40
หน 1 ชุดก จกรรมการเร ยนรู เร ่องการเคล ่อนท ่ ชุดท 2 อัตราเร็วและความเร็ว

หน า 1 · 2018-01-22 · หน า. ส วนประกอบของชุดกิจกรรมการเรียนรู . 1 คําชี้แจงในการใช

  • Upload
    others

  • View
    9

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: หน า 1 · 2018-01-22 · หน า. ส วนประกอบของชุดกิจกรรมการเรียนรู . 1 คําชี้แจงในการใช

หนา

1

ชุดกจิกรรมการเรียนรู เร่ืองการเคลื่อนท่ี ชุดท่ี 2 อัตราเร็วและความเร็ว

Page 2: หน า 1 · 2018-01-22 · หน า. ส วนประกอบของชุดกิจกรรมการเรียนรู . 1 คําชี้แจงในการใช
Page 3: หน า 1 · 2018-01-22 · หน า. ส วนประกอบของชุดกิจกรรมการเรียนรู . 1 คําชี้แจงในการใช

หนา

ชุดกิจกรรมการเรียนรู รายวิชาฟสิกสพ้ืนฐาน 1 รหัสวิชา ว30108 ชั้นมัธยมศึกษาปท่ี 5

เรื่อง การเคลื่อนท่ี ประกอบไปดวยชดุกิจกรรมการเรียนรู ท้ังหมด 7 ชุด ดังนี้

ชุดกิจกรรมการเรียนรู ชุดท่ี 1 ระยะทางและการกระจดั

ชุดกิจกรรมการเรียนรู ชุดท่ี 2 อัตราเร็วและความเร็ว

ชุดกิจกรรมการเรียนรู ชุดท่ี 3 ความเรงและกราฟการเคลื่อนท่ี

ชุดกิจกรรมการเรียนรู ชุดท่ี 4 การเคลื่อนท่ีในแนวดิ่ง

ชุดกิจกรรมการเรียนรู ชุดท่ี 5 การเคลื่อนท่ีแบบโพรเจกไทล

ชุดกิจกรรมการเรียนรู ชุดท่ี 6 การเคลื่อนท่ีแบบวงกลม

ชุดกิจกรรมการเรียนรู ชุดท่ี 7 การเคลื่อนท่ีแบบฮารมอนิกอยางงาย

ชุดกิจกรรมการเรียนรูนี้ สงเสริมใหนักเรียนไดลงมือปฏิบัติจริงมีสวนรวมในกิจกรรมการ

เรียนรูตามแนวทางการจัดการศึกษาของชาติท่ีเนนผูเรียนเปนสําคัญสนองตอพระราชบัญญัติ

การศึกษาแหงชาติ พุทธศักราช 2542 และสอดคลองกับหลักสูตรแกนกลางการศึกษาข้ันพ้ืนฐาน

พุทธศักราช 2551 ท่ีมุงเนนใหผูเรียนไดรับการพัฒนาท้ังดานความรู กระบวนการคิด กระบวนการ

สืบเสาะหาความรู การแกปญหา ความสามารถ ในการสื่อสาร การตัดสินใจ การนําความรูไปใชใน

ชีวิตประจําวัน ตลอดจนมีจิตวิทยาศาสตร คุณธรรมและคานิยมอันพึงประสงค

ผูจัดทําหวังเปนอยางยิ่งวาชุดกิจกรรมการเรียนรูนี้ จะชวยใหนักเรียนเขาใจเนื้อหาไดงายและ

ชัดเจนข้ึน มีผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนสูงข้ึน มีเจตคติท่ีดีตอการเรียนฟสิกส เปนแนวทางหนึ่งให

นักเรียนพัฒนาตนเองไดอยางเต็มศักยภาพ นอกจากจะใชประกอบการจัดกิจกรรมการเรียนรูใน

หองเรียนแลว นักเรียนยังสามารถศึกษาดวยตนเองเพ่ือทบทวนเนื้อหา หรือสามารถนําไปใชในการ

เรียนซอมเสริมไดอีกดวย

นิสา พันละภะ

ผูจัดทํา

คํานํา

ชุดกจิกรรมการเรียนรู เร่ืองการเคลื่อนท่ี ชุดท่ี 2 อัตราเร็วและความเร็ว

Page 4: หน า 1 · 2018-01-22 · หน า. ส วนประกอบของชุดกิจกรรมการเรียนรู . 1 คําชี้แจงในการใช

หนา

สวนประกอบของชุดกิจกรรมการเรียนรู 1

คําชี้แจงในการใชชุดกิจกรรมการเรียนรู 2

ข้ันตอนการใชชุดกิจกรรมการเรียนรู 3

สิ่งท่ีครูและนักเรียนตองเตรียม 4

บทบาทของคร ู 5

บทบาทของนักเรียน 6

สาระและมาตรฐานการเรียนรู 7

ใบคําสั่ง 8

แบบทดสอบกอนเรียน 9

ใบความรูท่ี 2.1 เรื่อง อัตราเร็ว 12

ใบกิจกรรมการเรียนรูท่ี 2.1 เรื่อง ใครวิ่งเร็วกวากัน 14

ใบความรูท่ี 2.2 เรื่อง เครื่องเคาะสัญญาณเวลา 16

ใบกิจกรรมการเรียนรูท่ี 2.2 เรื่อง เครื่องเคาะสัญญาณเวลา 20

ใบความรูท่ี 2.3 เรื่อง ความเร็ว 24

ใบกิจกรรมการเรียนรูท่ี 2.3 เรื่อง ฝกทักษะการคํานวณ 27

แบบทดสอบหลังเรียน 30

บรรณานุกรม 33

ภาคผนวก

เฉลยแบบทดสอบกอน – หลังเรียน

เฉลยใบกิจกรรมการเรยีนรู

สารบัญ

เรื่อง หนา

ชุดกจิกรรมการเรียนรู เร่ืองการเคลื่อนท่ี ชุดท่ี 2 อัตราเร็วและความเร็ว

Page 5: หน า 1 · 2018-01-22 · หน า. ส วนประกอบของชุดกิจกรรมการเรียนรู . 1 คําชี้แจงในการใช

หนา

1

เนื้อหาภายในชุดกิจกรรมการเรียนรู สอดคลองกับหลักสูตรแกนกลางการศึกษาข้ันพ้ืนฐาน

พุทธศักราช 2551 และตรงตามหลักสูตรกลุมสาระการเรียนรูวิทยาศาสตร โรงเรียนสตรีภูเก็ต

รายวิชาฟสิกสพ้ืนฐาน 1 รหัสวิชา ว30108 ชั้นมัธยมศึกษาปท่ี 5 สําหรับนักเรียนท่ีไมเนน

วิทยาศาสตร ภายในชุดกิจกรรมการเรียนรู ประกอบดวย

1. คําชี้แจงการใชชุดกิจกรรมการเรียนรู

2. ข้ันตอนการใชชุดกิจกรรมการเรียนรู

3. สิ่งท่ีครูและนักเรียนตองเตรียม

4. บทบาทของคร ู

5. บทบาทของนักเรียน

6. สาระและมาตรฐานการเรียนรู

7. ใบคําสั่ง

8. แบบทดสอบกอน – หลังเรียน

9. ใบความรู

10. ใบกิจกรรมการเรียนรู

11. ภาคผนวก

เฉลยแบบทดสอบกอน – หลังเรียน

เฉลยใบกิจกรรมการเรยีนรู

ชุดที่ 2 อัตราเร็วและความเร็ว

ชุดกจิกรรมการเรียนรู เร่ือง การเคลื่อนที่

สวนประกอบของชุดกจิกรรมการเรยีนรู

ชุดกจิกรรมการเรียนรู เร่ืองการเคลื่อนท่ี ชุดท่ี 2 อัตราเร็วและความเร็ว

Page 6: หน า 1 · 2018-01-22 · หน า. ส วนประกอบของชุดกิจกรรมการเรียนรู . 1 คําชี้แจงในการใช

หนา

ครผููใชชุดกิจกรรมการเรียนรู จะตองศึกษาข้ันตอนในการใชชุดกิจกรรมการเรียนรูใหเขาใจ

ดังนี้

1. ใหนักเรียนทําแบบทดสอบกอนเรียน จํานวน 10 ขอ เปนแบบปรนัย 4 ตัวเลือก ใชเวลา

20 นาที

2. ครูอธิบายวิธีการเรียนโดยใชชุดกิจกรรมการเรียนรูใหนักเรียนเขาใจ

3. ครูชี้แจงบทบาทของนักเรียน ใหนักเรียนเขาใจบทบาทของตนเองในการดําเนินกิจกรรม

ในแตละชุดกิจกรรมการเรียนรู

4. ใหนักเรียนแบงกลุมเพ่ือทํากิจกรรม กลุมละ 4 – 5 คน คละความสามารถ แบงหนาท่ี

รับผิดชอบภายในกลุม และสลับกันทําหนาท่ี ในทุกครั้งท่ีเขาเรียน

5. ครูดําเนินการจัดกิจกรรมตามท่ีกําหนดไวในแผนการจัดการเรียนรู เพ่ือกระตุนให

นักเรียนเกิดความสนใจในเนื้อหาท่ีกําลังเรียน โดยคํานึงถึงความสามารถในการรับรูของนักเรียน และ

