาชนในโลกยคปจจบน (9) ระเบยบ ขอบญญต และขอกฎหมายตาง ๆ ทยงไมเออตอการปฏรประบบราชการเทาทควร (10) การบรหารงานบคคล การอง

12



และการเอาแนวทางการพฒนาขาราชการของ ก.พ. มาใชโดยไมไดค านงถงการปรบตวของขาราชการกรงเทพมหานคร ท าใหเกดปญหาในการบรหารงานบคคลของกรงเทพมหานคร ซงถกมองวายงไมมความเปนธรรมส าหรบขาราชการชนผนอย 3. วธการด าเนนการปฏรประบบราชการของกรงเทพมหานคร สามารถสรปไดดงน ดานการบรหารงานและการบรการ 1. การลดขนตอนการใหบรการ ใหภาคเอกชนเขามามสวนรวมในการบรการ 2. การกระจายอ านาจออกสส านกงานเขตใหมากยงขน เพอความสะดวกในการใหบรการประชาชน 3. เนนความโปรงใสในการปฏบตราชการ รบฟงความคดเหนของประชาชน โดยใหประชาชนมสวนรวมมากยงขน และสามารถเขามาตรวจสอบได 4. การปรบลดโครงสรางทมความยงยากซบซอนใหเหมาะสมกบสถานการณในโลกยคปจจบนทเนนความสะดวก และรวดเรวเปนหลก 5. การน าหลกการบรหารบานเมองทดมาใชในการท างาน ดานการพฒนาบคลากร 1. หลกสมรรถนะ คอ คณลกษณะเชงพฤตกรรมของขาราชการเพอหลอหลอมคานยมและพฤตกรรมทพงประสงค 5 ดาน คอ การมงผลสมฤทธ การบรการทด การสงสมความเชยวชาญ จรยธรรม และการรวมแรงรวมใจในการท างาน 2. หลกผลงาน คอ กระบวนการบรหารงานอยางเปนระบบเพอผลกดนผลงานใหผลการปฏบตงานบรรลเปาหมายเนนการมสวนรวมระหวางผบงคบบญชากบผปฏบตงานใหเกดผลสมฤทธสงสด 3. หลกคณธรรม คอ การมสวนรวมในการสนบสนนการท างานของขาราชการใหมความซอสตย จรงใจ ขยนอดทน มระเบยบวนย ปฏบตหนาทสจรตจนเปนนสย 4. แนวทางหรอขอเสนอแนะเกยวกบการด าเนนการปฏรประบบราชการ จากขอเสนอแนะสามารถสรปไดดงตอไปน 1) การผลกดนของผเกยวของ เรมจากผน าฝายการเมองและผน าฝายขาราชการประจ า ตองมความมงมนตอการเปลยนแปลง และมนโยบายทชดเจนทขาราชการทกระดบจะตองเขามามสวนรวมในการปฏรประบบราชการ ใหความรและท าความเขาใจ เปดโอกาสใหมสวนรวมและแสดงความคดเหนทกขนตอน เพอท าใหเกดการยอมรบการเปลยนแปลง 2) ก าหนดขอบเขตการปฏรปการปฏบตราชการ เนนความตองการทตองการปรบปรงแกไขอยางจรงจง และเรมลงมอปฏบตอยางมงเนนผลสมฤทธ

