วิชา วิทย์ฯ ชีวะ ม. ต้น ตอนที่ 03

เรื่อง ระบบขับถ่ายและหายใจ โดย พี่บิ๊ก ดร.ณัฐชัย เก่งพิพัฒน์ สถาบันกวดวิชา We By The Brain

ระบบขับถ่าย และหายใจ

ชีววิทยา ม.ต้น

ระบบขับถ่าย

• ระบบขับถ่าย คือ ระบบที่ใช้ในการก าจัดของเสีย หรือส่วนที่เกินความต้องการของร่างกายออกไป

- ร่ายกายจะก าจัดของเสียในรูป …………………………………… - อวัยวะขับถ่ายของเรา คือ ........................................................

ของเสียที่มีธาตุไนโตรเจน (nitrogenous waste) • ของเสียที่มีธาตุไนโตรเจนเป็นองค์ประกอบ เกิดจากการสลาย

สารพวก ........................................................................

• โดยร่ายกายของสัตว์ จะก าจัดออกใน 3 รูปแบบ ได้แก่

อวัยวะขับถ่ายของสัตว์ต่างๆ • พลานาเรีย

• ไส้เดือน

Components of a metanephridium : Collecting tubule Internal opening

Bladder External opening

Coelom Capillary network

• แมลง

สัตว์ อวัยวะขับถ่าย ของเสยี พลานาเรีย ไส้เดือน แมลง ปลา กบ นก คน

สรุปอวัยวะขับถ่าย และของเสียของสัตว์ต่างๆ

องค์ประกอบในน้ าปัสสาวะของคน

เนื้อเยื่อไต

Renal artery

Renal vein

Ureter

Cortex

Medulla

Renal pelvis

Calyces

Kidney

การท างานของหน่วยไต โบว์แมนแคปซูล

โกลเมอรูลัส ท่อขดส่วนต้น

ห่วงเฮนเล่

ท่อขดส่วนท้าย

ท่อรวม

ระบบหายใจ

• ระบบหายใจ เป็นระบบที่ใช้ในการแลกเปลี่ยนแก๊สของสัตว์ - เซลล์ของสัตว์ต้องการแก๊ส……………………………………….. เพื่อใช้ในปฏิกิรยิาหายใจระดับเซลล์ (cellular respiration) และเซลล์จะผลิตแก๊ส ................................................................

• อวัยวะแลกเปลี่ยนแก๊สของคน คือ ..............................

อวัยวะแลกเปลี่ยนแก๊สของสัตว์ต่างๆ • แม่เพรียง

Parapodium (functions as gill)

• กุ้ง, ป ู

Gills

• ปลา

Gills filaments

Operculum Water flow

Gills arch

Blood vessels

Water flow between lamellae

Blood flow through capillaries in lamella

O2-poor blood

O2-rich blood

Lamella

• แมลง

อวัยวะแลกเปลี่ยนแก๊สของคน

pharynx larynx

trachea

bronchus bronchiole

nasal cavity

capillary

alveoli

• ปฏิกิริยาที่เกิดขึ้นในเส้นเลือดบริเวณถุงลม

• การควบคุมการหายใจเขา้ออก

หายใจเข้า หายใจออก

ribs

diaphragm

• ล าดับการท างานของอวัยวะเมื่อหายใจเขา้ - กระบังลมหด, ซี่โครงยก - ปริมาณในปอดเพิ่ม - ความดันในปอดลด - อากาศไหลเข้าปอด

แบบฝึกหัด 1. ของเสียที่ตอ้งใช้น้ าในการก าจัด เรียงจากมากไปน้อย เป็นไปตามข้อใด

1. ยูริก > ยูเรีย > แอมโมเนีย 2. แอมโมเนีย > ยูเรีย > ยูริก 3. แอมโมเนีย > ยูริก > ยูเรีย 4. ยูริก > แอมโมเนีย > ยูเรีย

2. ข้อใดจับคู่อวัยวะขับถ่ายของสัตว์ได้ถูกต้อง

1. ไส้เดือน : protonephridia 2. พลานาเรีย : kidney 3. ตั๊กแตน : malpighian tubule 4. ปลา : metanepheidia

3. ข้อใดจับคู่อวัยวะหายใจของสัตว์ ไม่ถูกต้อง

1. ตั๊กแตน : ระบบท่อลม 2. ไส้เดือน : ผิวหนัง 3. ปลากระพง : ถุงลม 4. นกกระจอก : ปอด

4. ข้อใด ไม่ถูกต้อง เกี่ยวกับการหายใจออกของคน

1. กล้ามเน้ือกระบังลมหดตัว 2. ปริมาตรปอดเล็กลง 3. ความดันในปอดเพิ่ม 4. กระดูกซี่โครงเลื่อนต่ าลง