เนนผูเรียนเปนสําคัญ ใหนักเรียนไดปฏิบัติตามกิจกรรมท่ีกําหนดไว

6. ครูและนักเรียนรวมกันสรุปสิ่งท่ีไดเรียนมา โดยใหนักเรียนอภิปรายและครูคอยชี้แนะ

7. ใหนักเรียนทําแบบทดสอบหลังเรียน

8. หากมีนักเรียนไมผานเกณฑครูควรใหนักเรียนนําชุดกิจกรรมการเรียนรูชุดท่ีไมผานเกณฑ

ไปศึกษาเองเพ่ิมเติมนอกเวลาเรียน

9. ครูควรสรุปผลการใชชุดกิจกรรมการเรียนรู สภาพปญหาและขอเสนอแนะ หลังจากใช

ชุดกิจกรรมการเรียนรูแตละครั้ง เพ่ือนําไปปรับปรุงในการใชครั้งตอไป

คําชี้แจงในการใชชุดกจิกรรมการเรยีนรู

ชุดกจิกรรมการเรียนรู เร่ืองการเคลื่อนท่ี ชุดท่ี 2 อัตราเร็วและความเร็ว

2

Page 7: หน า 1 · 2018-01-22 · หน า. ส วนประกอบของชุดกิจกรรมการเรียนรู . 1 คําชี้แจงในการใช

หนา

3

ถาไมผาน..ตองกลับไป

ทบทวนใหมอีกครั้งนะคะ

ขั้นตอนการใชชุดกจิกรรมการเรยีนรู

ชุดกจิกรรมการเรียนรู เร่ืองการเคลื่อนท่ี ชุดท่ี 2 อัตราเร็วและความเร็ว

ศึกษาชุดกิจกรรมการเรียนรูชุดตอไป

ผาน

ทดสอบหลังเรียน

ศึกษาชุดกิจกรรมการเรียนรู

ทําความเขาใจในบทบาทของครูและนักเรียน

ทดสอบกอนเรียน

ไมผาน

ศึกษาส่ิงท่ีครูและนักเรียนตองเตรียม

ศึกษาคําช้ีแจงการใชชุดกิจกรรมการเรียนรู

Page 8: หน า 1 · 2018-01-22 · หน า. ส วนประกอบของชุดกิจกรรมการเรียนรู . 1 คําชี้แจงในการใช

หนา

1. ชุดกิจกรรมการเรียนรู รายวิชาฟสิกสพ้ืนฐาน 1 รหัสวิชา ว30108 ชั้นมัธยมศึกษาปท่ี 5

เรื่อง การเคลื่อนท่ี ชุดท่ี 2 อัตราเร็วและความเร็ว

2. ศึกษาคูมือครู และแผนการจัดการเรียนรูโดยละเอียด และปฏิบัติกิจกรรมตามแผนการจัดการ

เรียนรูใหครบทุกข้ันตอน

3. ศึกษาเนื้อหา วิธีการจัดกิจกรรม การวัดและประเมินผลของชุดกิจกรรมการเรียนรู รายวิชา

ฟสิกสพ้ืนฐาน 1 รหัสวิชา ว30108 ชั้นมัธยมศึกษาปท่ี 5 เรื่อง การเคลื่อนท่ี ชุดท่ี 2 อัตราเร็ว

และความเร็ว โดยละเอียด

4. ควรเตรียมสื่อ วัสดุอุปกรณตางๆ ใหพรอมใชงาน

ส่ิงท่ีครูตองเตรยีม

1. หนังสือเรียนรายวิชาพ้ืนฐาน วิทยาศาสตร แรงและการเคลื่อนท่ีพลังงาน

ชั้นมัธยมศึกษาปท่ี 4 - 6

2. สมุดบันทึก

3. เครื่องเขียน

ส่ิงท่ีนักเรยีนตองเตรยีม

ส่ิงท่ีครูและนักเรยีนตองเตรยีม

ชุดกจิกรรมการเรียนรู เร่ืองการเคลื่อนท่ี ชุดท่ี 2 อัตราเร็วและความเร็ว

4

Page 9: หน า 1 · 2018-01-22 · หน า. ส วนประกอบของชุดกิจกรรมการเรียนรู . 1 คําชี้แจงในการใช

หนา

5

1. ครูแจงจุดประสงคการเรียนรูใหนักเรียนทราบ

2. ใหนักเรียนทําแบบทดสอบกอนเรียน เพ่ือประเมินความรูเดิมของนักเรียน กอนเริ่มเรียนใน

แตละชุด

3. เม่ือนักเรียนทําแบบทดสอบกอนเรียนเสร็จ ครูควรตรวจคําตอบแลวแจงคะแนนใหนักเรียน

ทราบทันที

4. ครแูนะนําวิธี ใชชุดกิจกรรมการเรียนรูเพ่ือใหนักเรียนปฏิบัติไดอยางถูกตอง

5. ในขณะท่ีนักเรียนปฏิบัติกิจกรรม ครูควรใหการดูแลอยางท่ัวถึง และใหคําแนะนํากรณีท่ี

นักเรียนไมเขาใจในกิจกรรมตาง ๆ เปนรายบุคคล และตองพยายามกระตุน ใหนักเรียน

ปฏิบัติกิจกรรมดวยตนเองใหมากท่ีสุด

6. ใหนักเรียนทําแบบทดสอบหลังเรียน หลังจากท่ีเรียนโดยใชชุดกิจกรรมการเรียนรูเสร็จ

เรียบรอยในแตละชุด

7. ครูตรวจคําตอบแบบทดสอบหลังเรียนแลวแจงคะแนนใหนักเรียนทราบอีกครั้งเพ่ือดู

ความกาวหนาของตนเอง

8. ครูควรย้ําใหนักเรียนเก็บชุดกิจกรรมการเรียนรูและวัสดุอุปกรณตางๆใหเรียบรอยหลังเสร็จ

สิ้นการจัดการเรียนรูแตละครั้ง

9. ครูตองนําอภิปรายและสรุปเนื้อหาหลังจัดกิจกรรมการเรียนรูทุกครั้ง

บทบาทของคร ู

ชุดกจิกรรมการเรียนรู เร่ืองการเคลื่อนท่ี ชุดท่ี 2 อัตราเร็วและความเร็ว

Page 10: หน า 1 · 2018-01-22 · หน า. ส วนประกอบของชุดกิจกรรมการเรียนรู . 1 คําชี้แจงในการใช

หนา

1. อานคําชี้แจง ศึกษาวิธีการใชชุดกิจกรรมการเรียนรูและบทบาทของนักเรียนใหเขาใจกอนลง

มือศึกษาชุดกิจกรรมการเรียนรู

2. ทําแบบทดสอบกอนเรียนจํานวน 10 ขอ โดยใชเวลา 20 นาที เพ่ือตรวจสอบความรูเดิมของ

นักเรียน

3. นักเรียนศึกษาชุดกิจกรรมการเรียนรูตามข้ันตอนท่ีระบุไวในใบคําสั่ง

4. นักเรียนทําแบบทดสอบหลังเรียน หลังจากท่ีเรียนโดยใชชุดกิจกรรมการเรียนรูเสร็จ

เรียบรอยในแตละชุด

5. หลังจากทํากิจกรรมเสร็จเรียบรอยแลว ใหนักเรียนเก็บวัสดุอุปกรณประกอบ ชุดกิจกรรม

การเรียนรูใหเรียบรอย

6. ในการทํากิจกรรมตามชุดกิจกรรมการเรียนรูทุกเลม ขอใหนักเรียนทําดวยความตั้งใจ

ใหความรวมมือ และมีความซ่ือสัตยตอตนเองใหมากท่ีสุด โดยไมดูเฉลยกอนทํากิจกรรมและ

แบบทดสอบ

7. หากนักเรียนคนใดเรียนไมทันหรือเรียนยังไมเขาใจ ใหนําชุดกิจกรรมการเรียนรูไปศึกษา

เพ่ิมเติมนอกเวลาเรียน เพ่ือใหเขาใจมากยิ่งข้ึน

บทบาทของนักเรยีน

ชุดกจิกรรมการเรียนรู เร่ืองการเคลื่อนท่ี ชุดท่ี 2 อัตราเร็วและความเร็ว

6

Page 11: หน า 1 · 2018-01-22 · หน า. ส วนประกอบของชุดกิจกรรมการเรียนรู . 1 คําชี้แจงในการใช