13



3) แตงตงคณะกรรมการปฏรประบบราชการ น าเสนอความตองการและผลทจะเกดขนใหทกภาคสวนไดเขาใจอยางแทจรง เพอใหทกภาคสวนไดรบรถงความเปลยนแปลงทจะเกดขน 4) มการตดตามและประเมนผลอยางจรงจง 5) เปดโอกาสใหประชาชนมสวนรวมในการปฏรปใหมากขน โดยอาจก าหนดขอบเขตทประชาชนจะสามารถแสดงความคดเหนได 4. สรปผลการวจย วตถประสงคการวจยขอท 1 เพอศกษาการปฏรประบบราชการของกรงเทพมหานคร ผลการวจยพบวาแนวทางและวธการปฏรประบบราชการของกรงเทพมหานคร มดงตอไปน (1)การจดท ารางพระราชบญญตระเบยบบรหารราชการกรงเทพมหานคร พ.ศ. ..... (ฉบบประชาชน) ซงประกอบไปดวย การจดโครงสรางระเบยบบรหารราชการกรงเทพมหานคร การจดตงสภาพลเมองกรงเทพมหานครและสภานครบาล และการมสวนรวมของพลเมองกรงเทพมหานคร (2) จดท ารางพระราชบญญตระเบยบบรหารราชการกรงเทพมหานคร พ.ศ. ..... (ฉบบกรงเทพมหานคร) ซงจะเปนการแกไขปรบปรงกฎหมายในสวนตาง ๆ ใหมความสมบรณมากยงขน วตถประสงคการวจยขอท 2 เพอศกษาปญหาและอปสรรคทน ามาซงการปฏรประบบราชการของกรงเทพมหานคร ผลการวจยพบวาปญหาและอปสรรคทน ามาซงการปฏรประบบราชการของกรงเทพมหานคร ไดแก (1) ปญหาการจดโครงสรางระเบยบบรหารราชการกรงเทพมหานครตามพระราชบญญตระเบยบบรหารราชการกรงเทพมหานคร พ.ศ. 2528 (2) ปญหาการจดโครงสรางระเบยบบรหารราชการกรงเทพมหานครตามพระราชบญญตระเบยบบรหารราชการกรงเทพมหานคร พ.ศ. 2528 กบรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พทธศกราช 2550 (3) ปญหาความสมพนธ เกยวกบอ านาจหนาทของส านกงานเขต สภาเขตกบประชาชนในพนทตามพระราชบญญตระเบยบบรหารราชการกรงเทพมหานคร พ.ศ. 2528 (4) ปญหาการบรหารงานของผวาราชการกรงเทพมหานครไมตอบสนองความตองการของประชาชน 5. อภปรายผล 1. ผลการศกษาวจยพบวา การบรหารราชการของกรงเทพมหานครทมประสทธภาพมความสมพนธกบแนวทางในการปฏรประบบราชการของกรงเทพมหานคร ซงสงผลมาจากปญหาและอปสรรคทน ามาซงการปฏรประบบราชการของกรงเทพมหานคร ดานโครงสรางการบรหารงานของกรงเทพมหานครมความสมพนธกบการบรหารราชการของกรงเทพมหานครทมประสทธภาพ และน ามาซงวธด าเนนการในการปฏรประบบราชการของกรงเทพมหานคร ซงสอดคลองกบงานวจยของ จกรกฤษณ คนธานนท ( 2556) ไดท าการศกษาเรอง การปฏรปองคกรปกครองสวนทองถนในรปแบบพเศษของกรงเทพมหานคร : ศกษากรณการปฏรปโครงสรางเพอการมสวนรวมของประชาชน

14



พบวา การจดระเบยบโครงสรางการบรหารราชการกรงเทพมหานครตามพระราชบญญตระเบยบบรหารราชการกรงเทพมหานคร พ.ศ. 2528 ไมมการก าหนดโครงสรางทใหประชาชนเขาไปมสวนรวมในการบรหารกจการของกรงเทพมหานคร สงผลใหการด าเนนนโยบายตาง ๆ ของฝายบรหารไมมประสทธภาพเทาทควร เนองจากไมไดมการเปดโอกาสใหประชาชนหรอชมชนซงเปนรากฐานส าคญในการพฒนาหรอขบเคลอนนโยบายเขามามสวนรวมในการแสดงความคดเหนหรอเสนอแนะแนวทางหรอนโยบายตาง ๆ และ ประดษฐ ดวฒนกล (2549) ไดท าการศกษาเรอง การบรหารกรงเทพมหานคร : ศกษาการพฒนาทเหมาะสม พบวาแนวความคดในการปฏรประบบการบรหารกรงเทพมหานคร แบงเปน 3 กลม คอ กลมท 1 มความเหนวา กรงเทพมหานครในปจจบนมขนาดใหญโตเกนไป ควรแบงพนทการบรหารเปนองคกรปกครองทองถนยอย ๆ เพอใหเกดความคลองตวในการบรการประชาชน อยางมประสทธภาพ กลมท 2 มความเหนวาการบรหารกรงเทพมหานครในปจจบนเปนรปแบบทเหมาะสมดอยแลว แตมประเดนทตองปรบปรงหวงโซของการบรหารและเพมอ านาจหนาทตามนโยบายการกระจายอ านาจใหกรงเทพมหานคร เชน การบงคบใชกฎหมาย การคมนาคม สงคม สงแวดลอม ความปลอดภย เปนตน กลมท 3 มความเหนวาการบรหารกรงเทพมหานครตองแบงยอยพนทในการบรหารจดการใหมากขน ท าหนวยงานใหเลกลงตอประชากรตอพนท และรฐบาลสวนกลางตองกระจายอ านาจใหส านกงานเขตมากขนใหถอวาการบรการประชาชนสนสดอยทเขต การบรหารกรงเทพมหานครมความจ าเปนทจะตองมการพฒนารปแบบ ซงหากไมม การเปลยนแปลงปญหาตาง ๆ กจะสะสมมากยงขน 6. ขอเสนอแนะในการวจย ผวจยมขอเสนอแนะดงน 1. การบรหารราชการกรงเทพมหานครทมประสทธภาพควรเรมจากการแกไขพระราชบญญตระเบยบบรหารราชการกรงเทพมหานครทก าลงจะประกาศใชใหเรยบรอยกอน ซงการแกไขปรบปรงพระราชบญญตระเบยบบรหารราชการกรงเทพมหานคร ควรใหความส าคญกบการมสวนรวมของทกภาคสวน โดยเนนการมสวนรวมของประชาชน สมาชกสภากรงเทพมหานครและสมาชกสภาเขต