หนา

7

มาตรฐานการเรยีนรู/ตัวชี้วัด

มาตรฐาน ว 4.2 เขาใจลักษณะการเคลื่อนท่ีแบบตาง ๆ ของวัตถุในธรรมชาติ มีกระบวนการ

สืบเสาะหาความรูและจิตวิทยาศาสตร สื่อสารสิ่งท่ีเรียนรูและนําความรูไปใชประโยชน

ตัวช้ีวัด ว 4.2 ม.4-6/1 อธิบายและทดลองความสัมพันธระหวางการกระจัด เวลา

ความเร็ว ความเรง ของการเคลื่อนท่ีในแนวตรง

มาตรฐาน ว 8.1 ใชกระบวนการทางวิทยาศาสตรและจิตวิทยาศาสตรในการสืบเสาะหา

ความรู การแกปญหาหา รูวาปรากฏการณทางธรรมชาติท่ีเกิดข้ึนสวนใหญ มีรูปแบบท่ีแนนอน

สามารถอธิบายและตรวจสอบได ภายใตขอมูลและเครื่องมือท่ีมีอยูในชวงเวลานั้น ๆ เขาใจวา

วิทยาศาสตร เทคโนโลย ีสังคม และสิ่งแวดลอม มีความเก่ียวของสัมพันธกัน

o อัตราเร็วและความเร็ว

สาระการเรยีนรู

1) อธิบายความหมายของอัตราเร็ว อัตราเร็วขณะใดขณะหนึ่ง และอัตราเร็วเฉลี่ยได

2) คํานวณหาอัตราเร็วเฉลี่ยและอัตราเร็วขณะใดขณะหนึ่ง เม่ือกําหนดระยะทางและ

ชวงเวลาของการเคลื่อนท่ีใหได

3) วัดระยะทางและบอกชวงเวลาจากจุดบนแถบกระดาษท่ีดึงผานเครื่องเคาะ

สัญญาณเวลา

4) หาอัตราเร็วเฉลี่ยจากแถบกระดาษได

จุดประสงคการเรยีนรู

สาระและมาตรฐานการเรยีนรู

ชุดกจิกรรมการเรียนรู เร่ืองการเคลื่อนท่ี ชุดท่ี 2 อัตราเร็วและความเร็ว

Page 12: หน า 1 · 2018-01-22 · หน า. ส วนประกอบของชุดกิจกรรมการเรียนรู . 1 คําชี้แจงในการใช

หนา

ใบคําส่ัง

1. ทําแบบทดสอบกอนเรียน (20 นาที)

2. ศึกษาใบความรูท่ี 2.1 เรื่อง อัตราเร็ว (20 นาที)

3. ทํากิจกรรมการเรียนรูท่ี 2.1 เรื่อง ใครวิ่งเร็วกวากัน (25 นาที)

4. ศึกษาใบความรูท่ี 2.2 เรื่อง เครื่องเคาะสัญญาณเวลา (50 นาที)

5. ทํากิจกรรมการเรียนรูท่ี 2.2 เรื่อง เครื่องเคาะสัญญาณเวลา (40 นาที)

6. ศึกษาใบความรูท่ี 2.3 เรื่อง ความเร็ว (20 นาที)

7. ทํากิจกรรมการเรียนรูท่ี 2.3 เรื่อง ฝกทักษะการคํานวณ (45 นาที)

8. ทําแบบทดสอบหลังเรียน (20 นาที)

คําชี้แจง ใหนักเรยีนแตละคนปฏบัิตติามข้ันตอนตอไปนี้

เวลาที่ใช 4 ชั่วโมง

มาเร่ิมกันเลยจา

ชุดกจิกรรมการเรียนรู เร่ืองการเคลื่อนท่ี ชุดท่ี 2 อัตราเร็วและความเร็ว

8

Page 13: หน า 1 · 2018-01-22 · หน า. ส วนประกอบของชุดกิจกรรมการเรียนรู . 1 คําชี้แจงในการใช

หนา

9

1. อัตราเร็วหมายถึงอะไร

ก. ระยะทางท่ีเปลี่ยนแปลงใน 1 หนวย

เวลา

ข. การกระจัดท่ีเปลี่ยนแปลงใน 1 หนวย

เวลา

ค. ความเร็วท่ีเปลี่ยนแปลงใน 1 หนวย

เวลา

ง. ไมมีขอใดถูก

2. นักวิ่งมาราธอนวิ่ ง ไดระยะทาง 3,000

เมตร ในเวลา 10 นาที อยากทราบวาเขา

วิ่งดวยอัตราเร็วเทาใด

ก. 4 m/s

ข. 5 m/s

ค. 6 m/s

ง. 8 m/s

3. รถยนตคันหนึ่งวิ่งดวยอัตราเร็วคงตัว

25 m/s เม่ือวิ่งไปได 20 วินาที อยาก

ทราบวารถยนตจะวิ่งไดระยะทางก่ีเมตร

ก. 0.8 เมตร

ข. 25 เมตร

ค. 250 เมตร

ง. 500 เมตร

4. ในการวิ่งระยะทาง 400 เมตร สมชายวิ่ง

ดวยความเร็วสมํ่าเสมอจากจุดเริ่มตน เวลา

ผานไป 10 วินาที เขาวิ่งไดระยะทาง

80 เมตร แลวจึงวิ่งดวยอัตราเร็วคงท่ีจน

เขาเสนชัย จากจุดนี้จนถึงเสนชัยสมชาย

ตองใชเวลานานเทาใด

ก. 50 วินาที

ข. 60 วินาที

ค. 55 วินาที

ง. 65 วินาที

5. เด็กคนหนึ่งออกกําลังกายดวยการวิ่งดวย

อัตราเร็ว 10 m/s เปนเวลา 1 นาที

จากนั้นวิ่งดวยอัตราเร็ว 6 m/s อีก 1 นาที

แลวเดินดวยอัตราเร็ว 2 m/s อีก 1 นาที

จงหาอัตราเร็วเฉลี่ยในชวงเวลา 3 นาทีนี้

ก. 3.0 m/s

ข. 3.5 m/s

ค. 4.0 m/s

ง. 4.5 m/s

แบบทดสอบกอนเรียน

ชุดกจิกรรมการเรยีนรู ชุดท่ี 2 อัตราเร็วและความเร็ว

คําช้ีแจง ใหนักเรียนเลือกคําตอบท่ีถูกตองท่ีสุดเพียงคําตอบเดียว แลวทําเครื่องหมาย

ลงในกระดาษคําตอบ

ชุดกจิกรรมการเรียนรู เร่ืองการเคลื่อนท่ี ชุดท่ี 2 อัตราเร็วและความเร็ว

Page 14: หน า 1 · 2018-01-22 · หน า. ส วนประกอบของชุดกิจกรรมการเรียนรู . 1 คําชี้แจงในการใช

หนา

6. นักวิ่งแขง 200 เมตรในลูวิ่งทางตรงมี

ระยะทางและเวลาสัมพันธกันดัง

ตาราง จงหาอัตราเร็วเฉลี่ยในชวงเวลา 8

ถึง 16 วินาที

เวลา

(s) 0 4 8 12 16

ระยะทาง

(m) 0 32 70 116 164

ก. 8.75

ข. 11.75

ค. 10.0

ง. 5..0

7. เม่ือสอดแถบกระดาษเขาไปในเครื่องเคาะ

สัญญาณเวลาแบบ 50 ครั้งตอวินาที และ

ใชมือดึงแถบกระดาษออกมาตรง ๆ แลว

นํากระดาษมาทาบกับไมบรรทัดวัดระยะได

ดังรูป เวลาระหวางจุด A ถึง จุด D เปน

เทาใด

ก. 0.10 วินาที

ข. 0.14 วินาที

ค. 0.12 วินาที

ง. 0.18 วินาที

8. ระหวางจุดใดถึงจุดใดท่ีมีความเร็วในการ

ดึงกระดาษออกมาจากเครื่องเคาะ

สัญญาณเวลามากท่ีสุด

ก. A ถึง B

ข. C ถึง D

ค. B ถึง C

ง. D ถึง E

9. อัตราเร็วเฉลี่ยระหวางจุด A ถึง D เปน

เทาใด

ก. 0.75 เมตร/วินาที

ข. 0.65 เมตร/วินาที

ค. 0.70 เมตร/วินาที

ง. 0.60 เมตร/วินาที

10.จากแถบกระดาษ ขอสรุปใดถูกตอง

ก. ความเร็วคงท่ี

ข. ระหวางจุด C ถึง D ดึงกระดาษเร็ว

ข้ึนและดึงชาลงในระหวางจุด D

และ E

ค. ระหวางจุด B และ C ดึงกระดาษเร็ว

กวาระหวางจุด A และ B

ง. ขอมูลไมเพียงพอสรุปไมได

พยายามตอไปนะคะ

ชุดกจิกรรมการเรียนรู เร่ืองการเคลื่อนท่ี ชุดท่ี 2 อัตราเร็วและความเร็ว

10

Page 15: หน า 1 · 2018-01-22 · หน า. ส วนประกอบของชุดกิจกรรมการเรียนรู . 1 คําชี้แจงในการใช

หนา

11

ขอท่ี ก ข ค ง

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

กระดาษคําตอบแบบทดสอบกอนเรียน

ชุดกจิกรรมการเรยีนรู ชุดท่ี 2 อัตราเร็วและความเรว็

ช่ือ..........................................................................ช้ันมัธยมศกึษาปที่ 5/.......เลขที่.........