2. กรงเทพมหานครควรปลกฝงใหผน าฝายการเมองและผน าฝายขาราชการประจ ามความมงมนตอการเปลยนแปลง และผน าฝายการเมองควรมนโยบายทชดเจนและมประโยชนสงสดตอประชาชน เพอทขาราชการทกระดบสามารถเขามามสวนรวมในการน านโยบายเหลานนไปปฏบต เพอการปฏรประบบราชการกรงเทพมหานครทมประสทธภาพตอไป 3. ควรก าหนดขอบเขตการปฏรปการปฏบตราชการ เนนความตองการทตองการปรบปรงแกไขอยางจรงจง และเรมลงมอปฏบตอยางมงเนนผลสมฤทธ 4. ควรแตงตงคณะกรรมการปฏรประบบราชการกรงเทพมหานครเพอวเคราะห ศกษา รวมถงใหความรและชใหเหนถงประโยชนของการปฏรประบบราชการ น าเสนอความตองการและผล

15



ทจะเกดขนใหทกภาคสวนไดเขาใจอยางแทจรง เพอใหทกภาคสวนไดรบรถงความเปลยนแปลงทจะเกดขน 5. ควรเปดโอกาสใหประชาชนมสวนรวมในการปฏรปใหมากขนโดยอาจก าหนดขอบเขตทประชาชนจะสามารถแสดงความคดเหนได ขอเสนอแนะในการท าวจยครงตอไป เพอจะไดทราบผลการปฏรประบบราชการกรงเทพมหานคร หรอการปรบปรงแกไขพระราชบญญตระเบยบบรหารราชการกรงเทพมหานครทก าลงจะประกาศใชตอไป ควรมการศกษาตดตามผลการปฏรประบบราชการของกรงเทพมหานครทก าลงจะเกดขนตอไป

16



เอกสารอางอง จกรกฤษณ คนธานนท. (2556). การปฏรปองคกรปกครองสวนทองถนในรปแบบพเศษของ

กรงเทพมหานคร : ศกษากรณการปฏรปโครงสรางเพอการมสวนรวมของประชาชน.วทยานพนธนตศาสตรบณฑต, คณะนตศาสตร สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร.

ประดษฐ ดวฒนกล. การบรหารกรงเทพมหานคร : ศกษาการพฒนาทเหมาะสม. ดษฎนพนธรฐประศาสนศาสตรมหาบณฑต, มหาวทยาลยราชภฎสวนดสต.

ทพาวด เมฆสวรรค. (2541). ปฎรปราชการเพอความอยรอดของไทย. กรงเทพมหานคร : ส านกงานคณะกรรมการปฏรประบบราชการ.

Documents

ธนพร สิงห์ทอง การปฏิรูประบบ ...¸˜นพร.pdf · 2017-11-27 · ธนพร สิงห์ทอง ปีที่ 3 ฉบับที่