คะแนนกอนเรยีน

คะแนนที่ได

คะแนนเต็ม 10

บันทึกคะแนนเอาไวเปรียบเทียบ

กับหลังเรียนดวยนะคะ

ชุดกจิกรรมการเรียนรู เร่ืองการเคลื่อนท่ี ชุดท่ี 2 อัตราเร็วและความเร็ว

Page 16: หน า 1 · 2018-01-22 · หน า. ส วนประกอบของชุดกิจกรรมการเรียนรู . 1 คําชี้แจงในการใช

หนา

อัตราเร็ว (Speed)

คือ ระยะทางท่ีวัตถุเคลื่อนท่ีไดในหนึ่งหนวยเวลา หรือ อัตราการเปลี่ยนแปลงระยะทางใน

หนึ่งหนวยเวลา เปนปริมาณสเกลลาร มีหนวยในระบบเอสไอ เปน เมตร/วินาที (m/s)

จากนิยามขางตน จะไดวา

อัตราเร็ว = คลื่อนที่ ใชในการเชวงเวลาที

ไดเคลื่อนที่ระยะทางที่

และเม่ือกําหนดให v คือ อัตราเร็ว มีหนวย เปน เมตร/วินาที (m/s)

s คือ ระยะทางท่ีเคลื่อนท่ีได มีหนวย เปน เมตร (m)

t คือ ชวงเวลาท่ีใชในการเคลื่อนท่ี มีหนวย เปน วินาที (s)

จะเขียนสมการแสดงความสัมพันธระหวางอัตราเร็ว ระยะทาง และเวลา ไดวา

v = t

s

อัตราเร็ว เปนปริมาณท่ีแสดงใหทราบลักษณะการเคลื่อนท่ีของวัตถุ ถาในทุก ๆ หนวยเวลา

ของการเคลื่อนท่ีวัตถุเคลื่อนท่ีดวยขนาดของอัตราเร็วเทากันตลอดการเคลื่อนท่ี เรียกวา วัตถุเคลื่อนท่ี

ดวยอัตราเร็วสมํ่าเสมอหรืออัตราเร็วคงท่ี แตในความเปนจริงวัตถุไมไดเคลื่อนท่ีดวยความเร็วคงท่ี

เสมอไป ในกรณีนี้สามารถหาคาอัตราเร็วได 2 ลักษณะคือ

• อัตราเร็วขณะใดขณะหนึ่ง (instantaneous speed : tv )เปนการหาคาอัตราเร็ว

ในชวงเวลาสั้น ๆ ชวงใดชวงหนึ่งของการเคลื่อนท่ี

• อัตราเร็วเฉลี่ย (average speed : avv ) เปนการหาคาอัตราเร็วในชวงเวลาหนึ่งท่ี

กําลังพิจารณา โดยคํานวณหาจากการเฉลี่ยระยะทางท้ังหมดของการเคลื่อนท่ีใน

หนึ่งหนวยเวลาของการเคลื่อนท่ี

วัตถุท่ีเคลื่อนท่ีดวยอัตราเร็วสมํ่าเสมอ คาอัตราเร็วขณะใดขณะหนึ่ง

กับคาอัตราเร็วเฉลี่ยจะมีคาเทากัน เรียกวา อัตราเร็วคงท่ี

ใบความรูท่ี 1.1

เรื่อง ตําแหนงและจุดอางองิ

ใบความรูท่ี 2.1

เรื่อง อัตราเร็ว

ขอสังเกต

ชุดกจิกรรมการเรียนรู เร่ืองการเคลื่อนท่ี ชุดท่ี 2 อัตราเร็วและความเร็ว

12

Page 17: หน า 1 · 2018-01-22 · หน า. ส วนประกอบของชุดกิจกรรมการเรียนรู . 1 คําชี้แจงในการใช

หนา

13

ตัวอยางท่ี 1

ตัวอยางท่ี 2

ภาพท่ี 2.1 รถยนตเคลื่อนท่ีไปทางทิศตะวันออก 600 เมตร ในเวลา 10 วินาที

จากภาพ สามารถหาอัตราเร็วเฉลี่ยของรถไดจาก

รถยนตแลนทางตรงมีระยะทางและเวลาสัมพันธกันดังตาราง

จงหาอัตราเร็วเฉลี่ยตลอดการเคลื่อนท่ี

เวลา (s) 0 2 4 6 8 10 12 14 16 18

ระยะทาง (m) 0 4 8 12 16 20 24 28 32 36

วิธีทํา อัตราเร็วเฉลี่ย = คลื่อนที่ ใชในการเชวงเวลาที

ไดเคลื่อนที่ระยะทางที่

= )s(10

)m(600

= 60 m/s

∴ อัตราเร็วเฉลี่ยของรถยนตคันนี้ เทากับ 60 m/s

วิธีทํา อัตราเร็วเฉลี่ย = คลื่อนที่ ใชในการเชวงเวลาที

ไดเคลื่อนที่ระยะทางที่

= )s(18

)m(36

= 2 m/s

∴ อัตราเร็วเฉลี่ยของรถยนตคันนี้ เทากับ 2 m/s

ชุดกจิกรรมการเรียนรู เร่ืองการเคลื่อนท่ี ชุดท่ี 2 อัตราเร็วและความเร็ว

N

A 600 m

B

Page 18: หน า 1 · 2018-01-22 · หน า. ส วนประกอบของชุดกิจกรรมการเรียนรู . 1 คําชี้แจงในการใช

หนา

ใหนักเรียนตอบคําถามตอไปนี้

ตารางแสดงอัตราเร็วของการเคล่ือนท่ีของวัตถุแตละชนิด

วัตถุ อัตราเร็ว (กิโลเมตร/ช่ัวโมง)

จักรยาน 5

จักรยานยนต 60

รถยนต 120

1. จากตารางอัตราเร็วท่ีแสดงนั้นเปนอัตราเร็วท่ีแทจริงตลอดการเคลื่อนท่ีหรือไม เพราะอะไร

..................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................

ตารางแสดงเวลาการว่ิงเขงขันระยะ 100 เมตร

ช่ือนักว่ิง เวลาท่ีใชในการว่ิง 100 เมตร (วินาที)

ตนน้ํา 11.32

ตนออ 10.45

ตนโอค 10.80

ตนขาว 9.99

2. เม่ือวิ่งในระยะทางท่ีเทากัน คนท่ีวิ่งเร็วท่ีสุดคือ….....................................................................

เพราะ.......................................................................................................................................

ตารางแสดงระยะทางของนักว่ิงท่ีใชเวลาในการว่ิง 10 วินาที

ช่ือนักว่ิง ระยะทางในการว่ิง 10 วินาที (เมตร)

ตนน้ํา 88.3

ตนออ 95.7

ตนโอค 92.6

ตนขาว 100.1

3. เม่ือใชเวลาในการวิ่งเทากัน คนท่ีวิ่งเร็วท่ีสุดคือ….....................................................................

เพราะ.......................................................................................................................................

ใบกจิกรรมท่ี 2.1

เรื่อง ใครวิ่งเร็วกวากัน

คําช้ีแจง

ชุดกจิกรรมการเรียนรู เร่ืองการเคลื่อนท่ี ชุดท่ี 2 อัตราเร็วและความเร็ว

14

Page 19: หน า 1 · 2018-01-22 · หน า. ส วนประกอบของชุดกิจกรรมการเรียนรู . 1 คําชี้แจงในการใช

หนา

15

ตารางแสดงผลการว่ิงแขงขันของนักว่ิงหญิง

ช่ือนักว่ิง ระยะทาง (เมตร) เวลาท่ีใชในการว่ิง

(วินาที)

อัตราเร็ว

(เมตร/วินาที)

นิภา 100 11.82

น้ําทิพย 200 24.06

นิชา 400 55.23

นีรนารา 800 134.01

4. ใหคํานวณหาอัตราเร็วเฉลี่ยในการวิ่งของนักวิ่งแตละคนแลวเติมลงในตาราง

5. อัตราเร็วจะแปรผันตาม…...........................................และแปรผกผนักับ..................................

6. ใน 1 วินาที หรือ 1 หนวยเวลา นักวิ่งแขงแตละคนวิ่งไดระยะทางเทาใด

นิภา วิ่งไกล..........................................เมตร

น้ําทิพย วิ่งไกล..........................................เมตร

นิชา วิ่งไกล..........................................เมตร

นีรนารา วิ่งไกล..........................................เมตร

7. นักวิ่งท่ีวิ่งเร็วท่ีสุดคือ..................................... เพราะ................................................................

..................................................................................................................................................

8. นักวิ่งคนหนึ่งซอมวิ่งโดยออกวิ่งไปทางทิศตะวันออก 60 เมตร แลวยอนกลับมาทางทิศ

ตะวันตก 30 เมตร แลววิ่งตอไปทางทิศเหนือ 40 เมตร ถาเขาใชเวลาในการซอมวิ่งรวม

26 วินาที จงหาอัตราเร็วเฉลี่ยในการซอมวิ่งครั้งนี้

..................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................

ชุดกจิกรรมการเรียนรู เร่ืองการเคลื่อนท่ี ชุดท่ี 2 อัตราเร็วและความเร็ว

Page 20: หน า 1 · 2018-01-22 · หน า. ส วนประกอบของชุดกิจกรรมการเรียนรู . 1 คําชี้แจงในการใช

หนา

เครือ่งเคาะสัญญาณเวลา (Ticker Timer)

A B C

ภาพท่ี 2.2 การวัดระยะทางบนแถบกระดาษบันทึกขอมูลผาน

เครื่องเคาะสัญญาณเวลา

จากภาพ เวลาจากจุด A ถึง B เทากับ50

4 วินาที สวนเวลาจากจุด A ถึง C เทากับ

50

6 วินาที ระยะทางจากจุด A ถึง จุด B เทากับ 8 เซนติเมตร สวน ระยะทางจากจุด A ถึง จุด C

เทากับ 19 เซนติเมตร

ใบความรูท่ี 2.2

เรื่อง เครื่องเคาะสัญญาณเวลา

เครื่องเคาะสัญญาณเวลาเปนเครื่องมือท่ีใชในการหาอัตราเร็วของวัตถุในชวงเวลาสั้นๆ

โดยเม่ือนําเครื่องเคาะสัญญาณเวลามาตอเขากับหมอแปลงไฟฟาโวลตต่ํา จะเคาะดวยความถ่ีของ

ไฟฟากระแสสลับ 50 ครั้ง/วินาที (ตามความถ่ีของระบบไฟฟากระแสสลับในประเทศไทย) ทําให

เกิดจุดบนแถบกระดาษท่ีนําไปติดกับวัตถุท่ีกําลังเคลื่อนท่ี โดยชวงเวลาในการเคลื่อนท่ีของแถบ

กระดาษจากจุดหนึ่งไปยังอีกจุดหนึ่งท่ีอยูถัดกันเทากับ 50

1 วินาที ดังนั้นชวงเวลาของการเคลื่อนท่ี

ของวัตถุหาไดจากจํานวน ชวงจุด จากจุดเริ่มตนถึงจุดสุดทาย คูณดวย 50

1 สวนระยะทางการ

เคลื่อนท่ีวัดจากจุดเริ่มตนถึงจุดสุดทาย

ชุดกจิกรรมการเรียนรู เร่ืองการเคลื่อนท่ี ชุดท่ี 2 อัตราเร็วและความเร็ว

16

Page 21: หน า 1 · 2018-01-22 · หน า. ส วนประกอบของชุดกิจกรรมการเรียนรู . 1 คําชี้แจงในการใช

หนา

17

ตัวอยางลักษณะจุดบนแถบกระดาษ

จุดเริ่มตน

จุดเริ่มตน

จุดเริ่มตน

ภาพท่ี 2.3 เครื่องเคาะสัญญาณเวลา

ภาพท่ี 2.4 ระยะระหวางจุดสมํ่าเสมอ (วัตถุเคลื่อนท่ีดวยอัตราเร็วคงท่ี)

ภาพท่ี 2.5 ระยะระหวางจุดเพ่ิมข้ึน (วัตถุเคลื่อนท่ีดวยอัตราเร็วเพ่ิมข้ึน)

ภาพท่ี 2.6 ระยะระหวางจุดลดลง (วัตถุเคลื่อนท่ีดวยอัตราเร็วลดลง)

ชุดกจิกรรมการเรียนรู เร่ืองการเคลื่อนท่ี ชุดท่ี 2 อัตราเร็วและความเร็ว

Page 22: หน า 1 · 2018-01-22 · หน า. ส วนประกอบของชุดกิจกรรมการเรียนรู . 1 คําชี้แจงในการใช

หนา

ตัวอยางการคํานวณอัตราเร็วเฉล่ีย

การคํานวณอัตราเร็วเฉล่ีย

จุดบนแถบกระดาษจากเครื่องเคาะสัญญาณเวลาสามารถนํามาวิเคราะหและอธิบายการ

เคลื่อนท่ีได คือ การหาอัตราเร็วเฉลี่ย จากความสัมพันธตอไปนี ้

อัตราเร็วเฉลี่ยระหวางชวงจุด =)วินาที(อนที่ในการเคลื่เวลาที่ใช

)เมตร(าดที่พิจารณวางชวงจุระยะทางระห

= ุดจํานวนชวงจ

50

1)เมตร(าดที่พิจารณวางชวงจุระยะทางระห

×

A B ทิศทางการเคลื่อนท่ี

พิจารณาจากภาพ จงหาอัตราเร็วเฉลี่ยระหวางจุด A ถึง จุด B

วิธีทํา จากสูตร อัตราเร็วเฉลี่ยระหวางชวงจุด = )วินาที(อนที่ในการเคลื่เวลาที่ใช

)เมตร(าดที่พิจารณวางชวงจุระยะทางระห

อัตราเร็วเฉลี่ยระหวางชวงจุด A - B = B ุดจากAจํานวนชวงจ

50

1B ุดAหวางชวงจระยะหางระ

−×

= 6

50

1115

×

=

50

6115 −

= 116.67 เซนติเมตร/วินาที

อัตราเร็วเฉลี่ยระหวางชวงจุด A - B เทากับ 116.67 cm/s

เปลี่ยนหนวยจากเซนติเมตรเปนเมตร

∴ อัตราเร็วเฉลี่ยระหวางชวงจุด A - B เทากับ 1.17 m/s

ชุดกจิกรรมการเรียนรู เร่ืองการเคลื่อนท่ี ชุดท่ี 2 อัตราเร็วและความเร็ว

18

Page 23: หน า 1 · 2018-01-22 · หน า. ส วนประกอบของชุดกิจกรรมการเรียนรู . 1 คําชี้แจงในการใช

หนา

19

การคํานวณอัตราเร็วขณะใดขณะหนึ่ง

ตัวอยางการคํานวณอัตราเร็วขณะใดขณะหนึ่ง

จุดบนแถบกระดาษจากเครื่องเคาะสัญญาณเวลาสามารถนะมาวิเคราะหหาอัตราเร็วขณะ

ใดขณะหนึ่ง จากความสัมพันธตอไปนี้

อัตราเร็วขณะใดขณะหนึ่ง = )วินาที(จารณาอมจุดที่พิงจุดที่ครเวลาระหวา

)เมตร( ี่พิจารณา ครอมจุดทหวางจุดทีระยะหางระ

= 2

50

1 ี่พิจารณา ครอมจุดทหวางจุดทีระยะหางระ

×

A B

ทิศทางการเคลื่อนท่ี

พิจารณาจากภาพ จงหาอัตราเร็วท่ี จุด B

วิธีทํา จากสูตร

อัตราเร็วท่ีจุด B = )วินาที(จารณาอมจุดที่พิงจุดที่ครเวลาระหวา

)เมตร( ี่พิจารณา ครอมจุดทหวางจุดทีระยะหางระ

= 2

50

1CหวางจุดAระยะหางระ

×

= 2

50

11016

×

=

50

26

= 150 เซนติเมตร/วินาที

∴ความเร็วท่ีจุด B เทากับ 150 cm/s หรือ 1.50 m/s

C

ชุดกจิกรรมการเรียนรู เร่ืองการเคลื่อนท่ี ชุดท่ี 2 อัตราเร็วและความเร็ว

Page 24: หน า 1 · 2018-01-22 · หน า. ส วนประกอบของชุดกิจกรรมการเรียนรู . 1 คําชี้แจงในการใช

หนา

ใหนักเรียนปฏิบัติการทดลองการหาอัตราเร็วเฉลี่ย บันทึกผลการทดลองและ

ตอบคําถามใหถูกตองสมบูรณ

1. วัดระยะทางและบอกชวงเวลาจากจุดบนแถบกระดาษท่ีดึงผานเครื่องเคาะ

สัญญาณเวลาได

2. คํานวณหาอัตราเร็วเฉลี่ยและอัตราเร็วขณะใดขณะหนึ่งจากแถบกระดาษได

1. การสังเกต

2. การจัดกระทําและสื่อความหมายขอมูล

1. เครื่องเคาะสัญญาณเวลา 1 เครื่อง

2. หมอแปลงไฟฟาโวลตต่ํา 1 เครื่อง

3. สายไฟ 2 เสน

4. แถบกระดาษ

5. กระดาษคารบอน

ใบกจิกรรมท่ี 2.2

เรื่อง เครื่องเคาะสัญญาณเวลา

คําช้ีแจง

จุดประสงค

ทักษะท่ีตองการใหเกิด

อุปกรณ

ปญหา (คําถามท่ีนักเรียนจะตองตอบไดหลังทํากิจกรรม)

ชุดกจิกรรมการเรียนรู เร่ืองการเคลื่อนท่ี ชุดท่ี 2 อัตราเร็วและความเร็ว

20

Page 25: หน า 1 · 2018-01-22 · หน า. ส วนประกอบของชุดกิจกรรมการเรียนรู . 1 คําชี้แจงในการใช

หนา

21

1. นําเครื่องเคาะสัญญาณเวลาตอกับหมอแปลงไฟฟากระแสสลับ โดยเริ่มจาก 4 V ถา

เครื่องเคาะสัญญาณเคาะไมแรงพอจึงคอยเพ่ิมเปน 6 V 10 V หรือ 12 V จากนั้นนําแถบกระดาษ

สอดผานชองใตคันเคาะของเครื่องเคาะสัญญาณเวลา โดยใหอยูใตแผนกระดาษคารบอน ดังรูป

ภาพท่ี 2.7 การติดตั้งเครื่องเคาะสัญญาณเวลา

2. เปดสวิตชใหเครื่องเคาะสัญญาณเวลาทํางาน จากนั้นใชมือดึงแถบกระดาษตรง ๆ ให

ผานเครื่องดวยอัตราเร็วชา ๆ

3. เปลี่ยนแถบกระดาษใหมแลวทําการทดลองเชนเดียวกับขอ 1–2 แตเปลี่ยนอัตราเร็ว

ของการดึงกระดาษเปนดึงอยางเร็ว ดึงดวยอัตราเร็วอยางสมํ่าเสมอ และดึงดวยอัตราเร็วอยางไม

สมํ่าเสมอ

4. สังเกตจุดท่ีปรากฏบนแถบกระดาษท่ีไดแตละครั้ง และนําแถบกระดาษติดลงในใบ

กิจกรรมการเรยีนรู

5. คํานวณหาอัตราเร็วเฉลี่ย และอัตราเร็วขณะหนึ่งของการเคลื่อนท่ีจากแถบกระดาษ

6. สรุปผลการทดลอง

หมายเหตุ การดึงแถบกระดาษผานเครื่องเคาะสัญญาณเวลา ตองระมัดระวังอยาใหแถบ

กระดาษไปสัมผัสกับเสนลวดท่ีแถบกระดาษสอดอยู

วิธีการทดลอง

ชุดกจิกรรมการเรียนรู เร่ืองการเคลื่อนท่ี ชุดท่ี 2 อัตราเร็วและความเร็ว

Page 26: หน า 1 · 2018-01-22 · หน า. ส วนประกอบของชุดกิจกรรมการเรียนรู . 1 คําชี้แจงในการใช

หนา

1) เครื่องเคาะสัญญาณเวลาเคาะบนแถบกระดาษก่ีครั้งในเวลา 1 วินาที

…………………………………………………………………………………………………………....

2) แตละจุดบนแถบกระดาษมีเวลาหางกันก่ีวินาที

…………………………………………………………………………………………………………....

3) เม่ือดึงแถบกระดาษชาๆระยะหางระหวางจุดจะเปนอยางไร

…………………………………………………………………………………………………………....

4) เม่ือดึงแถบกระดาษเร็วข้ึนระยะหางระหวางจุดจะเปนอยางไร

…………………………………………………………………………………………………………....

5) เม่ือดึงแถบกระดาษอยางสมํ่าเสมอ ระยะหางระหวางจุดจะเปนอยางไร

…………………………………………………………………………………………………………....

6) อัตราเร็วเฉลี่ยของแตละชวงบนแถบกระดาษเทากันหรือไม เพราะเหตุใด

…………………………………………………………………………………………………………....

7) แถบกระดาษท่ีไดจากการทดลองนี้มีปริมาณใดท่ีมีคาเทากันท้ัง 4 แถบ

…………………………………………………………………………………………………………....

1. ดึงแถบกระดาษชาๆ

2. ดึงแถบกระดาษอยางเร็ว

3. ดึงแถบกระดาษดวยอัตราเร็วสมํ่าเสมอ

4. ดึงแถบกระดาษดวยอัตราเร็วไมสมํ่าเสมอ

ผลการทดลอง

คําถาม

ชุดกจิกรรมการเรียนรู เร่ืองการเคลื่อนท่ี ชุดท่ี 2 อัตราเร็วและความเร็ว

22

Page 27: หน า 1 · 2018-01-22 · หน า. ส วนประกอบของชุดกิจกรรมการเรียนรู . 1 คําชี้แจงในการใช

หนา

23

ใชขอมูลจากแถบกระดาษ แถบท่ี 3 ตอบคําถามตอไปนี้

8) ระยะทางระหวางจุดเริ่มตนถึงจุดสุดทายเปนเทาใด

…………………………………………………………………………………………………………....

9) ชวงเวลาระหวางจุดเริ่มตนถึงจุดสุดทายเปนเทาใด

…………………………………………………………………………………………………………....

10) อัตราเร็วเฉลี่ยของการเคลื่อนท่ีจากจุดเริ่มตนถึงจุดสุดทายเปนเทาใด

…………………………………………………………………………………………………………....

…………………………………………………………………………………………………………....

…………………………………………………………………………………………………………....

11) อัตราเร็วเฉลี่ยระหวางเวลา 50

1วนิาที ถึง เวลา

50

5 วินาที เปนเทาใด

…………………………………………………………………………………………………………....

…………………………………………………………………………………………………………....

…………………………………………………………………………………………………………....

…………………………………………………………………………………………………………....

…………………………………………………………………………………………………………....

12) อัตราเร็วขณะใดขณะหนึ่ง ณ เวลา50

5 วินาที เปนเทาใด

…………………………………………………………………………………………………………....

…………………………………………………………………………………………………………....

…………………………………………………………………………………………………………....

…………………………………………………………………………………………………………....

…………………………………………………………………………………………………………....

…………………………………………………………………………………………………………....

…………………………………………………………………………………………………………....

…………………………………………………………………………………………………………....

…………………………………………………………………………………………………………....

…………………………………………………………………………………………………………....

…………………………………………………………………………………………………………....

…………………………………………………………………………………………………………....

…………………………………………………………………………………………………………....

สรุปผลการทดลอง

ชุดกจิกรรมการเรียนรู เร่ืองการเคลื่อนท่ี ชุดท่ี 2 อัตราเร็วและความเร็ว

Page 28: หน า 1 · 2018-01-22 · หน า. ส วนประกอบของชุดกิจกรรมการเรียนรู . 1 คําชี้แจงในการใช

หนา

ความเร็ว (Velocity)

ในกรณีการเคลื่อนท่ีแนวตรงในทิศทางเดิม หรือ เรียกวา การเคลื่อนท่ีแนวตรง ระยะทางและ

ขนาดของการกระจัดจะมีคาเทากันแตการกระจัดจะตองมีทิศทางของการเคลื่อนท่ีกํากับดวย การ

กระจัดในหนึ่งหนวยเวลา คือ ความเร็วดังนั้นความเร็วกับการกระจัดจึงมีทิศทางเดียวกันและตางก็

เปนปริมาณเวกเตอร ความเร็วมีหนวย เมตร/วินาที (m/s) เชนเดียวกับหนวยของอัตราเร็ว

ความเร็ว คือ การกระจัดในหนึ่งหนวยเวลา หรือ อัตราการเปลี่ยนแปลงการกระจัดในหนึ่ง

หนวยเวลา เปนปริมาณเวกเตอร มีหนวยในระบบเอสไอ เปน เมตร/วินาที (m/s)

จากนิยามขางตน จะไดวา

ความเร็ว = คลื่อนที่ ใชในการเชวงเวลาที

ี่ไดการกระจัดท

และเม่ือกําหนดให v คือ ความเร็ว มีหนวย เปน เมตร/วินาที (m/s)

s คือ การกระจัดท่ีได มีหนวย เปน เมตร (m)

t คือ ชวงเวลาท่ีใชในการเคลื่อนท่ี มีหนวย เปน วินาที (s)

จะเขียนสมการแสดงความสัมพันธระหวางความเร็ว การกระจัด และเวลา ไดวา

v = t

s

ในการเคลื่อนท่ีของรถยนตความเร็วของรถยนต ณ เวลาใดๆ จะเคลื่อนท่ีดวยความเร็วขณะ

ใดขณะหนึ่ง (instantaneous velocity) แตเนื่องจากความเร็วอาจเปลี่ยนแปลงไดตลอดการเคลื่อนท่ี

ดังนั้นบางครั้งจึงนิยมบอกความเร็วของรถดวยความเร็วเฉลี่ย (average velocity)

• ความเร็วขณะใดขณะหนึ่ง (instantaneous velocity : tv )เปนการหาคาความเร็ว

ในชวงเวลาสั้น ๆ ชวงใดชวงหนึ่งของการเคลื่อนท่ี

• ความเร็วเฉลี่ย (average velocity : avv ) เปนการหาคาความเร็วในชวงเวลาหนึ่ง

ท่ีกําลังพิจารณา โดยคํานวณหาจากการเฉลี่ยการกระจัดท้ังหมดของการเคลื่อนท่ีใน

หนึ่งหนวยเวลาของการเคลื่อนท่ี

ใบความรูท่ี 2.3

เรื่อง ความเร็ว

ชุดกจิกรรมการเรียนรู เร่ืองการเคลื่อนท่ี ชุดท่ี 2 อัตราเร็วและความเร็ว

24

Page 29: หน า 1 · 2018-01-22 · หน า. ส วนประกอบของชุดกิจกรรมการเรียนรู . 1 คําชี้แจงในการใช

หนา

25

ตัวอยางท่ี 1

วัตถุท่ีเคลื่อนท่ีดวยความเร็วสมํ่าเสมอ คาความเร็วขณะใดขณะหนึ่ง

กับคาความเร็วเฉลี่ยจะมีคาเทากัน เรียกวา ความเร็วคงท่ี

ภาพท่ี 2.8 รถยนตเคลื่อนท่ีไปทางทิศตะวันออก 600 เมตร แลวยอนกลับมาทาง

ทิศตะวันตก 400 เมตร ในเวลา 10 วินาที

จากภาพ สามารถหาความเร็วเฉลี่ยของรถไดจาก

ขอสังเกต

N

A

600 m

B

วิธีทํา ความเร็วเฉลี่ย = คลื่อนที่ ใชในการเชวงเวลาที

ี่ไดการกระจัดท

= )s(10

)m(400600 −

= 10

200

= 20 m/s

เนื่องจากการกระจัดไปทางทิศตะวันออกดังนั้นความเร็วจึงมีทิศตะวันออกดวย

∴ ความเร็วเฉลี่ยของรถยนตคันนี้ เทากับ 20 m/s ไปทางทิศตะวันออก

C 400 m

อัตราเร็วท่ีอานไดจากมาตรวัดในรถยนตแสดงถึง

อัตราเร็ว ณ เวลานั้น เรียกวา อัตราเร็วขณะใดขณะหนึ่ง

เชน มาตรวัดในรถยนตแสดงท่ีตัวเลข 60 km/hrหมายความวา

รถยนตคันนี้มีอัตราเร็วขณะหนึ่งเทากับ 60 กิโลเมตรตอชั่วโมง

หรือ 16.67 เมตรตอวินาที

ชุดกจิกรรมการเรียนรู เร่ืองการเคลื่อนท่ี ชุดท่ี 2 อัตราเร็วและความเร็ว

Page 30: หน า 1 · 2018-01-22 · หน า. ส วนประกอบของชุดกิจกรรมการเรียนรู . 1 คําชี้แจงในการใช

หนา

การคํานวณความเร็วจากแถบกระดาษ

เนื่องจากแถบกระดาษท่ีดึงผานเครื่องเคาะสัญญาณเวลานั้นไมมีการเคลื่อนท่ีกลับทิศ

ขนาดของการกระจัดมีคาเทากับระยะทาง จึงสามารถหาความเร็ว ไดในทํานองเดียวกับอัตราเร็ว

จากความสัมพันธตอไปนี้

ความเร็วเฉลี่ยระหวางชวงจุด =

=

ความเร็วขณะใดขณะหนึ่ง =

=

ชุดกจิกรรมการเรียนรู เร่ืองการเคลื่อนท่ี ชุดท่ี 2 อัตราเร็วและความเร็ว

26

Page 31: หน า 1 · 2018-01-22 · หน า. ส วนประกอบของชุดกิจกรรมการเรียนรู . 1 คําชี้แจงในการใช

หนา

27

ใหนักเรียนตอบคําถามตอไปนี้

วัตถุหนึ่งเคลื่อนท่ีจาก A ไป B และ C ตามลําดับ โดยมีแนวการเคลื่อนท่ีตามแนวเสนทึบ

ถาใชเวลาในการเคลื่อนท่ีจาก A ไป B และ B ไป C เทากับ 3 วินาที และ 8 วินาที

ตามลําดับ

9. จงหา อัตราเร็วเฉลี่ยและความเร็วเฉลี่ย จาก A ไป B

..................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................

10. จงหา อัตราเร็วเฉลี่ยและความเร็วเฉลี่ย จาก B ไป C

..................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................

11. จงหา อัตราเร็วเฉลี่ยและความเร็วเฉลี่ย จาก A ไป C

..................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................

ใบกจิกรรมท่ี 2.3

เรื่อง ฝกทักษะการคํานวณ

คําช้ีแจง

4 เมตร

3 เมตร 5 เมตร

4.2 เมตร

5.6 เมตร เหนือ

ชุดกจิกรรมการเรียนรู เร่ืองการเคลื่อนท่ี ชุดท่ี 2 อัตราเร็วและความเร็ว

Page 32: หน า 1 · 2018-01-22 · หน า. ส วนประกอบของชุดกิจกรรมการเรียนรู . 1 คําชี้แจงในการใช

หนา

12. รถยนตคันหนึ่ง วิ่งดวยอัตราเร็วเฉลี่ย 80 km/hr วิ่งออกจากภูเก็ต ไปกระบี่ ระยะทาง

240 km ถาออกเดินทางเวลา 06.00 น. จะถึงปลายทางเวลาเทาใด

..................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................

13. การตูนวิ่งรอบสนามซ่ึงมีความยาวเสนรอบวง 400 m ครบรอบใชเวลา 50 วินาที จงหา

อัตราเร็วเฉลี่ย และ ความเร็วเฉลี่ยในการวิ่ง

..................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................

14. นักกีฬาวิ่งแขง 200 m ในลูวิ่งทางตรงมีระยะทางและเวลาสัมพันธกันดังตาราง

เวลา (s) 0 4 8 12 16 20

ระยะทาง (m) 0 32 70 116 164 200

ก. จงหาความเร็วเฉลี่ยในชวงเวลา 0 ถึง 8 วินาที

..................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................

ข. จงหาความเร็วเฉลี่ยในชวงเวลา 8 ถึง 16 วินาที

..................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................

ค. จงหาความเร็วเฉลี่ยในชวงเวลา 0 ถึง 20 วินาที

..................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................

ชุดกจิกรรมการเรียนรู เร่ืองการเคลื่อนท่ี ชุดท่ี 2 อัตราเร็วและความเร็ว

28

Page 33: หน า 1 · 2018-01-22 · หน า. ส วนประกอบของชุดกิจกรรมการเรียนรู . 1 คําชี้แจงในการใช

หนา

29

15. นักเรียนเดินจากบานไปโรงพยาบาลท่ีอยูหางออกไปทางเหนือ 300 m แลวเดินตอไปทางทิศ

ตะวันออกอีก 400 m โดยใชเวลาในการเดิน 10 นาที จงหาอัตราเร็วเฉลี่ย และ ความเร็ว

เฉลี่ยของการเดินทาง

..................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................

16. วัตถุหนึ่งเคลื่อนท่ีเปนเสนตรง ไดกราฟความสัมพันธระหวางการกระจัดกับเวลา ดังรูป ใช

เวลาตลอดการเคลื่อนท่ี 40 วินาที จงหาอัตราเร็วเฉลี่ยและความเร็วเฉลี่ยตลอดการเคลื่อนท่ี

..................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................

300 m

400 m

50

s (เมตร)

เวลา (s) 0 10 20 30 40

100

ชุดกจิกรรมการเรียนรู เร่ืองการเคลื่อนท่ี ชุดท่ี 2 อัตราเร็วและความเร็ว

Page 34: หน า 1 · 2018-01-22 · หน า. ส วนประกอบของชุดกิจกรรมการเรียนรู . 1 คําชี้แจงในการใช

หนา

1. อัตราเร็วหมายถึงอะไร

ก. ระยะทางท่ีเปลี่ยนแปลงใน 1 หนวย

เวลา

ข. การกระจัดท่ีเปลี่ยนแปลงใน 1 หนวย

เวลา

ค. ความเร็วท่ีเปลี่ยนแปลงใน 1 หนวย

เวลา

ง. ไมมีขอใดถูก

2. รถยนตคันหนึ่งวิ่งดวยอัตราเร็วคงตัว

25 m/s เม่ือวิ่งไปได 20 วินาที อยาก

ทราบวารถยนตจะวิ่งไดระยะทางก่ีเมตร

ก. 0.8 เมตร

ข. 25 เมตร

ค. 250 เมตร

ง. 500 เมตร

3. นักวิ่งมาราธอนวิ่ ง ไดระยะทาง 3,000

เมตร ในเวลา 10 นาที อยากทราบวาเขา

วิ่งดวยอัตราเร็วเทาใด

ก. 4 m/s

ข. 5 m/s

ค. 6 m/s

ง. 8 m/s

4. เด็กคนหนึ่งออกกําลังกายดวยการวิ่งดวย

อัตราเร็ว 10 m/s เปนเวลา 1 นาที

จากนั้นวิ่งดวยอัตราเร็ว 6 m/s อีก 1 นาที

แลวเดินดวยอัตราเร็ว 2 m/s อีก 1 นาที

จงหาอัตราเร็วเฉลี่ยในชวงเวลา 3 นาทีนี้

ก. 3.0 m/s

ข. 3.5 m/s

ค. 4.0 m/s

ง. 4.5 m/s

5. ในการวิ่งระยะทาง 400 เมตร สมชายวิ่ง

ดวยความเร็วสมํ่าเสมอจากจุดเริ่มตน เวลา

ผานไป 10 วินาที เขาวิ่งไดระยะทาง

80 เมตร แลวจึงวิ่งดวยอัตราเร็วคงท่ีจน

เขาเสนชัย จากจุดนี้จนถึงเสนชัยสมชาย

ตองใชเวลานานเทาใด

ก. 50 วินาที

ข. 60 วินาที

ค. 55 วินาที

ง. 65 วินาที

แบบทดสอบหลังเรียน

ชุดกจิกรรมการเรยีนรู ชุดท่ี 2 อัตราเร็วและความเร็ว

คําช้ีแจง ใหนักเรียนเลือกคําตอบท่ีถูกตองท่ีสุดเพียงคําตอบเดียว แลวทําเครื่องหมาย

ลงในกระดาษคําตอบ

ชุดกจิกรรมการเรียนรู เร่ืองการเคลื่อนท่ี ชุดท่ี 2 อัตราเร็วและความเร็ว

30

Page 35: หน า 1 · 2018-01-22 · หน า. ส วนประกอบของชุดกิจกรรมการเรียนรู . 1 คําชี้แจงในการใช

หนา

31

6. นักวิ่งแขง 200 เมตรในลูวิ่งทางตรงมี

ระยะทางและเวลาสัมพันธกันดัง

ตาราง จงหาอัตราเร็วเฉลี่ยในชวงเวลา 8

ถึง 16 วินาที

เวลา

(s) 0 4 8 12 16

ระยะทาง

(m) 0 32 70 116 164

ก. 8.75

ข. 11.75

ค. 10.0

ง. 5..0

7. เม่ือสอดแถบกระดาษเขาไปในเครื่องเคาะ

สัญญาณเวลาแบบ 50 ครั้งตอวินาที และ

ใชมือดึงแถบกระดาษออกมาตรง ๆ แลว

นํากระดาษมาทาบกับไมบรรทัดวัดระยะได

ดังรูป เวลาระหวางจุด A ถึง จุด D เปน

เทาใด

ก. 0.10 วินาที

ข. 0.14 วินาที

ค. 0.12 วินาที

ง. 0.18 วินาที

8. จากแถบกระดาษ ขอสรุปใดถูกตอง

ก. ความเร็วคงท่ี

ข. ระหวางจุด C ถึง D ดึงกระดาษเร็ว

ข้ึนและดึงชาลงในระหวางจุด D

และ E

ค. ระหวางจุด B และ C ดึงกระดาษเร็ว

กวาระหวางจุด A และ B

ง. ขอมูลไมเพียงพอสรุปไมได

9. ระหวางจุดใดถึงจุดใดท่ีมีความเร็วในการ

ดึงกระดาษออกมาจากเครื่องเคาะ

สัญญาณเวลามากท่ีสุด

ก. A ถึง B

ข. B ถึง C

ค. C ถึง D

ง. D ถึง E

10.อัตราเร็วเฉลี่ยระหวางจุด A ถึง D เปน

เทาใด

ก. 0.75 เมตร/วินาที

ข. 0.65 เมตร/วินาที

ค. 0.70 เมตร/วินาที

ง. 0.60 เมตร/วินาที

พยายามตอไปนะคะ

ชุดกจิกรรมการเรียนรู เร่ืองการเคลื่อนท่ี ชุดท่ี 2 อัตราเร็วและความเร็ว

Page 36: หน า 1 · 2018-01-22 · หน า. ส วนประกอบของชุดกิจกรรมการเรียนรู . 1 คําชี้แจงในการใช

หนา

ขอท่ี ก ข ค ง

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

กระดาษคําตอบแบบทดสอบหลังเรียน

ชุดกจิกรรมการเรยีนรู ชุดท่ี 2 อัตราเร็วและความเรว็

ช่ือ..........................................................................ช้ันมัธยมศกึษาปที่ 5/.......เลขที่.........

คะแนนหลังเรยีน

คะแนนที่ได

คะแนนเต็ม 10

เกงมากคะ...ไมยากเกินความ

พยายามของนักเรยีนใชไหมคะ

ชุดกจิกรรมการเรียนรู เร่ืองการเคลื่อนท่ี ชุดท่ี 2 อัตราเร็วและความเร็ว

32

Page 37: หน า 1 · 2018-01-22 · หน า. ส วนประกอบของชุดกิจกรรมการเรียนรู . 1 คําชี้แจงในการใช

หนา

33

กระทรวงศึกษาธิการ. หลักสูตรแกนกลางการศึกษาข้ันพ้ืนฐาน พุทธศักราช 2551.

กรุงเทพฯ: โรงพิมพชุมนุมสหกรณการเกษตรแหงประเทศไทย, 2552.

ชวง ทมทิตชงค. Hi-ED’s Physics ฟสิกส ม.4 – 6 (รายวิชาพ้ืนฐาน). กรุงเทพฯ:

โรงพิมพไฮเอ็ดพับลิชชิ่ง, 2554.

ชวลิต เลาหอุดมพันธ. ฟสิกสขนมหวาน เลมท่ี 1. พิมพครั้งท่ี 7. กรุงเทพฯ: จุฬาลงกรณ

มหาวิทยาลัย, 2556.

นิรันดร สุวรัตน. คูมือสาระการเรียนรูวิทยาศาสตร รายวิชาพ้ืนฐานฟสิกส ม.4 – 6

สําหรับนักเรียนท่ีไมเนนวิทยาศาสตร. กรุงเทพฯ: โรงพิมพเพ่ิมทรัพยการพิมพ,

2554.

สถาบันพัฒนาคุณภาพวิชาการ (พว.). คูมือครูหนังสือเรียนแรงและการเคล่ือนท่ีพลังงาน

ช้ันมัธยมศึกษาปท่ี 4 - 6. กรุงเทพฯ: สถาบันพัฒนาคุณภาพวิชาการ (พว.) จํากัด,

2553.

สถาบันสงเสริมการสอนวิทยาศาสตรและเทคโนโลยี, กระทรวงศึกษาธิการ. คูมือครรูายวิชา

พ้ืนฐาน วิทยาศาสตร การเคล่ือนท่ีและแรงในธรรมชาติ ช้ันมัธยมศึกษาปท่ี

4 – 6 สําหรับนักเรียนท่ีไมเนนวิทยาศาสตร. กรุงเทพฯ: โรงพิมพ สกสค.

ลาดพราว, 2554.

สํานักงานคณะกรรมการการศึกษาข้ันพ้ืนฐาน, กระทรวงศึกษาธิการ. ตัวช้ีวัดและสาระการ

เรียนรูแกนกลาง กลุมสาระการเรียนรูวิทยาศาสตร. กรุงเทพฯ: โรงพิมพชุมนุม

สหกรณการเกษตรแหงประเทศไทย, 2551.

อวิรุทธิ์ วิเศษชาติ. 100 จุดเนน ฟสิกส ม.4-5-6. กรุงเทพฯ: โรงพิมพไฮเอ็ดพับลิชชิ่ง,

2556.

Frederick J. Keller, W. Edward Gettys and Malcolm J. Skove. Physics: Classical

and Modern. 2nded. McGraw-Hill, 1993.

I.E.Irodov. Problems in General Physics. Moscow: Mir Publishers, 1988.

บรรณานุกรม

ชุดกจิกรรมการเรียนรู เร่ืองการเคลื่อนท่ี ชุดท่ี 2 อัตราเร็วและความเร็ว

Page 38: หน า 1 · 2018-01-22 · หน า. ส วนประกอบของชุดกิจกรรมการเรียนรู . 1 คําชี้แจงในการใช

หนา

ภาคผนวก

ชุดกจิกรรมการเรียนรู เร่ืองการเคลื่อนท่ี ชุดท่ี 2 อัตราเร็วและความเร็ว

34

Page 39: หน า 1 · 2018-01-22 · หน า. ส วนประกอบของชุดกิจกรรมการเรียนรู . 1 คําชี้แจงในการใช

หนา

35

ช่ือ – สกุล นางสาวนิสา พันละภะ

วัน/เดือน/ป เกิด 2 มีนาคม 2525

ตําแหนงปจจุบัน คร ูวิทยฐานะชํานาญการ โรงเรียนสตรีภูเก็ต

จังหวัดภูเก็ต สังกัด สพม.14

อายุราชการ 13 ป

ประวัติการศึกษา

ระดับชั้นประถมศึกษา โรงเรียนวัดเสมียนนารี กรุงเทพมหานคร

โรงเรียนเทศบาลปลูกปญญา จังหวัดภูเก็ต

ระดับมัธยมศึกษาตอนตน โรงเรียนสตรีภูเก็ต จังหวัดภูเก็ต

ระดับมัธยมศึกษาตอนปลาย โรงเรียนภูเก็ตวิทยาลัย จังหวัดภูเก็ต

ระดับปริญญาตรี มหาวิทยาลัยทักษิณ จังหวัดสงขลา

วุฒิ วิทยาศาตรบัณฑิต วิชาเอก ฟสิกส

ระดับประกาศนียบัตรบัณฑิต มหาวิทยาลัยทักษิณ จังหวัดสงขลา

วุฒิ ประกาศนียบัตรบัณฑิตวิชาชีพครู (การสอน)

ระดับปริญญาโท มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร กรุงเทพมหานคร

วุฒิ ศึกษาศาสตรมหาบัณฑิต วิชาเอก วิทยาศาสตรศึกษา

(รับทุน สควค.ระดับมัธยมศึกษาตอนปลาย – ปริญญาโท)

ประวัติรับราชการ

พ.ศ. 2548 ครูผูชวย โรงเรียนบานทุงคา “บุณยขจรประชาอาสา”

จังหวัดภูเก็ต

พ.ศ. 2550 คร ูคศ.1 โรงเรียนบานทุงคา “บุณยขจรประชาอาสา”

จังหวัดภูเก็ต

พ.ศ. 2556 คร ูคศ.2 โรงเรียนบานทุงคา “บุณยขจรประชาอาสา”

จังหวัดภูเก็ต

พ.ศ. 2557 – ปจจุบัน คร ูคศ.2 โรงเรียนสตรีภูเก็ต จังหวัดภูเก็ต

ประวัติผูจัดทํา

ชุดกจิกรรมการเรียนรู เร่ืองการเคลื่อนท่ี ชุดท่ี 2 อัตราเร็วและความเร็ว

Page 40: หน า 1 · 2018-01-22 · หน า. ส วนประกอบของชุดกิจกรรมการเรียนรู . 1 คําชี้แจงในการใช

หนา

ชุดกจิกรรมการเรียนรู เร่ืองการเคลื่อนท่ี ชุดท่ี 2 อัตราเร็วและความเร็ว

36